DOLNOŒL¥SKADOLNOŒL¥SKA
Nr 3 (427) l Wroc³aw, 24.03.2021 r. l ISSN 1641-0688 l redakcja.wroc@solidarnosc.org.pl
2 63 15Marcowe obrady ZR Wywiad z Krzysztofem Tenerowiczem
Raport Okrgowej Inspekcji Pracy
Z okazji wit Wielkanocnych ycz wszystkim czonkom i sympatykom dolnolskiej Solidarnoci
spokojnego czasu odpoczynku, spdzonego w pogodnej atmosferze. Niech Zmartwychwstanie Paskie napeni nas wiar, nadziej i mioci,
abymy mogli oderwa si od grozy pandemii, która ju od roku zatruwa ycie naszych rodzin, bliskich i przyjació.
ycz wszystkim, aby pomimo trudnej sytuacji wielu bran, udao si w zakadach, w których dziaamy, wynegocjowa odpowiednie warunki dobrej pacy i w rzetelnym dialogu znale rozwizania zapewniajce stabiln przyszo
pracowników oraz dobr i bezpieczn prac. Wesoych wit!
Przewodniczcy ZR Dolny lsk NSZZ „Solidarno”
Kazimierz Kimso
fo t.
J an
u sz
W o
ln ia
40 lat temu 27 marca 1981 r. – ogólnopolski strajk
ostrzegawczy Solidarnoci wywoany pobiciem trzech dziaaczy zwizku w Bydgoszczy 19 mar- ca; kilka dni póniej dojdzie do porozumienia z rzdem koczcego chwilowy kryzys.
3 kwietnia – ukazuje si pierwszy numer ogólnopolskiego „Tygodnika Solidarno” (re- daktor naczelny – Tadeusz Mazowiecki). Do grudnia ukazao si 37 numerów. Poza infor- macjami na temat dziaalnoci zwizkowej publikowano w nich porady dotyczce prawa pracy, artykuy powicone yciu politycznemu i gospodarczemu oraz, co niezwykle istotne, teksty o historii najnowszej, których przesanie odbiegao od oficjalnej interpretacji, „zgodnej z lini partii”.
30 lat temu Komisja Krajowa 16 kwietnia 1990 r. ustano-
wia 28 kwietnia dniem pamici pracowników, którzy utracili ycie lub zdrowie w wyniku wy- padków przy pracy. Jednoczenie KK wystpia do rzdu RP o przyspieszenie prac nad ustaw o ochronie czowieka w rodowisku pracy.
25 lat temu W Gdasku 28 marca rozpocz si proces
oskaronych o kierownicze sprawstwo mierci 44 osób w grudniu 1970 r., ale ju 25 kwietnia Sd Wojewódzki umorzy postpowanie wobec Wojciecha Jaruzelskiego i Kazimierza witay.
15 lat temu 28 marca 2006 r. – w przededniu pierwszej
rocznicy mierci Ojca witego Jana Pawa II rozpoczy si Honorowe Dni Krwiodawstwa NSZZ „Solidarno”.
2 kwietnia – kilkadziesit tysicy wiernych, w tym ponad 1500 czonków NSZZ „S”, wzio udzia w uroczystociach zwizanych z pierwsz rocznic mierci Jana Pawa II, które odbyy si w Watykanie.
10 lat temu 9 kwietnia 2011 r. tysice zwizkowców
z caej Europy protestowao w Budapeszcie przeciwko ciciom wydatków publicznych i wy- nagrodze oraz postpujcemu rozwarstwie- niu spoecznemu. W protecie uczestniczyo kilkuset reprezentantów NSZZ „Solidarno”, w tym dziaacze z Dolnego lska. – Bylimy widoczni – relacjonowa wydarzenie ówczesny przewodniczcy zakadowej Solidarnoci w PZL Hydral Marek Kaleta. Oprócz niego w stolicy Wgier demonstrowali równie czonkowie ZR: Ewa Jakimowicz, Danuta Utrata i Dariusz Moszumaski.
5 lat temu Partnerzy spoeczni podjli 7 kwietnia
2016 r. uchwa w sprawie projektu usta- wy o minimalnym wynagrodzeniu za prac. Zwizki zawodowe i pracodawcy uzgodnili, e minimalne wynagrodzenie obowizujce od 1 stycznia2017 r. wyniesie 12 z za godzin, ale dodatkowo zostanie zwaloryzowane wskani- kiem wzrostu minimalnego wynagrodzenia za prac ustalonego w 2016 r. na rok nastpny, tj. rok 2017. Uzgodniono take, i dodatek za prac w porze nocnej nie bdzie wliczany do pacy minimalnej. Elbieta Rafalska, Minister Rodziny, Pracy i Polityki Spoecznej, uznaa porozumienie partnerów spoecznych za historyczny kompro- mis w bardzo wanej i trudnej sprawie.
Zgodnie z projektem minimalna stawka godzinowa obejmie umowy-zlecenia oraz umo- wy o wiadczenie usug, do których stosuje si przepisy o zleceniu oraz samozatrudnionych jednoosobowo wiadczcych usugi dla firm. Projekt zawiera te nowe uprawnienia i rozsze- rzenie moliwoci kontroli ze strony Pastwowej Inspekcji Pracy.
Kalendarium Zarzd Regionu
Inspekcji Pracy, które pokrótce
zydium ZR oraz poruszono szereg kwestii wewntrzzwizkowych.
Czonkowie Zarzdu po dyskusji przyjli te szereg sta- nowisk. Dotyczyy one: popar-
cia dziaa organizacji NSZZ „Solidarno” dziaajcych w Grupie TAURON przeciw- ko likwidacji Grupy TAURON;
poparcia sprzeciwu Krajowego Sekretariatu Transportowców wobec dyskryminacji przewo- nika POLREGIO oraz podjcia dziaa zmierzajcych do pod-
wyszenia stawki za uywanie pojazdów prywatnych do celów subowych.
Wszystkie stanowiska zostay przyjte niemal jednomylnie.
Ponadto Zarzd wysucha Piotra Majchrzaka, który przypo- mnia zaoenia ws. strategii dzia- ania Zwizku w naszym Regio- nie. Konkluzj wystpienia byo przekonanie, e jak tylko nastpi odpowiednie okolicznoci do dziaania (ustpienie ogranicze pandemicznych), naley przej do zada operacyjnych i budowa dalej strategi.
O sytuacji w branach: górni- czej – mówi Tadeusz Kurkowiak, podkrelajc potrzeb wdroenia programu dla górnictwa i energe- tyki; suby zdrowia – Ewa Jakimo- wicz, podkrelajc wielkie powi- cenie pracowników i ogromne ryzyko pracy w dobie pandemii; w owiacie – Danuta Utrata, wy- raajc dezaprobat wobec braku realizacji Porozumienia pacowego z 2019 roku; samochodowej – mó- wili Daniel Wituszyski i Tomasz Lewicki, o tym, e ruszy nabór pracowników, gdzie przykadowo w wabrzyskiej Toyocie potrzeba zatrudni 600 osób.
Omawiano te sytuacje w in- nych zakadach np. w Whirlpool Polska sp. z o.o., gdzie wkrótce powinno doj do podpisania korzystnego dla pracowników porozumienia pacowego czy w Dzieroniowie, gdzie doszo do podpisania trzech porozumie.
W sprawach wewntrzzwiz- kowych omówiono te sytuacj organizacji zwizkowej w Insty- tucie Pamici Narodowej.
Janusz Wolniak
Na odbywajcym si zdalnie marcowym posiedzeniu Zarzdu Regionu NSZZ „Solidarno” wysuchano sprawozdania z dziaalnoci Okrgowej Inspekcji Pracy, wysuchano informacji z prac prezydium, zakadów pracy i bran.
STANOWISKO Nr 2/2021 Zarzdu Regionu Dolny lsk NSZZ „Solidarno” ws. zwrotu kosztów uywania pojaz- dów prywatnych przez pracowników do celów subowych
Zwrot kosztów uywania do celów subowych samochodów osobowych i innych pojazdów nie- bdcych wasnoci pracodawcy uregulowany zosta Rozporzdze- niem Ministra 14 lat temu (Dz. U. Nr 27, poz. 271 z pón. zm.).
Pracownicy uywajcy obec- nie swoich pojazdów do celów subowych nie otrzymuj zwrotu faktycznie poniesionych kosztów. Ponadto pracownicy uywajcy swoich pojazdów do celów su- bowych w terenie, poruszajc si po drogach gruntowych ponosz jeszcze wiksze koszty i faktycznie jeszcze w wikszym stopniu dofi- nansowuj zadania wykonywane na rzecz pracodawców.
Zarzd Regionu Dolny lsk NSZZ „Solidarno” dostrzegajc ten problem, wnosi, aby Komisja
Krajowa NSZZ „Solidarno” podja dziaania w celu zmiany waciwe- go Rozporzdzenia Ministra w celu zwrotu faktycznie ponoszonych, przez pracowników, kosztów uy- wania samochodów prywatnych do celów subowych. Wnioskujemy równie, aby uwzgldni zwikszo- ne koszty eksploatacji samochodów uywanych do celów subowych w terenie, np. po drogach grun- towych. Uwaamy, e koszt ten jest okoo 30% wyszy, ni koszt uywania pojazdów w warunkach szosowych. Dlatego zwrot kosztów uywania pojazdów do celów su- bowych w terenie powinien wy- nosi 1,3 kosztów obliczonych dla pojazdów uywanych w warunkach szosowych.
STANOWISKO Nr 3/2021 Zarzdu Regionu Dolny lsk NSZZ „Solidarno” ws. odbudowy taboru spóki POLREGIO
Zarzd Regionu Dolny lsk NSZZ „Solidarno” popiera sprzeciw Krajowego Sekretariatu Transpor-
towców wobec braku w Krajowym Planie Odbudowy jasnego wskaza- nia rodków na odbudow taboru spóki POLREGIO. Spóka ta jest najwikszym przewonikiem pa- saerskim w Polsce, posiada stary wyeksploatowany tabor, a w wielu obszarach kraju jest jedynym prze- wonikiem kolejowym.
Uwaamy, e w trosce o bez- pieczestwo pasaerów i jakoci oferowanych im usug Komisja Krajowa NSZZ „Solidarno” po- winna podj wszelkie dostpne jej moliwoci w celu dokonania odpowiedniej korekty w KPO na korzy spóki POLREGIO, jak i jej pasaerów.
STANOWISKO Nr 4/2021 Zarzdu Regionu Dolny lsk NSZZ „Solidarno” ws. poczenia TAU- RON z PGE
Zarzd Regionu Dolny lsk NSZZ „Solidarno” w  peni solidaryzuje si z Apelem Midzy- zakadowej Organizacji NSZZ „Soli- darno” Tauron Kraków w sprawie
faktycznej likwidacji tego przedsi- biorstwa.
Uwaamy za cakowicie uzasad- nione obawy kolegów zwizkowców, e poczenie Tauronu z PGE dopro- wadzi nie tylko do utraty wielu miejsc pracy, ale równie do zwikszenia cen energii elektrycznej.
Przedsibiorstwo Tauron doko- nao w ostatnim czasie gbokiej re- strukturyzacji, zainwestowano znaczne rodki w nowoczesne technologie. Wszystko to zostao dokonane dziki ogromnemu wysikowi caej zaogi. Dlatego czenie tego dobrego przed- sibiorstwa na niejasnych zasadach z innym przedsibiorstwem o znacznie gorszej kondycji nie moe przynie dobrych rezultatów ani dla pracowni- ków, ani dla odbiorców energii.
Oczekujemy, e jakiekolwiek zmiany organizacyjne i wasnociowe przedsibiorstwa Tauron bd prowa- dzone w konsensusie z zaog repre- zentowan przez NSZZ „Solidarno” (ewentualnie zwizki zawodowe).
Wrocaw, 15.03.2021 r.
Od 1991 r. do 2000 r. „Co Tydzie »S«"
strona internetowa Regionu Dolny lsk NSZZ „S”: www.solidarnosc.wroc.pl
Redaguj: Marcin Raczkowski (redaktor naczelny),
Pawe Chabiski, Janusz Wolniak
Adres: 53-661 Wroc³aw,
pl. Solidarnoœci 1/3/5 i piêtro, pok. 104 tel.: 601 163 204;
e-mail: redakcja.wroc@solidarnosc.org.pl
Druk: Polska PREss sp. z o.o.
Oddzia Poligrafia – Drukarnia Sosnowiec
DOLNOŒL¥SKADOLNOŒL¥SKA
Jak rol peni Narodowy Fundusz Zdrowia w czasie pandemii?
N arodowy Fundusz Zdrowia ma bardzo znaczc rol, dla-
tego e paci jako firma za wszystkie usugi w subie zdrowia. To jest ogromna ilo dziaa medycznych. Chc powiedzie, e np. budet Oddziau Dolnol- skiego NFZ to jest prawie 9 mld. Przypomn, e budet miasta Wrocawia to okoo 5 mld. To robi grupa ludzi, która przyjmuje te zlecenia, rozlicza i wypaca. Jaka jest struktura organizacji zakadowej Solidarnoci w NFZ?
