Lokalni plan akcije za djecu u Baru (2011-2016) - UNICEF, 2012

Bar, decembar 2011.

Opština Bar

Lokalni plan akcije za djecu u Baru 2011-2016.

NAZIV PUBLIKACIJELokalni plan akcije za djecu u Baru 2011-2016.

IZDAVAČOpština Bar

LEKTURASanja Mijušković

KOREKTURASanja Marjanović

FOTOGRAFIJEUNICEF Crna Gora / Duško MiljanićUNICEF Crna Gora / Risto Božović

UNICEF Crna Gora / Zoran Jovanović Maccak

FOTOGRAFIJA NA NASLOVNOJ STRANIUNICEF Crna Gora / Risto Božović

PREPRESS I GRAFIČKI DIZAJND.O.O. Praxis Montenegro

ŠTAMPADPC

TIRAŽ1000 primjeraka

SADRŽAJ

UVOD ..........................................................................................................................4Vizija ..................................................................................................................................................6Misija ................................................................................................................................................6Osnovni cilj........................................................................................................................................6Ciljevi aktivnosti koje su definisane ovim dokumentom ..................................................................7Pravni i institucionalni okvir za LPA za djecu u Baru..........................................................................7Metodologija izrade LPA za djecu u Baru..........................................................................................8

LPA ZA DJECU ..........................................................................................................10Šta je LPA za djecu u Baru? ............................................................................................................10Analiza stanja oblasti obuhvaćene LPA za djecu u Baru..................................................................10Obrazovanje ....................................................................................................................................11Zdravstvo ........................................................................................................................................13Socijalna zaštita ..............................................................................................................................16Bezbjednost ....................................................................................................................................21Ekologija ..........................................................................................................................................22

PLAN AKTIVNOSTI ....................................................................................................24Obrazovanje ....................................................................................................................................24Zdravstvo ........................................................................................................................................37Socijalna zaštita ..............................................................................................................................42Bezbjednost ....................................................................................................................................46Ekologija ..........................................................................................................................................52

ZAKLJUČAK ..............................................................................................................57

Loka

lni p

lan

akci

je z

a dj

ecu

u B

aru

2011

-201

6.4

Lokalni plan akcije za djecu u Baru za period2011–2016. godine rezultat je zajedničkog radapredstavnika svih institucija za brigu o djeci uopštini Bar, lokalne samouprave, nevladinihorganizacija, djece i roditelja. U toku izradeovog dokumenta djeca i roditelji bili suaktivno uključeni i dali svoj značajan doprinosu prepoznavanju postojećih problema ipredlaganju rješenja za njihovo prevazilaženjе.

U periodu krize i tranzicije položaj djece imladih u našoj zemlji znatno se pogoršao:došlo je do pada nataliteta, povećanja

siromaštva, uslovi zdravstvene zaštite supogoršani, a kvalitet obrazovanja oslabljen.Ovaj period karakteriše i porast brojamaloljetnih prestupnika, uživalaca droge ialkohola, veća učestalost polno prenosivihbolesti i raznih oblika nasilja, pogotovovršnjačkog. U cilju rješavanja uočenihproblema, Vlada Republike Crne Gore, kaozemlje potpisnice Konvencije Ujedinjenihnacija o pravima djeteta, u aprilu 2004.godine usvojila je Nacionalni plan akcije zadjecu. Ovaj dokumenat definiše nacionalnustrategiju zaštite i unapređenja dječjih

UVOD

Uvod

5prava u Crnoj Gori za period do 2010.godine.

U skladu sa Nacionalnim planom akcije zadjecu, Opština Bar izradila je Lokalni planakcije za period 2005–2010. godine. Ciljeviutvrđeni ovim planom u najvećoj mjeri suostvareni, a realizovane aktivnosti znatno sudoprinijele unapređenju uslova života djece uBaru.

Pozitivna iskustva i rezultati ostvarenirealizacijom LPA 2005–2010. obavezivali su na

nastavak organizovanog i planskog rada naunapređenju uslova u kojima djeca u Baružive. Zato se pristupilo pripremama idonošenju Lokalnog plana akcije za djecu zaperiod 2012– 2016. godine, koji će Skupštinausvojiti i obavezati nadležne službe da rade nanjegovoj realizaciji.

U zaključcima (tačka 4) donesenim na Vsjednici Skupštine opštine Bar, održanoj 12.11. 2010. godine, ocijenjeno je da trebanastaviti organizovanim pristupom iplanskim radom u oblasti daljeg

Fotografija: UNICEF Crna Gora / Duško Miljanić

Fotografija: UNICEF Crna Gora / Zoran Jovanović Maccak

unapređenja položaja i prava djece u Baru, sposebnim akcentom na poboljšanje uslovaza inkluziju djece sa smetnjama u razvoju.Skupština je zaključila da u tom cilju trebapristupiti izradi i donošenju Lokalnog planaakcije za djecu u Baru za period 2011–2016.godine.

Uz finansijsku podršku kancelarije UNICEF-aza Crnu Goru, u januaru 2011. godineOpština Bar započela je proces izradeLokalnog plana akcije za djecu za period2011–2016. godine (u daljem tekstu: LPA zadjecu u Baru).

VizijaKvalitetan život, srećno i zdravo odrastanjedjece u Baru.

Misija Unapređenje zdravstvene i socijalne zaštite,obrazovanja, jednakih prava, bezbjednosti islobodnog vremena djece u lokalnojzajednici, uz punu aktivnost i učešće posebnoosjetljivih kategorija djece, u skladu saKonvencijom Ujedinjenih nacija o pravimadjeteta.

Osnovni ciljDefinisanje strateških ciljeva i očekivanihrezultata u vezi sa unapređenjem položajadjece u Baru, kao i realnih i mjerljivihaktivnosti koje će voditi njihovomostvarivanju. Aktivnosti će se zasnivati nasveobuhvatnoj analizi stanja svih segmenataživota djece u opštini Bar i prioritetimaustanovljenim od strane svih aktera koji suuključeni u proces izrade ovog dokumenta.Predviđenim aktivnostima poboljšaće seprava djece u svim oblastima života, podićizainteresovanost i obaviještenost cijelogdruštva o djeci i njihovim potrebama i ojačatikapaciteti lokalne zajednice u segmentima

Loka

lni p

lan

akci

je z

a dj

ecu

u B

aru

2011

-201

6.6

koji se bave unapređivanjem položaja djece.Ključne aktivnosti definisane ovim Planompotrebno je sprovesti u periodu 2011–2016.godine.

Ciljevi aktivnosti koje su definisane ovim dokumentom:• sva djeca treba da imaju jednak pristup

svim uslugama u sistemu socijalne zaštite,obrazovanja, zdravstva, bezbjednosti, kao iu oblasti kulture, sporta i slobodnogvremena;

• sva djeca treba da budu zaštićena odnasilja, zlostavljanja, zanemarivanja ieksploatacije;

• djeci lišenoj roditeljskog staranja i djeci sasmetnjama u razvoju obezbijediti sveoblike zaštite, pri čemu smještaj uinstitucije treba razmatrati kao posljednjumoguću mjeru;

• djeca sa smetnjama u razvoju treba dabudu u najvećoj mogućoj mjeriintegrisana u društvo i moraju im biti naraspolaganju sve usluge u domenusocijalne zaštite, obrazovanja, zdravstva,bezbjednosti, kulture, sporta i slobodnogvremena;

• svim djevojčicama i dječacima omogućitikvalitetno obrazovanje: da djeca do trigodine imaju pristup jaslicama; da

kvalitetno predškolsko obrazovanje budedostupno znatno većem broju djece,posebno djeci romske populacije, djeci sasmetnjama u razvoju i djeci iz socijalnougroženih porodica; da obrazovnepotrebe svih mladih budu zadovoljenekroz ravnopravan pristup adekvatnomučenju i programima koji ihosposobljavaju za život; u srednjimškolama obezbijediti kvalitetnoobrazovanje koje odgovara zahtjevima itrendovima na tržištu rada.

Pravni i institucionalni okvirza LPA za djecu u Baru:• Konvencija UN o pravima djeteta;• Milenijumski razvojni ciljevi UN;• Deklaracija Generalne skupštine UN „Svijet

po mjeri djece“;• Nacionalni plan akcije za djecu Vlade Crne

Gore za period 2004–2010;• Strategija za smanjenje siromaštva u Crnoj

Gori;• Dekada Roma;• Strategija za implementaciju Zakona o

zabrani nasilja u porodici;• druge strategije i akcioni planovi Vlade

Crne Gore;• relevantni podaci i istraživanja institucija i

organizacija koje se bave djecom.

Uvod

7

Metodologija izrade LPA zadjecu u BaruPodrška kancelarije UNICEF-a za Crnu Goru uizradi ovog dokumenta obezbijedila je da sepotrebe djece sagledaju sveobuhvatno i naosnovu jasnih standarda, pri čemu seposebno vodilo računa o participaciji djece imetodologiji istraživanja. Takav pristup jepodrazumijevao: • strateško planiranje s fokusom na djecu;• prikupljanje podataka, njihovu obradu i

definisanje indikatora; • participatorno-istraživačke tehnike i

uključivanje djece i mladih u proceseodlučivanja u lokalnoj zajednici;

• pisanje analitičkih izvještaja;• rad u fokus grupama.

LPA za djecu Baru usklađen je s relevantnimnacionalnim i međunarodnim dokumentima,a u njegovoj izradi korišćeni su podaci: • Zavoda za statistiku Crne Gore;• JZU Opšte bolnice Bar;• JZU Doma zdravlja Bar;• Centra za socijalni rad Bar; • Opštine Bar;• Zavoda za zapošljavanje;• Službe dječije zaštite;• Uprave policije Bar;• Povjereništva za izbjegla i raseljena lica;

• obrazovnih institucija (predškolskihustanova, osnovnih i srednjih škola);

• civilnog sektora (NVO).

Formirana su dva tima za izradu LPA za djecuu Baru: opštinski Menadžment tim, sastavljenod predstavnika Sekretarijata za opštuupravu i društvene djelatnosti, zadužen zavođenje, upravljanje i koordiniranje LPAprocesom, i Međusektorski tim, sastavljen odpredstavnika institucija i nevladinihorganizacija koje rade s djecom i za djecu.

Za potrebe edukacije članova Međusektorskogtima, u saradnji sa Centrom za razvoj nevladinihorganizacija (CRNVO) realizovan je dvodnevnitrening „Strateško planiranje“. Na radionicamasu definisana i problemska područja, tj. sektoriu kojima su grupisani prioriteti za djecu uopštini. Naredni korak bio je formiranjesektorskih timova: za obrazovanje, zdravstvo,socijalnu zaštitu, bezbjednost i ekologiju.

Početna istraživanja radili su sektorski timoviuz pomoć nevladinih organizacija: Udruženjeparaplegičara, Udruženje Starobarana,„Adria“ za osobe sa smetnjama u razvoju,Društvo roditelja djece s posebnimpotrebama i Udruženje „Kosmet“. Ove NVOprikupljale su podatke sa terena omarginalizovanim grupama, a predstavniciMenadžment tima obišli su seoska područja idopunili sliku o djeci sa tog područja.

Loka

lni p

lan

akci

je z

a dj

ecu

u B

aru

2011

-201

6.8

Da bi analiza situacije bila kompletna, vodilose računa i o participativnosti. Organizovanesu konsultacije sa predstavnicima raznihsektora, djecom i roditeljima. S obzirom naevidentan nedostatak podataka omarginalizovanim grupama, njihovipredstavnici bili su aktivno uključeni u radtokom cijelog procesa konsultacija.

U periodu od 14. 3. do 31. 3. 2011. godineodržano je deset fokus diskusija, po dvije zasvaki sektor: obrazovanje, zdravstvo, socijalnuzaštitu, bezbjednost i ekologiju. U pet fokusdiskusija (za svaku oblast po jedna) učestvovalisu: nastavnici, profesori, predstavnici zdravstva,Uprave policije Bar, Centra za socijalni rad,Crvenog krsta, Civilne zaštite, kulture,informisanja, kao i roditelji djece sa smetnjama

u razvoju, roditelji djece RAE populacije iraseljena lica. U preostalih pet fokus diskusijaučestvovala su djeca: učenici sa smetnjama urazvoju, učenici koji pripadaju RAE populaciji iučenici – djeca raseljenih lica (iz svake grupacijepo dvoje), kao i po pet učenika iz osnovnih (8. i9. razred) i srednjih škola. Učenici su bili veomaaktivni u diskusijama i ponudili mnogekonstruktivne ideje u okviru svake oblasti ukojoj su učestvovali.

Paralelno sa izradom LPA dokumentarazvijena je komunikacijska strategija, a naosnovu sagledanog stanja urađena je analizapoložaja i statusa djece u opštini Bar. Ova jeanaliza omogućila da se strateški ciljevi jasnoodrede po oblastima i unesu u nacrt LPA zadjecu u Baru.

Uvod

9


Loka

lni p

lan

akci

je z

a dj

ecu

u B

aru

2011

-201

6.10

Šta je LPA za djecu u Baru?LPA je strateški dokument kojim se definišuciljevi i opšta politika lokalne zajedniceprema djeci za period do 2016. godine.Dokumentom su određene prioritetnemjere i aktivnosti koje je u planskidefinisanom periodu potrebno preduzetikako bi se ostvarili što bolji uslovi zaodrastanje djece i njihovo lakšeuključivanje u društvo. Planirane aktivnostiodnose se na svu djecu u opštini, aobuhvataju i tzv. ranjive grupe djece –

siromašnu, marginalizovanu djecu, djecu sasmetnjama u razvoju, djecu žrtve nasilja,djecu bez roditeljskog staranja, kao i djecuiz ruralnih područja.

Analiza stanja oblastiobuhvaćenih LPA za djecu uBaru

Prema podacima Popisa stanovništva iz 2011.godine, u opštini Bar živi 42.368 stanovnika.

LPA ZA DJECU U BARU

LPA

za djecu u Baru

11Od toga 17.727 stanovnika živi u gradskompodručju, a 24.641 u ostalim cjelinama.

