Kulturna Ponuda Turizmu 7

8/18/2019 Kulturna Ponuda Turizmu 7

1/32

Kulturna ponuda u turizmu

Umjetnost Etrurske civilizacije razvila se na

Apeninskom poluostrvu između VIII i III vijekap.n.e.

Najveći dio podataka o umjetnosti i običajimaEtruraca potiče iz artefakata pronađenih ugrobnicama. Neke su grobnice imale zidove

obloene gipsom i oslikane freskama saprizorima iz svakodnevnog ivota – plesovima i igrama, ritualima koji su ustvarnosti priređivani u čast pokojnika.


2/32


Etrurci su bili majstori terakote i bronze.

Od gline su izrađivali glave – portretekoji su sluili kao poklopci za posudesa pepelom. Takođe radili su statueod obojene gline koje su oponašalegrčku arhajsku skulpturu.

Za Etrursku umjetnost karakteristične sufigure opruene na sarkofagu,izdvojene ili u parovima kojepredstavljaju suprunike. Njihovodnos je predstavljen kao veoma

njean.


3/32


Etrurci su bili veoma vješti u obradi

metala, naročito bronze.Malobrojne ali tehnički savršene

skulpture svjedoče o dostignutomtehničkom savršenstvu. Himera izAreca, nastala u IV vijeku p.n.e.pripisana je Klanisu, majstoru ubronzi iz Val di Kjane i predstavljakompozitno čudovište koje jeprema legendi ubio grčki junakBelerofont.


4/32


Apolon iz Veja VI vijek p.n.e.


5/32


Naljepši i najbolje očuvani primjeri rimskog slikarstva potiču iz unutrašnjosti kuća

Herkulanuma, Pompeje i Ostije.Podni i zidni mozaici i freske ivih boja ukrašavale su vile bogatih Rimljana.


6/32


Rimski mozaik koji predstavlja

boga Hipnosa, Vila urbana uRisnu, II vijek


7/32


Rimljani su se divili Grčkim skulpturama koje su čuvali u svojim zbirkama ili davali da se

urade njihove kopije kojima su ukrašavali svoje domove.

Tipično rimski stil u vajarstvu nalazimo u portretima. Rimski portret predstavlja pojedincaonakvog kakav u stvarnosti jeste i ostavlja potomstvu ili građanima, sliku pretka ili

uglednog sugrađanina.

Oboavanje predaka, čije su maske izrađivane, uveliko je doprinjelo razvoju portretistike.


8/32


Remek djelo rimskog vajarstva

je Trajanov stub, visokskoro 30 metara od čijeg sepodno ja do vrha proteespiralni reljef. Radi se oneprekidnom nizu slikakoje opisuju događaje izTrajanovih pohoda protivDačana (98-116.)prikazanih na osnovuzapisa samog imperatora.


9/32


Kod statua zvaničnika pokreti i dranje imali su simbolički

značaj i bili su vrlo precizni, da bi prenijeli

eljenuporuku i da bi je posmatrači uspješno dešifrovali.

Tako na primjer, podignuta desna ruka uglavnom jeznačila pozdrav, mir i dobronamjernost.

Najčuvenija antička statua konjanika – Marko Aurelije 174.god.


10/32


Ranohrišćanske katakombe bile su mjesto

gdje su prvi hrišćani sahranjivali svojemrtve i izvodili tada zabranjenehrišćanske obrede. Ranohrišćanskoslikarstvo je nastajalo upravo ukatakombama, odlikovalo se svedenim

potezima, ali velikom izraajnošću.Ikonogradija je sadrala mali brojfigura koje se stalno ponavljaju;čovjeka u stavu molitve koji prizivaboga uzdignutih ruku, lik ene sadjetetom – Bogorodice sa Hristom.


11/32


Figura pastira pozajmljena iz paganskog repertoara koja je dobila novo značenje Hristakoji se brine o svom stadu.


12/32


Prvi hrišćani su u slikarstvu koristili simbole, npr. riba i euharistijski hleb, koje su samo drugi

vjernici mogli da razumiju i protumače i da im pridaju odgovaraju

ći zna

čaj. Poznavanje ovihsimbola bio je svojevrstan tajni način komunikacije i međusobnog prepoznavanja u periodu

kada je njihova vjera bila zabranjena, a vjernici proganjani.


