/s-sena l-ohra,fdan il-ktejjeb, kont ktiht dwar il-KappucciniZwieten u hafna kienet ghogbithom din l-idea u t-taghrifdwarhom, u ghalhekk din «-sene gejt inkoragit nikteb xitaghrif dwar H-Karmelitani Zwieten. Ma kienetx xi hagafacli imma bil-ghajnuna ta' Patri Anthony Cilia O.Carm,Patri Martin Schembri, Mons. Carmelo Zammit u l-Kan. JoeAbela, rnexxili li nsib taghrif bizzejjed sabiex inkun nista'nikteb dwarhom.Ta' dan ix-xoghol nixtieq li nirringrazzjahom tal-ghajnunaslew/a taghhom.

Patri Emmanuel Castagna twieled iz-Zejtun fis- 17 ta' Jannar 1828. Missieru kien Guteppi u ommu Marija Tereza; gie msemmi Emmanuel u Antonio. Il-Parrinijiet tieghu kienuRicardo Castagna u Marija, bint Toni Ellitl.Il-genituri tieghu rabbewh tajjeb hafna u meta kiber tawh l-edukazzjoni kifsetghu, billi dakiz-zmien ma kienx hawn l-edukazzjoni bilfors. Meta kien zghir kien ihobb jilgtiab bl-affari-jiet tal-knisja, u ma damx wisq ma tghallem il-quddies bil-Latin u kien inimur il-parroccasabiex jghin xi qassis metajqaddes.Meta kiber wera x-xewqa lill-genituri tieghu li jixtieq jidhol patri mal-Karmelitani w l-genituri laqghu din l-ahbar bil-ferha w inkuraggewh hafna sabiex ikompli, tant li haduhil-kunvent tal-belt Valletta, tkellmu mas-Superjur u dan, wara li ra r-rieda u l-intelligenzatieghu aciettah li jidhol bhala novizz maghhom, fejn beda juri nteress fl'istudji tieghu ukienjigi minn ta' quddiem fl-ezamijiet. L-istudji ssoktaw sakemm waslet dik il-gurnata tantj^, mistennija minnu, minn qrabatu u mill-hbieb tieghu. metafl-20 ta' Dicembru 1856

gie ordnat sacerdot mill-Isqof Mons. Publio M.Sant.Huwa hadem hafna fil-kunvent tal-belt Valletta u kien attiv hafna kemmfil-

,rmqr 25 ta' Novembru - Zejlun

priedki U kien jaghmel, u aktar tard fll-qrar u servizzi ohra. Kien ubbidjenti u mahbub hafna mis-superjuri tieghu u mill-komunita' tal-Belt.Dan in-novell sacerdot ma damx wisq ma qabditu, marda serja hafna tant Hfuq talba tieghu, s-superjuri baghtuh iz-Zejtun ghand H-genituri tieghu sakemm ifieq. Ghal hafna xhurbaqa' hawn biex jiehu sahtu minn din il-marda, imma minhabba ii ma setghax jirpilja wbeila sejjer lura, nghata s-Sagramenti fdin il-parrocca fejn kien assistit mill-Kappillan urettur ta' din il-knisja. Nghata l-Vjatku Solenni minn hutu religjuzi w l-Griznia tal-Mordamill- Viii Kappillan Dun Angela mghejjun b 'devozzjoni kbira minn Dun Pawl Ellul, rettur uKappillan ta' din il-parrocca. Meta kellu 32 sena, 6 xhur u 51 'ijiem dan il-patri KarmelitanEmmanuel Castagna fid- 9:15Am halla dan il-wied ta' dmugh nhar it- 23 ta' Lulju 1860,mibki minn hutu l-patrijiet Karmelitani, il-genituri tieghu, qraba u hbieb.Il-katavru tieghu fit- 5:30Pm gie trasportat lejn il-knisja konventwali tar-Reverendi PatrijtetKarmelitani tal-belt Valletta mir-Rev. Prijur ta' dan il-kunvent. Hemmhekk wara li saru r-riti tal-funeralgie mehud ghal kripta tal-kunvent ta' l-Imdinu fejn saret id-difna.

