Lankarani Javan Asl

8/22/2019 Lankarani Javan Asl

1/128

HKAM RSALS

(GNCLR N R MSLLRV ETQAD BHSLR)

1


2/128

..................................:. ..........:................................:........... ....

............:..........................................................................:1385

...........................................:..............................................:3000

Kitbn d:............................. ...hkam risalsi(gnclr n ri msllr v etiqadi bhslr)Mllif:....................Aytullah Fazil LnkraniTrcm dn:............................... ....M.lizadNr dn:........................................... ..hriyar

p trii:................................. ...................2006p nvbsi:............................................BirinciTirj:...........................................................3000

964-5934-71-0

2


3/128

ETQAD BHSLR

Ny gr din htiycmz vr?llh-tl Qur`ni-krimd buyurur:(Y Mhmmd! mmtinl birlikd) btildn

hqq tpnrq zn llhn fitri lrqinsnlr vrdiyi din trf tut!1

ri istilhd din y`ni, llh-tlnn slm Pymbrininvsitsil briyyt sdt v btlik ylunu gstrmkdntr gndrdiyi mrif, qnunlr v gstrilr mcmusin

dyilir.Btn bunlr qism blnr:1. `tiqdlr;2. lq v db qnunlr;3. mli vzif v tkliflr.

Bhsimizin ilk mvzusu `tiqdlrdr. Bu mvzunu lskild byn tmzdn vvl dinin cmiyytd zrurtin vfydlrn ir dcyik.

Dinin zrurti

nsn bu dnyd hdfsiz yrdlmmdr. llh-tldn dh vt yrsiz v hdfsiz bir i b vrmz. Qur`n ylri vrvytlrdn ydn lur ki, insnn yrdlnd hdf, fzilt vkml ytimkl llh ynnd n li drclr tmqdr. Buli hdflr dqiq prqrm, hrtrfli qnun v gstrilrsiz

tmq mmkn dyildir. ksin, bu dyrli mqmlrtmqdn tr l qnun v hkmlr htiyc vr ki, frdi victimi hquqlr qruyub, zdlq v rhtl t`min tsin, kmlv sdt yllrn insn gstrsin.

ydndr ki, bl qnunlr brin mhdud l v nqis fikri ilgtirmk mmkn dyil. nki, insn znn mtlif istklrini cmldn, yrdnn v nu ss hdflrin tdrcq yllr

1 Rum, 30.3


4/128

tnmr. Blk d, lr z sdt v btliklrini dnydmddi mnflrin tmqd grb, m`nvi v irthtiyclrndn qfildirlr. lr z mnf v mslhtlrinibqlrnn mnflrindn stn tutub bu yld hr bir i l

trlr.mumiyytl, insnlrn dny v irtdki sdti, slm

`tiqd, slm dininin gstrilrin ml dib nun gndlik(frdi v ictimi) hytd ttbiqi il bl lduun gr dinincmiyytdki zruriliyi inkrlunmzdr.

Dinin fydlr

Dinin iki cr fyds vr:1. Frdi fydlr;2. ctimi fydlr.

Dinin frdi fydlr hddn rtqdr. nlrdn nn dk blqd gstrmk lr:

1. Qlbin rhtl;2. Ruhun gclnmsi;3. sin qrunms.

1) Qlbin rhtlllh-tl Qur`ni-krimd buyurur: kslr ki, llh imn gtiriblr v llh zikr

tmkl qlblri rht lur; bilin ki, qlblrylnz, llh zikr tmkl rmlq tpr!1

Bli! Dinin hr bir insn fydlrndn biri d dur ki, nullh tnyn v dindr dir. l bir llh ki, btn mvcudlrnyrdcs, btn n`mtlri t dn, dyimz v sbit birhqiqtdir. llh ki, btn yirlr, izzt, mr v hyt nunlinddir. mnn vsitsi il insnn btini rm, rht, rz, qnv sbirli lur. Bli! Hr ksin llh vr, hr yi vr. llhtnynn n mtlif gzlnilmz hdislrdn v n dflktdn qrusu lr.

1 R`d, 28.4


5/128

2) Ruhun mhkmliyi

Din, insnn irdsini qvvtli, blyn v btn nfsistklrini nzrtd slyn dir. llh-tl Hzrt li

(lyhsslmn) ilsi brsind buyurur:nlr l kimslrdirlr ki, tdiklri nzriyrin ytirr v dhti lmi bryck gndn(qiymt gnndn) qrrlr. nlr z ithlrkdiyi v zlri ymk istdiklri hld ymyiysul, ytim sir ydirdrlr.

Biz sizi ncq llh rizsndn tr ydirdirik.Biz sizdn n bir mkft, n d bir tkkr

istyirik.1

Bli! Bu kimi susiyytlr ruhd tplr ki, mtlq, ynilmzv snsuz qdrti ln llh imn lsun. Ruhu zif lnlr hvt bl bir li sift mlik lmzlr. llh bl kmil imnshib ln Pymbrin (s) qvvli ruhudur ki, buyurur:

gr gni s lim v y d sl limvrsniz, yn d z li hdfimdn l gtrndyilm.2

3) si qrumqDinin insn nc n byk fyds, nu mtlif hlkdici

siftlrdn v hllrdn qrumsdr. Din, ilk yrn v qiymt`tiqd ln si hr cr fsd, bqlrnn hqqn tcvz,zlm v sitmdn qruyur.

mirl-m`minin Hzrt li (lyhsslm) buyurur:llh nd lsun! Gcni iti tiknlr stnd

yq b vurmm v y iri zncirlr blnbsrnmyim dh zizdir ndn ki, qiymtgnnd llh v Rsulu il l hld grm ki,bndlrin b`zisin zlm tmi lm v ynlrn mllrndn bir y qsb tmi lm.......

1 Dhr (v y insn) sursi, 7-dn 9- qdr.2 slm Pymbrinin (sllllhu lyhi v lihi v sllm) slm dini ilk

zhuru zmn ddiklrindn.5


6/128

llh nd lsun! Yddi iqlim gylrd lnlrmnim itiyrmd qylr ki, qrqnnzndn rpnn qbn lm v zlm dm,h vt tmrm.1

Bllikl, din, insn dim llh trlm vdr dir.Nticd, qlbi rhtldrr v ruhu qvvtlndirir. nu nlyiqilrdn qruyub slyr.

Bli, insn dru v dzgn din blnb, dindn lduu kimiistifd drs, dinin brktindn rzuld sdt ytir.nki, dinin insn hm m`nvi v hm d mddi fydlrvrdr. Din, insnd zn `timd, ruhun mhkmlnmsi vqlb dl yrdr. nu hr cr irkinlikdn qruyur v nticd

cn slm, ml qrunmu, hyt , dn y v ilrininqibtini yir dir. llh-tl buyurur:

M`min lub y ilr grn kii v qdn hyt nsib dib, tdiklri y mllrgr mkftlrn vrcyik.2

ctimi hytd yyn insnlr, yir-r, izzt, zillt, hyt v

lmd bir-birlri il mtrkdirlr. Hminin, cmiyytin trzi-tfkkr v hissiytlrnd d rlqlr vrdr. nlr hmsbirlikd cmiyyti tkil dirlr. Slm cmiyyt bir insnhkmnddir. Cmiyytin slm, gcl, d, hmilik vhytdn dh fydlnmsndn tr ss lzmdr.

1. Cmiyytin frdlri v tbqlri rsndlft, birlik v mhribnln lms;

2. Cmiyyt zvlrinin bir-birin zlm vziyyt tmlrindn kinmsi;

3. Hqq v yir ilrd cmiyyt zvlrininbir-birlrin kmklik v hmkrlq tmlri.

lk yrn v qiymt tiqdl lmq, qyd lunn bu sliyy mhitind n y kild mli dir. Dinin cmiyyt n

1 Nhcl-bl, tb 224.2 Nhl, 97.

6


7/128

mhm v birinci fyds cmiyyt zvlri rsnd m`nvi birlikv qrdlq yrtmsdr. Hminin, din, insnlrn qlblrindbir-birin qr lft yrnmsndn tr n y vsitdir. llh-tl Qur`ni-krimd buyurur:

Hmnz bir yrd llhn ipindn (dinindn)mhkm ypn, bir-birinizdn yrlmyn.llhn siz vrdiyi n`mtini trlyn ki, siz bir-biriniz dmn ikn , sizin qlblrinizi (slmil) birldirdi v nun n`mti sysind bir-biriniz qrd ldunuz.1

Dinin cmiyyt ikinci fyds budur ki, din, cmiyyt zvlrininbir-birin qr zb v ziyytlrinin qrsn lr, n z zldr.

Cmiyytin v y frdin bdbtiliyin sbb ln r v fsdniyytini mhv dib rdn prr. Din, insnn btinind ytmv hmi fitn-fsd trtmk istyn ytnn l-qlun zncirvurur v nu cilvlyr. Din, zrklq, tkbbr v frdin bir-birin qr lqszlqlrnn qrsn lr. Din, qhum-qrbrsndk bll mhkmlndirir v nun qrunmsn lr.llh-tl buyurur:

Hqiqtn, llh (Qur`ndn insnlr)

dltli lm, ylq tmyi, qhumlr(hqqn) vrmyi buyurr. Zin tmyi, pis ilrgrmyi v zlm tmyi is qdn dr. llhsiz blk dnb ibrt drsi lsnz dy, blyd-nsiht vrir.2

Dinin yy mhitin nc fyds, btn insnlrn yirilrd, bir-birlrin kmklik gstrib, pis ilrin v gnhlrnqrsn lmqd l-l vrmlrin rmsdr. Din, insnlr

dvt v dmnilikdn kindirir. nlr z nvlrindn lninsnlrn mhitinin chnnm virmlrini qdn dir.Hminin, insnlr bir-birin ziyyt vrmkdn kindirir. llh-tl Qur`nd buyurur:

Ylq v yir ilrd bir-biriniz kmk

1 li-mrn, 103.2 Nhl, 90.

7


8/128

lun. Gnh i grmkd v dmnilik tmkdbir-biriniz kmk gstrmyin! llhdn qrun!Hqiqtn, llhn zb iddtlidir.!1

Din z insnprvr prqrmlr v qnunlr il l bir yy

mhiti tkil dir ki, bl bir mhitin ruhu mtlq yirdir. Blqdrtli, v yksk sviyyli prqrmlrl cmiyytinfrdlrini dny v irtd bt lm hzrldrr.

ndi ki, dinin m`ns, zrurti v fydlr qs kild ydnldu, ss mtlb qydrq. Qyd tdiyimiz kimi dinin sshisssi vr. Bundn snrk bhsimizin mvzusu `tiqdlrdr.Bhs blmzdn vvl dk mtlb diqqt dk:

mliyy rislsinin birinci mslsind qyd dildiyi kimi,mslmn dinin sslrn (y`ni, tvhid, dl, nbuvvt, immtv qiymt) yqinlik ld tmlidir tmlidir. Yni, btnbunlr mhkm kild lm l gtirmlidir. Bu shdbqsnn ddiyin kifytlnmk lmz. Qss, l, y vrvytlrin hkmlrin ssn, hr bir mslmn vcibdir ki,dinin sslrn yqinlik ld tsin. Bu id shlnkrlq is bdizb sbb lr. nu d qyd dk ki, yqinliyin ss, qti`tiqdn hsil lmsdr. Bu m`n hns yll l gls dkifytdir.

Bllikl, insnlrn ksriyyti dinin sslrn limlrinddiklrindn, ruhni v din mllimlrinin dnndn, httb`zn, vlidynlrinin szlrindn yqinlik ld dirlr. Btnbunlr dnnn ddiyi mtlb tm tiqdl lub, yln v ilfnnd lmdn bildikdn snr hsil lur. Hminin, l bilsinki, mslmn z yqinlik hsil tdikdn snr z qidsinibqsn isbt tmkdn tr dlil gtir bilmsin. ss mslsin znn yqinlik ld tmsidir.

Ny gr suliddind tqlid ydur?

Din limlrinin ylnz, fruiddin2-d tqlid lunms v

1 Midsursi -2.2 Y`ni, Nmz, ruc, Hcc, ums, Zkt, Cihd, mr b m`ruf v nhy

8


9/128

suliddin-d tqlid icz vrmmlrinin, hminin, bumsld icm1 iddi tmlrinin ss sbbi budur ki: Tqlid,y`ni yqinlik hsil lms d mcthidin gstrilrin mltmkdir. (b`zilrin gr, bqsnn szn dlilsiz ml

tmkdir). gr y v rvytlrd dinin sslrnn imn,m`rift v yqinlikl l gtirilmsi vurulnrs, imn qlbinrynl v btini yqinlik sylrs, bu m`n tqlidl hsillmur.

Bq szl dsk, insn dny v irtd sdt tdrbnu zb v hlktdn ils dn, ylnz, qlbi `tiqd vmhkm imndr. Hminin, insn dini fydlrdn bhrlndirntkc, btini inm v yqinlikdir. Btn bunlr is tqlid v

mldn yr lub, bqsnn dmyi il l glmir. n gr dbl msllrd tqlid yr ydur.

Bllikl, qyd lunmldr ki, dinin sslrn inm, yqinlik vlm ld tmk nfsni fziltlrdndir. llh `tiqd, m`rift,lhi siftlr inm, pymbrlri v immlr tnmq, fyzvsitlrini l gtirmk, qiymt v llh trf qyd qidinsnn kml susiyytlrindn lub, nfsin ndnlqrziltindn ric lmsn sbb lur. ln hkmn ssn,btn bunlrn tqlidsiz l gtirilmsi lzmdr.

Tk llh `tiqd

Mgr gylri v yri yrdn llh d bhtmk lrm?2llhn vcudun iqrr v ztn `tirf ydn msllrdndir.

Kfirlr d bun `tirf dirlr. Bl ki, llh-tl buyurur:Hqiqtn, gr, gylri v yri kim yrtm,

z mnkr, tvll v tbrr.1 Btn din limlrinin nzriyysi.2 brhim, 10.

9


10/128

gn v y kim tb tmidirdy srusn,nlr mtlq: llhdy cvb vrcklr. lis nlr d ki: Niy ylndn z dndrirlr?1

n gr d slm Pymbri (s) llhn vcudunun

iqrrndn tr y, blk d, insnlr tvhid v ygnprstliyd`vt tmkdn tr gndrilmidir.Bu iqrr v `tirfn mnyi, hminin, nly v myllr,

llhn insnn fitrtind qrr vrdiyi drk v nlydn irliglir. llh-tl buyurur:

zn llhn fitri lrq insnlr vrdiyidin trf tut.2

Bli, llh-tl bu hqiqti hmnn tbitind qrr vrmidir.

n gr d insn znn sl yrn v ztnd hiss dir ki,zbn lmyb yrdn bldr. Yrdn nu qruyub nkmklik tmkl yn fikr v mllrini nzrtd slyr.Hmin yrdn ki, btn lm hkm dir v mvcudtn vrln bldr.

Hr bir mtfkkir tsdiq dir ki, btn lm myyn nzm vqnun tbdir. nsn z bu qnun v nzmlrin sysindlmin btn zrrlrindn bhrlnir. Hvdn nfs lr, sudn

iir, bitkilrdn yyir v gnin sndn istifd dir. nlyrki, btn lm bir qvvdn srm lb bir ird ltnd qrrtutmudur. Hmin fitrt, nly v drk grdir ki, insn mhtclnd qvvy l r. tinlikd n pnh prr v n`mtistyrkn n midvr lur. ydndr ki, bl bir hiss v drkinsnn chil v zif lms il bl dyil. nki, hr hns dstv tbqdn lmsn bmyrq, insn hr vt zn btnlm, `tiqd, dt v n`nlrdn knr ks v zn tzdnyy glmi bir mvcud kimi tsvvr dib, h ksigrmyn v h bir y itmyn s kimi frz luns, budnyy nzr slb n fikirlr v n grr?

zn l bir mvcud kimi tnyr ki, gzlri, qul v uruln hld bu snsuz kintn kiik bir gusind tplb. Hns

1 nkbut, 30.2 Rum, 30.