Obrazovanje

Predškolsko obrazovanje

U Baru postoji jedna javna predškolskaustanova. Ona obuhvata sedam objekata ukojima je smješteno 575 djece – tri objektanalaze se u gradskom naselju (545 djece, odčega 287 dječaka i 258 djevojčica), a četiri useoskom području (tridesetoro djece, odčega 12 dječaka i 18 djevojčica). Formirana je21 vaspitna grupa:• šest jasličnih grupa sa ukupno 138 djece

(70 m., 68 ž.)1; • tri mlađe grupe sa ukupno 90 djece (46 m.,

44 ž.); • dvije srednje grupe sa ukupno 74 djece (35

m., 39 ž.); • pet starijih grupa sa ukupno 156 djece (84

m., 72 ž.); • pet mješovitih grupa uzrasta 3–6 godina sa

ukupno 117 djece (64 m., 53 ž.).

U dva privatna vrtića koja postoje na teritorijiopštine Bar u toku školske 2010/11. godineupisano je 59 djece.

Dakle, predškolskim obrazovanjem ivaspitanjem obuhvaćeno je 634 djece, štoiznosi svega 18% od ukupnog broja djece uBaru. U dječijm vrtićima vaspitno-obrazovnirad izvodi 59 vaspitačica. Napominjemo dana području Starog Bara nema nijednepredškolske ustanove.

Vrtići raspolažu sa 3.088 m2 zatvorenogprostora (4,09 m2 po djetetu) i sa 10.105 m2

otvorenih dvorišnih površina, koje su slaboopremljene rekvizitima i spravama za igru. U15 vaspitnih grupa broj djece je veći nego štoje zakonom dozvoljeno; to je naročitoizraženo u jasličnim i starijim grupama. Sviobjekti su arhitektonski prilagođeni djeci sasmetnjama u razvoju.

Imajući u vidu ograničenost postojećihprostornih kapaciteta, činjenicu da jeprocenat djece obuhvaćen predškolskimvaspitanjem trenutno relativno nizak (18%),kao i obavezu koju propisuje novi Zakon oškolstvu – da sva djeca prije upisa u osnovnuškolu moraju provesti pripremnu godinu upredškolskoj instituciji – ovakvo stanjeocjenjujemo kao zabrinjavajuće.

Procenat djece sa smetnjama u razvoju kojasu obuhvaćena predškolskim vaspitanjemveoma je nizak: u toku školske 2010/2011.

1 Oznake m. i ž. odnose se na muški, odnosno ženski pol djeteta.

Loka

lni p

lan

akci

je z

a dj

ecu

u B

aru

2011

-201

6.12

godine upisano ih je svega dvanaestoro, odčega sedam dječaka i pet djevojčica. U istomperiodu predškolskim vaspitanjemobuhvaćeno je samo dvoje djece romskenacionalnosti, i to dva dječaka. U privatnimvrtićima nema nijednog djeteta sasmetnjama u razvoju, niti djece romskepopulacije.

Od 47 djece predškolskog uzrasta čije suporodice korisnici MOP-a (naknade zamaterijalno obezbjeđenje porodice), za njih22 Centar za socijalni rad u Baru plaća 50%cijene dnevnog boravka u vrtiću.

Osnovnoškolsko obrazovanje

Djelatnost osnovnog obrazovanja obavlja se u27 školskih objekata. Postoji 10 osnovnih škola,od kojih četiri u gradu i šest u prigradskom iseoskom području. Ukupna površinaosnovnoškolskih objekata iznosi 22.437,7 m2 (tj.5,6 m2 po učeniku/ci). Osim OŠ ''Anto Đedović''u Šušanju, koja je u izgradnji pa se nastavaodvija u Srednjoj poljoprivrednoj školi i u OŠ„Jugoslavija“, školski objekti su u priličnodobrom stanju. Opremljenost škola jeneujednačena, ali na zadovoljavajućem nivou;jedino je škola ,,Bratstvo-jedinstvo'' u


Đuravcima jako loše opremljena.Školske 2010/11. godine osnovnu školu ubarskoj opštini pohađalo je 4.809 djece (preko98% od ukupnog broja djece u Baru), od čega33 romske djece i 57 djece sa smetnjama urazvoju.

Inkluzivnim osnovnim obrazovanjemobuhvaćeno je 27 djece sa smetnjama urazvoju, dok u dva specijalna odjeljenja uOsnovnoj školi „Jugoslavija“’ nastavu pohađa30 djece (20 m., 10 ž.).

Nastavu u osnovnim školama izvodi 335prosvjetnih radnika i radnica.

U Baru postoji i Škola za osnovno muzičkoobrazovanje „Petar II Petrović-Njegoš”. Školaje smještena u zgradi Gimnazije, zapremapovršinu od 800 m2 i u njoj stručnu nastavuizvodi 25 nastavnika i nastavnica. Ovu školupohađa 423 djece, među kojima nemanijednog djeteta romske nacionalnosti.

Srednjoškolsko obrazovanje

Srednjoškolsko obrazovanje odvija se u trisrednjoškolska centra: u Gimnaziji, Srednjojpoljoprivrednoj školi i Srednjoj ekonomsko-ugostiteljskoj školi. Objekti su modernog tipai savremeno opremljeni. Njihova ukupnapovršina obuhvata 2.475 m2 učioničkog i

4.525 m2 dvorišnog prostora. U ove trisrednje škole stručnu nastavu izvodi 150profesora i profesorica.

Srednjim obrazovanjem obuhvaćeno je 2.084djece (podatak se odnosi na školsku2010/2011. godinu), što predstavlja oko 80%od ukupnog broja djece uzrasta 15–18 godina.Razlog što neka djeca ne upisuju srednjuškolu jeste ekonomsko-socijalna situacija.Troje romske djece pohađa Srednjuekonomsko-ugostiteljsku školu. Od djece sasmetnjama u razvoju četvoro pohađa srednjuškolu u Baru, a dvoje u Podgorici.

U okviru Sekretarijata za opštu upravu idruštvene djelatnosti opštine Bar, 23.12.2008.godine formirana je Komisija zausmjeravanje djece sa smetnjama u razvoju.Komisija je 2009. godine donijela 11, a 2010.godine 16 rješenja. U toku 2011. godine, 16rješenja je donijeto, a četiri zahtjeva još su upostupku rješavanja pred Komisijom.

ZdravstvoSlužba izabranog doktora za djecu ima usvom sastavu pet pedijatara/pedijatrica iosam medicinskih sestara. Specijalistipedijatrije rade u dvije smjene, a naraspolaganju su im tri ordinacije. Dvije

LPA

za djecu u Baru

13

posebne prostorije opredijeljene su za službuza vakcinisanje, kao i za infuzionu terapiju.Injekciona služba i previjalište imaju naraspolaganju po jednu prostoriju. Postoji išalterska služba za pacijente, gdje se skladištezdravstveni kartoni u štampanoj formi.

Ova služba raspolaže s devet kompjutera,umreženih u jedinstveni zdravstveni sistemFonda za zdravstveno osiguranje.

U okviru JZU Dom zdravlja Bar postojiSavjetovalište za mlade i Savjetovalište zareproduktivno zdravlje mladih. Centar zamentalno zdravlje Bar pruža preventivne ikurativne usluge pacijentima. Podršku zapreventivne usluge Centar obezbjeđuje krozrazne projekte, a kurativne usluge pokrivaFond za zdravstveno osiguranje.

Centar za mentalno zdravlje Bar u svojojslužbi ima psihijatra i psihologa. Psihijatar sebavi dijagnostikom, liječenjem ipsihoterapijom, a psiholog pruža uslugepsihodijagnostike, savjetovanja,psihoterapije i prevencije.

Do sada su realizovana dva programaprevencije:• Edukacija vršnjačkih edukatora (2005.

godine) i • Prevencija bolesti zavisnosti (2007. godine).

U Centru za mentalno zdravlje liječi se 111zavisnika.

Ne postoje precizni podaci o zdravstvenomstanju djece sa smetnjama u razvoju. Uregionalnom Centru za djecu sa smetnjama urazvoju za južno primorje, koji se nalazi uokviru Doma zdravlja Bar, otvoren je 671zdravstveni karton. U ovom Centru djeca sasmetnjama u razvoju redovno i voljno koristeusluge psihologa, fizioterapeuta, pedijatra –zavisno od vrste smetnje ili teškoće kojuimaju.

Kroz Razvojno savjetovalište Centra za djecusa smetnjama u razvoju prošlo je 335odojčadi, što ukazuje na veliki značaj koji jedat ranom otkrivanju razvojnih poremećaja. Sanitarna služba Doma zdravlja u Baruobavlja svoj nadzor kroz redovne mjesečne

Loka

lni p

lan

akci

je z

a dj

ecu

u B

aru

2011

-201

6.14


posjete vrtićima i školama i kroz kontroluhlorisanosti vode, dok uzorkovanjemikroklime, koje je ranije rađeno, više nespada u njene nadležnosti. Ostale sanitarnedjelatnosti u nadležnosti su Republičkesanitarne inspekcije.

Što se imunizacije tiče, podaci iz nacionalnogregistra svjedoče o visokom stepenupokrivenosti djece u cijeloj opštini; on sekreće od 95% do 99%, u zavisnosti od tipavakcine. U toku 2010. godine, 4.579 djeceprijavilo se za vakcinaciju, a dato je ukupno9.159 vakcina (u skladu s vakcinalnimkalendarom, nekada se istom djetetu da višeodvojenih vakcina).

Romska djeca vakcinišu se u okviru redovnihprograma imunizacije, koji se sprovode utoku posljednje sedmice aprila.U okviru barskog Centra za prevencijupokrenut je poseban program – Škola zatrudnice. Program sprovodi Savjetovalište zareproduktivno zdravlje. U Školi za trudnicerade ginekolog, pedijatar, psiholog,medicinska sestra i stomatolog.

U okviru Doma zdravlja u Baru postoji desetstomatoloških ordinacija; osim područnihambulanti u Virpazaru, Sutomoru, Ostrosu iPečuricama, stomatološke usluge djeci su naraspolaganju i u OŠ „Meksiko“, u predškolskimustanovama i u samom Domu zdravlja Bar.

O kakvom god tipu zdravstvenih problemaradi, djeca sa smetnjama u razvoju imajuprioritet – ne čekaju, a obezbijeđene su im ikućne posjete izabranog doktora i medicinskesestre.

Sistematski pregledi više se ne organizuju poškolama; svako dijete obavlja sistematskipregled u dispanzeru, kod svog izabranogdoktora, po utvrđenom planu za dati uzrast.

U patronažnoj službi rade dvije patronažnesestre; one pružaju preventivne uslugezdravstvene zaštite novorođenčadi, odojčadi isamim majkama/porodiljama. Ove su uslugeobuhvaćene jedinstvenim informacionimsistemom Fonda za zdravstvenu zaštitu.

Budući da je reforma sekundarnog nivoazdravstvene zaštite u toku i da tek predstojireforma tercijarnog nivoa, svi ažuriranipodaci za sada idu samo u jednom smjeru,prema Fondu. Nakon završene reformezdravstva, informacioni sistem ćefunkcionisati u više smjerova, a statističkipodaci biće dostupniji.

Na Odjeljenju pedijatrije Opšte bolnice„Blažo Orlandić“ u Baru rade četiri pedijatra,jedan specijalizant pedijatrije i 11medicinskih sestara. Kapacitet odjeljenja je19 bolničkih postelja, a porodilište raspolažesa 17 postelja za novorođenčad.

LPA

za djecu u Baru

1515

Loka

lni p

lan

akci

je z

a dj

ecu

u B

aru

2011

-201

6.16

U toku 2010. godine, 809 djecehospitalizovano je na Odjeljenju pedijatrije,dok ih je na ostalim odjeljenjima (urologija,hirurgija, ortopedija, infektivno) bilo ukupno159. Broj novorođenčadi bio je 651.

Socijalna zaštita U skladu sa Porodičnim zakonom (Sl. listRCG 1/2007. od 9. 1. 2007. godine),

socijalnom zaštitom u našem gradu bavi se,prvenstveno, Centar za socijalni rad, kojipokriva opštine Bar i Ulcinj.

Centar poseban značaj poklanja zaštitimaloljetnih lica koja su napuštena odroditelja, djeci roditelja koji zloupotrebljavajuili zanemaruju roditeljske dužnosti i kojinijesu u mogućnosti da vrše roditeljskopravo, kao i djeci sa smetnjama u razvoju.Ovakva se djeca smještaju u Dječiji dom„Mladost” u Bijeloj, zbrinjavaju u okviru


porodica koje im obezbjeđuju hraniteljskismještaj, ili pak stavljaju pod starateljstvo.

U Dječijem domu „Mladost“ u Bijelojsmješteno je 12 djece iz naše opštine; poredsmještaja, boravak u toj ustanovipodrazumijeva i vaspitanje i obrazovanje zasamostalan život i rad. Prema podacimaCentra za socijalni rad, u porodičnomsmještaju (kod rođaka ili prijatelja) nalazi se21 dijete, a u Domu za djecu i omladinu„Kolijevka” u Subotici (Srbija) i u Zavodu zaoštećena lica u Veterniku (Srbija) po jedno.Troje djece smješteno je u Centru „1.jun”, ajedno u Zavodu za školovanje iprofesionalnu rehabilitaciju invalidne djece uPodgorici. Kroz redovne obilaske štićenika/catih ustanova socijalni radnici/e Centraostvaruju neposredan kontakt s ovomdjecom.

Radnici/e Centra kontinuirano pružajustručnu pomoć porodicama s maloljetnomdjecom koja imaju poremećaje u ponašanju.

Pored prava iz domena socijalne i dječijezaštite, kao i prava na porodiljsko odsustvo, uCentru za socijalni rad ostvaruju se i svaprava iz starateljstva i predlažu mjere uoblasti maloljetničke delinkvencije. Ukratko,u ovoj ustanovi nastoji se izgraditisistematski pristup svim pitanjima koja setiču porodične problematike.

Rad Centra organizovan je kroz stručnetimove čiji zaključci predstavljaju osnov zaodlučivanje o svakom pitanju iz domenarada ove ustanove. Formirana su tri stručnatima:• Stručni tim za brak i porodicu,• Stručni tim za djecu i omladinu sa

poremećajima u ponašanju, i • Stručni tim za materijalno obezbjeđenje

porodice.

