KANATLI HAYVAN HASTALIKLARI UYGULAMA FÖYÜ

MİKROBİYOLOJİ ANABİLİM DALI

KANATLI İÇ ORGANLARINDAN Salmonella Gallinarum İZOLASYON VE İDENTİFİKASYONU Kanatlı hayvanlarda Salmonella Gallinarum’un etken izolasyonu ve etkenin serolojik ve biyokimyasal testlerle identifikasyonunu amaçlanmaktadır. İnceleme örneği infeksiyondan şüpheli kanatlı hayvanlara ait iç organlardır (karaciğer ve dalak). Gönderilecek materyalin mümkün olduğunca en kısa sürede soğuk zincirde laboratuvara ulaştırılması gerekmektedir.

İzolasyon:

Otopsi yapıldıktan sonra kanatlıların karaciğer ve dalaklarından direkt kanlı agara, Brillant Green Novobiocin Agar’a ve XLD Agar’a ekim yapılır. Besiyerleri 37±1°C’de aerobik koşullarda 24-48 saat inkube edilir.

Salmonellalar kanlı agarda 1-2 mm çapında yuvarlak, parlak, pürüzsüz ve kubbe şeklinde, XLD Agar’da besiyeri ile aynı renkte, yarı saydam, bazen siyah merkezli koloniler şeklinde, BGN Agar’da pembe koloniler halinde üreme gösterirler. Serolojik teyit için her petriden 5 tipik ya da şüpheli koloni Salmonella Omnivalent antiserum ile lam aglütinasyon tekniği kullanılarak inceleme yapılır. 5 kolonide aglütinasyon oluşmamış ise test negatif olarak değerlendirilir ve ileri kontrol muayenelerine devam edilmez. 5 kolonide aglütinasyon oluşmuş ise test pozitif olarak değerlendirilir ve ileri kontrol muayenelerine devam edilir.

Salmonella şüpheli kolonilerden nutrient agarda saf kültür için 37±1°C’de aerobik koşullarda 20-24 saat inkube edilir. Salmonella olduğu tespit edilen suşlar Salmonella O antiserum D1 grup, faktör 1, 9, 12 içeren antiserum ile serolojik teste tabi tutulur. Serolojik test pozitif sonuç verirse hareket muayenesi için yarı katı agara ekilir ve suşların hareketsiz olduğu tespit edildiğinde S. Gallinarum ve S. Pullorum’un biyokimyasal özellikleri değerlendirilerek ayrımı yapılır.

İdentifikasyon:

Biyokimyasal Testler:

Hareket muayenesi: Yarı katı besiyerine şüpheli koloniden ekim yapılır. 37°C’de 20-24 saat edilir. Hareketsiz suşlar besiyerinin tam ortasında inokulasyon hattı boyunca sınırlı bir üreme göster. Hareketli suşlar tüpün her tarafında homojen üreme görülmesi hareketin müspet olduğunu gösterir. Salmonella Gallinarum hareketsizdir.

TSI Agar Testi: Özeyle alınan kültür önce besiyerinin dip kısmına daha sonra yüzeye sürülerek ekim yapılır. 24-48 saat 37°C’de inkübe edilir. Oluşan değişiklikler şöyle yorumlanır.

Dip Kısım :Sarı renk Glukozun fermantasyonu Kırmızı veya renk değişikliği Glukozun fermente olmaması Siyah renk Hidrojen sülfür oluşumu Gaz kabarcıkları Glukozdan gaz oluşumu

Yüzey kısım: Sarı renk Laktoz ve/ veya sukrozun fermentasyonu Kırmızı veya renk değişikliği yok Laktoz ve/ veya sukrozun fermente olmaması

Salmonella Gallinarum glukozu fermende eder ve laktoz, sakkarozu fermente etmez.

Ürenin hidrolizi: Şüpheli koloniden üre agara ekim yapılır. 37°C’de 24 saat inkübe edilir. Reaksiyon 2-4 saat sonra gerçekleşir, eğer reaksiyon üreaz varlığı yönünden pozitif olarak gerçekleşirse; üre, amonyak açığa çıkartır, besiyerinin rengi sarıdan pembeye dönüşür.

Salmonella Gallinarum üreyi hidroliz etmez.

İndol oluşumu: Şüpheli koloniden 5 ml tryptophan içeren buyyona ekim yapılır. 37°C’de 24 ( ±3) saat inkübe edilir. Daha sonra 1 ml Kovacs reaktifi ilave edilir. Kırmızı halka pozitif reaksiyon, sarı-kahverengi bir halkanın oluşması negatif reaksiyonun olarak değerlendirilir.

Salmonella Gallinarum indol üretmez.

Lizin Dekarboksilaz Testi: Şüpheli koloniden Lysine içeren dekarboksilaz besiyerine ekim yapılır. 37°C’de 24 ( ±3) saat inkübe edilir. Mor renk oluşumu pozitif reaksiyon olarak, sarı renk negatif reaksiyon değerlendirilir.

Salmonella Gallinarum lizin dekarboksilaz enzimine sahiptir.

Ornitin dekarboksilaz testi: Ornitin içeren dekarboksilaz besiyerine şüpheli koloni ile inokule edilerek 37°C’ de 1 gün inkube edilir. Besiyerinin renginin mora dönüşmesi pozitif, sarı renk alması ise negatif olarak değerlendirilir.

Salmonella Gallinarum ornitin dekarboksilaz enzimine sahip değildir.

Şeker fermentasyon testi: Brom creosol purple ve ayrı ayrı % 1 oranında karbonhidratları (glikoz, maltoz, dulsitol ve mannitol) içeren peptonlu su içeren tüplere ekilir ve karıştırıldıktan sonra 37°C’de 48 saat inkübe edilir. Sarı renk oluşumu şekerlerin fermentasyon açısından pozitif olarak değerlendirilir. Salmonella Gallinarum glikoz, maltoz, dulsitol ve mannitolu fermende ederler.

Gaz Oluşturma Testi: Durham tüplü brom creosol purple içeren karbonhidratlı (glikoz, maltoz, dulsitol ve mannitol) besiyerinde inkübasyondan sonra durham tüplerinde gaz birikmesi pozitif olarak değerlendirilir. Salmonella Gallinarum glikoz, mannitol’dan gaz oluşturmaz.

Serolojik Testler

Otoagglutinasyon yapmayan saf kolonilerin (O) antijenleri varlığının tespiti için Salmonella O antiserum D1 grup, faktör 1, 9, 12 içeren antiserum ile lam tekniği kullanılarak inceleme yapılır.

Salmonella Polyvalent (O) Testi: Lam ikiye ayrılır ve ayrılan her iki kısma birer damla fizyolojik tuzlu su konur. Üzerine nutrient agardaki 24-48 saatlik kolonilerden 3 mm’lik özesinin yarısı dolu olarak alınır ve karıştırılır. Lamın bir kenarı birinin üzerine 1 damla Salmonella O antiserum D1 grup, faktör 1, 9, 12 içeren antiserum damlatılır. 30 sn.-1 dk. kadar rotasyon hareketi ettirilerek karıştırılır. Siyah zemine karşı incelenir. Eğer kültür + fizyolojik tuzlu su çözeltisi + polyvalent serum karışımında aglütinasyon oluşmuş, kültür +

fizyolojik tuz su çözeltisi karışımında aglütinasyon oluşmamış ise test pozitif olarak değerlendirilir.

Salmonella Pullorum / Gallinarum Lam Aglütinasyon Testi Salmonella Pullorum / Gallinarum antijeni kullanarak kanatlı serumlarında antikor aramaktır. Sahadan laboratuarımıza gelen kanatlı serumlarında Salmonella Pullorum / Gallinarum infeksiyonunun saptanması ve damızlık sürülerin taranması için kullanılır.

Oda ısısında olan kanatlı kan serumu ve Salmonella Pullorum / Gallinarum antijeni bir fayans üzerine eşit miktarda (0.02 ml) damlatılır. Serum ve antijen iyice karıştırılır. Plak’a 5 saniye rotasyon hareketi yaptırılır. İlk dakikanın sonunda, plak tekrar 5 saniye çevrilerek sonuçlar en geç 2 dakika içinde okunur. Bu sürenin dışındaki reaksiyonlar negatif olarak değerlendirilir. Pozitif olgularda antijenin kümelenmesi görülür. Negatif olgularda karışım homojen olarak kalır.

KANATLI PARATİFO İNFEKSİYONLARININ TEŞHİSİ Klinik belirti gösteren ve bireysel izleme yapılacak kanatlılardan iç organ materyali ve/veya kloakal svaplar aseptik koşullarda alınmalıdır. Klinik vakalarda, belirtilerin ortaya çıkmasını takiben materyal alınmalı ve bu hayvanlarda antibiyotik kullanılmamalıdır. Kümeslerde enterik kolonizasyonu belirlemek amacıyla, kümeslerden altlık, toz ve çevresel örnekler drag/çorap svap şeklinde alınmalıdır. Bu örnekleme yöntemi ile kümeslerde ve örnek alınan yüzeylerde Salmonella varlığı belirlenebilir. Konakçı-spesifik serotiplerin dışkıdan ve çevresel örneklerden izolasyonu zordur. Paratifo etkenlerinin izolasyonu için kesim aşamasına gelen broiler/hindi ve iki haftalıktan büyük damızlık ve yumurtacı kümeslerden kloakal svap, drag/çorap svap ve kümes tozu alınabilir. Ayrıca direkt olarak sekal içerik, dışkı örneği bir kaba alınarak izolasyon amacıyla kullanılabilir. Kesimhanede karkaslar materyal olarak kullanılabilir. Ayrıca yem fabrikasından çevresel kaynaklardan alınan drag svaplar, hayvan yemleri ve gıdalar da direkt olarak Salmonella varlığı yönünden incelenebilir. Alınan materyaller aynı gün içinde soğukta laboratuara ulaştırılmalıdır.

İzolasyon ve identifikasyon:

Paratifoid Salmonella serotipleri, ender olarak kanatlı hayvanlarda sistemik infeksiyonlara neden olmaktadır. Genel olarak hayvan dışkılarında bulunmakta ve hayvansal gıdalara bulaşmaktadır. Bu nedenle izolasyon ve identifikasyon, materyal orijinine göre aşağıdaki basamaklar kullanılarak gerçekleştirilmektedir.

İzolasyon: Sistemik infeksiyon görülen sürülerden bireysel örnekleme ile alınan materyallerden direkt genel besiyerlerine ekim yapılırken; kanatlı hayvanlardan enterik kolonizasyonu, kümes ve çevresel kaynaklarda ve ayrıca hayvansal gıdalardan alınan materyallerden Salmonella varlığını belirlemek amacıyla, belirli zenginleştirme ortamları

kullanılarak izolasyon ve identifikasyon işlemi gerçekleştirilmektedir. Bu amaçla alınan materyaller uluslararası standart metodlarla incelenmelidir.

Bu amaçla ISO 6579:2002 en yaygın kullanılan yöntemdir. Bu metot, ön zenginleştirme, selektif zenginleştirme ve selektif-diferansiyel agarda izolasyon aşamalarından oluşmaktadır. Salmonella şüpheli kolonilerin identifikasyonu ise, izolasyon aşamasından sonra biyokimyasal özellikleri ve serolojik doğrulama aşamaları ile yapılmaktadır. Yöntem aşağıda detaylandırılmıştır.

Ön zenginleştirme: Dışkı, yem, hayvansal gıdalardan 25 gr. numune veya drag/çorap svaplar aseptik koşullarda steril Tamponlanmış Peptonlu Su (TPS; %10) ile homojenize edilir. 37°C’lik etüvde 18-24 saat inkübe edilerek ön zenginleştirme sağlanır.

Selektif zenginleştirme: Ön zenginleştirme sonunda ikinci gün kültürden içinde 10 ml Rappaport– Vassiliadis Soy Buyyonu (RVS) bulunan tüpe 0,1 ml ve içinde 10 ml. Tetrathionate Buyyon (Müller- Kauffman) bulunan tüpe 0,1 ml. aktarılarak 42°C’de 18-24 saat zenginleştirme için inkübe edilir.

Selektif-diferansiyel agarda izolasyon: İnkübasyon sonunda üçüncü gün bir öze dolusu kültür alınarak izolasyon için Brilliant Greeen Phenolred agar (BGA) ve XLD agara azaltma yöntemiyle ekilir. 24-48 saat 37°C’de inkübasyondan sonra Salmonella şüpheli kolonilerden (XLD’de siyah merkezli kırmızı; BGA’da pembe) dördüncü gün Nutrient agar’da saf kültürü yapılır.

İdentifikasyon: Besiyerinde saf olarak üreyen koloniler, biyokimyasal özelliklerine göre identifikasyonu yapılır (Tablo 1). Bu testere ilave olarak polivalan serumlarla lamda ve/veya tüpte aglütinasyon ile doğrulaması yapılır.

Tablo 1

Biyokimyasal Testler Sonuç Triple Sugar Iron Testi H2S pozitif Üre Hidroliz Testi - İndol Testi - Lizin Dekarboksilaz Testi + Voges Proskauer - Β-Galaktosidaz Testi -

Serotiplendirme: Salmonella spp. olarak identifiye edilen koloniler, “O” somatik, “H” fimbria ve “Vi” antijenlerine göre serotiplendirmeleri gerçekleştirilir.

Moleküler teşhis: Hayvan dışkılarından, çevresel örneklerden, yem ve gıdalardan Salmonella izolasyon ve identifikasyonunun zaman alması nedeniye hızlı sonuç veren moleküler yöntemler geliştirilmiştir. Bu yöntemler arasında, immunomanyetik separasyon (IMS), ELISA, konvansiyonel ve Real-Time PCR sayılabilir. Bu yöntemlerde teşhis süresi 24-48 saattir ve otomatize sistemler de geliştirilmiştir. Ancak tüm bu çabuk yöntemlerin standardizasyou için detaylı çalışmalar yapılması ve kontrollerle birlikte çalışılması önemlidir.

Serolojik testler: Hayvanlarda salmonella infeksiyonlarının teşhisi için serolojik testler kullanılmaktadır. Bu testlerden boyalı antijenle kanla yapılan aglütinasyon testleri uzun yıllardır teşhiste kullanılmaktadır ancak kanatlı spesifik salmonella seotipleri için kullanılabilir bir yöntemdir. İnsan sağlığını etkileyen serotipler arasında, Salmonella Enteritidis ve Salmonella Typhimurium infeksiyonlarının teşhisine yönelik ticari ELISA temelli teknikler/kitler bulunmaktadır ve laboratuvarlarda kullanılmaktadır. Bu testlerde ticari yumurtacılarda bu infeksiyonların teşhisinde serum ve yumurta sarısı materyal olarak kullanılmaktadır.

DAMIZLIK İŞLETMELERİNDE Salmonella Pullorum / Gallinarum YÖNÜNDEN KONTROLÜ Damızlıkçı işletmelerin S.Pullorum / Gallinarum için kontrollerinin yapılması ve uygun görülenlerin sertifikalandırılması amacıyla; serolojik testler ve bakteriyolojik muayenelerden (Etken izolasyon ve identifikasyonu) yararlanılır.

Serolojik testler:

Çabuk Serum Aglutinasyon (Plate Aglutinasyon Testi), Yavaş Serum Aglutinasyon (Tüp Aglutinasyon Testi) testi ve ELISA uygulanır.

Kontrol amacıyla alınan tüm kan serumları Çabuk Serum Aglutinasyon testi ile tarandıktan sonra şüpheli ve pozitif çıkanlara, Yavaş Serum Aglutinasyon testi veya ELISA uygulanır.

Testlerin uygulanmasında dikkat edilecek noktalar ve teşhis kriterleri:

Damızlıklara Salmonella Gallinarum aşıları uygulanmaz. Serolojik testler 16 haftalık yaştan itibaren uygulanır. 16. haftada yetiştirme kümeslerinden yumurtlama kümeslerine nakledilen sürülere gittikleri çiftlikte sağlık sertifikası verilir. Pure-Line'larda sürünün tamamından, grand parent'larda sürünün %10'undan, Parent stocklarda ise; kanatlı sayısı 5000 den az olan sürülerde, sürünün %5'inden, 5000 ve daha fazla olanlarda ise en az 300 hayvandan kan numunesi alınmalıdır.

Alınan kan serumlarına Çabuk serum aglutinasyon testi uygulanır. Şüpheli ve pozitif bulunanlar Yavaş serum aglutinasyon ve/veya ELISA testine tabii tutulur.

Serolojik testler sonucu reaktör tespit edilen kümeslerde, kesin karar için etken izolasyonu ve identifikasyonu ve S.Enteritidis ve Salmonella Gallinarum/ Pullorum ayrımının yapılması şarttır.

Su kuşları hariç, diğer evcil kanatlılar için bu testler geçerlidir.

Bakteriyolojik ve serolojik testler yapılmadan 3 hafta önce, bu muayenelerin sonuçlarını olumsuz yönde etkileyebilecek antibiyotik, kemoterapötik, ilaç ve yağlı adjuvanlı aşılar kullanılmamalıdır.

Çabuk serum aglutinasyon testi negatif çıkan kümesler S.Gallinarum / Pullorum yönünden temiz kabul edilirler.

Tüp aglutinasyon testinde şüpheli veya pozitif olarak değerlendirilen bir kümesten; kümes kapasitesine göre 5.000'e kadar 10, 10.000'e kadar olan kümesten ise 20 adet reaktör numune bakteriyolojik muayene için laboratuvara gönderilir.

Bakteriyolojik olarak S.Gallinarum / Pullorum izole ve identifiye edilirse bu sürünün damızlık faaliyetine son verilir. Kümesteki hayvanlar imha edilir.

Serolojik testler ile tespit edilen sürüden etken izolasyonu yapılamadığı durumlarda 30 gün içerisinde tekrar kümese gidilerek işlemler tekrarlanır.

Serolojik Testlerin Uygulanması:

Uygulamada genel hususlar;

Serolojik muayeneler için 1-2 cc kan, steril ve kuru şişelere veya eppendorf tüplere alınmalıdır.

Kan, kanat altı venasından (vena subcutenea ulnaris) steril bir enjektörle alınarak, tüp veya şişelere konulup, oda sıcaklığında pıhtılaşmaya bırakılır. Pıhtılaşma meydana geldikten sonra çizilerek serum vermesi için beklenir. Elde edilen serumlar ağızları kapaklı şişe veya tüplere konup mümkün olduğu kadar soğuk ortamda (5-10°C) muhafaza edilerek seri şekilde laboratuvara gönderilmelidir.

Serumlar laboratuvarda zaman geçirilmeden teste tabi tutulmalıdır.

Test edilecek serumlar taze olmalı, kontamine ve hemolizli olmamalıdır.

Serolojik testlerin yapılışı:

a)Çabuk Serum Aglutinasyon Test (Plate Aglutinasyon Test) : Test; oda ısısında, temiz, kuru ve oda ısısına getirilmiş cam veya fayans üzerinde yapılır. Testten önce antijenin pozitif ve negatif serumlarla kontrolü yapılır. Test edilecek serumlardan cam veya fayansa konur. Üzerine aynı miktar boyalı antijen ilave edilerek, homojen olarak yayılır ve dairesel hareketler yaptırılır. Reaksiyon en geç iki dakika sonra değerlendirilir. Pozitif olgularda aglutinasyon görülür. Negatif olgularda karışım homojen olarak kalır.

b) Yavaş Serum Aglutinasyon Test (Tüp Aglutinasyon Testi) : Sporlara, her bir şüpheli serum için 5 küçük tüp (10X100 mm) ile 1 pozitif, 1 de negatif serum kontrolü için 2 tüp ilave edilir.

Birinci tüpe 0.9 ml., diğerlerine 0.5 ml. %0.8 lik Fizyolojik Tuzlu Su (FTS) konur, şüpheli serumdan 0.1 ml. alınarak ilk tüpe ilave edilir. İyice karıştırıldıktan sonra 0.5 ml. aktarılarak 1/10, 1/20, 1/40, 1/80 ve 1/160 dilüsyonları yapılır. Son tüpten sonra kalan 0.5 ml. serum dilüsyonu atılır. Salmonella pullorum / gallinarum tüp aglutinasyon antijeninden 0.5 ml. bütün tüplere ilave edilir. Serum ve antijen iyice karıştırıldıktan sonra 37°C de 20 saat inkübe edilir.

Bilinen pozitif kontrol serumun, tavuklar için 1/40 hindiler için 1/20 dilüsyonu hazırlanır. Eşit miktarda antijen ilave edilir. Negatif kontrol için ya bilinen negatif serum veya

0.5 ml FTS ve 0.5 ml antijen ilavesi ile negatif kontrol hazırlanır. Şüpheli serumdaki gibi 37°C de 20 saat inkübe edilir.

Sonucun Değerlendirilmesi:

Serum antijen karışımı homojen bir bulanıklık gösteriyorsa sonuç negatiftir. Tüp dibinde tortu ile beraber üst tarafta az bir bulanıklık olan vakalar şüpheli olarak kabul edilir. Aglutinasyonun tam olarak görüldüğü (üste berrak bir kısım ve alt tarafta dantel tarzında antijen antikor birikimi şeklinde) vakalar pozitif'tir. Tavuklarda 1/40, hindilerde 1/20 dilisyondaki pozitif aglutinasyon bu hayvanın reaktör olduğunu gösterir. Bu nedenle tüp aglutinasyon testinde reaktörleri kısa zamanda ayırmak için doğrudan tavuklar için 1/40 ve hindiler için 1/20 dilüsyonlar yapılabilir. Bunun içinde 0.390 ml. FTS + 0.010 ml. şüpheli serum konularak 1/40 dilüsyon temin edilir (1/20 dilüsyon için 0.380 ml. FTS + 0.020 ml. şüpheli serum). Serum dilüsyonuna eşit hacimde (0,4 ml.) antijen konur. Antijen ve serum dilüsyonları iyice karıştırıldıktan sonra 37°C de 20 saat bırakılır. Sonuçlar yukarıdaki gibi değerlendirilir. Aglutinasyonun şüpheli ve pozitif olduğu hallerde ise şüpheli kanatlılardan bakteriyolojik muayene için numune (17. madde 5 inci fıkra a ve b bendindeki gibi) alınır. Her serolojik testte pozitif ve negatif serumlar kontrol için kullanılır.

DAMIZLIK İŞLETMELERİN Salmonella Enteritidis ve Salmonella Tphymirium KONTROLLERİ Damızlık işletmelerin Salmonella Enteritidis ve Salmonella Tphymirium kontrollerinin yapılması ve uygun görülenlerin sertifikalandırılması amacıyla; serolojık testlerden ve bakterıyolojık muayenelerden (Etken izolasyon ve identifikasyonu) yararlanılır.

Testlerin uygulanmasında dikkat edilecek noktalar ve teşhis kriterleri

Serolojik testler 16 haftalık yaştan itibaren uygulanır. Pure-Line'larda sürünün tamamından, grand parent'lerde sürünün %10'undan, Parent stocklarda ise; kanatlı sayısı 5000 den az olan sürülerde, sürünün %5'inden, 5000 ve daha fazla olanlarda ise en az 300 hayvandan kan numunesi alınmalıdır.

Damızlıklarda resmi olarak ruhsatlandırılmış inaktif bir S.Enteritidis ve/veya S. T yphimurium aşısı kullanılır. Aşı yapılan sürülerin 16 haftalık yaştan sonraki tüm sürü taramaları, bakteriyolojik teşhise dayanır.

Aşısız sürülerde alınan kan serumlarına Çabuk serum aglutinasyon testi uygulanır. Şüpheli ve pozitif bulunanlar gerekli görülürse ELISA testine tabii tutulur. Çabuk serum aglutinasyon testi ve ELISA ile pozitif bulunan sürülerde etken izolasyonuna gidilir

Su kuşları hariç, diğer evcil kanatlılar için bu testler geçerlidir

Bakteriyolojik ve serolojik testler yapılmadan 3 hafta önce, bu muayenelerin sonuçlarını olumsuz yönde etkileyebilecek antibiyotik, kemoterapötik, ilaç ve yağlı adjuvanlı aşılar uygulanmamalıdır.

Çabuk serum aglutinasyon testi negatif çıkan kümesler S.Enteritidis yönünden temiz kabul edilirler.

S.Enteritidise ve S. Typhimurium’a karşı aşılanmış bir sürü pozitif reaksiyon vereceği için, serolojik test uygulanmaz. Gerektiğinde bakteriyolojik testler uygulanır.

Bakteriyolojik teşhis için; kanatlı sayısı 5.000 ve daha fazla olan bir sürüden 60 canlı kanatlı, 5000 den az olan sürüden ise 30 canlı kanatlı kullanılır. Bakteriyolojik muayene sonucunda S.enteritidis tespit edilemeyen sürü temiz kabul edilir.

Bakteriyolojik izolasyon ve identifikasyon sonucu S.Enteritidis ve S. Typhimurium saptanan bir sürüde; gerekli sanitasyon ve medikasyon tedbirleri uygulanır ve bu sürüden yaşam boyu alınacak yumurtaların fumigasyon ve egg-dipping uygulamasını takiben kuluçkalanmasına izin verilir.

Serolojik Testlerin Uygulanması

Serolojik muayeneler için 1-2 cc kan, steril kuru şişelere veya eppendorf tüplere alınmalıdır.

Kan alma işleminde kanat altı venası (vena subcutenea ulnaris) kullanılır. Buradan steril bir enjektörle alınan kan, tüp veya şişelere konularak oda sıcaklığında pıhtılaşmaya bırakılır, pıhtılaşma meydana geldikten sonra çizilerek serum vermesi için beklenir, elde edilen serumlar ağızları kapaklı şişe veya tüplere konup mümkün olduğu kadar soğuk ortamda (5-10°C) muhafaza edilerek seri şekilde laboratuvara gönderilmelidir.

Serumlar laboratuvarda zaman geçirilmeden teste tabi tutulmalıdır.

Test edilecek serumlar taze olmalı, kontamine ve hemolizli olmamalıdır.

Serolojik Testler:

a) Çabuk Serum Aglutinasyon Testi (Plate Aglutinasyon Testi) :

Kontrol amacıyla alınan tüm kan serumları, Çabuk Serum Aglutinasyon testi ile taranırlar. Bu testte S.pullorum / gallinarum için hazırlanan antijenler kullanılmaktadır. Bu antijenle yapılan S.enteritidis, S.typhimurium testlerinde, infeksiyonun saptanması, S.enteritidis, S.gallinarum, S.typhimurium ve S.pullorum ortak "O" antijenlerinin (1-9-12) kros reaksiyonuna dayanmaktadır. Bu test için ticari olarak satılan S.enteritidis (gm) flagellar antijenden hazırlanan boyalı serum aglutinasyon test antijeni de kullanılabilir. Ancak kolay temin edilebilirliği nedeniyle S.pullorum / gallinarum aglutinasyon antijeni tercih edilir.

