Jan Olszewski (red.)

PrawogospodarczeKompendium

6. wydanie

Skrypty Becka

SKRYPTY BECKA

Prawo gospodarcze. Kompendium

W sprzedaży:

M. Stec, T. MrózPRAWO GOSPODARCZE PRYWATNE, wyd. 3Studia Prawnicze

J. OlszewskiPUBLICZNE PRAWO GOSPODARCZE, wyd. 2Podręczniki Prawnicze

A. KidybaPRAWO HANDLOWE, wyd. 14Studia Prawnicze

E. SkibińskaKODEKS SPÓŁEK HANDLOWYCH. EDYCJA CZWARTAKodeksSystem

USTAWA O SWOBODZIE DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ, wyd. 14Twoje Prawo

www.ksiegarnia.beck.pl

WYDAWNICTWO C.H. BECKWARSZAWA 2013

Prawo gospodarcze Kompendium

Redaktor Prof. dr hab. Jan Olszewski

Uniwersytet Rzeszowski Wydział Prawa i Administracji

Autorzy prof. dr hab. Jan Olszewski

mgr Tomasz Miśko mgr Łukasz Mroczyński-Szmaj

dr Beata Sagan mgr Dominika Wapińska

mgr Jakub Sznajder dr Roman Uliasz

pracownicy naukowi Zakładu Prawa Handlowego i Gospodarczego Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Rzeszowskiego

6. wydanie

Poszczególne rozdziały opracowali:

J. Olszewski Wprowadzenie do przedmiotu § 1–2, Rozdz. IV § 20, Rozdz. VII–X, XIII § 67–82, Rozdz. XIV–XV

B. Sagan Rozdz. IV § 14–18, Rozdz. XIII § 83,R. Uliasz Rozdz. III § 8, Rozdz. IV § 10–12, Rozdz. XI,

XII § 52–60D. Wapińska Rozdz. IV § 9, Rozdz. VT. Miśko Rozdz. III § 6–7, Rozdz. VI, XII § 61–65Ł. Mroczyński-Szmaj Rozdz. IV § 13, § 19, Rozdz. XII § 66J. Sznajder Rozdz. I, II

Wydawca: Aneta Flisek

© Wydawnictwo C.H. Beck 2013

Wydawnictwo C.H. Beck Sp. z o.o.ul. Bonifraterska 17, 00-203 Warszawa

Skład i łamanie: Marta ŚwierkDruk i oprawa: Elpil, Siedlce

ISBN 978-83-255-4471-3

ISBN e-book 978-83-255-4472-0

SPIS TREŚCI

Wykaz skrótów ............................................................................................................ XVIIPrzedmowa .................................................................................................................. XXIWprowadzenie do przedmiotu ................................................................................... XXIII § 1. Charakterystyka ustroju gospodarczego Polski ................................................ XXIII § 2. Umiejscowienie prawa gospodarczego w obrębie nauk prawnych ................... XXV

CZĘŚĆ I. Formy prowadzenia działalności gospodarczejUwagi wstępne .............................................................................................................. 2

Rozdział I. Swoboda działalności gospodarczej ...................................................... 3 § 1. Podstawy normatywne dla wolności gospodarczej w Polsce ........................... 3 I. Okres międzywojenny ............................................................................. 3 II. Polska Rzeczpospolita Ludowa ................................................................ 4 III. Przemiany gospodarcze po 1989 r. .......................................................... 4 § 2. Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej ............................................... 7 I. Ogólna charakterystyka ........................................................................... 7 II. Pojęcie swobody działalności gospodarczej ............................................ 8 III. Pojęcie działalności gospodarczej ............................................................ 9 IV. Działalność regulowana ........................................................................... 11 V. Zezwolenia, licencje, zgoda ..................................................................... 11 VI. Koncesje ................................................................................................... 11 § 3. Najnowsze zmiany ustawy o swobodzie działalności gospodarczej ................ 13 I. Przepisy obowiązujące od 1.1.2011 r. ....................................................... 13 II. Przepisy obowiązujące od 1.7.2011 r. ....................................................... 14 III. Przepisy obowiązujące od 1.1.2012 r. ....................................................... 14

Rozdział II. Pojęcie przedsiębiorcy ........................................................................... 15 § 4. Pojęcie przedsiębiorcy ....................................................................................... 15 § 5. Klasyfikacja przedsiębiorców według przepisów rozdziału 7 ustawy

o swobodzie działalności gospodarczej ............................................................ 17

Rozdział III. Instytucje wspólne dla przedsiębiorców ............................................ 19 § 6. Firma ................................................................................................................. 19 I. Pojęcie firmy ............................................................................................. 19 II. Zasady prawa firmowego ......................................................................... 24 III. Ochrona prawa do firmy .......................................................................... 26

VI Spis treści

§ 7. Przedsiębiorstwo ............................................................................................... 27 I. Pojęcie przedsiębiorstwa .......................................................................... 27 II. Składniki przedsiębiorstwa ...................................................................... 28 III. Zbycie przedsiębiorstwa ........................................................................... 29 § 8. Prokura .............................................................................................................. 30 I. Uwagi ogólne ............................................................................................ 31 II. Udzielenie prokury ................................................................................... 32 III. Zakres prokury ......................................................................................... 33 IV. Rodzaje prokury ....................................................................................... 34 V. Ustanie umocowania po stronie prokurenta ............................................ 35

Rozdział IV. Poszczególne formy prowadzenia działalności gospodarczej .......... 37 § 9. Handlowe spółki osobowe ................................................................................ 40 I. Spółka jawna ............................................................................................ 41

