Kryzys prasy i design

IZBY WYDAWCÓW PRASY

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego

tren

dyza

sady

Tworzenie atrakcyjnej wizualizacji graficznej treści prasowych.Poprawa szaty graficznej gazet i magazynów.

Jacek Gałązka, Krzysztof Trusz

mak

ieta

ocen

a



tren

dy

Nie ma kryzysu prasy tam, gdzie jestciekawa gazeta. Rewolucja multimedialnanie zabija gazet tylko sprawia, że trudniejsprzedać bylejaką treść, a tym co naprawdęniszczy prasę jest nuda.Typografia może służyć uwypukleniuprzekazu albo go zamazywać. Złe pomysłygraficzne mogą zabić najciekawszy artykuł,dobre pozwolą głośno zabrzmieć jegotezom. Ale najpierw muszą być mocne tezyi ciekawa treść. Ładne rozłożenie (lay-out)na kolumnach nudnych artykułów nieuratuje złej gazety, dlatego musi rosnąćranga redagowania wizualnego.

Portugalskidziennik „i” został

w ubiegłym rokuuznany za najlepiej

zaprojektowanągazetę Europy.

Jest przykłademnowego myślenia

o „poważnych”rozwiązaniach

edytorskich.

zasa

dym

akie

taoc

ena

Nie ma kryzysu prasy.Są leniwi redaktorzy

Jedna z kilku wersji okładek dziennika „i”



tren

dy

Wiele wydawanych od dziesięcioleci gazetzamknięto, ale przecież ciągle otwierają sięnowe. Coraz wyraźniej widać, że zostają narynku i osiągają sukces te, które starają sięo czytelnika, dostarczają ciekawych wiado-mości, pomysłowo sprzedają treść nigdy niepozwalając na nudę. Upadają te gazety, którez numeru na numer są takie same: niczymnie zaskakują, nie wzbogacają naszej wiedzyo świecie. Informacje o wydarzeniachmożemy łatwo i za darmo znaleźć w in-ternecie, więc jaki jest powód wydawaniapieniędzy na gazetę? Oto pytanie dla redak-torów.

zasa

dym

akie

taoc

ena

Nie warto wydawaćpieniędzy na nudę

Różnorodność rozkładówek dziennika „i” jest jedną z jego zalet



tren

dy

Gazety i magazyny zmieniają szatę graficznątak często jak proszek do prania opakowaniealbo trwają bez zmian przez dziesięciolecia.Każda z tych strategii jest zła i wcześniej czypóźniej prowadzi do klęski. Ciągle zmie-niane gazety i czasopisma upadają równieczęsto jak te, które, rzekomo z szacunku dlaczytelnika, nie zmieniają niczego. Przykładybez trudu można znaleźć w najbliższymotoczeniu.

zasa

dym

akie

taoc

ena

Bezruch jest prostymsposobem na klęskę

Bogactwo rozwiązań layoutu „Diario de Sao Paolo” zwraca uwagę czytelnika i decyduje o atrakcyjności pisma



tren

dy

Layout gazety jest odzwierciedleniem jejcharakteru i stylu dziennikarstwa. Zależyod sposobu pisania tekstów, ich dlugościi emocjonalności; pozostaje w ścisłymzwiązku z doborem zdjęć i techniką druku.Projektowanie szaty graficznej gazety za-czyna się od rozmowy o czytelnikach,sposobie kolportażu, reklamodawcach ikompetencjach dziennikarzy. Zmiana lay-outu wiąże się ze zmianami organizacjipracy, przyzwyczajeń zespołu redakcyjnegoi zwiększonym wysiłkiem. Inaczej będziezmianą pozorną, na którą szkoda czasu.Może być nawet przyczyną klęski gazety.

zasa

dym

akie

taoc

ena

Zmiana layoutunie wystarczy

„Liberation” zmieniło styl z anachronicznego na nowoczesny nie uciekając w stronę tabloidu, zachowując umiar i powagę



tren

dyza

sady

mak

ieta

ocen

a

Okładki portugalskiego dziennika „Correio” są jednym z przykładów swobody kreacji przy jednoczesnym zachowaniu porządku i powtarzalności makiety



tren

dyza

sady

mak

ieta

ocen

a

Inny przykład swobody i powtarzalności: brazylijska gazeta „Diario de Sao Paolo” i jej różnorodne wersje okładek



tren

dyza

sady

mak

ieta

ocen

a

Okładki dziennika „i” są najdalej idącym popisem temperamentu projektanta wśród projektów z ostatnich dwóch lat



tren

dyza

sady

mak

ieta

ocen

a

„Liberation” wpisuje się swoimi okładkami w trendy wyznaczane przez gazety hiszpańskie i portugalskie. Mimo odmiennej zawartości.



tren

dyza

sady

mak

ieta

ocen

a

Wnętrze „Liberation” jest dużo bardziej stonowane od okładki.



tren

dyza

sady

mak

ieta

ocen

a

Zasadniczą cechą nowego „Diario de S.Paaolo” są nienarracyjne formy dziennikarskie: wyliczanki, tabele, infografiki, biogramy... Te elementy są decydujące dla rozwiązań graficznych.



