ISL203 ENVANTER VE BİLANÇOweb.karabuk.edu.tr/muratyildirim/H3_ISL203Y.pdf12.07.2017 1 KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi ISL203 ENVANTER

12.07.2017

1

KBUZEMKarabük ÜniversitesiUzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi

ISL203ENVANTER VE BİLANÇO

Doç.Dr. Murat YILDIRIM

[email protected]

3. HAFTA

Aktif Hesapların Envanteri(Hazır Değerler)

2KBUZEM

Karabük ÜniversitesiUzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi

Bilanço

Aktif

Bilanço

Pasif

I. Dönen Varlıklar

II. Duran Varlıklar

III. Kısa Süreli Yabancı Kaynaklar (Borç)

IV. Uzun Süreli Yabancı Kaynaklar (Borç)

V. Özkaynaklar

Varlıklar = Kaynaklar

Varlık = Özkaynaklar +Yabancı Kaynaklar

3

Bilanço, işletmenin belirli bir tarihte, bir işletmenin varlıkve kaynak yapısını gösteren temel mali tablodur.

KBUZEMKarabük Üniversitesi

Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi

Aktif Hesapların Çalışma Kuralları

Borç Aktif Hesaplar AlacakDönem Başı Mevcut Azalışlar (-)

(+) Atışlar Kapanış

! Varlık (Aktif) Hesaplarının Çalışma Kuralları (Önemli)!Varlık hesapları bilançonun borç (sol) tarafındadır ve genel

olarak herhangi bir varlıktaki artış, bu varlıktakideğişmeleri takip ettiğimiz hesabın borç (sol) tarafınakaydedilir.

Herhangi bir varlıktaki azalış, bu varlıktaki değişmeleritakip ettiğimiz hesabın alacak (sağ) tarafına kaydedilir.

Varlık hesabı verirse borç kalanı verir. Bu borç kalanıişletmenin sahip olduğu varlığın tutarını ifade eder.(alacak kalanı vermez)

4KBUZEM


Aktifi Düzenleyici Hesaplar

• Tekdüzen hesap planında aktif yada pasif kodlu olmaklabirlikte yanında (-) işareti olan hesaplar bulunmaktadır.

• Bu tür hesaplar düzenleyici, ayarlayıcı veya düzelticihesaplar olarak adlandırılırlar.

• Düzenleyici hesaplar bir işletmenin aktif ve pasif değerleriningerçek değerleriyle gösterilmesini sağlayan hesaplardır.

• Bu bakımdan, düzenleyici hesaplar asli hesapların açıklarınıkapayan ve asli hesapları bir bütün haline koyan hesaplardır.


Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi5


– Aktifi düzenleyici hesaplar 103 Verilen Çekler ve Ödeme Emirleri Hs. (-)

119 Menkul Kıymet Değer Düşüklüğü Karşılığı Hs. (-)

122 Alacak Senetleri Reeskontu Hs. (-)

129 Şüpheli Ticari Alacaklar Karşılığı Hs. (-)

137 Diğer Alacak Senetleri Reeskontu (-)

139 Şüpheli Diğer Alacaklar Karşılığı Hs. (-)

158 Stok Değer Düşüklüğü Karşılığı (-)

199 Diğer Dönen Varlıklar Karşılığı Hs. (-)

242 Bağlı Menkul Kıymetler Değer Düşüklüğü Karşılığı Hs. (-)



12.07.2017

2


– Aktifi düzenleyici hesaplar 243 İştirakler Sermaye Taahhütleri (-)

244 İştirakler Sermaye Payları Değer Düşüklüğü Karşılığı (-)

246 Bağlı Ortaklara Sermaye Taahhütleri Hs. (-)

247 Bağlı Ortaklıklar Sermaye Payları Değer Düşüklüğü Kar. (-)

249 Diğer Mali Duran Varlıklar Karşılığı Hs. (-)

257 Birikmiş Amortismanlar Hs. (-)


277 Birikmiş Amortismanlar Hs (-)

298 Stok Değer Düşüklüğü Karşılığı Hs. (-)





• Bu hesaplar aktifte bulunmaları durumunda pasifhesaplar gibi; pasifte bulunmaları durumunda iseaktif hesaplar gibi çalışırlar.



Dönen Varlıklar

• İşletmenin kasada ve bankada tuttuğu paralarlanormal koşullarda 1 yıl içinde ya da işletmeninnormal faaliyet dönemi içinde paraya çevrilmesi veyatüketilmesi öngörülen varlıklar, işletmenin dönenvarlıklarını oluşturur.