1. Definicja spółki jawnej ........................................................................ 412. Powstanie spółki jawnej ...................................................................... 413. Umowa spółki jawnej .......................................................................... 414. Rejestracja spółki jawnej ..................................................................... 425. Firma spółki jawnej ............................................................................. 426. Reprezentacja i prowadzenie spraw spółki jawnej ............................. 437. Odpowiedzialność za zobowiązania spółki jawnej ............................. 448. Prawa i obowiązki wspólników spółki jawnej .................................... 449. Majątek spółki jawnej .......................................................................... 45

10. Rozwiązanie spółki jawnej .................................................................. 46 II. Spółka partnerska ..................................................................................... 48

1. Definicja spółki partnerskiej ............................................................... 482. Powstanie spółki partnerskiej .............................................................. 483. Umowa spółki partnerskiej ................................................................. 494. Rejestracja spółki partnerskiej ............................................................ 495. Firma spółki partnerskiej .................................................................... 506. Reprezentacja i prowadzenie spraw spółki partnerskiej ..................... 507. Odpowiedzialność za zobowiązania spółki partnerskiej .................... 528. Rozwiązanie spółki partnerskiej ......................................................... 52

III. Spółka komandytowa ............................................................................... 531. Definicja spółki komandytowej ........................................................... 532. Powstanie spółki komandytowej ......................................................... 533. Umowa spółki komandytowej ............................................................. 534. Rejestracja spółki komandytowej ........................................................ 545. Firma spółki komandytowej ................................................................ 556. Reprezentacja i prowadzenie spraw spółki komandytowej ................ 557. Odpowiedzialność za zobowiązania spółki komandytowej ............... 568. Rozwiązanie spółki komandytowej ..................................................... 58

IV. Spółka komandytowo-akcyjna ................................................................. 581. Definicja spółki komandytowo-akcyjnej ............................................. 582. Powstanie spółki komandytowo-akcyjnej ........................................... 583. Statut spółki komandytowo-akcyjnej .................................................. 584. Rejestracja spółki komandytowo-akcyjnej ......................................... 59

VIISpis treści

5. Firma spółki komandytowo-akcyjnej .................................................. 596. Reprezentacja i prowadzenie spraw spółki komandytowo-akcyjnej .. 607. Rada nadzorcza spółki komandytowo-akcyjnej ................................. 628. Walne zgromadzenie akcjonariuszy w spółce komandytowo-

-akcyjnej ............................................................................................... 639. Odpowiedzialność komplementariuszy i akcjonariuszy

za zobowiązania spółki komandytowo-akcyjnej ................................ 6410. Rozwiązanie spółki komandytowo-akcyjnej ....................................... 64

§ 10. Spółki kapitałowe – zagadnienia ogólne ........................................................... 65 I. Spółki kapitałowe a spółki osobowe – porównanie ................................. 65 II. Najistotniejsze różnice pomiędzy spółką z o.o. a spółką akcyjną ........... 67 III. Spółki kapitałowe w organizacji .............................................................. 68 § 11. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością ....................................................... 71 I. Zagadnienia ogólne .................................................................................. 71 II. Tworzenie spółki z o.o. ............................................................................. 72

1. Uwagi wstępne ..................................................................................... 722. Tryb zakładania spółki z o.o. przy wykorzystaniu „tradycyjnej”

procedury ............................................................................................. 733. Tryb zakładania spółki z o.o. przy wykorzystaniu elektronicznego

wzorca umowy ..................................................................................... 82 III. Prawa i obowiązki wspólników ............................................................... 83

1. Pojęcie udziału ..................................................................................... 832. Zasady rozporządzania udziałami ....................................................... 84

IV. Organy spółki ........................................................................................... 871. Zarząd .................................................................................................. 872. Organy kontrolne ................................................................................. 903. Zgromadzenie wspólników ................................................................. 92

V. Zmiana umowy spółki ............................................................................. 98 VI. Wyłączenie wspólnika ............................................................................. 99 VII. Rozwiązanie i likwidacja spółki .............................................................. 100 VIII. Odpowiedzialność cywilnoprawna .......................................................... 101 § 12. Spółka akcyjna .................................................................................................. 106 I. Zagadnienia ogólne .................................................................................. 106 II. Tworzenie spółki akcyjnej ....................................................................... 106 III. Prawa i obowiązki akcjonariuszy ............................................................ 110

1. Akcje .................................................................................................... 1102. Rodzaje akcji ........................................................................................ 1123. Sposoby wykazywania legitymacji akcjonariusza w przypadku

poszczególnych rodzajów akcji ........................................................... 1134. Zasady rozporządzania akcjami .......................................................... 1165. Inne dokumenty wydawane przez spółkę akcyjną .............................. 118

IV. Organy spółki ........................................................................................... 1191. Zarząd .................................................................................................. 1192. Organy kontrolne ................................................................................. 1223. Walne zgromadzenie ........................................................................... 123

V. Pozostałe zagadnienia dotyczące spółki akcyjnej ................................... 130

VIII Spis treści

§ 13. Agencje rządowe ............................................................................................... 131 I. Zagadnienia wstępne ................................................................................ 131 II. Agencja Mienia Wojskowego ................................................................... 132 III. Wojskowa Agencja Mieszkaniowa ........................................................... 135 IV. Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości ........................................... 136 V. Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa .............................. 137 VI. Agencja Rynku Rolnego .......................................................................... 139 VII. Agencja Nieruchomości Rolnych ............................................................. 140 § 14. Spółdzielnie ....................................................................................................... 141 I. Uwagi ogólne ............................................................................................ 141 II. Zakładanie spółdzielni ............................................................................. 144 III. Organy spółdzielni ................................................................................... 145 IV. Zakaz konkurencji .................................................................................... 150 V. Członkostwo w spółdzielni ...................................................................... 151

