Upload
others
View
2
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
NORMALE DINAMIESE RENOGRAM
(MAG-3 + 99M-Tc) POST BEELDING
NIER BLOEDVLOEI
KONSENTRASIE Fx
PARENCHIEMALE OPRUIMIN G
UITSKEIDINGSFUN KSI E
RENOGRAM KURWE
VOLBLAAS EN POST
UITSKEIDINGS OPNAME
NORMALE OORPLANTINGS RENOGRAM
(ANT GEBEELD)
PERFUSIE FASE KONSENTRASIE FUNKSIE
PARENCHIEMALE
OPRUIMINGS FUNKSIE
UITSKEIIDINGS FUNKSIE
FISIOLOGIE
NIERFUNKSIES:
I) ULTRA FILTRASIE
2) ENDOKRIENE FUNKSIE
3) OSMOLARITEIT
REGULERING
4) VOLUME REGULASIE
5) SUUR-BASIS
REGULASIE
KORTEKS: Buitenste 1/3
Bevat die glomeruli,
omring deur Bowman kapsule
MEDULLA: Middelste 1/3
Driehoekige piramides lê hier
Bevat nefrone se versamelbuise
Wat open in die nierbekken
NEFRONE:Is „n sisteem wat strek van die korteks onder die nierkapsel
na die versamelbuise en tubuli in die medulla
Skei uit in die nierkelke en nierbekken
Lê hoofsaaklik in die nier korteks
Is die nier se FUNKSIONELE EENHEID
Vorming van uriene vind hier plaas
Elke nier bevat ongeveer 1,250,000
Vorm ongeveer 100-150 liter filtraat
daagliks
FILTRAAT:
Bevat oa glukose, soute, ureum,
Uriensuur, kalium,
Fosfate en sulfate
HOOF NIERFUNKSIE:
• PRODUKSIE VAN URIENE,deur die ekstraksie van afvalprodukte uit die bloed.
• I) BLOEDVOORSIENING
• II) NEFRON FUNKSIE
• III) NIERBEKKEN UITSKEIDING
• IV) VIA URETERS NA BLAAS VIR
UITSKEIDING
KORTEKS: BUITENSTE DERDE
FILTRERENDE GLOMERULI
OMRING DEUR BOWMAN KAPSEL
MEDULLA: MIDDELSTE DERDE
PIRAMIDES MET NEFRONE
VERSAMELBUISE/TUBULI
OPEN IN NIERBEKKEN
NIERKELKE EN NIERBEKKEN:
URIENE VERSAMEL HIER
EN UITGESKEI NA DIE NIERPELVIS
URETERS EN DIE URIENêRE BLAAS
Bloed vloei
Glomerulere filtasie
Uitruiling en her-absorpsie
Van substanse in bloedkapilleres
Sekresie van substanse uit bloed uit
Sg tubulêre sekresie en heabsorpsie
MAG 3 - DINAMIES
Urien vorming ne verskuiwing na
nierpelvis
Uitskeiding van gevormde
uriene
DTPA - DINAMIES
DMSA - STATIES
WAT KAN ONS SIEN?