Stručni tim za brak i porodicu

Tokom 2010. godine, 315 stranaka obratilo seCentru za socijalni rad radi prevazilaženjaproblema u porodičnim i bračnim odnosima.Na osnovu dostavljenih pismenih zahtjeva,obrađena su 82 predmeta iz oblastiporodične problematike. U četiri slučajaprimijenjena je posebna mjera zaštiteinteresa maloljetne djece zbogzanemarivanja roditeljske dužnosti.

U cilju zaštite interesa maloljetne djece,tokom obrade predmeta primjenjivane surazne aktivnosti i mjere: organizovanjepojedinačnih i zajedničkih razgovora sroditeljima i djecom, kao i s bivšim iliaktuelnim bračnim partnerima, kontinuiranopraćenje i nadzor nad porodicama, terenskiobilasci, materijalna i psihosocijalnapodrška.

LPA

za djecu u Baru

1717

Realizovana je neophodna saradnja i sdrugim ustanovama čiji je rad relevantan zaovu problematiku – prije svega, sa centrimaza socijalni rad iz drugih opština, s Upravompolicije Bar, sa zdravstvenim i vaspitno-obrazovnim ustanovama, sa ustanovama zasmještaj djece, s humanitarnim i nevladinimorganizacijama.

Stručni tim za materijalno obezbjeđenjeporodice

U 2010. godini evidentirano je 513 porodica –korisnika prava na materijalno obezbjeđenjeporodice. Centru je dostavljeno 145 zahtjevaza ostvarivanje prava na novčanu naknadu zamaterijalno obezbjeđenje porodice, od čegaje u postupku razmatranja pozitivno riješeno115 zahtjeva.

Stručni tim MOP-a svaki od zahtjevarazmatrao je sveobuhvatno i na osnovuiscrpne analize, imajući u vidu potrebeporodice, naloge Ministarstva, kao ieventualne zahtjeve sudova. Analiza svakogpojedinačnog slučaja praćena je prijedlogomodgovarajućih mjera.

Ovaj je tim preuzeo i niz drugih obaveza kakobi pomogao porodicama koje su korisniciMOP-a. Takve su, na primjer, raspodjelanaknada za školski pribor, ili odlučivanje o

zahtjevima za dobijanje povlastica zakomunalne usluge kod J.P. Vodovod ikanalizacija Bar i Elektrodistribucije Bar.

Realizacija projekta Ministarstva rada isocijalnog staranja i UNHCR-a na zaštitiinteresa raseljenih lica

Centar za socijalni rad je blagovremenoispunio sve obaveze preuzete u okviruprojekta Ministarstva rada i socijalnogstaranja i UNHCR-a na zaštiti interesaraseljenih lica. Tokom 2010. godine izvršenesu isplate MOP-a za 22 raseljene porodice zaperiod od januara do decembra 2010. godine.Ukupno 21.152,91 eura izdvojeno je u tusvrhu, a korisnicima je novac isplaćivan utromjesečnim intervalima.

Tokom 2010. godine podnijet je jedan zahtjevza usvojenje; nakon što je porodica pozitivnoprocijenjena, usvojenje je realizovano.

Ostvarivanje socijalno-zaštitnih prava

Djecu i mlade sa smetnjama u razvoju kojinijesu sposobni da u redovnom školovanjuostvare uslove za određena zanimanjaCentar za socijalni rad upućuje naprofesionalnu rehabilitaciju iosposobljavanje za rad. Zahtjev za

Loka

lni p

lan

akci

je z

a dj

ecu

u B

aru

2011

-201

6.18

upućivanje na profesionalnu rehabilitaciju iradno osposobljavanje podnosi roditelj.Odabir ustanove vrši se po prijedloguopštinskih komisija za usmjeravanje djece,koje od 2009. godine rade u okviru lokalnihorgana uprave.

Prava osoba s invaliditetom na povlastice zaputovanja

U evidenciji Centra za socijalni rad nalazi se70 korisnika ovog prava. U 2010. godinipodnijeta su 24 nova zahtjeva zaostvarivanje prava osoba s invaliditetom injihovih pratilaca na povlastice zaputovanja.

Realizacija projekta Ministarstva zdravlja,rada i socijalnog staranja i UNDP-a„Smanjenje socijalne ugroženosti domicilneRAE populacije“

Tokom 2007. godine počela je realizacijaprojekta „Smanjenje socijalne ugroženostidomicilne RAE populacije“. Projekatpodrazumijeva partnerski odnosMinistarstva zdravlja, rada i socijalnogstaranja, centara za socijalni rad u Baru,Nikšiću i Beranama, UNDP-a, Zavoda zazapošljavanje i lokalnih nevladinihorganizacija koje se bave problemima RAE

populacije. Opšti cilj ovoga projekta jestesmanjenje siromaštva domicilne RAEpopulacije, što treba postići kroz socijalnouključivanje, poboljšanje prilika zazapošljavanje i povećanje razvojnihmogućnosti.

Oblasti od presudnog značaja za ostvarenjecilja projekta – i stoga oblasti u okviru kojihse sprovode ključne aktivnosti – jesusocijalna zaštita i zapošljavanje.

U Centru za socijalni rad u Baru obrazovan jeStručni tim za unapređenje i poboljšanjestandarda RAE populacije. Tim je izvršioobilazak svih porodica i obradio i popunioodgovarajuće upitnike.

Započete aktivnosti nastavljene su tokom2010. godine; kroz kontinuirane kontakte sapripadnicima RAE populacije praćen je inadgledan cio proces pružanja pomoći,uključujući i socijalne usluge, a dodjeljivanaje uglavnom jednokratna novčana ihumanitarna pomoć. Posebna pažnjaposvećena je pohađanju redovne nastavedjece, budući da u ovoj populaciji postojiveliki broj porodica gdje se ova obavezaizbjegava.

Na početku rada na ovom projektunapravljena je potpuna evidencija domicilnihpripadnika RAE populacije i analiza njihovih

LPA

za djecu u Baru

1919

potreba. To je omogućilo znatno lakšepraćenje ugroženih porodica i pružanjeodgovarajuće pomoći.

Dodjela novčane pomoći

Od novembra 2006. godine Opština Barobezbjeđuje jednokratnu novčanu pomoćlicima u stanju socijalne potrebe. Isplata ovejednokratne pomoći sprovodi seposredstvom Centra za socijalni rad, a naosnovu sporazuma koji je Opština napravila sovom institucijom.

Opština Bar je po ovom osnovu 2009. godineuplatila 71.850,00 eura za 1.438 lica. Narednegodine, 317 lica dobilo je jednokratnunovčanu pomoć u ukupnom iznosu od16.120,00 eura.

Po nalogu Ministarstva rada i socijalnogstaranja, a na osnovu Rješenja Centra zasocijalni rad, u toku 2010. godine 869porodica primilo je jednokratnu novčanupomoć u ukupnom iznosu od 53.041,71eura.

Sredstva za jednokratnu novčanu pomoć isredstva za kupovinu opreme za novorođenodijete izdvajaju se na osnovu Odluke ooblicima socijalne zaštite, koju je donijelaOpština Bar.

Prava iz dječije zaštiteDodatak na djecu

Dodatak na djecu najzastupljeniji je oblikdruštvene brige o djeci u okviru sistemadječije zaštite. Po zakonu, sva djecakorisnika prava na materijalno obezbjeđenjeporodice, kao i djeca sa smetnjama urazvoju koja zahtijevaju posebnu brigu injegu, imaju pravo na ovaj vid društvenepomoći.

Centru za socijalni rad je u toku 2010. godinepodnijeto 97 zahtjeva za dodatak na djecu isvi ovi zahtjevi pozitivno su riješeni. Najnižiiznos dječijeg dodatka je 18,5 eura, a najviši30,25 eura.

Broj porodica – korisnika dječijeg dodatka je399, među kojima je 357 porodica –korisnika MOP-a. Obuhvaćeno je 709 djece,od kojih je 41 dijete sa smetnjama urazvoju.

Naknada za vrijeme porodiljskog odsustva

Svim pravnim licima izvršena je refundacijasredstava za isplaćenu naknadu porodiljamakoje su u radnom odnosu. Za porodiljeprijavljene na Birou rada Bar u 2010. godiniisplaćeno je 2.840 naknada. Otpremnina jeisplaćena za 455 djece.

Loka

lni p

lan

akci

je z

a dj

ecu

u B

aru

2011

-201

6.20

LPA

za djecu u Baru

21BezbjednostU Baru je preduzeto niz preventivnihaktivnosti usmjerenih na bezbjednost djece.Efekti su najvidljiviji u oblasti suzbijanjaprosjačenja i skitnje maloljetne djece, arezultat su organizovanog i kontinuiranogtimskog rada Uprave policije Bar, Centra zasocijalni rad i Opštine Bar.

U proteklih par godina, radi sprečavanjaugroženosti djece u saobraćaju, ispredgradskih i prigradskih osnovnih škola su nazahtjev Uprave policije Bar postavljeniusporivači brzine, tzv. „ležeći policajci“, kao iprateća signalizacija. Obezbijeđeno je iodgovarajuće ulično osvjetljenje kako bi se u

večernjim satima djeci omogućio bezbjedanpovratak iz škole.

Uprava policije Bar je 2010. godine sačinilagodišnji plan za suzbijanje prosjačenja iskitničenja. Plan je trajnog karaktera, asprovodi se kroz svakodnevni rad pozorničkihi patrolnih službi Uprave policije. Iste godine,sačinjeno je i pet posebnih lokalnih planovaza izvođenje akcije suzbijanja prosjačenja iskitničenja na području Bara, koju je Upravapolicije sprovela u saradnji sa Centrom zasocijalni rad Bar.

U 2010. godini u toku ove akcije evidentiranoje ukupno 80 lica koja su zatečena uprosjačenju, od kojih je 46 lica maloljetno.


Najviše ih je evidentirano na gradskimulicama – raskrsnicama, na autobuskoj iželjezničkoj stanici, na platou ispredgraničnog prelaza Luke Bar, ispredugostiteljskih objekata i u njima. Licazatečena u prosjačenju i skitničenju većinomsu maloljetnici romske nacionalnosti kojipotiču s područja Bara (naselja Stari Bar iSokolana), ali i s područja Republike Srbije ibivših jugoslovenskih republika.

U toku 2010. godine, Uprava policije Bar nijepodnijela nijednu prekršajnu niti krivičnuprijavu protiv lica koja su zatečena uprosjačenju ili skitničenju. To iz razloga štonijesu bila poznata lica koja su organizovala inavodila na prosjačenje. Licima koja suzatečena u prosjačenju ili skitničenju izrečenesu mjere upozorenja, a mnogima koji nijesustalno nastanjeni u Baru, u saradnji saCentrom sa socijalni rad, obezbijeđena sumaterijalna i druga sredstva za organizovanpovratak u mjesta prebivališta.

Ekologija Zagađenje životne sredine poprimilo jezabrinjavajuće razmjere i postalo jedan odnajvećih globalnih problema današnjice. Zatoje u javnosti sve izraženija svijest o potrebiorganizovanog pristupa zaštiti životnesredine.

Opština Bar, u skladu sa svojim strateškimplanom razvoja i s višegodišnjiminvesticionim planom, napravila je brojnekorake u tom pravcu: sanirala je postojeću iizgradila novu i kvalitetnu kanalizacionu(atmosfersku i fekalnu) i vodovodnu mrežu;regulacija tokova rijeka i potoka je izvršena;radi se na afirmaciji Starog grada i čaršije,Virpazara i Ostrosa, kao turističke izletničke

Loka

lni p

lan

akci

je z

a dj

ecu

u B

aru

2011

-201

6.22


destinacije s nacionalnim parkom i resursimaza proizvodnju zdrave hrane. Predstojiizgradnja sanitarne deponije i izrada planazaštite životne sredine za opštinu Bar.

Ekološko obrazovanje treba sistematskirazvijati. Za djecu treba osmisliti imeđusobno uskladiti razne programe kako bise podstakla ljubav prema prirodi i razvilasvijest da i oni, kao i ostali članovi društva,sopstvenim angažovanjem mogu učinitimnogo za svoje okruženje.

Poslovi iz ove oblasti u direktnoj sunadležnosti republičkih organa. Na nivouopštine, u Sekretarijatu za uređenje prostoraradi stručni savjetnik za vodoprivredu izaštitu životne sredine, a u posljednje vrijemeu Baru je aktivno i više nevladinih

organizacija koje se bave ovomproblematikom.

Opšti ciljevi zaštite životne sredine u opštiniBar su:

• očuvanje i zaštita zdravlja ljudi, cjelovitosti,raznovrsnosti i kvaliteta eko-sistema,genofonda životinjskih i biljnih vrsta,plodnosti zemljišta, prirodnih ljepota iprostornih vrijednosti, kulturne baštine idobara koje je stvorio čovjek;

• obezbjeđenje uslova za ograničeno,razumno i održivo gazdovanje živom ineživom prirodom, očuvanje ekološkestabilnosti prirode, količine i kvalitetaprirodnih bogatstava i sprečavanjeopasnosti i rizika po životnu sredinu.

LPA

za djecu u Baru

23

Loka

lni p

lan

akci

je z

a dj

ecu

u B

aru

2011

-201

6.24

ObrazovanjeBar je poznat kao grad mladih, s dobrorazvijenom mrežom predškolskog, osnovnog isrednjeg obrazovanja. Prema podacima Popisastanovništva iz 2011. godine, u Baru živi 10.041dijete (do 18 godina starosti), što predstavlja23,88% ukupnog stanovništva, i 4.998 mladih(18–24 godine) ili 11,89% ukupnog stanovništva.Broj djece predškolskog uzrasta (0–6 godina)iznosi 3.546, uzrasta osnovne škole 4.905, auzrasta srednje škole 2.296. U Baru postoje trifakulteta: Fakultet za turizam, Fakultet zaposlovni menadžment i Poljoprivredni fakultet.

Strateški cilj

Kvalitetno vaspitanje i obrazovanje, dostupnoza svu djecu Bara.

Specifični cilj 1

Stvaranje i poboljšanje uslova za rad u obrazovnim ustanovama

Vrtići raspolažu sa 3.088 m2 zatvorenogprostora (4,09 m2 po djetetu) i sa 10.105 m2

otvorenih dvorišnih površina, koje su slabo

PLAN AKTIVNOSTI

opremljene rekvizitima i spravama za igru. U15 vaspitnih grupa broj djece je veći nego štoje zakonom dozvoljeno; to je naročitoizraženo u jasličnim i starijim grupama. Sviobjekti su arhitektonski prilagođeni djeci sasmetnjama u razvoju.