Test; oda ısısında, temiz, kuru ve oda ısısına getirilmiş cam veya fayans üzerinde yapılır Testten önce antijenin pozitif ve negatif serumlarla kontrolü yapılır. Test edilecek serumlardan 0.05 ml. alınarak cam veya fayansa konur. Üzerine aynı miktar boyalı antijen ilave edilerek, 2-3 cm. çapında homojen olarak yayılır ve dairesel hareketler yaptırılır. Reaksiyon en geç iki dakika sonra değerlendirilir. Pozitif olgularda aglutinasyon görülür. Negatif olgularda karışım homojen olarak kalır.

b) ELISA Testi :

Bu test için ticari olarak satılan ELISA test kitleri kullanılır. Ancak kullanılacak test kitinin test prosedürü kitte bildirildiği gibi uygulanır.

Materyal seçimi ve bakteriyolojık muayeneler: Serolojik testlerde pozitif olan reaktörlerde veya yine serolojik testlerde şüpheli görülen vak'alarda testlerin doğruluğunu teyit etmek amacıyla bu hayvanlardan bakteriyolojik muayeneler yapılır.

a) Yumurtacı ve Etçi Damızlık Tavuklarda: Bunun için bütün reaktörler hem direkt olarak hem de selektif zenginleştirme besi yeri prosedürlerine tabi tutulmak üzere. aseptik şartlara dikkat edilerek örnek alınıp kültüre edilir.

Direkt kültür: Normal veya hasta görünüşteki karaciğer, kalp, perikard, dalak, akciğer, böbrek, periton, safra kesesi, oviduct, şekilsiz yumurta ve testisler, yangılı ve absorbe olmamış sarı kesesi ve purulent, nekrotik ve proliferatif lezyonların bulunduğu patolojik dokular (kistler, apseler ve yangılı serozal yüzeyler) bakteriyolojik muayeneler için kullanılır.

Bazı suşlar belli selektif besi yerlerinde canlı kalmayacağı ve üremeyeceği için, iki selektif besi yerine ek olarak, selektif olmayan besi yerine de ekilirler.

Selektif zenginleştirme kültürü: Kross kontaminasyondan korunmak için, organ ve sindirim sistemi örnekleri ayrı ayrı toplanır ve ekilir. Aşağıdaki organ ve bölge örnekleri selektif zenginleştirme buyyonunda kültür için toplanır. Ayrıca organ ve bölgelerden alınan örnekler yukarıda belirtildiği gibi tanımlandığı şekilde selektif olmayan buyyona ekilir.

Kalp (uç kısmı, perikard ve varsa içeriği), Karaciğer (lezyonların bulunduğu veya büyümüş normal görünüşlü kısımları, drene edilmiş safra kesesi ve yakınındaki karaciğer dokusu),Ovaryum-Testis (komple inaktif ovaryum veya testis, eğer ovaryum aktifse herhangi bir atipik kısmı), Ovidukt (eğer aktifse, dehidre ve kalınlaşmış kısmı), Böbrek ve dalak, Purulent, nekrotik ve proliferatif lezyonların görüldüğü patolojik kısım.

Aseptik olarak her reaktörün, yukarıda tanımlanan her organ veya bölgesinden, 10-15 gr veya buna yakın miktarda örnek toplanır. Ezilen örneğe hacminin 10 katı olan beef extract buyyon veya selektif olmayan bir buyyonla blender işlemi uygulanır. Aynı kanatlıdan alınan organ ve bölgeler aynı yerde toplanabilir.

10 ml sıvı içinde hazırlanan süspansiyonlar 100 ml tetrathionate brillant green (TBG) buyyon ve selektif olmayan bir buyyona geçirilir ve 37° C de 24 saat inkübe edilir. Brillant green Novobiosin (BGN) ve Xylose – Lysine - Tergitol-4 (XLT4) gibi kontaminantların üremesini belirgin olarak baskılayan besiyeri kombinasyonları ve geçikmiş ikinci zenginleştirmeyi içeren bakteriyel izolasyon ve identifikasyon prosedürleri uygulanır.

Normal gibi görünen veya hasta dokuların aşağıdaki parçaları bir araya toplanır.

Sindirim kanalı: Kursak duvarı, pankreası da içeren duodenum, sarı kesekalıntısını içeren jejunum, sekal tonsil ve sekum, rektum ve kloaka. Aseptik olarak her örnekten 10-15 gr toplanır, ufak parçalara ayrılır, hacminin 10 katı TBG buyyon içinde blendır yapılır. Farklı kanatlıların dokuları aynı yerde toplanmaz.

10 ml. miktarındaki tanımlanan sindirim sistemi TBG süspansiyonlarından, 100 ml TBG buyyon içine transfer edilir ve 42 C de 24 saat inkubasyona bırakılır. Eğer 420 C lik inkubatör yoksa kültürler 37°C de inkübe edilebilir. TBG buyyon için daha yüksek inkubasyon ısıları, sindirim sistemi dokularındaki kontaminasyonu azaltır.

BGN ve XLT4 gibi kontaminantların üremesini belli düzeyde baskılayan gecikmiş ikinci zenginleştirme besiyeri kombinasyonlarını içeren bakteriyel izolasyon ve identifikasyon prosedürleri ( Ek 22- Tablo 2)’ ye göre yürütülür.

Attenue S.Enteritidis canlı aşı uygulandığında, aşı suşu aşılamadan sonraki iki gün içinde altlıktan izole edilebilir. Aşı suşunun saha suşundan ayrımı için gerekli ayırıcı testler kullanılır.

Enterobaktericae'lar için biyokimyasal testlerin yanısıra, Analitikal Profile Index (API), Vıtek 2 gibi bir sistem kültürel identifikasyona yardım amacı ile ayrıca kullanılabilir.

Salmonella olarak identifiye edilen bütün izolatlar Etlik Merkez Veteriner Kontrol ve Araştırma Enstitüsünde serogruplandırılır ve serotiplendirilir.

b)Hindilerde:

Salmonella reaktörleri ve otopsi numunelerinin bakteriyolojik muayenesi, normal veya hasta görünüşteki karaciğer, kalp, perikard, dalak, akciğer, böbrek, periton, safra kesesi, ovidukt, şekilsiz yumurta ve testisler, yangılı ve absorbe olmamış sarı kese ve purulent, nekrotik ve proliferatif lezyonların bulunduğu patolojik dokulardan (kistler, abseler ve yangılı serozal yüzeyler) öze veya steril sıvaplar kullanılarak yapılır.

Bazı suşlar belli selektif besiyerlerinde canlı kalmayacağı ve üremeyeceği için, iki selektif besi yerine ek olarak, selektif olmayan besi yerine de ekilir. Brillant green (BG) agar besi yerlerine inokule edilir (37 °C de 24-48 saat).

Sindirim sistemi her zaman ayrı olarak kültüre edilir.

Salmonella kültürlerinin hepsi referans Enstitülerde serotiplendirilir.

Aşağıdaki organlar aseptik olarak kültüre edilmelidir;

Kalp (uç kısmı, perikard ve varsa içeriği), Karaciğer (lezyonların bulunduğu veya büyümüş normal görünüşlü kısımları, drene edilmiş safra kesesi ve yakınındaki karaciğer dokusu), Ovaryum-testis (bütün inaktif ovaryum veya testis, eğer ovaryum aktifse alıcı kişinin kararına göre atipik bölgeden örnek alınır), Ovidukt (eğer aktifse, dehidre ve kalınlaşmış kısmı), Pankreas ve böbrek, Dalak,

Toplanan, ufak parçalar haline getirilen ve ezilen örnekler 10 katı hacimde, buyyon içinde blendir edilir. Organlar tek tek veya grup halinde işlenebilir. Süspansiyonlar TBG veya Brillant green phenolred lactose saccharose (BPLS) transfer edilir ve 37 °C de 24 saat inkubasyona bırakılır. Buyyondan selektif besi yerlerine geçilerek 37 °C de inkübe edilir. 24-48 saatlik bir inkubasyondan sonra petriler muayene edilir. Eğer kontaminasyon varsa Brillant Green Sulfapridin (BGS) veya BPLS agara ekilir.

Normal gibi görünen veya hasta dokuların parçaları aşağıdaki gibi bir araya toplanır;

Sindirim kanalı: (Kursak duvarı, pankreası da içeren duodenum, sarı kese kalıntısını içeren jejunum, sekal tonsil ve sekum, rektum ve kloaka.) Her organdan aseptik olarak toplam 10-15 gr. parçalar toplanır ve bunlar ufak parçalara ayrılarak hacminin 10 katı TBG buyyon içinde blendır yapılır. Farklı kanatlıların dokularını aynı yerde toplanmaz.

Tanımlanan sindirim sistemi TBG süspansiyonlarından 10 ml, 100 ml TBG buyyon içine transfer edilir ve 42° C de 24 saat inkubasyona bırakılır. Eğer 42° C lik inkubatör yoksa kültürler 37° C de inkübe edilebilir. TBG buyyon için daha yüksek inkubasyon ısıları, sindirim sistemi dokularındaki kontaminasyonu azaltır.

TBG buyyondan BG agara ekilir ve 37° C de 24- 48 saat inkubasyondan sonra muayene edilir. Kontaminasyon varsa BGS agara ekim yapılır.

Eğer tercih edilirse, tek tek sıvap örnekleri üst, orta ve alt sindirim sisteminden alınabilir (sekum, rektum ve kloakayı da içeren). Sıvaplar 10 ml TBG buyyon içinde biriktirilir ve yukarıdaki gibi inkübe edilir.

Şüpheli koloniler, TSI ve LI agara transfer edilerek 37° C de 24 saat inkübe edilir.

Yatık TSI ve LI agar üzerinde tipik koloni gösteren Salmonella kültürlerine aşağıdaki biyokimyasal testler yapılır: Dekstroz, laktoz, sukroz, mannitol, maltoz, dulsitol, malonat, gelatin, üre buyyonu, sitrat, lizin dekarboksilaz, ornithine dekarboksilaz, metil-red ve voges- proskauer, KCN, salisin buyyon, O-nitrophenyl-beta-D-galactopyranside (ONPG), indol ve hidrojen sulfid. Katı bir besi yerine inokule edilerek hareket kontrolü de yapılır. Ayrıca API 20E, Vıtek 2 de kullanılabilir.

Bütün salmonella kültürleri serolojik olarak tiplendirilmelidir.

Bakteriyel muayene için çevre örnekleri ve klokal sıvapların alınması:

Her kümes ve her sürüden alınacak örnek sayısının belirlenebilmesi için kümes sahibinden, kümes düzeni ve sürü büyüklüğü hakkında bilgi alınmalıdır.

Toplanan örnekler ışıktan, fazla ısıdan korunmalı ve kurumadan 1 gün içinde laboratuvara ulaştırılmalıdır. Eğer ulaşım gecikirse örnekler transport medium içinde buzdolabında saklanmalıdır.

Bütün örnekler ve sıvaplar daha önce tanımlandığı gibi kültüre edilmelidir Elde edilen bütün salmonellalar serotiplendirilmeli ve serogruplandırılmalıdır.

Kloakal sıvap ile örnekleme:

Bakteriyolojik muayene için sürüde bulunan kanatlıların en az beş adedinden aşağıda belirtilen kloakal sıvap alma prosedüründe tanımlandığı şekilde kloakal sıvaplar alınır.

Kloakal sıvap alma prosedürü:

Sıvap, fekal materyalin toplanacağından emin bir şekilde, kloaka ve rektum içine yerleştirilerek hafifçe çevrilir. Sıvap ve yapışan fekal materyal içinde transport medium

bulunan tüp içine konulur ve çubuğun üst yarısı kırılarak kapak kapatılır. Bu sıvaplar 5'li gruplar halinde veya yetkili laboratuarın uygun gördüğü şekilde kombine edilir.

Civcivlerin salmonella yönünden bakteriyolojik muayenesi:

Bu bölümde, yumurta ve broyler damızlıkları ile su, gösteri ve oyun kuşlarından seçilmiş civcivlerin salmonella için bakteriyolojik muayenesinde önerilen laboratuvar prosedürü tanımlanmaktadır. (Çok kıymetli su, gösteri ve oyun kuşlarında ve devekuşu civcivlerinde sadece hasta ve ölü civciv varsa örnek olarak alınır.)

1-5 günlük civcivlerden rasgele örnekleme ile 25 adet seçilerek 5’er adetlik gruplara ayrılır. Her bir grubun yumurta sarısı, iç organları ve barsak örnekleri beşerli gruplar halinde birleştirilerek incelenir.

Organ örnekleri 5 civcivin her birinin kalp, akciğer, karaciğer ve dalak doku örnekleri ve b. Fabricius'un proksimal duvarından 1-2 gr ufak parçalara ayrılarak karıştırılır.

Yumurta sarısı örnekleri: 5 civcivin her birinin emilmemiş yumurta sarısı kesesi örnekleri, eğer yumurta sarı kesesi tam olarak görülmüyorsa, geriye kalan kısım tüm olarak alınır, 1-2 gramlık ufak parçalara ayrılarak karıştırılır.

Barsak örnekleri: 5 civcivin her birinin kursak duvarının yaklaşık 0.5 cm² lik bölümü ve duodenum, sekum ve ileosekal kısmın 5 mm uzunluğundaki bölümleri ufak parçalara ayrılarak karıştırılır.

Her bir örnek tetrationate selektif zenginleştirme besi yerine (Hajna veya Mueller- Kaufman) 10 kısım sıvı besi yerine 1 kısım doku örneği oranında transfer edilir.

Selektif zenginleştirme için 15 adet tetrationat kültür örneği yapılır. Organ ve yumurta sarısı örnekleri 37° C, barsak örnekleri 42° C de 24 saat inkübe edilir. Pleytler hazırlanır ve her ikisi de 24-48 saat inkubasyondan sonra muayene edilir. Şüpheli koloniler tanımlanır ve teyit edilir. Salmonella negatif olan tetrationate sıvı besi yerlerinin hepsi çevre organ ve barsak örnekleri için tanımlanan gecikmiş sekunder zenginleştirme prosedürlerine göre kültürüne devam edilir. Triple sugar iron (TSI) agar ve Lysine-iron (LI) agardan toplanan Salmonella şüpheli koloniler, serotiplendirilir ve serogruplandırılır.

Kanatlı İç Organlarından Escherichia coli İzolasyon Ve İdentifikasyonu Kanatlı hayvanlarda E. coli’nin etken izolasyonu ve etkenin serolojik ve biyokimyasal testlerle identifikasyonunu amaçlanmaktadır.

Inceleme Örneği:

İnfeksiyondan şüpheli kanatlı hayvanlara ait iç organlar (karaciğer ve dalak). Gönderilecek materyalin mümkün olduğunca en kısa sürede soğuk zincirde laboratuvara ulaştırılması gerekmektedir.

Klinik belirtiler çok tipik değildir.

Nekropsi de görülen hava kesesi yangısı, perikarditis, perihepatitis tabloları, Chlamydia, Pasteurella ve Salmonella gibi mikroorganizmalar tarafından da oluşturulabildiğinden teşhisin mutlaka patojenik E.coli izolasyon ve identifikasyonuyla yapılması gerekmektedir.

Bu amaçla nekropsi yapıldıktan sonra kanatlıların lezyonlu organları (kalp, karaciğer, dalak, perikardiyal kese ve kemik iliği v.s.) direkt kanlı agara, MacConckey Agar’a ve EMB Agar’a ekim yapılır. Besiyerleri 37±1°C’de aerobik koşullarda 24-48 saat inkube edilir.

E.coli kanlı agarda 1-2 mm çapında yuvarlak, parlak, pürüzsüz ve kubbe şeklinde, EMB Agar’da metalik röfle veren S tipi, MacConkey Agar’da pembe koloniler halinde üreme gösterirler.

İdentifikasyon:

Biyokimyasal Testler:

TSI Agar Testi: Özeyle alınan kültür önce besiyerinin dip kısmına daha sonra yüzeye sürülerek ekim yapılır. 24-48 saat 37°C’de inkübe edilir. Oluşan değişiklikler şöyle yorumlanır.

Dip Kısım :Sarı renk Glukozun fermantasyonu Kırmızı veya renk değişikliği Glukozun fermente olmaması Siyah renk Hidrojen sülfür oluşumu Gaz kabarcıkları Glukozdan gaz oluşumu

Yüzey kısım: Sarı renk Laktoz ve/ veya sukrozun fermentasyonu Kırmızı veya renk değişikliği yok Laktoz ve/ veya sukrozun fermente olmaması

E.coli glukozu, laktoz ve sakkarozu fermende eder.

Ürenin hidrolizi: Şüpheli koloniden üre agara ekim yapılır. 37°C’de 24 saat inkübe edilir. Reaksiyon 2-4 saat sonra gerçekleşir, eğer reaksiyon üreaz varlığı yönünden pozitif olarak gerçekleşirse; üre, amonyak açığa çıkartır, besiyerinin rengi sarıdan pembeye dönüşür.

E.coli üreyi hidroliz etmez.

İndol oluşumu: Şüpheli koloniden 5 ml tryptophan içeren buyyona ekim yapılır. 37°C’de 24 ( ±3) saat inkübe edilir. Daha sonra 1 ml Kovacs reaktifi ilave edilir. Kırmızı halka pozitif reaksiyon, sarı-kahverengi bir halkanın oluşması negatif reaksiyonun olarak değerlendirilir.

E.coli indol üretir.

Hidrojen sülfit testi: Bu test, mikroorganizmaların, sülfür içeren bazı aminoasitleri (sistin, sistein, metionin, glutation) veya bileşikler (sülfatları) ayrıştırarak hidrojen sülfür (H2S) meydana getirebilme durumlarını saptamak için yapılır. Besi yerinde oluşan hidrojen sülfüri ortaya koymada, TSI (triple sugar iron agar), Kligler demirli Agar (KDA) Sulfid İndol-Motile (SIM) yarı katı agar, pepton iron agar (PIA) Bismut Sulfid Agar (BSA) vs. katı veya yarı katı besiyerlerinden yararlanılır. Besi yerinde, inokulasyon hattı boyunca siyah rengin (demir sulfid, FeS) meydana gelmesi pozitif reaksiyon olarak değerlendirilir. Hiçbir değişiklik yoksa negatif olarak kabul edilir.

E.coli Hidrojen sülfit negatiftir.

Sitrat Testi: Bu test, mikroorganizmaların, besi yerlerine katılan sitratı karbon kaynağı ve amonyum tuzlarını da nitrojen kaynağı olarak kullanabilme yeteneğini saptamada, bakteri cins ve türlerini identifikasyonda kullanılır. Simmons citrate besi yerinde, uygun bir inkubasyon süresi sonunda hiçbir üremenin olmaması ve ortamın orijinal yeşil rengini muhafazası negatif reaksiyon ve ekim hattı boyunca üreme ile birlikte koyu mavi rengin meydana gelmesi de pozitif reaksiyon olarak değerlendirilir.

E.coli sitrat negatiftir.

Şeker fermentasyon testi: Brom creosol purple ve ayrı ayrı % 1 oranında karbonhidratları (glikoz, maltoz, dulsitol ve mannitol) içeren peptonlu su içeren tüplere ekilir ve karıştırıldıktan sonra 37°C’de 48 saat inkübe edilir. Sarı renk oluşumu şekerlerin fermentasyon açısından pozitif olarak değerlendirilir. E.coli glikoz, laktoz, maltoz, dulsitol ve mannitolu fermende ederler.

Gaz Oluşturma Testi: Durham tüplü brom creosol purple içeren karbonhidratlı (glikoz, maltoz, dulsitol ve mannitol) besiyerinde inkübasyondan sonra durham tüplerinde gaz birikmesi pozitif olarak değerlendirilir. E.coli glikoz, mannitol’dan gaz oluşturur.

Serotiplendirme:

Bu özellikleri gösteren mikroorganizmanın Avian Pathogenic E.coli (APEC) olup olmadığının belirlenmesi için patojenik bir serogruba (01, 02, 078 gibi) ait olup olmadığı araştırılmalıdır.

Hayvan Deneyi:

İzole edilen E.coli'lerin patojenite testleri için civcivlere inokulasyondan yararlanılır. Ayrıca enterotoksijenik E.coli suşlarını belirlemek için tavşan lup testi ve infant mouse testleri kullanılmaktadır.

KANATLI TÜBERKÜLOZ (AVIAN TUBERCULOSIS) ETKENLERİNİN İZOLASYONU Avian Tuberculosis etiyolojisinde pek çok Mycobacterium türünü içermekle birlikte hastalığa neden olan en yaygın tür M. avium complex (serotip 1, 2 ve 3) ile M. genavense’dir. Bir kanatlı sürüsünde (kümeste) tüberkuloz için karakterisitk klinik bulgunun gözlendiği, post mortem muayenede tipik lezyonların görülmesi durumunda alınan smear örneğinden veya etkilenmiş doku örneklerinden yapılacak Ziehl-Neelsen boyamada asit fast bakterilerin görülmesi teşhis için yeterlidir. Teşhis, doku materyalleri ve klinik örneklerinden yayma preparat hazırlanarak tüberküloz basillerinin (asit-alkaliye dirençli) direkt olarak saptanması ve etken izolasyonu esasına dayanır.

Karaciğer ve dalak en uygun organlardır. Ancak karkasta otoliz şekillendiği durumlarda kemik iliği de kullanılabilir.

Bakteriyoskopi:

· Doku materyali veya diğer klinik örneklerden lamlara ince bir tabaka şeklinde yayma yapılır.

· Preparat uygun bir yerde kurumaya bırakılır. Olanak varsa kurutma işlemi UV ışığı olan kapalı bir kabinde yapılmalıdır.

· Kurumuş preparatlar kuvvetlice bir alevden çok hızlı ve çok yavaş olmayacak bir şekilde 2-3 kez geçirilerek tespit edilir.

· Tespit edilen preparat soğuduktan sonra boyanır.

Ziehl-Neelsen Boyama Yöntemi

· Fikse edilen lamlar boya sehpası üzerine dizilir.

· Lamların üzeri süzgeç kağıdı huniden süzülerek füksinle kaplanır.

Bir tel ucuna sarılmış, alkole batırılıp yakılmış pamukla lamlar alttan ısıtılır. Bu ısıtma sırasında boya kristallerinin çökmesine neden olan kaynatmamaya dikkat edilmelidir.

· Boya soğumaya, çıkan buhar kaybolmaya başlayınca işlem tekrarlanır. Isıtma bu şekilde 3 kez yapılır.

· Tekrar boyama sehpasına konulan lamların üzeri metilen mavisi ile kaplanır. 20-30 sn. beklenir. Bu süre sonunda boya dökülür.

· Tekrar distile su ile yıkanır. Kurutma sehpasına dizilip kurumaya terk edilir.

· İmmersion mikroskopta asit-fast basil aranır.

Etken İzolasyonu:

NaOH- N-Asetil-L-Sistein Yöntemi

· Gelen marazi maddeler steril bisturi veya makas ve pens yardımı ile parçalanır.

· Steril distile su steril kumla havanda ezilir. Homojenizatör varsa steril su ile homojenizatörde parçalanır. Üstteki sıvı 50 ml’lik falcon tüplere alınır.

· Üzeri tülbentli behere süzüldükten sonra 50 ml’lik falcon tüplere alınır.

· Üzerine aynı miktarda sodyum hidroksit-trisodyum sitrat (NaOH-TSS) N-asetil-L-Sistein çözeltisi eklenir.

· Tüpün kapağı kapatıldıktan sonra iyice çalkalanarak oda ısısında 15 dakika tutulur.

· Bu süre 15 dakikayı aşmamalıdır. Bekleme süresi dolan numuneye; tüpün ağzına 1-2 cm kalacak şekilde fosfat tampon eklenir.

· Tüpün ağzı sıkıca kapatılır. Birkaç kez tüp baş aşağı çevrilerek karışması sağlanır.

· Yoğunlaştırma amacıyla numune 3600xg’de 15 dakika santrifüj edilir.

· Üstteki sıvı kısım dikkatlice kirli kabına dökülür ve geri kalan çökelti 1-2 ml hacme ulaşacak şekilde fosfat tamponu ile süspansiyon haline getirilir. (Kirli kabında toplanan sıvıya 1/10 oranında çamaşır suyu ilave edilerek etken öldürülür.) Hazırlanan numunenin bir damlası preparat hazırlamada kullanılır. Geri kalan kısımdan 2’şer adet gliserinli ve gliserinsiz LJ besiyerine inokulasyon yapılır. Kültürler en az 8 hafta 37°C de ve 42°C’de tutulur. İnkubasyon sırasında kurumaya engel olmak için tüp kapakları sıkıca kapatılmalıdır. Kültürlerin 4. ve 7. gününde ilk kontrolleri yapılır. Daha sonra haftalık kontroller yapılır. M. avium hem gliserinli hem de gliserinsiz besiyerinde üreyebilir ancak gliserinli ortamda daha iyi üreme gösterir. Tipik M. avium bakterisi 2-4 hafta içinde S tipli koloniler meydana getirir. Rough variant suşları da mevcuttur. M. avium diğer Mycobacterium türlerinden farklı olarak 42°C’de üreme gösterir. Üreme görüldüğünde buradan yayma preparat hazırlanarak ZN’le boyama yapılır.

M. avium LJ besiyeri dışında Herrold’s Medium, Middlebrok 7H10 ve 7H11 veya %1 sodium pyruvate eklenmiş Coletsos besiyerlerinde de iyi üreme gösterir.

M. genavense için ekimler kan ve kömür eklenmiş ve pH sı 6 ya düşürülerek asitleştirilmiş Middlebrok 7H11 besi yerine yapılır ve inkübasyon 37 °C’de en az 6 ay süreli gerçekleştirilir.

M. avium yoğun bir enfeksiyon varlığında ayrıca PCR ile direkt dokudan teşhis edilebilir.

Mycobacteri türlerinin tiplendirilmesi için özelleşmiş laboratuvarlar gerekmektedir. Konvansiyonel biyokimyasal testler M.avium ve M.intracellulare yi ayıramamaktadır. Seroaglütinasyon metodu ile M.avium kompleks organizmaları 28 serovara ayrılmıştır. Serotiplendirmede ayrıca, ELISA, monoklonal antikorlar ve HPLC yöntemleri de kullanılmaktadır. Serovarlar 1-6, 8-11 ve 21 M. a avium ve M. a hominissuis olarak adlandırılmıştır. Serovar 7,12-20 ve 25-28 ise M.intracellulare olarak adlandırılmaktadır. Kanatlılarda avian tüberculosis M. A avium tip 1,2 ya da 3 tarafından oluşturulur. Bu

serotiplerin dışında belirlenmen serotiplerden kaynaklanan enfeksiyonlarda ileri tetkiklerin yapılması gereklidir.

