HUDHUD (STORIES)

SUMMER IIJSTITUTE OF LINGUISTICS Publisher

1988

Published in cooperation with

the Institute of Philipp'ine Languages and the

Department of Education, Culture and Sports Manila, Philippines

Additional copies of this publication are available from:

Book Depository P.O. Box 2270 CPO 1099 Manila

Mayoyao Ifugao Storybook

90.1-1188-1C 54.40P-8860368

ISBN 971-18-0101-9

Printed in the Philippines

REPUBLIKA h~ PI LIPMAS (Rcpubltc GT rhc Philt~pinct)

MIPllSTRl NG EDUKASYON, KULTURA AT ISPORTS (MINISTRY OF EDUCATfON, CULTURE t SPORTS)

M A Y N I L A (HAMILA)

TANGGAPAN MQ MINISTER OFFICE OF T ~ E YINWE~I

Baha&i ng atiw yaman ang paghkar~on ng itmot ibng wika at kultura sa atin6 bans%. Ibe't ibang wika ang sinavalita ng ibaot ibang pangkat na naninira- sa ating kapuluan. Ikinararangal nating pangalagaan ang may- pamanang pengkalinangan ng mga m k a t na ite upang palagmepin arg pagkakaisa a t sng pagmerrdaki 6a pmbansang pagkakakilanlan.

Ang aklat na i t o na nasusulat sa isa sa mga k a t u t u b n g wika -a Pilipinas ay n w l d a y o n ~ peunlarin 82-18 kasanayan se pqbesa a t pa.qkeimoua, dagdagan ang knalaman, patindihin an& pa~rnemeleki sa unarr: wika, a t ihanda ang estudyante sa pa~(tanggap sa -bansang ulka. 5e ~mitonpl l e p l t , mawiwiling magbam an& isan& b a t q b e ~ o pa lamzng natututong mal~basa, at na~kakamon slya ng ti wala sa sari1 i . Dahil q'i to'y nasisiyahan siyane magpatdoy ng pae-aaral u p m ~ mwiw b a h ~ e i fig paepF+-dad ng b a n s .

Ikinararangel ng Eagawaran ng ;Aukasyon, t'.ultura a t l a p r t s na j p a k i l a l c ak la t na ito bilang pir:akahul~ sa icary serye Ag nga a k l n t na n a l a l a y o ~ r g pa lapnap in paekaLutone L w a a t sum1 kt. Sa pmawitan ng pagpapalakas sa mga pmgkat lingpistiko, pinalalakas d i n natfn ang b a n s .

Kali h i m

PREFACE - --

This is t h e f i r s t book of Mayoyao stories to be published. The purpose of t h i s book is to provide vernacular reading material and to preserve the stories. These stories have many,versions, of which one each h a s been selected for t h i s book. *

Many people have he lped w i t h t h e preparation of t h i s book; special t h a n k s a r e due to Pas tora Carmen S a b e l o and Mrs. Pilar Banayan .

Mr. William Gopeng k i n d l y p r o d u c e d t h e i l lustrations.

CONTENTS PAGE

1. Pfukhan ay Pangorch i hon 1

PFUKHAN A Y PANGORCHIHON. --- - -*---- - ,-- -.- - - --- -

Anu cha Pfukhan ay Pangorchihon. Hempfalay cha Pangorchihon ay Pfukhan ja gwa han oh'ohha an empfalay cha an h i Pangodjagwon an lalave. Ja immilog h i Pangodjagwon j a i n a l i n Pangorchihon h i , "Ma'a t a i t a omapar, Pangodjagwon," Ja i n a l i n Pangodjagwqn h i , nAa, umuy t a t a i ta omapar." Ja empacheh c h a ja i cha emmapar.

Ja teneynan cha h i P f u k h a n . Emmo'ohba ken h i Pfukhan j a gwa ariu an nadhom, ja ma'id anu e'apoy na. Ja nungwingigwingi ti hehellong. Nungwingigwinyi j a gna han apop hichi pEuludna an achawwi. Ja empacheh P f u k h a n ja i na khun hingiton j a tinnig na hichuy achaan c h i apoy.