Imajući u vidu ograničenost postojećihprostornih kapaciteta, činjenicu da jetrenutno procenat djece obuhvaćenepredškolskim vaspitanjem relativno mali(18%), kao i obavezu koju propisuje noviZakon o školstvu – da sva djeca prije upisa uosnovnu školu moraju provesti pripremnugodinu u predškolskoj instituciji – ovakvostanje ocjenjujemo kao zabrinjavajuće.

Djelatnost osnovnog obrazovanja obavlja se u27 školskih objekata. Postoji 10 osnovnih škola,od kojih četiri u gradu i šest u prigradskom iseoskom području. Ukupna površinaosnovnoškolskih objekata iznosi 22.437,7 m2 (tj.5,6 m2 po učeniku/ci). Osim OŠ ''Anto Đedović''u Šušanju, koja je u izgradnji pa se nastavaodvija u Srednjoj poljoprivrednoj školi i OŠ„Jugoslavija“, školski objekti su u priličnodobrom stanju. Opremljenost škola jeneujednačena, ali na zadovoljavajućem nivou;jedino je škola ,,Bratstvo-jedinstvo'' uĐuravcima jako loše opremljena.

Školske 2010/11. godine osnovnu školu unašoj opštini pohađalo je 4.809 djece, što

je preko 98% od ukupnog broja djece uBaru.

Srednjoškolsko obrazovanje odvija se u trisrednjoškolska centra: u Gimnaziji, Srednjojpoljoprivrednoj školi i Srednjoj ekonomsko-ugostiteljskoj školi. Objekti su modernog tipai savremeno opremljeni. Njihova ukupnapovršina obuhvata 2.475 m2 učioničkog i4.525 m2 dvorišnog prostora. U ove trisrednje škole stručnu nastavu izvodi 150profesora i profesorica.

Srednjim obrazovanjem obuhvaćeno je 2.084djece (podatak se odnosi na školsku2010/2011. godinu), što predstavlja 81,85%od ukupnog broja djece uzrasta 15–18godina. Troje romske djece pohađa Srednjuekonomsko-ugostiteljsku školu. Od djece sasmetnjama u razvoju četvoro pohađa srednjuškolu u Baru, a dvoje u Podgorici.

Problemi i potrebe u predškolskoj ustanovi u Baru

PROBLEMI:• preveliki broj djece u vaspitnim grupama;• nedostatak sredstava za stručno

usavršavanje kadra;• dotrajalost dostavnog vozila za hranu;• nedostatak dvorišnih rekvizita za aktivnosti

djece i igru.

Plan aktivnosti

25

26Lo

kaln

i pla

n ak

cije

za

djec

u u

Bar

u 20

11-2

016.

POTREBE:• proširivanje prostornih kapaciteta u svim

vaspitnim jedinicama gdje za to postojeuslovi;

• izgradnja novog objekta u užem gradskomjezgru, zbog potreba stanovništva;

• organizacija seminara, okruglih stolova,tribina, radi podizanja nivoa stručnogobrazovanja vaspitnog osoblja, a u ciljubolje komunikacije s djecom i saradnje sroditeljima;

• opravka postojećih dvorišnih rekvizita inabavka novih.

Problemi i potrebe u osnovnim školama u Baru

1. OŠ „Bratstvo-jedinstvo“, Đuravci: školanema sportske poligone, sanitarni čvorniti vodu u prostorijama škole;neriješeno je pitanje priključka naelektričnu mrežu područnih odjeljenja uLivarima i Donjim Murićima; postojiproblem bravarije na pojedinimučionicama, krov itd.

2. OŠ „Mrkojevići“: nedostatak školskogprostora u matičnoj školi (tri učionice ifiskulturna sala); jedina škola u barskojopštini koja nije obuhvaćena opštinskimbesplatnim prevozom; neophodno jeredovno održavanje informatičkeopreme.

3. OŠ „Blažo Orlandić“: nema ograđenogdvorišta, loša stolarija – neophodna jeizgradnja dvorišne ograde i ugradnja PVCstolarije.

4. OŠ „Jugoslavija“: napraviti odgovarajućesportske terene u dvorištu; fasadu školskezgrade treba obnoviti; obezbijediti školskinamještaj za pet učionica.

5. OŠ „Anto Đedović“: u toku je izgradnjanove školske zgrade; otežan rad uprostorijama Srednje poljoprivredne školei OŠ „Jugoslavija“; nedostatak prostora ivremena za izvođenje dodatnih,dopunskih, rekreativnih i drugih aktivnostiza učenike; svakodnevno putovanjeučenika do škole itd.

6. OŠ „Jovan Tomašević“, Virpazar: dotrajalikompjuteri – potrebna je nabavka 10 novihkompjutera.

7. OŠ „Đ.K. Skenderbeg“, Ostros: loševodosnabdijevanje i dotrajale sanitarije upodručnim školama Ckla, Ktanjica i Tejani;potrebna je adaptacija prilaza školama isanitarijama za učenike sa smetnjama urazvoju.

8. OŠ „Srbija“: potrebna je potpuna zamjenastolarije/prozora, parcijalno uraditi PVC naškoli; ugradnja video nadzora; sanacijasportskih poligona; izvršiti vanjskuelektrifikaciju škole i pristupiti sanacijivodovodne i kanalizacione mreže unutarobjekta – škola ima septičku jamu, ali onanije priključena na kanalizaciju.

9. OŠ „Meksiko“: potrebna je ugradnja PVCstolarije na školi, kao i u unutrašnjostiškole (unutrašnja vrata); adaptacijafiskulturne sale (krov, mokri čvor igrijanje); nabavka 10 kompjutera zakabinet informatike.

10. JU Škola za osnovno muzičkoobrazovanje „Petar II Petrović-Njegoš”:potrebni su novi instrumenti (sadašnji sustari 20 godina), posebno klaviri, kao igitare, violine, violončela i harmonike;sanitarni čvorovi su loši, a toaletinezadovoljavajući.

Problemi i potrebe u srednjim školama u Baru

1. Gimnazija „Niko Rolović”: potrebno jeograđivanje školskog dvorišta i sanacijasportske hale.

2. JU Srednja poljoprivredna škola: potrebnoje opremanje nastavnim sredstvima iučilima (laboratorije, didaktičko-nastavneICT); obezbijediti video nadzor; opremanješkolske ekonomije (nabavka sjemenskogmaterijala, supstrata, tanjirače za traktor iagregata za struju).


27P

lan aktivnosti

Loka

lni p

lan

akci

je z

a dj

ecu

u B

aru

2011

-201

6.28

Aktivnosti Nosioci aktivnosti

Vremenski rok

Izvori finansiranja Indikatori Finansijska

procjena

1. Proširiti prostornekapacitete postojećepredškolske ustanove ipri vrtiću;

Lokalnasamouprava,osnovne isrednješkole, Ministarstvoprosvjete isporta, Ministarstvorada i socijalnogstaranja,Centar za so-cijalni rad,mjesne zajednice,nevladine organizacije.

2011-2014. Budžet Opštine Bar,Budžet RepublikeCrne Gore(Ministarstvoprosvjete isporta, Ministarstvorada i socijalnogstaranja),privatni sektor, donatori,nevladineorganizacijei roditelji.

1. Povećan procenat djeceobuhvaćene predškolskimobrazovanjem za 20%;

100.000,00€

2. Izgradnja novog objekta(dječijeg vrtića) u užemgradskom jezgru, zbogpotreba stanovništva.

2011-2013. 2. Izgrađen dječiji vrtić; 3.500.000,00€

3. Nabavka dvorišnihrekvizita za igrovneaktivnosti pri i u vrtićima;

3. Nabavljeni i ugrađenidvorišni rekviziti za igrovneaktivnosti djece;

30.000,00€

4. Organizacija stručnogusavršavanja zaposlenihkroz seminare, tribine i sl;

2011-2016. 4. Organizovano stručno usavršavanje zaposlenihkroz seminare, okr.stolove i tribine;

10.000,00€

5. Završiti izgradnju OŠ„Anto Đedović“ u Šušnju;

2011-2012. 5. Izgrađena OŠ „AntoĐedović“ u Šušnju;

150.000,00€

6. OŠ „B.J.Orlandić“:izgradnja dvorišne ogradei ugradnja PVC stolarije;

2011-2016. 6. Postavljena dvorišnaograda i ugrađena PVCstolarija u OŠ„B.J.Orlandić“;

(40.000,00+115.000,00)

=155.000,00€

7. OŠ „Jugoslavija“: uraditiodgovarajuće sportsketerene u dvorištu, fasaduškolske zgrade i nabavitiškolski namještaj za 5učionica;

7. Urađeni odgovarajućisportski tereni u dvorištu,urađena fasada školskezgrade i kupljen školskinamještaj za 5 učionica uOŠ „Jugoslavija”,

(4.000,00+30.000,00+

9.000,00)=43.000,00€

8. OŠ „Jovan Tomašević“Virpazar i nabavka 10kompjutera da bizamijenili dotrajale;

8. Nabavljeno 10 kompjuteraza OŠ „Jovan Tomašević“Virpazar;

10 x 400 =4.000,00€

Tabela 1 ˗ Aktivnosti za specifični cilj 1 ˗ stvaranje i poboljšanje uslova za rad u obrazovnim ustanovama

Plan aktivnosti

29Aktivnosti Nosioci

aktivnostiVremenski

rokIzvori

finansiranja Indikatori Finansijska procjena

9. OŠ „Bratstvo i Jedinstvo“Đuravci: izgraditi sportskepoligone, sanitarni čvor,uvesti vodu u školu,riješiti pitanje priključka naelektričnu mrežupodručnih odjeljenja uLivarima i DonjimMurićima, postavitibravariju na pojedinimučionicama, postavitikrov;

9. Urađen sportski poligon,sanitarn čvor, uvedenavoda u prostorije škole,riješno pitanje priključkana električnu mrežupodručnih odjeljenja uLivarima i DonjimMurićima, postavljenabravarija na pojedinimučionicama, popravljenkrov u OŠ „Bratstvo iJedinstvo“ Đuravci;

(8.000,00+8.000,00+6.000,00+3.000,00+

10.000,00+12.000,00)

=47.000,00€

10. OŠ „Đ.K Skenderbeg“Ostros: uraditivodosnabdijevanje isanitarije u područnimškolama: Ckla,Koštanjica i Tejani.Adaptirati prilazeškolama i sanitarijame zaučenike sa smetnjama urazvoju;

10. Urađenovodosnabdijevanje isanitarije u područnimškolama: Ckla, Koštanjicai Tejani. Adaptiran prilazškolama i sanitarije zaučenike sa smetnjama urazvoju u OŠ „Đ.KSkenderbeg“, Ostros;

(1.500,00+1.500,00+1.500,00+2.000,00)

=6.500,00€

11. OŠ „Mrkojevići“:dograditi nedostajućiškolski prostor umatičnoj školi (3 učionicei fiskulturna sala),obezbijediti besplatniprevoz i održavanjeinformatičke opreme ucilju savremenijenastave;

11. Dograđen nedostajućiškolski prostor umatičnoj školi (3učionice), izgrađenafiskulturna sala,obezbijeđen besplatniprevoz za učenike iobezbijeđen sponzor zaodžavanje informatičkeopreme u ciljusavremenije nastave uOŠ „Mrkojevići“;

(180.000,00+220.000,00+

28.900,00+1.300,00)

=430.200,00€

Nastavak tabele 1

30Lo

kaln

i pla

n ak

cije

za

djec

u u

Bar

u 20

11-2

016.


Vremenski rok


procjena

12. OŠ „Srbija“: zamijenitikompletnu stolariju ˗prozore (PVC) na školiparcijalno; izrada videonadzora, izgradnja i sanacijasportskih poligona; izvršitivanjsku elektrifikaciju školei pristupiti sanacijivodovodne i kanalizacionemreže unutar objekta imokre čvorove priključiti nakanalizaciju;

12. Komplet zamijenjenistolarija - prozori (PVC) naškoli, ugrađen videonadzor, izgrađeni i saniranisportski poligoni, urađenavanjska elektrifikacijaškole, saniranevodovodne i kanalizacionemreže unutra objekta,mokri čvorovi priključenina kanalizaciju u OŠ„Srbija“ Stari Bar;

(60.000,00+2.100,00+

10.000,00+ 5.000,00+

100.000,00)=177.100,00€

13. JU Škola za osnovnomuzičko obrazovanje:nabaviti nove instrumente(sadašnji su stari 20godina), riješiti problemsanitarnih čvorova;

13. Kupljen koncertni klavir,riješen problemsanitarnih čvorova u JUŠkola za osnovnomuzičko obrazovanje;

(18.264,84+25.722,82)

=43.987,66€

14. Gimnazija „Niko Rolović”:ograđivanje školskogdvorišta, sanacija sportskesale, nabavka opreme zakabinete biologije i hemije;

14. Ograđeno školskodvorište, saniranasportska hala, nabavljenaopreme za kabinetebiologije i hemije uGimnaziji „Niko Rolović”;

(60.000,00+40.000,00)

=100.000,00€

15. JU Srednjapoljoprivredna škola:opremanje nastavnimsredstvima i učilima(laboratorije, didaktičko-nastavne ICT učionice,video nadzor), uređenješkolske ekonomije;

15. Opremljene nastavnimsredstvima i učilima(laboratorije, didaktičko-nastavne ICT učionice,video nadzor), uređenaškolska ekonomija u JUSrednjoj poljoprivrednojškoli.

• računar (kompletkonfiguracija) 5 kom

=2.500,00€,• računar (lap-top) 4 kom

=1.600,00€,• projekt. 5 kom.

=2.000,00€,• elektron. tabla

2 kom.=2.500,00€,

Nastavak tabele 1

31P

lan aktivnosti


Vremenski rok


procjena

• klik-čart 4. kom.=200,00€,

• video nadzorrekonst.