Ancak, kafes kuşlarında yüzeysel tüberküloz lezyonlarının M.tuberculosis kaynaklı olabileceği gözden kaçırılmamalıdır.

Nükleik asit tanılama metodları:

Ticari nükleik asit hibridizasyon probları M.avium, M.intracellulare ve M.genavense ayrımı için altın standart pozisyonundadır. M.avium, M.intracallulare ve M.tuberculosis kompleks ayrımı için tanımlanmış multiplkes PCR metodu da bulunmaktadır.

İmmunolojik testler:

Evcil kanatlılarda genellikle tüberkülin testi kullanışlıdır ancak diğer kanatlı türleri için özelliklede su kuşlarında kandan yapılan boyalı-antijen aglütinasyon testi tavsiye edilir. Kanatlılarda görülen

M.tuberculosis enfeksiyonlarını saptamak için iki testte faydasızdır.

Tüberkülin testi

Tüberkülin testi genellikle evcil kanatlılar üzerinde kullanılmaktadır. Testte kullanılan tüberkülin standart avian prüfiye protein derivatıdır (PPD). 0,05 – 0,1 ml Tüberkülin ince bir iğneyle sakal kısmına intradermal olarak enjekte edilir. Reaksiyon 48 saat sonra değerlendirilir. Enjeksiyon bölgesinde şişlik ve yaklaşık 5 mm çaplı küçük bir nodül; sakaldan boyuna doğru inen ödem varlığı pozitif olarak değerlendirilir.

Boyalı antijen testi

Testte %1 malaşit yeşili ile boyanmış antijen tam kandan aglütinasyonu tespit etmek amacı ile kullanılır. Bir damla antijen eşit hacimde taze alınmış tam kan ile karıştırılır ve iki dakika çalkalanarak reaksiyonun oluşması beklenir. Aglütinasyon varlığı damlanın kenar kısımlarında malaşit yeşili-boyalı antijen birikimi; orta kısımda kan kırmızı renk görünümü ile saptanır.

AVİAN MİKOPLAZMOZ İNFEKSİYONLARININ TANISI Mycoplasma gallisepticum (MG) ve Mycoplasma synoviae’nin (MS) klasik yöntemlerle izolasyonu ve üreme inhibisyon testi, serum pleyt aglütinasyon testi, ELISA testi, Hemaglütinasyon inhibisyon testi ve PCR ile identifikasyonu yapılmaktadır.

Mycoplasma gallisepticum (MG) ve Mycoplasma synoviae’nin (MS) klasik yöntemlerle izolasyonu İnceleme örnekleri:

Kronik solunum yolu infeksiyonundan yada infeksiyöz sinovitisten şüpheli hayvanlardan örnekler infeksiyonların yerleştiği organlara göre değişir;

Canlı kanatlılardan: orofarinks, özefagus, trachea, göz, kloaka svabları

Ölü hayvandan: burun boşluğu, infraorbital sinüs, trachea, hava kesesi svabları, infraorbital sinüs ve eklem sıvıları

Örnekler laboratuvara buz aküsü içinde (soğuk zincirde) 24-48 saa içinde ulaştırılmalıdır. Transport besi yeri olarak PPLO broth ya da Frey’s broth kullanılmalıdır.

Bakteriyolojik İzolasyon

Katı örnekler:

Doku örnekleri dokuya yapılan kesit yüzeyi agara sürülerek ekim yapılabilir. Ayrıca

doku parçaları bir homojenizatör yardımıyla ya da havanda steril kum ve sıvı besiyeri ile ezildikten sonra örneğin 10-3’e kadar dilüsyonları yapılıp her dilüsyondan 1/10 oranında sıvı besi yerine ekilir.

Svap Örnekleri:

Sıvı besiyeri içindeki swablar vorteks ile iyice karıştırıldıktan sonra sıvı kısımdan direkt olarak katı ve sıvı besi yerine ekilir. Örneklerin 10 -3 ’e kadar dilüsyonları yapılıp tüm dilüsyonlardan ekim yapılmalıdır. Katı besi yerine ise 1 damla (yaklaşık 25 μl) damlatma suretiyle ekim yapılır.

Eklem sıvısı mycoplasmaların üremesini engelleyecek inhibitörler içerebileceğinden 10 -3 ’e kadar dilüsyonları yapılıp her dilüsyondan 1/10 oranında sıvı besi yerine ekilir. Katı besi yerine ise 1 damla (yaklaşık 25-33 μl) damlatma suretiyle ekim yapılır.

Ekim yapılan sıvı ve katı besi yerleri yüksek nemli ve %5-10 karbondioksitli ortamda 37°C’de inkubasyona bırakılır.

Katı kültürler üçüncü günden itibaren günlük olarak üreyen koloniler yönünden incelenir.

Kültürlerde üreme olmadığını söyleyebilmek için 21 gün inkübasyona devam edilmelidir. Sıvı kültürler her gün renk değişimi yönünden kontrol edilir. Üreme belirtisi görüldüğünde katı besiyerine pasajlanır. Üreme belirtisi görülmediği durumlarda ise 7 gün sonra 3 kez kör pasaj yapılır.

Sıvı kültürler, üremenin kanıtı olan renk değişikliği (kırmızıdan turuncu sarıya doğru) yönünden her gün kontrol edilir. Bu tip sıvı kültürlerden hemen katı besi yerine ekimler yapılır. Aşırı bulanıklık bakteriyel kontaminasyonu gösterir. Böyle kültürlerin subkültürü 0.45 μm por çaplı membran filtreden geçirilerek yapılır. Sıvı kültürlerin pasajları 1/10 inokulasyon oranı ile taze broth’lara ve agara yapılır. Sıvı besi yerinde arginin hidrolize eden mikoplazma türleri bulunduğunda oluşan alkali besiyerindeki asit renk değişikliğini maskeleyebileceğinden, sıvı kültürde herhangi bir renk değişikliği olmasa bile 7-10 gün sonra katı besi yerine subkültürleri yapılmalıdır. İzolasyonun olmadığını söylemek için broth kültürler ve bir adet ekim yapılmamış broth 3 hafta inkübe edilir.

Katı kültürler üremeler yönünden her 1-3 günde bir stereo mikroskop (x5-50 büyütme) ile incelenir. Katı besi yerinde kısmen agara gömülü tipik sahanda yumurta görünümünde koloniler oluştururlar.

Negatif durumlarda pleytler 14-20 gün sonra atılır. Kolonilerin gözlenmesi durumunda koloni içeren agar kısmı blok şeklinde kesilip çıkarılarak hem sıvı hem de katı besiyerine subkültürü yapılır. Katı besiyerine pasajda, agar bloğun koloni içeren yüzü aşağıda olacak şekilde yeni pleyt üzerine konulur ve öze ile yüzeyde hareket ettirilir.

İzolatların klonlanması ve saflaştırılması, görülen her bir morfolojik tipteki kolonilerin tekrarlayan pasajları ile yapılır. Pasajlamalarda tek bir koloni kullanılır. İdentifikasyon için katı kültürde tek koloni seçilip pasajlanır, bu işlem üç kez tekrarlanır

Bakteriyolojik İdentifikasyon

Biyokimyasal testler (Glukoz fermentasyonu, Arginin hidrolizi vb.) identifikasyona yardımcı olabilir ancak MG ve MS için spesifik değildir. Ayrıca klonlama yöntemi ile kültürün saflaştırılması gerekir.

Üreme İnhibisyon Testi (Growth Inhibition Test) Üç kez klonlanmış saf mycoplasma kültüründen sıvı besi yerine pasaj yapılır. Yeterli üreme elde edilince kültürün dilüsyonları yapılır. Test için 10 4 CFU/ml optimal bakteri miktarıdır. Test için 10 -2, 10-3 dilüsyonlar kullanılır. Uygun besi yeri bulunan petri plaklarının arkasına kalemle boydan boya düz ve birbirine paralel çizgiler çizilir. 9 cm çaplı petrilere iki-üç çizgi çizilebilir. Her bir kültür dilüsyonundan 50 μL çizginin bir kenarına bırakılarak petri eğilir ve damlanın çizgi boyunca ilerlemesi sağlanır. Kuruması beklenip ekim çizgisi uzunluğunun ortasından 6 mm çaplı daire şeklinde agar parçası kesilip çıkarılır. Bu işlem için steril pastör pipeti kullanılabilir. Oluşan çukura 30-40 μL spesifik antiserum taşırmadan konulur. Kuruması beklenip, petri ters çevrilerek 37°C’de üreyinceye kadar (48-72 saat) inkübe edilir. Süre sonunda çukur etrafında üreme inhibisyon zonunun oluşması testin pozitif olduğunu gösterir.

Kanatlılarda Mikoplazma İnfeksiyonlarının (Avian Mycoplasmoz) Serum Pleyt Aglutinasyon (SPA) Testi İle Teşhisi Tavuk/Hindi kan serumu: Serolojik muayeneler için, test materyali sürüyü örnekleyecek miktarda alınan kanların pıhtılaştırıldıktan sonra çizilerek elde edilen kan serumlarıdır. Test için kullanılacak serumlar taze olmalı ve dondurulmuş serumlar yanlış pozitiflik verebileceğinden dondurulmamalıdır. Hemolizli kontamine vb serumlar test için kullanılmaz. Pozitiflik nonspesifik reaksiyonlardan kaynaklanabileceğinden serum örneklerini 56°C’de 30 dk inaktive etmek gerekir. Teste başlamadan öce serumlar oda sıcaklığına getirilmeli ve otoaglutinasyon verip vermedikleri kontrol edilmelidir. Serumlar hemen test edilmeyecekse +4 °C’de 3 gün süreyle saklanabilir.

SPA Testin yapılışı:

1.Test pleytine Her bir örnek için yaklaşık 3 cm karelik alanın orta kısmına 1 damla (yaklaşık 20-30 μl) test edilecek serumdan bırakılır. Bir seferde kaç örnek bir arada çalışılacağı teknik personelin hızına bağlıdır. Ancak bu sayı 25’i geçmemeli ve test tamamlanıncaya kadar serumların kurumayacağı kadar olmalıdır.

2. Serum örneklerinin yanına eşit miktarda test antijeni damlatılır.

3. İnce bir cam çubuk vb. yardımıyla antijen ve serum örneği karıştırılır. Bu cam çubuk örnekler arasında temizlenmeli ya da her örnek için farklı bir karıştırıcı çubuk kullanılmalıdır.

4. Fayans (pleyt) 5 sn. süreyle yavaş dairesel hareketlerle döndürülerek damlaların karışması sağlanır. 1dk sonunda pleyt tekrar dairesel hareketlerle 5 sn kadar döndürülür ve kalan 55 sn. sonunda test sonuçları değerlendirilir.

5. Pozitif bir reaksiyon, 2 dakika içerisinde antijenin kolaylıkla görülebilen kümeleşmeler oluşturmasıyla dikkati çeker.

6. Negatif bir reaksiyon, 2 dakika içerisinde antijenin hiçbir kümeleşme oluşturmamasıyla ayrılır.

7. 3-5 dk içinde kısmen aglutinasyon veren şüpheli serum örnekleri bir seri diliusyonu yapılarak tekrar test edilir. 1/8’e kadar sulandırılan serum örneklerinde 1/4 sulandırmada aglütinasyon görülürse örnek pozitif kabul edilir.

8. Her testte pozitif ve negatif kontrol serumları, örneklerle birlikte test edilmelidir.

Sonuçların Değerlendirilmesi

2 dakika içerisinde antijenin kolaylıkla görülebilen kümeleşmeler oluşturması test için pozitif, kümeleşme görülmemesi negatif kabul edilir. Her ne kadar belli bir uluslar arası standart olmasa da sürünün %10’unun pozitif reaksiyon verdiği durumlarda, özelliklede bu sonuç HI ve ELISA ilde doğrulanmışsa sürü pozitif kabul edilir.

Kanatlı Mikoplazma İnfeksiyonlarının (Avian Mycoplasmosis) Hemaglütinasyon İnhibisyon Testi ile Teşhisi Çalışma Antijeninin HA titresinin belirlenmesi:

HI testinde kullanılacak antijen solüsyonunun hazırlanabilmesi için öncelikle antijenin hemaglutinasyon (HA) titresinin belirlenmesi gerekmektedir. Test antijeninin hazırlanmasında aşağıdaki basamaklar takip edilir:

1. Kullanılacak antijen liyofilize ise hazırlık aşamasında belirtildiği şekilde sulandırılır. Daha önceden sulandırılmış antijen kullanılacaksa ve antijen bölünmüş küçük miktarlarda ise bunlar havuz yapıldıktan sonra kullanılmalıdır. Test için antijenin 1/10 dilusyonu kullanılır.

2.V tabanlı mikropleytin 3 sırasına 1’den 12. göze kadar her göze 50 μl PBS konur.

3.İlk 2 sıranın ilk gözlerine 50 μl antijen konduktan sonra son göze kadar 2 katlı sulandırması yapılır son gözdeki 50 μl atılır.

4. Pleytin 3 sırasının bütün gözlerine 50 μl % 0.5’lik yıkanmış tavuk eritrositi ilave edilir.

5. 3. Sıra eritrosit kontrol sırası olarak kullanılır.

6. Hafifçe pleytin kenarına vurularak her gözün içeriğinin karışması sağlanır.

7. Pleyt oda sıcaklığında 30 dk. inkube edilir. Eritrosit kontrol gözünde düğme şeklinde eritrositlerin çöktüğünden emin olmak gerekir.

8. Eritrositlerin tamamının aglutine olduğu gözlerden en yüksek dilusyon Hemaglutinasyon titresini verir.

9. HI için istenen 8HAU ve 4 HAU hesaplamak için HA titresi sırasıyla 8 ve 4’e bölünür. Çıkan sonuç bize antijeni ne kadar sulandıracağımızı gösterir.

10. HI testinde kullanmak üzere antijen 8HAU veya 4 HAU oranında PBS ile sulandırılır.

11. Sulandırılan antijen için yukarıdaki basamaklar tekrar uygulanır. Bu sefer 6. göze kadar çalışılır. Sonuçta 4. göze kadar HA görülmesi beklenir. Sonuç istenildiği gibi olmazsa antijen yeniden sulandırılarak 4HAU elde edinceye kadar yukarıdaki basamaklar tekrarlanır. Sonuç alındığı takdirde istenilen oranda 4HAU oranında sulandırılan antijen HI testinde kullanılır.

HI testinin yapılışı:

1. Test edilecek serum örnekleri ve pozitif ve negatif kontrol serumları antijen geri titrasyonu için pleytin A gözünden başlayarak sırasıyla H gözüne kadar 8 sıra kullanılır.

2. Her sıranın ilk gözüne 50 μl PBS konur.

3. Her sıranın 2. gözlerine 50 μl 8HAU antijen ve 3.gözden 8. göze kadar ise 50’şer μl 4HAU antijen konur.

4. İlk göze önceden 1/5 sulandırılmış serumdan 50 μl konur iyice karıştırıldıktan sonra 2. göze aktarılır sıranın sonuna kadar dilusyon yapılır ve 50 μl atılır.

5. Antijen kontrolü için 6 göz kullanılır. 2.-6 arasındaki gözlere 50 μl PBS konur. 1.ve 2. gözlere 50 μl 8HAU antijenden 50 μl ilave edilir. 2. Gözün içeriği iyice karıştırıldıktan sonra 50 μl si 3.göze ve sırasıyla 6. göze kadar dilusyon yapılır kalan 50 μl atılır. Kalan 2 göz (7. Ve 8. göz) eritrosit kontrol olarak kullanılmak üzere 50 μl PBS konur. Pleyt kenarına hafifçe vurularak her gözün içeriğinin karışması sağlanır. Bütün gözlere 50 μl % 0.5’lik yıkanmış tavuk eritrositi ilave edilir. Pleyt oda sıcaklığında yaklaşık 50 dk. veya 4HAU antijen titrasyonu okunabildiği zamana kadar beklenir.

7. HA’un tam olarak inhibe edildiği dilusyon HI titresi olarak belirlenir.

Sonuçların Değerlendirilmesi:

HI Testinin geçerli olabilmesi için:

Serum kontrolde (Test edilen serumların ilk gözü ) eritrositlerde nonspesifik aglütinasyon ya da hemoliz olmamalıdır. Nonspesifik HA durumunda test serumundaki non spesifik hemaglutininlerin giderilmesi ve testin tekrar yapılması gerekir. Bu amaçla 1 ml test edilecek serumun üzerine 6-8 damla eritrosit peleti damlatılır. 37°C’de 10 dk inkube edildikten sonra santrifüj edilerek eritrosit peleti uzaklaştırılır. Süpernatant testde kullanılır.

Pozitif kontrol serumun daha önce belirlenen titrelerinin birinde sonuç vermesi gerekir, Negatif kontrol serum negatif olmalıdır. Antijenin geri sulandırmasında titre 1:4 ya da 1:8 olmalıdır.

Test sonunda 1/80 pozitif 1/40 titre ise şüpheli kabul edilir.

İnhibisyon (düğme formasyonu) olan gözler = Pozitif İnhibisyon (düğme formasyonu) olmayan, dantela tarzında kalan gözler = Negatif olarak ifade edilir.

Kanatlı Mikoplazma İnfeksiyonlarının (Avian Mycoplasmosis) ELISA Testi ile Teşhisi Serolojik muayeneler için, test materyali sürüyü örnekleyecek miktarda alınan kanların pıhtılaştırıldıktan sonra çizilerek elde edilen kan serumlarıdır. Hemolizli kontamine vb serumlar test için kullanılmaz. Serumlar hemen test edilmeyecekse +4°C’de 3 gün süreyle -20°C’de yıllarca saklanabilir.

ELISA İçin Test serumlarının Sulandırılması:

Teste alınacak numuneler test sulandırıcı tampon ile 1:500 oranında sulandırılır. İlk önce 5 μl serum 245 μl kitin sulandırma sıvısında sulandırılır ve 1/50 oranında sulandırma yapılmış olur. Sonra 1/50’li sulandırılan serumun 20 μl’si 180 μl kitin sulandırma sıvısında sulandırılır ve 1/10 oranında sulandırma yapılmış olur. Böylece 1/50*1/10 =1/500’lük sulandırma elde edilmiş olur

ELISA testi yapılırken kullanılacak kit bileşenleri kimyasal ve biyolojik maddelerden oluşur. Bunların bir kısmı kit içerisinde kullanıma hazır halde bulunmaktadır, diğer bir kısmı ise kullanımdan önce hazırlanması gerekir. Kullanımdan önce hazırlanması gereken reagentlerin dilusyonları kit protokolüne uygun olarak hazırlanır. Hazırlanan reagentlar kitte belirtilen süre ve sıcaklıkta saklanır. Reagentlar kullanılmadan önce ısıları oda sıcaklığına (18-25°C) ulaşıncaya kadar beklenmelidir. Test için uygun oda sıcaklığı ELISA Kitleri arasında farklılık gösterebilir.

1.Antijenle kaplanmış mikropleytler alınır ve numune pozisyonuna kaydedilir.

2. Kite ait negatif ve pozitif kontrol serumu uygun pleyt gözlerine kitin protokolüne uygun hacimde konur. (Örn: Negatif kontrol A1 ve A2 gözlerine, pozitif kontrol A3 ve A4 gözleri).

3. Bazı kitlerde bulunan referans kontrol serumu gözlerine kitin protokolüne uygun hacimde konur

4. Sulandırılmış test edilecek serum örneklerinden gözlerine kitin protokolüne uygun hacimde konur.

5. Üzeri kapatılmış olan pleyt kit protokolüne uygun sıcaklık ve sürede inkübe edilir.

6. Süre sonunda içerik dökülür ve ELISA pleytinin her bir gözü test protokolünde önerilen konsantrasyonda hazırlanmış olan yıkama solusyonu ile 3-5 kez yıkanır.

7. Son yıkamadan sonra pleyt ters çevirilip kurutma kâğıdına vurularak kalan solüsyonun iyice emdirilmesi sağlanır.

8. Belirtilen hacimde Konjugat Solüsyonu tüm gözlere ilave edilir.

9. Üzeri kapatılmış olan pleyt kit protokolüne uygun sıcaklık ve sürede inkübe edilir.

10. Yıkama prosedürü 5. ve 6. basamakta anlatıldığı gibi tekrarlanır.

11. Her göze protokole uygun miktarda Substrat Solüsyunu konur ve kit protokolüne uygun sıcaklık ve sürede inkübe edilir

12. Reaksiyonu durdurmak için her göze belirtilen hacimde Stop Solüsyonu ilave edilir.

13. Test sonuçları bir ELISA okuyucuda kit protokülünde önerilen dalga boyunda okunur. ELISA’da test edilen örnekler, pozitif, negatif ve referans kontrol gözleri için okunan OD değerleri ile kit protokolünde ve kitin kalite kontrol sertifikasında verilen OD değerleri karşılaştırılır, geçerli sınırlar içerisinde ise test edilen örnekler pozitif ve negatif şeklinde ifade edilerek kalitatif ve/ veya kantitatif olarak değerlendirilir. Değerlendirmede kite ait hazır bilgisayar programları da kullanılabilir.

Sonuçların Değerlendirilmesi

ELISA’da testte kullanılan pozitif, negatif ve varsa referans kontrollerin beklenilen standart seviyelerde çıkması halinde test geçerli olarak kabul edilir. Referans serum yok ise laboratuvarın kendisine ait standart pozitif kontrol ve negatif kontrollerin beklenen değerler içinde olup olmadığı kontrol edilir. Kit protokolünde ve kitin kalite kontrol sertifikasında verilen OD değerleri ile ölçülen OD değerleri karşılaştırılarak testin geçerliliği kontrol edilir. Değerlendirme sonuçları kaydedilir.

Mycoplasma gallisepticum Ve Mycoplasma synoviae’nın PCR İle Teşhisi Klasik izolasyon ve identifikasyon metoduna alternatif olarak MG veya MS’ye ait spesifik DNA’nın belirlenmesi esasına dayanan bir metottur. Bu metot kronik solunum yolu hastalığından veya infeksiyöz synovitisten şüpheli kanatlılara ait marazi madde, svap örnekleri veya MG veya MS yönünden ekim yapılmış bakteriyel kültürden MG ve MS’ye ait DNA varlığının ortaya koyulduğu bir yöntemdir. Multipleks PCR Metodunda ise aynı anda hem MG hem de MS’ye ait DNA olup olmadığını ortaya koymak mümkündür.

Ticari olarak PCR metodları prosedürlerine göre uygulanır.

Damızlık kümeslerin Mycoplasma gallisepticum, Mycoplasma synoviae ve Mycoplasma meleagridis infeksiyonu yönünden kontrolü Kanatlı damızlığı yetiştiren işletmelerin M.gallisepticum, M.synoviae ve M.meleagridis bakımından kontrollarının yapılması ve uygun görülenlerin sertifikalandırılması amacıyla serolojik testler ve bakteriyolojik muayenelerden (etken izolasyon ve identifikasyonu) yararlanılır.

Genel koşullar

Kan Testi: Sertifikasyon için kan testleri yapıldığında damızlık kanatlılar verim periyodundan önce, tavuklar 16 haftalıktan, hindiler 12 haftalıktan büyük olmalıdır. Süs kuşları 16

haftalıktan büyük olduklarında veya seksüel olgunluğa eriştiklerinde (hangisi önce olursa) kan testi uygulanır. Sürüyü temsil edecek sayıda kan serumu örnekleri laboratuvarlarda test edilir. Etçi - yumurtacı damızlıklarda, su, gösteri ve oyun kuşlarında sürüyü temsil edecek örnekteki erkek / dişi oranı aynı olmalıdır.

1)M.gallisepticum ve M.synoviae

MG ve MS için serolojik testler; serum plak dilüsyon, hemaglutinasyon inhibisyon ve ELISA testleri veya bu testlerden ikisinin veya daha fazlasının kombinasyonu ile yapılmalıdır.

HI testi ve ELISA testi diğer serolojik testlerin pozitif sonuçlarının doğrulanması için yapılır. HI titresi 1:40 veya daha düşük tespit edilenler şüpheli olarak yorumlanır ve son karar kültür yada PCR’a göre verilir.

Herhangi bir ilaç kullanımı, testin yapılmasını veya mikoplazma organizmalarının bakteriyolojik yolla elde edilmesini engelleyen deliller varsa, mikoplazma klasifikasyonunun yapılması için; testten 3 hafta önce kanatlılara ilaç verilmesi kesilmeli ve bakteriyolojik muayene yapılmalıdır.

Yumurtacı ve et tipi damızlık sürülerinde M.gallisepticum - M.synoviae için özel koşullar

16 haftalık olduklarında pure-line’larda, sürüdeki dişi ve erkeklerin %5’i, grand parentlerin %5’i test edilir.

Parent stok’larda, sürü 16 haftalık olduğunda, mevcudu 5000’den az olan sürülerde, sürünün %5’i, 5000 ve daha fazla ise en az 300 kanatlı 6 aylık peryotlarla test edilir. Şüpheli durumlarda 30 günden az olmayan aralıklarla yumurta sarısı test edilir.

Yurt dışından ithal edilen damızlık yumurtalarda, 10.000 yumurtaya kadar rastgele seçilmiş 30 adedi, 10.000’den fazla yumurtadan ise 60 adedi bakteriyolojik ve serolojik yöntemlerle muayene edilir. Şüpheli durumlarda, örnek alınan yumurta partisinden çıkan civcivler bakteriyolojik yöntemle incelenir.

Hindi damızlık sürülerinde özel koşullar

a)M.gallisepticum

12 haftalık sürünün en az %10’nu tesadüfi örneklemeye göre veya 300’den fazla sayıda hindinin olduğu sürüde 300 hindinin, 300 veya daha az sayıdaki sürüde her hindinin kontrolünde reaktör bulunmamalıdır. Sertifikasyonun takibi için erkek sürüden minimum 30 ve dişi sürüden minimum 60 örnek 6 ay sonra yeniden test edilmelidir.

M.gallisepticum temiz sürüde, ilk yumurta çıkış siklusunda, izolasyon asıldır ve MG infeksiyonuna ait delil bulunmamalıdır.

b)M.meleagridis

MM için, 12 haftalık sürünün en az %10’nu tesadüfi örneklemeye göre veya 300’den fazla sayıda hindinin olduğu sürüde 300 hindinin, 300 veya daha az sayıdaki sürüde her hindinin kontrolünde reaktör bulunmamalıdır. Sertifikasyonun takibi için erkek sürüden minimum 30 örnek ve dişi sürüden minimum 60 örnek 6 ay aralıklarla test edilir.

MM için kabul edilen serolojik testler; çabuk serum aglutinasyon, tüp aglutinasyon veya mikroaglutinasyon testleridir. HI, serum plak dilüsyon ve ELISA testleri ilave test olarak sürünün durumunun belirlenmesinde kullanılır.