Unagkhu immuy j a un h i Emmamatauon hichin khun mun'apoy an otong chi apoy na. Xmmuy j a enggwangar na j a enggwangar khuh Emmamatanon. Ja inalin EmmamataMon h i , "Ngachan .nf epfakham hiton t a k h u ? " Ja nunchiyyat na chin mata na an o'otongan. Temma'ot h i Pfukhan ja impfugnud na. Unagkhu na'amtang ja numpfangpfangngad j a inali na h i , " I j a l i m a d n i ' Emmamatawon hay e'apoy u ti nan ma'id oh'ohhah apoy j a tan a c h i y a ' m ~ n h a a n g . ~ I n a l i n Emmamatamon h i , "Aa, hot chugwagwaorn ay n i pantaw." P f i m a n g o n anu j a irichat na c h i n ek'ekeng na an khun murnpfala. I n a l i na h i , "Tayya, muti epfangngad mu hitay ek'ekeng u t i hijay nepa'agwan tay apoy. II Allon P f u k h a n h i , "Aa, epfangngad u . " Ja allon Emmamatamon h i , "Epfangngad mu h i magwift." Ja inalin Pfukhan h i , * A a m ,

Unagkhu nagwiit ja ma'id epfangngad na ti nagpfu. Khimpfu na ti unagkhu nun'apoy j a intongo nah c h i n ek'ekeng j a nalichuwana j a agkhuy na inaan, Ja immuy h i Pfukhan ay Emmamatauon j a allon Emrn3mst3"on h i , "Chah chin ek'ekeng u?" Inalfn P f u k h a n h i , "Khenong

a d n i ' t a u j a ' hingiton t i n a n nagpfu ," InaLin Emmamatawon h i , " Ikhad a ken un mu uy khimpfu h i n i ek'ekeng u. Parkham mangkay. Parkham hini ek'ekeng u un mu uy khimpfu," Ja allon P f u k h a n h i , "Ngay ngachah ay c h i t a c h i pamallog u ay nuy ek'ekeng mu?" I n a l - i n Emmamatawon h i , "Aa, m u t i ngay e'ektekeng u

hotti epfangngad mu." Ja inalin P f u k h a n h i , "Khenong ken t a i j a ' maningit." Ja empacheh Pfukhan ja inalin Emmamatal'on h i "Epfangngad m u h i magwiit." Ja inalin Phukhan h i "Aa."

Nagwi'gwiit j a numpfangngad j a inali n a h i , "Mu m a r i d ay chita angnge epfangngad u t i n a g p f ~ . ~ Ja inalin Emmamata"on h i , " H o t ichugwagwam h i n i ngamoy mu." Ja inchugwagwa 11a anu hichin ngam.oy na ja p e n o t n a n EmmamataMon h i c h i n ikhid P f u k h a n . J a numpfalinon Emmamata"on h i apay.

Unagkhu nagMiit ja immali khuh P f u k h a n

j a i n a l i n Emmamatauon h i "Chadmah c h i n ek'ekeng u?" Inalin khuh Pfukhan h i "Mu rna'id ay chita h o t t i ngay mah a t o ' ? " Inalin Emmamata"on h i , "Hotti ichugwagwam k h u h h i n i

ohan ngamoy mu." Inchugwagwa na anu khuh chin agwana j a penotnana j a ma* i d ken ngamoy Pfukhan, Numpfangngad h i pfalay cha ja nurnpekheng .

Ja gwa an magwa'ah j a inali nah chin agwitan h i , "Umuy a a d n i ' t a i r n pfakhaan cha Pangorchihon ay Pangodjagwon t i tan matoja'." Ja allon chin agwi t a n h i , " A a . " Tenomnong chin agwitan ja immuy h i c h i ad Er'eleng j a numpat to' hichin hakogwagwi t chin agwa j an j a allonay, nKokkokokooook, gway chah immali h e t o ay cha Pangorchihon ay Pangod jagwon?" Ja allon c h i n takbu an gwa ay chuy pfalay an negpong ay chi agwajan h i , "Anagkha ta umali a hina hiton agwitan?" "Gwacha chah h i Pangorchihon j a h i Pangodjagwon he to?" - Ja inali chay, "Ma' i d hotti tamajap a t a umuy a h i c h i pangerna an pfuludna."

Ja temmajap chin agwitan j a imrnuy ja allonay, nKokkokokoook, chah c h a Pangorchihon ay Pangodjagwon heto?" Ja inali cha h i , "Ma' i d cha an gwacha c h a ad Allagwitan."

