Kapitulli 16 - Materiali i Plote

Drejtim Financiar Kapitulli 16

Material Plotësues

Tema 16

Kapitali Qarkullues dhe Menaxhimi i Aktiveve Korente

Objektivat e temës:

1. Të kuptohet menaxhimi financiar afat-shkurtër, kapitalli qarkullues neto dhe lidhjet e anasjellta midis rentabilitetit dhe riskut.

2. Të përshkruajë ciklin e shndërrimit të parasë, nevojat për financim, dhe strategjitë bazë për menaxhimin përkatës.

3. Të shpjegojë proçesin e përzgjedhjes së kredisë dhe procedurat sasiore për vlerësimin e ndryshimeve në standardin e kredisë.

4. Rishikimi i procedurave në lidhje me ndryshimet në skontimet e kredisë tregtare, dhe monitorimi i kredisë tregtare.

16.1 Bazat e Kapitalit Qarkullues Neto

Bilanci i një kompanie përmban informacione mbi strukturën e investimeve të kompanisë nga një anë dhe strukturën e burimeve të financimit nga ana tjetër. Struktura e zgjedhur duhet të na drejtojë tek maksimizimi i vlerës së pronarëve të firmës.

Niveli i investimit në aktive korente është një përbërës shumë i rëndësishëm i strukturës financiare të kompanive dhe një rol të ngjashëm ka edhe financimi me detyrime korente. Nga studimet për kompanitë në Europën Lindore rezulton një lidhje pozitive në mes rentabilitetit dhe levës financiare (të detyrimeve afatshkurtra), dhe po ashtu kompanitë e reja kanë levë më të lartë dhe rritje me të lartë të veprimtarisë. Në SHBA, kompanitë e prodhimit kanë aktive korente rreth 40 përqind të aktiveve totale, ndërsa detyrimet korente janë rreth 26 përqind e financimit total. Për pasojë, nuk është surprizë të mësojmë që menaxhimi financiar afatshkurtër – menaxhimi i aktiveve korente dhe detyrimeve korente – është një nga aktivitetet më të rëndësishme të menaxhimit financiar.

Qëllimi i menaxhimit financiar afatshkurtër është drejtimi i secilit nga aktivet korente (inventar, llogari të arkëtueshme, arkë, dhe të aktive të tjera korente) dhe detyrimeve korente (llogari të pagueshme, etj.) për të arritur një balancë në mes rentabilitetit dhe riskut që kontribuon pozitivisht në vlerën e kompanisë. Ky kapitull nuk diskuton nivelin optimal të aktiveve korente dhe detyrimeve korente që një kompani duhet të ketë. Kjo çështje është e pazgjidhur në literaturën financiare. Ne, këtu, do të përdorim kapitalin qarkullues neto për të konsideruar lidhjen bazë në mes aktiveve korente dhe detyrimeve afatshkurtër dhe nëpërmjet përdorimit të ciklit të konvertimit të arkës të shqyrtojmë aspektet kryesore të menaxhimit të aktiveve korente.

1Përgatiti: Olti Rrumbullaku


Kapitali Qarkullues Neto

Aktivet korente shpesh quhen edhe kapitali qarkullues, dhe përfaqësojnë pjesën e investimit të kompanisë që qarkullon nga një formë në tjetrën në zhvillimin normal të veprimtarisë ekonomike. Kjo ndodh gjatë tranzicionit të përhershëm nga arkë në inventar, më pas në llogari të arkëtueshme dhe më pas përsëri arkë.

Detyrimet korente përfaqësojnë financimin afatshkurtër të kompanisë, sepse të gjithë borxhet e kompanisë duhet të paguhen brenda një viti, ose më pak. Këto borxhe zakonisht janë shuma që i detyrohen furnitorëve (llogari të pagueshme), punonjësve (paga të papaguara), buxhetit të shtetit dhe atij lokal (taksa dhe tatime), dhe bankës (overdrafte), etj.

Siç thuhet dhe në kapitullin e nëntë Kapitali Qarkullues Neto është totali i aktiveve korente minus totalin e detyrimeve korente. Kur aktivet korente tejkalojnë detyrimet korente, kompania ka kapital qarkullues neto pozitiv dhe kur aktivet korente janë më të vogla se detyrimet korente, kompania ka kapital qarkullues negativ.

Konvertimi i aktiveve korente nga inventari në llogari të arkëtueshme e pastaj në para siguron burimin e parave që përdoret për të paguar llogaritë e pagueshme. Pagesat e parave për detyrimet korente janë pak a shumë të parashikueshme. Kur një detyrim lind për kompaninë, edhe pagesa përkatëse mund të parashikohet. Ajo që është më e vështirë të parashikohet janë flukset hyrëse, pra konvertimi i aktiveve korente në forma më likuide. Sa më të parashikueshme të jenë flukset hyrëse të arkës, aq më pak kapital qarkullues neto ka nevojë një kompani. Meqënëse shumë kompani e kanë të pamundur të përputhin flukset hyrëse të arkës me flukset dalëse, atëherë bëhet e nevojshme që aktivet korente të jenë më shumë se detyrimet korente. Në përgjithësi, sa më i madh të jetë marzhi nëpërmjet të cilit aktivet korente mbulohen nga detyrimet korente, aq më mirë do të paguhen detyrimet kur të duhet të paguhen.

Kompromisi në mes Rentabilitetit dhe Riskut

Një marrëdhënie kompromisi ekziston në mes rentabilitetit dhe riskut të një kompanie. Rentabiliteti, në këtë rast, është lidhja në mes të ardhurave dhe kostove që gjenerohen duke përdorur aktivet e kompanisë (si korente edhe ato fikse) në veprimtari produktive. Fitimi i një kompanie mund të rritet duke (1) rritur të ardhurat ose (2) ulur kostot. Risku, në kontekstin e menaxhimit financiar afatshkurtër, është probabiliteti që një kompani nuk do të ketë mundësi të paguajë detyrimet e veta në kohë. Një kompani që nuk mund të paguajë faturat e veta kur ato i kërkohen, thuhet se është teknikisht i paaftë për të paguar. Përgjithësisht është supozuar së sa më i madh të jetë kapitali qarkullues neto i një kompanie, aq më i ulët është risku i saj. Thënë ndryshe, sa më i madh të jetë kapitali qarkullues neto, aq më likuide është kompanie dhe aq më i ulët është risku i të bërit teknikisht të paaftë për të paguar. Duke përdorur këto përcaktime për rentabilitetin dhe riskun, ne mund të demonstrojmë kompromisin midis tyre duke konsideruar ndryshimet veçmas në aktivet korente dhe detyrimet korente.



