13

Nie zawsze jest łatwo, czasem mimo coraz doskonal-szego sprzętu, który ułatwia nam życie, mamy dość i pytamy dlaczego? Szczególnie często pytanie to zadają sobie osoby, które od niedawna zmagają się z chorobą swoją czy swojego dziecka. I prawie nikt nie potrafi odpowiedzieć na to pytanie... Ale mamy nadzieję, że... macie nadzieję! I to jest najważniejsze! Żyjąc z cukrzycą – codziennie wiemy więcej. Lekarze i pielęgniarki z każdym dniem zdobywają coraz więcej doświadczenia i wiedzy i potrafią lepiej nam pomóc. Każdego dnia wielu ludzi pracuje nad tym, aby lecze-nie cukrzycy było coraz doskonalsze i być może już niedługo można było „wyleczyć” ją całkowicie? Dla-tego w tym szczególnym czasie niezmiennie życzymy serdeczności, ciepła, pokoju i spokoju podczas tych Świąt Bożego Narodzenia. Wszystkim tym, którzy nie pogodzili się z chorobą - aby spóbowali ją zaakcep-tować i brać z życia jak najwiecej. Być może więcej niż inni, którzy jej nie mają. Wiemy, że można. Życzymy nadziei w spojrzeniu w przyszłość. Rodzicom – siły i wytrwałości w codziennej walce o zdrowie swoich dzieci. Dzieciom – szczęśliwego, nieskomplikowanego samymi nakazami i zakazami dzieciństwa. Nasto-latkom - wiary we własne możliwości i wspaniałych

G a z e t k a w p a s k i d l a u ż y t k o w n i k ó w p o m p i n s u l i n o w y c h M i n i M e d

Niektórzy z Was niedawno dołączyli do naszego grona. Z niektórymi spoty-kamy się w ten przedświąteczny czas, któryś już raz. Z każdym rokiem, od-dalając się od momentu kiedy dowiedzieliśmy się o tym, że cukrzyca istnieje naprawdę.

ŚWIĄTECZNIE!OD NAS – DLA WAS

przyjaciół, kórzy pomogą budować im poczucie wła-snej wartości. Dorosłym, aby znaleźli czas na dbanie o siebie i swoje hemoglobiny a także wspaniałych osób, które ich otaczają – aby codziennie przypomi-nali im o tym i troszczyły się o nich. A wszyskim, aby nigdy, przenigdy nie poddali się – nawet wtedy, gdy chwilowo mają dość i nie radzą sobie. Życzymy Wam wszystkiego najlepszego. Jesteśmy z Wami i trzyma-my za Was kciuki w najbliższym 2008 roku!!!

A w chwili świątecznego relaksu serdecznie zapra-szamy do uczestnictwa w konkursie DIABETYCY DO TABLICY, o którym piszemy w tym oto numerze Zebry. W związku z licznymi prośbami, przedłużyliśmy ter-min nadsyłania nominacji wspaniałych nauczycieli, którzy nie boją się uczyć dzieci z cukrzycą i są dla nich wielką pomocą w szkole. Powiedzcie o nich innym! Zasady i regulamin konkursu znajdziecie na stronach 2 i 3. W październiku ruszyła w Krakowie Akademia Edukacyjna. Odbyło się pierwsze z cyklu spotkań. Co się tam działo – możecie przeczytać na stronie 4. Zapraszamy na następne! spotkania. Często spo-tykanym problemem u dzieci i nastolatków jest złe wyrównanie cukrzycy. Ciężko sobie z tym poradzić

W tym numerze ZEBRA przedstawia:

Str. 2 Konkurs

DIABETYCY DO TABLICY trwa

Str. 5Zobaczyć swoje dobre strony – rozmowa z panią psycholog

Beatą Zduńczyk

Str. 8Szusssssss ......

- wybierzcie się na narty!

Str. 11 Obchody Światowego Dnia

Cukrzycy

Str. 13Co możemy wyczytać z wykresów glikemii?

i nie zawsze wiadomo dlaczego tak właśnie się dzie-je? Okazuje się, że przyczyny tkwią głębiej niż nam się może wydawać. Na te i inne pytania, dotyczące pro-blemów dorastania dzieci i nastolatków z cukrzycą rozmawialiśmy z panią psycholog Beatą Zduńczyk z Kliniki przy Działdowskiej w Warszawie. Sezon zimo-wy rozpoczął się – niektórzy wybierają sie na narty. Dla wszystkich jeżdżących i tych, którzy właśnie roz-poczynają – kilka praktycznych uwag na temat, jak bezpiecznie oddawać się temu szaleństwu. W tym numerze znajdziecie również zagadnienie dla nieco starszych: informację o znaczeniu właściwego wy-równania cukrzycy w okresie poprzedzającym zajście w ciążę kobiety z cukrzycą oraz samej ciąży. Uczest-niczyliśmy w konferencji Fundacji Rodzić po Ludzku, podczas której rozmawialiśmy z położnymi na temat istoty właściwego monitorowania glikemii podczas ciąży i w trakcie porodu. O czym z nimi dyskutowali-śmy – na stronie 10. Niedawno – w Polsce i na świecie – obchodzony był Światowy Dzień Walki z Cukrzycą. W tym roku poświęcony był dzieciom i młodzieży. Do relacji i fotoreportażu z obchodów – zapraszamy na strony 11 i 12.Zapraszając do lektury 13. numeru Zebry – nie możemy pominąć materiału, w którym staraliśmy się odpowie-dzieć na pytanie: co nam daje analiza wykresów glike-mii, które możemy uzyskać stosując ciągły monitoring. Spójrzcie co z nich można wyczytać, jeśli tylko się chce. Zapraszamy.

• Konkurs przeprowadzony zostanie w okresie od dnia 25 września 2007 r. do dnia 31 marca 2007 r.• Konkurs ma zasięg ogólnopolski.• Uczestnictwo w konkursie jest nieodpłatne.• Przystąpienie do konkursu jest jednoznaczne z zaakceptowaniem warunków regulaminu konkursu.• Organizator zastrzega sobie możliwość wprowadzenia zmian w regulaminie.

Prace konkursowe zostaną ocenione przez

jury konkursowe, w skład którego wejdą

przedstawiciele Polskiego Stowarzyszenia

Diabetyków oraz przedstawiciele

Medtronic Poland.

Jury oceni pomysłowość i oryginalność

tekstów nadesłanych przez nominowanych

nauczycieli, na tej podstawie dokona

wyboru laureata.

Jury konkursowe

1. Dzieci chore na cukrzycę, uczęszczające do przedszkola, szkoły podstawowej, gimnazjum lub szkoły średniej zgłaszają kandydaturę nauczyciela, który okazał się najbardziej otwarty, pomocny i świadomy problemu cukrzycy oraz którego postawa wpłynęła pozytywnie na pobyt dziecka w placówce edukacyjnej.2. Zgłoszenia nauczycieli odbywają się listownie na formularzu zgłoszeniowym przeznaczonym dla ucznia dostępnym na stronie internetowej www.minimed.pl oraz ewentualnie pocztą elektroniczną na adres e-mail: diabetycydotablicy@minimed.pl. 3. Nominowany nauczyciel przygotowuje autorski tekst, którego tematem są jego osobiste doświadczenia oraz obserwacje dotyczące pracy z uczniem chorym na cukrzycę i opieki nad nim w warunkach placówki oświatowej.4. Nominowani nauczyciele przesyłają prace listownie i ewentualnie pocztą elektroniczną na adres e-mail: diabetycydotablicy@minimed.pl. Do pracy musi być dołączony formularz zgłoszeniowy dla nauczyciela. Formularz zgłoszeniowy dostępny jest na stronie internetowej www.minimed.pl.

5. List z tekstem autorskim powinien zawierać zgodę autora na publikacje tekstu w gazetce Zebra oraz w mediach niezależnych, zgodnie z zapisem formularza zgłoszeniowego.6. Prace przesyłane w formie elektronicznej muszą być zapisane w formacie Word. 7. Na zgłoszeniach powinna znaleźć się informacja: konkurs „Diabetycy do tablicy”.8. Zgłoszenia nauczycieli oraz teksty konkursowe należy przesyłać na adres redakcji: ZEBRA, Medtronic Poland, ul. Ostrobramska 101, 04-041 Warszawa, mail: diabetycydotablicy@minimed.pl .9. Termin nadsyłania zgłoszeń nauczycieli: 15 stycznia 200810. Termin nadsyłania tekstów konkursowych przez nominowanych nauczycieli: 28 lutego 2008.

