Embed Size (px)
Citation preview
1
Türkiye’nin ve Çanakkale Yöresinin Rüzgar Klimatolojisi + Rüzgar Enerjisi Potansiyeli ve
Kurulu Güç Durumu
Prof. Dr. Murat Türkeş
(Fiziki Coğrafya ve Jeoloji – Klimatoloji ve Meteoroloji)
ODTÜ İstatistik Bölümü Bağlantılı Öğretim Üyesi
TEMA Bilim Kurulu Üyesi
Çanakkale Kent Konseyi Çevre Meclisi Türkiye’de Enerji Politikaları ve Yenilenebilir Enerji Kaynakları Paneli
25 Mayıs 2013 - ÇANAKKALE
2
2
Türkiye’nin ve Çanakkale Yöresinin Rüzgar Klimatolojisi + Rüzgar Enerjisi Potansiyeli ve Kurulu
Güç Durumu
3
Biga Yarımadası ve Çanakkale Yöresi’nin İklimi
(Çok Özet)
3
Köppen-Geiger İklim Sınıflandırmasına Göre Türkiye’de İklim Çeşitleri (Türkeş, 2010)
Ward Kümeleme Yöntemiyle Türkiye İklim Bölgeleri (İyigün ve ark., 2013)
6
Ward Kümeleme Yöntemiyle Türkiye İklim Bölgeleri (İyigün ve ark., 2013)
(1) Yazı Kurak Subtropikal Yarınemli Kıyı Ege Bölgesi; (2) Kuru-yarınemli Orta-Batı Anadolu Bölgesi; (3 ve 4) Yazı Kurak Subtropikal Nemli Kıyısal Akdeniz Bölgesi [(3) Batı Akdeniz Kıyı Bölümü ve (4) Doğu Akdeniz Bölümü]; (5) Yarınemli Doğu Marmara Geçiş Bölümü; (6) Yazı Kurak Subtropikal Yarınemli/Yarıkurak Karasal Akdeniz Bölgesi; (7) Yarınemli ve Soğuk Karasal Doğu Anadolu Bölgesi; (8) Kuru-yarınemli/Yarıkurak Karasal İç Anadolu Bölgesi; (9 ve 10) Orta Enlem Nemli Ilıman Kıyısal Karadeniz Bölgesi [(9) Batı Karadeniz Kıyı Bölümü ve (10) Doğu Karadeniz Kıyı Bölümü]; (11) Yarınemli Batı Marmara Geçiş Bölümü; (12) Yarınemli Karasal İç Anadolu-Doğu Anadolu Geçiş Bölümü; (13) Yazı Yağışlı Yarınemli ve Soğuk Karasal Kuzeydoğu Anadolu Bölümü; (14) Yarınemli Karasal Akdeniz-Doğu Anadolu Geçiş Bölümü.
ORTA ENLEM – NEMLİ ILIMAN
KARASAL – YARIKURAK/KURU-YARINEMLİ VE YARINEMLİ
SUBTROPİKAL – NEMLİ/YARINEMLİ VE YARINEMLİ/YARIKURAK AKDENİZ
7
Akdeniz Havzası’nın ve Türkiye’nin
Sinoptik/Bölgesel Ölçekli Rüzgar Klimatolojisi
Akdeniz Havzasının Fiziki Coğrafyası ve 10 m’deki Ortalama
Rüzgar Hızı (m/s)
7
(Lavagnini ve ark., 2006)
ECMWF Verilerine Göre 850 hPa Standart Basınç Düzeyinde Ölçülen Günlük
(a) Ortalama Rüzgar Hızının (m/s) ve (b) Sıklık Dağılımının (%) Alansal Dağılışı
8
(Lavagnini ve ark., 2006)
267 İstasyon İçin Hesaplanan Aylık Ortalama Rüzgar Hızlarının (Vm) Türkiye Üzerindeki Vektörel Dağılış Desenleri.
(Şahin ve Türkeş, 2013, Theor. Apl. Climatol.)
10
267 İstasyon İçin Hesaplanan Hakim Rüzgar Yönlerinin (Vp) Türkiye Üzerindeki Vektörel Dağılış Desenleri.
(Şahin ve Türkeş, 2013, Theor. Apl. Climatol.)
11
Ortalama Rüzgar Hızlarının Temel Bileşenler Çözümlemesi. (Şahin ve Türkeş, 2013, Theor. Apl. Climatol.)
