Journal of Nursing Division - KM BoN ...€¦ · · 2011-12-14เพื่อเผยแพร่ผลงานวิชาการ ผลงาน ... การบริหารผลการปฏ

วารสารกองการพยาบาล Journal of Nursing Division

ปท 36 ฉบบท 2 พฤษภาคม – สงหาคม 2552 Vol. 36 No.2 May – August 2009 ISSN 0125-7242

วตถประสงค 1. เพอเผยแพรองคความรและนวตกรรมทางการพยาบาล 2. เพอเผยแพรผลงานวชาการ ผลงานวจยของบคลากรทางการพยาบาล ในหนวยงานสงกดกระทรวงสาธารณสข และหนวยงานอน ๆ 3. เพอเปนสอกลางในการแลกเปลยนเรยนรระหวางบคลากรทางการพยาบาลและผทสนใจหรอผทเกยวของ

ทปรกษา บรรณาธการบรหาร ADVISORS EXECUTIVE EDITORS นางประภสสร พงษพนธพศาล Ms. Praphatsorn Pongpanpisan ดร. กาญจนา จนทรไทย Dr. Kanjana Chunthai นางสารา วงษเจรญ Ms.Sara Wongjaroen นางสาวชตกาญจน หฤทย Ms.Chutikarn Haruthai

คณะบรรณาธการ ผ จดการ MANAGER นางสมณ ศรเงนยวง ดร.ดนลดา จามจร Dr.Danulada Jamjuree Ms.Sumanee Sringoenyurng ผ ชวยผ จดการ ดร.กฤษดา แสวงด ASSISTANT MANAGERS Dr.Krisada Sawaengdee

นางสาวจนนะรตน ศรภทรภญโญ นางลลดา โกลาต Ms.Jinnarut Srepatarapinyo Ms.Lalada Kolatee ทะเบยนสมาชก นางสาวอมภา ศรารชต Ms.Ampa Sararach

นางสาวจารณ คะชาทอง Ms.Jarunee Kachatong การเงนและบญช กองบรรณาธการ EDITORIAL BOARD

นางสาวนรศรา งามสอาด นางพรรณ มาโนช Ms.Narisara Ngamsaard Ms.Punnee Manoth รปเลม นางศรมา ลละวงศ Ms.Sirima Leelawongs

นางเพยงใจ เจมววฒนกล นางกนกอร บญมาก Ms.Peangjai Jermviwatkul Ms.Kanokon Boonmark นางสาวอไรพร จนทะอมเมา นางสาวนวรตน คณต Ms.Uraiporn Janta-um-mou Ms.Nawarat Kanit นางสาวจารณ คะชาทอง Ms.Jarunee Kachatong

เจาของ Copyright สานกการพยาบาล อาคาร 4 ชน 4 Bureau Of Nursing Building 4 Floor 4th กรมการแพทย กระทรวงสาธารณสข Department of Medical Services, ถนนตวานนท อาเภอเมอง จงหวดนนทบร 11000 Ministry of Public Health โทรศพท 0-2590-6294 โทรสาร 0-2590-6295 Tiwanon Rd. Amphoe Muang Nonthaburi 11000 Website : http://www.dms.moph.go.th/nurse Tel. 0-2590-6294 Fax 0-2590-6295

กาหนดออก ปละ 3 ฉบบ คอ มกราคม – เมษายน, พฤษภาคม – สงหาคม, กนยายน - ธนวาคม อตราคาสมาชกประเภทบคคล (ฉบบละ 1 เลม) 150 บาท/ป, 420 บาท/3 ป และ 700 บาท/5 ป อตราคาสมาชกประเภทหนวยงาน (ฉบบละ 3 เลม) 450 บาท/ป, 1,300 บาท/3 ป

พมพท สานกงานกจการโรงพมพองคการสงเคราะหทหารผานศก

วารสารกองการพยาบาล

ISSN 0125 - 7242 ปท 36 ฉบบท 2 พฤษภาคม - สงหาคม 2552

สารบญ

คณะบรรณาธการ

รายงานการศกษาวจย

ความสามารถในการปฏบตงานของวสญญพยาบาล โรงพยาบาลของรฐ กรงเทพมหานคร ปาณสรา ไชยสาร, กญญดา ประจศลป......................................................................................................………...………...1 ความสมพนธระหวางภาวะผ นาเชงกลยทธของหวหนาหอผ ปวย การบรหารผลการปฏบตงานของกลมงานการพยาบาลกบ ประสทธผลของหอผ ปวย ตามการรบรของพยาบาลประจาการ โรงพยาบาลทวไป สนยพร แคลวปลอดทกข, สชาดา รชชกล.......................………………………..…........................……………………...……15 ผลของการสรางพลงอานาจในการเตรยมความพรอมผ ปวยผาตดกระดกสนหลง ตอความร การรบร และการปฏบตตว เพอฟนสภาพหลงผาตด วจตรา เชาวพานนท, สวรรณา วภาคสงเคราะห, สาลน ไทยธวช...……......................................................................….....29 การพฒนาศกยภาพบคลากรทางการพยาบาล ในการสรางงานวจยจากงานประจา โรงพยาบาลพะเยา จงหวดพะเยา ดาราวด เมธนาวน..................…….............................................................................................................................….....46 การพฒนาระบบการประเมนผลการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพงานบรการพยาบาลผปวยผาตด โรงพยาบาลราชวถ เรณ คณาวงษ, ภญโญ ศรกลเสถยร…........................................................................................................................…....56

สารจากบรรณาธการ

การสรางสมพนธภาพเพอการบาบด : แนวปฏบตสาหรบพยาบาลจตเวช สมบต รยาพนธ...................................................................................................................................................................68

บทความวชาการ

มมวจย

การวจยชาตพนธวรรณนาอภมาน : เทคนคการสงเคราะหงานวจยเชงคณภาพ บบผา เมฆศรทองคา………………………………………………………………………………...…..……………………….……77


สารจากบรรณาธการ วารสารกองการพยาบาลฉบบนนบเปนฉบบท 2 พฤษภาคม – สงหาคม ป พ.ศ. 2552 ภายใตการดแลของบรรณาธการชดปจจบน กองบรรณาธการตองขออภยในความลาชาจากกาหนดการเดมคอสงหาคม 2552 แตอยางไรกด กองบรรณาธการกไดรวมแรงรวมใจ ทมเทพลงกนอยางเตมทภายใตเวลาอนจากด และความไมสมดลของกาลงคนกบภาระงาน ทงนเพอตอบสนองวตถประสงคของวารสารกองการพยาบาลทมตอ มวลสมาชกพยาบาลทวประเทศ ประการแรกเปนการเผยแพรความร นวตกรรมตาง ๆ ทเปนผลผลตจากงานวจยของนกศกษาปรญญาโทและเอก รวมทงผลงานวจยและพฒนาจากพยาบาลผ ปฏบตงานในสถานบรการสาธารณสขทกระดบ โดยเฉพาะในฉบบน กลมแรกเปนผลงานวจยทมงเนนการใชประโยชนดานการประเมน และพฒนาบคลากรพยาบาลใหมสรรถนะตามทตองการ กลมทสอง สมาชกสามารถนาความรทผานการวจยและพฒนาแลวไปประยกตใชดานการพฒนาคณภาพการดแลผ ปวยผาตดกระดกสนหลงและการพยาบาล ดานจตเวช ซงกองบรรณาธการไดคดสรรสาระเหลานเพอประโยชนแกสมาชกอยางแทจรง สวนคอลมนอน ๆ กแนนไปดวยเนอหาสาระทเปนประโยชนและทนสถานการณ นอกจากน วารสารกองการพยาบาลยงตองยดนโยบายเออเฟอและสนบสนนการเผยแพรวทยานพนธและสนบสนนการเผยแพรเอกสารวชาการเพอความกาวหนาในตาแหนงของพยาบาลวชาชพระดบเชยวชาญ อกดวย ทายทสดน ขอเชญชวนสมครสมาชกวารสารตอในป พ.ศ. 2553 และทานทตองการใชบรการตพมพเผยแพรเอกสารวชาการในวารสาร กรณาเตรยมการตามขอกาหนดทแจงไป และทสาคญคอเตรยมการ ลวงหนานาน ๆ หนอยนะคะ แลวพบกนใหมฉบบหนาคะ

คณะบรรณาธการ

ความรบผดชอบ บทความทลงพมพในวารสารกองการพยาบาล ถอวาเปนความเหนสวนตวของผเขยน

สานกการพยาบาล และคณะบรรณาธการไมจาเปนตองเหนดวย ผเขยนตองรบผดชอบตอบทความ

ของตนเอง คณะบรรณาธการมสทธจะแกไขขอความใหถกตองตามหลกภาษาและความเหมาะสมได


รายงานการศกษาวจย

ความสามารถในการปฏบตงานของวสญญพยาบาล โรงพยาบาลของรฐ กรงเทพมหานคร ปาณสรา ไชยสาร, พย.ม* (บรหารการพยาบาล) กญญดา ประจศลป, DNSc.** (Maternity nursing)

บทคดยอ การศกษาครงน เปนการวจยเชงพรรณนา (descriptive research) มวตถประสงค เพอศกษาความสามารถในการปฏบตงานของวสญญพยาบาลตามการรบรของวสญญพยาบาลและตามการรบรของหวหนางานการพยาบาลวสญญ และเพอเปรยบเทยบการรบรความสามารถในการปฏบตงานของวสญญพยาบาลระหวางการรบรของวสญญพยาบาลกบการรบรของหวหนางานการพยาบาลวสญญ โรงพยาบาลของรฐ กรงเทพมหานคร กลมตวอยาง คอ วสญญพยาบาล จานวน 236 คน และหวหนางานการพยาบาลวสญญ จานวน 11 คน จากโรงพยาบาลของรฐ กรงเทพมหานคร จานวน 11 แหง เครองมอทใชคอ แบบสอบถามความสามารถในการปฎบตงานของวสญญพยาบาลสรางตามกรอบแนวคดทฤษฎของAmerican Association of Nurse Anesthetists มาตรฐานการปฏบตการพยาบาลวสญญ บทบาท หนาท ความรบผดชอบของพยาบาลวชาชพดาน การพยาบาลวสญญ แนวทางการใหบรการทางวสญญวทยา และงานวจยเกยวกบความสามารถในการปฏบตงานของวสญญพยาบาลของกานดา เลาหศลปสมจตร ผานการตรวจสอบความตรงตามเนอหาจากผทรงคณวฒ มค�าความเทยงของสมประสทธอลฟาของครอนบาค เทากบ 0.97 วเคราะหขอมลโดยใชสถตคาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และสถตทดสอบท ผลการศกษาพบวา ความสามารถในการปฏบตงานของวสญญพยาบาล ตามการรบรของวสญญพยาบาลและ

หวหนางานการพยาบาลวสญญ อยในระดบมาก ( x x= 4.28 SD = .44, = 4.35 SD = .35 ตามลาดบ) ความสามารถในการปฏบตงานของวสญญพยาบาล ตามการรบรระหวางวสญญพยาบาลและหวหนางานการพยาบาลวสญญ โรงพยาบาล ของรฐ กรงเทพมหานคร แตกตางกนอยางไมมนยสาคญทางสถต

คาสาคญ: ความสามารถในการปฏบตงาน วสญญพยาบาล

* พยาบาลวชาชพชานาญการ โรงพยาบาลเลดสน ** รองศาสตราจารย คณะพยาบาลศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

ปท 36 ฉบบท 2 พฤษภาคม – สงหาคม 2552 1


บทนา กระบวนการพฒนาคณภาพโรงพยาบาล ได

กอใหเกดความตนตวและตระหนกในความสาคญเ รองความปลอดภยในการดแลผ ป วย เพ มข น โรงพยาบาลตางๆ ตองบรหารองคการใหบรรลวตถประสงคและเกดความปลอดภยแกผ รบบรการตามมาตรฐาน เ พอใหได รบการรบรองคณภาพโรงพยาบาลตามนโยบายของรฐทจดใหมโครงการหลกประกนสขภาพถวนหนาแกประชาชน และสนบสนนใหโรงพยาบาลตางๆ เขารวมกระบวนการ พฒนาและรบรองคณภาพโรงพยาบาลโดยทวถงกน นอกจากนนการทประชาชนมโอกาสเขาถงขอมลขาวสารมากขน ทาใหสามารถแสวงหาและเลอกสถานบรการทางสขภาพทตอบสนองความตองการทตนคาดหวง โดยตองการบรการสขภาพทเปนเลศ สะดวก รวดเรว สงผลใหสถานพยาบาลมการแขงขนทรนแรงขนในขณะทการรองเรยนจากผบรโภคกมมากขนดวยเชนกน1,2 ซงโรงพยาบาลของรฐในกรงเทพมหานครสวนใหญเปนองคการทสนบสนนการวเคราะห วจย และพฒนาองคความรและเทคโนโลยทางการแพทยและการแพทยเฉพาะทาง พรอมทงเปนตนแบบในการถายทอดองคความรและเทคโนโลยทางการแพทยและการแพทยเฉพาะทางแกสถานบรการสขภาพทงภาครฐและเอกชน ฉะนนโรงพยาบาล จงตองมการพฒนาและปรบปรงงานใหไดมาตรฐานอยางตอเนองอยเสมอ

ความสามารถในการปฏบตงานของวสญญพยาบาลเปนปจจยทมความสาคญตอการปฏบตงาน

ใหบรรลวตถประสงคของการพฒนาคณภาพเชนกน เพอใหเกดความปลอดภยแกผ รบบรการและไมมความเสยงเกดขนตามมาตรฐานของสถาบนพฒนาและรบรองคณภาพโรงพยาบาล (พรพ.) ทกาหนดไว คอ S2 : Safe anesthesia จากการศกษาภาวะ แทรกซอนทางวสญญในประเทศไทย โดยราชวทยาลยวสญญแหงประเทศไทย มขอแนะนาเพอความปลอดภยในการใหบรการวสญญ โดยสนบสนนใหวสญญพยาบาลไดมโอกาสปฏบตการระงบความรสกไมนอยกวาปละ 50 ราย และปองกนภาวะแทรกซอนจากการใหการระงบความรสก รวมทงมมาตรการปองกนภาวะแทรกซอนเฉพาะอยางและมมาตรการปองกนภาวะแทรกซอนเชงระบบ เพอปองกนความเสยงตาง ๆ และผ รบบรการไดรบความปลอดภยมากทสด3 นอกจากนนการปฏบตงานของวสญญพยาบาลจาเปนตองปฏบตดวยความสามารถ ตองมความร ประสบการณและทกษะ ปฏบตหนาทดวยความชานาญ และมความรบผดชอบสง ซงหากวสญญพยาบาลขาดทกษะและความสามารถในการปฏบตงานทด อาจเกดความผดพลาดทาใหผ ปวยไดรบอนตรายรายแรงถงขนเสยชวตหรอไมฟนจากการใหยาระงบความรสกได และเนองจากประชาชนรบรสทธของตนเองเพมขน ถาเกดความผดพลาดอาจนามาสการฟองรองบคลากรผ ปฏบตงานได4 ซงการศกษาปจจยทเกยวของกบความสามารถในการปฏบตงานของวสญญพยาบาลจะเปนอกแนวทางหนงในการหาแนวทางปองกนความสญเสยไมให เกดขนกบผ รบบรการและชอเสยงขององคการ5 จาก




การศกษาสมรรถนะของพยาบาลวชาชพดานการพยาบาลวสญญ โรงพยาบาลรฐ กระทรวงสาธารณสขของ กานดา เลาหศลปสมจตร

4 พบวา สมรรถนะของพยาบาลวชา ชพดานการพยาบาลวสญญ โรงพยาบาลรฐ สงกดกระทรวงสาธารณสข จะสามารถชวยใหการปฏบตงานบรรลวตถประสงคและสามารถลดภาวะแทรกซอนทอาจเกดขนได ผ�วจยจงมความสนใจทจะศกษาความสามารถในการปฏบตงานของวสญญพยาบาลในโรงพยาบาลของรฐ กรงเทพมหานคร ระหวางการรบ รของวสญญพยาบาลกบหวหนางานการพยาบาลวสญญ เพอนาขอมลทไดมาพฒนาและปรบปรงความสามารถในการปฏบตงานของวสญญพยาบาล ใหมคณภาพและมาตรฐานมากยงขน

กรอบแนวคดของการวจย ความสามารถในการปฏบตงานของวสญญพยาบาลนนตองอาศยความสามารถ ความเชยวชาญเฉพาะทางในดานตาง ๆ เปนพเศษ จงจะทาใหงาน

นนบรรลวตถประสงคขององคการได โดยกานดา เลาหศลปสมจตร4 ไดทาการศกษาสมรรถนะของพยาบาลวชาชพดานการพยาบาลวสญญวามทงหมด 10 ดานดวยกน ในงานวจยน ผ วจยไดทบทวนสมรรถนะทงหมดและเลอกมา 7 ดาน ไดแก ด�านการประสานความร�วมมอกบผ�ป�วยและญาต ด�านการประเมนสภาพผ�ป�วยก�อนให�ยาระงบความร�สก ด�านการทาหตถการและเฝ�าระวงผ�ป�วยระหว�างให�ยาระงบความร�สก ด�านการเฝ�าระวงผ�ป�วยหลงใหยาระงบความร�สก ด�านการตดสนใจแก�ไขป�ญหาภาวะวกฤต ด�านการประสานงานกบทมสหสาขาวชาชพ และด�านการใช�เทคโนโลย โดยไดรวมด�านการเฝ�าระวง ผ�ป�วยระหว�างให�ยาระงบความร�สกและดานการทาหตถการไวดวยกน เพราะอยในระยะใหยาระงบความรสก และไดตดดานความรและดานคณลกษณะออก เนองจากเปนสมรรถนะทใหญและจะทาใหเกดการซาซอน

วสญญพยาบาล

หวหนางาน การพยาบาลวสญญ

ความสามารถในการปฏบตงานของวสญญพยาบาล 1. ด�านการประสานความร�วมมอกบผ�ป�วยและญาต 2. ด�านการประเมนสภาพผ�ป�วยก�อนให�ยาระงบความร�สก 3. ด�านการทาหตถการและเฝ�าระวงผ�ป�วยระหว�างให�ยาระงบความร�สก 4. ด�านการเฝ�าระวงผ�ป�วยหลงให�ยาระงบความร�สก ด�านการตดสนใจแก�ไขป�ญหาภาวะวกฤต 5.


วตถประสงคของการวจย 1. เพอศกษาความสามารถในการปฏบต

งานของวสญญพยาบาล ตามการรบรของวสญญพยาบาลและตามการ รบ รของหวหนางานการพยาบาลวสญญ โรงพยาบาลของรฐ กรงเทพมหานคร

2. เพอเปรยบเทยบการรบรความสามารถในการปฏบตงานของวสญญพยาบาลระหวางการรบรของวสญญพยาบาลกบการรบรของหวหนางานการพยาบาลวสญญ โรงพยาบาลของรฐ กรงเทพมหานคร

สมมตฐานการวจย การรบรความสามารถในการปฏบตงานของวสญญพยาบาล ระหวางการรบรของวสญญพยาบาลกบการรบรของหวหนางานการพยาบาลวสญญ โรงพยาบาลของรฐ กรงเทพมหานครแตกตางกน

ขอบเขตการวจย 1. ประชากรทใช�ในการวจยครงน คอ

วสญญพยาบาลและหวหนางานการพยาบาลวสญญ โรงพยาบาลของรฐ กรงเทพมหานคร ใน 5 สงกด ซงมโรงพยาบาลทงหมดจานวน 17 แหง ไดแก สงกดกระทรวงสาธารณสข ประกอบดวย โรงพยาบาล ราชวถ โรงพยาบาลเลดสน โรงพยาบาลนพรตน ราชธาน สถาบนสขภาพเดกแหงชาตมหาราชน สถาบนประสาทวทยา สถาบนมะเ รงแหงชาต โ ร ง พ ย า บ า ล ส ง ฆ ส ง ก ด ส า น ก ก า ร แ พ ท ย กรงเทพมหานคร ประกอบดวยสงกดกระทรวง ศกษาธการ สงกดกระทรวงกลาโหม และสงกด

สานกงานตารวจแหงชาต ไดแก โรงพยาบาลกลาง วทยาลยแพทยศาสตรกรงเทพมหานครและวชร พยาบาล โรงพยาบาลเจรญกรงประชารกษ โรงพยาบาลตากสน โรงพยาบาลรามาธบด โรงพยาบาลศรราช โรงพยาบาลพระมงกฏเกลา โรงพยาบาลสมเดจ พระปนเกลา โรงพยาบาลภมพลอดลยเดช และโรงพยาบาลตารวจ

2. ตวแปรทศกษา คอ ความสามารถในการปฏบตงานของวสญญพยาบาลเฉพาะโรงพยาบาลของรฐระดบตตยภม กรงเทพมหานคร ทมขนาด 400 เตยงขนไป

ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 1. เพอเป�นขอมลพนฐานในการพฒนา

ความสามารถในการปฏบตงานของวสญญพยาบาล โรงพยาบาลของรฐ กรงเทพมหานคร

2. เ พอใหผ บรหารทางการพยาบาลนาผลการวจยไปใชในการบรหารบคลากรทางการพยาบาลดานการพยาบาลวสญญ

วสดและวธการ การวจยครงนเปนเชงพรรณนา (descriptive research) ศกษาความสามารถในการปฏบตงานของวสญญพยาบาล ตามการรบรของวสญญพยาบาล และตามการรบรของหวหนางานการพยาบาลวสญญ โรงพยาบาลของรฐ กรงเทพมหานคร และเ พอเปรยบเทยบการรบรความสามารถในการปฏบตงานข อ ง ว สญ ญ พ ย า บ า ล โ ร ง พ ย า บ า ล ข อ ง ร ฐ



กรงเทพมหานคร ตามการรบรของวสญญพยาบาลและหวหนางานการพยาบาลวสญญ ซงผ วจยไดดาเนนการดงน

ประชากร คอ วสญญพยาบาลและหวหนางานการพยาบาลวสญญ ทปฏบตงานในแผนกวสญญวทยา โรงพยาบาลของรฐ ในกรงเทพมหานคร ซงมโรงพยาบาลทงหมดจานวน 17 แหง วสญญพยาบาล จานวน 478 คน และหวหนางานการพยาบาลวสญญ จานวน 17 คน รวมทงสน จานวน 495 คน (จากการสารวจของผ�วจยระหว�างวนท 20 - 26 สงหาคม 2551) กลมตวอยาง ผ วจยใชวธการสมตวอยางงาย(simple random sampling) ในการเลอกโรงพยาบาล โดยจาแนกโรงพยาบาลเปน 5 กลม ตามสงกด ไดแก สงกดกระทรวงสาธารณสข สานกการแพทย กรงเทพมหานคร กระทรวงศกษาธการ กระทรวงกลาโหม และสานกงานตารวจแหงชาต จากนนผ วจยไดทาการสมอยางงายมาเพยง 11 แหง ไดแก โรงพยาบาลเลดสน โรงพยาบาลนพรตนราชธาน สถาบนสขภาพเดกแหงชาตมหาราชน สถาบนประสาทวทยา สถาบนมะเรงแหงชาต วทยาลยแพทยศาสตรกรงเทพมหานครและวชรพยาบาล โรงพยาบาลเจรญกรงประชารกษ โรงพยาบาลรามาธบด โรงพยาบาลพระมงกฏเกลา โรงพยาบาลสมเดจพระปนเกลา และโรงพยาบาลตารวจ การกาหนดขนาดตวอยาง ใชสตร Yamane6 กาหนดคาความคลาดเคลอน 5% ทระดบความเชอมน 95% ไดขนาดกลมตวอยางจานวน 221 คน ผวจยใชจานวน

วสญญพยาบาลทงหมดของโรงพยาบาลทสมได แยกกลมทเปนหวหนางานการพยาบาลวสญญ และกลมวสญญพยาบาล เพอใหสามารถเปนตวแทนของประชากรไดครอบคลม7 เมอนาแตละโรงพยาบาลมารวมกนจะไดกลมตวอยางวสญญพยาบาล จานวน 289 คน และหวหนางานการพยาบาลวสญญ จานวน 11 คน

เครองมอทใชในการวจย เครองมอทใชในการวจย เปนแบบสอบถาม ส ร า งตามกรอบแนว คดทฤษ ฎของ American Association of Nurse Anesthetists8 มาตรฐานการปฏบตการพยาบาลวสญญ9 บทบาท หนาท ความรบผดชอบของพยาบาลวชาชพดานการพยาบาลวสญญ8,9 10 แนวทางการใหบรการทางวสญญวทยา และงานวจยเกยวกบความสามารถในการปฏบตงานของวสญญพยาบาลของกานดา เลาหศลปสมจตร4 มาป รบใ ช แบบสอบถาม ทส รางข น ไ ด รบการตรวจสอบความถกตองและความตรงตามเนอหาจากผทรงคณวฒจานวน 5 ทาน ทมประสบการณด�านว ชาการด�านการพยาบาลวสญญ และ เ ปนผ เชยวชาญทางดานการปฏบตงานการพยาบาลขนสง ทดสอบคาความเทยงของเครองมอเทากบ 0.97 แบบสอบถามแบงเปน 2 ตอนดงน ตอนท1 แบบสอบถามขอมลสวนบคคลของกลมตวอยาง จานวน 6 ข�อ ประกอบด�วย อาย ระดบการศกษา ตาแหนงงาน ระยะเวลาปฏบตงานในตาแหนงและหนวยงานทสงกด ข�อคาถามม



ลกษณะเป�นแบบเลอกตอบและเตมข�อความลงในช�องว�าง ตอนท2 แบบสอบถามความสามารถในการปฏบตงานของวสญญพยาบาล ประกอบดวยขอคาถามทงหมด 39 ขอ แบบสอบถามมลกษณะเปน มาตราสวนประมาณคา (rating scale) 5 ระดบ มคาตงแตนอยทสดจนถงมากทสด

วธการรวบรวมขอมล ผ วจยทาหนงสอขออนญาตเกบรวบรวม

ขอมลถงผ อานวยการ คณบดคณะแพทยศาสตร� ผ�อานวยการสานกการแพทย� กรงเทพมหานคร และนายแพทยใหญ (สบ 8) โรงพยาบาลตารวจ ของโรงพยาบาลท เ ปนกลมตวอยาง โดยผานคณะกรรมการพจารณาจรยธรรมการวจยในมนษย�ของแตละโรงพยาบาล หลงจากทผ�านการอนมตจากโรงพยาบาลนนแล�ว ผ�วจยประสานงานกบฝ�ายการพยาบาลของโรงพยาบาลทง 11 แห�ง เพอดาเนนการตดต�อขอชแจงวตถประสงค�ของการวจย รายละเอยด วธการเกบรวบรวมข�อมล กบหวหนางานการพยาบาลวสญญ และวสญญพยาบาล โดยผวจยดาเนนการเกบขอมลดวยตนเอง กลมตวอยางตอบแบบสอบถามแลวใสซองปดผนกคน ใชระยะเวลาในการรบแบบสอบถามคนภายใน 2 - 3 สปดาห นามาตรวจสอบความสมบรณ�ของข�อมล พบวาแบบสอบถามสาหรบวสญญพยาบาลไดรบกลบมาไมครบ แบบสอบถามสญหาย จานวน 20 ชด ไมตอบแบบสอบถาม จานวน 33 ชด โดยใหเหตผล

วาลาศกษาตอและไมสบาย แบบสอบถามไดรบกลบคน จานวน 236 ชด เปนแบบสอบถามทมความสมบรณ คดเปนรอยละ 81.66 สาหรบแบบสอบถามหวหนางานการพยาบาลวสญญ ได รบกลบมาครบถวนจานวน 11 ชด คดเปนรอยละ 100 ใชเวลาในการเกบรวบรวมขอมลทงสน ตงแตวนท 2 มนาคม 2552 ถงวนท 22 เมษายน 2552 รวมเวลาทงสน 1 เดอน 20 วน

การวเคราะหขอมล วเคราะหขอมลตามระเบยบวธทางสถตโดย

ใชคอมพวเตอรสาเรจรป โดยขอมลสวนบคคล ทาการวเคราะหโดยใชสถตการหาคารอยละ (Percent) ความสามารถในการปฏบตงานของวสญญพยาบาล จาแนกตามการรบรของวสญญพยาบาลและหวหนางานการพยาบาลวสญญ ทาการวเคราะหขอมลโดยใชสถตคาเฉลย (Mean) สวนเบยงเบนมาตรฐาน(Standard deviation) การเปรยบเทยบการรบรความสามารถในการปฏบตงานของวสญญพยาบาลระหวางการรบรของวสญญพยาบาลกบการรบรของหวหนางานการพยาบาลวสญญ ใชสถตทดสอบท(Independent t-test) ทดสอบนยสาคญทางสถตทระดบ .05

ผลการวจย 1. ขอมลท วไปของกลมตวอยาง พบวา กลมตวอยางทเปนวสญญพยาบาล มอายเฉลย 41.06 ป โดยผ ทมอายนอยทสด 26 ป อายสงสดคอ




60 ป สวนใหญมระดบการศกษาปรญญาตรหรอ เทยบเท�า คดเปนร�อยละ 84.7 ระยะเวลาในการปฏบตงานโดยเฉลย 12.85 ป โดยมระยะเวลาในการปฏบตงานนอยทสด 1 ป สงสด 35 ป สาหรบหวหนางานการพยาบาลวสญญมอายเฉลย 53.73 ป โดยผทมอายนอยทสด 42 ป อายสงสดคอ 59 ป สวนใหญมระดบการศกษาปรญญาตรหรอเทยบเท�า คดเป�น ร�อยละ 81.8 ระยะเวลาการปฏบตงานในตาแหนงหวหนางานการพยาบาลวสญญโดยเฉลย7.05 ป โดยทระยะเวลาในการปฏบตงานนอยทสด 1 ป สงสด 30 ป

2. ผลการศกษาความสามารถในการปฏบตงานของวสญญพยาบาล 2.1 ผลการศกษาความสามารถในการปฏบตงานของวสญญพยาบาล ตามการรบรของวสญญพยาบาลและตามการรบรของหวหนางานการพยาบาลวสญญ โรงพยาบาลของรฐ กรงเทพมหานคร วเคราะห�ค�าเฉลย ส�วนเบยงเบนมาตรฐานและจดอนดบจากค�าเฉลยเปนรายด�านและรายขอ ผลดงตารางท 1

ตารางท 1 คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และระดบความสามารถในการปฏบตงานของวสญญพยาบาล ตามการรบรของวสญญพยาบาลและตามความรบรของหวหนางานการพยาบาลวสญญ จาแนกเปนรายดาน

วสญญพยาบาล หวหนางาน การพยาบาลวสญญ

ความสามารถในการปฏบตงานของ วสญญพยาบาล

x SD ระดบ x SD ระดบ 1. ด�านการประเมนสภาพผ�ป�วยก�อนให�ยาระงบความร�สก

4.40 .43 มาก 4.37 .33 มาก

2. ด�านการประสานความร�วมมอกบผ�ป�วยและญาต

4.35 .54 มาก 4.36 .50 มาก

3. ด�านการทาหตถการและเฝ�าระวงผ�ป�วยระหว�างให�ยาระงบความร�สก

4.30 .46 มาก 4.37 .35 มาก

4. ด�านการประสานงานกบทมสหสาขาวชาชพ 4.29 .56 มาก 4.29 .48 มาก 5. ด�านการเฝ�าระวงผ�ป�วยหลงให�ยาระงบความร�สก

4.28 .55 มาก 4.49 .40 มากทสด

6. ด�านการตดสนใจแก�ไขป�ญหาภาวะวกฤต 4.25 .51 มาก 4.47 .41 มากทสด


7. ด�านการใช�เทคโนโลย 4.11 .57 มาก 4.13 .47 มาก

4.28 .44 มาก 4.35 .35 รวม มาก

จากตาราง ท 1 พบว า ค า เฉ ลยความ สามารถในการปฎบตงานของวสญญพยาบาลตามการรบรของวสญญพยาบาลโดยรวมอยในระดบมาก

( x = 4.28, SD = .44) เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา คาเฉลยความสามารถในการปฎบตงานตามการรบรของวสญญพยาบาลทกดานอยในระดบมาก โดยด�านการประเมนสภาพผ�ป�วยก�อนให

�ยาระงบความรสก มคาเฉลยสงสด ( x = 4.40, SD = .43) สวนคาเฉลยของความสามารถในการปฎบตงานของวสญญพยาบาล ตามการรบรของหวหนางานการพยาบาลวสญญโดยรวมอยระดบมาก

( x = 4.35, SD = .35) เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา คาเฉลยด�านการเฝาระวงผ�ป�วยหลงใหยาระงบความรสก และด�านการตดสนใจแก�ไขป�ญหาภาวะวกฤตมคาเฉลยอยในระดบมากทสด

( x = 4.49, SD = .40 และ x = 4.47, SD = .41 ตามลาดบ) เมอเปรยบเทยบคาเฉลยความ สามารถในการปฎบตงานของวสญญพยาบาลตามการรบรของวสญญพยาบาลกบหวหนางานการพยาบาลวสญญในรายด�าน พบวา ดานการใช�เทคโนโลย

มคาคะแนนเฉลยตาสดเมอเทยบกบดานอน ( x =

4.11, SD = .57 และ x = 4.13, SD = .47 ตามลาดบ) 2.2 ผลก า ร ศ ก ษ า ก า ร ร บ ร ค ว า ม สามารถในการปฏบตงานของวสญญพยาบาลตาม

การรบรของวสญญพยาบาลกบหวหนางานการพยาบาลวสญญ จาแนกตามรายดาน 7 ดาน พบวา 2.2.1 ดานการประสานความรวมมอกบผ ปวยและญาต พบวา ความสามารถในการปฏบตงานของวสญญพยาบาลตามการรบรของวสญญพยาบาลกบหวหนางานการพยาบาลวสญญ

โดยเฉลยอยในระดบมาก ( x 5= 4.35, SD = . 4,

x = 4.36, SD = .50 ตามลาดบ) และเมอพจารณาเปนรายขอ พบวา คาเฉลยความสามารถในการปฎบตงานของวสญญพยาบาลดานการประสานความรวมมอกบผ ปวยและญาตทกขออยในระดบมาก 2.2.2 ดานการประ เ มนสภาพผ ปวยกอนใหยาระงบความรสก พบวา ความสามารถในการปฏบตงานของวสญญพยาบาลตามการรบรของวสญญพยาบาลกบหวหนางานการพยาบาล

วสญญ โดยเฉลยอยในระดบมาก ( x = 4.40, SD =

.43, x = 4.37, SD = .33 ตามลาดบ) และเมอพจารณาเปนรายขอ พบวา คาเฉลยความสามารถในการปฎบตงานของวสญญพยาบาลดานการประเมนสภาพผ ปวยกอนใหยาระงบความรสกทกขออยในระดบมาก ยกเวน การตรวจสอบเครองดมยาสลบและเตรยมอปกรณ เครองมอ ยา ใหพรอมกอนใหยาระงบความรสก และความสามารถในการตรวจสอบความพรอมของผ ปวยกอนใหยาระงบความรสกในดานตาง ๆ ไดอยางครบถวน ทวสญญพยาบาลรบรความสามารถของวสญญพยาบาลอยในระดบมาก



ทสด ในขณะท หวหนางานการพยาบาลวสญญรบรความสามารถของวสญญพยาบาลในการตรวจสอบเครองดมยาสลบและเตรยมอปกรณ เครองมอ ยา ใหพรอมกอนใหยาระงบความรสก อยในระดบมากทสด 2.2.3 ดานการทาหตถการและเฝาระวงผ ปวยระหวางใหยาระงบความรสก พบวา ความสามารถในการปฏบตงานของวสญญพยาบาลตามการรบรของวสญญพยาบาลกบหวหนางานการ

พยาบาลวสญญ โดยเฉลยอยในระดบมาก ( x =

4.30, SD = .46 และ x

2.2.4 ดานการเฝาระวงผ ปวยหลงใหยาระงบความรสก พบวา ความสามารถในการปฏบตงานของวสญญพยาบาลตามการรบรของวสญญพยาบาลกบหวหนางานการพยาบาลวสญญ

โดยเฉลยอยในระดบมาก ( = 4.28, SD = .55, x x = 4.49, SD = .40 ตามลาดบ) และเมอพจารณาเปนราย ขอ พบว า ค า เฉ ลยความสามารถในการปฎบตงานของวสญญพยาบาลดานการเฝาระวงผ ปวยหลงใหยาระงบความรสกทกขออยในระดบมาก ยกเวน การใหการพยาบาลภายหลงการใหยาระงบความรสกแบบทวไป การใหยาชาทางไขสนหลงและแบบเฉพาะส วนในผ ป วยแตละรายไ ดอย า ง มประสทธภาพ และการใชระบบการใหคะแนนแบบ Modified Aldrete’s Post Anesthetic Recovery Score ในการประเมนผ ปวยในหองพกฟนกอนจาหนายกลบหอผ ปวยหรอกลบบานไดอยางมประสทธภาพ ทหวหนางานการพยาบาลวสญญรบรความสามารถของวสญญพยาบาลดานการเฝาระวงผ ปวยหลงใหยาระงบความรสกอยในระดบมากทสด