Warunki konkursu

1. Uczestnicy i rodzice uczestników konkursu wyrażają zgodę na

umieszczenie danych osobowych w bazie danych Medtronic Poland

Sp. z o.o. oraz na ich przetwarzanie w celach obsługi konkursu

przeprowadzonego przez Medtronic Poland i Polskie Stowarzysze-

nie Diabetyków.

2. Osobie, której dane zostaną umieszczone w zbiorze danych

osobowych służy prawo wglądu do swoich danych osobowych oraz

ich poprawiania, a także prawo żądania usunięcia jej danych

osobowych ze zbioru.

3. Laureat konkursu i rodzice Laureata wyrażają zgodę na zrobienie i

publikację zdjęć z sesji zdjęciowej na potrzeby Medtronic Poland i

mediów niezależnych. Zwycięzca konkursu – nauczyciel wyraża

pisemną zgodę na zrobienie i publikację zdjęć z sesji zdjęciowej na

potrzeby Medtronic Poland i mediów niezależnych.

4. Uczestnicy konkursu oświadczają, że przenoszą na Medtronic

Poland autorskie prawa majątkowe do nadesłanych prac. Przeniesie-

nie autorskich praw majątkowych obejmuje w szczególności: ich

zwielokrotnianie, wystawianie, publikację, reprodukcję, udzielenie

licencji, zbycie. Z tytułu przeniesienia autorskich praw majątkowych

nie przysługuje dodatkowe wynagrodzenie.

Postanowienia dodatkowe

Nagrody1. Wszyscy nominowani nauczyciele otrzymają podziękowania-dyplomy.

2. Pięć wyróżnionych prac zostanie opublikowanych na łamach kwartalnika

Zebra, gazetki wydawanej przez Medtronic Poland oraz w mediach niezależnych.

3. Nauczyciel, którego praca zwycięży w konkursie, zostanie zaproszony wraz z

osobą towarzyszącą na wyjazd edukacyjno-rekreacyjny w terminie uzgodnionym

z organizatorem.

4. Dziecko, które zgłosiło nauczyciela-zwycięzcę konkursu otrzyma nową pompę

Paradigm 722 mierzącą cukier, wyprodukowaną przez Medtronic Minimed Inc.

5. Nagrody przekazane zostaną laureatom podczas uroczystego spotkania lub w

inny ustalony z laureatami i Medtronic Poland sposób.

6. Nagrody wydawane będą za pisemnym potwierdzeniem odbioru.

7. Niedopuszczalna jest wypłata równowartości nagrody rzeczowej w gotówce

lub zamiana na inną nagrodę. Ewentualne prośby dotyczące zamiany nagrody na

inną lub wypłaty równowartości nagrody w gotówce nie będą rozpatrywane.

8. W przypadku, gdy z jakichkolwiek przyczyn dana nagroda nie zostanie

odebrana przez laureata, dopuszcza się przyznanie tej nagrody innym uczest-

nikom konkursu, w drodze decyzji jury.

2

Podstawowe zasady konkursu

REGULAMIN KONKURSU

3

Drogie Dzieci!Szanowni Rodzice i Nauczyciele!

KONKURS DIABETYCY DO TABLICY

Firma Medtronic Poland ma zaszczyt zaprosić Was do udziału w ogólnopolskim konkursie DIABETYCY DO TABLICY, skierowanym do wszystkich dzieci chorych na cukrzycę i ich nauczycieli. Mamy nadzieję, że w akcję zaangażują się rów-nież rodzice, dla których zdrowie i szczęśliwe dzieciństwo ich podopiecznych jest najważniejszą sprawą na świecie! W szkole dzieci spędzają połowę swo-jego życia. Powinno być to zatem miejsce przyjazne i bezpieczne. A to zależy od gospodarzy tego miejsca - nauczycieli.

Akcja DIABETYCY DO TABLICY zmierza do tego, by uhonorować tych nauczycieli i wychowawców, którzy nie bali się podjąć próby współpracy z dia-betykami, wiedzą o cukrzycy tyle, by bez obawy uczyć i opiekować się chorymi uczniami i sprawia-ją, że dzieci z cukrzycą czują się w szkole dobrze i bezpiecznie.

Znalezienie przedszkola lub szkoły, które zechcą przyjąć dziecko z cukrzycą może być prawdziwym wyzwaniem. Dyrektorzy, nauczyciele i wychowaw-cy często nie chcą zmierzyć się z problemem, za jaki uznają opiekę nad małym diabetykiem, unika-ją dodatkowych obowiązków i odpowiedzialności. Mimo rosnącej świadomości na temat cukrzycy w Polsce, dzieci z cukrzycą są dyskryminowane i sta-ją się zbędnym ciężarem dla szkół i przedszkoli. Na szczęście istnieją także chlubne wyjątki, o których trzeba mówić i ludzie, których należy nagradzać.

W konkursie, mogą wziąć udział mali i młodzi dia-betycy oraz zgłoszeni przez nich nauczyciele - ci ulubieni, najbardziej zaangażowani i otwarci na ich szkolne zmagania z cukrzycą. Zadaniem nauczy-cieli jest podzielenie się swoimi doświadczeniami

w opiece nad diabetykiem - napisanie tekstu, któ-ry oceni konkursowe jury. Wszyscy zgłoszeni przez uczniów nauczyciele dostaną specjalne dyplomy.

Najlepsze teksty publikowane będą w pra-sie i w internecie, a zwycięska para

uczeń - nauczyciel otrzyma atrakcyjne nagrody. Głów-

ną nagrodą dla dziecka będzie pompa insuli-

nowa, która jedno-cześnie podaje

insulinę oraz mierzy poziom glukozy we krwi.

O fic jalnym patronem ak-cji DIABETY-CY DO TABLI-

CY jest Polskie Stowarzysze-

nie Diabetyków. O t r z y m a l i ś my

również patronat Ministra Zdrowia.

Aby zgłosić do konkursu swojego nauczyciela, należy

wypełnić FORMULARZ DLA UCZNIA

i wysłać go na adres Medtronic Poland do 15 stycz-nia 2008 r. Następnie nominowany nauczyciel przy-gotowuje autorski tekst, którego tematem są jego osobiste doświadczenia oraz obserwacje dotyczące pracy z uczniem chorym na cukrzycę i opieki nad nim w warunkach placówki oświatowej. Nauczyciel wysyła pracę wraz z FORMULARZEM DLA NAUCZY-CIELA znajdującym się na stronie www.minimed.pl na adres Medtronic Poland do 28 lutego 2008 r.

Nadesłane prace zostaną ocenione przez Jury, składające się z przedstawicieli Polskiego Sto-warzyszenia Diabetyków, które jest oficjalnym patronem akcji oraz Medtronic Poland. Główną nagrodą dla dziecka będzie pompa insulinowa Paradigm 722 , która jednocześnie podaje insulinę oraz mierzy poziom glukozy we krwi. Nauczyciel, którego praca zwycięży w konkursie, zostanie za-proszony wraz z osobą towarzyszącą na wyjazd edukacyjno-rekreacyjny w terminie uzgodnionym z organizatorem.

Aby przystąpić do konkursu należy dokładnie za-poznać się z Regulaminem konkursu.