Testler MM antijeni kullanılarak yapılır.

Testler pozitif bulunduğunda 30 Tracheal svap ve/veya vaginal veya phallus svapları ve serum örnekleri serolojik ve kültürel muayeneye alınır.

Sürüde az sayıda (5’den az) pozitif varsa, sürüler 10 gün içinde serolojik, nekroskobik ve bakteriyolojik muayeneye alınır.

Eğer mikoplazma izole edilirse, organizmanın serotipi bulunmalıdır. Eğer MM izole ve identifiye edilmişse sürü İNFEKTE kabul edilir.

c)M.synoviae

M.synoviya için, 12 haftalıktan büyük, sürünün %10’nu veya 300’den fazla hayvanlı sürüden 300 ve 300’den az ise her hayvanın serumu test edilir. Sertifikasyon için, erkek sürüden minimum 30 örnek ve dişi sürüden minimum 60 örnek 6 aylık aralıklarla test edilir.

Testler pozitif bulunduğunda 30 Tracheal sıvap ve/veya vaginal veya phallus sıvapları ve serum örnekleri serolojik ve kültürel muayeneye alınır.

Sürüde az sayıda (5’den az) pozitif varsa, sürüler 10 gün içinde serolojik, nekroskobik ve bakteriyolojik muayeneye alınır.

Su, gösteri ve oyun kuşları damızlık sürülerinde özel koşullar

Gösteri kuşları: Evcilleştirilmiş, yumurta veya et/kombine amaçlı damızlık ve yarışma kuşları, vb.

Oyun kuşları: Evcilleştirilmiş, sülün, keklik, bıldırcın, orman ve beç tavuğu, vb. Su kuşları: Evcilleştirilmiş, yüzen kaz , ördek, vb.

a)M.gallisepticum

Sürü, 16 haftalık olduğunda veya seksüel olgunluğa eriştiğinde en az %1’inin kan serumu MG için test edilir veya sürünün %5’inden seçilmiş yumurta sarısı test edilir.

b)M. gallisepticum - M.synoviae ve M.meleagridis reaktör sürü durumunun saptanması için test kuralları

Sürüde MG, MS için serolojik testler pozitif ise, reaktörlerde solunum yolu hastalığının aktif hava lezyonları, sinusitis sinovitis veya diğer klinik belirtiler ile birlikte mikoplazmanın bakteriyolojik izolasyonu veya PCR ile teşhisi yapılır.

Eğer serolojik testler negatifse, sürü NEGATİF’dir. Eğer sürüde mikoplazma, bakteriyolojik olarak izole edilirse veya PCR ile identifiye edilirse sürü İNFEKTE’dir. Sürüde klinik belirtiler varsa veya serolojik testler pozitif ise sürü ŞÜPHELİ kabul edilir ve ilave kültürel prosedür ve HI testleri aşağıdaki gibi yapılır.

Eğer serolojik testler negatif ise, sürüde hastalık yoktur.

Eğer HI titresi 1:80 ve/veya ELISA testi pozitif veya SPD titresi 1:10 veya daha yüksek bulunursa ve klinik belirtiler varsa sürü İNFEKTE’dir. Eğer yeterli titre bulunur fakat klinik belirtiler yoksa, hemen 30 tracheal sıvap alınıp kültüre edilir veya PCR uygulanır. Sürünün ilk kan alımından 14 gün sonra 75 kanatlıdan alınan kan örneklerinde serolojik testler tekrarlanır.

Tekrarlanan test sonucunda HI titresi 1:80 ve/veya SPD titresi 1:10 veya daha yüksek bulunursa sürü İNFEKTE’dir.Tekrarlanan testte, çabuk lam aglutinasyon aynı veya yüksek oranda pozitif bulunursa fakat HI ve/veya SPD testleri negatif ise sürü ŞÜPHELİ kabul edilir ve son durum için reaktörlere PCR ve/veya kültür metodu uygulanır.

Eğer PCR ve kültür metotları negatif ise sürü NEGATİF kabul edilir. PCR ve kültürden bir tanesi pozitif ise sürü İNFEKTE dir.

İnfekte sürülere yapılan işlemler:

a)Damızlık sürülerde, sürünün yumurtaları damızlık amacıyla kullanılmaz. Bu arada kümeste ve hayvanlarda gerekli sanitasyon ve medikasyon tedbirleri alınır.

b)Bu işlemler uygulanıp, medikasyon işlemi bittikten en az 3 hafta sonra bakteriyolojik izolasyonda etken tespit edilemez ise, damızlık sürüden elde edilen yumurtaların, bu sürü damızlıktan çıkarılıncaya kadar, ancak EGG-DEEPING uygulandıktan sonra kullanımına izin verilir.

Eğer HI testiyle tamamlanan serolojik sonuçlar yetersiz ise bakteriyolojik izolasyon veya 21 gün arayla tekrar kan alınarak testlerin yapılması gereklidir.

NEWCASTLE HASTALIĞI VİRUSUNUN (NDV) TEŞHİSİNDE HEMAGLUTİNASYON (HA) TEST METODU Bu test metodu, Newcastle hastalığı virusunun varlığı yönünden şüpheli materyalden SPF embriyolu tavuk yumurtasına inokulasyon yöntemi ile elde edilen infektif korio-allantoik sıvının, hemaglutinasyon aktivite özelliğinin varlığı veya yokluğunun saptanmasını anlatır.

Numunenin Hazırlanması ve Muayene/Analizin Yapılması

Şüpheli materyallerden izole edilen hemaglutinasyon aktivitesine sahip viral etkenin (infektif korio-allantoik sıvı), 4 HAU’ne ayarlanması;

Hemaglutinasyon (HA) Testi

1) 96 gözlü V veya U tabanlı mikropleytin çalışılacak gözlerine 25 μl PBS konulur,

2) İlk göze 25 μl infektif allantoik sıvı ilave edilir ve iki katlı dilüsyonu yapılarak son göze kadar gidilir.

3) Dilusyon yapılan tüm gözlere tekrar 25 μl PBS ilave edilir,

4) Aynı gözlere 25 μl % 1’ lik yıkanmış tavuk eritrositi konulur,

5) Negatif kontrol (kan kontrol) için ayrılan sıradaki gözlere 25 ml PBS ve üzerine 25 ml % 1’ lik tavuk eritrosit süspansiyonu ilave edilir,

6) Pleytin kenarlarına hafifçe vurularak iyice karışması sağlanır ve reaksiyonun şekillenmesi için yaklaşık 20°C de 40 dakika / 4°C ‘ de 60 dakika ya da kontrol gözündeki eritrositler belirgin bir düğme formasyonu oluşturana kadar beklenir.

7) Bekleme süresi sonunda pleyt gözlemlenerek dantela tarzında kalan yani Hemaglutinasyon şekillenen gözlerin varlığı saptanır. HA pozitif reaksiyonu tanımlama, HA (+) virus izolatına ait sıranın dantela tarzında kalan son gözü %100 HA veren göz olarak kabul edilir. Bu son göz 1 HA Unitesini temsil eder (Şema 1) ve (Şema 2).

Sonuçların kalitatif değerlendirilmesi;

Hemaglutinasyon şekillenen (dantela tarzında kalan) gözler = Pozitif , Hemaglutinasyon şekillenmeyen (düğme formasyonu oluşan) gözler = Negatif olarak ifade edilir.

4 HAU ayarlanması;

1 HAU’ si belirlenmiş tiplendirmesi yapılacak HA (+) virus izolatı (infektif CAS) ve pozitif kontrol olan SRS Antijen [APMV-1(NDV)], 4 HAU’ ne (Şema 1)’ de gösterildiği ve aşağıda anlatıldığı gibi ayarlanır.

Örn: 1 HAU = 1 / 256 olan bir antijen/izolattan 4 HAU hazırlanmak için ;

1. 256 : 4 = 64, 63 ml PBS + 1ml HA (+) virus süspansiyonu ilave edilerek dilüsyon hazırlanır.

2. 4 HAU’ ne ayarlanan HA (+) virus izolatı ve SRS Antijen [APMV-1(NDV)]’ in kontrolü için, aynı pleytte her örnek için paralel iki sıra olacak şekilde HA testi yapılır.

3. HA test sonucu 4 HAU olan antijen/izolat, HI testinde kullanılır. HA sonucu 4 HAU değil ise, bulunan test sonucuna göre tekrar 4 HAU ayarlanır, tekrar kontrol edildikten sonra HI testine devam edilir.

NEWCASTLE DISEASE VIRUS (NDV) TEŞHİSİNDE HEMAGLUTİNASYON İNHİBİSYON (HI) TEST METODU Bu test metodu, hemaglütinasyon özelliğine sahip bir virüsün eritrositleri aglütine etme özelliğinin hasta yada aşılanmış hayvanın kan serumunda bulunan spesifik antikorlar ile inhibe edilmesi prensibine dayanır. Bu test ile hastalıktan şüpheli hayvanların kanında antikor varlığını saptayarak hastalığın indirect tanısını yapmak, bireysel ve sürü bağışıklık düzeylerinisaptamak mümkündür.

Antijenin Hazırlanması

Şüpheli materyallerden izole edilen hemaglutinasyon aktivitesine sahip viral etkenin (infektif korio-allantoik sıvı), 4 HAU’ ne ayarlanır. HA test sonucu 4 HAU olan antijen/izolat, HI testinde kullanılır. HA sonucu 4 HAU değil ise, bulunan test sonucuna göre tekrar 4 HAU ayarlanır, tekrar kontrol edildikten sonra HI testine devam edilir.

Hemaglutinasyon Inhibisyon (HI) Testi

1) 96 gözlü V veya U tabanlı mikropleytin çalışılacak gözlerine 25 μl PBS konulur,

2) İlk göze 25 μl şüpheli serum ilave edilir ve iki katlı dilüsyonu yapılarak son göze kadar gidilir.

3) Tüm gözlere 4 HAÜ hazırlanmış virüs süspansiyonundan ilave edilir,

4) 20 °C ısıda 30 dakika 4 °C ısıda 60 dakika beklenir,

5) Tüm gözlere 25 ml % 1’ lik tavuk eritrosit süspansiyonu ilave edilir, 20 °C ısıda 30 dakika 4 °C ısıda 60 dakika beklenir, kontrol gözündeki eritrositler belirgin bir düğme formasyonu oluşturana kadar beklenir.

6) Bu son bekleme süresi bitiminde ise pleyt gözlemlenerek düğme formasyonu oluşan yani Hemaglutinasyonun inhibe olduğu, HI (+) gözlerin varlığı saptanır (Şema 1).

Sonuçların kalitatif değerlendirilmesi;

İnhibisyon (düğme formasyonu) olan gözler = Pozitif İnhibisyon; (düğme formasyonu) olmayan, dantela tarzında kalan gözler = Negatif olarak ifade edilir (Şema 2).

HI TESTİNİN NEW CASTE HASTALIĞI YÖNÜNDEN DEĞERLENDİRİLMESİ Aglütinasyonun inhibe olduğu son sulandırma tesin HI titresini gösterir. Ancak bu değer 4 HAÜ değere göre saptandığından serumun gerçek antikor titresinin belirlenmesi gereklidir. Bu amaçla bulunan titre 4 HAÜ ile çarpılır.

Testin 4HAÜ de sonucu 1/16 1 HAÜ de sonucu ise 1/64 = gerçek titre.

Bu titre ise log 2 tabanında değerlendirildiğinde log2 6 dir, 26.

Bir sürü NewCastle hastalığı yönünden HI testi ile değerlendiriliyorsa, en az 24 hayvandan kan serumu alınarak test yapılması önerilir. Çıkan serum titreleri muayne tablosunda yerine yerleştirilir ve aşağıdaki kurallara göre değerlendirilir.

Muayne tablosu

Muayne tarihi

Serum sayısı

2 log HI titreleri Ortalama titre -2 -3 -4 -5 -6 -7 -8 -9 -10 -11 -12 -13 -14

24

Örnek:

Muayne tarihi

Serum sayısı

2 log HI titreleri Ortalama titre -2 -3 -4 -5 -6 -7 -8 -9 -10 -11 -12 -13 -14

24 - - - 1 4 3 1 2 3 4 4 2 - 9.33

Değerlerin toplamı/toplam serum sayısı= ortalama titre

5+24+21+8+18+30+44+48+26=224/24=9.33

Sürü bağışıklığını değerlendirirken kullanılan kriterler:

1. Tek bir hayvanın serumu için titre log2 7 bağışık olarak değerlendirilir, fakat popülasyon düzeyinde sürünün bağışık kabul edilebilmesi için ortalama titrenin 7.50’nin üzerinde olması gereklidir.

2. Test edilen hayvanların %50’sinden fazlasının serum titresi 7.50’nin üzerinde olmalıdır.

3. Uzun süreli bir bağışıklığın varlığından söz edebilmek için titresi 7.50’nin üzerinde olan hayvanların %50 sinden fazlasının titresi 9’un üzerinde olmalıdır.

4. Titreleri 7.50’nin üzerinde olan hayvanların %50sinden fazlasının HI titresi 7.50 ile 9 arasında ise bir süre sonra (yaklaşık 20-30 gün) tekrar test yapılarak uygun aşılama zamanı saptanmalıdır.

AVIAN INFLUENZA VİRUSU (AIV) İZOLASYONU VE İDENTİFİKASYONU

Avian Influenza (AI) Hastalığı ve Newcastle Hastalığının, kanatlılarda oluşturduğu belirtiler bakımından birbirine benzediği, anamnez ve nekropsi bulgularına göre ayırt edilemediği için bu iki hastalık karıştırılır ve ayırıcı tanı için ileri tetkikler gerekir. Bu yüzden şüpheli kanatlıların nekropsi işlemleri, etkenin AIV olma ihtimali göz önünde bulundurularak en üst düzeyde biyogüvenlik tedbirleri altında ve her iki hastalık için ortak yol izlenerek yapılır.

İnceleme Örneği:

· Ölü kanatlılardan alınan örnekler; trakeal, oro-farengeal, kloakal sıvaplar ve organ örnekleridir. Organ örnekleri hazırlanırken solunum sistemi organlarından alınan örnekler ayrı ayrı veya birlikte, sindirim sistemi organlarından alınan örnekler ayrı ayrı veya birlikte, beyin ise ayrı olarak işlenir.

· Canlı kanatlılardan alınan örnekler, trakeal, oro-farengeal ve kloakal sıvaplardır. Küçük ve narin kanatlılarda svapla örneği almak hayvana zarar verebileceğinden taze dışkı virus izolasyonu için bir alternatif olabilir.

Virus Izolasyonu

İnokulum Hazırlama

Organ parçalarından hazırlanacak inokulumun mekanik parçalayıcı cihaz kullanarak parçalanması en idealdir. Eğer mekanik parçalayıcı cihaz yoksa, organ parçaları ultra turrax, blender veya steril makas yardımıyla iyice parçalanır. Parçalanmış doku % 10-20 (w/v) oranında olacak şekilde hazırlanmış antibiyotik solüsyonu içerisine konur ve iyice karışması sağlanır. Karışım, 3000 rpm’de 10 dakika santrifüj edilerek üstteki sıvı alınır. Trakeal, kloakal svaplar ve dışkı materyalinden inokulum hazırlanırken, bu materyaller de antibiyotik solüsyonu içine alınır. Süspansiyonlar oda sıcaklığında 60 dakika ya da buzdolabında bir gece bekletilir ve bu süre sonunda işleme alınır. Hemen işleme alınmayacaksa derin dondurucuda muhafaza edilir. Antibiyotik solüsyonunda bekleme süresini tamamlayan süspansiyonlar 3000 rpm’de 10 dakika tekrar santrifüj edilir, üstteki sıvı alınarak inokulum olarak kullanılır.

Embriyolu Yumurtaların Hazırlanması ve İnokulasyonu

SPF Tavuk Yumurtalarının Ön-İnkübasyonu

AIV ETY’da yüksek titrede üremektedir ve bu nedenle izole etmek için tercih edilen metot SPF embriyolu tavuk yumurtasına inokulasyondur. Ön-inkubasyona konacak SPF tavuk yumurtaları 10-15°C’de min. 18 saat max. 10 gün saklanmış olmalıdır. İnkubatöre yerleştirilen yumurtalar, potasyum permanganat + formol ile fumige edilir. İnkubatörde 37.5 + 0.50C ve %50-70 nispi nem (RN)’de ön-inkubasyona tabi tutulur. Ön-inkubasyon süresi 9-11 gündür (İnkubatöre konma günü = gün 0). 9-11 gün inkube edilmiş yumurtalar, yumurta

kontrol lambası ile karanlık bir ortamda fertilite ve canlılık muayenesi yapılır ve aşağıda anlatıldığı şekilde ayırt edilir;

Ölü embriyolu yumurtalar: Görülebilir damar yok, açık sarı yumurta sıvısında yüzen embriyo gri-siyah kütle görünümünde,

Fertil olmayan yumurtalar: Embriyonun olmaması, yalnızca yumurta sarısının ayırt edilebilmesi şeklinde gözlenir.

İnokulasyon yerinin belirlenmesi:

Fertil olanlarda embriyonun yeri ve yumurtanın hava boşluğu sınırı kurşun kalem ile çizilir. İnokulasyon yeri, embriyonun karşı tarafında, kan damarlarının az olduğu bir noktada, hava boşluğu çizgisinin 2 mm kadar üzerinde işaretlenir. Yumurtalar, hava keseleri üste gelecek şekilde viyollere yerleştirilir ve üzerlerine inokule edilecek materyalin kod numarası yazılır. Her numune için 3-5 yumurta kullanılır (ekim yapılacak SPF ETY sayısı; eldeki toplam yumurta sayısı ve çalışılacak örnek sayısı göz önünde bulundurularak bir örnek için en az 3 yumurta olacak şekilde hesaplanır).

SPF Embriyolu Tavuk Yumurtasına Ekim

Biyogüvenlik Kabini (Class II) içerisinde, inokulasyon noktasını da içine alacak şekilde yumurtaların üst kısımları %70 Ethanol yada seyreltilmiş tentürdiyot ile ıslatılmış pamuk yardımıyla silinerek dezenfekte edilir. İnokulasyonun yapılacağı bölgede daha önce işaretlenmiş noktadan steril delici ile delik açılır. Steril enjektör içerisine alınan inokulum sıvısı, 90°’lik eğim ile, 0.1-0.2 ml miktarında korioallantoik boşluğa enjekte edilir. Açılan delik, bir damla sıvı yapıştırıcı yada eritilmiş parafin ile kapatılır, İnokulasyondan sonraki 24 saatlik gözlem süresinin sonunda ölen embriyolu yumurtalar, kaydedilerek değerlendirmeye alınmaz ve atılır. Yumurtaların 35-37°C’de 4-7 gün inkubasyonuna devam edilir. Bu süre içinde 24 saat aralıklarla yumurtaların canlılık muayenesi yapılır. Ölü veya ölmekte olan embriyoları içeren yumurtalar ve inkubasyon periyodunun sonunda canlı kalan tüm yumurtalar buzdolabında 1 gece bekletilir. Bu sürede ölmeleri ve kan damarlarının çekilmesi sağlanır.

Korio Allantoik Sıvının (CAS) Toplanması

Biyogüvenlik kabini içerisinde, steril malzemeler (eğri uçlu makas, pens, pipetler, tüpler vb.) hazırlanır. CAS’ları toplanacak yumurtalar, öncelikle üst kısımları %70 Ethanol yada seyreltilmiş tentürdiyot ile ıslatılmış pamuk yardımıyla silinerek dezenfekte edilir. Hava kesesini belirleyen çizginin 1-2 mm üzerinden makas yardımı ile kesilerek yumurta kabuğu kaldırılır. Hava boşluğunu sınırlayan yumurta zarı, yumurta sarısına zarar verilmeden açılır. Elektrikli pipettor ve pipet yardımıyla korio-allantoik sıvı (CAS), yumurta sarısına zarar verilmeden toplanır. Toplanan sıvı eritosit ve hücre birikintilerinin uzaklaştırılması amacıyla 3000 rpm’de 5 dk. santrifüj edilir. Ayrıca, AIve Newcastle hastalığı virusları çok sınırlı sayıda hücre kültüründe üremekle birlikte izolasyon çalışmalarında primer hücre kültürlerinden Civciv Embriyo Fibroblast (CEF) hücre kültürü ve devamlı hücre hattı olan Madin Darby Canine Kidney (MDCK) hücre hattı da kullanılır.

Virus İdentifikasyonu

Santrifüj edilen korio-allantoik sıvılar AIVnun Teşhisinde HA Test Metodu’na göre HA aktivitesi varlığı yönünden test edilir. HA aktivitesinin varlığı, yüksek ihtimalle Influenza A virusu ile infeksiyonu gösterir. İzole edilen bu virusun identifikasyonu amacıyla aynı CAS’lara AIVnun Teşhisinde HI Test Metodu’na göre işlemlere devam edilir ve tüm yapılan işlemler ve sonuçlar kayıt edilir. Hemaglutinasyon tespit edilemeyen materyallere ait inokulumların, negatif olarak raporlanmadan önce gerekirse ETY’da tekrar pasajları yapılır. Avian Influenza A Virusunun varlığı, AIVnun Teşhisinde Agar Jel Immunodiffusion (AGID) Testi’ne göre test yapılarak nükleokapsit veya matrix antijenlerinin ortaya konulmasıyla da doğrulanır. Bu iki antijen bütün influenza A virusları için ortaktır. Bu testte kullanılacak antijen infekte olmuş allantoik sıvının konsantre edilmesiyle veya korioallantoik membranın ekstraksiyonu ile elde edilir. Hazırlanan antijen bilinen pozitif ve negatif serumlarla test edilir. Ayrıca alınan sıvap örneklerinden ve SPF ETY’na ekimler sonucu elde edilen allantoik sıvılardan Real Time RT-PCR testi ile hızlı bir şekilde Avian Influenza Virus A Matrix, H5, H7, N1, H5N1 Proteinlerinin Tespiti’ ne göre sonuca ulaşılır. Real Time PCR testi ile elde edilen sonuçların, embriyolu SPF yumurtaya ekim ve HA-HI testi teşhis yöntemleri iledoğrulamaları yapılır.

Intravenöz Patojenite Index Testi (IVPI)

AIVnun izole edilmesi halinde bu hastalığın sürüden en hızlı bir şekilde eradikasyonu yapılmalıdır. Eradikasyon için uygun stratejinin belirlenmesi açısından, izole edilen suşun virulensinin tespit edilmesi gerekmektedir. Bu nedenle izole edilen viruslar Intravenöz Patojenite Indeks Testi (IVPI)’ne göre patojenite testlerine tabi tutulur ya da H5/H7 proteinlerinin bölünme bölgelerinin dizin analizi yapılır.

Üretilen inflüenza virüsü, 10 kat PBS ile sulandırılır.0,1 ml inokulum 10 adet 6 haftalık SPF piliçe IV yolla verilir. Bu hayvanlarda gelişen infeksiyonun seyri değerlendirilerek virüsün patojenitesi belirlenir. İnfeksiyon oluşmamışsa 0 puan, Hafif seyirli ise 1 puan, Ağır seyirli ise 2 puan, Ölüm gerçekleşirse 3 puan olarak değerlendirilir.

Toplam puanın hayvan sayısına bölündüğü durumda sonuç 1,2 ve yukarısında ise virüs yüksek patojen (HP); altında ise düşük patojen (LP) olarak saptanır.

KORUYUCU HEKİMLİK, AŞILAR Aşılar verildikleri canlıda immun sistemi uyararak vücudu hastalıklara karşı aktif bağışık hale getiren maddelerdir. Hayvanları infeksiyoz hastalıklardan yapay yolla korumak amacıyla kontrollü koşullarda belli patojenlere karşı immun yanıtın uyarılmasına AŞILAMA denir.

Belli bir infeksiyondan aşılama yoluyla korunmak için 4 önemli ölçüt vardır:

1.İmmun yanıtın hastalıktan korunmayı sağlayıp sağlamadığının bilinmesi gereklidir.

2.Aşılama ile alınacak riskler, hastalığın vereceği zarardan fazla olmamalıdır.

3.Aşı uygulamasından önce, popülasyonun o hastalıkla karşılaşma riski göz önünde bulundurulmalıdır.

4.Sürübağışıklığı göz önünde bulundurulmalıdır. (%70-80)

AŞILAMADAN ÖNCE DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN DURUMLAR:

Hayvan sayısı doz belirlemede önemlidir. Hayvanların yaşı aşının tipini belirlemede ve uygulama yolunun saptanmasında önemlidir. Ayrıca aşılanacak hayvanlar aynı yaş grubu içinde olmalıdır. Hayvanlar yumurtlama periyoduna girmeden aşılama tamamlanmalıdır. Her işletme için aşılama kartları tutulmalıdır. Maternal antikor durumu, hayvanlarda maternal antikor varsa aşılama zamanı buna göre seçilmelidir. Revaksinasyondan önceki antikor durumu. Hayvanın yetiştirme yönü. Komşu çiftliklerde, bölgede hastalık durumu belirlenmeli ya da bilinmelidir. Sürünün sağlık durumu bilinmelidir. Kümesteki hijyenik koşullar ve yemlik ve sulukların durumu değerlendirilmelidir.

AŞILAMA SIRASINDA DİKKAT EDİLECEK DURUMLAR

Aşı prospektüsü okunmalı ve prospektüse uyulmalıdır. Aşı uygulayıcıları temiz başlık, tulum, eldiven ve çizme giymelidir. Aletler gözden geçirilmelidir. Kümesteki tüm hayvanlar aşılanmalıdır. Yarım kalan veya sulandırıldıktan sonra 3-4 saat geçmiş aşılar kullanılmamalıdır. Günü geçmiş ve şüpheli aşılar kullanılmamalıdır.

İçme suyu ile aşılama yapıldığında dikkat edilmesi gereken noktalar: Aşılamadan en az iki saat önce su verilmemelidir. Aşı ile beraber verilecek suyun hayvanların iki saat içinde tüketebilecekleri miktarda olması gerekir. Su temiz, klorsuz, yumuşak ve herhangi bir kimyasal madde içermemeli, su klorlu ise 1-2 gün bekletilmeli ve ondan sonra aşılamada kullanılmalıdır. Aşılama suyuna 1/40 oranında yağsız süt ya da 2 gr/lt hesabı ile süt tozu katılmalıdır. Suluklar deterjansız temiz su ile fırçalanarak temizlenmelidir. İçme suyu ile uygulanan aşıların kapağı karıştırılacağı suyun içinde açılmalıdır.

