KRYTERIA OCENIANIA ODPOWIEDZI Próbna Matura z … · Próbna Matura z OPERONEM Fizyka Poziom rozszerzony Listopad 2015 Zadanie 1. (0–1) Wymagania ogólne Wymagania szczegółowe

w w w. o p e r o n . p l 1

KRYTERIA OCENIANIA ODPOWIEDZIPróbna Matura z OPERONEM

FizykaPoziom rozszerzony

Listopad 2015

Zadanie 1. (0–1)

Wymagania ogólne Wymagania szczegółowe

I. Znajomość i umiejętność wykorzystania pojęć i praw fizyki do wyjaśniania procesów i zjawisk w przyrodzie.III. Wykorzystanie i przetwarzanie informacji zapisanych w postaci tekstu, tabel, wykresów, schematów i rysunków.

1.1. (ZR) Uczeń rozróżnia wielkości wektorowe od skalarnych; wykonuje działania na wektorach (dodawanie, odejmowanie, rozkładanie na skła-dowe).1.8. (ZR) Uczeń wyjaśnia ruch ciał na podstawie drugiej zasady dynamiki Newtona.1.12. (ZR) Uczeń posługuje się pojęciem siły tarcia do wyjaśniania ruchu ciał.1.13. (ZR) Uczeń składa i rozkłada siły działają-ce wzdłuż prostych nierównoległych.

Poprawna odpowiedź:BSchemat punktowania:1 pkt – Rozwiązanie poprawne– poprawny wybór0 pkt – Rozwiązanie, w którym nie ma istotnego postępu– niepoprawna odpowiedźlub– brak odpowiedzi

Zadanie 2. (0–3)Zadanie 2.1. (0–2)


I. Znajomość i umiejętność wykorzystania pojęć i praw fizyki do wyjaśniania procesów i zjawisk w przyrodzie.

7.2. (gim.) Uczeń wyjaśnia powstawanie obsza-rów cienia i półcienia za pomocą prostoliniowego rozchodzenia się światła w ośrodku jednorod-nym.

Poprawna odpowiedź:Zaćmienie Słońca powstaje, kiedy na powierzchnię Ziemi pada cień Księżyca. Rozmiary Księżyca są znacznie mniejsze niż rozmiary Słońca. Dlatego gdy Księżyc znajduje się na drodze promieni słonecz-nych docierających do Ziemi, powstaje obszar cienia oraz obszar półcienia na powierzchni Ziemi. Na obszarze półcienia widoczne jest zaćmienie częściowe.


Fizyka. Poziom rozszerzonyPróbna Matura z OPERONEM i „Gazetą Wyborczą”

ZiemiaKsiężyc

zaćmienie częściowe

Słońce

Schemat punktowania:2 pkt – Rozwiązanie poprawne– zapisanie poprawnego wyjaśnienia oraz– sporządzenie poprawnego rysunku1 pkt – Pokonanie zasadniczych trudności zadania, które jednak nie zostało rozwiązane do końca po-prawnie– zapisanie poprawnego wyjaśnienia oraz– sporządzenie niepoprawnego rysunkulub– zapisanie niepoprawnego wyjaśnienia oraz– sporządzenie poprawnego rysunku0 pkt – Rozwiązanie, w którym nie ma istotnego postępu– zapisanie niepoprawnego wyjaśnienia oraz– sporządzenie niepoprawnego rysunkulub– brak odpowiedzi

Zadanie 2.2. (0–1)



7.2. (gim.) Uczeń wyjaśnia powstawanie obsza-rów cienia i półcienia za pomocą prostoliniowego rozchodzenia się światła w ośrodku jednorod-nym.1.8. (ZP) Uczeń wyjaśnia przyczynę występowa-nia faz i zaćmień Księżyca.

Poprawna odpowiedź:Całkowite zaćmienie Słońca jest widoczne jedynie na niewielkim obszarze na Ziemi. Zaćmienie Księży-ca natomiast jest widoczne na całej półkuli, na której w czasie zaćmienia panuje noc. Dlatego zaćmienie Księżyca obserwuje się znacznie częściej na obszarze Polski niż całkowite zaćmienie Słońca.Schemat punktowania:1 pkt – Rozwiązanie poprawne– podanie poprawnego wyjaśnienia0 pkt – Rozwiązanie, w którym nie ma istotnego postępu– podanie niepoprawnego wyjaśnienialub– brak odpowiedzi





I. Znajomość i umiejętność wykorzystania pojęć i praw fizyki do wyjaśniania procesów i zjawisk w przyrodzie.IV. Budowa prostych modeli fizycznych i mate-matycznych do opisu zjawisk.

1.4. (ZR) Uczeń wykorzystuje związki pomię-dzy położeniem, prędkością i przyspieszeniem w ruchu jednostajnym i jednostajnie zmiennym do obliczania parametrów ruchu.1.5. (ZR) Uczeń rysuje i interpretuje wykresy zależności parametrów ruchu od czasu.