tren

dyza

sady

mak

ieta

ocen

a

Wnętrze dziennika „i” z wielką konsekwencją nawiązuje do stylu okładek.



tren

dyza

sady

mak

ieta

ocen

a

Indyjski angielskojęzyczny dziennik „DNA” jest przykładem połączenia tradycyjnej zawartości wielkoformatowej gazety ze współczesną stylistyką graficzną


tren

dym

akie

taoc

ena

zasa

dy

W naszej kulturze typograficznej zawsze odgóry do dołu i z lewej do prawej.Wszelkie zaburzenie tego porządkupowoduje zakłopotanie, dezorientacjęi zniechęcenie. Zniechęcony czytelnikodwraca kartkę i zapomina, co było nakolumnach gazety.Tekst powinien „spływać” z lewego górnegorogu do prawego dolnego. Pierwszy akapitpowinien być najwyżej położonym ele-mentem tekstu, ostatni powinien byćnajniżej. Teksty, tytuły i zdjęcia należące dojednego artykułu układamy w prostokąty.

Jak czytamy gazety?Zasada prawej ręki


tren

dym

akie

taoc

ena

zasa

dy

Czytelna gazeta przypomina dobrze zorga-nizowane lotnisko. Każda maszyna latającaod razu wie gdzie może wylądować i niktnie zderza się w powietrzu, mimo dużegoruchu.Rolę lądowisk spełniają miejsca, na którychmożna „zaczepić wzrok”. Muszą one byćwyraźne i nie rywalizować ze sobą.Bałagan wizualny utrudnia znalezienie„miejsca lądowania” dla oka czytelnika.Lądowiska nazywa się inaczej dominantamiwizualnymi, dominującymi elementami,liderami.


Najważniejsze miejsce.Zasada lądowiska



tren

dym

akie

taoc

ena

zasa

dy

Po udanym „wylądowaniu” na kolumnachgazety musimy dalej jechać zatłoczonymistronicami do interesujących zapewneartykułów. Cóż z tego, jeśli nie wiemy, żeone tam są.Na źle oznakowanej autostradzieprzeoczymy drogowskazy do ciekawychmiejsc. Tymi drogowskazami są tytuły, zdję-cia i inne elementy wyróżnione graficznie –miejsca, które „prowadzą” naszą uwagęzgodnie z intencją redaktora.Dobrze zaprojektowany layout sprawi, żegazeta wyda się jeszcze ciekawsza.

Nawigacja niesatelitarnaZasada kolejności




tren

dy

Artykuł położony wyżej jest ważniejszy odpołożonego niżej. Umieszczony w gazeciewcześniej, ważniejszy od tego bliżej końca.Podkreślamy ten porządek używając takżeinnych zabiegów: wyżej położony artykułma większy tytuł, zajmuje więcej miejsca,zawiera zdjęcie, często większe niż artykułypołożone niżej.Istotą dobrego layoutu jest wyraźne porząd-kowanie zawartości: ustalanie kolejnościczytania i rangi artykułów.

mak

ieta

ocen

a

Hierarchia położenia.Zasada hierarchii (1)

2 2

1 13

4 5 6 7

zasa

dy


tren

dy

Najskuteczniej budujemy hierarchięróżnicując wielkość miejsca, które zajmująartykuły: najważniejszy artykuł zajmie naj-większą część kolumny więcej, mniej ważnymniejszą, itd. Łatwo się zorientować, żewięcej miejsca zajmie większy tekst, więchierarchia zaplanowanego layoutu powinnaodpowiadać długości tekstu. Dziennikarzpowinien wiedzieć ile miejsca (w znakachtekstu) przewidziano na jego artykuł.Są „sztuczki”, które pozwalają ominąć tę za-leżność, jednak wymagają one więcej pracy.

mak

ieta

ocen

a

Hierarchia powierzchni.Zasada hierarchii (2)

2

2

1

1

zasa

dy



tren

dy

Nasycone kolorem zdjęcie detalu (buty,stopy) jest silniejsze niż czarno-biały ry-sunek i jaśniejsze zdjęcie przedstawiającedaleki plan. Mimo, że powierzchnia tychilustracji jest zbliżona. Barwna plama (zdję-cie, grafika) jest silniejsza niż szara plamatekstu. Kolor jest silniejszy od bieli, ale... sąod tych zasad wyjątki. Oceniajcie siłe wi-zualną i wykorzystujcie ją do budowaniahierarchicznego porządku na kolumnie.

mak

ieta

ocen

a

Siła wizualnaZasada hierarchii (3)

zasa

dy



tren

dy

Sformułowano kiedyś żartobliwą „zasadętrzech”, według której drugie zdjęcie nakolumnie powinni być nie większe, niżjedna trzecia pierwszego, zaś trzeciego zdję-cia nie powinno być wcale. Trzymanie się tejzasady bardzo by nas ograniczało, ale wartoją zapamiętać, bo dobrze wyjaśnia na czympolega prawdziwy kontrast. Wadą wielugazet jest monotonia. Ważniejsze tytuły,zdjęcia i teksty różnią się wizualnie ale tylkotrochę, zazwyczaj za mało.

mak

ieta

ocen

a

Potrzebna duża różnicaZasada kontrastu

zasa

dy


Documents

Kryzys prasy i design