1.Dönen Varlıklar

10. Hazır Değerler11. Menkul Kıymetler12. Ticari Alacaklar13. Diğer Alacaklar15. Stoklar17. Yıllara Yaygın İnşaat ve Onarım Maliyetleri18. Gelecek Aylara Ait Giderler ve Gelir Tahakkukları19. Diğer Dönen Varlıklar

Dönen Varlıklar

• Duran varlıklar arasında yer aldığı halde nakdeçevrilmesi yada kullanılma süresi 1 yılın altınainen alacaklar, stoklar ve gelecek yıllara aitgiderler, duran varlık bölümünde yer alan hissesenedi ve tahvillerden satılmasına kararverilenler duran varlıklar bölümündekihesaplardan, dönen varlıklardaki ilgilihesaplarına aktarılır.



10 Hazır Değerler

• Hazır değerler, nakit olarak elde veya bankada bulunanpara ve para gibi kullanılan varlıklar ile istenildiğizaman paraya çevrilme olanağı olan varlıkları kapsar.

• İşletmenin sahip olduğu en likit varlıklardakideğişmelerin izlendiği hesap grubudur.

• Bu varlıklar ödemeler için “hazır” olan varlıklardır.

• Kasa ve banka mevcutları ile tahsil edilecek çekler, kredikartları slipleri, vadesi dolmuş menkul kıymet kuponlarıbu bölümü oluşturur.



10 Hazır Değerler

10. Hazır Değerler

Hesap Grubu

100 Kasa Hs.

101 Alınan Çekler Hs.

102 Bankalar Hs.

103 Verilen Çek ve Ödeme Emirleri Hs.(-)

108 Diğer Hazır Değerler Hs.

• Bu kapsama giren varlıkların muhasebeleştirilmesindeTekdüzen Hesap Planında 10 HAZIR DEĞERLERHesap Grubunda yer alan şu ana hesaplar kullanılır.

12KBUZEM


12.07.2017

3

100 Kasa Hesabı – Türk Lirası

BORÇ 100 KASA HESABI

100.01 TL Kasası

ALACAK

Tarih Açıklama Tutar Tarih Açıklama Tutar

D.Başı Para Mevcudu (-) Azalış

Artışlar (+) D.Sonu Para Mevcut

Borç Kalanı = Kasadaki Para Mevcudu

• İşletmenin her türlü iktisadi varlıklarının değerlemesinde temelölçübirimi,milliparaolanTL’dir.

• Nakitgirişveçıkışları100KasaHs.’indeizlenir.• Nakitgirişlerihesabınborcuna,çıkışlarıalacağayazılır.• Aktif karakterli bir hesap olduğundan, borç kalanı verir ve borç

kalanıkasadakimevcutparayıgösterir.

13KBUZEM



• Değerleme: TTK’ya göre kasa mevcudu bilanço gününde işletmeiçintaşıdığıdeğerledeğerlenir.

• VUK’a göre TL cinsinden kasa mevcudu itibari değerle(nominal) değerledeğerlenir.

• İtibari değer, her türlü senetler ile hisse senetleri ve tahvillerinüzerinde yazılı olan değerdir (VUK Md. 266). Kasa mevcudununtespit edilmesinde itibari değer kullanılır Literatürde nominaldeğeryada yazılıdeğerde denilmektedir.

• Envanter İşlemleri ve Kayıtları: Kasanın sayılması sonucundabulunan mevcut para ile Kasa Hs.’nın defter (borç kalanıkarşılaştırılır, arada bir fark varsa bu farkın nedenleri araştırılarakgereklidüzelmekayıtlarıyapılır.

14KBUZEM


Envanter İşlemleri

• 100 Kasa hesabıyla ilgili envanter işlemleri

– Kasa sayım eksik ve fazlalıklarının tespitinden oluşmaktadır.

– Yabancı paralı işlemleri



Sayım Fazla ve Noksanlığına İlişkin Envanter İşlemleri

• Türk lirası kasasının envanteri, sayımdan ibarettir. Kasasayılması sonucu bulunan fiili mevcut ile 100 KasaHesabının borç kalanı her zaman eşit olmaya bilir.

• Kasa sayım sonucu şu üç durumdan biri ile karşılaşılır:– Kasa Denkliği

– Kasa Noksanlığı

– Kasa Fazlalığı



KASA Envanter Sonucu

MİE < MDE

100 < 150(Kayıt) (Gerçek)

FAZLA

MİE = MDE100 = 100

(Kayıt) (Gerçek)

EŞİT

MİE > MDE150 > 100

(Kayıt) (Gerçek)

NOKSAN

nedeni belli ise:

tamamlama/

düzeltme kaydı

nedeni belli değil ise:

100 KASA 50,-

397 SAYIM VE TESELLÜM FAZLALARI 50,-

397

197 SAYIM VE TESELLÜM NOKSANLARI 50,-

100 KASA 50,-

197

nedeni belli değil ise:

17KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve

Araştırma Merkezi


1. Durum: Kasanın Denk Olması: Sayım sonucu bulunanpara mevcudu ile Kasa Hs.’nın borç kalanı birbirineeşitse kasa denktir. Bu durumda envanter kaydınagerek yoktur. Kasa Hs.’nın mevcudu gelecek yıladevredilir.

