MAKROEKONOMIA IIcoin.wne.uw.edu.pl/sledziewska/wyklady/makro2/Makro2_7.pdf · • Cykle koniunkturalne -wahania łącznej aktywności gospodarczej, a nie konkretnej zmiennej • Recesje

K A T A R Z Y N A Ś L E D Z I E W S K A

MAKROEKONOMIA II

WYKŁAD VII: CYKLE KONIUNKTURALNE

• Co to jest cykl koniunkturalny?• Mierzenie cyklu koniunkturalnego

• Fakty dot. cyklu koniunkturalnego

• Cykle koniunkturalne w klasycznej teorii





CO TO JEST CYKL KONIUNKTURALNY?

• Cykle koniunkturalne - wahania trendu realnego PKB.

• Punkty zwrotne w odchyleniach realnego PKB od trendu.• dodatnie odchylenia od trendu– „boom”, faza wzrostu

• trwałe ujemne odchylenia od trendu – faza recesji


Burns and Mitchell (Measuring Business Cycles, 1946)

• Cykle koniunkturalne - wahania łącznej aktywności gospodarczej, a nie konkretnej zmiennej

• Recesje i boomy

• Zmienne ekonomiczne comovement

• mają regularne i przewidywalne wzorce zachowań w ciągu cyklu koniunkturalnego

• Cykl koniunkturalny powtarzją się, ale nie są okresowe

• Cykl koniunkturalny jest trwały

amplituda

Re

aln

e P

KB


dno

PROCENTOWE ODCHYLENIE OD TRENDU REALNEGO PKB

• 2 fazy1. Ożywienia

2. Recesji

• Szczególnie ciężka recesja - depresja

• Wahania PKB wokół trendu są dość niepewne

• Brak regularności w amplitudzie zmian realnego PKB wokół trendu.

• Brak regularność częstotliwości wahań realnego PKB wokół trendu

• Cykl koniunkturalny• N ie zdarza się w regularnych odstępach czasu

• Nie jest przewidywalny


IDEALNY CYKL KONIUNKTURALNY

górny punkt zwrotnyszczyt

dolny punkt zwrotnydno

ożywienie

amplituda spadku

amplituda wzrostu

długość fazy wzrostudługość fazy spadku

długość cyklu

boom

spowolnienie

recesja





CYKLE KONIUNKTURALNE, FAKTY

• Wszystkie cykle koniunkturalne mają wspólne cechy

• Cykliczne zachowania zmiennych ekonomicznych: kierunek i czas

• Jaka jest reakcja zmiennej ekonomicznej w stosunku do aktywności ekonomicznej gospodarki?• Wyprzedzająca: przed

• Równoczesna: w tym samym czasie

• Opóźniona: po

ZMIENNE WYPRZEDZAJĄCE I OPÓŹNIONE

czas czas

Pro

ce

nto

we

od

ch

yle

nie

od

tre

nd

u

Pro

ce

nto

we

od

ch

yle

nie

od

tre

nd

ux zmienna wyprzedzająca y zmienna opóźniona

• Jeżeli odchylenia od trendu zmiennej makroekonomicznej - dodatnio (ujemnie) skorelowane z odchyleniami od trendu realnego PKB• zmienna jest procykliczne (antycykliczne).

• Jeśli zmienna makroekonomiczna nie jest ani procykliczne antycykliczny• acykliczny.


Pozytywna korelacja Negatywna korelacja

Procentowe odchylenie od trendu

Pozytywna korelacja x i y

Negatywna korelacja x i y

Brak korelacjimiędzy x i y


• Procykliczne zmienne:• Równoczesne

• produkcja przemysłowa, konsumpcja, firma stała inwestycja, zatrudnienie

• Wyprzedzające• inwestycje mieszkaniowe, inwestycje asortyment, średnia

wydajność pracy, wzrost ceny, ceny akcji

• Opóźnione• inflacja, stopy procentowe nominalne

• Nie wiadomo• zakupy rządowe, wynagrodzenie realne


• Cykliczne zachowanie podstawowych zmiennych makroekonomicznych• Antycykliczne: bezrobocie

