Informator Gospodarczy Dolny Śląsk 2013

INFORMATOR GOSPODARCZYDolny Śląsk

ECONOMIC GUIDELower Si lesia

2013

WYDAWCA: Dolnośląska Agencja Współpracy Gospodarczej sp. z o.o.dla Urzędu Marszałkowskiego Województwa Dolnośląskiego

REDAKCJA:Dolnośląska Agencja Współpracy Gospodarczej sp. z o.o.STUDIO K

OPRACOWANIE GRAFICZNE, SKŁAD:STUDIO K

TŁUMACZENIE:Agata Kurjańska

TEKSTY:Teksty zostały opracowane przez Dolnośląską Agencję Współpracy Gospodarczej sp. z o. o.

ZDJĘCIA:A. Bugiel/DAWG sp. z o.o., A. Krzemińska, A. Pawłowicz, Akademia Sztuk Pięknych im. Eugeniusza Gepperta we Wrocławiu, B. Sadowski, B. Sadowski/Politechnika Wrocławska, G. Matoryn, J. Waszczuk, K. Cieliński, K. Szymoniak, Legnicka SSE, M. Adamczyk, M. Gołębiowska, M. Kulczyński, M. Majta, M. Zawal, R. Kaczmarczyk, S. Dittrich/AutoNet - Matchmaking Event, S. Klimek, T. Pietrzyk, T. Woźny, Toyota Motor Manufacturing Poland - inwestor z WSSE “INVEST-PARK”, Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego, Urząd Miasta Bolesławiec, Urząd Miasta Jelenia Góra, Urząd Miasta Legnica, Urząd Miasta w Dzierżoniowie, Urząd Miejski w Wałbrzychu, W. Jurewicz, Wałbrzyska SSE „INVEST-PARK”,Wrocławskie Centrum Transferu Technologii, Wrocławski Park Technologiczny S.A.

Publikacja została sfinansowana ze środków Samorządu Województwa Dolnośląskiego

PUBLISHER:Lower Silesia Agency of Economic Cooperation sp. z o.o.

for Marshal Office of Lower Silesia Voivodeship

EDITOR:Lower Silesia Agency of Economic Cooperation sp. z o.o.

STUDIO K

GRAPHIC DESIGN, TYPESETTING:STUDIO K

TRANSLATION:Agata Kurjańska

TEXTS:Texts are prepared by

Lower Silesia Agency of Economic Cooperation sp. z o.o.

PHOTOS:A. Bugiel/DAWG sp. z o.o., A. Krzemińska, A. Pawłowicz,

The Eugeniusz Geppert Academy of Art and Design in Wrocław, B. Sadowski, B. Sadowski/Wrocław University of Technology,

G. Matoryn, J. Waszczuk, K. Cieliński, K. Szymoniak, Legnica Special Economic Zone S.A., M. Adamczyk, M. Gołębiowska,

M. Kulczyński, M. Majta, M. Zawal, R. Kaczmarczyk, S. Dittrich/AutoNet - Matchmaking Event, S. Klimek, T. Pietrzyk,

T. Woźny, Toyota Motor Manufacturing Poland - investor from Wałbrzych Special Economic Zone “INVEST-PARK” sp. z o.o.,

Marshal Office of Lower Silesia Voivodeship, Community of Bolesławiec, City of Jelenia Góra, City of Legnica,

Community of Dzierżoniów, City of Wałbrzych, W. Jurewicz, Wałbrzych Special Economic Zone “INVEST-PARK” sp. z o.o.,

Wrocław Technology Transfer Centre,Wrocław Technology Park S.A.

The publication has been financed by the Regional Government of Lower Silesia

PODZIĘKOWANIAZa pomoc w opracowaniu Informatora serdecznie dziękujemy Pracownikom Wydziału Gospodarki Urzędu Marszałkowskiego Województwa Dolnośląskiego, jak również wszystkim Firmom, Instytucjom i Organizacjom, które przyczyniły się do powstania wydawnictwa:Gminie Miejskiej BolesławiecGminie Miejskiej DzierżoniówMiastu Jelenia GóraMiastu LegnicaMiastu ŚwidnicaMiastu WałbrzychUrzędowi Miejskiemu Wrocławia

Legnickiej Specjalnej Strefie Ekonomicznej S.A.Specjalnej Strefie Ekonomicznej Małej Przedsiębiorczości S.A.Wałbrzyskiej Specjalnej Strefie Ekonomicznej „INVEST-PARK” sp. z o.o.

Dolnośląskiej Organizacji TurystycznejInstytutowi Rozwoju TerytorialnegoCushman & Wakefield Polska sp. z o.o.Randstad Polska sp. z o.o.Polskiej Agencji Informacji i Inwestycji Zagranicznych S.A. Portowi Lotniczemu Wrocław S.A.Wrocławskiemu Parkowi Technologicznemu S.A.

Akademii Muzycznej im. Karola Lipińskiego we WrocławiuAkademii Sztuk Pięknych im. Eugeniusza Gepperta we WrocławiuAkademii Wychowania Fizycznego we WrocławiuPolitechnice WrocławskiejUniwersytetowi Ekonomicznemu we WrocławiuUniwersytetowi Przyrodniczemu we WrocławiuUniwersytetowi Wrocławskiemu

ACKNOWLEDGEMENTS We would like to thank all employees

of Unit of Economy of Marshal Office of Lower Silesia Voivodeship as well as all companies, institutions

and organizations for the contribution to the publication and great help in preparation of this directory:

Community of BolesławiecCommunity of Dzierżoniów

City of Jelenia GóraCity of Legnica

City of ŚwidnicaCity of Wałbrzych

City Council of Wrocław

Legnica Special Economic Zone S.A. Special Economic Zone for Small Business S.A.

Wałbrzych Special Economic Zone „INVEST-PARK” sp. z o.o.

Lower Silesian Tourist OrganizationInstitute of Regional Development

Cushman & Wakefield Polska sp. z o.o.Randstad Polska sp. z o.o.

The Polish Information and Foreign Investment Agency S.A. Wrocław Airport Co.

Wrocław Technology Park S.A.

The Karol Lipiński Academy of Music in WrocławThe Eugeniusz Geppert Academy of Art and Design in Wrocław

The University School of Physical Education in WrocławWrocław University of Technology Wrocław University of Economics

Wrocław University of Environmental and Life Sciences University of Wrocław

WOJEWÓDZTWO DOLNOŚLĄSKIE NAJWIĘKSZE MIASTA WOJEWÓDZTWA DOLNOŚLĄSKIEGO KOMUNIKACJA RYNEK PRACY

EDUKACJA

ZASOBY NATURALNE

ATRAKCYJNOŚĆ INWESTYCYJNA

POTENCJAŁ GOSPODARCZY

PRODUKCJA NAJWAŻNIEJSZYCH WYROBÓW NAJWIĘKSZE PODMIOTY GOSPODARCZE

HANDEL ZAGRANICZNY

INWESTORZY SPECJALNE STREFY EKONOMICZNE

INNOWACYJNOŚĆ KLASTRY

INSTYTUCJE OTOCZENIA BIZNESU

POWIERZCHNIE MAGAZYNOWE

POWIERZCHNIE BIUROWE KIERUNKI ROZWOJU REGIONU

POROZUMIENIA O WSPÓŁPRACY TURYSTYKA

CENTRUM OBSŁUGI INWESTORA DOLNOŚLĄSKIEJ AGENCJI WSPÓŁPRACY GOSPODARCZEJ

7

9

13

21

28

30

31

33

35

37

38

39

41

43

45

48

53

55

58

60

61

75

SPIS TREŚCI

PAGE / STRONA

LOWER SILESIA VOIVODESHIP

THE LARGEST CITIES OF LOWER SILESIA

TRANSPORT

LABOUR MARKET

EDUCATION

NATURAL RESOURCES

INVESTMENT ATTRACTIVENESS

ECONOMIC POTENTIAL

PRODUCTION OF MAJOR PRODUCTS

THE LARGEST BUSINESS ENTITIES

INTERNATIONAL TRADE

INVESTORS

SPECIAL ECONOMIC ZONES

INNOVATION

CLUSTERS

BUSINESS SUPPORT INSTITUTIONS

WAREHOUSE SPACE

OFFICE SPACE

DIRECTIONS OF REGIONAL DEVELOPMENT

AGREEMENTS OF COOPERATION

TOURISM

INVESTOR ASSISTANCE CENTRE OF LOWER SILESIA AGENCY

OF ECONOMIC COOPERATION

TABLE OF CONTENTS

POWIERZCHNIA - 19 947 km²

POŁOŻENIE - południowy-zachód Polski / 6,4 % terytorium kraju / województwo obejmuje: zachodnią część historycznego Śląska, czyli Dolny Śląsk, Ziemię Kłodzką, wschodnie Łużyce Górne oraz niewielki skrawek historycznej Saksonii tj. Bogatynię i okolice.

POŁOŻENIE GEOGRAFICZNE - wysunięcie granic województwa: na północ - 51°48’, na południe - 50°06’, na zachód - 14°49’, na wschód - 17°48’.

GRANICE - południe: Republika Czeska / zachód: Republika FederalnaNiemiec / północny-zachód: Polska, województwo lubuskie / północny-wschód: Polska, województwo wielkopolskie / południowy-wschód: Polska, województwo opolskie.

STOLICA - Wrocław

WOJEWÓDZTWO DOLNOŚLĄSKIE

Województwo Dolnośląskie położone jest w zachodniej części Polski i niemal w samym centrum Europy. To dogodne umiejscowienie, ogromne bogactwo surowców naturalnych, otwarcie na inwestorów, jak również wielowiekowa historia, styk różnorodnych kultur i obyczajów sprawiają, że Dolny Śląsk jest jednym z najbardziej atrakcyjnych i najdynamiczniej rozwijających się regionów Polski. Odgrywa ważną rolę nie tylko w rozwoju społeczno-gospodarczym kraju, ale również centralno-wschodniej części Europy. W ostatnim dwudziestoleciu region dokonał skoku cywilizacyjnego. Powstały nowe drogi, tereny inwestycyjne, przedsiębiorstwa, placówki naukowo-badawcze oraz atrakcyjne miejsca pracy i wypoczynku. Od lat województwo zajmuje czołowe lokaty w gospodarczych rankingach w Polsce. Dlatego przyciąga inwestorów, nowych mieszkańców i turystów.

7


Photo: M. KulczyńskiPhoto: W. JurewiczPhoto: S. Klimek

ECONOMIC GUIDE LOWER SILESIA / INFORMATOR GOSPODARCZY DOLNY ŚLĄSK



Lower Silesia is situated in the western part of Poland and nearly in the centre of Europe. This perfect location, mineral wealth, openness for investors, but also centuries of history, as well as variety of cultures and manners make Lower Silesia one of the most attractive, fastest developing regions of Poland. It plays a significant role not only in the socio-economic development of the country but also in the central-eastern part of Europe. In the last two decades the region has made a leap of human development. There are new roads, investment areas, enterprises,research institutions and attractive places for both work and leisure.For years this voivodeship has taken one of the highest places in economic ratings in Poland. These are the reasons why LowerSilesia has been attracting so many investors, new inhabitants and tourists.

AREA - 19 947 km2

LOCATION - south-west of Poland / 6,4 % of country area / voivodeship covers: west part of historical Silesia - i.e. Lower Silesia, Kłodzko Land, east part of Upper Lusatia - and small part of historical Saxony i.e.Bogatynia and its surroundings. GEOGRAPHICAL LOCATION - border of the region : north - 51°48’, south 50°06’, west 14°49’, east 17°48’.

BORDERS - south: Czech Republic / west: Federal Republic of Germany / north-west: Poland, The Lubuskie Voivodeship / north-east: Poland, Greater Poland Voivodeship, south-east: Poland, The Opole Voivodeship.

CAPITAL - Wrocław

NAJWAŻNIEJSZA ARTERIA DROGOWA - autostrada A4 - polski odcinek drogi międzynarodowej E40 oraz E462 / przebieg: Niemcy - Ukraina.

GŁÓWNA RZEKA - Odra, najdłuższa śródlądowa droga wodna w Polsce / przebieg: Czechy - Polska - Niemcy / długość odcinka żeglownego - 646 km / porty, mariny, przystanie w województwie: Wrocław,Uraz, Wały Śląskie -> Gryfino, Szczecin, Świnoujście / łączenie poprzez systemkanałów i Łabę: Brandenburgia, Berlin.

LICZBA MIESZKAŃCÓW - ponad 2 miliony 916 tys. co stanowi 7,6 % ludności Polski / gęstość zaludnienia na 1km²: 146 osób, średnia dla Polski - 123 osoby.

PODZIAŁ ADMINISTRACYJNY - 26 powiatów ziemskich, 4 powiaty grodzkie: Jelenia Góra, Legnica, Wałbrzych, Wrocław / 169 gmin - 36 miejskich, 55 miejsko-wiejskich, 78 wiejskich.


8

PODSTAWY ROZWOJU - przemysł: zasoby kopalin użytecznych, innowacyjne technologie (branża samochodowa, IT) / usługi: jeden z najwyższych w Polsce wskaźników serwicyzacji, turystyka, lecznictwo uzdrowiskowe. CENTRA AKTYWNOŚCI GOSPODARCZEJ - Wrocław, sąsiadujące gminy i powiaty, Bogatynia, Bolesławiec, Dzierżoniów, Głogów, Jawor, Jelenia Góra, Kłodzko, Legnica, Lubin, Polkowice, Strzegom, Świdnica, Wałbrzych, Zgorzelec.

Źródło: Rocznik Statystyczny Województwa Dolnośląskiego, 2012 r.Raport o sytuacji społeczno-gospodarczej województwa dolnośląskiego w 2012 r.Urząd Statystyczny we Wrocławiu, Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad, oddział we Wrocławiu.

WROCŁAW


MOST IMPORTANT ROADS - motorway A4 - Polish stretch of the international road E40 and E462, Germany - Ukraine.

MAIN RIVER - Oder, the longest inland waterway in Poland / course: Czech Republic - Poland - Germany / length of navigable stretch- 646 km / ports, marinas, harbours in the voivodeship: Wrocław, Uraz, Wały Śląskie -> Gryfino, Szczecin, Świnoujście / connection trough a system of canals and Elbe river: Brandenburg, Berlin.

NUMBER OF INHABITANTS - over 2 million 916 thousand which is 7,6 % of Polish population / population density per 1km2: 146 persons,average for Poland - 123 persons.

ADMINISTRATIVE DIVISIONS - 30 counties: Jelenia Góra, Legnica, Wałbrzych, Wrocław / 169 communities - 36 urban, 55 urban-rural,78 rural.

BASIS FOR THE DEVELOPMENT - industry: mineral resources, innovative technologies (automotive industry, IT) / services: oneof the highest rates of provided services in Poland, tourism andhealth resorts.

CENTRES OF ECONOMIC ACTIVITY - Wrocław, its adjacent communities and counties, Bogatynia, Bolesławiec, Dzierżoniów, Głogów, Jawor, Jelenia Góra, Kłodzko, Legnica, Lubin, Polkowice, Strzegom, Świdnica, Wałbrzych, Zgorzelec.

Source: Statistical Yearbook of Lower Silesia, 2012, Report on the socio-economic situation of Lower Silesia Voivodeship in 2012, the Statistical Office in Wrocław, the General Directorate of National Roads and Motorways, branch in Wrocław.


NAJWIĘKSZE MIASTA WOJEWÓDZTWA DOLNOŚLĄSKIEGO

9

Zabytki wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO, najwięksi biznesowi gracze, interesujące wydarzenia gospodarcze, sportowe i kulturalne czy zaskakujące zakątki przyrodnicze stanowią o wyjątkowości Dolnego Śląska, jego miast, miasteczek i wsi. W 91 miastach regionu zamieszkuje 70,5 % jego mieszkańców. Pozostała ludność osiedliła się w 2 579 wsiach województwa. Największymi ośrodkami są: Wrocław, Wałbrzych, Legnica, Jelenia Góra, Świdnica, Bolesławiec i Dzierżoniów.


WROCŁAW Historyczna stolica Dolnego Śląska. Jeden z najważniejszych ośrodków gospodarczych i kulturalnych Polski. Leży w miejscu krzyżowania się głównych szlaków handlowych z południa nad Morze Bałtyckie i z zachodu do Rosji. Na rozwój miasta wpływają nowoczesny port lotniczy, rozbudowana sieć dróg i linii kolejowych oraz droga rzeczna. W rankingach Wrocław jest oceniany jako jedno z atrakcyjniejszychmiast do życia, pracy i prowadzenia działalności gospodarczej.

640 tys. mieszkańcówzakłady, centra badawcze i usługowe: 3M, Bosch, Capgemini, Dolby,Google, Hewlett Packard, IBM, Nokia Siemens Networks, Siemens, Tieto, Volvo, Wabco, Whirlpoolnajwiększy w Polsce ośrodek R&Dtrzeci ośrodek naukowy w Polsce28 wyższych uczelni130 tys. studentówMiędzynarodowy Festiwal Wratislavia Cantansgospodarz UEFA EURO 2012Europejska Stolica Kultury 2016gospodarz The World Games 2017

Źródło: Urząd Miejski Wrocławia, 2013 r.

Photo: M. Kulczyński Photo: K. Szymoniak




Monuments inscribed on the UNESCO Word Heritage List, major business players, interesting economic, sport and cultural events as well as beautiful natural places determine the uniqueness of LowerSilesia, its cities, towns and villages.91 cities and towns are inhabited by 70,5 % of Lower Silesia citizens. The rest has settled in 2 579 villages of this voivodeship. The largestcentres of the region are Wrocław, Wałbrzych, Legnica, Jelenia Góra, Świdnica, Bolesławiec and Dzierżoniów.

WROCŁAWThe historical capital of Lower Silesia. One of the most important economic and cultural centres of Poland. It is situated at the crossingof main trade routes from South to Baltic Sea and from West to Russia. The strongest impact on the development of the city have had: modern airport, well developed road network, railroad lines and waterways. In the ratings Wrocław is graded as one of the most attractive cities to live in, work and run a business.

640 thousand inhabitants institutes, research and science centres: 3M, Bosch, Capgemini, Dolby, Google, Hewlett Packard, IBM, Nokia Siemens Networks, Siemens, Tieto, Volvo, Wabco, Whirlpoolthe largest R&D centre in Poland third largest scientific centre in Poland28 universities / colleges 130 thousand students International Festival Wratislavia Cantans host of UEFA EURO 2012 The European Capital of Culture - Wrocław 2016 host of World Games 2017

Source: City Council of Wrocław, 2013.

10


WAŁBRZYCH Drugie co do wielkości miasto województwa dolnośląskiego. Jedno z największych w Europie Środkowej centrów przemysłu motoryzacyjnego.

119 955 mieszkańcówWałbrzyska Specjalna Strefa Ekonomiczna “INVEST-PARK”przemysł: motoryzacyjny, ceramiczny, budowlany, szklarski, chemiczny, włókienniczy, odzieżowy, spożywczyzakłady: Cersanit, Faurecia, NSK Polska, Ronal, Toyota, WałbrzyskieZakłady Koksownicze „Victoria” ExploraPark - Park Nauki i Techniki4 wyższe uczelnie Zamek Książ, trzeci co do wielkości w Polsce

Źródło: Urząd Miejski w Wałbrzychu, 2013 r.

LEGNICA Pod względem wielkości to trzecie miasto województwa, ważny ośrodek przemysłowy, usługowy i kulturalno-naukowy.

102,7 tys. mieszkańcówLegnicka Specjalna Strefa EkonomicznaKGHM LETIA Legnicki Park TechnologicznyInstytut Metali Nieżelaznychprzemysł: motoryzacyjny, meblowy, spożywczy, maszynowy, chemiczny i metalowyzakłady: Animak-Kopcza, Apinex, Brugman Fabryka Grzejników, Budobratex, C+P Systemy Meblowe, CaseTech Polska, Faurecia Legnica, Gates Polska, Härter Technika Wytłaczania, Huras, Huta Miedzi Legnica, KGHM Zanam, Lidl, PATELEC Elpena, Pol-Miedź Trans,Sor Iberica Polska, TBMECA Poland, Uzin Polska Produkty Budowlane, Viessmann Technika Grzewcza, Wezi-Tec, Winkelmann6 wyższych uczelni10 tys. studentów

Źródło: Urząd Miasta Legnica, 2013 r.

Photo: Urząd Miejski w WałbrzychuPhoto: Toyota Motor Manufacturing Poland - inwestor z WSSE “INVEST-PARK”

Photo: Urząd Miasta Legnica Photo: Urząd Miasta Legnica



WAŁBRZYCHSecond largest city of Lower Silesia. One of the largest centres of automotive industry in Central Europe.

119,9 thousand inhabitants Wałbrzych Special Economic Zone “INVEST-PARK”industry: automotive, ceramic, constructional, glass, chemical, textile, clothing, food institutes: Cersanit, Faurecia, NSK Polska, Ronal, Toyota, WałbrzyskieZakłady Koksownicze „Victoria” (special foundry coke plant in Wałbrzych) ExploraPark - Science and Technology Park4 universities Książ Castle, third biggest in Poland

Source: City Council of Wałbrzych, 2013.

LEGNICAThird largest city in Lower Silesia. Important centre of industry, service, culture and science.

102,7 thousand inhabitants Legnica Special Economic ZoneTechnology Park in Legnica KGHM LETIAInstitute of Non Ferrous Metalsindustry: automotive, furniture, food, engineering, chemical, metal institutes: Animak-Kopcza, Apinex, Brugman Fabryka Grzejników, Budobratex, C+P Systemy Meblowe, CaseTech Polska, Faurecia Legnica, Gates Polska, Härter Technika Wytłaczania, Huras, Huta Miedzi Legnica, KGHM Zanam, Lidl, PATELEC Elpena, Pol-Miedź Trans,Sor Iberica Polska, TBMECA Poland, Uzin Polska Produkty Budowlane,Viessmann Technika Grzewcza, Wezi-Tec, Winkelmann6 universities 10 thousand students

Source: City Council of Legnica, 2013.


11

ŚWIDNICAPołożona nad Bystrzycą dawna stolica Księstwa Świdnicko-Jaworskiego.Nowoczesne miasto z licznymi zabytkami.

60 tys. mieszkańcówpodstrefa Wałbrzyskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej „INVEST-PARK”zakłady: Cloos Polska, Colgate - Palmolive Manufacturing, Electrolux Poland, Forma System, Gryphon, KLINGENBURG International, Nifco Poland, Sonel3 wyższe uczelnieKościół Pokoju - zabytek wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO

Źródło: Urząd Miejski w Świdnicy, 2013 r.

Photo: T. Pietrzyk Photo: A. PawłowiczPhoto: A. Pawłowicz

Photo: Urząd Miasta Jelenia GóraJELENIA GÓRA Perła Karkonoszy o 900 - letniej tradycji handlowej, leczniczej i naukowej. Miasto położone jest przy głównym szlaku komunikacyjnym w kierunku Czech i Niemiec.

83 tys. mieszkańcówok. 80 ha terenów Strefy Przemysłowej, w tym ok. 10 ha terenów Kamiennogórskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej Małej Przedsiębiorczości13 000 podmiotów gospodarczych, ponad 300 z udziałem kapitału zagranicznegozakłady: DWS Draexlmaier Wyposażenie Wnętrz Samochodowych, Przedsiębiorstwo Farmaceutyczne Jelfa S.A.silnie rozwinięty rynek usług turystycznych odwierty wód geotermalnych3 wyższe uczelnieuzdrowiskoŹródło: Urząd Miasta Jelenia Góra, 2013 r.



ŚWIDNICAThis former capital of Świdnicko-Jaworski Duchy is situated by Bystrzyca. Now, a modern city with numerous monuments.

60 thousand inhabitants subzone of Wałbrzych Special Economic Zone “INVEST-PARK”institutes: Cloos Polska, Colgate - Palmolive Manufacturing, ElectroluxPoland, Forma System, Gryphon, KLINGENBURG International, NifcoPoland, Sonel3 universities Church of Peace - a monument inscribed on the UNESCO World Heritage List

Source: City Council of Świdnica, 2013.

JELENIA GÓRAThe pride of Karkonosze with 900 years old tradition of trade, healingand science. The city is located by the main communication road in the direction of Czech Republic and Germany.

83 thousand inhabitants around 80 ha of Industrial Zone, including around 10 ha of the Kamienna Góra Special Economic Zone for Small Business13 000 business entities, more than 300 of foreign capital institutes: DWS Draexlmaier Car Interior Equipment, PrzedsiębiorstwoFarmaceutyczne Jelfa S.A.well-developed tourism market geothermal water boreholes3 universitieshealth resort

Source: City Council of Jelenia Góra, 2013.

12


BOLESŁAWIECMiasto ceramiki. Położone w pobliżu przejść granicznych z Czechami i Niemcami, na skrzyżowaniu ważnych szlaków komunikacyjnych.

40 tys. mieszkańców podstrefa Wałbrzyskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej „INVEST-PARK”zakłady*: Bader Polska, Zakłady Ceramiczne “Bolesławiec”, Gerresheimer Bolesławiec, Zehnder Polska, Hoerbiger Automotive Poland, SRG Global,Ceramika Artystyczna Spółdzielnia Rękodzieła Artystycznegostolica polskiej ceramikiMuzeum Ceramiki

(*) zgodnie z ilością zatrudnionych osóbŹródło: Urząd Miasta Bolesławiec, 2013 r.

DZIERŻONIÓWMiasto położone pomiędzy Górami Sowimi - najstarszymi górami Europy - a Masywem Ślęży. Zdobywca pierwszego miejsca w rankingu gmin „Rzeczpospolitej” 2013 r. za wprowadzenie polityki zrównoważonego rozwoju. Jedyny w Polsce samorząd z certyfikatem Finalista EFQM (European Foundation for Quality Management).

35 tys. mieszkańców podstrefa Wałbrzyskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej „INVEST-PARK”113 ha przestrzeni produkcyjno-magazynowychzakłady*: SKC Haas Polska , SKC Europe Pu, Orion, Henkel Polska, Pentair Poland, Harris Calorific International, Metzeler Automotive Profile Systems Polska.

(*) zgodnie z ilością zatrudnionych osóbŹródło: Urząd Miasta w Dzierżoniowie, 2013 r.

Photo: Urząd Miasta Bolesławiec Photo: G. Matoryn

Photo: Urząd Miasta w Dzierżoniowie Photo: Urząd Miasta w Dzierżoniowie



BOLESŁAWIECCity of ceramics. Situated close to Czech Republic and German borders is just at the crossing of important communication roads.

40 thousand inhabitantssubzone of Wałbrzych Special Economic Zone “INVEST-PARK”institutes*: Bader Polska, Zakłady Ceramiczne “Bolesławiec” (ceramicplant), Gerresheimer Bolesławiec, Zehnder Polska, Hoerbiger Automotive Poland, SRG Global, Ceramika Artystyczna Spółdzielnia Rękodzieła Artystycznego (ceramic plant)capital of Polish ceramicsMuseum of Ceramics(*) according to number of employeesSource: City Council of Bolesławiec, 2013.

DZIERŻONIÓWA city situated between Góry Sowie so called Owl Mountains - the oldest mountains in Europe and massif of Ślęża. First place in ratings of communes by “Rzeczpospolita” in 2013 for implementation of sustainable development policy. It is the only local government in Poland with the certificate of Finalist of EFQM (European Foundationfor Quality Management).

35 thousand inhabitants subzone of Wałbrzych Special Economic Zone “INVEST-PARK”113 ha of production and warehouse spaceinstitutes*: SKC Haas Polska, SKC Europe Pu, Orion, Henkel Polska, Pentair Poland, Harris Calorific International, Metzeler Automotive Profile Systems Polska

(*) accroding to number of employeesSource: City Council of Dzierżoniów, 2013.

KOMUNIKACJA


TRANSPORT DROGOWY

13

DROGA WOJEWÓDZKA W TRAKCIE REALIZACJINOWA DROGA WOJEWÓDZKA W TRAKCIE REALIZACJI- odcinek Łącznika Aglomeracyjnego A4 - S8 Siechnice DK94 - Żerniki Wrocławskie-rondo DW395 - obwodnica Nowej Rudy w ciągu DW382 - etap III- mała obwodnica Ząbkowic Śląskich w ciągu DW382- mała obwodnica Świdnicy w ciągu DW382- DW384 na odcinku Łagiewniki - Dzierżoniów

situation in June 2013 / stan - czerwiec 2013 r.