18KBUZEM


12.07.2017

4


2. Durum: Kasanın Noksan Olması: Sayım sonucu kasadabulunan para mevcudunun, Kasa Hs.’nın borçkalanından eksik olmasıdır. Farkın aynı günbulunamaması durumunda fark «197 Sayım TesellümNoksanları» Hesabının borcuna kayıt yapılır. Dönemsonunda farkın nedeni bulunamazsa bu fark 689 DiğerOlağan Gider ve Zararlar Hesabına aktarılarak kapatılır.

• Noksanlığın nedenleri: Ödeme kaydının noksan tutar üzerinden yapılması yada hiç

yapılmaması

Fazla para verilmesi

Noksan para alınması

Sorumlu tarafından kasadan para alınması

19KBUZEM


KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi

20

• 02.09.2016’de yapılan kasa sayımında 17.000 TL para mevcudusaptamıştır. Aynı tarih itibariyle kasa hesabının borç toplamı35.000TL, alacaktoplamı17.500TL’dir.

• Farkın nedeninin aynı gün yapılan kira gideri ödemesinin kayıtaltınaalınmamışolmasındankaynaklandığısaptanmıştır.

02.09.201. Borç Alacak

770 Genel Yönetim Giderleri HS. 500

100 Kasa Hs 500

Unutulan kaydın tamamlanması

Kasa Noksanlığı


21


• Farkın nedeninin aynı gün bulunamadığı varsayımı altındayapılacakkayıt:


197 Sayım ve Tesellüm Noksanlar Hs. 500

100 Kasa Hs 500

Noksanlığın geçici hesaba alınması

Kasa Noksanlığı


22


• Farkın nedeninin satıcılara yapılan 500 TL’lik ödemenin kaydınınunutulmasından kaynaklandığının 27.09.2016 tarihinde tespitedilmiştir.


320 Satıcılar Hs. 500



Kasa Noksanlığı


23


• Farkınnedeninindönemsonuitibariylebulunamamıştır.


689 Diğer Olağan Dışı Gider ve Zararlar Hs. 500


Noksanlığın nedeninin bulunamaması

Kasa Noksanlığı 100 Kasa Hesabı – Türk Lirası

3. Durum: Kasanın Fazla Olması: Sayım sonucu kasadabulunan para mevcudunun, Kasa Hs.’nın borç kalanındanfazla olmasıdır. Nedenin aynı gün bulunamaması halinde isefark 397 Sayım ve Tesellüm Fazlalıkları Hesabının alacağındaizlenir. Fazlalığın nedeninin bulunamaması durumundadönem sonunda bu fark 679 Diğer Olağan Dışı Gelir veKarlar Hesabına devredilir.– Fazlalığın nedenleri:

Ticari işlemler sırasında eksik bir ödeme yapılmış olması

Herhangi bir tahsil kaydının unutulmuş olması veya eksikyazılmış olması

Ticari işlemler sırasında para tahsilatının fazla yapılmış olması

Herhangi bir ödemenin fazla kaydedilmiş olması

24KBUZEM


12.07.2017

5


25

• 29.06..2016’de yapılan kasa sayımında 7.200 TL para mevcudusaptamıştır. Aynı tarih itibariyle kasa hesabının borç toplamı16.900TL, alacaktoplamı10.000TL’dir.

• Farkın nedeninin aynı gün tahsil edilen çekin kayıtlara alınmamışolmasındankaynaklandığıtespitedilmiştir.


100 Kasa Hs. 300

101 Alınan Çekler Hs. 300


Kasa Fazlalığı


26


• Farkınnedeniniaynıgüntespitedilememiştir.


100 Kasa Hs. 300

397 Sayım ve Tesellüm Fazlalıkları Hs. 300

Kasa fazlalığının tespit edilememeesi

Kasa Fazlalığı


27


• 15.07.2016’de farkın nedenin tahsil edilen çekin kayıtlaraalınmamışolmasındankaynaklandığıtespitedilmiştir.



101 Alınan Çekler Hs. 300

Kasa fazlalığının tespit edilmesi

Kasa Fazlalığı


28


• Farkınnedenidönemsonuitibariylebulunamamıştır.

31.12.2016 Borç Alacak


679 Diğer Olağan Dışı Gelir ve Karlar Hs. 300

Kasa fazlalığının nedenini bulunamaması

Kasa Fazlalığı

Yabancı Paralı İşlemler

• Alınan yabancı para muhasebenin temel kavramlarından«parayla ölçülme» kavramı gereği işlemin yapıldığıgünün alış kuru ile TL’ye çevrilerek muhasebeleştirilir.

• Kur farklarından kaynaklı olarak yabancı paranınyükselmesi sonucu ortaya çıkan kar 646 Kambiyo KarlarıHesabının alacağına, kurun düşmesi sonucu ortayaçıkan zarar ise 656 Kambiyo Zararları Hesabının borcunakaydedilir.