$m MKrttein) ̂ dfe ©JSmrnFra Vertan Vella twieled iz-Zejtun fl- 4 ta' Gunju 1883. Bin Guzeppi u Maria Spiteri u giemsemmi Lorenzo. Huwa gie mibghut fl-iskola tar-rahal umeta kiber mar jitghallem is-sengha ta' mastrudaxxa, fejnwera nteress fdin is-sengha, tant li l-imghallem tieghu metarah li huwa tajjeb, kien ihallih jahdem ghal rasu. Meta kiberfetah hanut ghal rasu fl sqaq privatft Trig San Pawl, kwaziquddiem id-dar taghhom.Meta kiber sewwa, jigifieri meta kellu madwar 36 sena, thajar jidhol ajk mal-patrijiet Karmelitani. Il-genituri tieghutiadu pjacir b'din l-ahbar u nkuraggewh hafna. Huwa marghand is-Superjur u gie accetat. Beda in-novizzjat fit- 23 ta'Novembru 1919, fdin il-professjoni tieghu tawh l-isem ta'Fra Vertan li baqa' maghrufbih il-kumplament ta' hajtu.Fra Vertan kien umli hafna u ubbudjenti lejn is-Superjuritieghu u kien mahbub hafna mill-komunita'. Meta Fra Ver-tan beda jirranga xi haga fl-aperturi tal-kunvent, kulhaddbaqa' mistghagebbl-abilta' tieghu, tant li s-superjuri tieghumalajr bdew jixtrulu l-ghodda, barra minn dak li kien gabmiegliu mid-dar. Huwa kien fil-kunvent tal-belt Valletta fejnbeda billighamel il-librerija tal-kunvent. Wara ghamelpulp-tughal knisja l-qadima tal-Balluta li ghadu jezisti u qieghed fis-sagristija tal-parrocca tal-Balluta. F'din is-sagristija,wiehed ghadu jista' jara diversi ghamara li hadem Fra Ver-tan. Fil-knisja l-qadima kien hadem il-kor u kellu hafna kliem ta' tifhir dwaru. Dan ix-xoghol kien isir kollu bl-idejn ghax H-magni kienu ghadhom ma waslux. Huwa kellu post fejn jahdemfil-bitha tal-kunvent tal-Balluta, fejn ilium ghadhemm hafna mill-ghodda lihit kien juza. Dawn qishom il-muzew tieghu.Fra Vertan baqa'jilghallem avolja kien kiber ft-eta, tant li wara ghamel

Festa Santa Katanna

65

kors fll-Malta Society of Arts Manufacture and Commerce fejn gie l-ewwel fdan il-kors.Tawh diploma li wiehed ghadu jista' jara fis-sagristija tal-kunvent tal-Balluta. Ta' minisemmi li Fra Vertan hadem is-sengha tieghu wkoll b'opri sbiehfuq l-injamfil-Collegio SanAlberto fRuma fejn qala' hafna tifhir.Kien ihobb jigi ghand hutu, specjalment ghand Frangisk, is-sagristan taz-Zejtun. Metajlena kont ghadni tifel u kont inkun il-parocca, kont immur sabiex inbuslu idejh izda huwama kienx ihallini.Huwa kien ihobb hafna l-festa tal-Balluta u ma' kienx jonqos li jaghti palata, kemm fid-disinn u xoghol iehor ta' l-injam ghat-toroq tal-parrocca.Imma s-siegha ta ' kulnadd tasal u Fra Vertan Italia dan il-wied tad-dmugh nhar it-Tlieta17 ta' Gunju 1952, fl-eta ta' 67sena fl-isptar San Luqa, mibki minn hutu l-patrijiet tal-ko-munita' Karmelitana, specjalment dawk tal-Balluta, minn hutu u l-hbieb Zwieten u dawk ligieli ghamluha mieghu. Sarlu funeral li kien jixraqlu, u warn s-servizzfunebri li sarlu, giemidfun fll-kannierja tal-Karmelitam fl-lmdina.