• FISIOLOGIESE/FUNKSIONELE VERANDERINGE IS
DIE NORMALE FUNKISIES:
• Inmenging in die bloedvoorsiening v beide niere
abnormle ekstraksie van RA en
afvalstowwe vanuit die niere
abn/vertraagde uitskeiding van
uriene na die blaas
Aldrie die fases kan probleme in die funksies uitwys:
verminderse bloedvloei
swak opname en konsentrasie van die spoorder agv ingekorte
nierfunksie
vertraagde opriuming
vertraagde uitskeiding
INDIKASIES
• Obstruktiewe uropatie
• Hidronefrose
• Uriene refluks
• Renale hipertensie
• Renale arterie stenose (reno-vaskulêr)
• Siste en tumore
• Evaluasie v oorgeplante niere se Fx
• Nierversaking
• (Reno-parenchiemale siektes)
• ens
RENALE ARTERIE STENOSEVROEE FASE:
geringe arterosklerose en normale nierfunksie
normale nier bloedvloei en kreatinien vlakke
Normale nier groottes
Geen kortikale atrofie nie
GFR normaal (100ml/min)
glomerulere filtrasie spoed ook normaal (50ml/min)
PROGRESSIEWE SIEKTE
arterosklerose vererger met unilat renale arterie stenose
Assimmetriese bloedvloei vind plaas
linker nier is nou kleiner, met dun korteks
Normale serum kreatinien, solank regter nier normaal is
Totale GFR kan normaal wees of gering verlaag
Agv kompensasie van normale regter nier
Renale bloedvloei aan LK is vertraag nl 35ml/min
UITGEBREIDE/UITGESPROKE SIEKTE
Uitgesproke arteosklerotiese plaques in perirenale
Aorta en erge bilat renale arterie stenose
Beide niere verklein,met dun, onreelmatige kortekse
Meer as 50% niermassa is verloor
Geassosieer met verhoogde s-kreatinien konsentrasie
Sg onomkeerbare isgemiese nefropatie
Totale GFR is verlaag na 30 ml/min
Glomerulere filtrasie spoed is ook verlaag na 15ml/min
RENALE SIEKTES
• RENALE ARTERIE STENOSE, HPT
• AKUTE TUBULêRE NEKROSE (ATN)
• NIER LITTETEKENS agv UWI, VESIKO-
URETRALE REFLUKS, PIELONEFRITIS
• OBSTRUKTIEWE UROPATIE
• HIDRO-NEFROSE
• NIERVERSAKING( AKUUT/CHRONIES)
• RENALE TUMORE en SISTE
• EVALUERING VAN OORGEPLANTE NIERE
• i) Beoordeling van die perfusie en differensiele funksie van beide niere
• ii) beoordeel glomerulere filtrasie, tubulere funksie en ekskresie
• iii) soek na ruimte opnemende letsels bv tumore/siste
• iv) soek na renale littetekens agv herhaalde infeksie, refluks of hidro-nefrose
• v) beoordeel uitskeidings patroon in bv obstruktiewe uropatie
• vi) bevestig NVS bv akuut of chronies
• vii) bepaal akute tubulere nekrose/ verwerping in oorgheplante niere
• viii) uitwerk van hipertensiewe pasiente bv agv renovaskulere probleme bv renale arterie stenose.
PASIENT VOORBEREIDING
1) GOEIE HIDRASIE IS NOODSAAKLIK (oraal/IV)
2) behoorlike bolus gespuit
3) wag 1 week na vorige kontras studie bv
IVP agv vertraagde opriuming direk
daarna.
4) Uriene kateter inplaas as obstruksie uitgewerk word, die vol blaas kan uriene vloei vertraag
5) Sedasie in kinders (ook IV infuus)
6) Blaas lediging voor aanvang v studie (veral as IV Lasix toegdien gaan word)
7)Uitvind ivm anti-hipertensiewe terapie, veral pasiente wat Capoten moet kry.
8) Meet gewig en massa
9) Monitor bloeddruk in pasiente wat ACE inhibitore gekry het 1h00 vooraf
10) Pasiente moet doodstil kan lê vir ten minste die uur van die dinamiese studie
Tc-99M gemerkte Radio-Nukliede
• 1) DTPA: (3-10mCi) DINAMIES
gefiltreer deur die glomeruli
beeld glomerulêre ekskresie
meet GFR
2) MAG 3: DINAMIESE
STUDIE (3-10 mCi)
I) GESEKRETEER IN DIE
PROKSIMALE TUBULI
II) UITGESKEI IN DIE URIENE IN
III) WORD DIE BESTE UIT DIE
BLOED OPGERUIM
IV) BETER “TARGET to
BACKGROUND RATIO”
V) EFFEKTIEWE RENALE PLASMA
VLOEI (ERPF) WORD GEMEET
ASOOK TUBULERE FUNKSIE
OOK BETER IN :
i) PASIENTE MET INGEKORTE
NIERFUNKSIE
ii) KINDERS MET LAER DOSERINGS
VAN RN
KORTEKS: BUITENSTE DERDE
FILTRERENDE GLOMERULI
OMRING DEUR BOWMAN KAPSEL
STATIESE KORTIKALE BEELDING
3) DMSA: 1-5 mCi
4) I-131 GEMERKTE HIPORAN
5) Tc GEMERKTE GLUKONAAT
(WORD NIE BY ONS GEBRUIK NIE)
DMSA (VERVOLG)
BIND AAN DIE TUBULIE
SLEGS 4-8% EKSTRAKSIE VERMOë
BLY TEN MINSTE 24HOO GEBIND AAN DIE KORTEKS
INDIKASIES: vullingsdefekte bv tumore of siste
opsporing van littetekens
differensiele funksie
PLANARE BEELDE EN SPECT
DINAMIESE RENOGRAFIE• BAIE SENSITIEWE METODE OM RENALE BLOEDVLOEI EN NIER
FUNKSIE TE BEOORDEEL.
