&:-. Mulj. A..-...Jala 2014

u :f:s}G ta~ S.ifuio- ea,.,"',Wt

11-Moviment tan-Nazzareni jaf il-bidu tieghu fl-Awstrija fl -1809 1i1 Franz Pforr (1788-1812) u Friedrich Overbeck (1789-1869). L-ghan ta1-artisti 1i rawmu u xerrdu dan i1-moviment kien li jergghu jaghtu hajja gdida 1ill-arti wara 1i 1-Barokk kien imwarrab u bdiet dieh1a 1-arti tan-Neok1assiku.

Minn Vjenna dan ii-Moviment infirex s~w lejn Ruma. Min kien jidliol f dan il-moviment kien jgliix liajja komunitarja fii-Monasteru ta' San Sidor fl-inliawi tai-Pincio fRuma. Kienu jilbsu lbies wiesa', ikabbru 1-lelija, iliallu xagliarhom twil, jgliixu liajja stretta, u saliansitra ma jiziewgux. Riedu li 1-pittura taglihom tkun mimlija b'temi religjuii u morali biss, mingliajr xinxilli iejda, stil li jregga' lura spirtu profondament nisrani u joliloq fuq kollox effett sagru sabiex dak li jkun qed josserva 1-arti jitnissel aktar fih is-sentiment religjuz u jersaq aktar lejn Alia.

Fi ftit kliem, dan ii-Moviment tan-Nazzareni jew, kif kienu laqqmuhom, ii-Moviment tal-Puristi, kien irribella kontra 1-arti Barokka. Glialliem u pittur influwenti fdan il-moviment fRuma fil-bidu tas-seklu 19 kien Tommaso Minardi (1787-1871 ). La darba Ruma kienet il-qofol tal-arti sagra, 1-artisti promittenti Maltin kienu jmorru hemm sabiex ikomplu jitrawmu fid-disinn u fit-teknika tal-pittura. Kienet liaga ovvja wkollli dawn kienu gabu lejn pajjizna dan 1-istil tai-Moviment tan-Nazzareni.

Nistgliu nsemmu xi wliud minn dawn 1-artisti Maltin Puristi jew Nazzareni li ressqu lejn pajjizna din 1-idjoma artistika, fosthom Pietro Paolo Caruana u ibnu Raffaele, Paolo Cuschieri, Antonio Faison, Giuseppe Bonnici, lgnazio Carlo Cortis, Giuseppe Hyzler u liuh Vincenzo, u Giuseppe Calleja. Bosta minn dawn 1-artisti Maltin kienu mgliallma u liadu 1-formazzjoni taglihom fi-Akkademja ta' San Luqa fRuma.

U hawn nigi gliall-punt meta fii-Knisja Parrokkjali taglina dalial dan ii-Moviment tan-Nazzareni permezz tal-kwadru titulari tat-Tiiabbira tai~Arkanglu Gabriel Iii Marija, xogliol Giuseppe Calleja li kien alliev ta ' Giuseppe Hyzler. Studjuzi jqisu li dan Giuseppe Hyzler (1 793-1858) kien dak li 1-aktar li mexxa din 1-ideologija tai-Moviment tan-Nazzareni fpajjizna. Anke wara mewtu xorta walida baqa ' jsir liafna xogliol b'tendenzi klassici fil-knejjes Maltin. Ta' min jinnota li Giuseppe Calleja ma kienx mar jistudja barra minliabba li ma kienx tat-t~jjeb, pero fl-eta ta' 1 6-il sena kien intefa ' ma' Giuseppe Hyzler u b'hekk, kif is-salilia ta' Hyzler bdiet tmajna, Calleja bliala apprendist tiegliu lia liafna xogliol fil-bottega ta' Hyzler.

ll-k:wadru titulari tal-Lunzjata attribwit lil Giuseppe Hyzler, esegwit minn Giuseppe · Calleja, ftit wara nofs is-sekiu 19. F' dik

1-epoka, il-Moviment tan-Nazzareni kien fi-aqwa tieghu. Tajjeb li tiflu 1-istil tal-bwejjeg, minghajr elaborazzjoni, sabiex juri u jqanqal aktar id-devozzjoni u nersqu aktar lejn Alia

permezz tal-arti sagra.

