IPA PREKOGRANIČNI PROGRAM HRVATSKA–CRNA GORA, 2007-2013

Matrica logičkog okvira(LFM – Logical Framework Matrix)

INFO DANI – Bar, 19.12.2011. Tivat, 20. 12. 2011. god.Biljana Trtica Vujanid - službenik za sprovođenje programa, ZTS

Razlike između LFA i LFM

Pristup logičkog okvira (Logical Framework Approach)• Analitički proces• Set alata za planiranje i upravljanje projektima

Logička matrica - krajnji proizvod procesa analize pristupom logičkog okvira (Logical Framework Matrix)• Tabela sadrži:

• Hijerarhiju ciljeva projekta

• Ključne spoljašnje faktore koji utiču na projekt (Assumptions)

• Načine na koje de se pratiti sprovođenje i ocenjivati projekat (Indicators)

• Osnove za utvrđivanje potrebnih sredstava i budžeta

Logička matrica je…

…sažet tabelarni prikaz projekta koji služi:

• Kvalitetnom i logičnom planiranju i formulisanju projekta

• Jasnoj prezentaciji projekta

• Pradenju sproviđenja i ocenjivanju projekta

Koraci u pristupu logičkog okvira

Proces

1.Analizazainteresovanihstrana

2.Analizaproblema

3.Analizaciljeva

5.Internalogika

4.Izborstrategije

Metode

Matrica strategijezainteresovanih strana i metode učestvovanja

Problemskostablo

Stablociljeva

Analizaizvedivosti,troškova i koristi

Logičkamatrica

1. Analiza zainteresovanih strana

Zainteresovane strane/ Stakeholders: pojedinci, grupe, institucije,organizacije, kompanije koje mogu imati interes u projektu:

• Ciljne grupe / Target group(s)

• Krajnji korisnici / Final beneficiaries

• Projektni partneri i saradnici / Associates

Smisao analize: prepoznati različite interese, ograničenja i kapacitete svih zainteresovanih strana i uzeti ih u obzir pri identifikaciji problema, postavljanju ciljeva i izboru strategije

Konačni cilj: maksimalno povedati korist koju de imati ciljna grupa ikrajnji korisnici, a umanjiti potencijalne negativne efekte (uključujudikonflikte među zainteresovanim stranama)

2. Analiza problema • Identifikovati negativne aspekte postojede situacije i uspostaviti

uzročno-posledične odnose među njima

• Kod prekograničnih projekata, potrebno analizirati situaciju s obe strane granice u celini!

• Bitan je dogovor među ključnim zainteresovanim stranama: projektnim partnerima, ciljnom grupom i krajnjim korisnicima

3 faze u analizi problema:

1. Definisati okvir i predmet analize

2. Identifikacija ključnih problema s kojima se suočava ciljna grupa i korisnici uopšteno

3. Vizualizacija problema i njihovih uzročno-posledičnih odnosa u “problemskom stablu”

3. Analiza ciljeva

Svrha:

• Opisati moguda rešenja identifikovanih problema u realizaciji projekta

• Definisati hijerarhiju ciljeva

• Grafički prikazati odnos sredstava i ciljeva

Negativna situacija iz problemskog stabla preoblikuje se u rješenja

PROBLEM CILJ

AKTIVNOSTI

SPECIFIČNI CILJ / SVRHAPROJEKTA

AKTIVNOSTI

REZULTAT REZULTAT

OPŠTI CILJ

REZULTAT

3. Analiza ciljeva – Dijagram stabla ciljeva

4. Analiza strategije

Odgovoriti na slededa pitanja:

– Treba li/može li projekt postidi sve potencijalne ciljeve (rešiti sve prepoznate probleme) ili treba izabrati neke?

– Kojom kombinacijom aktivnosti demo najverovatnije postidi rezultate i ostvariti koristi?

– Šta možemo ostvariti s obzirom na finansijske i vremenske okvire kao i tehničke i administrativne kapacitete kojima raspolažemo?

– Koja opcija je najisplativija?

– Koja de strategija najuspešnije odgovoriti i na horizontalna pitanja (politike uključivanja, zaštite životne sredine i sl.)?

Matrica logičkog okvira

(Logika intervencije)

Logička matrica = Logframe = Logical Framework Matrix = Matrica logičkog okvira itd. - više naziva i prijevoda

Pojmovi logike intervencije

Opšti cilj (Overall objective)

• odnosi se na šire ciljeve nacionalne, sektorske ili evropske politike kojima de projekat doprineti

• odrediti jedan opšti cilj

• dobro je vezati opšti cilj uz programske ciljeve i mjere

Specifični cilj /Svrha projekta (Specific objective)• rešava glavni problem i definiše održivu korist za ciljnu grupu

• postoji mogudnost kod složenih projekata da imaju dve svrhe projekta

Rezultati (results) – dodata vrijednost koju je proizvela aktivnost. Rezultate brojevima vezati uz svrhu/svrhe projektaPrimer: 1. svrha I

2. svrha II

1.1. rezultat

1.2. rezultat

2.1. rezultat

Aktivnosti (activities) – ono što je potrebno poduzeti da bi se ostvarili rezultati (radni plan / zadade) – nabava usluge, roba i radova. Aktivnosti također vezati uz rezultate brojevima.Primjer: 1.1.1. aktivnost

1.1.2. aktivnost

2.1. 1. aktivnost

Pojmovi logike intervencije

Odnos stabla ciljeva i logičke matrice

AKTIVNOSTI

SPECIFIČNI REZULTAT /SVRHAPROJEKTA

AKTIVNOSTI

REZULTAT REZULTAT

OPŠTI CILJ

REZULTAT

Struktura logičke matrice i redosljed popunjavanjaOpis projekta Objektivno proverljivi

indikatori / pokazateljiObjektivni izvori provere

Pretpostavke i rizici

Opšti cilj/evi 1Koji de se opšti cilj ostvariti realizacijom projekta?