Jestem zaoycielem Soli- darnoci w caym Funduszu Zdrowia, zbudowaem ca jego struktur skadajc si z 16 komisji oddziaowych w Polsce. Wszdzie jest „Solidarno”. W caej struk- turze NFZ na pi tysicy zatrudnionych tysic naley do Zwizku. Myl, e to przyzwoita liczba. Z jakimi problemami mierzy si dzisiaj Twoja organizacja zakadowa?
Przede wszystkim organizacja za- kadowa ma problem z wysokoci zarobków. To jest niestety dramat, dlatego e nasi pracownicy wyko- nuj swoje zadania w bardzo ci- kich i trudnych warunkach. Z jednej strony epidemia, z drugiej strony ogromna ilo pracy. Jak mi ostatnio przekazaa jedna z koleanek, np. w Dziale rozlicze jest miesicznie 3–3,5 tysica wniosków, które trzeba sprawdzi, podliczy i przygotowa do wypaty. To jest cay proces, który trzeba przej, a wykonuje to okre- lona grupa ludzi.
To jest równie nadzór nad szpitalami w sensie finansowym. A teraz dodatkowo dosza jeszcze pandemia, czyli dodatkowe wiad- czenia, które normalnie nie byy przewidywane. W subie zdrowia mówi si o braku lekarzy, pielgniarek. Czy u was te brakuje pracowników?
Oczywicie w obecnej chwili przydaoby si jeszcze z 10 osób zatrudni, ale na to nie ma rod-
Zwizkowiec i dziaacz opozycji antykomunistycznej
Marcowe obrady Rozmowa Janusza Wolniaka z Krzysztofem Tenerowiczem, przewodniczcym Komisji Oddziaowej NSZZ „Solidarno” w oddziale dolnolskim Narodowego Funduszu Zdrowia oraz wiceprezesem Stowarzyszenia Dziaaczy Opozycji Antykomunistycznej oraz Osób Represjonowanych w Stanie Wojennym Dolnego lska
ków finansowych. Fundusz wyna- grodze jest okrelony dokadnie, dlatego te trudna sytuacja jest z godzinami nadliczbowymi. Daje si za to wolne dni pracownikom, ale nie wiadomo, kiedy mieliby je wykorzysta, bo maj przecie natok pracy. Staramy si namó- wi dyrekcj, by zatrudniono do niektórych obcionych dziaów dodatkowych pracowników, ale warunki finansowe s, jakie s. W ostatnim czasie zaszy zmiany w kie- rownictwie NFZ zarówno na szczeblu krajowym, jak i regionalnym. Czy to si te wie z jakimi zmianami organiza- cyjnymi firmy?
Kiedy prezes NFZ Andrzej Nie- dzielski (obecny minister zdrowia) opracowa tak strategi dziaania, która jest quasi-korporacyjna. Zmie- niono nazwy niektórych oddziaów itp. Mymy si temu sprzeciwiali, bo uwaalimy, e pójcie w kierunku korporacji jest bardzo trudn sytu- acj dla pracowników. Jednak to zostao przyjte. Teraz, kiedy Nie- dzielski jest ministrem, to obecny prezes NFZ Filip Nowak to realizu- je. Moim zdaniem ta struktura jest
obciajca dla pracowników, ale dokadnie si temu przygldamy. Jakie s perspektywy na to, e pracow- ników suby zdrowia bdzie wicej i bd lepiej zarabiali?
Od 1 lipca jest projekt, e bd podwyki najniszych wynagro- dze w subie zdrowia. Ma by wzrost od 3,9 tys. do 4,5 tys. Czy to wystarczy, by praca bya atrakcyj- na? Dzisiejsza sytuacja w szpitalach tymczasowych pokazuje, e nie jest to kwestia miejsc, tylko obsugi. Wychodz tym samym wielolet- nie zaniedbania w ksztaceniu dla zdrowia. Przejdmy teraz do spraw zwizanych z penieniem przez Ciebie niezwykle
wanej funkcji w Stowarzyszeniu Dziaaczy Opozycji Antykomunistycznej oraz Osób Represjonowanych w Stanie Wojennym Dolnego lska.
Jest to struktura budowana od wielu lat, ale waciwie dopiero teraz zaczlimy bardzo mocno ciga rónych czonków. W tej chwili do Stowarzyszenia nale 153 osoby. To dzisiaj jedna z ta- kich najpotniejszych organizacji w sensie organizacyjnym. Nawiza- limy te wspóprac z takim sto- warzyszeniem z Lubina i Polkowic. Mylimy o zaoeniu federacji takich organizacji. Jak wspieracie czonków Stowarzysze- nia?
Warunkiem bycia czonkiem naszego Stowarzyszenia jest posia- danie uprawnie nadanych przez Urzd ds. Kombatantów. Naszymi czonkami s ludzie powszechnie znani, ale te mamy du grup bardzo biednych, w trudnej sytu- acji finansowej. Staramy si dawa im zapomogi w granicach 1–1,2 tys. z. Równie wspópracujemy z Fundacj „Wspólnota Pokole”, która te przygotowuje wspólnie z nami zestaw posików – obia- dów, dla tych yjcych samotnie dziaaczy. Chodzi nam o to, eby nie zostawi ich samotnie, eby czuli, e kto si stara i o nich my- li. Bardzo liczmy na dofinanso- wanie z Fundacji KGHM-u, mamy dofinansowanie z Fundacji Polbu- su i oczywicie Zarzd Regionu NSZZ „Solidarno” Dolny lsk te nas dofinansowuje. Z tych rodków staramy si przekazywa te wszystkie zapomogi i doran pomoc.
Ponadto liczmy te bardzo na ten 1 procent. To nic nie kosztu- je. Apelujmy o ten odpis na nasze Stowarzyszenie.
W kady pitek w godzinach od 13 do 15 penimy dyury na pl. Solidarnoci 1/3/5 w pokoju nr 100 na pierwszym pitrze w siedzibie dolnolskiej Solidarnoci. Serdecz- nie zapraszamy!
Zachcamy aby przekaza jeden procent nalenego podatku Stowarzyszeniu Dziaa- czy Opozycji Antykomunistycznej oraz Osób Represjonowanych z Powodów Politycznych Regionu Dolnego lska. Z zebranych rodków moliwe bdzie wsparcie wielu osób zasuo-
nych w walce o woln Polsk. Nr w KRS : 0000092774
4 Nr 3 (427)Dolnolska Solidarno
Danuta Utrata przewodniczya zdalnym obradom Sekcji Owiaty
fo t.
J an
u sz
W o
ln ia
Edukacja
D ziki staraniom i stanowi- skom Solidarnoci, kilka spraw ruszyo do przodu
– mówia przewodniczca Danuta Utrata. Najwaniejsz z nich jest sprawa szczepienia nie tylko na- uczycieli, ale wszystkich pracowni- ków owiaty. W tej sprawie katego- ryczne stanowisko zaja w lutym dolnolska Sekcja Owiaty. MEN przychylio si do da zwiz- kowców i jak czytamy na stronach ministerstwa edukacji:
„W Dzienniku Ustaw ukazaa si nowelizacja rozporzdzenia
w sprawie ustanowienia okrelo- nych ogranicze, nakazów i zaka- zów w zwizku z wystpieniem stanu epidemii. W rozporzdzeniu do programu szczepie zostaa dodana kolejna grupa pracowni- ków owiaty. Ju teraz prawo do szczepie w grupie priorytetowej maj wszystkie osoby zatrudnione w jednostkach systemu owiaty”.
Jednak dziaacze zwizkowi wyrazili te swoj dezaprobat dla faktu, e w dalszym cigu nie s zaszczepieni pracownicy niepe- dagogiczni, którzy te maj cigy kontakt z dziemi i modzie oraz nie wszyscy chtni do szczepie nauczyciele.
Z niepokojem przyjto wie o tym, e kilku dziaaczy zwiz- kowych pracujcych jednoczenie w szkole jest zaraonych Covidem. Niektórzy z nich s ju hospitali-
Podczas kolejnego zdalnego spotkania Rady Midzyregionalnej Sekcji Owiaty i Wychowania NSZZ „Solidarno” Dolny lsk omówiono wiele wanych dla nauczycieli i pracowników owiaty kwestii.
zowani. Wszystkim im przesano gorce yczenia szybkiego powrotu do zdrowia.
Rada wyrazia te niezadowole- nie z faktu, e do tej pory MEN nie zareagowao ws. stanowiska doty- czcego pracy bibliotekarzy. Takie pismo wystosoway cztery sekcje.
Zwizkowcy apelowali te do rzdu, by w pracach nad tzw. edu- kacj wczajc nie zlikwidowano placówek pomocy psychologicz- nej i nie wyczono ich spod Karty Nauczyciela. Wanie pojawio si owiadczenie ministra edukacji na-
rodowej: „Nie ma planów likwidacji poradni psychologiczno-pedago- gicznych czy szkó specjalnych. Bdziemy wzmacnia ich dziaal- no, wykorzystywa potencja w organizowaniu pomocy dla dzieci, uczniów – w tym uczniów ze specjalnymi potrzebami eduka- cyjnymi, a take ich rodzin”.
Rada Sekcji z satysfakcj przy- ja informacj, e Krajowa Sekcja Owiaty przyja stanowisko ws. owiaty wykluczajcej zbiene z tym, co uchwalia wczeniej dol- nolska Rada.
Pomys, i teraz bdzie si ogranicza szkolnictwo specjalne, a w zamian bdzie si integrowa modzie szkoln, wywouje u nas totaln krytyk – uwaa przewod- niczcy Sekcji Krajowej Ryszard Proksa. Wyjania te, e projekt koncentruje si wycznie na pomo-
cy dla modziey z niepenospraw- nociami, deficytami, z problemami psychologiczno-spoecznymi, nato- miast w ogóle nie wspomina o mo- dziey zdolnej. eby wesprze ten projekt, trzeba przede wszystkim wiedzie, na jakich zasadach bd dziaay Centra Dziecka i Rodziny – w systemie pomocy spoecznej czy pomocy owiatowej – uwaa Proksa.
Sekcja dolnolska wypraco- waa te stanowisko wobec oceny ryzyka zawodowego. Dziaacze uwaaj, e dyrektorzy placówek
owiatowych powinni wpisa do Karty oce- ny ryzyka zawodowe- go pracownika ryzyko zwizane z Covidem. W zwizku z tym pra- cownicy powinni mie refundowane okulary w przypadku pracy przed komputerem powyej 4 godzin dziennie, co dzi- siaj jest powszechne.
W powyszej kwestii prawnik Sekcji Krajowej Owiaty przygotowa sto- sowne pismo: Wniosek o wyasygnowanie dodatkowych rodków na zapewnienie nauczycielom okularów korygujcych wzrok.
Midzyzakadowa Orga- nizacja Zwizkowa Pracowników Owiaty i Wychowania NSZZ „Solidarno” z siedzi- b w …………………[wskaza siedzib] zwraca si z wnioskiem o wyasygnowa- nie dodatkowych rodków pieninych na zapewnienie nauczycielom okularów
korygujcych wzrok w zwizku z obo- wizkiem realizacji przez nauczycieli szkó, dla których organem prowadzcym jest …………………… [wskaza konkretnie gmin/powiat/województwo] obowiz- ków z wykorzystaniem metod i technik ksztacenia na odlego przy monitorze ekranowym. Przyjta w tym zakresie do- datkowa pomoc zdrowotna dla nauczycieli, oparta na zasadzie wyraonej w art. 72 ust. 1 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela, jest w obecnej sytuacji epide- micznej nieadekwatna i niewystarczajca.
Postulujemy ponadto o wspóprac organu prowadzcego i dyrektorów szkó w przedmiocie profilaktyki zdrowotnej oraz okrelenia nowych zasad refundacji oku- larów korekcyjnych. Istotne znaczenie ma w tej materii zwaszcza czstotliwo oceny zagroenia dla zdrowia i ycia pracownika, wystpujca na stanowisku pracy, która warunkuje przekazywan lekarzowi medy- cyny pracy informacj o czynnikach szko- dliwych dla zdrowia, w tym wspomnianej pracy zdalnej przy monitorze ekranowym.
Uzasadnienie wniosku: – Aktualnie obowizujce rozporz-
dzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 20 marca 2020 r. w sprawie szczególnych rozwiza w okresie czasowego ograni- czenia funkcjonowania jednostek systemu owiaty w zwizku z zapobieganiem, prze- ciwdziaaniem i zwalczaniem COVID-19 przewiduje obowizek realizacji zada owiatowych, w tym zaj edukacyjnych z wykorzystaniem metod i technik kszta- cenia na odlego.
– Zgodnie z art. 2376 § 1 i 3 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy pracodawca jest obowizany dostarczy pracownikowi nieodpatnie rodki ochrony indywidualnej zabezpieczajce przed dzia- aniem niebezpiecznych i szkodliwych dla zdrowia czynników wystpujcych w ro- dowisku pracy oraz informowa go o spo- sobach posugiwania si tymi rodkami.