10


11/128

trf brs, gzlri dnynn rn grmr. Chn -byk v zn - kiik hiss dir. ynn ltn mtlifqribliklrl dlu, bnn stnd fzn tcbl grr.Dnyy glir, lur v hrkt mhid dir. Gnin v yn

b-btmsn grr. Gc-gndz rdcl lrq trtibl glib-gdir. ylr v fsillr nvb v nzml dvr dirlr. Gc vtbnn stndki fzn gzl prlyn ulduzlrl dlu mhiddir. Yr znd l bitkilr v clr grr ki, b`zilrinintumu rdlqdn drnnn d stnd grnmrd. Birmddt snr is bu tumlr byk cssli iri li mtlifrngli v yrpql clr vrilirlr. Bu myvlrin dd-tminsn cn gtirir. Tbitd mtlif killi, tbitli v ll

hyvnlr grr. l mvcudlr mhid dir ki, bir nd tplrv ynidn rdn gdir. Dirilir v tzdn lr. Hyt crynnbitkidn tutmu insn qdr hmsnd mhid dir.

z ilqtindki zmt v rdlqlr nzr slr. Bdni,smklri, bdnindki dmrlr, bnn qrib smklri, gz,qulq, z, hiss zlri, qn dvrn, qlbin vurms, llrininilqti, brmqlr, bdn zlrnn trkibc birlm quruluu,bdnin lzm ln mddlrl qidlnms, vld dnyygtirmk mnizmi, ln qvvsi, hvt, yl, vhim vbdnindki grnmyn yzlrl bq mvcudlr nzrlrq, itiyrsz lrq yrdn `tirf dir.

Bli! Bl ln hld insn z qlb gz il bir ird, bir lm,bir hyt, btn bu siftlr mlik bir vrlq hqiqti v kintnruhunu ydnc grr. nu, btn mvcudt ht dn, nlrgh, qdrtli v hr y hrkt vrn kimi tnyr. zn

btn vcudu il vrl bl bilir. Drudur ki, nun ztnlmi lmur, kintn v znn yrn sirlrin tm gh lbilmir, mm bu qdr nlyr ki, btn bunlrn yrdn vr. ,llhdr. B dr ki, btn mvcudlrn fitrtind bl birnly vr. Hr y zn btn vcudu il nun vrln iqrrdir v n bldr. Tbii ki, zmti mqbilind b yib tslimlur v n scd dir. Qur`n buyurur:

Hqiqtn, gylrin v yrin yrdlms, gc

11


12/128

il gndzn bir-birini vz tmsi l shiblrin qti dlildir.1

Bli! l v idrk shibi zcq diqqt ts hiss dr ki, btnvrlq lmi, hyt, ur, grn v itmkl dludur.

Mvcudtn hr birisi z btini dili il Yrdn il rz-niyz dir.nun vcudun iqrr dib, n tsbih v t`riflr sylyir.Gylrd v yrd lnlrn hms (btn mluqtn) shibi,

mqdds v pk ln ynilmz qvvt v hikmt shibi llhtsdiq dib nun nin t`riflr dyr.2

Bl ln hld insn z yrdn brd fikirlir v nutrr. Bl lmy d bilmz. Bu hld insnd itt v bndlikml glir. Hmin hld insn n qdr bdbt v zlmkr ls

d yn d llhn drghn z tutub ylvrr. Bu vziyytdinsnlrn zhirini y, btinlrini grmk lzmdr. N qdr pisv tyn ls d insnlrn btini ssnd hkm tmklzmdr.

Hmin hld insn llhn lisi v gstrilri rdnc gzir.nun bndliyi v ittini pymbrinin dilindn yrnmkistyir. n ynlr v ndn kmk istyir. nun mqbilindvzifsini yrin ytirib mliftdn prhiz tmk istyir. mmSdiq (lyhsslm) buyurur:

Btn insnlrn biliyi drd szddir:llh tnmq;zn tnmq;Vzifsini tnmq;znl tnmq.3

mirlm`minin li (lyhsslm) buyurur:llh-tl pymbrlri gndrir ki, insnlr z fitrtlrinin

istyin uyun lrq lhi n`mtlri, nun hcctlrini(dlillrini) tntdrsn v nfslrind ln sirlrini b nlrgstrsin. nlr yr zndki lhi ninlri insnlr gstrir.4

1 R`d sursi-16.2 li-mrn sursi-190.3 y Sduqun ill kitb. 4-c bb, 87-ci hdis.4 Nhcl-bl 1-ci tb.

12


13/128

Tvhid

Tvhid, dinin sslrndn birincisidir. Tvhid, y`ni, llhnygn lub, nun yr-yr hisslrdn trkib tpmmsn

dyilir. ndi d bu ssn b`zi dlillrin ir dk:nsn, lmdki mvcudlr diqqt drs, nlrn rsndsusi bir nzm-intizmn lduunu bilck. Hlbuki, bumvcudlrn tmmil mtlif nvlrdn tkil lunmsm`lumdur. Mvcudlr rsnd frm v nv chtdn itilfls d, nlrn hms bir bdnin zvlri kimi tmmil bir-birinbl lub, sbit bir qnun v nzm zr idr lunur. Tbiidir ki,bu vhid nzm v susi rdcllq, ylnz bir liqin vsitsil l

bilr. Nc ki, llh-tl Qur`ni-krimd buyurur:nunl yn h bir tnr ydur. gr bllsyd, nd hr bir tnr lhidd zyrtdqlr il gdr v nlrn hr bir qismidigrin stn lm lrd.1

(Bununl d dnynn nzm-intizm pzulrd.)Bq szl dsk, vrlq lmi mtlif nv v killrdn

ibrt ls d, yni zmnd hms bir nzm-intizm tbdir.

Hr bir mvcud vhid nzm tb ln hld znn susiylunu syr dir. Bununl d fsd v itilfdn mnd qlrlr.Btn bunlr yrdnn ygn, vhid nzm shibi lmdnmmkn dyil. llh-tl Qur`ni-krimd hmin mvzudbuyurur:

gr yrd v gyd llhdn bq tnrlrlsyd, nlrn (gy v yrin) ikisi d fsid vrb lrd.2

Bli! nsn z d ls zn, dd v shrd ln cnllr,mlr, dniz, yr-gy, gn, ulduzlr, gc-gndz, ilinfsillri v nlrdk nizm diqqt ts, hmsnn lmin nzm-intizm v ygn yrdn lmsn dllt tdiyini grr. llhznn tnh lmsn hdt vrir:

1 M`minun sursi-91.2 nbiy sursi-22.

13


14/128

llh zndn bq h bir tnr lmdn hiddir.3Hminin, llh, z-znn vhid v misilsiz lduunu byn

dib buyurur:D ki: llh birdir. llh mhtc dyildir! ,

n dmu, n d dulmudur! nun h birty brbri, bnzri d ydur.2mirl-m`minin li (lyhisslm) lu imm Hsn ()

buyurur:lum! gr Prvrdigrnn riki lsyd,

nun d lilri sn glrdilr. nun d qdrtiv mlkn grb, hrkt v vsflrinitnyrdn. mm. , llh tnhdr. Nc ki,

z-zn bl vsf tmidir.3Bli! Bu chnn yrdn tnhdr. Hkim v qdrtlidir,vrln btn vcud v hrkti n bldr. H bir mvcudnun qdrtindn ric dyil. Rhmn, rhim v hlimdir. Cismv mdddn tkil lunmmdr. Misilsiz v nmhduddur. Hry v hmy ghdr. Btn lm htsi vr. Hmi lub vlcqdr.

dlt (dl)hli-byt mktbinin qid sslrndn biri d llh dlt-

li tnmqdr. nki, dlt, kml vsflrindndir. llh-tl dbtn kml vsflrin mlik lub, hr cr nqsn v nqislikdnpk v mnzzhdir. llhn iind zlm v sitm yr ydur.n gr ki, zlm v sitm nlyiq vsflrdn lub, ndnlq,qdrtsizlik v htiycdn srm lr. Hlbuki, llh-tl hryi biln, hr yd qdrtli v h bir y htiyc ydur.

Bllikl, Hr bir mslmn tiqdl lmldr ki, llh dil lubbtn ilrind dlt riyt dir. Qur`ni-krimd uyuruq:

llh zndn bq h bir tnr lmdnhiddir. Mlklr v lm shiblri d bun

3 li-mrn sursi-18.2 ls sursi3 Nhcl-bl 31-ci mktub

14


15/128

hdt vrirlr. Hlbuki, llh dltlidir.(Y`ni, dltl hkm dir.)Nhyt, l, ylr v rvytlrlrdn ydn lur ki, llh

dltlidir. Yrtd n vrs nzm, hsb v myyn l

ssnddr. Btn kintd dlt v birlik brqrrd. slmPymbri (s) buyurur:Gylr v yr dlt zr qurulub!

lbtt, bizim btn kintdn brimiz ydur v btnmvcudlr rdrmmq. Bun qdrtimiz d ydur. Lkin,chnn hns qismin gh luruqs, rd nzm, hsb v dltgrrk. Bununl d, Yrdnn dil lmsn nlyrq. Bllikl,llh-tl hm ilqtd v hm d qiymt gnnd dltlidir.

Hr bir mvcudu yrli-yrind lq ti, svb v zb zyrind v mslhti zr t dndir. Hqqn drghnd h birmvcud zlm lunmyb v lunmz. zlq, irkinlik zrr vpislik kimi ilr bu dny ilri il mqyis d qry r.nlrn mqbilind gzllik, yir v ylq durur. Btnlmd hr y z yrli yrind, dltl yrdlm v hr ymtlq yirdir.

llh hmn mutr yrtmdr. nsn pisi v ynyrmqdn tr l vrmidir. yir v ri yrmqd nkmk tmkdn tr nlr pymbrlr gndrmidir. nlrinsnlr sdt v yir yllrn gstrib, pisliklrdnkindirirlr. Btn bunlr yrli-yrind slh v srf yirdir.Bllikl, gr insn yir ylunu qry mqsd qyrs,mkft lyiqdir. llh-tl qiymtin gnnd z dlti zry ml shibin mkft, gnhkrlr is z gnhn uyuncz vrckdir. Btn bunlr yni dlt lub zrr qdr dls zlm sylmr. Qur`n buyurur:

Biz qiymt gn n dlt trzisi qurrq.H ks sl hqszlq dilmz.1

riflrin szlrind idirik ki, llh-tl buyurur:Mn, gr zlimdn intiqm lmsm,

zlimm.

1 nbiy-47.15


16/128

Bl ln hld, y insn! y mslmn! y ilk yrn vqiymt innn! y mkft v zb lcn innn! zvzifni bil!

PymbrlikKmi bhslrdn ydn ldu ki, insn fitrt v tbitindllh trr v n yn lmq zminddir. n gr d znhqq ylu gstrn htiyc duyur. Bq trfdn, llh-tlinsnn tbitind mtlif myillr, htt, bir-birin zidd istklrqrr vrmidir. gr insnn myillrinin m`tdil kl dmsin yl gstrn lms v insnlr z bn burls, tbii ki,zn v cmiyyti fsd kckdir. n gr d llhnrhmti tlb dir ki, nlr dru ylu gstrmkdn tr ylgstrnlr gndrsin. H d rv dyil ki, mhribn llhbrin mddi v m`nvi htiyclrn bil-bil, sdt vbtlik ylunu tnyn hld insn zbn qysun. Bungr d llh-tl insnn zndn nlr yl gstrnlr t`yindir. Pymbrlr lhi gstrilri slhiyytlri ln hldinsnlr tdrr. Bllikl d, nlr llhl insnlr rsndvsit lub, hqiqt v hkmlri ndn lb insnlr tdrr.Hmin mqsdl rvytlr ssn, llh-tl dnynnvvlindn insnlr yz iyirmi drd min pymbrgndrmidir. nlrdn b nfri, ulul-zm1 nvn il tzrit shibi lmulr.

1. Hzrti Nuh (lyhisslm)2. Hzrti brhim (lyhisslm)3. Hzrti Mus (lyhisslm)

4. Hzrti s (lyhisslm)5. Hzrti Mhmmd (s)Biz nlrn hmsn qbul dib, htirm gstririk. nlr hr

bir gnh, t v shvdn pk bilirik.Hzrti Mhmmd ibn bdullh (s) pymbrlrin snuncusu

lub, dinlrin tmmlycsdr. zndn vvlki pymbrlringtirdiklri dinlri qbul dir. Bq trfdn n kmil v tm

1 Byk mqml pymbrlr16


17/128

qnunlr gtirmidir. Hmin sbb biz z vziflrimizi hzrtdn lr v n uyun ml dirik.

slm Pymbrinin (s) qs hyt

Hzrt Mhmmd (s), qry qbilsindn lub, Himinslindndir. ts bdullh bdl Mtllibin lu v Himinnvsidir. ns min tun, bni Zhr qbilsindn lnVhbin qzdr. d qry qbilsindndir.

bdullh vlndikdn snr m lksin sfr r.Qydrkn Mdind vft dir v rd dfn lunur. slmPymbri (s) ts bdullhn vftndn bir n y snr 571-ci ild Mkkd dnyy gz b lmi iqlndrr.Dulduqdn snr Mkk byklrinin dtin ssn, n sdvrmkdn tr bni S`d qbilsindn ln Hlim S`diyyytprrlr. Drd il Hlimnin ynnd qlr. ndn snr nsnu lb qhum-qrbs il grdrmkdn tr Mdinyprr. Mdindn qydrkn ns yld vft dir. Mdin ilMkk rsnd ln bv dl mntqd dfn lunur. ndnsnr cddi bdl Mtllibin, dh snr mirl-mminin li(lyhisslmn) ts bu Tlibin himysind qlr. yirmi bynd qr yl dic il il hyt qurur. Qr ynd iknllh-tl trfindn pymbrliy silir. nsn v cinnlrinqdrti nu gtirmy tmyn Qur`ni-krim n vhy lunur.llh-tl nu pymbrlrin snuncusu dlndrr v n gzlnmunvi insn kimi tntdrr. Hzrtin dnydk mr 63 ilkir. Bu mbrk hyt qism blmk lr:

1. mrnn vvlindn pymbrliy siln gndk 40 il.

2. Pymbrliyin vvlindn Mdiny hicrt dndk. 13il.3. Hicrtdn vftn qdr. 10 il.Mhur nzriyy budur ki, slm Pymbri (s) hicrtin 11-ci

ilind Mdind lhi rhmt qvuur. llhn slm v rhmtin lsun!

Pymbri tnmq yllr

mumiyytl pymbrik yll isbt lunur:

17


18/128

Pymbrlik iddis lsun.Pymbrliy lyqti lsun.M`czsi lsun.

Birinci: Pymbrlik iddisH ks gizli dyil ki, slm Pymbri (s) 611-ci ild, irk,btprstlik, tprstlik v sir.. dnyn tutrkn Mkkdpymbrlik iddis dir v mrnn snun qdr slm dinind`vt dir. Bir lr bu dini qbul dib, slm dinin glirlr.

kinci: Pymbrliy lyqti lmq

Pymbrlik iddis dn s, bynilmi vsflr, kmlsiftlrin mlik lub, mmt iind n fziltlilrindn lml,btn irkin ilr v pis mllrdn uzq gzmlidir. Btn bunlrslm pymbri (s) brsind dflrl mtlif yllrl sbutytmidir. Pymbrin (s) dstu v dmni nun n ybynilmi siftlrindn br vrmi, hminin, nupymbrliy mn ln irkin mllr v lqdn pkbilmilr.

ls, bynilmi vsflri, db-rkn, hminin, briyytlmind b vrmi dyiikliklr, susil, Hicz v rbistnyrmdsndk yniliklri vcud gtirdi. Tvhid, llhnvsflri, hkm, hll-hrm, mizlr-nsihtlr v sir shdkifliyyti hddn rtqdr. Btn bu vsflrin hr birisi nunpymbrliy lyiq lduunu tsdiqlyir. Bu msld insflsin h bir kk-bhsi lmmldr.

nc: M`cz gtirmk

M`czni b id ls tmk lr:lqi m`cz;lmi m`cz;mli m`cz;M`nvi m`cz;Vcudun t`siri.slm pymbri (s) btn bu b susiyyt kmil kild

18


19/128

mlik idi.

Birinci: lqi m`cz

slm pymbri (s) cvn vtlrndn sdqtli v mntdr

bir s kimi mhur lmu, sbirli, krmtli v blyn insnsimsnd vsf lunmudur. Tvzkrlqd misli y idi, siyytlikd brbri tplmzd. Qur`n buyurur:

Hqiqtn, Sn byk bir lq shibisn.1Blmq v gzt gtmkd tk idi. nsnlrn ziyyt v

isthzs mqbilind buyururdu:lhi! Mnim mmtimi zn bl!

Durdn d nlr ndndrlr!