12
Türkiye’nin
Yenilenebilir Enerji Görünümü
(Çok Özet)
Türkiye’de Yenilenebilir Enerjilerin Kaynak Potansiyelleri (Veri:
YEKGM, 2012a)
14
Hidro Milyar kWh/yıl 135.0
Rüzgar Potansiyel (MW) 48000.0
2023 Hedefi (MW) 20000.0
İşletmede (MW) (Nisan 2012) 2260.5
Üretim (2012) GWh 5581.5
Jeotermal Potansiyel MWt/yıl 31500.0
Üretim (2012)GWh 850.0
İşletmede (MW) (Nisan 2012) 162.2
Kurulum Aşamasında (MW) 120.0
Biyokütle Potansiyel (MTEP/yıl) 8.0
İşletmede (MW) 158.5
Güneş Potansiyel (MTEP/yıl) 35.0
Teknik olarak olası (milyar kWh/yıl) 380.0
Ülkelerin 2011 Yılı Kurulu Rüzgar Enerjisi Kapasiteleri (MW)
15
2011
Ülke 2001 2003 2005 2007 2009 2011 payı (%)
Çin Halk Cumhuriyeti 406 571 1264 5875 25853 62412 26,1 ABD 4245 6361 9181 16879 35159 47084 19,7 Almanya 8750 14604 18390 22194 25703 29075 12,1 İspanya 3522 6185 10013 15155 19160 21726 9,1 Hindistan 1456 2125 4430 7845 10926 16078 6,7 Fransa 115 274 775 2471 4775 6836 2,9 İtalya 700 922 1713 2721 4845 6743 2,8 İngiltere 525 759 1336 2477 4424 6470 2,7 Kanada 214 351 683 1845 3321 5278 2,2 Portekiz 153 311 1087 2150 3474 4214 1,8 Danimarka 2456 3076 3087 3088 3408 3926 1,6 İsveç 318 428 554 789 1537 2904 1,2 Japonya 357 761 1159 1681 2208 2595 1,1 Hollanda 523 938 1221 1745 2226 2309 1,0 Avustralya 71 240 717 972 1886 2476 1,0 Yunanistan 276 408 603 850 1155 1627 0,7 İrlanda 129 230 498 807 1187 1688 0,7 Polonya 24 55 65 313 849 1667 0,7 Türkiye 19 20 20 147 801 1729 0,7 Brezilya 22 29 29 247 606 1425 0,6 Meksika 3 3 3 86 453 1123 0,5 Avusturya 94 415 820 983 997 1086 0,5 Belçika 34 78 177 297 605 1147 0,5 Kalan Avrupa ve Avrasya 43 92 160 324 565 1085 0,5 Kalan G. - Orta Amerika 9 50 54 79 321 930 0,4 Romanya - - 0 15 129 990 0,4 Yeni Zelanda 35 56 167 321 467 603 0,3 Bulgaristan - - 0 18 131 582 0,2 Norveç 17 101 275 355 390 496 0,2 Mısır 69 123 180 310 552 552 0,2 Kore Cumhuriyeti 10 21 89 235 311 370 0,2 Tayvan 8 9 72 224 411 499 0,2 Kosta Rika 71 79 79 79 129 192 0,1 Finlandiya 40 53 85 113 117 178 0,1 Macaristan 1 3 17 65 229 357 0,1 Fas 54 54 64 124 254 292 0,1 Tunus 11 28 28 28 160 277 0,1 Kalan Afrika 3 6 6 7 49 125 0,1 Kalan Asya - Pasifik 6 7 34 40 74 123 0,1 Arjantin 27 30 31 31 33 112 0,0 Iran 9 12 21 74 92 91 0,0 Kalan Orta Doğu 9 9 9 9 9 13 0,0
Dünya Toplam 24836 39930 59269 94231 159981 239485 100
Kaynak: BP Statistical Review of World Energy -June 2012; 2011 yılı verilerini içerir.
Anakaralardaki rüzgar enerjisi tüketiminin 1990-2011 dönemindeki değişimleri (Kaynak veri: PB, 2012)
16
OECD ve OECD dışı ülkelerdeki birincil enerji tüketiminin (MTEP) 1990-2011 dönemindeki değişimleri (Kaynak veri: PB, 2012)
17
Anakaralarda 2011 yılındaki birincil enerji tüketiminin (altta, MTEP) kaynak türüne göre oransal (%) dağılımı (Veri: PB, 2012)
18
Türkiye yenilenebilir enerji kurulu güç kapasitesinin kaynağına göre 2005-2012 dönemindeki değişimi (MW). (Veri: YEKGM, 2012)
19
22 200 MW
Türkiye Rüzgar Enerjisi Kurulu Güç Kapasitesinin 2000 - 2012 Dönemindeki Değişimi (MW) (Veri: YEKGM, 2012b)
Türkiye Rüzgar Enerjisi Potansiyel Atlasına (REPA) Göre
Türkiye’nin Rüzgar Enerjisi Potansiyeli (Çok Özet)
Türkiye Rüzgar Enerjisi Potansiyel Atlası’nın (REPA) İşlevselliği?