• VANTEVORE GEDOEN MET Tc-99M GEMERKTE DTPA(DI-ETIELEEN-TRIAMIEN-PENTA-SUUR) EN RADIO-AKTIEF GEMERKTE HIPPORAN
• DEESDAE IS DIE RN VAN KEUSE, Tc-99M GEMERKTE MAG3
• INDIKASIES:
EVALUEER OBSTRUKSIE
MONITOR PASIENTE MET MEDIESE NIER SIEKTES
MONITOR PASIENTE MET NEUROGENE BLAAS
DISFUNKSIE
DIAGNOSEER RENO-VASKULERE HIPERTENSIE
EVALUASIE VAN POST OPERATIEWE UITSLAE NA CHIR
VIR bv OBSTRUKSIE (PUJ STENOSE)
EVALUASIE VAN NIER OORPLANTINGS
DONOR/SKENKERS SE NIERFx
BEREKEN OOK DIFFERENSIELE NIERFUNKSIES
BEREKEN GFR ( MET SERIELE BLOEDMONSTERS NA IV MAG3)
• VERMINDERDE PERFUSIE NA DIE NIERE: KAN OOK WEES VAN
EKSTRA KAPSULERE VASKULERE OORSAKE
VERHOOGDE INTRA KAPSULLERE DRUK bv
SWELLING en HEMATOME
• Bloedvloei/venografiese fase is belangrik in die pasiente met renale
arterie stenose of renale vena trombose
• SWAK EKSKRESIE VAN DIE SPOORDER SLUIT IN:
MEDIESE RENALE SIEKTE (KONTROLEER DIE UREUM EN
KREATINIEN VLAKKE)
AKUTE TUBULERE NEKROSE
OBSTRUKSIE EN HIDRONEFROSE
DEHIDRASIE
INFLAMMASIE AGV INFEKSIE
• BAIE GOEIE HIDRASIE IS NOODSAAKLIK VOOR „n RENOGRAM,
ANDERS „n VALS BEELD VAN PERSISTERENDE PARENCHIMALE
AKTIWITEIT tsv NORMALE BEELD IN DIE VERSAMELBUIS SISTEEM.
• VOLWASSE POLISISTIESE NIERE IS GEWOONLIK BILAT
VERGROOT, MET ABNORMALE NIERWEEFSEL ARGITEKTUUR
EN TEENW VAN VERSKEIE VULLINGSDEFEKTE AGV
VERSKEIE SISTE
• DIURETIESE MAG3 RENOGRAM (IV LASIX
TOEDIENING)
• OM TE ONDERSKEI TUSSEN OBSTRUKSIE EN STASE agv
GEDILATEERDE RENALE PELVIS KELK SISTEME
• SODRA DIE RN IN DIE NIERPELVIS VERSAMEL HET, WORD DIE
IV LASIX TOEGEDIEN EN DIE UITWAS VAN DIE RN VIA DIE
URETERS WORD GEMONITOR
• T½ WORD BEPAAL, DWS KWANTIFISERING VAN DIE TYD WAT
DIT NEEM OM DIE RN UIT TE WAS VANAF DIE NIERPELVIS.
• RETENSIE VAN RA IN DIE NIERPELVIS tsv DIE IV LASIX, DUI OP
OBSTRUKSIE KORRELEER MET DIE RENOGRAM KURWE!
