İNCE BAĞIRSAKLAR

(INTESTINEUM TENUE)

Prof. Dr. Davut Özbağ

İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi 2020

Sindirim kanalının ostium

pyloricum’dan valva

ileocaecalis’e kadar uzanan

kıvrımlar yapmış bölümüne

Mide ile kalın bağırsak

arasında

Uzunluğu 6-7 m

(kadavrada),

Canlıda tonus nedeniyle

daha kısadır

Genişliği 3-4 cm

Bölümleri

1. Duodenum

Pars superior

Pars descendens

Pars horizontalis

Pars ascendens

2. Jejunum

3. İleum

DUODENUM

Valva pylori’ den

Flexura duodenojejunalis’e

kadar uzanır

Uzunluğu 25-30 cm

Genişliği 3-3.5 cm

Peritonla ilişkisi:

Bulbus duodeni hariç diğer kısımları karın

arka duvarına bağlar (retroperitoneal)

Omentum minus’un sağ kenarında

Lig. hepatoduodenale’ ye bağlanır.

Alt kenarda omentum majus’un sağ

bölümünü bağlar.

Duodenumun bölümleri:

Pars superior

Pars descendens

Pars horizontalis

Pars ascendens

Pars superior

Valva pylori’den sağ arkaya

Sonra sağ yukarıya 5 cm

ilerleyerek aşağı kıvrılır

pars descendens adını alır.

İlk kısmına Ampulla

(bulbus) duodeni de denir

Komşulukları:

Ön yukarda karaciğerin lobus

quadratus ve safra kesesi

Yukarı arkada; foramen

omentalis, collum vesica fella, karaciğer

Arkada: a.gastroduodenalis,

ductus choledochus, v.porta

Aşağı arkada; caput ve collum

pankreatis

Pars descendens

Flexura duodeni superior’dan

başlar.

L2-3 hizasında flexura duodeni

inferior’u yaparak pars

horizantalis (inferior) adını alır.

Mesocolon trasnversum orta ön

yüzüne tutunur

komşulukları

Ön yüzü karaciğerin sağ lobu, enine

mesocolon transversum’u

Daha aşağıda jejunum

Arka yüzü: sağ böbreğin iç

kenarı, sağ m. psoas, v.cava inferior

Dış yan yüzü:

Flexura coli

dextra yukarı da karaciğer

Aşağı da colon ascendens

İç yan yüzü:

Caput pancreatis,

Ductus choledochus

Ductus choledochus

Ductus pancreaticus major,

Ampulla hepatopancreatica

Ostium pyloricum

Ductus pancreaticus minor

Ductus pancreaticus accessorius

Pars horizontalis (inferior)

Flexura duodeni inferior’dan 3. bel

omuru alt kenarı hizasında

columna vertebralis’i çaprazlayarak

soluna geçer.

Radix mesenterii önden çaprazlar

Bu mesonun içinde

a. v. mesenterica superior

Komşulukları

Ön yüzü, ince bağırsaklar

Radix mesenterii

Arka yüzü sağdan sola

Sağ ureter,

M. psoas major,

Sağ a. v. testicularis,

V. cava inferior,

Aorta abdominalis

A. mesenterica inferior

Pars ascendens

3. bel omurunu sol

yanından başlar,

Flexua duodenojejunalis’i

yaparak jejunum adını alır.

Plica duodenalis superior

Plica duodenalis inferior

Recessus duodenalis superior

Recessus duodenalis inferior

Recessus paraduodenalis

Komşuluklar: Arka yüz:

sol truncus symphaticus,

sol m. psoas major,

sol a.v. testicularis,

v. mesenterica inferor

Treitz ligamenti (Üst GIS/Alt GIS sınırı)

Ön yüz:

Mesocolon transversum

Sağ kenar

caput –corpus pancreatis

Sol kenar sol böbrek ve üreter

JEJUNUM VE İLEUM

Flexura duodenojejunalis’ten

ostium valva ilealis’e kadar

olan ince barsak bölümüdür.