• «En iyi» (hız, süreklilik, hız ve yönde ısrar, vb.) rüzgar nerelerde oluşmaktadır?
• Rüzgar türbini (çağdaş yel değirmeni) kurulması düşünülen alandan ne kadar enerji elde edilebilir (rüzgar güç potansiyeli)?
• Rüzgar türbin performansı, türbülans ya da diğer rüzgar kaynak değişkenlerince etkilenir mi?
• Ekonomik rüzgar geliştirme olanağı ne kadardır?
• En belirgin engeller ve özendirici koşullar nelerdir?
• Elektrik üretim maliyeti nedir?
• Vb.
22
REPA Nedir?
• REPA, orta-ölçekli sayısal hava tahmin modeli ve mikro-ölçekli rüzgar akış modeli kullanılarak üretilen rüzgar kaynak bilgileri kullanılarak hazırlanan, «Rüzgar Enerjisi Potansiyel Atlası»dır.
• Bu atlas yardımıyla Türkiye ölçeğinde ve 200 m x 200 m çözünürlüğünde,
• 30, 50, 70 ve 100 m yüksekliklerdeki yıllık, mevsimlik, aylık ve günlük ortalama rüzgar hızları,
• 50 ve 100 m yüksekliklerdeki yıllık, mevsimlik ve aylık rüzgar güç yoğunlukları,
• 50 m yükseklikteki yıllık kapasite faktörü,
• 50 m yükseklikteki yıllık rüzgar sınıfları,
• 2 ve 50 m yüksekliklerdeki aylık sıcaklık değerleri,
• Deniz seviyesinde ve 50 m yüksekliklerdeki aylık hava basıncı değerleri,
• vb. öğrenilebilecektir. 23
REPA Nedir?
Rüzgar kaynak bilgileri, çeşitli tematik haritalarla desteklenerek Türkiye geneli, grid, coğrafi bölge, il ve seçilecek herhangi bir alan ya da nokta bazında
sorgulanabilmektedir.
Böylece rüzgar enerji santralı kurulabilecek alanlar kolaylıkla belirlenmekte, ön fizibilite çalışmaları yapılabilmekte, rüzgar kaynağı arama amacıyla yapılan
çalışmalardan tasarruf sağlanmaktadır.
24
Kuramsal Rüzgar Gücünün Hesaplanması (Özetle)
25
Yeryüzünün herhangi bir noktasındaki rüzgar enerjisinin ampirik bir ölçüsü olarak tanımlanabilecek olan “kuramsal olarak olası rüzgar gücü” (Pw), şu eşitlikle açıklanır:
𝑃𝑤 = 1/2 ∙ 𝜌 ∙ 𝐴 ∙ 𝑣3
Burada, Pw = güç (W); ρ = havanın yoğunluğu (kg/m3), A = Rüzgar türbini kanatları tarafından süpürülen rüzgara dik alan (m2) ve v = rüzgar hızı (m/s)’dır.
A’nın alanı,
𝐴 = 𝜋 ∙ 𝑟2
eşitliği ile hesaplanır. Burada, r = rotor yarıçapıdır (m).
Denkleme göre, bir sistemden elde edilecek güç, rüzgar hızının küpü ile doğru orantılıdır. Ayrıca elde edilecek güç, rüzgar türbin kanatlarının süpürdüğü alan, dolayısıyla da rotor yarıçapının karesiyle orantılıdır. Burada, hava yoğunluğunun sıcaklıkla ve yükseltiyle azaldığına ve güç üretiminde en önemli
etmenin rüzgar hızı olduğuna dikkat edilmelidir. Örneğin, rüzgar hızındaki % 20 oranındaki
bir artış, güç üretiminde % 73’lük bir artışa neden olur.
Olası Gerçek Rüzgar Gücünün Hesaplanması (Özetle)
26
Olası gerçek rüzgar gücü, türbin verimliliği de dikkate alınarak, aşağıdaki eşitlikle hesaplanır:
𝑃𝑎 = 1/2 ∙ 𝜀 ∙ 𝜌 ∙ 𝐴 ∙ 𝑣3
Burada, , değeri genellikle 0.4’ten (% 40) daha küçük olan türbin verimliliğidir.
Tipik rüzgar türbinleri ya da yel değirmenleri için kuramsal ve oranlanmış güç üretimi, “rüzgar hızı – güç eğrisi” üzerinde belirtilir.
Şekilde, rüzgar türbinleri için, giriş (cut-in) rüzgar hızı, rated rüzgar hızı, kapama (shut-down) rüzgar hızı ve oranlanmış güç terimleri % 20 ve % 40 verimlilikleriyle birlikte gösterilmiştir.
