YUNIT IV ASYA SA KASALUKUYANG PANAHON
ARALIN 27: SISTEMANG PULITIKAL AT PAMAHALAAN SA ASYA
Sa araling ito, maraming uri ng pamahalaan sa Asya ayon sa
bilang ng tao na may hawak sa kapangyarihan. Maari itong monarkiya,
aristokrasya, oligarkiya, One-Party System o pamahalaang military,
o demokrasya. May pagtatangka ang bawat pamahalaan ng bansa na
mapabuti ang pangangasiwa sa nasasakupan. Sa pangangasiwa nanatili
ang kaakibat na interes ng may hawak sa kapangyarihan na nagging
dahilan sa pagtapak sa karapatang pantao ng mamamayan.
Mga bahagi: *Mga uri ng Pamahalaan sa Asya *Monarkiya
*Aristocrasya, Oligarkiya, One party System, at Pamahalaang militar
*Demokrasya *Ang Peoples Republic of China *Union of Myanmar
*Kingdom of Thailand *Federation of Malaysia
Mga uri ng Pamahalaan sa Asya Tumutukoy ito sa porma o istilo ng
pamumunong umiiral sa isang partikular na bansa. Maitatakda ito
ayon sa bilang ng tao na may kapangyarihan.Maaari itong
aristokrasya, isang tao, grupo, at marami pa na nangangahulugan ng
sambayanan.
MONARKIYA Ito ay sistema ng pamamahala kung saan ang namumuno ay
nagtataglay ng minanang karapatan. Mga namumuno dito ay mga hari,
reyna, emperador at iba pa. Ito ay may dalawang uri, absolute at
constitutional. Taglay ng absolute ang panlahatang kapangyarihang
hinubog ng tradisyon at may pagkilala sa pinuno bilang luklukan ng
tintawag na divine right o karapatang mamuno na nagmula sa diyos.
Samantala, ang constitutional naman nakalig sa isang konstitusyon.
Ang mga pinuno dito ay napili ng sambayanan.
Aristocracy, Oligarkiya, One party System, Pamahalaang Militar
Ang aristokrasya ay isang uri ng pamahalaan kung saan ang
kapangyarihan ay nakasalalay lamang sa iilan. Ang pamahalaang
aristokrasya ay umiiral sa china,yogoslovakia at iba pang
komunistang bansa ay aristokratang pamahalaan. Ang oligarkiya naman
ay isang uri ng pamahalaan kung saan ang kapangyarihang pampulitika
ay karaniwang nakasalalay sa isang maliit na pangkat ng mga
piniling tao mula sa isang bahagi ng lipunan at pamamahala. Ang One
Party System ay pamamahala kung saan siya ang nagbabalangkas ng
pamahalaan at binabawalan niya ang ibang partido pulitikal na
makilahok sa eleksyon. Ang pamahalaang militar ay itinatag ng mga
sundalong Amerikano matapos nilang makubkob ang mga Espanyol sa
Intramuros. Nagsimula ito noong Agosto 14, 1898 at nagwakas matapos
manumpa si Aguinaldo ng katapatan sa mga Amerikano noong Abril 1901
. ito ay ititnitatag ni george dewey.
Demokrasya Sa pamahalang ito, ang kapangyarihan ay nakasalakay
sa mga mamayan. May mga bahagi ng mamayan sa mga pagpapasyang
ginagawa ng pamahalaan. Ang pamahalaan ay isang demokrasya kapag
ang kapangyarihang mamahala ay nasa kamay ng mga tao. Ang
demokrasya ay tunay o tuwiran kapag ang mga tao ang namamahala sa
kanilang sarili sa pamamagitan ng lantarang pagpapahayag ng
kanilang saloobin. Isinasagawa nila ito sa maraming pagkilos o mga
pagpupulong na pambayan
Peoples Republic Of China Ang Republika ng Tsina karaniwang
kilala bilang Taiwan ay isang tanging reyna na estado na
matatagpuan sa Silangang Asya. Ito Orihinal na batay sa Mainland
China, ang Republika ng Tsina kasalukuyang sumasaklaw sa isla ng
Taiwan na form sa paglipas ng 99% ng kasalukuyang teritoryo nito.
Ang Republika ng Tsina, na itinatag sa Mainland China noong 1912,
na pinamamahalaan karamihan ng Mainland China bago sa pagsiklab ng
digmaang sibil, at pagkatapos ay natanggap ng Taiwan at nauugnay
ang isla mula sa pagsuko ng Japan sa dulo ng World War II noong
1945.
Union of MyanmarAng Myanmar ay isang bansa sa Timog-silangang
Asya, na dating kilala bilang Burma. Dati isangmalayang kaharian.
Inokupahan na ng Hapon Empire ang bansa sa panahon ng World War II
ngunit ito ayibinalik sa British control. Ang pangalan ng bansa ay
nagbago noong 1989 sa utos ng gobyernong militar, na kinikilala ng
United Nations. Ilang mga pambansang pamahalaan, tulad ng Canada,
United Kingdom, Estados Unidos, at marami ng Burmese ang hindi
nakapansin sa pagbabago ng pangalan, dahil hindi nila makilala ang
militar na pamahalaan.
Kingdom of ThailandAng Kaharian ng Thailand ay isang bansa sa
Timog Silangang Asya, napapaligiran ng Laos at Cambodia sa
silangan, ng Golpo ng Thailand at malaysiasa timog, at Dagat
Andaman at Myanmar sa kanluran. Nakilala ang Thailand bilang Siam,
na naging opisyal na pangalan hanggang Mayo 11, 1949.
Nangangahulugang "kalayaan" ang salitang Thai sa wikang thai.
Pangalan din ito ng mga grupong etnikong thai - na nagdudulot sa
ilang nakatira dito, partikular ang mga kalakihang minoryang
Instik, na patuloy na tawagin ang bansa bilang Siam. Dahil sa
heograpikal na lokasyon, ang kultura ng mga Thai ay labis na
naimpluwensyahan ng Tsina at ng India. Subalit, marami ring mga
kakaibang mga kultura na umusbong sa Thailand simula noong
nagsimula ang kultura ng Baan Chiang. Ang unang estadong Thai na
nabuo ay nagsimula sa isang Kahariang Budhista ng Sukhothai noong
1238, kasunod ng paghina at pagbagsak ng emperyong Khmer noong
ika-13 - hanggang ika-15 siglo.
Federation of Malaysia
Ang pangalang "Malaysia" ay ginamit noong 1963 nang ang
Pederasyon ng Malaya, Singapore, Hilagang Borneo at sarawakay bumuo
ng isang pederasyong may 14 na estado.Subalit bago mabuo ang
pederasyon, ang pangalang ito ay madalang na ginamit upang tukuying
ang mga pook sa Timog Silangang Asya. Isang mapa ang inilathala
noong 1914 sa Chicago na may nakatalang salitang Malaysia ang
nagsasabi sa ilang mga teritoryo sa loob ng Arkipelago ng Malaya.
Minsan rin inisip ng Pilipinas na gamitin ng kanilang estado ang
pangalang "Malaysia", subalit ginamit na ito ng Malaysia noong 1963
bago man gawan ito ng hakbang Pilipinas.Ang iba pang pangalang
naisip noon 1963 ay ang Langkasuka, na hango sa dating kaharian na
matatagpuan sa hilagagn bahagi ng Tangway ng Malay noong unang
sanglibong taon.