PROVINCE ROAD UNDER CONSTRUCTIONNEW PROVINCE ROAD UNDER CONSTRUCTION- stretch of Aglomeration Connector A4 - S8 Siechnice DK94 - Żerniki Wrocławskie - roundabout DW395- motorway bypass of Nowa Ruda in DW382 - 3rd stage- small motorway bypass of Ząbkowice Śląskie in DW382- small motorway bypass of Świdnica in DW382- DW384 on the stretch Łagiewniki - Dzierżoniów

Source: Lower Silesian Roads and Rail Service in Wrocław, www.dsdik.wroc.plŹródło: Dolnośląska Służba Dróg i Kolei we Wrocławiu, www. dsdik.wroc.pl

COUNTRY ROADS / DROGI KRAJOWE

PROVINCE ROADS / DROGI WOJEWÓDZKIE

MOTORWAYS, EXPRESSWAYS, JUNCTIONS / AUTOSTRADY, DROGI EKSPRESOWE, WĘZŁY DUAL CARRIAGEWAYS / DROGI DWUJEZDNIOWE

FERRIES WITHIN OTHER WAYS / PRZEPRAWY PROMOWE W CIĄGU INNYCH DRÓG

COUNTRY BORDERS WITHIN NATIONAL AND PROVINCIAL ROADSDROGOWE PRZEJŚCIA GRANICZNE W CIĄGU DRÓG KRAJOWYCH

NOTE! NO BRIDGE WITHIN ROADS NO 330 AND NO 334 ON ODER RIVERUWAGA! W CIĄGU DROGI WOJEWÓDZKIEJ NR 330 I 334 BRAK MOSTU NA ODRZE

ROAD TRANSPORT

TRANSPORT


14

KOMUNIKACJA

TRANSPORT DROGOWYSprawny i dogodny układ komunikacyjny ma duże znaczenie dla rozwoju regionu. Pod tym względem gęsta sieć drogowa stanowijeden z mocniejszych atutów województwa. Zasadniczym elementem układu komunikacyjnego regionu jest tzw. III Paneuropejski Korytarz Transportowy, czyli trasa: Berlin - Drezno - Wrocław - Katowice - Przemyśl - Lwów - Kijów. Z siecią powiązanych jest 16 dróg krajowych.

Photo: B. Sadowski


TRANSPORT

TRASY AUTOSTRAD przechodzące przez teren województwa:A4: Kolonia->Drezno->przejście graniczne Jędrzychowice->Wrocław-> Opole->Katowice->Kraków->Tarnów->Rzeszów->przejście graniczne Korczowa-KrakowiecWĘZŁY:Krzyżowa - połączenie z A18 kierunek na BerlinWrocław Południe - połączenie z A8 Autostradową Obwodnicą WrocławiaGliwice-Sośnica - połączenie z A1 kierunek na Gdańsk-Gorzyczki Katowice Murckowska - połączenie z Aleją Górnośląską i drogą krajową nr 86A8: Autostradowa Obwodnica WrocławiaA18: Berlin->granica państwa->Olszyna->Krzyżowa

DROGI EKSPRESOWE - oddane, planowane i w budowie:S3: Lubawka->Kamienna Góra->Bolków->Legnica->Polkowice->Lubin->Nowa Sól->Gorzów Wielkopolski->Szczecin->ŚwinoujścieS5: Wrocław->Trzebnica->Żmigród->Leszno->Poznań->Bydgoszcz-> Grudziądz - A1S8: Wrocław->Oleśnica->Syców->Piotrków Trybunalski->Warszawa-> Białystok->granica państwa

ROAD TRANSPORT Efficient and convenient communication system is of a great importance for the region. In this respect, density of road networkis one the largest assets of this voivodeship. The major element of road network is the Third Pan-European Transport Corridor namely motorway route:Berlin - Drezno - Wrocław - Katowice - Przemyśl - Lwów - Kijów. 16 country roads are connected to this network.

MOTORWAYS crossing the area of voivodeship: A4: Kolonia->Drezno->Jędrzychowice (country border)->Wrocław->Opole->Katowice->Kraków->Tarnów->Rzeszów->Korczowa-Krakowiec (country border)JUNCTIONS:Krzyżowa - connection with A18 in the direction to BerlinWrocław South - connection with A8 Wrocław Motorway Bypass Gliwice-Sośnica - connection with A1 in the direction to Gdańsk-GorzyczkiKatowice Murckowska - connection with Aleja Górnośląska and country road No 86A8: Wrocław Motorway BypassA18: Berlin->country border->Olszyna->Krzyżowa

EXPRESSWAYS - ready, planned and under construction:S3: Lubawka->Kamienna Góra->Bolków->Legnica->Polkowice->Lubin->Nowa Sól->Gorzów-Wielkopolski->Szczecin->ŚwinoujścieS5: Wrocław->Trzebnica->Żmigród->Leszno->Poznań->Bydgoszcz-> Grudziądz - A1S8: Wrocław->Oleśnica->Syców->PiotrkówTrybunalski->Warszawa-> Białystok->country border

KOMUNIKACJA

Źródło: Plan zagospodarowania przestrzennego Województwa Dolnośląskiego Perspektywa 2020, Instytut Rozwoju Terytorialnego, Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego, Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad oddział we Wrocławiu.

Photo: Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego

15ECONOMIC GUIDE LOWER SILESIA / INFORMATOR GOSPODARCZY DOLNY ŚLĄSK

Source: The Regional Spatial Development Plan - Perspective 2020, Institute of Regional Development, Marshal Office of Lower Silesia Voivodeship, the General Directorate of National Roads and Motorways - branch in Wrocław.

TRANSPORT

DROGI KRAJOWE:nr 3: Świnoujście->Gorzów Wielkopolski->Legnica->Bolków->JeleniaGóra->Jakuszyce->granica państwanr 4: granica państwa->Jędrzychowice->Wrocław->Katowice->Kraków->Tarnów->Rzeszów->Korczowa->granica państwanr 5: Świecie->Bydgoszcz->Poznań->Wrocław->Bolków->Kamienna Góra->Lubawka->granica państwanr 8: granica państwa->Kudowa-Zdrój->Kłodzko->Wrocław->Bełchatów->Piotrków Trybunalski->Warszawa->Ostrów Mazowiecka->Białystok->Augustów->Suwałki->Budzisko->granica państwanr 12: granica państwa->Łęknica->Żagań->Przemków->Drożów-> Głogów->Szlichtyngowa->Leszno->Kalisz->Sieradz->Piotrków Trybunalski->Radom->Puławy->Lublin->Chełm->Dorohusk->granica państwanr 15: Trzebnica->Milicz->Krotoszyn->Jarocin->Września->Gniezno->Inowrocław->Toruń->Brodnica->Ostródanr 18: granica państwa->Olszyna->Golnice->Krzywanr 25: Bobolice->Biały Bór->Człuchów->Bydgoszcz->Inowrocław->Strzelno->Konin->Kalisz->Ostrów Wielkopolski->Antonin->Oleśnicanr 30: Zgorzelec->Lubań->Gryfów Śląski->Pasiecznik->Jelenia Góranr 33: Kłodzko->Międzylesie->granica państwanr 34: Świebodzice->Dobromierznr 35: granica państwa->Mieroszów->Wałbrzych->Świebodzice-> Świdnica->Wrocławnr 36: Prochowice->Lubin->Ścinawa->Wińsko->Rawicz->Krotoszyn-> Ostrów Wielkopolskinr 39: Łagiewniki->Strzelin->Biedrzychów->Brzeg->Namysłów->Kępnonr 46: Kłodzko->Nysa->Niemodlin->Opole->Lubliniec->Częstochowa->Szczekocinynr 94: Krzywa->Legnica->Wrocław->Opole->Bytom->Będzin->Olkusz-> Kraków

COUNTRY ROADS:NO 3: Świnoujście->Gorzów Wielkopolski->Legnica->Bolków->Jelenia Góra->Jakuszyce->country borderNO 4: country border->Jędrzychowice->Wrocław->Katowice->Kraków->Tarnów->Rzeszów->Korczowa->country borderNO 5: Świecie->Bydgoszcz->Poznań->Wrocław->Bolków->Kamienna Góra->Lubawka->country borderNO 8: country border->Kudowa-Zdrój->Kłodzko->Wrocław->Bełchatów->Piotrków Trybunalski->Warszawa->Ostrów Mazowiecka-> Białystok->Augustów->Suwałki->Budzisko->country borderNO 12: country border->Łęknica->Żagań->Przemków->Drożów->Głogów->Szlichtyngowa->Leszno->Kalisz->Sieradz->Piotrków Trybunalski->Radom->Puławy->Lublin->Chełm->Dorohusk->country borderNO 15: Trzebnica->Milicz->Krotoszyn->Jarocin->Września->Gniezno->Inowrocław->Toruń->Brodnica->OstródaNO 18: country border->Olszyna->Golnice->Krzywa NO 25: Bobolice->Biały Bór->Człuchów->Bydgoszcz->Inowrocław-> Strzelno->Konin->Kalisz->Ostrów Wielkopolski->Antonin->OleśnicaNO 30: Zgorzelec->Lubań->Gryfów Śląski->Pasiecznik->Jelenia GóraNO 33: Kłodzko->Międzylesie->country borderNO 34: Świebodzice->DobromierzNO 35: country border->Mieroszów->Wałbrzych->Świebodzice-> Świdnica->WrocławNO 36: Prochowice->Lubin->Ścinawa->Wińsko->Rawicz->Krotoszyn-> Ostrów WielkopolskiNO 39: Łagiewniki->Strzelin->Biedrzychów->Brzeg->Namysłów->KępnoNO 46: Kłodzko->Nysa->Niemodlin->Opole->Lubliniec->Częstochowa-> SzczekocinyNO 94: Krzywa->Legnica->Wrocław->Opole->Bytom->Będzin->Olkusz-> Kraków

KOMUNIKACJA

TRANSPORT KOLEJOWY

Na Dolnym Śląsku sieć kolejowa jest bardzo dobrze rozbudowana,a punkty węzłowe mają dostęp do ważnych szlaków komunikacyjnych. Transport kolejowy obsługuje najważniejsze ośrodki gospodarcze i turystyczne regionu. Łączy województwo ze wszystkimi największymi miastami w kraju oraz znaczącymi centrami za granicą.

Wrocław należy do głównych węzłów komunikacji kolejowej w Polsce. Posiada dwa dworce pasażersko-towarowe: Wrocław - Główny i Wrocław - Nadodrze. Ma również 20 stacji kolejowych. We Wrocławiu zbiegają się trasy kolejowe biegnące z kierunku Katowic, Legnicy, Poznania, Wałbrzycha, Warszawy i Zielonej Góry, a także Drezna, Berlina i Hamburga.

Mniejsze węzły kolejowe regionu to m.in.: Legnica, Wałbrzych Główny,Jelenia Góra, Jaworzyna Śląska, Węgliniec, Kamieniec Ząbkowicki,Oleśnica, Głogów i Zgorzelec. Największym w skali kraju węzłemtowarowym jest stacja Wrocław - Brochów, która obsługuje do 700wagonów z ładunkiem w ciągu doby.

Najważniejsze kolejowe linie magistralne województwa dolnośląskiego stanowią:E-30, AGTC, AGC; Zgorzelec - Węgliniec - Legnica - Wrocław - OpoleE-59, AGTC; Poznań - Leszno - WrocławC-E 59; Zielona Góra - Głogów - Ścinawa - WrocławC 59/2, AGTC; Wrocław - Kamieniec Ząbkowicki - Kłodzko - Międzylesie

Źródło: Plan zagospodarowania przestrzennego Województwa Dolnośląskiego Perspektywa 2020, Instytut Rozwoju Terytorialnego, Rocznik Statystyczny Województwa Dolnośląskiego, 2012 r., Rocznik Statystyczny Wrocławia, 2012 r.

Interaktywna mapa dróg kolejowych Polski znajduje się pod adresem: www.mapa.plk-sa.pl


16 ECONOMIC GUIDE LOWER SILESIA / INFORMATOR GOSPODARCZY DOLNY ŚLĄSK

RAIL TRANSPORT

In Lower Silesia, rail network is highly developed and junctions have an access to important communication roads. Rail transport serves main economic and tourist centres of the region. It connects voivodeship with the largest cities of Poland and important centres from abroad.

Wrocław is one of the major junctions in Poland. It has two railway stations both for freight and passengers: Wrocław - Główny and Wrocław - Nadodrze. It has also 20 railway stations. In addition, railroads from the direction of: Katowice, Legnica, Poznań, Wałbrzych,Warszawa, Zielona Góra but also Drezno, Berlin and Hamburg meet in Wrocław.

Some of the smaller railway junctions of the region are: Legnica, Wałbrzych Główny, Jelenia Góra, Jaworzyna Śląska, Węgliniec, Kamieniec Ząbkowicki, Oleśnica, Głogów and Zgorzelec.The biggest freight junction in Poland is Wrocław - Brochów, which serves more than 700 carriages with goods per day.

The most significant railway lines of Lower Silesia are: E-30, AGTC, AGC; Zgorzelec - Węgliniec - Legnica - Wrocław - OpoleE-59, AGTC; Poznań - Leszno - WrocławC-E 59; Zielona Góra - Głogów - Ścinawa - WrocławC 59/2, AGTC; Wrocław - Kamieniec Ząbkowicki - Kłodzko - Międzylesie

Interactive map of rail network in Poland:www.mapa.plk-sa.pl

Source: The Regional Spatial Development Plan - Perspective 2020, Institute of Regional Development, Statistical Yearbook of Lower Silesia, 2012, Statistical Yearbook of Wrocław, 2012.

TRANSPORT

TRANSPORT LOTNICZYNajważniejszą rolę w obsłudze komunikacji lotniczej województwa dolnośląskiego odgrywa Port Lotniczy im. Mikołaja Kopernika we Wrocławiu (Wrocław-Strachowice). Jest to piąte pod względem wielkości ruchu pasażerskiego lotnisko w Polsce, po Warszawie, Krakowie, Gdańsku i Katowicach. W 2012 roku port obsłużył blisko 2 mln pasażerów, a ich liczba - podobnie jak oferta połączeń - systematycznie rośnie.

RUCH PASAŻERSKI OGÓŁEM W LATACH 2000 - 2012 Źródło: Port Lotniczy Wrocław S.A.

Aktualna przepustowość wrocławskiego portu lotniczego sięga ok. 4 mln pasażerów rocznie. Docelowo lotnisko zamierza obsługiwaćw ciągu roku do 7 mln pasażerów.Wrocławski port oferuje tradycyjne i niskokosztowe połączenia do 33 miast w 13 krajach Europy oraz 35 połączeń czarterowych.

KOMUNIKACJA

Photo: T. Woźny

17

PASSENGER TRAFFIC VOLUME IN TOTAL 2000 - 2012Source: Wrocław Airport Co.

Current capacity of Wrocław airport reaches around 4 mln passengers a year. Ultimately, the airport aims to serve around 7 mlnpassengers a year. Mikołaj Kopernik Wrocław airport offers traditional and low-cost connections to 33 cities in 13 countries of Europe and 35 charter flights.


AIR TRANSPORT The most crucial role in air transport of Lower Silesia plays Mikołaj Kopernik Airport in Wrocław (Wrocław-Strachowice). It is the fifth airport in Poland in terms of passenger traffic volume, just after Warszawa, Kraków, Gdańsk and Katowice. In 2012 this airport has served almost 2 mln passengers, and the number of them - like connection offers - is steadily growing.

TRANSPORT

Na terenie Portu Lotniczego Wrocław znajduje się również dworzectowarowy CARGO. Oferuje on 5 500 m² ocieplanej i wentylowanejpowierzchni magazynowej i 1 750 m² powierzchni biurowej, magazynkrajowy, magazyn celny, skład celny, chłodnię, pomieszczeniedo składowania materiałów radioaktywnych, rampy oraz możliwośćwysokiego składowania. Innymi czynnymi lotniskami w województwie (sanitarne, sportowo-usługowe, agrotechniczne) są: Wrocław-Szymanów, Mirosławice,Zgorzelec-Żarska Wieś, Jelenia Góra, Jeżów Sudecki, Lubin, Orsk.

Źródło: Port Lotniczy Wrocław S.A., Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego.

Źródło: Port Lotniczy Wrocław S.A., www.airport.wroclaw.pl, na dzień 29.11.2013.

KOMUNIKACJA

18

Photo: T. Woźny Photo: J. Waszczuk

(*) - w tym połączenia sezonowe

CHARTER FLIGHTS*: / CZARTERY*: Agadir, Antalya, Barcelona, Bodrum, Burgas, Chania, Corfu, Costa Brava, Costa Daurada, Dalaman, Djerba, Dubrovnik, Enfidha, Ercan, Fuerteventura, Heraklion, Hurghada, Ibiza, Izmir, Kefalonia, Kos, Lanzarote, Madeira, Majorca, Marsa Alam, Monastir, Palermo, Paphos, Peloponnese, Rhodes, Sharm el- Sheikh, Taba, Tenerife, Varna, Zakynthos.

FLIGHT CONNECTIONS - AIRPORT IN WROCŁAW / POŁĄCZENIA LOTNICZE - PORT LOTNICZY WROCŁAW


Source: Wrocław Airport Co., www.airport.wroclaw.pl, updated on 29.11.2013.

Part of this airport is also applied for CARGO. It offers 5 500 m2 of insulated and ventilated warehouse space and 1 750 m2 of office space, a national magazine, customs and bonded warehouse, cold storage room for the storage of radioactive minerals and optionfor high storage. Other active airports (sanitary, sports-service, agro) in Lower Silesia are: Wrocław-Szymanów, Mirosławice, Zgorzelec-Żarska Wieś, JeleniaGóra, Jeżów Sudecki, Lubin, Orsk.

Source: Wrocław Airport Co., Marshal Office of Lower Silesia Voivodeship.

TRANSPORT

(*) - including seasonal connections

KOMUNIKACJA

Główną rzeką regionu jest transgraniczna Odra z dorzeczemna terytoriach Czech, Polski i Niemiec. Jej długość wynosi 854,3 km,z czego w granicach Polski znajdują się 742 km.

Długość odcinka żeglownego wynosi 646 km. Na długości 230 km - od Kędzierzyna-Koźla do Brzegu Dolnego - rzeka została skanalizowanadla transportu wodnego. Odrzańska Droga Wodna połączona jest z zachodnim oraz wschodnim systemem dróg wodnych poprzez kanały i liczne dopływy.

Odra stanowi element europejskiego korytarza transportowego (Środkowoeuropejski Korytarz Transportowy - CETC). To inicjatywa 17 regionów państw członkowskich UE na rzecz promowania rzeki oraz biegnących wzdłuż niej innych dróg jakodogodnego szlaku transportowego. Porty znajdujące się na dolnośląskim odcinku Odry w ograniczonymstopniu są użytkowane do przewozów towarów masowychi wielkogabarytowych. Większość transportu stanowią przewozylokalne związane z wydobyciem kruszywa.

Na górnym i środkowym odcinku Odry znajdują się 3 prężnie działającestocznie rzeczne (MALBO w Malczycach, DAMEN SHIPYARDS KOŹLEw Kędzierzynie-Koźlu i ATUT w Januszkowicach), realizujące głównie zamówienia eksportowe.

Porty, mariny, przystanie w województwie: Wrocław, Uraz, Wały Śląskie -> Gryfino, Szczecin, Świnoujście / łączenie poprzez system kanałów i Łabę: Brandenburgia, Berlin.

Źródło: Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego.

TRANSPORT RZECZNY

Photo: A. Krzemińska Photo: W. Jurewicz


RIVER TRANSPORT

The main river of this region is a cross-border Oder river, with basin in the territories of Czech Republic, Poland and Germany. Its length is 854,3 km but in Polish region there are 742 km.

The length of navigable stretch is 646 km. The river has been canalized for transport from Kędzierzyn Koźle to Brzeg Dolny - altogether 230 km. Oder waterway is connection with southern and eastern waterway system through canals and numerous tributaries.

Oder is a part of CETC (Central European Transport Corridor). This is an initiative of 17 regions of member countries of European Union to promote rivers and roads running along them as convenienttransport route.

Ports that are situated in Lower Silesian part of Oder river are used in limited way for mass goods and giant goods transport. Majorityof transit is locally connected with yield of materials.

In the upper and central parts of Oder river there are three effectively operating river shipyards (MALBO in Malczyce, DAMEN SHIPYARDS KOŹLE in Kędzierzyn - Koźle and ATUT in Januszkowice), dealing mainly with export orders.

Ports, marinas and harbours in Lower Silesia: Wrocław, Uraz, Wały Śląskie->Gryfino, Szczecin, Świnoujście / Connection by canal systems and Elbe river: Brandeburg, Berlin.

Source: Marshal Office of Lower Silesia Voivodeship.

TRANSPORT

KOMUNIKACJA

Województwo Dolnośląskie jest jednym z najważniejszych ośrodków rozwoju branży informatycznej i internetowej. Wrocław stanowi siedzibę m.in. serwisu społecznościowego „Nasza Klasa”, portalu finansowego „Money.pl”, porównywarki cen „Skąpiec” oraz oddziałufirmy Google.

Dolny Śląsk należy do regionów o bardzo dużym potencjale kadry dlabranży nowych technologii, zwłaszcza informacyjnych i komunikacyjnych. W województwie realizowane są duże publiczne projekty internetowem.in. z zakresu e-zdrowia, e-edukacji, budowy wielowarstwowych mapelektronicznych i digitalizacji dóbr kultury.

INFRASTRUKTURA INFORMACYJNA

Źródło: Diagnoza stanu Województwa Dolnośląskiego w 2011 r., Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego oraz Instytut Rozwoju Terytorialnego we Wrocławiu.

Infrastruktura województwa dolnośląskiego:94,9% - zasięg działania sieci kablowych i bezprzewodowych 90% - przyłącza kablowe lub terminale bezprzewodowe w budynkach 100% - dostęp jednostek samorządu terytorialnego do komputerów i Internetu80% - dostęp jednostek samorządu terytorialnego do sieci szerokopasmowejtrzecie miejsce w Polsce pod względem wykorzystania łącza szerokopasmowego przez przedsiębiorstwaczwarte miejsce w Polsce pod względem liczby miejscowości z zakończeniami sieci światłowodowych, węzłami sieci telekomunikacyjnych i węzłami dostępowymi

20

Photo: Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego Photo: Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego


IT INDUSTRY

Lower Silesia is one the most important centres of Internet and IT industry. Wrocław is the seat, among others, of: social service network “Nasza Klasa”, financial website “Money.pl”, websites used for comparison of products’ prices such as “Skąpiec” and a branch of Google.

Lower Silesia belongs to regions with a high potential of personnel for new technology industries, especially IT and Communication. In this area there are big, public Internet projects carried out in the sector of e-healthcare, e-learning, construction of multi-layers electronical maps and digitization of cultural goods.

Infrastructure of Lower Silesia: 94,9% - scope of cable and wireless networks 90% - cable connections or wireless terminals in buildings 100% - access of local government units to computers and Internet 80% - access of local government units to broadband network third place in Poland in terms of the usage of broadband network by business entities fourth place in Poland in terms of the number of cities and towns with fiber ends, telecommunication nodes and access nodes

Source: Diagnosis of the situation in Lower Silesia in 2011, Marshal Office of Lower Silesia Voivodeship and Institute of Regional Development in Wrocław.

TRANSPORT

RYNEK PRACY

Od marca 2013 roku w województwie dolnośląskim obserwowany jest spadek stopy bezrobocia. W lipcu 2013 roku bezrobocie w regionie byłoo 0,7 % niższe niż w grudniu 2012 roku. Tym samym Dolny Śląsk trafiłdo pierwszej piątki województw o najniższej stopie bezrobocia.

Wśród bezrobotnych w województwie największy procent stanowiąosoby z wykształceniem zasadniczym zawodowym oraz policealnymi średnim zawodowym.

STOPA BEZROBOCIA

Charakterystyka rynku pracy województwa dolnośląskiego 2012 r.:

niska stopa bezrobocia: miasto Wrocław, powiaty wrocławskii polkowickinajwyższa stopa bezrobocia: powiaty górowski, złotoryjski,kłodzki i lwówecki wysoka dostępność pracowników wykwalifikowanych w obszarzesektora motoryzacyjnego, elektromaszynowego i high-techwysoka dostępność pracowników niewykwalifikowanychzajmujących się prostymi pracami produkcyjnymi wysoka dostępność techników, ekonomistów, mechanikówi ładowaczydostępność specjalistów ds. sprzedaży, przedstawicieli medycznychoraz osób ze znajomością języków obcychdostępność specjalistów z obszaru IT, finansów, księgowości,szeroko pojętej inżynierii, logistyki oraz HR (otwartość na zmianępracy ograniczona)niska dostępność wykwalifikowanych pracowników: spawaczy,elektryków, robotników, operatorów, pośredników finansowych,specjalistów ds. ubezpieczeń zdrowotnych, pracownikówdomowej opieki osobistejniskie koszty pracy w stosunku do poziomu wykształceniapracowników

Źródło: Randstad Polska, 2013 r., Główny Urząd Statystyczny.


UNEMPLOYMENT

In Lower Silesia Voivodeship a decline of unemployment rate has been observed since March 2013. In July 2013 it was 0,7 % lower than in December 2012. Thus, Lower Silesia became one of the top five voivodeships with the lowest unemployment rate.

The highest percentage of unemployed people are mostly those withvocational education, secondary and post-secondary education.

Source: Randstad Polska, 2013, Central Statistical Office.

Characteristics of labour market of Lower Silesia in 2012:

low unemployment rate: city of Wrocław, county of Wrocław and Polkowice highest unemployment rate: counties of Góra, Złotoryja, Kłodzko and Lwówek high availability of skilled workers in automotive, electromechanical and high-tech industry high availability of unskilled workers engaged in simple production work high availability of technicians, economists, mechanics and loaders availability of sales specialists, medical representatives and people with language skills availability of specialists in IT, finances, accounting, broadly defined engineering, logistics and HR industry (limited openess for changing a job) limited availability of skilled workers such as: welders, electricians, operators, financial intermediaries, health insurance experts, home care staff low labour costs in comparison with the educational level of workers

LABOUR MARKET

UNEMPLOYMENT RATE STOPA BEZROBOCIA

POLAND / POLSKA

LOWER SILESIA VOIVODESHIPWOJEWÓDZTWO DOLNOŚLĄSKIE

RYNEK PRACY

Z badań Randstad Award, największego na świeciemiędzynarodowego badania poświęconego tematyce employer brandingu wynika, że dolnośląskie przedsiębiorstwa: KGHM, Toyota i Volvo należą do grupy 20 najbardziej atrakcyjnych pracodawców w Polsce. Chęć do pracy w tych firmach deklaruje znacznie więcej niż połowa respondentów, którzy jako największe atuty wskazują wynagrodzenie i stabilną sytuację finansową (KGHM), a także - w przypadku Toyoty - przyjazną atmosferę pracy i wysokiej jakościszkolenia. W Polsce badania prowadzone są na próbie ponad 7 000 potencjalnych pracowników w odniesieniu do 150 największych firm działających na rynku polskim.


22

Photo: Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego Photo: Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego


MAP OF UNEMPLOYMENT Source: Randstad Polska, 2013, Central Statistical Office.MAPA BEZROBOCIA Źródło: Randstad Polska, 2013 r., Główny Urząd Statystyczny.

Research carried out by Randstad Award - the world’s largest international research, dedicated to “employer branding field”, shows that Lower Silesian companies: KGHM, Toyota and Volvo belong to a group of 20 most attractive employers in Poland. Willingness to work in these companies declares considerably more than a half of respondents, who indicate the salary and financial stability as the greatest strengths of these companies (KGHM) and - in case of Toyota - they indicate friendly atmosphere at work and high quality trainings. In Poland this research is done among 7000 potential employees considering 150 largest companies operating on Polish market.