Ndryshimet në Aktivet Korente

Në qoftë se përdorim raportin e aktiveve korente ndaj totalit të aktiveve në mund të shpjegojmë se si ndryshimi i nivelit të aktiveve korente ndikon në binomin rentabilitet-risk. Ky raport tregon përqindjen e aktiveve totale që janë aktive korente. Për lehtësi, ne supozojmë se niveli i aktiveve totale mbetet i pandryshueshëm. Efektet e rentabilitetit dhe riskut për një rritje ose rënie në këtë raport janë përmbledhur në pjesën e sipërme të tabelës së mëposhtme (16.2). Kur raporti rritet – pra, kur aktivet korente rriten – rentabiliteti ulet. Pse? Sepse aktivet korente janë më pak rentabël se aktivet fikse. Aktivet fikse janë më rentabël sepse ato shtojnë më shumë vlerë në produkt sesa ajo vlerë që i shtohet nga aktivet korente. Pa aktivet fikse, kompania nuk mund të prodhojë ato produkte.

Tabela 16.1

Efekti i riskut bie kur rritet raporti i aktiveve korente mbi totalin e aktiveve. Rritja në aktivet korente do të rrisë kapitalin qarkullues neto, dhe për pasojë reduktohet risku i paaftësisë për të paguar. Për më tepër, nëse do të shihni më poshtë në anën e majtë të bilancit, risku që shoqëron aktivet do të rritet: investimi në arkë është më pak riskoz se investimi në llogari të arkëtueshme, inventarë dhe aktive fikse. Investimi në llogaritë e arkëtueshme është më pak riskoz se investimi në inventar dhe aktive fikse. Investimi në inventar është më pak riskoz se investimi në aktive fikse. Sa më afër arkës të jetë një aktiv, aq më pak riskoz mund të konsiderohet. Efektet e kundërta mbi rentabilitetin dhe riskun ndodhin kur kemi një ulje të raportit të aktiveve korente mbi totalin e aktiveve.



Tabela 16.2

Ndryshimi në raport

Efekti në fitim

Efekti në risk

Aktive KorenteAktive Totale

Rritje

Rënie

Rënie

Rritje

Rënie

Rritje

DetyrimeKorenteAktiveTotale

Rritje

Rënie

Rritje

Rënie

Rritje

Rënie

Ndryshimet në Detyrimet Korente

Se si ndryshimi i nivelit të detyrimeve korente të një kompanie ndikon binomin rentabilitet-risk mund të demonstrohet duke përdorur raportin e detyrimeve korente mbi totalin e aktiveve. Ky raport tregon përqindjen e aktiveve totale që janë financuar me detyrime korente. Duke supozuar edhe një herë që totali i aktiveve mbetet i pandryshuar, efekti në rentabilitet dhe risk i rritjes ose rënies në këtë raport janë përmbledhur në pjesën e poshtme të tabelës 16.2. Kur ky raport rritet, rentabiliteti rritet. Pse? Sepse kompania do të përdorë më shumë detyrime korente me kosto më të ulët dhe më pak financim afatgjatë. Detyrimet korente janë më pak të kushtueshme, sepse pjesa dërrmuese e tyre janë borxhe për të cilat kompania nuk paguan interes ose komisione. Nga ana tjetër, kur raporti i detyrimeve korente mbi totalin e aktiveve do të rritet, risku i paaftësisë paguese do të rritet, meqënëse rritja e detyrimeve korente do të zbresë kapitalin qarkullues neto. E kundërta ndodh nëse kemi një rënie të raportit të detyrimeve korente mbi totalin e aktiveve.

16.2 Cikli i konvertimit të arkës

Pikë kyçe në menaxhimin financiar afatshkurtër është kuptimi i ciklit të konvertimit të arkës. Këtu do të fillojmë duke treguar llogaritjen dhe aplikimin e ciklit të konvertimit të arkës.

Llogaritja e Ciklit të Konvertimit të Arkës

Cikli Operativ (CO) është koha që nga porositja e materialeve për prodhim deri në proçesin e mbledhjes së parave nga klientët nga shitja e produktit të gatshëm. Cikli operativ përmbledh dy kategori kryesore të aktiveve korente: inventarët dhe llogaritë e pagueshme. Ky cikël matet nga koha që nevojitet duke mbledhur moshën mesatare të inventarit (MMI) me periudhën mesatare të arkëtimit (PMA).

CO=MMI+PMA (16.1)

Proçesi i prodhimit dhe i shitjes së produktit gjithashtu përfshin dhe blerjen e inputeve të prodhimit (materialeve të para) me kredi tregtare, që sjellin llogaritë e pagueshme. Llogaritë e pagueshme



reduktojnë numrin e ditëve që burimet e kompanisë janë të bllokuara në ciklin operativ. Koha që duhet për të paguar llogaritë e pagueshme, matet në ditë, dhe quhet periudha mesatare e pagesës (PMP). Cikli operativ minus periudhën mesatare të pagesës njihet si cikli i konvertimit të arkës (CKA). Ky cikël përfaqëson kohën që burimet e kompanisë bllokohen nga konvertimi i shitjeve në para. Formula për ciklin e konvertimit të arkës është

CKA=CO-PMP (16.2)

Duke zëvendësuar ekuacionin e 16.1 në ekuacionin 16.2, ne mund të shohim që cikli i konvertimit të arkës ka tre komponentë, siç tregohet në ekuacionin 16.3: (1) mosha mesatare e inventarit, (2) periudha mesatare e arkëtimit, dhe (3) periudha mesatare e pagesës.

CKA=MMI+PMA-PMP (16.3)

Nëse kompania ndryshon njërin nga këto raporte, do të ndryshojë dhe shuma e burimeve që janë të bllokuara në operacionet e përditshme të kompanisë.

Shembull:

MAX shpk, një prodhues i letrës për tryeza, ka shitje vjetore për 10 milionë dollarë, kosto të mallrave të shitura 75% e shitjeve, dhe blerje që janë 65% të kostove të mallrave të shitura. MAX ka një moshë mesatare të inventarit (MMI) për 60 ditë, një periudhë mesatarë arkëtimi (PMA) për 40 ditë, dhe një periudhë mesatare pagese (PMP) prej 35 ditë. MAX shpk, një prodhues i letrës për tryeza, ka shitje vjetore për 100 milionë lekë, kosto të mallrave të shitura 75% e shitjeve, dhe blerje që janë 65% të kostove të mallrave të shitura. MAX ka një moshë mesatare të inventarit (MMI) për 60 ditë, një periudhë mesatarë arkëtimi (PMA) për 40 ditë, dhe një periudhë mesatare pagese (PMP) prej 35 ditë.

MAX shpk, një prodhues i letrës për tryeza, ka shitje vjetore për 100 milionë lekë, kosto të mallrave të shitura 75% e shitjeve, dhe blerje që janë 65% të kostove të mallrave të shitura. MAX ka një moshë mesatare të inventarit (MMI) për 60 ditë, një periudhë mesatarë arkëtimi (PMA) për 40 ditë, dhe një periudhë mesatare pagese (PMP) prej 35 ditë.