Poprawna odpowiedź:

84 6321 10 115 12 13 14 157 16 179 t [s]

v [m/s]

0

10

20

30

40

50

Schemat punktowania:2 pkt – Rozwiązanie poprawne– sporządzenie poprawnego wykresu1 pkt – Pokonanie zasadniczych trudności zadania, które zostało rozwiązane do końca, w którym wystę-pują usterki nieprzekreślające jednak poprawności rozwiązania– naszkicowanie poprawnego kształtu wykresu v t( ) oraz– przeprowadzenie wykresu v t( ) przez niewłaściwe punkty0 pkt – Rozwiązanie, w którym nie ma istotnego postępu– sporządzenie niepoprawnego wykresulub– brak rozwiązania

Zadanie 3.2. (0–1)



1.4. (ZR) Uczeń wykorzystuje związki pomię-dzy położeniem, prędkością i przyspieszeniem w ruchu jednostajnym i jednostajnie zmiennym do obliczania parametrów ruchu.



Poprawna odpowiedź:DSchemat punktowania:1 pkt – Rozwiązanie poprawne– poprawny wybór0 pkt – Rozwiązanie, w którym nie ma istotnego postępu– niepoprawna odpowiedźlub– brak odpowiedzi

Zadanie 4. (0–1)


III. Wykorzystanie i przetwarzanie informacji zapisanych w postaci tekstu, tabel, wykresów, schematów i rysunków.IV. Budowa prostych modeli fizycznych i mate-matycznych do opisu zjawisk.

1.7. (gim.) Uczeń opisuje zachowanie się ciał na podstawie drugiej zasady dynamiki Newtona.2.2. (gim.) Uczeń posługuje się pojęciem pracy i mocy.12.1. (ZR) Uczeń przedstawia jednostki wiel-kości fizycznych wymienionych w podstawie programowej, opisuje ich związki z jednostka-mi podstawowymi.

Poprawna odpowiedź:B.1.Schemat punktowania:1 pkt – Rozwiązanie poprawne– poprawny wybór0 pkt – Rozwiązanie, w którym nie ma istotnego postępu– niepoprawny wybórlub– brak rozwiązania

Zadanie 5. (0–3)



3.6. (gim.) Uczeń posługuje się pojęciem ciśnie-nia (w tym ciśnienia hydrostatycznego i atmosfe-rycznego).3.7. (gim.) Uczeń formułuje prawo Pascala i po-daje przykłady jego zastosowania.

Poprawna odpowiedź:(1) C(2) A(3) wzrosło(4) taka sama(5) Pascala



Schemat punktowania:3 pkt – Rozwiązanie poprawne– podanie pięciu poprawnych odpowiedzi2 pkt – Pokonanie zasadniczych trudności zadania, które jednak nie zostało rozwiązane do końca po-prawnie– podanie czterech lub trzech poprawnych odpowiedzioraz– podanie jednej lub dwóch niepoprawnych odpowiedzi lub– niepodanie jednej lub dwóch odpowiedzi1 pkt – Rozwiązanie, w którym jest istotny postęp– podanie dwóch lub jednej poprawnej odpowiedzioraz– podanie trzech lub czterech niepoprawnych odpowiedzi lub– niepodanie trzech lub czterech odpowiedzi0 pkt – Rozwiązanie, w którym nie ma istotnego postępu– podanie pięciu niepoprawnych odpowiedzilub– niepodanie pięciu odpowiedzi




5.12. (ZR) Uczeń wykorzystuje pojęcie ciepła właściwego oraz ciepła przemiany fazowej w ana-lizie bilansu cieplnego.

Poprawna odpowiedź:Zależność opisująca ciepło potrzebne do zagotowania wody:

Q m c T m c T= ⋅ ⋅ + ⋅ ⋅wody wody garnka stali∆ ∆Zależność opisująca masę wody:

m Vwody wody= ⋅34

r

Zależność opisująca czas gotowania wody:

t Qw

=

gdzie w oznacza wydajność kuchenki.

tT c m cm

w=

⋅ ⋅ + ⋅( )∆ wody wody garnka stali

Po podstawieniu wartości liczbowych otrzymujemy t = 7,884 min.Schemat punktowania:3 pkt – Rozwiązanie poprawne– poprawne obliczenie czasu gotowania wody



2 pkt – Pokonanie zasadniczych trudności zadania, które jednak nie zostało rozwiązane do końca po-prawnie– zapisanie poprawnej zależności opisującej czas gotowania wodyoraz– niepoprawne obliczenie czasu gotowania wody1 pkt – Rozwiązanie, w którym jest istotny postęp– zapisanie poprawnej zależności opisującej ciepło potrzebne do zagotowania wodyoraz– zapisanie niepoprawnej zależności opisującej czas gotowania wody0 pkt – Rozwiązanie, w którym nie ma istotnego postępu– zapisanie niepoprawnej zależności opisującej ciepło potrzebne do zagotowania wodylub– brak rozwiązania