• RENO-VASKULERE HIPERTENSIE: sg CAPOTEN RENOGRAM
• INTERVENSIE mbv sg ACE INHIBITORE WORD HIERVOOR GEBRUIK HET „N 90% SENSITIWITEIT EN SPESIFISITEIT
• SLEGS OORSAAK VAN HPT IN 1-4% VAN GEVALLE
• 29% VAN PASIENTE MET RENO-VASKULERE HPT HET BILAT RENALE ARTERIE STENOSE
• MEES ALG OORSAAK IS ARTEROSKLEROSE
• ANDER OORSAAK IS sg FIBROMUSKULERE DISPLASIE
• ACE INHIBITORE VERHOED DIE OMSKAKELING VAN ANGIOTENSIEN I NA ANGIOTENSIEN II
• KAN BEIDE DIE KORTWERKENDE ENALAPRIM EN DIE LANGWERKENDE CAPTOPRIL GEBRUIK VIR INTERVENSIE
• FLIKKERGRAFIESE BEELD VAN DIE CAPOTEN RENOGRAM:
perfusie van die geaffekteerde nier kan verminder wees
aanvanklik vertraagde opname en uitskeiding van die spoorder
verlengde retensie van aktiwiteit in die nierparenchiem is teenw
agv vertraagde GFR
ook vertraagde kortikale opname agv stenose
• PASIENTE SE BLOEDDRUKKE MOET GOED NAGEGAAN WORD NA DIE ORALE TOEDIENING VAN DIE ACE INHIBITOR
• ROETINE GEBRUIK VAN ACE INHIBITORE VIR HPT MOET TEN MINSTE 3 DAE VOOR DIE RENOGRAM GESTAAK WORD
• „N ENKELDAG PROSEDURE OF „N 2 DAG PROSEDURE KAN GEVOLG WORD
• OORPLANTINGS RENOGRAMME:
• OORSAKE VIR OORGEPLANTE NIER DISFUNKSIE KAN AFHANG VAN DIE TYDPERK WAT VERLOOP HET SEDERT DIE CHIRURGIESE PROSEDURE. SLUIT oa IN:
AKUTE TUBULERE NEKROSE (ATN)
RENALE VENA TROMBOSE
VERWERPINGS REAKSIES ( AKUUT OF
VERSNELDE/PROGRESSIEWE)
SIKLOSPORIEN TOKSISITEIT
URIENE LEK
HEMATOOM AGV KONSTANTE BLOEDING
INFEKSIE
RENALE ARTERIE TROMBOSE ( ENIGE TYD GEBEUR)
RENALE ARTERIE STENOSE ( BINNE DIE EERSTE MAAND)
BELANGIK OM NIERSONAR ASOOK NIER FLIKKERGRAFIE GESAMENTLIK TE GEBRUIK VIR EVALUASIE VAN OORGEPLANTE NIER FUNKSIES.
• Bg OORSAKE KAN ALMAL INGEKORTE FUNKSIE VAN DIE OORGEPLANTE NIER TOT GEVOLG Hê
• OORSAKE KAN BEPAAL WORD dmv RENOGRAFIE EN BEHANDELING VIND PLAAS VLG DIE OORSAAK.
• OORGEPLANTE NIER RENOGRAM BEELDE: ( PERFUSIE EN NIERFx WORD BEOORDEEL)
NORMALE NIER AKTIWITEIT BEHOORT BINNE 3-6 SEK GESIEN TE WORD NA AKTIWITEIT IN DIE ILIACA VERSKYN HET.
PIEK AKTIWITEIT IN DIE GRAFT MOET BINNE 5 MIN SIGBAAR WEES, GEVOLG DEUR „N VINNIGE UITWAS FASE.