Püskürtme yöntemiyle aşı uygulamasında dikkat edilecek noktalar: Kümesin havalandırma sistemi yeterli olmalıdır. Sürüde solunum yoluyla ilgili herhangi bir hastalık bulunmamalıdır. Aşılama sırasında kümesin havalandırma sistemi kapatılmalı, aşılamadan 30-60 dakika sonra açılmalıdır. Sıcak havalarda bu süre kısaltılabilir. Kullanılacak alet amaca uygun ve damlacık büyüklüğü mikometreden küçük olmalıdır. Hayvanların hepsinin önerilen dozda aşı almalarına dikkat edilmelidir. Aşılama bittikten sonra virus ile bulaşık şişe ve enjektör gibi malzemeler uygun şekilde imha edilmelidir.

AŞILAMADAN SONRA DİKKAT EDİLECEK NOKTALAR

Bütün stres faktörleri ve olumsuz etkiler ortadan kaldırılmalıdır. Hayvanlara iyi bakım ve besleme uygulanmalıdır. Aşı reaksiyonlarından meydana gelen ölümlerde, ölü hayvanlar imha edilmelidir. Aşılamadan 15-20 gün sonra kan alınarak, hayvanların bağışıklık durumu incelenir. Yeterince bağışıklık oluşmamış ise uygun bir süre sonra aşılar tekrarlanmalıdır.

AŞILAMADA OLUŞABİLECEK BAĞIŞIKLIK DUZEYİNE ETKİ EDEN FAKTÖRLER

Aşının dozu, hazırlanması, titresi, muhafazası, liyofilizasyonu, aşılama yolu, aşılanan canlının yaşı gibi bireysel faktörler, maternal antikor durumu, adjuvantlar, antibiyotikler.

AŞI DOZU: Her aşının yeterli bağışıklık verecek dozu, deneysel epruvasyon çalışmaları ile sahada uygulanmadan önce saptanır. Mikroorganizmaları içeren ölü ve canlı aşılarda bu doz, aşının içindeki mikroorganizma sayısı ile belirlenir. Kullanıma hazır aşılar, standart dozda tüketime sunulur. Aşı dozu; vücut ağırlığına ve yaşa göre formüle edilmez. Her bir hayvana verilecek aşı dozu aynıdır. Çünkü aynı tür içindeki küçük ve büyük hayvanların antijene duyarlı hücre sayıları arasında önemli bir fark yoktur.

AŞI UYGULAMA YOLLARI

Aşıların uygulama yolları; –aşının tipine, –oluşturulması istenen immun yanıtın tipine –bağışıklığın etkili olması istene yere göre değişir.

Kanatlılarda kullanılan aşılama yolları aşağıdaki gibidir;

Deri altı, Deri içi, Derinin çizilmesi, kasiçi (IM), peritoniçi (IP), damariçi ( IV), Intratracheal, İçme suyu ile, Taban yatağı yolu, Aerosol yol, Tüy folliküllerine sürme, Hava keseleri yolu, Kanat derisine batırma, Ağız yolu, İntra orbital.

İDEAL BİR AŞI NASIL OLMALIDIR?

1. İyi bir koruma sağlamalıdır.

2. Uzun süreli koruma sağlamalıdır.

3. Minimum yan etkili ve güvenli olmalıdır.

4.Genetik olarak stabil olmalıdır.

5. Ucuz olmalıdır.

6. Transport ve depolama sırasında etkinliğini yitirmemiş olmalıdır.

AŞILAMALARDA YETERSİZ BAĞIŞIKLIK NEDENLERİ

İmmun sistem gelişmeden erken dönemde aşılama: Aşı yapılması bireylerde immun sistemi uyarmaktadır. İmmun sistem gelişmeden yapılan aşılar etkili olmamaktadır.

Maternal antikorların aşıyı nötralize etmesi: Eğer aşı, civcivlerde yüksek düzeyde maternal antikor olduğu dönemde yapılır ise vücutta bulunan antikorlar aşıyı nötralize edeceği için yeterli bağışıklık oluşmayabilir.

Herhangi bir nedenle immunosupresyon: Stres faktörleri veya hastalıklara bağlı olarak şekillenen geçici veya kalıcı immununosupresyon aşılamalarda hata ile sonuçlanır.

Kötü bakım-besleme ve hijyenik koşullar: İyi bir biyogüvenlik sistemi uygulanmadığında, hastalık etkenleri kümese girdiğinde, yeteri kadar bağışık olmayan kanatlılar hastalıktan etkilenir.

AŞILARLA İLGİLİ YAYGIN PROBLEMLER

Üretim Hataları Sahada etkisi olmayacak bir aşı suşunun üretimde kullanılması Aşı dozunun yetersiz olması Liyofilizasyon ve ambalajlama hataları

Uygulama Hataları Deneyimsiz kişilerin uygulaması Prospektüse uyulmaması Son kullanma tarihi geçmiş aşıların kullanılması Aşının fazla veya az sulandırılması Her hayvanın eşit ve tam doz aşılanmaması

Aşı Suşuyla İlgili Unsurlar Virus/bakterinin antijenik gücünün zayıf / kuvvetli olması Virus/Bakterinin immunojenik gücünün zayıf / kuvvetli olması Saha viruslarından farklı antijenik yapı Aşı virusunun genetik olarak stabilitesi

Fiziksel Faktörler Aşının transport, depolama ve uygulama öncesi olumsuz koşullarda kalması.

HASTALIKLARA GÖRE SEÇİLECEK AŞILAMA YÖNTEMLERİ

• Burun-göz aşılama yöntemi: Newcastle, İnfeksiyöz bronşitis, Gumbaro, İnfeksiyöz laryngotraheitis

• Gaga daldırma yöntemi ile aşılama: ND, IB

• Sprey yöntemi ile aşılama: ND, IB, IBD

• İçme suyu yöntemi ile aşılama: ND, IB, IBD, ILT, AE

• Enjeksiyon yöntemi ile aşılama: ND, IB, Gumboro, Marek hastalığı, EDS-76, Swollen Head Sendromu (Şişkin Baş Sendromu), İnfeksiyöz Koriza, Tifo, Koli, Kolera, Mikoplazma

• Folliküler yöntem ile aşılama: Tavuk çiçeği, ILT

• Kanat zarına batırma yöntemi ile aşılama: Tavuk çiçeği

• Kloakal yöntemle aşılama: ILT

NEWCASTLE HASTALIĞI

Aşılar aktif ve inaktif virus aşıları olmak üzere iki grupta toplanır. Burun veya göze damlatma yöntemi: Canlı lentojenik aşılarla yapılmaktadır. HB1, F ve LaSota geniş ölçüde kullanılmaktadır. İçme suyu ile aşılama: 40 kısım suya 1 kısım yağsız süt katılması gerekmektedir. Aşı virusu olarak HB1,Clon 30 ve LaSota en çok kullanılır. Sprey veya aerosol yolla aşılama: Aşı suşu olarak LaSota, Clon 30 ve HB1 kullanılmaktadır.

Enjeksiyonla aşılama: daha çok göğüs kasına uygulanır. Kanat zarına batırma ve kloaka yolu ile aşılama: az tercih edilir.

İNFEKSİYÖZ BRONŞİTİS

Attenue aşılar;1 günlük civcivlere sprey, gaga daldırma veya burun göze damlatma yoluyla. Daha yaşlı hayvanlarda içme suyu, göze damlatma ve aerosol yolla verilir.

MAREK

Monovalan ve bivalan aşılar kullanılmaktadır. Orta virulensli MHV suşlarından ileri gelen hastalıklarda monovalan aşılar yeterlidir. Çok virulent MHV suşlarından ileri gelen hastalıklarda bivalan aşılar veya yeni hazırlanan klon aşılar kullanılır.

AVIAN ENSEFALOMYELİTİS

Canlı ve inaktif aşılar kullanılır. Canlı aşıların hazırlanmasında 1143 suşu kullanılmaktadır.

GUMBORO

Canlı aşılar; mild, intermediate ve hot olarak gruplanır.

Mild aşılar: İmmunsupresyona yol açmazlar. Güvenilirlerdir.

Intermediate aşılar: Günümüzde en fazla kullanılan IBD aşılarıdır. Orta düzeyde maternal antikorları aşıp, iyi bir bağışıklık sağlarlar.

Hot aşılar: Orta ve yüksek düzeyde maternal antikorları aşıp iyi bir bağışıklık sağlarlar. İmmunsupresyona neden olabilirler.

İnaktif aşılar:Yağ adjuvantlı olarak tek veya kombine olarak piyasaya sürülürler. Canlı aşılar ile aşılanan hayvanlarda oluşan bağışıklığın etkinliğini ve süresini uzatmak amacıyla kullanılırlar.

Rekombinant aşılar: IBD virusunun VP2 antijeni, viral ve maya hücrelerinden ekspre edilmiş ve elde edilen ürün yüksek düzeyde immunojenik bulunmuştur.

İNFEKSİYÖZ LARİNGOTRACHEİTİS

Aşılamalarda; Göz-burun, Sprey, İçme suyu yöntemleri uygulanır.

ŞİŞKİN BAŞ SENDROMU (SHS)

Etçi damızlık ve yumurtacı tavuklar, canlı attenue bir aşıyı takiben kullanılan yağ adjuvantlı inaktive bir aşı ile korunabilirler.

TAVUK ÇİÇEĞİ

Kanat zarına özel aleti ile batırlarak yapılır. Bacak tüylerinden 4-5 tane yolunarak, buraya aşı materyaline daldırılmış sert bir fırça ile, foliküllere ters yönde,2-3 kez sürmek suretiyle hayvanlar aşılanır. 7-14 gün sonra, oluşan lezyonlar değerlendirilir.Lezyonun varlığı aşının tuttuğunu ifade eder.

AŞILAMA PROGRAMLARI

YUMURTACI PILIÇ VE TAVUKLARDA ÖRNEK BIR AŞI PROGRAMI :

YAŞ AŞININ CİNSİ AŞILAMA YÖNTEMİ

1. GÜN MAREK (Rispens) İNTRAMUSCULAR

İNFEKSİYÖZ BRONŞİTİS (H120)

GÖZ DAMLASI

1 -3. GÜN KOKSİDİOZİS İÇME SUYU, ORAL

7. GÜN NEWCASTLE (HB1) SPREY, İÇME SUYU

8 İLE 14. GÜN GUMBORO (Intermediate) İÇME SUYU

7. HAFTA NEWCASTLE (LaSota) BURUN, GÖZ DAMLA, İÇME SUYU, SPREY

12. HAFTA AVİAN ENSEFALOMİYELİTİS

KANAT ZARI, GÖZ DAMLASI

FOWL POX

İÇME SUYU İNFEKSİYÖZ LARYNGOTRAHEİTİS

16. HAFTA NEWCASTLE (inaktif) BURUN, GÖZ DAMLA, İÇME SUYU, SPREY

İNFEKSİYÖZ BRONŞİTİS(inaktif)

İÇME SUYU

REOVİRUS GÖZ DAMLASI, INTRAMUSCULER

EDS-76 INTRAMUSCULER

BROİLERLER TAVUKLARDA ÖRNEK BIR AŞI PROGRAMI:

YAŞ AŞININ CİNSİ AŞILAMA YÖNTEMİ

1. GÜN NEWCASTLE (HB1) SPREY

İNFEKSİYÖZ BRONŞİTİS (H120)

SPREY

MAREK İNJEKSİYON,İN OVO

7 -10. GÜN NEWCASTLE (HB1) SPREY, İÇME SUYU

14 -18. GÜN İNFEKSİYÖZ BRONŞİTİS (Mass)

İÇME SUYU, SPREY

GUMBORO (İntermediate) İÇME SUYU

21 -24. GÜN GUMBORO (İntermediate) İÇME SUYU

28 -30. GÜN NEWCASTLE (LaSota) İÇME SUYU, SPREY

TİCARİ HİNDİ SÜRÜLERİ İÇİN ÖRNEK BIR AŞI PROGRAMI:

YAŞ AŞININ CİNSİ AŞILAMA YÖNTEMİ

1. GÜN NEWCASTLE (HB1) İÇME SUYU

7. GÜN SHS İÇME SUYU

14. GÜN NEWCASTLE (LaSota) İÇME SUYU

6. HAFTA HİNDİ ÇİÇEK AŞISI DERİALTI ENJEKSİYON

8. HAFTA SHS İÇME SUYU

10. HAFTA NEWCASTLE (LaSota) İÇME SUYU

HİNDİ

YAŞ

10. GÜN

2. HAFT

6. HAFT

12. HAF

18. HAF

24. HAF

Ülkemizbronşitiegg droerisipel,

BAZI İ

Fatro -

BIO-MA ÖZELL

BIO-MAüretilmiViral süvakumlagünündeaşılamaTemiz vetkilenmtutulara UYGUL

DAMIZLIK

N

TA

TA

FTA

FTA

FTA

zde kanatlıs, infeksiyöp sendrom , tavuk tifos

İLAÇ FİR

Neuva Kan

AREK HVT-

LİKLERİ:

AREK HViş Hindi üspansiyon anarak kapae sadece bidan 15 günve dezenfe

mekte, hayvak Marek ha

LAMA ŞEK

KLAR İÇİN

ılarda aşılaöz laryngotr76, viral ar

su, paratifo

RMALARI

natlı Aşılar

T- Marek Ha

VT, SPF emHerpesvir

uygun bir satılmıştır. Lir aşılama i

n kadar sonrekte edilmişvanlar yaşaastalığına er

KLİ VE DO

N ÖRNEK B

AŞININ C

TRT (can

NEWCA

NEWCA

NEWCA

PASTEU(inaktif)

PMV-3 (i

NEWCA

PASTEU(inaktif)

PMV-3 (i

ama aktif racheitis, katiritis, hindive koksidio

ININ AŞIL

rı

astalığına K

mbriyolu yurus suş stabilizerde

Liyofilize aşile hayvanlra yeterli deş bir çevre

amlarının ilkrken yakalan

OZAJ:

BIR AŞI PR

CİNSİ

nlı)

STLE (canl

STLE (canl

STLE (inak

URELLA/ E

inaktif)

STLE (inak

URELLA/ER

inaktif)

olarak; Neanatlı çiçeğii rhinotrachozisde kulla

LARI:

Karşı Liyofil

umurtalardan(HVT) Fss dalgasıyşı yüksek dearın yeterineğere yükse

eye yerleştirk 2-3 haftanması önlen

ROGRAMI:

lı)

lı)

ktif)

ERİSİPEL

ktif)

RİSİPEL

ewcastle hai, avian ens

heitis, tavukanılmaktadır

lize Canlı Aş

n elde edileFC 126 yla hücredenerecede immnce korunmelir ve 20-2rilen hayvaalarında yaşnmelidir.

:

AŞILAMA

SPREY

SPREY

SPREY

İNJEKSİY

İNJEKSİY

İNJEKSİY

İNJEKSİY

İNJEKSİY

İNJEKSİY

astalığı, Guefalomyelit

k anemisi, kr.

şı

en fibroblakullanılara

n elde edilemunite sağla

ması sağlanm5 gün sonu

anlarda aşılşlı hayvanl

A YÖNTEM

YON

YON

YON

YON

YON

YON

umboro, intis, Marek h

koriza, paste

ast doku küak hazırlaerek liyofilizar. Yaşamlamaktadır. İmunda da tamlama açıkçalarla temast

Mİ

nfeksiyöz hastalığı, erollozis,

ültüründe anmıştır. ze edilip arının ilk mmunite

mamlanır. a pozitif tan uzak

BIO-MAotomati

BIO-MA ÖZELL SPF emHerpesvHücreyeYaşamlİmmunibir çevryaşamlaerken ya UYGUL Göğüsteyaşta aş

BIO-MD ÖZELL SPF emVirus CHücreyeYaşamlİmmuniTemiz vetkilenmtutulara UYGUL Göğüstyaşta aş BIO-MA ÖZELL BIO-MAkültürünsuşu kulİki viralcryo kor

AREK HVk bir şırınga

AREK HVT

LİKLERİ:

mbriyolu yumvirus suş (He bağımlı viarının ilk güite aşılamadreye yerleştiarının ilk 2-akalanması

LAMA ŞEK

en kas içi yoşılanması tav

D-VAC-Mar

LİKLERİ:

mbriyolu yumCVI 988 suşue bağımlı viarının ilk güite aşılamadve dezenfekmekte, hayvak Marek ha

LAMA ŞEK

ten kas içi yşılanması tav

AREK HVT

LİKLERİ:

AREK HVTnde üretilmillanılarak hl kültür ayrıruyucu için

T her hayva ile enjekte

T FROZEN-M

murtalardanHVT) FC 12irus suşu doününde uyg

dan 15 gün kirilen hayva3 haftalarınönlenmelid

KLİ VE DO

olla hayvanvsiye edilir

rek Hastalığ

murtalardanu kullanılarirus suşu doününde uyg

dan 15 gün kkte edilmiş bvanlar yaşamastalığına er

KLİ VE DO

yolla hayvanvsiye edilir

T + SB-1-Ma

:

T+SB-1, SPiş Hindi He

hazırlanmış cı ayrı olarak

nde süspanse

van için sade edilir. 1-2

Marek Hast

n elde edilen6 kullanılar

ondurulmuş gulanan tek kadar sonraanlarda aşılanda yaşlı haydir.

OZAJ:

n başına 0.2 .

ğına Karşı D

n elde edilenrak hazırlanmondurulmuş gulanan tek kadar sonrabir çevreye ymlarının ilk rken yakalan

OZAJ:

n başına 0.2.

arek Hastalı

PF embriyolerpesvirus sucanlı bir aşı

k tavuk embe ediip dond

dece 0.2 mgünlük yaş

talığına Kar

n fibroblast rak hazırlan ve sıvı nitrbir aşılama

a yeterli değama açıkça yvanlarla te

ml dozunda

Dondurulm

n fibroblast mıştır. ve sıvı nitrbir aşılama

a yeterli değyerleştirilen2-3 haftalar

nması önlen

2 ml dozund

ığına Karşı

lu yumurtaluş (HVT) Fıdır. briyo fibrobdurularak sı

ml dozda kaşta uygulanm

rşı Donduru

doku kültürnmıştır. rojende (-19hayvanları

ğere yükselirpozitif etkil

emastan uza

a yalnızca b

muş Canlı Aş

doku kültür

rojende (-19hayvanları

ğere yükselirn hayvanlarrında yaşlı hnmelidir.

da yalnızca b

Dondurulm

ardan elde eFC 126 ve M

lastında külını nitrojend

s içi olarakması tavsiye

ulmuş Canlı

ründe üretil

96 °C)’de sabaşarılı bir

r. Temiz ve lenmekte, hak tutularak

bir kez uygu

şı

ründe üretil

96 °C)’de sabaşarılı bir

r. da aşılama hayvanlarla

bir kez uygu

muş Bivalen

edilen fibroMarek Hasta

ltüre edilmide saklanmı

k tercihen ge edilir.

ı Aşı

lmiş Hindi

aklanmıştır.r şekilde kore dezenfektehayvanlar

Marek hast

ulanır. 1-2 g

lmiş Tavuk

aklanmıştır.r şekilde kor

açıkça pozia temastan u

ulanır. 1-2 g

nt Canlı Aşı

oblast doku alık virusunu

ş, toplanmııştır. (-196 °

göğüsten

rur. e edilmiş

talığına

günlük

Herpes

rur.

itif uzak

günlük

un SB-1

ş ve °C).

UYGUL Hazırlangünlük y MAREK KOMP MAREKdoku küHerpesvHücreyeBir doz UYGUL MAREKyalnızca1-2 gün BIO-VA

KOMP BIO-VAhazırlankapatılmgelişir. UYGU Göz ya çözdürüdamlayıİçme suuygulam Uygulamgerekli Aşağıdagösterm

LAMA ŞEK

nmış aşı teryaşta aşılan

K VAC Biva

POZİSYON

K VAC BIVültüründe ürvirus suş MDe bağımlı ikher bir suş

LAMA ŞEK

K VAC BIVa bir kez uy

nlük yaşta aş

AC B1-Newc

POZİSYON

AC ‘‘B1’’, Nnmıştır, embmış, Titre: 1

ULAMA ŞE

da burun iülür. Bir damı alıncaya kuyu yoluylama için gere

manın yapılolan su mika verilmiş o

mektedir:

KLİ VE DO

rcihen bacaknması tavsiy

lent Frozen

NU VE ÖZ

VALENT Fretilmiş nonD-NEV-1 (

ki virus suşuiçin, 1500 P

KLİ:

VALENT Fygulanır. şılanması ta

castle Hasta

NU VE ÖZ

Newcastle Hbriyolu SPF06.5 EID50/d

EKLİ:

içerisine damla burun d

kadar ya da da: Şişenin içekli olan içm

lacağı hayvktarı değişirlan tablo he

T

0

OZAJ:

ktan kas içi ye edilir.

n-Marek Ha

ELLİKLE

ROZEN, SPn patojenik HCVI 988) ku dondurulmPFU’dan da

ROZEN, gö

avsiye edilir

alığına Karş

ZELLİKLE

Hastalık virF yumurtalardoz’dan az d

amlatma: Şdeliğine ve bdamla diğerçeriği az mikme suyu mik

anın yaşı, m. er civciv için

Tavuğun ya

0-2 haftalık

3-4 haftalık

6-12 haftalık

12 haftalık ü

yolla hayva

astalığına K

ERİ:

PF embriyoHindi Herpe

kullanılarak muş ve sıvı naha az içerm

öğüsten kas

r.

rşı Liyofilize

ERİ:

rusunun atterda kültüre değildir. İm

Şişenin içeribir damla açr göze yayılktar su içerktarına katıl

mevsim ve ç

n, minimum

aşı Su (ml’d

7-10

10-2

k 20-6

üzeri 50-8

an başına 0.

Karşı Dondu

olu yumurtaesvirus suş hazırlanmışnitrojende (

mez.

s içi yolla ha

e Canlı Aşı

enüe B1 (Hiedilmiş, liy

mmunite, aşıl

iği damlalıkçık göze damlıncaya kadaisinde çözdlır.

çevre sıcakl

m ve maksim

miktarde)

0

20

60

80

2 ml dozda

rulmuş Biva

lardan elde HVT FC 12ştır. (-196 °C)’de

ayvan başın

itchner) suşuyofilize edililamadan 10

k içerisindekmlatılır. Kaar tutulur. ürülür, sonr

ığına bağlı

mum su mik

rı

a uygulanır.

alent Canlı

edilen fibro26 ve Kanat

e saklanmış

na 0.2 ml do

u kullanılarip, vakum a

0-15 gün son

ki fizyolojikanatlı hayvan

ra bu karışım

olarak aşıla

ktarını

1-2

Aşı

oblast tlı

ştır.

ozunda

rak altında nra

k suda nlar,

m,

ama için

BIOVAC KOMP Bio-VacClone CTitre: 10 ENDİK Bio-VacBio-VacherhangBio-Vacedilmişt KULLA Üç haftaİntraoku BIO-VA

KOMP BIO-VAvirusunukapatılmSOTA‘’HitchneoldukçaBununlahastalığ KULLA Az miktdüşünül Gerekli göre değ BIO-VA

KOMP Aşı, Neaz değil

C CLONE-N

POZİSYON

c Clone, SPCL suşunu, l06.5 EID50/do

KASYONLA

c Clone, Nec Clone, Biogi bir respirac Clone, brotir.

ANIM TAL

a ara ile 2 aular, sprey y

AC La Sota-

POZİSYON

AC ‘’LA SOun attenüe e

mıştır. Titre’ suşu, hem er ‘‘B1’’ suşa güvenli bira birlikte, vğa karşı kısm

ANIM TAL

tar su içerislen su mikta

olan su mikğişiklik gös

AC NDV 6/1

POZİSYON

wcastle Hasldir. NDV 6

Newcastle H

NU:

PF embriyolliyofilize edozdan az de

ARI:

ewcastle haso-Vac LaSoatorik reaksoyler, yumu

LİMATI:

aşılama ve sya da içme s

Newcastle H

NU VE ÖZ

OTA’’, embedilmiş LaS: 106.5 EID5

antikor yanşundan dahar suştur. İmirusun uygu

mi olarak ko

LİMATI:

sinde şişe içarına katılır

ktarı, uygulsterir.

10-Newcastl

NU VE ÖZ

stalık virusu6/10 suşunun

Hastalığına

lu yumurtaladilmesi ve veğildir.

stalığından ota kadar imsiyona nedenurtacı ve dam

onra 8 haftasuyu yoluyl

Hastalığı’na

ZELLİKLE

briyolu SPF Sota suşu’nd

0 /dozdan aznıt hem de ia güçlü bir imunite, aşıl

ulanmasındaorunurlar.

eriği çözdür.

ama yapılac

le Hastalığı

ZELLİKLE

unun NDV n immunolo

Karşı Liyof

arda kültürevakumlanara

korunmadammunojenikn olmaz. mızlıkların

alıkken ve 6la.

a Karşı Liy

ERİ:

yumurtalardan hazırlanz değildir. Limmunite süimmunize elamadan 10an bir kaç g

ürülür, sonra

cak hayvanı

ına Karşı C

ERİ:

6/10 suşu ilojik potansi

filize Canlı

e edilmiş, Nak mühürlen

a spesifiktir.ktir ancak aş

tekrar aşılam

6 ayda bir te

yofilize Canl

rda kültüre enmıştır, liyoLentojenik vüresi bakımetme gücüne0-15 gün songün sonra in

a bu karışım

ın yaşına, m

Canlı Attenüe

le hazırlanmiyeli yüksek

Aşı

Newcastle hanmesi şeklin

şılanmış kan

ması (boost

ekrar uygula

lı Aşı

edilmiş, Neofilize edilipvirus grubunından, Asple sahiptir. Anra başlar.

nterferensten

m uygulama

mevsime ve

e Aşı

mıştır. Titre:ktir ve aşılam

astalık virusnde hazırlan

natlı hayvan

ter) için tav

aması yapıl

ewcastle Hap, vakum altna dahil ‘’Llin’in ‘’F’’ s

Aynı zaman

n dolayı hay

için gerekli

çevre sıcak

: 106.5 EID5

mayı takibe

sunun nmıştır.

nlarda

siye

lır.

stalık tında

LA suşu ve da

yvanlar

i olduğu

klığına

0/dozdan en

respirato DOZAJ Aşı şu y- Okulodamla bolunur. - İçme smiktardkatılır. Ş Tüm hayapılaca BIO-VA BIO-VAedilmiş,

SULAN Kanatlı ENDİK BIO-VAtavsiye Damızlıyumurtabirlikte KULLAHer bir Boynuntavuklaryapılma Bu aşılaaşısı ile üretim pantikorl BI-VAC

KOMP BI-VACkapatılmhazırlan

orik problem

J VE UYGU

yollarla uygo-nazal yollburun deliği

suyu yoluydaki su içeriŞişe çalkala

ayvanların üağı hayvanı

AC REO-Ka

AC REO, ta, kanatlı reo

NDIRILMI

reovirus, at

KASYONLA

AC REO, kaedilmiştir. ıklarda ve ya üretimine kullanılmas

ANIM VE Ddoz, suland

n gerisinde srda, BIO-VAası tavsiye e

ama programdamızlıklar

periyodu sülar vasıtasıy

C 1-Kanatlı İ

POZİSYON

C 1, embriymış, İnfeksiynmıştır. Titr

mlere neden

ULAMA M

gulanabilir: la: şişenin ine uygulanı

la: şişenin isinde çözdü

anır. Elde ed

üniform bir şn yaşına, m

anatlı Viral

avuk embriyovirusun bir

IŞ AŞININ

ttenüe edilm

ARI:

anatlı viral t

yavrularındabaşlamadan

sında elde eDOZAJ:

dırılmış aşın

subkutan olAC REO ile

edilir.

mı, yumurtlrın tekrar aş

üresince kanyla yavrulara

İnfeksiyöz B

NU VE ÖZ

olu SPF yumyöz Bronşitre: 104 EID5

n olmaz.