LABOUR MARKET

COUNTIES POWIATY

LOWER SILESIA VOIVODESHIP WOJEWÓDZTWO DOLNOŚLĄSKIE

SUBREGIONS PODREGIONY

RYNEK PRACY

STRUKTURA ZATRUDNIENIA

Według danych Głównego Urzędu Statystycznego od 2010 rokuliczba osób aktywnych zawodowo w województwie dolnośląskimsystematycznie maleje. Spowodowane jest to niżem demograficznym,rosnącą emigracją i wzrostem bezrobocia. Dane za 2012 r.przedstawiają się następująco:

aktywni zawodowo - ponad 1 mln 224 tys. osób, ok. 300 tys. mniej niż w roku 2011osoby pracujące - 89 % aktywnych zawodowobezrobotni - 11 % aktywnych zawodowo6 miejsce w Polsce pod względem liczby osób pracujących najsilniej zurbanizowane województwo

W I kwartale 2013 roku najliczniejszą grupą aktywną zawodowo byłyosoby w wieku od 25 do 34 lat. Grupa ta charakteryzowała się również najwyższym współczynnikiem aktywności zawodowej.Wysoki wskaźnik aktywności występuje także w grupach 35-44i 45-54 lata. Wśród osób aktywnych zawodowo najwyższy odsetek zatrudnionychstanowią osoby z wykształceniem wyższym. Najmniej liczną grupą są osoby z wykształceniem gimnazjalnym, niższym i podstawowym.

400 000

350 000

300 000

250 000

200 000

150 000

100 000

50 000

0

23

PROFESSIONAL ACTIVITY OF PEOPLE AGED 15+ IN LOWER SILESIA VOIVODESHIP, DECEMBER 2012

AKTYWNOŚĆ ZAWODOWA LUDNOŚCI W WIEKU 15 LAT I WIĘCEJ W WOJEWÓDZTWIE DOLNOŚLĄSKIM, GRUDZIEŃ 2012

Source: Randstad Polska, 2013, Central Statistical Office.Źródło: Randstad Polska, 2013 r., Główny Urząd Statystyczny.

NUMBER OF PROFESSIONALLY ACTIVE PEOPLE BY EDUCATION, 2012LICZBA OSÓB AKTYWNYCH ZAWODOWO WEDŁUG WYKSZTAŁCENIA, 2012

Source: Randstad Polska, 2013, Central Statistical Office.Źródło: Randstad Polska, 2013 r., Główny Urząd Statystyczny.


STRUCTURE OF EMPLOYMENT

According to the data from Central Statistical Office, since 2010 the number of people professionally active in Lower Silesia Voivodeship systematically decreases. It is caused by the demographic decrease, increasing emigration, and rising unemployment. Data from 2012 shows as below: professionally active - more than 1 mln 224 thousand of people, around 300 thousand less than in 2011 workers - 89 % professionally active unemployed - 11 % professionally active 6th place in Poland in terms of employed people most urbanized voivodeship

In first quarter of 2013 the largest group of professionally active people were those between from 25 to 34 years old. The group was also characterized by the highest rate of professional activity. This high rate is also found in the age groups of 35-44 and 45-54.Among people professionally active, the highest percentage of employees are those with high education. The smallest group is represented by those with secondary and primary education.

LABOUR MARKET

UNEMPLOYED BEZROBOTNI

136 000EMPLOYEESPRACUJĄCY

1 088 000

1 224 000PROFESSIONALLY ACTIVE

AKTYWNI ZAWODOWO

PROFESSIONALLY ACTIVE EMPLOYEES AKTYWNI ZAWODOWO PRACUJĄCY

PROFESSIONALLY ACTIVE UNEMPLOYEDAKTYWNI ZAWODOWO BEZROBOTNI

HIGHER EDUCATION / WYŻSZE

POST-SECONDARYPOLICEALNE ORAZ ŚREDNIE ZAWODOWE

HIGH SCHOOL ŚREDNIE OGÓLNOKSZTAŁCĄCE

VOCATIONAL EDUCATIONZASADNICZE ZAWODOWE

ELEMENTARY GIMNAZJALNE, PODSTAWOWE I NIŻSZE

RYNEK PRACY

W województwie dolnośląskim prawie 75 % osób pracujew sektorze prywatnym. Zatrudnienie w sektorze publicznymw stosunku do prywatnego wynosi 1:4 (Polska 1:3).

W lipcu 2013 roku liczba osób pracujących w sektorze przedsiębiorstwwynosiła ponad 457 tys., co w skali kraju stanowiło 8 % osób zatrudnionych.

Zgodnie z danymi przedstawionymi przez GUS w lipcu 2013 rokuw województwie dolnośląskim prawie połowa osób pracowaław przemyśle. Na drugim miejscu pod względem zatrudnieniauplasował się handel, następnie administracja i działalnośćwspierająca. Najmniej osób zatrudniano w obsłudze rynkunieruchomości.

2011

2012

2013

0 100 000 200 000

LICZBA OSÓB PRACUJĄCYCH W SEKTORZE PRZEDSIĘBIORSTW WEDŁUG SEKCJI PKD 2007


24 ECONOMIC GUIDE LOWER SILESIA / INFORMATOR GOSPODARCZY DOLNY ŚLĄSK

THE NUMBER OF EMPLOYEES IN ENTERPRISES ACCORDING TO PKD SECTION 2007


In Lower Silesia Voivodeship almost 75 % of employees work in private sectors. Employment in the public sector in relation to private is 1:4 (Poland 1:3).

In July 2013 the number of people working in the sector of enterprisesamounted to more than 457 thousand, what accounted for 8 % of all people employed in Poland.

According to the data provided by Central Statistical Office, in July 2013 in Lower Silesia almost 50 % of employees in Poland worked in the manufacturing. In the second place in terms of employment, came trade, administration and support activities. The fewest peoplewere employed in real estate service.

LABOUR MARKET

REAL ESTATE EMPLOYEES OBSŁUGA RYNKU NIERUCHOMOŚCI

PROFESSIONAL, SCIENTIFIC AND TECHNICAL ACTIVITIES DZIAŁALNOŚĆ PROFESJONALNA, NAUKOWA I TECHNICZNA

ACCOMMODATION AND GASTRONOMYZAKWATEROWANIE I GASTRONOMIA

CONSTRUCTION SIDE BUDOWNICTWO

ADMINISTRATION AND SUPPORT ACTIVITIES ADMINISTROWANIE I DZIAŁALNOŚĆ WSPIERAJĄCA

TRADE AND REPAIR OF MOTOR VEHICLES HANDEL, NAPRAWA POJAZDÓW SAMOCHODOWYCH

INDUSTRY - MANUFACTURING PRZEMYSŁ - PRZETWÓRSTWO PRZEMYSŁOWE

INDUSTRY PRZEMYSŁ OGÓŁEM

In the last three years, in all subregions of voivodeship the increase of monthly salary has been notified.

RYNEK PRACY

WYNAGRODZENIE

W województwie dolnośląskim przeciętne miesięczne wynagrodzeniebrutto w 2012 roku było niższe niż w kraju. W grudniu 2012 rokuprzeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto w sektorzeprzedsiębiorstw wynosiło 3 953,82 zł (ponad 920 euro) i wzrosło w stosunku do roku poprzedniego o prawie 100 zł. Dla porównaniaprzeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto w gospodarce narodowejwynosiło 3 788,48 zł (ponad 880 euro) i było wyższe w porównaniuz 2011 r. o ponad 100 zł.

Pod względem wysokości przeciętnego wynagrodzenia w Polsce,województwo dolnośląskie w 2012 roku zajęło 3 miejsce wśród wszystkich regionów, po mazowieckim i śląskim.

2010

2011

2012

LEGNICKO-GŁOGOWSKI M. WROCŁAW WROCŁAWSKI WAŁBRZYSKI JELENIOGÓRSKI

WYSOKOŚĆ PRZECIĘTNEGO MIESIĘCZNEGO WYNAGRODZENIA WEDŁUG PODREGIONÓWŹródło: Randstad Polska, 2013 r., Główny Urząd Statystyczny.

W ciągu ostatnich trzech lat, we wszystkich podregionach województwa notowany był wzrost miesięcznego wynagrodzenia.

PODREGION JELENIOGÓRSKI: najwyższe - powiat złotoryjski,najniższe - lubański. Różnica wynosiła prawie 500 zł brutto.PODREGION LEGNICKO-GŁOGOWSKI: najwyższe - powiat lubiński (zarazem najwyższe przeciętne wynagrodzenie w Polsce). Sytuacja wyjątkowa w skali kraju, by najwyższe dochodyuzyskiwane były poza stolicą województwa. Specyfika powiatu:KGHM Polska Miedź, Zakłady Górnicze Lubin, Huta Miedzi Cedynia.PODREGION WAŁBRZYSKI: najwyższe - powiat wałbrzyski, najniższe - kłodzki. Różnica wynosi prawie 500 zł brutto.PODREGION WROCŁAWSKI: najwyższe - powiat wrocławski,najniższe - milicki, w którym przeciętne miesięcznewynagrodzenie jest najniższe w całym województwie dolnośląskim. Różnica między powiatami wynosi do 700 zł brutto.

25

AVERAGE MONTHLY SALARY BY SUBREGIONS



SALARY

Average monthly gross salary in Lower Silesia Voivodeship in 2012 was lower than the salary on a country level. In December 2012 average monthly gross salary in the sector of enterprises had amounted to 3 953,82 PLN (over 920 EUR) and increased almost 100 PLN in comparison with the year before. For instance, the average monthly gross salary in national economy was 3 788,48 PLN (over 880 EUR) and it was around 100 PLN higher in comparisonwith 2011. In 2012, in terms of the average salary in Poland, Lower Silesia Voivodeship took a third place among all regions, just after Mazovia and Silesia Voivodeships.

LABOUR MARKET

5 000 zł / PLN

4 500 zł / PLN

4 000 zł / PLN

3 500 zł / PLN

3 000 zł / PLN

2 500 zł / PLN

2 000 zł / PLN

1 500 zł / PLN

1 000 zł / PLN

500 zł / PLN

0 SUBREGION OF LEGNICA

AND GŁOGÓWCITY

OF WROCŁAWSUBREGION

OF WROCŁAWSUBREGION

OF WAŁBRZYCHSUBREGION

OF JELENIA GÓRA

SUBREGION OF JELENIA GÓRA: highest - county of Złotoryja, lowest - county of Lubań. The difference was almost 500 PLN gross.SUBREGION OF LEGNICA AND GŁOGÓW: highest - county of Lubin (at the same time - highest average salary in Poland). It is an unusual situation in the country scale, when the highest salary is received outside of the voivodeship capital. Characteristics of the county: KGHM Polska Miedź, Zakłady Górnicze Lubin, Huta Miedzi Cedynia.SUBREGION OF WAŁBRZYCH: highest - county of Wałbrzych, lowest - county of Kłodzko. The difference was almost 500 PLN gross.SUBREGION OF WROCŁAW: highest - county of Wrocław, lowest - county of Milicz, in which the average monthly salary is the lowest in whole Lower Silesia Voivodeship. The difference between counties is almost 700 PLN gross.

Najwyższe przeciętne godzinowe wynagrodzenie brutto w województwie dolnośląskim w 2012 r.: informacja i komunikacja - 37,37 zł (8,7 euro) / 1h energetyka i ciepłownictwo - 37,37 zł (8,7 euro) / 1h

Najniższe przeciętne godzinowe wynagrodzenie brutto w województwie dolnośląskim w 2012 r.: przetwórstwo przemysłowe - 24,08 zł (5,6 euro) / 1h administracja i działalność wspierająca - 17,00 zł (3,9 euro) / 1h zakwaterowanie i gastronomia - 16,32 zł (3,8 euro) / 1h

Highest average hourly gross salary in Lower Silesia in 2012: IT and Communication - 37,37 PLN (8,7 EUR) / 1h heat and power engineering - 37,37 PLN (8,7 EUR) / 1h

Lowest average hourly gross salary in Lower Silesia in 2012: manufacturing - 24,08 PLN (5,6 EUR) / 1h administration and support activities - 17,00 PLN (3,9 EUR) / 1h accommodation and gastronomy - 16,32 PLN (3,8 EUR) / 1h

RYNEK PRACY

2010 2011 2012

PRZECIĘTNE MIESIĘCZNE WYNAGRODZENIE BRUTTO W SEKTORZE PRZEDSIĘBIORSTW WEDŁUG SEKCJI


26

Photo: Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego Photo: Toyota Motor Manufacturing Poland - inwestor z WSSE “INVEST-PARK”

AVERAGE GROSS SALARY IN ENTERPRISE SECTOR BY SECTIONS



LABOUR MARKET

6 000 zł / PLN

5 000 zł / PLN

4 000 zł / PLN

3 000 zł / PLN

2 000 zł / PLN

1 000 zł / PLN

0

IT AND COMMUNICATION INFORMACJA I KOMUNIKACJA

PROFESSIONAL, SCIENTIFIC AND TECHNICAL ACTIVITIESDZIAŁALNOŚĆ PROFESJONALNA, NAUKOWA I TECHNICZNA

INDUSTRY / PRZEMYSŁ

CONSTRUCTION SIDE / BUDOWNICTWO

REAL ESTATEOBSŁUGA RYNKU NIERUCHOMOŚCI

MANUFACTURINGPRZETWÓRSTWO PRZEMYSŁOWE

TRANSPORT AND WAREHOUSINGTRANSPORT I GOSPODARKA MAGAZYNOWA

TRADE AND REPAIR OF MOTOR VEHICLESHANDEL, NAPRAWA POJAZDÓW SAMOCHODOWYCH

ADMINISTRATION AND SUPPORT ACTIVITIESADMINISTROWANIE I DZIAŁALNOŚĆ WSPIERAJĄCA

ACCOMMODATION AND GASTRONOMYZAKWATEROWANIE I GASTRONOMIA

Przeciętne wynagrodzenie godzinowe brutto w sektorze przedsiębiorstw w województwie dolnośląskim w 2012 r.: 25,01 zł (niecałe 6 euro) i było wyższe o 2,4 % niż rok wcześniej.

Średnie wynagrodzenie za godzinę pracy na stanowiskach fizycznych w województwie dolnośląskim w 2013 r.: 8,28 zł (2 euro) do 19,1 zł (4,5 euro).

Euro = 4,2661 zł na podstawie tabeli kursów Narodowego BankuPolskiego nr 177/C/NBP/2013 z dnia 2013-09-11.

Źródło: Randstad Polska, 2013 r., Główny Urząd Statystyczny, Narodowy Bank Polski.

RYNEK PRACY

27

Photo: Akademia Sztuk Pięknych we Wrocławiu


Average hourly gross salary in enterprise sector in Lower Silesia in 2012: 25,01 PLN (less than 6 EUR) - higher about 2,4 % than in 2011.

Average hourly gross salary for blue-collar workers in Lower Silesia in 2013: 8,28 PLN (2 EUR) to 19,1 PLN (4,5 EUR).

EUR = 4,2661 PLN basing on the Polish National Bank exchange rates No 177/C/NBP/2013 from 2013-09-11.

Source: Randstad Polska, 2013, Central Statistical Office, Polish National Bank.

LABOUR MARKET

EDUKACJA

EDUKACJA

Województwo Dolnośląskie jest jednym z największych w Polscecentrów edukacyjnych. Liczba, rodzaj szkół i ich rozmieszczenieczynią region atrakcyjnym ośrodkiem edukacyjnym. Odpowiadając na zapotrzebowanie rynku pracy, zarówno lokalnego jak i ogólnopolskiego, szkoły - głównie wyższe uczelnie - poszerzają swoją ofertę wprowadzając nowe kierunki kształcenia, specjalizacjezawodowe i infrastrukturę dydaktyczną. W województwie działa 20 wyższych uczelni publicznych oraz 31 niepublicznych. Do grona największych zaliczają się:

PUBLICZNE Akademia Muzyczna im. Karola Lipińskiego we Wrocławiu Akademia Sztuk Pięknych im. Eugeniusza Gepperta we Wrocławiu Akademia Wychowania Fizycznego we Wrocławiu Politechnika Wrocławska Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu Uniwersytet Wrocławski Wyższa Szkoła Oficerska Wojsk Lądowych we Wrocławiu

NIEPUBLICZNE Dolnośląska Szkoła Wyższa we Wrocławiu Szkoła Wyższa Psychologii Społecznej we Wrocławiu Wyższa Szkoła Bankowa we Wrocławiu Wyższa Szkoła Filologiczna we Wrocławiu Wyższa Szkoła Zarządzania i Bankowości we Wrocławiu

Pełna lista dolnośląskich uczelni publicznych i niepublicznych: www.nauka.gov.pl/dla-studentowŹródło: Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego, www.men.gov.pl

28

Photo: B. Sadowski/Politechnika Wrocławska


EDUCATION

The Lower Silesia Voivodeship is one of the largest and most attractive education centres in Poland. The number of various schools and its locations makes this region so beneficial in terms of educational development. In order to meet labour market demands both local and nationwide, schools - mainly universities - expand its offer by implementing new courses, specializations and educational infrastructure. There are 20 universities and 31 private colleges in Lower Silesia Voivodeship. Among the largest are: PUBLIC The Karol Lipiński Academy of Music in Wrocław The Eugeniusz Geppert Academy of Art and Design in Wrocław The University School of Physical Education in Wrocław Wrocław University of Technology Wrocław University of Economics Wrocław Medical University Wrocław University of Environmental and Life Sciences University of Wrocław General Tadeusz Kościuszko Military Academy of Land Forces in Wrocław

PRIVATE University of Lower Silesia in Wrocław University of Social Sciences and Humanities WSB School of Banking Higher School of Philology Higher School of Management and Banking

Full list of Lower Silesian public and private universities: www.nauka.gov.pl/dla-studentowSource: Ministry of National Education, www.men.gov.pl

EDUCATION

EDUKACJA

29

ABSOLWENCI - SZKOŁY PUBLICZNE I NIEPUBLICZNE

2009

OSOBA

681

174

1 385

10 844

2 427

2010

OSOBA

732

206

1 429

12 654

2 294

2011

OSOBA

848

213

1 799

12 217

3 272

2012

OSOBA

737

195

1 707

11 254

3 289

PRAWNE

MATEMATYCZNO-STATYSTYCZNE

INFORMATYCZNE

EKONOMIA I ADMINISTRACJA

INŻYNIERYJNO-TECHNICZNE

ABSOLWENCI

2009

OSOBA

26 145

11 011

2010

OSOBA

27 476

13 086

2011

OSOBA

28 957

13 810

2012

OSOBA

28 487

12 863

SZKOŁY PUBLICZNE

SZKOŁY NIEPUBLICZNE

STUDENCI

2009

OSOBA

120 463

52 016

2010

OSOBA

117 942

50 527

2011

OSOBA

114 870

45 337

2012

OSOBA

113 257

41 832

SZKOŁY PUBLICZNE

SZKOŁY NIEPUBLICZNE

Źródło: Bank Danych Lokalnych, Główny Urząd Statystyczny, www.stat.gov.pl

WYBRANE KIERUNKI

Photo: B. Sadowski/Politechnika Wrocławska

GRADUATES

2009

PEOPLE

26 145

11 011

2010

PEOPLE

27 476

13 086

2011

PEOPLE

28 957

13 810

2012

PEOPLE

28 487

12 863

PUBLIC SCHOOLS

PRIVATE SCHOOLS

GRADUATES - PUBLIC AND PRIVATE SCHOOLS

2009

PEOPLE

681

174

1 385

10 844

2 427

2010

PEOPLE

732

206

1 429

12 654

2 294

2011

PEOPLE

848

213

1 799

12 217

3 272

2012

PEOPLE

737

195

1 707

11 254

3 289

LAW

MATHS AND STATISTICS

IT

ECONOMY AND ADMINISTRATION

ENGINEERING AND TECHNICAL

SELECTED STUDIES

STUDENTS

2009

PEOPLE

120 463

52 016

2010

PEOPLE

117 942

50 527

2011

PEOPLE

114 870

45 337

2012

PEOPLE

113 257

41 832

Source: Local Data Bank, Central Statistical Office, www.stat.gov.pl

PUBLIC SCHOOLS

PRIVATE SCHOOLS


EDUCATION

ZASOBY NATURALNE

ZASOBY NATURALNE

Dolny Śląsk jest jednym z najzasobniejszych regionów w Polsce. Odgrywa kluczową rolę w krajowej produkcji surowców mineralnych.Istniejące zasoby kopalin użytecznych stanowią podstawę dlarozwoju przemysłu wydobywczego oraz wielu innych gałęzigospodarki.

Zasoby naturalne województwa dolnośląskiego: jedyne w Polsce złoża rud miedzi i srebra złoża kobaltu, niklu, złota strategiczne zasoby węgla brunatnego złoża gazu ziemnego surowce skalne m.in.: kaolinowe, skaleniowe, gliny ceramiczne i ogniotrwałe, magnezyty, bentonity, łupki, piaski szklarskie i formierskie zasoby magmowe i metamorficzne kamieni łamanych i blocznych 220 złóż kamieni budowlanych i drogowych, z czego eksploatowanych jest ponad 100 złoża najwyższej jakości piasków i żwirów różnorodne złoża wód mineralnych i leczniczych, w tym radoczynnych i termalnych

30

Photo: B. Sadowski


NATURAL RESOURCES

NATURAL RESOURCES

Lower Silesia is one of the richest regions of natural resources in Poland. It plays a significant role in the country production of naturalresources. Existing mineral resources are the basis for developmentof the mining industry and many other sectors of economy.

Natural resources of Lower Silesia: copper ore and silver - the only deposits in Poland deposits of cobalt, nickel, gold strategic lignite resources natural gas deposits rock materials including: kaolin, feldspar, ceramic and refractory clays, magnesite, bentonite, shale, glass and foundry sands igneous and metamorphic deposits of crushed stones and stones in blocks 220 deposits of building and road stones, of which 100 are exploited deposits of high quality sand and gravel various deposits of mineral and medicinal water, including radium and thermal


31


Dzięki dynamicznemu rozwojowi w ciągu ostatnich 20 lat Dolny Śląsk stał się jednym z liderów polskich rankingów gospodarczych. Według Instytutu Badań nad Gospodarką Rynkową, województwo dolnośląskieod lat utrzymuje się na drugiej i trzeciej pozycji pod względem atrakcyjności inwestycyjnej i jakości życia. Zdaniem ekspertów ważnymatutem województwa są jego mieszkańcy.

W 2012 roku dolnośląskie było drugim, po mazowieckim, najczęściejwybieranym miejscem na pobyt stały przez obcokrajowców. Spośródwszystkich migrujących w 2012 roku Polaków osiedliło się tu 9 %.Tym samym województwo uplasowało się na czwartym miejscuregionów najczęściej wybieranych do życia przez Polaków.

Wykwalifikowaną siłę roboczą, wyspecjalizowaną kadrę inżynierską,osoby z wyższym wykształceniem biegle posługujące się językamiobcymi, na Dolny Śląsk przyciągają głównie rozwijający się przemysłelektromaszynowy, motoryzacyjny oraz usługi Business ProcessOutsourcing.

Dla rozwoju regionu nie bez znaczenia jest fakt, że w latach 2014 - 2020w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego, województwodolnośląskie otrzyma prawie 2,3 mld euro. To o ponad 608 mln eurowięcej niż w poprzednim okresie programowania. Po śląskim, małopolskim i wielkopolskim, dolnośląskie jest czwartym województwem w Polsce pod względem wielkości dofinansowania.

Photo: B. Sadowski Photo: Wałbrzyska SSE „INVEST-PARK”Photo: Akademia Sztuk Pięknych we Wrocławiu



Thanks to dynamic development in last 20 years Lower Silesia has become one of the leaders in Polish Economy Ratings. According to the Institute for Market Economics, Lower Silesia Voivodeship for years has remained on a second and third place in terms of investment efficiency and quality of life. According to experts, the most important asset of this region are inhabitants.

In 2012 Lower Silesia Voivodeship was second, after Mazovia Voivodeship, most often chosen region for permanent residence by foreigners. In 2012, among all Polish migrants 9% settled in here. Thus, this voivodeship has been ranked the fourth most popular areato live by the Poles.

Developing electromechanical and automotive industry along with Business Process Outsourcing Service bring to Lower Silesia qualified man-power, specialized engineering staff as well as people with high education, fluently speaking foreign languages.

It is of a great value that the region will gain almost 2,3 billion EUR as part of the Regional Operational Programme between 2014 - 2020. It is about 608 mln EUR more than the previous time. Lower Silesia is the fourth voivodeship in Poland, right after Silesia, Lesser Poland and Greater Poland Voivodeships in terms of the grant rate.


32

NAJWIĘKSZE ATUTY REGIONU:

wysoki poziom rozwoju gospodarczego, znacznie przekraczający średnią krajową korzystne położenie geopolityczne, sąsiedztwo Niemiec i Republiki Czeskiej atrakcyjne położenie względem rynków zbytu tworzonych przez aglomerację praską, berlińską i warszawską rozwinięta infrastruktura transportowa (drogowa, kolejowa, lotnicza, wodna) i teleinformatyczna liczne uczelnie wyższe, najlepsze w Polsce jednostki naukowe: Politechnika Wrocławska, Uniwersytet Wrocławski, Uniwersytety Ekonomiczny, Przyrodniczy i Medyczny, Instytut Immunologii i Terapii Doświadczalnej PAN bogactwo kulturowe - liczne zabytki, również z Listy Światowego Dziedzictwa UNESCO: Hala Stulecia we Wrocławiu, Kościoły Pokoju w Świdnicy i Jaworze walory przyrodnicze umożliwiające rozwój szerokiego wachlarza usług turystycznych wysoki poziom rozwoju przemysłu, specjalizacje naukowe i technologiczne regionu m.in.: przemysł motoryzacyjny, farmaceutyczny, elektroniczny, maszynowy, wydobywczy rozwinięte rolnictwo, szczególnie produkcja roślinna, stanowiąca fundament rozwoju przetwórstwa rolno-spożywczego duża chłonność rynku regionalnego liczne specjalne strefy ekonomiczne rozwinięta sieć infrastruktury otoczenia biznesu, w tym banków i instytucji wspierających rozwój przedsiębiorczości i innowacyjności wysoki poziom kwalifikacji zawodowych mieszkańców regionów bogate zasoby cennych surowców mineralnych


Źródło: Polska Agencja Informacji i Inwestycji Zagranicznych, Atrakcyjność inwestycyjna regionów 2012, Województwo Dolnośląskie, Główny Urząd Statystyczny, Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego.

Photo: B. SadowskiPhoto: Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego Photo: Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego


BIGGEST ASSETS OF THE REGION:

high level of economic development, significantly exceeding the country average level beneficial geographical location, close to Germany and Czech Republic attractive location in relation to Prague, Berlin and Warsaw markets highly developed transport infrastructure (road, rail, air and water) numerous universities and colleges, best research and science institutes: Wrocław University of Technology, University of Wrocław, Wrocław University of Economics, Wrocław Medical University, Wrocław University of Environmental and Life Sciences, Institute of Immunology and Experimental Therapy PAN cultural richness - numerous monuments, also inscribed on the UNESCO Word Heritage List: Centennial Hall in Wrocław, Churches of Peace in Świdnica and Jawor natural beauty enabling the development of wide range of tourism high level of industry development, science and technical specializations, including: automotive, pharmaceutical, electronic, extractive and engineering industry well-developed agriculture, especially crop production being a basis for development of food processing large regional market capacity numerous Special Economic Zones well-developed infrastructure network of supporting business, including banks and institutions supporting the development of entrepreneurship and innovation high level of qualifications of Lower Silesia inhabitants valuable mineral resources

Source: The Polish Information and Foreign Investment Agency.Investment attractiveness of Polish regions, 2012, Lower Silesia, Central Statistical Office, Marshal Office of Lower Silesia Voivodeship.


33


PKB, ZATRUDNIENI W GOSPODARCE NARODOWEJ

Udział województwa dolnośląskiego w tworzeniu Produktu Krajowego Brutto gospodarki narodowej wynosi ponad 8 %. Kluczowe znaczenie dla dolnośląskiego PKB mają sektor usług(blisko 50 %) i przemysł (niemal 30 %).