Koordynator projektu:Magdalena ZadoraTel. kom.: 0-510-202-934, e-mail: diabetycydotablicy@minimed.pl

Jestem bardzo zadowolona, ¿e pojawi³ siê pomys³ prowadzenia Akademii Edukacyjnej. Przede wszystkim przyjemnie by³o siê spotkaæ z innymi osobami, które równie¿ s¹ na pompie. Dowiedzieæ siê, ¿e inni maj¹ podobnew¹tpliwości i pytania jak ja. I us³yszeæ jak sobie radz¹. Poza tym najlepiej jest omawiaæ w¹tpliwości czy zadawaæ pytania bezpośrednio podczastakiego w³aśnie spotkania, ni¿ szukaæ informacji w Internecie - na forach, itp., gdy¿ mo¿na na bie¿¹co pewne informacje weryfikowaæ. Ostatnie spotkanie i dyskusja oraz zadawane pytania pod koniec tego spotkania by³y trafne. Podobne pytania chcia³am zadaæ.(…)

Pozdrawiam Agnieszka z Zakopanego

Jestem bardzo zadowolona, ¿e pojawi³ siê pomys³ prowadzenia Akademii Edukacyjnej. Przede wszystkim przyjemnie by³o siê spotkaæ z innymi osobami, które równie¿ s¹ na pompie. Dowiedzieæ siê, ¿e inni maj¹ podobnew¹tpliwości i pytania jak ja. I us³yszeæ jak sobie radz¹. Poza tym najlepiej jest omawiaæ w¹tpliwości czy zadawaæ pytania bezpośrednio podczastakiego w³aśnie spotkania, ni¿ szukaæ informacji w Internecie - na forach, itp., gdy¿ mo¿na na bie¿¹co pewne informacje weryfikowaæ. Ostatnie spotkanie i dyskusja oraz zadawane pytania pod koniec tego spotkania by³y trafne. Podobne pytania chcia³am zadaæ.(…)

Pozdrawiam Agnieszka z Zakopanego

Dzieñ Dobry Pani Tereso!

4

żywieniu. Omówimy potrawy, z którymi już za kilka dni spotkamy się na wigilijnym stole. To w końcu wielka uczta i byłoby dobrze, gdyby nasze cukry nie były tak wielkie jak potrawy, które bę-dziemy spożywać. Czekam na Wasze opinie i su-gestie, dotyczące kolejnych spotkań.

Jeśli tylko zechcecie uczestniczyć w takich zaję-ciach – serdecznie zapraszamy! Zgłoszenia do

Akademii Edukacyjnej możecie przesłać do mnie meilem lub telefonicznie.

Teresa Benbenek-Klupae-mail: teresa.benbenek-klupa@medtronic.comTel. 0 510 202 941

AkademiaEdukacyjna

Jak wiecie z poprzedniego numeru Zebry, w październiku rozpoczęła swoją działalność Akademia Edukacyjna.

20 grudnia odbędzie się już trzecie spotkanie!! Zbieramy się raz w miesiącu w Krakowie, w Novo Web Cafe a każde spotkanie poświęcone jest in-nemu zagadnieniu związnemu z terapią pompą insulinową. W spotkaniach do tej pory, uczestni-czyły osoby, głównie z Krakowa i okolic, ale także ze Śląska, Zakopanego i Nowego Sącza. Dziękuję wszystkim, którzy napisali do mnie maila w tej sprawie. Wiem, że potrzeba takich spotkań jest ogromna. Trudno dojechać z Gdańska czy Szcze-cina, ale po sugestii jednej z osób korespondu-jących ze mną, powzięliśmy postanowienie. Po każdym spotkaniu przygotowane zostanie pod-sumowanie i wszystkie one zostaną zamieszczone na naszej stronie internetowej, tak aby dostęp do nich miała większa ilość osób, które chcą się do-

brze leczyć.Na pierwszym spotkaniu wszy-scy uczestnicy wypełnili anoni-mową ankietę, dotyczącą terapii

pompowej. Po jej prze-analizowaniu wiem, że przede wszystkim brakuje informacji praktycznych i dlatego każde spotka-nie, poza krótką częścią wykładową, ma formę warsztatu, dyskusji, wymiany do-świadczeń. Każdy, kto już jakiś czas używa pompy ma inne spojrzenie na ten model leczenia niż w chwili przygotowywania się do wdrożenia terapii. Dziękuję Wszystkim, którzy znaleźli czas i przybyli na zajęcia w Akademii Edukacyj-nej. Na następne ZAPRASZAM GORĄCO! Najbliższe spotkanie poświęcone będzie

5

Przyjrzeć się własnemu „JA”Rozmowa z panią psycholog mgr Beatą Zduńczyk z Kliniki przy ulicy Działdowskiej w Warszawie.

Pani mgr Beata Zduńczykpsycholog kliniczny, od 1997 roku pracująca w Pracownia Psychologii Klinicznej Dzieci i Młodzieży w Szpitalu Klinicznym przy ul.Działdowskiej 1 w Warszawie.

Proszę o przedstawienie krótkiego rysu psy-chologicznego dziecka, które ma chorobę prze-wlekłą.W ogólnej populacji dzieci mogą mieć szereg pro-blemów związanych na przykład z zaburzeniami koncentracji, nadpobudliwością psychoruchową, adaptacją do nowego środowiska czy też depresją. W grupie dzieci z cukrzycą znajdziemy cały prze-krój podobnych problemów jak u dzieci zdrowych, związanych np. z akceptacją wśród rówieśników, wśród najbliższych osób. Tak więc nie istnieją ce-chy charakterystyczne dla młodego diabetyka. Są to dzieci dotknięte takimi samymi problemami jak dzieci zdrowe, tyle że dodatkowo są one ob-ciążone ogromną odpowiedzialnością za siebie samego. Takiego obowiązku nie ma w żadnej innej chorobie. Tak naprawdę, to nie lekarz decyduje o leczeniu w pełnym stopniu, ale sam pacjent. Moż-na spotkać się z powiedzeniem, że powodzenie w leczeniu cukrzycy stanowi w 10 % medycyna a 90 % psychika. To właśnie od pacjenta zależy jak cu-krzyca będzie leczona.

Czy są jakieś pułapki, w które może wpaść ro-dzic dziecka z cukrzycą, a których konsekwen-cje mogą być niepożądane dla dziecka, kiedy dorośnie?Sytuacja dziecka z cukrzycą jednocześnie różni się i nie różni od sytuacji dziecka zdrowego. W każdej rodzinie okres dojrzewania nastolatków jest nie-zwykle trudny. Podstawowym problemem jest po-zwolenie na „oddzielenie” dziecka od rodziców, co związane jest ze zdobywaniem swobody, uczenia

się odpowiedzialności i ponoszenia konsekwencji za swoje działania. Praktycznie każdy rodzic ma kłopot z zobaczeniem swojego dziecka jako już dorosłego człowieka. Świadomość, że nie można decydować już za swoją pociechę często nie do-ciera do rodziców. W sytuacji dziecka z cukrzycą związany jest zdecydowanie większy lęk o jego ży-cie. Troskliwych rodziców dręczy pytanie: jak moje dziecko poradzi sobie samodzielnie? Wielu rodzi-ców nastolatków w ogóle nie wyobraża sobie, że dziecko stanie się samodzielne, opuści w pewnym momencie dom, a jeśli już się to zdarzy, to od razu trafi pod opiekę tzw. skrzydła innej osoby. Domi-nuje widzenie osoby z cukrzycą zawsze pod czyjąś opieką. Myślę, że to bardzo poważny problem. Lęk u rodziców dzieci z cukrzycą jest znacznie większy niż u rodziców dzieci zdrowych. Należy podkreślić, że nie-wątpliwie jest on uzasadnio-ny. Trzeba się jednak starać minimalizować go tak, aby nie zaburzał on rozwoju dziecka.

Czy mogłaby Pani po-wiedzieć kilka słów o po-wszechnym problemie braku akceptacji choro-by? Rozdzieliłabym to pytanie na akceptację choroby i akcep-tację siebie z chorobą. Na

początku warto byłoby sobie zadać pytanie „Czy akceptuje się chorowanie?”. Osobiście uważam, że żadnej choroby nie da się do końca zaakceptować. Najważniejsze jest jednak sprawić, by ten brak ak-ceptacji nie przeszkadzał w życiu. Z cukrzycą wią-żą się nowe zadania, które stają się obowiązkową częścią dnia codziennego. Nikt tego nie chce, ale obowiązek leczenia jest rzeczą niezbędną. Jednak fakt, że nie akceptujemy choroby nie powinien oznaczać, że nie akceptujemy siebie. Często zdarza się, że od momentu zachorowania brak akceptacji wysuwa się na plan pierwszy. Widzi się tylko trage-dię choroby a nie problem w braku jej akceptacji. A przecież problem nie tkwi w samej chorobie tylko w podejściu do niej, do życia, do samego siebie. Mówiąc o braku akceptacji zadałabym pytanie „Co jest takiego, że osoby chore na cukrzycę wstydzą się do niej przyznać?”. Można zauważyć, że ludzie cierpiący na inne choroby z większą łatwością się do nich przyznają niż właśnie diabetycy. Zasta-nówmy się, ile osób – patrząc na osoby sławne –

opowiedziało o swojej ciężkiej chorobie nowotworowej? A o ilu osobach medialnych z cukrzycą wiemy? Myślę, że kłopot z brakiem akceptacji rówieśników wynika również z faktu, że wiedza o cukrzycy jest zbyt mała i przez to śro-dowisko nas otaczające nie zawsze potrafi zaakceptować osobę chorą.