Ja tenomnong khu c h i n agwitan ja nurnpa t to ' chin hakogwagwit c h i agwajan ja nunkokokokoook anu ja inali na h i , "Gwacha chah heto cha Pangorchihon ay Pangod jagwon?" "&a, gwahtocha . ' Ja nachad a n u ay chi pfopfong ja allon cha Pangorchihon ay Pangodjagwon hi, "Ngachan ni epfakham hiton agwitan?" fnali na h i "Uma a j u a d n i ' ti nan matoy h i Pfukhan an hahadchon cha'ju hichi p f a l a y ta 'o . " Inali cha hi, "Ti khenong ay chita angnge ti t a n un mi khun tapaan hitay orha hotti ipangulurn t a umuy a h pfalay ta'o ta allom h i hahadchom hi magwiit h i mapujaw hot tuwoy cha t a ijali m i hitay chotag."

Ja empacheh khu c h i n agwitan an tenomnong ja immuy ja numpatto' chin hagpaw j a allona h i , "Kokkokokoook, j a allon cha h i umali cha h i magwiit h i mapujaw hotti hahadchom, "

J a nun'ingwiit anu ja immangot cha Pangorchihon ay Pangodjagwon hi pfalay cha ja i n a l i cha h i , "Chad a mah Pfukhan?" Ja inali n a h i , "Nab." Ja allon cha h i , "Chah hini ngamoy mu?" Ja empatikhaw nah chin ngamoy na an napotoolan. "Tayya atag an matid." Unagkhu na'amtang j a inali na, "Niyya atag an immali a j u . Hotti tayya mangkay an m a t o j a ' . "

Ja amat hichi ja natoy anu h i Pfukhan t i h i Pangorchihon j a h i Pangodjagwog c h i hehennod na. Ja angkhay.

AKHINNAJA AY ALIGKHUJON.

Anu h i Aligkhujon. Gwacha han ohan arkhaw ja nenomnom na an podhona an marhin. Hotti enala na chin pfangaw na j a chin hongot na j a empacheh na. Narpu h i c h i pfuta jan amar khaw ja enedchong na an umuy h i c h i alimhan amarkhaw. Ja hini nenomnom na ja h i n i mahhun an chakngaria 'an pfalahang j a h i j a c h i ahagwaona.

Unagkhu gwa h i c h i tongan c h i acha ja gwacha han chengngor na an khun muntalanu an agwitan. Ja allonah, "Umuja' adchiya ay chuy . M u khuh n i ' han pfalay."*Ja empacheh na an umuy ja chinakngana hichi p f a l a y j a tinnig na han pfupfay an marjaw c h i nunchimmang j a khun rnun'apfor . Ja ernpatang Aligkhujon chin pfangaw na ja inali na c h i , "Uminurna' akkay hay chanurn j u , " Ja inalin c h i n pfupfay an hi Akhinnajah, "Ti aa kayku." Emponag na chin khuna ablon ja henongkhop h i c h i pfalay j a enala na chin ongot j a enehgwo' na c h i n pon'otanan, Engkhahad na j a inali na h i ,

"Tayya, h i t a y chanum ta uminurn a. Ngay ngachan mu?' Znali, na hi, "Ha' i n hi A l i g k h u j o n an narpu hichi pfutajan amarkhaw."

Ja imminum h i Aligkhujon ja inumpfun j a inali na h i , "Tan una' immali an i maningit h i i j a l ahagwaon, jn tan he'a ton nahhun an chinaknga'. Botti podhom chab t a mun'ahagwa ta?" Ja inalin Akhinnaja h i 'Ti aa kayku, muti khenong ta umali cha ama ay ina t a munhahapit t a v o nu podhon cha an mun'ahagwa t a . "

Unot nahilip j a immali c h i n ammod Akhinnaja j a ni'hapit h i A l i g k h u j o n . Ja inali na h i , "Tan u n a ' immali t a ahagwao* hitay empfalay ju." Ja inalin chin ammod Akhinnaja h i "Ti aa un mu podhon." 3a allona h i , " P o d h o ' , hotti rnun'ahagwa ami j a epacheh mi h i magwiit t a i juy uh pfalay mi t i gwa an khun cha munhakhana hana tatakhu ta en'anamot u ayya hini hingito' an ahagwao', j a namalinpin ami ken." Ja i n a l i n chin ammod A k h i n n a j a h i , " I j u y mu, muti khenong t a magwi'gwiit ja un a j u umuy." Ja inalin Rligkhujpn h i "Ti aa."