REPA 30, 50, 70 ve 100 m Yükseklikler İçin Hesaplanmış Yıllık Ortalama Rüzgar Hızlarının (m/s) Dağılış Katmanları (Çalışkan
2011’dan)
27
(a) 30 m
(b) 50 m
(c) 70 m
(d) 100 m
REPA 30 m ve 50 m Yıllık Ortalama Rüzgar Hızları (m/s) (Çalışkan
2011’dan)
28
(a) 30 m
(b) 50 m
REPA 70 m ve 100 m Yıllık Ortalama Rüzgar Hızları (m/s) (Çalışkan 2011’dan)
29
(c) 70 m
(d) 100 m
Rüzgar Kaynak Bilgilerinin Tematik Haritalarla Birlikte Gösterimi – Örnek: Önerilmeyen Alanlar
30
Bölge ve il haritalarında siyah ve gri olarak renklendirilmiş alanlar, rüzgar potansiyeli yüksek olmasına karşın, aşağıdaki kabullere göre rüzgar enerjisi uygulamaları açısından elverişli olmayan alanları gösterir: • Yükseltisi 1500 m ve eğimi % 20’den fazla olan alanlar, • Mücavir alanlar ve köyler, • Kara ve demir yolları ile hava alanları ve limanlar, • Akarsular, göller ve orman alanlarının bir bölümü ile Çevre Koruma Alanları, • Enerji santralleri, • Emniyet kuşakları, • Derinliği 50 m’den fazla olan deniz alanları.
Rüzgar Kaynak Bilgilerinin Tematik Haritalarla Birlikte Gösterimi – Örnek: Önerilmeyen Alanlar
31
32
Enerji
Rüzgar Enerjisi Potansiyeli (EİEİ)
Türkiye’nin 50 m yükseklik için (a) rüzgar güç yoğunluğu (W/m2) ve (b) rüzgar hız/güç
yoğunluğu sınıf haritaları [EİE Genel Müdürlüğü, Türkiye Rüzgar Enerjisi Potansiyel Atlası’na (REPA) göre].
Türkiye Rüzgar Potansiyeli
Atlası çalışmalarına göre,
Türkiye iyi-sıradışı rüzgar
sınıfına giren aralıkta rüzgarlı
alanların güç potansiyeli,
yaklaşık 48,000 MW’lık rüzgar
kurulu gücünü
destekleyebilecek düzeydedir.
Türkiye’nin rüzgar enerjisi
potansiyeli hesaplanırken, bir
çok değişken kullanılmıştır.
Bu tutardaki bir rüzgar enerjisi
potansiyeli elektrik enerjisine
dönüştürülürse olasılıkla yıllık
147 milyar kWh enerji
üretilebilir.
Hesaplamada 50 m
yükseklikteki rüzgar hızları, %
35’lik kapasite faktörü, yıllık
ortalama rüzgar hızının 7 m/s
ve üzerindeki kullanılabilir
alanlar ve km2 başına 5 MW’lık
bir güç kurulabileceği gibi
güvenli yaklaşımlar dikkate
alınmıştır
Türkiye’nin 50 m yükseklik için hesaplanmış REPA ürünü (a) rüzgar hızı (m/s), (b) rüzgar güç yoğunluğu (W/m2) ve (c) rüzgar kapasite
faktörlerinin (%) coğrafi dağılış desenleri (Çalışkan 2011’dan)
REPA- Türkiye Rüzgar Enerjisi Potansiyeli (MW) Kara + Deniz (YEKGM, 2012ab)
35
REPA- Türkiye Rüzgar Enerjisi Potansiyeli (MW) Deniz (YEKGM, 2012ab)
36
REPA- Türkiye Rüzgar Enerjisi Potansiyeli (MW) Kara
37
Türkiye toplam kara alanları rüzgar potansiyeli, Türkiye genel potansiyelinden, deniz potansiyelinin çıkarılması yoluyla hesaplanır.
Buna göre:
• İyi-Sıradışı arası rüzgar sınıfına ait rüzgarlı arazilerin 37,386.16 MW,
• Orta-Sıradışı arasındaki rüzgarlı arazilerinse, 114,363.20 MW
rüzgar potansiyeline sahip oldukları belirlenmiştir.