METODU:

içeriği dilüeır. Burun de

içeriği, klorürülür. Aşıladilen aşılı su

şekilde aşılamevsime ve ç

Tenosynovi

yoları ve CEr suşu ile ha

HER DOZ

miş Calnek 1

tenosynovit

a kanatlı virn önce inaktedilmiştir.

nın 0.2 ml’si

arak enjektee; 7. günde,

lamaya başlşılaması ile

natlı viral tena koruma sa

Bronşitis’e K

ZELLİKLE

murtalarda tis virusunun0/dozdan az

entte çözdüreliğindeki d

r içermeyenama için geu, hayvanlar

anmasını saçevre sıcakl

itis’e Karşı L

EF kültürlerazırlanmış, c

ZU İÇİN K

1143 suşu:

tise karşı da

ral tenosynoktif aşı ve ye

ini içerir.

e edilir. Yük, 6. haftada

lamadan öncbirleştirilir

nosynovitisağlanır.

Karşı Liyof

ERİ:

kültüre edilun Massachuz değildir.

rülür. Bir dadamlayı hay

n bir kaynakrekli içme sra uygulam

ağlayacak sulığınına gör

Liyofilize C

rinde tekrarlcanlı liyofili

KOMPOZİS

103.2 TCID5

amızlık sürü

ovitise karşıetiştirme per

ksek ve erkve 10. hafta

ce (17-18. h. Böylelikle

se karşı koru

filize Canlı A

lmiş, liyofilusetts H 120

amla göz içevanların sol

ktan elde edisuyu miktaradan önce i

u miktrarı; ure değişir.

Canlı Aşı

lanan pasajlize aşıdır.

SYON:

50 /dozdan az

ülerinin ilk a

korumada riyodu süres

en infeksiyoada olmak ü

haftalar) inae, damızlıklaunur ve mat

Aşı

lize edilip, v0 suşu kulla

erisine ve iklumasından

ilen az bir rına şişe içeriyice karıştı

uygulamanı

larla attenüe

z değildir.

aşılaması ol

en iyi sonusince canlı

on riski olaüzere üç aşı

aktive edilmar yetiştirmternal kayna

vakum altınanılarak

kinci bir n emin

riği ırılır.

ın

e

larak

çlar, aşının

n lama

miş Reo me ve

aklı

nda

Yüksek aktivite 10-15 gtavuklar KULLA Şişenin olan içmAŞILA a) 2-4 hb) 8-12 Bununlayapılmaarasındayumurtl BI-VAC KOMP BI-VACMassachkapatılmDaha önkullanılyanıt olu AŞILA BIVACkoşullara) 2-4 hb) 8-12 Bununlayapılmaarasındaİkinci a BIO-VA ÖZELL BIO-VAHastalığkullanıl

k derecede agösterir, bu

gün sonra ger hastalığa k

ANIM:

içeriği az bme suyu mikMA PERİY

haftalıkken Bhaftalıkken

a birlikte, ikalıdır. Ayrıca en azındanlama periyo

C 2-İnfeksiyö

POZİSYON

C 2°, embriyhusetts H52

mış,. Titre: 1nce H120 sumasına rağmuşturur.

MA PERİY

C 2° İnfeksiyrında olmalı

haftalıkken Bhaftalıkken

a birlikte, ikalıdır. Ayrıca en azındanşılamadan s

AC LS-H120

LİKLERİ:

AC LSH120ğı LaSota vearak hazırla

attenüe edilmuna rağmen elişir; bununkarşı yüksek

bir miktar suktarına katılYODU VE

BI-VAC 1 in BI-VAC 2

kinci aşılamca, yukarıdan 7 günlük b

odu boyunca

öz Bronşitis

NU VE ÖZE

yolu SPF yu2 suşu kulla104 EID50/douş ( BI-VACmen patojen

YODU VE

yöz Bronşitiıdırlar. (YumBI-VAC 1° n BI-VAC 2

kinci aşılamca, yukarıdan 7 günlük bsonra hayva

0-İnfeksiyöz

0, embriyolue attenue edanmıştır, liy

miş H 120 sbelirgin bir

nla birlikte, k bir korum

u içerisinde lır. PROGRA

ile aşılama,2 ile tekrar a

ma, yumurtlaa belirtilen abir aranın oa hayvanlar

s’e Karşı Liy

ELLİKLER

umurtalardanılarak hazıoz’dan az dC 10) ile aşınik aktivite

PROGRA

is’e karşı ikmurtacılar vile aşılama

2° ile tekrar

ma, yumurtlaa belirtilen abir aranın oanlar, tüm yu

z Bronşitis V

u SPF yumudilmiş İnfekyofilize edili

suşu, birkaç r immun yaaşılamadan

maya sahiptir

çözdürülür

AMI (Damız

aşılama.

amanın başlaşı uygulamolması tavsiy

korunmuş

yofilize Can

Rİ:

a kültüre edırlanmıştır,

değildir. ılanan hayvgöstermem

AMI:

kinci aşılamve damızlık

a; aşılama.

amanın başlaşı uygulamolması tavsiyyumurtlama

Ve Newcastl

urtalarda küksiyöz Bronip, vakum a

günlük civanıtı stimülen birkaç günr.

r, sonra bu k

zlıklar ve y

langıcındanmaları ve diğ

ye edilir. İkolur.

nlı Aşı ( 2’n

dilmiş, İnfekliyofilize ed

vanların tekrmiştir. Hızlı u

ada kullanılklar için):

langıcındanmaları ve diğ

ye edilir. periyodu bo

le Hastalığı

ültüre edilmşitis virusun

altında kapa

civlerde bile eder. İmmun sonra, inte

karışım, uyg

yumurtacıla

sonra birkağer canlı aşı inci aşılama

ci Aşılama)

ksiyöz Brondilip, vakum

rar aşılamasuzun süreli

lmalıdır. Ka

sonra birkağer canlı aşı

oyunca koru

ına Karşı Li

miş, attenue enun Massacatılmıştır.

le çok zor punite aşılam

erferensten d

gulama için

ar için)

aç hafta içer uygulamaladan sonra t

)

nşitis virusunm altında

sında kuvvetli bir

anatlılar iyi

aç hafta içer uygulamal

unmuş olur

iyofilize Ca

edilmiş Newchusetts H 1

atojenik madan dolayı,

gerekli

risinde arı tüm

nun

r immun

sağlık

risinde arı

.

anlı Aşı

wcastle 120 suşu

İmmunikaç günhastalığ AŞININ Okulo-nher civc İçme suuygulamiçeren shayvanı BIO-VA

ÖZELL BIOVAhazırlanher iki igün son KOMP Newcas/dozdanKanatlı Titre: 10 AŞININ Sprey-yElde ediönce ka Okulo-nher civc İçme suuygulamiçeren shayvanı ENCEF

KOMP ENCEFhazırlan

ite aşılamadn sonra bunuğa karşı yük

N KULLA

nazal yol: şcivin gözüne

uyunda kulma için gereuyu dağıtımın yaşı, mev

AC ND-IB-N

LİKLERİ:

AC ND-IB, enmıştır. Herinfeksiyona nra en yükse

POZİSYON

stle hastalık n az değildirİnfeksiyöz 03.5 EID50 /

N HAZIRL

yöntemi: şiilen süspan

arışmış olma

nazal yol: şcivin gözüne

uyunda kulma için gereuyu dağıtımın yaşı, mev

FAL-VAC-K

POZİSYON

FAL-VAC, Knmış ve emb

dan 15 gün sunla birliktesek bir koru

ANILMASI

şişe içeriği se ve burun d

llanımı: şişekli olduğu mdan önce dvsim ve çev

Newcastle H

en yüksek dr ne kadar ta

karşı iyi biek düzeye u

NU:

k virusunun,r. Bronşitis vdozdan az d

LANMASI V

şe içeriği disiyon atomiasına dikkat

şişe içeriği se ve burun d

llanımı: şişekli olduğu mdan önce dvsim ve çev

Kanatlı Ensef

NU VE ÖZE

Kanatlı Ensbriyolu SPF

sonra pik düe, aşılamadaunmaya sah

VE DOZA

su içinde çödeliğine bir

e içeriği az düşünülen i

dikkatlice kare sıcaklığın

Hastalığı Ve

düzey güvenavuklarda, inr koruma salaşır.

liyofilize c

irusunun liydeğildir.

VE KULLA

istile suda çizer tank içit edilir.

su içinde çödeliğine bir

e içeriği az düşünülen i

dikkatlice kare sıcaklığın

efalomyelitis

ELLİKLER

sefalomyelitF yumurtalar

üzeye ulaşıran birkaç gühiptir.

AJ:

özündürülürr damla dam

miktar su içiçme suyu marıştırınız. Ana göre değ

e İnfeksiyöz

nliği sağlamnterferensteağlanmış ol

canlı attenüe

yofilize can

ANIMI:

çözündürülüine aktarılır

özündürülürr damla dam

miktar su içiçme suyu marıştırınız. Ana göre değ

s’e Karşı Li

Rİ:

tis virusunurda kültüre

r; bununla bün sonra, int

r; uygun şekmlatılır.

çerisinde çömiktarına kaAşılama içinğişiklik göst

Bronşitis’e

mak için, emen dolayı uysa bile, imm

e B1 (Hitchn

nlı attenüe M

ür. r, aşısal süsp

r; uygun şekmlatılır.

çerisinde çömiktarına kaAşılama içinğişiklik göst

iyofilize Can

un Calnek 1edilmiş, liy

beraber tavuterferensten

kilde damlat

özdürülür, satılır. Şişeyin gerekli olaterir.

Karşı Canl

mbriyolu SPFygulamadanmunite, uygu

ner) suşu. T

Massachuset

pansiyonun

kilde damlat

özdürülür, satılır. Şişeyin gerekli olaterir.

nlı Aşı

143 suşu kuyofilize edili

uklar aşılamn dolayı, tav

atan nozıl ku

sonra bu kari çalkalayınan su mikta

lı Liyofilize

F yumurtalan birkaç günulamadan 1

Titre: 106.5 E

tts H120 su

püskürtmed

atan nozıl ku

sonra bu kari çalkalayınan su mikta

ullanılarak ip ve vakum

mdan bir vuklar

ullanılır,

rışım nız ve aşı arı;

Aşı

arda n sonra 0-15

EID50

şu.

den

ullanılır,

rışım nız ve aşı arı;

mlanarak

kapatılmHafifçe gücü ne ENDİK EnsefaloyumurtaarasıdırDiğer aş2 aylıktaşılama UYGUL Şişe içemiktarınaktarılır IBA-VA Kanatlı karşı kokadar, ödaha düartırır. Asonrada

KOMP IBA-VAD78 suşkanatlı hvirüs sutatmink ENDİK IBA-VAimmunisüreyle haftası ckatılarakizolasyoİmmuni UYGUL Az miktolduğu

mıştır.Aşı titattenüe edi

edeniyle ens

KASYONLA

omyelitise bacı ve damız. Aşılanacakşılamalarla an küçük ya, yumurtlam

LAMA ŞEK

eriği aşı az mna denk hayr. Dağıtım y

C -İnfeksiyö

hayvan damorumadaki pözellikle broüşük ürün (5Ayrıca infekan tekrar me

POZİSYON

AC, liyofilizşu ile hazırlhayvan dam

uşu, immunokar bir immu

KASYONLA

AC, broyleriteyi oluşmavarolan macivarındadırk ve hatta don, v.s.) alınite, materna

LAMA ŞEK

tardaki su içdüşünülen s

tresi: 103 EIilmiş, fakat sefalomyelit

AR VE UY

bağlı yumurzlıkların aşık tavuklarınarasında 14a da yumurtma periyodu

KLİ:

miktardaki byvan sayısınyapılmadan

öz Bursal H

mızlıklarındproblemi artoylerlerde g50-150 gramksiyon hayveydana gelir

NU VE ÖZ

ze ve vakumanmış, çeşit

mızlıklarındaosüpressif gun yanıt sağ

ARI:

rlere, damızasında yeteraternal kaynr. Çiftliklere

doğrudan konmış olmasıal antikor dü

KLİ:

çerisinde şişsu miktarına

ID50/doz’danyüksek entetise karşı ya

YARILAR:

rtlamadaki dılanmasından, sağlık dur4 günlük birtlama dönemundan en azı

bir su içerisina üniform şönce aşı içe

Hastalığa (G

da Gumborottırmıştır. B

gecikmiş ve m) kalitesinevanlar arasınr.

ZELLİKLE

mlanarak mütli aşamalaran gelen SP

gücünü ve pğlamaktadır.

lık ve yumurlidir. Aşılamnaklı antikore infeksiyon

oruma önlemına rağmen,üzeyine bağ

şenin içeriğa katılır.

an az değildierotropizmeaygın olarak

düşüşü ve oa, en uygun rumları iyi or zaman aralmindeki tavından 1ay ö

inde çözündşekilde uygueren su iyic

Gumboro Ha

o hastalığınıu hastalık, stam olmaya

e ve diğer anda bir kez

ERİ:

ühürlenmiş rdan geçirilePF embriyolpatojenitesi . Titre: 103 E

urtacılara uyma için en urların zıt etknun girmesimleri (dezin, yaşamlarınğlı olarak aşı

ği çözdürülü

ir. e sahip, Calk kullanılma

olası civciv aşılama ya

olmalıdır.lığının olma

vuklar aşılanönce yapılm

dürülür, sonulanması içe karıştırılm

astalığı) Ka

ın hızla yaysıklıkla yükan gelişme, şılamalardageliştiği zam

bir aşıdır, Gerek attenüelu yumurtalsürekli olarEID50/dozda

ygulanabiliruygun yaş, tkisinden korini geciktirm

nfeksiyon, ‹hnın 12-15’inılamadan 10

ür; bu karışı

nek 1143 suaktadır.

ölümlerini şı, 3’üncü v

ası tavsiye enmamalıdır;

malıdır.

nra etikette bçin gerekli smalıdır.

arşı Liyofiliz

yılması, bu vksek mortali

kesimde daa immunosuman endem

Gumboro hae edilmiş vearda kültüreak kaybetman az değild

r; bir uygulatavuklarda drunmak içinmede görülehepsi içeri –nci gününde0-15 gün so

m uygulam

uşu, yüksek

engellemekve 4’üncü ay

edilir. ; bu nedenle

belirtilen dosu miktarına

ze Canlı Aş

viral infeksiiteye neden aha düşük kuprassif etki

mik hal alır v

astalık viruse resmi kayne edilmiştir

miştir, fakat dir.

ama, uzun sdikkate değn, yaşamlarıen zorluklar– hepsi dışae aşılama önonra gelişir.

ma için gerek

k immun

k için, ylar

e

oz a

ı

iyona olduğu

karkas, iyi ve

sunun naklı . Bu

süreli ğer bir ının 3. r hesaba arı›, nerilir.

kli

IBA-VA

KOMP IBA-VAiçermekvarlığınembriyoedilerekHer bir ENDİK IBA-VAimmuni KULLA IBA-VAkaynaklyayılmaAşılamahayvanı Broyleraşılanmyapılma Yumurgünlerdaşılama Aşılamasonra geAşılama LAR-VA

ÖZEL LAR-VAİnfeksiykapatılm İmmunibir kaç gtavuklarTitre: en ENDİK

C ST-İnfeks

POZİSYON

AC ST, İnfektedir. Aşınında bile etkiolu yumurtak liyofilize edoz; 102 EI

KASYONLA

AC ST, İnfeizasyonunda

ANIM VE D

AC ST, oldulı antikor baa yeteneğinda için tavsiyın yetiştirilm

rler: Yüksemalıdır. Düşüalıdır.

rtacılar: Yüde olmak üze 14’üncü vea içme suyuelişir. aya karşı kli

AC-İnfeksiyö

LLİKLERİ:

AC Embriyyöz Laryngomıştır.

ite aşılamadgün sonra br hastalığa kn az 103.5 TC

KASYONLA

siyöz Bursa

NU VE ÖZ

eksiyöz Burın içerdiği sli bir immu

alarında kültedilmiştir. D50’den dah

ARI:

eksiyöz Bura endikedir.

DOZAJ:

ukça yüksekariyerini aşmdedir. ye edilen yame özelliğin

ek düzey maük antikor d

üksek materere iki aşılae 21’inci güu yoluyla uy

inik olarak

öz Laryngo

:

yolu SPF yuotracheitis s

dan 10- 15 gbununla birlkarşı yüksekCID50

ARI.

l Hastalığa

ZELLİKLE

rsal Hastalıksuş, üstün inun yanıt oluştüre edilmiş

ha az olmay

rsal Hastalığ.

k invaziv yema ve aşılan

aş; hayvanınne (yumurta

aternal antikdüzeylerinde

rnal antikor ama uygulanünler arasındygulandığınd

herhangi bi

tracheitis’e

umurtalarda suşunun haz

gün sonra piikte, aşılamk bir korunm

a Karşı Liyof

ERİ:

k virusununnvasiv özellşturabilme yş ve daha so

yacak şekild

ğa karşı, bro

etenekte oldnmış civcivl

n maternal aacı, broyler)

kor varlığınde ise, aşılam

düzeyine sanmalıdır. Düda yapılmalda etkili olm

ir reaksiyon

e karşı Liyof

edilmiş hepzırlanmıştır,

ik düzeye umadan birkaçmaya sahipt

ofilize Canlı

n kısmen atteliklere ve myeteneğine sonra stabiliz

de aşı virusu

oyler, yumu

duğu için, çoler arasında

antikor düze) göre değişm

da, broyler ma 8 ve 10 g

ahip civcivlüşük antikolıdır. maktadır. İm

n belirlenme

ofilize Canlı

patosit duku, liyofilize e

ulaşır; bununç gün sonratir.

Aşı

enüe edilmimaternal kay

sahiptir. Virze edici solü

u içerir.

urtacı ve dam

ok erken yaa hızlı ve ün

eyine ve aşılmektedir.

civcivleri 1günlük yaşla

lerde, 18’incr düzeyine

mmunite aşı

emiştir.

Aşı

ularda kültüedilip, vakum

nla beraber , interferens

iş bir suşunuynaklı antikorus, SPF tavüsyonda süs

mızlıkların

aşlarda mateniform bir şe

lanacak kan

3-15 günlükar arasında

ci ve 25’incsahip civciv

ılamadan 10

üre edilmiş um altında

tavuklar aşısten dolayı,

u orların vukların spanse

ernal ekilde

natlı

kken

ci vlerde,

0-14 gün

ılamdan

İnfeksiy AŞININ Şişe içedamlatılSağlıklı Broyler Yumuryaşta ) 2 VAIOL-

KOMP VAIOLedilmiş Aşı titrebununla UYGU 3) Sulanhaftalıkyapılır). AŞI KO İnokula OL-VAC

ÖZELL Oldukçavasıtasıybir immuzun sügün sonreaksiyogrubu v KOMP OL-VAimmunoVirus, ßmetodu)Aşı titre

yöz Laryngo

N KULLAN

eriği su içindlır. ı ve 21 günl

rler: 21-28

rtacılarda: 2’nci aşılam

-VAC-Kana

POZİSYON

L-VAC, embsuşu kullan

esi: 104 EIDa birlikte, ha

ULANMAS

ndırılmış aşktan daha kü.

ONTROLL

ayon yerinde

C-Newcastl

LİKLERİ:

a zengin antyla güçlend

munite sağlarüreli olarak anra başlar veona yol açm

viruslar, v.s.

POZİSYON

AC tavuk emojenik suşu ß-propiolakt) esi: 100 PD5

otracheitis a

NILMASI V

de çözündür

lük yaştan b

günlük yaşt

c4-6 haftalıma

tlı Çiçeğine

NU VE ÖZE

briyolu SPFnılarak hazır

D50/doz’dan aastalığa karş

I:

ı içerisine iüçük hayvan

LERİ

e nodüler bi

e Hastalığın

tijenik matedirildiği içinr. Yağlı bileantikor ürete 25 gün son

maz ve inakt) yumurtaya

NU:

mbriyosundakullanılarakton ile inakt

50/doz'dan a

aşısal profla

VE DOJAZ

rülür; her ci

büyük hayva

ta 1’inci aşı

ık yaşta 1’in

e Karşı Liyo

ELLİKLER

F yumurtalarrlanmış, liyoaz değildir. şı kısmi bir

ğneyi daldırnlara uygula

ir şişkinliğin

na Karşı Ya

eryale sahipn, OL-VAC,eşikler, deretimini stimünra pik nokttive edildiğia taşımaz.

a kültüre edik hazırlanmtive edilmiş

az değildir.

aksisinde.

Z:

ivcivin gözü

anlarda kull

ılama. 40 gü

nci aşılama

ofilize Canlı

Rİ:

rda kültüre ofilize ediliAşılamadakoruma, uy

rılır, sonra kama yapıldı

n oluşumu a

ağ Emülsifiy

p olduğu ve , aşılanmış teceli bir antüle eder. Hataya ulaşır. i için, hasta

ilmiş Newcmıştır. ş ve zayıf m

üne ve buru

lanılmalıdır

ünlük yaşta

, yumurtaya

ı Aşı

edilmiş, Kaip, vakum an yaklaşık 1ygulamadan

kanadın derğı zaman sa

aşılamanın b

ye İnaktif Aş

mineral yağtavuklara uztijen salınımastalığa karş

OL-VAC, alık ajanların

castle Hastal

mineral yağ i

un deliğine b

.

2’nci aşılam

a başlamada

anatlı Çiçekltında kapat10 gün sonrn birkaç gün

ri katı delineadece bir iğn

başarılı oldu

şı

ğda stabil emzun süreli v

mını destekleşı koruma inaşı sonrası hnı (mikoplaz

lık virusunu

ile emülsifiy

bir damla

ma

an ( 15-20 h

k virüsün atttılmıştır. ra immuniten sonra mev

erek uygulane ile aşılam

uğunu göste

mülsiyon ve oldukça yer ve bundanokulasyondherhangi birzmalar, lök

un oldukça

ye edilmişti

haftalık

tenue

e gelişir; vcuttur.

anır ( 6 mayı

erir.

yüksek an dolayı dan 15 r ozis

ir (Salk

KULLA OL-VAbirlikte aşılanmKullanımda boyuaşağıda 1. aşılam2. aşılamBu aşılaattenüe da içmeuygulambroyler OL-VAC

ÖZEL OLVACstabil emyüksek özellikleHastalığOLVACyumurta KOMP OLVAColdukçaedilmiştAşı titre KULLA Bir günlKullanımuygulanUygulamİçme su

OL-VA

ÖZELL OL-VAimmunoVirus, in

ANIM VE D

AC, bilhassa bazı durum

masında da km öncesi ku

undan subkuverilen şem

ma: 18-20. gma: 18-20. hama programbir aşı ön-u

e suyu yoluyma yeterlidiiçin 18-20.

C ONE DAY

LLİKLERİ:

C ONE DAYmülsiyon vave uzun süre bir günlükğa karşı korC ONE DAYa yoluyla ge

POZİSYON

C ONE DAYa immunojentir. Sonra puesi: İnaktif N

ANIM VE D

lük broylerlm öncesi ku

nır. ma dozu, ya

uyu ya da sp

AC 1000-New

LİKLERİ:

AC 1000 tavuojenik suşu naktive edil

DOZAJ:

yumurtacı mlarda (örnekullanılabiliruvvetlice çautan olarak maya göre ugünlerde, haftalarda. mı hayvanlauygulama yayla yapılabir. Bu uygulgünlerde 0

Y-Newcastle

:

Y, oldukça asıtasıyla güreli bir immk civcivlerinruma aşılamY’in aşılameçebilen has

NU:

Y, embriyonik bir suşuurifiye edilmNewcastle H

DOZAJ:

lerin aşılanmuvvetlice ça

aşamın ilk gprey şeklind

wcastle Has

uk embriyokullanılaraklmiş ve zayı

ve damızlıkğin; güçlü br.

alkalanan OLinokule edil

uygulanır.

arı yaşamlarapılması önlir. Canlı aşlama; yumu.3-0.5 ml'di

e’a Karşı İn

zengin bir aüçlendirilmi

munite sağlarn aşılanmas

madan 10-15ma sonrası ya

stalık etkenl

lu tavuk yuu kullanılaramiş ve zayıfHastalık virü

masında tavalkalanan OL

gününde 0.1de attenüe ed

stalığına Ka

osunda kültük hazırlanmıf mineral y

kların koruybir immunit

L-VAC, terlir. Her hay

rının ilk ayınerilir. Bu uyşı ile birkaç urtacılar içinir.

naktive Edil

antijenik maiştir. Bu nedr. Uygulam

sında endike5 gün sonra an etkileri yleri (mycop

umurtasında ak hazırlanmf mineral yaüsü 50 PD5

vsiye edilmiLVAC ONE

1 ml/hayvandilmiş bir a

arşı Yağ Em

üre edilmiş Nmıştır. yağ ile emül

yucu aşılamte gerektiğin

rcihen göğüyvan için uy

ında korumaygulama, 3-kez uygula

n yumurtlam

lmiş Yağ Em

ateryale sahdenle uygul

ma dozları oledir. başlar.

yoktur ve aşplasmalar, lö

geliştirilenmıştır. Virusağda emülsi0/doz'dan az

iştir. E DAY, boy

ndır. şı ile birlikt

mülsifiye İna

Newcastle H

lsifiye edilm

asında tavsinde), broyle

üsten intramygulanacak d

a sağlamadı-4 günlükke

ama yapılmıma periyodu

mülsifiye Aş

hiptir. Etkisilama yapılmdukça düşü

şı inaktive eökozis virus

, Newcastles, ß-propiolaifiye edilmiz değildir.

yunda subk

te tedavi, tav

aktif Aşı

Hastalık vir

miştir (Salk

iye edilir. Berlerin

muskular oladoz, 0.5 ml'

ığı için, canen okulo-naış hayvanlar

undan önce 0

şı

i, yağ adjuvmış tavuklarük olduğu iç

edildiği için sları v.b.) ta

e hastalık viakton ile in

iştir (Salk M

kutan yolla

vsiye edilm

rusunun old

metodu) Do

Bununla

rak ya 'dir ve

nlı azal ya ra, bir 0.5 ml,

vantta rda çin aşı

aşımaz.

irusunun aktive

Metot)

mektedir.

dukça

ozajı az

olduğun KOMP Aşı titre KULLA OL-VATerciheDoz: 18Canlı atnazal ya GUMB-

ÖZELL GUMB-immuno İÇERİK 1 doz aş ENDİK İnfeksiy UYGUL GUMB-Aşı, 0.5 EDS-VA

ÖZELL EDS-VA KOMP Bir doz ENDİK EDS (E KULLA EDS-VA

ndan bu aşı

POZİSYON

esi: İnaktif N

ANIM VE D

AC 100 , tümn boyundan

8-20 günlükttenüe bir aşa da içme su

-VAC-İnfeks

LİKLERİ:

-VAC İnaktojenik suşun

K:

şı en az 105.