Burimet që MAX ka investuar në ciklin e konvertimit të arkës duke supozuar një vit prej 360-ditësh janë:

Inventari = ($10,000,000*0.75)*(60/360) =$1,250,000

+ Llogari të Arkëtueshme = ( 10,000,000*40/360) = 1,111,111

- Llogari të Pagueshme = ( 10,000,000*0.75*0.65)*(35/360) = 473,958

= Burime të investuara =$1,887,153

Duke reduktuar MMI ose PMA ose duke zgjatur PMP do të reduktojë ciklin e konvertimit të arkës, duke reduktuar shumën e burimeve që kompania duhet të ndërmarrë për të mbështetur operacionet.



Ndryshimet në një nga këto periudha kohore do të sjellin ndryshime në burimet e bllokuara në këto veprime ekonomike. Për shembull, nëse MAX do të reduktontë periudhën mesatare të arkëtimeve mbi llogaritë e arkëtueshme me 5 ditë, kjo do të shkurtonte vijën e ciklit të konvertimit të arkës dhe do të reduktontë shumën e burimeve që MAX ka investuar në operacione. Një reduktim i tillë prej 5 ditësh në PMA do të reduktonte burimet e investuara në CKA me $138,889 [$10,000,000*(5.360)].

Nevoja për Financim në Ciklin e Konvertimit të Arkës

Në mund të përdorim ciklin e konvertimit të arkës si një bazë për diskutimin se si kompania financon investimin që i kërkohet në aktivet operative (korente). Në fillim duhet të bëjmë dallimin midis nevojave të përhershme dhe atyre sezonale për financim dhe më pas të përshkruajmë strategjitë agresive dhe konservatore të financimit.

Financimi i Nevojave të Përhershme dhe Sezonale

Nëse shitjet e kompanisë janë konstante, atëherë dhe investimet e saj në aktive operative duhet të jenë konstante dhe kompania do të ketë vetëm nevoja të përhershme për financim. Nëse shitjet e kompanisë janë ciklike, atëherë investimi në aktivet operative do të variojë në kohë sipas ciklit të shitjeve dhe kompania do të ketë nevojë për financim sezonal që do t’i shtohet nevojave për financim të përhershëm që i duhen për investimin minimal në aktivet operative.

Shembull:

Nicholson shpk, mban mesatarisht, $50,000 në arkë dhe bankë, $1,250,000 në inventar, dhe $750,000 në llogari të pagueshme. Biznesi i Nicholson është shumë i stabilizuar në kohë, kështu që aktivet operative mund të shihen si të përhershme. Për më tepër, llogaritë e e pagueshme të Nicholson prej $425,000 janë



stabël në kohë. Nicholson ka një investim të përhershëm në aktive operative prej $1,625,000 ($50,000 + $1,250,000 + $750,000 - $425,000). Kjo shumë përbën dhe kërkesën permanente për fonde që ka kjo kompani.

Nga ana tjetër, Semper Pump shpk, që prodhon pompa biçikletash, ka nevojë për fonde sezonale. Semper ka shitje sezonale, me pikun e shitjeve që vjen nga shitja e pompave. Semper mban, një minimum, prej $25,000 në arkë, $100,000 në inventar, dhe $60,000 në llogari të arkëtueshme. Në momente piku, inventari i Semper rritet në $750,000 dhe llogaritë e arkëtueshme rriten në $400,000. Për të pasur efiçencë në prodhim, Semper prodhon pompa në një normë konstante gjatë vitit. Kështu që llogarite e pagueshme mbeten $50,000 përgjatë vitit. Për pasojë, Semper ka një kërkesë permanente për fonde për nivelin minimal të aktiveve operative prej $135,000 ($25,000 + $100,000 + $60,000 - $50,000) dhe kërkesë sezonale piku për financim prej $990,000 [($125,000 + $750,000 + $400,000 - $50,000) - $135,000]. Kërkesa për financim e Semper për aktive operative varion nga një minimum prej $135,000 (i përhershëm) tek një pik sezonal prej $1,125,000 ($135,000 + $990,000) siç tregohet në figurë.

Strategjitë të Financimit Sezonal: Agresive ose Konservatore

Financimi afatshkurtër është përgjithësisht më pak i kushtueshëm sesa financimi afatgjatë (kurba e normës së interesit është me prirje rritëse në raport me kohën). Megjithatë, financimi afatgjatë i mundëson kompanisë të angazhohet në një kosto të fiksuar financimi për një periudhë kohe dhe në këtë mënyrë do të shmangë riskun e rritjes së normave afatshkurtër të interesit. Për më tepër, financimi afatgjatë i siguron kompanisë fondet e kërkuara në momentin që i nevojiten.

Nëpërmjet një strategjie financimi agresive, kompania financon nevojat sezonale me borxh afatshkurtër dhe nevojat e përhershme me borxh afatgjatë.



Një strategji financimi konservatore, kompanie financon si nevojat e përhershme ashtu edhe ato sezonale me borxh afatgjatë.

Shembull (vazhdim):

Semper shpk ka një kërkesë financimi të përhershme prej $135,000 dhe kërkesa sezonale që variojnë nga $0 në $990,000 dhe mesatare prej $101,250. Nëse Semper mund të huazojë fonde afatshkurtër me 6.25% dhe fonde afatgjatë me 8%, dhe mund të përfitojë 5% mbi çdo tepricë investimi (meqënëse sipas kësaj strategjie shuma e financimit barazon saktësisht nevojën e vlerësuar për financim, teprica është zero), atëherë kostot vjetore të strategjisë agresive do të ishin:

Në të kundërt, Semper mund të zgjedhë një strategji konservatore, në të cilën të gjitha tepricat e arkës janë investuar. Në figurë, teprica do të ishte diferenca në mes pikës maksimale të nevojës prej $1,125,000 dhe nevojës totale, e cila varion nga $135,000 në $1,125,000 gjatë vitit.

Qartësisht, strategjia agresive dhe mbështetja e saj fort në financimin afatshkurtër e bën ato riskoze ndaj strategjisë konservatore sepse luhatjet e normave të interesit dhe vështirësitë e mundshme në marrjen e fondeve kur kërkohet maksimumi i tyre bëhet e vështirë.

Strategjia konservatore e shmang këtë risk nëpërmjet normës së interesit të përcaktuar më parë nga financimi afatgjatë, por është edhe më e kushtueshme sepse ka një diferencë negative të konsiderueshme midis normës së fitimit mbi tepricën pozitive të fondeve (5% në këtë shembull) me koston e financimit afatgjatë që krijon këtë tepricë (8%). Kompania mund të veprojë në mes ekstremeve të strategjisë agresive dhe asaj konservatore dhe kjo varet nga reagimi i menaxherëve financiarë ndaj riskut dhe cilësia e marrëdhënieve me bankat (që japin ose jo mundësi për financim afatshkurtër në çdo moment me kosto më të ulët).