= 4.37, SD = .35 ตามลาดบ) และเมอพจารณาเปนรายขอ พบวา คาเฉลยความสามารถในการปฎบตงานของวสญญพยาบาลดานการทาหตถการและเฝาระวงผ ปวยระหวางใหยาระงบความรสกทกขออยในระดบมาก ยกเวน การตรวจสอบตาแหนงทอหายใจวาอยในตาแหนงทถกตอง และการจดทาศรษะและคอของผ ป ว ย เ พ อ ใ ห ท า ง เ ด น ห า ย ใ จ โ ล ง ไ ด อ ย า ง มประสทธภาพ เหมาะสมกบผ ปวยแตละราย ทวสญญพยาบาลรบรความสามารถของวสญญพยาบาลอยในระดบมากทสด ในขณะทหวหนางานการพยาบาลวสญญรบรความสามารถของวสญญพยาบาลในการตรวจสอบตาแหนงทอหายใจวาอยในตาแหนงทถกตอง การประเมนอาการและอาการแสดงของภาวะผดปกตของผ ปวยโดยการใชประสาทสมผสทง 5 รวมทงตรวจและสงเกตจากเครองเฝาระวงระหวางใหยาระงบความรสกผ ปวยไดอยางถกตอง และการเปดหลอดเลอดดาไดอยางรวดเรวและชานาญ อยในระดบมากทสด

2.2.5 ด านการตดสน ใจแ ก ไขภาวะวกฤต พบวา ความสามารถในการปฏบตงานของวสญญพยาบาลตามการรบรของวสญญพยาบาลกบหวหนางานการพยาบาลวสญญ โดยเฉลยอยใน

ระดบมาก ( = 4.25, SD = .51, x x = 4.47, SD = .41 ตามลาดบ) และเมอพจารณาเปนรายขอ พบวา วสญญพยาบาลรบรความสามารถในการปฎบตงานของวสญญพยาบาลดานการตดสนใจแกไขภาวะวกฤตทกขออยในระดบมาก ในขณะท หวหนางาน




การพยาบาลวสญญ รบ รความสามารถในการปฎบตงานของวสญญพยาบาลดานการตดสนใจแกไขภาวะวกฤตเกอบทกขออยในระดบมากทสด ยกเวน การว เคราะหสาเหตของ ปญหา ท เ กดจากการปฏบตงานไดอยางถกตอง ตรงกบสถานการณโดยไมมความสญเสยตาง ๆ เกดขนกบบคคลทเกยวของ อยในระดบมาก

2.2.7 ด า นก า ร ใ ช เ ทค โ น โ ล ย พบวา ความสามารถในการปฏบตงานของวสญญพยาบาลตามการรบรของวสญญพยาบาลกบหวหนางานการพยาบาลวสญญ โดยเฉลยอยในระดบมาก

( = 4.11, SD = .57, x x = 4.13, SD = .47 ตามลาดบ) และเมอพจารณาเปนรายขอ พบวา คาเฉลยความสามารถในการปฎบตงานของวสญญพยาบาลดานการใชเทคโนโลยทกขออยในระดบมาก 2.2.6 ดานการประสานงานกบ

ทมสหสาขาวชาชพ พบวา ความสามารถในการปฏบตงานของวสญญพยาบาลตามการรบรของวสญญพยาบาลกบหวหนางานการพยาบาลวสญญ โดยเฉลยอยในระดบมากเทากนท 4.29 (SD .56 และ .48 ตามลาดบ) และเมอพจารณาเปนรายขอ พบวา คาเฉลยความสามารถในการปฎบตงานของวสญญพยาบาลดานการประสานงานกบทมสหสาขาวชาชพทกขออยในระดบมาก

2.3 ผลกา ร เ ป ร ยบ เ ท ยบก า ร ร บ รความสามารถในการปฏบตงานของวสญญพยาบาล ระหวางการรบรของวสญญพยาบาลกบหวหนางานก า ร พ ย า บ า ล ว สญ ญ โ ร ง พ ย า บ า ล ข อ ง ร ฐ กรงเทพมหานคร วเคราะหโดยใชสถตคาทเป�น รายด�าน ผลดงตารางท 2

ตารางท 2 เปรยบเทยบการรบรความสามารถในการปฏบตงานของวสญญพยาบาลระหวางการรบรของ

วสญญพยาบาลกบการรบรของหวหนางานการพยาบาลวสญญ


หวหนางาน การพยาบาล

วสญญ

t P-value* ความสามารถในการปฏบตงาน ของวสญญพยาบาล

x SD x SD 1. ด�านการประเมนสภาพผ�ป�วยก�อนให�ยาระงบความร�สก

4.40

.43

4.37 .33 .18 .85

2. ด�านการประสานความร�วมมอกบผ�ป�วยและญาต

4.35

.54

4.36 .50 .06 .95


3. ด�านการทาหตถการและเฝ�าระวงผ�ป�วยระหว�างให�ยาระงบความร�สก

4.30

.46

4.37 .35 .55 .58

4. ด�านการประสานงานกบทมสหสาขาวชาชพ

4.29

.56

4.29 .48 .001 1.00

ตารางท 2 เปรยบเทยบการรบรความสามารถในการปฏบตงานของวสญญพยาบาลระหวางการรบรของวสญญพยาบาลกบการรบรของหวหนางานการพยาบาลวสญญ (ตอ)


หวหนางาน การพยาบาล

วสญญ

t P-value* ความสามารถในการปฏบตงาน ของวสญญพยาบาล

x SD SD x 5. ด�านการเฝ�าระวงผ�ป�วยหลงให�ยาระงบความร�สก

4.28

.55

4.49 .40 1.23 .22

6. ด�านการตดสนใจแก�ไขป�ญหาภาวะวกฤต

4.25

.51

4.47 .41 1.40 .16

7. ด�านการใช�เทคโนโลย 4.11 .57 4.13 .47 .12 .90

4.28 .44 4.35 .35 .54 รวม .58

* P-value .05 ในการวจยครงน ผ�วจยอภปรายผลตาม

วตถประสงค�ของการวจย ดงต�อไปน จ า กต า ร า ง ท 2 พบว า ก า ร ร บ ร

ความสามารถในการปฏบตงานของวสญญพยาบาล ระหวางการรบรของวสญญพยาบาลกบการรบรของหวหนางานการพยาบาลวสญญ ในภาพรวมและ รายดาน แตกตางกนอยางไมมนยสาคญทางสถต ทระดบ .05

1. ความสามารถในการปฏบตงานของวสญญพยาบาล ตามการรบรของวสญญพยาบาลและตามการรบรของหวหนางานการพยาบาลวสญญ โรงพยาบาลของรฐ กรงเทพมหานคร ผลการวจย พบว�า ความสามารถในการปฏบตงานของวสญญพยาบาล ตามการรบรของวสญญพยาบาลและตามอภปรายผล



การรบรของหวหนางานการพยาบาลวสญญ โดยรวม

อยในระดบมาก ( = 4.28, SD = .44, x x = 4.35, SD = .35 ตามลาดบ) และเมอพจารณาตามรายดานพบ ว า ห ว ห น า ง า น ก า รพย าบ า ล ว สญ ญ ร บ รความสามารถในการปฏบตงานของวสญญพยาบาล ดานการเฝ�าระวงผ�ป�วยหลงให�ยาระงบความร�สก และด�านการตดสนใจแก�ไขป�ญหาภาวะวกฤตมคาคะแนนเฉลยอยในระดบมาก

ทสด ( x = 4.49, SD = .40 และ x = 4.47, SD = .41 ตามลาดบ) ในขณะทการรบรของวสญญพยาบาล พบวา อยในระดบมากทกดานโดยทการรบรความสามารถดานการประเมนสภาพผ ปวยกอนใหยา

ระงบความรสก มคาคะแนนเฉลยสงสด ( x = 4.40, SD = .43) อธบายไดวา วสญญพยาบาลโรงพยาบาลของ ร ฐ กร ง เทพมหานคร ตระหนกถ งคณค าความสาคญ และประโยชนของงานทตนเองกระทาอย รวมทงลกษณะงานทคอนขางอนตรายและเสยงในการกระทาตอชวตมนษย ซงกคอ ผ ปวยทมารบบรการในการผาตด จงทาใหตองปฏบตหนาทในการใหยาระงบความ รสกแกผ ป วยดวยความระมดระวง รอบคอบ มปฏภาณไหวพรบทดในการแกไขปญหาเฉพาะห น า ไ ด อย า ง ถ ก ต อ ง และ ตอ ง ไม เ ก ดภาวะแทรกซอนตางๆ กบผ ปวยหรอบคคลทเกยวของ ซงสอดคลองกบ อนวฒน ศภชตกล3 ทกลาววา มาตรฐานของสถาบนพฒนาและรบรองคณภาพโรงพยาบาล (พรพ.) ทกาหนดไว คอ S2: Safe Anesthesia เ ป น ก า ร ป ฏ บ ต ต า ม ม า ต ร ฐ า นโรงพยาบาลและบรการสขภาพในการประเมนผ ปวย

เพอคนหาความเสยงทอาจจะเกดขนระหวางการระงบความรสก ผ ปวยตองไดรบการเตรยมความพรอมทางดานรางกายและจตใจกอนการระงบความรสก ตลอดจนกระบวนการระงบความรสกเปนไปอยางราบรนและปลอดภยตามมาตรฐานแหงวชาชพซงเปนทยอมรบวาดทสดภายใตสถานการณของโรงพยาบาล โดยบคคลทเหมาะสม นอกจากนยงสอดคลองกบแนวคดของ พวงรตน บญญานรกษ11 ทกลาววา ลกษณะงานการพยาบาลวสญญเปนการปฏบตงานทไมควรมความผดพลาดเกดขนโดยเดดขาด

ส าห รบการ รบ รความสามารถในการปฏบตงานของวสญญพยาบาลดานการใชเทคโนโลยพบวามคาคะแนนเฉลยตาสดเมอเทยบกบดานอน ตามการรบรของวสญญพยาบาลกบหวหนางานการ

พยาบาลวสญญ ( = 4.11, SD = .57 และ xx = 4.13, SD = .47 ตามลาดบ) ทงนอาจเนองมาจาก เทคโนโลยทใชในการเฝาระวงผ ปวยขณะผาตดมความซบซอนมากขน เครองมอหรออปกรณบางชนดยงใหมอย เพงซอหรอนาเขามาใชในหนวยงาน และมคมอทใชศกษาในการทางานเปนภาษาองกฤษ จงทาใหเกดขอจากดในการใชงานดานเทคโนโลยใหมประสทธภาพ ดงนนการรบรดานนจงคอนขางตากวาดานอน ๆ

2. เปรยบเทยบการรบรความสามารถในการปฏบตงานของวสญญพยาบาล ระหวางการรบรของวสญญพยาบาลกบการรบรของหวหนางานการพยาบาลวสญญ โรงพยาบาลของรฐ กรงเทพมหานคร เมอพจารณาโดยรวมและรายดาน พบวา การรบร




ความสามารถในการปฏบตงานของวสญญพยาบาลระหวางการรบรของวสญญพยาบาลกบการรบรของหวหนางานการพยาบาลวสญญ แตกตางกนอยางไมมนยสาคญทางสถต หรออาจกลาวไดวามแนวโนมการรบรไปในทางเดยวกน เนองจากลกษณะการปฏบตงานของหวหนางานการพยาบาลวสญญและวสญญพยาบาล ใชเกณฑและมาตรฐานในการปฏบตงานแบบเดยวกน ตามแนวทางปฏบตตามราชวทยาลยวสญญแพทยแหงประเทศไทย และกฎหมาย ระเบยบขอบงคบของสภาการพยาบาล โดยทการใหยาระงบความรสกของวสญญพยาบาลเปนงานทตองใชความรความชานาญและทกษะเฉพาะทาง12 จงทาใหการรบรขอบเขตของงานและความสามารถในการปฏบตงานของวสญญพยาบาลเปนไปในทางเดยวกน

ข�อเสนอแนะ

ความสามารถในการปฏบตงานของวสญญพยาบาลดานเทคโนโลย วสญญพยาบาลและผบรหารทางการพยาบาล ควรจะตองพฒนาฝกประสบการณในการใชเครองมอ อปกรณ เครองมอพเศษตาง ๆ ใหมความชานาญ เพอทจะสามารถนามาประยกตใชในการใหยาระงบความรสกแกผ ปวยไดอยางถกตอง และปลอดภยมากทสด

การศกษาครงต�อไป 1. ความสามารถในการปฏบตงานของวสญญพยาบาล โดยใชการประเมนแบบ 360 องศา นามาใชในการพฒนาความสามารถไดเปนรปธรรมมากขน 2. พฒนาแบบประเมนความสามารถของวสญญพยาบาล โรงพยาบาลของรฐ

เอกสารอางอง 1. ชาตร ดวงเนตร. คนละ(มอง)มมเดยวกน Quality Care. จดหมายขาวการพฒนาคณภาพโรงพยาบาล.

2541; 2 : 11-14. 2. สายสมร พลชอ, ศรวรรณ แสงทองทพย. กระบวนการพฒนามาตรฐานการจดบรการรกษาพยาบาล

กลมงานการพยาบาล โรงพยาบาลนพรตนราชธาน. วารสารกรมการแพทย 2541; 23 : 708-715. 3. อนวฒน ศภชตกล. Patient Safety Goals: SIMPLE. นนทบร: สถาบนพฒนาและรบรองคณภาพ

โรงพยาบาล (พรพ.), 2551. 4. กานดา เลาหศลปสมจตร.การศกษาสมรรถนะของพยาบาลวชาชพดานการพยาบาลวสญญ โรงพยาบาลรฐ

กระทรวงสาธารณสข. (วทยานพนธ). กรงเทพมหานคร : บณฑตวทยาลย จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2547. 5. ธารทพย ประณทนรพาล. Safety and quality in anesthesia. เอกสารประกอบการประชมวชาการประจาป

ครงท 65. วนท 11 กมภาพนธ 2550 ณ ตก อปร.คณะแพทยศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2550.


6. Yamane T. Statistics an introductory analysis. 3rd ed. New York: Harper and Row, 1973. 7. ประคอง กรรณสต. สถตเพอการวจยทางพฤตกรรมศาสตร. กรงเทพมหานคร: เจรญผล, 2542. 8. American Association of Nurse Anesthetists. Qualification and capability of the certified registered

nurse anesthetist [Online] 2002 [cited 2004 Mar 21]. Available from: http://www.aana.com/ crna/qualifications.asp.

9. กฤษดา แสวงด, ธรพร สถรองกร, สวภา นตยางกร และคณะ. มาตรฐานการพยาบาลในโรงพยาบาล. กรงเทพมหานคร: สามเจรญพาณชย, 2542.

10. ราชวทยาลยวสญญแพทยแหงประเทศไทย.. บทความและบทคดยอประชมวชาการ ครงท 66. (9 – 10 กมภาพนธ 2551) กรงเทพมหานคร, 2551 พวงรตน บญญานรกษ. ผบรหารการพยาบาลกบการบรการพยาบาล. ประเดนและแนวโนมทางการพยาบาล หนวยท 8-15. มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช, 2532.

11.

12. ราชวทยาลยวสญญแพทยแหงประเทศไทย แนวทางในการใหบรการทางวสญญวทยา.[Online] 2545 [อางอง 25 กนยายน 2551] แหลงทมา : URL : http://www.md.chula.ac.th/rcat/guide/guidean.pdf.


http://www.aana.com/


ความสมพนธระหวางภาวะผนาเชงกลยทธของหวหนาหอผปวย การบรหารผลการปฏบตงานของกลมงานการพยาบาลกบประสทธผลของหอผปวย ตามการรบรของพยาบาลประจาการ โรงพยาบาลทวไป สนยพร แคลวปลอดทกข * พย.ม. (บรหารการพยาบาล) สชาดา รชชกล ** กศ.ด.

บทคดยอ การวจยนมวตถประสงคเพอศกษาระดบภาวะผ นาเชงกลยทธของหวหนาหอผ ปวย การบรหารผลการปฏบตงานของกลมงานการพยาบาล และประสทธผลของหอผ ปวยตามการรบรของพยาบาลประจาการ โรงพยาบาลทวไป และศกษาความสมพนธระหวางภาวะผ นาเชงกลยทธของหวหนาหอผ ปวย การบรหารผลการปฏบตงานของกลมงานการพยาบาล กบประสทธผลของหอผ ปวยตามการรบรของพยาบาลประจาการ โรงพยาบาลทวไป กลมตวอยางคอ พยาบาลวชาชพระดบปฏบตการ จานวน 352 คน ซงไดจากการสมตวอยางแบบสองขนตอน เครองมอทใชในการวจยประกอบดวย แบบสอบถามขอมลสวนบคคล แบบสอบถามภาวะผ นาเชงกลยทธของหวหนาหอผ ปวย แบบสอบถามการบรหารผลการปฏบตงานของกลมงานการพยาบาล และแบบสอบถามประสทธผลของหอผ ปวย ตรวจสอบความตรงเชงเนอหาและหาคาความเทยงของแบบสอบถาม โดยสตรสมประสทธแอลฟาของครอนบาคได .97, .96 และ .95 ตามลาดบ วเคราะหขอมลโดยใชการแจกแจงความถ คารอยละ คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และสมประสทธสหสมพนธของเพยรสน ผลการวจยพบวา ภาวะผ นา เชงกลยทธของหวหนาหอผ ปวย การบรหารผลการปฏบตงานของกลมงานการพยาบาล และประสทธผลของหอผ ปวยตามการ

รบรของพยาบาลประจาการ โรงพยาบาลทวไป อยในระดบสง ( x = 3.85, 3.62 และ 3.90 ตามลาดบ) ภาวะผ นาเชงกลยทธของหวหนาหอผ ปวยและการบรหารผลการปฏบตงานของกลมงานการพยาบาล มความสมพนธทางบวกในระดบปานกลาง กบประสทธผลของหอผ ปวยตามการรบรของพยาบาลประจาการ โรงพยาบาลทวไป อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 (r = .67 และ .64 ตามลาดบ)

คาสาคญ: ภาวะผ นาเชงกลยทธ การบรหารผลการปฏบตงาน ประสทธผลหอผ ปวย

* พยาบาลชานาญการ งานวสญญพยาบาล กลมการพยาบาล โรงพยาบาลอางทอง ** ผชวยศาสตราจารย คณะพยาบาลศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย



บทนา โรงพยาบาลทวไป เปนสถานบรการสขภาพภาครฐ สงกดกระทรวงสาธารณสข มบทบาทสาคญอยางยงในระบบบรการสขภาพ เ นองจากเปนผจดบรการใหประชาชนในทองถนตางๆ สามารถเขาถงและใชบรการสขภาพไดอยางทวถง โดยเฉพาะในพนทชนบททหางไกล ดงนนหากการบรการทางสขภาพของโรงพยาบาลทวไปสามารถใหบรการไดอยางมประสทธผล ยอมทาใหประชาชนสวนใหญของป ร ะ เ ทศ ไ ด ร บก า รบ ร ก า ร ท ม คณภาพ กา ร ทโรงพยาบาลจะมประสทธผลไดตองเ รมมาจากประสทธผลของหนวยงานตาง ๆ รวมกน โดยเฉพาะหอผ ปวยซงมความสาคญอยางยงในการนาไปสประสทธผลของโรงพยาบาล เพราะผลงานมากกวารอยละ 50 เปนผลจากการปฏบตงานของบคลากรในกลมงานการพยาบาล ซงสวนใหญเปนผลงานในระดบหอผ ปวย ดงนนหอผ ปวยจงเปนหนวยงานทควรไดรบการดแลใหสามารถดาเนนงานไปสเปาหมายคณภาพการพยาบาลไดเปนอยางด1 จากผลการตรวจราชการและน เทศงานกรณปกตของกระทรวงสาธารณสขในโครงการพฒนาคณภาพบรการพยาบาลพบวา รอยละ 74 ของโรงพยาบาลในสงกดกระทรวงสาธารณสขทกระดบ ทงาน /หนวยงานบรการของกลมงานการพยาบาลอยางนอยรอยละ 50 ผานเกณฑการประเมนคณภาพบรการพยาบาลในระดบ 32 หมายถง ระดบคณภาพการพยาบาลจดอยในระดบด ซงเกณฑคณภาพทสงทสดของการประเมนคณภาพบรการพยาบาลคอ ระดบ 4 ซงหมายถง

ระดบคณภาพการพยาบาลจดอยในระดบดมาก จากผลการประเมนคณภาพการพยาบาลของโรงพยาบาลสงกดกระทรวงสาธารณสข ประจาปงบประมาณ 2550 แสดงใหเหนวา ระดบคณภาพงานบรการพยาบาลของ โ ร งพยาบาลในสงกดก ระทรวงสาธารณสขทง 10 งาน เมอใชคาคะแนนในแตละระดบคณภาพพบวา สวนใหญอยในระดบพอใช ถง ด ทงนมโรงพยาบาลรอยละ 10.4 ถง รอยละ 18.8 ทงานบรการพยาบาลอยในระดบคณภาพทควรปรบปรง3 และจากผลการวจยทผานมาพบวา ประสทธผลของหอผ ปวยในโรงพยาบาลทวไป ยงไมไดรบการพฒนาใหอยในระดบทสงสด4,5 หรอเรยกวา ระดบทบงบอกความเปนเลศตามเปาหมายขององคการ จงจาเปนอยางยงทหวหนาหอผ ปวยและบคลากรทางการพยาบาล ต อ ง ร วม มอกน ในกา รพฒนา ระดบประสทธผลของหอผ ปวยใหสงสด แนวคดเกยวกบการประเมนประสทธผลขององคการมหลากหลายแนวคด ซงการศกษาในครงน ผวจยเลอกใชแนวคดของ Kinicki และ Kreitner 6 มาใชในการวดประสทธผลของหอผ ปวย โรงพยาบาลทวไป เนองจากเปนแนวคดทมการบรณาการรปแบบของการประเมนประสทธผลองคการเขาดวยกน และองคประกอบทง 4 ดาน คอ การบรรลผลสาเรจตามเปาหมาย การไดมาของทรพยากร กระบวนการภายใน และความพงพอใจของผ มสวนไดสวนเสย มความครอบคลมในการวดประสทธผลของหอผ ปวย และการประเมนในแตละดานมความเหมาะสมอยางยงกบสถานการณในปจจบน ทแตละหอผ ปวยจะตอง



มการกาหนดวสยทศน พนธกจและเปาหมายของหอผ ปวยอยางชดเจน มเครองมอ เครองใช อปกรณทมคณภาพ ไดมาตรฐาน และพรอมใชตลอดเวลา มพยาบาลประจาการทมความรความสามารถในการปฏบตงาน มกระบวนการบรหารจดการภายในหอผ ปวยทด และทสาคญทสด คอ การใหความสาคญกบความตองการและความพงพอใจของบคลากร ผปฏบตงาน ผ ใชบรการและกลมบคคลหรอองคการอน ๆ ทมาเกยวของกบหอผ ปวย

ประสทธผลของหอผ ปวยเปนภาพรวมของการบ รการ ทตอบสนองตอความตองการของผ รบบรการ รวมทงเปนมาตรฐานภายนอกทบงบอกวาองคการมความสามารถในการดาเนนการตาง ๆ ใหประสบผลสาเรจตามเปาหมาย7,8 ดงนนประสทธผลของหอผ ปวยถอวาเปนสงสาคญทสดในการตดสนการดาเนนงานของโรงพยาบาลทกแหง เพราะเปนผลรวมของผลลพธทไดมาจากการปฏบตงานของสมาชก ทกคนภายในหนวยงานเดยวกนเพอใหบรรลเปาหมายของโรงพยาบาล7 ปจจยสาคญทมผลตอประสทธผลของหอผ ปวยมมากมายหลายปจจยดวยกน ภาวะผ นาเชงกลยทธ เปนปจจยหนงทมผลตอประสทธผลของหอผ ปวย เพราะภาวะผ นาเชงกลยทธของหวหนาหอผ ปวยหมายถง ผ มวสยทศนกวางไกล และนาวสยทศนมาสการปฏบต ไ ดอยางเ ปนผลสาเ รจ สามารถวเคราะหปจจยภายในและปจจยภายนอกแลวกาหนดเปนแผนกลยทธ จงใจใหสมาชกในองคการกาวไปในทศทางเดยวกน มงสเปาหมายและความสาเรจขององคการ ซงรปแบบการบรหารงานใน

ปจจบนลวนตองใชการวางแผนเชงกลยทธในการดาเนนงานขององคการ เนองจากผ นาเชงกลยทธเปนผ ทกอใหเกดความไดเปรยบทางการแขงขน จงนามาซงประสทธผลขององคการ 9 การบรหารผลการปฏบตงานกเปนอกปจจยหนงทมผลตอประสทธผลของหอผ ปวย เพราะการบรหารผลการปฏบตงานหมายถง การรวมกระบวนการกาหนดการประเมนและการกระต นพฤตกรรมการทางานของบคลากร และผลลพธเขาดวยกน10 การบรหารผลการปฏบตงานเปนกระบวนการในการสรางสภาพแวดลอมและว ธการในการทางานทสนบสนนใหผ ปฏบตงานสามารถปฏบตงานอยางมประสทธภาพสงสด โดยมเปาหมายสาคญอยทการสรางผลผลตและผลการปฏบตงานทสงขนและการสรางความชดเจนในผลการปฏบตงานโดยใหมความสอดคลองกบเปาหมายการปฏบตงานในระดบองคการ11 ประโยชนทจะไดรบจากระบบการประเมนผลการปฏบตงานทมความยตธรรม คอการเพมแรงจงใจในการปฏบตงาน ทาใหบคลากรทราบถงสงทตนเองควรจะมการพฒนาและปรบปรง เ พ อ ใ หการป ฏบ ต ง าน มประสท ธภาพมากข น กอใ ห เ กดประสท ธผลขององ คการไ ด 1 2 โดย ทภาระหนาทขององคการพยาบาลตามขอบเขตของวชาชพทสาคญ ไดแก การจดบรการการพยาบาล และการผดงครรภทมคณภาพตามมาตรฐานวชาชพ เพอใหการบรการพยาบาลทตอบสนองตอความตองการและความพงพอใจของผ รบบรการ13 ดงนนการบรหารผลการปฏบตงานของกลมงานการพยาบาลจะชวยใหผลการปฏบตงานของพยาบาล




ประจาการในหอผ ปวยมประสทธภาพสงสด ซงจะชวยเพมประสทธผลของหอผ ปวยได ดงนน ผวจยจงสนใจทจะศกษาภาวะผ นาเชงกลยทธของหวหนาหอผ ปวย การบรหารผลการปฏบตงานของกลมงานการพยาบาลและประสทธผลของหอผ ปวยตามการรบรของพยาบาลประจาการ เ พอ เ ปนแนวทางใ หผ บ รหารทางการพยาบาล โรงพยาบาลทวไป นาไปพฒนาและดาเนนการเพอยกระดบประสทธผลของหอผ ปวยใหอยในระดบทสงทสด กอใหเ กดประโยชนแกโรงพยาบาลในการใหบรการทมคณภาพ เพอตอบสนองความตองการและความพงพอใจของผ รบบรการ

วตถประสงคของการวจย 1. เพอศกษาระดบภาวะผ นาเชงกลยทธของหวหนาหอผ ปวย การบรหารผลการปฏบตงานของกลมงานการพยาบาลและประสทธผลของหอผ ปวยตามการรบรของพยาบาลประจาการ โรงพยาบาลทวไป 2. เพอศกษาความสมพนธระหวางภาวะผ นาเชงกลยทธของหวหนาหอผ ปวย การบรหารผล

การปฏบ ต งานของกลมงานการพยาบาล กบประสทธผลของหอผ ปวยตามการรบรของพยาบาลประจาการ โรงพยาบาลทวไป

ขอบเขตของการวจย ประชากร ในกา รศ กษา ว จ ยค ร ง น ค อ พยาบาลประจาการในหอผ ปวย โรงพยาบาลทวไป สงกดกระทรวงสาธารณสข ทปฏบตงานมาแลวเปนเวลาไมตากวา 1 ป

สมมตฐานการวจย 1. ภาวะผ นาเชงกลยทธของหวหนาหอผ ปวย มความสมพนธทางบวกกบประสทธผลของ หอผ ปวย ตามการรบรของพยาบาลประจาการ โรงพยาบาลทวไป 2. การบรหารผลการปฏบตงานของกลมการพยาบาล มความสมพนธทางบวกกบประสทธผลของหอผ ปวย ตามการรบรของพยาบาลประจาการ โรงพยาบาลทวไป


กรอบแนวคดในการวจย

วสดและวธการ การวจยนเปนการวจยเชงพรรณา (descriptive research) ในลกษณะของการศกษาเชงสหสมพนธ (correlation study)

ประชากรและกลมตวอยาง ประชากร คอ พยาบาลประจาการทมป ร ะ ส บ ก า ร ณ ก า ร ท า ง า น ต ง แ ต 1 ป ข น ไ ป โรงพยาบาลทวไป ทมขนาด 300 – 500 เตยง

สงกดกระทรวงสาธารณสข จานวน 42 แหง รวมทงสน 8,849 คน

กลมตวอยาง คอ พยาบาลประจาการทมป ระสบการ ณกา ร ท า ง านต ง แต 1 ป ข น ไ ป ในโรงพยาบาลทวไปทมขนาด 300 – 500 เตยง ซงไดจากการสมตวอยางแบบสองขนตอน (two - stage sampling) และใชสตรการคานวณขนาดกลมตวอยางของ Yamane (1976)23 โดยเรมจากสมแบบงายในแตละภาคโดยใชอตราสวน 1 : 5 ไดโรงพยาบาลทเปนกลม

ภาวะผนาเชงกลยทธของหวหนาหอผปวย

1. การกาหนดทศทางเชงกลยทธ 2. การบรหารทรพยากรในองคการ ประสทธผลของหอผปวย 3. การสนบสนนวฒนธรรมองคการ

1. การบรรลผลสาเรจตาม 4. การปฏบตอยางมคณธรรม เปาหมาย 5. การควบคมองคการใหสมดล 2. การไดมาของทรพยากร (Hitt, Ireland & Hoskisson)9 3. กระบวนการภายใน 4. ความพงพอใจของผ มสวนได

การบรหารผลการปฏบตงานของกลมงานการพยาบาล

สวนเสย (Kinicki & Kreitner)6

1. การกาหนดเปาหมาย 2. การประเมนผลการปฏบตงาน 3. ระบบรางวล (Cumming & Worley)10



ตวอยางจานวน 9 แหง จากนนจงคานวณขนาดกลมตวอยางแตละโรงพยาบาลโดยวธการคานวณตามสดสวนประชากรแตละโรงพยาบาลทเปนกลมตวอยาง ไดกลมตวอยางรวม 382 คน จากนนคานวณกลมตวอยางพยาบาลประจาการในแตละหอผ ปวย ตามสดสวนของจานวนประชากรของแตละหอผ ปวย และทาการสมอยางงายดวยว ธจบฉลากรายชอพยาบาลประจาการในหอผ ปวยทกหอผ ปวยใหไดกลมตวอยางครบตามจานวนทตองการ

เครองมอทใชในการวจย เครองมอทใชในการวจยเปนแบบสอบถาม 1 ชด แบงเปน 4 ตอน ซงผานการตรวจสอบความตรงตามเนอหาโดยผทรงคณวฒจานวน 5 คน และนาเครองมอไปทดลองใช เพอตรวจสอบคาความเทยงของเครองมอโดยมรายละเอยดของเครองมอแตละตอน ดงน ตอนท 1 แบบสอบถามขอมลสวนบคคล ลกษณะขอคาถามเปนแบบใหเลอกตอบและใหเตมคา ประกอบดวย อาย ระดบการศกษา ประสบการณการทางาน แผนกทปฏบตงาน ประสบการณการทางานในหอผ ปวย และประสบการณการทางานรวมกบหวหนาหอผ ปวย จานวน 6 ขอ ตอนท 2 แบบสอบถามภาวะผนาเชงกลยทธของหวหนาหอผปวย ผ วจยปรบปรงจากแบบสอบถามของ ฐตมา จานงคเลศ14 ทสรางขนตามแนวคดของ Hitt, Ireland และ Hoskisson9 แบงเปนองคประกอบ 5 ดาน คอ การกาหนดทศทางเชง กลยทธ การบรหารทรพยากรในองคการ การ

สนบสนนวฒนธรรมองคการ การปฏบตอยางมคณธรรมและการควบคมองคการใหสมดล ขอคาถามมทงหมด 20 ขอ มคาความเทยงเทากบ .97 ตอนท 3 แบบสอบถามการบรหารผลการปฏบตงานของกลมงานการพยาบาล ผ วจยสรางขนตามแนวคดของ Cumming และ Worley10

แบง เ ปนองคประกอบ 3 ดาน คอ การ กาหนดเปาหมาย การประเมนผลการปฏบตงานและระบบรางวล ขอคาถามมทงหมด 21 ขอ มคาความเทยงเทากบ .96 ตอนท 4 แบบสอบถามประสทธผลของหอผปวย ผ วจยปรบปรงจากแบบสอบถามประสทธผลหอผ ปวยของปราณ มหาญพงษ5 ทสรางตามแนวคดของ Kinicki และ Kreitner6 แบงเปนองคประกอบ 4 ดาน คอ การบรรลผลสาเรจตามเปาหมายการไดมาของทรพยากรกระบวนการภายในและความพงพอใจของผ มสวนไดสวนเสยขอคาถามมทงหมด 20 ขอ มคาความเทยงเทากบ .95 แบบสอบถามตอนท 2 – 4 ขอคาถามทงหมดมลกษณะเปนขอคาถามทางดานบวกแบบเลอกตอบมาตราสวนประเมนคา 5 ระดบ ตงแตระดบนอยทสดจนถงมากทสด

การเกบรวบรวมขอมล เมอไดรบอนมตการเกบรวบรวมขอมลในการวจยจากผ อานวยการโรงพยาบาลทเปนกลมตวอยางแลว ผวจยตดตอประสานงานกบหวหนากลมงานการพยาบาลของแตละโรงพยาบาลขออนญาตสงแบบสอบถามทางไปรษณย พรอมทงชแจงคณสมบต




ผลการวจย และวธการสมกลมตวอยางใหกบผ รบผดชอบของกลมงานการพยาบาลทราบ รวมเวลาในการเกบรวบรวมขอมล 7 สปดาห ตงแตวนท 23 กมภาพนธ 2552 ถงวนท 13 เมษายน 2552 สงแบบสอบถามไปทงหมด 382 ชด ไดรบกลบคนมา 369 ชด ตรวจสอบความสมบรณ ถกตองเปนแบบสอบถามทสามารถนามาวเคราะหขอมลไดทงหมด 352 ชด คดเปนรอยละ 92.1 ของจานวนแบบสอบถามทสงไป

1. ขอมลทวไปของกลมตวอยาง พบวา กลมตวอยางทศกษามอายในชวง 31 - 40 ป มากทสด

(รอยละ 50.6) อายเฉลย 34.9 ป ( x = 9.03) การศกษาระดบปรญญาตร (รอยละ 92.6) มประสบการณการทางานอยในชวง 1 - 10 ป มากทสด (รอยละ 46.4)

ประสบการณเฉลย 13.37 ป ( x = 13.37) ปฏบตงานในหอผ ปวยแผนกอายรกรรมมากทสด (รอยละ 19.9) มประสบการณการทางานในหอผ ปวยปจจบนอยในชวง 1 - 10 ป มากทสด (รอยละ 67.5) เฉลยคอ

9.03 ป (

การวเคราะหขอมล วเคราะหขอมลโดยใชโปรแกรมสาเรจรป โดยขอมลสวนบคคลว เคราะห โดยใชสถ ตการ แจกแจงความถ และรอยละ ขอมลเกยวกบภาวะผ นาเชงกลยทธของหวหนาหอผ ปวย การบรหารผลการปฏบตงานของกลมงานการพยาบาลกบประสทธผลของหอผ ปวย วเคราะหโดยใชสถตคาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐาน วเคราะหความสมพนธระหวาง ภาวะผ นาเชงกลยทธของหวหนาหอผ ปวย การบรหารผลการปฏบตงานของกลมงานการพยาบาลกบประสท ธผลของหอผ ป ว ย โดย คานวณหาค าสมประสทธสหสมพนธของเพยรสน และทดสอบความมนยสาคญทางสถตทระดบ .05

x = 9.03) และมประสบการณการทางานรวมกบหวหนาหอผ ปวยคนปจจบนอยในชวง 1 - 10 ป

มากทสด (รอยละ 82.3) เฉลยคอ 6.65 ป ( = 6.65) x

2. ภาวะผ นาเชงกลยทธของหวหนาหอผ ปวยการบรหารผลการปฏบตงานของกลมงานการพยาบาล และประสทธผลของหอผ ปวยตามการรบรของพยาบาลประจาการ โรงพยาบาลทวไป ผลจาก

การศกษาพบวา อยในระดบสง ( x = 3.85, 3.62 และ 3.90 ตามลาดบ) (ตารางท 1)


ตารางท 1 คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และระดบของภาวะผ นาเชงกลยทธของหวหนาหอผ ปวย การบรหารผลการปฏบตงาน และประสทธผลของหอผ ปวยตามการรบรของพยาบาลประจาการ โรงพยาบาลทวไป จาแนกตามรายดาน (n = 352)