– Do rodków ochrony indywidual- nej naley zaliczy okulary korygujce wzrok, które zgodnie z § 8 ust. 2 rozporz-
dzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 1.12.1998 r. w sprawie bezpieczestwa i higieny pracy na stanowiskach wyposa- onych w monitory ekranowe (Dz.U. poz. 973), pracodawca jest obowizany zapew- ni pracownikom zgodnie z zaleceniem lekarza, jeeli wyniki bada okulistycznych przeprowadzonych w ramach profilaktycz- nej opieki zdrowotnej wyka potrzeb ich stosowania podczas pracy przy obsudze monitora ekranowego.
– Zgodnie z wyrokiem WSA w Pozna- niu z 18.05.2011 r., IV SA/Po 196/11 (LEX nr 896154), „nie maj znaczenia zaoenia, jakie przyj pracodawca odnonie do iloci czasu pracy przy komputerze na przedmio- towym stanowisku, lecz faktyczny wymiar czasu, jaki pracownik musi powici na prac przy komputerze. Nie jest take istot- na okoliczno, e przekroczenie poowy dobowego czasu pracy przy komputerze moe nie wystpi kadego dnia. Przyjcie bowiem interpretacji, e tylko powoany przepis wymaga, aby pracownik codziennie pracowa przy komputerze wicej ni poo- w dobowego czasu pracy prowadzioby do obejcia prawa. Pracodawca zawsze miaby bowiem moliwo takiej organiza- cji pracy, aby przynajmniej raz w tygodniu normy pracownik tej normy nie przekracza, niezalenie od iloci czasu pracy spdzo- nego przy komputerze w pozostae dni”.
– Podsumowanie: Kodeks pracy zobo- wizuje dyrektorów szkó do nieodpatne- go dostarczenia pracownikowi rodków ochrony indywidualnej, które maj na celu zabezpieczenie go przed wpywem niebezpiecznych dla zdrowia czynników w miejscu pracy. Poniewa wydatki zwi- zane z refundacj okularów korekcyjnych dla nauczycieli nie maj bezporedniego zwizku z realizacj zada szkoy w zakresie ksztacenia, wychowania i opieki zachodzi potrzeba wyasygnowania na ten cel dodat- kowych rodków przez organ prowadzcy szko. Biorc pod uwag powysze wnie- sienie przedmiotowego wniosku stao si konieczne i jest zasadne.
Janusz Wolniak
Pamitaj o Cit-8 Zgodnie z ustaw o podatku dochodowym od osób prawnych wszystkie organizacje zwizkowe posiadajce osobowo prawn podlegaj obowizkom wynikajcym z tej ustawy, tzn.: prowadzenia ewidencji rachunkowej w sposób zapewniajcy ustalenie wysokoci dochodu (straty), podstawy opodatkowania i nalenego podatku, skadanie urzdom skarbowym zeznania CIT-8, CIT-8/0 o wysokoci dochodu (straty) osignitego w roku podatkowym, do 31 marca roku nastpnego z doczonym sprawozdaniem finansowym (bilans + rachunek zysków i strat, informacja dodatkowa). W roku 2021 termin zosta przeduony do 30 czerwca. Wród dochodów uzyskiwanych przez organizacje zwizkowe zwolnionych z podatku dochodowego od osób prawnych s „dochody zwizków zawodowych, spoeczno-zawodowych organizacji rolników, izb rolniczych, organizacji pracodawców i partii politycznych, dziaajcych na podstawie odrbnych ustaw - w czci przeznaczonej na cele statutowe, z wyczeniem dziaalnoci gospodarczej” (art. 17 ust. 1 pkt 39).
Umoliwiamy naszym Organizacjom Zwizkowym  wysanie przez naszego penomocnika z  Zarzdu Regionu CIT 8 lub/i CIT 8/0  za pomoc poczty elektronicznej z uyciem podpisu kwalifikowanego. Jak w latach ubiegych zajmuje si tym tematem kol. Karolina Tomczak e-mail: administracja@solidarnosc.wroc.pl. 
24 marca 2021 Dolnolska Solidarno 5
fo t.
J an
u sz
W o
ln ia
k fo
t. J
an u
sz W
o ln
ia k
Do kobiet Solidarnoci
List otwarty
onierze Wyklci
W ostatnim czasie wiele sa- morzdów i instytucji ob- chodzi „Rok Kobiet” jako
przypomnienie otrzymania praw wyborczych przez kobiety w listo- padzie 1918 r. Z tej te okazji oraz troski o rzeczywiste prawa kobiet w naszej ojczynie dzielimy si swoimi uwagami.
My, kobiety Solidarnoci Wal- czcej w latach 80. i póniej nale- aymy do zwizku zawodowego Solidarno. Cigle s nam bliskie ideay tego spoecznego ruchu.
W stanie wojennym przystpi- ymy do konspiracji w nowo po- wstaej organizacji podziemnej So- lidarno Walczca. Wiele z nas za- pacio za t nielegaln dziaalno utrat zdrowia, rozbiciem rodzin, przymusow emigracj, relegowa- niem z uczelni i szkó, utrat pracy. Te represje nie zniechciy nas do dalszej walki, bo wiedziaymy, e dziaamy dla susznej sprawy, dla wolnoci Polski i na rzecz jej de- mokratycznego bytu.
Po odzyskaniu niepodlegoci w 1989 r. Solidarno zostaa nie- stety wykorzystana i zdradzona. W czasie tzw. transformacji nie zadbano o pracowników. Uwasz- czenie si na majtku pastwowym funkcjonariuszy partyjnych, czsto
Drogie koleanki z Niezalenego Samorzdnego Zwizku Zawodowego „Solidarno” – zaczynaj swój list otwarty Kobiety Solidarnoci Walczcej, w których imieniu podpisaa si Janina Podlejska.
przestpców, oddanie przemysu i ziemi za bezcen obcokrajowcom, przyczynio si do biedy, chorób nerwowych, uzalenie, a nawet sa- mobójstw. Nie suchano reprezen- tantów Solidarnoci Walczcej, e Polacy sami mog zarzdza swoimi przedsibiorstwami i gospodarowa na roli. Proponowalimy wówczas akcjonariat pracowniczy.
Krelimy pobieny rys historycz- ny, aby nie zapomina, z kim jest nam „po drodze”. Ci, którzy zdobyli wówczas wadz dziki Solidarnoci, zawiedli. Ich dziaania przyczyniy si do osabienia Solidarnoci. Do dzi wystpuje niech pracodaw- ców, szczególnie korporacji, do zwizków zawodowych; utrudnia si zakadanie organizacji zwizko- wych i prac komisji. Znane s nam niesprawiedliwe wyroki sdowe w starciu: pracodawca – pracownik.
Pomimo upywu tylu lat od wydarze Sierpnia 1980 r. i uchwa- lenia 21 postulatów, cz z nich do tej pory nie jest spenionych, a majtek przejty w stanie wo- jennym nie zosta w caoci zwró- cony. Opozycja dalej domaga si podniesienia wieku emerytalnego. Samorzdy niedostatecznie wywi- zuj si ze swoich obowizków wobec rodzin. Za mao jest ob-
ków i przedszkoli, brak lokali so- cjalnych dla ubogich.
Obecne warunki zwizane z lockdownem, obostrzeniami, brakiem sportu i rozrywki rodz niezadowolenie, szczególnie wród modych. Ten trudny czas wykorzy- stuj osoby z tzw. Strajku Kobiet i opozycja. Zamiast solidaryzowa si w walce z pandemi, wyprowa- dzaj ludzi na ulice. Czy te kobiety chc zrobi co dobrego, dla Polski, dla innych kobiet? Nie! daj re- wolucji obyczajowej, wprowadzaj destrukcj, demoralizuj modzie i dzieci. Nawouj do wewntrznej wojny. Dlatego zwracamy si do Was, Polskie Kobiety, o sprzeciwia- nie si niszczycielskim dziaaniom i prowokacjom, które s sprzeczne z wyznawanymi przez nas warto- ciami.
My kobiety moemy wiele zro- bi dla Polski, dla wspólnego dobra. Wana jest nie tylko praca, któr wykonujemy, ale przede wszyst- kich dobro rodziny, które chro- nimy przed wpywami rodowisk lewackich. Nie zapominajmy, e przetrwalimy cikie czasy wojny i okresu powojennego dziki m- droci i dzielnoci naszych matek i bab. Mamy dug wdzicznoci wobec poprzednich pokole. Teraz
nikt nie wymaga od nas ponoszenia ofiar. Postarajmy si wychowa nasze dzieci i wnuki na porzd- nych, dobrych i wraliwych ludzi. Pokazujmy im rodowiska, które ucz i wzbogacaj duchowo. Pro- pagujmy sport. Alternatyw dla modych ludzi, którzy maj wicej wolnego czasu, jest solidarno z osobami potrzebujcymi, anga- owanie si w wolontariat. Ocze- kujmy od nauczycieli krzewienia waciwych postaw i wyborów
yciowych. Mamy na to wspania- e przykady z ycia i literatury. Rozmawiajmy z naszymi dziemi i wnukami o yciu i problemach modych ludzi, o tym, e ycie nie zawsze jest usane róami. So- wo ma moc! Celebrujmy wita narodowe, religijne i rodzinne, twórzmy wspólnoty. Doczekamy si, e mode pokolenie nie bdzie stracone dla Polski.
yczymy wszystkim Kolean- kom i caej „Solidarnoci” satysfakcji z uczestnictwa w tym wspaniaym ruchu spoecznym. Niech nasz pa- tron bogosawiony ksidz Jerzy Popieuszko ma nas w swej opiece.
O bchody Narodowego Dnia Pamici onierzy Wykltych zgromadziy przy kwaterach
wojennych oficjalne delegacje wadz pastwowych, regionalnych i samorzdowych, a take instytucji i stowarzysze dziaajcych w sferze podtrzymywania pamici. Obecni byli kombatanci, a take mieszka- cy miasta. Uroczysto przeprowa- dzono w ceremoniale wojskowym z orkiestr wojskow i kompani honorow. Modlitw poprowadzi wrocawski biskup pomocniczy Jacek Kiciski. – Nasza obecno jest dowodem pamici, ale take uznania dla tego, co onierze wielu organizacji niepodlegociowych
powicili naszej ojczynie. Z wiar w Boga egnali si z tym wiatem oddajc Polsce to, co najlepsze. I to nie bya daremna ofiara – mówi prof. Stanisaw Uaszewski, pre- zes dolnolskiego okrgu wia- towego Zwizku onierzy Armii Krajowej. Podkreli on w swoim przemówieniu, e wielu onierzy Wykltych szukao lepszego ycia po II wojnie wiatowej na naszych Ziemiach Zachodnich, ale bezpie- ka urzdzaa na nich polowania. – Wiziono, torturowano i zabijano ich, dlatego w tym miejscu modli- my si w ich intencji – mówi prof. Uaszewski. Przypomnia take, e wkrótce w centrum Wrocawia ma
stan pomnik ku czci onierzy Wykltych.
Wicewojewoda dolnolski Jarosaw Kresa przybliy szerszy kontekst historyczny, mówic o niepodlegej sztafecie pokole. – Wspominajc niezwykych bo- haterów, musimy pamita, e nie byoby ich bez podjtej przez nich misji kontynuacji, bez bohaterów wczeniejszych: onierzy czasów okupacji, powstaców warszaw- skich, obroców roku 1939, ludzi tworzcych II Rzeczpospolit, bo- haterów czasu Legionów i wojny polsko-bolszewickiej. I gdyby nie byo onierzy niezomnych, praw- dopodobnie nie byoby nas tutaj.
Jak co roku, 1 marca pod pomnikiem Ofiar Terroru Komunistycznego 1945–1956 na Cmentarzu Osobowickim, wrocawianie oddali hod onierzom antykomunistycznego podziemia niepodlegociowego.
By moe bylibymy czci innego pastwa i mówili w innych jzy- ku – doda wicewojewoda Kresa, zaznaczajc, e sztafeta si dzisiaj nie koczy, bo walka o Polsk i o polsko trwa nadal.
Po odczytaniu apelu pamici i wystrzeleniu salwy honorowej delegacje zoyy kwiaty i znicze pod pomnikiem.
JW
Nieuzasadniona kara W dniu 17 marca 2021 r. Sd Rejonowy
dla Wrocawia-ródmiecia IV Wydzia Pracy i Ubezpiecze Spoecznych uchyli ka- r porzdkow – upomnienia – Andrzejowi Kozowskiemu Przewodniczcemu Komisji Zakadowej NSZZ „S” Essity Operations Poland sp. z o.o. w Oawie.
Pracodawca tak uzasadnia naoenie kary: „W dniu 7 listopada 2019 r. dziaajc wycznie jako przedstawiciel zwizku zawodowego, umieci Pan w intranecie, (we- wntrznej platformie pracodawcy), komunikat dotyczcy obowizku two- rzenia przez Pracodawc planu urlopowego dla wszystkich pracowników”.
Zdaniem pracodawcy naruszao to porzdek i organizacj pracy. Sd uzna, e kara jest nieuzasadniona i zostaa naruszona procedura naoenia kary poprzez niewaciwe wysuchanie przed jej naoeniem.