Hmi m`minlr qr rhimli, blyn v mhribn di.Glrzlly v siyytliliyini h vt dstlrndnsirgmzdi. Vtr nlr ylyr v yirhlr hmi zynnd yr vrrdi. nun nzrind n stn s mslmnlrnyrini istyn idi. n zizi kslr idilr ki, hliy kmk vhsn tmkd nd gdirdilr. Mclislrd ylnz, llhn dnkmkl turub-dururdu. vt z qibly ylr, susiyrd turmzd. Mslmnlrl l rftr dirdi ki, snki hlininn hrmtlisi ildir. dnmzd, btil sz itmyinc hksin szn ksmzdi. H ksi mzmmt tmz, hlinin zifchtlrini zlrin vurmzd. siyyti hmnn siyytindnstn idi. rblrin v qriblrin pis mllrin sbr dirdi. Yrdylr, fqir v miskinlrl turub-durrd. nlrl ymk yyr,ymk v gyinmkd hlidn stn lmzd. Hr kslqrls slm vrr v ilk grn s lrd. H ksin nun

mqbilind yq st durmsn icz vrmzdi. lm, lq vhrmt shiblrinin tirini gzlyirdi. Hmdn hikmtli, bilikli,sbirli, dil , ctli v mhribn idi. Qclr hrmt, uqlrmhribnlq v qriblrin hln riyt drdi. N qdr imknvrds tk ymk ymzdi. Vft drkn dirhm v dinr irsqymd. Hzrtin cti qdr idi ki , Hzrt li(lyhsslm) buyurur:

1 Qlm sursi-4.19


20/128

Hr zmn dy iddtlnsydi pymbrpnh prrdq!

fv v bii qdr idi ki, Mkk fth lunrkn K`bvinin qpsndn tutub Mkk hlin itb drk buyurdu:

ndi z hlnz n dyirsiniz? Nfikirlirsiniz?Ddilr:Y sz gzlyir v yir i gmnmz

vr! Krmtli qrd v krmtli qrd lubiz qdrt tpb, hr n istyirsn d bilrsn!

slm pymbri (s) bu szlri itck qlbi riqqt gldi,gzlrindn y m bld. Mkk hli d nu grblm bldlr. vt Hzrt buyurdu:

Mn yi dyirm ki, yusif qrdmdmidi:Bu gn siztdiklriniz gr h bir mzmmt ydur.

llh sizi blsn!1

Bllikl, nlrn cinytlrini blyb, czlrn vrmir.Snr buyurdu:

Gdin ki, siz zd lunmulrsnz!

kinci: lmi m`czlmi m`czni mtlif kitblr mrcit tmkl Hzrtin

szlrind, klmlrind, tblrind v nsihtlrind ydncgrmk lr.

nc: mli m`cz

Qyd tmk lzmdr ki, Pymbrin (s) dulduu ilk gndnvftn qdr mllri v rftr z bir m`cz idi.

hzrtin yd mhit, Hicz hli, nlrn ruhiyylri,susil dvrn hlisi brsind zcq fikirlmkl nunbtn mllrinin m`cz lduu kr lunr.

Bli! Tiknlr hrind gl bitir. Ninki nlrn iyini znkmir, htt, nlrn hmsn dyidirir.

nlrn mhit v yyn tb lmmql brbr,

1 Yusif sursi-92.20


21/128

bqlrnn hyt v mhitini zn tb tdirir.yirmi il rzind btn tinliklr v mnlr bmyrq

drd byk v ss i yrin ytirir. Bu iin hr birisinin yrinytirilmsindn tr illrl vt lzm idi. drd i bunlrdr:

1. z dvrnd yylm dinlrin ksin lrq, tz, lhi dininssn qydu v insnlr z dinin inndrd. Bl ki, bu gn dnun ruhni nfuzu yz milynlrl trfdrn ht dir.nsnlr zhird itt gtirmk sndr, mm qydsiz-rtsiznlrn qlblrini l lmq v rm tmk, smimi qlbl ittkrtmk h d sn i dyil. Htt l insnlr ki, chil vtssbk lsunlr!

2. Bir-biri il dmn ln v hmi dymkd lub bir-

birinin qnn in mtlif qbillrdn vhid mmt vcudgtirib nlrn rsnd, qrdlq, brbrlik, zdlq v hqiqim`nd birlik ml gtirir. llrdn snr mtlif milltlrdnMhmmd (s) mmti dl bir mmt tkil dir. l birmmt ki, bu gn d qlmqddr v gtdikc rtr.

3. Hr biri z-zn ris ln, tkbbr dt tmi v vvldnmrkzi hkumti v qdrti lmyn mtlif qbillrinrsndn l bir dvlt tkil dir ki, tmmil zdlq vmstqillik ssnd lur. Qdrt v nfuz chtdn l sviyyyglib r ki, bir srdn snr dnyd ygn dvlt v mtlqhkumt lur.

Hzrt z bir gnn iind z zmnsinin pdhlrn ltmktub yzb hmsn slm dinin d`vt dir. l pdhlr ki,zlrini n qdrtli snr v rblri h hsb drdilr. Bl ki,Hzrtin mktubu rn hnn lin tr, Hzrtin dnn nun

dndn vvl yzldn grdkd dht glir v m`murlrngstri vrir ki, Mdiny gdib nu mnim ynm gtirin!Bli! nlr fikirlirdilr ki, rblr kslrdir ki,

Hbistndn gln kiik qun mqbilind h bir ks-mlgstrmdilr. Mkk hrini, z vlrini v vr-dvltlriniqyub d pnh prdlr. mm, indi nlr b dmrlr ki,nlrn lhi rhbri v smvi kitblr vr. Dh nlr vvlkirblr dyillr.

21


22/128

4. yirmi il rzind l qnunlr v gstrilr t`yin tdi ki,bu gn v qiymt qdr insnlrn btn htiyclrn cvbvrir v nlr ml tmkl dny v irtd btliyi lgtirmk lr. Bu qnunlr h vt khnlib gzdn

dmyckdir. Nc ki, m`sum mm (lyhsslm) buyurur:Mhmmdin hll tdiklri qiymt qdrhlldr v hrm buyurduqlr qiymt qdrhrmdr.1

Bu qnunlr bu gn d trvtli lub hmi lmi mrkzlrdbyk din limlri vsitsi il mli vziflr v dinin lrid il thlil lunub l gtirilir.

Drdnc: Mnvi t`sirPymbrin (s) bdi m`czsi Qur`ni-krimdir. Bu

mqdds kitb nun m`czsin qti snddir. Qur`n ki,iyirmi il rzind Pymbr (s) nzil lmu v vtdn bugn kimi mtlif cmiyytlrin siyytlri mtlif chtdnbu kitb rdrmdr. Bu kitb limlrin tccbn sbblmu, uzun srlr byu ynilmz lub z rjinlln hifztmidir. Hr cr dyiiklik v thrifdn mnd qlmdr.Yzlrl tfsir bu kitbn szlrinin m`nlr v hqiqtlribrsin trtib lunmudur.

llh-tl z bu kitbn hifz lunmsn zmnt vrmidir:bhsiz ki, Qur`n Biz nzil tdik v szsz

ki, Biz d nu [hr cr thrif v tbdil dn; rtrb-skiltmdn] qruyub slycq.2

Binci: Vcudun tsiri

slm Pymbrinin (s) m`czlrindn biri d nun pk nsliv m`sum hli-bytidir (lyhsslm). Y`ni, tkcpymbrlik mqmdr ki, br cmiyytin cr pk qz,Hzrt Ftim (slmullhi lyh) v m`sum mmlr(lyhsslm) b tmidir. nsfl s, hli-byt

1 suli-Kfi 1-ci cild, sh. 8.2 Hicr sursi-9.

22


23/128

(lyhsslm)-n yy, lm, dnq v mllrin bndistr-istmz iqrr dr ki, nlrn hr birisi Qur`n kimim`czdir. nlr d mstqil m`cz v dlil kimi islmPymbrinin (s) pymbrliyin dlildir. Bl ki, gr bizim

limizd hzrtin pymbrliyin h bir dlil lmsyd bl,hli-bytin mqdds vcudu biz kifyt drdi v hccttmm lrd.

mmt

hli-byt (lyhsslm) mktbinin trfdrlrnn qidsslrndn biri d immt mslsidir.

Pymbrlik bhsind m`lum ldu ki, dind immn vcudupymbrin vcudu kimidir v pymbr llh trfindnt`yin lunduu kimi imm d pymbrin cniini, dininqruyucusu v byn dni lduun gr llh trfindn t`yinlunmldr. Mslmnlrn ilri, hqq v qdrti dyil ki,pymbrdn tr cniin t`yin tsinlr. nsnlrn qdrtindnricdir ki, ilhi hkmlri v pymbrin ritini byntmkdn tr zlri lif ssinlr. Bu mslnin dlillrihddn rtqdr. nlrdn b`zilrin ir dirik:

Birinci: r lunduu kimi immt mrtbsi pymbrlikmqm kimi lub nun rdnc glir. Bllikl, pymbringndrilmsin n cr dlil gtirmidiks, immn t`yinlunmsn d dllt dir. ls, immt d hmin dlillrlsbut lunur.

kinci: Hmy ydndr ki, dinin, Qur`nn, mmtinmslhtlrini hr cr fsddn qrumqdn tr immn vcudu

lzmdr. Bllikl, ilhi rhmt v ltf ssn, llh bu immt`yin tmk lzmdr. nki, immn t`yin lunmms, dininmslhtlrinin rdn gtmsindn lv cmiyytd fsd bvrib, slm pymbrinin (s) zhmtlri hdr lub, din, ritv Qur`nn unudulcn sbb lr. Bu d ssn, hdfinziddindir. llhdn tr is hdfin ziddi rv dyil v qyri-mmkndr.

nc: mmtin dlillrind qyd lunduu kimi imm,

23


24/128

m`sum, insni fziltlr mlik, btn irkinliklrdn pk,mmtin htiyc lduu btn msld lim v bhlr cvbvrmy qdir lmldr. Nhyt, imm hr chtdn kmillmldr. Btn bu ilr btini msl lub, ylnz, llhn

btindn brdr lduunu nzr lsq, ndn bq h ksinimm t`yin tmy qdrti ydur. Qur`n buyurur:

llh pymbrliyi hr [kim] gndrcyiniz dh y bilir.1

nsnlrn bl bir ii t`yin tmy qdrtlri lmd kimidlt tmy d hqlr ydur.

llh-tl buyurur:Rbbin istdiyini yrdr v [istdiyini] sr.

nlrn [bndlrin tmy] h bir itiyrydur!2

Bllikl, pymbrin cniininin t`yini ylnz llhnitiyrnddr v insnlrn hdsindn ricdir.

Hmin ss gr, biz hli-byt rdcllr innrq ki, slmpymbri (s) zndn snr immtiliy v rhbrliy n ikiM`sum (lyhsslm) t`yin tmidir. slm Pymbri (s) hl

z dvrnd nlrn hmsn d v ninlri il mmtintntdrmdr.

Birinci imm

slm Pymbri (s) z d`vtinin izhr v insnlr islmd`vt tdiyi birinci yncnd zndn snrk cniinini t`yintdi v nu hliy tntdrd.

hzrt (s) bs`tin nc ilin kimi islm gizli kild

d`vt dirdi. Nhyt bu y nzil ldu:V n yn qhumlrn qrut!3slm Pymbri (s) qr nfr yn qhum-qrbsn d`vt

dir. Ymkdn snr buyurur:y bdl Mttlibin vldlr! rblrin

1 n`m sursi-1242 Qss sursi-68.3 r sursi-214

24


25/128

iind l bir cvn tnmrm ki, mnim sizgtirdiyim ydn y bir y z tyfsngtirsin. Mn siz dny v irt yirigtirmim. llh mn gstri vrib ki, sizi bu

din d`vt dim. Sizlrdn kim bu id mnkmk gstrir, nhytd mndn snr mnimcniinim lsun?

turnlrn hms bu idn byun qrrlr. Ylnz li(lyhsslm) hmdn yd blc ln hld y durub rztdi:

y llhn pymbri! Mn bu yld sn yrv yvrm!...

Pymbr (s) lini Hzrt linin (lyhsslm) iynin qyubbuyurdu:Bu mnim qrdm v sizin rnzd

cniinimdir. nun szn idin v gstriinitt din!

Cmiyyt isthz dib gln hld yrindn qlr v buTlib ddilr: Sn gstri vrir ki, lunun mrini idib nitt dsn!

Bu hdisi snni limlrinin u, cmldn bni Crir, bnibi Htm, bni Mrduviyy, bu Nim, Byhqi, S lbi,Tbri, bni sir, bul-Fd v bqlr z kitblrnd nqltmilr.1

Bu hdisdn m`lum lur ki, pymbrlik v immt d`vthr ikisi birlikd lmudur. M`lum lur ki, slm Pymbri (s)pymbrliy diqqt ytirdiyi kimi immti d diqqt mrkzindslmdr. Hbl, immtsiz pymbrliyi qbul tmk

slmn v slm Pymbrinin (s) hdfini t`min tmir.Bu hdisdn snr slm Pymbri (s) mtlif mnsibt v

frstlrd Hzrt linin () immtini mslmnlr brvrmidir. Bu brd ylr d nzil lmudur. Nhyt hicrtinnuncu ilind slm Pymbri (s) ziyrt gdir, hcc

1 Syyid rfddinin l-Mrcit v utrinin qqul-Hqqkitblr.

25


26/128

mrsimini icr dir. Bu hcc, Pymbrin (s) mrnn snuncuilin tsdf dir. Bu sbbdn hmin hcci, Hcctul-viddlndrrlr. Pymbrl (s) bu sfrd ln mslmnlrn syyz iyirmi min nfr yn lur.

Qdir-um hdissinin lssi

Hcc mrsimi qurtrdqdn snr slm Pymbri (s)Mdiny trf z tutur. Qdir um dl yr tnd Cbril-min nzil lub slm Pymbrin (s) bu yrd dynmsngstri vrir. Pymbr (s) ynnd lnlr dynmq mrinivrir. Krvn hli isti, susuz v klglnck lmyn yrdbirdn dynmq mrini itdikd tcblnirlr. z-zlrinddilr: Szsz ki, llh trfindn frmn glib, bu vt ynzil lur:

Y Pymbr! Rbbin trfindn snndirilmi ln tmmil [insnlr] tdr. gr[bunu

]tmsn, llhn risltini

[sn hvltdiyi lilik, pymbrlik vzifsinin] yrin

ytirmi lmzsn. llh sni insnlrdnqruycq. llh kfir cmt dz ylynltmz!1

zn mslmnlr zhr nmzn rd. Zhr nmzndnsnr slm Pymbri (s) mmtini lhi bri itmy d`vtdir. Dv yhrlrindn mnbr dzlir. Pymbr (s) mnbr

b, llh hmd v sn dyndn snr buyurdu:Mn tzlikl sizin rnzdn gdcym.Mnim d ms`uliyytim vr sizin d. ...... ndibn grk sizin rnzd qyub gtdiyim ikiqiymtli ydigrl n dcksiniz!

Bir nfr cmiyytin iindn sslnir: Hns iki qiymtli ydigr?Y Rsulllh!

1 Mid sursi-67.26


27/128

Hzrt (s) buyurdu:Byk qiymtli ydigr llhn kitbdr. Bir

trfi llhn, digr trfi is sizin linizddir.Zllt dmmyinizdn tr ndn l

gtrmyin. mm, ikinci qiymtli ydigrmhli-bytimdir. llh-tl mn br vrmidirki, bu iki y bhitd qvun qdr bir-birindn yrln dyil. Bu iki ydn qbdmyin, ys hlk lrsnz. rd dqlmyn ki, yn hlk lrsnz.

Birdn hli grr ki, slm Pymbri (s) trfn gzgzdirir. Hzrt lini () grck yilib lindn tutub qldrr. Bl

ki, hr iki qltuunun lt grnr. Hm nu grb tnyr. Buhld slm Pymbri (s) uc ssl buyurur: kimdir ki, mslmnlrn ynnd

zlrindn d stndr?Ddilr: llh v nun pymbri (s) stndr!Pymbr (s) buyurdu:llh mnim mvlm v rhbrimdir. Mn d

m`minlrin rhbri v mvlsym. [Snrbuyurur:] Hr ks ki, mn nun mvl vrhbriym, li d nun mvl v rhbridir!