ตวแปร x SD ระดบ

ภาวะผนาเชงกลยทธของหวหนาหอผปวย 3.85 .72 สง การกาหนดทศทางเชงกลยทธ 3.96 .90 สง การสนบสนนวฒนธรรมองคการ 3.93 .97 สง การปฏบตอยางมคณธรรม 3.89 .82 สง การบรหารทรพยากรในองคการ 3.83 .75 สง การควบคมองคการใหสมดล 3.75 .76 สง การบรหารผลการปฏบตงานของกลมงานการพยาบาล 3.62 .64 สง การประเมนผลการปฏบตงาน 3.79 .79 สง การกาหนดเปาหมาย 3.74 .65 สง ระบบรางวล 3.33 .76 ปานกลาง ประสทธผลของหอผปวย 3.90 .56 สง การบรรลผลสาเรจตามเปาหมาย 4.02 .63 สง กระบวนการภายใน 4.01 .58 สง การไดมาของทรพยากร 3.82 .80 สง ความพงพอใจของผ มสวนไดสวนเสย 3.76 .63 สง 3. ภาวะผ นาเชงกลยทธของหวหนาหอผ ปวยและการบรหารผลการปฏบตงานของกลมงานการพยาบาล มความสมพนธทางบวกในระดบปานกลางกบประสทธผลของหอผ ปวยตามการรบรของ

พยาบาลประจาการ โรงพยาบาลทวไป อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 (r = .67 และ .64 ตามลาดบ) (ตารางท 2)



ตารางท 2 คาสมประสทธสหสมพนธระหวางภาวะผ นาเชงกลยทธของหวหนาหอผ ปวย การบรหารผลการปฏบตงานของกลมงานการพยาบาล กบประสทธผลของหอผ ปวยตามการรบรของพยาบาลประจาการ โรงพยาบาลทวไป (n = 352)

คาสมประสทธสหสมพนธ (r) ตวแปร p - value ระดบ

ภาวะผ นาเชงกลยทธ .67 0.00 ปานกลาง การบรหารผลการปฏบตงาน .64 0.00 ปานกลาง * P < .05

อภปรายผล 1. ระดบภาวะผ นาเชงกลยทธของหวหนาหอผ ปวย การบรหารผลการปฏบตงานของกลมงานการพยาบาล และประสทธผลของหอผ ปวยตามการรบรของพยาบาลประจาการ โรงพยาบาลทวไป 1.1 ภาวะผ นาเชงกลยทธของหวหนาหอผ ปวย โรงพยาบาลทวไป ตามการรบรของพยาบาล

ประจาการ อยในระดบสง ( x = 3.85) อธบายไดวาเนองจากปจจบนในองคการตาง ๆ ทงภาครฐและเอกชน ลวนนากระบวนการบรหารเชงกลยทธมาใชในการบรหารองคการ ใหประสบผลสาเรจตามเปาหมาย เพราะกระบวนการบรหารเชงกลยทธชวยใหผบรหารเกดความเขาใจตอการเปลยนแปลงและมวสยทศน ทาใหสามารถกาหนดทศทางการดาเนนงานขององคการไดอยางเหมาะสม ซงในปจจบนเปนยคของการแขงขน การอยรอดขององคการตองอาศยผ นาทมความคดสรางสรรคเชงกลยทธ สามารถกาหนดทศทางเชงกลยทธได คอตองเปนผมองการณไกลและ

ตองมองไปรอบ ๆ ตว ไมใชมองแตในองคการของตนเอง ตองรจกวเคราะหจดออน จดแขงของตนเอง เพอหาความไดเปรยบกบคแขงขน15 ดงนนผบรหารจงตองมกลยทธ ในการบรหารงาน โดยผบรหารระดบสงตองใชกลยทธในระดบองคการ ในขณะทหวหนาหอผ ปวยถอวาเปนผบรหารระดบตน ทตองรบนโยบายไปถายทอดสการปฏบต และเปนผ ท รบผดชอบการดาเนนงานภายในหอผ ปวยทงหมด จงจาเปนจะตองมภาวะผ นาเชงกลยทธดวยเชนกน 1.2 การบรหารผลการปฏบตงานของกลมงานการพยาบาล ตามการรบรของพยาบาล

ประจาการ อยในระดบสง ( x = 3.62) อธบายไดวานบต ง แ ต ป พ .ศ . 2544 เ ป น ต นมา ส า น ก ง านคณะกรรมการขาราชการพลเรอนไดพฒนาระบบการบรหารผลการปฏบตงาน โดยมวตถประสงคทจะสรางวฒนธรรมการทางานของขาราชการใหสอดคลองกบรปแบบการบรหารจดการภาครฐแนวใหมทมงเนนใหขาราชการทางานโดยยดผลผลต ผลลพธ ความคมคา



ความรบผดชอบ ตอบสนองความตองการของประชาชนผ รบบรการ ซงเนนการ “บรหาร” ผลการปฏบตงานอยางตอเนอง มใชเนนการประเมนเพยงอยางเดยว จากเหตผลดงกลาวจงทาใหผบรหารในหนวยราชการตาง ๆ ไดมการปรบตวในการเรยนร เพอเขาสกระบวนการบรหารผลการปฏบตงาน เ มอพจารณาในรายดานพบวา ดานระบบรางวล ม

คาเฉลยอยในระดบปานกลาง ( x = 3.33) เนองจาก การบรหารผลการปฏบตงานเปนระบบทเพงมการนามาใชเปนรปธรรม ประมาณ 1 – 2 ป และผลการประเมนกยงมไดมการนาไปใชในการพจารณาความดความชอบของขาราชการอยางจรงจง สวนใหญจะมการนาผลการประเมนไปเพอใชในการวางแผนพฒนาบคลากรมากกวา ดงนนการทจะพฒนาระบบบรหารผลการปฏบตงานใหมความเชอถอไดวาโปรงใส และเปนธรรมคงจะตองมการพฒนาทงผ ปฏบตและผ บรหารทมหนาทประเมนผลการปฏบตงาน ใหมหลกเกณฑและแนวทางททาให ผ ปฏบตมความเชอมนวาระบบบรหารผลการปฏบตงานเปนระบบทสามารถพฒนาบคลากรไดจรง และสามารถสรางแรงจงใจในการทางานของขาราชการได อนจะสงผลถงประสทธภาพในการปฏบตงานและประสทธผลขององคการในทสด

1.3 ประสทธผลของหอผ ปวย ตามการ

รบรของพยาบาลประจาการ อยในระดบสง ( x = 3.90) อธบายไดวา จากนโยบายของกระทรวงสาธารณสขทกาหนดใหรอยละ 80 ของสถานบรการสาธารณสขตองมคณภาพมาตรฐานตามเกณฑ16 จนกระทงถง

เปาหมายของแผนพฒนาสขภาพแหงชาต ฉบบท 10 พ.ศ. 2550 – 2554 ทกาหนดวา ระบบบรการสขภาพและการแพทยมประสทธภาพ มการใชเทคโนโลยอยางพอประมาณตามหลกวชาการอยางถกตอง เหมาะสม ทาใหผ รบบรการมความอนใจและผใหบรการมความสข ดงนนจงเปนสงสาคญทกระตนใหโรงพยาบาลทวไป

เกดความตนตวในการพฒนาคณภาพโรงพยาบาล เพอใหผ รบบรการไดรบการบรการทมคณภาพ และโรงพยาบาลทวไปทเปนกลมตวอยางทง 9 แหง สวนใหญเปนโรงพยาบาลทผานกระบวนการรบรองคณภาพโรงพยาบาลมาแลว ทกหน วยงานในโรงพยาบาลจงมความม งมนพฒนางานใหเ กดประสทธภาพและประสทธผล โดยเฉพาะกลมงานการพยาบาลมการปรบปรงระบบบรหารงาน โครงสรางองคการ และพฒนาคณภาพบรการพยาบาลตามมาตรฐานการบรการพยาบาลและการผดงครรภ13 ซงประกอบดวย มาตรฐานการบรหารองคกรฯ มาตรฐานการปฏบตการพยาบาล และมาตรฐานผลลพธ จากผลการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพในหอผ ปวยจะสงผลใหเกดการพฒนาคณภาพบรการพยาบาลเพอบรรลถงประสทธผลของหอผ ปวย ดวยเหตผลผ ปวย

ดวยเหตดงกลาวจงทาใหประสทธผลของหอผ ปวยอยในระดบสง

2. ความสมพนธระหวางภาวะผนาเชงกลยทธของหวหนาหอผปวย การบรหารผลการปฏบตงานของกลมงานการพยาบาลกบประสทธผลของหอผปวย ตามการรบรของพยาบาลประจาการ โรงพยาบาลทวไป



2.1 ภาวะผ นาเชงกลยทธของหวหนาหอผ ปวย มความสมพนธทางบวกในระดบปานกลางกบประสทธผลของหอผ ปวย(r =.67) อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 เปนไปตามสมมตฐานขอท 1 ซงสอดคลองกบการศกษาของนกวจยหลายคนทพบวาภาวะผ นามความสมพนธกบประสทธผลขององคการ เ ชน ภาวะผ น า เ ช งกลยท ธ มความสมพน ธกบประสทธผลขององคการและหอผ ปวย1 4 , 1 7 และการศกษาในตางประเทศของ Wong and Cummings14 โดยวธ systemic review พบวา ภาวะผ นามความ สมพนธตอผลลพธในผ ปวย (patient outcome) กลาว คอทาใหผลลพธในผ ปวยสงขน เพมความพงพอใจในผ ปวยและชวยลดขอรองเรยนได การบรหารองคการพยาบาลในยคปจจบน ภาระงานของผบรหารทางการพยาบาลเพมขนจากในอดตเปนอยางมาก ผ นาทางการพยาบาลในยคโลกาภวฒนจงตองเปนผ นาททนสมย มวสยทศนกวางไกล สามารถคาดการณเหตการณตาง ๆ เพอวางแผนกลยทธไดอยางเปนระบบและทนตอสถานการณทเปลยนแปลงได ซงวสยทศนเปรยบเสมอนอาวธทสาคญของผบรหารทจะชวยสงเสรมใหเกดความไดเปรยบกบคแขงขน18 หวหนาหอผ ปวยจงมความจาเปนทจะตองปรบและเพมบทบาทใหเหมาะสมกบการเปลยนแปลงทเกดขน เพอนาพาองคการไปสเปาหมายสงสด ดงนน ภาวะผ นา เ ชงกลยทธของหวหนาหอผ ปวยจงมความ สมพนธกบประสทธผลของหอผ ปวย 2.2 การบรหารผลการปฏบตงานของกลมงานการพยาบาล มความสมพนธทางบวกใน

ระดบปานกลางกบประสทธผลของหอผ ปวย (r = .64) อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 เปนไปตามสมมตฐานขอท 2 และสอดคลองกบการศกษาของนกวจยหลายคน ทพบวา การบรหารผลการปฏบตงานของกลมงานการพยาบาลมความสมพนธกบความ พงพอใจในงานของพยาบาลประจาการ19 สวนใหญมความพงพอใจในการปฏบตงานในระดบตาและความพงพอใจในการปฏบตงานมความสมพนธกบผลการปฏบตงาน20 และสอดคลองกบนกทฤษฎหลายทานทไดกลาววา การบรหารผลการปฏบตงานนนเปนการบรหารทรพยากรบคคลทมความเหมาะสมจะนามาใชในองคการ เพราะจะทาใหผปฏบตสามารถปฏบตงานไดประสบผลสาเรจบรรลวตถประสงคขององคการ และเกดความพงพอใจในงาน เมอความพงพอใจเพมขนระดบการลาออกจากงาน การขาดงานกจะลดลง ตรงกนขามระดบผลผลตสขภาพทงกายและใจของผปฏบตงานกจะดขน สงผลใหระดบประสทธผลประสทธภาพขององคการสงขนในทสด21 และหากพยาบาลมความพงพอใจในงานจะทาใหมแรงจงใจในการทางาน ซงมผลทาใหบรการพยาบาลมคณภาพ ตลอดจนการดาเนนพนธกจของกลมงานการพยาบาลบรรลผลอยางมประสทธภาพ22 ดงนน การบรหารผลการปฏบตงาน ซงมองคประกอบดานความพงพอใจของผใหบรการ จงสงผลตอประสทธผลขององคการไดเชนกน ดงนนจงสรปไดวาการบรหารผลการปฏบตงานของกลมงานการพยาบาลมความสมพนธกบประสทธผลของหอผ ปวย




ขอเสนอแนะจากการนาผลการวจยไปใช 1. ระดบของภาวะผ นาเชงกลยทธของหวหนาหอผ ปวย การบรหารผลการปฏบตงานของกลมงานการพยาบาลและประสทธผลของหอผ ปวย ตางกอยในระดบสง ดงนนผบรหารทางการพยาบาลจงควรทจะธารงรกษาและสงเสรมระดบของภาวะผ นาเชงกลยทธของหวหนาหอผ ปวย การบรหารผลการปฏบตงานของกลมงานการพยาบาลใหคงอยในระดบทสงกวาหรอไมนอยกวาเดม อนจะสงผลใหระดบของประสทธผลของหอผ ปวยไดรบการพฒนาใหสงขนตามไปดวย 2. ภาวะผ นาเชงกลยทธของหวหนาหอผ ปวย มความสมพนธทางบวกกบประสทธผลของหอผ ปวยในระดบปานกลาง ดงนนผบรหารระดบสงของกลมงานการพยาบาล ควรมการเตรยมความพรอมและพฒนาภาวะผ นาใหกบผ ทจะเปนหวหนาหอผ ปวย และผ ทดารงตาแหนงเปนหวหนาหอผ ปวย โดยมงเนนการพฒนาทกษะภาวะผ นาเชงกลยทธใหกบหวหนาหอผ ปวย เพอเพมประสทธผลของหอผ ปวย 3. การบรหารผลการปฏบตงานของกลมงานการพยาบาล มความสมพน ธทางบวกกบประสทธผลของหอผ ปวยในระดบปานกลาง ดงนนผ บรหารโรงพยาบาลควรสงเสรมใหบคลากรมการพฒนาผลการปฏบตงาน โดยการกาหนดเปาหมายในการทางาน มการนเทศตดตามผลการปฏบตงานอยาง

ตอเนอง และทสาคญอยางยงของผ บรหารทางการพยาบาลคอ การสรางเสรมบรรยากาศและสภาพ แวดลอมในการทางาน การจดสวสดการทเหมาะสม การนาผลการประเมนความพงพอใจของบคลากรพยาบาลมาว เคราะ ห เ พ อหาแนวทางในการตอบสนองและสงเสรมใหบคลากรมความสขในการทางาน

ขอเสนอแนะในการทาวจยครงตอไป 1. ควรมการศกษาปจจย อนทมความ สมพนธและสามารถพยากรณประสทธผลของ หอผ ปวยตามการรบรของพยาบาลประจาการ 2. ศกษาเปรยบเทยบระดบประสทธผลของหอผ ปวยระหวางของโรงพยาบาลทไดรบการรบรองคณภาพโรงพยาบาลกบโรงพยาบาลทไมไดรบการรบรองคณภาพโรงพยาบาล 3. ศกษาระดบประสทธผลของหอผ ปวยและปจจยทเกยวของกบประสทธผลของหอผ ปวย ตามการรบรของหวหนาหอผ ปวย 4. ควร นา รปแบบการบ รหารผลการปฏบตงาน (performance management model) ไปจดทาโครงการบรหารผลการปฏบตงานของกลมงานการพยาบาลในลกษณะการวจยเชงทดลอง


เอกสารอางอง

1. พวงรตน บญญานรกษ. หลกการและแนวคดการบรหารจดการหอผ ปวยทมงคณภาพบรการ. วารสาร คณะพยาบาลศาสตรมหาวทยาลยบรพา 2540; 5(1): 35-44.

2. สานกตรวจราชการกระทรวงสาธารณสข. รายงานผลการตรวจราชการและนเทศงานระดบกระทรวง กระทรวงสาธารณสข ปงบประมาณ 2551. นนทบร: ม.ป.ท., 2551.

3. สานกการพยาบาล. รายงานผลการประเมนคณภาพการพยาบาลของโรงพยาบาลสงกดกระทรวงสาธารณสข ประจาปงบประมาณ 2550 [Online] 2007 Oct 24 [อางอง 2 พฤษภาคม 2552] แหลงทมา : URL : http://www.dms.moph.go.th/ nurse/2007_10_24/quality.pdf.

4. สมสมร เรองวรบรณ. ความสมพนธระหวางความสามารถดานการบรหารของหวหนาหอผ ปวย การทางานเปนทมของทมสขภาพกบประสทธผลของหอผ ปวยตามการรบรของพยาบาลประจาการ โรงพยาบาลทวไป สงกดกระทรวงสาธารณสข. (วทยานพนธ). กรงเทพมหานคร : บณฑตวทยาลย จฬาลงกรณมหาวทยาลย; 2544.

5. ปราณ มหาญพงษ. ความสมพนธระหวางภาวะผ นาการเปลยนแปลงของหวหนาหอผ ปวย พฤตกรรมการเปนสมาชกขององคการ กบประสทธผลของหอผ ปวยตามการรบรของพยาบาลประจาการ โรงพยาบาลทวไป. (วทยานพนธ) กรงเทพมหานคร : บณฑตวทยาลย จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2547.

6. Kinicki A, Kreitner R. Organizational behavior key concept, skill and best practice. 3rd ed. New York : McGraw – Hill, 2008.

7. Gibson JL, Ivancevich JM, Donnelly JH. Organizations: behavior, structure, processes. 12th ed. Boston: McGraw-Hill/Irwin, 2006.

8. Robbins SP, Judge TA. Organizational behavior. 12th ed. Upper Saddle River, NJ : Prentice-Hall, 2007.

9. Hitt MA, Ireland RD, Hoskisson RE. Strategic management: competitiveness and globalization : concepts. 7th ed. Mason, Ohio: Thomson/South-Western, 2007.

10. Cummings TG, Worley CG. Organization development & change. 8th ed. South-Western: Thomson, 2005.

11. สานกงานคณะกรรมการขาราชการพลเรอน. Performance management [Online] 2550 [อางอง 15 กมภาพนธ 2551] แหลงทมา : URL : http://www.ocsc.go.th/ocsccms/frontweb/view.jsp?categoryID

= CAT0000105


http://www.dms.moph.go.th/%20nurse/2007_10_24/quality.pdf

http://www.ocsc.go.th/ocsccms/frontweb/view.jsp?categoryID=CAT0000105



12. ชชย สมทธไกร. การสรรหา การคดเลอก และการประเมนผลการปฏบตงานของบคลากร. พมพครงท 2.กรงเทพมหานคร: สานกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2550.

13. สภาการพยาบาล. คมอการประเมนและรบรองคณภาพตามมาตรฐานบรการการพยาบาลและการผดงครรภ [Online] [อางอง 10 มนาคม 2552] แหลงทมา : URL : http://www.tnc.or.th/knowledge/ know05.html.

14. ฐตมา จานงคเลศ. ความสมพนธระหวางภาวะผ นาเชงกลยทธของหวหนาหอผ ปวย บรรยากาศองคการกบประสทธผลของหอผ ปวยตามการรบรของพยาบาลวชาชพ โรงพยาบาลมหาวทยาลยของรฐ. (วทยานพนธ). กรงเทพมหานคร : บณฑตวทยาลย จฬาลงกรณมหาวทยาลย; 2550.

15. เนตรพณณา ยาวราช. ภาวะผ นาและผ นาเชงกลยทธ. พมพครงท 5. กรงเทพมหานคร : เซนทรลเอกซเพรส,

2549. 16. กฤษฎ อทยรตน. แมไมคณภาพ เจาะ HA year 2000. พมพครงท 2. กรงเทพมหานคร: ส.เอเชยเพรส,

2544. 17. Nongthanathorn Phiphat. Strategic leadership and organization effectiveness: A study of the mass

rapid transit authority of Thailand. (dissertation) Bangkok : National Institute of Development Administration; 2002.

18. ชยเสฎฐ พรหมศร. สดยอดผบรหาร. กรงเทพมหานคร : ธรรกมลการพมพ, 2549. 19. ศภรศร เดชเกษม. ความสมพนธระหวางประสบการณการทางาน การบรหารผลการปฏบตงานของกลมงาน

การพยาบาล กบความพงพอใจในงานของพยาบาลประจาการโรงพยาบาลสงกดกระทรวงสาธารณสข เขตกรงเทพมหานคร. (วทยานพนธ). กรงเทพมหานคร : บณฑตวทยาลย จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2545.

20. สวรรณา ลละเศรษฐกล. ความพงพอใจในการปฏบตงานของเจาหนาทฝายการพยาบาล โรงพยาบาล เกษมราษฎร บางแค. (วทยานพนธ). กรงเทพมหานคร : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหดล. 2542.

21. สรอยตระกล (ตวยานนท) อรรถมานะ. พฤตกรรมองคการ: ทฤษฎและการประยกต. พมพครงท 3. กรงเทพมหานคร: โรงพมพมหาวทยาลยธรรมศาสตร, 2545.

22. บญใจ ศรสถตยนรากร. ภาวะผ นาและกลยทธการจดการองคการพยาบาลในศตวรรษท 21.กรงเทพมหานคร: โรงพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2550.

23. Yamane T. Statistic : An In trothetion analysis. 2nd ed. New York : Harper and ROW, 1976.

http://www.tnc.or.th/knowledge/%20know05.html

ผลของการสรางพลงอานาจในการเตรยมความพรอมผปวยผาตดกระดกสนหลง ตอความร การรบร และการปฏบตตวเพอฟนสภาพหลงผาตด

* รองผ อานวยการกลมภารกจบรการวชาการ ** พยาบาลวชาชพชานาญการ สถาบนประสาทวทยา

วจตรา เชาวพานนท* ศษ.ม.(การพฒนาทรพยากรมนษย) ** ศษ.ม.(สขศกษา) สวรรณา วภาคสงเคราะห

สาลน ไทยธวช** วท.ม. (สาธารณสขศาสตร)

บทคดยอ การวจยครงนเปนการวจยกงทดลอง (quasi – experimental research) มวตถประสงคเพอศกษาผลของการสรางพลงอานาจในการเตรยมความพรอมผ ปวยผาตดกระดกสนหลงตอความร การรบร และการปฏบตตวเพอฟนสภาพหลงผาตด โดยประยกตใชแนวคดการสรางพลงอานาจ (empowerment) ของ Gibson กลมตวอยาง คอ ผ ปวยทเขารบการผาตดกระดกสนหลงในสถาบนประสาทวทยา ระหวางเดอนสงหาคม 2551 ถง กมภาพนธ 2552 จานวน 70 ราย แบงเปนกลมทดลองจานวน 35 ราย กลมควบคมจานวน 35 ราย โดยใชแผนการทดลองแบบ nonrandomized control group pretest-posttest design วธดาเนนการวจยประกอบดวย 4 ขนตอน โดยกจกรรมสรางพลงอานาจ ไดแก 1) การสรางสมพนธภาพ 2) ประเมนปญหาและความตองการผ ปวย 3) เสรมสรางแหลงพลงอานาจโดยการสรางเสรมความรและการรบรใหกบผ ปวย 4) เสรมสรางพลงอานาจผ ปวยในการฝกปฏบตดวยตนเองและคงไวซงพลงอานาจดวยตนเอง เครองมอในการวจยประกอบดวย 1) แบบบนทกสวนบคคล 2) แบบสอบถามความรการปฏบตตวกอนและหลงการผาตดกระดกสนหลง 3) แบบสอบถามการรบรการปฏบตตวกอนและหลงการผาตดกระดกสนหลง 4) แบบบนทกขอมลการปฏบตตวเพอฟน สภาพหลงผาตด 5) คมอการเตรยมความพรอมสาหรบผ ปวยผาตดกระดกสนหลง 6) วดทศนการเตรยมความพรอมสาหรบผ ปวยผาตดกระดกสนหลง วเคราะหขอมลดวยโปรแกรมคอมพวเตอรสาเรจรป โดยใชสถตรอยละ คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และสถตทดสอบท (t-test) ผลการวจยพบวา ผ ปวยผาตดกระดกสนหลงทไดรบการสรางพลงอานาจ 1) มคาเฉลยคะแนนความรการปฎบตตวกอนและหลงผาตดกระดกสนหลงสงกวากลมทไดรบการพยาบาลตามปกต อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 2) มคาเฉลยคะแนนการรบรการปฎบตตวกอนและหลงผาตดกระดกสนหลงสงกวากลมทไดรบการพยาบาลตามปกต อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 และ 3) มความสามารถในการปฏบตตวเพอฟนสภาพหลงผาตดสงกวากลมทไดรบการพยาบาลตามปกต แสดงใหเหนวา การสรางพลงอานาจเปนกจกรรมการพยาบาลทชวยสงเสรมความร การรบรการปฎบตตนกอนและหลงผาตด และความสามารถในการปฏบตตวเพอฟนสภาพหลงผาตดของผ ปวยผาตดกระดกสนหลงได ขอเสนอแนะ การสรางพลงอานาจสามารถสงเสรมความร การรบรการปฎบตตนกอนและหลงผาตด และความสามารถในการปฏบตตวเพอฟนสภาพหลงผาตดของผ ปวยผาตดกระดกสนหลงได ดงนน ควรมการสนบสนนและกาหนดใหเปนกจกรรมสาคญสาหรบพยาบาลในการนาไปใชเปนแนวทางในการปฏบต โดยปรบกจกรรมการพยาบาลใหเหมาะสมกบบรบทของการพยาบาลและการเจบปวยของผ ปวยแตละราย

คาสาคญ : การสรางพลงอานาจ การเตรยมความพรอม ผ ปวยผาตดกระดกสนหลง ความร การรบร การปฏบตตวเพอฟนสภาพ


บทนา การผาตดกระดกสนหลงเปนการผาตดใหญชนดหนง มวตถประสงคเพอแกไขและรกษาพยาธสภาพทเกดขน ซงมสาเหตจากภาวะเสอมของกระดกสนหลงและหมอนรองกระดกสนหลง เชน หมอนรองกระดกสนหลงเลอน การเลอนตวของกระดกสนหลง และโพรงกระดกสนหลงแคบ เปนตน ซงภาวะเหลาน ทาใหเกดอาการผดปกตในการทาหนาทของระบบประสาทไขสนหลงสงผลใหเกดอาการปวดหลง ปวดขา กลามเนอขาออนแรงและมอาการชารวมดวย ซงสงผลรบกวนตอการดาเนนชวต ทาใหผ ปวยมคณภาพชวตทลดลง การผาตดกระดกสนหลงเปนวธการรกษาหนงทชวยแกไขอาการผดปกตทเกดขนกบผ ปวยดงกลาว โดยการเอาสงทกดทบรากประสาทไขสนหลงออกทาใหรากประสาทเสนนนเปนอสระไมถกกดทบ นอกจากนการผาตดยงชวยจดแนวกระดกสนหลงใหตรง เพมความมนคงและความแขงแรงของกระดกสนหลงโดยใชวสดยดตรงภายในกระดก รวมทงแกไขความผดรปของกระดกสนหลง ผลดของการผาตดคอชวยลดอาการปวด ผ ปวยสามารถทางานไดตามศกยภาพของตวเองทาใหมคณภาพชวตดขน แมวาในปจจบนจะมเทคโนโลย นวตกรรมททนสมยมากขน ทาใหผ ปวยทไดรบการผาตดกระดกสนหลงประสบผลดในการรกษา แตการผาตดกระดกสนหลงเปนการผาตดทมความหมายและสาคญตอการดารงชวต การประกอบอาชพ ภาพลกษณ เนองจากกอใหเกดความปวด ทกขทรมาน และความเสยงตอการเกดภาวะแทรกซอนหลงผาตดทรนแรง

หลายอยาง ความผดปกตทเกดขนภายหลงการผาตด อาจเกดจากการใชยาระงบความรสกแบบทวรางกาย การใชเวลานานในการผาตด การดแลและการปฏบตตวทไมถกตองหลงผาตด1 ดงนนการทผ ปวยมสวนรวมในการดแลตนเองตงแตในระยะกอนผาตด ทาใหผ ปวยมความเขาใจเกยวกบโรค การดแลรกษาและการฟนฟสภาพมากขน ชวยใหผ ปวยลดความกลว วตกกงวล และความยากลาบากในการดแลตนเองลดลง มความสามารถในการดแลตนเองหลงผาตดและปรบเปลยนการดแลสขภาพขณะเจบปวยไดอยางถกตอง เหมาะสม สงผลใหการฟนสภาพหลงผาตดเรวขน ลดความวตกกงวล ลดคาใชจายในการนอนโรงพยาบาล ปองกนและลดภาวะแทรกซอนหลงผาตด และลดความเจบปวดหลงผาตดได2 ผ ปวยผาตดกระดกสนหลงทไดรบการสอนและไดรบเอกสารเตรยมความพรอมกอนผาตดจะทาใหผ ปวยมความรเพมขนและผ ปวยฟนสภาพหลงผาตดไดดกวากลมทไมไดรบการสอน2 จากการสงเคราะหงานวจยเกยวกบผลของการใหความรกอนการผาตดในงานวจย 68 เรอง โดยการวเคราะหเมตาของฮาทาเวย (อางใน สมหมาย วนะวนานนท)3 พบวาผ ปวยทไดรบความรกอนผาตด ไมวารปแบบใด ๆ มผลลพธหลงผาตดเปนทนาพอใจมากกวาผ ปวยทไมได รบความร งานวจยในการสงเสรมใหผ ปวยมสวนรวมในการดแลตนเองพบวาชวยใหผ ปวยมความรความสามารถในการดแลตนเอง มการฟนสภาพหลงผาตดไดเรว ตลอดจนปองกนและลดภาวะแทรกซอนหลงผาตดไดดขน3 ดงนนสวนทมความสาคญมากคอความรวมมอของผ ปวยในการ


ปฏบตตวทถกตอง มความพรอมทงทางดานรางกาย จตใจ อารมณและสงคมทาใหผ ปวยฟนสภาพหลงผาตดไดเรว ปองกนและลดภาวะ แทรกซอนหลงผาตดได สถาบนประสาทวทยา เปนสถานบรการเฉพาะทางโรคระบบประสาท ในระดบสงกวาตตยภม ทใหบรการผ ปวยโรคทางประสาทศลยกรรมเปนจานวนมาก จากสถตของผ ปวยทไดรบการผาตดกระดกสนหลงในปงบประมาณ 2549-2551 พบวามจานวนผ ปวยทเขารบการผาตดเพมขนทกป จากในป 2549 จานวน 514 ราย เปน 564 ราย ในป 2550 และ 573 ราย ในป 25514 สาหรบผ ปวยทไดรบการผาตดกระดกสนหลงมกจะพบปญหาความปวด ทกขทรมาน และความเสยงตอการเกดภาวะแทรกซอนหลงผาตดทรนแรงหลายอยาง เชนภาวะตกเลอด และชอก ซงเปนภาวะรนแรงทพบไดใน 24 ชวโมงแรกหลงผาตด อนเปนผลจากการผาตดโดยตรง มกอนเลอดในแผลผาตด ผลกระทบตอระบบประสาทไขสนหลงจากการระคายเคองหรอบาดเจบตอเสนประสาทไขสนหลง การฉกขาดของเยอห มประสาทไขสนหลงชนดราในขณะผาตด ถงลมปอดแฟบ ปอดบวม หลอดเลอดดาสวนลกอกเสบและอดตน อาการทองอด การตดเชอของทางเดนปสสาวะ การตดเชอของแผลผาตด การเกดแผลกดทบ กลามเนอลบ ออนแรง และขอตดแขง เปนตน จากการศกษาขอมลของผ ปวยทรบการรกษาทางประสาทศลยกรรม ในสถาบนประสาทวทยา ในป พ.ศ.2549 จานวน 134 คน พบวาผ ปวยมความรเกยวกบการดแลตนเองอยในระดบตาถงรอยละ

78.12 และมความตองการขอมลเกยวกบโรค การรกษา คาแนะนาในการปฏบตตวจากแพทยและพยาบาล ผ ปวยบางรายยงไมทราบการปฏบตตวกอนและหลงผาตด และการปฏบตตวทถกตองเมอกลบบาน พยาบาลเปนบคลากรหนงในทมสขภาพทมหนาทในการดแลผ ปวยอยางใกลชดและมบทบาทสาคญตอการฟนสภาพของผ ปวยหลงผาตด จงควรไดมการคดคนวธการปฏบตการพยาบาลทางคลนกทสอดคลองกบปญหาของผ ปวยผาตดกระดกสนหลงขณะทเขารบการรกษาในโรงพยาบาล เพอพฒนาการปฏบตการพยาบาลใหมประสทธภาพยงขน ดวยเหตนคณะผวจยจงมความสนใจทจะศกษาการสรางพลงอานาจใหแกผ ปวยผาตดกระดกสนหลงทรบไวรกษาในโรงพยาบาลซงเปนกจกรรมการพยาบาลเชงบาบดทโดดเดน เนนผ ปวยมสวนรวมในการวเคราะหปญหาไดดวยตนเอง และชวยใหผ ปวยรสกวาตนเองมพลงอานาจ ซงเปนแรงผลกดนใหผ ปวยสามารถปรบตวใหอยในภาวะสมดลทงรางกาย จตใจ อารมณ สงคม และจตวญญาณ อนเปนเปาหมายสงสดของการพยาบาลแบบองครวม จากการศกษาวจยทผานมายงไมพบการพยาบาลเพอสรางพลงอานาจในผ ปวยผาตดกระดกสนหลงเพอสรางความสามารถของผ ปวยในการปฏบตตนเพอฟนสภาพหลงผาตด คณะผวจยจงไดนาแนวคดการสรางพลงอานาจของกบสน5 (Gibson) มาประยกตใชในการจดกจกรรมการพยาบาล โดยพยาบาลเปนผ ชวยเหลอ ผ สนบสนน ผ สอน ผ ให


คาปรกษา ผานกระบวนการเผชญปญหาของผ ปวย ซงประกอบดวยกลไกการควบคมและกลไกการคดร ซงจะชวยใหผ ปวยเขาใจกระบวนการของการพฒนา

ศกยภาพตนเองในการแกไขปญหา และชวยใหผ ปวยรบรวาตนสามารถจดการกบสถานการณหลงการผาตดกระดกสนหลงได



1. ความรในการปฏบตตวกอนและหลงผาตด

2. การรบรการปฏบตตวกอนและหลงผาตด

3. ความสามารถในการปฏบตตวเพอฟนสภาพหลงผาตด

การสรางพลงอานาจ (empower) ผปวยผาตดกระดกสนหลง

เสรมสรางพลงอานาจผ ปวยในการฝกปฏบตดวยตนเองและคงไวซงพลงอานาจดวยตนเอง

4.

เสรมสรางแหลงพลงอานาจโดยการสรางเสรมความรและการรบรใหกบผ ปวย

3. ประเมนปญหาและความตองการของผ ปวย 2. สรางสมพนธภาพ 1.