13/32


Vizantinci su koristili tehniku mozaika zasnovanu na rimskoj vještini kojom su

majstori sa istoka izvanredno vladali.Međutim umjesto pločica bojenog mermera koriste pločice od obojene staklene

smjes, na zlatnoj podlozi i komadiće sedefa koji se preliva u duginim bojama iskupocjen tvrdi kamen.

San Vitale – mozaik na apsidi


14/32


Pored religijskih predstava, mozaici u crkvi San Vitale pikazuju i istorijske ličnosti

– cara Justinijana i caricu Teodoru u društvu velikodostojnika. Ovdje jeprimjenjena stroga izokefalija (sve su glave postavljene u istom nivou).

Vizantijska umjetnost VI vijeka predstavlja bogat kodeks vizuelnih formi – jezikasimbola.

Obredi i slike su u drevnim vremenima

bili sredstva za saopštavanje sloenih

ideoloških sadraja politike i vjere.

Carica Teodora


15/32


Car Justinian i velikodostojnici – San Vitale Ravena VI v.


16/32


U romaničkom periodu skulptura je jošuvijek tijesno povezana saarhitekturom, ukrašava fasade,portale i kapitele i ima funkcijuplastičnog prikazivanja biblijskihdogađaja, kombinujuči likove

mitoloških ivotinja i biljne motive.

Prizori isklesani na srednjovjekovnim sakralnim objektima bavili su se čovjekom unjegovoj ukupnosti, dušom, molitvom, svakodnevnim poslovima. N aportalima katedralačesto vidimo kako se odvijaju predstave godišnih doba i odgovarajućih seoskih poslova,prikazani istovremeno i realistično i alegorijski.


17/32


Za gotički period karakteristična

je umjetnost vitraa, tehnikaspajanja komada bojenog

stakla u slike koje su imalereligijsu funkciju. Zidovikatedrala postaju lakši zbognovog sistema gradnjepomoću kontrafora i gubitkomsvoje noseće funkcijedozvoljavaju pojavu velikihprozora ukrašavanihvitraima.


18/32


Oko polovine XIII vijeka mozaike na zidovimazamjenjuju slike na zidu – freske i ikoneslikane pod vizantijskim uticajem. U Firencise krajem XIII vijeka pojavio najznačajnijislikar oltarskih kompozicija toga vremena –Čimabue. Sveti prizori koje je Čimabuenaslikao odlikuju se velikom izraajnomsnagom.


19/32


Giotto (Đoto) di Bondone, znan samo i kaoĐoto (1267. – 1337.), bio je slavni

italijanski slikar, arhitekta i vajar.Najvaniji i najuticajniji slikar Gotike.Smatra se jednim od glavnih prethodnikaRenesanse. U potpunosti napustivšivizantijski model, on se okreće stvarnosti,

oslanja se na sopstveno zapa

anje da bisvojim savremenicima saopštio duhovnesadraje. Uveo je realizam u slikarstvo;dok je konvencionalno slikarstvo do tadaimalo dvodimenzionalne figure, Đoto jeuveo plastično modelirane figure u jednojprostoriji sa perspektivom, koje imajuodnos jedna sa drugom. Dajuči im širinu,podario im je prirodni volumen i teinu.Bogorodica, Hrist i apostoli sa vizantijskihzlatnih pozadina premješteni su u stvarno

okruenje srednjovjekovnih gradova.


20/32


U renesansi, likovna umjetnost stiče ve

ću samostalnost u odnosu na crkvu, jer plemi

ćke porodice ibogati građani naručuju palate, statue i slike kojima ele da naglase sopstvenu moć i značaj.

Stoga se mijenja i sadraj umjetničkih djela, koja više nemaju isključivo religiozni karakter.Vajari, slikari i arhitekte se više ne smatraju zanatlijama, već istinskim umjetnicima, koji euodlikuju prepoznatljivom stvaralačkom individualnošću. U istom periodu velika geografskaotkrića i zamah tehnike, trgovine i privrede vraćaju ljudima vjeru u nauku, razum i iskustvenasaznanja. S otkrivanjem perspektive, prikazivanje prostora stiče novu, veoma snanuizraajnost. Obnavlja se zanimanje za ljudsku figuru, istrauju se u klasičnoj tradiciji antičkeprošlosti modeli koji se odlikuju skladom i ljepotom.


21/32


Prvi veliki reformator slikarstva je Mazačo

(Masaccio). Kao veliki uzor mu jeposluilo gotičko slikarstvo Đota, koji jeslikao skoro 100 godina prije njega inačinio je par velikih koraka dalje odgotičkog ikonografskog slikarstva.