Enerji Politikası: Strateji Belgesi Türkiye Cumhuriyeti’nin Enerjide «2023 Hedefleri»
• Enerjide özel sektörün payının % 75’e çıkarılması,
• Günümüzde % 37’lik değerlendirmeye karşın, 2023 yılında tüm kömür kaynaklarını ekonomiye kazandırılması,
• Türkiye’nin hidroliklerden elde edilebilecek enerji potansiyeli 140 milyar kWh (buna karşılık gelen kurulu güç yaklaşık 36,000 MW). 2023 yılına kadar yaklaşık 20,000 MW kurulu güce sahip hidroelektrik santralın özel sektör tarafından yapılması,
• Rüzgar kurulu gücünü 20,000 MW’a, Güneş’te 3,000 MW’a ve jeotermal enerjide 600 MW’a çıkarmak,
• Elektrikte yenilenebilir kaynakların payının % 30’a çıkarılması, doğalgazın payının yüzde 30’a düşürülmesi, % 30'unun kömürden ve kalan yüzde 10'unun nükleerden sağlanması,
• 2023 hedefi, petrol ve doğalgaz ithal etmeyen bir Türkiye olarak…
38
39
Çanakkale Yöresi’nin Rüzgar Klimatolojisi ve Rüzgar Gücü/Enerjisi Potansiyeli
Biga Yarımadası ve Kaz Dağı Yöresi
Çanakkale Meteoroloji İstasyonu
41
Çanakalan OHG İstasyonu
11
Çanakkale Yakın Çevresinin Genel Fiziki Coğrafyası ve Yılık
Yüzey (10 m) Rüzgarları
Yıllık - Rüzgar Frekansı (%))
0
10
20
30
40
K
KKD
KD
DKD
D
DGD
GD
GGD
G
GGB
GB
BGB
B
BKB
KB
KKB
Yıllık - Rüzgar Hızı (m/s)
0,0
2,0
4,0
6,0
8,0
10,0
K
KKD
KD
DKD
D
DGD
GD
GGD
G
GGB
GB
BGB
B
BKB
KB
KKB
Çanakkale’nin mevsim ortası aylarının rüzgar frekans (%)
diyagramları.
Ocak - Rüzgar Frekansı (%)
0
10
20
30
40
50
K
KKD
KD
DKD
D
DGD
GD
GGD
G
GGB
GB
BGB
B
BKB
KB
KKB
Nisan - Rüzgar Frekansı (%)
0
10
20
30
40
K
KKD
KD
DKD
D
DGD
GD
GGD
G
GGB
GB
BGB
B
BKB
KB
KKB
Temmuz - Rüzgar Frekansı (%)
0
10
20
30
40
50
K
KKD
KD
DKD
D
DGD
GD
GGD
G
GGB
GB
BGB
B
BKB
KB
KKB
Ekim - Rüzgar Frekansı (%)
0
10
20
30
40
50
K
KKD
KD
DKD
D
DGD
GD
GGD
G
GGB
GB
BGB
B
BKB
KB
KKB
Çanakkale Yöresinin Rüzgar Klimatolojisi: Yön-Sıklık
• Çanakkale’de egemen rüzgar yönü, tüm aylarda ve yıllık olarak
kuzey-kuzeydoğu’dur (KKD, yıldız-poyraz arası). KKD yönünden
esen (kısaca KKD’lu) rüzgarın eseme sıklığı, yıl içinde yaklaşık
olarak % 35 ve % 50 arasında değişir.
• Egemen rüzgar yönünün yıl boyunca ağırlıklı olarak KKD olması,
Çanakkale’nin coğrafi olarak egemen (kuzeyli) bölgesel basınç ve
rüzgar sistemlerine karşı uygun konumu ve Çanakkale Boğazı’nın
(çevresindeki yükseltilerin -sırtların, platoların ve tepelerin- de
yardımıyla), her çeşit kuzeyli dolaşımdan kaynaklanan hava
akımlarını kabaca KD’dan GB’ya doğru yönlendirmesiyle
bağlantılıdır.
• Yaz ayları dışında, orta enlem ve Akdeniz siklonlarının etkisiyle,
esme sıklığı düşük olmakla birlikte Çanakkale’de GB ve GGB
yönlü rüzgarlar da eser.