Zadanie 6.2. (0–3)



2.2. (gim.) Uczeń posługuje się pojęciem pracy i mocy.3.4. (ZR) Uczeń oblicza moc urządzeń, uwzględ-niając ich sprawność.5.10. (ZR) Uczeń analizuje przedstawione cykle termodynamiczne, oblicza sprawność silników cieplnych w oparciu o wymieniane ciepło i wyko-naną pracę.

Poprawna odpowiedź:Sposób 1:Zależność opisująca sprawność kuchenki:

h = użyteczna

pobrana

EE

zatem energię pobraną opisuje zależność:

h= użyteczna

pobrana

EE

W czasie jednej minuty kuchenka oddaje 50�kJ energii użytecznej. Zatem w tym czasie kuchenka pobie-ra energię o wartości:

Epobrana �kJ= 125

Oznacza to, że moc znamionowa kuchenki ma wartość PE

t= =pobrana W2083�

Sposób 2:Zależność opisująca sprawność kuchenki:

h = użyteczna

znamionowa

PP

Moc użyteczna jest równa wydajności kuchenki:

PużytecznakJ

minJs

= =50 833 3,

Oznacza to, że moc znamionowa kuchenki ma wartość PP

znamionowaużyteczna W= =h

2083



Schemat punktowania:3 pkt – Rozwiązanie poprawne– poprawne obliczenie mocy znamionowej2 pkt – Pokonanie zasadniczych trudności zadania, które jednak nie zostało rozwiązane do końca po-prawnie– poprawne obliczenie energii pobranej przez kuchenkę oraz– niepoprawne obliczenie mocy znamionowej1 pkt – Rozwiązanie, w którym jest istotny postęp– poprawne zapisanie zależności opisującej energię pobraną przez kuchenkę– niepoprawne obliczenie wartości energii pobranej0 pkt – Rozwiązanie, w którym nie ma istotnego postępu– niepoprawne zapisanie zależności opisującej energię pobraną przez kuchenkęlub– brak rozwiązania




3.6. (gim.) Uczeń posługuje się pojęciem ciśnie-nia (w tym ciśnienia hydrostatycznego i atmosfe-rycznego).12.1. (ZR) Uczeń przedstawia jednostki wiel-kości fizycznych wymienionych w podstawie programowej, opisuje ich związki z jednostka-mi podstawowymi.

Poprawna odpowiedź:ASchemat punktowania:1 pkt – Rozwiązanie poprawne– poprawny wybór0 pkt – Rozwiązanie, w którym nie ma istotnego postępu– niepoprawna odpowiedźlub– brak odpowiedzi

Zadanie 7.2. (0–2)



3.6. (gim.) Uczeń posługuje się pojęciem ciśnie-nia (w tym ciśnienia hydrostatycznego i atmosfe-rycznego).5.1. (ZR) Uczeń wyjaśnia założenia gazu do-skonałego i stosuje równanie gazu doskonałego (równanie Clapeyrona) do wyznaczenia parame-trów gazu.



Poprawna odpowiedź:Zgodnie z równaniem stanu gazu doskonałego:

p VT

p VT

1 1

1

2 2

2

⋅=

⋅

Zależność opisująca objętość gazu w warunkach normalnych:

V p V TT p21 1 2

1 2

=⋅ ⋅⋅

Po podstawieniu wartości liczbowych otrzymujemy V2 67 4= , l

Schemat punktowania:2 pkt – Rozwiązanie poprawne– poprawne obliczenie wartości objętości1 pkt – Pokonanie zasadniczych trudności zadania, które jednak nie zostało rozwiązane do końca po-prawnie– poprawne zapisanie zależności opisującej objętość oraz– niepoprawne obliczenie wartości objętości0 pkt – Rozwiązanie, w którym nie ma istotnego postępu– niepoprawne zapisanie zależności opisującej objętośćlub– brak rozwiązania

Zadanie 7.3. (0–2)



3.6. (gim.) Uczeń posługuje się pojęciem ciśnienia (w tym ciśnienia hydrostatycznego i atmosferycznego).5.1. (ZR) Uczeń wyjaśnia założenia gazu doskonałego i stosuje równanie gazu doskonałego (równanie Cla-peyrona) do wyznaczenia parametrów gazu.