Bu szlri -drd df tkrrlyr. Snr buyurur:lhi! nun dstlrn dst tut! Dmnini

dmn bil. Hr ks nu svs Sn d nu sv.Hr ks nu dmn tuts Sn d nu dmntut. Dstlrn kmk t. kslr ki, n kmktmzlr, sn d nlr kmk tm. Hmi

hqq nunl t v nu h vt hqdn yrm!Hzrtin btsi (biz nun qssn rz tdik) sn ytdi. Buvt dk y nzil ldu:

Bu gn dininizi tmmlyb mkmml tdim.Siz ln n`mtimi b tdrdm v bir dinkimi sizin n slm bynib sdim.1

Bu vt sk-ky trf bryr. Hzrt mirl-m`minin liy1 Mid sursi-3.

27


28/128

() tbrik dyirdilr. bu Bkr v mr d hlinin gz nndmirl-m`minin liy () itb drk ddilr:

Mbrk lsun! Mbrk lsun! y buTlibin lu! Sn, mnim v btn imnl kii v

qdnlrn rhbri v mvls ldun!Hminin, slm Pymbri (s) tbsindn snr Hsn ibniSbit dl ir icz lb Hzrt `r d ddi.

Qdir um hdissinin qs mzmunu bu idi. i limlrindnlv, snn limlrinin ksriyyti bu hdisni z kitblrndnql tmilr. Nmun n nlrdn bir dstsinin dn qyddirik:

Hfiz bu Sid Scistni, bu Nim sfhni,

bul Hsn Vhidi Niburi, bni skir fi,Fr Rzi, Hmviyni, bni Sbb Mliki,Cllddin Syuti, lusi, Qunduzi, BdrddinHnfi, y Mhmmd bdh Misri v birlr....1

Qyd tmk lzmdr ki, btn bu snni limlri Qdir umhdissini nql tmlrin bmyrq, y qrudn, y mhit vmvqlrin gr y d tssbklik zndn hdisni mtlif

yr yzub hmiyytli nzr lmmlr.llh nlr z istdiklri v biz d z

istdiyimiz kimslrl mhur lsin! nllh!Bununl bl, gr Qdir um hdissini grmmzliy

vurslr d slm Pymbrinin (s) ilk kr d`vti zmnddiyi szlr, iki qiymtli ydigr hdisi, hminin, bqhdislr ki, mirlm`minin li (lyhsslm) v bqm`sumlrn (lyhsslm) immtlri brsind, hli-snnt

limlrinin syldiklri hdislr bu mslni sbut ytirir. Buhdislr qdrdir ki, h bir qmq ylu lmmql yn,nlr gz yummq d lmz. Qur`n buyurur:

llh lcq ii yrin ytirmk n bl tdiki, hlk ln kr bir dlill hlk lsun, s

1 llm mininin l-qdir kitb.28


29/128

qln d kr bir dlill s qlsn.2Yrd qln n bir m`sum mmlrn (lyhsslm) mbrk

dlr trtibl bunlrdr:lidn () snr:

2-ci hzrt imm Hsn Mctb (). Hicrtin 3-c ilinddulmu v 5-ci ilind hdt mqmn tmdr. Dfnlunduu yr Mdin, Bqi qbristnl.

3-c hzrt imm Hsyn ibni li (lyhsslm). LqbiSyyidhd. Hicrtin 4-c ilind dulub, 61-ci ilindKrbld hdt tb.

4-c hzrt imm li ibni Hsyn (lyhsslm). LqbiZynlbidin. Hicrtin 38-ci ilind dulub, 94-c ilind vft

tmidir. Dfn lunduu yr: Mdin, Bqi qbristnl.5-ci hzrt imm Mhmmd ibni li (lyhsslm).

Lqbi Bqirl-ulum. Hicrtin 57-ci ilind dulub, 114-c ilindvft tmidir. Dfn lunduu yr Mdin, Bqi qbiristnl.

6-c hzrt imm C`fr ibni Mhmmd (lyhsslm).Lqbi Sdiq. Hicrtin 83-c ilind dulub, 148-ci ilind vfttmidir. Dfn lunduu yr: Mdin, Bqi qbristnl.

7-ci hzrt imm Mus ibni C`fr (lyhsslm). LqbiKzim. Hicrtin 128-ci ilind dulub, 183-c ilind hdtmqmn tmdr.

8-ci hzrt imm li ibni Mus (lyhsslm). LqbiRiz. Hicrtin 148-ci ilind dulub, 203-c ilind hdtmqmn tmdr.

9-cu hzrt imm Mhmmd ibni li (lyhsslm).Lqbi Cvd. Hicrtin 195-ci ilind dulub, 220-ci ilind

hdt mqmn tmdr.10-cu hzrt imm li ibn Mhmmd (lyhsslm).Lqbi Hdi. Hicrtin 212-ci ilind dulub, 254-ci ilind hdtmqmn tmdr.

11-ci hzrt imm Hsn ibni li (lyhsslm). Lqbisgri. Hicrtin 232-ci ilind dulub, 260-c ilind vfttmidir.

2 nfl sursi-42.29


30/128

12-ci hzrt imm Hcct ibni Hsn lmhdi (.c)Hicrtin 255-ci ilind dulub. Hl-hzrd sdr. Gzlrgrnmr. Gnlrin birind llhn mri il zhur dib btndnyn dlt nurun qrq dckdir. Dnyd dltli hkumt

qurcq. (llh zhurunu tzldirsin!)Hminin, qyd tmk lzmdr ki, biz ilr innrq ki, slm

Pymbrinin (s) ziz qz, mirlm`minin li (lyhsslm)-n zvcsi, immlrn ns Hzrt Ftim (slmullhi lyh)immt v vilytd byk rl ynmdr. Hr iki dnydqdnlrn bs Hzrt Ftim (slmullhi lyh) btnzmnlrd btn insnlrn n byk nmunsidir.M`sumlrdn biri lduun gr nun sz, mli v susm

bizim n dlildir. nun rzl llh v Pymbrin (s)rzl, qzb v ziyyti is llh v Pymbrin (s) qzb vziyytidir. dlrn kdiyimiz bu slr islm Pymbrinin(s) itrti v hli-byti dlnr. nlrn hms Pymbrin (s)siftlrin mlikdir. slm Pymbri (s) v hzrt li ()dflrl nlr tprm, Qur`nl birlikd qrr vrib hliyitb drk buyurur:

Mn sizin rnzd iki qiymtli ydigr qyubgdirm: llhn kitb v hli-bytim. N qdrki, bu iki ydn ypmsnz zlltdmzsiniz.1

llh-tl nlrn hdsin iki r ms`uliyyt qymudur:Birinci: nsnlr rhbrlik, dru yl gstrmk, llh

trfindn ln ilhmlr, slm Pymbrinin (s) qnunu vQur`nn mtni vsitsi il insnlr mrif, lq, dny v dinqnunlr il tn tmk.

kinci: Siysi rhbr, cmiyytin idrsi v btn zminlrdslm hkumtinin hkmlrini v qnunlrn dqiq icr tmk.

Hzrt Mhdi (.c) brsind rvytlrin mcmusi

Mnsib lrd ki, i v snni limlrinin vsitsi il HzrtMhdi (.c) brsind nql lunn rvytlrin sttisksn diqqt

1 Bihrl-nvr, 5-ci cild, sh. 68.30


31/128

dk:1. mmlrn n iki nfr lub vvli li (lyhsslm) v

rncs Mhdi (.c) lduunu byn dn rvytlr: 91hdis.

2. Hzrt Mhdinin (.c) Pymbrin (s) nslindn lms:389 hdis.3. Hzrt Mhdi (.c) li (lyhsslm) nslindndir: 214

hdis.4. Hzrt Mhdi (.c) Ftimyi-Zhrnn (s) vldlrndndr:

192 hdis.5. mm Hsynin (lyhsslm) dqquzuncu vldndndr:

148 hdis.

6. mm Sccdn (lyhsslm) nslindndir: 185 hdis.7. mm Hsn sgrin (lyhsslm) ludur: 188 hdis.8. Snuncu v n ikinci immdr: 136 hdis.9. Dnyy glmidir: 214 hdis.10. Uzun zmn qybd lcq: 916 hdis.11. Zhur dck: 657 hdis.12. Mhdi (.c) dnyn dltl dldurcq. 123 hdis.13. slm dini nun li il dnyy yylcq: 48 hdis.Btn bunlrn cmisi: 2953 hdisdir.1

Md (qiymt)

Btn lhi dinlrin v smvi kitblrn qbul tdiyi qidsslrndn biri d ruhun bdn qytms v irt lmidir. Bum`nd ki, insnn hyt lml sn ytmir, blk bu dnydnbq bir dny vr ki, insnlr rd yir v r mllrininmkftn v czsn lcqlr.

llh-tl Qur`nd buyurur: gn insnlr mllrinin zlrin gstrilmsi nqbirlrindn mhr dst-dst cqlr! Kimdnyd zrr qdr y i grmdrs nun yirinigrckdir. Kim zrr qdr pis i grmdrs nun zrrini

1 Mhdi mvlud, sh-5.31


32/128

grckdir.2

Bli! nsnn tyndici nfsini rdn v bqlrnnhququn tvczdn qruyn bir y vrs qiymt `tiqddr.Bri hvt btqlndn, fhilikdn v pis ilrdn

kindirn ylnz, hsb-kitb gnn qbul tmkdir. Brinmllrini gizlin v krd nzrtd slyn plis, qiymt vcz gnn `tiqddr. Qur`ni-krimd hr yrd imn vm`minlrin vzifsindn bhs lunur. mnn ss kkn iki ystnd (Yrdn v qiymt `tiqdd) mhkmlndiyini qyddir. Bu id tlb lunn msl is tqvl lub slh mllryrin ytirmkdir.

Qiymt `tiqdn mqddimsi, yrdn tiqdl lmqdr.

Hr kim Yrdn iqrr dirs, qiymtin tsdiqi szszdr. Bussl, btn lhi dinlr v hr hns bir pymbrdntrfdrlq dnlr qiymti qbul dirlr.

mumiyytl, Qur`n v rvytlrdn l gln qli v nqlidlillr gstrir ki, qiymt zruridir. Hr ks llh qbul dirs,qiymti, y`ni, ynidn dirilib hsb-kitb, svb v zb, bhitv chnnmin lcn d qbul dir. Qyd tdiyimiz kimi yv rvytlr, llh imn gtirmyi qiymtin mqddimsibilirlr. Yrdn v qiymt `tiqd birlikd lub bir kkstnd mhkmlnmidir.

Bllikl, dlillr ki, bizi dinin drd sslrn qbul tmyvdr dir, qti kild qiymtin d qbul dilmsin ss vrir.Hmin dlillr ssn, qiymti d qbul dib nu llhn ynihikmt v dlti bilirik.

Bur kimi bizim dini `tiqdmzn lssi idi. nlrl gni

kild tn lmqdn tr, hminin, bq dini mriflribilmkdn tr gni kild yzlm izhl kitblr mrcit dbilrsiniz. Hzrt li (lyhsslm) buyurur:

Dinin vvli nu tnmqdr. M`riftin kmlllhn ztn tdsiq tmkdir. lhinin tsdiqininkml nun ygnliyin hdt vrmkdir.llhn ygnliyin hdt vrmyin kml

2 Zlzl sursi-5-832


33/128

ilsdr.lhi! zn mn tntdr. Hqiqtn, gr zn mn

tntdrmsn Rsulunu tny bilmrm. lhi! z Rsulunumn tntdr. Hqiqtn, gr z Rsulunu mn tntdrmsn

hcctini tny bilmrm. lhi! z hcctini mn tntdr. grhcctini mn tntdrmsn dinimd zrm!

lhi! Mhmmd (s) v hli-byt () tirin bizim ilrimizinqibtini yir l! nlrn hmsn slm v slvt gndr!Dmnlrin is qiymt qdr l`nt t! min!

33


34/128

Bu rif risly ml tmk, inllh, mczidir (mllrin dzgnlmsn kifytdir).

N SZ

Bir iin hyt kirilmsin, bq idn l gtrlmsindir insnlrn vziflrini myynldirn slmn mligstrilrin hkm dyilir.

nsnn dcyi hr bir iin slmd znmsus hkmvrdr. Bizim ilr mqbilind vzifmizi myyn dn hkmlrb nvdr: vcib, hrm, msthb, mkruh, mubh.

Vcib-grlmsi lzm (ilzmi), trk lunms is ilhi zbsbb ln mldir (nmz, ruc v s. kimi).

Hrm-trk dilmsi lzm (ilzmi), grlmsi is ilhi zbsbb ln mldir (yln dnmq, zlm tmk v s. kimi).

Msthb-grlmsi y, svb ln, lkin trk dilmsiilhi zb sbb lmyn mldir (slm vrmk, sdq v s.

kimi).Mkruh-trk dilmsi y v svbl, lkin grlmsi ilhizb sbb lmyn mldir (ryi frmk, qynr rkymk v s. kimi).

Mbh-grlmsi v trk dilmsi yni drcd lnmldir. nun svb ydur, ilhi zb d sbb lmur.

CTHD V TQLD

34


35/128

nsn dini hkmlr iki yll: y ictihd y d tqlid yluil ml d bilr. ctihd din hkmlrini, nun lzmqynqlrndn, susil bu qynqlrn n mhm ln Qurnv msumlrn (lyhimsslm) hdislrindn rmq, istinbt

tmk n prln trlr, sylr dyilir. Bu istinbt, dinihkmlrin z dilmsin kmki l bilck bir sr lmlriyrnndn snr mmkn l bilr. Bl bir lmi bcr mlikln insn mcthid dlnr.

Tqlid ltd bir ksin rdnc gtmk mnsnddr.Burd is mcthid tb lmq, yni z mllrini nunftvsn uyun kild yrin ytirmk mnsn dyr.

Msl:1. nsnlrn tqlid tdiyi mcthid mrcyi tqlid,

mcthid tqlid dn hr bir insn is mqllid dyilir.Msl:2. Mcthid lmyn v ilhi hkmlri, gstrilri

lzmi mnblrdn ld d bilmyn hr bir s mcthidtqlid tmlidir. Yni z mllrini nun ftvsn ssn yrinytirmlidir.

Msl:3. lqn ksriyytinin dini hkmlr ml tmkdvzifsi tqlid tmkdir. nki, hkmd ictihd drcsin tbiln slr hmi z lur.

Msl:4. lqn tqlid dcyi mcthid:* dil lmldr;* Diri lmldr;* Kii lmldr;* Bli (hddi-blu tn) lmldr;* qil lmldr;* Hllzd lmldr;

* 12 mm isi lmldr;* lm (bqlrndn dh bilikli) lmldr.Msl:5. gr bir ksin tqlid tdiyi mcthid dnydn

gts, bu hld nun mrcyi-tqlidi lm lrs, n tqlidtmkd qlmldr; y, gr hr iki mcthid (snrdn tqlidtmk istdiyi v vft dn mcthid) lmd brbr lslr,myyit tqlid tmkd qlmq cizdir. Bu hld diri mcthidtqlid tmy blmq ikl mhllidir.

35


36/128

Msl:6. lmhkm (nun mnblrindn istifdtmkl) tdqiq v izh tmkd, bq mcthidlrdn dhrtq bilikli, bcrql ln ksdir.

Msl:7. Mcthidi v lmi yll tnmq lr:

* nsnn z (bir ksin lm lmsn) yqin tsin v ytircmlik tpsn; Msln, sin z lm hli v bu shdmtssis lub lm mcthidi tny bilsin.

* lm mcthidi bqlrndn s biln iki dil v lims hr hns bir mcthidin lm lmsn tsdiq tsinlr; burtl ki, bq iki lim v dil s nlrn ddiklri il mlifttmsin.

* Bir mcthidin lm lms cmt rsnd qdr

mhur lsun ki, insn n yqinlik, yud tircmlik hsillsun.

Msl:8. Mcthidin ftvsn ld tmyin yllr:* Mcthidin zndn itmkl;* ki nfr dil sdn itmkl;* Szndn yqinlik hsil ln bir nfrdn itmkl;* Mcthidin, dzlyn yqin lunn rislsini grmkl.Msl:9. Mcthidin hr hns msl brsind ryi

dyidikd mqllid yni ftvy ml tmlidir. vvlki ftvyylnz htiytl mvfiq ln hld ml tmk lr.

Msl:10. nsnn ksr hllrd htiyc duyduu msllriyrnmsi vcibdir.

MSTHB HTYT V VCB HTYTRSINDKI FRQ

Msl:11. Msthb htiyt hmi ftv il yndr. Ynibu msld mcthid z nzrini dmkl yn htiyt ylunud gstrir. Mqllid bu msld hm ftvy, hm d htiytuyun ml d bilr. mm bq mcthid mrcit dbilmz. Bu msl kimi: Ncis qb bir df krr sud yuyndpk lur. mm htiyt budur ki, df yuyulsun.