Strategjitë e Menaxhimit të Ciklit të Konvertimit të Arkës

Një cikël pozitiv i konvertimit të arkës, siç e vumë re në kompaninë MAX në shembullin e mëparshëm, do të thotë që kompania duhet të përdorë detyrime të negociuara (si huatë bankare) për të mbështetur aktivet korente (operative). Detyrimet e negociuara mbartin kosto të qarta, kështu që kompania përfiton nëse arrin të pakësojë përdorimin e tyre për mbështetjen e aktiveve korente (operative). Minimizimi i detyrimeve të negociuara mund të arrihet nëpërmjet zbatimit të strategjive të mëposhtme:

1. Qarkulloni shpejt inventarin pa shterime të inventarit që sjellin humbje të shitjeve.

2. Mblidhni llogaritë e arkëtueshme sa më shpejt pa humbur shitjet nga presioni i teknikave të mbledhjes së parave.

3. Menaxho, posto, proçeso sa më shpejt kur mbledh para nga klientët dhe rrit kohët kur paguan para të furnitorët.

4. Paguaj llogaritë e pagueshme sa më ngadalë pa dëmtuar reputacionin e kompanisë.

Teknikat për implementimin e këtyre strategjive janë në fokusin e pjesës së mbetur të këtij kapitulli.

16.3. Menaxhimi i Inventarit

Në libër dhe në Menaxhimin e Operacioneve

16.4. Menaxhimi i Llogarive të Arkëtueshme

Përbërëri i dytë i ciklit të konvertimit të arkës është periudha mesatare e arkëtimit. Kjo periudhë është kohëzgjatja mesatare nga shitja me kredi derisa pagesa bëhet pjesë e fondeve të kompanisë. Periudha mesatare e arkëtimit ka dy pjesë. Pjesa e parë është koha nga shitja deri kur klienti na njofton për nisjen e pagesës. Pjesa e dytë fillon nga momenti i nisjes së pagesës deri kur kompania ka fondet në bankë ose në arkë. Pjesa e parë përfshin menaxhimin e kreditit tregtar që i kemi dhënë klientit, dhe pjesa e dytë përmban përpunimin dhe mbledhjen e pagesës nga klienti. Ky seksion merret me pjesën e parë.

Objektivi i menaxhimit të llogarive të arkëtueshme është mbledhja e e llogarive të arkëtueshme sa më shpejt që të jetë e mundur, pa humbur shitjet nga presioni i lartë i teknikave të mbledhjes së parave nga klientët. Arritja e këtij qëllimi zbërthehet në tre çështje kryesore: (1) përzgjedhja kredisë dhe e standardit të saj, (2) kushtet e kredisë, dhe (3) monitorimi i kredisë.

Përzgjedhja e kredisë dhe standardi i saj

Zgjedhja e kredisë përfshin zbatimin e teknikave për përcaktimin e klientëve që mund të marrin kredi tregtare (pra të bëjnë pagesë të mëvonshme). Ky proçes realizon vlerësimin e mundësisë për kredi që kanë klientët dhe krahasimi i saj me standardin e kredisë të kompanisë, pra minimumin e kërkesave për zgjerimin e kredisë për një klient.



Pesë K-të e Kredisë

Një metodë popullore për zgjedhjen e kredisë është pesë K-të e kredisë, që ofrojnë një kuadër të mirë për një analizë më të thelluar të kredisë tregtare. Për shkak të kohës dhe shpenzimeve që kërkon, kjo metodë përdoret kryesisht për klientë që kryejnë blerje me shuma të mëdha. Pesë K-të janë:

1. Karakteri: Historiku i klientit në përmbushjen e detyrimeve të mëparshme.

2. Kapaciteti: Aftësia për të paguar kreditin e kërkuar.

3. Kapitali: Borxhi i aplikuesit (klientit) në lidhje me kapitalin e vet.

4. Kolaterali: Shuma e aktiveve që klienti mund të përdorë për të siguruar kredinë.

5. Kushtet: Situata aktuale e përgjithshme e industrisë dhe e ekonomisë dhe kushtet e veçanta në lidhje me furnizimin përkatës.

Analiza nëpërmjet pesë K-ve të klientit nuk sjell një vendim pranim/refuzim, dhe për këtë shkak përdorimi i saj kërkon një analist me eksperiencë në rishikimin dhe dhënien e kredive të kërkuara. Zbatimi i këtij kuadri synon të sigurojë që klientët që përfitojnë kredinë tregare do të paguajnë, pa qenë nën presion, kredinë tregtare sipas kushteve përkatëse.

Pikëzimi i kredisë

Pikëzimi i kredisë është një metodë e përzgjedhjes së kredisë që përdoret zakonisht për kërkesat e kredisë më volum të madh por në shuma të vogla.

Pikëzimi i kredisë aplikohet duke përdorur pesha të derivuara statistikisht nga karakteristika kryesore financiare të kredisë për të parashikuar nëse një klient do të paguajë kredinë e kërkuar në kohën e duhur. Thënë thjesht, rezultatet e procedurës përmblidhen në një pikëzim që mat fortësinë e kredisë së përgjithshme të klientit, dhe ky pikëzim përdoret për të marrë vendimin e pranim/refuzimit për kredinë ndaj klientit. Pikëzimi i kredisë përdoret më shumë nga bankat, kompanitë e naftës dhe njësitë e mëdha të shitjes. Qëllimi i pikëzimit të kredisë është që të merren vendime të shpejta dhe me kosto të ulta. Megjithatë, nëse kostot e borxhit të keq nga pikëzimi i kredisë do të rriten, atëherë sistemi i pikëzimi duhet të rivlerësohet.

Ndryshimi i Standardit të Kredisë

Një kompani shpesh mund të ndryshojë standardin e kredisë që të përmirësojë kthimet e saj dhe të krijojë vlerë më të madhe për pronarët e vet. Shqyrtoni ndryshimet e mëposhtme dhe efektet në fitime që priten nga relaksimi (zgjatja e kohës) i standardit të kredisë.



Variabli Ndryshimi Efekti në fitim

Volumi i shitjeve Rritje PozitivInvestimi në llogari të arkëtueshme Rritje Negativ

Shpenzime për borxhin e keq Rritje NegativNëse kushtet e kredisë do të shtrengoheshin, atëherë ne do të kishim efektet e kundërta.

Shembull:

Doda shpk, një prodhues i materialeve të ndërtimit, po shet një produkt për $10/njësi. Shitjet (të gjitha me kredi) për vitin e shkuar ishin 60,000 njësi. Kostot variabël për njëri janë $6. Kostot totale fikse të kompanisë janë $120,000. Doda shpk është duke ndërmarrë një relaksim të standardit të kredisë që parashikon një rritje të shitjeve për 5% drejt 63,000 njësive. Po ashtu parashikohet që PMA do të rritet nga 30 në 45 ditë, dhe që shpenzimet e borxhit të keq do të rriten nga 1% të shitjeve në 2% të shitjeve. Kosto oportune e bllokimit të fondeve në llogaritë e arkëtueshme është 15%.

