AVIAN INFECTIOUS CORYZA (KANATLI NFEKSYZ KORZASI)
Etken: Haemophilus paragallinarum
AVIAN INFECTIOUS CORYZAHastalk genlerde ve yumurta dnemindeki
tavuklarda, infraorbital sinus ilii, kafa ilii, serz, sero-purulent
burun aknts ile karakterizedir.
AVIAN INFECTIOUS CORYZAEtiyoloji: Etken remek iin kanda bulunan
V Faktr(Nikotinamid Adenin Dinkleotid) gereksinim gsterir; X
Faktr(Hemin)ne ihtiyac yoktur. Bu nedenle, H.paragallinarum olarak
adlandrlmtr.
AVIAN INFECTIOUS CORYZAH.paragallinarum, Gram negatif,
hareketsiz, zorunlu mikroaerofilik olmamasna karn %10CO2li
ortamlarda iyi reyen, 24 saatlik kltrlerde 0.5-1mm apl S koloniler
oluturan, kokobasil formunda bir bakteridir. evresel koullara ok
dayankszdr.
AVIAN INFECTIOUS CORYZAMukoid (M tipi) koloniler (polisakkarit
antijenlerine sahip) patojen H.paragallinaruma aittir. R koloniler
nonpatojen (polisakkarit antijeni yok) sularndr. Ancak R koloni in
vivo pasajla M koloni formuna dnebilir; etken patojenite
kazanr.
AVIAN INFECTIOUS CORYZAPolisakkarit antijenleri endotoksin
yapsndadr; ancak koruyucu antijen deildir. H.paragallinarumun
aglutinasyon yntemiyle, 3 serotipi ayrt edilir. (Bu serotipler
arasnda patojenite fark yoktur). BUNLAR: A, B ve C
serotipleridir.
AVIAN INFECTIOUS CORYZAEpizootiyoloji: Tavuklar doal konakdr.
Genlerde hastalk daha hafif seyreder. K mevsimlerinde hastalk ok
sklar. Bulamada kronik portrler ok nemlidir. nfeksiyon solunum ve
sindirim yoluyla bulamaktadr.
AVIAN INFECTIOUS CORYZASemptomlar: Semptomlar infeksiyondan 2448
saat sonra gzlenmeye balar. Sins ve yz ier. Burundan sero-mukoz
aknt gelir. Gzler ilikten kapanr; tavuk yem ve su alamaz. Solunum
gl, yumurta verimi dleri grlr. Horozlarda, sakal demleri
ekillenebilir.
AVIAN INFECTIOUS CORYZAKomplike olmam vakalarda, hastaln seyri 2
haftadr. Hastal atlatanlar 2-3 ay baklanrlar.
AVIAN INFECTIOUS CORYZATan: Akut safhada, etken burun, trachea
svlar swabla alnp izolasyona gidilebilir. Kanl agarda izolasyon
yaplr. PCR ve DNA problar ile de tehise gidilebilir.
AVIAN INFECTIOUS CORYZAAGP ve Aglutinasyon tanda kullanlan
serolojik testlerdir. Aglutininleri infeksiyon sonras 10-14.
gnlerde saptayabiliriz. Presipitinler serumda ok ksa sre kalr ve
kaybolur. Aglutininlerin 1 yl diagnostik nemleri bulunur.
AVIAN INFECTIOUS CORYZAAyrc Tan: CRD, Kolera, iek, Avitaminosis,
SHSden ve dier solunum yolu infeksiyonlarndan ayrt edilmelidir.
Saaltm: Sulfonamidler, eritromisin,oksitetrasiklin en sk kullanlan
antibiyotiklerdir.
AVIAN INFECTIOUS CORYZAKoruma ve Kontrol: letmeye Coryza ari
tavuklar sokulmaldr. Alama: Alar 2-3 serotipi ieren multivalan
tipte adjuvanl inaktiftir. 10-20 haftalk tavuklara SC yolla
uygulanr.