W jaki sposób pomóc dziec-ku w zaakceptowaniu faktu, że ma cukrzycę? Jak wspo-móc zaakceptowanie przez grupę rówieśniczą?Nawiązując do poprzedniego

pytania chciałam podkreślić, że świadomość cho-roby bez względu na to, kiedy wystąpi jej począ-tek, jest największa w okresie nastoletnim. W wie-ku dojrzewania młody człowiek zdaje sobie sprawę w pełni co się dzieje, jest absolutnie świadomy, że jest inny niż rówieśnicy. „Inny” nie oznacza gorszy, tylko różny poprzez chorobę. I nie ma tu znaczenia moment, kiedy młody człowiek zachorował. Bo nie ma dobrego momentu na zachorowanie. Proces chorowania jest trudny, dziecko ma odczucie, że choroba go męczy, chciałoby odpocząć choćby na jeden dzień. Takim powszechnycm marzeniem jest chęć odłożenia cukrzycy na bok, by nie myśleć. Oczywiście, że można pomóc dziecku w relacjach z rówieśnikami. Inaczej nie miałby sensu zawód psy-chologa. Kłopot może być tylko taki, czy nastola-tek chce pomocy, czy chce się przyjrzeć własnemu „ja” i zobaczyć swoje dobre i złe strony, dokonać samooceny i zmienić nastawianie do samego sie-bie i choroby. Cukrzyca rodzi problemy, ale nieko-niecznie musi być głównym powodem trudności dziecka, tylko właśnie zachowanie i nastawienie samego chorującego do siebie i innych ludzi po-

6

woduje problem. Jeśli na przykład nastolatek już na samym początku czuje się gorzej od kolegów, wchodzi do nowego środowiska z własnym we-wnętrzynym uprzedzeniem, że jest gorszy – może chcieć za wszelką cenę dorównać kolegom. Zaczy-na udowadniać sobie samemu, że tak nie jest. Albo wycofuje się z relacji z kolegami. W tej sytuacji od razu ustawia się na przegranej pozycji. W myśleniu rodziców i dzieci istnieje tendencja tzw. „zrzucania winy” na cukrzycę. Ona jest winna za nasze nie-powidzenia, ona usprawiedliwia różne sytuacje, to przez nią mamy uczucie, że jesteśmy odrzuce-ni. Nie widzimy swojego złego zachowania np. brzydkiego odzywania się, traktowania in-nych „usługowo”. Podsumowując, często to nie grupa odrzuca młodego człowieka ale on sam sobie uniemoż-liwia wejście w gru-pę rówieśniczą. Aby tego uniknąć, najpierw należy zrobić sobie porządek w głowie, uświadomić swoje zale-ty, zbudować poczucie własnej wartości. Potem, łatwiej jest wejść w nowe środowisko. Jeśli sami będziemy przekonani, że przez cukrzycę nie jesteśmy „upośledzeni”, nikomu inne- mu nie przyjedzie do głowy aby tak o nas myśleć.

Czy isnieje różnica między dziewczynkami i chłopcami z cukrzycą? Co dla obu płci jest naj-ważniejsze?

Trudno jest odpowie-dzieć na to pytanie. Przede wszystkim taką różnicę wyraźną widać w sprawności fizycznej i podchodzeniu do własnego ciała. Chłop-cy mogą się bać, że nie dadzą rady, że spadnie na nich niedocukrze-nie w czasie aktywno-ści fizycznej.

U dziewczynek jest większy pro-blem z pokazaniem własnego ciała. Pompa, czy pojawiające się po zastrzykach zrosty powodują pewne skrępowanie, dziewczynki czują się gor-sze, brzydsze od rówieśniczek. Wielu nastolatków z cukrzycą nie znosi pytań o chorobę, np. pompę, robienie zastrzyków, czy pomiary cukru. A przecież ciekawość ludzka jest naturalna. Nie jest związana

ze złośliwością czy też uprzedzeniem, tylko ze zwy-kłym ludzkim zainteresowaniem. I znowu, jeśli dla nas samych czymś naturalnym będzie mówienie o tym, inni będą traktować to podobnie jak my. Naturalnie.

Jakie są sposoby zaangażowania dziecka w leczenie?Tak naprawdę zaangażowanie dziecka w le-czenie kojarzy się od razu z buntem. Ale co

oznacza taki bunt? Jakie powinno się mieć podej-ście by pomóc dziecku? Najważniejsza w tym mo-mencie jest rodzina. Jeśli rodzice deklarują, że nie ma problemu z cukrzycą a tak naprawdę o istnie-niu choroby u pociechy wiedzą tylko najbliżsi, to jak taki młody człowiek ma prawidłowo się leczyć? To już na poziomie rodziny zaczynają się kłopoty w relacjach. To właśnie w najbliższym otoczeniu trzeba zapewnić bezpieczeństwo i zaufanie. Po to,

by dziecko mogło wyjść na zewnątrz, nawią-zać relacje z rówieśnikami, tak by czuło się akceptowane. Tu powrócę także do świadomości, czym jest ta choroba w środowisku nas otaczającym.

Jeśli zdarzają się przypadki, że podawanie insuliny penem kojarzy się z podawaniem narkotyków, to jak osoba z cukrzycą może być otwarta na temat swojej choroby? Trzeba też pamiętać o bardzo ważnej rzeczy. Leczenie cukrzycy to nie tylko dbanie o cho-robę. To dbanie o całego człowieka. Istnieje pewien kłopot ze spójnością. Mówi się: „Trze-ba dbać o cukrzycę, trzeba ją dobrze prowa-dzić”. Jedna z pacjentek powiedziała mi kiedyś, że „prowadzi cukrzycę jak pieska” tworząc z choroby jakieś odrębne istnienie. A przecież cukrzyca jest częścią człowieka, a więc nie na-leży oddzielać od osoby pojęcia choroby, któ-ra w takim ujęciu wydaje się być gdzieś obok.

Dbanie o cukrzycę to dbanie o siebie. To ja, nie cukrzyca, mam szansę na dłuższe życie, jeśli będę odpowiednio się leczyć. Również ważnym jest, by uświadomić sobie, że re-guły w leczeniu są ważne i należy ich przestrzegać, ale także nie podchodzić do nich tak restrykcyjnie. Przecież nie każdy dzień musi być taki sam i jedne-go dnia może się zdarzyć, że poziom cukru będzie zbyt wysoki i nie należy uważać tego za porażkę. Podobnie jest z żywieniem, nie zawsze dziecko ma na coś ochotę, więc też nie podchodźmy tak re-strykcyjnie do ustaleń diety, jakby nie można było mieć od niej odstępstw. Jeśli dziecko będzie cały czas miało świadomość porażki, że znów mu się nie udało, wyrobi w sobie przekonanie, że faktycz-nie nia ma szans aby mu się udawało i nie będzie dobrze się leczyło. Do tego dojdzie jeszcze oszuki-wanie, żeby zadowolić wszystkich wokoło.

7

Kiedy następuje moment przerzucenia odpo-wiedzialności za leczenie na dziecko?Rodzice bardzo boją się o życie swojego dziecka i z tego lęku wynika nadmierna nadopiekuńczość. Niezwykle trudno zrezygnować z zainteresowania i dbałości o własne dziecko, ale na pewno warto dawać mu większą swobodę. Warto przyglądać się temu, co się dzieje wśród rówieśników, by sprawić by nie czuło się inne. Nie ma takiego wieku czy od-powiedniego momentu, kiedy można przerzucić odpowiedzialność za leczenie na dziecko. Najle-piej od samego początku choroby wpajać i uczyć młodą osobę samodzielności. Wręcz taka większa swoboda powinna być praktykowana od początku choroby. Będzie to owocowało później. Nawet jeśli dziecko jest malutkie może uczestniczyć w podej-mowaniu decyzji, choćby na temat tego, co i ile ma zjeść. Można też od razu mówić, ile dany posiłek ma wymienników. Z czasem, kiedy dziecko nauczy

się liczyć, może przeliczać razem z rodzicami wy-mienniki i dawki insuliny. Rodzice mają często ten-dencję do robie-nia tego za dziec-ko, ponieważ boją się, że się pomyli.