• Acykliczne: realne stopy procentowe

• Płynność: produkcja produktów trwałych

PROCENTOWE ODCHYLENIA OD TRENDU

import

PKB

WYKRES PUNKTOWY, IMPORT I PKB

PKB

konsumpcja



PKB

inwestycje


podaż pieniądza

PKB


poziom cen

PKB

PKB


zatrudnienie


PKB

produktywność

WYJAŚNIENIE CYKLI KONIUNKTURALNYCH

• Powinniśmy przejmować się cyklem koniunkturalnym?

• Robert Lucas (University of Chicago): NIE

WYJAŚNIENIE CYKLI KONIUNKTURALNYCH

• 2 główne elementy teorii cyklu koniunkturalnego• Opis szoków

• Model jak gospodarka reaguje na szoki

• 2 główne teorie• klasyczna

• keynsowska

• ASAD




• Cykle koniunkturalne a teoria klasyczna• Teoria realnych cykli koniunkturalnych

TEORIA REALNYCH CYKLI KONIUNKTURALNYCH

Kluczowe pytania dotyczące cykli koniunkturalnych

1. Jakie są podstawowe przyczyny ekonomiczne?

2. Jak powinien reagować rząd?

• 2 elementy• Opis rodzaju szoku, który uważamy, że jest najważniejszy

• Model, który opisuje, jak główne zmienne makroekonomiczne reagują na szoki gospodarcze

TEORIA RBC

• Teoria realnych cykli koniunkturalnych • Real business cycle (RBC) theory

• Kydland and Prescott

• Realne szoki są pierwotnym źródłem cykli koniunkturalnych• Funkcja produkcji

• Siła robocza

• Rzeczywista wielkość zamówień publicznych

• Decyzje konsumentów

• Szoki nominalne • podaż pieniądza lub popytu

TEORIA RBC

• Produktywność• Rozwój nowych produktów lub technologii produkcji

• Wprowadzenie nowych technik zarządzania

• Zmiany w jakości kapitału, pracy

• Zmiany w dostępności surowców lub energii

• Wyjątkowo dobra lub zła pogoda

• Zmiany w przepisach rządowych mających wpływ na produkcję

TEORIA RBC

… zgodna z faktami

Teoria poprawnie przewiduje

• procykliczne zmiany w zatrudnieniu i płacach realnych

• procykliczne zmiany w średniej wydajności pracy• Jeśli szok pozytywny nie wynika ze zmian w produktywności -

średnia wydajność pracy będzie antycykliczna z powodu malejącej krańcowej wydajności pracy

• kontr-cykliczna zmiana poziomu cen• Inflacja w czasie szoku związanego z cenami ropy naftowej

(1973-1974, 1979-1980)

TEORIA RBC

• Zastosowanie: kalibracja cykli koniunkturalnych• Kalibracja modeli ekonomicznych

• porównawczy zbiór danych (benchmark data set) • parametry, które umożliwiają replikacje porównawczego

zbioru danych• W momencie, kiedy model został skalibrowany może

być używany do analizy szoków • uzyskując reakcje modelu na zmiany wielkości zmiennych

można oszacować reakcje gospodarki na szoki.• Model teoretyczny nijako uzupełniany o wartości

parametrów• parametry są ustalane na podstawie oszacowań uzyskanych z

literatury. • funkcje wyjaśniające zachowania ludzi; np. funkcja produkcji

• � � ��

TEORIA RBC

• Szoki produktywności są jedynym źródłem recesji?