AKUTE TUBULERE NEKROSE: BAIE GERING VERMINDERDE PERFUSIE MET UITGESPROKE PARENCHIEMALE DISFUNKSIE
VERWERPINGS REAKSIE BEELD: VERMINDERDE PERFUSIE EN AANVANKLIKE BEHOUD VAN DIE PARENCHIEMALE FUNKSIE. LATER MET CHRONIESE VERWERPINGS REAKSIE WORD BEIDE PERFUSIE EN PARENCHIEMALE FUNKSIE INGEKORT
NB NB IN PRAKTYK MOEILIK OM TE ONDERSKEI TUSSEN ATN EN VERWERPING agv OORVLEUELING VAN DIE BEELDE agv INGEKORTE NIER FUNKSIES
RENALE ARTERIELE TROMBOSE TOON TOTALE OF ERG INGEKORTE VERMINDERING VAN PERFUSIE EN PARENCHIEMALE FUNKSIE
• NIERVERSAKING:• 2 GROOT GROEPE nl AKUTE NVS
CHRONIESE NVS
AKUTE NVS: SKIELIKE VERLIES VAN NIERFUNKSIE agv
TRAUMA, BLOEDING, BAKTERIELE INFEKSIES, OUTO-
IMMUUN SIEKTE bv GLOMERULO-NEFRITIS EN agv
NADELIGE EFFEKTE VAN NARKOSE MIDDELS
50% MORTALITEIT SYFER
CHRONIESE NVS:ONOMKEERBARE VERLIES VAN NIERFUNKSIES – NEFRONE WERK NIE
MEER NORMAAL NIE
GEDIAGNOSEER ogv GFR VAN MINDER AS 25ml/min
OORSAKE: I) DIABETES II) HIPERTENSIE
EIND STADIUM NIER SIEKTE:WORD GEDIAGNOSEER AS DIE GFR MINDER AS 5ml/min IS
HET DAN NIEROORPLANTING OF DIALISE NODIG OM TE OORLEEF
PASIENTE MET CHRON NVS EN EINDSTADIUM NIERSIEKTE IS OOK ANEMIES EN HIPOKALEMIES = Rx DUS MET ERITRO-PIOETIEN EN VIT D SUPPLIMENTE
NORMALE DINAMIESE
RENOGRAM
NIER BLOEDVLOEI
KONSENTRASIE Fx
PARENCHIEMALE OPRUIMIN G
UITSKEIDINGSFUN KSI E
RENOGRAM KURWE
VOLBLAAS EN POST
UITSKEIDINGS OPNAME
RADIONUKLIED SISTOGRAFIE
• 2 TIPE STUDIES NL a) DIREKTE METODE
b) INDIREKTE METODE
• METODE:
a) URINERE BLAAS WORD GEVUL MET PERTEGNITAAT/VRY
TEGNESIUM dms KONSTANTE INFUUS
b) URINERE BLAAS WORD INDIREK GEVUL dmv IV VOG
TOEDIENING
• INDIKASIES: a) AANVANKLIKE ONDERSOEK VAN VESIKULO-
URETALE REFLUKS - OM TE GRADEER
b) ONDERSOEK VAN PASIENTE MET UWI
c) POST CHIRURGIESE (ANTI-REFLUKS) OPVOLG
• RADIOLOGIESE EWEKNIE IS EGTER DIE ONDERSOEK VAN KEUSE
DINAMIESE MAG3 RENOGRAM
??VERTRAAGDE UITSKEIDING
VANUIT DIE R NIERBEKKEN
OBSTRUKTIEWE RENOGRAM KURWE
IV LASIV TOEGEDIEN
LASIX RESPONS
Obstruktiewe uropatie – MET
EFFEK VAN IV LASIX
VERTRAAGDE NIERBEKKEN UITSKEIDINGOBSTRUKTIEWE RENOGRAM
KURWE
Oorplantings renogram
ant gebeeld
PERFUSIE FASE KONSENTRASIE FUNKSIE
PARENCHIEMALE
OPRUIMINGS FUNKSIE
UITSKEIIDINGS FUNKSIE
KORTIKALE SCINTIGRAFIE• BEELD DIE RENALE PARENCHIEM MORFOLOGIE SONDER
INMENGING VAN RA IN DIE VERSAMELBUIS SISTEME
• Sg Tc-99M GEMERKTE DI-MERCAPTO-SUCCINIC ACID (DMSA)
• VERMINDERDE OPNAME IN DIE NIER PARENCHIEM agv oa
PIELONEFRITIS ( VERHOED OPNAME VAN DIE RN DEUR DIE
SELMEMBRANE VAN DIE TUBULERE SELLE)
LITTETEKENS NA NIERSTENE/CHIRURGIE/HERHAALDE
INFEKSIES NA VUR
TUMORE/SISTE ( NIERMASSAS)
EKTOPIESE NIERWEEFSEL
INFARKSIES/TROMBOSIS
PERDEHOEF TIPE NIERE
DIFFERENSIELE NIERFUNKSIES BEREKEN
TRAUMA EFFEKTE
• Bg VORM DAN VERMINDERDE LOKALISASIE IN DIE KORTEKS MET KORTIKALE DEFEKTE SIGBAAR IN DIE GEBIED VAN DIE PATOLOGIESE PROSES
• PLANARE SOWEL AS SPECT BEELDE