Patri Wistin Caruana twieled gewwa z-Zejtunflt- 3 ta' Lulju 1900. Bin Vincenzo u TeresaMifsud u gie msemmi Angela. Huwa dahal fl-Ordni Karmelitan u wara sena ghamel l-ewwel professjoni tieghufl- 24 t'Ottubru 1918. Kien mibghut Ruma biexjistudja l-Filosofi-ja fl-Universita' Gregoriana. Meta spicca rritorna art twelidu u ghamel kors fit-Teologijafl-Universita' ta' Malta, li dak iz-zmien kienet fil-belt Valletta. Patri Wistin kien ordnatSacerdotfid-19 ta ' Dicembru 1925.Patri Wistin iddedika hafna minn hajtu ghas-sagrament ta ' rikonciljazzjoni u b 'mod specjalighax-xandir tal-kelma t'Alla, hekk H kien maghruf mal-parrocci ta ' Malta u Ghawdex koll-ha ghal priedki tieghu. Ghal 15 il-sena (1946-1961) kien kappillan tal-parrocca ta' SantaVenera (Il-knisja l-qadima) u ghadda xi snin fll-kunventi tal-belt Valletta u tal-Fgura.Patri Wistin kien, bhal huh Patri Klement, ihobb hafna rahal twelidu u fkull okkazjoni lijkollu kien jigi saz-Zejtun, kultant ma ' huh, imma fll-festi principali, bhal Santa Katarina ul-Gimgha l-Kbira, kont tarahfil-kor magenb l-arcipriet ujiehu sehem fil-funzjonijiet u ankefll-purcissjonijiet.Matul (7-75 il-sena li ghamel bhala kappillan ta' Santa Venera, fl-1947 fetah il-kappellata' Chateau Lonz li qabel kienet fidejn ir-Royal Airforce u li nghatat lill-patrijiet Karmeli-

tani mill-ahwa Apap,flzmien Patri Alfons Zam-mit O.Carm. Il-patrijietKarmelitani gew mghotija bicca art li wara gietmibdula ma bicca art ohra mill-ahwa Zammitghal bini tal-knisja il-gdida

••;.-:..

Festa Santa Katarina V-M- -

67

ta ' Santa Venera. Patri Wistin mill-ewwel beda l-hidma tieghu biex il-progett tal-knisja il-gdida jkun jista' jibda. Huwa bedajheggeg lilpoplu Vendriz, fl-appelli tieghu biex kulhaddjagtimel l-almu tieghu kollu biex jingabru l-flus biex il-knisja l-gdida setghet tibda tinbenakemm jista 'jkun malajr, ghax il-parrocca kienet qed tikber gmielha u kien qedjinhass sewil-bionn tal-bini ta ' knisja akbar mill-knisja l-qadima U saret zghira wisq ghal popolazzjonita' Santa Venera. Fil-fattjl-1956, giet mahtura l-ewwel kummissjoni ghal bini tal-knisja I-gdida u Patri Wistin kien il-prokuratur taghha flimkien ma Patri Nerik Zahra O.Carm.Is-siegha ta ' l-ahhar tasalfuq kulhadd u Patri Wistin halla dan il-wied tad-dmugh fit- 3 ta 'Marzu 1969, u wara lisarlu servizzfunebri gie midfun fil-kripta tal-Karmelitani fl-Imdina.