Vcib htiyt ftv il yn dyildir v mqllid l n mltmlidir. mm bq mcthid d mrcit d bilr. Bu

36


37/128

msl kimi: htiyt budur ki, zm yrp tz lrs nscd dilmsin.

THRT

Bdnin v yy mhitinin pkl mslsi islmd bykhmiyyt mlikdir. nsn ncis ylri yyib-imkdn prhiztmlidir. nun bdni v libs lmin Prvdigrn prstiinn gzl tzhr ifdsi ln nmzd pk lmldr. Ysbudur ki, insn nmz vt libsnn n tmizinigyinsin. Bungr d ncis ylri tnmq v nlr pk tmyin yllrnyrnmk lzmdr.

Msl:12. Dnyd hr y pkdr. Ylnz 11 y ncisdir v

nlrl tmsdn pk ylr d ncis lur.Msl:13. Ncis ylr dklrdn ibrtdir:1-bvl (sidik);2-qit (ncis);3-mni (sprm);4-murdr (lm v y qyri-ri yll ksilmi hyvn);5-qn;6-it;7-dnuz;8-rb;9-piv;10-kfir;11-ncst yyn dvnin tri.Msl:14. nsnn, hbl ti hrm ln v dmr ksilnd

qn sryn hyvnlrn bvl v qiti ncisdir.

Msl:15. Hyvnlr iki dstdirlr: bzilrinin dmrnksnd qn tzyiql, sryl r. Bzilrinin is dmrnksnd qn srmr, tzyiql mr.

Msl:16. nk, qyun v s. kimi ti hll ln hyvnlrn,hbl qn srmyn hyvnlrn (iln, blq v s. kimi) bvl vqiti pkdr.

Msl:17. ti mkruh ln hyvnlrn (t, ulq v s. kimi)bvl v qiti pkdr.

37


38/128

Msl:18. ti hrm ln qulrn (qr kimi) ifrztpkdr.

MURDRIN HKMLR

Msl:19. rit qydlrn uyun ksilmyn v y zlm hyvn murdr dyirlr.Msl:20. Qn srmyn hyvnlrn (blq kimi) ls

pkdr.Msl:21. Qn sryn murdr hyvnn bdninin ruhsuz

hisslri (buynuz v tk kimi) pk, ruhu ln hisslri is (t vdri kimi) ncisdir.

Msl:22. Qurud yyn it v dnuzun btn hisssiistr

diri, istrs d l lsunncisdir.Msl:23. l insnnhrnd tz lb bdni syumm

ls ddrnq, tk v di kimi ruhsuz hisslrindn bqbdninin hr yri ncisdir.

Msl:24. gr myyit qusl vrils bdni pk lr.Msl:25. llh ylund v slmn qrunms ylund

vurun bir ks gr mhrib v dy mydnnd ldrlsbdni pkdr, qusl v kfn htiyc ydur.

QNIN HKMLR

Msl:26. nsnn v dmr ksildikd qn srynhyvnlrn (qyun, tyuq v s. kimi) qn ncisdir.

Msl:27. Sryn qn lmyn hyvnlrn (blq,cqnd v s. kimi) qn pkdr.

Msl:28. htiyt vcib gr yumurtnn iind ln qnncisdir. mm gr qn yumurtnn srsnd ls, n qdr ki,nun zrindki nzik prd dilmyib yumurtnn pkdr.

Msl:29. Dilrin dibindn gln qn, z suyu il qrbrdn gts, pkdr. Bl ln hld z suyunu udmn ybiydur.

PK Y NC NCS LUR?

38


39/128

Msl:30. gr pk y hr hns ncisl tmsd ls vnlrdn biri digrin siryt d bilck trzd y ls, pk yncis lr.

Msl:31. gr insn pk yin ncis lub-lmmsn

bilms, y pkdr. Bu brd tr prmq lzm dyildirhrnd pk v y ncis lduunu b d bilrs d.

Msl:32. Ncis yi ymk v imk hrmdr.

MTHHIRT (PK DN YLR)

Msl:33. Mthhirt ncis ylri pk dr. Pkdicilrinmdsi dklrdr:

1-su;

2-yr;3-gn;4-slm;5-ncstin yninin rdn qldrlms (bunlrn izh snr

glck).

SULRIN HKMLR

Suyun mtlif nvlri vrdr. nlr tnmq, nlr id lnmsllri yrnmyimiz kmk dir.

Msl:34. Su y muzf, y d sf lr:Muzf su suy dyilir ki, nu myyn bir ydn lrlr

(lm v qrpz suyu kimi), yud bir yl qdr qrq lurki, rtq n su dyilmir. Msln rbt kimi.

Mtlqsumuzf lmyn sudur.Msl:35. Muzf su:* irkili yi tmiz d bilr, mm ncis yi pk tmz (v

bu cr su pkdici sylmz).* gr ncstl tmsd ls, htt gr ncst z d ls

v suyun rngi, iyi v dd dyims d ncis lr.* nunl dstmz v qusl btildir.

MTLQ SUYUN HKMLRI

39


40/128

Msl:36 Su:y yrdn qynyr,y gydn yr,y d n yrdn qynyr, n d gydn yr.

Gydn yn suy y suyu dyilir.Yrdn qynyn su (khriz, rtzin v bulq suyu kimi)

crynd lrs n r su, crynd lmzs quyu suyudyilir.

gr su yrdn qynmzs v gydn ymzs snrkmsld dyilck miqdrd ls n krr, miqdrdn z lsqlil (z su) dyilir.

Msl:37. Bir qbn ni, uzunluu v hndrly qr

yrm ls v hmin qb su il dlduruls, yud suyun kisi377,419 kq-dn z lms n krr su dyilir.

QLL (Z) SU

Msl:38. z su sdc lrq ncis y tunmql ncislr. mm tzyiq ltnd ncis tuns nd ncst tunnhiss v ndn snrk hisslr ncis lr. Yurdn ncis yinstn tkln z su kimi. Bl ki, ncis y tunn hissncis, ncis y tmyn v qbn iindki su is pkdr.

Msl:39. Krr, yud r su, ncis lmu z suy birlspk lur. htiyt vcib budur ki, krr, yud r su nunlqrsn. (Msln, gr ncis lmu z suyun qbn krrsuyunun mnbyin birlik ln krntn ltnd qyub suyuslr v su n qrs pk lr.) Lkin gr su ncstinrngini, ddn, iyini zn gtrs, nunl qdr qrmldr

ki, ncstin iyi, rngi v y dd rdn gtsin.KRR, R V QUYU SULRI

Msl:40. z su istisn lmql btn sf sulr ncstinrngi, iyi v y ddn zn gtrmyinc pkdr. gr ncsttunmq nticsind ncstin rngini, iyini v y ddngtrrs ncis lur. (Dmli, bu hkmd r su, quyu, krr vhtt y suyu d mtrkdir.).

40


41/128

Msl:41. Binlrn su brusu krr su mnbyin birlrsr su kimidir.

Msl:42. Y suyunun bzi susiyytlri:* gr y, stnd ncstin yni lmyn1 ncis y,

yud ncis yr bir df ys, pk lr.* gr y ncis plz v pltrn zrin yrs nu pk

dr. Smq d lzm (ilzmi) dyildir.* Ncislmutrpnzrinyrs, nu pk dr.* gr y suyu bir yrd yls, htt nun miqdr krr

sudn z d ls, y yn hld ncis bir yi rd yuslr,n qdr ki, ncisin rngini, iyini v y ddn zn lmyb, supkdr.

NCS YLR NC PK DK?Msl:43. Ncis ylri pk tmk n vvlc ncstin

ynini rdn qldrmq, snr is glck msllrd qyddcyimiz qydy ssn nu suy kmk lzmdr.

Msl:44. Ncis qb, ncstin ynini rdn qldrdqdnsnr krr sud bir df suy kmk kifytdir. mm z su il df yumq lzmdr.

Msl:45. Ncis qblr dk kimi suy kmk lr:* Krr sud: nu bir df suy slb snr rtmq lzmdr;* z su il: df su il dldurub snr bltmq, yud

df iin bir qdr su tkb hr df d suyu l hrkttdirmk lzmdr ki, ncis yrlr tsn. Snr is iindki suyul tkmk lzmdr.

Msl:46. l, pltr v bu kimi suyu zn hpdurn vsl biln ylri z su il pklynd hr df yuyndn snr

smql, yud bq yll dilindki su rlmldr. htiytvcib gr, krr v r su il yuynd d smq lzmdr.

YR

Msl:47. gr yn v y yqqbnn lt yl gdrknncis ls yl gtmkl, yud y yr srtmkl pk lr. Bu

1Ncstin yniz-zlynd ncis ln ylr dyilir.(Qn v bvl kimi)

41


42/128

rtl ki, ncstin yni (z) rdn gtsin, trpq d grk:* pk lsun;* quru lsun;* qum, d, dnmi krpic v s. kimi ylrdn lsun.

Msl:48. gr yl gtmkl v y y yr srtmklyn v y yqqbnn ltndk ncst rdn gts, pk lr.mm dh y lr ki, n z 15 ddm yl gdilsin.

GN

Msl:49. Gn (snrdn dyilck rtlr dilind) buylri pk dr:

* Yri;

* Bin v nun irisindki qp v pncr kimi ylri;* c v bitgilri.Msl:50. Gn dk rtlrl pkdicidir:* Ncis y qdr y lsun ki, bq bir y n tunnd

d y lsun;* Ncis y gnin dmsi il qurusun; gr rtubtli

qlrs, pk lmz.* Ncstin yni (zrrlri) yin stnd lmsn; gr

lrs, gnin nun stn dmsindn qbq, zrrlrrdn qldrlm lsun;

* Gn lrnn qrsn prd, bulud v s. kimi bir ylmsn; mm, gr nzik lub gnin lrnn qbnlmzs, ybi ydur.

* Gn tklikd ncis yi qurutmu lsun; (Msln, klyinkmyi il qurutmsn.)

* Binnn ncis hpmu divr v y yrin dil v ricini birdfy qurutsun; dmli, ricini bu gn, dilini is sbhqurudrs, tkc rici pk lur.

Msl:51. gr yr v bunun kimi ylr ncis ls, mmrtubtli lms, r bir qdr su v y nu rtubtli d bilckbir y tkmk lzmdr ki, gn db pklsn.

SLM

42


43/128

Msl:52. Kfir ncisdir. gr klmyi-hdtini, ynihdu n l ilh illllh v hdu nn Muhmmdnrsulullh ds mslmn lr. slm qbul tmkl btnbdni pk lr.

NCSTN YNNN RDN QLDIRILMSI

Msl:53. ki hld ncst rdn qldrlmql ncis ypk lur v dh suy kmy htiyc ydur:

) Hyvnn bdni; Msln, ncis yyn tyuundimdiyindn ncsti tmizlynd pk lur.

b) Bdnin dili. (zn, burunun, quln ii kimi.)Msln, gr dii fr il srtnd nun dibindn qn gls v

z suyund hll lub its, zn ii pk lr. nu suy kmklzm dyil. mm gr fr qn dys, htiyt vcib gr,htt zn iind ls d, ncisdir.

DSTMZ

Nmz qln s grk nmzdn vvl dstmz lsn,zn bu byk ibdti yrin ytirmk n hzrlsn.

Bzi hllrd is grk qusl tsin. Yni, btn bdnini

yusun. Dstmz l v y qusul d bilmirs, grk nlrnyrin tymmm dlnn bq mli yrin ytrisin. Bu hissdhr birinin hkmlri il tn lcqsnz.

DSTMZI NC LQ?

Msl:54. Dstmzd insn grk vvlc zn, snr sqlunu, dh snr sl qlunu yusun, snr lini yumqnticsind vucund qln rtubtl bn msh ksin. (Ynilini nun stn ksin), dh snr is s y v rd sly msh ksin.

DSTMZ MLLRNN ZHI

Yumq

Msl:55. Dstmzd insn grk zn bn tk bitnyrindn nnin rn qdr yurdn- istiqmtd yusun.

43


44/128

zn bu vcib miqdrnn tmmil yuyulmsn yqin tmkn bir z nun trfn d yumq lzmdr.

Msl:56. z yuyndn snr grk s li v snr sl lidirskdn brmqlrn rn qdr yusun.

Msl:57. Dirsyin tmmil yuyulmsn yqin tmk n,grk dirskdn bir qdr yur d yuyulsun.

Msl:58. zn yummdn vvl llrini bily qdryuyn s dstmz vt brmqlrnn ucun qdr yumldr.gr ylnz bilyin qdr yus, nun dstmz btildir.

MSH

Msl:59. Bn drd hisssindn biri (lnn yur hisssi)

msh yridir.Msl:60. Bn mshi qdr lmldr ki, grnlr ,

msh dir dsinlr.Msl:61. htiyt msthb dur ki, b uzunluu bir

brmq v ni bl brmq qdr msh kilsin.Msl:62. Bn mshinin nun drisin kilmsi lzm

(ilzmi) dyil; htt bn qbndk tk d kils shihdir.mm gr bn qbnn tk uzun lrs v sndrynd zn tklrs v yud bn bq yrin trs,grk bn drisin v y tklrin dibin msh kilsin.

Msl:63. B msh kndn snr dstmz suyunun ldqlm yl il yn stnbrmqlrn birinin bndnyn stndki nty qdr - msh kmlidir.

Msl:64. Mshd li b v y kmk lzmdr; grli slyb, b v y hrkt tdirs, dstmz btildir.

mm li msh n knd b v yq zcq hrkt tsybi ydur.Msl:65. gr msh n ld rtubt qlmzs nu

dstmz suyundn bq su il isltmq lmz. ksin, bqdstmz zvlrindn rtubt gtrb nunl msh tmlidir.

Msl:66. lin yl bd v yqd iz qycq miqdrdlmldr.

Msl:67. Msh kiln yr (b v yqlrn st) quru

44


45/128

lmldr. gr y ls nu qurutmq lzmdr. mm mshyrinin rtubti z ls v msh kilndn snr linrtubti msh yrind grns, bl ki, tkc lin rtubtidirdyils, ybi ydur.

Msl:68. l il b v y l il yq rsnd grk dr vppq, yud crb v yqqb kimi ylr, hrnd zrif vnzik lslr v rtubt driy ts d bl, fsil dmmlidir(mm rsizlik hlnd ybi ydur).

Msl:69. Msh kiln yr pk lmldr. gr ncis ls vmhs n nu suy kmk mmkn lms, tymmmdilmlidir.

DSTMZIN RTLRMsl:70. gr dk rtlr mvcud lrs dstmz

shih, ks hld, htt nlrdn biri bl lmzs, dstmzbtildir.

1-cirt budur ki, dstmzn suyu pk lsun (ncis lmsn);2-ci rt budur ki, dstmzn suyu mtlq lsun (mzf

lmsn);3-c rt budur ki, dstmzn suyu mbh lsun (qsbi

lmsn);4-c rt budur ki, dstmzn suyunun lduu qb d

(snrdn dyilck rh ssn) mbh lsun;5-cirt budur ki, dstmzn suyunun qb qzl v y gm

lmsn;6-crt budur ki, dstmz zvlri pk lsun;7-ci rt budur ki, dstmzn zvlrind suyun bdn

dymsinin qrsn ln mn lmsn;8-ci rt budur ki, qrbt qsdi il (yni llh Tbrk vTlnn mrini yrin ytirmk n) riy tmdn dstmzlsn;

9-cu rt budur ki, dstmz (vvld qyd lunn)rdcllql yrin ytirsin;

10-cu rt budur ki, dstmzn mllri rsnd zmnfsilsi dmsin;

45


46/128

11-cirt budur ki, dstmzn ilrind bqsndn kmklmsn, z yrin ytirsin;

12-cirt budur ki, sudn istifd lunmsnn s n hbir mnsi v zrri lmsn;

13-c rt budur ki, nmz v y dstmz n kifytqdr vt lsun.

DTMZIN RTLRNN ZHI

Msl:71. Ncis v y mzf su il lnn dstmz btildir.str suyun ncis v y mzf lmsn bilsin, istrs d bilmsinv y unutmu lsun.