Z danych GUS wynika, że poziom PKB na jednego mieszkańcaw województwie dolnośląskim przewyższa średnią krajową. Liderem jest tu powiat legnicko-głogowski, który w 2012 roku zająłtrzecie miejsce w Polsce pod względem PKB na jednego mieszkańcaplasując się tuż po Warszawie i Poznaniu.

JELENIOGÓRSKI

WAŁBRZYSKI

WROCŁAWSKI

M. WROCŁAW

LEGNICKO-GŁOGOWSKI

PKB / 1 MIESZ

56 46233 66629 806

PRODUKT KRAJOWY BRUTTO W PODREGIONACH W 2010 R.

Źródło: Rocznik Statystyczny Województwa Dolnośląskiego, 2012 r., Urząd Statystyczny we Wrocławiu.

W regionie obserwowane jest znaczne zróżnicowanie przestrzenne poziomu rozwoju gospodarczego liczonego wartością wskaźnika PKB na 1 mieszkańca. Najniższe wartości PKB/1 mieszkańca odnotowywanesą w podregionie wałbrzyskim - niecałe 28 tys. zł, natomiast najwyższe w podregionie legnicko-głogowskim - ponad 66 tys. zł. Dwa najsilniejsze rozwojowo podregiony w województwie,tj. legnicko-głogowski oraz miasto Wrocław, znajdują się w czołówce krajowej pod tym względem (3 i 4 miejsce), a ich PKB na mieszkańca stanowi odpowiednio 180 % oraz 152 % średniej krajowej. W tych dwóch podregionach ma miejsce koncentracja dochodów województwa - wytwarzają one blisko 55 % PKB regionu.

Udział w wytwarzaniu PKB na Dolnym Śląsku według sektorów: 55 % podmioty prowadzące działalność w sektorze usług 35,4 % podmioty prowadzące działalność w sektorze przemysłowym 7,5 % podmioty prowadzące działalność w sektorze budowlanym 1,9 % podmioty prowadzące działalność w sektorze rolniczym


GROSS DOMESTIC PRODUCT IN SUBREGIONS IN 2010

Source: Statistical Yearbook of Lower Silesia Voivodeship, 2012, Statistical Office in Wrocław.

GROSS DOMESTIC PRODUCT, EMPLOYEES IN NATIONAL ECONOMY

The share of Lower Silesia Voivodeship in the generation of Gross Domestic Product of national economy is more than 8 %. Service sector (nearly 50 %) and manufacturing (nearly 30 %) play crucial role for Lower Silesia GDP.

As data from Central Statistical Office shows, GDP per one inhabitant of Lower Silesia Voivodeship is higher than the national average. Theleader here is the county of Legnica and Głogów, which in 2012 took the third place in terms of GDP per one inhabitant, being just after Warsaw and Poznań.

A considerable spatial variation in the level of economic development calculated by GDP value per one inhabitant is observed in this region.The lowest values of GDP per 1 inhabitant are noted in subregion of Wałbrzych - less than 28 thousand PLN, while the highest in subregion of Legnica and Głogów (more than 66 thousand PLN). The two most developing subregions in the voivodeship i.e. county of Legnica and Głogów as well as city of Wrocław are at the national forefront (3rd and 4th place), and their GDP per one inhabitant is respectively 180 % and 152 % of national average. In these two subregions there is a cumulation of the income of LowerSilesia Voivodeship - they generate almost 55 % of GDP of this district.

Share in creation of the GDP in Lower Silesia by sector: 55 % entities operating in service sector 35,4 % entities operating in industry sector 7,5 % entities operating in construction sector 1,9 % entities operating in agricultural sector

ECONOMIC POTENTIAL

GDP / 1 INHABITANT

34


Na koniec czerwca 2013 r. w województwie dolnośląskim, w krajowym rejestrze urzędowym podmiotów gospodarki narodowej REGON, zarejestrowanych było ponad 340 tys. podmiotów gospodarczych, z czego ponad 233 tys. osób fizycznych, prowadzących działalność gospodarczą.

Największa liczba podmiotów zgłoszona była w sekcjach: handel i naprawa pojazdów samochodowych - 84 411 podmiotów budownictwo - 40 220 podmiotów obsługa nieruchomości - 37 071 podmiotów przemysł - 27 720 podmiotów

Wskaźnik przedsiębiorczości dla regionu w 2012 r. wyniósł 1 156,przy średniej krajowej 1 032. W 2012 r. największą liczbą podmiotów gospodarczych w przeliczeniu na 10 000 mieszkańców mogą się pochwalić miejscowości turystyczne o rozbudowanej sieci usług: Karpacz - 2 120 podmiotów Szczawno-Zdrój -1 897 podmiotów Szklarska Poręba - 1 872 podmioty Wrocław - 1 605 podmiotów Polanica-Zdrój - 1 602 podmioty Kłodzko - 1 559 podmiotów

PODMIOTY GOSPODARCZE NA 10 000 MIESZKAŃCÓW

WSKAŹNIK PRZEDSIĘBIORCZOŚCI NA DOLNYM ŚLĄSKU W 2012 R.Źródło: Bank Danych Lokalnych, Główny Urząd Statystyczny, www.stat.gov.pl, 2013 r.

Przedsiębiorstwa mikro zatrudniające do 9 osób stanowiły 96 % wszystkich podmiotów w regionie. Firmy małe (od 10 do 49 pracowników)ponad 3 %, średnie (od 50 do 249 pracowników) 0,7 %, a duże (powyżej 250 pracowników) zaledwie 0,1 %.

Źródło: Rocznik Statystyczny Województwa Dolnośląskiego, 2012 r., Urząd Statystyczny we Wrocławiu, Produkt Krajowy Brutto, Rachunki regionalne w 2010 r., Główny Urząd Statystyczny, www.stat.gov.pl


In the end of June 2013 in Lower Silesia Voivodeship, more than 340 thousand business entities were registered in National Official Business Register REGON, of which more than 233 thousand were entities run by individuals.

The largest amount of entities was reported in the sectors: trade and repair of motor vehicles - 84 411 entities construction - 40 220 entities real estate - 37 071 entities industry - 27 720 entities

The entrepreneurship indicator for this region was 1 156 in 2012, while the national average - 1 032. In 2012 the largest number of business entities per 10 000 inhabitants was among tourist cities and towns with extensive network of services: Karpacz - 2 120 entities Szczawno-Zdrój - 1 897 entities Szklarska Poręba - 1 872 entities Wrocław - 1 605 entities Polanica-Zdrój - 1 602 entities Kłodzko - 1 559 entities

Micro enterprises that employed up to 9 people constitute 96 % of all entities in the region. Small enterprises (from 10 to 49 employees) - more than 3 %, medium (from 50 to 249 employees) - 0,7 %,and big (more than 250 employees) only 0,1 %. Source: Statistical Yearbook of Lower Silesia Voivodeship, 2012, Statistical Office in Wrocław, Gross Domestic Product, Regional Bills in 2010, Central Statistical Office, www.stat.gov.pl

ECONOMIC POTENTIAL

THE ENTREPRENEURSHIP INDICATOR IN LOWER SILESIA IN 2012Source: Local Data Bank, Central Statistical Office, www.stat.gov.pl, 2013.

BUSINESS ENTITIES PER 10 000 INHABITANTS

1 4031 114

929734

35

PRODUKCJA NAJWAŻNIEJSZYCH WYROBÓW


Województwo Dolnośląskie należy do najbardziej uprzemysłowionychregionów w Polsce. W 2012 r. przychody ze sprzedaży produktówi usług przedsiębiorstw przemysłowych województwa wyniosły 104 511,2 mln zł (w cenach bieżących). Najwyższą sprzedaż zanotowano w następujących branżach: produkcja pojazdów samochodowych, przyczep i naczep - 16,5 % regionalnej produkcji sprzedanej przemysłu produkcja komputerów, wyrobów elektronicznych i optycznych - 9,8 % regionalnej produkcji sprzedanej przemysłu produkcja wyrobów z gumy i tworzyw sztucznych - 6,6 % regionalnej produkcji sprzedanej przemysłu produkcja wyrobów z metali - 6,2 % regionalnej produkcji sprzedanej przemysłu produkcja maszyn i urządzeń - 5,3 % regionalnej produkcji sprzedanej przemysłu


PRODUKTION WESENTLICHER WAREN



Lower Silesia Voivodeship is one of the most industrialized regions in Poland. In 2012 the sales revenue of products and industrial companies’ services reached 104 511,2 mln PLN (at current prices). The highest sale was notified in the following sectors: production of cars, trailers and semi-trailers - 16,5 % of regional industry output production of computers, electronic devices and optical products - 9,8 % of regional industry output manufacture of rubber and plastic products - 6,6 % of regional industry output manufacture of metal products - 6,2 % of regional industry output production of machinery and facilities - 5,3 % of regional industry output


36


Biorąc pod uwagę udział regionu w krajowej produkcji ważniejszychwyrobów, województwo dolnośląskie zaspokaja: 100 % krajowej produkcji rudy miedzi 50,6 % krajowej produkcji domowych chłodziarek i zamrażarek 43,7 % krajowej produkcji domowych pralek 16,5 % krajowej produkcji węgla brunatnego

Najważniejszą rolę w gospodarce regionu odgrywa eksploatacjarud miedzi i srebra w Legnicko-Głogowskim Okręgu Miedziowym. Prowadząca ją spółka KGHM „Polska Miedź” S.A. jest jednym ze światowych liderów w produkcji miedzi elektrolitycznej, srebra i renu.

Również pod względem wydobycia węgla brunatnego województwo dolnośląskie plasuje się na wysokiej pozycji. Ilości surowca wydobywane w kopalni „Turów” w gminie Bogatynia dają regionowi trzecie miejsce w kraju, po łódzkim i wielkopolskim.

Dolnośląskie to także potentat w wydobyciu kamieni drogowychi budowlanych, glin ogniotrwałych oraz kruszyw naturalnych. Poza tym, ok. 95% wszystkich zasobów magmowych i metamorficznychw Polsce znajduje się na Dolnym Śląsku.

Źródło: Rocznik Statystyczny Województwa Dolnośląskiego, 2012 r., Urząd Statystyczny we Wrocławiu.

Photo: B. Sadowski


Given the region’s share in national production of key products, the Lower Silesia Voivodeship covers: 100 % of national production of copper ore 50,6 % of national production of domestic refrigerators and freezers 43,7 % of national production of domestic washing machines 16,5 % of national production of hard coal

The most significant role in the economy of this region plays exploitation of copper and silver in Copper District in Legnica and Głogów. This exploitation is made by KGHM “Polska Miedź” S.A. - one of the world’s leaders in production of electrolytic copper, silver and rhenium.

The Lower Silesia Voivodeship also ranks high in terms of production of hard coal. The amount of raw minerals mined in “Turów” mine in Bogatynia county gives this region the third place in Poland, right after Łódź Voivodeship and Greater Poland Voivodeship.

Moreover, Lower Silesia is a leader in extraction of road and building stones, refractory clays and natural aggregates. In addition, approximately 95 % of the total resources of igneous and metamorphicrocks in Poland are located in Lower Silesia.

Source: Statistical Yearbook of Lower Silesia Voivodeship, 2012, Statistical Office in Wrocław.


NAJWIĘKSZE PODMIOTY GOSPODARCZE

37

NAJWIĘKSZE PODMIOTY GOSPODARCZE

W gospodarce regionu bardzo istotną rolę odgrywają przedsiębiorstwa, które są największymi pracodawcami w województwie i stymulują lokalny oraz regionalny rozwój gospodarczy. Część przedsiębiorstw związana jest z przemysłem wydobywczym oraz zaopatrzeniem w media (wodę i energię) i należy do Skarbu Państwa lub samorządów.Pozostałe - zarówno usługowe jak i przemysłowe - to firmy z kapitałemzagranicznym. Siedziby zarządów największych przedsiębiorstw znajdują się we Wrocławiu, Lubinie, Polkowicach, Wałbrzychu, Legnicy i Bogatyni. Dolnośląskie przedsiębiorstwa KGHM, Toyota i Volvo, należądo grupy 20 najbardziej atrakcyjnych pracodawców w Polsce.Do największych podmiotów regionu należy zaliczyć: AmRest Holdings SE z Wrocławia EKO Holding S.A. z Wrocławia GK AB S.A. z Wrocławia GK Impel S.A. z Wrocławia GK Kogeneracja S.A. z Wrocławia KGHM Metraco S.A. z Legnicy KGHM Polska Miedź S.A. z Lubina LG Electronics Wrocław sp. z o.o. z Biskupic Podgórnych Toyota Motor Manufacturing Poland sp. z o.o. z Wałbrzycha Volvo Polska sp. z o.o. z Wrocławia

W rozbiciu na poszczególne branże gospodarki jako największe podmioty działające na terenie województwa dolnośląskiego wskazywane są:

PRZEMYSŁ WYDOBYWCZY KGHM Metraco, KGHM Polska MiedźPRZEMYSŁ MOTORYZACYJNYAAM, Autoliv Poland, Bosch, Bridgestone Diversified Products Poland, Daicel Safety Systems Europe, Dr. Schneider AutomotivePolska, DWS Draexlmaier Wyposażenie Wnętrz Samochodowych,Faurecia, GKN Driveline, HOERBIGER Polska, Industrie MaurizioPeruzzo Comfort, Metzeler Automotive Profile Systems Polska, NSK Steering System Europe, Pittsburgh Glass Works, Zakłady Samochodowe Jelcz, Ronal, Sanden Manufacturing Poland, TBMECA Polska, Toyota, Volkswagen, Volvo, Voss Automotive Polska, WabcoPRZEMYSŁ ELEKTRYCZNO - MECHANICZNYABB, Alstom, Archimedes, Bosch, Electrolux, Fabryka Aparatury Pomiarowej PAFAL, General Electric, KGHM Zanam, LG Electronics, Siemens, WhirlpoolPRZEMYSŁ HIGH - TECH3M Poland, Capgemini NearShore Center, IBM, LG, LG Electronics,Nokia Siemens Networks, Siemens, Signity, Toshiba, UNIT4 TETAPRZEMYSŁ TRANSPORTOWYBombardier Transportation, Greenbrier Europe / Wagony ŚwidnicaOUTSOURCINGCentra R&D firm: BenQ, Diehl Controls, SiemensUSŁUGI KSIĘGOWO - ROZLICZENIOWE CAN, Ge Money Bank, Google, Hewlett Packard, UPS USŁUGI FINANSOWE Bank Zachodni WBK, Credit Agricole, Eurobank, Getin Holding, Krajowy Rejestr Długów, Kruk, Santander Consumer Bank, VB Leasing



The largest enterprises in the voivodeship play the key role in the region economy as well as they stimulate the local and regional development. Part of these enterprises are connected with mining industry and supply of water and energy which belong to the State Treasury or local government units. The rest - both services and industry - are the companies with foreign capital. The premises of the largest enterprises are located in Wrocław, Lubin, Polkowice, Wałbrzych, Legnica and Bogatynia. Lower Silesian enterprises: KGHM,Toyota and Volvo belong to a group of most attractive employers inPoland. The largest business entities: AmRest Holdings SE from Wrocław EKO Holding S.A. from Wrocław GK AB S.A. from Wrocław GK Impel S.A. from Wrocław GK Kogeneracja S.A. from Wrocław KGHM Metraco S.A. from Legnica KGHM Polska Miedź S.A. from Lubin LG Electronics from Biskupice Podgórne close to Wrocław Toyota Motor from Wałbrzych Volvo Polska sp. z o.o. from Wrocław

The largest entities operating in Lower Silesia considering particular sectors of economy:


MINING INDUSTRYKGHM Metraco, KGHM Polska Miedź AUTOMOTIVE INDUSTRYAAM, Autoliv Poland, Bosch, Bridgestone Diversified Products Poland, Daicel Safety Systems Europe, Dr. Schneider Automotive Polska, DWS Draexlmaier Wyposażenie Wnętrz Samochodowych,Faurecia, GKN Driveline, HOERBIGER Polska, Industrie Maurizio Peruzzo Comfort, Metzeler Automotive Profile Systems Polska, NSK Steering System Europe, Pittsburgh Glass Works, Zakłady Samochodowe Jelcz, Ronal, Sanden Manufacturing Poland, TBMECA Polska, Toyota, Volkswagen, Volvo, Voss Automotive Polska, WabcoELECTRO - MECHANICAL INDUSTRYABB, Alstom, Archimedes, Bosch, Electrolux, Fabryka Aparatury Pomiarowej PAFAL, General Electric, KGHM Zanam, LG Electronics, Siemens, WhirlpoolHIGH-TECH INDUSTRY3M Poland, Capgemini NearShore Center, IBM, LG, LG Electronics, Nokia Siemens Networks, Siemens, Signity, Toshiba, UNIT4 TETATRANSPORT INDUSTRYBombardier Transportation, Greenbrier Europe / Wagony Świdnica OUTSOURCINGCentres of R&D companies: BenQ, Diehl Controls, SiemensACCOUNTING AND CLEARING SERVICESCAN, Ge Money Bank, Google, Hewlett Packard, UPSFINANCIAL SERVICESBank Zachodni WBK, Credit Agricole, Eurobank, Getin Holding, Krajowy Rejestr Długów (national register of debts), Kruk, Santander Consumer Bank, VB Leasing

38

HANDEL ZAGRANICZNY

HANDEL ZAGRANICZNY

Dolnośląskie od lat należy do trójki największych eksporteróww Polsce, po śląskim i mazowieckim. W regionie zlokalizowanychjest 14 firm sklasyfikowanych w rankingu 100 największych polskicheksporterów 2012 roku, a udział dolnośląskiego w ogólnokrajowym eksporcie wyniósł 12 %.

Bardzo istotną rolę w eksporcie regionu odgrywa przemysł wydobywczy.Z województwa dolnośląskiego za granicę trafia 85 % polskiej miedzi i artykułów z miedzi, niemal trzy czwarte polskich kamieni i metaliszlachetnych oraz wyrobów z nich. Towary te stanowią jedną czwartą łącznego eksportu Dolnego Śląska. Ponadto głównymi produktamieksportowymi w województwie są: maszyny i urządzenia mechaniczne, w tym chłodziarki, zmywarki, kotły oraz ich części - 20 % eksportu województwa maszyny i urządzenia elektryczne i elektroniczne, w tym małe AGD, kuchenki elektryczne, telewizory, kamery oraz ich części - 18 % eksportu województwa pojazdy nieszynowe, ich części i akcesoria - 9 % eksportu województwa meble, materace - 5 % eksportu województwa

Najważniejszymi rynkami eksportowymi dla Dolnego Śląska w 2012 roku były: Niemcy - 36 % eksportu województwa Czechy - 9 % eksportu województwa Francja - 8 % eksportu województwa Wielka Brytania - 8 % eksportu województwa Włochy - 4 % eksportu województwa Chiny - 4 % eksportu województwa USA, RPA, Meksyk, Egipt - poniżej 4 % eksportu województwa

Na terenie województwa w 2011 r. działało 2 367 podmiotówz udziałem kapitału zagranicznego. Wartość wyeksportowanych przez nie towarów wyniosła w 2011 r. 42,7 mld zł, co stanowiło 65 % eksportu z Dolnego Śląska. Zatrudnienie w podmiotach z kapitałemzagranicznym sięga 150 tys. osób, czyli ok. 15 % wszystkich zatrudnionych w województwie dolnośląskim.

Źródło: Główny Urząd Statystyczny, Działalność gospodarcza podmiotów z kapitałem zagranicznym w 2011 roku, Warszawa, 2012.

Photo: B. Sadowski Photo: Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego


INTERNATIONAL TRADE

For years Lower Silesia Voivodeship has belonged to three largest exporters in Poland, just after Silesia Voivodeship and Mazovia Voivodeship. In this region, there are 14 companies classified in the rating of 100 largest Polish exporters in 2012. The share of Lower Silesia in national export has reached 12 %.

The mining industry has played a significant role in export. 85 % of Polish copper and copper products, almost three fourth of Polish stones and noble metals as well as its products are exported from Lower Silesia abroad. These goods account for one fourth of total exports of Lower Silesia. Furthermore, main export products in voivodeship are: machinery and mechanical facilities, including refrigerators, dishwasher, boilers and their parts - 20 % of regional export machinery, electronic and electrical facilities, including household goods, electric cookers, TV sets, video cameras and their parts - 18 % of regional export vehicles other than railway, their parts and accessories - 9 % of regional export furniture, mattress - 5 % of regional export

The largest export markets for Lower Silesia in 2012 were: Germany - 36 % of regional export Czech Republic - 9 % of regional export France - 8 % of regional export The Great Britain - 8 % of regional export Italy - 4 % of regional export China - 4 % of regional export USA, South Africa, Mexico, Egypt - below 4 % of regional export In 2011 there were 2 367 business entities operating with foreign capital in Lower Silesia. The value of exported goods amounted in 2011 to 42,7 billion PLN, which was 65 % of export from Lower Silesia. The employment of business entities with foreign capital is equal to 150 thousand people, which is 15 % of all employees in Lower Silesia.

Source: Central Statistical Office, Economic activities of entities with foreign capital in 2011, Warsaw, 2012.

INTERNATIONAL TRADE

INWESTORZY

39

INWESTORZY

Województwo dolnośląskie przyciąga zarówno polskich jak i zagranicznychinwestorów. W 2012 r. w regionie było najwięcej zagranicznych inwestycji w skali kraju.

W województwie dolnośląskim obecni są m.in. inwestorzy z sektorów: spożywczego - Bahlsen, Kraft Foods lotniczego - Smiths Group Aerospace chemicznego - British Oxygen Corporation, BASF

Według Polskiej Agencji Informacji i Inwestycji Zagranicznych,w 2012 roku do największych inwestorów na terenie województwa dolnośląskiego - wg kraju pochodzenia - należały:

KAPITAŁ AMERYKAŃSKI3M, American Axle&Manufacturing, American Restaurants, BectonDickinson Polska, Cargill, Dolby Laboratories, Fresh Start Bakeries,Gates Polska, Google, Guardian Automotive Polska, Harris Calorific International, Hewlett Packard Global e-Business Operations, Kraft Foods, Lincoln Electric Bester, Mc Donalds, Pentair Poland, PepsiCo,PGW, PM Poland, PPG Deco Polska, The Greenbrier Companies/ Wagony Świdnica, UPS, US Pharmacia, Wabco Polska, Whirlpool

KAPITAŁ AUSTRIACKIHenkel Polska, Voestalpine Rotec

KAPITAŁ BELGIJSKIGates Polska, Ghelamco, Nawrot, The Heating Company Group (Brugman Fabryka Grzejników), VMA Polska

KAPITAŁ BRYTYJSKIBOC, BP, Castorama, GKN Driveline Polska, GKN, Parkridge, PM Group Polska, PZ Cussons Polska, Smiths Aerospace Components Poland, Synexus Polska, Tesco, Vita Polymers Poland

KAPITAŁ FIŃSKIFortum Power and Heat Polska, Nokia Siemens Networks

KAPITAŁ FRANCUSKIAlstom, Auchan, Brandt, Capgemini, Carrefour, Credit Agricole, Decathlon, E’Leclerc, EFL, Electricite de France Internationale,Eurovia Kruszywa, Eurovia Polska, Faurecia, Gant, Maco PharmaPolonia, Maco Production Polonia, Stepan Polska

KAPITAŁ HISZPAŃSKICropu Polska, SOR Iberica Polska, Trexoni

KAPITAŁ HOLENDERSKIAutocam Poland, Boart Longyear Gates Polska, Legrand Polska, Legri Polska, PPG Industries Polska, QAD Polska, SCA Molnlycke, Znut Feal

KAPITAŁ INDYJSKICSS Corporation

KAPITAŁ JAPOŃSKIAccuromm Central Europe, Bridgestone Diversified Products Poland, Sanden Manufacturing Poland, TBMECA Poland, Toshiba Television Central Europe, Toyota Motor Manufacturing Poland


INVESTORS

Lower Silesia Voivodeship attracts Polish as well as foreign investors. In 2012 this region represented the largest amount of foreign investments in the country.

Among many investors in Lower Silesia there are companies from sectors such as: food industry - Bahlsen, Kraft Foods aircraft industry - Smiths Group Aerospace chemical industry - British Oxygen Corporation, BASF

According to the Polish Information and Foreign Investment Agency the largest investors in Lower Silesia (by country of origin) in 2012 are:

AMERICAN CAPITAL 3M, American Axle&Manufacturing, American Restaurants, Becton Dickinson Polska, Cargill, Dolby Laboratories, Fresh Start Bakeries, Gates Polska, Google, Guardian Automotive Polska, Harris Calorific International, Hewlett Packard Global e-Business Operations, Kraft Foods, Lincoln Electric Bester, Mc Donalds, Pentair Poland, PepsiCo, PGW, PM Poland, PPG Deco Polska, The Greenbrier Companies/ Wagony Świdnica, UPS, US Pharmacia, Wabco Polska, Whirlpool

AUSTRIAN CAPITALHenkel Polska, Voestalpine Rotec

BELGIAN CAPITALGates Polska, Ghelamco, Nawrot, The Heating Company Group (Brugman Fabryka Grzejników), VMA Polska

BRITISH CAPITALBOC, BP, Castorama, GKN Driveline Polska, GKN, Parkridge, PM GroupPolska, PZ Cussons Polska, Smiths Aerospace Components Poland, Synexus Polska, Tesco, Vita Polymers Poland

FINNISH CAPITAL Fortum Power and Heat Polska, Nokia Siemens Networks

FRENCH CAPITALAlstom, Auchan, Brandt, Capgemini, Carrefour, Credit Agricole, Decathlon, E’Leclerc, EFL, Electricite de France Internationale, Eurovia Kruszywa, Eurovia Polska, Faurecia, Gant, Maco Pharma Polonia, Maco Production Polonia, Stepan Polska

SPANISH CAPITALCropu Polska, SOR Iberica Polska, Trexoni

DUTCH CAPITALAutocam Poland, Boart Longyear Gates Polska, Legrand Polska, Legri Polska, PPG Industries Polska, QAD Polska, SCA Molnlycke, Znut Feal

INDIAN CAPITALCSS Corporation

JAPANESE CAPITALAccuromm Central Europe, Bridgestone Diversified Products Poland,Sanden Manufacturing Poland, TBMECA Poland, Toshiba TelevisionCentral Europe, Toyota Motor Manufacturing Poland

INVESTORS

KAPITAŁ KANADYJSKIBombardier Transportation Polska, Pizzerie Pan Smak, Royal Europa

40

INWESTORZY

KAPITAŁ KOREAŃSKIAce Rico Poland, Heesung Electronics Poland, LG Electronics, Mando Corporation Poland Dong Yang Electronics, POSCO-PWPC, SKC Europe Pu

KAPITAŁ LUKSEMBURSKIHotel HP Park Plaza - Wrocław

KAPITAŁ NIEMIECKIBDN, Bosch, BROEN, C+P Systemy Meblowe, Dr. SchneiderAutomotive Polska, DWS Draexlmaier Wyposażenie Wnętrz Samochodowych, Eto Magnetic, Fresh Textile Fishing Polska, Gardinia, GEA Klimatyzacja, Gerresheimer, Gotec Polska, Grossmann, Hafele Polska, Hoerbiger Automotive, Hormann Legnica, Karosseriewerke Dresden, Lapp Insulators, Mc Cain Poland, Metro Grup, Metzeler Automotive Profile Systems, Metzeler Automotive, Moneva Polska, Parker Hannifin, PCC Rokita, Quarzwerke, Quin Polska, Röben Polska, Roeben, SCA Hygiene Products, Schumacher Packaging, Siemens, Sieper, Sitech, SOPP INDUSTRIE, Südzucker Polska, TECE, Uzin Polska Produkty Budowlane, Verpa Folie, Vibracoustic Polska, Viessmann, Volkswagen Motor Polska, Wezi-tec, Winkelmann, Womak Alfa, Womak Gamma, Womak Holding, WSB Parki Wiatrowe

KAPITAŁ NORWESKI Qubus Hotel Prestige

KAPITAŁ SZWEDZKO - SZWAJCARSKI I SZWAJCARSKI ABB, Credit Suisse, DeLaval Skanska, Electrolux, Georg UTZ, IBS Enterprise Poland, IKEA, Ronal Polska, Trelleborg Automotive, Volvo Polska, Vorwerk Polska

KAPITAŁ PORTUGALSKISimoldes Plasticos Polska

KAPITAŁ SŁOWEŃSKIArmeton Polska

KAPITAŁ WŁOSKICM 3 Polska, Euromatch, Italmetal, PATELEC Elpena, Riello Palniki

Źródło: Polska Agencja Informacji i Inwestycji Zagranicznych, Inwestorzy zagraniczni w Polsce, 2012 r.