=6.000,00€,• hem. sredst. i potroš.

oprema za laborat.hemije

biologije i fizike=1.000,00€,

• fotokop. apar.=1.000,00€,

• projekc. plat. 4. kom.= 400,00€,

• sjemenski materijal=1.000e,

• supstrati=1.000,00€,• tanjirača = 900,00€,

• sad. mater. za ogl.parc.

=2.500,00€,• agregat za struju

=500,00€=23.100,00€

16. OŠ „Meksiko“:ugradnja PVC stolarije naškoli, ugradnja PVCstolarije ˗ unutrašnjavrata, adaptacijafiskulturne sale (krov,mokri čvor i grijanje) inabavka 10 kompjuteraza kabinet informatike.

16. Ugrađena PVC stolarijana školi, ugrađena PVCstolarija ˗ unutrašnjavrata, sanirana fiskulturnasala (krov, mokri čvor igrijanje) i kupljeno 10kompjutera za kabinetinformatike. O.Š.„Meksiko“.

(90.000,00+12.000,00+ 60.000,00+

5.000,00)=167.000,00€

Ukupno 4.986.887,66€

Nastavak tabele 1

Specifični cilj 2

Jačanje inkluzivnog obrazovanja

Zasnovano na ideji ravnopravnosti ipoštovanju ljudskih prava, inkluzivnoobrazovanje je dio sistema vrijednosti ukome je svaka osoba uvažavana, a različitostiprihvaćene kao bogatstvo i izvor učenja. Ciljinkluzivnog obrazovanja jeste da redovniškolski sistem u potpunosti usvoji ovakavsistem vrijednosti. Za ostvarenje toga ciljaneophodno je usmjeriti se prvenstveno napodršku osnovnim i srednjim školama i raditina podizanju svijesti o važnosti inkluzivnogobrazovanja. Takođe je potrebno izgraditiljudske i institucionalne kapacitete i razvitisistem odgovarajućih podsticaja zainkluzivno obrazovanje.

Zakon o osnovama sistema obrazovanja ivaspitanja stvorio je mogućnost i obavezu daškole prihvataju djecu kojoj je potrebaninkluzivni pristup. U školama koje prihvateinkluzivni pristup biće manje učenika u razredu,ali će nastavnici biti obavezni da realizujuindividualne obrazovne planove. To znači da usvakoj školi treba formirati inkluzivni tim(učitelj/ica, psiholog/škinja ili pedagog/škinja iroditelji), koji će, na osnovu rješenja Komisijeza usmjeravanje djece sa smetnjama u razvoju,procjenjivati nivo potreba i sposobnosti djetetai u skladu s tim praviti individualni obrazovni

plan i program. Ministarstvo prosvjete, uokviru projekata inkluzivnog obrazovanja,pružiće punu podršku školama u kojima postojipotreba za inkluzivnim pristupom. Podrška ćese, između ostalog, odnositi na obučavanjenastavnika i nastavnica za pripremuindividualnih nastavnih programa (standardi iciljevi obrazovanja, razvoj metoda rada, načinocjenjivanja i sl.).

U Baru je trenutno 27 učenika/ca koji suobuhvaćeni inkluzivnim osnovnimobrazovanjem; u srednjim školama ih ječetvoro. Oko 20 djece sa smetnjama u razvojunije obuhvaćeno inkluzijom. Troje djece sasmetnjama u razvoju smješteno je u Centru„1. jun”, a jedno u Zavodu za školovanje iprofesionalnu rehabilitaciju invalidne djece uPodgorici. U opštini Bar ima 96 romske djece.

Loka

lni p

lan

akci

je z

a dj

ecu

u B

aru

2011

-201

6.32


Plan aktivnosti

33Aktivnosti Nosioci

aktivnostiVremenski

rokIzvori

finansiranja Indikatori Finansijska procjena

1. Edukacija nastavnog osoblja opravima djece sa smetnjama urazvoju i RAE, potrebi inkluzije,načinima ostvarivanja prava ulokalnoj zajednici;

Lokalnasamouprava,osnovne isrednješkole,ministarstva:prosvjete isporta, rada isocijalnogstaranja, Centar zasocijalni rad,mjesnezajednice,nevladineorganizacije.

2011-2016. BudžetOpštine Bar,BudžetRepublikeCrne Gore(ministarstva:prosvjete isporta, rada isocijalnogstaranja),privatnisektor,donatori,nevladineorganizacije.

1. a) Povećan broj djeceobuhvaćene inkluzijom za30%b) Broj edukovanihnastavnika, najmanje 20;

2 seminara 2x1500=3.000,00€

2. Edukacija roditelja (djece sasmetnjama i bez smetnji urazvoju) o pravima djece sasmetnjama u razvoju, potrebiinkluzije, načinima ostvarivanjaprava u lokalnoj zajednici;

2. Broj edukovanihroditelja, najmanje 100;

10 škola x 50€ po radionici=500,00€20 sastanaka x30

=600,00€ i 2 seminara

2x1500=3.000,00€

3. Formiranje usluga asistenata unastavi za djecu sa smetnjama urazvoju i RAE;

3. Formirana uslugaasistenata u nastavi zadjecu sa smetnjama urazvoju, broj asistenatau nastavi;

25.000,00€

4. Jačanje saradnje mreže osnovnihi srednjih škola u Baru i institucija(CSR, NVO, domovi zdravlja), zapodršku djece sa smetnjama urazvoju kroz održavanjetromjesečnih sastanaka,radionica i seminara uzkoordinacionu ulogu Komisije zausmjeravanje;

4. 10 održanih sastanaka,radionica i 4 seminara

10 sast. x 30€=300€10 radi. x 50€=500€

4 sem. x 1.500€=6.000,00€

5. Uklanjanje arhitektonskih barijerau pristupu u svim osnovnim isrednjim školama, kao prilaza iprelaza, djeci sa smetnjama urazvoju (OŠ „Jugoslavija“,„Meksiko“, „Srbija“, „Kekec“,„Mrkojevići“);

5. Uklonjene suarhitektonske barijere,omogućen pristup usvim osnovnim isrednjim školama, kaoprilazi i prelazi, djeci sasmetnjama u razvoju;

5x1.500=7.500,00€

6. Nabaviti jedno vozilo gradskogprevoza prilagođeno djeci sasmetnjama u razvoju;

2011-2013. 6. Vozilo nabavljeno. 70.000,00€

Ukupno 116400,00€

Tabela 2 ˗ Aktivnosti za specifični cilj 2 ˗ jačanje inkluzivnog obrazovanja

34 Specifični cilj 3

Razviti djelotvoran, efikasan sistemformalnog i neformalnog obrazovanja, težeći ka evropskim standardima

U Baru postoji više NVO i sportskih klubovakoji se bave neformalnim obrazovanjemdjece. Za neke nevladine organizacijeneformalno obrazovanje djece predstavljaprimarni cilj; za druge je ono jedan od ciljevakojima teže u svom radu. Prema postojećojbazi podataka, oko 30 nevladinih organizacijabavi se neformalnim obrazovanjem kaosvojom osnovnom djelatnošću; oveorganizacije okupljaju oko 2.000 djece –članova. Broj djece koja učestvuju u ovimaktivnostima nije lako utvrditi – jedno dijetečesto je uključeno u više različitih aktivnostikoje su obuhvaćene neformalnimobrazovanjem. Organizacije koje se baveneformalnim obrazovanjem djece sasmetnjama u razvoju broje oko 150 aktivnihčlanova.

Najčešći problemi u vezi sa neformalnimobrazovanjem su: nedostatak adekvatnihprostornih kapaciteta za rad, nedovoljnaobučenost kadra, nedovoljnaobuhvaćenost populacije neformalnimobrazovanjem, nedostatak tehničkihkapaciteta u skladu sa standardima,nedovoljna i nepotpuna obuhvaćenost

neformalnim obrazovanjem djece sasmetnjama u razvoju i djece RAEpopulacije.

Tempo savremenog života je takav dazahtijeva maksimum tjelesnih,intelektualnih, psihičkih, emocionalnih isocijalnih snaga i sposobnosti, posebno odmladih osoba. Strahovanje, razni pritisci,krize i konflikti stalni su čovjekovi pratioci uživotu, što veoma pogoduje stvaranjusklonosti ka konzumiranju opojnih droga ialkohola, pušenju. U tome mlada osobatraži rješenja, smirenje, olakšanje,ohrabrenje, utjehu, bijeg iz životnerealnosti.

No, opijati svakako nijesu rješenje. Smladima treba raditi u pravcu jačanjasamopouzdanja, sigurnosti u sebe i svojesposobnosti, podstaći njihove ambicije,kreativnost i vjeru u sebe. U ciljuprevencije neželjenih ponašanja, valja imponuditi bolju i racionalniju organizacijuslobodnog vremena i zabave, privlačnije,atraktivnije i korisnije sadržaje druženja,aktivnosti u kojima mogu pronaći sebe isvoje interese. Drugim riječima, treba imosigurati više razonode, rekreacije,međusobnog druženja, tj. na pozitivannačin privući i okupirati njihovu pažnju,zadovoljiti njihovu znatiželju, interese irazvojne potrebe.

Loka

lni p

lan

akci

je z

a dj

ecu

u B

aru

2011

-201

6.

Očekivani rezultati : Učešće djece u neformalnomobrazovanju do 80 % populacije. Učešće djece sasmetnjama u razvoju u neformalnomobrazovanju do 100 % populacije.

Plan aktivnosti

35


Vremenski rok


procjena

1. Organizovanje sportsko-rekreativnih i kulturnihaktivnosti za djecu sasmetnjama i bez smetnji urazvoju i djecu RAE populacijeu saradnji sa školama inevladinim organizacijama kojese bave datom tematikom;

Lokalnasamouprava,osnovne isrednješkole,Ministarstvoprosvjete isporta,mjesnezajednice,nevladineorganizacije.

2011-2016. BudžetOpštine Bar,BudžetRepublikeCrne Gore,(ministarstva:prosvjete isporta, rada isocijalnogstaranja),privatnisektor,donatori,nevladineorganizacije iroditelji.

1. Broj organizovanihmanifestacija i aktivnosti;

8.manif. x 300=2.400€

2. Poboljšanje saradnje izmeđuinstitucija koje se baveformalnim obrazovanjem iorganizacija koje se baveneformalnim obrazovanjem usklopu redovnog godišnjegplana rada obrazovnih institucijau kojima je predviđena saradnjasa lokalnom zajednicom;

2. Procenat djece od 6 do 18godina obuhvaćeneneformalnim obrazovanjempovećan za 10;

Ne zahtijeva finansijska sredstva

3. Formiranje sekcija uškolamalikovnih, muzičkih,ekoloških, literarnih, za zdravestilove života, za prevencijunarkomanije, dramskih;

2011-2012. 3. Povećan broj sekcija uškolama za 30 %;


4. Organizovanje školskihsportskih igara na nivouopštine;

2011-2016. 4. Organizovane školskesportske igre na nivo opštine(svake godine);

5 x 4.000=20.000,00€

5. Promocija volonterizma usaradnji sa NVO sektorom –vršnjačkog volonterizma(edukacija osoblja i volonteraza rad u sistemu neformalnogobrazovanja).

5. Organizovana promocijaznačenja i značajavolonterizma (2 seminara).

2 x 1500=3.000,00€

Ukupno 25.400,00€

Tabela 3 ˗ Aktivnosti za specifični cilj 3 ˗ razviti djelotvorni, efikasni sistem formalnog i neformalnog obrazovanja, težeći ka evropskim standardima

Specifični cilj 4

Aktivno učešće predstavnika učeničkogparlamenta u radu stručnih organa škole,upravnih organa, savjeta roditelja i drugihinstitucija, kada je riječ o donošenju odlukakoje se tiču učenika

Učenički parlamenti imaju značajnu ulogu uradu stručnih organa škole, školskog odbora,

savjeta roditelja i direktora. Predstavnici ovihparlamenata daju mišljenja i prijedloge omnogim aspektima školskog života i rada: opravilima ponašanja u školi, mjeramabezbjednosti učenika, godišnjem planu rada,školskom razvojnom planu, školskomprogramu, načinu uređivanja školskogprostora, izboru udžbenika, slobodnim ivannastavnim aktivnostima, učešću nasportskim i drugim takmičenjima, organizaciji

Loka

lni p

lan

akci

je z

a dj

ecu

u B

aru

2011

-201

6.36


Vremenski rok


procjena

1. Formiranje učeničkihparlamenata u OŠ„Mrkojevići” i Muzičkoj školi;

Lokalnasamouprava,osnovne isrednje škole,Ministarstvoprosvjete isporta,učeničkiparlamenti,nevladineorganizacije.

2011-2012. BudžetOpštine Bar,BudžetRepublikeCrne Gore(Ministarstvoprosvjete isporta),privatnisektor,donatori,nevladineorganizacije iroditelji.

1. Učenički parlamenti formiraniu svim OŠ i srednjimškolama;


2. Izrada kvalitetnih planovarada UP edukacija djecepredstavnika UP o dječijimpravima, participaciji djece ucilju efikasnog ipravovremenog učešća udonošenju planova rada;

2011-2012. 2. Broj edukovanih učenika opravima i obavezama u školi– 40%učenika;


3. Organizacija radionica saroditeljima u cilju jačanjauloge roditeljskih savjeta uškolama, ulogama, pravima iobavezama… Poboljšanjekomunikacije na relacijinastavnik-učenik, nastavnik-roditelj (organizovanje tribinai okruglih stolova);

2011-2016. 3. Broj održanih radionica iformirani roditeljski savjet uškolama;

(10 radionica x 50)=500,00€

4. Upoznavanje putem medijadjece i roditelja o nedostatkui višku pojedinih profilaobrazovanja.

4. Broj radio ˗ emisija i članakau štampanim medijima.


Ukupno 500,00€

Tabela 4 ˗ Aktivnosti za specifični cilj 4 ˗ aktivno učešće predstavnika učeničkog parlamenta u radu stručnih organa škole,upravnih organa, savjeta roditelja i drugih institucija, kada je riječ o donošenju odluka koje se tiču učenika.

svih manifestacija učenika u školi i van nje,kao i o drugim pitanjima od značaja zanjihovo obrazovanje.

Učenički parlamenti (UP) formirani su uvećini osnovnih i srednjih škola u Baru.