1. Nabycie członkostwa ........................................................................... 1512. Ustanie członkostwa ............................................................................ 151

VI. Działalność gospodarcza spółdzielni ....................................................... 151 VII. Lustracja ................................................................................................... 152 VIII. Likwidacja spółdzielni ............................................................................. 154 IX. Upadłość spółdzielni ................................................................................ 155 § 15. Instytuty badawcze ........................................................................................... 156 I. Zadania instytutów .................................................................................. 156 II. Tworzenie instytutów badawczych .......................................................... 157 III. Zasady działania instytutów badawczych ............................................... 158 IV. Działalność gospodarcza instytutu .......................................................... 161 V. Mienie instytutu oraz stosunki majątkowe .............................................. 161 VI. Łączenie, podział, reorganizacja, likwidacja instytutów badawczych ... 162 VII. Komercjalizacja i prywatyzacja instytutów badawczych ....................... 163 § 16. Fundacje ............................................................................................................ 164 I. Pojęcie i rodzaje fundacji ......................................................................... 164 II. Ustanowienie fundacji .............................................................................. 168 III. Statut fundacji .......................................................................................... 170 IV. Rejestracja fundacji .................................................................................. 171 V. Organy fundacji ........................................................................................ 172

1. Zarząd ................................................................................................... 172 VI. Działalność gospodarcza fundacji ........................................................... 173 VII. Likwidacja fundacji ................................................................................. 174 VIII. Nadzór nad fundacjami ............................................................................ 175 § 17. Stowarzyszenia .................................................................................................. 176 I. Pojęcie stowarzyszenia ............................................................................. 176 II. Rodzaje stowarzyszeń .............................................................................. 177 III. Tworzenie stowarzyszeń .......................................................................... 177 IV. Członkostwo w stowarzyszeniu ............................................................... 178 V. Organy stowarzyszenia ............................................................................ 179

1. Walne zebranie członków .................................................................... 1792. Zarząd .................................................................................................. 1793. Organ kontroli wewnętrznej ................................................................ 180

IXSpis treści

VI. Działalność gospodarcza stowarzyszenia ................................................ 180 VII. Nadzór nad działalnością stowarzyszenia ............................................... 181 VIII. Ustanie bytu stowarzyszenia .................................................................... 181 § 18. Gospodarka komunalna .................................................................................... 183 I. Pojęcie gospodarki komunalnej ............................................................... 183 II. Obszary działalności komunalnej ............................................................ 184 III. Formy gospodarki komunalnej ................................................................ 186 IV. Samorządowy zakład budżetowy ............................................................ 186 V. Spółki komunalne .................................................................................... 188 VI. Powierzanie wykonywania zadań z zakresu gospodarki komunalnej

na podstawie umów .................................................................................. 189 § 19. Przedsiębiorstwa państwowe ............................................................................ 191 I. Uwagi wstępne ......................................................................................... 191 II. Definicja przedsiębiorstwa państwowego ................................................ 191 III. Organy ...................................................................................................... 193

1. Dyrektor ............................................................................................... 1932. Rada pracownicza ................................................................................ 1943. Ogólne zebranie pracowników ............................................................ 194

IV. Statut ......................................................................................................... 195 V. Rodzaje przedsiębiorstw państwowych ................................................... 195 VI. Łączenie, podział, likwidacja oraz upadłość przedsiębiorstw

państwowych ............................................................................................ 196 VII. Pozostałe formy reorganizacyjne działalności przedsiębiorstwa

państwowego ............................................................................................ 1981. Umowa o zarządzanie majątkiem przedsiębiorstwa państwowego .... 1982. Postępowanie naprawcze – zarząd komisaryczny ............................... 199

VIII. Nadzór założycielski ................................................................................ 199 § 20. Klastry jako forma przedsiębiorstwa ................................................................ 200

CZĘŚĆ II. Obowiązki przedsiębiorcówUwagi wstępne .............................................................................................................. 206

Rozdział V. Obowiązki dotyczące ewidencjonowania przedsiębiorców ................ 207 § 21. Funkcje ewidencjonowania przedsiębiorców ................................................... 207 I. Uwagi ogólne ............................................................................................ 207 § 22. Krajowy Rejestr Sądowy .................................................................................. 208 I. Struktura organizacyjna Krajowego Rejestru Sądowego ........................ 208

1. Podmioty podlegające wpisowi do rejestru przedsiębiorców ............. 2092. Podmioty podlegające wpisowi do rejestru stowarzyszeń, innych

organizacji społecznych i zawodowych, fundacji oraz publicznych zakładów opieki zdrowotnej ................................................................ 210

3. Rejestr dłużników niewypłacalnych ................................................... 211 II. Obowiązek zgłoszenia danych do Rejestru ............................................. 212 III. Przebieg postępowania rejestrowego ....................................................... 212 IV. Postępowanie przymuszające ................................................................... 213 V. Ustanowienie kuratora ............................................................................. 214 VI. Wpis do rejestru przedsiębiorców ............................................................ 214

X Spis treści

VII. Domniemania prawne związane z wpisem do KRS ............................... 2151. Domniemanie prawdziwości wpisu ..................................................... 2152. Domniemanie powszechnej znajomości wpisu ................................... 215