– Satış kuru > Alış kuru => Kar(Kambiyo Karları Hs.’ındaizlenir.)

– Satış kuru < Alış kuru => Zarar(Kambiyo Zararları Hs.’ındaizlenir.)



Kasa Yabancı Paralar

• Örnek: Serdemir işletmesi 12.06.201. tarihinde ABD’inde ikameteden müşterisi John Stone’a peşin 1.200 $ karşılığında mal satmıştır.O tarihte 1$ = 3,49 TL’dır. (Yurtdışına satılan mal ve hizmetkarşılığında alınan ve alınacak olan değer KDV kanunun 11/amaddesi gereğince katma değer vergisinden istisnadır).




100 Kasa Hs.100.02 $ Kasası 4.188 TL

4.188

601 Yurtdışı Satışlar Hs.1.200$ *3,49 TL = 4.188 TL

4.188

Mal Satış

12.07.2017

6


• Serdemir işletmesi 27.06.201. tarihinde 1$ = 3,61 TL dövizkuru üzerinden 300$ bozdurmuştur.




100 Kasa Hs.100.00 TL Kasası 1.083

1.083

100 Kasa Hs.100.02 $ Kasası 567646 Kambiyo Karları Hs.

1.047

36

300 $’ın satılması


• Serdemir işletmesi 27.06.201. tarihinde 1$ = 3,37 TL dövizkuru üzerinden 300$ bozdurmuştur.




100 Kasa Hs.100.00 TL Kasası 840

656 Kambiyo Zararları Hs.

1.011

36

100 Kasa Hs.100.02 $ Kasası 867

1.047

300 $’ın satılması


• İşletmenin kasasında 31.12.201. tarihinde ise 900 $bulunduğu tespit edilmiştir. 31.12.201. tarihinde 1$= 3.65TL’dir.




100 Kasa Hs.100.02 $ Kasası

144

646 Kambiyo Karları Hs.3.65 – 3,49 = 0,16*900$ = 144

144

Mevcut 900 $ değerlemesi


• İşletmenin kasasında 31.12.201. tarihinde ise 900 $bulunduğu tespit edilmiştir. 31.12.201. tarihinde 1$= 3,40TL’dir.




656 Kambiyo Zararları Hs.3,49 -3,40= 0,09 TL* 900$ = 81 TL

81

100 Kasa Hs.100.02 $ Kasası

81

Mevcut 900 $ değerlemesi

101 Alınan Çekler Hesabı

• Çek, bankalar tarafından çıkarılan ve hesap sahibinin bankadakihesabından dilediği kişilere ödeme yapmasına imkan veren birkambiyosenedidir.

• Bir vade taşımaması yani bir ödeme aracı olması çeki diğerkambiyosenetlerinden(poliçeve bonodan) farklıkılmaktadır.

• Çek Cirosu, çek üzerindeki alacak hakkının üçüncü bir kişiyedevredilmesidir.



101 Alınan Çekler Hs

• Bir çek’in çekilebilmesi için bankada çeki çeken kimsenin emrineayrılmışbirkarşılığınbulunmasıgerekir.

• Çektevadeyoktur.İbraz edildiğindeödenir.

• Çekkeşideedildiğiyerdeödenecekse10gün;

• Başkabirşehirdeyadaaynıkıtabiryerdeödenecekse1ay;

• Başkabirkıtadaödenecekse3ay içindetahsiledilmelidir.



12.07.2017

7


• İşletme 01.03.2016 tarihinde % 18 KDV hariç 40.000 TL tutarında malsatmış, KDV’sini peşin tahsil etmiş kalanı için de çek almıştır.




100 Kasa Hs.101 Alınan Çekler Hs.101.01 Portföydeki Çekler

7.20040.000

600 Yurtiçi Satışlar Hs.391 Hesaplanan KDV Hs.

40.000

7.200

Müşteriden çek alınması


• İşletme söz konusu çeki 10.03.2016’te tahsil ederek banka hesabınayatırmıştır.




102 Bankalar Hs. 40.000

101 Alınan Çekler Hs.101.01 Portföydeki Çekler

40.000

Çekin tahsil edilmesi


• İşletme % 18 KDV hariç 25.000 TL tutarında tamamıkredili mal satın almıştır.




153 Ticari Mallar Hs.191 İndirilecek KDV Hs.

25.0004.500

320 Satıcılar Hs. 29.500

Ticari Mal Satın Alınması


• İşletme satıcıya 29.500 TL’lik borcun karşılığında 4.500TL peşin ödeme yapılmış kalanı için de çek ciroedilmiştir.