Photo: Legnicka SSE Photo: Toyota Motor Manufacturing Poland - inwestor z WSSE “INVEST-PARK”


CANADIAN CAPITALBombardier Transportation Polska, Pizzerie Pan Smak, Royal Europa

KOREAN CAPITALAce Rico Poland, Heesung Electronics Poland, LG Electronics, Mando Corporation Poland Dong Yang Electronics, POSCO-PWPC, SKC Europe Pu

THE LUXEMBOURG CAPITALHotel HP Park Plaza - Wrocław

GERMAN CAPITALBDN, Bosch, BROEN, C+P Systemy Meblowe, Dr. SchneiderAutomotive Polska, DWS Draexlmaier Wyposażenie Wnętrz Samochodowych, Eto Magnetic, Fresh Textile Fishing Polska, Gardinia, GEA Klimatyzacja, Gerresheimer, Gotec Polska, Grossmann, Hafele Polska, Hoerbiger Automotive, Hormann Legnica, Karosseriewerke Dresden, Lapp Insulators, Mc Cain Poland, Metro Grup, Metzeler Automotive Profile Systems, Metzeler Automotive, Moneva Polska, Parker Hannifin, PCC Rokita, Quarzwerke, Quin Polska, Röben Polska,Roeben, SCA Hygiene Products, Schumacher Packaging, Siemens, Sieper, Sitech, SOPP INDUSTRIE, Südzucker Polska, TECE, Uzin Polska Produkty Budowlane, Verpa Folie, Vibracoustic Polska, Viessmann, Volkswagen Motor Polska, Wezi-tec, Winkelmann, Womak Alfa, Womak Gamma,Womak Holding, WSB Parki Wiatrowe

NORWEGIAN CAPITALQubus Hotel Prestige

SWEDISH-SWISS AND SWISS CAPITALABB, Credit Suisse, DeLaval Skanska, Electrolux, Georg UTZ, IBS Enterprise Poland, IKEA, Ronal Polska, Trelleborg Automotive, VolvoPolska, Vorwerk Polska

PORTUGUESE CAPITALSimoldes Plasticos Polska

SLOVENIAN CAPITALArmeton Polska

ITALIAN CAPITALCM 3 Polska, Euromatch, Italmetal, PATELEC Elpena, Riello Palniki Source: The Polish Information and Foreign Investment Agency, Foreign investors in Poland, 2012.

INVESTORS

SPECJALNE STREFY EKONOMICZNE

41

PRZESTRZENNE ROZMIESZCZENIE SPECJALNYCH STREF EKONOMICZNYCH ORAZ OBSZARÓW AKTYWNOŚCI GOSPODARCZEJ NA DOLNYM ŚLĄSKU

Źródło: Diagnoza stanu Województwa Dolnośląskiego w 2011 r., Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego, Instytut Rozwoju Terytorialnego we Wrocławiu.


Województwo Dolnośląskie jest liderem pod względem utworzonychna jego obszarze Specjalnych Stref Ekonomicznych. Przedsiębiorstwazlokalizowane w strefach mają zapewnione ulgi, zwolnienia podatkowe oraz atrakcyjne, uzbrojone tereny. Największą SSE w województwiejest Wałbrzyska Specjalna Strefa Ekonomiczna „INVEST-PARK”. Wg raportu FDI Magazine of the Financial Times strefa zajmuje czwarte miejsce w Europie oraz dwudzieste drugie na świecie, spośród600 stref ekonomicznych.


SPACIAL ARRANGEMENT OF SPECIAL ECONOMIC ZONES AND AREAS OF ECONOMIC ACTIVITIES

Source: Diagnosis of the situation in Lower Silesia in 2011, Marshal Office of Lower Silesia Voivodeship and Institute of Regional Development in Wrocław.


Lower Silesia is a leader in terms of establishing Special Economic Zones. Enterprises located in the Zones are provided with allowances, income tax exemptions and attractive, well supplied area. “INVEST-PARK” in Wałbrzych is the largest SEZ in this voivodeship. According to FDI Magazine’s report of Financial Time, Wałbrzych Special Economic Zone “INVEST-PARK” takes fourth place in Europeand twenty second in the world among 600 Economic Zones.


PARKI PRZEMYSŁOWE

PARKI TECHNOLOGICZNE

PARKI PRZEMYSŁOWO - TECHNOLOGICZNE

INKUBATORY PRZEDSIĘBIORCZOŚCI/TECHNOLOGICZNE

CENTRA TRANSFERU TECHNOLOGII

WAŁBRZYSKA SSE „INVEST-PARK”

LEGNICKA SSE

KAMIENNOGÓRSKA SSEMP

INDUSTRY PARKS

TECHNOLOGY PARKS

INDUSTRIAL-TECHNOLOGY PARKS

BUSINESS AND TECHNOLOGY INCUBATORS

TECHNOLOGY TRANSFER CENTRES

SSE „INVEST-PARK” IN WAŁBRZYCH

LEGNICKA SSE

KAMIENNOGÓRSKA SSEMP

42


Wałbrzyska Specjalna Strefa Ekonomiczna „INVEST-PARK” (WSSE „INVEST-PARK”)

dane kontaktowe: www.invest-park.com.pl województwa: dolnośląskie, opolskie, wielkopolskie, lubuskie 41 miejscowości obszar - ponad 2 212 ha ponad 860 ha wolnych terenów inwestycyjnych przedsiębiorcy - 150 miejsca pracy - ponad 35 tys. wartość zrealizowanych inwestycji - 16 mld zł zwolnienia z podatku dochodowego (do 70 % kosztów: nowej inwestycji lub utworzenia nowych miejsc pracy) wsparcie na każdym etapie inwestycji

Źródło: Wałbrzyska Specjalna Strefa Ekonomiczna „INVEST-PARK”, 2013 r.

Legnicka Specjalna Strefa Ekonomiczna (LSSE)

dane kontaktowe: www.lsse.eu obszar - ponad 1 070 ha największy w Polsce obszar inwestycyjny w jednym kompleksie - Środa Śląska i Miękinia - 498 ha 15 podstref m.in.: Legnica, Polkowice, Środa Śląska, Głogów przedsiębiorcy - 40 miejsca pracy - ponad 10 tys. wartość zrealizowanych inwestycji - 5,5 mld zł obszary w pobliżu międzynarodowych tras biegnących ze wschodu na zachód - A4, A18, E65, S3, trasa kolejowa E30

Źródło: Legnicka Specjalna Strefa Ekonomiczna, 2013 r.

Kamiennogórska Specjalna Strefa Ekonomiczna Małej Przedsiębiorczości (KSSEMP)

dane kontaktowe: www.ssemp.pl obszar - 367 ha terenów inwestycyjnych 14 podstref przedsiębiorcy - 53 miejsca pracy - blisko 5 tys. wartość zrealizowanych inwestycji - 1,9 mld zł strefa usytuowana w pobliżu granicy z Republiką Czeską i Republiką Federalną Niemiec

Źródło: Kamiennogórska Specjalna Strefa Ekonomiczna Małej Przedsiębiorczości, 2013 r.

Tarnobrzeska Specjalna Strefa Ekonomiczna (TSSE)Na terenie województwa dolnośląskiego znajduje się również podstrefa Tarnobrzeskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej, której łączny obszar wynosi 1 632,31 ha. Jest to jedyna strefa, której zarząd jest zlokalizowany poza terenem województwa dolnośląskiego.Dane kontaktowe: www.tsse.pl


Wałbrzych Special Economic Zone„INVEST-PARK” (WSSE „INVEST-PARK”)

contact details: www.invest-park.com.pl voivodeships: Lower Silesia, Opole Voivodeship, Greater Poland, Lubuskie Voivodeship 41 towns area-more than 2 212 ha more than 860 ha of free investment area enterprises - 150 workplaces - more than 35 thousand value of finished investments - 16 billion PLN income tax exemptions (up to 70 % of costs of: new investments or creation of new workplaces) support on every stage of investment

Source: Wałbrzych Special Economic Zone „INVEST-PARK”, 2013.

Legnica Special Economic Zone (LSSE)

contact details: www.lsse.eu area - more than 1 070 ha the largest investment area in one complex in Poland - Środa Śląska and Miękinia - 498 ha 15 subzones including: Legnica, Polkowice, Środa Śląska, Głogów enterprises - 40 workplaces - over 10 thousand value of finished investments - 5,5 billion PLN situated in the vicinity of international routes leading from the east to the west - A4, A18, E65, S3, railway E30

Source: Legnica Special Economic Zone, 2013.

Kamienna Góra Special Economic Zone for Small Business(KSSEMP)

contact details: www.ssemp.pl 367 ha of investment area 14 subzones enterprises - 53 workplaces - nearly 5 000 value of finished investments - 1,9 billion PLN zone situated in the vicinity of Czech Republic and Federal Republic of Germany

Source: Kamienna Góra Special Economic Zone for Small Business, 2013.

Tarnobrzeg Special Economic Zone (TSSE)In Lower Silesia there is a subzone of Tarnobrzeg Special EconomicZone which covers 1 632,31 ha. It is the only subzone which headquarters is situated outside of Lower Silesia Voivodeship.Contact details: www.tsse.pl


43

INNOWACYJNOŚĆ

INNOWACYJNOŚĆ

Choć Polska zalicza się do grupy tzw. umiarkowanych innowatorów, województwo dolnośląskie odgrywa znaczącą rolę w krajowym potencjale innowacyjnym. W ostatnich latach niemal połowa regionalnych zgłoszeń patentowych mogłaby znaleźć zastosowanie w branżach wysokotechnologicznych. W Polsce udział tego typu zgłoszeń jest o 13,4 punktów procentowych niższy. Co ważne, z roku na rok wzrasta liczba realizowanych w regionie projektów innowacyjnych, zarówno naukowych, jak i biznesowych.

Główne specjalizacje naukowo-technologiczne Dolnego Śląska o dużym potencjale innowacyjno-wdrożeniowym na najbliższe lata: inżynieria wodna i lądowa mechanika i automatyka nauki chemiczne, w tym inżynieria materiałowa i nanotechnologie nauki medyczne, biologia i biotechnologia, farmaceutyka, nauki o żywności technologie informacyjne i komunikacyjne technologie pomiarowe technologie środowiskowe

Źródło: Regionalna Strategia Innowacji dla Województwa Dolnośląskiego na lata 2011-2020, Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego.

Photo: B. Sadowski


INNOVATION

Although Poland is among moderate inventors, Lower Silesia plays a crucial role in country potential of innovation. In recent years, almost half of regional patent applications could be applied in thefields of high technology. In Poland, share of such applications is around 13,4 points lower than in this region. What is important, from year to year the number of realized innovative, science and business projects has been growing.

The main scientific and technological specializations of Lower Silesia with great potential for innovation and implementation in coming years are: water and civil engineering mechanics and automation chemical science, including material engineering and nanotechnologies medical science, biology, biotechnology, pharmaceutics and food science IT and Communication measurement technologies environmental technologies

Source: Regional Innovation Strategy for Lower Silesia Voivodeship for years 2011-2020, Marshal Office of Lower Silesia Voivodeship.

INNOVATION

44

INNOWACYJNOŚĆ

NAJWAŻNIEJSZE DANE DOTYCZĄCE INNOWACYJNOŚCI WOJEWÓDZTWA DOLNOŚLĄSKIEGO NA TLE KRAJU W 2012 R.

WSKAŹNIK POLSKA DOLNOŚLĄSKIE POZYCJA w rankingu

województw NAKŁADY NA DZIAŁALNOŚĆ B+R OGÓŁEM W MLN ZŁ

14 352,9 971,4 6

NAKŁADY NA DZIAŁALNOŚĆ B+R W SEKTORZE PRZEDSIĘBIORSTW W MLN ZŁ

5 341,1 494,5 4

NAKŁADY NA DZIAŁALNOŚĆ B+R NA 1 MIESZKAŃCA W ZŁ

372,5 333,2 5

UDZIAŁ PODMIOTÓW GOSPODARCZYCH PONOSZĄCYCH NAKŁADY NA B+R W OGÓLNEJ LICZBIE PODMIOTÓW W %(2011r.)

28,1 43,1 4

UDZIAŁ ZATRUDNIONYCH W B+R W PRACUJĄCYCH OGÓŁEM (%)

0,89 0,93 4

Źródło: Bank Danych Lokalnych, Główny Urząd Statystyczny, www.stat.gov.pl

Photo: B. Sadowski


INNOVATION

THE MOST IMPORTANT DATA ON INNOVATION OF LOWER SILESIA COMPARING TO THE COUNTRY IN 2012

INDICATOR POLAND LOWER SILESIA POSITION in ratings of

voivodeships

EXPENDITURE ON R&D IN TOTAL IN MILLION PLN

14 352,9 971,4 6

EXPENDITURE ON R&D IN ENTERPRISE SECTOR TOTAL IN MILLION PLN

5 341,1 328,9 4

EXPENDITURE ON R&D PER 1 INHABITANT IN PLN

372,5 333,2 5

SHARE OF BUSINESS ENTITIES INCURRING EXPENDITURE ON R&D IN TOTAL NUMBER OF ENTITIES IN %(2011)

28,1 43,1 4

SHARE OF EMPLOYEES IN R&D IN TOTAL AMOUNT OF PEOPLE EMPLOYED(%)

0,89 0,93 4

Source: Local Data Bank, Central Statistical Office, www.stat.gov.pl

45

KLASTRY

KLASTRY

Jedną z form bardziej efektywnego wdrażania nowych rozwiązań technologicznych czy organizacyjnych stanowią powiązaniakooperacyjne w formie klastrów. Klastry skupiają firmy i instytucjez określonego terenu bądź branż, które ze sobą współpracują,kooperują jak i ze sobą konkurują.

W regionie dolnośląskim istnieją klastry reprezentujące zarównobranże tradycyjne, czyli budownictwo, przemysł drzewny i ceramikę,jak i nowoczesne gałęzie gospodarki - ICT, eko-energetykę, zdrowie,innowacyjne technologie wytwórcze, fotonikę, nanotechnologie.

DOLNOŚLĄSKI KLASTER SUROWCOWY - powołany na rzecz racjonalnego gospodarowania surowcami w regionie. Kontakt: Dolnośląski Klaster Surowcowy KGHM CUPRUM sp. z o.o. Centrum Badawczo - Rozwojowe, www.cuprum.wroc.pl

DOLNOŚLĄSKI KLASTER „E-ZDROWIE” - realizuje inicjatywy na rzecz utworzenia sieci telemedycznej oraz informatyzacji ośrodków zdrowia. Kontakt: Wrocławski Medyczny Park Naukowo-Techniczny, www.parkmedyczny.pl

DOLNOŚLĄSKI KLASTER EKOENERGETYCZNY EEI - koncentruje działania w obszarze odnawialnych źródeł energii. Kontakt: www.klaster-eei.pl

DOLNOŚLĄSKI KLASTER ENERGII ODNAWIALNEJ - najmłodszy klaster w regionie w dziedzinie energii odnawialnej i ochrony środowiska. Kontakt: www.dkeo.pl



CLUSTERS

One of the most effective ways of implementation of new technological and organizational solutions is cooperation networks in a form of clusters. Clusters gather companies and institutions from a particular region or fields, which cooperate and compete with each other at the same time.

In Lower Silesia there are clusters representing not only traditional fields such as construction, wood industry, ceramics industry but also modern industries such as ICT, eco-energy, health, innovative manufacturing technologies, photonics and nanotechnologies.

LOWER SILESIAN MINERAL RESOURCES CLUSTER - appointed to rational management of natural resources in the region. Contact details: Dolnośląski Klaster Surowcowy KGHM CUPRUM sp. z o.o. Centrum Badawczo-Rozwojowe, www.cuprum.wroc.pl

„E-HEALTH” LOWER SILESIAN CLUSTER - deals with the initiatives for the purposes of creation of a telemedicine network and computerization of health centres. Contact details: Wrocławski Medyczny Park Naukowo-Techniczny, www.parkmedyczny.pl

LOWER SILESIAN ECOENERGETIC CLUSTER EEI - focuses its activities on the fields of renewable energy sources. Contact details: www.klaster-eei.pl

LOWER SILESIAN CLUSTER OF RENEWABLE ENERGY- the youngest cluster in this region in the fields of renewable energyand environmental protection. Contact details: www.dkeo.pl

CLUSTERS

46

KLASTRY

DOLNOŚLĄSKI KLASTER METALOWY - grupa przedsiębiorstw z branży metalowej, współpracujących ze sobą na różnych płaszczyznach, wspomagana przez jednostki naukowo-badawcze i instytucje otoczenia biznesu. Kontakt: Agencja Rozwoju Regionalnego „ARLEG” S.A., www.dkm.arleg.eu

DOLNOŚLĄSKI KLASTER TURYSTYKI - zrzesza obecnie 16 podmiotów z sektora MŚP i NGO głównie z branży hotelarsko-turystycznej. Kontakt: www.turystykadolnyslask.pl

KLASTER ICT - Wspólnota Wiedzy i Innowacji w Zakresie Technik Informacyjnychi Komunikacyjnych - stanowi wspólną inicjatywę firm informatycznych i telekomunikacyjnych na rzecz opracowania i wdrażania nowatorskich produktów i usług. Kontakt: Politechnika Wrocławska, www.ict-cluster.wroc.pl

INNOWACYJNY KLASTER GENERACJI I UŻYTKOWANIA ENERGII W MEGA I NANO SKALI- klaster z branży energetycznej, zajmujący się odnawialnymi źródłami energii i jej wykorzystaniem. Kontakt: Politechnika Wrocławska, www.klaster-energia.wroc.pl

KLASTER INNOWACYJNY „DLA ZDROWIA-SUDETY” - jest platformą współpracy zdywersyfikowanych podmiotów gospodarczych, organizacji i uczelni wyższych, powstałą w celu wymiany i korzystania ze wspólnej bazy wiedzy i kształtowania umiejętności. Współpraca ta zogniskowana jest w obszarze usług zdrowia i lecznictwa uzdrowiskowego, turystyki oraz edukacji. Kontakt: www.dlazdrowia-sudety.pl



LOWER SILESIA METAL CLUSTER – a group of enterprises from the metal industry that cooperates with each other on various levels and is supported by research and institutions and business support institution. Contact details: Agencja Rozwoju Regionalnego „ARLEG” S.A., www.dkm.arleg.eu

LOWER SILESIAN TOURISM CLUSTER – it unites 16 entities from MŚP (small and medium enterprises) and NGO (non governmental organizations) mainly from tourism industry.Contact details: www.turystykadolnyslask.pl

ICT CLUSTER - Knowledge and Innovation Community in the Field of Information and Communication Technologies Cluster - it is an initiative of IT telecommunication companies which activities focus on development and implementation of innovative products and services. Contact details: Politechnika Wrocławska, www.ict-cluster.wroc.pl

INNOVATIVE CLUSTER OF GENERATION AND USE OF ENERGY IN MEGA AND NANO SCALE - cluster from energy industry dealing with renewable energy sources and the usage of it. Contact details: Politechnika Wrocławska www.klaster-energia.wroc.pl

INNOVATIVE CLUSTER „FOR THE HEALTH-SUDETY” - is a platform for collaboration of diversified business entities, organizations and universities resulting in the exchange and use of common knowledge base and shaping the skills. This collaborationis focused in the area of health services and health resorts, tourism and education. Contact details: www.dlazdrowia-sudety.pl

CLUSTERS

47

KLASTRY

KLASTER INNOWACYJNYCH TECHNOLOGII W WYTWARZANIU- którego ideą jest wzmocnienie konkurencyjności przedsiębiorstw działających w branży wytwórczej. Kontakt: Dolnośląski Park Innowacji i Nauki S.A., www.cinnomatech.pl

KLASTER NUTRIBIOMED - powstały na bazie sieci naukowo-gospodarczej. Łączy medycynę i przemysł spożywczy opracowując technologie wytwarzania suplementów diety oraz zdrowej żywności. Kontakt: Wrocławski Park Technologiczny S.A., www.nutribiomed.pl

KLASTER WYTWÓRCÓW REGIONALNYCH - powołany przez Stowarzyszenie Forum Aktywności Lokalnej - Sudecki Inkubator Przedsiębiorczości, aby wspierać przedsiębiorców i działania na rzecz rozwoju regionu. Kontakt: www.inkubatorsudecki.pl/31/Klaster_wytworcow_regionalnych

POLSKI KLASTER BIOTECHNOLOGICZNY - wspiera współpracę w ramach grupy przedsiębiorstw, ośrodków naukowo-badawczych i stowarzyszeń branżowych w celu komercjalizacji najnowszych osiągnięć naukowych, wykorzystujących lecznicze właściwości naturalnego lnu. Kontakt: www.pkblinum.pl

SIDE CLUSTER - celem jego działania jest racjonalne gospodarowanie drewnem, promowanie drewna jako materiału budowlanego oraz obniżenie energochłonności domów. Kontakt: www.side-cluster.pl

Źródło: Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego, 2013 r.

Photo: Wrocławski Park Technologiczny S.A.


KIT CLUSTER - Innovative Technologies Cluster of Production - the idea of this cluster is to strengthen the competitiveness of the enterprises whichoperate in manufacturing industry. Contact details: Dolnośląski Park Innowacji i Nauki S.A.,www.cinnomatech.pl

NUTRIBIOMED CLUSTER - it has been based on the scientific and economic network. It joints the medicine and food industry working on the technology that manufactures dietary supplements and healthy food. Contact details: Wrocławski Park Technologiczny S.A., www.nutribiomed.pl

REGIONAL MANUFACTURERS CLUSTER - appointed by Stowarzyszenie Forum Aktywności Lokalnej (Local Activities Association Forum) - Sudecki Inkubator Przedsiębiorczości (Business Incubator in Sudety) in order to support enterprises and development activities in the region. Contact details: www.inkubatorsudecki.pl/31/Klaster_wytworcow_regionalnych

POLISH BIOTECHNOLOGY CLUSTER - a cluster supporting cooperation between group of enterprises,research institutions and trade associations for the purposesof commercialization of the latest scientific achievements using thehealing properties of natural linen. Contact details: www.pkblinum.pl

SIDE CLUSTER - the aim of this cluster is to manage wood rationally, to promote wood as a building material and to reduce the energy consumption in houses. Contact details: www.side-cluster.pl

Source: Marshal Office of Lower Silesia Voivodeship, 2013.

CLUSTERS

48



W województwie dolnośląskim istnieje kilkadziesiąt instytucji i firmotoczenia biznesu. Stanowią wsparcie dla przedsiębiorców m.in. w procesie tworzenia, prowadzenia i rozwoju firmy, w zakresie szkoleń, doradztwa, wdrażania projektów opartych na nowoczesnych technologiach, usług B+R itp. Zalicza się do nich przede wszystkim: parki technologiczne, naukowei naukowo-technologiczne, centra transferu technologii, inkubatory technologiczne, inkubatory przedsiębiorczości, izby gospodarcze,samorządy przedsiębiorców, ośrodki szkoleniowo-doradcze, fundusze pożyczkowe i poręczeniowe.

Do największych instytucji otoczenia biznesu należą:Agencja Rozwoju Regionalnego AGROREG www.agroreg.com.plAgencja Rozwoju Regionalnego ARLEG www.arleg.euDolnośląska Agencja Rozwoju Regionalnego www.darr.plDolnośląska Agencja Współpracy Gospodarczej www.dawg.plDolnośląska Izba Gospodarcza www.dig.wroc.plDolnośląska Izba Rzemieślnicza www.izba.wroc.plDolnośląska Izba Turystyki www.dit.wroc.plDolnośląska Loża BCC www.lozadolnoslaskabcc.plKarkonoska Agencja Rozwoju Regionalnego www.karr.plZachodnia Izba Gospodarcza www.zig.pl


In Lower Silesia Voivodeship there are several dozen of Business Support Institutions and companies. Their aim is to support enterprises mainly in the process of creating, running and developingthe company as well as in the fields of trainings, consulting and implementation of projects based on modern technologies and B+R services. These are mainly: technology parks, scientific and scientific-technological, technology transfer centres, technology incubators, business incubators, chambers of commerce, self-rule enterprises, training and consulting centres, loan funds and credit guarantee funds.