VIII. Rodzaje wpisów ....................................................................................... 216 § 23. Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej ..................... 217 I. Uwagi ogólne ............................................................................................ 217 II. Struktura organizacyjna ........................................................................... 218 III. Dane podlegające wpisowi do ewidencji ................................................. 219 IV. Postępowanie ewidencyjne i wpis do CEIDG ......................................... 220 V. Zmiana i wykreślenie wpisu .................................................................... 221 VI. Domniemanie prawdziwości wpisu ......................................................... 222

Rozdział VI. Obowiązki przedsiębiorcy w dziedzinie ochrony danych ................ 223 § 24. Ochrona danych osobowych ............................................................................. 223 I. Zakres stosowania ustawy ....................................................................... 227

1. Zakres przedmiotowy .......................................................................... 2272. Zakres podmiotowy ustawy ................................................................ 230

II. Obowiązki związane z ochroną danych osobowych ............................... 231 III. Prawa osoby, której dane dotyczą ............................................................ 235 IV. Odpowiedzialność za naruszenie ustawowych zasad przetwarzania

danych ....................................................................................................... 236 § 25. Ochrona informacji gospodarczych .................................................................. 237 I. Zakres przedmiotowy ustawy .................................................................. 238 II. Zakres podmiotowy ................................................................................. 238 III. Zasady przetwarzania informacji gospodarczych ................................... 238 IV. Przechowywanie, ujawnianie, aktualizacja i usuwanie informacji

gospodarczych ........................................................................................... 248 V. Biuro Informacji Gospodarczej (BIG) ..................................................... 251

CZĘŚĆ III. Prawo uczciwej konkurencjiUwagi wstępne .............................................................................................................. 254

Rozdział VII. Czyny nieuczciwej konkurencji ........................................................ 255 § 26. Pojęcie czynu nieuczciwej konkurencji ............................................................ 255 § 27. Zakres podmiotowy i przedmiotowy ................................................................ 256 § 28. Wprowadzenie klientów w błąd co do tożsamości przedsiębiorstwa

przez jego oznaczenie ........................................................................................ 257 § 29. Oznaczanie towarów i usług fałszywymi lub oszukańczymi oznaczeniami

geograficznymi .................................................................................................. 258 § 30. Inne postacie nieuczciwego oznaczenia ............................................................ 258 I. Błąd co do pochodzenia towaru lub usługi .............................................. 259 II. Błąd co do ilości i wagi ............................................................................ 259 III. Błąd co do jakości towaru ........................................................................ 259 IV. Błąd co do sposobu wykonania ................................................................ 260 V. Błąd co do przydatności i możliwości zastosowania ............................... 260 VI. Błąd co do warunków naprawy i konserwacji ......................................... 260 VII. Wprowadzanie w błąd przez zatajenie ryzyka, jakie wiąże się

z korzystaniem z oferowanych towarów lub przez brak oznaczenia ....... 261

XISpis treści

VIII. Opakowanie wywołujące błędne wyobrażenie ....................................... 261 IX. Naruszenie tajemnicy przedsiębiorstwa .................................................. 261 § 31. Nakłanianie do niewykonania lub nienależytego wykonania obowiązków

i rozwiązania umowy ........................................................................................ 262 § 32. Kopiowanie zewnętrznej postaci produktu ...................................................... 262 § 33. Rozpowszechnianie informacji nieprawdziwych lub wprowadzających

w błąd ................................................................................................................ 263 § 34. Utrudnianie innym przedsiębiorcom dostępu do rynku ................................... 264 I. Dumping ................................................................................................... 264 II. Bojkot ....................................................................................................... 265 III. Dyskryminacja ......................................................................................... 265 IV. Opłaty za przejęcie towaru i ograniczenie wyboru ................................. 266 V. Sprzedaż bez marży handlowej ................................................................ 267 VI. Nieuczciwe znaki legitymacyjne ............................................................. 267 VII. Przekupstwo ............................................................................................. 267 VIII. Nieuczciwe naruszenie dostępu warunkowego ....................................... 268 § 35. Nieuczciwa reklama i reklama sprzeczna z prawem ........................................ 268 I. Pojęcie reklamy ........................................................................................ 268 II. Reklama sprzeczna z dobrymi obyczajami i uchybiająca godności

człowieka .................................................................................................. 269 III. Reklama wprowadzająca w błąd .............................................................. 269 IV. Reklama odwołująca się do uczuć klientów przez wywoływanie lęku,

wykorzystywanie przesądów lub łatwowierności dzieci ........................ 269 V. Reklama sprawiająca wrażenie neutralnej informacji ............................. 269 VI. Reklama naruszająca prywatność ............................................................ 270 VII. Reklama porównawcza ............................................................................ 270 VIII. Nieuczciwa reklama i ciężar dowodu ....................................................... 271 IX. Reklama z prezentami, loterie promocyjne ............................................. 271 § 36. Nowe czyny nieuczciwej konkurencji i sprzedaż lawinowa ............................ 272 I. Sprzedaż pod własną marką ..................................................................... 272

Rozdział VIII. Postępowanie w sprawach czynów nieuczciwej konkurencji ....... 273 § 37. Uprawnieni do skargi na czyny nieuczciwej konkurencji ................................ 273

Rozdział IX. Przeciwdziałanie nieuczciwym praktykom rynkowym ................... 277 § 38. Uwagi ogólne ..................................................................................................... 277 § 39. Analiza nieuczciwych praktyk rynkowych ...................................................... 282 I. Uwagi ogólne ............................................................................................ 282 II. Nieuczciwe praktyki w każdych okolicznościach ................................... 282 III. Agresywne praktyki rynkowe ................................................................. 283