Duke dhënë këtë informacion, a duhet të relaksojë standardin e kredisë Doda shpk? Për të dhënë një përgjigje të tillë, Doda shpk duhet të llogarisë efektit e fitimit të shtuar nga shitjet, kostot e investimit shtesë në llogaritë e arkëtueshme dhe koston shtesë të borxhit të keq.

Të dhënat e përmbledhura në tabelë:

Doda shpk. Analiza e relaksimit të standardit të kredisë

Shitjet aktuale (në njësi) 60,000

Shitjet e propozuara (në njësi) 63,000

Çmimi/njësi ($) 10

Kosto variabël/njësi ($) 6

Marzhi i kontributit/njësi ($) 4

PMA e vjetër (ditë) 30

PMA e re (ditë) 45

Qarkullimi i LLA i vjetër (365/PMA) 12.2

Qarkullimi i LLA i ri (365/PMA) 8.1

Niveli aktual i borxhit të keq (% e shitjeve) 1%

Niveli i ardhshëm i borxhit të keq (% e shitjeve) 2%

Kosto oportune (%) 15%

a. Kontributi Shtesë në Fitim nga shitjet (e shtuara)Meqënëse kostot fikse janë të “mbytura” dhe për pasojë të pandikuara nga një ndryshim në nivelin e shitjeve, kosto e vetme që ndikohet nga rritja e shitjeve është kosto variabël. Shitjet pritet të rriten me



5%, ose 3,000 njësi. Kontributi për njësi në fitim është diferenca midis çmimit të shitjes për njësi ($10) dhe kostos variabël për njësi ($6). Pra, kontributi në fitim për njësi është 4 dollarë. Shuma e kontributit shtesë nga shitjet do të jetë $12,000 (3,000 njësi x $4 për njësi).

Me tabelë do të kishim:

Doda shpkAnaliza e Relaksimit të Standardit të Kredisë

Kontributi Shtesë në Fitime nga Shitjet

Niveli i Shitjeve të vjetra 60,000 Çmimi/Njësi $10

Niveli i Shitjeve të reja 63,000 Kosto variabël/Njësi $6

Rritja në Shitje 3,000 Marzhi Kontribut./Njësi $4

Kontributi Shtesë në Fitime nga Shitjet (rritje shitje * marzh. kont.) $12,000

b. Kosto e Investimit Shtesë në Llogaritë e ArkëtueshmePër të përcaktuar koston e investimit shtesë në llogaritë e arkëtueshme, Doda shpk duhet të gjejë diferencën në mes kostos së mbajtjes së llogarive të arkëtueshme në dy standardet e ndryshme të kredisë tregtare. Meqënëse bëhet fjalë për kostot e paguara nga kompania, atëherë kostot relevante janë vetëm kostot variabël që më vonë marrin formën e shitjeve dhe kthehen në llogari të arkëtueshme. Investimi mesatar në llogaritë e arkëtueshme mund të llogaritet duke përdorur formulën e mëposhtme:

Investimimesatar ne llog .arkëtueshme= Kosto variabel te shitjeve vjetoreQarkullimi i llogarive te arketueshme

Ku:

Qarkullimi i llogarivete arketueshme= 360Periudhamesataree arketimit

Kosto variabël totale e shitjeve vjetore në situatën aktuale dhe në planin e propozuar mund të gjenden si më poshtë, duke përdorur koston variabël për njësi prej 6 dollarë.

Kosto totale variabël e shitjeve vjetore

Sipas planit aktual: ($6 X 60,000 njësi) = $360,000

Sipas planit të propozuar: ($6 X 63,000 njësi) = $378,000

Qarkullimi i llogarive të arkëtueshme është numri i herëve në një vit që llogaritë e arkëtueshme të kompanisë kthehen në para. Kjo gjendet duke pjesëtuar nga 360 ditë periudhën mesatare të arkëtimit.

Qarkullimi i llogarive të arkëtueshme

Qarkullimi i Ll.A. sipas planit aktual = 360/30 = 12 herë



Qarkullimi i Ll.A. sipas planit të propozuar = 360/45 = 8 herë

Duke zëvendësuar kostot dhe qarkullimin e Ll.A. në formulën e mësipërme për çdo rast, ne gjejmë investimin mesatar në llogaritë e arkëtueshme:

Investimi mesatar në llogaritë e arkëtueshme

Investimi mesatar në Ll.A. në situatën aktuale = 360,000

12=30,000

Investimi mesatar në Ll.A. sipas planit të propozuar = 378,000

8=47,250

Investimi shtesë në llogaritë e arkëtueshme dhe kostot përkatëse llogariten si më poshtë:

Kosto e investimit shtesë në llogaritë e arkëtueshme

Investimi mesatar (në Ll.A.) sipas planit të propozuar $47,2507̶ Investimi mesatar (në Ll.A.) në situatën aktuale -30,000

Investimi shtesë në llogaritë e arkëtueshme $17,250x Normën e kërkuar të kthimit për investimin 15%

Kosto shtesë e investimit në llogaritë e arkëtueshme $2,588

Vlera prej $2,588 mund të konsiderohet si kosto meqënëse përfaqëson shumën maksimale që mund të përfitohej nëse investimi prej $17,250 do të vendosej në një investim alternativ me risk të njëjtë me kthimin e kërkuar të kompanisë prej 15 përqind.

c. Kosto shtesë e borxhit të keqSipas planit të propozuar: (2%*$10/njësi*63,000 njësi) =$12,600

Sipas situatës aktuale: (1%*$10/njësi*60,000 njësi) = 6,000

Kosto shtesë e borxhit të keq $6,600

Vini re që kostot e borxhit të keq janë llogaritur duke përdorur çmimin e shitjes ($10) për njësi duke zbritur jo thjesht humbjen e kostos variabël ($6) që rezulton kur një klient nuk arrin të paguajë detyrimin e tij, por edhe kontributin e fitimit për njësi (në këtë rast $4) që përfshihet në “përfitimin shtesë nga shitjet shtesë”. Kështu që kosto shtesë nga borxhi i keq është $6,600.



Marrja e Vendimit për Standardin e Kredisë

Për të përcaktuar nëse duhet relaksuar standardi i kredisë, kompania duhet të krahasojë kontributin në fitim nga shitjet dhe nga kostot e shtuara të investimit shtesë në llogaritë e arkëtueshme dhe shtesa në borxhin e keq. Nëse kontributi i fitimit shtesë është më i madh se kostot shtesë, atëherë standardi i kredisë duhet relaksuar.

Rezultatet dhe llogaritjet kryesore në lidhje me vendimin e Doda shpk për vendimin e relaksimit të standardit të kredisë jepen të përmbledhura në tabelën e mëposhtme. Fitimi shtesë neto nga ky veprim shkon $2,812 në vit. Për pasojë, kompania duhet të relaksojë standardin e kredisë tregtare.