Wyrok jest nieprawomocny i pracodawca pewnie bdzie skada apelacj od tego wyroku.
W 2019 roku Andrzej Kozowski otrzyma od Gównego Inspektora Pracy statuetk najaktywniejszego Spoecznego Inspektora Pracy. JW
6 Nr 3 (427)Dolnolska Solidarno
Raport
Mniej wypadków, praca
O góem Inspektorzy wydali 8050 decyzji, w tym 4018 ustnych. Z tych decyzji
200 to decyzje pacowe na kwot 987 190,30 z, a 2468 to decyzje wy- dane z rygorem natychmiastowej wykonalnoci:
– 205 decyzji wstrzymania prac, – 132 decyzje skierowania pra-
cowników do innych prac, – 264 decyzje wstrzymania eks-
ploatacji maszyn. Jak wynika ze sprawozdania,
do Inspekcji wpyny 5052 skargi i wnioski (w tym 67 skargi zgoszo- ne przez zwizki zawodowe). Jeli porównamy liczb skarg z rokiem 2019, to widzimy tendencj spad- kow (mniej o 193 skargi). Pomimo wszystko naley zauway, e licz- ba skarg utrzymuje si na bardzo wysokim poziomie. Z analizy skarg wynika, e najwiksza cz doty- czya problemu wynagrodzenia za prac, nastpnie pracy „na czarno”.
Mniej skarg zwizków zawodowych
Niespena 1,5% wszystkich skarg, to skargi zwizków zawo- dowych. Liczba wniosków zmalaa o 44 skargi w porównaniu z 2019 r. Najwicej skarg wniosy organizacje zwizkowe NSZZ „Solidarno” (28, a nastpnie OPZZ – 25, ZNP – 9 i Solidarno '80 – 5).
Skargi te najczciej dotyczyy wynagrodzenia za prac, zaka- dowego funduszu wiadcze so- cjalnych, zasad szeroko pojtych form wspódziaania z organiza- cjami zwizkowymi, udzielania zwolnie od pracy w zwizku z penieniem funkcji zwizkowej, konsultacji wewntrzzakadowych róde prawa pracy, odmowy zwrotu kosztów dziaalnoci spo- ecznego inspektora pracy, zasad dotyczcych regulacji czasu pracy, nieprawidowoci przy rozwizaniu umów o prac bez wypowiedzenia w trybie 52 k.p., odmowy zwrotu kosztów dziaalnoci spoeczne- go inspektora pracy, nierównego traktowania w zatrudnieniu, zasad dotyczcych regulacji czasu pracy, nieprawidowoci w przygotowa- niu pracowników do pracy, w tym braku rodków ochrony indywi- dualnej. Jak podkrelaj autorzy opracowania, przeprowadzone
kontrole ujawniaj niky procent wykorzystywania przez zwizki za- wodowe uprawnie wynikajcych z regulacji prawnych. Ponadto tre skarg niejednokrotnie wskazuje na sab znajomo przepisów prawa po stronie organizacji zwizko- wych, czego konsekwencj bywa nieznajomo wasnych upraw- nie, z drugiej strony wysuwania da nieznajdujcych podstaw prawnych. Najczciej dotyczy to modych organizacji zwizkowych
W 2020 r. udzielono zwizkom zawodowym 126 porad praw- nych i technicznych. Porady byy udzielone w trakcie organizacji konferencji, spotka, semina- riów organizowanych w siedzibie Okrgu oraz w innych miejscach prowadzenia rónego rodzaju przedsiwzi w ramach dzia- a prewencyjno–promocyjnych, take w siedzibach stowarzysze, organizacji zwizkowych (OPZZ, NSZZ „Solidarno” itp.), których odbyo si przynajmniej 7. Cz tych spotka odbya si online.
Pytania zwizków zawodowych dotyczyy gównie zasad zwiza- nych z tworzeniem oraz zmian re- gulaminów pracy i wynagradzania, interpretacji ju zawartych zapisów w regulaminach wynagradzania, zasad dziaania zwizków zawo- dowych, reprezentatywnoci zwiz- ku zawodowego, zasad tworzenia regulaminu oraz funkcjonowania Zakadowego Funduszu wiadcze Socjalnych czy kwestii zwizanych ze sporami zbiorowymi.
Zakadowe ukady zbiorowe pracy i spory zbiorowe
W ubiegym roku do Okrgo- wej Inspekcji Pracy wpyno 150 pism dotyczcych rejestracji za- kadowych ukadów zbiorowych pracy, protokoów dodatkowych do ukadów zbiorowych pracy oraz innych. Porównujc ten rok z latami poprzednimi, naley za- uway, e odmowy rozpatrzenia wniosków maj charakter incy- dentalny. Ogólnie wzrosa liczba wniosków zoonych w Okrgu. Niepokojcym zjawiskiem jest wy- stpienie przez zainteresowanych o dokonanie wpisu o rozwizanie si organizacji zwizkowych (miao miejsce w 9 przypadkach). Powy-
sze wiadczy moe o zmniejsza- jcym si uzwizkowieniu, a co bdzie si przekada na mniejsz liczb zawieranych zakadowych ukadów zbiorowych pracy. Wyni- ka to z podstaw prawnych, gdzie stron do zawierania zakadowe- go ukadu zbiorowego pracy s wycznie organizacje zwizko- we. Naley jednak zauway, e wprowadzone przepisy w zwizku z zapobieganiem, przeciwdziaa- niem i zwalczaniem COVID-19 dopuszczaa moliwo tymcza- sowego stosowania przepisów mniej korzystnych ni regulacje ukadowe. Naley zwróci uwa- g, e zachowaa si tendencja do wprowadzania do ZUZP postano- wie dotyczcych zapewnienia dodatkowej opieki medycznej, czy te prawo do ponadstandardowych wiadcze medycznych. Tendencja ta z uwagi na niewydolno syste- mu ochrony zdrowia od kilku lat utrzymuje si na staym poziomie.
W ubiegym roku zarejestrowa- no 25 sporów zbiorowych, które miay miejsce w zakadach pracy na Dolnym lsku.
Zgoszenie dwóch sporów zbiorowych skutkowao wszcz-
ciem kontroli Pastwowej Inspekcji Pracy. Podczas kontroli poddano analizie zakres przedmiotowy zgo- szonych sporów zbiorowych, a tak- e termin zgaszania ich powstania do OIP we Wrocawiu.
Na podstawie analizy zgoszo- nych sporów zbiorowych dotycz- cych przebiegu sporów zbiorowych sporód 25 sporów jakie zostay za- rejestrowane, w 5 przypadkach spór
zbiorowy zakoczy si porozumie- niem. W pozostaych przypadkach, spory nadal trwaj, s zawieszone bd brak jest informacji o ich wy- nikach.
Spory zbiorowe dotyczyy gów- nie da pacowych. Poza tym spory dotyczyy: • ustalenia minimalnych norm
pielgniarskich przy obsudze pacjentów covidowych,
• wprowadzenia dodatkowych patnych przerw w pracy,
• wprowadzenia dodatkowych urlopów wypoczynkowych dla pracowników pracujcych w szpitalach jednoimiennych,
• doposaenia oddziaów o do- datkowe pojemniki na odpady covidowe.
Mniej wypadków
309 zdarze wypadkowych wpyno do Okrgowego Inspek- toratu Pracy we Wrocawiu. Jest to liczba mniejsza o 4,6% w stosunku do 2019 r. Naley pamita, e do Inspekcji naley zgosi wypadki cikie, zbiorowe i miertelne.
Zgodnie z przyjtymi procedu- rami Inspekcja Pracy odstpuje od badania wypadków komunikacyj- nych, przypadków medycznych, lekkich.
Wszystkich poszkodowanych w zgoszonych wypadkach byo 393 osoby. W 2019 r. byo ich 445 (patrz diagram).
W kontrolach inspektorzy pracy wyszczególnili ogóem 630 przy- czyn wypadku. Jest to spadek o 113 w stosunku do roku 2019 r.
Od wielu lat czynnik ludzki jest najczstsz przyczyn wypad- ków. W 2021 r. to 50% wszyst- kich wypadków i jest to tendencja wzrostowa. Przyczyny techniczne od lat pozostaj na podobnym poziomie.
Wród nich wyszczególni mona: • nieodpowiedni wytrzymao
lub stateczno czynnika mate- rialnego – 23 przypadki,
• brak urzdze zabezpieczaj- cych – 19 przypadków,
• brak lub niewaciwe rodki ochrony zbiorowej – 15 przy- padków,
• niedotrzymanie parametrów techn. lub odstpstwa od pro- jektu – 6 przypadków,
• brak sygnalizacji zagroe – 4 przypadki,
• ukryte wady materiaów – 3 przypadki. Wród przyczyn organizacyj-
nych: • brak lub nieskuteczny nadzór nad
pracownikami – 37 przypadków, • brak instrukcji obsugi maszyn
lub prowadzenia procesu – 37 przypadków,
• tolerowanie przez nadzór od- stpstw od przepisów i zasad bhp – 24 przypadki,
• dopuszczenie do pracy bez szko- lenia bhp –15 przypadków,
• niewaciwe usytuowania mate- riaów lub narzdzi na stanowi- sku – 12 przypadków,
• brak lub niewaciwe rodki ochrony indywidualnej – 11 przypadków,
• dopuszczenie do pracy bez uprawnie kwalifikacyjnych – 8 przypadków,
• tolerowanie przez nad- zór stosowanie niewa- ciwej technologii – 7 przypadków,
• dopuszczenie do pracy bez bada lekarskich – 4 przypadki,
• inne niedookrelone przyczyny dotyczce organizacji pracy – 15 przypadków. Wród przyczyn wy-
nikajcych z zachowa ludzkich: • zaskoczenie niespo-
dziewanym zdarzeniem – 40 przypadków,
• lekcewaenia zagroenia (bra- wura, ryzykanctwo) – 28 przy- padków,
• lekcewaenie przepisów lub za- sad bhp – 20 przypadków,
• nieznajomo zagroenia – 19 przypadków,
W roku 2020 Inspektorzy Okrgowej Inspekcji pracy we Wrocawiu przeprowadzili 4577 kontroli w 3787 podmiotach gospodarczych – wynika z corocznego sprawozdania z dziaalnoci prac Okrgowej Inspekcji Pracy we Wrocawiu. Dziaania Inspekcji objy swoim dziaaniem 386 888 pracujcych.
Spory zbiorowe wszczte w 2020 r. w zakadach pracy na terenie województwa dolnolskiego
Lp. Sekcja PKD Nazwa sekcji Liczba
zakadów
2 A Rolnictwo, lenictwo, owiectwo i rybactwo 1
3 B Górnictwo i wydobywanie 1
4 O Administracja publiczna i obrona narodowa, obowizkowe zabezpieczenie spoeczne
1
6 Q Opieka zdrowotna i pomoc spoeczna 10
7 D Wytwarzanie i zaopatrzenie w energi elektryczn, gaz, par wodn, gorc wod i powietrze do ukadów klimatyzacyjnych
7
Raport
Konkurs
w nowej rzeczywistoci
Tadeusz Szczyrbak Prezes Rodziny Roda – Wrocaw zaprasza do udziau w II Ogólnopolskim i Polonijnym Konkursie Plastycznym pt. Prawdy Polaków spod Znaku Roda - katechizmem naro- dowym Polaków w XXI wieku.
Znak Roda, który przedstawia bieg rzeki Wisy z Krakowem, powsta w opozycji do swastyki i rozwoju hitleryzmu, gdy na terenie pastwa niemieckiego od czasów pruskich obowizywa
zakaz uywania Ora Biaego. 6 marca 1938 r. podczas I Kongresu Polaków w Niemczech, który odby si w Teatrze Ludowym w Berlinie, uchwalono Pi Prawd Polaków spod Znaku Roda, które stanowiy ideow podstaw funkcjonowania polskiej mniejszoci narodowej w III Rzeszy.
Szczegóy i regulamin na stronie www.rodzinarodla.pl jw
zabezpieczajcych – 13 przy- padków,
• uycie elementu niezgodnie z przeznaczeniem lub niewa- ciwie – 13 przypadków,
• wejcie w obszar zagroenia – 12 przypadków,
• przebywanie w miejscach nie- dozwolonych – 10 przypadków,
• niewaciwe operowanie ko- czynami w strefie zagroenia – 10 przypadków,
• brak dowiadczenia – 10 przy- padków,
• spoycie alkoholu – 9 przypad- ków,
• wykonywanie pracy bez usuni- cia zagroenia – 9 przypadków,
• wykonywanie pracy rcznie za- miast sprztem lub narzdziami – 9 przypadków,
• – uywanie nieodpowiedniego narzdzia lub sprztu – 9 przy- padków,
• nieznajomo przepisów bhp – 8 przypadków,
• wykonywanie czynnoci poza zakresem obowizków –7 przy- padków,
• lekcewaenie polece przeoo- nych – 6 przypadków. Jak podkrelaj autorzy spra-
wozdania, przeprowadzone w 2020 r. kontrole wypadkowe nie wykazay jakich szczególnych tendencji, które dawayby podstaw
do zmiany sposobu podejcia do kontroli tego typu, czy te ukie- runkowania si na dan bran co do dziaa zapobiegawczych. Wystpujce przyczyny wypadków s powtarzalne na przestrzeni lat. Nieznaczny spadek liczby zgoszo- nych zdarze wynika z ogranicze dziaalnoci niektórych przedsi- biorców ze wzgldu na ogoszenie na obszarze Polski stanu epidemii wywoanej wirusem SARS-CoV-2.