Poprawna odpowiedź:Zależność opisująca liczbę moli gazu doskonałego:

n V pR T

=⋅⋅

Po podstawieniu wartości liczbowych otrzymujemy n= 2 23, molaSchemat punktowania:2 pkt – Rozwiązanie poprawne– poprawne obliczenie ilości moli gazu1 pkt – Pokonanie zasadniczych trudności zadania, które jednak nie zostało rozwiązane do końca po-prawnie– poprawne zapisanie zależności opisującej liczbę moli gazu oraz– niepoprawne obliczenie liczby moli gazu0 pkt – Rozwiązanie, w którym nie ma istotnego postępu– niepoprawne zapisanie zależności opisującej liczbę moli gazulub– brak rozwiązania





III. Wykorzystanie i przetwarzanie informacji zapisanych w postaci tekstu, tabel, wykresów, schematów i rysunków.

3.6. (gim.) Uczeń posługuje się pojęciem ciśnie-nia (w tym ciśnienia hydrostatycznego i atmosfe-rycznego).12.1. (ZR) Uczeń przedstawia jednostki wiel-kości fizycznych wymienionych w podstawie programowej, opisuje ich związki z jednostka-mi podstawowymi.

Poprawna odpowiedź:Zależność opisująca moduł Younga zgodnie z prawem Hooke’a:

E l Fl S

=⋅⋅

0

∆

zatem jednostkę modułu Younga można wyrazić jako:m N

m mN

mPa⋅

⋅= =

2 2

Schemat punktowania:2 pkt – Rozwiązanie poprawne– podanie poprawnego dowodu1 pkt – Pokonanie zasadniczych trudności zadania, które jednak nie zostało rozwiązane do końca po-prawnie– poprawne zapisanie zależności opisującej moduł Younga oraz– niepoprawne przeprowadzenie rachunku jednostek0 pkt – Rozwiązanie, w którym nie ma istotnego postępu– niepoprawne zapisanie zależności opisującej moduł Youngalub– brak rozwiązania

Zadanie 8.2. (0–2)


III. Wykorzystanie i przetwarzanie informacji zapisanych w postaci tekstu, tabel, wykresów, schematów i rysunków.

1.3. (gim.) Uczeń podaje przykłady sił i rozpo-znaje je w różnych sytuacjach praktycznych.1.9. (gim.) Uczeń posługuje się pojęciem siły ciężkości.

Poprawna odpowiedź:Zależność opisująca siłę działającą na pręt:

F m g= ⋅Zależność opisująca wydłużenie pręta:

∆lE

l m g= ⋅

⋅ ⋅1 4 02pd

Po podstawieniu wartości liczbowych otrzymujemy ∆l= ⋅ =−5 5 10 0 0555, ,m mm



Schemat punktowania:2 pkt – Rozwiązanie poprawne– poprawne obliczenie wartości wydłużenia1 pkt – Pokonanie zasadniczych trudności zadania, które jednak nie zostało rozwiązane do końca po-prawnie– poprawne zapisanie zależności opisującej wydłużenie oraz– niepoprawne obliczenie wartości wydłużenia0 pkt – Rozwiązanie, w którym nie ma istotnego postępu– niepoprawne zapisanie zależności opisującej wydłużenielub– brak rozwiązania



II. Analiza tekstów popularnonaukowych i ocena ich treści.

12.8. (ZR) Uczeń przedstawia własnymi słowami główne tezy poznanego artykułu popularnonau-kowego z dziedziny fizyki lub astronomii.

Poprawna odpowiedź:F; F; P; PSchemat punktowania:2 pkt – Rozwiązanie poprawne– podanie poprawnej odpowiedzi1 pkt – Pokonanie zasadniczych trudności zadania, które jednak nie zostało rozwiązane do końca po-prawnie– podanie poprawnej odpowiedzi dwóch wierszach, opuszczenie lub niepoprawna odpowiedź w pozo-

stałych wierszach0 pkt – Rozwiązanie, w którym nie ma istotnego postępu– podanie poprawnej odpowiedzi w jednym wierszu oraz– podanie niepoprawnej odpowiedzi w trzech wierszachlub– brak odpowiedzi

Zadanie 9.2. (0–1)


II. Analiza tekstów popularnonaukowych i ocena ich treści.

12.8. (ZR) Uczeń przedstawia własnymi słowami główne tezy poznanego artykułu popularnonau-kowego z dziedziny fizyki lub astronomii.

Poprawna odpowiedź:B



Schemat punktowania:1 pkt – Rozwiązanie poprawne– poprawny wybór0 pkt – Rozwiązanie, w którym nie ma istotnego postępu– niepoprawna odpowiedźlub– brak odpowiedzi

Zadanie 10. (0–4)



1.1. (ZP) Uczeń opisuje ruch jednostajny po okręgu, posługując się pojęciem okresu i często-tliwości.1.2. (ZP) Uczeń opisuje zależności między siłą dośrodkową a masą, prędkością liniową i pro-mieniem oraz wskazuje przykłady sił pełniących rolę siły dośrodkowej.1.5. (ZP) Uczeń wyjaśnia wpływ siły grawitacji Słońca na ruch planet i siły grawitacji planet na ruch ich księżyców, wskazuje siłę grawitacji jako przyczynę spadania ciał na powierzchnię Ziemi.