แผนภาพ 1 กรอบแนวคดในการวจย การวจยนเปนการศกษาผลของการสรางพลงอานาจในการเตรยมความพรอมผ ปวยผาตดกระดกสนหลง ตอความร การรบร และการปฏบตตวเพอฟนสภาพหลงผาตด โดยคณะผวจยไดประยกตแนวคดการสรางพลงอานาจ (empowerment) ของ Gibson5

โดยมกจกรรมการสรางพลงอานาจ 4 กจกรรม คอ (1) การสรางสมพนธภาพ (2) การประเมนปญหาและความตองการของผ ปวย (3) การเสรมสรางแหลงพลงอานาจโดยการสรางเสรมความร และการรบรใหกบผ ปวย และ (4) การเสรมสรางพลงอานาจ

ผ ปวยในการฝกปฏบตดวยตนเองและคงไวซงพลงอานาจดวยตนเอง

คาถามการวจย การสรางพลงอานาจมผลตอความร การรบร และการปฏบตตวเพอฟนสภาพหลงผาตดของผ ปวยผาตดกระดกสนหลงหรอไม

วตถประสงคของการวจย ประชากรและกลมตวอยาง เพอศกษาผลของการสรางพลงอานาจในการเตรยมความพรอมผ ปวยผาตดกระดกสนหลง ตอความร การรบร และการปฏบตตวเพอฟนสภาพหลงผาตด

สมมตฐานการวจย ผ ป วยผ าตดกระดกสนหลง ท ไ ด รบการพยาบาลตามแนวคดการสรางพลงอานาจจะม 1. ความรการปฏบตตวกอนและหลงการผาตดสงกวากลมทไดรบการพยาบาลตามปกต 2. การรบรการปฏบตตวกอนและหลงการผาตดสงกวากลมทไดรบการพยาบาลตามปกต 3. ความสามารถในการปฏบตตวเพอฟนสภาพหลงผาตดสงกวากลมทไดรบการพยาบาลตามปกต

วสดและวธการ การศกษาครงน เปนการวจยกงทดลอง (quasi – experimental design) โดยใชแผนการทดลองแบบ nonrandomized control group pretest-posttest design มวตถประสงคเพอศกษาผลของการสรางพลงอานาจในการเตรยมความพรอมผ ปวยผาตดกระดกสนหลงตอความร การรบร และการปฏบตตวเพอฟนสภาพหลงผาตด โดยเปรยบเทยบระหวางกลมทไดรบการสรางพลงอานาจกบกลมทไดรบการพยาบาลตามปกต

ประชากรทใชในการศกษาครงน คอ ผ ปวยทเขารบผาตดกระดกสนหลงในสถาบนประสาทวทยา ระหวางเดอนสงหาคม 2551 ถง กมภาพนธ 2552 จานวน 232 ราย คานวณกลมตวอยางโดยคดจากรอยละ 30 ของประชากร6 ไดจานวนกลมตวอยาง 70 ราย แบงเปนกลมทดลองจานวน 35 ราย กลมควบคมจานวน 35 ราย เพอเปนการพทกษสทธของผ ปวย และปองกนการปนเปอนของตวอยางในกลมควบคมและกลมทดลอง คณะผ วจยจง ดาเนนการเกบรวบรวมขอมลกลมควบคมกอนจนครบ 35 คน แลวจงดาเนนการทดลองและเกบรวบรวมขอมลในกลมทดลองอก 35 คนตามลาดบ

เครองมอทใชในการวจย เครองมอทใชในการวจยครงน ประกอบดวย เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมลและเครองมอทใชในการทดลอง ดงน 1. แบบบนทกขอมลสวนบคคล ประกอบดวย เพศ อาย สถานภาพสมรส ศาสนา อาชพ ลกษณะงานททา ญาตทดแลขณะอยโรงพยาบาล การศกษา รายได โรคประจาตว การดมสรา การสบบหร ประวตการใชยาแกปวด ประสบการณผาตด 2. แบบสอบถามความรการปฏบตตวกอนและหลงการผาตดกระดกสนหลง ประกอบดวยขอคาถามใหเลอกตอบถกผด จานวน 12 ขอ ซงไดมการตรวจสอบความตรงตามเนอหา (content validity) และความเหมาะสมของภาษาโดยผ ทรงคณวฒ


จานวน 5 ทาน ทดสอบหาคาความเทยง(reliability)ในผ ปวยผาตดกระดกสนหลง จานวน 10 คน โดยหาคาสมประสทธอลฟาของครอนบาค (cronbach, s alpha coefficient) มคา 0.89 คาอานาจจาแนกมคาเทากบ 0.8 และคาความยากอยระหวาง .20 - .75 3. แบบสอบถามการรบรการปฏบตตวกอนและหลงการผาตดกระดกสนหลง เปนขอคาถามใหเลอกตอบ 3 ระดบ คอ เหนดวย ไมแนใจ ไมเหนดวย จานวน 12 ขอ โดยมขอความดานบวกจานวน 9 ขอและลบ จานวน 3 ขอ ตรวจสอบความตรงตามเนอหา (content validity) และความเหมาะสมของภาษาโดยผทรงคณวฒจานวน 5 ทาน ทดสอบหาคาความเทยง(reliability) ในผ ปวยผาตดกระดกสนหลง จานวน 10 คน หาคาสมประสทธอลฟาของครอนบาค (cronbach, s alpha coefficient) มคา 0.87 4. แบบบนทกขอมลการปฏบตตวเพอฟนสภาพหลงผาตดประกอบดวยขอมลเกยวกบ 4.1 การปฏบตตวกอนและหลงผาตดกระดกสนหลง ประกอบดวยขอคาถามใหเลอกตอบ ปฏบต หรอ ไมปฏบต จานวน 14 ขอ 4.2 ขอมลดานการรกษา เปนคาถามปลายเปดใหเตมคาในชองวาง จานวน 9 ขอคาถาม 4.3 ขอมลการใชยาแกปวด จานวน 3 ขอคาถาม 4.4 ขอมลระดบความรสกปวดจานวน 3 ขอคาถาม โดยประเมนจากแบบประเมนความปวดและเตมคาในชองวาง 4.5 ภาวะแทรกซอนหลงผาตด จานวน

18 ขอคาถาม โดยใสเครองหมายถกหนาขอความทพบวาเกดภาวะแทรกซอน 5. คมอการเตรยมความพรอมสาหรบผ ปวยผาตดกระดกสนหลง มเนอหาเกยวกบ ความสาคญของกระดกสนหลง อาการของทโรคเกดกบกระดกสนหลง เหตผลของการผาตดกระดกสนหลง การไดรบยาระงบความรสก การเตรยมความพรอมทางดานรางกาย จตใจ การฝกหายใจและขบเสมหะทถกวธ การปฏบตตวหลงผาตดกระดกสนหลง และคาแนะนาในการปฏบตตวเมอกลบบาน ตรวจสอบความถกตอง ครอบคลม เหมาะสมของเนอหาและภาษา โดยแพทย พยาบาลผ เชยวชาญจานวน 5 ทาน แลวนามาพจารณาปรบปรงแกไขความถกตองของภาษาและเนอหาใหเหมาะสมตามขอเสนอแนะ 6. วดทศนการเตรยมความพรอมสาหรบผ ปวยผาตดกระดกสนหลง มเนอหาเชนเดยวกบคมอการเตรยมความพรอมสาหรบผ ปวยผาตดกระดก สนหลง

การวเคราะหขอมล 1. วเคราะหขอมลสวนบคคล โดยแจกแจงความถ และรอยละ 2. วเคราะหความแตกตางของคาเฉลยคะแนนความรและการรบรการปฎบตตวกอนและหลงผาตดกระดกสนหลงกอนและหลงการทดลองทงในกลมทดลองและกลมควบคมทใหการดแลตามปกต โดยใชสถต pair t-test


3. วเคราะหความแตกตางของคาเฉลยคะแนนความรและการรบรการปฎบตตวกอนและหลงผาตดกระดกสนหลงกอนและหลงการทดลองระหวางกลมทดลองและกลมควบคมทใหการดแลตามปกต โดยใชสถต independent t-test 4. วเคราะหความแตกตางการปฏบตตวเพอฟนสภาพหลงผาตดระหวางผ ปวยกลมทดลองและกลมควบคม โดยใชสถต independent t-test

การพทกษสทธและจรยธรรมการวจย การวจยนผานการพจารณาจากคณะกรรมการการวจย สถาบนประสาทวทยา ทงนผ วจยพบผ ปวยเพอขออนญาตและขอความรวมมอในการเขารวม การวจย อธบายใหทราบถงวตถประสงคและวธการวจย โดยผ ปวยสมครใจเขารวมในการวจยโดยไมมขอบงคบใด ๆ และสามารถยตการเขารวมในการทาวจยในชวงใดกได โดยไมตองแจงเหตผลกบผ วจย และไมมผลตอการรกษาทไดรบ คาตอบหรอขอมลทไดรบจากการทาวจยจะนาเสนอในภาพรวมซงไมมการระบชอผ เขารวมวจย

วธดาเนนการ ผวจยดาเนนการทดลองดงน 1. ผ วจยเขาพบผ ปวยในวนแรกของการ เขารบการรกษาในโรงพยาบาล จากนนผวจยประเมนความพรอมทงดานรางกาย และจตใจ สมภาษณและบนทกขอมลสวนบคคลของผ ปวย ตามแบบบนทก

ขอมลผ ปวยผาตดกระดกสนหลง ทงกลมทดลองและกลมควบคม 2. กลมควบคม เปนกลมทไดรบการพยาบาลตามปกตจากพยาบาลและบคลากรอน ๆ 3. กลมทดลอง เปนกลมทไดรบการสรางพลงอานาจเปนรายบคคลตามขนตอนการสรางพลงอานาจ ซงประกอบดวย 4 กจกรรม ดงน

กจกรรมท 1 สรางสมพนธภาพ เปนกจกรรมทพยาบาลแนะนาตนเอง ดวยทาททเปนมตร จรงใจและเปดเผย แสดงการยอมรบผ ปวยในฐานะบคคลทมศกดศร เพอใหผ ปวยเกดความเชอมนและไววางใจ พรอมทงใหขอมลเกยวกบการผาตดกระดกสนหลง กจกรรมท 2 ประเมนปญหาและความตองการของผปวย กจกรรมในชวงน เปนการประเมนความร ความเขาใจเกยวกบการเจบปวยและการผาตดทจะไดรบพรอมทงกระตนและเปดโอกาสใหผ ปวยไดพดระบายความรสกและปญหาทวตกกงวลเกยวกบความเจบปวยและการผาตดทจะไดรบ โดยใหผ ปวยคดทบทวน สารวจปญหาและความตองการทเกยวของ ซงเปนขนตอนการคนหาสภาพการณจรงหรอปญหาทกาลงเผชญของกระบวนการสรางพลงอานาจ

กจกรรมท 3 เสรมสรางแหลงพลงอานาจโดยการสรางเสรมความรและการรบรใหกบผปวย เปนการสงเสรมความรวมมอในการรกษา และการควบคมความวตกกงวล ภายหลงใหผ ปวยไดทาความเขาใจเกยวกบการรกษาทจะไดรบ โดยใชคมอเตรยมความพรอมผ ปวยผาตดกระดกสนหลง


และสอวดทศนเรอง การเตรยมความพรอมผ ปวยผาตดกระดกสนหลง ทง น ผ ป วยจะได รบขอมลเพมเตมในกรณทผ ปวยตองการขอมลเพมเตมและยงไดไมครบเพอสงเสรมการปฏบตตวเพอฟนสภาพหลงผาตด เกดความรสกมนใจในการควบคมสถานการณ นอกจากนนกระต นใหผ ปวยวเคราะหอปสรรคและตรวจสอบความรสกตนเองถาไมสามารถจดการกบปญหาได พรอมทงเสรมแรงทางบวก โดยใหความมนใจวาผ ปวยจะไดรบการดแลชวยเหลอจากทมรกษาพยาบาลตลอดเวลาของการรกษาพยาบาล กจกรรมท 4 เสรมสรางพลงอานาจผปวยในการฝกปฏบตดวยตนเองและคงไวซงพลงอานาจดวยตนเอง ดวยการสอนสาธตและฝกปฏบตการหายใจและการขบเสมหะทถกวธ การประเมนความปวดดวยตนเอง ฝกปฏบตการขนลงเตยง และการออกกาลงกลามเนอ 4. ภายหลงการผาตดผ ปวยทงกลมทดลองและกลมควบคม จะไดรบการประเมนความร การรบรการปฎบตตวหลงผาตดกระดกสนหลง และการปฏบตตวเพอฟนสภาพหลงผาตด

ผลการวจย 1. ขอมลทวไปของกลมตวอยาง กลมตวอยางในการศกษาน มจานวนสน 70 ราย กลมทดลองเปนชาย 22 คน หญง 13 คน และ กลมควบคมเปนชาย 24 คน หญง 11 คน กลมควบคมและกลมทดลองมลกษณะคลายคลงกนในเรองตวแปรตาง ๆ กลาวคอ กลมตวอยางทง 2 กลมมอายอยระหวาง 41 – 60 ป สถานภาพสมรสค นบถอ

ศาสนาพทธ ประกอบอาชพรบราชการเปนสวนใหญ ลกษณะงานสวนใหญยนและ /หรอเดน และนง การศกษาสวนใหญอยในระดบประถมศกษา รายไดของครอบครวสวนใหญอยระหวาง 10,000 – 25,000 บาท/เดอน สวนใหญไมมโรคประจาตว กลมทมโรคประ จาตวสวนใหญ เ ปนโรคความดน โลหตสง ประสบการณการผาตดกลมทดลองและกลมควบคมสวนใหญมประสบการณการผาตดเทากนทรอยละ 60

ขอมลดานการรกษา 2. การวนจฉยโรคทพบมากทสดในกลมทดลองและกลมควบคมคอ spondylolisthesis รอยละ 54.29 และ 45.71 ตามลาดบ กลมทดลองและกลมควบคมสวนใหญทาผาตด laminectomy เทากนทรอยละ 51.42 กลมทดลอง มคะแนนการปฏบตกจวตรประจาวน (barthel index) ในวนแรกรบ อยในชวง 25-100 คะแนน คะแนนเฉลย 95.71 สวนเบยงเบนมาตรฐาน 14.40 วนจาหนายมคะแนน barthel index อยในชวง 10-100 คะแนน คะแนนเฉลย 94.0 สวนเบยงเบนมาตรฐาน 20.64 กลมควบคม มคะแนน barthel index ในวนแรกรบอยในชวง 25-100 คะแนน คะแนนเฉลย 93.14 สวนเบยงเบนมาตรฐาน 14.40 วนจาหนายมคะแนน barthel index อยในชวง 30-100 คะแนน คะแนนเฉลย 96.43 สวนเบยงเบนมาตรฐาน 13.48 ระยะเวลาในการผาตด กลมทดลองมระยะเวลาในการผาตดเฉลย 3 ชวโมง 21 นาท และกลมควบคมมระยะเวลาในการผาตดเฉลย 3 ชวโมง



6 นาท กลมทดลองมจานวนวนนอนเฉลย 11.89 วน และกลมควบคมมจานวนวนนอนเฉลย 13.80 วน

ตามลาดบ รายละเอยดดงแสดงในตารางท 1 และ 2

ตารางท 1 จานวนและรอยละของกลมตวอยางเปรยบเทยบระหวางกลมทดลองและกลมควบคม จาแนกตาม

ขอมลเกยวกบการรกษา

กลมทดลอง(n=35) กลมควบคม(n=35) ลกษณะของผปวย

จานวน รอยละ จานวน รอยละ การวนจฉยโรค

spondylolisthesis 19 54.29 16 45.71

spinal stenosis 4 11.43 3 8.57 Herniated Nucleus Pulposus (HNP) 11 31.42 14 40.0 อน ๆ 1 2.86 2 5.72

ชนดการผาตด Laminectomy 18 51.42 18 51.42 Cloward, s operation 4 11.40 9 25.72

ตารางท 2 แสดงคาพสย คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน ของกลมตวอยางเปรยบเทยบระหวางกลมทดลอง

และกลมควบคม จาแนกตามขอมลเกยวกบการรกษา

กลมทดลอง(n=35) กลมควบคม(n=35) ลกษณะของผปวย

Rang Mean S.D. Rang Mean S.D. Barthel Index (คะแนน) แรกรบ 25-100 95.71 14.40 25-100 93.14 14.40 วนจาหนาย 10-100 94.00 20.64 30-100 96.43 13.48 ระยะเวลาในการผาตด (ชวโมง) 1-8.15 3.21 1.69 1.25-9.25 3.06 1.72 จานวนวนนอน (วน ) 4-23 11.89 4.44 4-36 13.80 7.01

3. ผลการประเมนความรและการรบรการปฎบตตวกอนและหลงผาตดกระดกสนหลงของกลมทดลองและกลมควบคมเมอวนแรกรบเขารกษาในโรงพยาบาล 1) ผลการประเมนความรการปฎบตตวกอนและหลงผาตดกระดกสนหลงของกลมทดลองและกล ม ค วบคม เ ม อ วน แ รก ร บ เ ข า ร กษา ในโรงพยาบาล พบวา กลมทดลอง คาคะแนนความรสวนใหญอยในระดบตา โดยมคะแนนเฉลย 7.03 สวนเบยงเบนมาตรฐาน 2.065 กลมควบคม คาคะแนนความรสวนใหญอยในระดบตา โดยมคะแนนเฉลย 6.66 สวนเบยงเบนมาตรฐาน 1.830 เมอเปรยบเทยบผลตางของคาคะแนนเฉลยความรการปฎบตตวกอนและหลงผาตดกระดกสนหลงของกลมควบคมและกลมทดลอง พบวา แตกตางกน อยางไมมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 แสดงวา กอนการทดลองผ ปวยผาตดกระดกสนหลงทงกลมควบคมและกลมทดลอง

มคะแนนความรการปฎบตตวกอนและหลงผาตดกระดกสนหลงไมแตกตางกน (ตารางท 3) 2) ผลการประเมนการรบรการปฎบตตวกอนและหลงผาตดกระดกสนหลงของกลมทดลองและกลมควบคมเมอวนแรกรบเขารกษาในโรงพยาบาล พบวา กลมทดลอง คะแนนการรบรสวนใหญอยในระดบปานกลาง โดยมคะแนนเฉลย 25.80 สวนเบยงเบนมาตรฐาน 2.026 กลมควบคมมคะแนนเฉลยการรบรการปฎบตตว 25.57 สวนเบยงเบนมาตรฐาน 2.468 เปรยบเทยบผลตางของคาคะแนนเฉลยการรบรการปฎบตตวกอนและหลงผาตดกระดกสนหลงของกลมควบคมและกลมทดลอง พบวา แตกตางกน อยางไมมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 แสดงวา กอนการทดลองผ ปวยผาตดกระดกสนหลงทงกลมควบคมและกลมทดลอง มคะแนนการรบรการปฎบตตว กอนและหลงผาตดกระดกสนหลงไมแตกตางกน (ตารางท 3)

ตารางท 3 เปรยบเทยบคาคะแนนเฉลยความรและการรบรระหวางกลมทดลองและกลมควบคม

กลมทดลอง(n=35) กลมควบคม(n=35) ตวแปร

Mean S.D. Mean S.D. t p

ความร กอนทดลอง 7.03 2.065 6.66 1.830 .796 .429

หลงการทดลอง 9.17 1.807 6.86 1.574 5.713 .000* การรบร กอนทดลอง 25.80 2.026 25.57 2.468 .428 .670 หลงการทดลอง 31.71 2.768 25.26 2.048 11.14 .000* * p < .05


4. ผลการสรางพลงอานาจตอการเตรยมความพรอมผปวยผาตดกระดกสนหลง 4.1 ผลของความรและการรบรการปฎบตตวกอนและหลงผาตดกระดกสนหลง 1) ผลการสรางพลงงานอานาจทมตอความรการปฏบตตวกอนและหลงผาตดกระดกสนหลงของกลมควบคมและกลมทดลอง เปรยบเทยบกอนและหลงการทดลอง พบวาในกลมควบคม คาคะแนนความรเรองการปฏบตตวกอนและหลงผาตด กอนการทดลอง สวนใหญอยในระดบตา โดยมคะแนนเฉลย 6.66 สวนเบยงเบนมาตรฐาน 1.830 หลงการทดลอง คะแนนเฉลยอยในระดบตาท 6.68 สวนเบยงเบนมาตรฐาน 1.574 เมอทดสอบความแตกตางทางสถต พบวา แตกตางกนอยางไมมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 สาหรบกลมทดลอง คาคะแนนความรเ รองการปฏบตตวกอนและหลงผาตด กอนการทดลอง สวนใหญอยในระดบตา โดยมคะแนนเฉลย 7.03 สวนเบยงเบนมาตรฐาน 2.065 หลงการทดลองคะแนนเฉลยอยในระดบสงท 9.17 สวนเบยงเบนมาตรฐาน 1.807 เมอทดสอบความแตกตางทางสถต พบวา แตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 (ตารางท 4) เมอเปรยบเทยบคาเฉลยคะแนนความรการปฎบตตวกอนและหลงผาตดกระดกสนหลง หลงการทดลอง ระหวางกลมควบคมกบกลมทดลอง พบวา กลมทดลองมคาเฉลยคะแนนความรการปฎบตตวกอนและหลงผาตดกระดกสนหลง หลงการทดลองสงกวากลมควบคม อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 นนคอ ผ ปวยผาตดกระดกสนหลงท

ไดรบการสรางพลงอานาจมความรการปฎบตตวกอนและหลงผาตดกระดกสนหลงดกวากลมทไดรบการพยาบาลตามปกต (ตารางท 3) 2) ผลการสรางพลงอานาจทมตอการรบรการปฏบตตวกอนและหลงผาตดกระดกสนหลงของกลมควบคมและกลมทดลองเปรยบเทยบกอนและหลงการทดสอง พบวา ในกลมควบคม คาคะแนนการรบรเรองการปฏบตตวกอนและหลงผาตด กอนการทดลอง สวนใหญอยในระดบปานกลาง โดยมคะแนนเฉลย 25.57 สวนเบยงเบนมาตรฐาน 2.468 หลงการทดลอง คะแนนเฉลยการรบรอยในระดบปานกลางท 25.26 สวนเบยงเบนมาตรฐาน 2.048 เมอทดสอบความแตกตางทางสถต พบวา แตกตางกนอยางไมมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 ในกลมทดลอง คาคะแนนการรบรเรองการปฏบตตวกอนและหลงผาตด กอนการทดลอง สวนใหญอยในระดบปานกลาง โดยมคะแนนเฉลย 25.80 สวนเบยงเบนมาตรฐาน 2.026 หลงการทดลอง คะแนนเฉลยการรบรอยในระดบสงท 31.74 สวนเบยงเบนมาตรฐาน 2.768 เมอทดสอบความแตกตางทางสถต พบวา แตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 (ตารางท 4) เมอเปรยบเทยบคาเฉลยคะแนนการรบรการปฎบตตวกอนและหลงผาตดกระดกสนหลง หลงการทดลองระหวางกลมควบคมกบกลมทดลอง พบวา กลมทดลองมคาเฉลยคะแนนการรบรการปฎบตตวกอนและหลงผาตดกระดกสนหลง หลงการทดลองสงกวากลมควบคม อยางมนยสาคญทางสถต



ทระดบ 0.05 นนคอ ผ ปวยผาตดกระดกสนหลงทไดรบการสรางพลงอานาจมการรบรการปฎบตตว

กอนและหลงผาตดกระดกสนหลงดกวากลมทไดรบการพยาบาลตามปกต (ตารางท 3)

ตารางท 4 เปรยบเทยบคาคะแนนเฉลยความรและการรบรระหวางกลมควบคมและกลมทดลองและกอนและ

หลงการทดลอง

กอนทดลอง หลงการทดลอง ตวแปร

Mean S.D. Mean S.D. t p

ความร กลมทดลอง(n=35) 7.03 2.065 9.17 1.807 -4.654 .000* กลมควบคม(n=35) 6.66 1.830 6.86 1.574 -1.645 .109 การรบร กลมทดลอง(n=35) 25.80 2.026 31.74 2.768 -10.093 .000*

กลมควบคม(n=35)) 25.57 2.468 25.26 2.048 -1.036 .308 * p < .05 4.2 ผลการปฏบตตวเพอฟนสภาพหลงผาตด

1) ผลการเป รยบเ ทยบความแตกตางของการปฏบตตวทถกตองระหวางกลมทดลองและกลมควบคมหลงการทดลอง พบวา ผ ปวยกลมทดลองและกลมควบคมมคะแนนเฉลยการปฏบตตวทถกตองเทากบ 13.11 และ 11.86 ตามลาดบ เมอทดสอบความแตกตางของคะแนนเฉลยการปฏบตตวทถกตองของผ ปวยทงสองกลมพบวา กลมทดลองคะแนนเฉลยการปฏบตตว ทถกตองสงกวากลมควบคมอยางมนยสาคญทางสถต ทระดบ 0.05 ดงแสดงในตารางท 5

2) ผลการเป รยบเ ทยบความแตกตางของการใชยาแกปวดหลงผาตดระหวางกลมทดลองและกลมควบคม ผลการศกษาพบวา ผ ปวยกลมทดลองและกลมควบคมมคาเฉลยจานวนครง การใชยาแกปวดหลงผาตดวนท1 เทากบ1.714 และ1.857 ครง คาเฉลยจานวนครงการใชยาแกปวดหลงผาตดวนท 2 เทากบ0.714 และ1.00 ครงตามลาดบ คาเฉลยจานวนครงการใชยาแกปวดหลงผาตด วนท 3 เทากบ 0.600 และ 0.514 ครง ตามลาดบ เมอเปรยบเทยบความแตกตางของการใชยาแกปวดหลงผาตดระหวางกลมทดลองและกลมควบคม พบวา มคาเฉลยจานวนครงการใชยาแกปวดหลง

ผาตด วน ท 1 ,2 และ3 แตกตางกนอยางไม ม นยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 ดงแสดงในตารางท 6

ตารางท 5 เปรยบเทยบความแตกตางของคะแนนเฉลยของการปฏบตตวทถกตองระหวางกลมทดลองและกลม

ควบคม หลงการทดลอง

กลมตวอยาง n Mean S.D. t p กลมทดลอง 35 13.11 1.183 2.836 .007* กลมควบคม 35 11.86 2.341 * p < .05 ตารางท 6 เปรยบเทยบความแตกตางของคาเฉลยจานวนครงการใชยาแกปวดหลงผาตดระหวางกลมทดลอง

และกลมควบคม

กลมทดลอง(n=35) กลมควบคม(n=35) เวลาทวด

Rang Mean S.D. Rang Mean S.D. t p

หลงผาตดวนท 1 0-6 1.714 1.582 0-5 1.857 1.536 -.383 .703 หลงผาตดวนท 2 0-6 0.714 1.273 0-4 1.00 1.163 -.980 .331 หลงผาตดวนท 3 0-6 0.600 1.310 0-2 0.514 1.197 .286 .776 * p < .05 3) ผลการเปรยบเทยบความแตกตางของความรสกปวดระหวางกลมทดลองและกลมควบคม ผลการศกษาพบวาผ ปวยกลมควบคมมคะแนนเฉลยความรสกปวดหลงผาตดในวนทแรก 4.46 คะแนน ในขณะทกลมทดลองมคะแนนเฉลยความรสกปวดหลงผาตดในวนทแรก 4.11 คะแนน และมคะแนนเฉลยความรสกปวดหลงผาตดวนท 2 และ 3 ทงสองกลมลดลงเปนลาดบ กลาวคอ กลมควบคมลดลง

เหลอ 3.83 และ 2.26 ตามลาดบ สวนกลมทดลองลดลงเหลอ 3.09 และ 2.09 ตามลาดบ เมอเปรยบเทยบความแตกตางของคะแนนเฉลยความรสกปวดหลงผาตดระหวางกลมทดลองและ กลมควบคม วนท 1, 2 และ 3 พบวา คะแนนเฉลยความรสกปวดหลงผาตดทงสองกลมแตกตางกนอยางไมมนยสาคญ

ทางสถต ระดบ 0.05 (ตารางท 7)


ตารางท 7 เปรยบเทยบความแตกตางของคะแนนเฉลยความรสกปวดหลงผาตดระหวางกลมทดลองและกลมควบคม

คะแนนความรสกปวดหลงผาตด

เวลาทวด กลมทดลอง(n=35) กลมควบคม(n=35) Rang Mean S.D. Rang Mean S.D.

t p

หลงผาตดวนท 1 0-10 4.11 2.374 0-8 4.46 2.368 -0.605 0.547 หลงผาตดวนท 2 0-8 3.09 2.035 0-7 3.83 2.269 -1.44 0.154 หลงผาตดวนท 3 0-7 2.09 1.652 0-5 2.26 1.804 -0.415 0.680 * p < .05 4) ผลการเกดภาวะแทรกซอนหลงผาตด พบวา ผ ปวยกลมทดลองมภาวะแทรกซอนหลงผาตด 9 ราย คดเปนรอยละ 25.7 ในขณะทกลมควบคม มภาวะแทรกซอนหลงผาตด 21 ราย คดเปนรอยละ 60 ภาวะแทรกซอนหลงผาตด ทพบในกลมทดลองสวนใหญคอ คลนไสอาเจยน รอยละ 8.6 รองลงมาคอ

ทองอดและกลนหรอถายปสสาวะเองไมได รอยละ 5.7 ภาวะแทรกซอนหลงผาตด ทพบในกลมควบคมสวนใหญคอ คลนไสอาเจยน รอยละ 28.6 รองลงมาคอ ทองอด ทองผก กลนหรอถายปสสาวะเองไมได รอยละ 14.3 (ตารางท 8)

ตารางท 8 แสดงจานวน รอยละการเกดภาวะแทรกซอนหลงผาตดของกลมทดลองและกลมควบคม

กลมทดลอง(n=35) กลมควบคม(n=35) ภาวะแทรกซอน

จานวน รอยละ จานวน รอยละ 26 74.3 14 40.0 ไมเกด 9 25.7 21 60.0 เกด

คลนไส อาเจยน 3 8.6 10 28.6 ทองอด 2 5.7 4 11.4 ทองผก 1 2.9 5 14.3 ตดเชอทางเดนปสสาวะ 0 0 2 5.7 แผลแยก 0 0 1 2.9


ตารางท 8 แสดงจานวน รอยละการเกดภาวะแทรกซอนหลงผาตดของกลมทดลองและกลมควบคม (ตอ)

กลมทดลอง(n=35) กลมควบคม(n=35) ภาวะแทรกซอน

จานวน รอยละ จานวน รอยละ ความดนโลหตตาจากการเปลยนทาเมอลกยน 0 0 1 2.9 ปวดขาหลงผาตด 1 2.9 3 8.6 แขนหรอขาออนแรง/อมพาต 1 2.9 1 2.9 กลนหรอถายปสสาวะเองไมได 2 5.7 5 14.3 การรบรความรสกบรเวณตากวาแผลผาตดเสยไป 0 0 1 2.9 อน ๆ 0 0 5 14.3

อภปรายผล การศกษาวจยน พบวา ผ ปวยผาตดกระดกสนหลงทไดรบการพยาบาลโดยสรางพลงอานาจตามแนวคดของกบสน มคาเฉลยคะแนนความรและการรบรการปฎบตตนกอนและหลงผาตดสงกวากลมควบคม อยางมนยสาคญทางสถต ทระดบ 0.05

สาหรบผลการปฏบตตวเพอฟนสภาพหลงผาตด พบวา กลมทดลองมการปฏบตตวทถกตองสงกวากลมควบคม และเกดภาวะแทรกซอนหลงผาตดนอยกวากลมควบคม แสดงวา การสรางพลงอานาจมผลทาใหผ ปวยผาตดกระดกสนหลงมความรและการรบรการปฎบตตนกอนและหลงผาตดดขน ความสามารถในการปฏบตตวเพอฟนสภาพหลงผาตดสงกวากลมทไดรบการพยาบาลตามปกต ซงสอดคลองกบสมมตฐานการวจย และสามารถอภปรายผลไดดงน 1. การสรางพลงอานาจเปนกระบวนการปฏสมพนธระหวางพยาบาลกบผ ปวยผาตดกระดก

สนหลง ภายใตความไววางใจ เหนอกเหนใจ ความรวมมอกน การมสวนรวม มโอกาสเ รยนร คดวเคราะหและตดสนใจเลอกวธการจดการแกไขปญหาของตวเอง โดยตระหนกถงศกยภาพและขอจากด ของตน ผ านก ระบวนกา ร เ ผ ชญ ปญหาและกระบวนการคดรและอารมณ ไดแก กระบวนการเรยนร การตดสนใจ โดยพยาบาลมบทบาทเปนผชวยเหลอ ผ ใหคาปรกษา ผ ใหการสนบสนน จดหาแหลงประโยชน และผพทกษสทธ7 สอดคลองกบงานวจยของ Gibson5 ทพบวาผลของการสรางพลงอานาจทาใหมารดาของผ ปวยเดกมความเขมแขง และความสามารถในการดแลบตรเพมขน และสอดคลองกบการศกษาของจฑารตน สถรปญญา8 ทศกษาประสทธผลของการเสรมสรางพลงอานาจเพอสรางเสรมคณภาพชวตของผ ปวยโรคสมองขาดเลอดและญาตผ ดแล พบวา การสรางพลงอานาจเพอสรางเสรมคณภาพชวตของผ ปวยโรคสมองขาดเลอดเพมขน อยางมนยสาคญทางสถต โดยเพมจากระดบ


ขอเสนอแนะ ปานกลางคอนขางตาเปนระดบสงและพบวาความรสกมคณคาในตนเอง ความเชอในความสามารถของตนเองทงผ ปวยและญาตกลมทดลองสงขนอยางมนยสาคญทางสถต

2. การสรางพลงอานาจมผลตอความร การรบรเกยวกบการปฎบตตนกอนและหลงผาตด รวมถงความสามารถในการปฏบตตวเพอฟนสภาพหลงผาตดไดอยางมประสทธภาพเมอพยาบาลเปนผกระต นใหผ ปวยเกดการตระหนกรถงปญหาและสาเหตทแทจรงของปญหา ตระหนกถงศกยภาพและขอจากดของตนเองในการเปลยนแปลงหรอแกไขปญหานน ๆ โดยใชกระบวนการมปฏสมพนธระหวางพยาบาลกบผ ปวยซงเกดขนตอเนองเปนสมพนธภาพดานบวก รายละเอยดของกจกรรมการสรางพลงอานาจสามารถยดหยนและปรบเปลยนตามสภาพปญหาของผ ปวยแตละราย โดยพยาบาลแสดงบทบาทของผ ชวยเหลอ ผ ใหการสนบสนน ผ ใหคาปรกษา ผ สอน ผ อานวยความสะดวก ผพทกษสทธและเลอกใชทกษะตาง ๆ อยางเหมาะสมกบสถานการณ

1. ดานการปฏบตการพยาบาล ควรนาแนวทางในการสรางพลงอานาจไปประยกตใชในการพยาบาลผ ปวยผาตดกระดกสนหลงทเขารบการรกษาในโรงพยาบาลเพอสงเสรมใหผ ปวยมการปฏบตตวกอนและหลงการผาตดไดถกตอง ชวยฟนสภาพหลงผาตดไดเรวขน ลดการเกดภาวะแทรกซอนหลงผาตด ลดระยะเวลาการอยในโรงพยาบาล ภาวะการพงพา นอกจากนควรใหญาต ซงเปนแหลงประโยชนทสาคญเขามามบทบาทและมสวนรวมในการดแลผ ปวย โดยการพฒนาความสามารถของญาตดวย 2. ดานบรการ ผ ปวยกอนผาตดกระดกสนหลงควรไดรบการเตรยมความพรอม ตงแตผ ปวยมารบบรการในแผนกผ ปวยนอก เพอใหผ ปวยไดมการเตรยมความพรอมกอนผาตด เมอผ ปวยเขารบการรกษาในโรงพยาบาลเพอรบการผาตด ผ ปวยควรไดรบความร การฝกปฏบตในการเตรยมความพรอมกอนและหลงการผาตด ตลอดจนคาแนะนาการปฏบตตวเมอกลบบาน เพอใหผ ปวยสามารถปฏบตตวเพอฟนสภาพในระหวางทพกรกษาตวในโรงพยาบาล และเมอกลบบานไดอยางถกตอง

เอกสารอางอง 1 อานวย อนนะนนทน. เรองของกระดกสนหลง. กรงเทพมหานคร : หางหนสวนจากด ว. เจ.พรนตง,2542.

2 Angela S. Posterior lumbar interbody fusion : an old concept with new techniques. J. Neurosci Nurs 2006; 38(1)


3 สมหมาย วนะวนานต. ผลของการสงเสรมใหผ ปวยมสวนรวมในการดแลตนเอง ตอการฟนสภาพภายหลงผาตดกระดกสนหลงและความพงพอใจในการพยาบาลทไดรบ (วทยานพนธ). กรงเทพมหานคร : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหดล, 2540. งานเวชสถต สถาบนประสาทวทยา.สถตผ ปวยใน สถาบนประสาทวทยา.กรงเทพมหานคร ; เอกสารอดสาเนา, 2551.

4

5 Gibson CH. A concept analysis of empowerment. JAN 1991; 16:354-361. สรศกด อมรรตนศกดและคณะ. วธวเคราะหขอมลทางการศกษา 1. พมพครงท 4, กรงเทพมหานคร : ศนยสงเสรมวชาการ,2544

6

ประภสสร สมศร. ผลของการสรางพลงอานาจตอการปรบตวของผ ปวยอมพาตครงซก. วารสารคณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน 2550 ; 30 (2) : 49 – 59.

7

8 Sathirapanya C. The effective of empowerment for enhancing quality of life among ischemic stroke patients attending Songkhla neuropsychiatric hospital. (dissertation). Bangkok : Faculty of Graduate Studies Mahidol University; 2001.



การพฒนาศกยภาพบคลากรทางการพยาบาล ในการสรางงานวจยจากงานประจา โรงพยาบาลพะเยา จงหวดพะเยา

ดาราวด เมธนาวน* พยบ.