…/03.2013 Borç Alacak


100 Kasa Hs.101 Alınan Çekler Hs.

4.500

25.000

Satıcıya Çek Ciro Edilmesi

Örnek Sorular

41

• İşletmenin satınaldığı maliçinfaturakarşılığında müşteriçekiciroetmesihalinde

I. 320Satıcılarhesabıalacaklı

II. 600YurtiçiSatışlarhesabıalacaklı

III. 101AlınanÇekler hesabıalacaklı

IV. 153TicariMallarhesabı borçlu

V. 391HesaplananKDV hesabıborçlu

• Kayıtlardahangilerihesaplarınkullanımıdoğrudur?

a) IveIV

b) IveV

c) IIveIV

d) IIIveIV

e) IIIveV


• Örnek: Serdemir işletmesi bilanço günü itibariyle yapmış olduğusayımda portföyünde 2.250 TL’lik çek olduğunu, 101 Alınan ÇeklerHs. bakiyesinin ise 1.500 TL olduğunu tespit etmiştir. Yapılanaraştırmada aradaki farkın müşteri Ahmet Sal’ın senetsiz borcunakarşılık verdiği çekten kaynaklandığı anlaşılmıştır.





750

120 Alıcılar Hs. 120.09 Ahmet Sal

750

Müşteriden çek alınması

12.07.2017

8


• Örnek: Serdemir işletmesi dönem sonunda portföyünde bulunançeklerin 1.200 TL’lik kısmının ileri tarihli çekler olduğunu tespitetmiştir.




121 Alacak Senetleri Hs. 121.05 Vadeli Çekler

1.200


1.200

Vadeli Çekleri Alacak Senetlerine Aktarılması

102 Banka Hs. (Mevduat Hs.)

• 102 Banka Hs. Aktif karakterli ana bir hesaptır. Çeşitlibankalarda açılan hesaplar için ayrıca yardımcı hs.larkullanır.

• Borç kalanı verir. Borç kalanı bankadaki mevduatıgösterir.

• Değerleme: bankadaki TL mevduat Mukayyet Değerle,yabancı paralar üzerinden mevduat Maliye Bakanlığıncailan edilen kurla değerlenir.

44KBUZEM


102 Banka Hs. (Mevduat Hs.)• Envanter işlemleri: Bankalara ilişkin envanter sırasında

“102 Banka Hs.”ile onun yardımcı hesapları mizanaracılığı ile karşılaştırılır ve uygunluk kontrolü yapılır.

• Bu kontrol sırasında aşağıdaki durumlar çıkabilir:

– Faiz Tahakkuku

– Yanlış hesaba kayıt

– Unutulmuş kayıt

– Eksik tutarlı kayıt

– Fazla tutarlı kayıt

45KBUZEM


102 Banka Hs. (Mevduat Hs.)• İşletme A Bankasında açtırdığı hesaba 120.000 TL

yatırmıştır.

…/…/201. Borç Alacak

102 Banka Hs. 102.01 A. Bankası

120.000

100 Kasa Hs. 120.000

Hesaba para yatırılması

46KBUZEM


102 Banka Hs. (Mevduat Hs.)• İşletme A Bankasındaki hesaptan 30.000 TL çekmiştir.


100 Kasa Hs. 30.000


30.000

Hesaptan para çekilmesi

47KBUZEM


102 Banka Hs. (Mevduat Hs.)• A bankasına verilen talimatla satıcı B’nin banka hesabına

40.000 TL aktarılması sağlanmıştır.




40.000

Hesaptan para çekilmesi

48KBUZEM


12.07.2017

9

102 Banka Hs. (Mevduat Hs.)• Faiz Tahakkuku: Bankalardaki ticari mevduat için

işletme lehine faiz tahakkuk etmiş olabilir.

• Banka, tahakkuk eden faiz gelirinden %15 Gelir Vergisikesintisi yaparak geri kalan tutarı işletmenin bankadakihesabına yatırır.

• Banka, işletmenin elde ettiği faiz gelirinden gelirvergisini “vergi sorumlusu” sıfatıyla ilgili vergi idaresineyatırır ve durumu bir dekontla ilgili işletmeye bildirir.

49KBUZEM


Ödenecek Gelir Vergisi = Nominal Faiz Geliri x Gelir Vergisi Oranı

Net Faiz Tutarı = Nominal Faiz Geliri x 1- Gelir Vergisi Oranı

102 Banka Hs. (Mevduat Hs.)• İşletme 01.04.2016’de 100.000 TL’lik 6 ay vadeli mevduat

hesabı açtırmıştır. İlgili tutar banka hesabındanaktarılmıştır. Faiz oranı % 12’dir.


102 Bankalar Hs.102 02 02 Vadeli Mevduat

100.000

102 Bankalar Hs. 102 02 01 Vadesiz Mevduat

100.000

Vadeli Mevduata Para Yatırılması

50KBUZEM



hesabı açtırmıştır. İlgili tutar banka hesabındanaktarılmıştır. Faiz oranı % 12’dir. Vade sonundayapılacak işlem ve kaydı gerçekleştiriniz.


102 Bankalar Hs.102 02 01 Vadesiz Mevduat

106.000

102 Bankalar Hs.102 02 02 Vadeli Mevduat642 Faiz Gelirleri Hs.

100.000

6.000

51KBUZEM


100.000 x 12 x 6Faiz tutarları = = 6.000 TL(6 aylık faiz geliri)

1.200


hesabı açtırmıştır. İlgili tutar banka hesabındanaktarılmıştır. Faiz oranı % 12’dir. % 15 Gelir Vergisi Kesintisi

yapıldıktan sonra vade sonunda yapılacak işlem ve kaydıgerçekleştiriniz.

52KBUZEM


100.000 x 12 x 6Faiz tutarları = = 6.000 TL(6 aylık faiz geliri)

1.200

Vergi Tutarı = 6.000 x 0,15 = 900 TL

Vergi Sonrası Net Tutar = 6.000 - 900 = 5.100 TL

102 Banka Hs. (Mevduat Hs.)• İşletme 01.04.2012’de 100.000 TL’lik 6 ay vadeli mevduat hesabı

açtırmıştır. İlgili tutar banka hesabından aktarılmıştır. Faiz oranı %12’dir. % 15 Gelir Vergisi Kesintisi yapıldıktan sonra vadesonunda yapılacak işlem ve kaydı gerçekleştiriniz.


102 Bankalar Hs.102 02 01 Vadesiz Mevduat193 Peşin Ödenen Vergi ve Fonlar Hs.

105.100

900

102 Bankalar Hs.102 02 02 Vadeli Mevduat642 Faiz Gelirleri Hs.

100.000

6.000

53KBUZEM


102 Banka Hs. (Mevduat Hs.)• İşletme 01.11.2016’da 100.000 TL’lik 1 yıl vadeli mevduat

hesabı açtırmıştır. Faiz oranı % 12’dir. 31.12.2016’dayapılacak işlem ve kaydı gerçekleştiriniz.


181 Gelir Tahakkukları Hs. 2.000

642 Faiz Gelirleri Hs. 2.000

2016 yılı için faiz tahakkuku

54KBUZEM


100.000 x 12 x 2Faiz tutarları = =2.000 TL(2 aylık faiz geliri)

1.200

12.07.2017

10

102 Banka Hs. (Mevduat Hs.)• İşletmenin bankaya 01.11.2016 tarihinde yatırdığı 100.000

TL’nin vadesi dolmuştur. Gelir vergisi stopajı %15 kabuledildiğinde vade sonundaki faiz tutarını hesaplayınız ve yevmiyekaydınıyapınız.

55KBUZEM


100.000 x 12 x 10Faiz tutarları = =10.000 TL(10 aylık faiz geliri)

1.200

12.000 TL x 0.15 = 1.800 TL Gelir Vergisi Kesintisi


102 Bankalar Hs.193 Peşin Ödenen Vergi ve Fonlar Hs.

10.2001.800

181 Gelir Tahakkukları Hs.642 Faiz Gelirleri Hs.

2.000

10.000

Mevduat faizinin tahsil edilmesi

102 Banka Hs. (Mevduat Hs.)• Yanlışhesaba kayıt:Yanlışhesabakayıt yapıldığındayanlışhesap

ismiters tarafaatılırve kapatılır,karşısınadoğruismiyazılır.

• Örnek: Serdemir işlemesinin Akbank’taki mevduat hs. yatırdığı2.750 TL’nin yanlışlıkla İş Bankası’ndaki mevduat hesabınakaydedildiğianlaşılmıştır.

31/12/201. Borç Alacak

102 Banka Hs. 102.01 Akbank

2.750

102 Banka Hs. 102.02 İş Bankası

2.750

Düzeltme işlemi

56KBUZEM


102 Banka Hs. (Mevduat Hs.)• Unutulan Kayıt: Unutulan kayıt tespit edildiğinde, sanki işlem o

angerçekleşiyormuşgibikaydaalınır.

• Örnek: Serdemir işlemesinin Akbank’taki Hs.’na yatırılan750’TL’ninkaydınınunutulduğutespitedilmiştir.


102 Banka Hs. 102.01 Akbank

750

100 Kasa Hs.100.00 TL Kasası

750

Düzeltme işlemi

57KBUZEM


102 Banka Hs. (Mevduat Hs.)• Eksik Tutarlı Kayıt: Eksik tutar yazıldığı anlaşıldığında aradaki

fark kadaraynıkayıtyapılır.

• Örnek: Serdemir işletmesinin İş Bankası Hs.’na yatırılan 500 TLyatırılmış iken kayıtlara 400 TL olarak kaydedildiği tespitedilmiştir.


102 Banka Hs. 102.02 İş bank

100


100

Düzeltme işlemi

58KBUZEM


102 Banka Hs. (Mevduat Hs.)• Fazla Tutarlı Kayıt: Fazla tutar yazıldığı anlaşıldığında aradaki

fark kadarterskayıtyapılır.

• Örnek: Serdemir işletmesinin Halk Bankası Hs.’na yatırılan 250TL yatırılmış iken kayıtlara 350 TL olarak kaydedildiği tespitedilmiştir.



100

102 Banka Hs. 102.03 Halk Bankası

100

Düzeltme işlemi

59KBUZEM



• İşletmenin üçüncü kişilere, bankalardan çekle veya ödeme emri ileyapacağı ödemelerin izlendiği hesaptır.

• TL üzerinden düzenlenen çekler, muhasebedeki kayıtlı değerleriile(mukayyet değer), yabancı paralar üzerinden düzenlenen çeklerMaliye Bakanlığınca yayınlanan döviz alış kuru(borsa rayici) iledüzenlenir.

• Vadeli olarak düzenlenen(keşide edilen) çekler için dönem sonuitibariylereeskont hesaplanmalıdır. Hesaplanan reeskont tutarı ise vergi mevzuatıaçısından gider kabul edilmeyeceği için, kanunen kabul edilmeyengiderlerde izleneceğide dikkate alınmalıdır.

• Yıl sonu itibariyle 103 Verilen Çekler ve Ödeme Emirleri hesabınınbakiyesi 321Borç SenetleriHesabınaaktarılır.

60KBUZEM


12.07.2017

11

103 Verilen Çekler ve Ödeme Emirleri Hs.(-)

• İşletme 01.05.2016’de A işletmesinden % 18 KDV dahil 354 TLtutarındamalalmışkarşılığındaçekkeşideetmiştir.




153 Ticari Mallar Hs.191 İndirilecek KDV Hs.

30054

103 Verilen Çek ve Ödeme Emirleri Hs.(-) 354

Ticari Mal Satın Alınması

103 Verilen Çekler ve Ödeme Emirleri Hs.(-)

• İşletme 01.05.2016’de A işletmesinden % 18 KDV dahil 354 TLtutarında mal almış karşılığında çek keşide etmiştir. Çek bedelibankahesabındanödenmiştir.




103 Verilen Çek ve Ödeme Emirleri Hs.(-) 354

102 Bankalar Hs. 354

Çek’in bankadan ödenmesi

Örnek Sorular

63

• İşletme tarafından düzenlenen bir çekin tahsil edildiği, bankadangönderilendekonttan anlaşılmıştır.

• Buna göre yapılması gereken kayıtta aşağıdaki hesaplardanhangisininkullanımıdoğrudur?a) 100KasaHs. Borçlu

b) 102BankalarHs. Borçlu

c) 101AlınanÇekler Hs.Alacaklı

d) 103Verilen Çekve Ödeme EmirleriHs.Borçlu

e) 101AlınanÇekler Hs.Borçlu


• Serdemir işletmesi dönem sonunda 103 Verilen Çekler Hesabınınbakiyesinin 4.500 TL olduğunu ve bu çeklerin ileri tarihli çeklerolduğunutespitetmiştir.


103 Verilen Çekler ve Ödeme Emirleri Hs.(-)103.02 Verilen Vadeli Çekler

4.500

321 Borç Senetleri Hs.321.05 Verilen Vadeli Çekler

4.500

Vadeli Verilen Çeklerin Borç Senetlerine Aktarılması

64KBUZEM


108 Diğer Hazır Değerler Hs.• Diğerhazırdeğerler içinde nakit para,çeklerve bankadaki paralar

dışında kalan diğer hazır değerler yer alır. Bu hazır değerlerin enönemlilerişunlardır:– Henüz bedeli tahsil edilmemiş ancak vadesi gelmiş menkul

kıymet kuponları(hisse senedi kar payı kuponları, tahvil faizkuponları)

– Pullar(PostaPullar,DamgaPulları)– Tahsiledilecekhavaleler– Henüzişletmeyeulaşmamışyoldakiparalar,

65KBUZEM


108 Diğer Hazır Değerler Hs.• Öncelikle, bu değerler ile ilgili sayım fazlalığı yada noksanlığı

çıkıp çıkmadığına bakılır. Fazla yada noksanlık mevcutsa bununnedeniaraştırılırvedüzeltilmeyeçalışılır.

• Diğer hazır değerler kalemleri mukayyet değerle değerlenir.Dövizli kıymetlerde mukayyet bedel, efektif alış kuru ileyapılacakkurdeğerlemesisonuçlarınagöredüzeltilir.

66KBUZEM


12.07.2017

12

108 Diğer Hazır Değerler Hs.• M işletmesi, Y işletmesinin bir miktar hissesini elinde

bulundurmaktadır. Y İşletmesi geçen yılki karınıdağıtmış M işletmesinin hissesine düşen 12.000 TL karpayı düşmüştür. İlgili işlemi muhasebeleştiriniz.


108 Diğer Hazır Değerler Hs. 12.000

640 İştirakten Temettü Gelirleri Hs. 12.000

Kar payının tahakkuk ettirilmesi

67KBUZEM


108 Diğer Hazır Değerler Hs.• M işletmesi, Y işletmesinin bir miktar hissesini elinde

bulundurmaktadır. Y İşletmesi geçen yılki karınıdağıtmış M işletmesinin hissesine düşen 12.000 TL karpayı düşmüştür. İlgili tutar bankadaki hesabaaktarılmıştır. kaydını yapınız.


102 Bankalar Hs. 12.000

108 Diğer Hazır Değerler Hs. 12.000

Kar payının tahakkuk ettirilmesi

68KBUZEM


108 Diğer Hazır Değerler Hs.• Serdemir işletmesi, satış mağazasından kredi kartı ile

KDV dahil 3.540 TL’lik satış yaptığı saptanmıştır.


108 Diğer Hazır Değerler Hs.108.01 Kredi Kartı Slipleri

3.540

600 Yurtiçi Satışlar Hs.391 Hesaplanan Kdv Hs.

3.000

540

Kredi Kartı ile Satış

69KBUZEM


108 Diğer Hazır Değerler Hs.• Serdemir işletmesi, satış mağazasından kredi kartı ile

KDV dahil 3.540 TL’lik satış yaptığı saptanmıştır. (Bankabu tutarı 40 gün sonra hesaba geçecektir.)


127 Diğer Ticari Alacaklar Hs.127.03. Kredi Kartı Slipleri

3.450

600 Yurtiçi Satışlar Hs.391 Hesaplanan KDV Hs.

3.000

450

Kredi Kartı ile Satış

70KBUZEM


108 Diğer Hazır Değerler Hs. • İşletme 6 ayda bir faiz ödemeli % 20 faiz oranlı ve 1.000

TL nominal değerli özel kesim tahviline ait kupon tahsiledilmek üzere kesilmiştir. Faiz tutarını hesaplayaraktahakkuk kaydını yapınız. Gelir vergisi kesintisi % 10’dur.


108 Diğer Hazır Değerler Hs.193 Peşin Ödenen Vergi ve Fonlar Hs.

9010

642 Faiz Gelirleri Hs. 100

71KBUZEM


1.000 x 20 x 6Faiz tutarları = = 100 TL

1.200

108 Diğer Hazır Değerler Hs. • İşletme 6 ayda bir faiz ödemeli % 20 faiz oranlı ve 1.000

TL nominal değerli özel kesim tahviline ait kupon tahsiledilmek üzere kesilmiştir. Kupon, işletme adına bankatarafından tahsil edilmiştir, kaydını yapınız.


102 Bankalar Hs. 90

108 Diğer Hazır Değerler Hs. 90

72KBUZEM


1.000 x 20 x 6Faiz tutarları = = 100 TL

1.200

12.07.2017

13

Örnek Sorular

73

• İşletmenin cüzdanında bulunan Devlet tahvillerinin tahsil edilecekkuponlarıhangihesapta vene şekildeizlenmelidir?a) 645MenkulKıymetSatışKarlarıHs. –Alacaklı

b) 649Diğer OlağanGelir veKarlar–Alacaklı

c) 112KamuKesimiTahvilSenetveBonolarHs. -Borçlu

d) 108Diğer HazırDeğerler Hs. -Alacaklı

e) 642FaizGelirleri -Alacaklı

Kaynakça

• Nalan AKDOĞAN, Orhan SEVİLENGÜL, Tek Düzen Muhasebe Sistemi Uygulaması, Gazi Kitapevi, Ankara.

• Orhan Sevilengül, Genel Muhasebe, Gazi Kitapevi, Ankara, 2011.

• Orhan Sevilengül, Çözümlü Muhasebe Problemleri, Gazi Kitapevi, Ankara, 2011.

• Abdullah Karakaya, Genel Muhasebe Ders Notları, Safranbolu, 2002.

• Ahmet Vecdi CAN/ Sakarya Üniversitesi İİBF İşletme Bölümü Ders Notları

• Nalan AKDOĞAN, Nejat TENKER, Finansal Tablolar ve Mali Analiz Teknikleri, Gazi Kitapevi.

• CEMALCILAR, Ö., "Muhasebenin amaçlarına Ulaşmada Muhasebenin Kuramsal Yapısına Bağlılığın Gereği ve Önemi", Muhasebe ve Denetime Bakış, Ocak 2003.

• 8 No’lu TMS- Maddi, Maddi Olmayan Duran Varlıklar ile Özel Tükenmeye Tabi Varlıklar

• IASC, International Accounting Standards Committee, International Accounting Standards 1999, London, 1999.



Teşekkür Ederim

Sağlıklı ve mutlu bir hafta geçirmeniz temennisiyle, iyi

çalışmalar dilerim…



Documents

ISL203 ENVANTER VE BİLANÇOweb.karabuk.edu.tr/muratyildirim/H3_ISL203Y.pdf12.07.2017 1 KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi ISL203 ENVANTER