Z jakimi proble-mami zgłaszają się rodzice?Najczęściej zgła-szają się z takim problemem me-dycznym jak wy-sokie cukry. Jest to często hasło, pod

którym kryją się różne problemy. Mogą one wła-śnie wynikać z zaburzenia jakichś relacji, braku ak-ceptacji, które ma odzwierciedlenie w glikemiach. Tak więc często bezpośrednim powodem odwie-dzenia psychologa są kłopoty związane z cukrzycą, ale bardzo łatwo dostrzec, że kryje się za tym coś innego. Mam tu na myśli problemy w relacjach w domu, problemy ze wcześniej wspominaną akcep-tacją u rówieśników, niską samooceną, obniżonym nastrojem, depresją. Złe zachowanie jest bardzo często wyrazem innego, głębszego problemu.

Jakie problemy mają dzieci?Tak naprawdę zgłaszają się z tymi samymi proble-mami co rodzice, czyli złe wyrównanie cukrzycy, zaniżone poczucie własnej wartości, poczucie odrzucenia przez koleżanki i kolegów, problemy w rodzinie. Ale niezwykle cenne jest to, że samo dziecko zwraca się o pomoc.

Zwiększa się zatem szansa na współpracę i skorzy-stanie z pomocy. Cała nasza praca, psychologów, jeśli dziecko zostało przyprowadzone wbrew jego woli, „na siłę”, początkowo skierowania jest na to, by dziecko nam zaufało. Jeśli zgłasza się samo, nie musimy przekonywać wtedy pacjenta do nawiąza-nia dialogu, możemy skupić się już konkretnie na problemie.

Gdzie szukać pomocy, jeśli w ośrodku zdrowia nie ma psychologa? W jaki sposób pomagać? Jeśli w ośrodku zdrowia, w którym leczy się dzieci z cukrzycą, nie ma psychologa, to takiej pomocy można szukać w Poradniach Zdrowia Psychiczne-go czy też w szkołach, do których uczęszczają po-

ciechy. Psycholog nie musi być związany ze szpi-talem, by pomóc osobie chorującej i jej rodzinie. A przede wszystkim trzeba pamiętać, by pozbyć się obaw przed przyjściem do psychologa. Ciągle, nie-stety, panuje przekonanie, że psycholog to osoba, która zajmuje się osobami chorymi psychicznie. Je-steśmy nie tylko po to, by towarzyszyć emocjonal-nie w trudnych momentach życia, ale również aby wzmacniać mocne strony człowieka i nauczyć je wykorzystywać. Przecież wielu ludzi, np. sportow-cy, politycy mają swoich psychologów.

Bardzo dziękuję za rozmowę. Rozmawiała Anna Zakrzewska

8

KTO PIERWSZY - TEN LEPSZYNarty, łyżwy, deska, sanki .... już za pasem. I jak oprzeć się białemu szaleństwu? Na to nie ma mocnych. Dlatego postanowiliśmy przyjrzeć się z bliska narciarstwu i opowiedzieć sobie – z perspektywy osób z cukrzycą – o tym co ważne i o czym warto wiedzieć, oddając się jednemu z najwspanialszych zimowych sportów.

Co jest niezbędne a co się przyda? Oprócz wszystkich akcesoriów narciarskich, bez których uprawianie określonych dyscyplin sporto-wych nie jest możliwe, warto pamiętać o całej liście „naszych” akcesoriów, bez których nie powinniśmy wybierać się na stok. Bezdyskusyjnie nie możemy zapomnieć o zapasowym zestawie, w skład które-go wejść musi:• Zapasowewkłucie• Zapasowyrezerwuarnainsulinę• Penfilzinsuliną• Penzinsuliną• BateriapaluszekAAA• GlukagonPodczas ferii zimowych, bądź weekendu w górach, miejsce w którym mieszkamy zazwyczaj jest sporo oddalone od miejsca, gdzie będziemy jeździć na nartach. Nie zawsze mamy zatem możliwość na-tychmiastowego udania się do pokoju w momen-cie, gdyby np. oderwało nam się wkłucie. A takie sytuacje mogą się zdarzyć. Wystarczy, że niefortun-nie upadniemy na miejsce zainstalowania zestawu infuzyjnego i wkłucie po prostu nam się wyrwie. Z autopsji mogę powiedzieć, że takie sytuacje zda-rzają się bardzo rzadko – ale możliwość zawsze istnieje – dlatego należy się zabezpieczyć przed ewentualnymi problemami. Jak wszyscy użytkow-nicy pomp wiedzą – w przypadku dłuższej przerwy w podawaniu insuliny – może dojść do zakwasze-nia organizmu. Aby do tego nie dopuścić należy natychmiast założyć następne, a nie tracić czasu na dotarcie do miejsca zamieszkania, w którym mamy

zapasowe zestawy infuzyjne. Dobrze zatem w ple-caku mieć małą kosmetyczkę z niezbędymi akce-soriami. Nie zapomnijcie również o dodatkowych paskach do glukometru. Podczas wysiłku fizyczne-go jesteśmy narażeni na gwałtowniejsze zmiany poziomów glikemii – częściej zatem będziemy ją mierzyć. Zatem pakując paski, jeszcze w domu, pamiętajcie, że możecie po-trzebować ich znacznie więcej niż zwykle. Wyjeżdżając powinniście zaopa-trzyć się koniecznie w odpowiednie ilości akcesoriów cukrzycowych. Dla przypomnienia i ułatwienia ich listę znajdziecie w niezbędniku na na-stępnej stronie. Oczywiście powinni-ście również pomyśleć o niewielkim plecaku, który będziecie mogli zabrać ze sobą na stok. W sklepach sporto-wych dostępne są różnej wielkości plecaki. Bez problemu dobierzecie odpowiedni dla Was. W dolnej bądź górnej stacji wyciągu zazwyczaj jest miejsce, w którym narciarze zostawiają większe bagaże. Na pewno wygodniej jest jeździć bez nich. Jeśli nie boicie się zostawić placaka, warto pomyśleć o tzw. „nerce” , niewielkiej saszetce zakładanej na pas, która absolutnie nie przeszkadza w jeździe, a znajdzie się w niej miejsce na niezbędne rzeczy, które musicie mieć przy sobie. Powinniście koniecznie umieścić w

niej glukometr, glukagon, oraz łatwowchłanial-ne produkty w razie niedocukrzenia oraz kartkę z podstawowymi informacjami o Was; imieniem, nazwiskiem, miejscem zamieszkania, numerem telefonu kontaktowego, o tym, że macie cukrzycę i co robić w razie niedocukrzenia. W mojej „nerce” obok glukometru i glukagonu zawsze znajdują się przynajmniej dwa soczki w kartonikach i batonik princepolo. W rozmaitych kieszeniach pochowane mam również saszetki z płynnym cukrem a także tabletki ze sprasowaną glukozą. Płynny cukier jest doskonały, ponieważ bardzo szybko się wchłania, zajmuje bardzo mało miejsca i jak sama nazwa wskazuje jest w pły-

nie. Jak wiecie w przypadku niedocukrzenia dużo łatwiej i szybciej „łyknąć” coś niż rozgryzać kostki cukru bądź glukozy i dopiero je połykać. A zależy nam wtedy na czasie, aby szybko podnieś poziom cukru, i znowu móc szusować po stoku. Kiedy je-stem tak zaopatrzona – czuję się bezpiecznie i wiem, że nie będzie sytuacji, która mnie zaskoczy. Nawet jeśli akurat zabraknie prądu i wyciąg stanie, a ja akurat będę wisiała w gondolce nad przepa-ścią, czekając aż wyciąg ruszy – wiem, że nie może stać mi się nic złego.

9

Sama nie będę miała kłopotu i nie przysporzę kło-potów nikomu innemu.