Yaklaşık 6-7 m

2/5 lik kısım jejunum

3/5 lik kısım ileum

Jejunum ve ileum arasındaki farklar

1. yeri

Jejunum karın boşluğunun sol üst, ileum sağ alt kısmında bulunur.

2. Çapı

Jejunum 3.5 cm, duvarları kalın, plica circularisler çok sayıda

ileum, 2,5 cm , duvarları ince plica circularis’ler az sayıda bulunur

3. Damar

Jejunum damarları daha bol ve kırmızı

4. Arter kavsi

A. recti dalları jejunum’da daha düzgün, sayıları daha fazla ileum’da

daha kısa 4-5 kemer

5. Mesenterium yağ dokusu

Jejunum’a ait mesenteriumun iki yaprağı arasında yağ dokusu az, ince

Ileum’a ait yağ dokusu daha fazladır.

6. İç yüzündeki farklar:

Plica sircularisler

Villi intestinalisler

Folliculi lymphatici agregati

Folliculi lymphatici solitari

Diverticulum ilei

(meckel divertikülü)

Yaklaşık % 2 oranında bulunur.

Valva ileocaecalis’den 50-80 cm

proksimalde

Ductus vitellointestinalis’in artığıdır.

İnce bağırsağın yapısı

Tunica serosa

Tunica muscularis

Tela submucosa

Tunica mucosa

Tunica serosa

Visseral periton

Peritoneum sadece

mesenteriumun bağırsağa tutunduğu

yerde bulunmaz.

Radix Mesenterii

Mesenterium sol üstten sağ fossa

iliaca ya doğru uzanarak karın

arka duvarına tutunurken;

Pars horizontalis duodeni

Aortae abdominalis

V.cava inferior

Sağ üreter sağ a.v. testicularis

(ovarica)

A.v. colica dextra

A.v. iliocolica’yı çaprazlar.

Tunica muscularis

Dışta longitudinal, içte

sirküler,düz kas lifleri

Tunica submucosa

Damar, sinir ve lenfatikleri içeren

gevşek bağ dokusu

Tunica mucosa

Tek sıralı silindirik

epitel hücreleri

Gll.duodenales

(brunner bezleri)

Gll.intestinales

( lieberkühn bezleri)

Villi intestinales

Damarca zengin

Kadife görünümü

Duodenum ve jejunum da çok

sayıda ileum’da az sayıda

Plica circularis’lerin bulunduğu

yerde 8 kat daha fazla villi

intestinales bulunur.

Duodenum’un tunica mukozası:

Plica longitudinalis duodeni

Papilla duodeni major,

Ductus choledochus ve ductus pancreaticus

Papilla duodeni minor

Ductus pancreaticus minor

Damarları

Arterleri:

Duodenum:

A.pancreaticoduodenali superior

A. pancreaticoduodenalis inferior

Jejunum ve ileum:

Aa. jejunalis, aa. ilealis,

a. ileocolica

Venleri:

V. mesenterica superior yoluyla v. porta’ya

Lenfatikleri

Cylus damarı

Tunica mucosa ve tunica

muscularis da iki ağ

N.l. mesenterici den

n.l.mesenterici superior’a

N.l.ileocolici

Cisterna chyli

Sinirleri

Otonom sinir sistemi tarafından

Sempatik lifler; ganglion meseterium superius’tan,

Parasempatik lifler; n. vagus’tan plexus coeliacus aracılığıyla,

Parasempatik ve sempatik lifler:

Tunica muscularis’de

Plexus myentericus (aurbach plexus) peristaltik hareketler

Tela submucosa’da

Plexus submucosus (meissner plexusu) bağırsağın salgı işini yapar.

Ağrı duyusu, medulla spinalisin th 10-12. segmentlerince

Faydalı olması temennisiyle

Başarılar diliyorum

Prof. Dr. Davut Özbağ,

Human Anatomy,PhD