Poprawna odpowiedź:Siła grawitacji, z jaką Słońca działa na Ziemię, stanowi siłę dośrodkową w ruchu Ziemi po orbicie:

G M MR

M vR

⋅⋅

=⋅Z S Z

2

2

stądv R G M2 ⋅ = ⋅ S

Okres obiegu Ziemi wokół Słońca wynosi jeden rok oraz

v RT

=⋅2p

R v T=⋅

2pZależność opisująca prędkość orbitalną Ziemi:

v G MT

=⋅ ⋅2

3p S

Po podstawieniu wartości liczbowych otrzymujemy v= ≈29843 30� ms

kms

.

Schemat punktowania:4 pkt – Rozwiązanie poprawne– poprawne obliczenie wartości prędkości oraz– poprawne zapisanie wyniku wraz z jednostką3 pkt – Pokonanie zasadniczych trudności zadania, które jednak nie zostało rozwiązane do końca po-prawnie– poprawne obliczenie wartości prędkości oraz– podanie wyniku bez jednostkilub



– poprawne zapisanie zależności prędkość oraz– niepoprawne obliczenie wartości prędkości oraz– podanie wyniku z jednostką2 pkt – Rozwiązanie, w którym jest istotny postęp– poprawne porównanie siły grawitacji do siły dośrodkowej oraz– poprawne zapisanie zależności między promieniem orbity i okresem obiegu oraz– niepoprawne zapisanie zależności opisującej prędkość1 pkt – Rozwiązanie, w którym postęp jest niewielki, ale konieczny na drodze do całkowitego rozwiąza-nia zadania– poprawne porównanie siły grawitacji do siły dośrodkowej oraz– niepoprawne zapisanie zależności między promieniem orbity i okresem obiegulub– niepoprawne porównanie siły grawitacji do siły dośrodkowej oraz– poprawne zapisanie zależności między promieniem orbity i okresem obiegu0 pkt – Rozwiązanie, w którym nie ma istotnego postępu– niepoprawne porównanie siły grawitacji do siły dośrodkowej oraz– niepoprawne zapisanie zależności między promieniem orbity i okresem obiegulub– brak rozwiązania

Zadanie 11. (0–5)Zadanie 11.1. (0–1)



6.3. (gim.) Uczeń opisuje mechanizm przeka-zywania drgań z jednego punktu ośrodka do drugiego w przypadku fal na napiętej linie i fal dźwiękowych w powietrzu.

Poprawna odpowiedź:1 – A2 – BSchemat punktowania:1 pkt – Rozwiązanie poprawne– poprawne rozwiązanie0 pkt – Rozwiązanie, w którym nie ma istotnego postępu– niepoprawne rozwiązanielub– brak odpowiedzi



Zadanie 11.2. (0–4)



6.3. (gim.) Uczeń opisuje mechanizm przeka-zywania drgań z jednego punktu ośrodka do drugiego w przypadku fal na napiętej linie i fal dźwiękowych w powietrzu.

Przykładowa odpowiedź:

Przykłady fal poprzecznych Przykłady fal podłużnych1. fala rozchodząca się w strunie (w wyniku

szarpnięcia struny)fala rozchodząca się w ściśniętej i puszczo-nej sprężynie ułożonej na płaskiej po-wierzchni

2. fala na powierzchni wody fala dźwiękowa w gazie

Schemat punktowania:4 pkt – Rozwiązanie poprawne– podanie czterech poprawnych przykładów3 pkt – Pokonanie zasadniczych trudności zadania, które jednak nie zostało rozwiązane do końca po-prawnie– podanie trzech poprawnych przykładóworaz– podanie jednego niepoprawnego przykładu lub– brak jednego przykładu2 pkt – Rozwiązanie, w którym jest istotny postęp– podanie dwóch poprawnych przykładóworaz– podanie dwóch niepoprawnych przykładów lub– brak dwóch przykładów1 pkt – Rozwiązanie, w którym postęp jest niewielki, ale konieczny na drodze do całkowitego rozwiąza-nia zadania– podanie jednego poprawnego przykładuoraz– podanie trzech niepoprawnych przykładów lub– brak trzech przykładów0 pkt – Rozwiązanie, w którym nie ma istotnego postępu– podanie czterech niepoprawnych przykładów lub– brak czterech przykładówlub– brak rozwiązania



Zadanie 12. (0–5)Zadanie 12.1. (0–3)



7.4. (gim.) Uczeń opisuje skupianie promieni w zwierciadle wklęsłym, posługując się pojęciami ogniska i ogniskowej, rysuje konstrukcyjnie obra-zy wytworzone przez zwierciadła wklęsłe.10.9. (ZR) Uczeń stosuje równanie soczewki, wyznacza położenie i powiększenie otrzyma-nych obrazów.