บทคดยอ การวจยครงนเปนการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม (participatory action research : PAR) มวตถประสงคเพอ 1) ศกษาศกยภาพในการทาวจยจากงานประจา 2) สรางแนวทางการพฒนาศกยภาพในการทาวจยจากงานประจา และ 3) ศกษาผลการใชแนวทางการพฒนาศกยภาพในการทาวจยจากงานประจา ของบคลากรทางการพยาบาล โรงพยาบาลพะเยา จ.พะเยา กลมตวอยางเลอกแบบเจาะจง จากหวหนาหอผ ปวยและพยาบาลวชาชพ จานวน 60 คน ดาเนนการระหวางเดอนมนาคม 2551 – เดอนมกราคม 2552 เครองมอทใชในการดาเนนการวจย ประกอบดวย แนวทางการสงเสรมศกยภาพในการวจยทพฒนาขน เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล ประกอบดวย แบบสอบถามศกยภาพในการวจยแบบมาตราสวนประมาณคา 5 ระดบ จานวน 20 ขอ มคาความเชอมน .95 แบบบนทกการมสวนรวมในการแลกเปลยนเรยนรในกลม และการนาเสนอผลงานวจยททา วเคราะหขอมลดวยการวเคราะหเนอหา วธดาเนนการวจย ใชกระบวนการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม (PAR) ประกอบดวย 3 วงจรไดแก วงจรท 1 การวเคราะหศกยภาพในการวจย วงจรท 2 การสรางแนวทางการพฒนาศกยภาพในการทาวจยจากงานประจา และวงจรท 3 การพฒนาศกยภาพในการทาวจยจากงานประจา ผลการวจย พบวา การพฒนาศกยภาพในการทาวจย ใชรปแบบการฝกอบรมเชงปฏบตการแบบมสวนรวม ดวยการใหบคลากรทางการพยาบาล มความรและทกษะในขนตอนตาง ๆ ของการทางานวจยจากงานประจา ดาเนนการฝกอบรมเชงปฏบตการ 3 ครงโดยใชปญหาทพบจากการทางานเปนคาถามในการวจยและปฏบตงานวจยจรงทกขนตอนในการอบรม มการแลกเปลยนเรยนรระหวางผ วจย กลมตวอยางและวทยากรพเลยงตลอดการอบรม ผลการพฒนาศกยภาพในการทาวจยจากงานประจา ชวยใหบคลากรทางการพยาบาลมความสามารถในการปฏบตในขนตอนตาง ๆ ของการทางานวจยจากงานประจาได เกดแรงจงใจภายในของการทาวจย รบรความสามารถของตนเองในการทาวจย และสามารถผลตผลงานวจยจากงานประจาทสามารถแกไขปญหาของผ รบบรการได โดยมผลงานวจยทมการนาเสนอ จานวน 19 เรอง ขอเสนอแนะจากการวจยเหนวา ควรมหนวยงานรบผดชอบทชดเจน มแผนพฒนาบคลากรทางการพยาบาล โดยใชแนวทางทพฒนาขนทกปอยางตอเนองและใหครบทกกลมเปาหมาย ตลอดจนการสนบสนนงบประมาณ และจดหาผ เชยวชาญ ในการใหคาแนะนาการทาวจยแกบคลากรทางการพยาบาลทผานการอบรมแลว เพอใหสามารถใชกระบวนการวจยเปนเครองมอในการปรบปรงการทางาน และพฒนางานประจาททาอยใหดขนอยางตอเนองและยงยน บรรลเปาหมายของการพฒนาคณภาพโรงพยาบาล

คาสาคญ : การพฒนาศกยภาพ บคลากรทางการพยาบาล งานวจยจากงานประจา * หวหนากลมการพยาบาล โรงพยาบาลพะเยา



บทนา โรงพยาบาลพะเยาเปนโรงพยาบาลทวไป ขนาด 373 เตยง มภารกจในการจดบรการสาธารณสขระดบทตยภมระดบ 2.3 มการนาแนวคดการสรางเสรมสขภาพมาสการปฏบตอยางไดผลตามมาตรฐานโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพ (health promotion hospital) ซ งผานการ รบรองกระบวนการ รบรองคณภาพโรงพยาบาล เมอเดอนกมภาพนธ 2549 และครงท 2 เดอนกมภาพนธ 2552 แมวาไดรบการรบรองวาเปนโรงพยาบาลคณภาพแตสงทโรงพยาบาลพะเยาตองดาเนนการตอไปคอการดารงไวซงคณภาพบรการ และดาเนนการพฒนาคณภาพอยางตอเนองเพอเพมระดบคณภาพใหผ ปวยและผ รบบรการปลอดภยและพงพอใจในบรการ กลมการพยาบาล เปนกาลงหลกสาคญในการพฒนาคณภาพการดแลผ ปวยใหไดตามมาตรฐาน มภารกจในการบรหารจดการองคกรพยาบาลเพอสรางคณคาการบรการทดทสดเปนไปตามมาตรฐานวชาชพ โดยมการกาหนดกลยทธหลกของการพฒนา ทมงเนนการพฒนาคณภาพการพยาบาลแบบบรณาการมงผลสมฤทธมเปาประสงคคอการมระบบบรการพยาบาลผานเกณฑมาตรฐานและบคลากรทางการพยาบาล ได รบการพฒนาสมรรถนะตามเกณฑตว ช วดไดแก จานวนหนวยงานทนาความรหรอนวตกรรมมาใชในการพฒนางาน จานวนองคความรหรอนวตกรรมทางการพยาบาลทผลตหรอพฒนา ขน ซงการทจะบรรลเปาหมายดงกลาวขางตน กระบวนการวจยจากงานประจา (routine to research)

เปนวธการหนงทจะชวยใหการพฒนาและปรบปรงองคกรบรรลตามเปาประสงคเปนรปธรรมไดอยางชดเจน การพฒนางานประจาสงานวจย (routine to research) เ ปนลกษณะการทางานของโครงการพฒนางานประจาสงานวจย เปนการสนบสนนการทางานของทมทพฒนางานประจาในโรงพยาบาลทงดานการศกษา การรกษา และการบรการใหมการปรบปรงการทางาน โดยใชกระบวนการวจยเปนเครองมอ ในการทางานไปสการปรบปรง และพฒนางานประจาททาอยใหดขน ดงท ศ.นพ.วจารณ พานช ผ อานวยการสถาบนการจดการความรเพอสงคม (สคส.) เปนผบญญตขนครงแรกใหกบโครงการพฒนางานประจาสงานวจย คณะแพทยศาสตร ศ รราชพยาบาล 1 ใชคายอวา " R2R" (อาร-ท-อาร) การวจยดานการปฏบตการพยาบาล ทาใหเกดการสรางความรใหม หรอทฤษฎสาหรบเปนแนวปฏบตการพยาบาล เพอใหผ รบบรการไดรบบรการทมคณภาพครอบคลมกจกรรมการพยาบาลทกดาน ทงในดานการสง เสรมสขภาพ การปองกนโรค การรกษา พยาบาลและการฟนฟสภาพ รวมทงทาใหเกดความเปนอสระในการปฏบตงานชวยใหบทบาทของพยาบาล และวชาชพการพยาบาลมความเดนชดขนในระบบบรการสขภาพ2 การทากจกรรม R2R สามารถใชการจดการความร (knowledge management) เปนเครองมอทสนบสนนใหเกด evidence based decision making (EBD) ลดความขดแยงในกระบวนการตดสนใจทยดความเชอสวนตว และนาไปสการพฒนา


http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%88%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%93%E0%B9%8C_%E0%B8%9E%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%B4%E0%B8%8A

http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%84%E0%B8%93%E0%B8%B0%E0%B9%81%E0%B8%9E%E0%B8%97%E0%B8%A2%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B8%A8%E0%B8%B4%E0%B8%A3%E0%B8%B4%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%9E%E0%B8%A2%E0%B8%B2%E0%B8%9A%E0%B8%B2%E0%B8%A5

http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%84%E0%B8%93%E0%B8%B0%E0%B9%81%E0%B8%9E%E0%B8%97%E0%B8%A2%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B8%A8%E0%B8%B4%E0%B8%A3%E0%B8%B4%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%9E%E0%B8%A2%E0%B8%B2%E0%B8%9A%E0%B8%B2%E0%B8%A5


วสดและวธการ องคกรอยางตอเนองรวมทงชวยสนบสนนการพฒนาระบบขอมลขาวสารเพอการตดสนใจและพฒนาศกยภาพบคลากรในระบบได 3 ดวยความสาคญของการทาวจยจากงานประจาของบคลากรทางการพยาบาลทมตอคณภาพงานการพยาบาล ในฐานะผบรหารองคกรพยาบาล ทมหนาทในการสงเสรมและพฒนาศกยภาพดานการปฏบตงาน ของบคลากรทางการพยาบาล จงใชกระบวนการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมเปนวธวทยา เพอพฒนาศกยภาพในการทาวจยจากงานประจา โดยผ วจยคาดหวงวาผลการศกษานจะชวยสงเสรมใหบคลากรทางการพยาบาลของโรงพยาบาลพะเยา ไดพฒนาศกยภาพการเปนนกวจยจากงานประจา ดวยการแสวงหาความรจากการพงพาซงกนและกนในทมงาน การรวมแรงและรวมใจกนในการทางานเพอกอใหเกดการเปลยนแปลงอยางสรางสรรค ในการปฏบตงานทางการพยาบาลทสงผลถงคณภาพของการบรการทดขนตอไป3

วตถประสงคของการวจย 1. เพอศกษาศกยภาพในการทาวจยจากงานประจาของบคลากรทางการพยาบาล 2. เพอสรางแนวทางการพฒนาศกยภาพบคลากรทางการพยาบาลในการทาวจยจากงานประจา 3.

การวจยครงนดาเนนการโดยใชกระบวนการ วจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม (participatory action research : PAR) ดวยการประยกตหลกการวจยเชงปฏบตการของเคมมสและแมคเทกกาท (Kemmis และ McTaggart)3 มาใชรวมกบการพฒนาศกยภาพในการวจยจากงานประจาของบคลากรทางการพยาบาล ระยะเวลาดาเนนการรวมทงสน 11 เดอน ระหวางเดอนมนาคม 2551 ถงเดอนมกราคม 2552

ประชากรและกลมตวอยาง ประชากร สาห รบการศกษาค ร ง น เ ปนบคลากรทางการพยาบาลโรงพยาบาลพะเยา จานวน 446 คน กาหนดกลมตวอยางเปน 2 กลม ไดแก กลมท 1 กลมวเคราะหศกยภาพในการวจย และกาหนดแนวทางการพฒนาศกยภาพการทาวจยจากงานประจา ประกอบดวย หวหนาหอผ ปวยและพยาบาลวชาชพทเลอกแบบเจาะจง จานวน 10 คน กลมท 2 กลมทเขารบการพฒนาตามแนวทาง การพฒนาศกยภาพการทาวจยจากงานประจา ประกอบดวยกลมตวอยางในกลมท 1 และพยาบาลวชาชพทมความสมครใจและเตมใจเขารวมการวจยและสามารถใหความรวมมอได ตลอดโครงการ จานวน 60 คน

เพอศกษาผลการใชแนวทางการพฒนาศกยภาพบคลากรทางการพยาบาลในการทาวจยจากงานประจา




เครองมอทใชในการวจย 2. เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล เปนแบบสอบถามศกยภาพในการวจย จานวน 20 ขอ มลกษณะเปนแบบมาตราสวนประมาณคา 5 ระดบ มคาความเชอมนท .95

1. เครองมอทชวยในการดาเนนการวจย ไดแก แนวทางการวเคราะหศกยภาพในการวจย แนวทางการพฒนาศกยภาพในการวจย และเอกสารเสรมความรเรองระเบยบวธวจย สาหรบบคลากรทางการพยาบาล โรงพยาบาลพะเยา


Process Input Output

ผลผลตการวจยทางการพยาบาล วเคราะหศกยภาพ

ในการวจย การสรางแนวทางการพฒนา

การพฒนาศกยภาพบคลากรทางการ

พยาบาล

P

Plan

Reflect Act & Obs

Plan

R Act & Obs

Reflect P Act & Obs R

Act & Obs

วธดาเนนการวจย ว งจ รท 1 การว เ ค ร าะ ห ศ กยภาพบคลากรทางการพยาบาลในการวจย ดวยการใชรปแบบการประชมเชงปฏบตการ โดยมขนตอนดาเนนการ ดงน 1. ขนวางแผน (plan) ผวจยนาเสนอในทประชมกบกลมตวอยาง ทเปนหวหนาหอผ ปวยและ

พยาบาลวชาชพ จานวน 10 คน ใหเหนถงความสาคญและวตถประสงคของการมสวนรวมของบคลากรทางการพยาบาลในการพฒนางานดวยการทาวจยจากงานประจา ประชมครงท 1 เพอสรางความเขาใจของกลมตวอยางในวตถประสงค และตระหนกถงความสาคญของการทาวจยจากงานประจา เพอให


เกดการมสวนรวมของบคลากรทางการพยาบาลเขามาทาวจยรวมกน ประชมครงท 2 วางแผนรวมกนกบกลมตวอยาง เพอดาเนนการวเคราะหศกยภาพของบคลากรทางการพยาบาล โรงพยาบาลพะเยาเกยวกบสภาพการทาวจยในปจจบนปญหาและอปสรรคในการทาวจย รวมถงการกาหนดแนวทางในการพฒนาศกยภาพในการทาวจยจากงานประจา สาหรบบคลากรทางการพยาบาล โรงพยาบาลพะเยา 2. ขนปฏบตและสงเกต (action & observation) มขนตอนการดาเนนการ ดงน 2.1 กลมตวอยางทาแบบสอบถามศกยภาพในการทาวจย เพอวดฐานความร ทกษะ ของกลมตวอยางและนาไปใชในการกาหนดแนวทาง การพฒนา 2.2 ผ วจยและกลมตวอยางรวมกนวเคราะหศกยภาพในการวจยปจจบนของบคลากรทางการพยาบาลรวมทงสะทอนปญหาและอปสรรคในการวจยโดยใชขอมลจากขอ 2.1 และรวมกนสรางแนวทางหรอจดหมายของการพฒนาศกยภาพไปในทศเดยวกน 3.

วงจรท 2 การสรางแนวทางการพฒนาศกยภาพบคลากรทางการพยาบาลในการทาวจยจากงานประจา มขนตอนการดาเนนการ ดงน

1. ขนวางแผน (plan) ผวจยวางแผนกาหนดแนวทางพฒนาศกยภาพบคลากรทางการพยาบาลในการทาวจยจากงานประจารวมกบกลมตวอยาง และเชญวทยากร จากวทยาลยพยาบาลบรมราชชนน พะเยา วพากษและใหขอเสนอแนะในการวางแผนวเคราะหแนวทางพฒนาศกยภาพบคลากรทางการพยาบาลในการทาวจยจากงานประจา 2. ขนปฏบตและสงเกต (action & observation) ผวจยรวมกบวทยากรและกลมตวอยางกาหนดแนวทางการพฒนาศกยภาพบคลากรทางการพยาบาลในการทาวจยจากงานประจาโดย จดหมวดหม แลวนามากาหนดรายละเอยด หลกการ วตถประสงค เนอหา กจกรรม สอ และการประเมนผล รวมทงจดทาเอกสารประกอบการฝกอบรม โดยทการสงเสรมแรงจงใจจะสอดแทรกเขาไปในกระบวนการ พฒนาศกยภาพในการวจย ในการบรรยาย การอภปรายกลม การระดมสมอง และการฝกปฏบต ดวยการสนบสนนความเปนตวของตวเอง การมเหตผลในการคดและการปฏบตเกยวกบการวจย

ข นสะทอนผล (reflect) ตรวจสอบความชดเจนของแนวคดทกาหนดโดยนาแนวทางในการพฒนาศกยภาพการทาวจยจากงานประจาทพฒนาขน ใหกลมตวอยางจดลาดบความสาคญและความจาเปนในการพฒนาศกยภาพจากขอมลทไดจากการวเคราะหศกยภาพในการทาวจยจากขอ 2.1

3. ขนสะทอนผล (reflect) กลมตวอยางพจารณารายละเ อยดของ ขอมลและแผนการดาเนนงานรวมกนใหสมบรณ วงจรท 3 การพฒนาศกยภาพบคลากรทางการพยาบาลในการทาวจยจากงานประจา มขนตอนการดาเนนการ ดงน



1. ขนวางแผน (plan) ดาเนนการพฒนาศกยภาพบคลากรทางการพยาบาลดานความร ทกษะขนตอนตาง ๆ ของการทาวจย รวมทงสงเสรมแรงจงใจภายในของการวจย 2. ขนปฏบตและสงเกต (action & observation) นาแนวทางการพฒนาศกยภาพการทาวจยจากงานประจาทพฒนาขนไปใชกบบคลากรทางการพยาบาล ทปฏบตงานในโรงพยาบาลพะเยา จานวน 60 คน โดยนากระบวนการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมมาใชในขนตอนตาง ๆ ของการฝกทกษะ เรมจากการวางแผนการปฏบต การสงเกต และการสะทอนผล จนกระทงมความมนใจในการทาวจยและมผลงานวจยจากงานประจาเปนชนงาน โดยมวทยากรและวทยากรพเลยงจากวทยาลยพยาบาลบรมราชชนน พะเยา ใหการดแลชวยเหลอตลอดระยะเวลาของการดาเนนโครงการ 3. ขนสะทอนผล (reflect) กลมตวอยางนาเสนอผลงานใหกลมตวอยางคนอน ๆ และวทยากรเพอสะทอนผลการดาเนนงานและเสนอแนะแนวทางแกไข เพอนาไปปรบปรงแกไข

การเกบรวบรวมขอมล 1. การสนทนากลม (focus group discussion) โดยสอบถามความรเกยวกบการวจย ปญหาและอปสรรคในการทาวจย 2. การสมภาษณเชงลก (in-depth interview) เกยวกบความรสกของบคลากรทางการพยาบาล

ในขณะดาเนนการวจย รวมถงปญหาและอปสรรคในการทาวจย 3. การแลกเปลยนเรยนรในการทาวจยจากการประชมเชงปฏบตการ ผวจยและผชวยผวจยเกบรวบรวมขอมลจากการบนทกการประชมแตละครง เกยวกบวธการวจย การรวบรวมขอมล เนอหาทได และสรปบทเรยนในแตละครง ไดจากการสงเกตการปฏบตงานของกลมตวอยาง กระบวนการตางๆ ทเกดขนระหวางดาเนนการ การบนทกรายงานเปนเครองมอสะทอนภาพการปฏบต ในขณะดาเนนการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม 4. กา รสอบถามจากแบบสอบถามศกยภาพในการทาวจย เพอนาไปใชในการวางแผนจดทาแนวทางการพฒนาศกยภาพในการทาวจย

การวเคราะหขอมล 1. ขอมลเชงคณภาพทไดจากการสงเกตอยางมสวนรวม การสมภาษณเชงลก การสนทนากลม การนาเสนอผลงานและชนงานทไดจากการดาเนนการวจย ดวยหลกการวเคราะหเนอหา (content analysis)1 2. ขอมลจากแบบสอบถามศกยภาพในการทาวจย หาคารอยละ ของแตละขอคาถาม

ผลการวจย การพฒนาศกยภาพบคลากรทางการพยาบาลในการสรางงานวจยจากงานประจา แบงขนตอนการดาเนนงานออกเปน 3 วงจร กลาวคอ วงจรท 1 การวเคราะหศกยภาพในการวจย วงจรท 2



การสรางแนวทางการพฒนาศกยภาพในการทาวจยจากงานประจา และวงจรท 3 การพฒนาศกยภาพในการทาวจยจากงานประจา สรปผลไดดงน วงจรท 1 การวเคราะหศกยภาพในการวจย กลมตวอยางเปนหวหนาหอผ ปวยและพยาบาลวชาชพ จานวน 10 คน ดาเนนการประชม 2 ครง ผลการวเคราะหศกยภาพในการวจยปจจบน พบวา ปจจยทเกยวของกบศกยภาพในการวจยของบคลากรทางการพยาบาล ประกอบดวย 3 ดาน ดงน 1.1 ดานนโยบายสนบสนนการว จย องคกรยงกาหนดทศทางและแนวโนมการวจยไมชดเจน อกทงบคลากรทางการพยาบาลมความคนเคยกบการใหบรการรกษาพยาบาลทเปนการบรการเชงวชาชพ ทแตละคนมงเนนการปฏบตการพยาบาลใ หกบผ รบบ รการแตละรายตามหนา ท ท ไ ด รบมอบหมายในแตละหอผ ปวยทปฏบตงานอยเปนหลก ไมไดมการเตรยมตวในการทางานเชงวชาการ 1.2 ดานความ รและทกษะการว จย บคลากรทางการพยาบาลขาดความรเกยวกบระเบยบวธวจย วชาวจยทเรยนมาในระดบปรญญาตร เปนเรองทเขาใจยาก เปนนามธรรม การมโอกาสเขารบการอบรมการวจยทหนวยงานจดขนมา 3 – 5 วน เปนเรองแนวคดและทฤษฎทางวชาการมาก เมอการอบรมเสรจไมมการตดตามผลการทาวจย และเหนวาเปนเรองยากโดยเฉพาะการใชสถตในการวจย 1.3 ดานการสงเสรมแรงจงใจในการทาวจย กลมตวอยางเหนวาผบรหารองคกรและผบรหารการพยาบาลมบทบาทสาคญในการสรางบรรยากาศท

ดและจงใจใหพยาบาลทาวจย ควรมกลมงานทรบผดชอบงานวจย มนโยบายในการสงเสรมการทาวจยใหชดเจน มการตงคณะกรรมการและผ เชยวชาญเปนพเลยงในการทาวจยรวมทงสนบสนนงบประมาณการทาวจยของแตละกลม วงจรท 2 การสรางแนวทางการพฒนาศกยภาพในการทาวจยจากงานประจา การวางแผนพฒนาศกยภาพในการทาวจยจากงานประจาแกบคลากรทางการพยาบาล เปนผลจากการวเคราะหในวงจรท 1 นามาใชในการวางแผนพฒนาศกยภาพบคลากรทางการพยาบาลในการทาวจยจากงานประจา ดวยการเนนศกยภาพในการปฏบตตามขนตอนตาง ๆ ของการดาเนนการวจย และการเสรมสรางแรงจงใจในการทาวจย ใหสามารถทาการวจยควบคไปกบการปฏบตการพยาบาลได โดยไมตองใชสถตขนสง โดยมอบหมายใหคณะทางานจดทาโครงการ “อบรมเชงปฏบตการการสรางงานวจยจากงานประจา(Routine to Research : R2R)” ขน จากนนกลมตวอยางและวทยากร รวมกนกาหนดเนอหาสาระและวธดาเนนการฝกอบรมเชงปฏบตการ ดงน การอบรมเชงปฏบตการครงท 1 ประกอบดวยสาระและการปฏบตในเรอง 1) ความรพนฐานเกยวกบการวจย 2) การพฒนางานวจยจากงานประจา 3) การเลอกประเดนปญหา 4) การเขยนวตถประสงคการวจยและการตงสมมตฐานการวจย 5) การทบทวนวรรณกรรมทเกยวของ และ 6) แบบแผนการวจยและการสรางเครองมอเกบรวบรวมขอมล



การอบรมเชงปฏบตการครงท 2 ประกอบดวยสาระและการปฏบตในเรอง 1) การวเคราะหขอมล 2) การนาเสนอผลการวเคราะหขอมล 3) การสรปผลและอภปรายผลการวจย 4) การเขยนรายงานการวจย และ 5) ทกษะการนาเสนอขอมล การอบรมเชงปฏบตการครงท 3 การปฏบตในการนาเสนอผลการวจย

วงจรท 3 การพฒนาศกยภาพในการทาวจยจากงานประจา การพฒนาศกยภาพบคลากรทางการพยาบาลในการทาวจยจากงานประจาเปนผลทไดจากการดาเนนการในวงจรท 2 นามาปฏบตกบกลมตวอยางในกลมท 1 และกลมท 2 ซงเปนหวหนาหอผ ปวยและพยาบาลวชาชพ จานวน 60 คน ใชเวลาในการฝก อบรมเชงปฏบตการทง 3 ครง ในระยะเวลา 9 เดอน ผลการพฒนาศกยภาพในการทาวจยจากงานประจาเมอพจารณาในภาพรวมและรายบคคล บคลากรทางการพยาบาลมความสามารถในการปฏบตในขนตอนตาง ๆ ของการทางานวจยจากงานประจาได เกดแรงจงใจภายในของการทาวจย รบรความสามารถของตนเองในการทาวจย บคลากรทางการพยาบาลไดรวมกลมแตละหอผ ปวยหรอ แตละหนวยงาน กลมละ 3 – 4 คน สามารถผลตผลงานวจยจากงานประจา ทสามารถนาไปใชสาหรบแกไขปญหาของผ รบบรการไดจรง และนาเสนอผลงานวจยในการอบรมเชงปฏบตการคร ง ท 3 จานวน 19 เรอง เชน การวจยเรองพฤตกรรมการดมแอลกอฮอลของผ ปวยตดสราทมารบบรการในคลนกอดสราโรงพยาบาลพะเยา การพฒนารปแบบ

ในการดแลผ ปวยทเกดแผลกดทบในผ ปวยกระดก หอผ ปวยศลยกรรมหญง โรงพยาบาลพะเยา การพฒนารปแบบการดแลผ ปวยทใหยาระงบความรสกทางชองไขสนหลงเพอลดภาวะหนาวสนในหองผาตดโรงพยาบาลพะเยา เปนตน

อภปรายผล การพฒนาศกยภาพบคลากรทางการพยาบาลในการสรางงานวจยจากงานประจา ผลการศกษาพบประเดนในการนามาอภปราย ดงน 1. ศกยภาพในการทาวจยจากงานประจาของบคลากรทางการพยาบาล โรงพยาบาลพะเยา กลมตวอยางทรวมวเคราะหศกยภาพในการวจยเหนวา นโยบายสนบสนนการวจยขององคกรยงกาหนดทศทางและแนวโนมการวจยไมชดเจน อกทงความรและทกษะการวจยของบคลากรทางการพยาบาล ยงขาดความรเ กยวกบระเบยบว ธวจย และขาด การสงเสรมแรงจงใจในการทาวจย ขอคนพบนแสดงใหเหนวา การทาวจยจากงานประจาของพยาบาล เปนกระบวนการทไมอาจปลอยใหเกดขนเอง หากจาเปนตองจดใหเปน ”กระบวนการ” โดยมการพฒนาความรและทกษะทางการวจยเปนสวนประกอบ สาคญ มผจดกระบวนการเรยนรทมประสทธภาพ มกรอบและเปาหมายชดเจน และมการจดกระบวนการเรยนรเพอใหเกดการทาวจยทเปนระบบและตอเนอง ผ บรหารใหความสาคญ สนบสนนงบประมาณและ การเผยแพรผลงาน สอดคลองกบการศกษาของสมใจ จตพทกษ4 พบวา ตวแปรทมความสมพนธกบการผลตงานวจย ไดแก ระเบยบขอบงคบตาง ๆ การเหน



ความสาคญในการวจยของผ บรหาร การนาผลการ วจยไปใช งบประมาณเพอการวจย การสรางบรรยากาศการวจยเปนหลกทางวชาการเพอกระตนสงเสรมใหมการทาวจย เชนการประชม สมมนา การเชดชเกยรตนกวจยดเดน มกจกรรมทใหโอกาสนกวจยไดนาเสนอผลงานใหเปนทประจกษแกวงวชาการและสาธารณทวไป 2. กา รส ร า ง แนวทา ง ก า ร พฒนาศกยภาพบคลากรทางการพยาบาลในการทาวจยจากงานประจา การศกษาครงน เนนการเสรมสรางศกยภาพบคลากรทางการพยาบาลในการปฏบตตามขนตอนตาง ๆ ของการวจย และเสรมสรางแรงจงใจในการทาวจยโดยใชการอบรมเชงปฏบตการแบบมสวนรวม ขอคนพบแสดงใหเหนวา การพฒนาใด ๆ กตามจาเปนอยางยงทตองใหผ ทมสวนเกยวของหรอ ผ ท มสวนไดสวนเสย เขามามสวนรวมตงแตการตดสนใจ หรอการวางแผนในการดาเนนการ ไปจนถงการดาเนนการจนสนสด และตองทาใหบคคลเกดความรสกวากจกรรมตาง ๆ นนเปนของเขาเอง เขาตองมสวนรบผดชอบ จงทาใหการพฒนานนดาเนนไปไดอยางมประสทธภาพและบรรลเปาหมายตามทตองการได และนอกจากเปนการแกปญหาทเกดขนในหนวยงานตนเองแลว ยงทาใหบคคลเกด

กระบวนการเรยนรขนอกดวย2

การดาเนนการแบบมสวนรวมเปนรปแบบของการแกปญหา โดยอาศยความรวมมอในการวเคราะหกจกรรมของสมาชกแตละคนในกลมท

ประสบความสาเรจ2 และสอดคลองกบแนวคดของ

การพฒนาระบบคณภาพการปฏบตการพยาบาล

ดวยการสงเสรมใหพยาบาลสรางงานวจยจากงานประจา เนองจากแนวคดการทางานวจยจากงานประจาเปนการสนบสนนการทางานของทมทพฒนางานประจาในโรงพยาบาลทงดานการศกษา การรกษา และการบรการใหมการปรบปรงการทางาน โดยใชกระบวนการวจย เ ปนเค รองมอ ว ธการน ทาใ หกระบวนการดแลผ ปวยดขน ทกปญหาจากงานประจา หลายครงมการดาเนนการเพอแกไขหรอตอบปญหา

สามารถพฒนาตอยอดไปเปนงานวจยได1 อกทงการ

ทาวจยในงานประจา เปนกระบวนการแสวงหาความรดวยวธการอยางเปนระบบของผปฏบตงานประจาในการแ ก ปญหา และยกระดบการพฒนางาน ทรบผดชอบดาเนนการอยตามปกต โดยมผลลพธเปนการพฒนาตนเองและเพอนรวมงาน อนสงผลกระทบในการบรรลเปาประสงคสงสดขององคกร 5 3. ผลการ ใ ชแนวทา งการพฒนาศกยภาพบคลากรทางการพยาบาลในการทาวจยจากงานประจา ผลทเกดขนจากการดาเนนการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมครงน ทาใหองคกรพยาบาล โรงพยาบาลพะเยา มผลงานวจยทสามารถนาไปใชในการแกปญหาของผ รบบรการไดอยางแทจรงจานวน 19 เรอง ผลงานเชงประจกษนสามารถอธบายไดวา ความรและทกษะเปนสวนประกอบทจาเปนตอการปฏบตงานของบคคลใหบรรลผล จงเปนไปตามหลกการท ศ.นพ.วจารณ พานช ผ รเรมแนวความคดน วาการทางานวจยจากงานประจาเปนงานเสรทางวชาการและสามารถประยกตใชกบงานประจา อกทงเปนเครองมอการพฒนาคนใหรจก


http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%88%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%93%E0%B9%8C_%E0%B8%9E%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%B4%E0%B8%8A



พฒนาฐานขอมล รจกใช ขอมลและสามารถคด เชงระบบ ซงผลลพธของการวจยตองวดผลทเกดตอตวผ ปวย หรอการบรการทมผลตอผ ปวยโดยตรงและการนาผลวจยไปใชประโยชนทตองกอใหเกดการเปลยนแปลงตอการให บรการผ ปวยโดยตรงหรอตอการจดบรการผ ปวย1

ขอเสนอแนะ ผวจยมขอเสนอแนะทเปนผลจากการศกษา ดงน 1. การทาวจยจากงานประจาโดยใช แนวทางการพฒนาศกยภาพในการ ทาว จย ทพฒนาข น ควรดา เ นนการพฒนาศกยภาพแกบคลากรทางการพยาบาลใหครบเปาหมาย 100% เพอใหบคลากรทางการพยาบาลไดใชกระบวนการ วจยเปนเครองมอในการแกไขปญหาในงานบรการและผ รบบรการอยางเปนระบบ อนจะนาไปสการพฒนาปรบปรงงานดวยหลกและกระบวนการทาง

วทยาศาสตรทเชอถอได สงผลตอคณภาพการบรการพยาบาลและผ รบบรการโดยตรง 2. การใชแนวคดการวจยจากงานประจา (R2R) ผสมผสานกบกระบวนการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม ในการพฒนาองคความรดานการ วจยแกบคลากรทางการพยาบาล ชวยนาไปสการวางแผนพฒนาทสอดคลองกบงานทปฏบตจรง ซงจะเปนจรงไดผ บรหารควรใหความสนใจ สนบสนนให เ กดหนวยงานหรอกลมงานทจะดแล สนบสนน ชวยเหลอบคลากรทางการพยาบาลทสนใจทางานวจยจากงานประจา และผ เชยวชาญทใหคาปรกษา 3. การสรางบรรยากาศทางวชาการ โดยจดเวทแลกเปลยนเรยนรเปนระยะ ๆ เพอกระต นสงเสรมใหมการทาวจย เชน การเชดชเกยรตนกวจยดเดน หรอสนบสนนใหมกจกรรมทใหโอกาสนกวจย ไดนาเสนอผลงานใหเปนทประจกษแกวงการวชาการและสาธารณทวไป

เอกสารอางอง

1. สถาบนวจยระบบสาธารณสข. จากงานประจา...สงานวจย...ความทาทายของคนทางาน. [online] 26 พ.ค. 2551 [อางอง 7 ก.ย. 2551] แหลงทมา URL : http://www.hsri.or.th/th/webboard/detail.php?id=6&key=point.

2. พจน สะเพยรชย. ลทางวจย สความเปนเลศและสากล. วารสารพฤตกรรมศาสตร. 2537 ; 1(1) : 22 – 52. 3. Kemmis S, Mctaggart R. The action research planner. 3rd ed. Victoria : Deakin University. 1988. 4. สมใจ จตพทกษ. ปจจยทเกยวของกบผลตภาพการวจยของอาจารยมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

(ปรญญานพนธ) กรงเทพมหานคร : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ; 2532. 5. ประภสสร สรวฒนาวรรณ. R2R : routine to research. วารสารเพอการวจยและพฒนาองคการเภสชกรรม

2552 ; 16 (2) : 8 – 10.


การพฒนาระบบการประเมนผลการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพงานบรการพยาบาล ผปวยผาตด โรงพยาบาลราชวถ เรณ คณาวงษ * กศ.บ. (พยาบาลศกษา) ภญโญ ศรกลเสถยร ** กรอ.ม. (รฐประศาสนศาสตร) บทคดยอ การวจยครงนเปนการวจยและพฒนา (research and development) มวตถประสงคเพอพฒนาระบบการประเมนผลการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพงานบรการพยาบาลผ ปวยผาตด โรงพยาบาลราชวถ มขนตอนการดาเนนงาน 5 ขนตอน คอ ขนตอนท 1 การวเคราะหระบบ (system analysis) และขนตอนท 2 การสงเคราะหระบบ (system synthesis) ซงเปนการคนหาปญหาเกยวกบการประเมนผลการปฏบตงานบรการพยาบาลผ ปวยผาตด และรายงานผลการวเคราะหพรอมการจดลาดบหมวดหมของปญหา จากปญหาดงกลาวไดดาเนนการสขนตอนท 3 การดาเนนการพฒนาระบบ (system design) โดยการจดประชมกลม ออกแบบเครองมอและใชแบบสอบถามความคดเหนพยาบาลวชาชพ งานบรการพยาบาลผ ปวยผาตดเกยวกบเกณฑทใชในการประเมนผลการปฏบต หลงจากนนเขาสขนตอนท 4 การตรวจสอบระบบ (system verification) โดยการนาผลจากขนตอนท 3 นาสการปฏบต โดยการประชมกลมยอย และแบบสอบถามความคดเหน การใชแบบประเมนผลการปฏบตงานพยาบาลวชาชพงานบรการพยาบาลผ ปวยผาตด และขนตอนท 5 การปรบปรงระบบ (system improvement) เปนการตรวจสอบผลการนาสปฏบต โดยการประชมกลมยอย และใชแบบสอบถามความร ความเขาใจและทศนคตของพยาบาลวชาชพงานบรการพยาบาลผ ปวยผาตดตอการประเมนผลการปฏบตงาน ระยะเวลาในการศกษาตงแตวนท 1 กรกฎาคม ถงวนท 15 สงหาคม 2552 เครองมอทใชในการศกษา ประกอบดวย แบบสอบถาม 3 ชด ประกอบดวย 1) แบบสอบถามความคดเหนพยาบาลวชาชพงานบรการพยาบาลผ ปวยผาตดเกยวกบเกณฑการประเมนผลการปฏบตงานพยาบาลผ ปวยผาตด 2) แบบสอบถามความคดเหนการใชแบบประเมนผลการปฏบตงานพยาบาลวชาชพงานบรการพยาบาลผ ปวยผาตด และ 3) แบบสอบถามความร ความเขาใจ และทศนคตของพยาบาลวชาชพงานบรการพยาบาลผ ปวยผาตด โดยเครองมอทง 3 ชด ผานการทดสอบความเชอมนสมประสทธแอลฟาเทากบ 0.80, 0.88 และ 0.86 ตามลาดบ การวเคราะหขอมล ขอมลทไดจากการสมภาษณและประชมกลมยอย นามาวเคราะหเชงเนอหา (content analysis) และ จดเรยงหมวดหม สวนขอมลจากแบบสอบถามความคดเหน วเคราะหหาคาความถ รอยละ คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐาน

* พยาบาลวชาชพชานาญการพเศษ งานการพยาบาลวสญญ โรงพยาบาลราชวถ ** พยาบาลวชาชพชานาญการพเศษ งานการพยาบาลผ ปวยผาตด โรงพยาบาลราชวถ




ผลการศกษาจากการดาเนนงานในขนตอนท 1 การวเคราะหระบบ พบวา ระบบการประเมนผลการปฏบตงานของโรงพยาบาลราชวถ ถกกาหนดมาจากกรมการแพทยทเปนตนสงกด ซงตองถอปฏบตแตการประเมนการปฏบตงานทเปนปญหา ไดแก 1) ผประเมนและผ รบการประเมนไมทราบขนตอนการประเมนผลการปฏบตงาน 2) เครองมอทใชในการประเมนบางรายการไมมความชดเจน และ 3) ผ ทาหนาทประเมนไมทราบถงบทบาทในการแจงผลปอนกลบ (feedback) ใหกบผ รบการประเมน ดงนนผ วจยจงไดสรางความเขาใจใหกบผประเมนและผ รบการประเมน และสรางเครองมอทใชในการประเมน เพอใชควบคกบแบบประเมนผลการปฏบตงานจากฝายทรพยากรบคคล โรงพยาบาลราชวถ โดยยดตามหลกการของคณลกษณะเฉพาะงานบรการพยาบาลผ ปวยผาตด จากการสอบถามพยาบาลวชาชพงานบรการพยาบาลผ ปวยผาตด พบวา ในบทบาทพยาบาลหองกอนผาตด (pre operating room) และพยาบาลหนาททวไป (circulating nurse) คะแนนเฉลย 4.18 SD 0.93 และ 4.47 SD 0.96 ตามลาดบ ซงอยในระดบเหนดวย พยาบาลหนาทสงเครองมอผาตด (scrub nurse) คะแนนเฉลย 4.53 SD 0.95 อยในระดบเหนดวยอยางยง และเมอสอบถามการนาเครองมอการประเมนผลการปฏบตงานนาไปใชจรง พบวาประเดนความรขนตอนการประเมน ระบบสนบสนนและทศนคตทมตอระบบการประเมน มความเชอมนในประสทธภาพของการประเมนผลอยในระดบมาก (คะแนนเฉลย 3.63, 3.72 และ 3.65 ตามลาดบ) สวนประเดนเครองมอการประเมนและการนาผลการประเมนไปใช มความเชอมนในประสทธภาพของการประเมนผลอยในระดบปานกลาง (คะแนนเฉลย 3.26 และ 3.38 ตามลาดบ) สรปโดยรวมของทง 5 หวขอ มความเชอมนในประสทธภาพของการประเมนผลอยในระดบมาก (คะแนนเฉลย 3.53)