Masaccio čini mnogo više; njegovi likoviimaju mnogo više individualnosti ikaraktera od Giottovih likova

Masaccio, Autoportret sa slike Sv. Petar natronu iz kapele Brancacci, 1428.


22/32


Masaccio je primjenom perspektive stvaraoiluziju prostora na svojim slikama; mirneljudske figure, povezane u skladne grupe,oblikovao je realistički s jakim dramsko-psihološkim izrazom.


23/32


Srednjovekovni umjetnici su prostor oko figura prikazivali oslanjajući se na sopstvenu intuiciju,

zapravo su ga poništavali, jer je boanski lik bivao smješten u prostor koji nije ovozemaljski,već duhovni i rajski. Racionalnost renesansnog čoveka osvojila je i prostor vjerskogpostavljajući boanstva, svece i anđele u stvarni prostor . Centralna perspektiva bila je najčešćekorišćena, jer je omogućavala simetrično predstavljanje prostora, kao i jasan pogled na prostoru prvom planu, onom koji je posmatraču najblii.


24/32


Sandro Botičeli (Botticelli) vrlo rano odstupa od tradicionalnih predstavljanja svetih tema

pod utjecajem neoplatinizma, pokreta koji je veličao idealizam antike. Lišava se upotpunosti sakralnih tema i prozračnim i harmoničnim bojama slika poetične mitološkei alegorijske prizore iz antike.


25/32


Donatelo

Italijanski skulptor. Sa kojim započinjeera ranorenesansnog vajarstva.Njegovo stvaranje polazi od ivotnei prirodne stvarnosti, a oplođuje se

antičkim idealom harmonije.Središte njegovog stvaranja jeFirenca, Piza, Siena.

U prvoj fazi izvodi u mramoru niz

kipova. Oko 1430. godine nastajeefebski graciozni David, prvibronzani akt, koji u firentinskojskulpturi je simbol ideala snage, istimotiv je kasnije obradio i

Mikelanđelo.


26/32


Leonardo da Vinči (Da Vinci),

Italijanski slikar, skulptor, graditelj,istraivač prirode, tehničkistručnjak i izumitelj, bio je jedan odnajznačajnijih renesansnihumjetnika i sigurno jedan od

najvećih inovatora i genija u istorijiumjetnosti.

Leonardo je otkrio još jedan pokazateljdubune prostora (pored geometrijskih)u slikarstvu: efekat atmosferske

perspektive.


27/32


Sfumato je izraajno sredstvo koje u najvećoj mjeri odlikuje Leonardov stil. Sastoji se od

tehnike vrlo postepenog prelaska sa svijetlih na tamne djelove i sa jedne boje na drugu,tako da su tvrde konture uklonjene u uronjene u blage i prigušene tonalne prelaze.

U XVI vijeku Rim postaje centarzanimanja renesansnih umjetnika,a Papa i crkva sve više preuzimajuulogu naručilaca velikihumjetničkih djela i pokrovitelja

poznatih renesansnih majstoratime vraćajući u prvi planreligiozne teme koje renesansniumjetnici doivljavaju i obrađujuu renesansnom duhu.


28/32


Mikelanđelo Buonaroti

Italijanski slikar, vajar, graditelj. Jedna odnjegovih najpoznatijih skulptura je"Bahus" koji se nalazi u Firenci, "Mojsije"

(Rim), "Robovi"(Firenca), David(Firenca), Pijeta (Rim).


29/32


Michelangelo – David, Firenca


30/32


Radove na grobnici Julija II. prekida zbog neočekivane papinske narudbe, koju prihvatanerado i protiv koje se bori svim silama svoga neobuzdanog temperament - stvararemek-djelo slikarske vještine - freske u Sikstinskoj kapeli. Cijeli je svod Michelangelo,pod naletom gnjeva i borbe s okolinom, a prije svega u zanosu nadahnuća, oslikao zamanje od četiri godine (1508.-1512.).

U stotinama je likova opisao gotovo sve od postanka čovjeka do njegovog pada,stvaranje i uništenje svijeta.


31/32


Freska sa svoda Sikstinske kapele


32/32


Michelangelo je sigurno jedan od

najvanijih i najsvestranijih umjetnikasvih vremena. Njegov genij i njegoviveliki poduhvati u svim umjetnostimaučinili su ga idolom mnogih generacijaumjetnika.

Motiv Michelangelove “bo je ruke”duhovito iskorišćen u savremenojreklami

Documents

Kulturna Ponuda Turizmu 7