Poprawna odpowiedź:Równanie zwierciadła:

1 1 1f x y= +

Zależność opisująca powiększenie:p y

x=−

y p x=− ⋅Zależność opisująca odległość przedmiotu od zwierciadła:

x f pp

= ⋅−1

Po podstawieniu wartości liczbowych otrzymujemy x = 25 cmSchemat punktowania:3 pkt – Rozwiązanie poprawne– poprawne obliczenie odległości przedmiotu od zwierciadła2 pkt – Pokonanie zasadniczych trudności zadania, które jednak nie zostało rozwiązane do końca po-prawnie– zapisanie poprawnej zależności opisującej odległość przedmiotu od zwierciadła oraz– niepoprawne obliczenie odległości przedmiotu od zwierciadła1 pkt – Rozwiązanie, w którym jest istotny postęp– poprawne zapisanie równania zwierciadła oraz– poprawne zapisanie zależności opisującej powiększenie oraz– niepoprawne zapisanie zależności opisującej odległość przedmiotu od zwierciadła0 pkt – Rozwiązanie, w którym nie ma istotnego postępu– niepoprawne zapisanie równania zwierciadłalub– niepoprawne zapisanie zależności opisującej powiększenielub– brak rozwiązania



Zadanie 12.2. (0–2)



7.4. (gim.) Uczeń opisuje skupianie promieni w zwierciadle wklęsłym, posługując się pojęciami ogniska i ogniskowej, rysuje konstrukcyjnie obra-zy wytworzone przez zwierciadła wklęsłe.10.9. (ZR) Uczeń stosuje równanie soczewki, wyznacza położenie i powiększenie otrzyma-nych obrazów.


OF

obraz

obiekt

zwierciadło

Obraz jest rzeczywisty, odwrócony, tej samej wielkości, co przedmiot.Schemat punktowania:2 pkt – Rozwiązanie poprawne– sporządzenie poprawnej konstrukcji oraz– podanie poprawnych cech obrazu1 pkt – Pokonanie zasadniczych trudności zadania, które jednak nie zostało rozwiązane do końca po-prawnie– sporządzenie poprawnej konstrukcjioraz– podanie niepoprawnych cech obrazu lub– niepodanie cech obrazu0 pkt – Rozwiązanie, w którym nie ma istotnego postępu– sporządzenie niepoprawnej konstrukcjilub– brak rozwiązania

Zadanie 13. (0–4)Zadanie 13.1. (0–2)



10.6. (ZR) Uczeń stosuje prawa odbicia i załama-nia fal do wyznaczenia biegu promieni w pobliżu granicy dwóch ośrodków.10.7. (ZR) Uczeń opisuje zjawisko całkowitego wewnętrznego odbicia i wyznacza kąt graniczny.




Schemat punktowania:2 pkt – Rozwiązanie poprawne– sporządzenie poprawnej konstrukcji1 pkt – Pokonanie zasadniczych trudności zadania, które jednak nie zostało rozwiązane do końca po-prawnie– poprawne narysowanie trzech promieni0 pkt – Rozwiązanie, w którym nie ma istotnego postępu– narysowanie poprawnie mniej niż trzech promienilub– brak odpowiedzi

Zadanie 13.2. (0–2)



10.6. (ZR) Uczeń stosuje prawa odbicia i załama-nia fal do wyznaczenia biegu promieni w pobliżu granicy dwóch ośrodków.10.7. (ZR) Uczeń opisuje zjawisko całkowitego wewnętrznego odbicia i wyznacza kąt graniczny.

Poprawna odpowiedź:Jeżeli płytka zostanie umieszczona w wodzie, przesunięcie promienia będzie mniejsze.Przesunięcie jest tym mniejsze, im większy jest kąt załamania.Zgodnie z prawem załamania, sinus kąta załamania dla płytki umieszczonej w powietrzu wynosi:

b a= ×powietrzap

płytki

sin sinn

n

sin ,bp = 0 31250Dla płytki umieszczonej w wodzie sinus kąta załamania ma wartość:

b a= ×wodyw

płytki

sin sinnn

sin ,bw = 0 40625

sin sinb bp w< , zatem kąt załamania dla powietrza jest mniejszy niż kąt załamania dla wody.Schemat punktowania:2 pkt – Rozwiązanie poprawne– podanie poprawnej odpowiedzi oraz– podanie poprawnego uzasadnienia



1 pkt – Pokonanie zasadniczych trudności zadania, które jednak nie zostało rozwiązane do końca po-prawnie– podanie poprawnej odpowiedzioraz– podanie niepoprawnego uzasadnienia lub brak uzasadnienia0 pkt – Rozwiązanie, w którym nie ma istotnego postępu– podanie niepoprawnej odpowiedzilub– brak rozwiązania