คาสาคญ : การพฒนาระบบ การประเมนผลการปฏบตงาน พยาบาลวชาชพงานบรการพยาบาลผ ปวยผาตด

บทนา โรงพยาบาลราชวถ มการพฒนาระบบการประเมนผลการปฏบตงานและสมรรถนะ ตามนโยบายของกรมการแพทย 1 โดยทดลองนารองใน ป พ.ศ. 2550 และดาเนนการครอบคลมบคลากร ทกคนในป พ.ศ. 2551 สาหรบกลมภารกจบรการวชาการ โดยรองผ อานวยการกลมภารกจบรการวชาการ ไดนาระบบการประเมนผลการปฏบตงาน มาใชกบพยาบาลวชาชพทกคนในสงกด ตามนโยบายของโรงพยาบาลราชวถ

งานบ รการพยาบาลผ ป วยผ าตด ไ ดดาเนนงานตามนโยบายของกลมภารกจบรการ

วชาการ ตงแตป พ.ศ. 2551 มการประเมนผลการปฏบตงานไปแลวรวม 4 ครง โดยมวงรอบของการประเมนทก 6 เดอน และมการนาผลการประเมนการปฏบตงานไปใชในการบรหารจดการทรพยากรบคคล2 จากการดาเนนการดงกลาว ผวจยไดสมวดขอคดเหนในการประเมนผลการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพงานบรการพยาบาลผ ปวยผาตด โรงพยาบาลราชวถ ในผปฏบตจานวน 12 คน พบวา ผ รบการประเมนไมมนใจวาการประเมนผลการปฏบตงานจะมความยตธรรมจรง การนาผลการประเมนการปฏบตงานไปใชในการเลอนขนเงนเดอน


ไดจรงหรอไม ขาดการมสวนรวม และไมเขาใจในขนตอนการประเมนผลการปฏบตงาน ดวยเหตผลดงกลาวขางตน ผวจยจงมความสนใจทจะพฒนาระบบการประเมนผลการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพงานบรการพยาบาลผ ปวยผาตด เ พอใหงานบรการพยาบาลผ ปวยผาตด มระบบ

ประเมนผลการปฏบตงานทมความชดเจน เปนรปธรรม ปฏบตไดจรง ไดรบการยอมรบใชเปนตนแบบ และขยายผลไดทวทงโรงพยาบาลราชวถ และเปนรปแบบสาหรบบคลากรอน ๆ ในระดบโรงพยาบาล กรมการแพทย และบคลากรสาธารณสขทสนใจนาไปใชประเมนผลการปฏบตงาน

กรอบแนวคด

วตถประสงคของการศกษา เ พ อพฒนาระบบการประ เ มนผลการปฏบต งานสาห รบพยาบาลวชา ชพงานบรการพยาบาลผ ปวยผาตด โรงพยาบาลราชวถ

วสดและวธการ การวจยคร ง น เ ปนการวจยและพฒนา (research and development) กลมประชากร คอ พยาบาลวชาชพงานบรการพยาบาลผ ปวยผาตด โรงพยาบาลราชวถ จานวน 83 คน ประกอบดวย

ขนตอนท 1 การวเคราะหระบบ (system analysis) ขนตอนท 2 การสงเคราะหระบบ (system synthesis)

ขนตอนท 3 การดาเนนการพฒนาระบบ (system design) ขนตอนท 4 การตรวจสอบระบบ (system verification) ขนตอนท 5 การปรบปรงระบบ (system improvement)

ระบบการประเมนผล การปฏบตงานของ

พยาบาลวชาชพ งานบรการพยาบาลผปวยผาตด

แบบมสวนรวม

แนวทางในการประเมนผลการปฏบตงานพยาบาลวชาชพงานบรการพยาบาลผ ปวยผาตด

แบบการประเมนผลการปฏบตงานตามคณลกษณะเฉพาะของงานบรการพยาบาลผ ปวยผาตดรวมกบแบบประเมนเดมทมอยประเมน

ผลผลต ปจจยนาเขา กระบวนการ ผลลพธ

ความเชอมนในประสทธภาพของระบบการประเมนผลการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพ งานบรการพยาบาลผ ปวยผาตด



หวหนางานบรการพยาบาลผ ปวยผาตด หวหนาหนวยยอยงานบรการพยาบาลผ ปวยผาตด พยาบาลวชาชพงานบรการพยาบาลผ ปวยผาตดระดบผปฏบต การเลอกกลมตวอยางใชเกณฑความสมครใจ และความสะดวกในการเขารวมกจกรรม โดยขนตอนท 1 การวเคราะหระบบ มกลมตวอยางทงหมด 54 คน ขนตอนท 3 การดาเนนการพฒนาระบบ มกลมตวอยางทงหมด 66 คน ขนตอนท 4 การตรวจสอบระบบ มกลมตวอยางทงหมด 73 คน และขนตอนท 5 การปรบปรงระบบ มกลมตวอยางทงหมด 62 คน วธดาเนนการวจย ผ วจยไดประยกตใชแนวคดการพฒนาระบบการประเมนผลการปฏบตงานของ smith3 และ debenham4 ซงแบงการดาเนนงานออกเปน 5 ขนตอน ดงน ขนตอนท 1 การวเคราะหระบบ (system analysis) เปนขนตอนการศกษาสภาวการณ คนหาปญหา โดยว ธการสมภาษณเจาะลก (in-depth interview) พยาบาลวชาชพงานบรการพยาบาลผ ปวยผาตดระดบหวหนางาน และระดบผ ปฏบต สมภาษณแบบรายกลม (focus group) พยาบาลวชาชพงานบรการพยาบาลผ ปวยผาตดระดบหวหนางาน นารายละเอยดขอปญหาทพบทงหมด มาวเคราะหเชงเนอหา (content analysis) ขนตอนท 2 การสงเคราะห (system synthesis) เปนขนตอนการนาผลทไดจากการว เคราะหรายละเอยดขอปญหาทพบทงหมดในขนตอนท 1 จดเรยงหมวดหม

ขนตอนท 3 การดาเนนการพฒนาระบบ(system design) เปนขนตอนนาผลการศกษาวเคราะหทไดในขนตอนท 2 มาวางแผนและออกแบบ โดยมกระบวนการดาเนนงานดงน 1. ประชมกลมยอย (focus group) กบพยาบาลวชาชพงานบรการพยาบาลผ ปวยผาตดระดบหวหนางานและระดบผปฏบต ในประเดนการแกไขปญหารวมกนในการประเมนผลการปฏบตงาน 2. สอบถามความคดเหนพยาบาลวชาชพงานบรการพยาบาลผ ปวยผาตดทงหมด โดยใชแบบสอบถามความคดเหนเกยวกบเกณฑตาง ๆ ทใชในการประเมนผลการปฏบตงานบรการพยาบาลผ ปวยผาตด 3. พฒนา (ราง) ระบบการประเมนผลการปฏบตงาน โดยออกแบบรายละเอยดของแตละองคประกอบยอย เพอปรบปรงระบบการประเมนผลการปฏบตงานใหเหมาะสม และสอดคลองกบการปฏบตงานจรง ขนตอนท 4 การตรวจสอบระบบ (system verification) เปนขนตอนการนา (ราง) ระบบการประเมนผลการปฏบตงานทออกแบบในขนตอนท 3 ไปทดสอบความเหมาะสมของทงเครองมอและความเปนไปไดในการปฏบตหรอนาไปใชจรง โดยมกระบวนการดาเนนงาน ดงน 1. นา (ราง) ระบบการประเมนผลการปฏบตงานทพฒนาขนไป สอบถามความคดเหนพยาบาลวชาชพงานบรการพยาบาลผ ปวยผาตดทงหมด เกยวกบการใชแบบประเมนผลการปฏบตงานพยาบาลวชาชพงานบรการพยาบาลผ ปวยผาตด



2. ประชมกลมยอย (focus group) กบพยาบาลวชาชพงานบรการพยาบาลผ ปวยผาตดระดบหวหนางาน และหวหนาหนวยยอย ในประเดนความร ความเขาใจ บทบาทและทศนคตเกยวกบการประเมนผลการปฏบตงาน ขนตอนท 5 การปรบปรงระบบ (system improvement) มกระบวนการดาเนนงาน ดงน 1. สอบถามความคดเหนพยาบาลวชาชพงานบรการพยาบาลผ ปวยผาตดทงหมด เกยวกบความร ความเขาใจ และทศนคตของพยาบาลวชาชพงานบรการพยาบาลผ ปวยผาตดตอระบบการประเมนผลการปฏบตงานทพฒนาขน 2. ประชมกลมยอย (focus group) กบพยาบาลวชาชพงานบรการพยาบาลผ ปวยผาตดทงหมด เพอสรปผลของการพฒนาระบบการประเมนผลการปฏบตงานทไ ด ดาเ นนการ และองคประกอบอนทตองการเพมเตม 3. นาผลทไดจากขอ 1 และ 2 ไปปรบปรงเฉพาะองคประกอบของระบบทยงขาดความสมบรณถกตอง เพอใหมความสมบรณและนาไปใชประเมนผลการปฏบตงานไดจรงในวงรอบตอไป เครองมอทใชในวธการวจย แบบสอบถามความค ดเห น (questionnaires) แบงออกเปน 3 ชด ดงน ชดท 1 แบบสอบถามความคดเหนพยาบาลวชาชพงานบรการพยาบาลผ ปวยผาตด เกยวกบเกณฑทใชในการประเมนผลการปฏบตงาน5 เพอสอบถามถงคณลกษณะเฉพาะงานบรการพยาบาลผ ปวยผาตด จานวน 38 ขอ มลกษณะเปนแบบ Likert

Scale แบงความคดเหนเปน 5 ระดบ ทดสอบคาความเชอมนสมประสทธอลฟาเทากบ 0.80 ดงน ชดท 2 แบบสอบถามความคดเหนการใชแบบประเมนผลการปฏบตงานพยาบาลวชาชพงานบรการพยาบาลผ ปวยผาตด5 เพอสอบถามความคดเหนของพยาบาลวชาชพงานบรการพยาบาลผ ปวยผาตดเ กยวกบแบบประเมนผลการปฏบตงานทปรบปรงขนตามแบบสอบถามชดท 1 จานวน 12 ขอคาถาม ประกอบดวย 3 หวขอ ไดแก 1) ความครอบ คลมจดประสงคและเนอหา 2) ความสะดวกใชและ 3) ความเปนไปไดของแบบประเมนผลการปฏบตงาน ซงปรบปรงขนเพอใชควบคกบแบบประเมนผลการปฏบตงานจากฝายทรพยากรบคคล โรงพยาบาลราชวถ มลกษณะเปนแบบ Likert Scale แบงความคดเหนเปน 4 ระดบ ทดสอบคาความเชอมนสมประสทธอลฟา เทากบ 0.88 ดงน ชดท 3 แบบสอบถามความร ความเขาใจ และทศนคตของพยาบาลวชาชพงานบรการพยาบาลผ ปวยผาตด ตอระบบการประเมนผลการปฏบตงาน6 เพอสอบถามถงความเชอมนในประสทธภาพของระบบการประเมนผลการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพงานบรการพยาบาลผ ปวยผาตดทมตอระบบการประเมนผลการปฏบตงานทพฒนาขนใหม โดยใชแบบสอบถามความร ความเขาใจของบคลากรโรงพยาบาลราชวถตอระบบการประเมนผลการปฏบตงาน และสมรรถนะของฝายทรพยากรบคคล จานวน 18 ขอคาถาม ประกอบดวยเนอหา 5 หวขอ ไดแก 1) ความร ความเขาใจ 2) ทศนคต 3) เครองมอ



4) ระบบสนบสนนการประเมน และ 5) การนาผลการประเมนไปใช มลกษณะเปนแบบ Likert Scale แบงความคดเหนเปน 4 ระดบ ทดสอบคาความเชอมนสมประสทธอลฟา เทากบ 0.86

การวเคราะหขอมล โดยใชโปรแกรมสาเรจรปคอมพวเตอร สถตทใชในการว เคราะหขอมล การแจกแจงความถ รอยละ คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐาน โดย ชดท 1 แบบสอบถามความคดเหนพยาบาล วชาชพงานบรการพยาบาลผ ปวยผาตดเกยวกบเกณฑทใชในการประเมนผลการปฏบตงานพยาบาลผ ปวยผาตด5 เพอสอบถามถงคณลกษณะเฉพาะงานบรการพยาบาลผ ปวยผาตด เปนมาตราสวน 5 ระดบ โดยกาหนดคาคะแนนและความหมายไวดงน 4.50 – 5.00 คะแนน เทากบ เหนดวยอยางยง 3.50 – 4.49 คะแนน เทากบ เหนดวย 2.50 – 3.49 คะแนน เทากบ ไมแนใจ 1.50 – 3.49 คะแนน เทากบ ไมเหนดวย 1.00 – 1.49 คะแนน เทากบ ไมเหนดวยอยางยง ชดท 2 แบบสอบถามความคดเหนการใชแบบประเมนผลการปฏบตงานพยาบาลวชาชพงานบรการพยาบาลผ ปวยผาตด5 ทปรบปรงขนเปน มาตราสวน 4 ระดบ โดยกาหนดคาคะแนนและความหมายไวดงน 3.50 – 4.00 คะแนน เทากบ เหนดวยอยางยง (เหนดวยกบหวขอการประเมนเกนรอยละ 90) 2.50 – 3.49

(เหนดวยกบหวขอการประเมนเกนรอยละ 81 – 90) 1.50 – 2.49 คะแนน เทากบ ไมเหนดวย (เหนดวยกบหวขอการประเมนเกนรอยละ 71-80) 1.00 – 1.49 คะแนน เทากบ ไมเหนดวยอยางยง (เหนดวยกบหวขอการประเมนตากวารอยละ 70) ชดท 3 แบบสอบถามความร ความเขาใจ และทศนคตของพยาบาลวชาชพงานบรการผ ปวยผาตด ตอระบบการประเมนผลการปฏบตงาน6 เพอสอบถามถงความเชอมนในประสทธภาพของระบบการประเมนผลการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพงานบรการพยาบาลผ ปวยผาตดทมตอระบบการประเมนผลการปฏบตงานทพฒนาขนใหม เปนมาตราสวน 4 ระดบ โดยกาหนดคาคะแนนและความหมายไวดงน 3.50 – 4.00 คะแนน เทากบ มความเชอมนใน ประสทธภาพของการประเมนผลมาก 2.50 – 3.49 คะแนน เทากบ มความเชอมนใน ประสทธภาพของการประเมนผลปานกลาง 1.50 – 2.49 คะแนน เทากบ มความเชอมนใน ประสทธภาพของการประเมนผลนอย 1.00 – 1.49 คะแนน เทากบ มความเชอมนใน ประสทธภาพของการประเมนผลนอยทสด

ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 1. ระบบการประเมนผลการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพงานบรการพยาบาลผ ปวยผาตด ท เหมาะสม ซงสามารถนาไปใชประเมนผลการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพไดจรงตรงตามผลงาน คะแนน เทากบ เหนดวย



2. เ ป นแนวทางในการต ดตามความ กาวหนา วางแผนปรบปรง และพฒนาผลการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพงานบรการพยาบาลผ ปวยผาตดทมประสทธภาพ 3. ใชเปนตนแบบสาหรบบคลากรอน ๆ ในระดบโรงพยาบาล กรมการแพทย และบคลากรสาธารณสขทสนใจ นาไปใชพฒนาระบบการประเมน ผลการปฏบตงาน

ผลการศกษาวจย ขนตอนท 1 การวเคราะหระบบ (system analysis) เปนการศกษาสภาวการณ คนหาปญหา พบวา ระบบการประเมนผลการปฏบตงานของโรงพยาบาลราชวถ ประกอบดวย 3 ขนตอน ไดแก 1. ในเดอนแรก ผ ประเมน และผ รบการ ประเมนดาเนนการ วางแผน การปฏบตงาน (performance planning) จดทาบนทกคาตกลงมอบหมายงาน และกาหนดเปาหมายรายบคคลรวมกน พรอมทงลงนามในขอตกลงรวมกน (goal setting agreement) เปนลายลกษณอกษร 2. ในเดอนท 2-5 ผประเมนดาเนนการตดตามผลการปฏบตงาน (performance improvement monitoring and coaching) มการสอนงาน ชแนะ กรณทตองมการพฒนา ปรบปรงงานใหบรรลเปาหมาย 3. ในเดอนท 6 ผประเมนดาเนนการประเมน ผลการปฏบตงาน (performance review) โดยทผ รบ การประเมน ประเมนตนเองในสวนทเปนสมรรถนะแลวสงใหผ ประเมน ประเมนผลการปฏบตงานจรง

ของผ รบการประเมนเปรยบเทยบกบเปาหมายทตงไวในขนตอนท 1 ทาการสรปผลการประเมนแจงใหผ รบการประเมนลงนามรบทราบผลการประเมน (feedback) และรวบรวมสงคณะกรรมการฝายทรพยากรบคคล เพอพจารณาตอไป สวนปญหาทพบไดแก ผประเมน (หวหนางานบรการพยาบาลผ ปวยผาตด) รบทราบขนตอน การประเมนทกขนตอน รอยละ 100 แตผ ประเมน (หวหนางานยอย) ไมทราบถงบทบาทในการแจงผลการประเมน ปอนกลบ ( feedback) แกผ รบการประเ มน รอยละ 78 สาห รบผ รบการประเ มน (พยาบาลวชาชพงานบรการพยาบาลผ ปวยผาตด) บางสวนรอยละ 73 ไมทราบขนตอนการประเมนและตองการทราบผลการประ เ มน ขอมล ปอนกลบ (feedback) รอยละ 100 ขนตอนท 2 การสงเคราะหระบบ (system synthesis) พบวาสามารถแบงปญหาออกเปน 3 สวน คอ ผประเมน ผ รบการประเมนและเครองมอ ขนตอนท 3 การดาเนนการพฒนาระบบ (system design) การเสรมสรางความร ปรบทศนคตใหกบผ ประเมน และผ รบการประเมนและสรางเครองมอทใชในการประเมนผลตามคณลกษณะเฉพาะงานบรการพยาบาลผ ปวยผาตด และทาการสอบถามโดยออกแบบสอบถามชดท 1 แบบสอบถามความคดเหนพยาบาลวชาชพงานบรการพยาบาลผ ปวยผาตดเกยวกบเกณฑทใชในการประเมนผลการปฏบตงานบรการพยาบาลผ ปวยผาตด3 เพอสอบถามถงคณลกษณะเฉพาะงานบรการพยาบาลผ ปวยผาตด




พบวา ในบทบาทพยาบาลหองกอนผาตด (pre operating room) และพยาบาลหนาททวไป (circulating nurse) ซงความคดเหนอยในระดบเหนดวย คะแนน

เฉลย ( 4.47, SD 0.96 )

ตามลาดบ พยาบาลหนาทสงเครองมอผาตด (scrub nurse) ความคดเหนอยในระดบเหนดวยอยางยง

คะแนนเฉลย ( 4.53, SD 0.95 ) ดงตารางท 1 x

4.18, SD 0.93 และ x x

ตารางท 1 แสดงระดบความคดเหนของพยาบาลวชาชพงานบรการพยาบาลผ ปวยผาตดตอคณลกษณะ เฉพาะงานบรการพยาบาลผ ปวยผาตด

ระดบคะแนน

x SD

คณลกษณะเฉพาะงานบรการผปวยผาตด ระดบความคดเหน

การพยาบาลหองกอนผาตด (pre operating room) 4.18 0.93 เหนดวย การพยาบาลหนาทสงเครองมอผาตด (scrub nurse) 4.53 0.95 เหนดวยอยางยง การพยาบาลหนาททวไป (circulating nurse) 4.47 0.96 เหนดวย

5 ขนตอนท 4 การตรวจสอบระบบ (system

verification) ไดเสรมสรางเพมเตม ใหคาปรกษา เกยวกบเนอหา วธการประเมนผลและเครองมอทใช ปรบเปลยนทศนคตของผประเมน ใหทราบบทบาทและหนาท สอนเ รองการดแล ควบคม กากบ (coaching and monitoring in performance management system)

N เทากบ 73 คน

7,8 และใชแบบสอบถามความคดเหนการใชแบบประเมนผลการปฏบตงาน

พยาบาลวชาชพงานบรการพยาบาลผ ปวยผาตด เพอสอบถามความคดเหนงานของพยาบาลวชาชพงานบรการพยาบาลผ ป วยผาตด เ กยวกบแบบประเมนผลการปฏบตงานทปรบปรงขน พบวาความครอบคลมและความเปนไปไดของแบบประเมนผล (รอยละ 95.89 และ 94.52 ตามลาดบ) อยในระดบเหนดวยอยางยง ความสะดวกใช (รอยละ 84.93) อยในระดบเหนดวย ดงตารางท 2

ตารางท 2 แสดงคะแนนเฉลยและรอยละของความคดเหนของพยาบาลวชาชพงานบรการพยาบาลผ ปวย ผาตดตอการใชแบบประเมนผลการปฏบตงานพยาบาลวชาชพงานบรการพยาบาลผ ปวยผาตด

ผตอบแบบสอบถาม ระดบคะแนน

x SD

รายการประเมนแบบสอบถาม จานวน

(คน) รอยละ

ระดบความคดเหน

ความครอบคลม 70 95.89 3.92 0.92 เหนดวยอยางยง ความสะดวกใช 62 84.93 3.02 0.94 เหนดวย ความเปนไปไดของแบบประเมนผล 69 94.52 3.85 0.90 เหนดวยอยางยง


ขนตอนท 5 การปรบปรงระบบ (system improvement) นาเสนอระบบการประเมนผลการปฏบตงานทปรบปรงพฒนาใหมแลวเสนอในทประชมพยาบาลวชาชพการบรการพยาบาลผ ปวยผาตด โดยใชแบบสอบถามความร ความเขาใจ และทศนคต ของพยาบาลวชาชพงานบรการผ ปวยผาตดตอระบบการประเมนผลการปฏบตงาน6 เพอสอบถามถงความเชอมนในประสทธภาพของระบบการประเมนผลการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพงานบรการพยาบาลผ ปวยผาตดทมตอระบบการประเมนผลการปฏบต

งานทพฒนาขนใหม เพอใชในวงรอบตอไป พบวา ความรขนตอนการประเมน ระบบสนบสนนทศนคต ท ม ต อ ร ะบบกา รป ร ะ เ ม น ม ค ว าม เ ช อ ม น ใ นประสทธภาพของการประเมนผลอยในระดบมาก เครองมอการประเมนและการนาผลการประเมนไปใช มความเชอมนในประสทธภาพของการประเมนผลอยในระดบปานกลาง สรปโดยรวมของทง 4 หวขอ มความเชอมนในประสทธภาพของการประเมนผลอยในระดบมาก ดงตารางท 3

ตารางท 3 แสดงคะแนนเฉลยและระดบความเชอมนในประสทธภาพของระบบการประเมนผลการ ปฏบตงานของพยาบาลวชาชพงานบรการพยาบาลผ ปวยผาตดทมตอระบบการประเมนผลการ ปฏบตงานทพฒนาขนใหม

ระดบคะแนน

x SD

รายการประเมนแบบสอบถาม ระดบความเชอมนในประสทธภาพ

ความรขนตอนการประเมน 3.63 0.54 มาก เครองมอการประเมน 3.26 0.69 ปานกลาง ระบบสนบสนนการประเมน 3.72 0.41 มาก การนาผลการประเมนไปใช 3.38 0.88 ปานกลาง ทศนคตทมตอระบบการประเมน 3.65 0.57 มาก

3.53

0.51 รวม มาก

N เทากบ 61 คน



อภปรายผล จากผลการศกษา การพฒนาระบบการประเมนผลการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพงานบรการพยาบาลผ ปวยผาตด ไดพบวาขนตอนของระบบการประเมนผลการปฏบตงานของโรงพยาบาลราชวถนนเปนขนตอนทถกกาหนดจากกรมการแพทย ซงเปนตนสงกดตองถอปฏบตตามขนตอนทกาหนด แตในดานเครองมอทใชประเมนบางรายการ ไดแก เกณฑในการใหคะแนนความสมบรณของบนทกหองผาตด จงไดมการจดประชมและหาแนวทางแกไขรวมกน โดยการออกแบบเครองมอ เพอใชทดแทนของเดมทใชอย โดยทกขนตอน ผประเมนและผ รบการประเมนมสวนรวมในการแสดงความคดเหน (action participation) เพอการยอมรบ ทาใหเกดความเชอมน ศรทธาในระบบการประเมนผลการปฏบตงาน และนาไปใชประเมนผลการปฏบตงานไดจรง ตรงตามเนองานทผประเมนและผ รบการประเมนยอมรบรวมกน ในการทจะนาแบบประเมนผลการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพงานบรการพยาบาลผ ปวยผาตดทปรบปรงขน ไปใชควบคกบแบบประเมนของฝายทรพยากรบคคลของโรงพยาบาล มความเ ชอมนในประสทธภาพของการประเมนผลการปฏบตงานมากขน เปนไปตามทฤษฎการบรหารทรพยากรบคคล ซง เพญศร วายวานนท 9กลาวไวในเรองการบรหารทรพยากรบคคลวา หากบคลากรไดมสวน รวมในการส รางแบบการประ เ มนผลการปฏบตงานเฉพาะลกษณะงาน และประเมนผลการปฏบตงานของตนเอง (self appraisal หรอ self

rating) ซงทาใหบคลากรยอมรบในผลการประเมนมากขน เปนการสนบสนนใหบคลากรปรบปรงตนเอง เปนการสงเสรมกาลงใจในการปฏบตงาน กาหนดเปาหมายรวมกน เปนการงายสาหรบผบงคบบญชา ทจะนาผลการประเมนมาใช เพราะตงอยบนพนฐานของความเปนระบบและมมาตรฐานแบบเดยวกนมเกณฑการประเมนทมประสทธภาพในทางปฏบต ใหความเปนธรรมโดยทวกน ในดานของผประเมนและผ รบการประเมน พบวา กอนการพฒนาผประเมนสวนใหญไมเขาใจบทบาทของการเ ปนผ ประเ มน ไม ไ ดสอนงาน ควบคม กากบ (coaching และ monitoring) และตดตามผลงานอยางเปนรปธรรม และมสวนนอยทใหผ รบการประเมนรบทราบผล ดานของผ รบการประเมน สวนใหญไมทราบขนตอนของการประเมน ขาดการใหขอมล และการมสวนรวมในการกาหนดเปาหมายและการรบทราบผลการประเมน ซงเปนกระบวนการของการใหขอมลปอนกลบ (feedback) เพอทราบถงการบรรลวตถประสงค การปรบปรง และการพฒนา ซงจากผลการวจยของ อลงกรณ มสทธา10 ในการประเมนผลการปฏบตงานของพนกงานรบวสาหกจการไฟฟาฝายผลต พบวา บคลากรในองคกรยอมตองการทราบวาผลการปฏบตงานของตนเปนอยางไร มคณคาหรอไมเพยงใดในสายตาของผบงคบบญชา มจดบกพรองทจะตองปรบปรงหรอไมเพยงใด เมอมการประเมนผลการปฏบ ต งาน และแจงผลใหบคลากรทราบ บคลากรทมผลการประเมนดแลวกจะไดเสรมสรางให




มผลการปฏบตงานดยงขน ซงจากการวจยครงน สอดคลองกบ อาภรณ ภวทยพนธ 11 ไดกลาวไวในการบรหารผลงาน (performance management system : PMS) ถงประโยชนทเกดขนจากการใหขอมลปอนกลบ (feedback) และการพฒนาพนกงาน ถงแมวาการใหขอมลปอนกลบและการพฒนาจะมประโยชนทงตอพนกงาน ตอผ บงคบ บญชาและตอองคการ กลบพบวาขนตอนการใหขอมลปอนกลบ และการพฒนาพนกงานทเปนอกวงจรหนงของการบรหารผลงาน (PMS) ทมกจะขาดการนาไปใชปฏบตอยางตอเนองมากทสด และสอดคลองกบการวจยของ สายสมร เฉลยกตต 12

ศกษาผลของโปรแกรมการเสรมสรางพลงอานาจ โดยหวหนาหอผ ปวยตอการไดรบขอมลปอนกลบ เกยวกบการปฏบตงานและความพงพอใจในงานของพยาบาลประจาการ และเปรยบเทยบการไดรบขอมลปอนกลบเกยวกบการปฏบตงาน และความพงพอใจในงานของพยาบาลประจาการ พบวา การไดรบขอมลปอนกลบเกยวกบการปฏบตงาน และความ พงพอใจในงานของพยาบาลประจาการกลมทดลอง ภายหลงการทดลอง สงกวากอนทดลองอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .012 การไดรบขอมลปอนกลบเกยวกบการปฏบตงานและความพงพอใจในงานของพยาบาลประจาการภายหลงการทดลอง

กลมทดลองสงกวากลมควบคมอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01

ขอเสนอแนะ 1. เสนอคณะกรรมการบรหารโรงพยาบาล ฝายทรพยากรบคคล เ พอนาผลการวจยไปใชประเมนผลการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพงานบรการพยาบาลผ ปวยผาตดในวงรอบตอไป เพอประเมนผลการพฒนาระบบและอาจนามาพฒนาให ดยงขน 2. ใชเปนแนวทางในการตดตามความ กาวหนา วางแผนปรบปรงและพฒนาผลการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพงานบรการพยาบาลผ ปวยผาตดทมประสทธภาพ 3. ใชเปนตนแบบสาหรบบคลากรอน ๆ ทสนใจ นาไปใชพฒนาระบบการประเมนผลการปฏบตงาน 4. ควรมการศกษาตวชวดดานอตราการใชหองผาตดอยางคมคา (productivity) โดยตองวางระบบของการลงบนทกขอมลทางคอมพวเตอร เพอความถกตองและประมวลผลไดจรงตรงตามเนองาน ของงานบรการพยาบาลผ ปวยผาตด ทสามารถนาไปสการประเมนผลการปฏบตงานทงในระดบหนวยงานและระดบบคคล


เอกสารอางอง 1. กองการเจาหนาท กรมการแพทย กระทรวงสาธารณสข. คมอระบบการประเมนผลการปฏบตงาน DMS :

Performance Mangement. พมพครงท 1, 2549. 2. คมอผ เขารบการฝกอบรม การบรหารทรพยากรบคคล เพอมงผลการปฏบตงาน. เอกสารประกอบการ

ฝกอบรม กรมการแพทย 21 – 23 ธนวาคม 2548. 3. Smith, WA. System concept, Encyclopedia of Professional Management. 1978 ; 1 : 1130 – 1132. 4. Debenham, KJ. Knowledge Design. New York. Prentice – Hall.1989.

สนนทา ตรศายลกษณ . การสรางแบบประเมนผลการปฏบตงานของพยาบาลประจาการหองผาตด. (วทยานพนธ).กรงเทพมหานคร : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหดล, 2543.

5.

6. แบบสอบถามความรความเขาใจของบคลากรโรงพยาบาลราชวถ ตอระบบการประเมนผลการปฏบตงาน และระบบสมรรถนะ ฝายทรพยากรบคคล โรงพยาบาลราชวถ . กรงเทพมหานคร, 2552.

7. Dessler, Grary. Human resource management. 8th ed. New Jersey: Prentice-Hall, 2000. 8. Henderson,Richard. Performance appraisal. 2nd ed. Virginia: Prentice-Hall, 1980.

เพญศร วายวานนท. การบรหารทรพยากรบคคล. กรงเทพมหานคร : สานกพมพไทยวฒนาพานช, 2530. 9. 10. อลงกรณ มสทธา. การศกษาประเมนผลการปฏบตงานของพนกงานรฐวสาหกจ : ศกษาเฉพาะกรณการไฟฟา

ฝายผลตแหงประเทศไทย.(วทยานพนธ).กรงเทพมหานคร : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยธรรมศาสตร, 2532. อาภรณ ภวทยพนธ. ระบบการบรหารงาน [Online]. 2549 [ อางอง 1 กรกฎาคม 2552] . แหลงทมา URL:http://www.kc.hri.tu.ac.th/index.php.

11.

12. สายสมร เฉลยกตต. ผลของโปรแกรมการเสรมสรางพลงอานาจโดยหวหนาหอผ ปวยตอการไดรบขอมลปอนกลบเกยวกบการปฏบตงานและความพงพอใจในงานของพยาบาลประจาการ. (วทยานพนธ). กรงเทพมหานคร : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหดล, 2544.



* อาจารย ระดบ 7 ประจาภาควชาการพยาบาลจตเวชศาสตร วทยาลยพยาบาลเกอการณย

บทความวชาการ

การสรางสมพนธภาพเพอการบาบด : แนวปฏบตสาหรบพยาบาลจตเวช สมบต รยาพนธ* พย.ม. (การพยาบาลจตเวชและสขภาพจต) การส ร า งสมพนธภาพ เ พ อการ บ าบด (therapeutic relationship) ถอเปนพนฐานสาคญในการพยาบาลจตเวช เมอผ ปวยเกดความไววางใจในตวพยาบาล ผ ปวยจะใหความรวมมอในการรกษา กลาทจะเลาระบายความทกขใจหรอปญหาตาง ๆ ใหพยาบาลฟงแมแตเรองทเปนความลบของผ ปวยทาใหพยาบาลสามารถชวยเหลอผ ปวยในการไขปญหาทางจตสงคมเหลานนได การสรางสมพนธภาพเพอการบาบดชวยใหผ ปวยทเกดการเปลยนแปลงทางอารมณ ความคด และพฤตกรรมทผดปกตไปคนสสภาวะปกตหรอใกลเคยงปกต จงจาเปนอยางยงทพยาบาลจะตองมความรความเขาใจในลกษณะจดมงหมาย หลกปฏบตพนฐาน ขนตอนการสรางสมพนธภาพเพอการบาบดและแนวทางปฏบตสาหรบพยาบาล ซงเปนการแสดงออกถงเอกสทธแหงวชาชพของพยาบาล ภายหลงการเจบปวยทางจต สงหนงทถอเปนความบกพรองตดตวผ ปวยกลบไป คอ ความ สามารถในการสรางสมพนธภาพกบผ อน ดงนนจงจา เ ปนอยาง ยง ทพยาบาลจะตองชวยใหผ ปวยสามารถสรางสมพนธภาพกบผ อนได ในการทจะ ชวยใหผ ปวยสามารถสรางสมพนธภาพกบผ อนไดนน พยาบาลจะตองสามารถสรางสมพนธภาพกบผ ปวยใหไดกอนซงไมใชเรองงาย แตกไมใชเรองยากเกนไป

เพราะพยาบาลเปนผดแลผ ปวยตลอด 24 ชวโมง นบไดวาพยาบาลมความใกลชดกบผ ปวยมากทสด การสรางสมพนธภาพกบผ ปวยจตเวช นบไดวาเปนพนฐานของการพยาบาลจตเวช ซงมหลายปจจยทมอทธพลตอการสรางสมพนธภาพระหวางพยาบาลกบผ ปวย ผ ปวยทเปนโรคเดยวกนแตกมอาการบางอยางทแตกตางกนไปขนอยกบ ภมหลง เหตการณในชวตทประสบมา อกทงแตละบคคลมความเฉพาะตน มคณคาแหงตนทแตกตางกน ความตองการภายในและความเปนจรงภายนอกของบคคลไมเปนไปในทศทางเดยวกน สงเหลานเปนอปสรรคในการเขาถงผ ปวย1 ดงนนพยาบาลจะตองเลอกวธการทเหมาะสม เพอใหสามารถเขาถงปญหาและความตองการของผ ปวยไดนน การใหการดแลผ ปวยอยางเอออาทรเปนองคประกอบสาคญทจะชวยเสรมสรางความงอกงาม ความสมบรณของชวตผ ปวย2 ทงทางดานรางกาย จตใจ และสงคม โดยเฉพาะทางดานจตใจจะชวยใหผ ปวยเกดความไววางใจ เมอผ ปวยเกดความเชอถอไววางใจพยาบาลในฐานะผ ใหคาปรกษาและใหการดแลผ ปวยแลวผ ปวยกจะใหความรวมมอในการรกษาพยาบาลตอไป การทผ ปวยไดมโอกาสเขามานงพดคยถงปญหาและความรสกของตนกบใครสกคนหนงทใสใจ



ตงใจฟง มทาททเปนมตร และชวยเหลอเขาอยางสมาเสมอ จะทาใหผ ปวยไมรสกวาตนถกทอดทงแตจะทาใหเขาเกดความไววางใจและเปนมตร ผอนคลายความวตกกงวล ลดความตงเครยด เกดสมพนธภาพทด สามารถปรบตวอยในสงคมรวมกบบคคลอนได ดงทไดกลาวมาแลวขางตน ผ ปวยแตละคนมลกษณะและพฤตกรรม ทแตกตางกน ดงน นการส รางสมพนธภาพกบผ ปวย พยาบาลจงตองมความร ความเขาใจ และมทกษะในการสรางสมพนธภาพกบผ ปวย


ความหมายสมพนธภาพเพอการบาบด สมพนธภาพเพอการบาบด เปนกระบวนการระหวางบคคลทเกดขนในชวงระยะเวลาหนง โดยบคคลหนงจะเปนผ ให หรอชวยใหอกบคคลหนงพฒนาหรอเตบโต มวฒภาวะ ปรบตวได สามารถอยรวมกบผ อนและอยในโลกปจจบนอยางมความหมายโดยใชความรและทกษะวชาชพ3 หรอเปนกระบวนการทบคคลสองคนมการตดตอเ กยวของกนในชวงระยะเวลาหนงเปนเวลานาน เพอชวยใหผ ปวยไดรบการตอบสนองความตองการ ชวยแกปญหาและชวยใหฟนจากความเจบปวยดวยความรความสามารถของพยาบาล4 จากการใหความหมายดงกลาวขางตน ส รป ไ ด ว า สมพน ธภาพ เ พ อกา ร บ าบด “เ ป นกระบวนการระหว า งบคคล คอพยาบาลและผ ใชบรการทางจตในชวงระยะเวลาหนง เพอชวย ใหผ ใชบรการสามารถปรบตว อยรวมกบบคคลอน ๆ

ในสงคมไดอยางมความสข โดยพยาบาลตองนาความร ความสามารถทางวชาชพมาใชเปนสอในการสรางสมพนธภาพ”

ลกษณะของสมพนธภาพ แบงไดเปน 2 ลกษณะ คอ

1. ส ม พ น ธภ าพ เ ช ง ส ง คม (social relationship) เปนสมพนธภาพทเกดขนในสงคม ทว ๆ ไป มวตถประสงคเพอสนองตอบความตองการในการอย รวมกน เมอเกดขนแลวจะดาเนนตอไป เรอย ๆ ขนอยกบความพอใจของทงสองฝาย ไมมเ ป าหมายและ เวลา กาหนดอย า งชด เ จน ไมจาเปนตองมความร หรอทกษะพเศษในการสรางสมพนธภาพ เ ชน สมพนธภาพในครอบครว สมพนธภาพระหวางเพอน 2. สมพนธภาพเชงวชาชพ (professional relationship) เปนสมพนธภาพระหวางผ ประกอบวชาชพกบผ ใชบรการ โดยอาศยความสามารถทไดศกษามา มเปาหมายเพอการชวยเหลอแกไขปญหาของผ ใชบรการและมระยะเวลากาหนดอยางชดเจน เชน สมพนธภาพระหวางพยาบาลกบผ ปวย ทนายกบลกความ เปนตน ดงน น การ ทพยาบาลจตเวชม งส รางสมพนธภาพกบผ ปวย เพอชวยเหลอผ ปวยในการแกปญหาทางจตสงคม ใหผ ปวยไดพฒนาสภาวะทางอารมณและวฒภาวะ โดยอาศยความร ประสบการณและการรบรของพยาบาล เปนเครองมอใหผ ปวยเกดการเปลยนแปลงความคด อารมณ และพฤตกรรมท


ผดปกตใหคนสสภาวะปกตหรอใกลเ คยงปกต5 สมพนธภาพดงกลาวมเปาหมายเพอการชวยเหลอ จงเรยกวา สมพนธภาพเพอการบาบด

ลกษณะของสมพนธภาพเพอการบาบด การสงเกตวา สมพนธภาพเพอการบาบดระหวางพยาบาลและผ ปวยไดเ กดข นแลว เ มอสมพนธภาพดงกลาวมลกษณะดงตอไปน 3 1. มสายใยสมพนธหรอความเขากนได (rapport) จดเรมตนของการสรางสมพนธภาพอยทความสามารถสรางสายใยสมพนธระหวางพยาบาลและผ ปวย ซงจะทาใหบคคลรสกเปนพวกเดยวกน ทาใหผ ปวยเกดความรสกผอนคลาย 2. มความไววางใจซงกนและกน (trust) โดยทวไปผ ปวยจะไมเปดเผยขอมลทสาคญของตนเองจนกวาจะเกดความเชอมนในตวพยาบาล โดยเฉพาะการรกษาความลบของผ ปวย ดงนนพยาบาลจะตองสรางความเชอมนใหเกดขนโดยการรกษาคาพด และมความสมาเสมอกบผ ปวย 3.