Koji su ključni 8indikatori uspeha vezani za opšti cilj?

Koji su izvori informacija 9za ove indikatore?

Svrha 2Projekta /specifični cilj/eviKoje de specifične ciljeve projekat ostvariti, šta de pomodi ostvarenju opšeg cilja?

Koji indikatori jasno 10pokazuju da je cilj ostvaren?

Koji su izvori 11informacija?Kojim se metodama informacije mogu prikupiti?

Koji su faktori, 7osim odgovornosti korisnika, važni za ostvarenje cilja? (vanjski faktori) Koje rizike treba uzeti u obzir?

Očekivani rezultati 3Rezultati su postignuda kojima se ostvaruje specifični cilj. Koji su očekivani rezultati (nabrojite ih)?

Kojim se indikatorima 12može meriti ostvaruje li projekt očekivane rezultate i u kojoj meri?

Koji su izvori informacija 13za ove indikatore?

Koji vanjski preduslovi 6moraju biti zadovoljeni kako bi se očekivani rezultati ostvarili u skladu s planom?

Aktivnosti 4Koje su ključne aktivnosti koje se moraju sprovesti i kojim redosledom kako bi se prostigli očekivani rezultati? (grupišite aktivnosti prema rezultatima)

Sredstva, resursi 14Koji su resursi potrebni za sprovođenje ovih aktivnosti (npr. osoblje, oprema, edukacije, studije, nabavka, prostor)?

Budžet 15Koji su izvori informacija za merenje toka aktivnosti? Koji su troškovi projekta? Kako su razvrstani?(detaljna razrada budžeta projekta)

Koji preduslovi moraju 5biti zadovoljeni prije početka projekta? Koji vanjski preduslovi moraju biti zadovoljeni pre početka sprovođenja planiranih aktivnosti?

Logika intervencije (Intervention logic)

Odozdo prema gore:– AKO su osigurana sredstva (Inputs), mogude je sprovesti

aktivnosti;

– AKO su sprovedene aktivnosti (Activities), mogude je postidirezultate;

– AKO su rezultati (Results) postignuti, ostvaride se svrhaprojekta;

– AKO je svrha (Purpose) ostvarena, projekt de doprineti ostvarenju opšteg cilja (Overall Objective).

Tu logiku dopunjavaju pretpostavke

Pretpostavke - (Assumptions)

• Pretpostavke su spoljašnji faktori koji mogu uticati na uspeh projekta, ali su izvan kontrole projektnog tima

“Što bi moglo poremetiti sprovođenje projekta ili uticati na njegov učinak, a da mi na to ne možemo uticati?”

• Deo su vertikalne logike matrice (povezuju niže nivoe sa višima)

• Preduslov je pretpostavka koja mora biti ostvarena da bi se započelo sa aktivnostima

Pretpostavke kao deo vertikalne logike matrice

Aktivnosti

Rezultati

Svrha

Opšti cilj

Pretpostavke

Pretpostavke

Pretpostavke

Ako su sprovedene aktivnosti i pretpostavke ostvarene, ostvaride se rezultati...

+

+

+

Preduslovi

SMART indikatori

– Specific / Specifični (za cilj koji mere – svaki mora meriti jedan cilj/rezultat)

– Measurable / Mjerljivi (kvantitativno ili kvalitativno)

– Available / Dostupni (u okviru prihvatljivih troškova)

– Relevant / Relevantni (s obzirom na potrebe projektnog tima za informacijama)

– Time bound / Vremenski određeni (definišu vremenski period realizacije projektnih aktivnosti)

Formulacija intervencijske logike

Cilj gramatički oblik

engleski crnogorski

OPŠTI CILJ infinitiv “to contribute to...”, “To create conditions for...”

“doprinijeti...”,“stvoriti preduslove...”

SVRHA infinitiv ili glagolski pridev trpni

“to improve something”, “to enhance something..” ili “improved..”, “enhanced..”

“unaprijediti nešto”, “ojačati nešto”ili “unaprijeđeno...”, “ojačano..”

REZULTAT glagolski pridev trpni

“reduced”, “improved”, “established”...

“smanjeno”, “poboljšano”, “uspostavljeno”

AKTIVNOSTI glagolska imenica ili imenice

“conducting”, “preparation”, “development”...

“sproveođenje”, “priprema”, “izrada”

Aneks C2

Lista indikatora

Ispunite indikatore proizvoda i rezultata za meru u okviru koje prijavljujete projektni predlog

Označite sa x, navedite broj i objasnite indikatore

HVALA NA PAŽNJI