1. Uwagi ogólne i definicja ...................................................................... 283 IV. Nieuczciwe praktyki rynkowe związane z reklamą ................................ 284 V. Nieuczciwe praktyki, których celem jest wyłudzenie pieniędzy ............ 285 VI. Nieuczciwe praktyki rynkowe przyjmujące postać twierdzeń ................ 285 VII. Inne formy nieuczciwych praktyk ........................................................... 286 § 40. Odpowiedzialność cywilna (art. 12–14 PNPRU) .............................................. 287 § 41. Inne sankcje ....................................................................................................... 287

XII Spis treści

§ 42. Ustawa o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym a ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji ............................................................. 288

§ 43. Uwagi końcowe ................................................................................................. 289

Rozdział X. Zakazy konkurencji ............................................................................... 293 § 44. Uwagi wstępne .................................................................................................. 293 § 45. Zakaz konkurencji w spółkach prawa handlowego .......................................... 294 I. Uwagi ogólne ............................................................................................ 294 II. Zakres zakazu konkurencji ...................................................................... 294 III. Zakaz konkurencji w spółce jawnej ......................................................... 294 IV. Zakaz konkurencji w spółce partnerskiej, komandytowej

i komandytowo-akcyjnej (uwagi ogólne) ................................................. 295 V. Przykładowa analiza zakazu konkurencji – spółka komandytowo-

-akcyjna .................................................................................................... 296 VI. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością .............................................. 297 VII. Spółka akcyjna ......................................................................................... 297 § 46. Ochrona konkurencji w spółkach kapitałowych na podstawie innych

instytucji prawnych ........................................................................................... 298 § 47. Zakaz konkurencji w spółdzielni i przedsiębiorstwie państwowym ............... 300 I. Spółdzielnie .............................................................................................. 300 II. Przedsiębiorstwo państwowe ................................................................... 300 § 48. Ogólne uwagi o zakazie konkurencji w Kodeksie pracy .................................. 301 § 49. Inne ograniczenia prowadzenia działalności gospodarczej i ich znaczenie

dla uczciwej konkurencji ................................................................................... 302

CZĘŚĆ IV. Umowy w obrocie gospodarczymUwagi wstępne .............................................................................................................. 306

Rozdział XI. Umowy handlowe – zagadnienia ogólne ............................................ 307 § 50. Pojęcie umów handlowych ................................................................................ 307 § 51. Umowy handlowe a umowy z udziałem konsumentów ................................... 308 I. Niedozwolone postanowienia umowne .................................................... 309 II. Umowy zawierane poza lokalem przedsiębiorstwa ................................. 310 III. Umowy zawierane na odległość .............................................................. 311

Rozdział XII. Poszczególne umowy handlowe ......................................................... 313 § 52. Umowa sprzedaży ............................................................................................. 313 I. Uwagi ogólne ............................................................................................ 313 II. Strony umowy sprzedaży ......................................................................... 314 III. Przedmiot umowy sprzedaży ................................................................... 315 IV. Oznaczenie ceny ........................................................................................ 316 V. Szczególne postac ie umowy sprzedaży .................................................. 316 VI. Przedawnienie roszczeń z umowy sprzedaży .......................................... 317 VII. Odpowiedzialność z tytułu rękojmi za wady fizyczne ............................ 318 VIII. Odpowiedzialność z tytułu rękojmi za wady prawne ............................. 324 IX. Odpowiedzialność z tytułu gwarancji ..................................................... 324 X. Szczególne postacie umowy sprzedaży – umowa sprzedaży

konsumenckiej .......................................................................................... 327

XIIISpis treści

§ 53. Umowa dostawy ................................................................................................ 340 § 54. Umowa kontraktacji .......................................................................................... 342 § 55. Umowa składu ................................................................................................... 343 § 56. Umowa agencyjna ............................................................................................. 346 § 57. Umowa komisu .................................................................................................. 351 § 58. Umowa dealerska .............................................................................................. 353 § 59. Umowa faktoringu ............................................................................................ 355 § 60. Umowa franchisingu ......................................................................................... 358 § 61. Umowa przewozu .............................................................................................. 362 I. Zagadnienia wstępne ................................................................................ 362 II. Źródła regulacji umowy przewozu .......................................................... 363 III. Charakter prawny umowy ........................................................................ 364 IV. Treść umowy ............................................................................................ 365 V. Strony umowy .......................................................................................... 366 VI. Zawarcie umowy ...................................................................................... 367 VII. Obowiązek i ograniczenia kontraktowania ............................................. 367 VII. Dokumenty przewozowe .......................................................................... 369 VIII. Prawa i obowiązki stron ........................................................................... 370 IX. Odpowiedzialność przewoźnika .............................................................. 371

1. Odpowiedzialność za życie i zdrowie podróżnego ............................. 3712. Odpowiedzialność za bagaż podręczny przewożony

przez pasażera ...................................................................................... 3713. Odpowiedzialność za przesyłkę bagażową ......................................... 3724. Odpowiedzialność za utratę lub uszkodzenie pieniędzy, papierów

wartościowych, cennych przedmiotów, w tym kosztowności i przedmiotów mających wartość naukową lub artystyczną ............... 372

5. Odpowiedzialność za stan przesyłki ................................................... 3726. Odpowiedzialność za terminowe wykonanie przewozu ..................... 372