The largest Business Support Institutions are: Agency of Regional Development AGROREG www.agroreg.com.pl Agency of Regional Development ARLEG www.arleg.eu Lower Silesian Regional Development Agency www.darr.pl Lower Silesia Agency of Economic Cooperation www.dawg.pl Lower Silesian Chamber of Commerce www.dig.wroc.pl Lower Silesian Chamber of Craft www.izba.wroc.pl Lower Silesian Chamber of Tourism www.dit.wroc.pl Business Center Club www.lozadolnoslaskabcc.pl Agency of Regional Development in Karkonosze www.karr.pl West Chamber of Commerce www.zig.pl



Photo: Wrocławskie Centrum Transferu Technologii

49


Photo: S. Dittrich/AutoNet - Matchmaking Event

Akademickie Inkubatory Przedsiębiorczości

Akademicki Inkubator Przedsiębiorczości przy Politechnice Wrocławskiejwww.inkubator.pwr.wroc.plDolnośląski Akademicki Inkubator Przedsiębiorczości przy Wrocławskim Parku Technologicznym www.technologpark.plAkademicki Inkubator Przedsiębiorczości przy Uniwersytecie Przyrodniczym we Wrocławiuwww.up.wroc.pl/uczelnia/10964/akademicki_inkubator_przedsiebior-czosci.htmlAkademicki Inkubator Przedsiębiorczości przy Wrocławskim Medycznym Parku Naukowo-Technologicznym www.parkmedyczny.plAkademicki Inkubator Innowacyjności Wrocławskiego Medycznego Parku Naukowo-Technologicznego www.inkubator-innowacyjnosci.plAkademicki Inkubator Przedsiębiorczości Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiuwww.inkubatory.plwww.doradca-ue.pl/?page=institution&id=153


Academic Business Incubators

Academic Business Incubator by Wrocław University of Technology www.inkubator.pwr.wroc.plLower Silesian Academic Business Incubator by Wrocław Technology Park www.technologpark.plAcademic Business Incubator by Wrocław University of Environmental and Life Scienceswww.up.wroc.pl/uczelnia/10964/akademicki_inkubator_przedsiebior-czosci.htmlAcademic Business Incubator by Wrocław Medical Park of Research and Technologywww.parkmedyczny.plAcademic Incubator of Innovation by Wrocław Medical Park of Research and Technologywww.inkubator-innowacyjnosci.plAcademic Business Incubator by Wrocław University of Economics www.inkubatory.plwww.doradca-ue.pl/?page=institution&id=153


50


Centra Transferu TechnologiiWrocławskie Centrum Transferu Technologii przy Politechnice Wrocławskiej www.wctt.plMedyczne Centrum Transferu TechnologiiCentrum Doradztwa Biznesowego i Patentowego przy Wrocławskim Medycznym Parku Naukowo-Technologicznym www.parkmedyczny.plDolnośląski Ośrodek Transferu Wiedzy i Technologiiwww.dotwit.plSamodzielna Sekcja ds. Innowacji i Promocji Absolwentów Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu www.up.wroc.plCentrum Innowacji i Transferu Technologii Akademii Medycznej we Wrocławiu www.citt.am.wroc.pl

Fundusze Kapitału ZalążkowegoT-Park. Kapitał dla Innowacji przy Dolnośląskiej Agencji Rozwoju Regionalnegowww.darr.plDase Financial Groupwww.dase.plMCI. BioVentures www.bioventures.plAkcelerator EIT+ Wrocławskiego Centrum Badań EIT+ www.akceleratorplus.plincuBIT.NETable - Instytut preinkubacji i komercjalizacji TRINITY ADVENTURE www.trinityadventure.pl



Technology Transfer CentresWrocław Technology Transfer Centre by Wrocław University of Technology www.wctt.plMedical Technology Transfer CentreBusiness and Patent Advisory Centre by Wrocław Medical Park of Research and Technologywww.parkmedyczny.plLower Silesian Transfer Centre of Knowledge and Technologywww.dotwit.pl Autonomous Section for the Innovation and Promotion of Wrocław University of Environmental and Life Sciences Graduateswww.up.wroc.plInnovation and Technology Transfer Centre by Wrocław Medical University www.citt.am.wroc.pl

Seed Capital Funds T-Park. Capital for Innovation by Lower Silesian Regional Development Agencywww.darr.pl Dase Financial Groupwww.dase.plMCI.BioVentureswww.bioventures.plAccelarator EIT+ of Wrocław Research Centre EIT+www.akceleratorplus.pl incuBIT.NETable - Institute of pre-incubation and commercialization TRINITY ADVENTUREwww.trinityadventure.pl

Photo: Wrocławskie Centrum Transferu Technologii

51


Fundusze Poręczeń KredytowychFundusz Poręczeń Kredytowych Powiatu Dzierżoniowskiego www.fpkpd.plFundusz Poręczeń Kredytowych w Jeleniej Górzewww.rfpk.prv.plSamorządowy Fundusz Poręczeń Kredytowych Stowarzyszenie Inicjatyw Społeczno-Gospodarczych w Strzeliniewww.sisgstrzelin.plDolnośląski Fundusz Gospodarczy www.dfg.plFundusz Poręczeń Kredytowych w Złotoryiwww.fpkzlotoryja.pl

Fundusze PożyczkoweFundusz Pożyczkowy Karkonoskiej Agencji Rozwoju Regionalnegowww.karr.plDolnośląski Regionalny Fundusz Pożyczkowy www.agroreg.com.plSudeckie Stowarzyszenie Inicjatyw Gospodarczychwww.ssig.plFundacja „Wałbrzych 2000”www.walbrzych2000.plFundusz Regionu Wałbrzyskiego www.frw.plSubregionalny Fundusz Pożyczkowy DOLNY ŚLĄSK Polska Fundacja Przedsiębiorczościwww.pfp.com.plFundusz Pożyczkowy EFSDolnośląska Agencja Współpracy Gospodarczej www.dawg.pl Dolnośląski Fundusz Gospodarczy Pożyczki www.pozyczki-dfg.pl

Inkubatory Przedsiębiorczości Dzierżoniowski Inkubator Przedsiębiorczości www.dzierzoniow.pliNKubator Nasza Klasawww.inkubator.nk.plHexfundwww.hexfund.comVenture Incubator www.ventureincubator.plTrinity Adventure www.trinityadventure.plInkubator Przedsiębiorczości Dolnośląskiej Agencji Współpracy Gospodarczej www.inkubator.wroc.plSudecki Inkubator Przedsiębiorczościwww.inkubatorsudecki.pl


Credit Guarantee Funds Credit Guarantee Funds of Dzierżoniów countywww.fpkpd.plCredit Guarantee Funds in Jelenia Górawww.rfpk.prv.plSelf-Government Credit Guarantee FundsAssociation for Social and Economic Initiatives in Strzelinwww.sisgstrzelin.plLower Silesian Economic Fundwww.dfg.pl Credit Guarantee Funds in Złotoryja www.fpkzlotoryja.pl

Loan FundsLoan Fund by Agency of Regional Development in Karkonosze www.karr.plLower Silesian Regional Loan Fundwww.agroreg.com.plAssociation of Economic Initiatives in Sudetywww.ssig.plFoundation „Wałbrzych 2000”www.walbrzych2000.plFund of Wałbrzych Regionwww.frw.plSubregional Loan Fund “DOLNY ŚLĄSK”Polish Entrepreneurs Foundation www.pfp.com.plLoan Fund EFSLower Silesia Agency of Economic Cooperationwww.dawg.pl Lower Silesian Economic Fund “Pożyczki”www.pozyczki-dfg.pl

Business Incubators Dzierżoniów Business Incubatorwww.dzierzoniow.pl“iNKubator Nasza Klasa”www.inkubator.nk.plHexfundwww.hexfund.comVenture Incubatorwww.ventureincubator.plTrinity Adventurewww.trinityadventure.plBusiness Incubator by Lower Silesia Agency of Economic Cooperationwww.inkubator.wroc.plBusiness Incubator in Sudetywww.inkubatorsudecki.pl



52

Inkubatory TechnologiczneRegionalny Inkubator Technologiczny Agencji Rozwoju Regionalnego www.arleg.plInkubator Naukowo-Technologiczny www.int.org.plNoworudzki Inkubator Technologiczny Agencji Rozwoju Regionalnego „AGROREG” www.agroreg.com.pl

Parki TechnologiczneKGHM LETIA Legnicki Park Technologiczny www.letia.plT-park Dolnośląskiej Agencji Rozwoju Regionalnego www.darr.plWrocławski Park Technologicznywww.technologpark.plWrocławski Medyczny Park Naukowo-Technologicznywww.parkmedyczny.plChemiPark Technologiczny www.chemipark.plDolnośląski Park Innowacji i Nauki www.dpin.pl Trinitywww.grupatrinity.plMaszynownia Biznesu Wrocławskiego Parku Technologicznego www.maszynowniabiznesu.pl

Platformy Technologiczne PPT Procesów Produkcji Politechnika Wrocławska Wydział MechanicznyInstytut Technologii Maszyn i Automatyzacji www.wm.pwr.wroc.pl

Pełna lista wszystkich instytucji otoczenia biznesu na Dolnym Śląsku dostępna tu: www.dawg.pl

Photo: Wrocławski Park Technologiczny S.A. Photo: Wrocławski Park Technologiczny S.A.


Technology Incubators Regional Technology Incubator of Agency of Regional Development www.arleg.plIncubator of Research and Technologywww.int.org.pl Technology Incubator of Agency of Regional Development “AGROREG” in Nowa Ruda www.agroreg.com.pl

Technology Parks KGHM LETIA Technology Park in Legnicawww.letia.pl T-park of Lower Silesian Regional Development Agencywww.darr.pl Wrocław Technology Parkwww.technologpark.plWrocław Medical Park of Research and Technologywww.parkmedyczny.plChemiPark Technologywww.chemipark.plLower Silesian Park of Innovation and Sciencewww.dpin.pl Trinitywww.grupatrinity.plBusiness Engine of Wrocław Technology Park www.maszynowniabiznesu.pl

Technology Platforms PPT of Production ProcessesWrocław University of TechnologyFaculty of Applied Mechanics Institute of Manufacturing Engineering and Automation www.wm.pwr.wroc.pl

Please refer to the full list of all Business Support Institutions in Lower Silesia Voivodeship at: www.dawg.pl


53


Wrocław jest jednym z najważniejszych regionalnych rynkówmagazynowych w Polsce. Posiada 795 000 m² nowoczesnejpowierzchni magazynowej, co stanowi ok. 10 % całkowitych zasobów Polski. W mieście powstaje 84 000 m² magazynów, z czego ok. 84 %zlokalizowanych będzie w obrębie Prologis Park Wrocław V. W ciągu pierwszych sześciu miesięcy 2013 r. oddano tu do użytku ponad 60 000 m² powierzchni, najwięcej w Polsce.

ZASOBY NOWOCZESNEJ POWIERZCHNI MAGAZYNOWEJ W POLSCE

Źródło: Cushman & Wakefield Polska, 2013 r.

Obiekty magazynowe we Wrocławiu i jego okolicach koncentrują się przy autostradzie A4: Bielany Wrocławskie, Kąty Wrocławskie,Krajków oraz wzdłuż drogi krajowej nr 8 Wrocław - Kobierzyce.

ZASOBY POWIERZCHNI MAGAZYNOWEJ WE WROCŁAWIU

2011

648 989

2012

733 640

2013 I-VI

795 120

2008

414 010

2009

519 975

2010

594 625


POWIERZCHNIE MAGAZYNOWEWAREHOUSE SPACE


Source: Cushman & Wakefield Polska, 2013.

WAREHOUSE SPACE

Wrocław belongs to the most significant regional warehousing markets in Poland. It has 795 000 m2 of modern warehouse space, which is 10 % of total capacity in Poland. There are 84 000 m2 of new warehouses being built in the city, and around 84 % will be localized in the area of Prologis Park Wrocław V. During the first six months of 2013, more than 60 000 m2 was put in operation and it was the most in Poland.

Warehouses in Wrocław and its surroundings are localized by aroundA4 highway: Bielany Wrocławskie, Kąty Wrocławskie, Krajków as well as along national road NO 8 - Wrocław - Kobierzyce.

RESOURCES OF MODERN WAREHOUSE SPACE IN POLAND

WARSAW WARSZAWA

36 %

SILESIAGÓRNY ŚLĄSK

19 %

POZNAŃ 14 %

CENTRAL POLANDPOLSKA CENTRALNA

13 %

WROCŁAW 10 %

RESTPOZOSTAŁE

8 %


RESOURCESZASOBY

RESOURCES OF WAREHOUSE SPACE IN WROCŁAW

FIRST HALF OF 2013

FIRST HALF OF 2013


54

Najbardziej aktywnymi najemcami magazynów na przestrzeni 2012 - 2013 r. byli operatorzy logistyczni i firmy dystrybucyjne - ok. 46 %. Znaczny udział miały także sieci sklepów - 17 %, lekkaprodukcja - 15 % oraz motoryzacja - 9 %.

WOLUMEN TRANSAKCJI WYNAJMU POWIERZCHNI MAGAZYNOWEJ WE WROCŁAWIU W PODZIALE NA SEKTORY II KW. 2012 - II KW. 2013 (%)

OPERATOR LOGISTYCZNY / DYSTRYBUCJA

SIEĆ SKLEPÓW

LEKKA PRODUKCJA

MOTORYZACYJNE

INNE


Czynsze za wynajem powierzchni magazynowych w 2013 roku we Wrocławiu i okolicach wynosiły: 3 - 3,9 euro / m² / miesiąc (czynsze nominalne) 2,4 - 3 euro / m² / miesiąc (czynsze efektywne uwzględniające zachęty czynszowe, m.in. okres zwolnienia z czynszu)


46 %

17 %

15 %

9 %

13 %


THE VOLUME OF TRANSACTIONS OF WAREHOUSE SPACE LEASE IN WROCŁAW BY SECTOR

SECOND QUARTER OF 2012 - THE SECOND QUARTER OF 2013 (%)

The most active warehouse lessees in 2012 - 2013 were logisticsoperators and distribution companies - around 46 %. Chain of stores - 17 % as well as production - 15 % and motorization - 9 % had a significant share.

Rent for warehouse space in 2013 in Wrocław and its surroundings have been equal to: 3 - 3,9 EUR/ m2 / month (nominal rent) 2,4 - 3 EUR/ m2 / month (effective rent taking into account incentives, including free-rent period)


WAREHOUSE SPACE


LOGISTIC OPERATOR / DISTRIBUTION

SHOP CHAIN

LIGHT PRODUCTION

AUTOMOTIVE

OTHERS

TRÓJMIASTO6,4 %

KATOWICE4,7 %

ŁÓDŹ4,7 %

POZNAŃ4,5 %

WROCŁAW7,9 %

KRAKÓW9,4 %

POWIERZCHNIE BIUROWE

55


Wrocław, po Warszawie i Krakowie, jest trzecim największym rynkiem nowoczesnej powierzchni biurowej w Polsce. Na koniec czerwca 2013 r. w mieście znajdowały się 82 nowoczesne budynki biurowe o łącznej powierzchni najmu 510 000 m².

ZASOBY NOWOCZESNEJ POWIERZCHNI BIUROWEJ W POLSCE

WARSZAWA

4 011 150

KRAKÓW

604 156

WROCŁAW

509 719

KATOWICE

300 355

ŁÓDŹ

301 769

POZNAŃ

290 804

TRÓJMIASTO

410 421



OFFICE SPACE

Wrocław, just after Warszawa and Kraków, is the third largest market of modern office space in Poland. In the end of June 2013 there were82 modern office buildings with total area for rent equal to 510 000 m2.

RESOURCES OF MODERN OFFICE SPACE IN POLAND

OFFICE SPACE

WARSZAWA 62,4 %

EXISTING RESOURCES OF OFFICE SPACE (AT THE END OF JUNE 2013)ISTNIEJĄCE ZASOBY POWIERZCHNI BIUROWEJ (STAN NA KONIEC CZERWCA 2013 R.)

CITY / MIASTO

RESOURCES (m2) / ZASOBY (m2)


56


Nowoczesne powierzchnie biurowe we Wrocławiu m.in. są zlokalizowane w: centrum miasta, szczególnie wzdłuż ul. Kazimierza Wielkiego w pobliżu ulic Świdnickiej i Powstańców Śląskich zachodniej części miasta, w okolicach ulic Strzegomskiej, Legnickiej i Klecińskiej

WOLUMEN TRANSAKCJI WYNAJMU POWIERZCHNI BIUROWEJ WE WROCŁAWIU W PODZIALE NA SEKTORY II KW. 2012 - II KW. 2013 (%)

BANKI / INSTYTUCJE FINANSOWE / UBEZPIECZENIA

IT / TELECOM

HANDEL

PRODUKCJA

TRANSPORT / LOGISTYKA

CONSULTING / BADANIA RYNKU

LIFE SCIENCE / BRANŻA MEDYCZNA

BIURA SERWISOWANE / POWIERZCHNIE KONFERENCYJNE

MEDIA / ROZRYWKA

FIRMY BUDOWLANE / DEWELOPERZY


43 %

28 %

8 %

7 %4 %

Od 2012 roku największy popyt na powierzchnie biurowe we Wrocławiujest wśród banków, instytucji finansowych oraz ubezpieczeniowych (43 %), a także firm z branży IT i telekomunikacyjnej (28 %).


Modern office spaces in Wrocław are localized among others in: centre of the city specially along Kazimierza Wielkiego street close to Świdnicka and Powstańców Śląskich street western part of the city Strzegomska, Legnicka and Klecińska street

THE VOLUME OF TRANSACTIONS OF OFFICE SPACE LEASE IN WROCŁAW BY SECTOR

SECOND QUARTER OF 2012 - THE SECOND QUARTER OF 2013 (%)

OFFICE SPACE

BANKS / FINANCIAL INSTITUTIONS / INSURANCE

IT / TELECOM

TRADE

PRODUCTION

TRANSPORT / LOGISTICS

CONSULTING / MARKET RESEARCH

LIFE SCIENCE / MEDICAL INDUSTRY

SERVICE OFFICES / CONFERENCE SPACER

MEDIA / ENTERTAIMENT

CONSTRUCTION COMPANIES / DEVELOPERS


Since 2012 the highest demand for office space in Wrocław is among banks, financial and insurance institutions (43 %), as well as companies from IT and telecommunication industry (28 %).


57

Czynsze za powierzchnie biurowe we Wrocławiu w 2013 rokuwynosiły: wywoławcze 13 - 16 euro / m² / miesiąc efektywne 11 - 14 euro / m² / miesiąc

Zdaniem analityków rynku, w 2014 roku nastąpi nieznaczny spadek stawek czynszowych za powierzchnie biurowe.

Realizowane projekty biurowe w 2013 r. we Wrocławiu: Dominikański (Skanska, 35 000 m²) Green Day (Skanska, 14 500 m²) Konstytucja Plaza (Wisher Enterprise, 7 215 m²) Millennium Tower IV (Descont, 7 800 m²) West House (Archicom, 12 300 m²) West Gate (Echo Investment, 16 000 m²)

Zgodnie z deklaracjami deweloperów 30 % budynków biurowych,planowanych do oddania we Wrocławiu do końca 2015 r., będzie posiadać jeden z podstawowych certyfikatów energetycznychLEED lub BREEAM.


Photo: Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego Photo: Urząd Miejski w Wałbrzychu


Rent for office space in 2013 in Wrocław: ask price 13 - 16 EUR / m2 / month effective price 11 - 14 EUR / m2 /month

According to market analysts, in 2014 there will be insignificant decrease in prices of office space rent.

Office space projects being realized in 2013 in Wrocław: Dominikański (Skanska, 35 000 m2) Green Day (Skanska, 14 500 m2) Konstytucja Plaza (Wisher Enterprise, 7 215 m2) Millennium Tower IV (Descont, 7 800 m2) West House (Archicom, 12 300 m2) West Gate (Echo Investment, 16 000 m2)

According to developers’ declarations, 30 % of office buildings scheduled for completion in Wrocław until the end of 2015, will have one of the basic energetic certificates LEED or BREEAM.


OFFICE SPACE

KIERUNKI ROZWOJU REGIONU


28 lutego 2013 r. Sejmik Województwa Dolnośląskiego przyjął Strategię Rozwoju Województwa Dolnośląskiego do 2020 r., „BLISKO SIEBIE - BLISKO EUROPY”

Jej główny cel to: NOWOCZESNA GOSPODARKA I WYSOKA JAKOŚĆ ŻYCIA W ATRAKCYJNYM ŚRODOWISKU.

58

Cele szczegółowe Strategii Rozwoju Województwa Dolnośląskiego2020 są spójne z zapisami strategii Europa 2020, przyjętej w 2010 r. przez kraje członkowskie Unii Europejskiej. CEL 1. Rozwój gospodarki opartej na wiedzy CEL 2. Zrównoważony transport i poprawa dostępności transportowej CEL 3. Wzrost konkurencyjności przedsiębiorstw, zwłaszcza MŚP CEL 4. Ochrona środowiska naturalnego, efektywne wykorzystanie zasobów, dostosowanie do zmian klimatu oraz poprawa poziomu bezpieczeństwa CEL 5. Zwiększenie dostępności technologii komunikacyjno-informacyjnych CEL 6. Wzrost zatrudnienia i mobilności pracowników CEL 7. Włączenie społeczne, podnoszenie poziomu i jakości życia CEL 8. Podniesienie poziomu edukacji, kształcenie ustawiczne

Źródło: Strategia Rozwoju Województwa Dolnośląskiego do 2020 r., Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego, 2013 r.



February 28th, 2013 Parliament of the Lower Silesia Voivodeship adopted the Strategy of Development of Lower Silesia Voivodeship. The idea of it is: “CLOSE TO EACH OTHER - CLOSE TO EUROPE”

The main aim of it is: MODERN ECONOMY AND HIGH QUALITY OF LIFE IN AN ATTRACTIVE ENVIROMENT.

The specific objectives of the Strategy of Development of Lower Silesia Voivodeship 2020 are consistent with provisions of the strategy Europe2020, adopted in 2010 by members of European Union.

AIM 1. Development of economy based on knowledge AIM 2. Balanced transport and improvement of transport availability AIM 3. The increase of enterprise competitiveness, especially Small and Medium Enterprises AIM 4. Natural environment protection, effective use of resource, adjustment to climate changes and improvement of security level AIM 5. The increase of accessibility of IT and Communication technology AIM 6. The increase of employment and flexibility of workers AIM 7. Social engagement, Improvement of quality of life AIM 8. Raising the level of education, lifelong learning

Source: Strategy of Development of Lower Silesia Voivodeship until 2020, Marshal Office of Lower Silesia Voivodeship, 2013.




Województwo przyjęło również Regionalną Strategię Innowacji dla Województwa Dolnośląskiego na lata 2011 - 2020.

Dokument został przyjęty 30 sierpnia 2011 r. przez Zarząd Województwa i stanowi podstawę stworzenia w regionie Regionalnego Systemu Innowacji. Określa kierunki polityki innowacyjnej i sposoby optymalizacji regionalnych struktur wspomagających innowacyjność. Strategia zakłada m.in.: uwzględnienie w ofercie szkół wyższych potrzeb innowacyjnych pracodawców poprzez włączenie ich przedstawicieli do procesu opracowywania planów i programów nauczania zapewnienie przedsiębiorcom efektywnego wsparcia w postaci kapitału, wiedzy i infrastruktury w ramach Dolnośląskiego Systemu Innowacji wspieranie działalności badawczo-rozwojowej w przedsiębiorstwach uzyskanie pozycji polskiego lidera w regionalnych specjalizacjach naukowo-technologicznych usprawnienie procesów komercjalizacji wiedzy w jednostkach naukowych tworzenie warunków dla rozwoju współpracy w obszarze innowacji zwiększenie liczby przedsiębiorstw współpracujących z innymi podmiotami w obszarze innowacyjności w ramach klastrów

Źródło: Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego, 2013 r.


The Lower Silesia Voivodeship has also adopted Regional InnovationStrategy for Lower Silesia Voivodeship for years 2011-2020.

The document was adopted on August 30th 2011 by the Parliament of Voivodeship and it is a basis for the creation of Regional System of Innovation in Lower Silesia. It states the directions of innovative policies and ways to optimize and improve the regional structures supporting innovation. The strategy consists of: taking into consideration the demands of innovative employers in the offers of universities and colleges by incorporating representatives of such employers to the process of drawing up the plans and programs of education providing effective support to enterprises in a form of a capital, knowledge and infrastructure within the frameworks of Lower Silesia System of Innovation supporting research and development activities in enterprises gaining a leadership in Poland in regional scientific-technological specializations the improvement of knowledge commercialization in research institutions creating the conditions for cooperation development in innovation fields increasing the amount of enterprises cooperating with other business entities in innovation fields within the framework of clusters

Source: Marshal Office of Lower Silesia Voivodeship, 2013.



POROZUMIENIA O WSPÓŁPRACY

60

POROZUMIENIA O WSPÓŁPRACY

Samorząd Województwa Dolnośląskiego zawarł porozumienia o współpracy z następującymi regionami zagranicznymi: Wolnym Państwem Saksonia (Niemcy) - podpisane we wrześniu 1999 r. Regionem Alzacja (Francja) - podpisane w grudniu 1999 r. Krajem Związkowym Dolna Saksonia (Niemcy) - podpisane w sierpniu 2000 r. Hrabstwem Västmanland (Szwecja) - podpisane we wrześniu 2001 r. Regionem Środkowej Jutlandii (Dania) - podpisane w październiku 2001 r. Obwodem Dniepropietrowskim (Ukraina) - podpisane we wrześniu 2002 r. Krajem Libereckim (Czechy) - podpisane w lutym 2003 r. Krajem Pardubickim (Czechy) - podpisane w kwietniu 2003 r. Obwodem Kirowogradzkim (Ukraina) - podpisane w czerwcu 2003 r. Obwodem Leningradzkim (Rosja) - podpisane w sierpniu 2003 r. Krajem Kralowohradeckim (Czechy) - podpisane w październiku 2003 r. Regionem Emilia Romagna (Włochy) - podpisane we wrześniu 2004 r.

Województwo Dolnośląskie podpisało również listy intencyjne: ze Stanem Parana (Brazylia) - podpisany 8 marca 2006 r. w Kurytybie z Krajem Basków (Hiszpania) - podpisany 11 lipca 2006 r. we Wrocławiu z Obwodem Donieckim (Ukraina) - podpisany 7 grudnia 2007 r.

Inne formy współpracy: Deklaracja o współpracy z Krajem Ołomunieckim (Czechy), zawartą 26 września 2001 r. we Wrocławiu


AGREEMENTS

The government of Lower Silesia Voivodeship signed agreements to cooperate with the following foreign regions: Free State of Saxony (Germany) - signed in September 1999 Region of Alsace (France) - signed in December 1999 Lower Saxony (Germany) - signed in August 2000 Vastmanland county (Sweden) - signed in September 2001 Central Jutland Region (Denmark) - signed in October 2001 Dnipropetrovsk Oblast (Ukraine) - signed in September 2002 Liberec Region (Czech republic) - signed in February 2003 Pardubice Region (Czech Republic) - signed in April 2003 Kirovohrad Oblast (Ukraine) - signed in July 2003 Leningrad Oblast (Russia) - signed in August 2003 Hradec Králové Region (Czech Republic) - signed in October 2003 Emiliia Romagna Region (Italy) - signed in September 2004

Lower Silesia Voivodeship has also signed letter of intent with: Parana State (Brasil) - signed on March 8th 2006 in Curitiba The Basque Country (Spain) - signed on July 11th 2006 in Wrocław Donetsk Oblast (Ukraine) - signed on December 7th 2007

Other forms of cooperation: Declaration on cooperation with Olomouc Region (Czech Republic), signed on September 26th 2001 in Wrocław

AGREEMENTS


61

TURYSTYKAPhoto: M. Gołębiowska

Photo: W. Jurewicz

Photo: W. Jurewicz

Photo: M. Gołębiowska Photo: W. Jurewicz

Photo: M. Majta


TOURISM

62

TURYSTYKA

Turystyka zaliczana jest do podstawowych gałęzi rozwoju województwa dolnośląskiego. Uwarunkowania środowiskowe, ukształtowanie terenu, bogactwo przyrody, zbawienny dla zdrowia mikroklimat, unikatowe miejsca i liczne zabytki - również ŚwiatowegoDziedzictwa UNESCO - sprawiają, że region jest chętnie odwiedzany przez turystów.

Charakterystyczne dla Dolnego Śląska są obszary wspaniałych lasów,rozlewiska rzek z parkami krajobrazowymi oraz unikatową fauną i florą, malownicze nizinne, górskie i skalne krajobrazy, a także mnogość historycznych miast i miasteczek ze wspaniałymi pomnikamikultury oraz nowoczesną infrastrukturą.

Trampoliną dla turystyki, głównie wrocławskiej, było EURO 2012,a także intensywna kampania promocyjna regionu w Polsce oraz za granicą. Dolny Śląsk i Wrocław pojawiły się na mapachturystycznych zagranicznych biur podróży, które do tej poryw ofercie miały tylko Warszawę, Kraków i Gdańsk.

Do województwa dolnośląskiego zaczęło przyjeżdżać zdecydowanie więcej turystów z Czech, Rosji, Ukrainy, Białorusi, Hiszpanii i Włoch. W 2012 roku poszczególne powiaty w regionie zanotowały od 7 do 11 % wyższą liczbę turystów niż rok wcześniej i liczba tasystematycznie rośnie.

TURYSTYKA

Photo: W. Jurewicz Photo: W. JurewiczPhoto: K. Szymoniak


TOURISM

Tourism is among one of the main development branches of Lower Silesia Voivodeship. Environmental conditions, terrain, natural richness, beneficial to health microclimate, unique places and numerous monuments - including those inscribed on the UNESCO list - make Lower Silesia popular among tourists.

Areas of great forests, rivers with landscape parks and unique flora and fauna are characteristic features of Lower Silesia. This region is also known for picturesque lowland, mountain and rocks landscapes as well as a multitude of historic towns and villages with magnificent monuments of culture and modern infrastructure.

EURO 2012 and intense promotional campaign of the region in Poland and abroad, was a huge step for tourist industry, especially in Wrocław. Lower Silesia and Wrocław has been marked on tourists maps of foreign travel agencies, which previously used to have onlyWarszawa, Kraków and Gdańsk in their offers.

Lower Silesia has been visited by far more tourists from Czech Republic, Russia, Ukraine, Belarus, Spain and Italy than before. In 2012, the individual counties in the region have recorded 7-11 % increase in the amount of tourists comparing to a previous year and the number has been steadily growing.

TOURISM

TURYSTYKA

63

TURYSTYKA

Co istotne, województwo jest znakomicie przygotowane na przyjęcie turystów pod względem infrastrukturalnym. Rozwinięta sieć dróg, nowoczesny port lotniczy, odrestaurowany zabytkowy dworzec kolejowy w stolicy regionu oraz znacznie poszerzona i unowocześnionabaza hotelowa, przyczyniają się do postrzegania Dolnego Śląska jako jednego z ważniejszych punktów na turystycznej mapie Europy. W gminach południowej części województwa, pełniących funkcje turystyczne, rekreacyjne i uzdrowiskowe, występuje największa liczba podmiotów gospodarczych w przeliczeniu na 10 000 mieszkańców.

Takie gminy jak Karpacz, Szczawno-Zdrój, Szklarska Poręba, Polanica-Zdrój czy Kłodzko, charakteryzują się bardzo wysoką świadomością potrzeb turystów i znakomicie odpowiadają na zainteresowanie odwiedzających. Oferują nie tylko walory przyrody i architektury, ale wprowadzają dodatkowe atrakcje turystyczne m.in. nowe trasy narciarskie i wyciągi, tory saneczkowe, szlaki rowerowe, turystykę leczniczą, spa & wellness, baseny, korty tenisowe, ośrodki jazdy konnej, spływy kajakowe, loty szybowcowe,wspinaczkę skałkową oraz cykliczne wydarzenia artystyczne.