Hu fdan il-perjodu li tulu sar il-kwadru titulari tat-Tliabbira fii-Knisja Parrokkjali taglina minn Giuseppe Calleja, ikkummissjonat Iii Giuseppe Hyzler. Meqjusa bliala walida mill-aqwa xogliolijiet ta ' Calleja, il -pittura rnexxielha kemm tigbor fiha 1-istorja kollha tat-Tiiabbira u kemm tolqot 1-glian ta ' dan il-moviment li kien dalial sew fil-knejjes taglina lejn nofs is-sekiu 1 9.

Xogliol ielior attribwit liii-Moviment tan-Nazzareni fii-Knisja Pa rrokkjali ta ' Hal Balzan hija 1-istatwa titulari tai-Lunzjata. Jingliad li 1-istatwarju Salvatore Dimech kien ixaqleb sew lejn dan il-moviment. Kien habib kbir ta' Giuseppe Hyzler u

Lellen il-Parrocca -Hal Bal~•• 35 hadmu basta xogholijiet flimkien. Allura ma setax jonqos li 1-istatwa tai-Lunzjata tinterpreta 1-hsibijiet ta' dan il-moviment, aktar u aktar meta tqis il-fatt li 1-kwadru titulari kien fuq 1-istess stil tan-Nazzareni. Studjuzi jqisu li 1-iskultur Dimech irnexxielu johloq statwa ta' devozzjoni kbira, li tevoka gmiel u perfezzjoni morali.

lnsemmu wkoll li 1-Knisja Parrokkjali ta' Hal Balzan ghaddiet ukoll minn tindif tal-iskultura madwar il-knisja kollha. L-uniku post fejn ma sarx tindif kien fl-arzella tal-apside tal-kor. L-iskultura rikka tal-arzella turi dak li baqa' mill-iskultura barokka li kienet izzejjen ii-Knisja sal-ahhar tas-seklu 1 9.

T ajjeb li nsemmu wkoll li fil-kor kien hemm iz-zewg statwi li llum jinsabu fuq iz-zuntier tai-Knisja, wanda ta' San Pawl u 1-ohra ta' San Pietru. Dawn kienu jaghmlu parti miii-Kor fuq stil barokk li jinghad li fii-Knisja taghna kien ta ' gmiel uniku. L-artali tal-kappelluni, jigifieri tar-Ruzarju, tai-Kurcifiss, ta' San Mikiel u ta ' San Pawl 1-Eremita, ghaddew ukoll IT)inn tindif tal-arti barokka glial hitan lixxi halli jinholoq aktar serhan 1-ghajnejn glial aktar gabra u devozzjoni skont 1-istil tai-Moviment tan-Nazzareni.

L-arzella tal-Kor li giet salvatafil-Knisja Parroklgali tagnna. Dan kien l-gliamla ta skultura bl-angli li kien hemmfil-Kor

madwar il-kwadru titulari ufil-Kappelluni wkoll.

11-Moviment tan-Nazzareni fMalta kellu jcedi postu glial stil gdid differenti bis-sahha tal -influwenza qawwija tal-epoka ta' Giuseppe Cab' lima' artisti ohra Taljani gab lejn pajjizna habta tal-bidu tas-seklu 20. a Referenzi: Carmel Bezzina: Hal Balzan u 1-Lunzjata u kitbiet ohra

jos. A. Farrugia: Tarxien (Festa 2009)- 11-Moviment tan-Nazzareni

dreaming of purchasing a new car? Talk to us today.

Your success is our goal.

BOVPERSONALLOANS 2131 2020 I bov.com Send a blank sms to 7969 6975 (normal SMS tariffs apply)

Personal Loans are subject to normal Bank lending criteria and final approval from your BOV branch. Terms and conditions apply.

Issued by Bank of Valletta p.l.c. 58, Zachary Street, Valletta VLT 1130- Malta

BOV Bank of Valletta