§ 62. Umowa czarteru środka transportowego .......................................................... 372 I. Zagadnienia wstępne ................................................................................ 372 II. Charakter prawny ..................................................................................... 373 III. Treść umowy ............................................................................................ 374 IV. Odpowiedzialność oddającego w czarter ................................................ 375 § 63. Umowa spedycji ................................................................................................ 375 I. Definicja umowy ...................................................................................... 375 II. Charakter prawny umowy ........................................................................ 376 III. Cechy umowy ........................................................................................... 376 IV. Strony umowy .......................................................................................... 377 V. Zawarcie, zmiana i ustanie umowy ......................................................... 378 VI. Prawa i obowiązki stron ........................................................................... 378 VII. Odpowiedzialność za niewykonanie lub nienależyte wykonanie

umowy ...................................................................................................... 379 § 64. Umowa rachunku bankowego ........................................................................... 380 I. Definicja umowy ...................................................................................... 380 II. Charakter umowy ..................................................................................... 380 III. Treść umowy ............................................................................................ 382

XIV Spis treści

IV. Strony umowy .......................................................................................... 383 V. Zawarcie umowy ...................................................................................... 383

1. Procedura zawarcia umowy ................................................................. 3832. Forma umowy ...................................................................................... 384

VI. Zmiana i ustanie umowy .......................................................................... 384 VII. Wykonanie umowy ................................................................................... 384 VIII. Prawa i obowiązki stron umowy .............................................................. 385 IX. Odpowiedzialność za niewykonanie lub nienależyte wykonanie

umowy ...................................................................................................... 386 § 65. Umowa ubezpieczenia ....................................................................................... 386 I. Definicja umowy ...................................................................................... 386 II. Przedmiot umowy .................................................................................... 387

1. Cel ubezpieczenia i jego realizacja ...................................................... 3872. Podziały ubezpieczeń ........................................................................... 388

III. Charakter umowy ..................................................................................... 390 IV. Strony umowy .......................................................................................... 391 V. Zawarcie umowy ...................................................................................... 391

1. Formy zawarcia umowy ubezpieczenia ............................................... 391 VI. Zmiana i ustanie umowy .......................................................................... 393 VII. Wykonanie umowy ................................................................................... 393 VIII. Prawa i obowiązki stron ........................................................................... 394 IX. Odpowiedzialność za niewykonanie lub nienależyte wykonanie

umowy ...................................................................................................... 394 § 66. Leasing .............................................................................................................. 395 I. Zagadnienia ogólne .................................................................................. 395 II. Definicja oraz rodzaje leasingu ................................................................ 396 III. Zawarcie umowy leasingu ....................................................................... 398 IV. Prawa i obowiązki stron umowy leasingu ............................................... 399 V. Zmiana i zakończenie umowy leasingu ................................................... 400

CZĘŚĆ V. Procedury uzdrawiania i zakończenia działalności gospodarczej przez przedsiębiorców w postępowaniu upadłościowym

Uwagi wstępne .............................................................................................................. 404

Rozdział XIII. Prawo upadłościowe i naprawcze .................................................... 405 § 67. Ogólna charakterystyka Postępowania upadłościowego i naprawczego .......... 405 § 68. Zakres podmiotowy i wyjątki ........................................................................... 406 § 69. Podstawy ogłoszenia upadłości ......................................................................... 407 § 70. Postępowanie w przedmiocie ogłoszenia upadłości ......................................... 409 I. Właściwość ............................................................................................... 409 II. Podmioty uprawnione do złożenia wniosku ............................................ 409 III. Terminy zgłoszenia .................................................................................. 410 IV. Treść wniosku .......................................................................................... 410 V. Wnioski bezzasadne ................................................................................. 412 § 71. Zabezpieczenie majątku dłużnika .................................................................... 412 § 72. Wstępne zgromadzenie wierzycieli .................................................................. 413 § 73. Orzeczenie o ogłoszeniu upadłości ................................................................... 413

XVSpis treści

§ 74. Skutki ogłoszenia upadłości co do zobowiązań upadłego (art. 57–67) ............ 415 I. Ogólna charakterystyka ogłoszenia skutków upadłości .......................... 415 II. Przykłady działań bezskutecznych upadłego (zasady ogólne) ................ 423 III. Przykłady działań bezskutecznych z niektórymi krewnymi .................. 424 § 75. Ważniejsi uczestnicy postępowania upadłościowego po ogłoszeniu

upadłości ............................................................................................................ 424 I. Ogólna charakterystyka ........................................................................... 424 II. Uprawnienia syndyka ............................................................................... 426 III. Uprawnienia nadzorcy sądowego i zarządcy ........................................... 427 IV. Ustalenie upadłego ................................................................................... 428 V. Sytuacje ustanawiania kuratorów ............................................................ 428 VI. Ustalanie wierzycieli ................................................................................ 428 VII. Zwoływanie zgromadzenia wierzycieli i jego uprawnienia .................... 429 VIII. Rada wierzycieli ........................................................................................ 431 § 76. Działania syndyka ............................................................................................. 433 § 77. Układ w postępowaniu upadłościowym ........................................................... 436 I. Zasady ogólne ........................................................................................... 436 II. Ważniejsze składniki i skutki układu ...................................................... 439 III. Zawarcie i zatwierdzenie układu ............................................................. 441 § 78. Kolejność dokonywania likwidacji masy upadłościowej ................................. 444 I. Zasady ogólne ........................................................................................... 444 II. Przetarg .................................................................................................... 444 III. Likwidacja wierzytelności i praw majątkowych ..................................... 445 IV. Szczególne zasady likwidacji przedsiębiorstwa ...................................... 445 § 79. Kolejność zaspokajania wierzycieli .................................................................. 446 I. Zasady ogólne ........................................................................................... 446 II. Terminy zaspokajania .............................................................................. 447 III. Postępowanie w sprawie podziału funduszów masy upadłości .............. 447 IV. Wykonanie planu podziału ....................................................................... 448 § 80. Zakończenie i umorzenie postępowania upadłościowego oraz jego skutki ..... 448 § 81. Postępowanie w sprawach orzekania zakazu prowadzenia działalności

gospodarczej ...................................................................................................... 449 § 82. Postępowanie naprawcze w razie zagrożenia niewypłacalnością .................... 450 I. Zasady ogólne ........................................................................................... 450 II. Nadzorca w postępowaniu naprawczym .................................................. 451 III. Ważniejsze skutki postępowania naprawczego ....................................... 451 IV. Plan naprawczy ......................................................................................... 452 V. Odmowa zatwierdzenia układu w postępowaniu naprawczym .............. 453 § 83. Upadłość konsumencka ..................................................................................... 454