Msl:72. Dstmz suyu mbh lmldr. Bun ssn,

dk hllrd dstmz btildir:* Shibi rz lmyn su il lnn dstmz (shibinin

nrzl mlumdur);* Shibinin rz lub-lmms mlum lmyn su il lnn

dstmz;* Hm n dyil, myyn dmlr n vqf diln su il

lnn dstmz; (Msln, bzi mdrslrin hvuzunun suyuncq hmin mdrsd thsil lnlr n vqf dilir, yudbzi mscidlrdki dstmznlr hmin mscidd nmzqlnlr n vqf dilir.)

Msl:73. Byk rlrd, htt gr insn shibinin rzlub-lmmsn bilms bl, dstmz lmn ybi ydur.mm gr nun shibi rd dstmz lm qdn ts,htiyt vcib dur ki, su il dstmz lnmsn.

Msl:74. gr dstmz suyu qsbi qbd ls v ndn

bq d su lms, tymmm tmk lzmdr. gr bir ks suil dstmz ls, dstmz btildir.Msl:75. Dstmz zlr (yni z, llr, yqlr)

dstmz n yuynd v msh dnd pk lmldr.Msl:76. gr z v l dstmz suyunun tmsn

mn ln bir y yps dstmzdn vvl nu tmizlmklzmdr.

Msl:77. gr msh zsnn (b v yqlrn) stnd bir

46


47/128

y ls, hrnd suyun b v y tmsnn qrsn lmsbl, nu tmizlmk lzmdr. nki l il msh kiln yrrsnd mn lmmldr.

Msl:78. Mrkkb, rng v y-piy lklri, krm (gr

rngin mddsi lmzs) dstmz mn lmur. gr mddsilrs v drinin stn tutmu lrs, nu tmizlmk lzmdr.

Msl:79. gr bir yin dstmz zvlrin ypmsnbils, lkin yin suyun driy dymsinin qrsn lb-lmdn bilms, grk nu rdn qldrsn, yud suyu nunltn tdrsn.

Msl:80. Dstmzn ilri bu rdcllql yrinytirilmlidir: vvlc z, snr s l, dh snr sl l

yuyulmldr. ndn snr b v dh snr yqlr mshkilmlidir. htiyt vcib gr s y sl yqdn vvlmsh kilmlidir. gr bu trtibl dstmz lnmzs, btildir.

Msl:81. Muvlt ddikd dstmzn ilrini bir-birininrdnc yrin ytirmk, nlrn rsnd fsil slmmq nzrdtutulur.

Msl:82. gr insn dstmz ilri rsnd fsilsls, bl ki, bir yri yumq, y msh tmk istdikd, ndnvvl yuduu, yud msh kdiyi yrlrin yl qurumu ls,dstmz btildir.

Msl:83. z dstmzn mllrini yrin ytir bilndm bqsndn kmk l bilmz. Dmli gr bqs nunlini, zn yus v y yn msh ks, dstmz btildir.

Msl:84. Dstmz l bilmyn s grk bqsnnkmyi il dstmz lsn. mm z v nun dstmzn

kmk dn shr ikisi dstmz niyyti tmlidirlr.Msl:85. Dstmz lc tqdird stlncyindnqrn s vcib htiyt ssn dstmz lmml, nmzn tymmm tmlidir. mm gr suyun n zrrli lmsnbilmyib dstmz ls v snr zrrli lduunu b ds,dstmz shihdir. mm msthb htiyt budur ki, dstmzl nmz qlmsn.

Msl:86. Dstmz grk qrbt qsdi il, yni llhn

47


48/128

frmnn yrin ytirmk n lnsn. Dstmzd niyyti dil ildmk, yud qlbdn kirtmk lzm (ilzmi) dyil. ksin,dstmz lmsn bilirs, l bu kifytdir. Bl ki, ndn ndirsn? dy sruslr, dstmz lrm dsin.

Msl:87. Hrgh vt z ls v dstmz lnctqdird nmzn hms v y bir qdri nmz vtndnsnry (qzy) ds, grk tymmm tsin. mm grdstmz v tymmmn hr biri n yni miqdrd vtlrs, grk dstmz lsn.

CBR DSTMZI

Yrnn, snqln zrin qyuln drmnlr, nlrn

blnd pr v s. cbir dlnr.Msl:88. gr bir ksin dstmz zlrnn birind yr,

yud snqlq ls, bu hld , di qydd dstmz l bilrs,l d lmldr. Msln, yrnn st q ls v suyun nzrri lms; yud yrnn stnn bl lmsn bmyrqnu mq mmkn ls, suyun d n zrri lms, nd diqydd dstmz lmldr.

Msl:89. gr yr zd v y llrd ls v stnmq mmkn ls, hbl suyu nun stn tkmyin zrrils, bu hld nun trf yuyulml, y li kmyin zrrilms, htiyt budur ki, y ll nun stn kilsin, snr pkbir prn nun zrin qyub y ll prnn d zrinkilsin.

Msl:90. Cbir dstmz lnd, yumq v msh kmkmmkn ln yrlri di qydd yumq v msh kmk,

mmkn lmyn yrlrd is y ll cbiry kmk lzmdr.Msl:91. gr yr v y snq bn qbnd, yudyqlrn zrind (msh yrlrind) ls v nun st q ls,bu hld msh k bilms, grk pk bir prn nun stnqyub ld qlm dstmz suyunun yl il prnn stnmsh ksin.

Msl:92. gr zd v llrd bir n cbir ls, nlrnrs yuyulmldr. gr cbirlr bd v y yqlrn stnd

48


49/128

ls nlrn rs msh dilmli, cbir ln yrlrd is cbirgstrilrin uyun ml lunmldr.

Msl:93. gr bir ksin linin iind v brmqlrndcbir ls, dstmz ln zmn y ll nun stn kibs,

bn v yqlrn d hmin rtubtl msh k bilr, hm dbq dstmz zvlrindn rtubt gtr bilr.

Msl:94. gr cbir zn, yud llrdn birinin hr yrinirtm ls, yn d cbirnin hkmlri ttbiq luncq v cbirdstmz kifytdir.

Msl:95. gr cbir yn stnn hmsn rts, mmbir z brmqlrn trfindn, bir z d yn yur trfindnq qls, q ln yrlrin zn, cbir ln yrlrd is

cbirnin stn msh tmlidir.Msl:96. gr cbir, yrnn trfn di qyddn rtq

tuts v nu gtrmk mmkn lms, bu hld cbirgstrilrin ml tmli, htiyt vcib ssn tymmm dlmldr. gr cbirni gtrmk mmkn ls, gtrmlidir.

Msl:97. gr dstmz v qusul yrlrin qprlmsmmkn lmyn, yud qprldqd dzlmsi mmknlmyn qdr ziyyti ln bir y ypbs, cbiry mllunmldr.

Msl:98. gr cbir ncis ls v y nun stn y llkmk mmkn lms (msln, yrnn stnd l ypndrmn lrs), nd yrnn stn pk bir pr qyub y llprnn stndn kmk lzmdr.

Msl:99. Cbir quslu ynil cbir dstmz kimidir.mm htiyt-vcib ssn nu irtimsi dyil, trtibl yrin

ytirmk lzmdr.DSTMZ LINMSI VCB LN LR

Msl:100. Myyit nmzndn bq sir nmzlr, Kbvinin tvf v bdninin hr hns yrini Qurnn yzlrn vy llhn dlrn vurmq n dstmz lnmldr.

Msl:101. gr nmz v y tvf dstmzsz yrinytirilrs, btildir.

49


50/128

Msl:102. Dstmz lmyn s bdninin hr hnsyrini Qurnn yzlrn vurmmldr. mm nun trcmsinvurmn ybi ydur.

Msl:103. Dstmz lmyn s, y lr ki, bdninin

hr hns yrini llhn bq dillrd ln dn (ud, Tnr vs.) d vurmsn.

Msl:104. dk ilr n dstmz lmqmsthbdir:

* Mscid v mmlr (lyhims-slm)-n hrmin gtmkn;

* Qurn umq n;* Qurn z il prmq n;

* Qurnn cildin v hiylrin mss tmk (l srtmk)n;

* Qbiristn hlinin ziyrt tmk n.

QUSUL

Bzn nmz, hbl dstmzl yrin ytirilmli ln sirilr n qusul vcib lur.

QUSUL TMYN QYDSIMsl:106. Qusuld b v byun v sin d dil lmql

bdnin hr yri yuyulmldr. str qusul vcib lsun (msln,cnbt quslu kimi), istrs d msthb (msln, cm quslukimi). Bq szl, btn qusullr bir-biri il ylnz niyytdfrqlnir.

Msl:107. Qusulu iki cr tmk lr: trtibi v irtimsi.Trtibi qusuld vvlc b v byun, snr bdnin s

trfi, dh snr sl trfi yuyulmldr.rtimsi qusuld grk su bir nl bdnin hr yrini ht

tsin. Dmli, bu qusuld su qdr lmldr ki, insn, bdnininhr yrini bir dfy suyun ltn pr bilsin.

QUSLUN SHH LMSI RTLR

Msl:108. Muvlt istisn lmql, dstmzn shih lms

50


51/128

n lzm ln rtlrin hms quslun d shih lmsnd rtdir.mm qusuld bdnin (dstmzdk kimi) yurdn yuyulms ilzmi dyil.

Msl:109. Bynund bir n vcibi qusul ln bir ks

nlrn hmsn niyyt drk bir qusul l bilr,Msl:110. Cnbt quslu ln bir ks nmz n dstmz

lmmldr. mm bq qusullr il nmz qlmq lmz vdstmz d lmq lzmdr.

Msl:111. rtimsi qusuld bdnin hr yri pk lmldr.mm trtibi qusuld bdnin hmsnn pk lms vcib dyil.Bun ssn, gr hr hisssini qusul tmmidn qbq suyks, kifytdir.

Msl:112. Cbir quslu ynil cbir dstmz kimidir.Msl:113. Vcibi ruc tutn bir ks irtimsi qusul d

bilmz. nki, ruc tutn s bnn hr yrini suyun ltn slbilmz. mm gr unutqnlq zndn irtimsi qusul tsshihdir.

Msl:114. Qusuld bdnin hr yrinin ll yuyulms vcibdyil; gr qusul niyyti il suyu bdninin hr yrin tdrs,kifytdir.

VCB QUSULLR

Msl:115. Vcibi qusullr yddidir: 1-Cnbt quslu; 2-Hyz quslu; 3-Nifs quslu; 4-stihz quslu; 5-Myyit quslu; 6-Mss-myyit quslu; 7-Nzir, nd im s. sbbil vcib lnqusullr.

CNBTN HKMLR

Msl:116. gr insndn, htt yuud bl mni1 ric

1Mnicinsiyyt zvindn (bvl knl il) cinsi lq, yudyuud ikn ric ln mysprmdr.

51


52/128

ls, yud cinsi lqd ls, cnub lur. Bl ln hld nmzv thrt lzm ln sir ilr n cnbt quslu tmlidir.

Msl:117. gr mni z yrindn hrkt ts, mm riclms, cnbt sbb lmz.

Msl:118. gr bir ks mninin ndn ric lmsn; yudndn ric ln yin mni lduunu bils, bu hld grk qusultsin.

Msl:119. gr insndn bir rtubt ric ls v nunbvl, mni v y bq y lmsn bilms, bu hld grhvtl v sryl l gls v glndn snr bdnsstls, ylq mnidir. gr nd bu lmtlrdn h biri,yud bzisi lms, mni hkmnd dyil. mm qdnd v

std bir lmtin lms, yni hvtl ric lms kifytdir.Msl:120. Msthbdir ki, insn, mni glndn snr bvl

tsin. gr bvl tms v qusuldn snr mni v y bq biry lmsn bilmdiyi bir rtubt grs, mni hkmnddir (ynitzdn qusul tmlidir).

CNUB HRM LN YLR

Msl:121. nsn cnub lduu vtdn qusul dcyi v yqusul tmy qdir lmd hld tymmm dcyi vtqdr dk ilr n hrmdr:

1-Bdnin hr hns yrini Qurnn yzsn v llhnmbrk dn vurmq; hbl, htiyt vcib grpymbrlrin v immlr (lyhims-slm)-n dlrn dvurmq bu hkmddir.

2-Mscidl-Hrm v Pymbr (sllllhu lyhi v lihi

v sllm) mscidin gtmk; htt gr bir qpsndn dil lubdigrindn mq kimi ls d.3-Bq mscidlrd dynmq; mm bir qpsndn dil

lub, bq qpsndn s, yud hr hns bir yi gtrmkn mscid dil ls ybi ydur. htiyt-vcib budur ki,mmlr (lyhims-slm)-n hrmind d dynmsn.

4-Mscid bir y qymq;5-Vcibi scdsi ln surlri, htt nlrn bir hrfini bl

52


53/128

umq. surlr dklrdn ibrtdir:) Scd Sursi;b) Fussilt Sursi;v) Ncm Sursi;

q) lq Sursi.Msl:122. gr bir s z vind myyn bir yri nmz

n yrs, r mscid hkmnd dyil. (Hminin mssis vidrlrdki nmz yrlri d bu qbildndir.)

Msl:123. Cnub sin immzdlrin hrmind cnbtlihld qlmsnn ybi ydur, mm dtn hrmin knrndtikiln mscidd dynmq hrmdr.

MYYT QUSLUMsl:124. gr bir mslmn dnydn gts, qusul vrilib

kfn bklmli v nmz qlndqdn snr dfn dilmlidir.1

MSS-MYYT QUSLU

Msl:125. gr insn z bdninin hr hns yrini bdnisyumu v hl qusul vrilmmi myyit vurs, mss-myyitquslu tmlidir.

QDINLR V QIZLR MSUS LN QUSULLR

Msl:126. Vcib qusullrdn hyz, istihz v nifsylnz qzlr v qdnlr n vcibdir. Bu vcib qusullrn sbbiuqlqdn (btndn) ric ln qndr. Hr birinin zn msushkmlri vrdr.

HYZ (YBI) QUSLU

Msl:127. Qdnn hyz qn dyndqdn snr, nmz,hbl dstmz, qusul, yud tymmml yrin ytirilmli lnsir ibdtlr n qusul lmldr.

1Myyitin hkmlri il trfl tn lmq n Tvzihul-msil rislsinin 542-ci mslsin bn.

53


54/128

Msl:128. Hyz qn qz u hddi-blu tmmdn(dqquz y tmm lmmdn) vvl glmir. gr bir qzhddi-blu tmmdn vvl qn grs, hyz hkmnddyildir.

Msl:129. Hyzin mddti gndn z lmz. Dmli,gr qn gndn vvl dynrs, qn hyz dyildir.

Msl:130. Hyzin mddti n gndn lmur. gr ngndn ls, n gndn snr gln qnlr hyz hkmnddyildir.

Msl:131. Hyz qn ksr vtlrd qt, isti, tndrnglidir. Tzyiq il v bir qdr yndrclql ric lur.

Msl:132. Hyz hlnd ln qdn bir n y hrmdr:

1-Nmz qlmq v Kb vinin tvf;2-Cnub s hrm ln ylr. (Mscidd dynmq

kimi.1)Msl:133. Qdn hyz hlnd nmz v ruc vcib dyil

v bu mddtd qlmd nmzlrn qzs ydur. mmruclrn qzsn tutmldr.

Msl:134. Hyz quslu cnbt quslu kimidir. Frqniyytddir.

Msl:135. Hyz quslu il nmz qlmq lmz, ndn lv,dstmz d lmq lzmdr.

STHZ QUSLU

Msl:136. Qdnlrn v qzlrn btnindn bzi vtlrdric ln qnlrdn biri d istihz qndr.

Msl:137. stihz qn dtn sr rngli, syuq lur, tzyiq

v yndrclq lmdn l glir. d qliz dyil. mm lbilsin ki, bzi vtlr tnd, isti v qt lsun, tzyiql vyndrclql l glsin.

Msl:138. stihz qn z v y lmsn gr qismdir. gr z ls, qusul lnmr, mm dstmz btil dir.

1Bunlrdn lv, bir n i d hrmdr ki, lvmlumt lmq n Tvzihul-msil rislsinin 451-cimslsin b bilrsiniz.

54


55/128

gr z lms, qusul d vcib lur. nun qismlri il dh ytn lmq n qzlr Tvzihul-msil rislsind 394-cmsly b bilrlr.

NFS QUSLU

Msl:139. Nifs quslu uq duun iddir v bqvtlrd qdndn nifs qn grnmr. Du zmn b vrnqnmdn snr bu quslu yrin ytirmlidirlr. (Tvzihul-msil rislsinin 507-ci mslsind byn lunub.)