Źródło: „Badanie ruchu turystycznego na Dolnym Śląsku w ujęciu powiatowym i subregionalnym wg Aktualizacji Programu Rozwoju Turystyki dla Województwa Dolnośląskiego”, Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego, Departament Spraw Społecznych, Wydział Turystyki, 2012 r. Strategia Rozwoju Województwa Dolnośląskiego do 2020 r.Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego, 2013 r.

Photo: W. JurewiczPhoto: W. Jurewicz Photo: W. Jurewicz


TOURISM

What is important, the voivodeship is perfectly prepared for tourists in terms of infrastructure. Well developed road network, modern airport, restored historic railway station in Wrocław as well as significantly expanded and modernized hotel accommodation have contributed to the perception of Lower Silesia as one the mostimportant points on the tourist map of Europe.In counties of southern Lower Silesia, serving as tourism, recreationand health resorts are the biggest amount of business entities per 10 000 inhabitants.

Counties such as Karpacz, Szczawno-Zdrój, Szklarska Poręba, Polanica-Zdrój or Kłodzko, are characterized by high awareness of the demands of tourists and perfectly correspond to the interest of visitors. They not only offer natural beauty and architecture but also implement additional tourist attractions such as: new ski runs and lifts, toboggan runs, bike trails, therapeutic tourism, spa & wellness centres, swimming pools, tennis courts, horseback riding, kayaking, gliding, rock climbing and regular art events.

Source: “Research on tourism in Lower Silesia in counties and subregions according to Update of the Tourism development Programme for Lower Silesia Silesia Voivodeship”, Marshal Office of Lower Silesia Voivodeship, Department of Social Affairs, Unit of Tourism, 2012, Strategy of Development of Lower Silesia Voivodeship until 2020, Marshal Office of Lower Silesia Voivodeship, 2013.

64

Ogromne znaczenie dla dolnośląskiej turystyki ma niezwykłe bogactwo kulturowe regionu. Występują tu liczne, najwyższejklasy zabytki, które są prawdziwymi perłami architektury. Na Liście Światowego Dziedzictwa UNESCO znajdują się:

HALA STULECIA WE WROCŁAWIU - monumentalny cylindryczny gmach Hali Stulecia o średnicy65 metrów i wysokości 45 metrów znajduje się w centralnej częściWrocławskich Terenów Wystawowych. Obiekt jest najsłynniejszymdziełem wrocławskiego modernizmu. Konstrukcja została wzniesiona w latach 1911 - 1913, a w jej wnętrzach zorganizowano Wystawę Stulecia, mającą uczcić setną rocznicę pokonania Napoleona pod Lipskiem.

KOŚCIÓŁ POKOJU W ŚWIDNICY - XVII - wieczna budowla uważana za największą drewnianą świątynięEuropy. Może pomieścić ok. 7 500 osób. Jednocześnie jest to jeden z dwóch Kościołów Pokoju zachowanych na świecie. Wybudowany został na planie krzyża greckiego. Wnętrze zachwyca barokowym wystrojem, a na szczególną uwagę zasługują dwa zespoły barokowychorganów. Do najcenniejszych elementów wyposażenia należą także główny ołtarz i ambona.

Photo: M. Adamczyk

TURYSTYKA


TOURISM

Outstanding cultural uniqueness is of a great importance for Lower Silesian tourism. There are numerous, highest standard monuments, which are crucial part of the architecture. Monuments inscribed on the UNESCO Word Heritage List:

CENTENNIAL HALL IN WROCŁAW - monumental, cylindrical construction of Centennial Hall with 65 meters of diameter and 45 meters of height, is situated in the central part of Wrocław’s exhibition. This facility is the most famous work of Wrocław Modernism. Its structure was erected between 1911 and 1913, and its interiors held Centennial Exhibition to commemorate 100th anniversary of Napoleon’s defeat at Leipzig.

CHURCH OF PEACE IN ŚWIDNICA - it is seventeenth century construction considered as the largest wooden church in Europe. It can hold around 7 500 people. It is one of two Churches of Peace preserved in the world. It was built on the plan of a Greek cross. The interiors impress with its Baroque décor but the special attention should be drawn to two parts of Baroque organs. Main altar and pulpit are the most valuable pieces of the interior.

65

TURYSTYKA

KOŚCIÓŁ POKOJU W JAWORZE - został zbudowany w latach 1654 - 1655. Jego powstanie wiąże się z postanowieniami pokoju westfalskiego, kończącego wojnę trzydziestoletnią. Przy budowie zastosowano drewnianą konstrukcję ryglową, wypełnioną zgodnie z cesarskim nakazem gliną i słomą. Wnętrze jest barokowe. Uwagę zwracają czteropiętrowe empory, ozdobione scenami ze Starego i Nowego Testamentu. Ołtarz wykonany został w 1672 roku przez Michaela Schneidera.

Niewątpliwie unikatową na skalę europejską, a nawet światową,turystyczną atrakcją regionu są KARKONOSZE - dawniej nazywane Górami Olbrzymimi. Jest to najwyższe pasmo górskie Sudetów i zarazem Czech, należące do Światowej Sieci Rezerwatów Biosfery UNESCO. Najwyższym szczytem Karkonoszy jest Śnieżka - 1602 m n.p.m. Karkonosze wyróżniają malownicze formy skalne, o różnej wielkości i fantastycznych kształtach, od których przybierają swoje nazwy np.: Końskie Łby, Ptasie Gniazda czy Paciorki. Występują tu kotły polodowcowe, powstałe w plejstocenie w wynikuzlodowacenia górskiego. Stanowią najbardziej malownicze miejsca dzięki niezwykłym rzeźbom terenu, obecności stawów lub jezior orazwyjątkowej, objętej ścisłą ochroną szacie roślinnej. Karkonosze to także wodospady górskie, torfowiska, szlaki turystyczne - długodystansowe, górskie i tematyczne - biegnące przez parki narodowe, krajobrazowe i rezerwaty przyrody.

Photo: W. Jurewicz Photo: W. Jurewicz


TOURISM

CHURCH OF PEACE IN JAWOR - this church was built in 1654 - 1655. Its construction is connected with the provisions of the Peace of Westphalia that ended Thirty Years’ War. Wooden beam structure was used when building the church and it was filled with clay and straw - in accordance with imperial order. The interior of the church is typically baroque. The attention is mainly drawn to four - storey galleries decorated with the scenes from Old and New Testaments. The altar was made by Michael Schneider in 1672.

Other attractions, unique on a European or even World’s level, that are known as brand name products of the region areKARKONOSZE - formerly known as Giant mountains. This is the highest mountain massif of Sudety and Czech Republic, belonging to UNESCO World Network of Biosphere Reserves. The highest peak in Karkonosze is Śnieżka - 1602 m high. Karkonosze stands out by picturesque rock forms with variety of sizes and fantastic shapes, thanks to which particular mountains have unique names such as: Horse Heads, Bird Nests or Beads. There are so called glacial cauldrons - post glacial mountains, formed during the Pleistocene ice age. They are the most picturesque places thanks to unique sculptures, the presence of lakes and pounds and special, protected vegetation. Karkonosze means also waterfalls, bogs, hiking and trekking routes running through national, landscapeparks and reserves.

66

TURYSTYKA

UZDROWISKA DOLNOŚLĄSKIEDolny Śląsk znany jest z wód mineralnych od średniowiecza. Usytuowanych jest tutaj kilkanaście uzdrowisk o zróżnicowanych ofertach leczniczych i niepowtarzalnym mikroklimacie. Wody zdrojowe wspomagają leczenie: reumatyzmu, nerwobóli, chorób serca, skóry, układu krążenia, układu trawiennego i innych. Pięknie położone miasteczka, oprócz walorów uzdrowiskowych, posiadają także ciekawą ofertę kulturalną i turystyczną.

Główne ośrodki lecznicze na Dolnym Śląsku to: Zespół Uzdrowisk Kłodzkich (Kudowa-Zdrój, Polanica-Zdrój, Duszniki-Zdrój), Lądek-Zdrój, Cieplice-Zdrój, Szczawno-Zdrój, Świeradów-Zdrój i Czerniawa-Zdrój.

Najstarszym dolnośląskim, a także europejskim uzdrowiskiem, jest Lądek-Zdrój, którego wody były znane już w XIII wieku. W XV wieku zbudowano tu pierwszy zakład leczniczy.

Jednym z największych uzdrowisk w Sudetach jest Kudowa-Zdrój, położona na skraju Gór Stołowych. Uzdrowisko szczyci się pięknym Parkiem Zdrojowym z oryginalną roślinnością.

W pobliskich Dusznikach-Zdroju w 1826 roku przebywał na kuracji Fryderyk Chopin. Co roku w sierpniu organizowane są tu Festiwale Chopinowskie.

Polanica-Zdrój znana jest m.in. z wody „Staropolanka”, pochodzącejze źródła Józef.

Uzdrowisko Cieplice-Zdrój - obecnie część administracyjna Jeleniej Góry - posiada źródła o temperaturze do 90 °C.

Z kolei źródła Szczawna-Zdroju na początku XX wieku zaliczane były do najważniejszych kurortów Świata. Szczawno odwiedzali goście z całej Europy i Ameryki.

W uzdrowisku Świeradów-Zdrój panuje hartujący organizm górski klimat. Powietrze i ziemia przesycone są tu radonem, gazemwzmacniającym efekty leczenia.

Photo: W. JurewiczPhoto: R. Kaczmarczyk


TOURISM

LOWER SILESIA HEALTH RESORTSLower Silesia is known for its mineral water since the Middle Ages. Several health resorts with different medical offers and microclimate are located in here. Mineral waters support treatment of: rheumatism, neuralgia, heart disease, skin, circulatory and digestive systems, and others. Beautifully situated towns, in addition to health values, have also an interesting cultural and tourist range.

The main treatment centres in Lower Silesia are: Zespół UzdrowiskKłodzkich (Kudowa-Zdrój, Polanica-Zdrój and Duszniki-Zdrój),Lądek-Zdrój, Cieplice-Zdrój, Szczawno-Zdrój, Świeradów-Zdrój and Czerniawa-Zdrój.

The oldest Silesian and European health resort, is Lądek-Zdrój, whichwaters were already known in the thirteenth century. In the fifteenth century the first medical facility was built in here.

One of the largest health resorts in Sudety is Kudowa-Zdrój, located on the edge of Góry Stołowe. This health resort boasts a beautiful Spa Park with its original vegetation.

Frederic Chopin was treated in the nearby Duszniki-Zdrój in 1826. Every year in August special Chopin Festivals are organized in here.

Polanica-Zdrój is also known for a brand of water “Staropolanka”derived from the spring called Joseph.

Health resort in Cieplice-Zdrój - now part of the administrative Jelenia Gora - has a spring of temperature up to 90 °C.

The springs of Szczawno-Zdrój were among the major resorts in the world in the early twentieth century. Szczawno-Zdrój was visited by guests from all over Europe and America.

Świeradów-Zdrój resort is known for a body hardening mountain cli-mate. Air and soil are saturated here with radon, a gas reinforcing effects of treatment.

67

TURYSTYKA

TURYSTYKA AKTYWNASporty wspinaczkowe mają w regionie ponad 100 letnią tradycję. Najbardziej atrakcyjnymi miejscami do wspinaczki są: grupa skalnaKrucze Skały w pobliżu Karpacza i Szklarskiej Poręby, Sokoliki w Górach Sokolich i Rudawy Janowickie.

Na terenie województwa znajdują się również świetnie oznakowanetrasy rowerowe, także typu MTB (Mountain Terrain Bike) dla zaawansowanych rowerzystów, z wykorzystaniem wyłącznie specjalistycznego sprzętu. Od kilku lat odbywają się tu zawody Grand Prix, a nawet Mistrzostwa Europy MTB.

Ośrodki sportów zimowych z trasami o pełnej skali trudności i długości, usytuowane są w Karkonoszach, Górach Orlickich, Izerskichi Sowich. Znajduje się tu ponad 30 km tras i stoków dla uprawiania narciarstwa zjazdowego, ponad 100 km narciarskich tras biegowych oraz obszary dla łyżwiarzy.

Spływy kajakowe organizowane są po Odrze, Nysie Kłodzkiej, Oławie,Baryczy, Bobrze, Widawie i Bystrzycy. Spływy pontonowe oraz rafting oferuje jeden z najpiękniejszych przełomów rzecznych w Polsce - Przełom Bardzki na Nysie Kłodzkiej.

Na żeglarzy czekają akweny m.in. we Wrocławiu na Odrze i w Pilchowicach czy na Zalewie Mietkowskim. Swoich sił mogąspróbować tu fani snowboardu, wakeboardingu i skimboardingu.

Loty szybowcowe stanowią kolejną z atrakcji turystycznych DolnegoŚląska. Loty oferują aerokluby we Wrocławiu, Lubinie i Jeleniej Górze. Występujące każdej jesieni wyjątkowe zjawisko - KarkonoskaFala - pozwala na pokonywanie rekordów wysokości. Szczególniesprzyjającymi terenami dla paralotniarstwa są okolice: Dzikowiec,Mirosławic, Rybnicy Leśnej, Srebrnej Góry, Bukowca, Jatek kołoMieroszowa, Góry Chełmiec, Czarnej Góry oraz Rudnika w Kowarach.

Malowniczymi rejonami Pogórza Sudeckiego biegnie Sudecki SzlakKonny, który umożliwia zwiedzanie wielu zabytków i ciekawychmiejscowości. Trasa została podzielona na 8 etapów, a jej pokonaniezajmuje 12 dni.

Photo: A. Krzemińska Photo: M. Zawal


ACTIVE TOURISM

Climbing sports have more than 100 years of old tradition in this region. The most attractive places to climb are: Krucze Skały close to Karpacz and Szklarska Poręba, Sokoliki in Góry Sokole and RudawyJanowickie.

In Lower Silesia there are also well-marked bike trails including MTB (Mountain Terrain Bike) for advanced cyclists, using only professional equipment. For several years, Grand Prix or even MTB European Championships have been held in this region.

Winter sport centres with routes of all levels of difficulties andlength, are located in Karkonosze, Orlickie, Izerskie and Sowie Mountains. There are more than 30 km of ski routes and slopes, more than 100 km of ski trails and areas for skaters.

Canoeing is organized on the Oder, Nysa Kłodzka, Oława, Barycz, Bobrze, Widawa and Bystrzyca rivers. Rafting is offered by one the most beautiful river gorges in Poland - Przełom Bardzki in Nysa Kłodzka.

There are water areas waiting for sailors among others in Wrocław - Oder river, in Pilchowice or Zalew Mietkowski. Fans of snowboard, wakeboarding and skimboarding can try their hand in here.

Another tourist attraction of Lower Silesia are glider flights. These areoffered by aero clubs in Wrocław, Lubin and Jelenia Góra. Occurringevery autumn a unique phenomenon - Karkonoska Wave - allows you to overcome height records. A particularly favorable sites for paragliding are around Dzikowiec, Mirosławice, Rybnica Leśna, Srebrna Góra, Bukowiec, Jatki by Mieroszów, Chełmiec mountain, Czarna Góra and Rudnik in Kowary.

Sudecki Szlak Konny (horse trail in Sudety) runs through picturesque foothills of Sudety and allows sightseeing of many historic and interesting towns. The route has been divided into eight stages, and it takes 12 days to overcome.

TOURISM

68

TURYSTYKA

PAŁACE I ZAMKI

Dolny Śląsk to kraina zamków i pałaców. Żaden inny region w Polscenie posiada takiej liczby tych budowli. Co czwarty zamek i pałac jestbowiem zlokalizowany w województwie dolnośląskim. Najbardziejznanymi są: Zamek Grodno - XII wiek położony w północnej części Gór Sowich Zamek Grodziec - XII wiek wybudowany na wygasłym wulkanie na Pogórzu Kaczawskim Zamek Bolków - XIII wiek budowla wzniesiona za panowania Bolka I Zamek Książ - XIII wiek - obecny kształt - XVIII i XIX wiek powstałe tu w czasie II wojny światowej podziemne tajemne przejścia i korytarze miały stanowić kwaterę główną Hitlera Zamek Kliczków - XIII wiek położony pośród Borów Dolnośląskich Zamek Chojnik - XIII wiek położony w Jeleniej Górze - Sobieszowie Pałac Wojanów - XIII wiek położony na terenie Rudawskiego Parku Krajobrazowego Pałac Krasków - XIII wiek położony w powiecie świdnickim

Photo: K. Cieliński

PALACES AND CASTLES

Lower Silesia is a region full of palaces and castles. There is no other region in Poland which could boast with similar number of such constructions. Every fourth castle and palace in Poland is localized inLower Silesia. The best known are: Grodno Castle, XII century, located in northern part of Góry Sowie Grodziec Castle, XII century, built on extinct volcano in Pogórze Kaczawskie Bolków Castle, XIII century, a construction built during the reign of Bolek I Książ Castle, XIII century, present shape - XVIII and XIX century, formed here during World War II secret underground passages and hallways are supposed to be former Hitler’s headquarters Kliczków Castle, XIII century, located in Bory Dolnośląskie Chojnik Castle, XIII century, located close to Jelenia Góra - Sobieszów Wojanów Palace, XIII century, located in Rudawski Park Krajobrazowy (landscape park) Krasków Palace, XIII century, located in Świdnica county


TOURISM

69

TURYSTYKA

Zamek Czocha - przełom XIII i XIV wieku położony na wrzynającym się w dolinę rzeki Kwisy skalnym cyplu Pałac w Łomnicy - XIV wiek położony w Kotlinie Jeleniogórskiej Pałac Staniszów - koniec XIV wieku położony w Kotlinie Jeleniogórskiej Pałac Wojanów-Bobrów - XV wiek położony na terenie Rudawskiego Parku Krajobrazowego Zamek Książąt Oleśnickich - przełom XVI i XVII wieku zbudowany na miejscu gotyckiej warowni przez włoskich i niemieckich rzemieślników Pałac w Mysłakowicach - początek XVIII wieku położony w Kotlinie Jeleniogórskiej Pałac Krzyżowa - XVIII wiek położony nieopodal Świdnicy w 1989 roku w pałacu spotkali się szefowie rządów niemieckiego i polskiego - Helmut Kohl i Tadeusz Mazowiecki

Źródło: Dolnośląska Organizacja Turystyczna.

Photo: W. Jurewicz

CYSTERSI I TURYSTYKA PIELGRZYMKOWA

Dawniej pielgrzymowanie miało wyłącznie religijny charakter, dziś również turystyczny.

Główne szlaki pielgrzymkowe to Krzeszów, Świdnica, Jawor, Trzebnica,Ząbkowice Śląskie i Henryków. Przez Dolny Śląsk wiódł także szlak cysterski.

W Lubiążu w 1163 roku zostało utworzone pierwsze opactwo tego zakonu w regionie. Jest to największy i najbardziej reprezentacyjny cysterski zespół klasztorny w Europie, będący jednocześnie największym opactwem cysterskim na świecie.


TOURISM

Czocha Castle, XIII and XIV century, located in rocky promontory in the valley of Kwisa Palace in Łomnica, XIV century, located in Kotlina Jeleniogórska Staniszów Palace, end of XIV century, located in Kotlina Jeleniogórska Wojanów-Bobrów Palace, XV century, located in Rudawski Park Krajobrazowy (landscape park) Książąt Oleśnickich Castle, XVI and XVII century, built on the site of a Gothic fortress by Italian and German craftsmen Palace in Mysłakowice, beginning of XVII century, located in Kotlina Jeleniogórska Krzyżowa Palace, XVIII century, located close to Świdnica, in 1989 there was a meeting of the heads of Polish and German governments - Helmut Kohl and Tadeusz Mazowiecki

CISTERCIAN MONKS AND RELIGIOUS TOURISM

Historically, pilgrimages were exclusively religious in character, however nowadays they have become touristic.

The main pilgrimage routes are Krzeszów, Świdnica, Jawor, Trzebnica, Ząbkowice Śląskie and Henryków. The Cistercian trail used to lead through the Lower Silesia region.

The first Cistercian abbey in the region was created, in Lubiąż in 1163. It is the largest and most representative Cistercian monastery complex in Europe, which is also the largest Cistercian abbey in the world.

Source: Lower Silesia Tourist Organization.

70

TURYSTYKA

OFERTA KULTURALNA DOLNEGO ŚLĄSKAObejmuje wydarzenia o charakterze regionalnym, krajowym, jak i międzynarodowym. Wrocław, znany na świecie jako kolebka twórczości Jerzego Grotowskiego i Henryka Tomaszewskiego, dziś jest miejscem licznych festiwali, z których najbardziej znanym jest Międzynarodowy Festiwal Oratoryjno-Kantatowy Wratislavia Cantans o ponad 40 letniej tradycji.

Znany szerokiej publiczności jest również festiwal filmowy T-Mobile Nowe Horyzonty.

W 2016 roku Wrocław będzie nosił tytuł Europejskiej Stolicy Kultury, a rok później stanie się gospodarzem Igrzysk Sportów Nieolimpijskich- World Games 2017.

Kulturalne zaplecze Wrocławia opiera się na 29 teatrach, filharmonii,operze, 16 muzeach, galeriach sztuki i kilkunastu kinach.

Jednak oferta kulturalna regionu wybiega szeroko poza stolicę województwa. Dziś niemal w każdym jego zakątku organizowane są prestiżowe wydarzenia, cieszące się dużym uznaniem publiczności.

Do najważniejszych cyklicznych wydarzeń kulturalnych regionu należą:

Brave Festivalwww. bravefestival.plFestiwal Blues nad Bobremwww.bluesnadbobrem.plFestiwal Kultury Mniejszości Niemieckiejwww.ntkswroclaw.vdg.pl/pl/festiwal-kultury-mniejszosci-niemieckiejFestiwal Kultury Żydowskiej SIMCHAwww.simcha.art.plFestiwal Moniuszkowski w Kudowie-Zdrojuwww.festiwalmoniuszkowski.plGłogowskie Spotkania Jazzowewww.mok.glogow.plMiędzynarodowe Biennale Sztuki Mediów WROwww.wrocenter.plMiędzynarodowy Festiwal Bachowski w Świdnicywww.bach.plMiędzynarodowy Festiwal Chopinowski w Dusznikach-Zdrojuwww. festival.plMiędzynarodowy Festiwal Filmowy T-Mobile Nowe Horyzontywww.nowehoryzonty.plMiędzynarodowy Festiwal Filmowy Zoom – Zbliżeniawww.zoomfestival.plMiędzynarodowy Festiwal Muzyka Epokwww.mokis.duszniki.plMiędzynarodowy Festiwal SATYRYKON w Legnicywww.satyrykon.plMiędzynarodowy Festiwal Teatralny Dialog-Wrocławwww.dialogfestival.plMiędzynarodowy Festiwal Teatrów Ulicznychwww.e-teatr.plMiędzynarodowy Festiwal Wratislavia Cantanswww.wratislaviacantans.plWrocławski Ethno Jazz Festivalwww.ethnojazz.plWrocławski Festiwal Jazzowy Jazz nad Odrąwww.jazznadodra.pl

THE CULTURAL OFFER OF LOWER SILESIA That includes regional, national and international events. The city of Wrocław is known to the world as the workplace of Jerzy Grotowski (experimental theatre director) and Henryk Tomaszewski (award winning poster artist.). Today it is the site of numerous festivals, of which the best known is the International Festival of Oratorio and Cantata: Wratislavia Cantans with more than 40 years of tradition.

Well-known to the public is also the T -Mobile New Horizons film festival.

In 2016 Wrocław will have had a title of European Capital of Culture and a year after it will have been a host of Word Games 2017.

Among cultural facilities in Wrocław there are 29 theatres, philharmonic hall, opera, 16 museums, art galleries, and several cinemas.

However, the cultural offer of this region goes far beyond the bordersof Wrocław. Today, prestigious events that receive general recognition are organized nearly in each corner of this region.

The most important cyclical cultural events of the region are:


TOURISM

Brave Festivalwww. bravefestival.plBlues by Bóbr river Festivalwww.bluesnadbobrem.plGerman Minority Culture Festivalwww.ntkswroclaw.vdg.pl/pl/festiwal-kultury-mniejszosci-niemieckiejFestival of Jewish Culture SIMCHA www.simcha.art.plMoniuszko Festiwal in Kudowa-Zdrój www.festiwalmoniuszkowski.plJazz Meetings in Głogów www.mok.glogow.plInternational Media Art Biennale WRO www.wrocenter.plInternational Bach Festiwal in Świdnica www.bach.plInternational Chopin Piano Festiwal in Duszniki-Zdrój www. festival.plInternational Film Festival T-Mobile New Horizons www.nowehoryzonty.plInternational Film Festival Zoom-Zbliżeniawww.zoomfestival.plInternational Festival Music of Eras www.mokis.duszniki.plInternational Festival SATYRYKON in Legnicawww.satyrykon.plInternational Theatre Festival Dialog-Wrocławwww.dialogfestival.plInternational Festival of Street Theatreswww.e-teatr.plWratislavia Cantans International Festival www.wratislaviacantans.plEthno Jazz Festival in Wrocław www.ethnojazz.plJazz by Oder river Festival in Wrocław www.jazznadodra.pl

71

TURYSTYKA

ATRAKCJE TURYSTYCZNE DOLNEGO ŚLĄSKA


Source: Lower Silesia Tourist Organization.Źródło: Dolnośląska Organizacja Turystyczna.

TOURISM

TOURIST ATTRACTIONS OF LOWER SILESIA

72

TURYSTYKA

1. DOLINA BARYCZYDolina Baryczy - park krajobrazowy, utworzony w środkowym biegu rzeki Baryczy, chroni unikatowe gatunki flory i fauny środowiska leśnego i wodnego.

2. STAWY MILICKIEStawy są częścią parku Dolina Baryczy i stanowią rezerwat ornitologiczny, który zamieszkuje ponad 277 gatunków ptaków.

3. KOŚCIÓŁ ŁASKI W MILICZUJeden z tzw. Kościołów „łaski”, który pozwolono zbudować śląskim protestantom w 1714 r. na mocy porozumienia z cesarzem niemieckim.

4. FABRYKA BOMBEK W KROŚNICACH Fabryka bombek choinkowych powstała na bazie upadłego zakładu w Miliczu. Produkuje niepowtarzalne i oryginalne wzory szklanych ozdób choinkowych znanych na całym świecie.

5. BORY DOLNOŚLĄSKIE Leżące na Nizinie Śląsko-Łużyckiej Bory Dolnośląskie tworzą jeden z największych w Europie zwartych kompleksów leśnych.

6. ZAMEK KLICZKÓW Zamek położony w sercu Borów Dolnośląskich, którego początki sięgają XIII w. Obecnie znajduje się tu luksusowy hotel.

7. OPACTWO CYSTERSÓW W LUBIĄŻU Malowniczo położony w zakolu Odry, jeden z największych w Europie barokowy, pocysterski klasztor, wzniesiony przez znakomitych architektów.

8. BAZYLIKA ŚW. JADWIGI W TRZEBNICY Sanktuarium Świętej Jadwigi wznoszące się wśród trzebnickich wzgórz, należy do najstarszych i najchętniej odwiedzanych na Dolnym Śląsku.

9. ZAMEK KSIĄŻĄT OLEŚNICKICH Siedziba książąt oleśnickich, której czasy największej świetności przypadały naokres renesansu.

10. WIADUKT KOLEJOWY W BOLESŁAWCUWzniesiony z kamienia na wzór rzymskich akweduktów ma aż 489 m długości, co czyni go najdłuższym wiaduktem kolejowym w Polsce.

11. KATEDRA W LEGNICYGotycka świątynia wzniesiona na początku XIV w. przez mistrza Wilanda na wzór wrocławskiego kościoła św. Elżbiety.

12. ZAMEK PIASTÓW ŚLĄSKICH W LEGNICY Charakterystyczna bryła zamku z dwiema wieżami noszącymi imiona świętych Piotra i Jadwigi na trwałe wpisała się w panoramę Legnicy.