ZdravstvoZdravstvena zaštita u opštini Bar obezbjeđujese u: Domu zdravlja, koji u svom sastavu imabiohemijsku laboratoriju i ambulante uSutomoru, Virpazaru, Ostrosu, Pečuricama iĐuravcima; Opštoj bolnici „Blažo Orlandić“;deset stomatoloških ordinacija DZ Bar i višeprivatnih stomatoloških ordinacija. U Domuzdravlja je evidentan nedostatak prostora.Takođe, prostor namijenjen pedijatrijskoj službiu Baru skučen je i nedovoljan za sprovođenjesvih potrebnih aktivnosti.

Specifični cilj 5

Stvaranje adekvatnih prostornih, materijalnih itehničkih uslova za rad

Služba izabranog doktora za djecu ima usvom sastavu pet pedijatara/pedijatrica iosam medicinskih sestara. Specijalistipedijatrije rade u dvije smjene, a na

raspolaganju su im tri ordinacije. Dvijeposebne prostorije opredijeljene su za službuza vakcinisanje, kao i za infuzionu terapiju.Injekciona služba i previjalište imaju naraspolaganju po jednu prostoriju. Postoji išalterska služba za pacijente, gdje se skladištezdravstveni kartoni u štampanoj formi.

Ne postoje precizni podaci o zdravstvenomstanju djece sa smetnjama u razvoju. Uregionalnom Centru za djecu sa smetnjama urazvoju za južno primorje, koji se nalazi uokviru Doma zdravlja Bar, otvoren je 671zdravstveni karton. U ovom Centru djeca sasmetnjama u razvoju redovno i voljno koristeusluge psihologa, fizioterapeuta, pedijatra –zavisno od vrste smetnje ili teškoće koju imaju.

Kroz Razvojno savjetovalište Centra za djecusa smetnjama u razvoju prošlo je 335 odojčadiu riziku, što ukazuje na veliki značaj koji je datranom otkrivanju razvojnih poremećaja.

Sanitarna služba Doma zdravlja u Baruobavlja svoj nadzor kroz redovne mjesečneposjete vrtićima i školama i kroz kontroluhlorisanosti vode.

U toku 2010. godine 4.579 djece prijavilo seza vakcinaciju, a dato je ukupno 9.159vakcina (u skladu s vakcinalnim kalendarom,nekada se istom djetetu da više odvojenihvakcina).

Plan aktivnosti

37

Postoje posebni programi za redovnuimunizaciju romske djece; imunizacija seobavlja posljednje nedjelje aprila.U okviru barskog Centra za prevencijupokrenut je poseban program – Škola zatrudnice. Program sprovodi Savjetovalište zareproduktivno zdravlje. U Školi za trudnicerade ginekolog, pedijatar, psiholog,medicinska sestra i stomatolog.

U okviru Doma zdravlja u Baru postoji desetstomatoloških ordinacija; osim područnihambulanti u Virpazaru, Sutomoru, Ostrosu iPečuricama, stomatološke usluge djeci su naraspolaganju i u OŠ „Meksiko“, upredškolskim ustanovama i u samom Domuzdravlja Bar.

O kakvom god se tipu zdravstvenih problemaradi, djeca sa smetnjama u razvoju imajuprioritet – ne čekaju, a obezbijeđene su im ikućne posjete izabranog doktora i medicinskesestre.

Sistematski pregledi više se ne organizuju poškolama; svako dijete obavlja sistematskipregled u dispanzeru, kod svog izabranogdoktora, po utvrđenom planu za dati uzrast. U patronažnoj službi rade dvije patronažnesestre; one pružaju usluge novorođenčadi,odojčadi i samim majkama/porodiljama, štospada u preventivne usluge zdravstvenezaštite.

Na Odjeljenju pedijatrije Opšte bolnice„Blažo Orlandić“ u Baru rade četiri pedijatra,jedan specijalizant pedijatrije i 11medicinskih sestara. Kapacitet odjeljenja je19 bolničkih postelja, a porodilište raspolažesa 17 postelja za novorođenčad.


Odjeljenje pedijatrije – nedostajućamedicinska oprema: monitor za praćenje

Loka

lni p

lan

akci

je z

a dj

ecu

u B

aru

2011

-201

6.38

Fotografija: UNICEF Crna Gora / Risto Božović

osnovnih vitalnih parametara, lampa zafototerapiju, četiri aparata sa th. kiseonikomza centralni razvod, pet inhalatora, aspirator,krevetac, 19 noćnih omarića.

Porodilište – nedostajuća medicinskaoprema: porođajni sto, kardiotokograf, UZaparat, sto za reanimaciju beba, transportniinkubator, inkubator, lampa za fototerapiju.

Plan aktivnosti

39


Vremenski rok


procjena

1. Obezbjeđivanje trajnogprostora za regionalniCentar za djecu sasmetnjama u razvoju usklopu Domu zdravlja Bar;

Lokalnasamouprava,Domzdravlja,Centar zasocijalni rad,Ministarstvozdravlja,Ministarstvorada isocijalnogstaranja,mjesnezajednice,NVO.

2011-2016. BudžetOpštine Bar,BudžetRepublikeCrne Gore(Ministarstvoprosvjete isporta),privatnisektor,donatori,nevladineorganizacijei roditelji.

1. Prostor obezbijeđen; 200.000,00€

2. Obezbjeđivanje potrebneopreme za dječijeodjeljenje opšte bolniceBar: monitor za praćenjeosnovnih vitalnihparametara, lampa zafototerapiju, četiri aparatasa th. kiseonikom zacentralni razvod, petinhalatora, aspirator,krevetac i 19 noćnihormarića;

2. Nabavljena oprema zadječije odjeljenje Opštebolnicu Baru;

(5.000+3.200+1.800+4.500+

500+3.000)

=18.000,00€

3. Nabavka opreme zaporodilište: porođajni sto,kardiotokograf, UZ aparat,kardiotokograf, sto zareanimaciju beba,stacionarni inkubatortransportni inkubator,inkubator i lampa zafototerapiju.

3. Nabavljena oprema zaporodilište.

(9.000+25.000+

5.000+17.000+20.000+23.000+

3.200)=102.200,00€

Ukupno 25.400,00€

Tabela 5 ˗ Aktivnosti za specifični cilj 5 ˗ stvaranje adekvatnih prostornih, materijalnih i tehničkih uslova za rad

Loka

lni p

lan

akci

je z

a dj

ecu

u B

aru

2011

-201

6.40 Specifični cilj 6

Sveobuhvatna i kvalitetna zaštita djece

Službu za zdravstvenu zaštitu školske djece iomladine u Baru godišnje posjeti oko 20.000lica, Savjetovalište za zdravstvenu zaštitupredškolske djece oko 4.000 lica, službu zazdravstvenu zaštitu predškolske djece 3.000 lica.U Domu zdravlja radi pet pedijatara/pedijatrica iosam medicinskih sestara. Specijalistipedijatrije imaju na raspolaganju tri ordinacije,a rade u dvije smjene. Po dvije prostorijeopredijeljene su za službu za vakcionisanje i zainfuzionu terapiju. Injekciona služba i previjališteimaju na raspolaganju po jednu prostoriju.Zdravstveni kartoni u štampanoj formi skladištese u šalterskoj službi za pacijente, koja neraspolaže dovoljnim prostorom.


Očekivani rezultati:• poboljšana dostupnost usluga u

zdravstvenim ustanovama (smanjenočekanje kod ljekara, obaveznozakazivanje);

• obezbijeđena direktna komunikacijaizabranog doktora i pacijenta;

• veća posvećenost izabranog ljekarapacijentu;

• smanjen broj pacijenata po izabranomdoktoru;

• intenzivnija i efikasnija saradnjazdravstvenih ustanova i škola;


Vremenski rok


procjena

1. Obavljanje sistematskogpregleda zuba kod djece;

Lokalnasamouprava,Dom zdravlja,Ministarstvozdravlja,mjesnezajednice,NVO.

2011-2016. BudžetOpštine Bar,BudžetRepublikeCrne Gore,(Ministarstvozdravlja),privatnisektor,donatori,NVO.

1. Sistematski stomatološkipregledi djece svake godine;


2. Izrada evidencije o brojudjece obuhvaćeneobaveznim vidomzdravstvene zaštite;

2. Evidentirana sva djeca zaperiod od naredne dvijegodine;


3. Proširiti broj programa uokviru savjetovališta za djecui mlade.

3. Realizovano najmanje 10programa do kraja realizacijeLPA.

10x100=1.000,00€

Ukupno 1.000,00€

Tabela 6 ˗ Aktivnosti za specifični cilj 6 ˗ sveobuhvatna i kvalitetna zaštita djece

Specifični cilj 7

Podizanje zdravstvene svijesti i kulture

Od svih opština u Crnoj Gori Bar ima najvišiprocenat osoba zaraženih virusom HIV-a.Od oko 20 registrovanih inficiranih lica višeod polovine čine pomorci. Međuinficiranima su i dvije žene ureproduktivnom periodu, što je odposebnog značaja zbog mogućnostiprenosa infekcije s majke na dijete.

Potrebno je preventivno djelovati međumladom populacijom u osnovnim i srednjimškolama. Takođe je važno obezbijeditiedukaciju prosvjetnih radnika u oblastizdravstvenog vaspitanja i dodatno ihsenzibilisati za problem HIV-a/AIDS-a.

Rastući broj trudnoća i abortusa u starosnojgrupi od 15 do 19 godina, kao i povećanaučestalost polno prenosivih bolesti, ukazujuna potrebu za boljom informisanošću mladiho reproduktivnom zdravlju.

Plan aktivnosti

41


Vremenski rok


procjena

1. Razvoj savjetovališta za djecui omladinu (podizanje svijestio reproduktivnom zdravlju,humanizacija među polovima,sticanje zdravih obrazacaponašanja, rano otkrivanje iprevencija seksualnoprenosivih bolesti, uključujućiHIV) pri Domu zdravlja;

Lokalnasamouprava,Dom zdravljaBar,Ministarstvozdravlja, NVO.

2011-2016. BudžetOpštineBar,BudžetRepublikeCrne Gore(Ministarstvozdravlja),privatnisektor,donatori,NVO.

1. a) Broj porođaja koddjevojaka uzrasta 15-19godina smanjiti za 20%; b) Broj otkrivenih slučajevaHIV-a kod mladih uzrasta 15-19 godina; c) Najmanje 5projekata za prevenciju izaštitu od HIV-a za učenikeosnovnih i srednjih škola;

Projekat 4.000,00€ 5 projekata za

prevenciju zaštitu od HIV-a5x5000

=25.000,00€

2. Razvoj savjetovališta zaprevenciju bolesti zavisnosti(rano otkrivanje i prevencijabolesti zavisnosti, sticanjezdravih obrazaca ponašanja,pri Domu zdravlja);

2. a) Smanjenje broja djece kojapuše za 10%;b) Smanjenje broja djece kojakoriste drogu za 10%;c) Smanjenje broja djece kojakoriste alkohol za 10%;

Ankete 1.500,00€

3. Zdravstveno prosvjećivanje(radionice sa roditeljima, priškolama) – u organizacijiDoma zdravlja i NVO sektora;

3. 10 održanih radionica; 10 radio. x 50€=500,00€

4. Sprovođenje programapromocije zdravih stilova životameđu mladom populacijom.

4. Realizovano najmanje 10programa do kraja 2016.

10 programa x 100€ =1.000,00€

Ukupno 32.000,00€

Tabela 7 ˗ Aktivnosti za specifični cilj 7 ˗ podizanje zdravstvene svijesti i kulture

Socijalna zaštitaU skladu sa Porodičnim zakonom (Sl. listRCG 1/2007. od 9. 1. 2007. godine),socijalnom zaštitom u našem gradu bavi se,prvenstveno, Centar za socijalni rad, kojipokriva opštine Bar i Ulcinj. Rad Centraorganizovan je kroz stručne timove čiji suzaključci osnov za odlučivanje o svakompitanju iz domena rada ove ustanove.

Centar poseban značaj poklanja zaštitimaloljetnih lica koja su napuštena odroditelja, djeci roditelja koji zloupotrebljavajuili zanemaruju roditeljske dužnosti i kojinijesu u mogućnosti da vrše roditeljsko

pravo, kao i djeci sa smetnjama u razvoju.Ovakva se djeca smještaju u Dječji dom„Mladost” u Bijeloj, zbrinjavaju u okviruporodica koje im obezbjeđuju hraniteljskismještaj, ili pak stavljaju pod starateljstvo.

U Dječjem domu „Mladost“ u Bijelojsmješteno je 12 djece iz naše opštine; poredsmještaja, boravak u toj ustanovipodrazumijeva i vaspitanje i obrazovanje zasamostalan život i rad. Prema podacimaCentra za socijalni rad, u porodičnomsmještaju (kod rođaka ili prijatelja) nalazi se21 dijete, a u Domu za djecu i omladinu„Kolijevka” u Subotici (Srbija) i u Zavodu zaoštećena lica u Veterniku (Srbija) po jedno.

Loka

lni p

lan

akci

je z

a dj

ecu

u B

aru

2011

-201

6.42

Fotografija: UNICEF Crna Gora / Risto Božović

Plan aktivnosti

43Troje djece smješteno je u Centru „1.jun”, ajedno u Zavodu za školovanje i profesionalnurehabilitaciju invalidne djece u Podgorici.Kroz redovne obilaske štićenika/ca tihustanova socijalni radnici/e Centra ostvarujuneposredan kontakt s ovom djecom.

Radnici/e Centra kontinuirano pružaju stručnupomoć porodicama s maloljetnom djecomkoja imaju poremećaje u ponašanju. Da bi sesvi ovi poslovi obavljali kvalitetno, osimprimjene prakse razvijenih evropskih država ukojima je sistem posebnih mjera zaštite djeceinstitucionalno razrađen, neophodno je

obezbijediti stalno usavršavanje stručnihradnika/ca u ovoj oblasti.

Strateški cilj

Deinstitucionalizacija usluga dječije isocijalne zaštite

Specifični cilj 8

Jačanje vaninstitucionalnog zbrinjavanja djecebez roditeljskog staranja (hraniteljstvo/usvajanje)

Tabela 8 ˗ Aktivnosti za specifični cilj 8 ˗ jačanje vaninstitucionalnog smještaja djece bez roditeljskog staranja(hraniteljstvo/usvajanje).