44
Çanakkale’nin ana ve ara yönler için hesaplanan aylık ve yıllık
ortalama rüzgar hızları (m/s) AYLAR
YÖN O Ş M N M H T A E E K A YILLIK
K 3.2 3.7 3.1 2.3 2.8 2.9 3.6 4.4 4.1 4.1 3.2 4.0 3.5
KKD 4.6 4.7 4.7 4.0 4.1 3.8 4.3 4.4 4.2 4.5 4.2 4.4 4.3
KD 3.3 3.4 3.4 3.0 3.1 3.1 3.6 3.6 2.8 3.1 2.9 3.0 3.2
DKD 2.2 1.9 2.0 1.8 1.7 1.7 2.0 2.0 1.7 1.8 1.9 2.3 1.9
D 2.6 1.3 2.0 1.4 1.5 1.1 1.7 1.1 1.2 1.3 1.7 2.0 1.6
DGD 1.7 1.3 1.3 1.8 0.9 1.5 0.9 1.1 1.2 1.7 1.7 1.9 1.5
GD 4.3 3.6 2.2 1.5 1.8 1.5 1.0 1.1 1.1 2.8 3.6 5.7 3.2
GGD 6.3 7.3 5.9 4.6 3.5 2.4 2.4 3.2 2.3 5.4 6.1 6.6 5.7
G 7.9 8.0 6.9 5.6 4.1 3.4 3.2 3.2 4.6 5.8 7.1 7.7 6.5
GGB 6.6 6.7 5.8 5.4 4.8 4.4 4.4 4.4 4.9 5.8 6.4 7.4 5.7
GB 5.6 5.3 5.6 5.6 5.1 5.0 4.3 6.1 5.9 5.8 5.1 5.7 5.4
BGB 4.2 4.4 4.3 4.9 3.6 3.0 2.9 3.0 4.9 5.0 4.6 5.3 4.2
B 3.2 3.8 4.3 2.3 2.1 1.7 2.7 3.0 3.9 1.8 3.3 5.6 3.0
BKB 2.0 1.6 2.4 2.5 2.3 2.6 3.4 2.4 2.7 2.4 2.1 1.3 2.5
KB 1.5 1.4 2.2 2.2 2.0 2.2 3.1 2.6 2.2 2.3 2.5 1.5 2.2
KKB 1.8 2.2 2.1 2.0 1.9 2.1 2.2 3.2 2.5 2.9 2.2 2.9 2.2
• Ortalama rüzgar hızlarının en kuvvetli olduğu yönler, yılın
Ocak-Nisan ve Eylül-Aralık dönemlerinde güney sektörlü,
özellikle güney ve güneybatılı; Mayıs-Ağustos döneminde
ise, hem güneyli hem de kuzey sektörlüdür.
Çanakkale’nin mevsim ortası aylarının ana ve ara yönler için
hesaplanan aylık ortalama rüzgar hızı (m/s) diyagramları.
Ocak - Rüzgar Hızı (m/s)
0,0
2,0
4,0
6,0
8,0
10,0
K
KKD
KD
DKD
D
DGD
GD
GGD
G
GGB
GB
BGB
B
BKB
KB
KKB
Nisan - Rüzgar Hızı (m/s)
0,0
2,0
4,0
6,0
8,0
10,0
K
KKD
KD
DKD
D
DGD
GD
GGD
G
GGB
GB
BGB
B
BKB
KB
KKB
Temmuz - Rüzgar Hızı (m/s)
0,0
2,0
4,0
6,0
8,0
10,0
K
KKD
KD
DKD
D
DGD
GD
GGD
G
GGB
GB
BGB
B
BKB
KB
KKB
Ekim - Rüzgar Hızı (m/s)
0,0
2,0
4,0
6,0
8,0
10,0
K
KKD
KD
DKD
D
DGD
GD
GGD
G
GGB
GB
BGB
B
BKB
KB
KKB
Bozcada’nın mevsim ortası aylarının rüzgar frekansı (%)
diyagramları.
Bozcaada’nın ana ve ara yönler için hesaplanan aylık ve yıllık
ortalama rüzgar hızları (m/s)
Direction J F M A M J J A S O N D Annual
N 9,2 7,6 8,6 6 6 5,7 7,1 6,8 7,1 7,7 6,8 9,2 7,1
NNE 8,7 9,1 8,2 6,6 6 5,5 6,5 7,1 7,1 8,4 8,2 8,5 7,4
NE 8,2 9 7,7 5,7 5,5 5,2 4,9 6,1 5,7 6,8 7,9 8,8 7,1
ENE 5,7 6,2 5,8 3,9 3,3 3 4 4,8 3,7 4,3 5,3 5,8 4,9
E 3,8 4,6 4,2 2,5 2,6 2,2 2,7 2,7 2,7 3,2 3,6 4 3,4
ESE 3,8 4,1 3,1 3 2,1 1,8 1,8 2 2 2,3 3,1 3,7 3
SE 5,3 5 4,1 3,2 2,4 2,4 1,4 1,8 2,1 2,7 3,8 4,8 3,6
SSE 7,8 8,4 7,3 6,4 5,2 3,7 3 2,6 4,5 5,7 6,7 8,1 6,7
S 7,7 8,2 7,8 6,5 5,7 4,7 2,6 3,8 5 6,1 7,4 7,9 7
SSW 8,5 7,7 7,1 6,2 5 4,7 3,6 4,4 4,6 5,5 6,7 8,2 6,4
SW 7,1 6,3 6,5 5,4 4,4 4,8 3,7 3,5 4,6 4,6 6 6,4 5,3
WSW 4,9 4,4 4,3 4,3 3,8 3,8 3,7 3,7 3,7 3,7 3,5 4,1 4
W 5,1 4,5 4,8 2,9 3,2 3,9 3,4 4,5 4,3 3,3 3 4,1 3,9
WNW 4 4,3 4,5 4 4,2 4,3 4,5 4,4 4,4 5,4 4,1 4,4 4,4
NW 2,8 3,6 4,4 4,3 4,9 5,4 5,6 6 5,6 4,8 3,7 4,6 5
NNW 5,9 5,6 6,4 5,5 5,3 5,8 6,6 7 6,7 6,1 5,2 5,7 6,2
Bozcaada’nın mevsim ortası aylarının ana ve ara yönler için
hesaplanan aylık ortalama rüzgar hızı (m/s) diyagramları.