TYMMM

Msl:140. dk hllrd dstmz v qusul vzind

tymmm lmq lzmdr.* Dstmz v qusul n su lms, yud su ld d

bilms;* Suyun zrri ls; Msln, sudn istifd dcyi hld hr

hns bir stlik vcud glrs, yud stliyi iddtlnrs, vy gc slrs;

* gr insn suyu dstmz v qusul n msrf dcyihld z, yl, vldlr, dstu v n id ln slr

susuzluqdn lrs, yud stlnrs, yud d dzlmsimqqtli ln qdr susyrlrs (htt hyvnlr dsusuzluqdn tlf lrs);

* Bdni, yud pltr ncis ls v ylnz nu pklmqqdrind suyu ls, bq pltr d lms;

* gr vt z ls v dstmz, yud qusul lctqdird nmzn hms, yud bir miqdr nmzn vtndnsnr qlncqs (qz lcqs).

TYMMMN QYDSI

Msl:141. Tymmmd b y vcibdir:1-Niyyt;2-ki llrin iini tymmmn shih lduu y vurmq;3-ki li birlikd lnn hr yrin v trfn, tklr gyrn

yrdn qlr v burunun yur trfin kmk;

55


56/128

4-Sl lin iini s lin tmmil stn kmk;5-S lin iini sl lin tmmil stn kmk (brmqlrn

d stn kilmlidir).Msl:142. llrin stnn hmsn mss tmsini yqin

tmk n bir z bilkdn yur d mss tmlidir, mmbrmqlrn rsn mss tmk lzm dyil.

Msl:143. nsn tymmm n lindki zy rml,lnnd, yud llrind mn ls nu rdn qldrmldr.

Msl:144. Tymmmn btn ilri qrbt qsdi il, ynillhn frmnn yrin ytirmk niyyti il yrin ytirilmlidir.Hminin, niyyt dn zmn tymmmn dstmz v y qusulvzindn lmsn myyn tmlidir. Bu, l tymmmn

niyytidir.TYMMMN SHH LDUU YLR

Msl:145. Tymmm trp, qum, ksy, d, bimipl (gr pk lslr) shihdir.

TYMMMN HKMLR

Msl:146. Qusul vzin diln tymmm il dstmz

vzin diln tymmm rsnd h bir frq ydur.Msl:147. gr bir ks dstmz vzin tymmm ts

v ndn dstmz btil dn ylrdn biri b vrs tymmmbtil lr.

Msl:148. gr bir ks qusul vzin tymmm ts vquslu btil dn ilrdn biri qry s, tymmm btildir.Msln, gr cnbt quslu vzin tymmm ts v ynidncnub ls, tymmm btil lr.

Msl:149. Tymmm zmn shihdir ki, insn dstmzl, yud qusul d bilmsin. Dmli gr zrsz lrqtymmm ts, dz dyildir. gr zr ls v zr rdnqls (msln, vvlc suyu lms v snrdn tpls),tymmm btil lur.

Msl:150. gr cnbt quslu vzind tymmm ts,nmz n dstmz lms lzm dyil. mm gr sir

56


57/128

qusullrn vzind tymmm ts, nunl nmz ql bilmz vdstmz lmldr. Dstmz d l bilms, nun vzindbq bir tymmm d lmldr.

NMZ

Nmz dinin n mhm mllrindndir ki, gr llh-Tlnn drghnd qbul ls, sir ibdtlr d qbul lr; ygr qbul lunmzs sir mllr d qbul lunmz.

Nc ki, insn gnd b df yd ims, bdni irkdntmizlndiyi kimi blik tkil dn nmzlr d insngnhlrdn tmizlyir.

Dh y lr ki, insn nmz vtn vvlind qlsn. Hr

ks nmz lq v yngl sys, nmz qlmynlr kimidir.Pymbri krm (sllllhu lyhi v lihi v sllm) buyurub:Nmz hmiyyt vrmyn v nu yngl syn ks irtzbn lyiqdir.

Y lr ki, nmzn svbn zldn ilri grmsin.Msln, yuulu hld nmz dynmsn, nmzd gylrtrf bmsn. ksin, nmzn svbn rtrn mllri yrinytirsin: pk-pkiz pltrlr gysin, zn tirlsin, bndryb, dilrini yusun.

NMZIN NVLR

Nmz id ln msllr v nun hkmlri il tn lmqn vvld trltmq lzmdr ki, nmz y vcibdir, y dmsthb. Vcibi nmzlr d iki qismdir. nlrdn bzilrigndlik vzifdir ki, gn rzind msus vtlrd qlnmldr.Digr qismi is bzi vtlrd myyn sbblr gr vcib lurv gndlik vzif dyildir.

GNDLK NMZLRIN VTI

Msl:151. Gndlik vcib nmzlr bdir v nlrnmcmusu 17 rktdir: sbh (iki rkt), zhr v sr (hr biri drd

57


58/128

rkt), mrib ( rkt), i (drd rkt).Msl:152. Zhr v sr nmznn vt, ri zhrdn

mrib vtn qdrdir. Bu vtn vvlindn drd rktliknmz qlmq vt zhr nmznn msus vtdr v mrib

d l qdr vt qlnd, sr nmznn msus vtdr.Mrib v i nmznn vt gn btndn gc yrsnqdrdir. Mribdn rktlik nmz qlmq qdr vt mribnmznn msus vt, gc yrsn qdr drd rktlik nmzqdrind vt qlnd is i nmznn msus vtdr.

SBH ZNININ VTI

Msl:153. Sbh nmznn vt sbh znndn gn n

vt qdrdir ki, bu vt rzind qlnmldr. Sbh znn nqdr yn vtlrd qlns, bir qdr ydr. Sbh znnyn vtlrd gnn trfdn bir rt yur trf hrktdir ki, bun birinci fcr dyilir. Bu lq gnilnib yyls, bunikinci fcr dyilir ki, sbh nmznn vvl vtdr.

ZHR

Msl:154. gr ubuq v bu kimi yi quli vziyytd

yr btrslr, sbh gn nd nun klgsi gnbtn trfdr. Gn yur qldqc, nun klgsi zlr. ubuunklgsi zld istiqmtd n z (minimum) nqty tb snrrtm bld vt ri zhr v zhr nmznn vtnnvvlidir1.

MRB

Msl:155. Mrib vtdr ki, gnn btmsndn snrmriq trfind yrnn qrmzlq bn stndn gnbtntrf kmi lsun.

GC YRISI

1 mm bzi hrlrd (Mkk kimi) bzi vtlr zhrlnd ubuun klgsi tmmil y lur. Klg ynidngrnmy blynd mlum lur ki, zhr lmudur.

58


59/128

Msl:156. nmznn vtnn r ln gc yrsnhsblmq n htiyt vcib budur ki, gn btn vt il sbhzn rsnd ln vt ikiy blnsn.2

NMZ VTININ HKMLR

Msl:157. Gndlik nmzlrdn svy biri nmzlrnsusi vtlr ydur. Bu nmzlr myyn bir zmn(msln, yt nmz zlzl, y v gn tutulmlr), y dmyyn bir hdis (msln, myyit nmz bir mslmnn vfttmsi) il lqdr lrq vcib lur.

Msl:158. gr nmzn hms vtndn qbq qlns,yud qsdn z vtndn vvl qlm bls, btildir. (gr

nmz z vtnd qlns, hkm istilhnd nmz ddr vgr vt kndn snr qlns nmz qzdr dyirlr.)

Msl:159. nsn grk nmz, nun n myyn dilmivtd qlsn. gr qsdn vtd qlms gnhkrdr.

Msl:160. Msthbdir ki, nmz vvl vtd qlnsn. Nqdr vvl vt yn vtlrd qlns, bir qdr ydr.mm gr tir slmq myyn cht gr y ls(msln, gzlyib nmz cmtl qlmq ists), ybi ydur.

Msl:161. gr nmzn vt z ls v nun bzimsthb ilrini yrin ytirdikd nmzn bir hisssi zvtndn snr qlnm lcqs, grk msthbbi ilriyrin ytirmsin. Msln, gr qunut tutc tqdird nmznvt kcks, grk qunut tutmsn.

Msl:162. nsn sr nmzn zhrdn, i nmzn ismribdn snr qlmldr. gr qsdn sr nmzn zhrdn,

i nmzn mribdn vvl qls, btildir.QBL

Msl:163. zmtli Mkk hrind, Mscidl-Hrmdyrln Kb vi qibldir. Nmz qln nunl zbz

2Tminn zhr znndn 11 st 15 dqiq kndnsnr mrib v i nmznn r vt lur. Msln, gr

zhr zn 1215-d ls, gc yrs st 11

05-d lcqdr.

59


60/128

durmldr.Msl:164. Mkkdn knrd, rdn uzqd ln s z

qibly durs, bl ki, z qibly durub, dslr kifytdir.

NMZD BDNN RTLMS

Msl:165. Kiilr v lnlr nmzd vrtlrinirtmlidir. Dh y lr ki, gbkdn dizlr qdr d rtsn.

Msl:166. Qdnlr v qzlr nmzd btn bdninirtmlidirlr. mm zn, dstmzd yuyuln miqdrd,llrini bily qdr, yqlrn tpu qdr trmsi lzm(ilzmi) dyil, nun rtlmmsinin ybi ydur.

Msl:167. Nmz qlnn pltrnd dk rtlr

lzmdr:* Pk lsun (ncis lmsn);* htiyt-vcib gr mbh lsun (qsbi lmsn);* l hyvndn (msln, rit qnunlrn mvfiq

ksilmyn hyvndn) lmsn. Htt ppq v qy kimi ylrid;

* ti hrm ln hyvnlrdn (plng, tlk v s.) lmsn;* gr nmz qln kiidirs, pltr lis ipkdn v y

qzldn tunmu lmsn.Msl:168. Nmz qlnn pltrndn lv, bdni d pk

lmldr.Msl:169. gr insn pltr v bdninin ncis lmsn

bils, mm nmz vt unuts v nunl nmz qls, nmzbtildir

Msl:170.dk hllrd nmz qlnn bdni v y

pltr ncis ls, nun nmz shihdir:* Bdn v y pltrnn ncis lmsn bilms v nmzqlndn snr b ds;

* Bdni v y pltr, bdnind ln yr sbbil ncis lsv nu suy kmk, dyimk tin ls;

* Nmz qlnn pltr v y bdni dirhm miqdrndn zqn bulrs;1

1Bu msld bir n istisn hl vrdr ki, Tvzihul-60


61/128

* Ncis pltr v y bdnl nmz qlm nr ls(msln, suy kmy suyu lms).

Msl:171. gr nmz qlnn, vrti rt bilmyn kiikpltrlr (crb, lck v s. kimi) ncis ls, yud ncis dsml

cibind ls, bu hld ti hrm v y murdr lmu hyvndnhzrlnm lms, nunl nmz qlmn ybi ydur.

Msl:172. Nmzd b, pltr v pltrlrn n tmizinigymk, iyli tirdn istifd tmk, qiq zk tmqmsthbdir.

Msl:173. Nmzd qr, irkli, dr, stnd kil lnpltr gymk; hminin pltrn dymlrinin q lmsmkruhdur.

NMZ QILNIN YR

Msl:174. nsnn nmz qld yrd dk rtlrlmldr:

* Mbh lsun (qsbi lmsn);* Hrktsiz, qrrln lsun (mn kimi hrkt hlnd

lmsn);* Yri dr, tvn lq ln yrd qlnmsn ki, nun qiym,

rku, scdsini shih trzd yrin ytirmk mmkn lsun.* gr nmz qlnn yri ncis ls, bdn v y pltr

siryt dck drcd y lmsn;* Nmz qlnn (scdd) lnnn qyduu yr ncis lmsn;* Nmz qlnn lnnn yri yqlrnn qyduu yrdn drd

bl brmq qdr uc, yud lq lmsn. mm yrin lq-ucl z ls, ybi ydur.1

NMZ QILNIN YRNN HKMLRMsl:175. rsizlik hlnd hrkt dn yrd (qtr v

tyyr v s. kimi) v y tvn lq, yud dr (sngr kimi),hbl dz lmyn yrd nmz qlmn ybi ydur. mm

msil rislsinin 867-ci mslsin b bilrsiniz.1Sir rtlr Tvzihul-msil rislsinin 878-ci

mslsind qyd lunmudur61


62/128

mmkn ln qdr hrkt hlnd bir y ummldr(qiblnin istiqmti v muvlt riyt tmkl).

Msl:176. nsn grk db qydlrn riyt dibPymbr (s)-in, immlr (lyhims-slm)-n qbrindn

qbqd nmz qlmsn (yni rs qbr trf lmsn). grbl nmz qlms htirmszlq ls bu i hrm, nmz dbtildir.

Msl:177. Msthbdir ki, insn vcib nmzlr msciddqlsn. Mqdds slm dinind nmzn mscidd qlnmsndir lu tvsiy lunmudur.

MSCDN HKMLR

Msl:178. Qyd luncq msllrdn mscid gtmyinv nd nmz qlmn hmiyytini b dmk lr:

* Mscid gtmk msthbdir.* Nmz qln lmyn mscid gtmk msthbdir.* Mscidin qnuluund ln bir ksin zr lmdn

msciddn bq yrlrd nmz qlms mkruhdur.* Msthbdir ki, insn mscid gtmyn bir ksl rk

ymsin, ilrind nunl mvrt tmsin, nunl qnulmsn, n qz vrib qz lmsn.

Msl:179. Mscidd bu ilr hrmdr:* htiyt vcib gr qzll zint vrmk;* Mscidi murdrlmq; Hr ks ncis lduunu bils, drhl

pklmldr.* Mscidi stmqhtt rb ls d;* nsn v hyvnlrn klini kmk;

Msl:180. Mscidl lqdr ln dk ilrmsthbdir:* Mscid hmdn tz gdib, hmdn gc mq;* Mscidin iqlrn yndrmq;* Mscid gtmk istyn bir ks msthbdir ki, zn

tirlsin, pk-pkiz, n y pltrn gyinsin;* Mscid dil lnd vvl s yn, nd is sl

yn tsn;

62


63/128

* Mscid dil lnd msthbdir ki, mscid htirmniyyti il iki rkt nmz qlsn.

Msl:181. Mscidl lqdr dk ilr mkruhdur:* Mscidd ytmq (gr rsizlik zndn ls, mkruh

dyil);* Mscidd nmz qlmdn, sdc lrq rn kid yri

kimi smk;* Dny ilri brsind shbt tmk;* zn, burunun suyunu mscid tmq;* Ssi ucltmq, qqrmq; (mm zn n ssi ucltmn

mnsi ydur.)* Mscidd lvr tmk;

* Srmsq, sn v bu kimi ylr yyib, zndn glnqu il cmt ziyyt vrn sin mscid gtmsi.

NMZ N HZIRLIQ

Dstmz, qusul, tymmm msllrini, nmzn vt,nmz qlnn mkn v pltrn id ln msllri yrndikdnsnr nmz hzrlrq.

Msl:182. Nmz qln s msthbdir ki, gndliknmzlrdn qbq vvlc zn, ndn snr iqmni dsin vsnr nmz blsn.

ZNllhu kbr______________________4 df

hdu n l ilh illllh____________2 dfhdu nn Muhmmdn Rsulullh_2 dfHyy lsslt____________________2 dfHyy llflh____________________2 dfHyy l yril ml_______________2 df

llhu kbr_____________________2 dfL ilh illllh___________________2 df

63


64/128

QMllhu kbr______________________2 dfhdu n l ilh illllh____________2 dfhdu nn Muhmmdn Rsulullh_2 df

Hyy lsslt____________________2 dfHyy llflh____________________2 dfHyy l yril ml_______________2 dfQd qmtisslt__________________2 dfllhu kbr______________________2 dfL ilh illllh____________________1 df

Msl:183. hdu nn liyyn vliyyullh zn v

iqmnin hisslrindn dyil. mm y lr ki, hdu nnMuhmmdn Rsulullh ddikdn snr qrbt qsdi ildyilsin.

ZN V QMNN HKMLR

Msl:184. zn v iqm nmz vt dil lndn snrdyilmlidir. gr nmz vtndn qbq dyils, btildir.

Msl:185. qm zndn snr dyilmlidir; gr ndnvvl dyils, shih dyildir.

Msl:186. zn v iqmnin cmllri rsnd fsilslnmmldr. gr nlrn rsnd di hldn fsil dsgrk ynidn dyilsin.

Msl:187. gr hr hns cmt nmz n zn viqm dyilmi ls, cmtl birlikd nmz qln bir ks znmz n zn v iqm dmmlidir.