Vremenski rok


procjena

1. Popularizacijahraniteljstva/usvajanja zadjecu bez roditeljskogstaranja.

Centar zasocijalni radBar, lokalnasamouprava,Ministarstvorada isocijalnogstaranja,Ministarstvozdravlja,Ministarstvoobrazovanja isporta, NVO.

2011-2016. BudžetOpštine Bar,BudžetRepublikeCrne Gore,(Ministarstvorada isocijalnogstaranja,Ministarstvoobrazovanja isporta),privatnisektor,donatoriNVO.

1. a) Broj djece bezroditeljskog staranja;b) Broj/procenat djece uporodičnom smještaju;c) Broj/procenat usvojenedjece;d) Broj/procenat djece uinstitucionalnomsmještaju;

Ne zahtijevafinansijska sredstva

Specifični cilj 9

Otvaranje dnevnog centra za djecu sasmetnjama u razvoju

Izgradnja i otvaranje dnevnog centra u Barudoprinijeće boljem ostvarivanju prava djecesa smetnjama u razvoju, njihovojsocijalizaciji i integraciji u zajednicu.

Loka

lni p

lan

akci

je z

a dj

ecu

u B

aru

2011

-201

6.44


Vremenski rok


procjena

1. Obezbjeđivanjeadekvatnog prostora zadnevni centar za djecu sasmetnjama u razvoju;

Centar zasocijalni radBar, lokalnasamouprava,Ministarstvorada isocijalnogstaranja,Ministarstvozdravlja,Ministarstvoobrazovanja isporta, NVO.

2011-2016. BudžetOpštine Bar,BudžetRepublikeCrne Gore,(Ministarstvorada isocijalnogstaranja,Ministarstvoobrazovanjai sporta),privatnisektor,donatoriNVO.

1. a) Obezbijeđen prostor zadnevni centar za djecu sasmetnjama u razvoju;b) Urađena baza podataka odjeci sa smetnjama urazvoju; c) Broj djece sa smetnjamau razvoju obuhvaćenihradom dnevnog centra;

300.000,00€

2. Obezbjeđivanjeodgovarajućeg stručnogkadra (angažovanjepostojećeg) i edukacija zarad u DC;

2. Broj obučenih iosposobljenih stručnihosoba za rad;

30.000,00€

3. Formiranje mobilnih timovaza djecu sa smetnjama urazvoju.

3. Broj formiranih mobilnihtimova.

5.000,00€

Ukupno 335.000,00€


Tabela 9 ˗ Aktivnosti za specifični cilj 9 ˗ otvaranje dnevnog centra za djecu sa smetnjama u razvoju

Specifični cilj 10

Informisanost zajednice o pravima iz domenasocijalne zaštite

U cilju upoznavanja zajednice sa potrebama iproblemima osoba s invaliditetom, trebaorganizovati:1. kampanje putem kojih će se javnost

upoznati sa problemima osoba sainvaliditetom;

2. TV reklame, TV emisije, publikacije,flajere, publikacije zakona kao dodatniprilog novinama, kompjuterskepublikacije;

3. seminare, radionice, istraživanja, ankete,intervjue;

4. umrežavanje svih subjekata.

Plan aktivnosti

45


Vremenski rok


procjena

1. Izrada brošura u ciljuedukacije iz pravasocijalne zaštite;

Centar zasocijalni radBar, lokalnasamouprava,Ministarstvorada isocijalnogstaranja,NVO.

2011-2016. BudžetOpštine Bar,BudžetRepublikeCrne Gore(Ministarstvorada isocijalnogstaranja),privatnisektor,donatori,NVO.

1. Broj izdatih brošura; 1.100,00€

2. Izrada baze podataka osvim korisnicima prava nasocijalnu pomoć pri CSR-a;

2. Urađena baza podataka; Ne zahtijeva finansijska sredstva

3. Radionice za roditelje; 3. Organizovano 5 radionica; 5 radionx50=250,00€

4. Istraživanje na temuinformisanosti o pravimadjece;

4. Istraživanje-projekat; 4.000,00€

5. Omogućiti dostupnostservisa;

5. Istraživanje-anketa; 4.000,00€

6. Promotivna kampanja ˗publikacije i medijskakampanja.

6. Kampanja. 3.000,00€

Ukupno 12.350,00€

Tabela 10 ˗ Aktivnosti za specifični cilj 10 ˗ informisanost zajednice o pravima iz domena socijalne zaštite

Specifični cilj 11

Povećanje saradnje i partnerstvo

Bezbjednost U Baru je preduzeto niz preventivnih aktivnostiusmjerenih na bezbjednost djece. Efekti sunajvidljiviji u oblasti suzbijanja prosjačenja iskitnje maloljetne djece, a rezultat suorganizovanog i kontinuiranog timskog radaUprave policije Bar, Centra za socijalni rad iOpštine Bar.

U proteklih par godina, radi sprečavanjaugroženosti djece u saobraćaju, ispredgradskih i prigradskih osnovnih škola su nazahtjev Uprave policije Bar postavljeniusporivači brzine, tzv. „ležeći policajci“, kao iprateća signalizacija. Obezbijeđeno je iodgovarajuće ulično osvjetljenje kako bi se uvečernjim satima djeci omogućio bezbjedanpovratak iz škole.

Uprava policije Bar je 2010. godine sačinilagodišnji plan za suzbijanje prosjačenja iskitničenja. Plan je trajnog karaktera, asprovodi se kroz svakodnevni rad pozorničkih

Loka

lni p

lan

akci

je z

a dj

ecu

u B

aru

2011

-201

6.46


Vremenski rok


procjena

1. Zajednički projekti salokalnom samoupravom uoblasti poštovanja dječijihprava;

Centar zasocijalni radBar, lokalnasamouprava,NVO.

2011-2016. BudžetOpštine Bar,BudžetRepublikeCrne Gore,(Ministarstvorada isocijalnogstaranja,Ministarstvoprosvjete isporta),privatnisektor,donatoriNVO.

1. Broj projekata sa lokalnomsamoupravom;

3.200,00€

2. Zajednički projekti sa NVOu edukaciji i pružanjuusluga socijalne zaštitemarginalizovanim grupama;

2. Broj projekata sa NVO; 3.200,00€

3. Izgradnja kvalitetnogsocijalnog dijaloga izmeđuSO Bar, CSR-a i NVOsektora.

3. Broj realizovanihsastanaka.

500,00€

Ukupno 6.900,00€

Tabela 11 ˗ Aktivnosti za specifični cilj 11 ˗ povećanje saradnje i partnerstvo

i patrolnih službi Uprave policije. Iste godine,sačinjeno je i pet posebnih lokalnih planovaza izvođenje akcije suzbijanja prosjačenja iskitničenja na području Bara, koju je Upravapolicije sprovela u saradnji sa Centrom zasocijalni rad Bar.

U 2010. godini u toku ove akcije evidentiranoje ukupno 80 lica koja su zatečena uprosjačenju, od kojih je 46 lica maloljetno.Najviše ih je evidentirano na gradskimulicama – raskrsnicama, na autobuskoj iželjezničkoj stanici, na platou ispred graničnogprelaza Luke Bar, ispred ugostiteljskihobjekata i u njima. Lica zatečena u prosjačenjui skitničenju većinom su maloljetnici romskenacionalnosti koji potiču s područja Bara(naselja Stari Bar i Sokolana), ali je značajanbroj ovih lica i iz Republike Srbije i bivšihjugoslovenskih republika.

U toku 2010. godine, Uprava policije Bar nijepodnijela nijednu prekršajnu niti krivičnuprijavu protiv lica koja su zatečena uprosjačenju ili skitničenju. To iz razloga štonijesu bila poznata lica koja su organizovala inavodila na prosjačenje. Licima koja suzatečena u prosjačenju ili skitničenju izrečenesu mjere upozorenja, a mnogima koji nijesustalno nastanjeni u Baru, u saradnji saCentrom sa socijalni rad, obezbijeđena sumaterijalna i druga sredstva za organizovanpovratak u mjesta prebivališta.

Plan aktivnosti

47


Loka

lni p

lan

akci

je z

a dj

ecu

u B

aru

2011

-201

6.48 U toku 2010. godine, 12 maloljetnih lica

registrovani su kao žrtve izvršenihprekršaja, i to: dvoje starosti 14–16 godina idesetoro starosti 16–18 godina. Krivičnadjela iz oblasti opojnih droga koja supovezana s maloljetnim licima nijesuevidentirana.

Strateški cilj

Bezbjednost djece

Specifični cilj 12

Poštovanje saobraćajne kulture


Vremenski rok


procjena

1. Edukacija (upoznavanjedjece i podizanje nivoasvijesti o poštovanjusaobraćajnih propisa)putem radionica, okruglihstolova, takmičenja uškolama; instruktori u ciljuveće bezbjednosti;

Lokalnasamouprava,Ministarstvosaobraćaja ipomorstva,Ministarstvounutrašnjihposlova,osnovne isrednješkole, NVO.

2011-2016. BudžetOpštine Bar,BudžetRepublikeCrne Gore,(Ministarstvo saobraćajai pomorstva,Ministarstvounutrašnjihposlova),privatnisektor,donatori,NVO.

1. a) Uporedni podaci o djecikoja su povrijeđena usaobraćaju;b) Održane edukacije;

20 radio. x 50€=1.000,00€

2. Jačanje saobraćajnihkontrola u blizini škola,izgradnja ležećihpolicajaca;

2. Broj saobraćajnih kontrola; Ne zahtijeva finansijska sredstva

3. Obilježavanje pješačkihprelaza u svim barskimnaseljima i u blizini škola.

3. Obilježeni svi pješačkiprelazi – u svim barskimnaseljima i prilazima kodsvih škola.


Ukupno 1.000,00€

Tabela 12 ˗ Aktivnosti za specifični cilj 12 ˗ poštovanje saobraćajne kulture

Specifični cilj 13

Sprečavanje prodaje i služenja alkoholnih iduvanskih proizvoda maloljetnim licima

Plan aktivnosti

49


Vremenski rok


procjena

1. Kontrola ugostiteljskih iprodajnih objekata, noćnihklubova, diskoteka odstrane nadležnihinspekcija;

Lokalnasamouprava,osnovne isrednješkole,Upravapolicije Bar,Ministarstvoprosvjete inauke,Ministarstvorada isocijalnogstaranja,Ministarstvounutrašnjihposlova,NVO.

2011-2016. BudžetOpštine Bar,BudžetRepublikeCrne Gore ˗resornaministarstva,privatnisektor,donatori,NVO.

1. Povećati broj redovnihkontrola za 50%;


2. Primjena Opštinske odlukeo radnom vremenu kafića izabranjivanje prodaje itočenja alkohola licimamlađim od 18 godina, kao ikupovine duvanamaloljetnim licima;primjena zakona o pušenju- povećanje broja kontrola,uvođenje strožih kazni, itd.

2. Odluka primijenjena upotpunosti.


Tabela 13 ˗ Aktivnosti za specifični cilj 13 ˗ sprečavanje prodaje i služenja alkoholnih i duvanskih proizvoda maloljetnimlicima

Loka

lni p

lan

akci

je z

a dj

ecu

u B

aru

2011

-201

6.50 Specifični cilj 14

Sprečavanje vršnjačkog i porodičnog nasilja

Nasilje među djecom manifestuje se narazličite načine: prijetnje u razredu,uništavanje imovine, ponižavanje pred

drugima, batine. Posljedice nasilja kojepočinje u ranom djetinstvu dobro su poznate:žrtve gube samopoštovanje, plaše se da iduu školu, izostaju sa časova, dobijaju ocjenekoje su daleko ispod njihovih mogućnosti,oboljevaju od raznih vrsta psihosomatskihbolesti.


Vremenski rok


procjena

1. Edukacija učenika otoleranciji i mirnomrješavanju sukoba;

Lokalnasamouprava,osnovne isrednješkole,Upravapolicije Bar,Ministarstvoprosvjete isporta,Ministarstvorada isocijalnogstaranja,Ministarstvounutrašnjihposlova,NVO.

2011-2016.BudžetOpštine Bar,BudžetRepublikeCrne Gore,(Ministarstvoprosvjete isporta,Ministarstvorada isocijalnogstaranja,Ministarstvounutrašnjihposlova),donatori,NVO.

1. a) Broj djece koja su prošlaedukaciju;b) Broj roditelja koji suprošli edukaciju;c) Broj održanih javnihtribina;

20 tribina x 50€ =1.000,00€

2. Projekat Škola bez nasilja uosnovnim školama u Baruu saradnji sa NVOsektorom;

2. Škola bez nasilja unajmanje dvije skole;

3.200,00€

3. Izrada informatora odostupnim servisima iuslugama u lokalnojzajednici uključujućiupoznavanje sa radom NVO(SOS, Sigurna ženska kuća).

3. a) Anketiranje djece iroditelja koliko su upoznatisa dostupnim servisima ulokalnoj zajednici ib) Broj informatora.

Anketa 1.500,00€Informat. 1.000,00€

Ukupno 6.700,00€

Tabela 14 ˗ Aktivnosti za specifični cilj 14 ˗ sprečavanje vršnjačkog i porodičnog nasilja

Plan aktivnosti

51Specifični cilj 15

Sprečavanje kockanja i učestvovanja uigrama na sreću maloljetnih lica


Vremenski rok


procjena

1. Kontrola sportskih kladionicai kazina od strane nadležnihinspekcija, donijeti rigoroznekazne;

Lokalnasamouprava,Uprava policijeBar, Centar zasocijalni rad,(ministarstva:prosvjete isporta,unutrašnjihposlova, rada isocijalnogistaranja),NVO.

2011-2016. BudžetOpštine Bar,BudžetRepublikeCrne Gore,(ministarstva:prosvjete isporta,unutrašnjihposlova, rada isocijalnogstaranja),donatori NVO.

1. Broj kontrola i izrečenihkazni;


2. Zabrana izdavanja radnihdozvola (kladionica) u bliziniobrazovnih ustanova;

2. Broj odbijenih zahtjeva tj.izrečenih zabrana izdavanjaradnih dozvola kladionicamau blizini obrazovnih ustanova;


3. Dosljedna primjena zakonskihpropisa iz navedene oblasti.

3. Primjena zakona. Ne zahtijeva finansijska sredstva


Vremenski rok


procjena

1. Kontrola zakupaca plaža opoštovanju zakona;

Lokalnasamouprava,Upravapolicije Bar,Lučkakapetanija,Ministarstvosaobraćaja ipomorstva,NVO.