13. OSTRÓW TUMSKI WE WROCŁAWIUNajstarsza cześć miasta, siedziba książąt wrocławskich, gdzie wśród wspaniałych kościołów możemy podziwiać katedrę pw. św. Jana Chrzciciela oraz Pałac Biskupi.

14. RYNEK I RATUSZ WE WROCŁAWIUJeden z największych rynków staromiejskich Europy, w centrum którego usytuowany jest późnogotycki ratusz, najbardziej rozpoznawalny symbol miasta.

15. PANORAMA RACŁAWICKA WE WROCŁAWIUOddział Muzeum Narodowego eksponujący ogromne (114 m x 15 m) malowidło „Bitwa pod Racławicami” ukończone w 1894 roku, którego autorami są Jan Styka i Wojciech Kossak.

16. HALA STULECIA WE WROCŁAWIU Monumentalna hala widowiskowo-sportowa, której budowę ukończono w 1913 r. wg projektu Maxa Berga. W 2006 roku Hala została uznana za obiekt światowego dziedzictwa UNESCO.

17. BROWAR W LWÓWKU ŚLĄSKIM Dolny Śląsk od kilkuset lat słynie z produkcji piwa, Lwówek Śląski szczyci się browarem działającym do dziś.

18. ZAMEK GRODZIECJedna z ciekawszych rycerskich warowni na Podgórzu Kaczawskim była po roku 1800 pierwszym w Europie obiektem zabytkowym przeznaczonym do zwiedzania dla turystów.

19. BASZTA KOWALSKA W ZŁOTORYIPowstała w XIV w. jako jeden z elementów systemu obronnego Złotoryi. Opiekę nad nią i obowiązek obrony tej części murów sprawował cech kowali.

20. ZAMEK CZOCHAUsytuowany nad Jeziorem Leśniańskim gotycko-renesansowy zamek, w którym można posłuchać historii „z dreszczykiem”.

21. WIEŻA RYCERSKA W SIEDLĘCINIE Wieża powstała ok. 1314 r. i przez stulecia należała do różnych śląskich rodów. Na trzeciej kondygnacji zachowały się wspaniałe malowidła ścienne wykonane techniką al secco.


1. VALLEY OF THE BARYCZ Valley of the Barycz - The Landscape Park - Valley of the River Barycz - set up in the middle course of the River Barycz, protects rare flora and fauna species inhabiting the woodland and water environment.

2. MILICKIE PONDSMilickie Ponds - These Ponds form a part of the Landscape Park - Valley of the River Barycz - and constitute an ornithological reserve inhabited by over 277 bird species.

3. CHURCH OF GRACE IN MILICZ Church of Grace in Milicz - It is one of the so-called churches of “grace”, which the Silesian Protestants were allowed to build in 1714 under an agreement with the German emperor.

4. FACTORY OF CHRISTMAS BAUBLES IN KROŚNICEFactory of Christmas baubles in Krośnice - Formed on the basis of a plant thathas gone bankrupt. The factory in Milicz designs unique and original patterns of glass balls, which are well-known all over the world.

5. LOWER SILESIAN WILDERNESS Lower Silesian Wilderness - The Wilderness makes a dense forest complex - one of the largest in Europe and is situated on the Silesian-Lusatian Lowlands.

6. KLICZKÓW CASTLE Kliczków Castle - This Castle situated in the heart of the Lower Silesian Wildernessoriginates from the 13th century. At present, it hosts a luxurious Hotel.

7. CISTERCIAN ABBEY IN LUBIĄŻ Cistercian Abbey in Lubiąż - One of the largest in Europe, baroque, post-Cistercian monastery constructed by distinguished architects, set picturesquely in a bend of the River Oder.

8. BASILICA OF ST. JADWIGA IN TRZEBNICA Basilica of St. Jadwiga in Trzebnica - Sanctuary of St. Jadwiga rising up among the Trzebnickie Hills is one of the oldest and most often visited attractions of Lower Silesia.

9. CASTLE OF THE DUKES OF OLEŚNICA Castle of the Dukes of Oleśnica - The residence of the Dukes of Oleśnica whose greatest glory took place in the period of Renaissance.

10. RAILWAY VIADUCT IN BOLESŁAWIEC Railway Viaduct in Bolesławiec - Erected of stone, in the imitation of the Roman aqueducts, it is as much as 489 m long - and is the longest railway viaduct in Poland.

11. CATHEDRAL IN LEGNICA Cathedral in Legnica - Gothic temple erected at the beginning of the 14th centuryby Master Wiland in the imitation of the St. Elizabeth Church in Wrocław.

12. CASTLE OF PIASTS - THE DUKES OF SILESIA - IN LEGNICA Castle of Piasts - the Dukes of Silesia - in Legnica - Characteristic form of thecastle with two towers named after St. Peter and St. Jadwiga has become a permanent element of the panorama of Legnica.

13. OSTRÓW TUMSKI (CATHEDRAL ISLAND) IN WROCŁAW Ostrów Tumski (Cathedral Island) in Wrocław - The oldest part of the city, withthe residence of the Dukes of Wrocław, where among magnificent buildings,one can admire St. John the Baptist Cathedral and Bishop’s Palace.

14. MARKET SQUARE AND THE CITY HALL IN WROCŁAWMarket Square and the City Hall in Wrocław - One of the largest old-town Market Squares in Europe with the late-Gothic City Hall in the centre of it - the Hall is one of the most recognizable symbols of the city.

15. THE RACŁAWICE PANORAMA IN WROCŁAWThe Racławice Panorama in Wrocław - Branch of the National Museum that exhibits the painting entitled “The Battle of Racławice” completed in 1894. This artistic work (114 m x 15 m) was painted by Jan Styka and Wojciech Kossak.

16. CENTENNIAL HALL IN WROCŁAW Centennial Hall in Wrocław - Monumental sports and entertainment arena which construction was completed in 1913 pursuant to Max Berg design. In 2006, the Hall was listed as a UNESCO World Heritage Site.

17. BREWERY IN LWÓWEK ŚLĄSKI Brewery in Lwówek Śląski - Lower Silesia has been famous for beer productionfor several centuries, Lwówek Śląski takes pride in the brewery that is operativeuntil today.

18. GRODZIEC CASTLE Grodziec Castle - One of the most interesting knight’s strongholds in Kaczawskie Foothills. After 1800, this historical structure was the first one in Europe opened for tourists.

19. BLACKSMITH’S TOWER IN ZŁOTORYJA Blacksmith’s Tower in Złotoryja - Constructed in the 14th century as one of the elements in the defensive system of Złotoryja, it was the responsibility of the guild of blacksmiths to defend and take care of it.

20. CZOCHA CASTLECzocha Castle - The castle built in the Gothic-Renaissance style, located on theLeśniańskie Lake, famous for thrilling stories.

21. KNIGHT’S TOWER IN SIEDLĘCIN Knight’s Tower in Siedlęcin - Constructed around 1314, throughout the centuries, it was a property of various Silesian families. Magnificent mural paintings made with the al secco method can be admired on the third storey.

TOURISM

73

TURYSTYKA

22. KOŚCIÓŁ POKOJU W JAWORZEJedna z trzech na Dolnym Śląsku „świątyni pokoju” wzniesionych przez protestantów po wojnie trzydziestoletniej. Kościół w Jaworze zachował swoją świetność pomimo licznych wojen.

23. ZATOKA GONDOLI WE WROCŁAWIUDawniej ujście rzeki Oławy, dziś urokliwa zatoczka z przystanią pełną łódek usytuowana między Bastionem Ceglarskim a Muzeum Narodowym.

24. WROCŁAWSKI WĘZEŁ WODNYNajwiększy w Polsce i jeden z największych w Europie system dróg wodnych oraz budowli hydrotechnicznych, zlokalizowanych na obszarze aglomeracji miejskich.

25. ZAMEK W OŁAWIEZamek należał do pokoleń Piastów śląskich. Okres największego rozkwitu przypadł w XVI i XVII w., kiedy nad jego rozbudową pracowali mistrzowie włoscy.

26. DOMY PRZYSŁUPOWE W BOGATYNI Budynki wznoszone w XVIII i XIX w. na terenie Górnych Łużyc i Dolnego Śląska. Ich charakterystyczną cechą były pionowe belki nośne, tzw. przysłupy, które utrzymywały kondygnacje górne.

27. DOM ZDROJOWY W ŚWIERADOWIE-ZDROJU XIX- wieczny Dom Zdrojowy może poszczycić się najdłuższą na Dolnym Śląsku modrzewiową Halą Spacerową o długości 80 m, ozdobioną polichromią z motywami roślinnymi i witrażami.

28. ZAPORA NA BOBRZE Zapora Pilchowice na Bobrze jest drugą co do wielkości zaporą w Polsce i największą tego typu budowlą z kamienia.

29. RYNEK W JELENIEJ GÓRZE Położone w sercu kotliny miasto przyciąga rzesze turystów wieloma atrakcjami. Jedną z największych jest malowniczy rynek z przepięknymi, barokowymi kamieniczkami.

30. UZDROWISKO CIEPLICELeżące w Kotlinie Jeleniogórskiej jest jednym z najstarszych europejskich uzdrowisk. Swoją popularność zawdzięcza leczniczym gorącym źródłom. 31. ZAMEK BOLKÓW Średniowieczny warowny zamek wnoszący się nad Bolkowem zaprasza turystów na rycerskie turnieje i bale.

32. SKANSEN PAROWOZÓW W JAWORZYNIE ŚLĄSKIEJ Najstarszy w Polsce węzeł kolejowy, szczycący się unikatową parowozownią oraz zabytkowym taborem kolejowym.

33. MASYW ŚLĘŻY Dominujący nad cała okolicą szczyt Ślęży, widoczny dobrze z odległości kilkudziesięciu kilometrów, już w starożytności był ośrodkiem kultu solarnego.

34. MUZEUM MOTORYZACJI W ŚLĘZIE Muzeum Motoryzacji obok zamku Topacz zaprasza do obejrzenia bogatej kolekcji motocykli, a także luksusowych starych samochodów.

35. MUZEUM TYROLSKIE W MYSŁAKOWICACH W XVII w. w Mysłakowicach osiedlili się protestanccy uchodźcy pochodzący z doliny Ziller w Tyrolu. Do dziś pozostało kilkanaście charakterystycznych domów.

36. WESTERN CITY Western City - miasto prawdziwych kowbojów w Ściegnach koło Karpacza jest rajem dla wielbicieli Dzikiego Zachodu.

37. DOLINA PAŁACÓW I OGRODÓWObszar leżący pomiędzy Karkonoszami, Rudawami Janowickimi i Górami Kaczawskimi słynie z malowniczych krajobrazów i zabytków.

38. ZAMEK KSIĄŻ W WAŁBRZYCHUTrzeci co do wielkości zamek w Polsce, malowniczo wzniesiony pośród wspaniałych ogrodów na terenie Książańskiego Parku Krajobrazowego.

39. KOŚCIÓŁ POKOJU W ŚWIDNICY Najmłodsza z trzech świątyń pokoju, wzniesiona w latach 1656-57, zbudowana z drewna i gliny, może pomieścić aż 7 500 wiernych.

40. WODOSPAD SZKLARKI Jeden z najbardziej malowniczych, drugi co do wysokości wodospad w Karkonoszach na rzeczce Szklarce pomiędzy Szklarską Porębą a Piechowicami.

41. HUTA JULIA W PIECHOWICACHHuta Julia produkuje kryształowe szkło nieprzerwanie od prawie 200 lat. Jej wyroby charakteryzują się dużą pracochłonnością, finezją wykończenia i w pełni ręcznym wykonaniem.


22. CHURCH OF PEACE IN JAWORChurch of Peace in Jawor - One of the three “Temples of Peace” in Lower Silesia erected by the Protestants after the Thirty Years’ War. The Church in Jawor has preserved its splendour despite numerous wars.

23. GONDOLA BAY IN WROCŁAW Gondola Bay in Wrocław - Formerly, a mouth of the River Oława, today, a charming small bay between the Brick Bastion and the National Museum, where a boat marina is situated.

24. WROCŁAW WATERWAYS Wrocław Waterways - System of waterways and hydroengineering structureslargest in Poland and one of the largest in Europe situated within the boundaries of the urban agglomeration.

25. CASTLE IN OŁAWA Castle in Oława - The Castle belonged the generations of Piasts - the Dukes of Silesia. In its heyday occurring in the 16th and 17th centuries, it was expanded by the Italian masters.

26. LUSATIAN HALF-TIMBERED HOUSES IN BOGATYNIALusatian Half-Timbered Houses in Bogatynia - Buildings that used to be constructed in the 18th and 19th centuries in Upper Lusatia and Lower Silesia. Their characteristic feature were vertical bearing beams which carried upper storeys.

27. SPA IN ŚWIERADÓW-ZDRÓJSpa in Świeradów-Zdrój - This 19th century Spa boasts 80 m long larch Walking Hall, longest in Lower Silesia, ornamented with polychrome of foliage motifs and stained glass.

28. WATER DAM ON BÓBR RIVERWater Dam on Bóbr River - Pilchowice water dam on the Bóbr River is the second largest dam in Poland and the largest structure of this type built of stone.

29. MARKET SQUARE IN JELENIA GÓRAMarket Square in Jelenia Góra - The city situated in the heart of the valley, offers numerous attractions to tourists, picturesque market square with remarkably beautiful, baroque tenement houses, among them.

30. CIEPLICE HEALTH RESORTCieplice Health Resort - Situated in the Jelenia Góra Valley, Cieplice is one of the oldest health resorts in Europe. It enjoys popularity due to curative thermal springs.

31. BOLKÓW CASTLEBolków Castle - This medieval fortified castle overlooking Bolków invites the tourists for knight’s tournaments and balls.

32. MUSEUM OF INDUSTRY AND RAILWAY IN JAWORZYNA ŚLĄSKAMuseum of Industry and Railway in Jaworzyna Śląska - The oldest railway junction in Poland which takes pride in its unique roundhouse and historic rolling stock.

33. ŚLĘŻA MASSIFŚlęża Massif - The peak of Ślęża dominating the entire surroundings, easily noticeable within several dozen kilometres, had been the centre of the solar deity already in antiquity.

34. MUSEUM OF MOTORIZATION IN ŚLĘZA Museum of Motorization in Ślęza - near the Topacz Castle invites to see a rich collection of motorcycles and luxurious automobiles.

35. TYROLEAN MUSEUM IN MYSŁAKOWICETyrolean Museum in Mysłakowice - In the 17th century, the Protestant refugees from the Zillertal Valley in Tyrol settled in Mysłakowice. Several characteristic Tyrolean houses have been preserved until today.

36. WESTERN CITYWestern City - the city of real cowboys in Ściegny near Karpacz, is a haven for admirers of the Wild West.

37. VALLEY OF PALACES AND GARDENSValley of Palaces and Gardens - The area situated between Karkonosze, Rudawy Janowickie and Kaczawskie Mountains famous for picturesque landscapes and historical landmarks.

38. KSIĄŻ CASTLE IN WAŁBRZYCHKsiąż Castle in Wałbrzych - Third large castle in Poland, set picturesquely among beautiful gardens on the premises of the Książański Landscape Park.

39. CHURCH OF PEACE IN ŚWIDNICAChurch of Peace in Świdnica - The youngest among the three temples of peace, built between 1656-57 of wood and clay, it can receive 7 500 people.

40. SZKLARKA WATERFALLSSzklarka Waterfalls - One of the most picturesque, second large waterfall in Karkonosze on the Szklarka River, situated between Szklarska Poręba and Piechowice.

41. JULIA CRYSTAL FACTORY IN PIECHOWICEJulia Crystal Factory in Piechowice - The Factory has produced glass incessantly for almost 200 years. Its crystal products require intensive labour, are handmade and characterized by subtle finishing.

TOURISM

74

42. PARK MINIATUR W KOWARACH Wśród krętych alejek oraz starannie zaaranżowanej zieleni prezentowane są niezwykle precyzyjnie wykonane miniatury odwzorowujące budowle Dolnego Śląska.

43. OPACTWO CYSTERSÓW W KRZESZOWIE Nazwane europejską perłą baroku, swoją sławę i piękno opactwo zawdzięcza cystersom, którzy z przerwami od ponad 700 lat gospodarują na krzeszowskiejziemi.

44. PODZIEMNE MIASTO OSÓWKA W GŁUSZYCY Tajna kwatera Hitlera w Górach Sowich, najciekawszy i największy kompleks schronów z czasów II Wojny Światowej.

45. SZTOLNIE W WALIMIUOd 1943 roku w Górach Sowich Niemcy prowadzili prace budowlane pod kryptonimem „Riese” . Ich pozostałością jest szereg podziemnych kompleksów do dziś owianych mgłą tajemnicy.

46. OPACTWO CYSTERSÓW W HENRYKOWIE Po wojnie trzydziestoletniej opat Melchior odbudował zespół klasztorny, który stał się jedną z najbardziej okazałych i najpiękniejszych barokowych rezydencji tego typu.

47. KARKONOSKI PARK NARODOWY Park leży w najwyższych partiach Sudetów. Jego niepowtarzalne walory przyrodnicze i krajobrazowe to Śnieżne Kotły i Mały oraz Wielki Staw.

48. KOŚCIÓŁ WANG W KARPACZU Drewniany kościół wybudowany w XII w. w Norwegii został zakupiony przez króla Fryderyka Wilhelma IV i przeniesiony do Karpacza.

49. ŚNIEŻKA (1602 m n.p.m.)Największy szczyt Karkonoszy oraz Sudetów. Panuje tutaj specyficzny klimat zbliżony do tego jaki występuje za kołem podbiegunowym.

50. DOMY TKACZY W CHEŁMSKU ŚLĄSKIMDomy Tkaczy (Dwunastu Apostołów) - 11 drewnianych domów o ciekawej architekturze, należących kiedyś do tkaczy czeskich, sprowadzonych przez cystersów w XVIII wieku.

51. TWIERDZA W SREBRNEJ GÓRZE Największa górska budowla fortyfikacyjna w Europie wzniesiona w Górach Sowich.

52. PARK NARODOWY GÓR STOŁOWYCHNa terenie Parku znajdują się charakterystyczne miejsca, jak Szczeliniec Wielki czy Błędne Skały.

53. BAZYLIKA W WAMBIERZYCACHSanktuarium Maryjne, które ze względu na unikatową symbolikę, zwane jest również Śląską Jerozolimą.

54. TWIERDZA KŁODZKO Najcenniejszy w Polsce zespół XVII-XVIII - wiecznych fortyfikacji wzniesiony naszczycie Zamkowego Wzgórza.

55. DOM ZDROJOWY W KUDOWIE-ZDROJUPowstały na początku XX w. Dom Zdrojowy, posiadający ponad 100 pokoi oraz łazienki mineralne na każdym piętrze, stał się najbardziej prestiżowym budynkiem Kudowy.

56. SANATORIUM WIELKA PIENIAWA W POLANICY-ZDROJU Ponad stuletni Dom Uzdrowiskowy dominujący w panoramie Polanicy. Niegdyś należał do najpiękniejszych i najlepiej wyposażonych domów zdrojowych w regionie.

57. DOM ZDROJOWY WOJCIECH W LĄDKU-ZDROJUŹródła lecznicze w Lądku-Zdroju były znane już w średniowieczu. Pod koniecXVII w. zmodernizowano budynek zdrojowy w stylu neoklasycystycznym, którego wnętrze nawiązywało do łaźni tureckiej.

58. MUZEUM PAPIERNICTWA W DUSZNIKACH-ZDROJU Mieszczące się w XVII - wiecznym młynie unikatowe muzeum przedstawia dawne techniki czerpania papieru.

59. WODOSPAD WILCZKIMalowniczo usytuowany na rzece Wilczce wodospad był do powodzi w lipcu 1997 roku najwyższym wodospadem w Sudetach i w kraju.

60. JASKINIA NIEDŹWIEDZIA W KLETNIEPołożona w Masywie Śnieżnika ma ok. 2 230 m długości i jest największą w Polsce jaskinią dostępną dla turystów.

TURYSTYKA

Źródło: Dolnośląska Organizacja Turystyczna.


42. MINIATURE PARK IN KOWARYMiniature Park in Kowary - Among winding alleys and carefully designed greenery, the Park displays miniatures made with exceptional precision, which imitate historical landmarks of Lower Silesia.

43. CISTERCIAN ABBEY IN KRZESZÓWCistercian Abbey in Krzeszów - Called the European gem of baroque architecture, the abbey gained its fame and beauty thanks to the Cistercians, who with several breaks, have worked in the Krzeszów land for more than 700 years.

44. UNDERGROUND TOWN OSÓWKA IN GŁUSZYCAUnderground Town Osówka in Głuszyca - A secret headquarter of Adolf Hitler in the Sowie (Owl) Mountains, most interesting and largest complex of bunkers dating back to World War II.

45. DRIFTS IN WALIMDrifts in Walim - Since 1943, in the Sowie (Owl) Mountains, Germans had carried out a construction project code named “Riese”. Several underground complexes, surrounded by a veil of mystery, remained until today.

46. CISTERCIAN ABBEY IN HENRYKÓWCistercian Abbey in Henryków - After the Thirty Years’ War, abbot Melchior reconstructed the monastery complex, which became one of the most magnificent and beautiful baroque residences of this type.

47. KARKONOSZE NATIONAL PARKKarkonosze National Park - The Park is situated in the highest parts of the Sudetes. Its unique natural and landscape virtues comprise Śnieżne Kotły (Snowy Cirque) as well as Mały and Wielki Staw (Little and Large Tarn).

48. VANGSTAVE CHURCH IN KARPACZVangstave Church in Karpacz - Wooden church constructed in the 12th century in Norway, it was purchased by the Prussian king Frederick William IVand transferred to Karpacz.

49. ŚNIEŻKAŚnieżka - The most prominent point of the Sudetes and Karkonosze. It is characterised by special climate, similar to the one behind the polar circle.

50. HOUSES OF WEAVERS (TWELVE APOSTLES) IN CHEŁMSKO ŚLĄSKIEHouses of Weavers (Twelve Apostles) in Chełmsko Śląskie - 11 wooden houses displaying interesting architecture, which used to be owned by the Bohemian weavers brought here by the Cistercians in the 18th century.

51. FORTRESS IN SREBRNA GÓRAFortress in Srebrna Góra - The largest mountain fortification stronghold in Europe constructed in the Sowie (Owl) Mountains.

52. STOŁOWE MOUNTAINS NATIONAL PARKStołowe Mountains National Park - The premises of the Park offer such exceptional spots as Szczeliniec Wielki or Errant Rocks.

53. BASILICA IN WAMBIERZYCEBasilica in Wambierzyce - Marian Sanctuary, which due to its unique symbolism is also called a Silesian Jerusalem.

54. KŁODZKO FORTRESS - A complex of the most treasured fortifications in Poland dating back to the 17th and 18th centuries and situated at the top of the Kłodzko Castle Hill.

55. SPA IN KUDOWA-ZDRÓJSpa in Kudowa-Zdrój - Constructed at the beginning of the 20th century, the spa has over 100 rooms and mineral bathrooms on each storey. It became the most prestigious building of Kudowa-Zdrój.

56. WIELKA PIENIAWA SPA SANATORIUM IN POLANICA-ZDRÓJWielka Pieniawa Spa Sanatorium in Polanica-Zdrój - Over 100 years old, health resort dominating in the panorama of Polanica is one of the most beautiful and best equipped spas in the area.

57. SPA WOJCIECH IN LĄDEK-ZDRÓJSpa Wojciech in Lądek-Zdrój - Curative springs in Lądek-Zdrój had been already known in the Middle Ages. At the end of the 17th century, the building was renovated in the neoclassical style with the interior reflecting the Turkish bath.

58. MUSEUM OF PAPERMAKING IN DUSZNIKI-ZDRÓJMuseum of Papermaking in Duszniki-Zdrój - This unique museum situated in the 17th century paper mill shows old techniques of papermaking.

59. WILCZKA WATERFALLSWilczka Waterfalls - The waterfall set picturesquely on the Wilczka River, until the flood in 1997, this was the highest waterfall in the Sudetes and in Poland.

60. BEAR CAVE IN KLETNOBear Cave in Kletno - Situated in the Śnieżnik Massif, it is ca. 2,230 m long and the largest cave in Poland open to tourists.

Source: Lower Silesia Tourist Organization.

TOURISM

The presented guide is just an introduction to a wide range of topics related to economic potential of Lower Silesia Voivodeship.The detailed information that might interest you is given in so calledInvestor Service Centre operating within the frameworks of LowerSilesia Agency of Economic Cooperation. DAWG was established by the Lower Silesia government to act in terms of economic and investment promotion for the region.From 2008 Investor Assistance Centre (IAC; Polish abbreviation: COI Centrum Obslugi Inwestora) cooperates with the Polish Information and Foreign Investment Agency, and since 2010 is its certified partner. Investor Service Centre activities are carried out in accordance with the ISO 9001:2009 quality standards. Confidentiality provisions may cover investment projects, at the request of the investor.From the date of the commencement, IAC has led more than 200 projects. All services of Investor Assistance Centre are free and the offer contains the following:

access to a database of investment properties (greenfield and brownfield) in the Lower Silesia preparation of specialized analysis regarding the regional economy assistance in establishing contacts with central and local governments aid information for investors, including special economic zones, EU funds and grants counseling regarding the recruitment procedures, contact with universities, legal and administrative procedures promotion of investment and the investor image building among the local community

75

Niniejszy przewodnik stanowi wprowadzenie do szerokiej tematyki zagadnień związanych z potencjałem gospodarczym Dolnego Śląska. Szczegółowych informacji z interesujących Państwa obszarów udziela Centrum Obsługi Inwestora (COI) działające w ramach Dolnośląskiej Agencji Współpracy Gospodarczej sp. z o. o. DAWG został powołany przez Samorząd Województwa Dolnośląskiego w celu realizacji zadańz zakresu promocji gospodarczej i inwestycyjnej regionu.Od 2008 r. COI współpracuje z Polską Agencją Informacji i Inwestycji Zagranicznych, a od 2010 r. jest jej certyfikowanym partnerem.Działalność COI jest realizowana w oparciu o standardy ISO 9001:2009. Projekty inwestycyjne, na życzenie inwestora, obejmowane są klauzulą poufności. Od początku swojej działalności COI prowadziło ponad 200 projektów inwestycyjnych. Usługi Centrum Obsługi Inwestora są bezpłatne, a oferta obejmuje:

dostęp do bazy nieruchomości inwestycyjnych (greenfield i brownfield) na Dolnym Śląsku przygotowanie specjalistycznych opracowań dotyczących gospodarki regionalnej pomoc w nawiązywaniu kontaktów z administracją rządową i samorządową informacje o pomocy publicznej dla inwestorów, również w specjalnych strefach ekonomicznych, funduszach unijnych i grantach doradztwo w zakresie rekrutacji pracowników, kontaktu ze szkołami wyższymi, procedur prawnych i administracyjnych promocję przedsięwzięć inwestycyjnych i budowanie wizerunku inwestora wśród społeczności lokalnej

CENTRUM OBSŁUGI INWESTORA DOLNOŚLĄSKIEJ AGENCJI WSPÓŁPRACY GOSPODARCZEJ

CENTRUM OBSŁUGI INWESTORA

Photo: A. Bugiel/DAWG sp. z o.o.


INVESTOR ASSISTANCE CENTRE OF LOWER SILESIA AGENCY OF ECONOMIC COOPERATION

INVESTOR ASSISTANCE CENTRE

Contact/Kontakt: ul. Kotlarska 42, III piętro, 50-151 Wrocław, tel. +48 71 343 42 36, +48 71 344 02 86, [email protected], www.dawg.pl

Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego 50-411 Wrocław Wybrzeże Słowackiego 12-14tel. +48 71 776 90 53

www.umwd.dolnyslask.pl

Wydział Gospodarki UMWDtel. +48 71 776 91 83tel. +48 71 776 90 87

Marshal Office of Lower Silesia Voivodeship

50-411 WrocławWybrzeże Słowackiego 12-14

tel. +48 71 776 90 53

www.umwd.dolnyslask.pl

Unit of Economy tel. +48 71 776 91 83tel. +48 71 776 90 87

Documents

Informator Gospodarczy Dolny Śląsk 2013