• Krytycy teorii RBC • Poza szokami ropy z 1973, 1979 i 1990 roku, nie ma żadnych

szoków produktywności, które można łatwo zidentyfikować,

• Odpowiedź• nie musi być duży szok,

• kumulacja wielu małych wstrząsów

MAŁE SZOKI I „DUŻE” CYKLE

TEORIA RBC

• Krytycy – nie tylko szoki produktywności• Wojny

• Zbrojenia

• Modele DSGE • dynamic, stochastic, general equilibrium models

SZOKI POLITYKI FISKALNEJ W MODELU KLASYCZNYM

Efekt tymczasowego wzrostu wydatków budżetowych

• ↑ podatków → ↓ dobrobytu ludzi → efekt dochodowy podaży siły roboczej

• ↑ podaży siły roboczej → ↓ realnych płac ↑ bezrobocia

• ↑ bezrobocia → FE w prawo

• ↑ G → IS w prawo (SN↓)

EFEKT TYMCZASOWEGO WZROSTU WYDATKÓW RZĄDOWYCH, RYNEK SIŁY ROBOCZEJ

Re

aln

a p

łac

a, w

Siła robocza N

NS

NS’

ND

EFEKT TYMCZASOWEGO WZROSTU WYDATKÓW RZĄDOWYCH ,RÓWNOWAGA OGÓLNA

�

�

FE

LM

IS

FE’

IS’

LM’

2. Poziom cen

wzrasta

1. Tymczasowy wzrost G

SZOKI POLITYKI FISKALNEJ W MODELU KLASYCZNYM

• Dodanie szoków polityki fiskalnej • zwiększa zdolność modelu w dopasowaniu do rzeczywistej

reakcji gospodarki• RBC – pokazują jedynie korelacje pomiędzy produkcją w średnią

produktywnością pracy, za wysoka

• Czy polityka fiskalna powinna być stosowana by złagodzić cykle?• Klasycy – nie, ceny i płace dostosowują się szybko, powrót do

równowagi• Polityka fiskalna – podniesienie podatków; gorzej dla

pracowników• Wydatki rządowe – podstawa powinna być analiza kosztów i

zysków• Nie do końca wiadomo jak polityka fiskalna wpływa na

pożądany poziom produkcji i zatrudnienia

BEZROBOCIE W MODELU KLASYCZNYM

• Nie ma bezrobocia• Ci co nie pracują

• dobrowolnie• nie zaliczamy ich do zasobów siły roboczej

• W rzeczywistości bezrobocie nigdy nie jest równe 0• ↑ w czasie recesji – największy problem polityków

• Klasycy• Pracownicy (podaż) i miejsca pracy (popyt) - różne

wymagania• problem z dopasowaniem

• Potrzeba czasu, aby dopasować podaż do popytu • zawsze bezrobocie


• Bezrobocie wzrasta w recesji• szoki produktywności – większe rozbieżności

• Szok, że zwiększa niedopasowanie • Nawet bezrobocie strukturalne

• kiedy zmieniają się umiejętności potrzebne na rynku pracy

• Davis i Haltiwanger• zmiany miejsc pracy w obrębie poszczególnych branż

• wskaźnik kreacji i likwidacji nowych miejsc pracy

LIKWIDACJA I KREACJA NOWYCH MIEJSC PRACY

Źródło: Data from U.S. Census Bureau, Business Dynamic Statistics, www2.census.gov/ces/bds/firm/bds_ f_all_release.xls.


• Teoria dopasowania nie wyjaśnia bezrobocia• Wielu pracowników zwolnionych czasowo

• nie ma problemu rozbieżności• czas potrzebny do zmiany

• Więc można używać polityki fiskalnej rządu w celu zmniejszenia bezrobocia?• Raczej nie polepszy nic w kwestii problemu

niedopasowania• Lepsze rozwiązanie

• wyeliminowanie barier dla dostosowań na rynku pracy poprzez • ograniczenie uciążliwych przepisów dotyczących przedsiębiorstw • pozbycie się płacy minimalnej• pośrednictwa pracy

ZATRUDNIENIA W STOSUNKU DO DNA W CYKLU KONIUNKTURALNYM

Documents

MAKROEKONOMIA IIcoin.wne.uw.edu.pl/sledziewska/wyklady/makro2/Makro2_7.pdf · • Cykle koniunkturalne -wahania łącznej aktywności gospodarczej, a nie konkretnej zmiennej • Recesje