Kulturna Ponuda Turizmu 6

8/18/2019 Kulturna Ponuda Turizmu 6

1/26

Kulturna ponuda u turizmu

Istorija slikarstva i istorija umjetnosti uopšte počinje od praistorijskih oećinskih crteža kao

najstarijih ostataka drevne ljudske težnje za razumijevanjem i racionalizovanjem svijeta okosebe, kroz njegovo predstavljanje u formi crteža na kamenim zidovima.

Najstariji pronađeni crteži nalaze se u pećini Šove (Chauvet) u Francuskoj. Ovi pećinskicrteži otkriveni su 1994. godine. Neke analize pokazuju da ovi crteži mogu biti stari ido 35000 godina.


2/26


Pećinski crteži najvjerovatnije su predstavljali pokušaj praistorijskog čovjeka da objasni

opasan svijet koji ga okružuje, najčešće su to bile predstave lova i životinja koje selove, ali postoje i teorije koje oslikane pećine tumače kao svetilišta u kojima suobavljani drevni obredi primitivne žrtvene magije..

Praistorijski čovjek slikao je ugljenisanim komadom drveta ili zašiljenim komadom kosti,koristeći boje pripravljene od zemlje - crveni, žuti ili smeđi oker koji se miješao sa čađiili životinjskom mašću.


3/26


Ranjeni bizon

Altamira pećina – Španija

15000-10000 pne


4/26


Na našim prostorima najznačajnije praistorijskonalazište pećinskih crteža je u Lipcima u BokiKotorskoj.

Na jednoj okomitoj stijeni nalaze se crteži kojipredstavljaju scenu lova na jelene, a rađeni suspecifičnom skeletnom stilu. Procjenjuje se dasu ovi crteži nastali u 8. vijeku p.n.e.


5/26



6/26


U praistorijskom ljudskom likovnom stvaralaštvu srećemo i mnogobrojna pokretna

umjetnič

ka djela, male skulpture u kamenu ili kosti, oruđ

a za lov, nakita itd.

Male ženske statue poznate kao boginjeplodnosti pronađene su pretežno na

područ ju centralne evrope. Najpoznatiji primjer je

Vilendorfska Venera (24-22000 p.n.e),pronađena kod Willendorf-a u Austriji.


7/26


U periodu neolita sa promjenom klime u Evropi nakon ledenog doba dolazi do promjene načina

života, ljudi grade prve stalne naseobine i nomadski lovački na

čin života polako zamjenjujuzemljoradničkim. U tom ljudi ovladavaju novim tehnologijama na prijmjer, upotrebom

ilovače, za izradu grnčarije, u početku sirove a kasnije pečene na otvorenom plamenu.

Karakterističan spomenik neolitske kulture na

Britanskim ostrvima je Stounhedž (Stonehenge)nastao oko 2000. godine p.n.e. Ovaj megalitski

spomenik je imao obrednu i kultnu funkciju

vezanu za kult sunca, promjenegodišnjih doba, rituale plodnosti.


8/26


Sa razvojem prvih civilizacija možemo pratiti veliki procvat umjetničkog stvaralaštva. U

dolinama velikih rijeka u Egiptu i u Mesopotamiji arheolozi su otkrili umjetnič

ka djelakoja svjedoče o monumentalnoj arhitekturi, vajarstvu i slikarstvu antičkog perioda, dabi nešto kasnije kod Mediteranskih civilizacija ove umjetničke forme doživjele vrhunceu svom razvoju koje milenijumima kasnije postaju inspiracija za nove umjetničkeepohe i izraze.

U starom Egiptu pored veličanstvenih arhitektonskih spomenika o kojima smo govorili,postoji snažno razvijeno zidno slikarstvo koje je blisko povezano sa hijeroglifskimpismom i često zajedno sa njim čini istorijske, religijske i obredne likovne predstave.


9/26


Crtež ljudske figure u Egipatskoj umjetnosti nije bio realističan, već prije simboličnašematska predstava koja je imala religijsku funkciju i precizna pravila po kojima secrtalo nisu se mijenjala stotinama godina

Figure uvijek imaju tamne konture koje su ispunjavane bojom.

Kod ljudskih figura u egipatskom slikarstvu imamo jasno izražena geometrijska pravilaprikazivanja – kanon kod koga je ljudska figura podijeljena na 18 dijelova. Glave suuvjek predstavljene u profilu, trup u anfasu, a noge i stopla ponovo iz profila. Egipatski

umjetnik nije pokušavao da postigne efekat dubine i trodimenzionalnosti, odnosno nijekoristio zakone perspektive, već su svi ljudi i predmeti predstavljeni u istoj ravni,paralelnoj posmatraču.


10/26



11/26


Skulptura dobija zadatak da vajarskim formama otjelotvori božansku vlast na

zemlji predstavljajući faraone. Statue se postavljaju na sveta i kultna mjesta,hramove i kraljevske grobnice.

Skulpture sakralnog karaktera su, po starim Egipćanima, posjedovalenatprirodne moći.

Svaka figurativna prestava bila je podređena strogim pravilima koja nisu moglabiti mijenjana, propisanim od strane visokih sveštenika i samih faraona.

