ISTRAŽIVANJE TURISTIČKOG TRŽIŠTA

asistent:Branislava Hristov

Suština i sadržaj istraživanja tržišta

Istraživanje tržišta ≠ istraživanje marketinga

Istraživanje marketinga obuhvata:

• Istraživanje tržišta

• Istraživanje konkurencije

• Istraživanje organizacije prodaje

• Istraživanje cena

• Istraživanje propagande

def. Istraživanje tržišta predstavlja prikupljanje,

registrovanje i analiziranje svih problema u vezi sa tržištem

u cilju određivanja prošlih,postojećih i budućih potrošača

odnosno kupaca.

def. Istraživanje marketinga predstavlja sistematsko i

objektivno prikupljanje i analiziranje informacija relevantnih

za identifikovanje i rešenje bilo kojih problema na području

marketinga.

Sadržaj istraživanja turističkog tržišta

Područja istraživanja turističkog tržišta:

1. Istraživanje sadašnjih i potencijalnih uslova na

turističkom tržištu

Sadašnje i potencijalne potrebe

Sadašnje i potencijalne tražnje

Sadašnje i potencijalne potrošnje

2. Istraživanje adekvatnosti turističke ponude sa stanovišta

zahteva tražnje

Smeštajnih kapaciteta i objekata za ishranu

Saobraćajne mreže

Trgovinske mreže

Organizacionih oblika zabave

Odnos prema konkurenciji

3. Istraživanje mogućnosti za unapređenje turizma

Sa stanovišta propagande

Sa stanovišta odnosa s javnošću

Sa stanovišta organizacije prodaje

Sa stanovišta utvrđivanja motiva i stavova stranih i

domaćih turista

4. Istraživanje cena turističkih usluga

Sa stanovištva ekonomskih mogućnosti sadašnjih i

potencijalnih turista

Sa stanovišta konkurentskih odnosa na tržištu

Sa stanovišta cena reprodukcionog materijala

Nivoi istraživanja turističkog tržišta

1.Istraživanja na makro nivou-cilj efikasno vođenje

turističke politike na nivou zemlje, regiona i turističkog mesta-

fanansiranje se vrši od strane relevantnih društvenih i državnih

organizacija

2.Istraživanja na mikro nivou-cilj efikasno vođenje

poslovne politike na nivou preduzeća turističke privrede-

finansiranje se vrši od strane odgovarajućih preduzeća turističke

privrede

Razlozi istraživanja turističkog tržišta:

•pravilno obezbeđenje turističke ponude

•efikasna politika investicija

•pravilno vođenje politike regionalnog razvoja sa aspekta

turizma

•pravilno vođenje politike unapređenja turizma

•dobra organizacija prodaje

•pravilno formiranje cena

•razvoj putničkog saobraćaja..

Metodi istraživanja turističkog tržišta

1. Kvantitativne metode

• Istorijski metod ili metod direktnih podataka

Gravitacioni metod

Metod tržišnih segmenata

• Metodi ispitivanja (sondaža)

• Eksperimentalni metodi

2. Kvalitativne metode

• Dubinski intervju

• Tehnika tzv. „treće lice“

• Tehnika dopunjavanja rečenica

• Test koji počiva na asocijaciji reči

• Projekciona tehnika...

Yij = f(Pi x Dij)

Yij =aPib xDij

c

Yij – turistiški promet turista iz regiona i koji koriste turističku

ponudu u mestu j

Pi – broj stanovnika u regionu i

Dij – udaljenost regiona i od turističkom mesta j

b, c – konstante elastičnosti

Yij = aPib x Dij

c x Zid

Zid – nacionalni dohodak stanovnika regiona i

d – konstanta elastičnosti

Model tržišnih segmenata

•Bazira se na metodi klaster analize- meri odstupanja između

elemenata osnovnog skupa

•Metod diskriminacione analize- metod „I odstojanja“

•Meri se odstojanje između dva segmenta

Metod ispitivanja

Ispitivanje primenom metode uzorka

Vrste uzoraka:

• Prosti slučajni uzorci

• Slučajni uzorci sa ograničenjima u masi:

Stratifikovani uzorci

Višestepeni uzorci

Višefazni uzorci

Ispitivanja na bazi ankete

Metod eksperimenta

Ispitivanje i proveravanje postavljenih hipoteza

Ispitivanje neke pojave se vrši na bazi formiranja dve grupe

koje se biraju iz iste mase:

• Eksperimentalne- koja se izlaže dejstvu željenog faktora

• Kontrolne- koja se ne izlaže dejstvu željenog faktora

Poređenjem ponašanja ove dve grupe se potvrđuju ili

odbacuju hipoteze

Pogodan metod za utvrđivanje efekata propagande

Kvalitativne metode istraživanja

Služe za utvrđivanje misli i stavova turista

Na stav turista utiče veliki broj faktora

Mišljenje turiste ≠ konkretan stav turiste

Neophodno je istražiti motive odgovarajućeg ponašanja turista

Istraživanje motiva:

•Zašto ljudi putuju, a zašto ne putuju

•Zašto putuju upravo na način na koji to rade

•Zašto se opredeljuju upravo za dato područje ili za dati transport, tj.

određeni oblik smeštaja

svesne pobude svesne i nesvesne pobude

Svrha putovanja ≠ Motiv putovanja

Situacije u kojima se nalazi istraživač u odnosu na ispitanika:

1. Tražene informacije su poznate intervjuisanoj osobi i ona je

spremna da ih u direktnom odgovoru prosledi istraživaču

2. Tražene informacije su poznate intervjuisanoj osobi, ali ona

nije spremna da ih direktno otkrije odgovorom na direktno

postavljeno pitanje- preporuka su indirektne tehnike

istraživanja

3. Tražene informacije se mogu dobiti od intervjuisane osobe, ali

ta osoba nije u stanju da ih direktno opiše ili izrazi (nesvesne

pobude) -preporuka su indirektne tehnike istraživanja

4. Željene informacije o sadašnjim i potencijalnim turistima mogu

se dobiti samo kroz njihovo posmatranje, tj. primenom

eksperimenta (duboko prikrivene pobude)

Dubinski intervju

Prilagođavanje kliničke psihologije potrebama istraživanja

turističkog tržišta

Vođenje iskrenog razgovora sa grupom između 50-200 ljudi

Postavljanje direktnih i indirektnih pitanja radi otkrivanja

svesnih i nesvesnih pobuda ponašanja turista, kao i njihovog

stava

Kombinuje se sa kvantitativnim tehnikama istraživanja

Primer- mogućnost razvoja zimskog turizma u Arizoni (SAD)

Ostali metodi kvalitativnog istraživanja:

1. Tehnika tzv. „treće lice“

2. Tehnika dopunjavanja rečenica

3. Test koji počiva na asocijaciji reči

4. Projekciona tehnika

HVALA NA PAŽNjI!