Covid a kontrole
W zwizku z wystpieniem epi- demii inspektorzy podjli kontrole sprawdzajce przestrzeganie przez pracodawców oraz przedsibiorców
powierzajcych wykonywanie pra- cy na podstawie innej ni stosunek pracy ogranicze, nakazów i zaka- zów ustanawianych w kolejnych rozporzdzeniach Rady Ministrów w zwizku z wystpieniem stanu epidemii COVID-19 majcych na ce- lu zapobieganie i przeciwdziaanie rozprzestrzenianiu si koronawirusa SARS-CoV-2. Przeprowadzono cz- nie 1153 kontrole w 2020 r. Znaczna cz z przeprowadzonych kontroli miaa charakter czynnoci krótkich, maksymalnie dwudniowych. Kon- trolowano przede wszystkim bran- e, w których wykonywanie pracy jest zwizane z czstym kontaktem z du liczb osób, w szczególnoci osób spoza zakadu pracy, tj. m.in.: handel, usugi, podmioty admini- stracji publicznej i samorzdowej. Zagadnienia te uwzgldniano take w niektórych kontrolach w obsza- rze budownictwa i przemysu.
Wikszo pracodawców i przedsibiorców niebdcych pracodawcami wykazywaa wyso- k wiadomo zagroe wynika- jcych z epidemii COVID-19 oraz wypeniaa obowizki naoone kolejnymi rozporzdzeniami Rady Ministrów.
Kontrole dotyczce zapewnie- nia osobom pracujcym odpowied- niego poziomu bezpieczestwa i higieny pracy w czasie epidemii COVID-19 s dla inspektorów nowym zadaniem, wynikajcym ze szczególnej i niewystpujcej
wczeniej sytuacji, które bdzie kontynuowane w roku 2021.
Podsumowujc, rok 2020 by nowym dowiadczeniem dla Pastwowej Inspekcji Pracy. Do- tychczasowy podstawowy sposób prowadzenia kontroli jako kontroli bezporedniej, która obejmowaa weryfikacj faktycznych warun- ków pracy w miejscu pracy lub zagadnie z zakresu prawnej ochrony pracy oraz legalnoci zatrudnienia, musia ulec nagej zmianie. Z tej przyczyny nastpio czciowe ograniczenie czynnoci kontrolnych, przy jednoczesnym zapewnieniu w caym okresie obowizywania ogranicze, prze- prowadzania kontroli o najwy- szym znaczeniu dla zapewnienia bezpiecznych warunków pra- cy pracownikom – zwizanych z przypadkami bezporedniego zagroenia ycia i zdrowia pracow- ników oraz badania miertelnych, cikich i zbiorowych wypadków pracy.
Powysze opracowanie, to tylko niewielka cz z rocznego spra- wozdania Okrgowego Inspektora Pracy. W opracowaniu tym skupi- em si na tematach dotyczcych zwizków zawodowych oraz ich wspópracy z Okrgowym Inspek- toratem Pracy. OpracOwa na pOdstawie sprawOzda-
nia OkrgOwegO inspektOra pracy za rok 2020
pawe chabiski
8 Nr 3 (427)Dolnolska Solidarno
MINIMALNE WYNAGRODZENIE od 01.01. do 31.12.2021 r. (wzrost do 2020 r. o 7,7%) 2.800,00 z od 01.01. do 31.12.2020 r. (wzrost do 2019 r. o 15,6%) 2.600,00 z
MINIMALNA STAWKA GODZINOWA od 01.01. do 31.12.2021 r. (wzrost do 2020 r. o 7,7%) 18,30 z/godz. od 01.01. do 31.12.2020 r. (wzrost do 2019 r. o 15,6%) 17,00 z/godz.
NAJNISZE WYNAGRODZENIE od 01.01.2001 r. (bezterminowo) 760,00 z
PRZECITNE MIESICZNE WYNAGRODZENIE (W KWARTALE) w III kw. 2020 r. – 5.168,93 z w IV kw. 2020 r. – 5.457,98 z
PRZECITNE MIESICZNE WYNAGRODZENIE W GOSPODARCE NARODOWEJ (ZA ROK) 2020 r. (wzrost o 5,1% do 2019 r.) – 5.167,47 z 2021 r. (planowane – wzrost do 2020 r. o 1,8%) – 5.259 z
PRZECITNE MIES. WYNAGR. W SEKTORZE PRZEDSIB. Z ZYSKIEM W KWARTALE w III kw. 2020 r. – 5.371,81 z w IV kw. 2020 r. – 5.656,51 z
KWOTA BAZOWA (od 01.03.2021 r. do 28.02.2022 r.) 4.512,41 z (wzrost do poprzedniej o 5,07%) 24% kwoty bazowej 1082,98 z
WSKANIK WALORYZACJI EMERYTUR I RENT ORAZ ZASIKÓW I WIADCZE PRZEDEMERYTALNYCH od 01.03.2021 (dla wiadcze przyznanych do 28.02.2021 r.) o 4,24% ale nie mniej ni o 50 z
LIMITY DOPUSZCZALNYCH MIESICZNYCH PRZYCHODÓW DLA EMERYTÓW I RENCISTÓW (70% i 130% PRZECITNEGO MIESICZNEGO WYNAGRODZENIA)
Miesicznie w roku 2021 – od 01.01.2021 do 28.02.2021 r. 3.618,30 z (70%) 6.719,70 z (130%) – od 01.03.2021 do 31.05.2021 r. 3.820,60 z (70%) 7.095,40 z (130%) UWAGA! Przychody emeryta (do osignicia powszechnego wieku emerytalnego) i rencisty (bez wzgldu na wiek) przekraczajce podane wyej wielkoci powoduj odpowiednio zmniejszenie (przekroczenie 70%) bd zawieszenie emerytury, renty (przekroczenie 130%).
KWOTY MAKSYMALNEGO ZMNIEJSZENIA EMERYTURY I RENTY PRZY OSIGANIU PRZYCHODU POWYEJ 70% DO 130% PRZECIT. WYNAGR. (od 1.03.2021 r. do 28.02.2022 r.)
dla emerytury lub renty z tytuu cakowitej niezdolnoci do pracy 646,67 z dla renty z tytuu czciowej niezdolnoci do pracy 485,04 z dla renty rodzinnej, do której uprawniona jest jedna osoba 549,71 z
ZASIKI I WIADCZENIA RODZINNE Zasiki rodzinne w zalenoci od wieku dziecka miesicznie na dziecko (od 01.11.2020 r. do 31.10.2021 r.): – do ukoczenia 5 lat – 95,00 z – powyej 5 do 18 lat – 124,00 z – powyej 18 do 24 lat – 135,00 z wiadczenie pielgnacyjne – miesicznie (od 01.01.2021 r.) 1.971,00 z Zasiek pielgnacyjny – miesicznie (od 01.11.2019 r.) 215,84 z Jednorazowa zapomoga z tyt. urodzenia dziecka – tzw. „becikowe” (od 01.01.2013 r. – w zalenoci od dochodu, tj. jeli dochód rodziny w przeliczeniu na osob nie przekracza 1.922 z) 1.000,00 z Jednorazowy zasiek z tyt. urodzenia si dziecka niepenosprawnego (od 01.01.2017 r. – bez wzgldu na dochód) 4.000,00 z
INNE ZASIKI I WIADCZENIA Zasiek pogrzebowy (od 01.03.2011 r.) 4.000 z Zasiek dla bezrobotnych (przyznawane od 01.06. 2020 r. do 31.05.2021 r.): przez pierwsze trzy miesice: – podstawowy (100%) 881,30 z – obniony (80%) 705,04 z – podwyszony (120%) 1.057,56 z w kolejnych miesicach: – podstawowy (100%) 692,00 z – obniony (80%) 553,60 z – podwyszony (120%) 830,04 z wiadczenie przedemerytalne (przyznawane od 1.03.2021 r. do 28.02.2022 r.) 1.260,99 z wiadczenie pienine dla dziaaczy opozycji antykomunistycznej i osób represjoowanych
– miesicznie (od 01.03.2021 r. do 28.02.2022 r.) 460,50 z
NAJNISZE EMERYTURY I RENTY (od 01.03.2021 r. do 28.02.2022 r.) Emerytura, emerytura pomostowa, nauczycielskie wiadcznie kompensacyjne, renta za cakowit niezdolno do pracy (dawna I i II gr.) oraz renta rodzinna 1.250,00 z Renta za czciow niezdolno do pracy (dawna III grupa) 937,50 z Wypadkowa renta za cakowit niezdolno i wypadkowa renta rodzinna 1.501,06 z Wypadkowa renta za czciow niezdolno do pracy 1.125,79 z Renta socjalna 1.250,00 z
ODPISY NA ZAKADOWY FUNDUSZ WIADCZE SOCJALNYCH ZA ROK 2021 Obowizkowe: – podstawowy na etat (37,5% od kwoty 4.134,02 z, tj. od przec. w II pór. 2018 r.) 1.550,26 z – zwikszony na etat wykonujcego prace w szczególnych warunkach lub prac o szczególnym charakterze (50% od kwoty jak przy podstawowym) 2.067,01 z – na jednego pracownika modocianego (w I, II, i III roku nauki – 5%, 6%,7% od kwoty jak podstawowy): 206,70 z; 248,04 z; 289,38 z – na nauczyciela (1 etat) objtego Kart Nauczyciela (110% od kwoty 2.752,92 z, tj. bazowej z 2018 r.) 3.028,21 z – na jednego emeryta (rencist) byego pracownika uczelni publ. (10% rocznej najniszej emerytury za rok 2020) 1.420 z Uznaniowe: – na emeryta i rencist (6,25% od kwoty jak przy podst.) 258,38 z – zwikszony na niepenosprawnego (6,25% od kwoty jw.) 258,38 z, a cznie z podstawowym 1.808,64 z – zwikszenie na kad zatrudnion osob, pod warunkiem przeznaczenia caoci tego zwikszenia na prowadzenie zobka lub klubu dziecicego (7,5% od kwoty jak przy podstawowym) 310,05 z
STAWKI DIET I RYCZATÓW ZA PODRÓE SUBOWE (od 01.03.2013) Dieta (gdy nie zapewniono ani jednego posiku) 30,00 z Ryczat na dojazdy (20% diety) 6,00 z Ryczat za nocleg (150% diety) 45,00 z Uwaga: Dieta jest zmniejszana o koszt zapewnionego bezpatnego czciowego wyywienia, przyjmujc, e niadanie i kolacja stanowi po 25% diety, tj. po 7,50 z, a obiad 50% diety, tj. 15 z. Przy zapewnieniu wszystkich trzech posików dieta nie przysuguje.