Patri Gwann Zahra twieled iz-Zejtun fis-27 ta' Marzu 1897. Then Guzeppi u Antonia xebbaGrima u gie msemmi Joseph. Huwa dahal l-iskola primarjau aktar tard dahal jistudja fl-iskola tal-apprentisti fid-Dock-yard, ta' Bormla fejn hadem ghal xi zmien.Fil-bidu tal-ghoxrinijiet ta' hajtu issieheb mal-Ordni Karmel-itan.Wara li temm in-novizzjat ipprofessa l-voti religjuii tal-ubbi-djenza, tal-faqar u tas-safa, nhar it- 3 ta ' Gunju 1920. Komplaimbaghad bl-istudji tieghu tal-Filosofija u t-Teologija. PatriGwann kien ordnat sacerdot nhar is- 6 ta ' Jannar 1927.Il-hidma tieghu fl-ordni Karmelitan kienet principalmentfil-parrocca ta' Santa Venera fejn ghadda 32 sena fhidmafejjieda, Hawn ghal 12 il-sena kien il-pirjol tal-Komunita'religjuza. Kien fl zmienu li saru diversi xoghlijiet fl-istessparrocca, fosthom il-ftuh u t-tberik tal-Kappella ta ' ChateauLonzfi triq San Guzepp (fejn ilium hemm ic-centru Parrok-kjali) kifukoll it-tqeghid ta' l-ewwel gebla tal-knisja l-gdida,li Hum qed isservi ta' parrocca. L-ahhar 16 il-sena la' hajtuPatri Gwann ghaddihom fil-kunvent tal-Imdina.Mietfl-isptar Sir Paul Boffa nhar it-tnejn 25 ta' Mejju 1981.It-Funeral sarfil-knisja tal-Karmnu fl-Imdina u kien midfunfic-cimiterju ta' Santa Marija Addolorata, Rahal Gdid.

I if mm orul-u u'P. GWANN 2AHRA

K«rn

misrieden jippriedka fil-bicca l-kbira tal-knejjesta' Malta u Ghawdex. Kien sahansitra mistie-den jippriedka f Tunes ufl Sqallija. Mill-1935 sal1946 flz-zmien difficli tal-gwerra, kien kappillantal-parrocca ta' Santa Venera. Kien tassew mahbub mill-parruccani. Fl-istess zmien kien ukollil-pirjol tal-komunita'. Ufficji ohra U kellu Pa-tn Alfons kienu ta' Kunsillier u segretarju tal-Provincjal.Wahda mill-hidmiet important! ta' Patri Alfonskienet dik li Hum hija l-parrocca ta ' Fleur de Lys,fejn haseb ghac-centru pastorali ta ' dik il-komu-nita ' billi xtara l-art madwar il-knisja. Kien im-baghad meta il-Komunita ' ta ' Fleur de Lys saretawtonoma, li Patri Alfons kien l-ewwel pirjol taghha.Ghal xi zmien huwa kien ukoll il-konfessur tas-sorijiet Agostinjani ta ' Hal Qormi u tas-sorijiettal-Bon Pastur ta ' Hal Balzan. Fir-Randan tal-1935 huwa kien mar Tunes biex jaghmel 1-ez

ercizzi lill-Maltin t'hemmhekk.Ghal xi zmien kien jahdem ukoll fil-komunita ' tal-Imdina u kien ukoll wiehed mill-ewwelpatrijiet fil-komunita ' tal-Fgura fll-bidu taghha. Patri Alfons kien ihobb hafna lill- rahal twelidu, u spiss meta kien ikollu ftit tal-hin kien jigi saz-Zejtun, specjalment fil-festa ta 'Santa Katarina u dawk tal-Gimgha 1-Kbira. Ta ' min isemmi li l-ahhar priedka li saret ta'tlett sieghat nhar il-Gimgha l-Kbira kien ghamilha hufl-1955. Wara dik is-sena kienet in-bidlet il-liturgija u din il-priedka ma baqghetx issir.Patri Alfons Zammit kien l-ixjeh patri tal-komunita ' Karmelitana madwar id-dinja, huwaghadda l-ahhar snin ta ' hajtufld-dar tal-Kleru B 'Kara fejn mietfl- 14 ta ' Mejju 1997,fl-etasabiha ta ' 98 sena, mibki minn hutu l-patrijiet Karmelitani, diversi neputijiet qraba u hbieb,specjalment Zwieten. Il-funeral tieghu sar l-ghadaftl-knisja Parrokkjali tal-Ballutta u warakien midfun fl-oqbra tal-Probvincja Karmelitana fic-cimiterju ta' Santa Marija AddolorataRahal Gdid.