CZĘŚĆ VI. Prawo polubownego rozstrzygania sporów Uwagi wstępne .............................................................................................................. 460

Rozdział XIV. Mediacja w sporach gospodarczych ................................................ 461 § 84. Pojęcie mediacji – uwagi wstępne ..................................................................... 461 I. Czynniki promujące mediację w nowelizacji .......................................... 463

XVI Spis treści

II. Mediator ................................................................................................... 464 III. Sposoby prowadzenia mediacji ................................................................ 465

Rozdział XV. Postępowanie przed sądem polubownym ......................................... 473 § 85. Uwagi wstępne .................................................................................................. 474 § 86. Zakres spraw podlegających pod sądy polubowne i miejsce jego

postępowania ..................................................................................................... 476 § 87. Elementy zapisu na sąd polubowny .................................................................. 476 § 88. Konsekwencje zapisu na sąd polubowny .......................................................... 478 § 89. Prawo i język właściwy dla sporów przed sądem polubownym ...................... 478 § 90. Skład sądu polubownego ................................................................................... 479 § 91. Orzekanie o właściwości sądu polubownego .................................................... 479 § 92. Arbiter ............................................................................................................... 480 I. Powołanie, odwołanie i ustąpienie arbitra ............................................... 480

1. Odwołanie arbitra ................................................................................ 4812. Ustąpienie arbitra ................................................................................. 481

II. Podstawy i tryb wyłączenia arbitra .......................................................... 481 III. Prawo do wynagrodzenia ......................................................................... 482 § 93. Procedura przed sądem polubownym ............................................................... 482 I. Terminy rozpoczęcia postępowania, wniesienia pozwu, wymuszanie

aktywności ............................................................................................... 482 II. Uprawnienia procesowe sądu polubownego ............................................ 483 III. Przeprowadzenie dowodu przez sąd rejonowy ........................................ 484 IV. Rozprawa .................................................................................................. 484 V. Zabezpieczenie roszczenia przez sąd polubowny .................................... 484 VI. Skutki uchybienia przepisom ................................................................... 485 § 94. Uznanie wyroków ............................................................................................. 485 I. Ostatnie nowelizacje i stan obecny .......................................................... 485 II. Odmowa uznania wyroku ........................................................................ 486

1. Umorzenie postępowania przez sąd polubowny ................................. 486 § 95. Sprostowania, rozstrzygnięcie wątpliwości co do treści, uzupełnienie

wyroku ............................................................................................................... 487 § 96. Skarga o uchylenie wyroku sądu polubownego ................................................ 488 § 97. Przechowywanie akt sądów polubownych ....................................................... 489 § 98. Uwagi końcowe ................................................................................................. 490 I. Podsumowanie rozwiązań pozytywnych ................................................. 490 II. Uwagi krytyczne ...................................................................................... 490 III. Podstawowe zalety sądów polubownych ................................................. 492

Indeks rzeczowy .......................................................................................................... 495

WYKAZ SKRÓTÓW

1. Akty prawne

FundU ........................... ustawa z 6.4.1984 r. o fundacjach (tekst jedn. Dz.U. z 1991 r. Nr 46, poz. 203 ze zm.)

GospKomU ................... ustawa z 20.12.1996 r. o gospodarce komunalnej (tekst jedn. Dz.U. z 2011 r. Nr 45, poz. 236)

GospNierU .................... ustawa z 21.8.1997 r. o gospodarce nieruchomościami (tekst jedn. Dz.U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651 ze zm.)

KC ................................. ustawa z 23.4.1964 r. – Kodeks cywilny (Dz.U. Nr 16, poz. 93 ze zm.)

KH ................................. rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z 27.6.1934 r. – Ko-deks handlowy (Dz.U. Nr 57, poz. 502 ze zm.)

KomPrywU ................... ustawa z 30.8.1996 r. o komercjalizacji i prywatyzacji (tekst jedn. Dz.U. z 2002 r. Nr 171, poz. 1397 ze zm.)

KP ................................. ustawa z 26.6.1974 r. – Kodeks pracy (tekst jedn. Dz.U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 ze zm.)

KPC ............................... ustawa z 17.11.1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U. Nr 43, poz. 296 ze zm.)

KRO .............................. ustawa z 25.2.1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy (tekst jedn. Dz.U. z 2012 r. poz. 788)

KrRejSU ........................ ustawa z 20.8.1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (tekst jedn. Dz.U. z 2007 r. Nr 168, poz. 1186 ze zm.)

KSH ............................... ustawa z 15.9.2000 r. – Kodeks spółek handlowych (Dz.U. Nr 94, poz. 1037 ze zm.)

ObrFinU ........................ ustawa z 29.7.2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (tekst jedn. Dz.U. z 2010 r. Nr 211, poz. 1384 ze zm.)

OchrDOsU .................... ustawa z 29.8.1997 r. o ochronie danych osobowych (tekst jedn. Dz.U. z 2002 r. Nr 101, poz. 926 ze zm.)