2011-2016. BudžetOpštine Bar,BudžetRepublikeCrne Gore,Ministarstvosaobraćaja ipomorstva,Morskodobro, Lučkakapetanijaprivatnisektor, NVO.

1. Broj kontrola zakupaca plaža; Ne zahtijeva finansijska sredstva

2. Obezbjeđenje plaža,postavljanje čuvara plaža,postavljanje odgovarajućihograničenja za prilaz raznihplovnih objekata radibezbjednosti kupača ispasilaca za djecu;

2. Broj obilježenih plaža; 1.700,00€

3. Kontrola morskih plovila(skuteri, brodski taksi).

3. Broj kontrola morskih plovila(skuteri, brodski taksi).


Ukupno 1.700,00€

Tabela 15 ˗ Aktivnosti za specifični cilj 15 ˗ sprečavanje kockanja i učestvovanja u igrama na sreću maloljetnih lica

Tabela 16 ˗ Aktivnosti za specifični cilj 16 ˗ jačanje bezbjednosti na moru

Specifični cilj 16

Jačanje bezbjednosti na moru

Loka

lni p

lan

akci

je z

a dj

ecu

u B

aru

2011

-201

6.52

EkologijaEkologija (grč. oikos: dom, prebivalište,logos: nauka) – nauka o životnoj okolini kojaproučava odnose između živih bića i sredineu kojoj ta živa bića žive. Pod zaštitom životnesredine podrazumijeva se skup aktivnosti,mjera, uslova i instrumenata kojima se prati,sprečava, ublažava i ograničava zagađenježivotne sredine, čuva i održava prirodnaravnoteža, održivo koriste i unapređujuprirodne i radom stvorene vrijednosti.

Zagađenje životne sredine danas je poprimilozabrinjavajuće razmjere i postalo jedan odnajvećih globalnih problema. Zato je ujavnosti sve izraženija svijest o potrebiorganizovanog pristupa zaštiti životne sredine.

Opština Bar, u skladu sa svojim strateškimplanom razvoja i s višegodišnjiminvesticionim planom, napravila je brojnekorake u tom pravcu: sanirala je postojeću iizgradila novu i kvalitetnu kanalizacionu(atmosfersku i fekalnu) i vodovodnu mrežu;


Vremenski rok


procjena

1. Promocija alternativnihmjera i sankcija zamaloljetnike u sukobu sazakonom (radionice, okruglistolovi);

Lokalnasamouprava,Upravapolicije Bar,Osnovni sud,Ministarstvorada isocijalnogstaranja,Ministranstvopavde, NVO.

2011-2016. BudžetOpštine Bar,BudžetRepublikeCrne Gore,ministarstvarada i soc.staranja,pravde,unutrašnjihposlova,privatnisektor, NVO.

1. Porast primjene alternativnihmjera i sankcija zamaloljetnike u sukobu sazakonom za 30% u odnosuna tradicionalne vaspitnemjere tj. redovnu procedure;

2.000,00€

2. Uspotavljanje neophodneinstitucionalne infrastruktureza implementaciju vaspitinihnaloga za maloljetnike usukobu sa zakonom(potpisivanje memorandumaCSR, Tužilaštvo, LS, NVO).

2. Struktura za implementacijuvaspitnih nalogauspostavljena i sporazumi osaradnji sa lokalnimorganizacijama potpisani.

1.000,00€

Ukupno 3.000,00€

Specifični cilj 17

Uspostavljanje infrastrukture zaimplementaciju vaspitnih naloga

Tabela 17 ˗ Aktivnosti za specifični cilj 17 ˗ uspostavljanje infrastrukture za implementaciju vaspitnih naloga

regulacija tokova rijeka i potoka je izvršena;radi se na afirmaciji Starog grada i čaršije,Virpazara i Ostrosa, kao turističke izletničkedestinacije s nacionalnim parkom i resursimaza proizvodnju zdrave hrane. Predstojiizgradnja sanitarne deponije i izrada planazaštite životne sredine za opštinu Bar.

Ekološko obrazovanje treba sistematskirazvijati. Za djecu treba osmisliti imeđusobno uskladiti razne programe kako bise podstakla ljubav prema prirodi i razvilasvijest da i ona, kao i ostali članovi društva,sopstvenim angažovanjem mogu učinitimnogo za svoje okruženje.

Poslovi iz ove oblasti u direktnoj sunadležnosti republičkih organa. Na nivouopštine, u Sekretarijatu za uređenje prostoraradi stručni savjetnik za vodoprivredu izaštitu životne sredine, a u posljednje vrijemeu Baru je aktivno i više nevladinihorganizacija koje se bave ovomproblematikom.

Opšti ciljevi zaštite životne sredine opštineBar:• očuvanje i zaštita zdravlja ljudi, cjelovitosti,

raznovrsnosti i kvaliteta eko-sistema,genofonda životinjskih i biljnih vrsta,plodnosti zemljišta, prirodnih ljepota iprostornih vrijednosti, kulturne baštine idobara koje je stvorio čovjek;

• obezbjeđenje uslova za ograničeno,razumno i održivo gazdovanje živom ineživom prirodom, očuvanje ekološkestabilnosti prirode, količine i kvalitetaprirodnih bogatstava i sprečavanjeopasnosti i rizika po životnu sredinu.

Posebni ciljevi zaštite životne sredine nateritoriji opštine Bar (utvrđeni na osnovudefinisanih opštih ciljeva):• zaštita osnovnih komponenti životne sredine

(pijaća i morska voda, vazduh, zemljište)ima apsolutni prioritet; poseban značaj imazaštita svih površinskih i podzemnih vodaod širokog spektra zagađivanja, naročitosanitarna zaštita glavnih vodoizvorišta napodručju opštine: Velje oko, Orahovskopolje, Sustaš, Turčini, Zaljevo, Brca;

• zaštita morskog akvatorija na širempodručju Luke Bar od svih vrstaakcidentnih situacija;

• zaštita obala i plaža u okviru Morskog dobra,posebno za vrijeme ljetnje turističke sezone;

• zaštita autohtonih šumskih i poljoprivrednihpovršina na području opštine;

• smanjenje količine komunalnog otpada iuspostavljanje sistema recikliranja iupravljanja komunalnim otpadom, kao iorganizovanog sakupljanja i odlaganjamedicinskog otpada;

• smanjenje buke iz ugostiteljskih objekata,posebno tokom večernjih časova zavrijeme turističke sezone;

Plan aktivnosti

53


Vremenski rok


procjena

1. Organizovanje ekološkihpredavanja na temu zaštiteživotne sredine iindentifikacije faktorazagađenja za djecu;

Ministarstvoodrživograzvoja iturizma,Ministarstvoprosvjete, JPKomunalnedjelatnosti,Lokalnasamouprava,NVO.

2011-2016. BudžetOpštine Bar,BudžetRepublikeCrne Gore,Ministarstvoodrživograzvoja iturizma,Morskodobro,privatnisektor,donatori,NVO, IPAfondovi.

1. 20 ekoloških predavanja natemu zaštite životne sredinei identifikacije faktorazagađenja;

Pred. 20x50=1.000,00€

2. Postavljanje posuda zaselektivno sakupljanje otpadau okviru školskih dvorišta ili unjihovoj neposrednoj bliziniza sve osnovne i srednješkole u Baru;

2. Broj posuda postavljenih zaselektivno sakupljanjeotpada;

Škola 11x100=1.000,00€

3. Obilježavanje Dana planeteZemlje 22. aprila;

3. Izvještaj sa održanemanifestacije, medijskapropraćenost, broj djecekoja su učestvovala uobilježavanju manifestacije;

3 manifest. x 200=600,00€

4. Obilježavanje Dana životnesredine 5. juna;


Tabela 18 ˗ Aktivnosti za specifični cilj 18 ˗ poboljšani tehnički i edukativni uslovi za zaštitu i unapređenje životne sredinena teritoriji opštine Bar

• potpuna regulacija najznačajnijih bujičnihtokova na području opštine;

• povećanje obima investicija za zaštituživotne sredine;

• unapređenje sistema upravljanja zaštitomživotne sredine u industrijskimpreduzećima (uvođenje sistema standardaiz serije ISO 14000);

• unapređenje edukacije lokalnogstanovništa o postojećim ekološkimproblemima i njihovo uključivanje u akcije

za očuvanje i unapređenje životne sredine;• obezbjeđenje uslova za primjenu i

sprovođenje zakonskih propisa iz oblastizaštite životne sredine.

Specifični cilj 18

Poboljšani tehnički i edukativni uslovi zazaštitu i unapređenje životne sredine nateritoriji opštine Bar

54Lo

kaln

i pla

n ak

cije

za

djec

u u

Bar

u 20

11-2

016.


Vremenski rok


procjena

5. Obilježavanje Danadonošenja deklaracije oproglašenju Crne Goreekološkom državom 22.septembar;


6. Organizovanje kvizovaodnosno takmičenja u ciljupromovisanja ekološkihvrijednosti;

6. Izvještaj sa održanih kvizova,medijska propraćenost, brojdjece koja su učestvovala ukvizu;

2 kviza x 500=1.000,00€

7. Planiranje i uređenje jednogmodernog parka i dječijegigrališta sa mobilijarom ucentru grada za djecu sasmetnjama u razvoju;

2011-2012. 7. Izgrađen moderni park idječije igralište samobilijarom u centru gradaza djecu sa smetnjama urazvoju;

15.000,00€

8. Uključiti djecu sasmetnjama u razvoju dakoriste sportske terene saostalom djecom za raznatakmičenja;

2011-2012. 8. Broj djece sa smetnjama urazvoju koja koriste sportsketerene;

5.000,00€

9. Izgraditi dva javna WC-a ugradu na određenimlokacijama.

2011-2013. 9. Izgrađena dva javna WC-a ugradu na određenimlokacijama.

10.000,00€

Ukupno 33.600,00€

Nastavak tabele 18 55P

lan aktivnosti


Vremenski rok


procjena

1. Plan aktivnosti na nivouopštine Bar za rješavanjeprepoznatih ekološkihproblema;

Lokalnasamouprava,Ministarstvoodrživograzvoja iturizma,NVO.

BudžetOpštine Bar,BudžetRepublikeCrne Gore,Ministarstvoodrživograzvoja iturizma,Morskodobro,Lučkakapetanija,privatnisektor,donatori,NVO.

1. Broj riješenih prepoznatihekoloških problema; 1.000,00€

2. Utvrđivanje ekološkihprioriteta i njihovorješavanje.

2. Utvrđeni prioritet irealizovan petogodišnjiplan.


Ukupno 1.000,00€

Tabela 19 ˗ Aktivnosti za specifični cilj 19 ˗ izrada lokalnih ekoloških akcionih programa s aktivnim učešćem djece

Specifični cilj 19

Izrada lokalnih ekoloških akcionih programa saktivnim učešćem djece

56Lo

kaln

i pla

n ak

cije

za

djec

u u

Bar

u 20

11-2

016.

Zajednica se obavezuje da preduzme svepotrebne aktivnosti i mjere u ciljuimplementacije LPA za djecu u Baru.

Da bi se obezbijedio kontinuirani rad nasprovođenju LPA, formiran je Menadžmenttim. Ovaj tim je zadužen za: svakodnevni radna promovisanju ciljeva utvrđenih LPA zadjecu u Baru, kao strateškom dokumentu;preduzimanje koraka i mjera kako bi seodgovorni subjekti društva podstakli nasprovođenje aktivnosti utvrđenih Planom;kontinuirane napore da se zajednica u cjeliniposveti realizaciji Plana.

Menadžment tim je dužan da najmanjejednom godišnje, a po potrebi i više puta,izvještava Skupštinu opštine i predsjednikaopštine o procesu realizacije LPA. Tim ćekvartalno razmatrati informacije i izvještaje osprovođenju LPA i uključiti predstavnikeraznih sektora, kao i predlagati potrebnemjere za pospješivanje procesa realizacijePlana.

U proces implementacije LPA neophodno jeuključiti što širi krug djece. To će se raditi krozorganizovane oblike njihovog djelovanja, štoće sigurno znatno pospješiti uspješnost

ZAKLJUČAK 57Zaključak

realizacije Plana. Istovremeno, takav pristupotvoriće mogućnost kreiranja novih ideja iprojekata čija bi realizacija mogla doprinijetiostvarenju zacrtanog cilja: Kvalitetan život,srećno i zdravo odrastanje djece u Baru.

U tom cilju, na nivou opštine trebaobrazovati Dječiji parlament, koji bi se baviopitanjima i problemima od značaja za ukupniambijent u kojem djeca u Baru žive, za njihovpoložaj i prava. Parlament bi nadležnimorganima i službama predočavao prioritetekoje treba rješavati, ali i predlagao načinenjihovog rješavanja.

Dječiji parlament bi brojao do 30 članova –izabranih predstavnika djece u osnovniim i

srednjim školama, uzrasta do 18 godina.Veoma je važno da u njemu budeobezbijeđena adekvatna zastupljenostmarginalizovanih grupa (djeca sasmetnjama u razvoju, Romi, izbjegla iraseljena lica i sl.). Predstavnici Dječijegparlamenta organizovano će posjećivatiorgane i institucije lokalne samouprave, adva puta godišnje biće gosti lokalnogparlamenta. Ovaj parlament mogao bi imativažnu ulogu u procesu pospješivanja ipraćenja implementacije LPA za djecu uBaru.

Procjena okvirnog iznosa potrebnog zarealizaciju LPA za djecu u Baru za period2011–2016: 5.883.437,66 €.

58Lo

kaln

i pla

n ak

cije

za

djec

u u

Bar

u 20

11-2

016.

Ova publikacija je odštampana uz podršku Evropske unije. Mišljenja iznesena u ovoj publikacijipredstavljaju stavove autora i ne oslikavaju nužno zvanične stavove UNICEF-a ili Evropske unije.

Opština Bar

Documents

Lokalni plan akcije za djecu u Baru (2011-2016) - UNICEF, 2012