Patri Klement Caruana twieled Haz-Zabbar nhat it- IS ta' Mejju 1912 minn Vincenzo uTeresa xebba Mifsud. Tawh l-isem ta ' Emmanuel.Huwa meta kiber ha l-edukazzjoni tieghu f Haz-Zabbar, imma sa minn ckunitu kien ihobbhafna z-Zejtun u spiss kien jigi ghand in-nanniet tieghu u qraba ohra, billi missieru kienZejtuni u ommu kienet Zabbarija. Ta' spiss kienu jgibuh maghhom iz-Zejtun. Huwa trabbaft Triq San Luijan. Meta kiber huwa dahal id-Dockyard School, li kienet wahda mill-ahjar skejjel ta ' dak iz-zmien, imma Emmanuel ma damx hafna f din l-iskola ghax, bhal huhAngela (Patri Wistin), gietu l-hajra jidhol patri hu wkoll.Fl-1932 huwa dahal mal-Karmetttani u fts- 26 ta' Frar 1933 huwa ghamel l-professjoni semplici, meta beda jissejjah Fra Klement fln-novizzjat. V

Festa Santa Katarina V.M.

71

Huwa ddedika hinu ghal istudji tal-Filosofija u t-Teologija u gieorilnat sacerdot nhar il-31 ta' Lulju 1938.Patri Klement mill-ewtvel intefgha ghal hidma ntensa ghal gidtal-erwieh meta servafdiversi knejjes li ghandhom fMalta l-pa-trijiet Karmelitani, l-Belt, l-Imdina, Santa Venera, l-Fgura u I-Balluta. Huwa ghamel imien Majjistru tan-Novizzi Karmelitaniu fis- snin 50 kien prijur fil-Fgura meta din il-komunita' kienghadha fll-bidu taghha. Kien predikatur tajjeb hafna u kien im-fittex hafna minn diversi parrocci. Huwa hadem hafna metakien fil'parrocca ta' Santa Venera u 12 il-sena minnhom kienprijur ta' din il-komunita' religjuza. Fi zmienu saru diversixoghlijietfdin il-parrocca fosthom il-ftuh u t-tberik tal-kappella ta'

B'titkirn ghahz.l

P. Klement CamanaO.Carm.

Chateau Lonzfi triq San Guzepp kif ukoll it-tqeghid ta' l-ewwelgebla tal-knisja l-gdida, li Hunt qed isservi bhala parrocca.Patri Klement gie ttrasferit l-Imdina.Fil-Kapitlu tal-Provincja Karmelitana Maltija li sar fl-1964, H-provincjal ta' dak iz-imien,Patri Elija Caruana, hatar 111 Patri Klement bhala Kummissarju tal-Missjoni fil-Peru' ufil-Bolivja. Fl-14 ta' Gunju 1964, patri Klement ircieva s-Salib ta' Missjunarju minn idejnl-Ecc. Tieghu Mons. Isqof Emmanuel Galea fil-knisja Arcipretali tai-Zejtun.Ftt-Provincja Karmelitana huwa kellu dawn l-ufflcji, barra ta' Kummissarju Provincjail tal-Missjoni fil-Peru ' u fil-Bolivja, fejn qatta madwar tlett snin hidma, meta l-ikel tiegnu kien hut tax-xmajjar, kien ukoll prijur tal-kunvent ta' l-Imdina u tal-Fgura, surmast tan-Novizzi udirettur Spiritwali tal-Legjun ta' Marija li wasslitu biex jiddefendi l-knisja fll-qorti Maltija.Immafuq kollox qalb Patri Klement haqghet marbuta maz-Zejtun, ir-rahal tat-trobbija tieghu. Malul is-sena, kull nhar ta' Hamis hu u huh Patri Wistin, kien jinilu gurnata ghandontmhom Terezafi triq San Lucjanfejn kellhom karma riservata ghalihom it-tnejn, tant li kienujsejjhula "il-kamra tal-patrijiet". Xi nghidu ghall-imhabba li kellhom it-tnejn ghal Santa Katarina?. Niftakar fil-granet tat-tridu