Zadanie 14. (0–1)


I. Znajomość i umiejętność wykorzy-stania pojęć i praw fizyki do wyjaśnia-nia procesów i zjawisk w przyrodzie.

4.1. (gim.) Uczeń opisuje sposoby elektryzowania ciał przez tarcie i dotyk; wyjaśnia, że zjawisko to polega na przepły-wie elektronów; analizuje kierunek przepływu elektronów.4.2. (gim.) Uczeń opisuje jakościowo oddziaływanie ładun-ków jednoimiennych i różnoimiennych.7.12. (ZR) Uczeń opisuje wpływ pola elektrycznego na roz-mieszczenie ładunków w przewodniku, wyjaśnia działanie piorunochronu i klatki Faradaya.


+++ +

++ +++ +

++

– –– – –

– – – –– – –

– –

++++

++++

Schemat punktowania:1 pkt – Rozwiązanie poprawne– poprawne zaznaczenie ładunków0 pkt – Rozwiązanie, w którym nie ma istotnego postępu– niepoprawne zaznaczenie ładunkówlub– brak odpowiedzi

Zadanie 15. (0–4)Zadanie 15.1. (0–1)



8.4. (ZR) Uczeń stosuje prawa Kirchhoffa do analizy obwodów elektrycznych.



Poprawna odpowiedź:DSchemat punktowania:1 pkt – Rozwiązanie poprawne– poprawny wybór0 pkt – Rozwiązanie, w którym nie ma istotnego postępu– niepoprawna odpowiedźlub– brak odpowiedzi

Zadanie 15.2. (0–3)



4.9. (gim.) Uczeń posługuje się pojęciem oporu elektrycznego, stosuje prawo Ohma w prostych obwodach elektrycznych.8.4. (ZR) Uczeń stosuje prawa Kirchhoffa do analizy obwodów elektrycznych.

Poprawna odpowiedź:(1) e1 1 1 2 2 3 3= ⋅ + ⋅ − ⋅I R I R I R(2) e2 3 3 4 4 5 5= ⋅ + ⋅ + ⋅I R I R I R(3) 0 6 6 2 2 4 4= ⋅ − ⋅ − ⋅I R I R I RSchemat punktowania:3 pkt – Rozwiązanie poprawne– poprawne zapisanie trzech równań2 pkt – Pokonanie zasadniczych trudności zadania, które jednak nie zostało rozwiązane do końca po-prawnie– poprawne zapisanie dwóch równań oraz– niepoprawne zapisanie jednego równania1 pkt – Rozwiązanie, w którym jest istotny postęp– poprawne zapisanie jednego równania oraz– niepoprawne zapisanie dwóch równań0 pkt – Rozwiązanie, w którym nie ma istotnego postępu– niepoprawne zapisanie trzech równańlub– brak rozwiązania

Zadanie 16. (0–2)



9.8. (ZR) Uczeń oblicza strumień indukcji magne-tycznej przez powierzchnię.12.1. (ZR) Uczeń przedstawia jednostki wielkości fizycznych wymienionych w podstawie programowej, opisuje ich związki z jednostkami podstawowymi.



Poprawna odpowiedź:F; F; F; PSchemat punktowania:2 pkt – Rozwiązanie poprawne– podanie poprawnej odpowiedzi1 pkt – Pokonanie zasadniczych trudności zadania, które jednak nie zostało rozwiązane do końca po-prawnie– podanie poprawnej odpowiedzi dwóch wierszach, opuszczenie lub niepoprawna odpowiedź w pozo-

stałych wierszach0 pkt – Rozwiązanie, w którym nie ma istotnego postępu– podanie poprawnej odpowiedzi w jednym wierszu oraz– podanie niepoprawnej odpowiedzi w trzech wierszachlub– brak odpowiedzi

Zadanie 17. (0–2)



9.13. (ZR) Uczeń opisuje prąd przemienny (natę-żenie, napięcie, częstotliwość, wartości skutecz-ne).