Praktyczne informacje A oto kilka praktycznych informacji, które mogą się Wam przydać, jeśli wybieracie się na narty. Pierw-sza istotna dotyczy pracy glukometrów. Nie zawsze działają w niskich temperaturach. Często próbując zrobić badanie w połowie stoku, bądź jadąc wycią-giem okazywało się, że nie jest to takie proste. Naj-pierw trzeba ogrzać glukometr, aby zadziałał. Nie jest łatwo to zrobić, kiedy mamy zmarznięte ręce a temperatura sięga minus 10 stopni Celsjusza. Ale jest na to bardzo prosty sposób. Wybierając kobi-nezon albo kurtkę – już w sklepie, zwróćcie uwa-

gę na wewnętrzne kieszonki tej narciarskiej odzieży. Sam glukometr zawsze możecie mieć schowany w takiej kieszonce, gdzie jest ciepło a pozostałe akcesoria w „nerce”.

Na nartach, kiedy jest niska temperatura, spróbujcie przyjrzeć się również odczuwaniu niedocukrzenia. Być może tak jak ja – zauwa-życie obniżony próg odczuwania hipogli-kemii. W „normalnych” warunkach typowe objawy hipoglikemii są dla mnie łatwe do odczytania, kiedy cukier znajduje się na po-ziomie około 60 mg%. W momencie wysiłku fizycznego i niższej temperatury otoczenia, zauważam, że jest coś nie w porządku, kiedy cukier jest niższy niż 60 mg%. Sprawdźcie to koniecznie u siebie. W przypadku, kiedy ta osobista obserwacja potwierdziłaby się w Waszym przypadku – pamiętajcie o tym, żeby częściej mierzyć cukier. Nieocenioną pomocą jest tu posiadanie ciągłego mo-nitoringu glikemii. Mając stały podgląd – stale możecie wiedzieć co się dzieje w Waszej krwi. Gdy tylko cukier nie będzie

wyglądał tak jak pownien, pompa Was o tym po-wiadomi. Szczególnie jest to ważne w przypadku długotrwałego wysiłku, do którego nie przywykli-ście na codzień. Obniżenie zapotrzebowania na in-sulinę jest sprawą indywidualną i dopiero na pod-stawie obserwacji własnego organizmu możecie stwierdzić jak ono się kształtuje. Zatem stały pod-gląd – bardzo pomaga w obserwacji i podjęciu de-cyzji o redukcji zwykle podawanej insuliny. Szyb-ciej możecie zatem wyciągnąć wnioski, o ile należy obniżyć insulinę, aby unikać niespodziewanych hipoglikemii, które przeszkadają w białym szaleń-stwie. Kiedy już zjedziecie ze stoku i popołudniem bądź wieczorem będziecie się oddawali tzw. przy-jemnościom après-ski – pamiętajcie o możliwości

późnej hipoglikemii powysiłkowej. Ciągły monitoring może uchronić przed niebez-piecznymi sytuacjami, które – pewnie się ze mną zgodzicie - naprawdę nie są nam potrzebne podczas ferii bądź urlopu.

A na koniec...Na koniec chciałam Wam powiedzieć, że jazda na nartach bądź desce może być najprzyjemniejszą na świecie zimową rozrywką!!! I wcale nie należy się oba-wiać intensywnego wysiłku fizycznego, pod warunkiem, że będziecie uprawiali go z głową. Zachowując podstawowe zasady cukrzycowego bezpieczeństwa, o których już wiecie, najbliższe ferie mogą być wspaniałym czasem spraw-dzenia swoich narciarskich możliwości. Mogą być także czasem zmierzenia się z naszą drogą przyjaciółką i czasem osta-tecznego pokazania jej kto tu rządzi.

Narciarze – pompiarze górą !!! Powodzenia!

Magda Zadora

- zestawy infuzyjne- serter do zak³adnia wk³uæ - rezerwuary na insulinê

- penfile z insulin¹ - pen z insulin¹ krótkodzia³aj¹c¹

- ig³y do pena - glukometr i glukometr zapasowy

- paski od glukometru- zapasowe ig³y do lancetu

- waciki odka¿aj¹ce - zapasowe baterie do pompy i ³adowarki

transmitera - odpowiednie etui do pompy

- elektrody enzymatyczne (w przypadku ci¹g³ego monitoringu)

- serter do zak³adania elektrody- transmiter wraz z ³adowark¹

- plastry mocuj¹ce do transmitera i elektrody- p³ynny cukier

- soczki- paczki ma³ych herbatników, batoników

- kartê informacyjn¹ w przypadku niedocukrzenia- kartkê ze spisan¹ baz¹ i przelicznikami

NIEZBÊDNIK

10

Kobieta z cukrzycą typu1 myśli o dziecku„TRAUMA NARODZIN - jak dalece przebieg porodu wpływa na zdrowie matki i dziecka ?” – pod tym hasłem w połowie listopada odbyła się XIII Konferencja Fundacji Rodzić po Ludzku – organizacji, która od trzynastu już lat walczy o prawa kobiet rodzących w polskich szpitalach. Uczestniczyliśmy w tej konfe-rencji i mamy nadzieję, że dzięki naszemu spotkaniu z położnymi zajmujący-mi się kobietami z cukrzycą, które oczekują na dziecko, zainteresowaliśmy je znaczeniem ciągłego monitoringu glikemii w trakcie ciąży i podczas porodu. Wśród podejmowanych podczas tegorocznej konferencji tematów była opieka okołoporodowa nad kobietą z Cukrzycą typu 1. Oto wiadomości, które chcieli-śmy przekazać położnym.

Decyzja o macierzyństwie w przypadku kobiety z cukrzycą typu 1 powinna być przemyślana, a ciąża zaplanowana. Aby nie doszło do powikłań ciąży oraz do powstania wad wrodzonych u dziecka, przed tą decyzją powinny mieć wyrównaną glikemię. Ozna-cza to, że wyrównie cukrzycy, przynajmniej na trzy miesiące przez koncepcją, powinno być bardzo do-bre. Łatwo to sprawdzić badając poziom hemoglibi-ny glikozylowanej. Dynamika zmian hormonalnych, jakie występują w ciąży i rozwój samej ciąży powodu-ją skoki zapotrzebowania insuliny, z którymi trudno sobie poradzić. Pomiary poziomu glikemii powinny być wykonywane od kilku do kilkudziesięciu razy na dobę (również w nocy). Źle kontrolowana cukrzyca i niewystarczająca kontrola poziomu glukozy we krwi zwiększa bowiem kilkukrotnie ryzyko wystąpienia wad wrodzonych u dzieci.Do stresu jakim jest dla kobiety poród, dochodzi za-tem obawa o zdrowie dziecka i wystąpienie ewen-tualnych powikłań. Podczas wysiłku fizycznego, czyli samej akcji porodowej – może dochodzić do nagłych zmian poziomu cukru. Zwykle zwiększa się ryzyko

Uwaga! Ważny temat!

Po zakończeniu pierwszej edycji ogólnopolskiej akcji „Rodzić po ludzku”, w której wzięła

udział rekordowa ilość 15.000 kobiet, w dalszym ciągu otrzymywaliśmy listy i ankiety opi-

sujące przeżycia z porodu i pierwszych chwil z dzieckiem. Czując wagę wielkiego kredyt

zaufania jaki dały organizatorom akcji kobiety w całej Polsce, podjęta została decyzja o

próbie ocalenia ideału przemian w polskim położnictwie. Tak powstała Fundacja - ze zo-

bowiązania, jakie przyjęliśmy na siebie, z poczucia ważności tego, co robiliśmy, z nadziei,

że dokończymy rozpoczęty proces. Jednak natychmiast zrodziło się pytanie, jak stworzyć

nową tożsamość, nowe cele, nie tylko związane z głośną społeczną akcją.

Krok po kroku realizowaliśmy nowe przedsięwzięcia. Bywało trudno, bo Fundacja nigdy

nie miała stałego wsparcia finansowego i uczyła się przetrwania dzięki pomysłom i przed-

siębiorczości założycieli.

Teraz tworzymy silny kobiecy zespół ściśle współpracujący ze środowiskiem położniczym,

mający zaufanie kobiet w ciąży i matek małych dzieci.

Nasza siedziba to nie tylko biuro, ale także miejsce, do którego przychodzą kobiety w ciąży

i matki małych dzieci by spędzić razem czas, dzwonią, aby poradzić się prawnika albo psy-

chologa, pytają, jak najlepiej przygotować się do bycia rodzicem. Gościmy także położne,

które uczestniczą w prowadzonych przez nas szkoleniach i spotkaniach.