Gökçeada,
Bozcaada ve
Çanakkale
Meteoroloji
İstasyonlarında
Kaydedilen Sinoptik
10 m Rüzgarlarının
(sıklık ve hız) yıllık
karşılaştırılması.
19
0
2
4
6
8N
NNE
NE
ENE
E
ESE
SE
SSE S
SSW
SW
WSW
W
WNW
NW
NNW
Gökçeada - Wind speed (m/s)
0
10
20
30N
NNE
NE
ENE
E
ESE
SE
SSE S
SSW
SW
WSW
W
WNW
NW
NNW
Bozcaada - Wind frequency (%)
0
2
4
6
8N
NNE
NE
ENE
E
ESE
SE
SSE S
SSW
SW
WSW
W
WNW
NW
NNW
Bozcaada - Wind speed (m/s)
0
15
30
45N
NNE
NE
ENE
E
ESE
SE
SSE S
SSW
SW
WSW
W
WNW
NW
NNW
Çanakkale - Wind frequency (%)
(c) Çanakkale
0
2
4
6
8N
NNE
NE
ENE
E
ESE
SE
SSE S
SSW
SW
WSW
W
WNW
NW
NNW
Çanakkale - Wind speed (m/s)(b) Bozcaada
0
10
20
30N
NNE
NE
ENE
E
ESE
SE
SSE S
SSW
SW
WSW
W
WNW
NW
NNW
Gökçeada - Wind frequency (%)
(a) Gökçeada
Nnnnn Wind frequency (%) Wind speed (m/s)
51
Güney Marmara Çanakkale ve Balıkesir illeri rüzgar enerjisi santralleri atlası (TÜRSAT, 2012)
52
Anemon İntepe - Çanakalan Rüzgar Santrali
Anemon Rüzgar Santrali, Çanakalan-
Karacaviran-Kurttepe çevresinde kuruludur.
Alanın yükseltisi 385 m’dir. DH ve ADO
Enerji’nin bir projesi olan santral, 38 adet
rüzgar türbiniyle 30.4 MW kurulu güce sahiptir.
Anemon’daki ilk on türbin 2007 Şubat ayında
üretime başlamış.
Türbinler 6.5 kilometre uzunluğunda bir hat
boyunca dağılmıştır. Anemon’da Enercon
markalı rüzgar türbinleri kurulu. Her biri tam
kapasitede 800 kilowatt anma gücüne sahiptir.
Türbin, rüzgar 12 m/saniye hıza ulaştığında
800 kilowatt üretim gücüne ulaşıyor. Santral 2
m/saniye hızdan sonra üretim yapmaya
başlıyor ve bu hızdaki rüzgardan 1 kilowaat
elektrik üretiliyor.
4 metre/saniyedeki rüzgarda ise bu oran 32
kW’ye çıkıyor. 7 metre/saniyede ise 190 kW’lık
bir enerji üretiliyor. Üstel bir artış söz konusu.
Kuvvetli fırtınada (25 m/s’nin üzerindeki rüzgar
hızlarında) ise üretim yapılmıyor.
http://www.yenienerji.info/?pid=5374
53
Çanakkale Yöresi 50 m Rüzgar Hızlarının Alansal Dağılışı (50 m Rüzgar Klimatolojisi) (Çalışkan 2010’dan)
54
Çanakkale Yöresi 50 m Rüzgar Enerjisi Kapasite Faktörlerinin Alansal Dağılışı (Çalışkan 2010’dan)
55
Çanakkale Yöresinde Rüzgar Santrali Kurulması Önerilmeyen (Uygun Görülmeyen) Alanların Dağılışı (Çalışkan 2010’dan)
56
Çanakkale Yöresinde Bulunan Enerji İletim Ağı ve Başlıca Trafo Merkezlerinin Dağılışı (Çalışkan 2010’dan)
57
Çanakkale iline kurulabilecek rüzgar enerjisi santrallerinin güç kapasiteleri (50 m rüzgar potansiyelleri) (Çalışkan 2010’dan)
Rüzgar Rüzgar gücü Rüzgar Hızı Toplam Alan Kurulabilecek
Sınıfı (W/m2) (m/s) (km2) Potansiyel (MW)
3 300 – 400 6.8 – 7.5 863.70 4318.48
4 400 – 500 7.5 – 8.1 802.99 4014.96
5 500 – 600 8.1 – 8.6 761.09 3805.44
6 600 – 800 8.6 - 9.5 174.74 873.68
7 > 800 > 9.5 0.00 0.00
Toplam 2602.52 13012.56
İlginiz İçin Teşekkür ederim
Seçilmiş Kaynaklar_1
• BP. 2012. Statistical Review of World Energy, June 2012. BP: London.