OKiKU .......................... ustawa z 16.2.2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (Dz.U. Nr 50, poz. 331 ze zm.)

ONPKU ......................... ustawa z 2.3.2000 r. o ochronie niektórych praw konsumentów oraz o odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny (Dz.U. Nr 22, poz. 271 ze zm.)

PNPRU .......................... ustawa z 23.8.2007 r. o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym (Dz.U. Nr 171, poz. 1206 ze zm.)

XVIII Wykaz skrótów

PrBank .......................... ustawa z 29.8.1997 r. – Prawo bankowe (tekst jedn. Dz.U. z 2002 r. Nr 72, poz. 665 ze zm.)

PrSpółdz ........................ ustawa z 16.9.1982 r. – Prawo spółdzielcze (tekst jedn. Dz.U. z 2003 r. Nr 188, poz. 1848 ze zm.)

PrStow ........................... ustawa z 7.4.1989 r. – Prawo o stowarzyszeniach (tekst jedn. Dz.U. z 2001 r. Nr 79, poz. 855 ze zm.)

PrUpadNapr .................. ustawa z 28.2.2003 r. – Prawo upadłościowe i naprawcze (tekst jedn. Dz.U. z 2012 r. poz. 1112)

PrzedsPaństU ................ ustawa z 25.9.1981 r. o przedsiębiorstwach państwowych (tekst jedn. Dz.U. z 2002 r. Nr 112, poz. 981 ze zm.)

SpółdzMieszkU ............ ustawa z 15.12.2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (tekst jedn. Dz.U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1116 ze zm.)

SprzedKonsU ................ ustawa z 27.7.2002 r. o szczególnych warunkach sprzedaży kon-sumenckiej oraz o zmianie Kodeksu cywilnego (Dz.U. Nr 141, poz. 1176 ze zm.)

SwobGospU .................. ustawa z 2.7.2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn. Dz.U. z 2010 r. Nr 220, poz. 1447 ze zm.)

TFUE ............................ Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (wersja skonsolido-wana Dz.Urz. UE C 326 z 2012 r., s. 47)

TUE ............................... Traktat o Unii Europejskiej (wersja skonsolidowana Dz.Urz. UE C 326 z 2012 r., s. 13)

ZastRejU ....................... ustawa z 6.12.1996 r. o zastawie rejestrowym i rejestrze zastawów (tekst jedn. Dz.U. z 2009 r. Nr 67, poz. 569 ze zm.)

ZNKU ........................... ustawa z 16.4.1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (tekst jedn. Dz.U. z 2003 r. Nr 153, poz. 1503 ze zm.)

2. Organy, instytucje i organizacjeAMW ............................ Agencja Mienia WojskowegoARM ............................. Agencja Rezerw MateriałowychBIG ................................ Biuro Informacji GospodarczejKRS ............................... Krajowy Rejestr SądowyMON ............................. Ministerstwo Obrony NarodowejMSWiA ......................... Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i AdministracjiPARP ............................. Polska Agencja Rozwoju PrzedsiębiorczościSA ................................. Sąd ApelacyjnySCE ............................... Spółdzielnia EuropejskaSN ................................. Sąd Najwyższy

3. Publikatory i czasopismaBiul. SN ......................... Biuletyn Sądu NajwyższegoBiul. UOKiK ................. Biuletyn Urzędu Ochrony Konkurencji i KonsumentówEP .................................. Edukacja PrawniczaKPP ............................... Kwartalnik Prawa PrywatnegoMoP ............................... Monitor PrawniczyNP ................................. Nowe PrawoNPN .............................. Nowy Przegląd NotarialnyOSN ............................... Orzecznictwo Sądu Najwyższego

XIXWykaz skrótów

OSNAP ......................... Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Administracyjna i PracyOSNC ............................ Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba CywilnaOSNKW ........................ Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Karna i WojskowaOSP ............................... Orzecznictwo Sądów PolskichOTK .............................. Orzecznictwo Trybunału KonstytucyjnegoPal. ................................ PalestraPB .................................. Prawo BankowePG ................................. Prawo GospodarczePiP ................................. Państwo i PrawoPiZS .............................. Praca i Zabezpieczenie SpołecznePP .................................. Prawo PracyPPH ............................... Przegląd Prawa HandlowegoPr. Spół. ......................... Prawo SpółekPrz. Pod. ........................ Przegląd PodatkowyPS .................................. Przegląd SądowyPUG ............................... Przegląd Ustawodawstwa GospodarczegoRej. ................................ RejentRPEiS ............................ Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i SocjologicznyR. Pr. ............................. Radca PrawnyRzeczp. .......................... RzeczpospolitaSC .................................. Studia CywilistyczneSP .................................. Studia PrawniczeSP-E .............................. Studia Prawno-EkonomiczneST .................................. Samorząd TerytorialnyTPP ................................ Transformacje Prawa PrywatnegoZNUG ........................... Zeszyty Naukowe Uniwersytetu GdańskiegoZNUJ ............................. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu JagiellońskiegoWok. .............................. Wokanda

4. Inne skrótycz. .................................. częśćn. .................................... następny (-a, -e)niepubl. ......................... niepublikowany (-a, -e)Nr .................................. numerorz. ................................ orzeczeniepost. ............................... postanowieniepoz. ................................ pozycjaS.A. ............................... spółka akcyjnasp. z o.o. ........................ spółka z ograniczoną odpowiedzialnościąt. .................................... tomuchw. ............................. uchwałauchw. SN (7) ................. uchwała Sądu Najwyższego w składzie 7 sędziówwyr. ............................... wyrokz. .................................... zeszytzd. .................................. zdanieze zm. ............................ ze zmianami