Więcej informacji: www.rodzicpoludzku.pl

JAK POWSTAŁA FUNDACJA?

hipoglikemii (niedocukrzenia). Z drugiej strony efek-tem hiperglikemii (przecukrzenia) u matki może być hipoglikemia poporodowa u noworodka.

Jedynym rozwiązaniem problemów matki z cukrzy-cą oczekującej na dziecko jest stałe monitorowanie glikemii. Z myślą o zapewnieniu ciągłego pomiaru stworzone zostały urządzenia: pompa insulinowa PARADIGM 722 RT oraz Guardian RT (Real Time), które automatycznie aktualizują dane co 5 minut, czyli 288 razy w ciągu doby „mierzą cukier” – w pra-cy, podczas posiłku, ćwiczeń, w nocy – pomagając podjąć natychmiastowe działanie, zanim pojawią się jakiekolwiek problemy. Oba urządzenia to małe i dyskretne aparaty z instalowaną podskórnie elek-trodą tzw. czujnikiem pomiaru glukozy i transmite-rem (nadajnikiem), który w sposób bezprzewodowy przesyła dane do aparatu. (www.minimed.pl)Kobietom chorym na cukrzycę w ciąży zaleca się

również używanie pompy insulinowej jako najlep-szej formy terapii i zapobiegania powikłaniom. Dzię-ki pompie, która najlepiej spośród znanych metod leczenia cukrzycy typu 1 pozwala na naśladowanie wydzielania insuliny u osób zdrowych, najłatwiej jest osiągnąć normoglikemię lub prawie normoglikemię, a co za tym idzie zapewnić prawidłowy rozwój dziec-ka i dobre samopoczucie matki. Terapia osobistą pompą insulinową uwzględnia zmienne zapotrze-bowanie na insulinę w nocy i między posiłkami oraz odpowiednie dawkowanie insuliny na posiłki, różne pod względem objętości i jakości. Kobieta leczona w ciąży pompą nie wymaga zmia-ny modelu leczenia w okresie okołoporodowym, ponieważ możliwość stałego ingerowania w ilość podawanej przez pompę insuliny umożliwia zarów-no zmniejszenie jak i zwiększenie przepływu leku w zależności od wartości glikemii, co daje dobre efekty terapeutyczne.

11

Zjednoczeni w walce z cukrzycą14 listopada obchodzony był Światowy Dzień Walki z Cukrzycą. To najważniej-sze wydarzenie jednoczące diabetyków na całym świecie. Tego dnia najsłyn-niejsze budynki na całym świecie zabłysły niebieskim światłem – kolorem sym-bolizującym jedność w walce z cukrzycą. Tegoroczne działania manifestowały problem cukrzycy u dzieci i młodzieży.

W tegorocznych obchodach wzięło udział blisko 200 krajów. Zaplanowane na 14 listopada wyda-rzenie zjednoczyły miliony ludzi na całym świecie. Skala działań miała zwrócić uwagę mediów oraz wpływowych polityków na konieczność zwięk-szenia świadomości zagrożeń, jakie niesie ze sobą cukrzyca zwłaszcza u dzieci i młodzieży oraz zapewnienia odpowiedniej edukacji, opieki medycznej i profilaktyki. Najbardziej spektakularnymi akcjami było podświetlenie na niebiesko naj-bardziej wyróżniających się i znanych budynków na świecie. Jednym z pierwszych partnerów, którzy po-twierdzili gotowość wsparcia ob-chodów Dnia Walki z Cukrzycą ONZ było Empire State Building, który 14 listopada zabłysnął błękitnym świa-tłem w panoramie Nowego Jorku. W sumie tego wieczoru zaświeciło 246 budynków, wśród nich słynna Wieża Eiffla w Paryżu, Tokio Tower w Japonii, Opera w Sydney oraz Sky Tower w Nowej Zelandii.Dzieci opowiadały o cukrzycy w Parla-mencie Europejskim. W walkę o prawa osób chorych na cukrzycę za-angażowała się również firma Medtronic, która od

wielu lat wspiera Międzynarodowe Stowarzyszenie Dzieci i Młodzieży z Cukrzycą (International Society for Pediatric and Adolescent Diabetes ISPAD)

W czerwcu 2006 roku, Międzynarodowa Fe-deracja Diabetologiczna (International Dia-betes Federation) rozpoczęła międzynaro-dową kampanię pod hasłem „Zjednoczeni na Rzecz Cukrzycy („Unite for Diabetes”).

Akcja zyskała poparcie organizacji diabeto-logicznych z całego świata, większości pro-fesjonalnych naukowych towarzystw dia-betologicznych, partnerów przemysłowych oraz wielu organizacji charytatywnych związanych z cukrzycą. Celem kampanii było zwiększenie ogólnej świadomości na temat cukrzycy. W odpowiedzi na apel ONZ ogłosiła Rezolucję na rzecz walki z cukrzy-cą, uznając cukrzycę za przewlekłą, wynisz-czającą i generującą duże koszty chorobę, związaną z dużym prawdopodobieństwem powikłań oraz z dużym ryzykiem występo-wania jednocześnie u wielu członków rodzi-ny. Uznano za konieczne niezwłoczne, wie-lowymiarowe zwiększenie wysiłków w celu promowania i poprawy ludzkiego zdrowia, a także zapewnienie lepszego dostępu do leczenia i edukacji medycznej.

Na datę odchodów Światowego Dnia Walki z Cukrzycą (www.worlddiabetesday.pl) wy-znaczony został 14 listopada. Właśnie w tym dniu w 1891 r. urodził się Frederick Banting, który wraz Charles’em Best jako pierwszy sformułował przemyślenia, które doprowa-dziły do odkrycia insuliny w 1921 roku.

Chcąc oddać ideę jedności i powszechnego zaangażowania w idee Rezolucji, na symbol kampanii „Zjednoczeni na Rzecz Cukrzycy” wybrany został niebieski krąg.

oraz Międzynarodową Federację Diabetologiczną (IDF). Medtronic aktywnie promuje różne rodzaje leczenia cukrzycy oraz edukację w zakresie terapii diabetologicznej. Z myślą o wsparciu Roku Cukrzy-cy u Dzieci i Młodzieży, działania firmy w latach 2007-2008, skoncentrowane zostały na potrzebach najmłodszych, a także ich rodzin i najbliższego oto-czenia. Tu warto przypomnieć o trwającym konkur-sie „Diabetycy do tablicy”, o którym możecie prze-czytać w tym numerze Zebry.

Wspólnie z Europejskim Oddziałem Międzynaro-dowej Federacji Diabetologicznej oraz Grupą Ro-

boczą Parlamentu Europejskiego ds. Cukrzycy, Medtronic przygotował 14 listopada cykl

wydarzeń, które miały miejsce w siedzibie Parlamentu Europejskiego w Strasbur-

gu. Między innymi grupa dzieci i mło-dzieży chorych na cukrzycę spotkała się z przedstawicielami Parlamentu Europejskiego i komisji Europejskiej, aby opowiedzieć politykom o swoich codziennych zmaganiach z chorobą.

Zebra patronowała obchodom w Poznaniu

W Polsce główne obchody odbyły się Poznaniu 17 listopada. Podczas akcji

protestacyjnej z¬¬organizowanej przez Polskie Stowarzyszenie Diabetyków ko-

lor niebieski zdominował największy plac w Poznaniu. Setki osób, ubranych w błękitne pe-

leryny i wypuszczających błękitne balony, demon-strowało w obronie praw polskich dzieci chorych

12

na cukrzycę. Uczestnicy ustawieni w niebieski krąg symbolizujący jedność w walce z cukrzycą, trzyma-li transparenty z hasłami: „Domagamy się Ustawy o cukrzycy”, „Nie - dla dyskryminacji ludzi z cukrzy-cą”, „Domagamy się utworzenia Centrum Leczenia i Edukacji dla matek dzieci z cukrzycą” czy „Cukrzyca to nie katar – niech leczą specjaliści”. W uroczystość poprowadził Jacek Sadowski z zespołu „Leszcze”, a nad całością przedsięwzięcia czuwał Jacek Sowiń-

ski, prezes wielkopolskiego oddziału wojewódzkie-go PSD. Podczas części oficjalnej rozdane zostały statuetki Kryształowego Kolibra, nagrody Polskie-go Stowarzyszenia Diabetyków, przyznawanej co roku w kategoriach: lekarz, pielęgniarka, społecz-nik, osobowość, program edukacyjny, produkt. O swoim poparciu dla programów mających popra-wić sytuację diabetyków w Wielkopolsce mówiła pani Wicemarszałek Krystyna Poślednia. W kręgu

pojawili się także inni znakomici goście m.in.: prof. Bogna Wierusz-Wysocka (konsultant wojewódzki ds. diabetologii), dr Danuta Mrozikiewicz (Klinika Diabetologii Dziecięcej AM w Poznaniu), Andrzej Bauman (prezes ZG PSD). Podczas uroczystości odczytana została Rezolucja ONZ, Oświadczenie Parlamentu Europejskiego do rządów państw UE i Deklaracja Poznańska zawierająca postulaty do polskiego rządu.