KASYONLA

yöz Bursal H

LAMA ŞEK

-VAC, dam5 ml deri altı

AC-EDS -76

LİKLERİ:

AC, inaktiv

POZİSYON

içerir: İnak

KASYONLA

Egg Drop Se

ANIM VE D

AC damızlı

broilerlere

NU:

Newcastle H

DOZAJ:

m broylerlern deri altı olk her hayvanşı ön-uygulauyu yoluyla

siyöz Bursa

tive Bursal nu içerir.

.5 EID50 İnak

ARI:

Hastalığında

KLİ VE DO

mızlık tavuklı yol ile boy

6 Hastalığın

ve edilmiş A

NU:

ktive edilmiş

ARI:

endrom)76 i

DOZAJ:

ıklar ve yum

endikedir.

Hastalık virü

rin aşılanmalarak uygulan için 0.25 mama yapılm

a yapılabilir

al Hastalığın

hastalığı vi

ktif IBD vir

an korur.

OZAJ:

larda 18 hafyundan ya d

na Karşı Ya

Adenovirus

ş Adenoviru

için profilak

murtlayan sü

üsü 100 PD

asında tavsiyanması tavsml dozdur.

ması önerilir.

na Karşı.

irüsünün ha

rüsü içerir.

ftalık yaşta da kas içi yo

ağ Emülsifiy

127’den üre

us 127 : 100

ktik aşılanm

ürülerde ED

D50/doz'dan a

ye edilir. siye edilir.

. Bu uygula

fif mineral y

tavsiye edilolla göğüste

ye İnaktif Aş

etilmiş yağ

00 HAU’da

ma.

DS’76’ya ka

az değildir.

ama, 3-4 gün

yağlı adjuva

lir. en uygulanır

şı

emülsifiye i

n az değildi

arşı tavsiye e

nlükken oku

ant içindeki

r.

inaktif aşıd

ir.

edilir.

ulo-

i yüksek

ır.

Bu aşı, yyanıt oluDoz: 0.5kas içi o REO-VA REO-VAsahip ka

KOMP Her dozaz değil ENDİK REO-VAiçin tavsnormal REO-VAkarşı, yavasıtasıy KULLA Damızlı CORI-V

ÖZEL CORI-VC’nin ol KOMP Her 0.5 Haemopserotip C ENDİK Kanatlı UYGUL Birinci aşılamaAşı, yumuygulan

yüksek riskuşturarak m5 ml ve yumolarak uygu

AC-Kanatlı

AC, hücre kanatlı viral t

POZİSYON

z için (0.5 mldir.

KASYONLA

AC, kanatlısiye edilmişbir aşılamayAC, damızlavrularda geyla koruma

ANIM VE D

ıklara, 0,5 m

VAC 3-Kana

LLİKLERİ:

VAC 3, formldukça imm

POZİSYON

ml’lik doz;philus paragC: 3.109 CF

KASYONLA

hayvan Ko

LAMA ŞEK

aşılamadan dan sonra dmurtacı ve dnmalıdır.

k olan ( yummükemmel bmurtlamanınulanır.

Viral Teno

kültürü süsptenosynovit

NU:

ml); İnaktive

ARI:

ı viral tenosştir. Aşı, yetyı takiben, blıkları yumuelişecek erksağlar.

DOZAJ:

ml’lik her bi

atlı Hayvan

:

malin ile inamunojenik su

NU:

; İnaktif Hagallinarum sFU – Sorbita

ARI:

rizası’nın p

KLİ VE DO

sonra yüksdaha güçlü vdamızlıklard

murtlamanınbir koruma sn başlaması

synovitis’e

pansiyonundtis suşu kull

e edilmiş ka

synovitise ktiştirme perbir tekrar aşurtlama periken infeksiy

ir doz, boyn

Koriza’sına

aktive edilmuşundan haz

emophilus pserotip B: 3an monoole

profilaksisi.

OZAJ:

sek derece bve daha uzuda 0.5 ml do

n ilk 30 haftasağlar. ından en az

Karşı İnakt

da kültüre elanılarak ha

anatlı viral t

karşı broylerriyodunda, cşısı olarak uiyodu süres

yona karşı, y

nun dorsal b

a Karşı Yağ

miş, Haemopzırlanmış bi

paragallinar.109 CFU -at – zayıf m

bir koruma sun sürelidir.ozunda göğ

ası ) dönem

3 hafta önc

tive Edilmiş

edilmiş olduazırlanmıştır

tenosynoviti

r ve yumurtcanlı kanatluygulanmakince korur vyavrulara m

bölgesinde s

ğ Emülsifiye

philus paragir aşıdır.

rum serotip İnaktif Hae

mineral yağ

sağlanır bun

ğüsten intram

mde yüksek v

ce boyundan

ş Yağ Emüls

ukça yüksekr.

is virusu : 1

acı damızlıkı viral tenos

ktadır. ve kanatlı v

maternal kay

subkutan yo

e İnaktif Aşı

gallinarum s

A: 3.109 CFemophilus pile 0.5 ml’y

nunla birlikt

muskular yo

ve sürekli a

n deri altı, g

sifiye Aşı

k immunoje

107.0 TCID/5

kların aşılansynovitis aş

viral tenosynynaklı antiko

olla enjekte

ı

serotip A, B

FU - İnaktifparagallinaruye tamamlan

te koruma,

olla

antikor

göğüsten

eniteye

50’den

nması şısı ile

novitise orlar

edilir.

B ve

f um nır.

ikinci

İlk aşıla HG-GE ÖZELL HG-GEB ve C’Kültürleabsorbe KOMP Her 0.5 Haemopserotip C ENDİK Kanatlı KULL Yüksek aşılamaAşı, damuygulanİlk aşılahaftalık EDS+G

ÖZELL EDS+Gİnfeksiyaşıdır. KOMP Bir doz 107.5 EID ENDİKEDS 76 KULLA EDS+GAşılamaaşı ile a

ama 4-8 haf

EL-VAC 3-K

LİKLERİ:

EL VAC 3 anin oldukçaer, immunite edilmiştir.

POZİSYON

ml’lik doz;philus paragC: 3.109 CF

KASYONLA

Korizasının

ANIM VE

k düzeyde bidan sonra dmızlık ve yunmalıdır. ama, 4-5 hafkken uygulan

G-VAC-EDS

LİKLERİ:

G-VAC, olduyöz Bursal H

POZİSYON

içerir: İnakD50’dan az d

KASYONLA6(Egg Drop

ANIM ŞEK

G-VAC, yaka programın

aşılanmış ola

ftalıkken, tek

Kanatlı Kori

:

şısı, formala yüksek imtenin süresin

NU:

; İnaktif Hagallinarum sFU – Sorbita

ARI:

n profilaksis

DOZAJ:

ir koruma ddaha güçlü vumurtacılard

ftalıkken venır.

S ’76 Ve İnfe

ukça immunHastalık ( IB

NU:

ktive edilmişdeğil - İnakt

ARI: Sendrom) v

KLİ VE DO

klaşık 18 hafna göre civicacaklardır. B

krar dozu y

iza’ya Karşı

in ile inaktimmunojeniteni uzatmak

emophilus pserotip B: 3an monoole

si.

derecesi ilk ave daha uzuda, deri altı

e tekrar aşıla

feksiyöz Burs

nojenik olanBD) virus’te

ş EDS ’76 ‘tive edilmiş

ve İnfeksiyö

OZAJ:

ftalık yaştakcivler 6 hafBu inaktif a

yumurtlamad

ı Absorbe E

ive edilmiş,eye sahip suve kuvvetle

paragallinar.109 CFU -at – aliminy

aşılamadan un süreli bir

yolla, boyn

aması da, yu

rsal Hastalığ

n Egg Dropen üretilmiş

‘un etyolojiş IBD virusu

öz Bursal H

ki damızlıklftalık yaşta İaşı ile aşılan

dan önceki

Edilmiş İnak

Haemophiluşlarından hendirmek iç

rum serotip İnaktif Hae

yum hidrok

sonra elde immunite s

nun arkasına

umurtlamay

ğa Karşı Ya

p Sendrom 7ştir. Yağ em

k ajanı Adeu: 105.5 EID

Hastalığına p

ların aşılanmİnfeksiyöz Bnma zamanı

4. haftada y

ktif Aşı

lus paragallhazırlanmıştin alüminyu

A: 3.109 CFemophilus psit ile 0.5 m

edilir, bunusağlanmaktaa ve 0.5 ml

ya başlamad

ağ Emülsifiy

76 ( EDS’76mülsifiye adj

enolike virusD50’dan az de

profilaktik a

masında tavBursal Hastnda aktivite

yapılmalıdır

linarum serotır. um hidroksi

FU - İnaktifparagallinaruml’ye tamam

unla birlikteadır. dozunda

dan önce 16

ye İnaktif Aş

6) virus ve juvanlı inak

us EDS ’76 veğildir.

aşılanması.

vsiye edilir. talığa karşı enin artırılm

r.

otip A,

itte

f um

mlanır.

e ikinci

6-18

şı

ktif

virusu:

canlı bir masına

neden oDoz: 0.5 EDS-OL ÖZELL EDS-OLve Newhazırlan İÇERİK 1 doz aşvirüsü i ENDİK Egg Dro KULLA EDS-OLperiyodedilir. İnolduğu buygulanise, aşılaiçindir. G-OLVA

KOMP G-OLVimmunoB-propiedilmiştHer 0.5 İnfeksiymonool ENDİK G-OLVaşılama - Tip B1respirato- 6 hafta

olacaktır. 5 ml. Boynu

LVAC-EGG

LİKLERİ:

LVAC, Eggwcastle hastanır.Virüsler,

K:

şı; en az 80 çerir.

KASYONLA

op Syndrom

ANMA YO

LVAC, EDdundan öncenokülasyonbölgelerde i

nması hayvaama diğer cHayvanlar

VAC-Newcas

POZİSYON

VAC, Newcaojenik suşlaiolakton ile tir. ml dozda; İ

yöz Bursal Heat ile 0.5 m

KASYONLA

VAC, yaklaş programına1 ya da LaSorik mukozalık iken can

un gerisinde

G DROP SYN

:

g Drop Syndalığı virüsün, inaktive ve

PD50 Adeno

ARI:

me’76 ve Ne

OLU VE DO

S ve Newcae damızlık sn için en uyginfekte olmanları EDS’canlı ve inak0.5 ml mikt

stle Ve İnfek

NU:

astle Hastalıarından üretiinaktive ed

İnaktif NewHastalık virml’ye tamam

ARI:

ık olarak 18a göre civci

Sota suşu içezada güçlü bnlı attenüe b

en deri altı v

YNDROME'7

drome’76 ( nün yüksek e hafif mine

ovirüs 127 s

ewcastle has

OZAJ:

astle hastalıürülere ve y

gun yaş 16-2mamış yumur

ye karşı korktif aşılardatarında deri

ksiyöz Bursa

ık virusu veilmiş kombiilmiş aşı, za

wcastle Hastrusu: 105.5 Emlanır.

8 haftalık daivler aşağıderen canlı atbir immunitebir aşı ile İn

veya göğüs

76 Ve Newc

EDS)’ye neimmunojen

eral yağda e

suşu ve en a

stalıklarına

ıklarına karşyumurtacı ta20. haftalar

urtlayan hayruma için y

an önce yapıaltı yolu ile

al Hastalığa

e İnfeksiyözine bir aşıdıayıf mineral

talık virusuEID50’den az

amızlıklarında gibi aşılanttenüe bir ce gelişiminenfeksiyöz B

ten kas içi o

castle Hasta

eden olan Anik antijeni kemülsifiye e

az 100 PD50

karşı korur

şı koruma savuklara kor arasıdır. Avanlar aşıla

yeterlidir. Neılmalıdır. Be aşılanmalı

a Karşı Yağ

z Bursal Haır. l yağda emü

: 108.5 EID50

z değildir. Z

n aşılanmasınmış olacakanlı aşı ile Ne öncülük e

Bursal Hasta

olarak enjek

alıklarına K

Adeno virüsükullanılarak

edilirler.

0 İnaktif New

.

ağlamak amoruyucu aşılncak EDS r

anabilir. Aşıewcastle hau, infeksiyoıdır.

ğ Emülsifiye

stalık virusu

ülsifiye edil

0’den az değZayıf minera

ı için tavsiyktır: Newcastle’ader.

alığa karşı –

kte edilir.

Karşı İnaktif

ün 127 no’lk

ewcastle has

macı ile yumlama olarakriskinin yükının bir kez astalığı duruonun profila

e İnaktif Aşı

unun son de

lerek adjuve

ğildir – İnakal yağ ve So

ye edilmiştir

a karşı – bu

– bu, inaktif

f Aşıdır

lu suşu

stalığı

murtlama k tavsiye ksek

umunda aksisi

ı

erece

e

ktif orbitan

r. Klasik

u,

f aşı ile

aşılama IB-OLV ÖZELL IB-OLVBronchiemülsiy İÇERİK 1 doz aşİnfeksiy ENDİK Newcas KULLA IB-OLVNormal 1. Newcmukoza2. İnfek Bu inakaltı yol HG-OL

ÖZELL HG-OLoldukçaoldukçaKültürleedilmişt KOMP Her 0.5 İnaktif H100 PD5

ENDİK Newcas

zamanında

VAC-Newcas

LİKLERİ:

VAC, yükseitis varyant

yon ile adjuv

K:

şı; en az 108

yöz Bronchi

KASYONLA

stle hastalığ

ANMA YO

VAC, yaklaş aşılama procastle hastalasında iyi biksiyöz Bronc

ktif aşı ile aşile veya göğ

VAC-Kanat

LİKLERİ:

LVAC aşısı, a yüksek ima immunojener, immunittir.

POZİSYON

ml’lik doziHaemophilu50/doz’dan a

KASYONLA

stle Hastalığ

a aktivite art

stle Hastalı

:

ek bağışıklıksuşundan h

vanlanır.

8.5 EID50 İnaitis virüs’ü i

ARI:

ı ve İnfeksi

OLU VE DO

şık 18 haftaogramına gölığı B1 veyair immunitechitis virüsü

şılama anındğüsten kas i

tlı Newcastl

Newcastle mmunojenite

nik suşu kute etkisini ku

NU:

içerir;İnaktius paragallinaz değildir.

ARI:

ğı ve İnfeksi

tışına neden

ığı Ve İnfeks

k gücüne sahazırlanmış

aktif Newcaiçerir.

yöz Bronch

OZAJ:

alık yaştaki öre civcivlea LaSota susağlar.

üne karşı ca

da aktiviteniçi yol ile 0.

le Ve Koriza

Hastalık veye sahip sullanılarak huvvetlendirm

if Haemophnarum serot

iyöz Koriza

n olur.

siyöz Bronş

ahip Newcasbir aşıdır. A

astle hastalığ

hitis’e karşı

damızlık veer hali hazıruşunun canlı

anlı attenue

nin artmasın.5 ml dozda

a’ya Karşı A

e Haemophiuşlarından hahazırlanmıştrmek ve uza

hilus paragatip C: 3.109

a profilaksis

şitis’e Karşı

stle hastalıkAşı inaktive

ğı virüsü ve

korur.

e yumurtacırdaki aşılar iı attenue aşı

aşı ile aşıla

na sebep olua inoküle ed

Absorbe Ed

ilus paragalazırlanmıştıtır. atmak içinza

llinarum ser9 CFU – İna

si.

İnaktif Aşıd

k virüs suşu ve hafif mi

e en az 3.107

sürülere tavile aşılanmıısı ile aşılam

ama.

ur. Aşı ensendilir.

dilmiş İnaktif

linarum serır.

ayıf mineral

rotip A,B,Cktif Newcas

dır.

ve İnfeksiyineral yağ i

7.5 EID50 İna

avsiye edilirış olacaklardma solunum

nin gerisind

if Aşı

rotip A ve C

l yağda emü

C: 3.109 CFUstle Hastalık

yöz çinde

aktif

r. dır.

m

den deri

C’nin

ülsifiye

U - k virüsü

KULLA İlk aşılaaşılamaAşı, der Yumur4-5 haft14-15 h MG-OLEdilmiş

ÖZELL MG-OLve Newİmmun edilmişt KOMP Her dozHastalık ENDİK Mycopl UYGUL Her yaştamamlaAşı, der1) 10-122) 18-20 PM-OLİnaktif A

ÖZEL PM-OLNewcasüretilmiuzatmak KOMP

ANIM VE D

amadan sonrdan sonra dri altı yolla,

rtacılar: talık için 0.5

haftalık için

LVAC-Newc Yağ Emüls

LİKLERİ:

LVAC, inakwcastle Hasta

etkiyi güçletir.

POZİSYON

z içerir: İnakk virüsü 100

KASYONLA

lasma gallis

LAMA ŞEK

taki sağlıklıanır. ri altı yolla, 2 haftalık iç0 haftalık iç

VAC-NewcaAşı

LLİKLERİ:

LVAC, ß-prostle Hastalıkiş kombine k için zayıf

POZİSYON

DOZAJ:

ra yüksek ddaha güçlü v

boynun ark

5 ml 0.5 ml

castle Hastasifiye Aşı

ktive edilmişalık antijenlendirmek ve

NU:

ktive edilmi0 PD50/doz’

ARI:

spticum ve N

KLİ VE DO

ı tavuklarda

boynun arkçin 0.5 ml çin 0.5 ml

astle Hasta

:

opiolakton ik virusu suşbir aşıdır. İnmineral yağ

NU:

düzeyde bir ve daha uzukasına uygu

alığı Ve Myc

ş, oldukça ylerinin birlee süresini uz

iş Mycoplasdan az deği

Newcastle H

OZAJ:

a koruyucu

kasına uygu

lığı Ve Kan

ile inaktive ları ve formnaktive edilğda emülsif

koruma derun süreli bir ulanmalıdır.

coplasma G

yüksek immeştirilmesiylzatmak için

sma gallisepildir.

Hastalığı pro

olarak kulla

ulanmalıdır.

natlı Koleras

edilmiş oldmalin ile inalen kültürlefiye edilmiş

recesi elde eimmunite s

Gallisepticum

munojeniteyele üretilmiş n zayıf mine

pticum 3.10

ofilaksisi

anılır. İmmu

sı İnfeksiyo

dukça yükseaktive edilmr, immun ettir.

edilir; bununsağlanmakta

m İnfeksiyon

e sahip Mycbir aşıdır.

eral yağda e

010 CFU - İn

unite aşılam

nlarına Kar

ek immunojmiş Pasteurel

tkiyi güçlen

unla birlikte adır.

nuna Karşı

coplasma sy

emülsifiye

naktif Newc

madan 2 haft

rşı Yağ Emü

enik güce slla Multocidndirmek ve

ikinci

İnaktive

ynoviae

castle

fta sonra

ülsifiye

ahip da‘dan süresini

0.5 ml’lİnaktiveyağ ve S ENDİK Tavuk v UYGUL PM-OLuygulanİkinci ( OLVACİnaktif A

ÖZELL OLVAC76 viruspropiolaedilmişt KOMP Her 0.5 AdenovEID50’d0.5 ml’y ENDİK Newcas UYGUL OLVAC Normal - Tip B1mukoza OLVACHastalığ ÖZELL OLVACİnfeksiyüretilmi

lik her bir de edilmiş PaSorbitan mo

KASYONLA

ve hindilerin

LAMA ŞEK

LVAC, 0.5 mnmalıdır. destekleyic

C A+B-NewcAşı

LİKLERİ:

C A + B, Nesunun (127 akton ile inatir.

POZİSYON

ml’lik doz;virus 127 suden az değil ye tamamlan

KASYONLA

stle, Egg Dr

LAMA ŞEK

C A + B, da

aşılama pro1 ya da LaSada güçlü bi

C A+-Newcağa Karşı Ya

LİKLERİ:

C A+G, Newyöz Bursal hiştir.

doz içerir: İnasteurella monooleate il

ARI:

n Newcastle

KLİ VE DO

ml dozda en

ci) aşılama 4

castle, Egg

ewcastle Hasuşu) oldukaktive edilm

NU:

; İnaktif Newuşu: 107.5 EID

(her suş 10nır.

ARI:

rop Sendrom

KLİ VE DO

amızlık ve y

ogramına göSota suşu içeir immunite

astle Hastalağ Emülsifiy

:

wcastle Hashastalık viru

naktive edilmmultocida en

e 0.5 ml’ye

e Hastalığı v

OZAJ:

nsenin arkas

4 hafta sonr

Drop Sendr

astalık viruskça immunomiş aşı, zayı

wcastle HasD50’den az d7.5 EID50< ) –

m 76 ve İnfe

OZAJ:

yumurtacı ta

öre civcivleeren attenüe gelişimine

lığı, İnfeksiyye İnaktif Aş

stalığı, Egg usunun oldu

miş Newcan az 100 PDe tamamlanı

ve Kanatlı k

sından deri a

ra uygulanır

rom Ve İnfe

su, İnfeksiyöojenik suşlarıf mineral y

stalık virusudeğil – İnak– zayıf min

eksiyöz Bro

avukların aş

er aşağıda be canlı bir aöncülük ed

yöz Bronşitişı

Drop Sendrukça immun

stle Hastalık50 - Thiomeır.

kolerası infe

altı yolla 3-

r.

eksiyöz Bron

öz Bronşitisrından üretiağda emüls

u: 108.5 EIDktif İnfeksiyneral yağ – S

onşitis’in pro

şılaması için

elirtilenlerlaşı ile Newcder.

is, EDS ’76

rom (EDS 7nojenik antij

k virusu en rsal 0.05 m

eksiyonların

5 haftalık y

nşitis’e Kar

s virus ve Eilmiş kombiifiye edilme

50’den az deyöz BronşitiSorbitan mo

ofilaksisi.

n tavsiye ed

e aşılanmış astle’a karş

Ve İnfeksiy

76)’nın adenjenleri kulla

az 100 PD5

mg – Zayıf m

nın profilak

yaşta

rşı Yağ Emü

Egg Drop Seine bir aşıdıek suretiyle

eğil – İnaktiis virusu: 3.ono oleate q

dilmektedir.

olmalıdırlaşı – bu, resp

yöz Bursal

novirus 127anılarak

50 - mineral

ksisi.

ülsifiye

endrom ır. ß-

e adjuve

if EDS 107.5

q.s ile

ar: iratorik

7 suşu ve

Aşı inak KOMP Bir doz edilmiş Hastalık ENDİK Newcasprofilak KULLA OL-VA Normal yapılmı- Tip B1uygulam- 6 haftainaktif a Canlı ataşılama Aşı, der - Attenuaktivite OLVACİnaktif A

ÖZEL OLVACsuşu ve antijenleKültürleile emül KOMP Bir doz edilmiş serotip A ENDİK

ktive edilmi

POZİSYON

içerir: İnakEDS Aden

k virusu: 10

KASYONLA

stle Hastalığktik aşılanm

ANIM ŞEK

AC A+G, 18

aşılama proştır: 1 ya da La Sması, respiraalıkken canlaşı ile aşılam

ttenüe bir aş zamanında

ri altı yolla,

ue canlı bir artışına ned

C A+HG-NeAşı

LLİKLERİ:

C A+HG, Nİnaktif Haeerinden üreer inaktive elsifiye edilm

POZİSYON

içerir; İnakEDS AdenA,B,C: 3.10

KASYONLA

iş ve zayıf m

NU:

ktive edilmişovirus: 107.

05.5 EID50’de

ARI:

ğı, EDS (Egması.

KLİ VE DO

haftalık da

ogramına gö

Sota içeren atorik mukolı attenüe bima zamanın

şı ile İnfeksa, gelişen im

boynun ark

aşı ile İnfekden olur.

ewcastle Ha

:

Newcastle Hemophilus ptilmiş kombedilmiş ve imiştir.

NU:

ktive edilmişovirus: 107.

09 CFU

ARI:

mineral yağ

ş Newcastle5 EID50’den

en az değil.

gg Drop Sen

OZAJ:

amızlık tavu

öre, civcivle

canlı attenüozada yükseir aşı ile İnf

nda gelişen i

iyöz Bronşimmuniteyi k

kasından 0.5

ksiyöz Bron

astalığı, EDS

Hastalık virüparagallinarubine bir aşıdimmun etkiy

ş Newcastle5 EID50’den

ğda emülsifi

e Hastalık vn az değil - İ

ndrom)76 ve

uklarda tavsi

ere aşağıda

üe bir aşı ileek immunitefeksiyöz Buimmuniteyi

itis’e karşı –kuvvetlendir

5 ml dozda

nşitis’e karş

S 76 Ve İnfe

üsü, Egg Drorum serotip dır. yi güçlendir

e Hastalık vn az değil - İ

ye edilerek

virusu: 108.5

İnaktive edi

e İnfeksiyöz

iye edilir.

belirtilmiş

e Newcastlee gelişimine

ursal Hastalıi kuvvetlend

– bu aşı uygrir.

uygulanma

ı – bu, inakt

feksiyöz Kor

op SendromA ve C oldu

rmek ve uza

virusu: 108.5

İnaktif Haem

adjuvat edi

EID50’den almiş İnfeks

z Bursal Ha

olan aşı uyg

e hastalığınae öncülük edığa karşı – bdirir.

gulaması, in

lıdır.

tif aşı ile aş

riza’ya Karş

m (EDS 76)’ukça immun

atmak için z

EID50’den amophilus pa

ilmiştir.

az değil – İnsiyöz Bursal

astalığının

gulamaları

a karşı – bu der. bu aşı uygul

naktif aşı ile

şılama zama

şı Yağ Emül

’un Adenovnojenik

zayıf minera

az değil – İnaragallinaru

naktive l

aşı

laması,

e

anında

lsifiye

virus 127

al yağ

naktive um

Newcasaşılama DOZAJ OLVACAşı, 0.5 OLVACKarşı İn

ÖZEL OLVACSendromAşı, immedilmişt KOMP Her 0.5 – İnaktigallisep ENDİK Newcasinfeksiy UYGUL YakşalıAşı, 0.5 OLVACYağ Em

ÖZEL OLVACİnfeksiysuşlarınB-propiadjuve e KOMP Her 0.5

stle Hastalığ.