STAWKI ZA 1 KM PRZEBIEGU POJAZDU (od 14.11.2007 r.) Sam. osob. o poj. do 900 cm3 0,5214 z/1 km Sam. osob. o poj. powyej 900 cm3 0,8358 z/1 km
ODSETKI ZA ZWOK W PATNOCIACH Ustawowe z tytuu wiadcze cywilnoprawnych (rocznie – przy liczbie dni w roku 365):
– odsetki zwyke: od 23.12.2014 r. do 31.12.2015 r. – 8,0%; od 01.01.2016 r. do 17.03.2020 r. – 7,0%; od 18.03.2020 r. do 08.04.2020 r. – 6,5%; od 09.04.2020 r. do 28.05.2020 r. – 6,0%; od 29.05.2020 r. – 5,6% Z tyt. zobowiza podatkowych oraz skadek na ubezpieczenia spoeczne (rocznie): od 04.07.2013 r. do 08.10.2014 – 10,00% od 09.10.2014 r. – 8,00%
KWOTA ROCZNEGO OGRANICZENIA PODSTAWY WYMIARU SKADEK W ROKU 2021 kwota, powyej której nie pobiera si skadek na ubezp. em. i rent. 157.770
SKADKI NA UBEZPIECZENIA W ROKU 2021 Spoeczne – fundusz emerytalny (pracownik – 9,76%; pracodawca – 9,76%) 19,52% – fundusz rentowy (pracownik – 1,5%; pracodawca – 6,5%) 8,00% – fundusz chorobowy (tylko pracownik) 2,45% – f. wypadkowy (tylko pracodawca) od 0,67% do 3,33% Razem ubezpieczenia spoeczne: pracownik: 13,71% pracodawca: od 16,93% do 19,59% Fundusz pracy i Fundusz Solidarnociowy (2,0% + 0,45% – tylko pracodawca) 2,45% GFP (tylko pracodawca) 0,10% Fundusz Emerytur Pomostowych (tylko pracodawca) 1,50% Zdrowotne (tylko pracownik – obcienie pracownika 1,25%, bo 7,75% odliczane jest od podatku) 9,00%
MINIMALNE SKADKI NA UBEZP. SPO. ORAZ FP I FS DLA PROWADZCYCH DZIAALNO GOSPODARCZ, KTÓRZY NIE KORZYSTAJ Z ULG, I NA UBEZP. ZDROWOTNE W 2021 ROKU
Minimalna podstawa wymiaru miesicznej skadki na ubezpieczenia spoeczne oraz FP i FS: – od 01.01. do 31.12.2021 r. (60% planow. przecit. mies. wynagr. w gosp. narod. na 2021 r.) 3.155,40 z Minimalna podstawa wymiaru skadek na ubezpieczenie zdrowotne – od 01.01. do 31.12.2021 r. (75% przecit. mies. wynagr. w sektorze przeds. z zyskiem z IV kw. 2020 r.) 4.242,38 z Minimalna skadka na ubezpieczenie spoeczne – od 01.01. do 31.12.2021 r. (bez chorobowego – 29,19% podstawy wymiaru) 921,06 z (z chor. 31,64%) 998,37 z w tym:
– f. emerytalny (19,52% podstawy wymiaru) 615,93 z – f. rentowy (8% podstawy wymiaru) 252,43 z – f. wypadkowy (1,67% podstawy wymiaru): 52,70 z – f. chorobowy (2,45% podstawy wymiaru) 77,31 z
Minimalna skadka miesiczna na Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnociowy od 01.01. do 31.12.2021 r. (2,45% podstawy wymiaru) 77,31 z w tym: – fundusz pracy (2,0% podstawy wymiaru): 63,11 z; – fundusz solidarnociowy (0,45% podstawy wymiaru): 14,20 z Minimalna skadka na ubezpieczenie zdrowotne – od 01.01. do 31.12.2021 r. (9,0% podstawy wymiaru) 381,81 z w tym odliczana od podatku (7,75%) 328,78 z
PROGI DOCHODOWE I SKALA PODATKU DOCHODOWEGO W ROKU 2020 i 2021
Podstawa obliczenia podatku w zotych Podatek wynosi ponad do
85.528 17% minus kwota zmniejszajca podatek85.528 14.539 z 76 gr + 32% nadwyki ponad 85.528 z
KWOTA ZMNIEJSZAJCA PODATEK (ULGA PODATKOWA) DO ROZLICZENIA DOCHODU ZA ROK 2021 Rocznie przy dochodach za rok podatkowy:
– do 8.000 z 1.360 z – powyej 8.000 z do 13.000 z od 1.360 z do 525,12 z – powyej 13.000 z do 85.528 z 525,12 z – powyej 85.528 z do 127.000 z od 525,12 z do 0 – powyej 127.000 z 0
Miesicznie odliczana przez patników w roku 2021 ulga to 43,76 z Uwaga! Ulga dla dochodów rocznych w trzech do 8.000 z; powyej 13.000 z do 85.528 z i powyej 127.000 jest okrelona w staych kwotach (jak wyej), a dla pozostaych dwóch przedziaów dochodowych wyliczana jest jako kwota: * w przedziale dochodowym powyej 8.000 z do 13.000 z
1.360 z pomniejszone o kwot obliczon wedug wzoru: 834,88 z x (podstawa obliczenia podatku minus 8.000 z) podzielone przez 5.000 z;
* w przedziale dochodowym powyej 85.528 z do 127.000 z: 525,12 z pomniejszone o kwot obliczon wedug wzoru: 525,12 z x (podstawa obliczenia podatku minus 85.528 z) podzielone przez 41.472 z
ZRYCZATOWANE KOSZTY ZE STOSUNKU PRACY W ROKU 2021
Pracownik 2020
Jednoetatowiec miejscowy 3.000 z 250,00 z Wieloetatowiec miejscowy 4,500 z 250,00 z*) Jednoetatowiec dojedajcy 3.600 z 300,00 z Wieloetatowiec dojedajcy 5.400 z 300,00 z*) *) Uwzgldniane przez kadego patnika w cigu roku
ULGA PRORODZINNA W ROKU 2020 i 2021 Rocznie za kade wychowywane dziecko: – za pierwsze – 1.112,04 z – za drugie – 1.112,04 z (2.224,08 z za dwoje) – za trzecie – 2.000,04 z (4.224,12 z za troje) – za czwarte i kade nastpne – 2.700,00 z (6.924,12 z za czworo)
LIMITY DOPUSZCZALNYCH PRZYCHODÓW (OD 01.03.2021 R. DO 28.02.2022 r.) DLA POBIERAJCYCH WIADCZENIA PRZEDEMERYTALNE
Miesicznie – dopuszczalna kwota przychodu (25% przecit. miesicz. wynagr. w gosp. za 2020 r.) 1.291,90 z – graniczna kwota przychodu (70% przecit. miesicz. wynagr. w gosp. za 2020 r.) 3.617,30 z Rocznie
– dopuszczalna kwota przychodu (25% przecit. miesicz. wynagr. w gosp. za 2020 r. x 12) 15.502,80 z – graniczna kwota przychodu (70% przecit. miesicz. wynagr. w gosp. za 2020 r. x 12) 43.407,60 z Gwarantowana kwota wiadczenia przedemerytalnego przysugujca osobie osigajcej
przychód przekraczajcy dopuszczaln kwot przychodu, ale nie wyszy ni graniczna kwota przychodu: – miesicznie 630,50 z – rocznie 7.566,00 z
Uwaga! W przypadku przekroczenia dopuszczalnej kwoty przychodu (osignity przychód bez doliczania wysokoci pobieranego wiadczenia lub zasiku przedemerytalnego) – miesicznej 1.291,90 z lub rocznej 15,502,80 z, a nieprzekroczenia granicznej kwoty przychodu (tj. osignity przychód bez doliczania wysokoci pobieranego wiadczenia lub zasiku przedemerytalnego) miesicznej – 3.617,30 z lub rocznej 43.407,60 z, wiadczenie podlega zmniejszeniu o kwot przekroczenia. W przypadku gdy w wyniku zmniejszenia kwota wiadczenia byaby nisza ni 630,50 z, wiadczenie wynosi 630,50 z miesicznie (7.566 z rocznie). W przypadku przekroczenia kwoty granicznej wiadczenie podlega zawieszeniu. Gdy dopuszczalna kwota przychodu nie jest przekroczona, wiadczenie przysuguje w penej wysokoci.
Opracowa: JERZy PaZa
P O D S T A W O W E W S K A N I K I E K O N O M I C Z N O - F I N A N S O W E wedug stanu z dnia 5.03.2021 r.
24 marca 2021 Dolnolska Solidarno 9
fo t.
J an
u sz
W o
ln ia
K sidz Mirosaw Drzewiecki otrzyma z rk wicewojewo- dy dolnolskiego Jarosawa
Kresy Medal Stulecia Odzyskanej Niepodlegoci. Ze wzgldu na ograniczenia covidowe skromna uroczysto odbya si w Domu Ksiy Emerytów.
– Pamitam przesuchanie prowadzone przez funkcjonariu- sza Urzdu Bezpieczestwa. Po 8 godzinach zapyta mnie: „Dlaczego ksidz to robi?”. Ja mu nie odpowie- dziaem, bo mielimy zasad, e nie rozmawiamy z UB-kami. Ale gdy stamtd wyszedem do przyjació,
Dla wybitnego ksidza Bd regulacje
którzy na mnie czekali, powiedzia- em, e robi to, bo tak zostaem wychowany – wspomina ksidz Drzewiecki.
Mówic o swoim kapastwie, podkreli trzy jego fazy. – Naj- pierw bya modzie akademicka przy sudze Boym ks. Aleksandrze „Wujku” Zienkiewiczu, potem byli artyci dolnolscy i stan wojenny. Byem im wówczas bardzo po- trzebny. I wreszcie taki oddech po wszystkim to byo 17 lat duszpa- sterzowania jako proboszcz w pa- rafii pw. NMP Czstochowskiej na wrocawskim Zalesiu.
Trzeba powiedzie, e nie by- o tak wielu ofiarnych ksiy nie bojcych si gosi prawdy w ko- cioach podczas mszy witych, ale i na co dzie wspomagajcych przeladowanych ludzi podziemia solidarnociowego.
Byy takie kocioy, w których regularnie odbyway si msze za Ojczyzn. Tradycj stao si przy- pominanie wprowadzenia stanu wojennego 13 grudnia, dlatego co miesic tego dnia zbierali si ludzie w wielu kocioach.
Podczas takich mszy wadza obstawiaa witynie licznymi od- dziaami ZOMO, MO i tajniakami. Niejednokrotnie po tych mszach legitymowano ludzi, a niektórych zatrzymywano. Byway te tzw. „cieki zdrowia”.
Ks. pra. Mirosaw Drzewiecki w czasach stanu wojennego zasyn ogromnym talentem kaznodziejskim. We wrocawskiej Katedrze wyga- sza swoje pomienne kazania. By organizatorem wrocawskiego Dusz- pasterstwa rodowisk Twórczych i opiekunem artystów, których gro- madzi w kociele pw. w. Marcina. By take wspótwórc Radia Rodzi- na. Jest autorem wierszy publikowa- nych w wielu tomikach poetyckich.
Janusz Wolniak
J eeli nie dojdzie do zawarcia takiego porozumienia albo u pracodawcy nie dziaaj
zwizki zawodowe, odpowiednie zapisy bd w regulaminie ustalo- nym przez pracodawc.
W szczególnych przypadkach praca zdalna mogaby by wyko- nywana take na polecenie praco- dawcy. Wykonywanie pracy zdalnej byoby dopuszczalne na polecenie pracodawcy lub na wniosek pra- cownika take w przypadku, gdy nie zostao zawarte porozumienie albo regulamin.
Przepisy bd si take odnosi do kwestii kosztów zwizanych ze wiadczeniem przez pracownika pracy zdalnej „tak, aby uwzgld- ni interesy obu stron stosunku pracy, a take rodzaj i warunki wiadczenia pracy zdalnej przez konkretnego pracownika, z czym zwizana jest konkretna wysoko
Wedug  propozycji Ministerstwa Rozwoju Pracy i Technologii zasady wykonywania pracy zdalnej bd okrelane w porozumieniu zawieranym midzy pracodawc i zakadowymi organizacjami zwizkowymi
ponoszonych kosztów w poszcze- gólnych przypadkach”.
Rozmowy ws. szczegóowych rozwiza pomidzy reprezento- wanymi w Zespole Problemowym ds. prawa pracy RDS organizacjami pracodawców i zwizkami zawodo- wymi toczyy si przez ok. pó roku. Jak podao ministerstwo, najwicej rozbienoci wywoay kwestie: definicji pracy zdalnej (w zakresie swobody wyboru miejsca wiad- czenia pracy zdalnej przez pra- cownika, moliwoci wiadczenia pracy w caoci jako pracy zdalnej) oraz zwrotu kosztów wykonywania przez pracownika pracy zdalnej przez pracodawc”.
Jednoczenie ministerstwo po- informowao, e przy okazji noweli- zacji nie s planowane inne zmiany w Kodeksie pracy, niezwizane z prac zdaln.
mr/JW
W rod 3 marca odbyo si szkolenie dla czonków or-
ganizacji zwizkowych chccych pogbi swoj wiedz na temat dziaalnoci socjalnej. Prowadzi je Jerzy Paza, nasz ceniony ekspert w dziedzinie zakadowego fundu- szu wiadcze socjalnych, podatku
dochodowego od osób fizycznych, ubezpiecze spoecznych.
Ze wzgldu na panujc sytu- acj epidemiczn szkolenie prowa- dzone byo online na platformie Zoom.
mr
Ksidz Krzysztof Hajdun (w rodku) w siedzibie dolnolskiej Solidarnoci z Przewodniczcym Kazimierzem Kimso i sekretarzem ZR Grzegorzem Makulem
Duszpasterz Solidarnoci
P rzewodniczcy dolnolskiej „Solidarnoci” Kazimierz
Kimso zoy z tej okazji specjal- ne yczenia dla ksidza: „Pragn w imieniu dolnolskiej Solidarno-
Decyzj Metropolity Wrocawskiego arcybiskupa Józefa Kupnego od lutego nowym asystentem kocielnym NSZZ „Solidarno” Dolny lsk zosta ks. kanonik Krzysztof Hajdun
Liczymy na dobre sowo, rad i modlitw. Pomni nauczania Pa- na Jezusa równie bdziemy pro- si Najwyszego o wszelkie aski potrzebne Tobie do wypenienia zbonego dziea. Jak doskonale Ksidzu wiadomo, pandemia spra- wia, e dla wielu pracowników, równie czonków dolnolskiej Solidarnoci, nastay czasy nazna- czone niepewnoci i by moe zwtpieniem. Tym gorcej witamy Ci jako naszego duszpasterza i prosimy o to, by natchn nas mdroci pync ze Sowa Boego do owocnego dziaania” – tak napi- sa przewodniczcy ZR Kazimierz Kimso w licie gratulacyjnym do ksidza kanonika Krzysztofa Haj- duna – nowego duszpasterza dol- nolskiej Solidarnoci.