Kjo procedurë e përshkruar këtu për vlerësimin e një ndryshimi në standardin e kredisë është gjithashtu e përdorshme për vlerësimin e ndryshimeve të tjera në menaxhimin e llogarive të arkëtueshme. Nëse Doda shpk do të kish shtrënguar standardin e kredisë,kostot do të ishin reduktimi i kontributit në fitim nga shitjet dhe kthimi do të ishte reduktimi i kostove të investimit në llogaritë e arkëtueshme dhe nga reduktimi i kostove të borxhit të keq.

Kontributi shtesë në fitim nga shitjet[3,000 njësi x ($10-$6)] $12,000Kosto e investimit shtesë në Ll.A. Investimi mesatar në planin e propozuar (në llogari të arkët.)

6∗63,0008

=378,0008

$47,250

Investimi mesatar në planin ekzistues (në llogari të arkëtueshme)6∗60,000

12=360,000

12$30,000

Investimi shtesë në llogaritë e arkëtueshme $17,250 Kosto shtesë e investimit në Ll.A. (15%*17,250) -2,588Kosto shtesë e borxhit të keq Borxhi i keq sipas planit të propozuar (2%*10*63,000) $12,600 Borxhi i keq sipas situatës aktuale (1%*10*60,000) 6,000 Kosto shtesë e borxhit të keq -6,600Fitimi neto shtesë nga zbatimi i planit të propozuar $2,812

Kushtet e kredisë tregtare

Kushtet e kredisë tregtare janë kushtet e shitjes për klientët të cilëve u është dhënë mundësia për kredi tregtare nga ana e kompanisë. Kushtet si net 30, nënkuptojnë që klienti ka 30 ditë nga fillimi i periudhës së kredisë (zakonisht data e faturës ose fundi i muajit të faturës) për të paguar shumën e plotë të faturës. Disa kompani ofrojnë skontime në para për pagesa të mëhershme, që janë zbritje në përqindje nga vlera e faturës nëse paguhet brenda një kohe të caktuar. Për shembull, kushtet 2/10 net 30, do të thotë që klienti merr 2 përqind skonto nëse shuma e faturës paguhet brenda 10 ditëve që nga fillimi i periudhës së kredisë, ose mund të paguajë shumën e plotë brenda 30 ditëve.



Kushtet e kredisë tregtare influencohen fort nga lloji i biznesit të kompanisë. Për shembull, një kompani që shet produkte që skadojnë shpejt do të ketë kushte shumë të shkurtra të kredisë tregtare, sepse ato produkte kanë vlerë të vogël kolaterali në afat më të gjatë. Një kompani kërkon që kushtet normale të kredisë tregtare të jenë në përputhje me standardin e industrisë. Nëse kushtet janë më të shtrënguara sesa konkurrentët, atëherë kompania do të humbë një pjesë të tregut, dhe nga ana tjetër nëse kushtet janë më të relaksuara se konkurrentët ,do të tërheqë klientë të këqinj që ndoshta nuk mund të paguajnë sipas standardit të industrisë. Në fund të fundit kompania duhet të konkurrojë në bazë të cilësisë dhe çmimit të produkteve të veta dhe shërbimit që ofron dhe jo nëpërmjët kushteve të kredisë tregtare. Kështu kushtet e rregullta të kredisë për kompaninë duhet të jenë të përputhje me standardin e industrisë, sikundër kushtet individuale të çdo klienti duhet të pasqyrojnë riskun individual të secilit klient.

Skontimi në para

Përfshirja e një skontimi në para në kushtet e kredisë është një mjet popullor për të arritur objektivin e përshpejtimit të arkëtimeve pa ushtruar presion mbi klientët. Skontimi ofron një nxitje të fortë për klientët që të paguajnë sa më shpejt. Duke përshpejtuar arkëtimet, skontimi ul investimin e kompanisë në llogaritë e arkëtueshme (që mbetet objektiv për kompaninë), por gjithashtu ul fitimin për njësi. Për më tepër, nisja e një skontimi duhet të reduktojë borxhin e keq sepse klientët do të paguajnë më shpejt, dhe duhet të rritë volumin e shitjeve sepse klientët që marrin skontimin paguajnë një çmim më të ulët për produktin. Në përmbledhje të këtyre faktorëve të ndryshëm, kompania që po shqyrton ofrimin e një skontimi duhet të realizojë një analizë kosto-përfitim për të përcaktuar nëse zgjatja e skontimit (ose ofrimi rishtazi i tij) është i frytshëm dhe sjell rritje në fitime.

Shembull:

Max sh.a. ka një periudhë mesatare të arkëtimit prej 40 ditësh (qarkullimi i llogarive të arkëtueshme = 360/40=9). Në përputhje me kushtet e kredisë tregtare net 30, kjo periudhë është e ndarë në 35 ditë deri në çastin kur klienti nis proçesin e pagesës (nuk paguan brenda 30 ditëve) dhe 5 ditë për të marrë, proçesuar dhe arkëtuar pagesën (nga banka apo në arkë). MAX po konsideron fillimin e një skontimi duke ndryshuar kushtet e kredisë nga net 30 në 2/10 net 30. Kompania pret që ky ndryshim të reduktojë kohën e arkëtimit duke sjellë një periudhë mesatare arkëtimi prej 25 ditësh (qarkullimi i llogarive të arkëtueshme = 360/25 = 14.4).

MAX ka materiale të para me një përdorim vjetor prej 1,100 njësi. Çdo produkt i përfunduar kërkon 1 njësi të këtij materiali me një kosto variabël prej 1,500 dollarë për njësi, dhe i shtohet një kosto tjetër variabël prej 800 dollarë në proçesin e prodhimit dhe këto shiten për 3,000 dollarë në kushtet e kredisë tregtare net 30. MAX vlerëson që 80 përqind e klientëve do ta marrin skonton 2 përqind dhe ofrimi i skontimit do të rritë shitjet e produktit përfundimtar me 50 njësi (nga 1,100 në 1,150 njësi) në vit, por pa ndryshuar përqindjen e borxhit të keq. Kosto oportune e fondeve të investuara në llogaritë e arkëtueshme është 14%. A duhet ta ofrojë kjo kompani këtë skontim?