Nun' ingwi 'gwiit j a nangan cha c h i n n a n n a n o n g , Ja khapo ta pfalahang ken h i Akhinnaja ja a c h i podhon A l i g k h u j o n an chumalan ti magh i t a n . Hott i una enpf angaw h i j a , Nunlopfong h i Akhinnaja h i maphod ja nun'uynu chin pfangaw, j a enpfangaw Aligkhujon. Ja inalin aman Akhinna j a h , "Tayya, epfarno' u hitay pfunguhan ay t a y partug ta, nu rnungkeeng ayya hitay pfunguhan, j a ma'annila an un m u inhakhigwalat hitay empfalay u." J a inalin Aligk ,hujon h i , " A a . " A m a t h i c h i , j a empacheh cha an umuy.

Empacheh cha Aligkhujon ay Akhinnaja ja i n l a h i y a n cha han ohan p f u g l a y . Ja na'ugwaw h i A l i g k h u j o n ja gwa han chinakngana an ohan pfupfay an timmungaw j a inalin Aligkhujon h i ,

"Mitinurn , ta akkay hay enerpoh j u , " Ja a l l o n chuy pfupfay h i , "Gwacha, muti napoh, hotti umuy a h i c h i ah'ahpfuna ta alam ja gway enerpoh hachi uchumna." Ja inali na hi' , "Umuy arni." Ja i n a l i n c h i n timmungaw h i "Aa ."

Ernpacheh cha ja immuy cha khu ay c h i oha an p f u g l a y . Ja chinakngan cha han ohan pfupfay an khun mun'apfor j a khun munmoteer h i c h i mata na. Ja inalin Aligkbujon c h i , "Mi'inum ta akkay hay enerpoh ju," Ja allona h i , " h a , nu ban enerpoh u an munlam.eh ti inchumallingan h i n i enerpoh u." Ja inpfuwat na h i Akhinnaja ken an pf inangaw na. Ja henongkhop gwot h i Emmamatanon, j a i na impaut c h i n enerpoh na an pfupfud . Ja inali na hi, " A l i g k h u j o n , mu hongkhop a mah t a urninurn a." Henongkhop h i Aligkhujon ja khun umin'inum h i c h i n enerpoh Emmamatauon. Ja undt tinnig Emmamatamon an napfutpfutong h i Aligkhujon, j a khuna allon h i , "Tayya pay.

Uminum a, ti tan cho'or." Khuna pa'ipa'fnumon h i A l i g k h u j o n , j a ingkhana an napfutong.

Ja khimmahad h i Emmamatamon j a impfughor na c h i n pfangaw Aligkhujon, ja tinnig na h i Akhinnaja h i c h i choharna, Ja impapfutay na h i Akhinnaja j a nunho'or na. Inaana chin lopfong na an napupukhit j a inaana c h i n lopfong A k h innaja an mapmaphod. Ja en lop£ ong Emmamatawon c h i n lopfong Akhinnaja, j a impilopfong na khuh c h i n lopfong na ay Akhf hnaja. Ja nun1 uynu h i Emmamatawon c h i n pfangaw Aligkhujon.

Ja m a t hichi, ja unagkhu najahjah hichin pf inutong A l i g k h u jon, j a khimmahad, j a inali na h i , "Anad ay chitq an chan nahaWad?" Ja inali na hi, " ~ k h a r k h a l a g k h a x u an umuy t a a c h i a m i madhornan ay t a y chalan." Empfangaw na hichin pfangaw, j a i n a l f na h i , "Anagkha h i t a y pfangaw ta machamot?" Ja inalin Emmamatauon a p gwa hichi choharna hi "Khangayna ti nan un mu intata'chug hijaot un chimmamot h i t a y henalpfatam, hotti i t a gwot," Ja empacheh eha j a empfangaw na ken h f c h i n machamot an pfangaw j a empacheh na an umuy .