Msl:188. gr insn nmz qlmq n mscid gdibrd tkil lunn cmt nmznn qurtrdn grs, bucmt nmz n zn v iqm dyilmi ls, n qdr ki,crglr pzulmyb v cmt dlmyb z nmz n znv iqm umq lzm dyil.

64


65/128

Msl:189. Msthb nmzn zn v iqmsi ydur.Msl:190. Msthbdir ki, un dnyy gldiyi ilk gnd

s quln zn, sl quln is iqmni dsinlr.Msl:191. Msthbdir ki, zn dmk n myyn

lunn s dil, vt tnyn, ssi uc lsun.NMZIN MLLR

Msl:192. Nmz llhu kbr dmkl blyr, slmdmkl qurtrr.

Msl:193. Nmzn ilri y vcibdir, y d msthbdir.Msl:194. Nmzn vciblri n birdir. nlrn bzilri

rkn, bzilri is qyri-rkndr.

NMZIN VCBTI

* Niyyt* Qiym* Tkbirtul-hrm* Rku* Scd* Qirt

* Zikr* Thhd* Slm* Trtib* Muvlt

Nmzn rknlri

* Niyyt* Tkbirtl-hrm* Tkbirtl-hrm ddiyi vt, hminin rkuy mttsil ln

(rkudn qbqk) qiym (yni yq st durmq),* Rku* ki scd.

RKN L QYR-RKNN FRQ

65


66/128

Msl:195. Nmzn rknlri nun ss hisslridir. grinsn nlrdn birini yrin ytirms, yud nmzd rtrs,htt unutqnlq zndn d ls, nmz btil lur. Bzivcibtlr is rkn dyil. nlrn yrin ytirilmsinin lzm

lmsn bmyrq, qsdn yrin ytirilmzs, nmz btillur. mm shvn, unutqnlq zndn zldlb-rtrls btillmz.

NMZIN VCBTININ HKMLR

Niyyt

Msl:196. nsn nmzn vvlindn rn qdr z

niyytind sbit qlml, n tdiyini bilmlidir. nu llh-Tlnnmrini yrin ytirmk niyyti il qlmldr.

Msl:197. Niyytin dild dyilmsi lzm (ilzmi) dyil.mm gr dild d dslr, ybi ydur.

Msl:198. Nmz hr nv riy, zn kims gstrmkdnuzq lmldr, yni ylnz llhn mrini yrin ytirmk nqlnmldr. Dmli nmzn hms, yud bir hisssi llhdnqyrisi n qlns, btildir.

Tkbirtl-hrm

Msl:199. Qyd lunduu kimi nmz llhu kbrdmkl blyr v bu tkbir tkbirtul-hrm dlnr. (nki, butkbiri dmkl nmzdn qbq hll ln bir ilr (ymk,imk, glmk, lmq v s.) nmz qln hrm lur.)

Msl:200. Tkbirtl-hrm, hbl nmz snsndk sir

tkbirlri dynd llri qulqlrn mqbilin qdr qldrmqmsthbdir.

Qiym

Msl:201. Qiymyni yq st durmq. Nmz qlntkbirtl-hrm v qirti qiymd, bdnin rm lduu hldyrin ytirmlidir.

Msl:202. gr insn rkunu unuts v qirtdn snr

66


67/128

scdy gts, mm scdy tmzdn qbq rku tmdiyiydn ds, y qlb ynidn rku tmli, snr scdygtmlidir.

Msl:203. Nmz qln sin yq st ln vt hr iki

yn yrd lms vcibdir. mm bdnin rlnn hr ikiyn stn dmsi lzm (ilzmi) dyil, htt bir yn stnd ds ybi ydur.

Msl:204. gr bir ks nmz snsnd mumiyytl httsy, divr syknmkl d ls, yq st dur bilms,turub z qibly nmz qlmldr. tur d bilms, uznbnmz qlmldr.

Msl:205. Vcibdir ki, rkudn snr kmil surtd qlb

snr scdy gtsin. gr bu qiym (durm) qsdn trk tsnmz btildir.

Qirt

Msl:206. Gndlik nmzlrn birinci v ikinci rktindvvlc Hmd, snr is bir Sur (msln, Tvhid sursi)btv unmldr.

Hmd sursi

Bismillhir-rhmnir-rhim.lhmdu lillhi Rbbil-lmin.

r-rhmnir-rhimMliki yvmiddin.yyk nbudu v iyyk nstin.hdins-sirtl mstqimSirtl-lzin nmt lyhimyril-mzubi lyhim vlzzllin.

Tvhid sursi

67


68/128

Bismillhir-rhmnir-rhimQul huvllhu hdllhus-smdLm ylid v lm yuld

V lm ykun lhu kufuvn hdNmzn nc v drdnc rktlrind, y tkc Hmd

dyilmlidir, y d df tsbihti-rb. htiyt vcib budur ki,tsbihti-rb df dyilsin.

Tsbihti-rb

Subhnllhi vlhmdu lillhi v l ilh illllhu vllhukbr.

Qirtin hkmlri

Msl:207. Nmzn nc v drdnc rktlrindHmd, yud tsbihti-rb lqdn, hst unmldr.

Msl:208. Zhr v sr nmznn 1-ci v 2-ci rktind dHmd v Sur hst unmldr.

Msl:209. Kiilr v lnlr sbh, mrib, i nmznn

(1-ci v 2-ci rktind) Hmd v Surni ucdnumldrlr. mm qdnlr v qzlr nmhrm slrsslrini itmzs, ucdn ql bilrlr. mm gr nmhrmnlrn ssini its, htiyt-vcib gr hst qlmldrlr.

Msl:210. gr insn nmz ucdn qlml lduu yrdqsdn lqdn v y lqdn qlml lduu yrd qsdnucdn qls nmz btildir. mm unutqnlq, yud mslnibilmmzlik zndn ls, shihdir.

Msl:211. gr Hmd v Surni uduu vtd shvtdiyini b ds (msln, lqdn qlml lduu yrducdn qls), uduu miqdr ynidn ums lzm dyil.

Msl:212. nsn nmz yrnmlidir ki, shv umsn.gr bir ks nmz dzgn kild mumiyytl yrn bilmirs,nc bcrrs, l d qlmldr v htiyt-msthb budur ki,nmz cmtl qlsn.

68


69/128

Rku

Msl:213. Nmz qln hr rktd qirtdn snr qdryilmlidir ki, llrini dizin qy bilsin. Bu ml rku dyilir.

Rkud zikr dmk vcibdir.Msl:214. nsn rkud hr zikri ds kifytdir. mmhtiyt-vcib budur ki, df subhnllh, yud bir dfsubhn Rbbiyl zimi v bi hmdihdn z lmsn.

Msl:215. Rkud vcibi zikr dyildiyi vt, bdn rmlmldr.

Msl:216. gr rku hddin qdr yilmzdn v bdnrm lmzdn qbq rkunun zikrini ds, nmz btildir.

Msl:217. gr vcibi zikr qurtrmzdn vvl qsdnbn rkudn qldrs, nmz btildir.

Scd

Msl:218. Nmz qln s vcib v msthb nmzlrnhr rktind rkudn snr iki scd tmlidir.

Msl:219. Scd mldir ki, ln, llrin ii, dizlrin gzv iki yn b brmnn ucu yr qyulsun. Scd hlnd

zikr dmk vcibdir.Msl:220. Scdd hr zikr dyils, kifytdir. Bu rtl ki,

nun miqdr df subhnllh v y bir df subhnRbbiyl-l v bi hmdihdn z lmsn.

Msl:221. Scdnin zikri dyiln vt bdn rm lmldr.Msl:222. gr ln yr tmzdn v bdn

rmlmmdn qbq qsdn scdnin zikrini ds, nmzbtildir. mm unutqnlq zndn ls, ynidn, bdn rmln hld zikri dmlidir.

Msl:223. Birinci scdnin zikri qurtrndn snr qlbturmq, bdn rm lduqdn snr ynidn scdy gtmklzmdr.

Msl:224. gr nmz qln s zikr tmm lmmdnqbq qsdn bn scddn gtrs, nmz btildir.

Msl:225. Scdnin zikrini ddiyi vt gr yddi scdzvndn birini qsdn yrdn qldrs, nmz btildir. mm

69


70/128

zikr dmdiyi vt lndn bq sir zvlri yrdn qldrbynidn yr qys, ybi ydur.

Msl:226. gr nmz qln yn b brmqlr ilyn bq brmqlrn d yr qys, ybi ydur.

Msl:227. Nmz qln s scdd lnn yr, yudyrdn gyrib gyiln v yyiln lmyn ylr (ubuq, cyrp v s.) qymldr.

Msl:228. Mdndn rln ylrqzl, gm,qiq, firuzy v s. kimi ylr scd tmk shih dyil.

Msl:229. Yrdn gyrn v hyvnlrn ymi ln ylr(t, smn kimi) scd tmk shihdir.

Msl:230. gr kz, scdnin shih lduu ydn

(Msln, smn, yud cdn) dzls, n scd tmkshihdir. Hbl, pmbqdn hzrlnn kz scd tmyin ybiydur.

Msl:231. Scd n hr ydn y Hzrt Syyid-hd mm Hsynin (lyis-slm) trbtidir. ndn snr ditrpq, snr d v dh snr bitgilrdir.

D QYDD SCD D BLMYN SLRN

VZFLRMsl:232. lnn yr tdr bilmyn bir ks bcrd

qdr yilib mhr uc bir yin stn qyml v scdtmlidir. mm llrin iini, dizlrini v yqlrn brmqlrndi qydd yr qymldr.

Msl:233. Scd n mumiyytl yil bilmyn bir ksyr turub b il (scdy) ir tmlidir. mm htiyt vcib

budur ki, mmkn lrs, mhr qldrb lnn n qysun.QURNIN VCB SCDS

Msl:234. Qurnn drd sursind vcibi scd vrdr.nsn hr vt bu yni us v y bqs uynd n qulqss, drhl scd tmlidir. gr qulq sms v scd ysiquln dys, htiyt-vcib gr scd tmlidir.

Msl:235. Scd ysi ln surlr dklrdn

70


71/128

ibrtdir:* Ncm Sursi;* lq Sursi;* Scd Sursi;

* Fussilt Sursi.Msl:236. gr scd tmyi unudrs, hr vt ydn

ds, scd tmlidir.Msl:237. gr scd ysini rdi, tlvizr v y

mqnitfndn its, grk scd tsin.Msl:238. gr scd ysinin insn ssini yyn

gclndiricidn its, scd tmsi vcibdir.Msl:239. Bu scdd zikr dmk vcib dyil, mm

msthbdir.

THHD

Msl:240. Vcibi nmzlrn ikinci v rnc rktind,ikinci scddn snr turub, bdnin rm lduu hldthhd umldr. Yni dmlidir:

hdu n l ilh illllh, vhdhu l rik lh, v hdunn Muhmmdn bduhu v Rsuluh. llhumm slli lMuhmmdin v li-Muhmmd.

SLM

Msl:241. Nmzn rnc rktind thhddn snrturduu v bdnin rm lduu hld slm dyib nmzqurtrmq lzmdr. Yni dyilmlidir:

sslmu lyk yyuhn-Nbiyyu v rhmtullhi vbrktuh

sslmu lykum v rhmtullhi v brktuh, yudsslmu lyn v l ibdillhis-slihin. dsinMsl:242. gr sslmu lyn v l ibdillhis-slihin

71


72/128

ds, htiyt-vcib budur ki, ndn snr sslmu lykum vrhmtulhi v brktuhu d dsin.

TRTB

Msl:243. Nmz grk bu trtibl qlnsn: niyyt,tkbirtl-hrm, qirt, rku, scd v ikinci rktd scdlrdnsnr thhd v rnc rktd thhddn snr slm.

MUVLT

Msl:244. Muvltyni nmzn hisslrini bir-birininrdnc yrin ytirmli, rlrnd fsil slmmldr.

Msl:245. gr bir ks nmzn hisslri rsnd bir qdr

fsil sls v dh nmz qlr dyilms, nmz btildir.Msl:246. Rku, scd v qunutu uztmq, byk surlri

umq nmzn muvltn ll ytirmir.

QUNUT

Msl:247. Msthbdir ki, nmzn ikinci rktind Hmd-Surdn snr v rkudn qbq qunut tutulsun. Yni nmz

qln llrini qldrb znn mqbilind tutsun, du v y zikrdsin.

Msl:248. Qunutd hr zikr, htt bir df subhnllhdyils kifytdir. mm dh y lr ki, bu du unsun:

Rbbn tin fid-dny hsntn v fil-irti hsntn vqin zbnnr.

NMZIN TQBTI

Tqibtyni nmzn slmndn snr zikr tmk, du vQurn umq.

Msl:249. Dh y lr ki, tqibt z qibly durubusun.

Msl:250. Tqibtn rbc lms vcib dyil. mm dhy lr ki, du kitblrnd tvsiy lunnlr usun.

Msl:251. Nmzdn snr dh sifri lunn tqibtHzrti Zhr (slmullhi lyh)-nn zikridir ki, bu trtibl

72


73/128

dyilmlidir: 34 df llhu kbr, 33 df lhmdu lillh, 33df subhnllh.

NMZI BTL DN YLR

Msl:252. Nmz qln s tkbirtl-hrm dyrknmz blyndn qurtrn qdr bzi ilr n hrm lur.gr nmz hlnd nlrn birin ml ts nmz btildir. cmldn:

* Dnmq;* Glmk;* lmq;* z, qibldn bq trf dndrmk;

* Ymk v imk;* Nmzn surtini (frmsn) pzmq;* Nmzn rknlrini zltmq v y ltmq.(195-ci msld qyd lunn kimi.)1

NMZI BTL DN YLRN HKMLR

DNIMQ

Msl:253. gr nmz qln s qsdn mns ln birklm ds (istr bir hrfli lsun, istrs d hrfli lsun), nunvsitsil myyn mnn tdrmq ists, nmz btildir.

Msl:254. gr shvn (msln, nmz hlnd lduunuunudrq) bir sz ds nmz btil lmz.

Msl:255. skrmk, sqrmq nmz btil tmir.Msl:256. nsn nmz hlnd grk bqsn slm

vrmsin. mm bqs n slm vrs, cvb vrmsi vcibdir

v l cvb vrmlidir ki, slm klmsi vvld lsun. Msln,slmun lykum. mm lykumus-slm dmmlidir(slm klmsini r slmmldr).

LMQ V GLMK

1Nmz btil dn sir ylrl tn lmq nTvzihul-msil rislsinin 1148-ci mslsin bbilrsiniz.

73


74/128

Msl:257. gr nmz qln qsdn ucdn gls nmzbtildir.

Msl:258. Glmsmk (tbssm) nmz btil tmir.Nmzd llh qrusundn qyri mqsdl lmq nmz

btil dr.Z QBLDN VRMK

Msl:259. gr nmz qln qsdn zn qibldn birqdr dndrs, bl ki, z qiblydir dmslr, nmzbtildir.

Msl:260. gr qsdn, yud shvn rsn qiblyvirs, yud qibldn s v y sl dns nmz btildir.

YMK V MK

Msl:261. gr nmz qln bir y ys v y is, bl ki,n nmz qlr dyilms, nmz btildir.

Msl:262. gr nmz qln bir y ys v y is, httnmzn surti pzulms d htiyt vcib gr nmz btildir.

NMZIN SURTN PZMQ

Msl:263. gr nmz qln s, nun surtini pzn (llmq, hvy tullnmq v s. kimi) bir i grs, htt unutqnlqzndn ls d nmz btil lr.

Msl:264. gr nmz snsnd, nmz hlndn ricln qdr skit qls, nmz btildir.

Msl:265. tiyr zndn vcibi nmz pzmq hrmdr,mm rsizlik hlnd cizdir. cmldn:

* Cn v mln hifz lunms n;* Cn v ml dyn zrrin qrsn lmq n.Msl:266. dk rtlrl cmtn brcunu qytrmq

n nmz ksmyin ybi ydur:* Nmz snsnd brcunu vr bilmzs;* Tlbkr (brc vrn) z brcunu ndn istyrs;* Nmz vt z lms, yni brcu vrndn snr

nmzn vtnd ql bilrs.

74


75/128

Msl:267. mm hmiyyti lmyn bir yi hifztmk n nmz pzmq mkruhdur.

Msl:268. Nmzd mkruh ln ylrdn bzisi:1-z zcq s v y sl dndrmk

Documents

Lankarani Javan Asl