Likovi faraona uvijek imaju idealizovane crte lica.


12/26


Faraon Kefren (IV dinastija, oko 2590 p.n.e.)


13/26


Na područ ju Mesopotamije Sumerska civilizacija izgradila je veličanstvene gradove sa moćnim

odbrambenim zidinama. Na ulazu u Vavilon nalazila se grandiozna kapija boginje Ištar koja sedanas nalazu u Berlinskom muzeju Pergamon gdje je u cjelosti prenešena.


14/26


Kapija je obložena ciglom sa intenzivno plavom glazurom, i ukrašena figurama bikova i zmajeva

kao i kompozitnim bićem koje predstavlja samu boginju Ištar.

Za Sumersku umjetnos karakteristična su kompozitna bića, simbolične skulpture koje su spajaleljudske i životinjske osobine.

U ovom periodu imamo i vrlo prisutne reljefe u kamenu,kao i sačuvane bronzane maske i statue sumerskih kraljeva.


15/26


Krit je bio bogata i napredna ostrvska država sa civilizacijom koja je visoko vrijednovala

svoj umjetnič

ki izraz i svoje stvaralaštvo. U velikim gradovima-palatama kritskihkraljeva nailazimo na bogato dekorisane oslikane zidove koji svjedoče o skladnomodnosu Krićana sa svojom okolinom, prirodom, morem.

U radionicama grnčari već koriste grnčarsrki točak,

oblikovali su posude savršenih oblika, zasvakodnevnu upotrebu i trgovinu. Ukrasi na grnčariji

su takođe najčešće bile predstave morske faune, ali

i božanstva Boginje Majke, koju su stari Krić

aniobožavali kao princip plodnosti, božanstvo koje

daruje hranu, razmnožava biljke i životinje, daruje djecu.


16/26


Kritsku umjetnost karakterišu nepravilne talasaste linije, živi dinamični oblici.


17/26


Na Kritu je takođe kao motiv u vizuelnim umjetnostima, slikarsvu i skulpturi često korišten bikkoji predstavlja plodnost i snagu. Ova životinja je ritualno žrtvovana ali i prisutna u igrama inadmetanjima imala je veliki religijski i društveni značaj.


18/26


U staroj Grčkoj razvijala se umjetnost koja je nastajala kao izraz novog humanističkogpoimanja društva uopšte. Gradovi države kojima vlada aristokratija, obrazovana ioduševljena umjetnošću.

U vajarstvu se ovo opšte društveno usredsređivanje na čovjeka preslikava u statue kojega prikazuju u punoj snazi i ljepoti.


19/26


Najstarije grčke statue potiču iz arhajskog perioda i imaju strukturu koja se zasniva natradiciji egipatskih statua, držanje je kruto, položaj je frontalan, glava u vertikalnoj ositijela i ruke kruto spuštene sa strane.

Muška figura se zove kuros i predstavlja

nagog mladog muškarca idealizovanih

tjelesnih proporcija,

a ženska figura se zove Kora.


20/26


U Klasičnom, zlatnom periodu olimpijski pobjednici, sticali su pravo da u gradovima postavestatuu sa sopstvenim likom, da bi se ovjekovječila njihova snaga kao vizuelni ideal stare Grčke– savršeno atletsko tijelo.

U klasičnom periodu prvi put znamo imena skulptora

Fidija je čuven po nadgledanju izgradnje Partenona, autor je mnogobrojnih čuvenih skulptura

Smatra se da je Fidija autor ogromne

Statue Zevsa, sedam puta veličine čovjeka,

koja je bila jedno od sedam čuda starog vijeka.


21/26


Praksitel je prvi vajar koji je prikazivao nago

zensko tijelo u prirodnoj veličini


22/26


Miron - bacač diska

(discobolus) – rimska replika 2 vijek - bronza

Minotaur


23/26


U Grčkoj je već razvijena tehnika izrade skulpture u bronzi, koja je pružila

moguć

nost vajarima da u mekom vosku izraze najfinije oblike i pokrete.Statičnost i krutost arhajskih skulptura zamjenjuju dinamične statue postavljene

u kontrapposto, stav u kome je povijena jedna ruka i suprotna noga, glavablago nakrivljena.

Kompozicije su često spiralne sa snažnom energijom zarobljenom u okamenjenipokret.


24/26


Poliklet – nosač diska

contrapposto


25/26


U Helenističkom periodu grčke istorije, klasični ideal savršenih modela ustupa mjesto figuramabližim stvarnosti, u većoj mjeri nalik životu, naturalističkim. Umjetnici su posmatrali sveodlike ljudske figure, pa i ružnoću i starost.

Figure klasičnog perioda predstvaljale su savršenu nepomućenu ljepotu i smirenost, dok u

helenističkom razodblju imamo dramati

čne teme i prizore, naglašene pokrete, dinami

čnustrukturu kompozicija sa naglašenim sijenkama.

Lica figura izražavaju snažne emocije - radost i bol.


26/26


Laokonova grupa, 25. god. p.n.e,

pripisuje se skulptorima sa Rodosa

Documents

Kulturna Ponuda Turizmu 6