JW
ci wyrazi rado i zadowolenie, e to wanie Ty, Drogi Ksie Krzysztofie, bdziesz kontynuowa w naszym Regionie dzieo swo- ich znakomitych poprzedników.
10 Nr 3 (427)Dolnolska Solidarno
N a wstpie przypomn, i do 22.02.2016 r., a wic do chwili dodania do Kodek-
su pracy art. 362 k.p. (na mocy ustawy z dnia 25 czerwca 2015 r. o zmianie ustawy – Kodeks pracy  oraz niektórych innych ustaw, Dz. U. 2015.1220 z dnia 21.08.2015 r.) zwolnienie z obowizku wiadcze- nia pracy stosowane w praktyce, jednake bez wyranej podstawy prawnej (wyczajc z tego uogól- nienia szczególne regulacje zblio- nego zwolnienia na poszukiwanie pracy – art. 37 k.p., zwolnienia z caoci lub czci dnia pracy pracownikowi podnoszcemu kwalifikacje – art. 1031 § 2 pkt 2 k.p., zwolnienia na zaatwienie spraw osobistych pracownika – art. 151 § 21 k.p., czy te zwolnienia z obowizku wiadczenia pracy wynikajce z uprawnie pracow- ników zwizanych z rodzicielstwem – art. 1781, 179, 185 § 2, art. 188 k.p.). Pracodawcy mogli wczeniej wychodzi z zaoenia, i co do zasady zwolnienie pracownika z obowizku wykonywania pracy w okresie wypowiedzenia umowy, przy zachowaniu wynagrodzenia pracownika, jest dziaaniem de fac- to na korzy pracownika, a co za tym idzie nie jest bezprawne nawet, jeeli brak byo ku temu wyranych podstaw w przepisach prawa po- wszechnie obowizujcego, czy te prawa wewntrzzakadowego (aczkolwiek gwoli cisoci wskaza naley, i pogld o bezprawnoci takiego dziaania wyraony zosta przez Sd Najwyszy w Wyroku z dnia 05.12.2016 r., sygn. akt III PK 30/16, teza nr 3). Doda na- ley, i niekiedy stany faktyczne towarzyszce wypowiedzeniom umów o prac usprawiedliwiay oczekiwanie pracodawcy, i dany pracownik w okresie wypowiedze- nia nie bdzie zachowywa prawa do narzdzi pracy czy te danych stanowicych tajemnic przedsi- biorstw (zwaszcza w sytuacjach kiedy przyczyny wypowiedzenia umowy o prac koncentroway si wokó utraty zaufania do pra- cownika), co korespondowao ze zwolnieniem z obowizku wiad- czenia pracy. Z drugiej strony moje dowiadczenie zawodowe pozwala na spostrzeenie, i pracownicy
zwalniani z obowizku wiadczenia pracy traktowali niekiedy t insty- tucj jako przejaw dodatkowej do- legliwoci sprawianej zwalnianemu pracownikowi.
W wietle powyszego dodanie zapisu art. 362 do Kodeksu pracy naley oceni pozytywnie albo- wiem co do zasady zakoczyo ewentualne dyskusje czy zwol- nienie z obowizku wiadczenia pracy w okresie wypowiedzenia ma swoje umocowanie w interesu- jcej nas gazi prawa, a wic czy jest dziaaniem zgodnym z prawem czy te nie. Wskaza naley, i po myli rzeczonego przepisu Kodeks pracy stanowi, i „w zwizku z wy- powiedzeniem umowy o prac  pracodawca moe zwolni pra- cownika z obowizku wiad- czenia pracy do upywu okresu  wypowiedzenia. W okresie tego  zwolnienia pracownik zachowu- je prawo do wynagrodzenia”.
Mylc yczeniowo uwaam, e zabrako przy wskazanej na wstpie nowelizacji zapisów regulujcych form zwolnienia z obowizku wiadczenia pracy. Co równie ma zwizek z powyszym, zabrako w mojej ocenie zapisu przesdza- jcego sam dopuszczalno odwo- ania omawianego „zwolnienia”, czy te inaczej – wtórnego zobowiza- nia do wiadczenia pracy. Bardzo zasadne zapytanie o moliwo zmiany decyzji ze strony praco- dawcy byo pytaniem czsto mi zadawanym przez pracowników wobec, których instytucja „zwolnie- nia” bya stosowana. Na tak zadane pytanie, kierujc si daleko idc ostronoci w dbaoci o interes pracownika, mona byo udzie- la jedynie odpowiedzi zgodnie z któr, po stronie pracodawcy przewidziane jest uprawnienie do odwoania zwolnienia z obowizku wiadczenia pracy. Nieusprawiedli- wiony brak stawiennictwa w pracy zgodnie z utrwalonymi pogldami doktryny prawa pracy i orzecz- nictwa stanowi moe podstaw zwolnienia dyscyplinarnego.
Wobec wtpliwoci interpreta- cyjnych, czy te moe luki w prze- pisach prawa pracy, swój niemale prawotwórczy charakter potwier- dzio orzecznictwo Sdu Najwysze- go. I tak w tezie do Wyroku Sdu
Najwyszego z dnia 09.05.2019 r., sygn. akt III PK 96/18 wskaza- no, i „zwolnienie pracownika  z obowizku wiadczenia pracy  z art. 362 k.p. nie jest czynno- ci prawn (owiadczenie woli)  w rozumieniu art. 61 § 1 k.c. i jest  realizowane w ramach upraw- nie kierowniczych pracodawcy  (art. 22 § 1 k.p.). W konsekwencji  pracodawca ma prawo wtórnie  zobowiza pracownika do  wiadczenia pracy (zgoda za- trudnionego nie jest wymaga- na), mimo e wczeniej zosta  on z tego obowizku zwolniony,  a take udzieli mu urlopu wy- poczynkowego na podstawie art.  1671 k.p.”
W uzasadnieniu w/w orzecze- nia Sd Najwyszy powoa si na pogldy prezentowane w literaturze przedmiotu, w której podnosi si, i czynnoci kierownicze identyfikuj specyfik zatrudnienia pracowni- czego. Definiuje si je jako jedno- stronne czynnoci podejmowane w sprawach z zakresu prawa pracy przez pracodawc, które ksztatuj zmienne skadniki treci stosunku pracy i wynikaj z biecej organi- zacji pracy oraz porzdku pracy. Nie przystaj one do czynnoci prawnych typu cywilnoprawne- go, dlatego te przyjmuje si, e nie znajduj do nich zastosowania przepisy Kodeksy cywilnego. Od czynnoci cywilnoprawnych ró- ni je to, e nie powoduj trwaej zmiany w stosunku prawnym ale wynikaj z wadztwa pracodawcy, znajdujcego umocowanie w za- wartym stosunku prawnym (zob. M. Lewandowicz-Machnikowska, [w]. K.W. Baran (red.), System Prawa Pracy. Tom I. Cz ogólna. War- szawa 2017, s.1325).
Wskaza naley, i w/w orze- czenie Sdu Najwyszego ma swego rodzaju precedensowy charakter albowiem brak byo do tej pory tak wyranej wypowiedzi Sdu Najwyszego co do oceny instytucji zwolnienia pracownika z obowiz- ku wiadczenia pracy w okresie wy- powiedzenia, w stanie prawnym po 22.06.2016 r. Co prawda Sd Najwyszy w treci uzasadnienia omawianego orzeczenia odwoywa si do wyroku Sdu Najwyszego z dnia 13.03.2014 r., sygn. akt I PK
204/13, to godzi si dostrzec od- mienno podstawy prawnej tamte- go orzeczenia (w sprawie chodzio o interpretacj art. 95 ustawy z dnia 23.12.1994 r. o Najwyszej Izbie  Kontroli). Przypomnie oczywicie naley, e wyroki Sdu Najwysze- go maj charakter wicy jedynie w konkretnej sprawie. Z pewno- ci jednak tak wyraony pogld (sygn. akt III PK 96/18) wpyn ju i wpywa bdzie na wykadni przepisów prawa pracy jako wska- zówka interpretacyjna w sprawach rozpoznawanych przez sdy po- wszechne.
Pomimo wykadni zaprezento- wanej przez Sd Najwyszy za za- sadny uwaabym postulat aby za- gadnienie zwolnienia z obowizku wiadczenia pracy w okresie wy- powiedzenia uregulowane w art. 362 k.p., stawao si przedmiotem szczegóowej regulacji w przepi- sach prawa wewntrzzakadowe- go. Zapisy te po myli art. 9 § 1 k.p. stawayby si prawem pracy obowizujcym w danym zakadzie pracy. Niepewno w zakresie sy- tuacji prawnej pracownika moliwa jest do uniknicia, w sytuacji jeli zakadowe ródo prawa pracy (tj. regulamin pracy albo zakadowy ukad zbiorowy prawy) doprecy- zowywaby zapis ustawowy o kwe- stie zwizane z form zwolnienia z obowizku wiadczenia pracy (postulowabym form pisemn)
oraz kiedy przesdzaby na wstpie wyranie czy zwolnienie to moe zosta odwoane. W sytuacji kiedy wewntrzzakadowy akt prawny przesdzaby o uprawnieniu pra- codawcy do odwoania wczeniej udzielonego zwolnienia z obo- wizku wiadczenia pracy postu- lowabym podjcie stara przez stron zwizkow o doprecyzo- wanie formy wtórnego zobowi- zania pracownika do wiadczenia pracy (uwaam, i dopuszczalne w kontekcie wykadni SN ustne polecenie pracodawcy jest do problematyczne w sytuacji pracow- nika, który nie przebywa na terenie zakadu pracy), a take o zapew- nienie minimalnego okresu midzy owym wtórnym zobowizaniem, a stawiennictwem pracownika w zakadzie pracy.
Materi na kolejny artyku mo- goby by zagadnienie zwizane z wtpliwociami jakie rodz si w zwizku z zapisem Kodeksu pracy, po myli którego pracownik zachowywa ma „prawo do wyna- grodzenia” (w kontekcie wysoko- ci wynagrodzenia wypacanego w okresie zwolnienia z obowiz- ku wiadczenia pracy), zwaszcza wród pracowników, których wy- nagrodzenie jest wieloskadnikowe, a w szczególnoci gdy skadniki te maj charakter zmienny.
ukasz zapaa
Do instytucji prawa pracy, których konstrukcja stwarza moe wtpliwoci interpretacyjne oraz moe by wobec tego ródem zagroenia dla sytuacji prawnej pracownika, naley niewtpliwie uprawnienie pracodawcy do zwolnienia pracownika z obowizku wiadczenia pracy w okresie wypowiedzenia umowy o prac uregulowane w art. 362 k.p.
aPELUjEmY Do PoDatNiKÓW Przekacie 1% ze swojego nalenego podatku za 2020 r. na jedn z inicjatyw naszego Regionu.
Stowarzyszenie Charytatywne im. Kazimierza Michalczyka powoane przez Zarzd Regionu NSZZ „Solidarno” Dolny lsk. Pomaga naszym zwizkow- com i czonkom ich rodzin znajdujcym si w trudnej sytuacji materialnej i yciowej. Nr w KRS: 0000244836
Region Dolny lsk powoa w 2002 roku Dolnolskie Stowarzyszenie Kultury Zdrowotnej i Sportu NSZZ „Solidarno”, które jest organizatorem wielu imprez sportowych integrujcych czonków naszego Zwizku (m.in. Bieg Solidarnoci, turnieje pikarskie, rajdy). Nr w KRS: 0000027102
24 marca 2021 Dolnolska Solidarno 11
fO t.
M aR
Ci N
R aC
Zk O
W Sk
Urzd Marszakowski
Komisja Europejska
i TVP Info.
Pomoc si opaca, czyli bambosze dla Korwina P rzyznam, e po roku do
restrykcyjnego lockdownu spodziewabym si bardziej
drastycznych scen w polskich fa- brykach, biurach, w domach (pry- watnych, ale zwaszcza tych opieki) oraz pod kocioami. Zwaszcza jeli przejmowa si nagówkami gazet, alarmujcych nas, jaka to ndza z bi- d z Polski id. (Poza homofobi, transfobi, rasizmem i mizogini).
Tymczasem Polacy nadal cho- dz w butach (cho ju nie w skar- petkach, taka dziwna moda), nie jed w poszukiwaniu roboty na dachach wagonów (bo szkoda na bilet), nie porywaj ssiadom psów, eby przyrzdzi z nich piecze, nie napadaj na staruszki wracajce z bukami z piekarni. Pod kocioami te jako nie przybyo wycignitych rk. Wci te same niade twarze, czego nie podkrelam, bom rasista, lecz aby zauway, e Polacy maj tak dobre serca, i potrafi by hojni nawet dla pracowników ebraczych gangów, zdajc sobie wietnie spra- w, komu tak naprawd rzucaj do puszki. Nawet dzieciom nie chce si ju ogaaca nasypów kolejowych ze szczawiu, a ogrodów z mirabelek, chtnie za to ogooc starszemu bra- tu konto z punktów lojalnociowych w programach dla gamerów.