Festa Santa Katarina V.M. - Gynj

73

kienu jigu u jibqghu hawn sal-ghada tal-festa, meta kien il-gost taghhom jaghtu s-servizztal-qrar fil-parrocca taghna u jikkoncelebraw fil-quddiesa kantata tal-festa.Ghal patri Klement, Gesu' Kristu dejjem gie l-ewwel fkollox, Ghalih kien itterraq minn postghal iehor. Fi imien meta kien direttur spiritwali tal-Legion of Mary, gieli siefer (dejjemHallos minn butu) fuq dak li jsejjhulu "Peregrinazio Pro Christo" hidma pastoral! barraminn Malta. Il-passatemp tieghu flimkien ma huh kien li kultant jinzlu sa Wied il-Ghajnujqattghu xi hin jistadu bil-qasba, imma Wied il-Ghajn kien ukoll jinzel fl-ahhar tal-gimgha,fejn immur il-parrocca ujoqghod iqarar ujqaddes tant U kien ta' ghajnuna siewja ghall-kappillan li kien ikun wahdufdan il-post.L-ahhar snin ta' hajtu ghaddiehom rikoveratfid-dar tai-kleru, Birkirkara.Patri Klement tialla dan il-wied ta' dmugh nhar is- 26 ta' Mejju 2000 fl-eta ta' SSsena.L-gnada tal-mewt tieghu sar il-funeral tieghu fil-Knisja tal-Karmnu fl-Imdina li ghalihaattendew ghadd kbir ta' Religjuzi u sacerdoti. Warn saret id-difna fl-oqbra tal-ProvincjaKarmelitana fic-cimiterju ta' Santa Marija Addolorata, Rahal il-Gdid.

Patri Mawrizio Mizzi twieled iz-Zejtun nhat il- 21 ta' Jannar 1937 minn Saviour u Agnesxebba Debono u tawh l-isem ta' Joseph.Huwa trabba fHal-Ghaxaq, fejn ha l-edukazzjoni primarja tieghu fl-iskola tal-Gvern. Ak-tar tard, fl-1949, beda l-istudji sekondarji tieghu fl-iskola Mariano Apostolica li l-ProvincjaKarmelitana Maltija kellha fil-kunvent tal-Karmnu tal-belt (ilium din l-iskola jisimha StElian College u tinsabf Santa Venera).Fil-15 ta' Settembru 1956, meta kien ghad kellu 15 il-sena, Joseph tluhul fl-Ordni Karmeli-tana. Wara sena novizzjat fil-kunvent tal-Imdina, Joseph ipprofessa semplici fil- 25 t' Ot-tubru 1953 u gie moghti l-isem ta' Fra Mawrizju. Fl-istess sena beda l-istudji Filosoficifil-kullegg ta'San Cirillu,fil-kunventtal-Karmnu,fSan Giljan (ilium fTas-Sliema). Matul

il-kors tat-Teologija, fis- 26 ta'Jannar 1958, huwa ghamel II-professjoni solenni. Kwazi sente-jn wara kien ordnat Djaknu. Pa-tri Mawrizju kien ordnat sacerdotmill-ArcisqofMons. Mikiel Gonzinhar it-12 t'April 1960 fil-Kon-

\Katidral ta' San Gwann, il-BeltValletta.Fil-hajja religjuza u sacerdotali

tieghu, Patri Mawrizju kellu divers! ufficji. Mis-sena 1976 sal 1982 u mill-2006 sas-sena2009 kien prijur fil-kunvent tal-Fgura u mill-1988 sas-sena 2000 kien prijur fil-kunvent ta'l-lmdina, filwaqt li ghal 12 il-sena (1982-1988 u 2000-2006) kien kappillan fil-parrocca ta'Fleur de Lys. Ufficji ohra li Patri Mawrizju kien afdat bihom kienu dawk ta' prokuraturtal-kunvent u tal-festa, sagristan maggur u direttur tat-terz' ordni Karmelitan, tal-abbatiniu tal-kor.Fit 2 t'April 2010 Patri Mawrizju ccelebra 1-50 Anniversarju mill-Ordinazzjoni tieghu. bhalissa jinsab fil-kunvent tal-Fgura, fejn qedjaghti s-sehem tieghu fil-parrocca.Jiena ghan-nom taz-Zwieten kollha nixtieq nawgura hajja twila HI Patri iSiSfe1

Mawrizju biex ikomplijahdem fl-ghalqa li l-Mulej fdalu fidejh. -^ _ v