Kapitał ludzki i kapitał społeczny a dobrobyt

Polski paradoks

Janusz CzapińskiUW i WSFiZ w Warszawie

Zakopane, 18 maja 2007

Dane dla lat 1992-1997 pochodzą z badań J. Czapińskiego Polski Generalny Sondaż Jakości Życia; dane dla lat 2000-2007 pochodzą z Diagnozy Społecznej — wieloletniego

projektu badań prowadzonych przez Radę Monitoringu Społecznego przy Wyższej Szkole Finansów i Zarządzania w Warszawie.

www.diagnoza.com

Coraz bardziej szczęśliwy, wykształcony, zdrowy i zamożny Polak w nieobywatelskim społeczeństwie

Odsetek gospodarstw domowych, w których stałe dochody wystarczają na zaspokojenie bieżących potrzeb, odsetek studentów w grupie wiekowej 19-24 lata oraz procent osób niepalących,

ufających innym i zadowolonych ze swojego życia i ze stanu swojego zdrowia

5

15

25

35

45

55

65

75

'92 '95 '97 '00 '03 '05 '07

Dostatnie gospodarstwaNiepalącyWskaźnik skolaryzacjiZadowoleni z życiaUfający innymZadowoleni ze zdrowia

900

950

1000

1050

1100

1150

1200

'01 '02 '03 '04 '05 '0,7

Rok

Dch

ód

30

30,5

31

31,5

32

32,5

33

33,5

34

34,5

35

Wsp

ółcz

ynni

k G

inie

go

Dochód ekwiwalentny

Współczynnik Giniego*

* Dla 2007 na podstawie Diagnozy Społecznej

Dochód ekwiwalentny (wielkość nominalna) i współczynnik Giniego wg GUS w Polsce w latach 2001-2007.

0,3

0,5

0,7

0,9

'01 '02 '03 '04 '05

Sytuacja mieszkaniowa

Opieka zdrowotna

Rekreacja i kultura

Komunikacja

Ryzyko wykluczenia z rynku dóbr i usług w zakresie czterech podobszarów w latach 2001-2005

Odsetek bardzo zadowolonych i zadowolonych ze stanu własnego zdrowia i z opieki zdrowotnej w różnych grupach wiekowych w 2007 r.

0

10

20

30

40

50

60

70

80

do 24 lat 25-34 35-44 45-59 60-64 65+

stan

zdro

wia

.

20

22

24

26

28

30

32

34

36

38

opie

ka z

dro

wotn

a .

zadowolenie ze stanu zdrowia

zadowolenie z opieki zdrowotnej

Źródło danych: dla wszystkich krajów, włącznie z Polską ESS — European Social Survey 2002, dla Polski DS – Diagnoza społeczna z 2003-2005 r.

Odsetek osób ufających innym ludziom

0

10

20

30

40

50

60

70

80

Źródło danych: dla wszystkich krajów, włącznie z Polską ESS — European Social Survey 2002, dla Polski DS – Diagnoza społeczna z 2003-2005 r.

Przeciętna liczba organizacji, do których należą respondenci

0

0,5

1

1,5

2

2,5

R2=0,81Żródło danych: European Social Survey 2002 i Rocznik Statystyczny GUS, 2004, oprac. własne (wskaźnik kapitału społecznego stanowiła suma standaryzowanych wartości zaufania interpersonalnego, przynależności doi organizacji i tolerancji dla mniejszości homoseksualnej)

Kapitał społeczny a PKB na mieszkańca wg parytetu siły nabywczej w przekroju międzynarodowym

-6,00 -4,00 -2,00 0,00 2,00 4,00 6,00

kapitał społeczny

10000,00

15000,00

20000,00

25000,00

30000,00

35000,00

40000,00

PKB na mieszkańca

Austria

Belgia

Niemcy

Dania

Hiszpania

Finlandia

FrancjaW.Brytania

Grecja

Węgry

Irlandia

Włochy

Holandia

Norwegia

Polska

Portugalia

Szwecja

Słowenia

Analizy regresji wielokrotnych w przekroju 236 powiatów

Predyktory

KAPITAŁ LUDZKI: objawy somatyczne, wykształcenie, poważna choroba, niezadowolenie ze stanu zdrowia

POMOSTOWY KAPITAŁ SPOŁECZNY: zaufanie, prace społeczne, podpisanie petycji, zabranie głosu na zebraniu, liczba organizacji

INKLUZYWNY KAPITAŁ SPOLECZNY: zadowolenie ze związku intymnego, zadowolenie z przyjaciół

WIEK

DOCHÓD NA OSOBĘ W MINIONYM ROKU

Model - Podsumowanie

,332 ,110 ,091 ,110 5,728 5 231 ,000

,350 ,123 ,096 ,012 1,600 2 229 ,204

,652 ,425 ,397 ,303 29,614 4 225 ,000

,741 ,549 ,525 ,124 61,399 1 224 ,000

Model1 kapitał społeczny

2 + k.społeczny inkluzywny

3 kapitał ludzki

4 wiek

R R-kwadratSkorygowane

R-kwadratZmiana

R-kwadrat Zmiana F df1 df2Istotnośćzmiany F

Statystyki zmiany

DOCHÓD OSOBISTY

Model - Podsumowanie

,333 ,111 ,092 ,111 5,766 5 231 ,000

,382 ,146 ,120 ,035 4,733 2 229 ,010

,639 ,408 ,380 ,262 24,934 4 225 ,000

,639 ,409 ,377 ,000 ,160 1 224 ,689

Model1 kapitał społeczny

2 + k.społeczny inkluzywny

3 + kapitał ludzki

4 wiek

R R-kwadratSkorygowane

R-kwadratZmiana

R-kwadrat Zmiana F df1 df2Istotnośćzmiany F

Statystyki zmiany

DOCHÓD NA OSOBĘ W MINIONYM ROKU

Model - Podsumowanie

,633 ,401 ,391 ,401 38,824 4 232 ,000

,652 ,425 ,402 ,024 1,872 5 227 ,100

,652 ,425 ,397 ,000 ,095 2 225 ,909

,741 ,549 ,525 ,124 61,399 1 224 ,000

Model1 kapitał ludzki

2 + kapitał społeczny

3 +k.społeczny inkuzywny

4 + wiek

R R-kwadratSkorygowane

R-kwadratZmiana

R-kwadrat Zmiana F df1 df2Istotnośćzmiany F

Statystyki zmiany

DOCHÓD OSOBISTY

Model - Podsumowanie

,613 ,376 ,365 ,376 34,948 4 232 ,000

,634 ,402 ,378 ,026 1,968 5 227 ,084

,639 ,408 ,380 ,007 1,241 2 225 ,291

,639 ,409 ,377 ,000 ,160 1 224 ,689

Model1 kapitał ludzki

2 + kapitał społeczny

3 +k.społeczny inkluzywny

4 + wiek

R R-kwadratSkorygowane

R-kwadratZmiana

R-kwadrat Zmiana F df1 df2Istotnośćzmiany F

Statystyki zmiany

R2= 0,11

P < 0,000

Po wyłączeniu wykształcenia i zdrowia R2 = 0,03 (ni)

R2= 0,329

P < 0,000

Po wyłączeniu kapitału społecznego, wieku i zdrowia R2 = 0,251 (p<0,000)

R2= 0,329

P < 0,000

Sopot

Warszawa

Koszalin

Legnica