Na koniec dla uczestników zorganizowane zostały pokazy kulinarne potraw zalecanych w diecie cu-krzycowej. Z resztą był to nie jedyny akcent kulinar-ny. Publikację zawierającą przepisy, przygotowaną z myślą o dzieciach i młodzieży zaprezentowała specjalistka ds. żywienia pani Joanna Ochniak.

13

Dobowe wykresy glikemii – co z nich można wyczytać Pompa insulinowa Paradigm 722 Real Time (RT) jako jedyna na świecie wypo-sażona jest w system pomiaru glikemii. Oznacza to że, jeżeli stosujecie czujnik pomiaru glukozy (sensor) to pompa, poza stałym wlewem insuliny, pokazuje na monitorze informację o poziomie cukru. Zapis poziomu glukozy pojawia się na bieżąco w sposób ciągły.

Jak wiecie, nie jest to jeszcze sztuczna trzustka. Pompa insulinowa Paradigm 722 RT, pracuje w systemie pętli półzamkniętej. Oznacza to, że nie reaguje sama na zmiany poziomu cukru we krwi zwiększeniem lub zmniejszeniem ilości podawa-nej insuliny. Decyzje o tempie wlewu insuliny musicie podjąć sami. Aby w pełni czuć satysfak-cję z leczenia pompą Paradigm 722 RT należy ro-zumieć zasadę pracy sensora oraz umieć prawi-dłowo interpretować informacje przekazywane przez pompę. Pompa Paradigm 722 RT nie zastępuje gluko-metru, ale ogranicza ilość pomiarów glikemii z jego użyciem. Stosując system Paradigm 722 RT, dzięki ciągłej informacji o poziomie glukozy możecie:

Obserwować, jak tempo spożycia posiłku i indeks glikemiczny wpływają na glikemie popo-siłkowe

obserwować, czy istnieje zależność pomię-dzy czasem jaki upłynie od podania insuliny do spożycia posiłku w stosunku do glikemii popo-siłkowej (np. czy zwiększenie odstępu między podaniem insuliny a spożyciem posiłku w go-dzinach porannych, czyli w okresie najmniejszej wrażliwości na insulinę, wpływa na poprawę gli-kemii poposiłkowych)

ocenić ile naprawdę potrzebujecie węglo-wodanów przy hipoglikemii

ocenić tempo działania insuliny przy hiper-glikemii

szczegółowo obserwować, jak zachowuje się glikemia podczas wysiłku fizycznego

Nie ulega wątpliwości, iż dzięki alarmom hipo i hiperglikemii oraz trendom zmiany poziomu glukozy pompa insulinowa Paradigm 722 RT zwiększa Wasze bezpieczeństwo.

System Paradigm Real Time 722A- PompaB- Zestaw infuzyjnyC- SensorD- Nadajnik MiniLinkOto przykłady, jakich informacji mogą dostar-czyć nam wykresy glikemii i jakie wnioski z ich analizy można wyciągnąć. Spróbujcie sami!

14

Rys. nr 1.Ten zapis jest całkiem niezły. Stabilny przebieg glikemii w nocy, bardzo dobrze dobrany bolus złożony (Dual) do śniadania, faza przedłużona rozłożona na 5 godzin i od razu widać efekt, dobre bezpieczne cukry w szkole. Trochę trudniej było z oszacowaniem dawki na wieczorny obiad. Jak widziecie, tutaj ewidentnie nieodszacowany jest bolus przedłużony, czyli ten na białka i tłuszcze, czego efektem jest hiperglikemia, która zaczyna się około 3,5 godziny po spożyciu posiłku. Zwróćcie uwagę, że w tym przypadku same bolusy proste w odstępach 2 godzinnych nie wystarczają. Widać przedłużającą się hiperglikemię i trafne użycie Czasowej Zmiany Bazy, aby z niej wyjść. Dopiero około północy poziom cukru zaczyna się stabilizować. Pamiętajcie, że przy posiłkach bogatych w białka i tłuszcze ogromne znaczenie ma bolus przedłużony, z którym ciągle wiele osób ma jeszcze problem.

Stała obserwacja przebiegu glikemii wielu osobom pomogła przekonać się do opcji bolusa białkowo – tłuszczowego.

1. Zapis z pompy, na którym widać ilość podawanej bazy, wielkość i czas bolusów posiłkowych, zastosowanie Czasowej Zmiany Bazy.2. Drugi zapis z sensora przedstawia wykres kształtowania się poziomów glikemii w ciągu doby, progi hipo i hiperglikemii (70 i 140 mg%), momenty kalibracji sensora.

15

Rys. nr 2.Podczas szkoleń często słyszę pytanie: „ ….a co zrobić, jak pompa podaje jeszcze bolus przedłużo-ny z poprzedniego posiłku, a ja chcę zjeść kolejny posiłek, który wymaga podania bolusa złożone-go?....” Sposobów na rozwiązanie tej sytuacji jest kilka. Na tym wykresie widać, że ilość insuliny, jaka powinna być podana przez bolus przedłużony, została wliczona do bazy z użyciem funkcji Czaso-wej Zmiany Bazy. Jak widać efekt został osiągnię-ty, cukier utrzymał się w normie. W takiej sytuacji, podczas podejmowania decyzji, musicie pamiętać, że w Waszym organizmie znajduje się dużo insu-liny, dlatego warto porozmawiać z lekarzem czy przy kolejnym posiłku nie należy użyć mniejszych wskaźników insulina/wymiennik węglowodanowy czy białkowo – tłuszczowy. Jeszcze jedna uwaga: z

tego wykresu widać, że użytkownik pompy zmienił wkłucie tuż przed pójściem spać. Tak naprawdę nie powinno się tego robić, ponieważ zawsze 2 godzi-ny po zmianie wkłucia należy skontrolować poziom cukru. W tym przypadku pacjent, który ma ciągły monitoring, mógł czuć się bezpiecznie, ponieważ pompa włączy alarm, jeżeli poziom cukru przekro-czy ustalony wcześniej pułap hiperglikemii.

1. Zapis z pompy, na którym widać ilość po-dawanej bazy, wielkość i czas bolusów posił-kowych, zastosowanie Czasowej Zmiany Bazy zamiast bolusa przedłużonego oraz moment zmiany wkłucia.2. Drugi zapis z sensora przedstawia wykres przebiegu glikemii w ciągu doby, progi hipo i hi-

perglikemii (70 i 140 mg%), momenty kalibracji sensora.

Jaki widzicie, ciągła informacja o przebiegu glike-mii w praktyce bardzo się przydaje ale poprawę wyrównania cukrzycy i lepszą jakość życia osiągną tylko te osoby, które:

akceptują noszenie transmitera i sensora (drugie wkłucie)

przejdą prawidłowo przeprowadzony proces szkolenia

zrozumieją zasadę pracy czujnika pomiaru glukozy

nauczą się obserwować trendy zmian glukozy prawidłowo zinterpretują dane przebiegu

glikemii z pomocą zespołu terapeutycznego

wprowadzą zmiany w leczeniu

zużyją minimum 2 sensory w miesiącu.Prowadząc spotkania w Akademii Edukacyjnej czę-sto słyszę od pacjentów, że dzięki informacji o po-ziomie glukozy żyje im się lepiej, co więcej, czym dłużej korzystają z sensorów, tym lepiej wykorzy-stują informacje przekazywane przez pompę.Ze swojej strony chciałabym podkreślić, że naucze-nie się systemu wymaga czasu. Życzę powodzenia! Teresa Benbenek-Klupa Product Specialist Medtronic Diabetes