Analiza e fillimit të Skontimit për MAX sh.a.Kontributi shtesë në fitim nga shitjet[50 njësi x ($3,000 - $2,300)] $35,000Kosto e investimit shtesë në llogaritë e arkëtueshme1

Investimi mesatar aktual në ll.a. (pa skontim):$2,300∗1,100

9=2,530,000

9$281,111

Investimi mesatar (në ll.a.) me skontimin e propozuar2

$2,300∗1,15014.4

=$ 2,645,00014.4

$183,681

Reduktimi i investimit në llogaritë e arkëtueshme $97,430 Kosto të kursyera nga reduktimi i investimit në ll.a. (14%*$97,430)3 $13,640

Kosto e skontimit (2%*80%*1,150*$3,000) -$55,200

Fitimi neto nga skontimi i propozuar -$6,560

Periudha e Skontimit

Periudha e skontimit, që është numri i ditëve pas fillimit të periudhës së kredisë tregtare gjatë se cilës skontimi është i mundshëm, mund të ndryshohet nga menaxheri financiar. Efekti neto i ndryshimit të kësaj periudhe është i vështirë për tu analizuar për shkak të natyrës së ndryshme të reagimeve që ndodhin. Për shembull, nëse një kompani duhet të rrisë periudhën e skontimit me 10 ditë (për shembull, duke ndryshuar kushtet e kredisë tregtare nga 2/10 net 30 në 2/20 net 30), mund të ndodhin ndryshimet e mëposhtme:

1. Shitjet mund të rriten, duke rritur fitimet.2. Shpenzimet për borxhin e keq mund të ulen, duke ndikuar pozitivisht tek fitimi.3. Fitimi për njësi do të ulet, si rezultat i më shumë klientëve që përfitojnë skonton, duke ndikuar

negatisht në fitime.Vështirësia në këtë rast qëndron në vlerësimin e ndikimit që mund të ketë rritja e periudhës së skontimit në investimin e kompanisë në llogaritë e arkëtueshme. Ky investim do të ulet përderisa një pjesë e klientëve që nuk e përfitonin skonton, pas ndryshimit do arrijnë ta përfitojnë atë. Megjithatë nga ana tjetër investimi në llogaritë e arkëtueshme do të rritet për dy arsye të tjera: (1) Klientët që zgjedhin skontimin do të marrin skontimin, por do të paguajnë më vonë, dhe (2) klientët e rinj që do të ftohen nga politika e re e kredisë tregtare do të shtojnë po ashtu llogaritë e arkëtueshme. Nëse kompania do të shkurtonte periudhën e skontimit, atëherë të gjitha efektet do të vepronin në kahun e kundërt të shpjeguar deri më tash.

1 Në analizën e investimit në llogaritë e arkëtueshme, ne mund të përdorim koston variabël të produktit të shitur (kosto materiale të para $1,500 + kosto prodhimi $800 = kosto variabël për njësi $2,300) në vend të çmimit të shitjes, meqënëse kosto variabël është një tregues më i mirë për investimin e kompanisë.2 Investimi mesatar në llogaritë e arkëtueshme me skontimin e propozuar është vlerësuar të jetë me një mesatare prej 25 ditësh, disa ditë më pak se 40 ditë në situatën paraprake.3 Kosto oportune e financimit të MAX është 14%.



Periudha e Kredisë Tregtare

Ndryshimi në periudhën e kredisë, që është numri i ditëve nga fillimi i kredisë deri në ditën e fundit kur duhet kryer pagesa, ndikon gjithashtu në rentabilitetin e kompanisë. Për shembull, rritja e periudhës së kredisë nga net 30 ditë në net 45 ditë do të rritë shitjet, duke ndikuar pozitivisht në fitim. Në të njëjtën kohë do të rritej investimi në llogaritë e arkëtueshme dhe shpenzimet për borxhin e keq, duke ndikuar negativisht në fitim (duke sjellë humbje). Investimi i rritur në llogaritë e arkëtueshme do të sjellë më shumë shitje dhe përgjithësisht pagesa më të ngadalta (mesatarisht), si rezultat i zgjatjes së periudhës së kredisë. Rritja në shpenzimet e borxhit të keq vjen nga fakti që sa më e gjatë të jetë periudha e kredisë tregtare, aq më shume kohë kalon që një klient të mund të falimentojë, duke e bërë të pamundur pagesën drejt kompanisë që ne po shqyrtojmë. Kini parasysh që faktorët që ndikohen nga rritja e periudhës së kredisë tregtare janë të njëjtë me ato që ndryshojnë kur kemi relaksim të standardit të kredisë, siç është treguar në çështjen përkatëse të sqaruar më parë në këtë kapitull.

Monitorimi i Kredisë Tregtare

Monitorimi i kredisë tregtare është rishikimi i vazhdueshëm i llogarive të arkëtueshme për të përcaktuar nëse klientët po paguajnë në përputhje me kushtet e kredisë tregtare. Nëse një pjesë e klientëve nuk po paguajnë në kohë, monitorimi i kredisë do të “njoftojë” kompaninë për këtë problem. Pagesat e vonuara janë të kushtueshme për kompaninë sepse ato zgjasin periudhën mesatare të arkëtimeve dhe rritin investimin e kompanisë në llogaritë e arkëtueshme. Dy teknika që përdoren shpesh për monitorimin e kredisë tregtare janë periudha mesatare e arkëtimit dhe mosha e llogarive të arkëtueshme. Për më shumë do njohim dhe një numër teknikash popullore për arkëtimin e parave që përdoren nga kompanitë.

Periudha Mesatare e Arkëtimit

Siç është përmendur në kapitullin 4, periudha mesatare e arkëtimit është numri mesatar i ditëve që shitjet me kredi presin që të arkëtohen. Po ashtu ky raport është përbërësi i dytë i ciklit të konvertimit të arkës. Formula për gjetjen e saj është:

Periudhamesatare earkëtimit=Llogari te arketueshmeShitje mesatareditore

Duke ditur periudhën mesatare të arkëtimit ne mund të kuptojmë nëse ka një problem në përgjithësi me llogaritë e arkëtueshme. Për shembull, nëse kompania ka kushte kredie për net 30, ne presim që periudha mesatare e arkëtimit të jetë rrotull 30 ditëshit. Nëse periudha aktuale e arkëtimit është dukshëm mbi 30 ditë, atëherë kompania ka arsye të forta që të rishikojnë veprimtarinë e kredisë tregtare. Nëse ky raport rritet me kalimin e kohës, kjo përbën shkak për shqetësim në lidhje me menaxhimin e llogarive të arkëtueshme. Një hap i parë në analizën e llogarive të arkëtueshme është ndarja në “mosha” për llogaritë e arkëtueshme. Nëpërmjet këtij proçesi kompania mund të përcaktojë nëse problemi është në përgjithësi, apo i takon disa llogarive specifike (dhe klientëve të veçantë).



Mosha e Llogarive të Arkëtueshme

Mosha e llogarive të arkëtueshme kërkon ndarjen e llogarive të arkëtueshme në grupe në bazë të momentit origjinë që ato kanë. Ndarja bëhet zakonisht me intervale mujore, duke shkuar deri në 6 muaj më parë. Rezultati është një skedul që tregon përqindjet e totalit të llogarive të arkëtueshme që janë në pritje për periudha të ndryshme. Qëllimi kryesor i kësaj metode është gjetja e problemeve që vonojnë arkëtimet.

Nëse një kompani, me kushte të kredisë tregtare net 30, ka një mesatare të periudhës së arkëtimit prej 50 ditësh, atëherë kompania ka probleme me këtë raport. Nëse shumica e llogarive janë me moshë 2 muaj, atëherë kompania ka një problem të përgjithshëm dhe duhet të rishikojë veprimtarinë e llogarive të arkëtueshme. Nëse mosha e llogarive tregon që shumica janë mbledhur për rreth 35 ditë dhe pak llogari kanë kohë shumë më të gjatë, atëherë kompania duhet të analizojë dhe përqëndrojë forcat në mbledhjen e llogarive shumë të vjetra.