0,020,01 0,0150,005 0,025 0,03 0,035 0,04 t [s]

I [A]

0

-4-5-6-7

-2-3

-1

23

1

4567

Schemat punktowania:2 pkt – Rozwiązanie poprawne– sporządzenie poprawnego wykresu



1 pkt – Pokonanie zasadniczych trudności zadania, które jednak nie zostało rozwiązane do końca po-prawnie– narysowanie sinusoidy o poprawnej amplitudzie, lecz niewłaściwym okresielub– narysowanie sinusoidy o poprawnym okresie, lecz niewłaściwej amplitudzie0 pkt – Rozwiązanie, w którym nie ma istotnego postępu– narysowanie niewłaściwego kształtu wykresulub– narysowanie sinusoidy o niepoprawnej amplitudzie oraz niepoprawnym okresielub– brak odpowiedzi

Zadanie 18. (0–3)



2.3. (ZP) Uczeń opisuje budowę atomu wodoru, stan podstawowy i stany wzbudzone.2.4. (ZP) Uczeń wyjaśnia pojęcie fotonu i jego energii.2.5. (ZP) Uczeń interpretuje zasadę zachowa-nia energii przy przejściach elektronu między poziomami energetycznymi w atomie z udzia-łem fotonu.11.3. (ZR) Uczeń stosuje zasadę zachowania energii do wyznaczenia częstotliwości pro-mieniowania emitowanego i absorbowanego przez atomy.

Poprawna odpowiedź:Zależność opisująca energię fotonu:

E h cf =

⋅l

Energia fotonu równa jest co do wartości bezwzględnej wartości energii elektronu w atomie:

E Enf =−

02

Zależność opisująca numer orbity:

n Eh c

=− ⋅⋅0 l

Po podstawieniu wartości liczbowych otrzymujemy n = 5Schemat punktowania:3 pkt – Rozwiązanie poprawne– poprawne obliczenie numeru orbity2 pkt – Pokonanie zasadniczych trudności zadania, które jednak nie zostało rozwiązane do końca po-prawnie– poprawne zapisanie zależności opisującej numer orbity oraz– niepoprawne obliczenie numeru orbity



1 pkt – Rozwiązanie, w którym jest istotny postęp– poprawne porównanie energii elektronu do energii fotonu oraz– niepoprawne zapisanie zależności opisującej numer orbity0 pkt – Rozwiązanie, w którym nie ma istotnego postępu– niepoprawne porównanie energii elektronu do energii fotonulub– brak rozwiązania

Zadanie 19. (0–3)Zadanie 19.1. (0–1)



3.3. (ZP) Uczeń wymienia właściwości promie-niowania jądrowego a, b, g; opisuje rozpady alfa, beta (wiadomości o neutrinach nie są wymagane), sposób powstawania promieniowania gamma; posługuje się pojęciem jądra stabilnego i niesta-bilnego.9.3. (ZR) Uczeń analizuje ruch cząstki nałado-wanej w stałym jednorodnym polu magnetycz-nym.


B

a

b

g

Schemat punktowania:1 pkt – Rozwiązanie poprawne– poprawny rysunek0 pkt – Rozwiązanie, w którym nie ma istotnego postępu– niepoprawny rysuneklub– brak rozwiązania



Zadanie 19.2. (0–2)



3.1. (ZP) Uczeń posługuje się pojęciami pierwia-stek, jądro atomowe, izotop, proton, neutron, elek-tron; podaje skład jądra atomowego na podstawie liczby masowej i atomowej.3.3. (ZP) Uczeń wymienia właściwości promienio-wania jądrowego a, b, g; opisuje rozpady alfa, beta (wiadomości o neutrinach nie są wymagane), spo-sób powstawania promieniowania gamma; posługu-je się pojęciem jądra stabilnego i niestabilnego.9.3. (ZR) Uczeń analizuje ruch cząstki naładowa-nej w stałym jednorodnym polu magnetycznym.

Poprawna odpowiedź:W polu magnetycznym na cząstkę naładowaną działa siła Lorentza, która stanowi siłę dośrodkową:

q v B m vr

⋅ ⋅ =⋅ 2

Promień okręgu, po którym porusza się cząstka, określa zależność:

r m vq B

=⋅⋅

Oznacza to, że promień okręgu jest tym większy, im większa jest masa cząstki, i tym mniejszy, im większy jest jej ładunek. Ładunek cząstki a jest tylko dwukrotnie większy co do wartości bezwzględnej od ładun-ku cząstki b, natomiast masa cząstki a jest blisko 8000 razy większa od masy cząstki b. Dlatego promień okręgu, po którym w polu magnetycznym poruszają się cząstki a, jest większy od promienia, po którym poruszają się cząstki b.Schemat punktowania:2 pkt – Rozwiązanie poprawne– poprawne wyjaśnienie1 pkt – Pokonanie zasadniczych trudności zadania, które jednak nie zostało rozwiązane do końca po-prawnie– poprawne opisanie znaczenia ładunku i masy na promień oraz– niepoprawne porównanie mas i ładunków cząstek a i b.0 pkt – Rozwiązanie, w którym nie ma istotnego postępu– niepoprawne wyjaśnienielub– brak odpowiedzi

Documents

KRYTERIA OCENIANIA ODPOWIEDZI Próbna Matura z … · Próbna Matura z OPERONEM Fizyka Poziom rozszerzony Listopad 2015 Zadanie 1. (0–1) Wymagania ogólne Wymagania szczegółowe