4. การเขาใจตามการรบรของผปวย (empathy) พยาบาลทเขาใจและตระหนกรในตนเอง จะมความเมตตา และเขาใจความรสกของผ ปวย ไ ด ง า ย ท า ใ ห ผ ป ว ย ร ส กปลอดภย ม คณค า นอกจากนพยาบาลจะตองมความรความเขาใจเกยวกบพฤตกรรมของบคคล วฒนธรรม ประเพณ มทาททอบอน และยดหยน 5. มการตดตอสอสารท มจดประสงค (purposeful communication) เนนการปรบปรง เปลยนแปลง พฒนา สงเสรม และปองกนปญหาสขภาพจต 6. มการถายโอนความรสก (trans-ference) การถายโอนความรสกนนอาจเปนความรสกทงดานบวกและดานลบ ความใกลชดกบพยาบาลและรสกวาพยาบาลเปนเสมอนบคคลสาคญของตนเองในแงตาง ๆ เชน อาย เพศ บคลกภาพ กรยาทาทาง ทาใหรสกอยากเขาใกล ตองการความรก ตองการพงพา บางครงทาใหมการเรยกรองเกนกวาเหตตอตานหรอปฏเสธ พฤตกรรมเชนนอาจทาใหพยาบาลรสกยงยากใจ ดงนนการยอมรบและเขาใจความรสกทงของตวพยาบาล และผ ปวยเปนสงทพยาบาลจะตองตระหนกร

เอาใจใสและยอมรบโดยปราศจากเงอนไข (unconditioning positive regard and acceptance) ทงในดานอารมณ ความคด ความรสก และพฤตกรรม ตลอดจนการยอมรบในคณคาและลกษณะเฉพาะตวของผ ป วย เ พ อใ หบรรลถ งความรสกนพยาบาลจะตองเขาใจความเปนปจเจกบคคลและมทศนคตทดตอผ ปวย ตงใจรบฟงความคดเหนหรอสงทผ ปวยบอกเลาโดยไมโตแยง ไมตดสน เคารพในสทธสวนบคคล เปนตน

7. มการกาหนดหรอตงเปาหมาย (goal formulation) เปนการกาหนดความมงหวงทพยาบาลตองการใหมขนและผ ปวยสามารถมสวนรวมในการกาหนดเปาหมายดวย เชนเพมความภาคภมใจในตนเอง สงเสรมการรบรตอตนเองในทางบวก หรอลดความวตกกงวลของผ ปวย ชวยใหผ ปวยคนหาเปาหมายในชวต เปนตน



หลกปฏบตพนฐานในการสรางสมพนธภาพเพอการบาบด

8. การมอารมณขน (humor) เพอลดความวตกกงวล ความโกรธ ความเหนหางหรอเพอชวยผอนคลายความตงเครยดในบางสถานการณททงพยาบาลและผ ปวยเผชญอย


จดมงหมายในการสรางสมพนธภาพเพอการบาบด โดยทว ๆ ไปจดม งหมายของการสรางสมพนธภาพเพอการบาบดจะมงสการเตบโตและ งอกงาม (growth) ในชวตของผ ปวย ชวยใหผ ปวยสามารถดงศกยภาพภายในตนเองออกมาใชใหเกดประโยชนอยางเตมท สามารถปรบตวและดาเนนชวตอยในสงคมไดอยางมความสขตามอตภาพ และครอบคลมถงสงตาง ๆ ดงน 5 1. เ พอ เ ปดโอกาสใหผ ป วยไดระบายความคด ความรสกไมสบายใจ ความทกขใจ หรอความคบของใจ 2. เพอใหผ ปวยรจกตนเองไดอยางถกตอง ยอมรบตนเองและเพมความเคารพนบถอตนเองใหมากขน 3. เพอใหผ ปวยสามารถสรางสมพนธภาพกบผ อนได รจกพงตนเอง และพงพาผ อนได สามารถทจะเปนผใหและยอมรบความรกจากผ อนได 4. เพอใหผ ปวยเขาใจปญหาของตนเอง และแกไขปญหาของตนเองได 5. เ พอใหผ ปวยเกดการเ รยนรในการปฏบตตนทเหมาะสม

ในการสรางสมพนธภาพเพอการบาบดดงกลาว พยาบาลควรทาความเขาใจกบหลกการทถอเปนพนฐานในการสรางสมพนธภาพกบผ ปวย ดงน 1. การยอมรบผปวย (accepting) หมายถง การยอมรบในพฤตกรรมทผ ปวยแสดงออก ไมวาจะเปนการกระทา คาพด หรอความคด วาสงทผ ปวยแสดงออกมานนเนองจากความเจบปวย การยอมรบไมไดหมายความวาเราจะตองยอมรบวาพฤตกรรมทผ ปวยแสดงออกนนถกตอง เชน พยาบาลยมทกทายผ ปวย หรอการทพยาบาลนงรบฟงผ ปวยพดระบายความรสกในสงทเปนความผดปกตทางการรบร หรอความคดของเขา โดยไมโตแยงหรอแสดงความไมเหนดวย 2. มความสมาเสมอกบผปวย (consistency) ความสมาเสมอเปนสงสาคญอยางยง ทจะใชในการพฒนาสมพนธภาพเพอการบาบด โดยทวไปเมอบคคลไปอยในสถานททไมค นเคยจะเกดความรสกกงวลใจ เมอไดรบความสนใจสมาเสมอจะทาใหเกดความรสกปลอดภย เชน การทากจวตรประจาวนภายในหอผ ปวยตองทาตามเวลาทกาหนดไว การพดทกทายผ ปวยควรจะคงเสนคงวา การมาตามนดหมายทไดตกลงกนไว 3. ใหกาลงใจผปวย (reassurance) คนทกคนตองการกาลงใจ โดยเฉพาะเวลาทเจบปวย จะรสกหวาดหวนหรอขาดความมนใจ ดงนนพยาบาลควรใหกาลงใจผ ปวยในลกษณะทเหมาะสม


การเตรยมตวกอนสนทนากบผปวย เ พอใหบรรลวตถประสงคของการสรางสมพนธภาพเพอการบาบด พยาบาลควรมการ เตรยมตวใหพรอมกอนสนทนากบผ ปวยดงน 1. พยาบาลควรสารวจอารมณของตนเองกอนสนทนากบผ ปวยวาอยในสภาพอารมณทพรอมหรอไม ไดแก อารมณไมขนมว ไมโกรธหรอไมเศรา ไมมปญหาสวนตวมารบกวน เปนตน 2. ควรทาความเขาใจกบความรสกของผ ปวย ซงเปนความรสกพนฐานของมนษยทว ๆ ไป ไดแก 2.1 ความรสกวามคนรก (The feeling of being love) จะทาใหผ ปวยรสกเกดความสข ความอบอนและพอใจ พยาบาลควรปฏบตตอผ ปวยดวยความเมตตา อดทน และนมนวล เพอใหผ ปวยนนเกดความรสกวาตนเองไดรบความรก 2.2 ความรสกไววางใจ (The feeling of trust) มนษยจะมความไววางใจผ อนไมเทากน แลวแตภมหลงวาเปนอยางไร ความไวใจเปนสงแรกทผ ปวยเสาะแสวงหาเมอเกดความเจบปวย ผ ปวยอาจกระทาโดยการทดสอบพยาบาล ขมข เรยกรอง จนถงขนใหความรวมมออยางด เชน อาจทดสอบโดยรองเรยกพยาบาล แลวดวาจะมใครมาบาง หรอบอกวาตนเองเจบตรงนน ปวดตรงน จะมใครสนใจใหความชวยเหลอหรอเปลา 2.3 ความรสกภาคภมใจในตนเอง และนบถอตนเอง (The feeling of self-esteem and self-respect) เ มอเกดความเจบปวย หรอกดดน

ความ เ ชอมน ความมน ใจในตนเองจะลดลง พยาบาลควรชวยใหผ ปวยรสกมคณคาในตวเอง ไดรบการยกยองนบถอ มเกยรต และผ ปวยจะนบถอ ผ เหนคณคาในตวเขา 2.4 ความรสกถกยอมรบวาเปนผอาศยพงพง (The feeling of accept dependency) ในภาวะเจบปวยบคคลมกจะตองพงพงผ อนชวงระยะหนง เ ชน ตองพงพงพยาบาล พงพงสมาชกในครอบครว บางคนอาจรสกดใจทจะพนภาระหนาททรบผดชอบชวคราว แตบางคนอาจรสกสญเสยความภาคภมใจในตนเอง การทพยาบาลเขาใจและยอมรบนบถอในความรสกนกคดของผ ปวย จะชวยใหผ ปวยเขาใจวามคนทเขาใจเขา 2.5 ความรสกระหวางการตองการพงพงและตองการเปนอสระ (The feeling of interdependency) โดยทว ๆ ไป มนษยจะมความตองการเปนอสระหรอตองการพงพาในบางโอกาส เมอเกดความเจบปวยขนผ ปวยจะมความรสกสบสนในบทบาทเหลาน ดงนนพยาบาลจะตองใชการสงเกตความรสกของผ ปวยในระยะน ใหกาลงใจแกผ ปวยทพยายามจะชวยเหลอตนเองเพอชวยเหลอผ ปวยใหบรรลถงเปาหมาย 2.6 ความรสกมนคง ปลอดภย (The feeling of security) เมอบคคลเกดการเจบปวยหรออยในภาวะทชวยเหลอตนเองไมได บคคลนนจะเกดความรสกขาดความมนคง ขาดความปลอดภย พยาบาลควรชวยใหผ ปวยเกดความรสกมนคง



ปลอดภย อาจโดยการปลอบโยนใหกาลงใจ ใหการดแลอยางใกลชด สมาเสมอ และจรงใจกบผ ปวย 2.7 ความรสกอยากทจะใหผ อนเขาใจ และเหนอกเหนใจ (The feeling for understanding) ผ ปวยจตเวชมกมความเปลยนแปลงในหลาย ๆ ดาน บางครงพฤตกรรมทเปลยนแปลงไปเปนสงทยากแกการเขาใจของผ ทมปฏสมพนธดวยแตผ ปวยกตองการความเขาใจ พยาบาลจงควรพยายามทาความเขาใจรบฟงดวยความเหนอกเหนใจและมทศนคตทดตอผ ปวย


3. รวบรวมขอมลเกยวกบตวผ ปวย เชน การศกษาแฟมประวต การฟงรายงานอาการของผ ปวย เพอประเมนอาการและนามาวางแผนการสนทนากบผ ปวยตอไป 4. เตรยมความรทางดานสขภาพจต และการพยาบาลจตเวชศาสตร เพอจะไดสามารถวเคราะหอาการ พฤตกรรมของผ ปวยไดถกตอง รวมทงสามารถใหการพยาบาลไดอยางเหมาะสม 5. วางแผนการสนทนากบผ ปวยวาจะสนทนาเรองใดบาง สนทนาเรองใดกอน เรองใด ทหลง รวมทงจะใชคาถามอยางไร เพอใหบรรลวตถประสงคการสนทนาทวางไว

ข นตอนการสรางสมพนธภาพเพ อการบาบด และแนวทางปฏบตสาหรบพยาบาล การสรางสมพนธภาพเพอการบาบด เปนความสามารถเฉพาะบคคล ตองอาศยความ รความสามารถ ประสบการณ และการหมนฝกฝน ปรบปรงแกไข เ พอใหพยาบาลแตละคนมความ

สามารถสรางสมพนธภาพกบผ ปวยไดดยงขน แบงตามระยะเวลาของการสรางสมพนธภาพไดเปน 3 ระยะ และมแนวทางปฏบตสาหรบพยาบาลแตละระยะดงน 1. ระยะเรมแรก (initial phase) เปนระยะทพยาบาลและผ ปวยทาความรจกค นเคยกน เพอสรางความไววางใจในตวพยาบาล ลดความวตกกงวลทเกดขนทงพยาบาลและผ ปวย และวางแผนการสนสดสมพนธภาพ แนวทางปฏบตสาหรบพยาบาล 1. แนะนาตนเองโดยการบอกชอ นามสกล ตาแหนง หนาท ใหผ ปวยไดรจก สรางความเชอถอไววางใจใหกบผ ปวย เพอใหผ ปวยเหนวา พยาบาลเชอถอได ไววางใจได ชวยเหลอเขาได 2. กาหนดขอบเขตของสมพนธภาพ โดยการบอกวตถประสงคของการพบผ ปวย เพอไมใหผ ปวยเกดความสงสยในพฤตกรรมของพยาบาล เชน บอกผ ปวยวาพยาบาลมความตองการทจะชวยเหลอ ผ ปวย การทพยาบาลมานงคยกบผ ปวยในแตละครงกเพอทจะใหผ ปวยเลาเรองความไมสบายใจ ความทกขใจ หรอสงทผ ปวยเหนวาเปนปญหาใหพยาบาลฟง เพอจะไดชวยเหลอผ ปวยในปญหานน 3. แยกแยะปญหา พยาบาลจะตองแยกแยะปญหาวาปญหาใดคอปญหาทแทจรง อะไรคอปญหาทผ ปวยคดวาเปนปญหา พยาบาลจะตองหาทางใหผ ปวยไดตระหนกในพฤตกรรมทเปนปญหาของเขา และแกไขพฤตกรรมทเปนปญหานนเสย อาจทาโดยการใช เทคนคการสนทนาทสะทอนใหผ ปวยได


ตระหนกรในปญหาของเขา เชน “จากทคณเลามาแสดงวา คณควบคมอารมณตนเองไมได คณคดวาอยางไรคะ” “คณตองการทจะเปลยนแปลงพฤตกรรมนไหมคะ” และ “คณคดวาจะทาอยางไรคะ” 4. ประเมนระดบความวตกกงวลทงของพยาบาล และผ ปวยในระยะเรมแรก พยาบาลมกกงวลวา จะไมสามารถชวยเหลอผ ปวยได ไมเขาใจปญหาของผ ปวย ไมสามารถจบประเดนในสงทผ ปวยบอกเลา สวนผ ปวยกกงวลวา ตนเองคงอาการแย ปวยหนก หรอกลววาพยาบาลจะมาลวงความลบ พยาบาลตองประเมนความวตกกงวลเหลาน และหาทางลดความวตกกงวลใหไดในระยะน เชน การเปดโอกาสใหผ ปวยไดถามในสงทวตกกงวล หรอการใชคาถามปลายเปดใหผ ปวยไดระบายความรสกวตกกงวลทมอย เปนตน 5. ประเมนความคาดหวงของผ ปวย วาผ ป วยคาดหวงอะไรจากการมสมพนธภาพกบพยาบาล และทาความเขาใจในสงทผ ปวยคาดหวง และพยาบาลใหกบเขาไมได เชน พยาบาลอาจถามผ ปวยวาในการสนทนากบพยาบาลครงน ผ ปวยคาดหวงอะไรจากพยาบาลบาง 6.

7. บอกนดวน เวลา ทผ ปวยและพยาบาลจะพบกน โดยททงสองฝายตกลงรวมกน โดยควรเลอกเวลาททงสองฝายวางจากการทากจกรรมอน ๆ เพอไมใหถกรบกวน และถกขดจงหวะ เชน พยาบาลตกลงกบผ ปวยวาจะคยกบผ ปวยสปดาหละสองครง ในวนจนทรและวนศกร เวลา 10.00 – 11.00 น. ครงละประมาณ 45 – 60 นาท 8. สรางสงแวดลอมทเออตอการบาบด เชน กาหนดสถานททจะพบผ ปวย พยาบาลควรเลอกสถานททมความเปนสวนตว เงยบ ไมมเสยงรบกวน เพราะจะทาใหไมมสมาธในการสนทนาทงสองฝาย

2. ระยะแกไขปญหา (working phase) เปนระยะสาคญ เพราะผ ปวยจะเปดเผยตวเองมากขน บอกความรสกทแทจรง นาปญหามาปรกษาพยาบาล รกษาเวลาทนดหมาย ถาผ ปวยมาไมตรงเวลานดหมายกจะขอโทษ สวนพยาบาลกจะรจกผ ปวย เขาใจปญหา และความตองการของผ ปวยมากขน แนวทางปฏบตสาหรบพยาบาล 1. เปดโอกาสใหผ ปวยไดพดระบายความคด ความรสก และปญหาของผ ปวย โดยพยาบาลรบฟงอยางตงใจ ตดตามเรองราวทผ ปวยเลา เพอทาความเขาใจในสงทเขาเลา

ประเมนจดออนและจดแขงของผ ปวย เพอสงเสรมสงทเปนจดแขงใหเดนมากขนและพฒนาจดออนใหแขงแรงขน อนจะนามาซงความภาคภมใจของผ ปวย อาจทาโดยการใชคาถามงาย ๆ เชน “สงทคณรสกภาคภมใจทสดในตนเองคออะไร” หรอ “สงทคณรสกแยทสดในตนเองคออะไร”

2. ประเมนปญหาของผ ปวย พจารณาวาปญหาของผ ปวยอยตรงไหน ปญหาใดเปนปญหาสาคญเปนปญหาเรงดวน ปญหาใดรองลงไป และปญหาใดไดแกไขไปแลว 3. ใหการชวยเหลอผ ปวย โดยใหผ ปวยไดแกปญหาของเขาดวยตวเอง พยาบาลเปนผ ใหขอมล



ใชเทคนคการสนทนาทกระตนใหผ ปวยไดคดพจารณา พรอมกบเสนอแนวทางใหผ ปวยไดมโอกาสเลอกตดสนใจทจะแกไขปญหาดวยตวเอง

แนวทางปฏบตสาหรบพยาบาล


4. เสรมสรางใหผ ปวยเกดการรบรและเขาใจตนเองอยางถกตอง ตระหนกถงความคด ความรสก และการกระทาของตนเอง รจกเลอกใชกลไกการเผชญปญหาทออกมาในทางสรางสรรค และเปนผลด เพราะในบางครงผ ปวยตองการเพยงคนทรบฟงเขาดวยความเขาใจ เหนใจเทานน 5. เตรยมผ ปวยสาหรบการยตสมพนธภาพในกรณทพยาบาลจะตองยายไปปฏบตงานทอน โดยการบอกถงวาผ ปวยมการเปลยนแปลงไปอยางไรบาง มปญหาใดทคงคางอยบาง 6. ประเมนผลหลงจากทพยาบาลไดใหการชวยเหลอผ ปวยไปแลว 3. ระยะยตสมพนธภาพ (terminating phase) เปนระยะสดทายของการสรางสมพนธภาพ พยาบาลไมจาเปนจะตองพบผ ปวยเปนพเศษ แตอาจพบผ ปวยในกจกรรมปกตทว ๆ ไป สมพนธภาพระยะนจะเกดขนในกรณทผ ปวยสามารถแกปญหาไดแลว ชวยเหลอตนเองไดแลว หรอผ ปวยกลบบาน ยายตก หรอยายโรงพยาบาล สวนดานพยาบาลอาจเนองจากพยาบาลยายโรงพยาบาล ยายตก หรอเปลยนหนาทความรบผดชอบ

1. วางแผนการยตสมพนธภาพโดยพยาบาลบอกเวลาการยตสมพนธภาพเ มอแรกเ รมสรางสมพนธภาพกบผ ปวย และบอกเตอนผ ปวยเปนระยะ ๆ 2. ทบทวนถงการดาเนนการแกไขปญหาทพยาบาลและผ ปวยไดรวมมอกนมา ปญหาทไดแกไขไปแลว และปญหาทยงคงคงคางอยอก 3. ในกรณทผ ปวยไดรบการวางแผนจาหนายออกจากโรงพยาบาล พยาบาลชวยวางแผนการเตรยมตวกลบบาน เชน การรบประทานยาอยางตอเนอง การมาพบแพทยตามนด การปรบตวและการใชชวตในสงคม แหลงทจะใหความชวยเหลอตาง ๆ เชน ศนยบรการสาธารณสข คลนกจตเวชในโรงพยาบาล ฝายกาย การสงเกตอาการผดปกต ตลอดจนการเตรยมครอบครว ชมชน และสงแวดลอมทผ ปวยจะกลบไปใชชวตอย 4. พยาบาลควรทาความเขาใจกบปฏกรยาทอาจเกดขนจากการยตสมพนธภาพ เพราะผ ปวยจะเกดความรสกถกทอดทง สญเสย เศราใจ เสยใจ ผ ปวยจะแสดงปฏก รยา เ ชน ไมยอมรบการยตสมพนธภาพ โกรธ ไมเปนมตร มพฤตกรรมถดถอย ไมใหความรวมมอในการรกษาพยาบาล เปนตน ดงนนพยาบาลควรไดมการเตรยมผ ปวยตงแตเรมตนสรางสมพนธภาพกบผ ปวยในวนแรก โดยบอกถงระยะเวลาทจะมาพดคยกบผ ปวยวาเปนเวลานานเทาใด เชน “ดฉนจะมาพบคณเปนเวลา 6 สปดาห ทกวนพธ พฤหสบด และวนศกร” และบอกใหผ ปวยทราบเปนระยะ ๆ วาเราจะตองยตสมพนธภาพวนไหน



เหลอเวลาอกเทาไร เพอสงเกตปฏกรยาโตตอบของผ ปวย และหากผ ปวยมปฏกรยาทเกดจากการยตสมพนธภาพดงกลาวขางตน พยาบาลควรใหความมนใจกบผ ปวยวา เขาจะตองไดรบความชวยเหลอหากมความจาเปน และควรกระตนใหผ ปวยไดฝกหดการชวยเหลอตนเอง พรอมกบสอนใหเขาเขาใจวา การพลดพรากจากกนเปนเรองธรรมดา 5. ควร เ ปด โอกาสใ หผ ป วยไ ด เ ปด เผยความรสกทเกดขน จากการทพยาบาลยตการสรางสมพนธภาพกบเขา และใหความชวยเหลอผ ปวยในความรสกทเกดขน เชน ผ ปวยบอกวา รสกเหมอน ขาดทพง เพราะทผานมาผ ปวยมพยาบาลดแล ตลอด พยาบาลควรชใหผ ปวยเหนวา เขาสามารถ

พงพาตนเองได และมศกยภาพทจะดแลตนเองไดแลว และเมอกลบไปอยบานเขากยงมครอบครวชมชนทพรอมจะใหความดแลชวยเหลอเขาดวยความเตมใจ การสรางสมพนธภาพเพอการบาบดกบผ ปวยจตเวช ถอเปนสงสาคญในการใหการบาบดแกผ ปวยจตเวช พยาบาลจะตองเตรยมความร และเตรยมจตใจของตนเองใหพรอมกอนทจะสนทนากบผ ปวย ดงนนพยาบาลจะตองมความรความเขาใจในลกษณะ จดมงหมาย หลกปฏบตพนฐาน ขนตอนการสรางสมพนธภาพเพอการบาบด และแนวทางปฏบตสาหรบพยาบาลในแตละระยะ เพอสามารถใหการพยาบาลไดอยางสอดคลองกบปญหาของผ ปวยในแตระยะและแตละบคคล

เอกสารอางอง 1. Klagsbrun J. Listening and focusing : holistic health care tools for nurse. Nurs Clin North Am

2001; 36-115. 2. Schwecke LH. Nurse-Patient Relationship. In : Keltner NL, Schwecke LH, Bostrom CE, eds .

Psychiatric nursing. 5th ed. U.S.A. : Mosby inc, 2007; 96-108. 3. Murray RB, Huelskoetter MW, Psychiatric mental health nursing : Giving emotional care. 3rd ed.

Califonia : Appleton & Lange, 1991. 4. ฉววรรณ สตยธรรม. การพยาบาลจตเวชและสขภาพจต. พมพครงท 9. กรงเทพมหานคร:ยทธรนทรการพมพ,

2549. 5. Stuart GW. Therapeutic Nurse-Patient Relationship. In Stuart GW, Laraia MT. Priciples and

practice of psychiatric nursing. 6th ed. Missouri : Mosby inc, 1998 : 17-30.


* ผชวยศาสตราจารย ภาควชาวารศาสตร คณะนเทศศาสตร มหาวทยาลยกรงเทพ.

การวจยชาตพนธวรรณนาอภมาน : เทคนคการสงเคราะหงานวจยเชงคณภาพ บบผา เมฆศรทองคา * กศ.ด. (การวจยและพฒนาหลกสตร)

บทเรมตนวาดวยการสงเคราะหงานวจย ในปจจบนกลาวไดวาปญหาวจยทนกวจยสนใจศกษาเพอนามาสการคนหาคาตอบหรออธบายปรากฏการณทเ กดขนไ ดอยางลกซ งนนพบวามลกษณะทซบ ซอนมาก ยงข นภายใ ตบ รบทของสงคมไทยทมการเปลยนแปลงอยางตอเ นองอยตลอดเวลา ดงนนการทนกวจยจะตอบปญหาวจยในลกษณะดงกลาวไดเพอนามาสงานวจยทมคณภาพจงจาเปนตองอาศยเทคนคการวจยทมประสทธภาพซงวธการหนงคอ “การสงเคราะหงานวจย” (research synthesis) นกวชาการทงไทยและตางประเทศ กลาวถง “การสงเคราะหงานวจย” วาเปนเทคนควธการวจยตามระเบยบวธการทางวทยาศาสตรเพอตอบปญหาวจยเ รองใดเ รองหนงโดยการนาผลการวจยจาก หลาย ๆ งานวจยทศกษาในประเดนปญหาวจยเดยวกนมาศกษาวเคราะหดวยวธการทางสถตหรอว ธการว เคราะหขอมลเชงคณภาพและนาเสนอ ขอสรปอยางมระบบใหไ ด คาตอบปญหาวจย ทตองการซงมลกษณะทกวางขวางและลกซงยงขน1,2,3,4 โดยการสงเคราะหงานวจยมขอตกลงเบองตนทสาคญ คอ งานวจยทนามาสงเคราะหแตละเรองใหขอคนพบ

แตละมมของปรากฏการณทนกวจยตองการศกษาและเมอนาผลการวจยมาสงเคราะหรวมกน ผลการสงเคราะหทไดรบจะมความกวางขวางและลมลกมากกวาทจะไดรบจากงานวจยแตละเรอง1 ดงนนเมอเปรยบเทยบ “การวจยทวไป” กบ “การสงเคราะหงานวจย” พบวาหนวยทใชในการวเคราะห จะมความแตกตางกน กลาวคอ การวจยทวไปไมวาจะเปนการวจยเชงสารวจ การวจยเชงทดลอง หรอการวจยเชงคณภาพกตาม หนวยทใช ในการว เคราะหจะเปนกลมเปาหมายทนกวจยตองการศกษา เชน แพทย พยาบาล ผ ปวย ชาวบานในชมชน เปนตน แตในขณะทหนวยทใชในการวเคราะหสาหรบการสงเคราะหงานวจยกลบกลาย เปนงานวจยแตละเรองทศกษาปญหาวจยเดยวกน โดยทวไปการสงเคราะหงานวจยแบงออก เปน 2 ประเภท ประเภทแรก คอ การสงเคราะหงานวจยเชงปรมาณ (quantitative synthesis) ซงเปนเทคนคการสงเคราะหทใชกระบวนการทางสถตเขา มาชวยในการสงเคราะห ไดแก การวเคราะหอภมาน (meta-analysis) และประเภททสอง คอ การสงเคราะหงานวจยเชงคณภาพ (qualitative synthesis) เปนการสงเคราะหโดยใชหลกการสรปยองานวจยทนามา

มมวจย



สงเคราะหแตละเ รองแลวพจารณาเปรยบเทยบผลการวจยแตละเรองวามความคลายคลง หรอความแตกตางกนอยางไร และหาคาอธบายถงทมาของความคลายคลงและความแตกตางนน ๆ ซงเปนการสงเคราะหงานวจยเชงคณภาพแบบพรรณนาหรอ แบบดงเดม อยางไรกตาม Noblit and Hare5 กลาววาการสงเคราะหงานวจยเชงคณภาพแบบพรรณนาหรอแบบดงเดมมจดออนตรงทเปนวธการทไมมระบบ มความเปนอตนยสง ทาใหไดผลการสงเคราะหทไมชดเจน และทสาคญ คอ ผลการสงเคราะหงานวจยทไ ดมความแตกตางกนตามความสามารถและประสบการณของนกวจยททาการสงเคราะห ดงนนการจะทาการสงเคราะหซาเพอใหไดผลการสงเคราะหเหมอนเดมจงเปนเรองยากและผ สงเคราะหมกจะเลอกเฉพาะตอนหรอสวนทสนใจเพอนามาสงเคราะห จงทาใหการสงเคราะหมกจะไมครอบคลมงานวจยทงหมดทนามาสงเคราะห เพราะฉะนนจากขอบกพรองดงกลาวจงนามาสการพฒนาเทคนคการสงเคราะหงานวจยเชงคณภาพขนใหมทเรยกวา “การสงเคราะหงานวจยเชงคณภาพดวยการวจยชาตพนธวรรณนา อภมาน”

ดงนนบทความน จงมงนาเสนอสาระเรองการสงเคราะหงานวจยเชงคณภาพดวยการวจยชาตพนธ วรรณนาอภมานในฐานะทเปนเทคนคการสงเคราะหงานวจยเชงคณภาพทมลกษณะเปนระบบเชอถอได โดยแยกสาระการนาเสนอเปน 4 ตอน คอ มโนทศนเบองตนของการวจยชาตพนธ วรรณนา

อภมาน ประเภทการแปลความหมายของการวจยชาตพนธวรรณนาอภมาน ขนตอนของการวจยชาตพนธวรรณนาอภมาน และบทสงทายวาดวยการวจยชาตพนธวรรณนาอภมาน

มโนทศนเบองตนของการวจยชาตพนธวรรณนาอภมาน “การว จ ย ชา ตพนธ ว ร รณนาอ ภมาน ” จดเปนนวตกรรมทางการวจยเชงคณภาพแบบหนงทมการประยก ตหลกการว เคราะหอภมานให เ ปนประโยชนในการวจยชาตพนธวรรณนา1 Noblit and Hare5 เขยนหนงสอเรอง “META-ETHNOGRAPHY: Synthesizing Qualitative Studies” เมอป ค.ศ.1988 กลาววาการวจยชาตพนธ วรรณนาอภมานเปนระเบยบวธการสงเคราะหงานวจยเชงคณภาพทนา เอาขอคนพบของงานวจยแตละเรองทศกษาปญหาวจยเดยวกนมาสงเคราะหทาการแปลความหมาย ลกษณะทสาคญของการวจยดงกลาวจงเปนการวจยทอยบนพนฐานกระบวนทศนเชงตความซงสะทอนใหเหนถงมมมองหรอแนวคดหลากหลายของผสงเคราะหจากงานวจยแตละเรองโดยสะทอนในหลาย ๆ วธการ ทสาคญยงเปนวธการทใชในการสงเคราะหงานวจยเชงคณภาพทมงเนนการแปลความหมายหรอการอธบายเชงตความมากกวาการนาเนอหามารวมกนเพยงอยางเดยว (aggregative) ดงเชนการสงเคราะหงานวจยเชงคณภาพแบบพรรณนาหรอแบบดงเดม เพราะฉะนนการสงเคราะหงานวจยเชงคณภาพดวยการ วจยชา ตพนธ ว ร รณนาอภมานจ ง เ ปนการ



สงเคราะหทมงเนนการหาความหมายจากงานวจยทนามาสงเคราะหเพอใหไดขอคนพบและความเขาใจทอยเบองหลงปรากฏการณทศกษา นอกจากนน Noblit and Hare5 ยงชใหเหนวาการวจยชาตพนธวรรณนาอภมานเปนการวเคราะหโดยพยายามใหเหนถงกระบวนการและผลลพธทไดจากกรณศกษาหลาย ๆ งานวจย ดงนนจงเปนวธการทตองการความเขาใจถงธรรมชาตของการเปรยบเทยบ (comparison) และการแปลความ (interpretation) หรอกลาวอกนยหนง คอ การวจยชาตพนธวรรณนาอภมานเปนการสง เคราะหการ วจย เ ชง ตความ (interpretative research) โดยพยายามคงลกษณะ เฉพาะ (uniqueness) และองครวม (holism) ของงานวจยเชงคณภาพขณะททาการแปลความหมายจากงานวจยหนงจากกรอบของอกงานวจยหนง กลาวคอ ในขณะทผ สงเคราะหนางานวจยหลาย ๆ เรองทศกษาปญหาวจยเดยวกนมาทาการสงเคราะหเพอหลอมรวมเปนงานวจยหนงเรอง ผลทไดจากการสงเคราะหซงนอกจากจะไดสาระทเหมอนเดมจากงานวจยทไดจากการสงเคราะหแลวทสาคญ คอ ทาใหเหนถงภาพรวมของงานวจยทมลกษณะเชอมโยงอยางเปนระบบมากขน เชนเดยวกบท Miles and Huberman (อางใน Hess)6 กลาววาการวจยชาตพนธวรรณนาอภมานเปนวธการทพยายามคงไวทงลกษณะเฉพาะของงานวจยเชงคณภาพและการเปรยบเทยบซงสอดคลองกบท Hess6 สรปวาการวจยชาตพนธวรรณนาอภมานเปนวธการศกษาปรากฏการณในงานวจยเชงคณภาพ