Pyetje për rishikimin e kapitullit

1. Përse është menaxhimi financiar afatshkurtër një nga veprimtaritë më të rëndësishme dhe që kërkon më shumë kohë të menaxherit financiar? Çfarë është kapitali qarkullues neto?

2. Cila është lidhja në mes parashikueshmërisë së flukseve hyrëse të arkës dhe nivelit të kërkuar të kapitalit qarkullus neto? Si janë të lidhura, kapitali qarkullues neto, likuiditeti dhe risku i paaftësisë paguese?

3. Përse një rritje e raportit të aktiveve korente ndaj aktiveve totale do të ulë fitimet dhe riskun që maten nga kapitali qarkullues neto? Si ndikojnë në risk dhe fitim ndryshimet në raportin e detyrimeve korente ndaj aktiveve totale?

4. Cili është ndryshimi në mes ciklit operativ të kompanisë dhe ciklit të konvertimit të arkës?5. Përse është e nevojshme që të ndahen nevojat e financimit në një biznes sezonal në nevoja të

përhershme dhe sezonale kur ndërtohet strategjia e financimit?6. Cilat janë përfitimet, kostot dhe risqet e një strategjie financimi agresive dhe e një strategjie

financimi konservatore? Në cilën strategjie huamarrja është shpesh më shumë se nevojat aktuale?

7. Përse është e rëndësishme për një kompani që të minimizojë gjatësinë e ciklit të konvertimit të arkës?

8. Cili është roli i pesë K-ve të kredisë në veprimtarinë e zgjedhjes së kredisë tregtare?9. Shpjegoni përse pikëzimi i kredisë përdoret kryesisht për klientë të vegjël ndaj atyre më të

mëdhenj?10. Cilët janë pasojat kryesore nëse ndodh shtrëngimi i standardit të kredisë?11. Përse duhet që një kompani të rishikojë rregullisht kushtet e kredisë në përputhje me ato të

industrisë?12. Pse një kompani duhet të monitorojë vazhdimisht llogaritë e arkëtueshme? Si funksionojnë

teknikat e periudhës mesatare të arkëtimit dhe e moshës së llogarive të arkëtueshme?

Ushtrime



Ushtrimi 1

Everest IE paguan llogaritë e pagueshme në ditën e dhjetë pas blerjes. Periudha mesatare e arkëtimit është 30 ditë, dhe mosha mesatare e inventarit është 40 ditë. Kompania po shpenzon aktualisht rreth 18 milionë lekë në investime në ciklin operativ. Kompania po konsideron një plan që do të zgjasë llogaritë e pagueshme me 20 ditë. Nëse kompania paguan 12% në vit për burimet e financimit, çfarë kursimesh vjetore mund të realizojë nëpërmjet këtij plani? Supozoni që nuk ka skontim për pagesat e hershme të llogarive të pagueshme dhe që viti ka 360 ditë.

Zgjidhje:Të dhënat kryesore

Komponenti i ciklit Aktual I propozuarPeriudha mesatare e pagesës (PMP) 10 ditë 30 ditëPeriudha mesatare e arkëtimit (PMA) 30 ditë 30 ditëMosha mesatare e inventarit (MMI) 40 ditë 40 ditë

Cikli i Konvertimit të Arkës (CKA) = MMI + PMA – PMP

CKAaktual = 40 ditë + 30 ditë – 10 ditë = 60 ditë

CKAi propozuar = 40 ditë + 30 ditë – 30 ditë = 40 ditë

Reduktimi në CKA = 20 ditë

Investimi në ciklin operativ vjetor = 18,000,000

Shpenzime ditore = 18,000,000/360 = 50,000

Reduktimi në burimet e investuara = 50,000 * 20 ditë = $1,000,000

Rritja në fitimin vjetor = 12%*1,000,000 = 120,000

Ushtrimi 2

Relaksimi i standardit të kredisë. Regency shpk po përpiqet të vendosë nëse duhet të relaksojnë standardin e kredisë. Kompania riparon 72 mijë tapeta në vit me një çmim mesatar prej 32 dollarë secili. Shpenzimet për borxhin e keq janë 1 përqind të shitjeve, dhe periudha mesatare e arkëtimit është 40 ditë, me kosto variabël për njësi prej 28 dollarë. Regency pret që nëse relakson standardin e kredisë, periudha mesatare e arkëtimit do të rriten në 48 ditë dhe që borxhi i keq do të rritet në 1.5 përqind të shitjeve. Shitjet do të rriten me 4 mijë riparime në vit. Nëse kompania ka një normë të kërkuar të kthimit për investimet më risk të njëjtë prej 14 përqind, çfarë rekomandimesh do të jepni për kompaninë? Përdorni një analizë të plotë për të justifikuar përgjigjen tuaj.

Ushtrimi 3



Donniana shpk ka aktualisht shitje me kredi për 360 milionë lekë në vit dhe një periudhë mesatare arkëtimi për 60 ditë. Supozojmë se çmimi i produkteve të Donniana është 60 lekë për njësi dhe kosto variabël janë 55 lekë për njësi. Kompania po konsideron një ndryshim të llogaritë e arkëtueshme që do të sjellë 20% rritje në shitje dhe 20% rritje në periudhën mesatare të arkëtimit. Nuk do ketë ndryshim në borxhin e keq. Kosto oportune e investimeve me risk të njëjtë në llogaritë e arkëtueshme janë 14%.

a. Llogarisni kontributin në fitimin shtesë nga shitjet e reja që kompania do të realizojë nëse kryen ndryshimin e propozuar.

b. Sa do të jetë investimi shtesë në llogaritë e arkëtueshme?c. Llogarisni koston e investimit shtesë në llogaritë e arkëtueshme.d. A duhet të realizojë kompania ndryshimin e propozuar? Çfarë informacionesh të tjera mund të

ishin ndihmëse në analizën tuaj?

Ushtrimi 4

Kastrati shpk po realizon të gjitha shitjet me kredi dhe pa ofruar skonto në përqindje. Kompania po konsideron ofrimin e një skonto 2 përqind për pagesat brenda 15 ditëve. Periudha mesatare e arkëtimit aktuale e kompanisë është 60 ditë, shitjet janë 40 mijë njësi, çmimi i shitjes është 45 lekë për njësi, dhe kosto variabël për njësi është 36 lekë. Kompania pret të ndryshimi në termat e kredisë do të sjellë një rritje të shitjeve në 42 mijë njësi, dhe 70% e shitjeve do të marrin skontimin, dhe që periudha mesatare e arkëtimit do të bjerë në 30 ditë. Nëse norma e kërkuar e kthimit për investime të ngjashme është 25%, a duhet të pranohet propozimi i ofruar?


Documents

Kapitulli 16 - Materiali i Plote