• Çalışkan, M. 2010. Marmara Bölgesi Rüzgar Potansiyeli. EİEİ Genel Müdürlüğü Sunumu: Ankara.
• Çalışkan, M. 2011. Türkiye’nin Rüzgar Enerjisi Potansiyeli ve Mevcut yatırımlar. Rüzgar Enerjisi ve Santralleri Seminer Sunumu. Rahmi Koç Müzesi Konferans Salonu: İstanbul.
• DEK-TMK . 2012. Enerji Raporu, 2012. Dünya Enerji Konseyi Türk Milli Komitesi, DEK-TMK Yayın No. 0021/2012, Poyraz Ofset: Ankara.
• EİEİ. 2010. Türkiye Rüzgar Enerjisi Potansiyel Atlası (REPA). EİEİ Genel Müdürlüğü: Ankara.
Seçilmiş Kaynaklar_2
• IEA. 2012a. World Energy Outlook 2012, Executive Summary. International Energy Agency: Paris.
• IEA. 2012b. World Energy Outlook 2012, Presentation to the Press. International Energy Agency, 12 November 2012: London.
• ETKB. 2012. Dünya’da ve Türkiye’de Enerji Görünümü. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı (ETKB) sunumu: Ankara.
• Iyigün, C., Türkeş, M., Batmaz, İ., Yozgatlıgil, C., Gazi, V. P., Koç, E. K. and Öztürk, M. Z. 2013. Clustering current climate regions of Turkey by using a multivariate statistical method. Theoretical and Applied Climatology. DOI 10.1007/s00704-012-0823-7 (In press)
Seçilmiş Kaynaklar_3
• Koç T., Türkeş M. ve Ç V. 2005. Ocak 2004 Çanakkale kar fırtınasının oluşum ve etkilerinin coğrafi analizi. Ege Üniversitesi Coğrafya Bölümü Sempozyumları – III: Ege Coğrafi Bilgi Sistemleri Sempozyumu, 27-29 Nisan 2005, Bildiriler Kitabı (Ed., M. Kirami Ölgen), 451-462, İzmir.
• Lavagnini, A. et al., 2006. Offshore wind climatology over the Mediterranean basin. Wind Energy 9:251–266.
• Sahin, S. and Türkeş, M. 2013. Contemporary surface wind climatology of Turkey. Theoretical and Applied Climatology 113(1-2): 337-349. DOI: 10.1007/s00704-012-0789-5
• Türkeş, M. 1996. Kent ve bölge planlamasında topoğrafyaya bağlı yerel rüzgarlar. AÜ Türkiye Coğrafyası Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi 5: 213-227.
• Türkeş M. 1998. Influence of geopotential heights, cyclone frequency and southern oscillation on rainfall variations in Turkey. International Journal of Climatology 18: 649–680.
• Türkeş, M. 2010. Klimatoloji ve Meteoroloji. Birinci Baskı, Kriter Yayınevi - Yayın No. 63, Fiziki Coğrafya Serisi No. 1, ISBN: 978-605-4613-26-7, 650 + XXII sayfa, İstanbul.
• Türkeş M, Erlat E. 2005. Climatological responses of winter precipitation in Turkey to variability of the North Atlantic oscillation during the period 1930–2001. Theoretical and Applied Climatology 81: 45–69.
Seçilmiş Kaynaklar_4
• TÜRSAT. 2012. Türkiye Rüzgar Enerjisi Santralleri Atlası. Ankara.
• Yazar, Y. 2012. Renewable Energy in Turkey; Promotion of Renewable Energy in a Liberalizing Turkish Energy Sector (2002-2012). Presentation of the General Manager, General Directorate of Renewable Energy: Ankara.
• YEKGM. 2012a. Türkiye yenilenebilir enerji kaynak potansiyeli öngörü verileri. Yenilenebilir Enerji Kaynakları Genel Müdürlüğü (YEKGM): Ankara.
• YEKGM. 2012b. Türkiye rüzgar enerjisi potansiyeli öngörü verileri. Yenilenebilir Enerji Kaynakları Genel Müdürlüğü (YEKGM): Ankara.
Seçilmiş Kaynaklar_5