Nie chc tu wyj na korwinist, który w czasie pandemii oczekiwa- by od losu historii jak z uwspócze- nionych powieci Emila Zoli. Dzieci ebrzce na ulicach, mode Polki wi- jce si lubienie przed kamerkami
wideo, by pomóc rodzicom ugoto- wa zup na kolacj. Wiele z nich i tak to robi, tyle e nie z godu. Nie chc wyj na fana darwinizmu spoecznego (cho za modu nim umiarkowanie i dla popisu bywaem) i podkrelam to, wiadom sytuacji, e w ostatnich latach felietonowa alu- zja czy szara, artobliwy podtekst, górnolotna przenonia, oryginalny koncept, subtelne porównanie s akurat najmniej oczekiwanymi przez czytelnika przyprawami publicysty- ki. Dzi alegoria czy porównanie odczytane mog by dosownie i jako takie uyte przeciwko auto- rowi. Pal licho mój dobrostan, ale z jak to by si odbyo szkod dla tekstu! A zreszt podejrzewam, e nawet sam Korwin-Mikke w skryto- ci ducha nie marzy ju o wilczym kapitalizmie, tylko o bamboszkach z króliczego futerka.
Pogaworzyli felietonowo, wic pora na konkret. Otó jestem pod wraeniem tego, e polski budet cakiem dzielnie wytrzymuje tak ogromn pomoc, jak pompuje w gospodark wskutek pandemii. I e nie s to puste pienidze. I e dzieje si tak dlatego, e Polska, jak chce szef NBP, Adam Glapiski, staje si rzeczywicie potg gospodarcz. I e gdy minie pandemia, to ruszymy jak burza. Ja mu wierz z przyczyn opisanych powyej, cho wiem te, e gospodarka to organizm tak skomplikowany, e pewnych rzeczy nie wida, a one s. Zakadam te, e mog mie kaprawe oko.
Krytycy rzdu na jednym odde- chu burcz (wbrew faktom!) na brak pomocy dla gospodarki i pomstu- j e jakakolwiek pomoc to puste kupowanie apczywego elektoratu, czego „budet na pewno nie wy- trzyma”. Jako wytrzymuje. A po- moc po prostu si opaca. Przykad? On pochodzi z Czech, na których punkcie nasi „Europejczycy” maj wieczny kompleks, wskazujc ten kraj jako majcy nas zawstydza wzór postpu, tolerancji, rozsdku historycznego i gospodarczego. Tam maj teraz najsroszy w Europie lock- down, a wiece dlaczego? Bo pastwo poskpio obywatelom pomocy (albo nie sta go byo na ni), wypacajc na chorobowym zaledwie 60 procent pensji, wic lud chadza do pracy, ukrywajc swojego covida i siejc nim jak Szwejk dowcipami. No i si po- robio: rekordowa umieralno, a re- strykcje jak w Warszawie za Hitlera.
zbigniew górniak
W zamian za to, dzieci trenujce kolarstwo na strojach bd
mie m.in. logo naszego Regionu. Przewodniczcy Solidarnoci
w Zakadach Porcelany Stoowej „Karolina” Ireneusz Besser prze- kaza przewodniczcemu ZR Ka- zimierzowi Kimso podzikowanie od prezesa GLKS w Jaworzynie l. Tomasza Romana i instruktora kolarstwa Antoniego Szewczyka.
To wanie w Jaworzynie l- skiej co roku odbywa si wspaniaa impreza kolarska Grand Prix MTB. Dziki staraniom m.in. tamtejszej Solidarnoci zawody s okazj do znakomitej rodzinnej zabawy, ale te i promocji dziaa naszego Zwizku.
mr/JW
U rzd Marszakowski planuje poczenie dwóch instytucji
– Dolnolskiego Centrum Filmo- wego oraz Impartu. W tej sprawie odbyo si spotkanie zwizkowców obu tych podmiotów.
Spotkanie dotyczyo planów po- czenia DCF-u i Impartu w jedn instytucj kultury. Na spotkaniu obecni byli równie przedstawi- ciele Wydziau Kultury Urzdu Miasta Wrocawia, Wydziau Kul- tury Urzdu Marszakowskiego oraz
przewodniczcy dolnolskiej Soli- darnoci Kazimierz Kimso.
Region Dolny lsk NSZZ „So- lidarno” pozytywnie zaopiniowa poczenie obydwu instytucji, pod warunkiem e zostanie zawarte po- rozumienie gwarantujce zachowa- nie wszystkich praw pracowniczych czonych jednostek, a w szczegól- noci trwao zatrudnienia pracow- ników transferowanych w trybie art. 231 Kodeksu pracy.
mr/JW
Zwizkowa promocja kolarstwa Wsparcie, jakie udzieli Region Dolny lsk sekcji kolarskiej przy Gminnym Ludowym Klubie Sportowym w Jaworzynie lskiej, pozwolio na zakup strojów dla modych adeptów cigania na rowerach.
W myl dyrektywy unijnej pracodawcy nie bd mo- gli zadawa potencjalnym
pracownikom pytania o wynagro- dzenie otrzymywane przez nich w przeszoci.
Pracownicy bd natomiast mieli prawo do zwrócenia si do pracodawcy o informacje dotyczce indywidualnego poziomu wyna- grodzenia oraz redniego pozio- mu wynagrodzenia w podziale na pe w odniesieniu do kategorii pracowników wykonujcych tak sam prac lub prac o takiej samej wartoci.
Wedug projektu pracodawcy zatrudniajcy co najmniej 250 osób bd musieli publikowa informacje na temat zrónicowania wynagro-
Zgodnie z propozycj zawart przez Komisj Europejsk w projekcie dyrektywy dotyczcej przejrzystoci wynagrodze pracodawcy bd musieli przedstawi informacje o pocztkowym poziomie wynagrodzenia lub jego przedziale w ogoszeniu o naborze lub przed rozmow kwalifikacyjn.
dze pracowników pci eskiej i mskiej w swoich przedsibior- stwach. Na potrzeby wewntrzne powinni równie udostpnia in- formacje dotyczce zrónicowania wynagrodze kobiet i mczyzn w podziale na kategorie pracowni- ków wykonujcych tak sam prac lub prac o takiej samej wartoci.
Jeeli sprawozdania wyka zrónicowanie wynagrodze ze wzgldu na pe na poziomie co najmniej 5 proc., a pracodawca nie moe uzasadni rónicy czynnikami neutralnymi pod wzgldem pci, ta- ki pracodawca bdzie musia prze- prowadzi ocen wynagrodzenia we wspópracy z przedstawicielami pracowników.
JW
12 Nr 3 (427)Dolnolska Solidarno
R O Z M A I T O C I Felieton
„Có tam, panie, w polityce? Chicyki trzymaj si mocno!?” – czytamy w „Weselu” Wyspiaskie- go. Ale zostawmy Pastwo rodka i zobaczymy co dzieje si u nas na Dolnym lsku. Oto ogary poszy w las, e znowu posu si cytatem innego wieszcza. Prezydent Wroca- wia Jacek Sutryk wraz z wodarzami kilkudziesiciu miast i miasteczek naszego Regionu utworzy stowa- rzyszenie „Dolny lsk-Wspólna Sprawa”.
„Zjechalimy si tutaj z caego Dolnego lska, to nie dlatego, e nie mamy co robi w tym trudnym covidowym czasie, ale dlatego, e zdajemy sobie spraw jak wane jest stowarzyszenie si wobec prze- ciwnoci, którym musimy stawi czoo. Nie w naszym imieniu, ale mylc o mieszkacach naszych maych wspólnot. Dzisiaj nasza obecno tutaj jest równie wana jak troska o publiczny transport, jako dróg, czy czysto powietrza – mó- wi podczas otwarcia Jacek Sutryk, prezydent Wrocawia. No, i tylko naiwni uwierzyliby, e tu chodzi tylko o rozkopane drogi czy zatru- te powietrze, gdyby nie prezydent Poznania zaproszony równie na to spotkanie i ujawniajcy rzeczywiste jego cele.
– „W Was jest nadzieja! Jeeli Wy nie zatrzymacie PiSu to nikt tego nie zrobi” – takie gosy coraz czciej syszymy. Dlatego dzikuj, e na Dolnym lsku si zrzeszacie. W moim przekonaniu chodzi o to, bymy przy nastpnych wyborach byli przygotowani. eby przekona Polki i Polaków, e jest alternatywa. To my samorzdowcy mamy naj- wiksze zaufanie spoeczne – mówi podczas czenia online Jacek Ja- kowiak, prezydent Poznania.
Teraz o kulturze, równie osobi- stej, która te nie opara si polityce.
Szalestwo, które ogarno cz naszych rodaków wycho- dzcych na ulice z daniem penej absolutnej aborcji, nie ma koca. Wprawdzie pandemia nieco po- wstrzymaa impet Strajku Kobiet, ale ich symbole pozostay w przestrzeni publicznej.
Na wielu elewacjach budynków s jeszcze pioruny albo obsceniczne hasa. Oprócz tego wewntrz nie- których mieszka, lokali gastrono- micznych i samochodów, s powie- szone plakaty z charakterystyczn czarn kobiet otoczon czerwon byskawic.
Gdy rozum pi, budz si de- mony. Ten tytu jednej z najsynniej- szych grafik hiszpaskiego malarza Francisco de Goi jak ula pasuje, do tego, co dziao si na ulicach polskich miast jesieni i co od cza- su do czasu wydarza si równie w tym roku.
Jednak nie spodziewaem si, e mona te powiesi plakat
Syllogomania Strajku Kobiet za szyb publicznej galerii sztuki prowadzonej przez samorzd. Jednak mona. W BWA (Biuro Wystaw Artystycznych) „Sic” na placu Kociuszki we Wrocawiu podobno od dawna taki sobie pla- kacik upiksza kulturalny obiekt.
Postanowiem dowiedzie si u róda, dlaczego tam jest ten plakat.
Ale najpierw par sów o sa- mej galerii. To jedyna w Polsce publiczna galeria powicona szku artystycznemu, studyjnemu i uytkowemu. Aktualnie jest tam eksponowana wystawa z pograni- cza tego materiau pt. „Wszystko si przyda” Kaliny Baki ukazuj- ca nieskoczon ilo zbieranych przedmiotów. Jak reklamuj j orga- nizatorzy „to zagadnienie zwizane z nadmiernym gromadzeniem, czy patologicznym zbieractwem, zwane naukowo syllogomani”.
Czsto przechodz obok tej galerii i waciwie nigdy nie widz nikogo poza kim z obsugi. I tak jest tym razem. W rodku wita si ze mn Pani przedstawiajca si jako pracownik Biura Wystaw Ar- tystycznych „Sic” na pl. Kociuszki na stanowisku producenta. Posta- nawiam zaspokoi swoj ciekawo w sprawie plakatu, zadajc modej pani kilka pyta.
– Dlaczego na szybie galerii powieszono plakat Strajku Kobiet?
– Wydaje si nam, e te dziaa- nia, które wydarzyy si w Polsce kilka miesicy temu byy wane dla caego spoeczestwa. Wtedy to powiesilimy i wisi nadal.
– Myl, e zdaje sobie Pani spraw, e nie wszyscy tak myl, a to jest galeria publiczna, prowa- dzona przez miejski samorzd, a nie prywatna.
– Jeli kto nie akceptuje, to niech powie na gos swoje zdanie.
– Uwaa Pani, e ten plakat moe tu wisie i nie przeszkadza nikomu?
– Nikt na to nam nie zwraca uwagi.
– Czyli ja jestem pierwsz osob, która o to pyta?
– Tak, dokadnie. – A czy w innych galeriach te
s takie plakaty? – Nie wiem. – A kierownictwo galerii nie ma
nic przeciwko temu? – No, nie. No, i na tym mona by sko-
czy, gdyby nie fakt, e przecie z symbolik Strajku Kobiet cz si nie tylko dania przeciw yciu, ale habicy czowieka jzyk nienawi- ci, erupcja wulgarnoci nie majca do tej pory miejsca i takiej skali. Nic nie moe usprawiedliwia ludzi angaujcych si w protestacyjne akcje w takiej formie. A zwaszcza ludzi promujcych kultur.
Janusz Wolniak
SPOECZNE Trzecia fala
Jak powszechnie twierdz eksperci przechodzimy obecnie kolejn – trzeci ju – fal epidemii SARS-CoV-2. Przemawia za tym fakt, e bardzo szybko wzrasta liczba hospitalizowanych pa- cjentów. Prawdopodobnie fala epidemiczna osignie swój szczyt na przeomie marca i kwietnia. Moe si to pokry z okresem witecznym – prognozuj specjalici.
Bezrobocie
Dane dotyczce bezrobocia w Unii Europejskiej zostay opu- blikowane przez Eurostat. Wynika z nich, e Polska osigna najnisz stop bezrobocia sporód unijnych pastw. W styczniu 2021 roku wyniosa 3,1% wzgldem 3,2% w grudniu 2020 roku. Tu za nami znalazy si Czechy ze stop na pozio