J VE KULL

C A + HG, y5 ml’lik doz

C A+MYC-Nnaktive Edil

LLİKLERİ:

C A+MYC, m (EDS 76)mun etkiyi gtir.

POZİSYON

ml’lik doz ive edilmiş Epticum 3.101

KASYONLA

stle Hastalığyonunun pro

LAMA ŞEK

k 18 haftalı5 ml’lik doz

C B+G-İnfekmülsifiye İna

LLİKLERİ:

C B +G, İnfyöz Bursal Hndan üretilmiolakton ile edilmiştir.

POZİSYON

ml’lik doz

ğı, Egg Drop

LANIM M

yakşalık 18da subkutan

Newcastle Hlmiş Yağ Em

:

oldukça yü) ve Mycoplgüçlendirm

NU:

içerir: İnakEDS Adeno10 C.F.U.’da

ARI:

ğı, Egg Dropofilaksisi

KLİ VE DO

ık yumurtacda subkutan

ksiyöz Bursaaktif Aşı

:

feksiyöz BroHastalık ve

miş, kombineinaktive ed

NU:

içerir: İnak

p Sendrom

METODU:

haftalık yun olarak boy

Hastalığı, EDmülsifiye Aş

üksek immulasma gallis

mek ve süres

ktive edilmişovirus: 107.5

an az değild

p Sendrom

OZAJ:

cı ve damızln olarak boy

al Hastalık,

onşitis’in ikNewcastle e bir aşıdır.ilmiş aşı, za

ktive edilmiş

(EDS 76) v

umurtacı ve yunun arkas

DS ’76 Ve Mşı

unojeniteye septicum anini uzatmak

ş Newcastle5 EID50’den dir.

(EDS 76) v

lıkların aşılayunun arkas

İnfeksiyöz

ki farklı variHastalık vir

ayıf mineral

ş Newcastle

ve İnfeksiyö

damızlıklarsından enjek

Mycoplasma

sahip Newcntijenlerindek için zayıf

e Hastalık vaz değil İna

ve Mycoplas

anmasında esından enjek

Bronşitis V

iyant suşu vruslarının o

l yağda emü

e Hastalık v

öz Koriza’ya

rın aşılanmakte edilmeli

a Gallıseptı

castle Hastaen üretilmiş mineral yağ

virusu: 108.5

aktive edilm

sma gallisep

endikedir. kte edilmeli

Ve Newcastle

ve Massachuldukça imm

ülsifiye edil

virusu: 108.5

a karşı prof

asında endikidir.

cum İnfeksi

alığı, Egg Dş bir aşıdır. ğda emülsif

EID50’den amiş Mycopla

pticum

idir.

le Hastalığın

usetts serotimunojenik

lmek suretiy

EID50’den

filaktik

kedir.

iyonuna

Drop

fiye

az değil asma

na Karşı

ipi,

yle

n az

değil – İEID50) mg – Za ENDİK Newcas KULLA OLVACNormal yapılmı- Tip B1uygulam- 6 haftainaktif a- Canlı aaşılama Aşı, kas OLVACYağ Em KOMP Bir doz edilmiş paragall ENDİK Newcas KULLA Olvac BHastalıkendiked Yumurtdönemin Doz: 0.5 OLVACHastalığ ÖZELL

İnaktive edi– İnaktive

ayıf mineral

KASYONLA

stle, İnfeksiy

ANIM ŞEK

C B + G, ya aşılama proştır: 1 ya da La Sması, respiraalıkken canlaşı ile aşılamattenüe bir zamanında

s içi yolla (g

C B+HG-Nemülsifiye Aşı

POZİSYON

içerir: İnakİnfeksiyöz

linarum sero

KASYONLA

stle, İnfeksiy

ANIM MET

B+HG, dahak ve İnfeksidir.

tlama dönemne girmeden

5 ml. Boyun

C A+B+G-Nğa Karşı Ya

LİKLERİ:

ilmiş İnfeksedilmiş İnfel yağ ve Sor

ARI:

yöz Bronşit

KLİ VE DO

aklaşık olaraogramına gö

Sota içeren atorik mukolı attenüe bima zamanınaşı ile İnfek

a, gelişen im

göğüsten) y

ewcastle, İnf

NU:

ktive edilmişBronşitis votip A,B,C:

ARI:

yöz bronşiti

TODU VE

a önce normyöz Bronşit

minde bu üçn ( 16-17 ha

ndan deri al

Newcastle Hağ Emülsifiy

:

siyöz Bronşeksiyöz Burrbitan mono

tis, İnfeksiy

OZAJ:

ak 18 haftalöre, civcivle

canlı attenüozada yükseir aşı ile İnf

nda gelişen iksiyöz Bronmmuniteyi k

a da ensede

feksiyöz Bro

ş Newcastleirusu 107.5 E 3.109 CFU

is ve infeksi

DOZAJ:

mal aşı progrtis aşısı ile a

ç hastalığa kaftalık yaşta

ltı yolla boy

Hastalığı, İnfye İnaktif Aş

şitis virusu: rsal Hastalıkooleat ile 0.

yöz Bursal H

lık damızlıkere aşağıda

üe bir aşı ileek immunitefeksiyöz Buimmuniteyi

nşitis’e karşıkuvvetlendir

en deri altı y

onşitis, İnfe

e Hastalık vEID50’den a

U

iyoz korizy

ramına göreaşılanmış ol

karşı koruma) tekrar bir

yundan.

feksiyöz Broşı

3. 107.5 EIDk virusu: 105 ml’ye tam

Hastalığın pr

kların aşılanbelirtilmiş

e Newcastlee gelişimine

ursal Hastalıi kuvvetlendı – bu aşı uyrir.

yolla uygula

eksiyöz Kori

virusu 50 PDaz değil – İn

ya karşı aşıla

e canlı, attenlan 7-8 haft

manın daha ir boost aşıla

onşitis, Eds

D50’den az d05.5 EID50 –mamlanır.

rofilaksisi.

ması için önolan aşı uyg

e hastalığınae öncülük edığa karşı – bdirir. ygulaması, i

anmalıdır.

izaya Karşı

D50’den az dnaktif Haem

amada.

nue edilmiş talık yaştaki

yi olabilmeama yapılma

’76 Ve İnfe

değil (her s– Thiomersa

nerilen bir agulamaları

a karşı – bu der. bu aşı uygul

inaktif aşı i

İnaktive Ed

değil – İnaktmophilus

ş Newcastle i piliçlere

esi için yuması gerekir.

feksiyöz Burs

uş 107.5

al 0.05

aşıdır.

aşı

laması,

le

dilmiş

tive

murtlama

sal

OLVACİnfeksiyKültürleile emül KOMP Bir doz edilmiş virusu: TCID50

ENDİK TavuklaİnfeksiyOLVACİnfeksiyaracılığı KULLA Doz: 0.5Aşıyı kusırasındAşılamaBursal Hönce ( 1 OLVACİnfeksiy ÖZELL OLVACBronşitiüretilmiAşı, immedilmişt KOMP Her 0.5 İnaktive’76 Ade3.1010 C ENDİK

C A+B+G, Nyöz Bursal her inaktive elsifiye edilm

POZİSYON

içerir: İnakİnfeksiyöz 1000 HAU’den az deği

KASYONLA

arın, Newcayöz Bursal HC A+B+G ilyöz Bursal Hıyla korunu

ANIM ŞEK

5 ml. Boyunullanmadan

da şişeyi kuva, yetiştirilmHastalığa ka16-18 haftal

C A+B+MGyonuna Karş

LİKLERİ:

C A+B+MGis, Egg Dropiş bir aşıdır.mun etkiyi gtir.

POZİSYON

ml’lik doz e edilmiş İnenovirus: 10C.F.U.’dan a

KASYONLA

Newcastle Hhastalığın oledilmiş ve imiştir.

NU:

ktive edilmişBronşitis v’dan az değil.

ARI:

astle HastalıHastalığınınle aşılanmışHastalık vir

urlar.Bilinen

KLİ VE DO

ndan deri aln önce oda svvetlice çalkme döneminarşı canlı attlık yaş ) aşıl

G-Newcastle şı İnaktive E

:

G, oldukça yp Sendrom . güçlendirm

NU:

içerir: İnaknfeksiyöz Br000 HAU’daz değildir.

ARI:

Hastalığı, İnldukça immimmun etkiy

ş Newcastleirusu: 107.5

ğil - İnaktive

ığı, İnfeksiyn profilaktikş tavuklardarusunun nedn kontrendik

OZAJ:

ltı olarak enıcaklığına (kalayınız.

nde Newcasttenue aşı ilelanırlar.

Hastalığı, EEdilmiş Yağ

yüksek imm(EDS 76) v

mek ve süres

ktive edilmişronşitis viruan az değil

nfeksiyöz Bmunojenik anyi güçlendir

e Hastalık vEID50’den a

e edilmiş İn

yöz Bronşitik aşılanmasıan olan civcden olduğu ikasyonu yok

njekte edilir( 18-220 C)

tle Hastalığe aşılanmış

EDS ’76, Bğ Emülsifiye

munojeniteyeve Mycopla

ini uzatmak

ş Newcastleusu: 107.5 EIve İnaktive

Bronşitis, Egntijenleri kurmek ve uza

virusu: 50 PDaz değil – İn

nfeksiyöz Bu

is, EDS (Egı.

civler yaşaminfeksiyonlaktur.

r. gelmesine

ğı, İnfeksiyöolan tavukl

ronşitis Ve e Aşı

e sahip Newsma gallisep

k için zayıf

e Hastalık vID50’den az e edilmiş My

gg Drop Senullanılarak üatmak için z

D50’den az dnaktive edilursal Hastal

gg Drop Sen

mların ilk haara karşı, pa

izin veriniz

öz Bronşitis larda yumur

Mycoplasm

wcastle Hastpticum antij

mineral yağ

virusu: 50 PDdeğil – İnakycoplasma g

ndrom (EDSüretilmiştir.zayıf minera

değil – İnaklmiş EDS ’7lık virusu: 1

ndrom) ve

aftası süresinasif antikorl

z, aşılama ön

ve İnfeksiyrtlamaya ge

ma Gallısept

talığı, İnfekijenlerinden

ğda emülsif

D50’den az dktive edilmigallisepticu

S 76), . al yağ

ktive 76 106.5

nce, lar

ncesi ve

yöz eçmeden

tıcum

ksiyöz n

fiye

değil – iş EDS um

KanatlılMycopl UYGUL YakşalıprogramaşılanmhayvanlkorunmDoz: 0.5 OLVACKanatlı ÖZELL OLVACKanatlı Aşı inak KOMP Bir doz edilmiş Bursal HTCID50

ENDİK NewcasaşılanmOLVACİnfeksiy KULLA OLVACReovirudamızlıkkorur veDoz: 0.5 SET-VAEmülsif ÖZELL SET-VAsuşların

larda Newclasma gallis

LAMA ŞEK

k 16-17 hafmına göre ca

mışlardır. Dalarda M. gal

ması için aşıl5 ml’lik doz

C B+G+R-NReovirus İn

LİKLERİ:

C B+G+R, NReovirus in

ktive ve adj

POZİSYON

içerir: İnakİnfeksiyöz

Hastalık vir’den az deği

KASYONLA

stle Hastalığması. C A+B+G ilyöz Bursal H

ANIM ŞEK

C B+G+R, nus canlı aşı ikları yumure maternal a5 ml dozda

AC-Tavuklarfiye İnaktif A

LİKLERİ:

AC, oldukçandan üretilm

astle Hastalsepticum inf

KLİ VE DO

ftalık piliçleanlı attenue aha önce 6-8llisepticum lanırlar. zda subkuta

Newcastle Hnfeksiyonun

:

Newcastle Hnfeksiyonunuvant eklen

NU:

ktive edilmişBronşitis v

rusu: 107 TCildir.

ARI:

ğı, İnfeksiyö

le aşılanmışHastalık ve

KLİ VE DO

normal aşılaile aşılanmırtlama döneantikor yoluboyundan d

rda S. EnterAşı

:

a yüksek immiş bir aşıdır

lığı, İnfeksiyfeksiyonunu

OZAJ:

erin aşılanmedilmiş Ne

8 haftalık ininfeksiyonu

an olarak bo

Hastalığı, İnfna Karşı Yağ

Hastalığı, İnnun oldukçanmiş ve uzat

ş Newcastleirusu: 107.5

CID50’den az

öz Bronşitis

ş tavuklardaKanatlı Reo

OZAJ:

ama programş olan hayv

eminde Newuyla yavruladeri altı olar

rıtıdıs Ve S.

mmunojeniter. Kültürler

yöz Bronşitun profilaks

masında endiewcastle Hanaktif M. Gaununa karşı

oyunun arka

feksiyöz Broğ Emülsifiy

nfeksiyöz Ba immunojetmak için za

e Hastalık vEID50’den az değil- Inak

s, İnfeksiyöz

an olan civcovirus infek

mına göre bvanlarda boowcastle Hastarı IBD ve Rrak enjekte

. Typhımurı

eye sahip S.inaktive ed

tis, Egg Drosisi.

ikedir. Normastalığı, İnfeallisepticumı, özellikle y

asından enje

onşitis Ve İnye İnaktif Aş

Bursal hastalenik antijenlayıf minera

virusu: 50 PDaz değil - İnktive edilmi

z Bursal Ha

civler yaşamksiyonuna k

büyüme dönoster olaraktalığı, İnfekReovirustenedilir.

ıum İnfeksiy

. enteritidis dilmiş ve im

op Sendrom

mal kanatlı eksiyöz Bronm aşısı ile aşyumurtlama

ekte edilmel

nfeksiyöz Buşı

lık, İnfeksiyleri kullanılal yağ ile em

D50’den az dnaktive edilmiş Kantlı Re

astalık ve ın

mların ilk hakarşı.

neminde NDk uygulanır. ksiyöz Bursan korunması

yonlarına K

ve S. typhimmmun etkiyi

m (EDS 76)

aşılama nşitis ile önşılanmış olaa döneminde

lidir.

ursal Hasta

yöz Bronşitiarak üretilm

mülsifiye edi

değil – İnakmiş İnfeksiyeovirus 107

nın profilakt

aftası süresin

D, IB, IBD vOLVAC B

al hastalığa ını sağlar.

Karşı Yağ

imurium güçlendirm

ve

nceden an e

alık Ve

is ve miştir. ilmiştir.

ktive yöz

tik

nce,

ve +G+R karşı

mek ve

uzatmak KOMP Her bir typhimu ENDİK Tavukla UYGUL SET-VAendikedinjeksiy RTA LA

AVINEWAŞILAİlk aşılaAşı tekr

B D

Asa

AVINEKONTRKırmızı

BIORALAŞILABroyler İlk Aş

baYumur

İ AbarındırYumur

İ İl

k için zayıf

POZİSYON

0.5 ml’lik durium 109 C

KASYONLA

arda S. ente

LAMA ŞEK

AC, 6-8 hafdir. İkinci aşyon subkuta

ABARATU

W-NewcastlMA PROG

ama: 1. gündrarı : Broylerler:İDamızlıklar

AVINEW vstandart aşıayarlamalar

EW , inaktifRAENDİKı kekliklerde

L H 120 - InMA PROGrler: k aşılama 1.şı tekrarı 3 harındıran çifrta yönlü veİlk aşılama

Aşı tekrarı 3ran çiftliklerrta yönlü veİlk aşılama lk tekrar 4. h

mineral yağ

NU:

doz içerir: İnCFU.

ARI:

ritidis ve S.

KLİ VE DO

ftalık, ticari şılama 14 ven olarak bo

UARLARI:

le'a Karşı LGRAMI: den itibaren

İlk aşılamadr ve yumurt

ve yumurta lama prograr yapılabilirf bir aşı ile b

KASYON: e kullanılma

nfectıous BrGRAMI:

. gün hafta sonra ftliklerde). e damızlık 1. gün

3 hafta sonrarde). e damızlık 1. gün hafta sonra

ğ ile emülsi

naktive edil

. typhimuriu

OZAJ:

yumurta üre 16 haftalıkyunda uygu

:

Liyofilize Ca

n yapılabilir

dan 2-3 hafttacılar:İlk aş

üretimi başamı, lokal er. birlikte uygu

az.

ronchıtıs'e K

(50. günden

civcivler:

a (50. günd

civcivler:

.İkinci tekr

ifiye edilmiş

lmiş S. ente

um infeksiy

retiminde kuk iken uyguulanır.

anlı Aşı

r.

ta sonra. şılamadan 2

şlamadan önepidemiyolo

ulanabilir.

Karşı Liyofi

n sonra kes

den sonra ke

rar 10. hafta

ştir.

eritidis 109 C

yonlarına ka

ullanılan tavulanmaktadı

2-3 hafta ve

nce de inaktojik duruma

filize Canlı A

ime gönder

esime gönde

adan sonra.

CFU – İnakt

arşı aşılama

vukların aşıır. Aşı dozu

7-8 hafta s

tif bir aşı ilea göre tekrar

Aşı

en veya kar

eren veya ka

tive edilmiş

profilaksisi

ılanmasındau 0.5 ml’dir

sonra

e tekrar yapr gözden ge

rışık yaşta k

arışık yaşta

ş S.

i.

a ve

ılır. Bu eçirilip

kanatlı

kanatlı

BIPESTOS- Newcastle Ve Infectıous Bronchıtıs'e Karşı Liyofilize Canlı Aşı AŞILAMA PROGRAMI: Broylerler : İlk aşılama :1.gün(primer aşılama) Aşı tekrarı : 3 hafta sonra Yarkalar : İlk aşılama :1.gün Aşı tekrarı : 3-4 haftalık ve 7-8 haftalıkken olmak üzere iki kez BIPESTOS uygulandıktan sonra yumurta üretimi başlamadan (üçüncü tekrar olmak üzere) inaktif bir aşı (BINEWVAX veya BINEWVAXIDROP) uygulanır. KONTRAENDİKASYON: Kırmızı keklikler aşılanmaz.

BUR - 706 - Gumboro'ya Karşı Liyofilize Canlı Aşı ENDİKASYON: İnfeksiyöz Bursal hastalığına (Gumboro) karşı aşılamada kullanılır. Aşılama programı: Aşılama programı ,çevre koşullarına göre ayarlanmalıdır (saha suşunun patojenitesi, maternal antikorun heterojenitesi...) S706 suşu,1 günlük civcivlere uygulanabildiğinden, aşağıdaki aşılama programlarından biri kullanılabilir :

BUR - 706 aşısı, 1. gün ilk aşı yapılır, 10 gün tekrar edilir. BUR - 706 aşısı, 7.gün ilk aşı yapılır, 21 gün tekrar edilir, BUR - 706 aşısı, 1. gün ilk aşı yapılır,11.gün ikinci,21.gün üçüncü aşı yapılır.

(Hastalıkla aşırı derecede bulaşık olan çiftliklerde) Çok virulent gumboro virusunun bulunduğu bölgelerde 2.aşı olarak Gumboriffa'nın (inaktif aşı) uygulanması ile daha iyi sonuç alınır. Marek Diesase Vaccine Serotype 1&3- Serotip 1 ve 3, Canlı Virus Bu aşı, tavuk herpesvirusu Rispens CVI 988 suşu ve hindi herpesvirus FC-126 suşunu içerir. Ürün, tavukların very virulent Marek'ten korunmasında kullanılır. Ürün, bir ampül aşıdan ve diluent konteynerinden oluşur. Deri altı uygulama yapılacak her 1000 doz aşı için 200ml diluent gereklidir. ENDİKASYONLARI: Aşı, sağlıklı bir günlük civcivlere deri altı uygulanır. Hayvanların iyi bir koşulda bulunmaları ve hastalık viruslarına mümkün olduğunca az temas etmeleri sağlanmalıdır.

Marek Diesase Vaccine Serotype 3-Serotip 3, Canlı Virus MAREK Bu aşı, marek'ten korunmada etkinliği kanıtlanmış olan hindi herpesvirus FC-126 suşunu içerir. Ürün, tavukların very virulent Marek'ten korunmasında kullanılır. Ürün, bir ampül aşıdan ve diluent konteynerinden oluşur. Deri altı uygulama yapılacak her 1000 doz ve 4000 doz in ovo uygulama için de için 200ml diluent gereklidir. ENDİKASYONLARI: Aşı, sağlıklı bir günlük civcivlere deri altı uygulanır. Hayvanların iyi bir koşulda bulunmaları ve hastalık viruslarına mümkün olduğunca az temas etmeleri sağlanmalıdır. COR-2 İNFEKSİYÖZ BRONŞİT VARYANT IB SUŞLARININ NEDEN OLDUĞU YUMURTA VERİM DÜŞÜKLÜĞÜNE KARŞI YAĞLI ADJUVANLI İNAKTİF AŞI

ENDİKASYON: Yumurtacı veya damızlık olacak olan piliçlerin IB varyantlarının neden olduğu yumurta üretimindeki düşüşlere karşı aktif immunizasyon, infeksiyöz bronşite karşı yapılan canlı aşının tekrar aşılaması.

Doz: Her kanatlıya 0.3 ml'lik bir doz. Yumurta üretimi başlangıcından 2-4 hafta önce.

TUR-3 ENDİKASYONLARI: Gelecekte damızlık olacak hindilerde paramyxovirus tip 3, Newcastle ve hindi rhinotracheitis'e karşı aktif immunizasyon sağlamak, Newcastle ve hindi rhinotracheitis'e karşı olan canlı aşılar için tekrar aşılaması olarak . UYGULAMA YOLU VE DOZAJ:

Deri altı veya kas içi yolla Dozaj: Kanatlı başına 0.3ml'dir. İlk aşılama : Yumurtlama başlangıcından 8-10 hafta önce. Tekrar aşılaması: Yumurtlama başlangıcından 2-4 hafta önce.

GALLIVAC IBD H2512- İnfeksiyöz Bursal Hastalığa Karşı Liyofilize Canlı Aşı ENDİKASYON: İnfeksiyöz Bursal hastalığına karşı aşılanmada kullanılır. AŞILAMA PROGRAMI: 7-14 günlük sağlıklı et tipi ırklara içme suyu yoluyla aşılama yapılır.

GALLIVAC REO -Kanatlı Viral Artritine Karşı Liyofilize Canlı Aşı ENDİKASYON: Damızlıkları 8-10. günde ve 6-8. haftada kanatlı viral arthritis’ine karşı aşılanmada kullanılır. UYGULAMA VE DOZ: Aşı her kanatlıya boyunun arka kısmına derialtı olarak 0.2 ml uygulanır. 7-14 günlük sağlıklı et tipi ırklara içme suyu yoluyla aşılama yapılır.

GALLIMUNE 503-Newcastle Hastalığı, İnfeksiyöz Bronşit, Egg Drop Sendrom Ve İnfeksiyöz Koriza’ya Karşı Yağ Adjuvantlı İnaktif Aşı ENDİKASYON Yumurtacı sürüleri Newcastle hastalığı, infeksiyöz bronşit, Egg Drop Sendrom(EDS76) ve infeksiyöz koriza’ya karşı aşılamada ve önceden yapılan aşıların etkisini desteklemek ve güçlendirmek amacıyla kullanılır. UYGULAMA VE DOZ Derialtı veya kas içi yolla uygulanır. Her kanatlıya 0.3 ml/doz uygulanır.

Yumurta üretimine başlanmadan 2-4 hafta önce tek enjeksiyon yapılır.

GALLIMUNE 201 -İnfeksiyöz Bursal Hastalığa Ve Kanatlı Artritine Karşı Yağ Adjuvantlı İnaktif Aşı ENDİKASYON Damızlık sürüleri infeksiyöz bursal hastalık ve kanatlı viral artrit’ine karşı aşılamada ve önceden yapılan aşıların etkisini desteklemek ve güçlendirmek amacıyla kullanılır. UYGULAMA VE DOZ Derialtı veya kas içi yolla uygulanır. Her kanatlıya 0.3 ml/doz uygulanır. Yumurta üretimine başlanmadan 2-4 hafta önce tek enjeksiyon yapılır.

GALLIMUNE REO -Kanatlı Viral Artritine Karşı Yağ Adjuvantlı İnaktif Aşı ENDİKASYON Damızlık sürüleri kanatlı viral artrit’ine karşı aşılamada ve önceden yapılan aşıların etkisini desteklemek ve güçlendirmek amacıyla kullanılır. UYGULAMA VE DOZ Derialtı veya kas içi yolla uygulanır. Her kanatlıya 0.3 ml/doz uygulanır. Yumurta üretimine başlanmadan 2-4 hafta önce tek enjeksiyon yapılır. GALLIMUNE SE-Salmonella Enterıtıdıs İnfeksiyonlarına Karşı Yağ Adjuvantlı İnaktif Aşı ENDİKASYON Damızlık ve yumurtacı sürüleri Salmonella enteritidis infeksiyonuna karşı aşılamada kullanılır. UYGULAMA VE DOZ Derialtı veya kas içi yolla uygulanır. Her kanatlıya 0.3 ml/doz uygulanır. İlk aşılama 6-8 haftalık yaşta ve ikinci aşılama yumurta üretimine başlanmadan 2-4 hafta önce yapılır.

KAYNAKLAR

1. Manual, OIE Terrestrial. " Chapter 2.3.4. Avian influenza." Manual of Diagnostic Tests and Vaccines for Terrestrial Animals (2012).

2. Manual, OIE Terrestrial. “Chapter 2.3.14. Newcastle disease.” Manual of Diagnostic Tests and Vaccines for Terrestrial Animals (2012).

3. Manual, OIE Terrestrial. “Chapter 2.3.5. Avian mycoplasmosis (Mycoplasma gallisepticum, M. synoviae)”. Manual of Diagnostic Tests and Vaccines for Terrestrial Animals (2012).

4. Manual, OIE Terrestrial. Chapter “2.3.6. Avian tuberculosis (NB: Version adopted in May 2014).” Manual of Diagnostic Tests and Vaccines for Terrestrial Animals (2012).

5. Manual, OIE Terrestrial. Chapter “Chapter 2.3.11. Fowl typhoid and Pullorum disease.” Manual of Diagnostic Tests and Vaccines for Terrestrial Animals (2012).

6. Kuluçkahane ve Damızlık Kanatlı İşletmeleri Yönetmeliği no: 28884, T.C. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı.

7. Kuluçkahane Ve Damızlık Kanatlı İşletmeleri Yönetmeliği Uygulama Talimatı, 30.11.2007/43, T.C. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı.

8. Teşhiste Metod Birlikteliği, Kanatlı Hayvan Hastalıkları Cilt 3, T.C. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı.