63
Małgorzata Czernielewska- Rutkowska

Instytucje Unii Europejskiej i proces podejmowania decyzji w UE

  • Upload
    dotty

  • View
    62

  • Download
    0

Embed Size (px)

DESCRIPTION

Instytucje Unii Europejskiej i proces podejmowania decyzji w UE. Małgorzata Czernielewska-Rutkowska. Instytucje Europejskie. Organy główne Rada Europejska --------------------------------------------- Rada (Ministrów) Unii Europejskiej Komisja Europejska Parlament Europejski - PowerPoint PPT Presentation

Citation preview

Page 1: Instytucje Unii Europejskiej  i proces podejmowania decyzji w UE

Małgorzata Czernielewska-Rutkowska

Page 2: Instytucje Unii Europejskiej  i proces podejmowania decyzji w UE

Instytucje Europejskie

Organy główne

• Rada Europejska---------------------------------------------• Rada (Ministrów) Unii Europejskiej • Komisja Europejska• Parlament Europejski• Europejski Trybunał Sprawiedliwości i

Sąd Pierwszej Instancji• Trybunał Obrachunkowy (Audytorów)

Page 3: Instytucje Unii Europejskiej  i proces podejmowania decyzji w UE

Instytucje Europejskie

Inne instytucje

• Komitet Ekonomiczno-Społeczny• Komitet Regionów• Europejski Bank Centralny i Europejski

System Banków Centralnych• Europejski Bank Inwestycyjny

• inne wyspecjalizowane agendy i jednostki

Page 4: Instytucje Unii Europejskiej  i proces podejmowania decyzji w UE

Wspólnota Europejska:- unia celna- polityka rolna- polityka strukturalna- polityka handlowa- obywatelstwo europejskie- edukacja i kultura- sieci transeuropejskie- ochrona konsumenta- zdrowie- polityka społeczna- badania i rozwój- polityka azylowa- ochrona granic i polityka

imigracyjnaEWWiSEURATOM

Polityka zagraniczna:-współpraca, wspólnestanowiska i działania- operacje pokojowe- prawa człowieka- demokracja- pomoc państwom trzecim

Polityka obronna:- dorobek UZE- rozbrojenie- aspekty finansowe polityki

obronnej- działania długofalowe:

stworzenie ram dlaeuropejskiej strefybezpieczeństwa

- współpraca pomiędzy władzamisądowniczymi w zakresie sprawcywilnych i karnych

- współpraca policji- zwalczanie rasizmu i ksenofobii- zwalczanie handlu narkotykami i

bronią- walka z przestępczością

zorganizowaną- zwalczanie terroryzmu- zwalczanie aktów przemocy

wobec nieletnich i walka zhandlem ludźmi

Unia Europejska

Filar IWspólnoty Europejskie

Filar IIWPZB

Filar IIIWymiar sprawiedliwości i sprawy wewnętrzne

Page 5: Instytucje Unii Europejskiej  i proces podejmowania decyzji w UE

Rada Europejska (European Council)

Pierwotnie nieformalne forum wymiany poglądów głów państw i szefów rządów państw członkowskich

Wykształciła się pod wpływem realnych potrzeb, w toku funkcjonowania Wspólnot

Decyzję w sprawie sformalizowania spotkań RE podjęto na Szczycie w Paryżu (1974), jednakże bez zapisu traktatowego formalnie powołującego tę instytucję

Page 6: Instytucje Unii Europejskiej  i proces podejmowania decyzji w UE

Rada Europejska

Po raz pierwszy formalnie podstawy prawne jej funkcjonowania określono w Jednolitym Akcie Europejskim

Wiodąca rola Rady Europejskiej została określona przez Traktat z Maastricht 1992.

Page 7: Instytucje Unii Europejskiej  i proces podejmowania decyzji w UE

Rada Europejska

Artykuł 4/Tytuł I/Traktat o Unii Europejskiej

W skład Rady Europejskiej wchodzą:

głowy państw lub szefowie rządów państw członkowskich

Przewodniczący Komisji Europejskiejjeden członek Komisji Europejskiej

Page 8: Instytucje Unii Europejskiej  i proces podejmowania decyzji w UE

Rada Europejska

Artykuł 4/Tytuł I/Traktat o Unii Europejskiej

Zadania i obowiązki Rady Europejskiej:

„Rada Europejska nadaje Unii impuls niezbędny dla jej dalszego rozwoju i

określa ogólne wytyczne odnośnie jej polityki”

Page 9: Instytucje Unii Europejskiej  i proces podejmowania decyzji w UE

Rada Europejska

Artykuł 4/Tytuł I/Traktat o Unii Europejskiej

Zadania i obowiązki Rady Europejskiej cd.:

„Rada Europejska składa Parlamentowi Europejskiemu sprawozdanie po

każdym swoim posiedzeniu i roczne pisemne sprawozdanie o postępie

osiągniętym przez Unię”

Page 10: Instytucje Unii Europejskiej  i proces podejmowania decyzji w UE

Rada Europejska

Rada Europejska obraduje co najmniej dwa razy w roku (zapis traktatowy - TUE), zazwyczaj na dwudniowych sesjach

Po każdym posiedzeniu Rada Europejska składa sprawozdanie Parlamentowi Europejskiemu; corocznie składa też roczne sprawozdanie z postępu osiągniętego przez Unię.

Page 11: Instytucje Unii Europejskiej  i proces podejmowania decyzji w UE

Rada Europejska

Jakkolwiek z formalnego punktu widzenia

decyzje Rady Europejskiej nie mają

charakteru wiążącego, niemniej jednak

najwyższa ranga ich członków stanowi o tym,

iż podejmowane przez tę instytucję decyzje

stają się podstawą do uchwalania wiążących

aktów prawnych (soft law).

Page 12: Instytucje Unii Europejskiej  i proces podejmowania decyzji w UE

Rada Europejska

Decyzje Rady Europejskiej w formie tzw.

Konkluzji Prezydencji z odbytego szczytu z

zasady nie są kwestionowane przez instytucje

wspólnotowe (Rada i Komisja) odpowiedzialne

za realizację tych postanowień w formie

wiążących aktów prawnych.

Page 13: Instytucje Unii Europejskiej  i proces podejmowania decyzji w UE

Rada Unii Europejskiej (Council of the European Union)

organ międzyrządowy - główny główny organ decyzyjnyorgan decyzyjny w Unii Europejskiej

w skład wchodzą ministrowieministrowie delegowani przez poszczególne państwa członkowskie według kompetencji branżowych

Page 14: Instytucje Unii Europejskiej  i proces podejmowania decyzji w UE

Rada Unii Europejskiej

Ze względu na jej skład na forum Rady UE reprezentowane są narodowe interesy państw członkowskich.

Rola Rady UE jako strażnika suwerenności państw członkowskich jest szczególnie widoczna w dziedzinach, w których obowiązuje zasada głosowania jednomyślnego.

Page 15: Instytucje Unii Europejskiej  i proces podejmowania decyzji w UE

Rada Unii Europejskiej

W zależności od dyskutowanej problematyki obraduje jako:

Rada ds. OgólnychRada ds. Ogólnych (w składzie ministrów spraw zagranicznych)

Rada w składach branżowychRada w składach branżowych (np. transport, rybołówstwo, ochrona środowiska, itd.)

Page 16: Instytucje Unii Europejskiej  i proces podejmowania decyzji w UE

Rada Unii Europejskiej

Spotkania w zakresie spraw najważniejszych dla funkcjonowania UE (Rada ds. ogólnych, ds. gospodarki i finansów oraz Rada ds. rolnictwa) odbywają się co miesiąc, pozostałe - zgodnie z ustalonym przez Radę harmonogramem - nie rzadziej niż raz w roku.

Page 17: Instytucje Unii Europejskiej  i proces podejmowania decyzji w UE

Rada Unii Europejskiej

Bieżące prace Rady prowadzi COREPERCOREPER - Komitet Stałych Przedstawicieli.

COREPER prowadzi bieżące prace Rady, wypracowuje niezbędne kompromisy, przygotowuje sprawy do dyskusji i podjęcia decyzji na forum Rady Unii Europejskiej.

Page 18: Instytucje Unii Europejskiej  i proces podejmowania decyzji w UE

Rada Unii Europejskiej

COPERER IICOPERER II - w randze Ambasadorów (odpowiadający Radzie ds. Ogólnych oraz gospodarki i finansów)

COREPER ICOREPER I - w randze zastępców Ambasadorów

SPECJALNY KOMITET ds. RolnictwaSPECJALNY KOMITET ds. Rolnictwa

Page 19: Instytucje Unii Europejskiej  i proces podejmowania decyzji w UE

Rada Unii Europejskiej

propozycje legislacyjne KE grupy i komitety robocze COREPER

Kwestie „A”Kwestie „A” (co do których uzyskano zgodę na poziomie COREPER-u) zostają tylko formalnie przegłosowane w Radzie

Kwestie „B”Kwestie „B” - podlegają debacie na forum Rady

Page 20: Instytucje Unii Europejskiej  i proces podejmowania decyzji w UE

Rada Unii Europejskiej

Systemy głosowania w Radzie UE:

- jednomyślnie

- większością kwalifikowaną

- zwykłą większością (w zakresie spraw proceduralnych)

Page 21: Instytucje Unii Europejskiej  i proces podejmowania decyzji w UE

Rada Unii Europejskiej

Większość kwalifikowana dla EU-25 w - podział głosówpo 1 listopada 2004 w oparciu o Traktat Nicejski

(w okresie obowiązywania Traktatu Nicejskiego – możliwe zmiany w związku z propozycjami Konwentu)

Francja, Wielka Brytania, Niemcy, Włochy - 29

Hiszpania, Polska - 27 Holandia - 13Belgia, Czechy, Grecja, Portugalia, Węgry - 12Austria, Szwecja - 10Dania, Finlandia, Irlandia, Litwa, Łotwa, Słowacja

-7Łotwa, Słowenia, Estonia, Cypr, Luksemburg - 4 Malta - 3

Razem: 321321

Page 22: Instytucje Unii Europejskiej  i proces podejmowania decyzji w UE

Rada Unii Europejskiej

Większość kwalifikowana (EU-25) wynosi (po

1 listopada 2004):

- 232 głosy (przy głosowaniu na wniosek Komisji)

- 232 głosy (większość 2/3) w innych sytuacjach

Na wniosek państwa członkowskiego niezbędne może być sprawdzenie, czy państwa, których głosy decydują o większości kwalifikowanej stanowią jednocześnie 62% ogółu ludności UE.

Page 23: Instytucje Unii Europejskiej  i proces podejmowania decyzji w UE

Rada Unii Europejskiej

PrezydencjaPrezydencja - rotacyjne przewodnictwo w Radzie

Zmienia się co pół roku w systemie rotacyjnym, zgodnie z przyjętym przez Radę kalendarzem.

Reguła „trojki” (w obecnym systemie zastąpiona koordynacyjną funkcją Sekretarza Generalnego Rady) - mająca zapewnić większą spójność działań Unii w dłuższych niż 6-cio miesięcznych okresach.

Page 24: Instytucje Unii Europejskiej  i proces podejmowania decyzji w UE

Rada Unii Europejskiej

Rola państwa-przewodniczącego

1. Zwoływanie oficjalnych i nieoficjalnych spotkań2. Przewodniczenie wszystkim posiedzeniom

Rady (na wszystkich szczeblach)3. Organizacja jednego lub więcej spotkań Rady

Europejskiej na swoim terytorium4. Rola rzecznika prasowego Rady wewnątrz i na

zewnątrz UE5. Rola głównego pośrednika między aktorami

systemu UE (Komisja, Parlament i inne organy)

Page 25: Instytucje Unii Europejskiej  i proces podejmowania decyzji w UE

Rada Unii Europejskiej

Rola państwa przewodniczącego c.d.

6. Zarządzanie Wspólną Polityką Zagraniczną i Bezpieczeństwa w ścisłej współpracy z Wysokim Przedstawicielem ds. WZPB

7. Zapewnienie realizacji i legalności działań UE

8. Rola mediatora pomiędzy państwami członkowskimi w procesie negocjacji w ramach Rady

Page 26: Instytucje Unii Europejskiej  i proces podejmowania decyzji w UE

Rada Unii Europejskiej

Kolejność prezydencji do roku 2006

2002 - Hiszpania, Dania2003 - Grecja, Włochy2004 - Irlandia, Holandia2005 - Luksemburg, Wielka Brytania2006 - Austria, Finlandia

Page 27: Instytucje Unii Europejskiej  i proces podejmowania decyzji w UE

Rada Unii Europejskiej

Funkcje Rady Unii Europejskiej:

1. Podejmowanie decyzji i uchwalanie wspólnotowych aktów prawnych - naczelny organ ustawodawczy UE (także we współpracy z PE)

2. Koordynacja ogólnej polityki państw członkowskich

3. Zawieranie umów z państwami trzecim (we współpracy z PE) oraz udzielanie Komisji mandatu do prowadzenia negocjacji

Page 28: Instytucje Unii Europejskiej  i proces podejmowania decyzji w UE

Rada Unii Europejskiej

Funkcje Rady Unii Europejskiej:

4. Przekazywanie Komisji prawa i obowiązku realizacji postanowień uchwalonych aktów prawnych

Jakkolwiek formalnie prawo inicjatywy ustawodawczej przysługuje jedynie Komisji - jednak na mocy Artykułu 208 TWE Rada może zażądać od Komisji przeprowadzenia zgodnie ze stanowiskiem Rady wszelkich pożądanych działań wraz z przedłożeniem odpowiednich propozycji aktów prawnych

Page 29: Instytucje Unii Europejskiej  i proces podejmowania decyzji w UE

Komisja Europejska (European Commission)

25 KomisarzyPrzewodniczący2 Wiceprzewodniczących

Page 30: Instytucje Unii Europejskiej  i proces podejmowania decyzji w UE

Komisja Europejska

Po rozszerzeniu - zgodnie z traktatem - Komisja liczyć będzie przynajmniej po jednym obywatelu z każdego państwa członkowskiego

W chwili osiągnięcia przez Unię 27 członków, liczba Komisarzy będzie mniejsza niż liczba państw członkowskich. Decyzję o rotacyjnym powoływaniu Komisarzy - zgodnie z zasadą równości - podejmie Rada w głosowaniu jednomyślnym.

Page 31: Instytucje Unii Europejskiej  i proces podejmowania decyzji w UE

Komisja Europejska – tryb powoływania

Rada - w składzie - szefów państw i rządów - nominuje - większością kwalifikowaną - osobę którą zamierzają powołać na stanowisko Przewodniczącego Komisji, nominacja jest zatwierdzana przez PE.

Rada, działając kwalifikowaną większością i w porozumieniu z PE przyjmuje listę pozostałych kandydatów na Komisarzy (wyznaczonych przez rządy państw członkowskich).

Page 32: Instytucje Unii Europejskiej  i proces podejmowania decyzji w UE

Komisja Europejska - tryb powoływania

Nominowani w ten sposób Przewodniczący

i pozostali członkowie Komisji podlegają

zatwierdzeniu przez PE, potem zaś formalnie

mianowani przez Radę kwalifikowaną większością

głosów.

Komisja działa pod politycznym kierownictwem Przewodniczącego, który podejmuje decyzję o jej organizacji wewnętrznej i podziale zakresu obowiązków w trakcie trwania kadencji.

Page 33: Instytucje Unii Europejskiej  i proces podejmowania decyzji w UE

Komisja Europejska

Komisja Europejska jest organem ponadnarodowym. W odróżnieniu od członków Rady, Komisarze nie reprezentują interesów krajów pochodzenia, zachowując formalnie pełną niezależność.

W odróżnieniu od Rady, na forum której reprezentowane są interesy narodowe państw członkowskich, Komisja reprezentuje interesy wspólnoty i Unii jako całości.

Page 34: Instytucje Unii Europejskiej  i proces podejmowania decyzji w UE

Komisja Europejska

Komisarze mają zakaz zwracania się do swoich rządów o jakiekolwiek instrukcje, czy wytyczne, zaś państwa członkowskie zobowiązują się respektować tę zasadę i nie wywierać żadnych nacisków na Komisarzy w trakcie trwania ich mandatu.

W trakcie trwania mandatu Komisarze nie mogą prowadzić żadnej działalności zawodowej (nawet nieodpłatnie), zaś po zakończeniu (odnawialnej 5 letniej) kadencji zobowiązani są do ostrożnego obejmowania pewnych stanowisk po zakończeniu kadencji.

Page 35: Instytucje Unii Europejskiej  i proces podejmowania decyzji w UE

Komisja Europejska

Funkcje Komisji Europejskiej:

- Czuwanie nad ścisłym przestrzeganiem prawa wspólnotowego przez organy UE, państwa członkowskiego oraz ich podmioty - rola „strażnika Traktatów”„strażnika Traktatów”

- realizacja polityki wspólnotowej na podstawie aktów prawnych wydanych przez Radę - funkcja organu wykonawczego

- funkcje wykonawcze w zakresie realizacji budżetu oraz zarządzenie podstawowymi funduszami UE

Page 36: Instytucje Unii Europejskiej  i proces podejmowania decyzji w UE

Komisja Europejska

Funkcje Komisji Europejskiej:

- wyłączne prawo inicjatywy ustawodawczej (w filarze I)

- reprezentowania Wspólnot i Unii w organizacjach międzynarodowych i państwach trzecich

- negocjowanie w imieniu Wspólnot umów handlowych, umów stowarzyszeniowych oraz rola pośrednika w negocjacjach akcesyjnych

- nadzór nad wykonywaniem orzeczeń Trybunału Sprawiedliwości

Page 37: Instytucje Unii Europejskiej  i proces podejmowania decyzji w UE

Parlament Europejski (European Parliament)

Obecnie: 732732 deputowanych wybieranych w wyborach powszechnych na pięcioletnią kadencję.

Pierwsze wybory bezpośrednie do PE - 1979. Możliwość dzielenia mandatu w PE z mandatem

w parlamencie narodowym Wybory do PE odbywają się w państwach

członkowskich zgodnie z krajowymi ordynacjami wyborczymi (od wielu lat trwają prace na jednolitą ordynacją wyborczą)

w PE działa 17 stałych komisji parlamentarnych zajmowanie miejsc w izbie wg. klucza politycznego nie

zaś narodowego

Page 38: Instytucje Unii Europejskiej  i proces podejmowania decyzji w UE

Parlament Europejski (European Parliment)

Podział mandatów w PE kadencji 2004-2009

Niemcy - 99Wielka Brytania, Włochy, Francja - 78Hiszpania, Polska - 54Holandia - 27Belgia, Grecja, Portugalia, Czechy, Węgry - 24Szwecja - 19Austria - 18Dania, Finlandia, Słowacja - 14Irlandia, Litwa - 13Łotwa - 9Słowenia - 7Luksemburg, Cypr, Estonia - 6Malta - 5

Page 39: Instytucje Unii Europejskiej  i proces podejmowania decyzji w UE

Parlament Europejski

Grupy polityczne w PE kadencji 2004-2009

- Grupa Europejskiej Partii Obywatelskiej i Europejscy Demokraci (PPE-DE) - 268

- Grupa Partii Socjalistów Europejskich (PSE) - 202- Grupa Partii Liberalnych, Demokratycznych i

Reformatorskich (ALDE) - 88- Grupa Partii Zielonych i Wolny Sojusz Europejski

(Verts/ALE) - 42- Wolne Stowarzyszenie Europejskie, Zielona Lewica

Nordycka (GUE/NGL) - 41- Grupa Niezależność/ Demokracja (IND/DEM) - 36- Unia dla Europy Narodów (UEN) - 27- 28 deputowanych niezrzeszonych

Page 40: Instytucje Unii Europejskiej  i proces podejmowania decyzji w UE

Parlament Europejski - po rozszerzeniu

Zgodnie z protokołem do Traktatu Nicejskiego ostateczna

liczba deputowanych do PE nie przekroczy 732732

Protokół ten określił także podział mandatów dla EU-27Zgodnie z protokołem: PolskaPolska - 50 mandatów50 mandatów

Zmodyfikowany rozkład miejsc dla EU-25 - Polsce Polsce przyznano 54 mandatyprzyznano 54 mandaty

Do czasu ukonstytuowania się PE kadencji 2004-2009 deputowani z nowych krajów będą delegowani z parlamentów narodowych

Page 41: Instytucje Unii Europejskiej  i proces podejmowania decyzji w UE

Parlament Europejski – funkcje i uprawnienia

- Udział w procesie podejmowania decyzji (procedura konsultacji, współpracy instytucjonalnej, współdecydowania oraz zgody)

- Zatwierdzanie składu Komisji Europejskiej oraz prawo uchwalania wotum nieufności

- Udział w uchwalaniu budżetu wspólnotowego

Page 42: Instytucje Unii Europejskiej  i proces podejmowania decyzji w UE

Parlament Europejski – funkcje i uprawnienia

- Prawo powoływania na 5 letnią kadencję Rzecznika Praw Obywatelskich (European Ombudsman)

- Możliwość uchwalania rezolucji i deklaracji

- Zgodnie z Art. 192 TWE, możliwość zwracania się do Komisji o przedłożenie projektów aktów prawnych, które zdaniem PE niezbędne są dla właściwego wykonywania postanowień traktatów

- Prawo zadawania pytań Radzie i Komisji

- Prawo ustanowienia komisji śledczych

Page 43: Instytucje Unii Europejskiej  i proces podejmowania decyzji w UE

Parlament Europejski

Ewolucja pod względem ilościowym, jak i jakościowym:

Od Zgromadzenia Parlamentarnego EWWiS (78 deputowanych) do Parlamentu Europejskiego (732 deputowanych) – nazwa PE od marca 1962 r.

Od organu o kompetencjach niemal wyłącznie doradczych do JAE - do realnego prawa weta w procedurze współdecydowania; kluczowa rola w podejmowaniu decyzji o rozszerzeniu (procedura zgody)

Page 44: Instytucje Unii Europejskiej  i proces podejmowania decyzji w UE

Organy wymiaru sprawiedliwości

Zgodnie z Traktatem o WE Trybunał

Sprawiedliwości i Sąd Pierwszej

Instancji, każdy w zakresie swojej

właściwości, czuwają nad poszanowaniem

prawa i wykładni

i stosowaniu Traktatu.

Page 45: Instytucje Unii Europejskiej  i proces podejmowania decyzji w UE

Organy wymiaru sprawiedliwości

ETS powołany jako wspólna instytucja trzech Wspólnot już w 1957 r.

Sąd Pierwszej Instancji - utworzony w 1989 r.

Na mocy Traktatu Nicejskiego (Art. 225a) możliwe jest powoływanie izb orzekających przy SPI - stanowiących najniższą instancję w systemie organów wymiaru sprawiedliwości UE

Page 46: Instytucje Unii Europejskiej  i proces podejmowania decyzji w UE

Organy wymiaru sprawiedliwości

W skład ETSETS wchodzi jeden sędzia z jeden sędzia z każdego państwa członkowskiego.każdego państwa członkowskiego.

Kadencja jest 6 letniaKadencja jest 6 letnia i odnawialna, przy czym co 3 lata następuje odnowienie połowy składu sędziowskiego.

Sędziowie wspierani są przez rzeczników generalnych, których rolą jest przedstawianie w sposób bezstronny spraw wnoszonych do TS wraz z analizą stanu prawnego.

Page 47: Instytucje Unii Europejskiej  i proces podejmowania decyzji w UE

Organy wymiaru sprawiedliwości

Rodzaje spraw rozpatrywanych przez

ETS

- nieprzestrzeganie prawa wspólnotowego

- orzeczenia w sprawie zgodności aktów

prawa pochodnego z postanowieniami

traktatów

- orzeczenia w sprawie niepodejmowania

właściwych działań przez instytucje

wspólnoty

- rozpatrywanie wniosków o odszkodowanie

Page 48: Instytucje Unii Europejskiej  i proces podejmowania decyzji w UE

Organy wymiaru sprawiedliwości

Rodzaje spraw rozpatrywanych przez

ETS cd.

- apelacje od orzeczeń Sądu Pierwszej

Instancji - jednak jedynie w zakresie

uchybień proceduralnych

- odpowiedzi na pytania prejudycjalne o

wykładnię prawa wspólnotowego kierowane

przez sądy krajowe – orzeczenia wstępne

Page 49: Instytucje Unii Europejskiej  i proces podejmowania decyzji w UE

Organy wymiaru sprawiedliwości

W skład SPISPI wchodzi przynajmniejprzynajmniej jeden jeden sędzia z każdego państwa członkowskiegosędzia z każdego państwa członkowskiego (Art. 224)

Kadencja jest 6 letniaKadencja jest 6 letnia i odnawialna, przy czym co 3 lata następuję odnowienie połowy składu sędziowskiego.

Zgodnie z Traktatem Nicejskim możliwe jest powołanie rzeczników generalnych także przy SPI.

Page 50: Instytucje Unii Europejskiej  i proces podejmowania decyzji w UE

Organy wymiaru sprawiedliwości

SPI jest właściwy dla rozstrzygania spraw

wnoszonych przez osoby fizyczne i prawne z

terenu Wspólnoty w zakresie:

rolnictwa, pomocy państwa, polityki konkurencji, polityki handlowej, polityki regionalnej, transportu, własności znaków towarowych, spraw z zakresu Euroatom-u i EWWiS

Page 51: Instytucje Unii Europejskiej  i proces podejmowania decyzji w UE

Organy wymiaru sprawiedliwości

W ramach swojej właściwości SPI:

- orzeka w sprawie ważności aktów prawa pochodnego z traktatami (osoby prawne i fizyczne przeciw instytucjom Wspólnoty)

- orzeka w sprawach o zaniechanie właściwych działań (osoby prawne i fizyczne przeciw instytucjom Wspólnoty)

- orzeka w sprawach odpowiedzialności z tytułu umów cywilno-prawnych zawartych przez Wspólnotę

- rozstrzyga spory pomiędzy instytucjami Wspólnoty, a ich personelem

- w zakresie swych kompetencji udziela odpowiedzi na pytania prejudycjalne

- stanowi organ odwoławczy od orzeczeń izb orzekających, ustanowionych na mocy Artykułu 225a

Page 52: Instytucje Unii Europejskiej  i proces podejmowania decyzji w UE

Organy wymiaru sprawiedliwości

ETS oraz SPI posiadają cechy właściwe:

- trybunałowi międzynarodowemutrybunałowi międzynarodowemu - ETS (rozstrzyganie sporów pomiędzy państwami członkowskimi)

- trybunałowi konstytucyjnemutrybunałowi konstytucyjnemu (orzekanie o zgodności aktów prawa pochodnego z prawem pierwotnym)

- sądowi najwyższemusądowi najwyższemu (ze względu na możliwość odwołania się od orzeczeń niższych instancji)

- sądowi administracyjnemusądowi administracyjnemu (rozstrzyganie spraw personalnych oraz zapewnienie ochrony osobom fizycznym i prawnym przed skutkami nielegalnych działań instytucji wspólnotowych)

Page 53: Instytucje Unii Europejskiej  i proces podejmowania decyzji w UE

Organy kontroli

Trybunał Obrachunkowy (Audytorów)Trybunał Obrachunkowy (Audytorów)oraz OLAForaz OLAF

Trybunał ObrachunkowyTrybunał Obrachunkowy został powołany na mocy Traktatu z roku 1975 (w mocy od 1977), w związku ze zmianą systemu finansowania Wspólnot oraz uchwały Rady zastępującej dawne organy kontroli EWG, Euratom i EWWiS

OLAFOLAF - utworzenie w roku 1999 - utworzenie w roku 1999, w związku z wieloletnimi naciskami ze strony PE na Komisję pod przewodnictwem J. Delorsa

Page 54: Instytucje Unii Europejskiej  i proces podejmowania decyzji w UE

Organy kontroli

Artykuł 247 TWE

1. W skład TrybunałuTrybunału ObrachunkowegoObrachunkowego wchodzi jeden obywatel z każdego państwa członkowskiego.

2. CzłonkowieCzłonkowie TOTO wybierani są spośród osób, które wchodzą lub wchodziły w swych krajach w skład organów kontroli zewnętrznej lub mających szczególne kwalifikacje do zajmowania tego stanowiska. Ich niezależność musi być niekwestionowana.

Page 55: Instytucje Unii Europejskiej  i proces podejmowania decyzji w UE

Organy kontroli

Artykuł 247 TWE

3. Członkowie TOCzłonkowie TO są mianowani na okres 6 lat (decyzją Rady po konsultacji z PE)

4. Członkowie TOCzłonkowie TO wybierają spośród siebie prezesa na odnawialną, 3-letnią kadencję.

Page 56: Instytucje Unii Europejskiej  i proces podejmowania decyzji w UE

Organy kontroli

Artykuł 248 TWE

Trybunał ObrachunkowyTrybunał Obrachunkowy kontroluje rachunki wszystkich dochodów i wydatków Wspólnoty. Kontroluje również rachunki wszystkich dochodów i wydatków wszystkich organów utworzonych przez Wspólnotę (...)

TOTO kontroluje legalność i prawidłowość dochodów

i wydatków oraz upewnia się co należytego zarządzania finansami Wspólnoty.

Page 57: Instytucje Unii Europejskiej  i proces podejmowania decyzji w UE

Organy kontroli

Artykuł 248 TWE

Trybunał ObrachunkowyTrybunał Obrachunkowy przedkłada Parlamentowi Europejskiemu i Radzie poświadczenie wiarygodności rachunków, jak również prawidłowości i legalności wszelkich operacji leżących u ich podstaw, które to poświadczenie publikowane jest w Dzienniku Urzędowym UE (na jego podstawie PE udziela Komisji absolutorium z wykonania budżetu)

Trybunał ObrachunkowyTrybunał Obrachunkowy sporządza Raport roczny, publikowany w Dzienniku Urzędowym UE.

Page 58: Instytucje Unii Europejskiej  i proces podejmowania decyzji w UE

Organy kontroli

Artykuł 248 TWE

TOTO może w każdej chwili przedstawić swoje uwagi

i spostrzeżenia, w formie sprawozdań specjalnych oraz wydawać opinie na żądanie innych instytucji Wspólnoty.

Kontrole dotyczą dokumentów, a w razie potrzeby przeprowadza się je na miejscu w innych instytucjach Wspólnoty, w pomieszczeniach każdego organu zarządzającego dochodami i wydatkami w imieniu Wspólnoty, oraz w siedzibie każdego beneficjenta środków pochodzących z budżetu Wspólnoty.

Page 59: Instytucje Unii Europejskiej  i proces podejmowania decyzji w UE

Organy kontroli

Trybunał ObrachunkowyTrybunał Obrachunkowy

Kontrola może obejmować również oraz wszystkie inne operacje finansowe nie włączone do budżetu, np. kredyty udzielone i zaciągane przez Europejski Bank Inwestycyjny.

Kontrola w państwach członkowskich realizowana jest wspólnie z właściwymi krajowymi organami kontrolnymi.

Kontrola Trybunału rozciąga się również na kraje kraje trzecietrzecie, które otrzymują pomoc finansową UE.

Page 60: Instytucje Unii Europejskiej  i proces podejmowania decyzji w UE

Organy kontroli

Trybunał ObrachunkowyTrybunał Obrachunkowy

Kontroli TO podlegają nie tylko kwestie legalności legalności i prawidłowościprawidłowości uzyskiwania przez Wspólnotę dochodów oraz wydatkowania środków, ale także kwestie racjonalnego i najkorzystniejszego ich kwestie racjonalnego i najkorzystniejszego ich wydatkowaniawydatkowania („(„value for money”value for money”))

Page 61: Instytucje Unii Europejskiej  i proces podejmowania decyzji w UE

Inne instytucje

Komitet Ekonomiczno-SpołecznyKomitet Ekonomiczno-Społeczny - powołany Traktatem Rzymskim - obecnie 344 członków

Komitet RegionówKomitet Regionów - powołany Traktatem z Maastricht - obecnie 344 członków

Organy konsultacyjne powołane do wpierania głównych instytucji w procesie decyzyjnym poprzez opiniowanie wniosków Komisji (w określonych przypadkach Traktat przewiduje konsultacje konsultacje obligatoryjneobligatoryjne)

Page 62: Instytucje Unii Europejskiej  i proces podejmowania decyzji w UE

Inne instytucje

Europejski Bank Centralny oraz Europejski Europejski Bank Centralny oraz Europejski System Banków CentralnychSystem Banków Centralnych

Rolą systemu jest wspieranie polityki gospodarczej UE poprze planowanie realizację polityki walutowej Unii, przeprowadzanie operacji dewizowych, utrzymanie i zarządzanie rezerwami dewizowymi, prowadzenie polityki kursowej wobec walut państw trzecich, kontrola emisji Euro.

Page 63: Instytucje Unii Europejskiej  i proces podejmowania decyzji w UE

Inne instytucje

Europejski Bank InwestycyjnyEuropejski Bank Inwestycyjny

Rolą EBI jest udzielanie pożyczek i gwarancji kredytowych regionom i przedsiębiorstwom.

Jest organizacją non-profit powołaną na mocy Traktatów Rzymskich.

Jest jednym z instrumentów polityki regionalnej.