ทหลากหลายโดยผานการวเคราะหอยางเปนระบบ และเกยวของกบการแปลความหมาย

ประเภทการแปลความหมายของการวจยชาตพนธวรรณนาอภมาน การวจยชาตพนธ วรรณนาอภมานเปนวธวทยาการวจยทเนนความสาคญของการสรางประเดนอปมา (metaphor) ซงเปนการสะทอนภาพของเหตการณจากงานวจยในแตละเรอง โดยหลงจากทผ วจยอานและคนหาประเดนอปมาจากงานวจยทงหมดทจะนามาสงเคราะหแลว ผวจยจะนาประเดนอปมาทงหมดทไดจากงานวจยแตละเรองมาทาการแปลความหมาย (interpretation) เทยบเคยงกนระหวางงานวจยดวยว ธการแปลความหมาย 3 ลกษณะ ลกษณะทหนง คอ การแปลความเทยบกลบไปกลบมา (reciprocal translations) เปนวธการทใชกบการศกษาทเปนการวเคราะหถงงานวจยทมผลการวจยสอดคลองกน จงเปนการนางานวจยเรองหนงไปแปลความในอกรปแบบหนงซงเปนเนอหาสาระทเปรยบเทยบกนไดอยางตรงไปตรงมา ลกษณะทสอง คอ การแปลความเชงหกลาง (refutational syntheses) เปนวธการทใชกบการศกษาทมขอสรปทตางกนเกยวกบขอโตแยงในเรองเดยวกน จงเปนการนางานวจยเรองหนงไปเปรยบเทยบกบงานวจยอกเรองหนง นนคอ เปนวธการทสามารถนามาใชในการวเคราะหขอคนพบทมลกษณะตรงขามกนและลกษณะสดทาย คอ การแปลความเพอเสนอประเดนการโตแยง (lines-of-argument syntheses) เปน




วธการศกษาทนางานวจยทกเรองมาโยงเปนขอถกแถลงเพอนามาสขอสรปใดขอสรปหนง นนคอ เปนการสงเคราะหเพอสรปอางองไปถงภาพรวมทงหมด5 เพราะฉะนนจากผลการแปลความหมายทงสามลกษณะจะทาใหไดผลการสงเคราะหทมความลกซงมากกวาทจะไดรบจากงานวจยแตละเรอง เนองจากการสงเคราะหงานวจยเชงคณภาพดวยการวจยชาตพนธ วรรณนาอภมานเปนเทคนควธการใหมในแวดวงของการสงเคราะหงานวจยเชงคณภาพ ดงน น เ พอใ ห เหนภาพทชด เจนในว ธวทยาการวจยดงกลาวโดยเฉพาะในเรองของการแปลความหมายซงถอเปนหวใจสาคญของการวจยชาตพนธวรรณนาอภมาน ผ เขยนจงขอยกตวอยางวธการแปลความหมายของการวจยชาตพนธ วรรณนา อภมานจากงานวจยทผ เขยนไดทาการศกษาดวยวธวทยาการดงกลาวในเรอง “การวจยชาตพนธวรรณนาอภมานเกยวกบการมสวนรวมของชมชนในการจดการศกษา” ซงเปนการสงเคราะหงานวจยในประเดนเกยวกบการมสวนรวมของชมชนในการจดการศกษาจากจานวนงานวจยทนามาสงเคราะหทงหมด 10 เรอง โดยนาประเดนอปมาเพยงบางขอความมาทาการแปลความหมายซงมสาระสงเขปดงน ลกษณะท 1 ว ธการแปลความเทยบกลบไปกลบมา เนองดวยวธการแปลความเทยบกลบไปกลบมาเปนวธการทนาเอาประเดนอปมาซงสะทอนภาพเหตการณเกยวกบการมสวนรวมของชมชนใน

การจดการศกษาทไดจากงานวจยแตละเรองไปใชเปรยบเทยบกบประเดนอปมาในงานวจยเรองอน ๆ เพอสงเคราะหสรปรวมประเดนอปมา ดงนนผวจยจงนาประเดนอปมาจากงานวจยเรองท1/1มาเปรยบเทยบแปลความหมายโยงกบประเดนอปมาของงานวจยเรองท 2, 3, 6, 7/1 และ 10 และพจารณาวาประเดนอปมาจากงานวจยเรองท 1/1 สามารถกลมกลนเขากบงานวจยเรองท 2, 3, 6, 7/1 และ 10 ไดหรอไม จากนนนาประเดนอปมาจากงานวจยเรองท 2 ไปเปรยบเทยบแปลความหมายโยงกบประเดนอปมาของงานวจยเรองท 3, 6, 7/1 และ 10 ทาเชนนจนครบหมดทกชดของการเปรยบเทยบ ซงจากผลการเทยบเคยงพบวาประเดนอปมาจากงานวจยทกเรองมความสอดคลองกนสามารถกลมกลนเขากนได ดงนนผ วจยจงสรางประเดนอปมาสรปขนมาใหมซงในทน คอ “รวมเสยสละเงน แรงงาน วสดสงของและอปกรณตาง ๆ ใหทางโรงเรยน” ทสะทอนถงภาพของเหตการณของงานวจยทกเรองทนามาสงเคราะห ดงตารางท 1


ตารางท 1 ตวอยางการแปลความเทยบกลบไปกลบมา

ประเดนอปมาจาก งานวจยเรองท 1/1

งานวจยเรองท 2



งานวจยเรองท 7/1


สรปประเดนอปมา

“ตองการเขามาบรจาค

เครองเอกสารอตโนมต ทมราคาถง 150,000 บาท”

“ผใหญยงมสวนรวม

ลงมอลงแรง ในการกอสรางถาวรวตถ

ใหแกโรงเรยน”

“ใหความรวมมอในเรองตาง ๆ เตมท

“ผมใหโตะ “ชาวบานจะมารวมใน

ขบวนแหเทยน

“เวลาตอเตม และเกาอนงปนครบชดใหไปตงทโรงเรยน

อาคารอะไร กแลวแต

มการบรจาคสงของหรอเงนตลอดเวลา”

พรอมกบรวมบรจาคเงน”

เมอครเขามา ขอไม กบอกครเขาวาทใตถนศาลานะม

กบโคนมทปนดวยกระดาษ

ไปเอาส” อก 1 ตวไวเวลาไปออก

งาน”

รวมเสยสละเงน แรงงาน วสดสงของและอปกรณตาง ๆ ใหทางโรงเรยน

ลกษณะท 2 วธการแปลความเชงหกลาง การแปลความหมายในลกษณะของวธการแปลความเชงหกลางนนเปนการจดกลมประเดนอปมาทสะทอนภาพเหตการณทตรงขามกนจากงาน วจยแต ละ เ ร อ งแ ล ว น าประ เด นอปมามาเปรยบเทยบแปลความหมายเชงโตแยง/หกลางเพอสรปประเดนอปมาทมความแตกตางกนเปนสองนยยะ จากผลการสงเคราะหพบวาประเดนอปมาจากงานวจยเรองท 3 กบงานวจยเรองท 7/2 สอดคลองกน แตมแนวโนมขดแยงกบประเดนอปมาจากงานวจยเรองท 1/1 และงานวจยเรองท 5 โดยประเดนอปมาจากงานวจยเ รอง ท 7/2 แสดงทศนะของผบรหาร/ครในทางบวกสงมากตอการมสวนรวมของ

ชมชนในการจดการศกษา รองลงไป คอ ประเดนอปมาจากงานวจยเรองท 3 สวนประเดนอปมาจากงานวจยเรองท 1/1 และงานวจยเรองท 5 แสดงทศนะของผบรหาร/ครในทางลบตอการมสวนรวมของชมชนในการจดการศกษา การแปลความเชงหกลางสะทอนภาพทศนะของผ บรหาร/ครในทางบวกตามประเดนอปมาจากงานวจยเรองท 7/2 และงานวจยเรองท 3 วาผปกครอง/ชมชนเขามารวมงานในฐานะตวแทนของโรงเรยน แมไมมบตรเชญ เพยงแตบอกปากเปลากมารวมงาน สวนประเดนอปมาจากงานวจยเรองท 1/1 และงานวจยเรองท 5 ผปกครอง/ชมชนไมเหนความสาคญของการมสวนรวม ไมมาเขารวมงาน แมจะมารวมงานกไมแสดงความคดเหน



ดงนนผวจยจงสรางประเดนอปมาสรปขนมาใหมซงในทน คอ “ทศนะของผบรหาร/ครตอการมสวนรวมของชมชนในการจดการศกษา” เปนทศนะดานบวกและ

ดานลบของผบรหาร/ครตอการมสวนรวมของชมชนในการจดการศกษา ดงตารางท 2

ตารางท 2 ตวอยางการแปลความเชงหกลาง

ประเดนอปมาจาก งานวจยเรองท

1/1 งานวจยเรองท

3 งานวจยเรองท

5 งานวจยเรองท

7/2 สรปประเดนอปมา

ทศนะของผบรหาร/ครตอ “แมโรงเรยนเปดโอกาสให

ผปกครองซกถามปญหา

“อยางเวลาในชมชนมงานอะไร

“ชาวบานไมเหน “รวมงานพเศษท การมสวนรวมของชมชน ความสาคญของ ทางโรงเรยนจดขน

แมไมมบตรเชญ เรากจะไปชวยงาน ไปรวมงาน

การมสวนรวม” เปนการบอก ปากเปลา” กไมมคนใด ในฐานะตวแทน

แสดงความคดเหน”

ของโรงเรยน”

ในการจดการศกษา

ลกษณะท 3 วธการแปลความเพอเสนอประเดนการโตแยง ว ธการแปลความเพอเสนอประเดนการโตแยงเปนการแปลความจากประเดนอปมาเพอหาสาเหตของผลการแปลความเชงหกลางและผลของการแปลความเทยบกลบไปกลบมา ในทนผ วจยยกตวอยางการแปลความเพอเสนอประเดนการ โตแยงจากผลการแปลความเชงหกลางในตารางท 2 โดยศกษาหาสาเหตทสมเหตสมผล มประเดนอปมารบรองเฉพาะดานทศนะของผบรหาร/ครในทางลบตอการมสวนรวมของชมชนในการจดการศกษา กลาวคอ ผบรหาร/ครมทศนะวาเมอผปกครอง/ชมชนเขามาม

สวนรวมในการสอนมผลทาใหครควบคมชนเรยนไมได ครรสกวาไมมอสระ (ประเดนอปมาจากงานวจยเรองท 1/1) ชาวบานมความรนอย ขาดการเรยนรและขาดการพฒนาความสามารถของตนเองใหเปนทยอมรบของโรงเรยน (ประเดนอปมาจากงานวจยเรองท 5) จากการสรปประเดนอปมาดงกลาวสะทอนใหเหนทศนะทางลบของผบรหาร/ครทมตอการมสวนรวมของชมชนในการจดการศกษา ผ วจยจะนาสรปประเดนอปมาดงกลาวไปแปลความเทยบกลบไปกลบมากบประเดนอปมาทไดจากผ ปกครอง/ชมชนเพอยนยนตามหลกการตรวจสอบสามเสา (triangulation) ในการวจยเชงคณภาพตอไป ดงตารางท 3



ตารางท 3 ตวอยางการแปลความเพอเสนอประเดนการโตแยง

ประเดนอปมาจาก งานวจยเรองท 1/1 งานวจยเรองท 5

สรปประเดนอปมาทเปนสาเหต

“ทาใหครควบคมชนเรยนไมได”

“ทาใหครรสกวาไมมอสระ”

“ชาวบานมความรนอย” สาเหตทผปกครอง/ชมชนไมเขามามสวนรวมในการจดการศกษาเพราะ “ชาวบานขาดการเรยนร

และพฒนาขดความสามารถ - ทาใหครควบคมชนเรยนไมได ของตนเองใหเปนทยอมรบ - ทาใหครรสกวาไมมอสระ ของผทเกยวของโดยเฉพาะ - ชาวบานมความรนอย

กบโรงเรยน” - ชาวบานขาดการเรยนรและพฒนาขดความสามารถของตนเองใหเปนทยอมรบของผทเกยวของโดยเฉพาะกบโรงเรยน

เพราะฉะนนการแปลความหมายของการวจยชาตพนธวรรณนาอภมานจงม 3 ลกษณะ ดงทกลาวขางตนและทสาคญ คอ การแปลความหมายในลกษณะใดยอมขนอยกบผลการวจยทงหมดทนามาใชในการสงเคราะห

ข นตอนของการวจยชาตพนธวรรณนา อภมาน Noblit and Hare5 เสนอขนตอนของการวจยชาตพนธวรรณนาอภมานวาประกอบดวยขนตอนทสาคญ 7 ขนตอน คอ

ขนตอนท 2 ขนตดสนใจเลอกงานวจยทจะนามาสงเคราะห โดยพจารณาเลอกงานวจยทมคณคา มประเดนทนาสนใจเหมาะกบการตความ ขนตอนท 3 ขนอานงานวจย โดยการอานซา ๆ ในงานวจยทนามาสงเคราะหเพอทาความเขาใจรายละเอยดของเนอหาสาระจากงานวจยเหลานนโดยไมตองมการตความ ขนตอนท 4 ขนกาหนดกรอบแสดงความ สมพนธเชอมโยงระหวางงานวจยทนามาสงเคราะห โดยการสรางกรอบแสดงความสมพนธเ ชอมโยงระหวางงานวจยแตละเรองทนามาสงเคราะห โดยจบประเดนหลก ประโยค คา วล แนวคด สงกป วธการ ผลการวจยจากงานวจยแตละเรองมาเทยบเคยงกนเพอหาความหมายทเปรยบเทยบกนได

ขนตอนท 1 ขนเรมตน เปนการกาหนดสงทผ วจยสนใจศกษาหรอปญหาวจยทตองการคนหาคาตอบทมงตงคาถาม “อยางไร” หรอ “ทาไม” ดงนนปญหาวจยทผ วจยสนใจศกษาจงควรเปนการคนหา สงทมคณคาทจะนามาสงเคราะห

ขนตอนท 5 ขนแปลความหมายเทยบเคยงระหวางงานวจยทนามาสงเคราะห โดยนาแนวคด



สงกป จากงานวจยเรองหนงไปใชกบงานวจยอกเรองหนง และนาผลทไดรบมาทาการแปลความหมายเทยบเคยงกนระหวางงานวจยตามกรอบแนวคดการสงเคราะหงานวจยโดยทาการแปลความหมายใน 3 ลกษณะ คอ การแปลความเทยบกลบไปกลบมาใชในกรณทผลการวจยสอดคลองกน การแปลความ เชงหกลางใชในกรณทผลการวจยขดแยงกน และการแปลความเพอเสนอประเดนการโตแยงใชในกรณทมการแปลความหมาย 2 แบบขางตน ขนตอนท 6 ขนสงเคราะหการแปลความหมายโดยนาผลการแปลความหมายเทยบเคยงกนมาทาการสงเคราะหในลกษณะของการสรางทฤษฎฐานราก (grounded theory) ซงจะทาใหไดองคความรทเปนภาพรวมของงานวจยทกเรอง รวมทงไดสาระวาเหตปจจยใดทาใหผลการวจยแตละเรองมลกษณะตางกน ขนตอนท 7 ขนการสรปและรายงานผลการสงเคราะห โดยดาเนนการสรปและเขยนรายงานการวจย บทสงทายวาดวยการวจยชาตพนธวรรณนาอภมาน “การวจยชาตพนธวรรณนาอภมาน” นบเปนเทคนคการสงเคราะหงานวจยเชงคณภาพทมจดเดน คอ ทาใหไดขอคนพบจากการสงเคราะหทมความลกซงและเชอมโยงอยางเปนระบบมากกวาทจะไดจากการศกษางานวจยแตละเรอง โดยสงทถอเปนหวใจสาคญของเทคนคการวจยดงกลาว คอ “การแปลความหมาย” ซงผ วจยจะนาประเดนอปมา

ทงหมดทไดจากการอานงานวจยแตละเรองมาทาการแปลความหมาย 3 ลกษณะ คอ การแปลความเทยบกลบไปกลบมาใชในกรณทผลการวจยทนามาสงเคราะหมความสอดคลองกน การแปลความ เชงหกลางใชในกรณทผลการวจยทนามาสงเคราะห มความขดแยงกน และการแปลความเพอเสนอประเดนการโตแยงใชในกรณเพอหาสาเหตของผลการแปลความเชงหกลางและผลของการแปลความเทยบกลบไปกลบมาเพราะฉะนนการสงเคราะหดวยเทคนคการดงกลาวจงจาเปนทจะตองมประเดนอปมาทมากเพยงพอเพอนามาใชในการสงเคราะหการแปลความหมายดวยการวจยชาตพนธวรรณนาอภมาน เพราะฉะนนเทคนคการสงเคราะหงานวจยเชงคณภาพดวยการวจยชาตพนธวรรณนาอภมาน จงเปนอกทางเลอกหนงของเทคนคการสงเคราะหงานวจยเชงคณภาพทสามารถนามาใชตอบปญหาวจยทซบซอนในอนาคตทนบวนจะเพมมากขนอยาง มอาจจะปฏเสธไดและทสาคญจะทาใหไดผลการสงเคราะห ท เปนระบบและลกซ งมากยงข น เ มอเปรยบเทยบกบการสงเคราะหงานวจยเชงคณภาพแบบดงเดม



เอกสารอางอง 1. นงลกษณ วรชชย. การวเคราะหอภมาน. กรงเทพมหานคร : คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย,

2542. 2. Glass GV, McGaw B, Smith ML. Meta-analysis in social research. Beverly Hills: SAGE,

1981. 3. Light RJ, Pillemer, DB. Summing up : the science of reviewing research. Massachusetts :

Harvard University Press. 1984. 4. Mullen B. Advanced BASIC meta-analysis. New Jersey : Lawrence Erlbaum Associates,

Publishers, 1989. 5. Noblit GW, Hare RD. META-ETHNOGRAPHY: Synthesizing qualitative studies. Newbury Park :

Sage, 1988. 6. Hess EK. Identification of the facilitators of and the barriers to the collaboration process in

PDSs: A meta-ethnography 1990-1998. (dissertation). St. Louis (MO) : Washington Univ; 2000.



คาแนะนาในการสงเรองเพอลงพมพ วารสารกองการพยาบาล ยนดรบบทความ วชาการหรอรายงานผลการวจยทางการพยาบาล ตลอดจนผลงานทเกยวของกบการพยาบาล โดยเรองท สงมาจะตองไมเคยตพมพ หรอกาลงตพมพในวารสารอนมากอน ทงนกองบรรณาธการขอสงวนสทธในการตรวจทาน แกไขเรองตนฉบบ และพจารณาตพมพตามลาดบกอนหลง

หลกเกณฑและคาแนะนาสาหรบสงเรองเพอลงพมพ

1. ประเภทของเรองทสงพมพ รายงานการศกษาวจย เปนรายงานผลการ ศกษาคนควาวจยของผ เขยน ซงไมเคยตพมพในวารสารอน ควรประกอบดวยหวขอเรองตามลาดบตอไปน ชอเรองและบทคดยอ คาสาคญ บทนา วสดและวธการ ผลการศกษา วจารณหรออภปรายผล และเอกสารอางอง ถามกตตกรรมประกาศหรอคาขอบคณใหระบไวตอจากเอกสารอางอง ความยาวของเรองไมควรเกน 8 หนาพมพ บทความวชาการ เปนบทความทเขยนจากการรวบรวมความรเรองใดเรองหนง จากวารสารตาง ๆ ทงในและตางประเทศ ประกอบดวยชอเรอง บทคดยอ คาสาคญ บทนา ความร หรอขอมล เกยวกบเรองทนามาเขยน บทวจารณ หรอวเคราะห สรป และเอกสารอางอง ความยาวของเรองไมควรเกน 8 หนาพมพ สาระนาร เปนบทความทนารทวไป หรอ ขอแนะนาสงทนาสนใจตางๆ เชน ผลการวจยใหมๆ

รายงานความกาวหนาของโครงการ ซงอาจเปนเรองราว ทเกดขนในประเทศหรอตางประเทศ ความยาวของเรอง ไมควรเกน 5 หนาพมพ

2. รปแบบการเขยนและการเตรยมตนฉบบ ควรใชภาษาไทยใหมากทสด และใชภาษาท เขาใจงาย สน กะทดรด แตชดเจน เพอประหยดเวลา ของผ อาน หากใชคายอตองเขยนคาเตมไวครงแรกกอน ประกอบดวย ชอเรอง ควรสนกะทดรดใหไดใจความท ครอบคลมและตรงกบวตถประสงคและเนอเรอง ความยาวไมควรเกน 15 คา พมพไวหนาแรก ชดขอบซายของหนา ชอผเขยน คณวฒและสถานททางาน ใหเขยนชอ นามสกล และคณวฒทางการศกษาของผ เขยน เรยงลาดบตามความมากนอยของการมสวนรวมในการทางาน ถาแบงเทากนใหเรยงลาดบตามตวอกษร และ ลงอกษรยอของวฒการศกษาสงสด สวนตาแหนงหรอยศ และสถานททางานพมพไวเปนเชงอรรถในหนาแรก บทคดยอ ใหยอเนอหาสาคญทจาเปนเทานน ระบตวเลขสถตทสาคญ ใชภาษารดกมเปนประโยคสมบรณ และเปนรอยแกว ไมแบงเปนขอ ๆ ความยาว ไมเกน 15 บรรทด และมสวนประกอบคอ วตถประสงค วสดและวธการ ผลและวจารณ หรอขอเสนอแนะ (อยางยอ) ไมตองมเชงอรรถอางองถงเอกสารอยในบทคดยอ คาสาคญ เปนคาทชวยใหผ อานไดเขาถงงานวจยหรอบทความไดงายซงจะใชประมาณ 2-5 คา



บทนา อธบายความเปนมาทเปนปญหาในการทาวจยเรองนอางทฤษฎและผลการวจยสนบสนน ชใหเหนความสาคญทตองทาเรองน และบอกใหรวาปญหาการวจยเรองนคออะไร วตถประสงคของการศกษาตองสอดคลองกบผลการวจยทจะเสนอในหวขอตอไป สมมตฐานของการวจย (ถาม) ใหระบขอสมมตทใชเปนมลฐานแหงการหาเหตผล เพอตอบปญหาการวจย กรอบแนวคดของการวจย ใหระบภาพรวมของงานวจยวามแนวคดทสาคญอะไรบาง มการเชอมโยง เกยวของกนอยางไร ซงอาจแสดงเปนแผนภม ขอจากดของการวจย (ถาม) ใหเขยนชแนะใหผอานทราบวาการวจยมขอจากดหรอความไมสมบรณในเรอง หรอประเดนอะไรบาง เหตใดจงไมสามารถทาใหสมบรณได วสดและวธการ อธบายวธการดาเนนการวจย โดยกลาวถงแหลงทมาของขอมล ประชากร กลมตวอยาง วธการเลอกกลมตวอยาง วธการ รวบรวมขอมล การใชเครองมอในการวจย และวธการวเคราะหขอมล หรอใชหลกสถตมาประยกต ผลการศกษา/วจย อธบายสงทไดพบจากการวจย โดยเสนอหลกฐานขอมลอยางเปนระเบยบพรอมแปลความหมายของผลทคนพบหรอวเคราะหได และสรปเปรยบเทยบกบสมมตฐานทวางไว

ขอเสนอแนะ เขยนบอกใหทราบวานาผลงานการวจยไปใชใหเปนประโยชนไดอยางไร หรอใหขอ เสนอแนะประเดนปญหาทเปนขอจากด หรอทสามารถปฏบตไดสาหรบการศกษา/วจยตอไป เอกสารอางอง 1. ผ เขยนตองรบผดชอบในความถกตองของเอกสารอางอง 2. การอางองเอกสารใชระบบ Vancouver โดยใสหมายเลขอารบค (arabic) เอกสารอางองบนไหลบรรทดดานขวา ไมตองใสวงเลบ เรยงตามลาดบและ ตรงกบทอางองไวในเนอเรอง ถาตองการอางองซาใหใชหมายเลขเดม การอางองผ เขยนใน บทความภาษาไทยใหเรยงลาดบจากชอตน ตามดวยนามสกล การอางองผ เขยนในบทความภาษาองกฤษใหเรยงลาดบจากนามสกลของ ผ เขยน ตามดวยอกษรยอของชอตนและชอกลาง 3. การอางองเอกสารใหใชชอเรองตามรปแบบของ U.S. National Library of Medicine ทตพมพใน Index Medicus ทกป หรอดจาก web site http://nlm.nih.gov หรอใชตามแบบทใชในเอกสารนน ๆ

3. รปแบบการเขยนเอกสารอางอง การอางองเอกสารตางๆ ใชระบบแวนคเวอร ซงเปนทนยมใชในวารสารทวไป ดงน 3.1 การอางองวารสาร (โปรดสงเกตเครอง หมายวรรคตอน) วจารณหรออภปรายผลการวจย ควร

เขยนอภปรายผลการวจยวาเปนไปตามสมมตฐานหรอ วตถประสงคทตงไวหรอไมเพยงใดสอดคลองกบผลการ วจยในอดตอยางไร ผลการวจยทไดมนย (implications) อยางไร ระมดระวงการเขยน รายละเอยดหรอแสดงความหมายของขอมลซากบสวนของผล

ก. ภาษาองกฤษ ลาดบท. ชอผแตง (สกล อกษรยอของชอ). ชอเรอง. ชอยอวารสาร ป ค.ศ. ; ปทพมพ (Volume) : หนาแรก - หนาสดทาย.



ในกรณทผแตงไมเกน 6 คน ใหใสชอผแตง ทกคนคนดวยเครองหมายจลภาค ( , ) แตถาเกน 6 คน ใหใสชอ 3 คนแรก แลวเตม et al. ตวอยาง 1. Kroenke K, Wood D, Mangelsdorff D, et al. Chronic fatigue in primary care : prevalence patient characteristics and outcome. JAMA 1988; 260 : 929 - 934.

ข. ภาษาไทย ใชเชนเดยวกบภาษาองกฤษแตชอผ แตงใหเขยนชอเตมตามดวยนามสกลและใชชอวารสารเปนตวเตม ตวอยาง 1. ดรณ ชณหะวต, ยวด ฤาชา, พทยภม ภทรนธาพร และจารวรรณ รศมเหลองออน. ผลของ การใชกลมชวยเหลอตนเองตอความรสกมคณคาและความสามารถในการดแลตนเองของผ ปวยมะเรงศรษะและคอทไดรบรงสรกษา. วารสารรามาธบดพยาบาลสาร 2539 ; 2 : 31 - 43.

3.2 การอางองหนงสอหรอตารา ก. การอางองหนงสอหรอตาราท มชอ ผแตง ลาดบท. ชอผแตง. ชอหนงสอ. พมพครงท. เมองทพมพ : สานกพมพ, ปทพมพ. ตวอยาง 1. Simms LM, Price SA, Ervin NE. The professional practice of nursing administration. 2nd

ed. NewYork:Delmar Publishers Inc, 1994. 2.

ข. การอางองหนงสอหรอตาราทมชอบรรณาธการ/ผรวบรวม ลาดบท. ชอบรรณาธการ/ผ รวบรวม. ชอหนงสอ. พมพครงท. เมองทพมพ : สานกพมพ, ปทพมพ: หนา แรก – หนาสดทาย ตวอยาง 1. Dausset J, Colombani J, eds. Histocompatibility testing 1972. Copenhagen: Munksgaard, 1973 : 12-18. ค. การอางองบทหนงในหนงสอหรอตารา ลาดบท. ชอผแตง. ชอเรอง.ใน:ชอบรรณาธการ. ชอหนงสอ, ครงทพมพ. เมองทพมพ : สานกพมพ, ปทพมพ; หนาแรก - หนาสดทาย.

ตวอยาง 1. Haley RW, Aber RC, Bennett JV. Surveillance of nosocomial infection. In : Bennett JV, Brachman PS, eds. Hospitall infection. Boston : Little & Brown, 1986; 51 - 71. 2. สมจต หนเจรญกล. การดแลตนเอง : การวนจฉยทางการพยาบาล. ใน : สมจต หนเจรญกล,บรรณาธการ. การดแลตนเอง ศาสตรและศลปะทางการพยาบาล, พมพครงท 2. กรงเทพมหานคร : หางหนสวนจากด ว เจ พรนตง, 2536; 303 - 324. ง. หนงสอชมนมบทความการประชมหรอสมมนา ลาดบท. ชอบรรณาธการ. ชอเรอง. ชอการประชม/สมมนา; ป เดอน วนทประชม; เมองทประชม/

เพญจนท ส.โมไนยพงศ. คมอตรวจ ผ ปวยนอก. พมพครงท 4. กรงเทพฯ : มตรเจรญการพมพ, 2528.



สมมนา, ประเทศทประชม/สมมนา. เมองทพมพ: สานกพมพ; ปทพมพ; หนาแรก–หนาสดทาย.

ตวอยาง 1. Kimura J, Shibasaki H, eds. Recent advances in clinical neurophysiology. Proceedings of the 10th International Congress of EMG and Clinical Neurophysiology; 1995 Oct 15-19; Kyoto, Japan. Amsterdam: Elsevier; 1996; 1-5. จ. วทยานพนธ/ปรญญานพนธ ลาดบท. ชอผแตง. ชอเรอง. (ประเภทนพนธ). เมอง :สถาบน; ปทพมพ. ตวอยาง 1. Kaplan SJ. Post-hospital home health care : The elderly’s access and utilization (dissertation). St. Louis (MO) : Washington Univ.; 1995. 2. วรวรรณ ทองสง. การพฒนาภาวะผ นาทางการพยาบาลของรองศาสตราจารย ดร. สายหยด นยมวภาต. (วทยานพนธ). เชยงใหม : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเชยงใหม; 2539.

1. Blair T. I was wrong: PM’s U-turn on Junior doctors pay and conditions. The Times 1999: 15 Aug: 1-2.

ฉ. เอกสารทยงไมไดพมพหรอรอตพมพ ลาดบท. ชอผแตง. ชอเรอง. ชอวารสาร. รอตพมพในป. ตวอยาง 1. Leshner AL. Molecular mechanisms of cocaine addiction. N Engl J Med. In press 1996. 3.3 การอางองจากหนงสอ/สงพมพ/สออนๆ

ก. บทความทเสนอในทประชม ลาดบท. ชอผแตง.ชอเรอง.ใน:ชอบรรณาธการ.ชอการประชม/สมมนา; ปเดอนวนทประชม; เมองท

ประชม/สมมนา, ประเทศทประชม/สมมนา. เมองทพมพ : สานกพมพ; ปทพมพ; หนาแรก – หนาสดทาย.

ตวอยาง 1. Bengtsson S, Solheim BG Emf or cement of data protection, privacy and security in medical informatics. In : Lun KC, Degoulet P, Piemme TE, Reinhoff O, eds. MEDINFO 92. Proceedings of the 7th World Congress on Medical Informatics; 1992 Sep 6-10; Geneva, Switzerland. Amsterdam: North-Holland; 1992; 1561-5. ข. หนงสอพมพ/นตยสาร ลาดบท. ชอผแตง. ชอเรอง. ชอหนงสอพมพ/นตยสาร ปทพมพ : วนท เดอน : หนาแรก-หนาสดทาย. ตวอยาง

ค. สออน ๆ ลาดบท. ชอเรอง. [ประเภทสอ]. สถานทผลต : ผผลตสอ; ปทผลต. ตวอยาง 1. Gastrointestinal tract: Physical examination for medical students. [Videor ecording]. Leicester: Leicester University Audio Visual Services; 1995. 2. CDATA 98 with supermap: data for England. [Computer file]. Release2.1 rev. Hawthorne East, Vic.: Space-Time Research; 1995. 3.4 การอางองจากสออเลกทรอนกส

ก. CD-ROM



ตวอยาง 1. ลาดบท. ชอเรอง [ประเภทสอ]. ปทพมพ/ผลต [ป เดอน วนทอางอง]; สถานทผลต : แหลงทผลต. ตวอยาง 1. Clinical Pharmacology: an electronic drug reference and teaching guide [CD-ROM]. [cited 1998 Aug 7]; Gainesville, Fla. : Gold Standard Multimedia. 2. Paracetamol monograph. Martindale’s : the extra pharmacopoeia. In: International Healthcare Series [CD-ROM]. [cited 1998 Sept 3]; Englewood, Colo : Micromedex. 3. ลาดบท. ชอผแตง. ชอเรอง [ประเภทสอ]. ครงทผลต. สถานทผลต: แหลงทผลต; ปทผลต. ตวอยาง 1. Perkin GD, Hochberg FH, Miller DC. Atlas of Clinical Neurology [monograph on CD-ROM]. 2nd ed. Version 1.1. London: Mosby; 1996. ข. เวบไซต 1. บทความ 1.1 ลาดบท. ชอเรอง. [online]. ป เดอน วนทเผยแพร [ป เดอน วนทอางอง]; แหลงทมา ตวอยาง 1. National Organization for Rare Diseases.[Online]. 1999 Aug 16 [cited 1999 Aug 21]; Available from: http://www.rarediseases.org/ 1.2

1. Royal College of General Practitioners. The primary health care team. [Online]. 1998 [cited 1999 Aug 22]; [10 screens]. Available from: URL:http://www.rcgp.org.uk/informat/publicat/rcf 0021.htm 2. วารสารทเผยแพรเปนอเลคโทรนกสไฟล ลาดบท. ชอผแตง. ชอเรอง. ชอวารสาร [serial online] ป เดอนทเผยแพร [ป เดอน วนท อางอง]; ปทพมพ (ฉบบท) : หนาแรก – หนาสดทาย. ระบแหลงทมา ตวอยาง 1. Garfinkel PE, Lin E, Goering P. et al.Should amenorrhoea be necessary for the diagnosis of anorexia nervosa? Br.J. Psych [serial online] 1996 Apr. [cited 1999 Aug 17]; 168(4): 500-506 Available from: URL:http://biomed.niss.ac.uk 2. Parkin DM. Breast cancer in Europe: epidemiology and forecasts. Electronic Journal of Oncology [serial online] 1999 [cited 1999 Aug 21]; 2:45-64. Available from: URL:http://ejo.univ-lyon1.fr/

4. การสงตนฉบบ 4.1 ใหพมพดดหนาเดยวลงบนกระดาษสน ขนาด A4 (21.6x27.9 ซม.) ใช Font Cordia UPC ขนาดตวอกษร 14 และสงเอกสารมาพรอมกบแผน diskette

ลาดบท. ชอผ เผยแพร. ชอเรอง. [online]. ป เดอน วนท ทเผยแพร [ป เดอน วนทอางอง]; [จานวนหนาทอางถง]. แหลงทมา




ซงพมพตนฉบบเอกสาร พรอมกบสง E-mail ถง [email protected] 4.2 ภาพประกอบ ถาเปนภาพลายเสนตองเขยนดวยหมกดาบนกระดาษมนสขาว ถาเปนภาพถายควรเปนภาพสไลด หรออาจใชภาพขาวดาขนาดโปสการดแทนกได การเขยนคาอธบายใหเขยนแยกตางหาก หามเขยนลงในรป 4.3 การสงเรองพมพ ใหสงตนฉบบ 3 ชด พรอมระบสถานทอย และหมายเลขโทรศพททตดตอไดสะดวก ถงบรรณาธการวชาการวารสารกองการพยาบาล อาคาร 4 ชน 4 กรมการแพทย ถนนตวานนท อาเภอเมอง จงหวดนนทบร 11000 4.4 การสงตนฉบบลงในวารสารกองการพยาบาล

ฉบบท 1 ภายในวนท 10 ก.พ. ของทกป ฉบบท 2 ภายในวนท 10 ม.ย. ของทกป ฉบบท 3 ภายในวนท 10 ต.ค. ของทกป หากพนกาหนดในระยะเวลาดงกลาว ตนฉบบจะเลอนการพจารณาลงในฉบบตอไป

5. การรบเรองตนฉบบ 5.1 เรองทรบไว กองบรรณาธการจะแจงตอบรบใหผ เขยนทราบ 5.2 เ ร อ ง ท ไ ม ไ ด ร บ พ จ า รณ า จ ด พ ม พ กองบรรณาธการจะแจงใหทราบ แตจะไมสงตนฉบบคน 5.3 เ ร อ ง ท ไ ด ร บ ก า ร พ จ า รณาล ง พ ม พ กองบรรณาธการจะสงวารสารใหผ เขยนเรองละ 1 เลม

ตวอยางชอยอวารสารมาตรฐาน American Journal of Nursing Am J Nurs Journal of the American Medical Association JAMA Journal of Nursing Administration J Nurs Adm Nursing Clinics of North America Nurs Clin North Am Nursing Forum Nurs Forum Nursing Outlook Nurs Outlook Nursing Research Nurs Res Nurse Practitioner Nurse Pract Nutrition and Cancer Nutr Cancer Journal of Nursing Education J Nurs Educ



อาศรวาทเฉลมพระชนมพรรษา สมเดจพระนางเจาสรกตพระบรมราชนนาถ

๑๒ สงหาคม ๒๕๕๒

กาพยฉบง ๑๖ ยอกรรวมจตผองไทย ถวายพรชย เกรกเกยรตพพฒนสถาพร เพอราษฎรสดชนทวนคร ทรงเอออาทร หลายรอยหลายพนโครงการ รกษนารกษปาทรงงาน ประเพณสบสาน ไมเลอกทรกทชง การแพทยการศกษาสอนสง ใหปญญายง สามารถพงตนดารง ศนยศลปาชพเสรมสง วฒนธรรมอยคง เชดชคไทยชนชม ชดไทยพระราชนยม งดงามสวยสม ทรงมอบดารจดทา ทกศาสนาหลกธรรม ทรงมงนอมนา ไทยสขใตพระบารม อญเชญไตรรตนผองศร สรเลศรจ

ถวายพระพรทรงพระเจรญ

ดวยเกลาดวยกระหมอม ขอเดชะ ขาพระพทธเจา “วารสารกองการพยาบาล”

นนทยา ตณฑชณห รอยกรอง

Documents

Journal of Nursing Division - KM BoN ...€¦ · · 2011-12-14เพื่อเผยแพร่ผลงานวิชาการ ผลงาน ... การบริหารผลการปฏ