Ja mungkeengot hichin pfunguhan an empfarno* chin ammod Akhinnaja chin partug. Ja inalin chin ammod Akhinnaja h i , "Angkhaynana an inhakhigwalat A l i g k h u j o n h i AkhinnajaIn Ja inali na ay chin agwitan h i , "Vmuy a t a im hingiton h i Akhinnaja ti tan inhakhigwalat A l i g k h u j o n ti tan omod an mungkeeng h i t a y empfarno' u an p f u n g ~ h a n , ~ A m a t hichf, j a impipfoong na c h i n lanob ay Q

chi agwitan. I n a l i na h i , "Bijah t ay chi ijuy mu, j a empelanob mu ay Akhinnaja hot matakhu."

Ja amat hichi, f a immuy chin agwitan, j a tenomnong. Ja irnmuy ay c h i p f u g l a y an negpongan c h i n p f a l a y Emmamatanon. J a tinnig n a h i Akhinnaja an nehaha'mang chin hapang chi a j i w an entapar ken Emmamatamon. Ja nun'opah c h i n a g w i t a n j a enala na h i Akhinnaja j a lenonob na. P i n i t l o na an lenonob h i Akhinnaja j a unagkhu lahna ja khun mumpfangngad c h i n hochohchan Akhinnaja. 3a empelanob na khuh c h i n agkhuy an l anob , j a pf immangon h i A k h i n n a j a . Ja empelanob na pay chin uchumna an lanob, j a chimmalan mahpay h i Akhinnaja. Ja amat h i c h i , ja inalin chin

agwitan h i , "Mumpfangngad t a h i c h i pSalay cha amam ti t a n i chi'a inhakhigwalat ay A l i g k h u jon." Allona h i , "Achi an mangunucha' ta i j a t alaon ,hini hengheng u j a c h i n lopfong u j a unav mumpfangngad."

Ja amat hichi ja tenomnong khu chin agwitan. Ja numpfangngad h i pfalay cha chin a m m o d Akhinnaja ta i na ken ipa'lnnila an nummahu hi Akhinnaja.

Ja amat h i c h i ja h i Akhi'nnaja ja empacheh na an mangunud ay chuy ene'engwon A l i g k h u j o n an ene'edchong na ay nuy pfutajan amarkhew. Unot pfimmutay ay c h u y oha an pfuludna, j a enamang na h i A l i g k h u j o n an khun rnangti'id ay chin macharnot an enhapeveng na an h i Emmamatamon. Ja inumpfun h i A k h i n n a j a ay chuy panpantoto* chuy pfuludna, j a i n a l f na h i , 'Hachona', hadhadchona' Aligkhujon, t i h i mangkay Emmamatamon hinuy empfangaw mu an pfu'un h i AkhinnajaIm Nungwingi h i Aligkhujon j a i n a l i na h i , "Nga chah chuy ahighikha an khun mangunud?" Ja inalin Emmamatawon an gwa

ay c h i pfangaw h i , "I ta gwot, t i tan h u k h i t an khangayna h i chuy khun rnun'u'uwai' . I t a ti tan hukhitln Amat h i c h i , ja empacheh cha khu.

Ja nalahin cha k h u ay chuy oha an pfuludna. Ja ne'hagwang khuh Akhinnaja ay chi pfu ludna an inlahiyan cha; Allon Akhinnaja h i , " A n akhamoh kayku h i A l i g k h u j a n an anong un ta khun mun'umun'ugwap an allon h i hachona' a d n i * ja achiya' hachonln Ja amat h i c h i , ja inumpfun khu h i Akhinnaja ay chuy g f u l u d n a , j a en'amang na khu an mun'uwai*. Inali na khu hi, "Hachonaq, hadhadchona' A l i g k h u j o n . Ti pfu'un mangkay hi Akhinnaja h i n u y empfapfangngaw mu an h i Emmamatanon!" Inalin Aligkhujon h i , "Ngachan mu mah t o n gwa ay tay pfangaw? Unchah p fu 'un he ' a h i Akhinnaja?" Ja a l l o h Emmarnata"on hi, *Haqin h i ~khinnaja. I taot ti tan h u k h i t . " Ja allon Aligkhujon h i , "Hot t i k h a ' adch iya tugwali t a etoqgwab u t a tikhaq nu he'a h i Akhinnaja," 3a enomchon gwot h i Emmarnata"on chin tangob chin pfangaw, Ja unagkhu ipfughor Aligkhujon,

j a achi mipfughor ti khun ken mumpf itin ay chuy tangob, 3a inalinot Emmamataaon h i , -1 t a o t nurnpay, ti tan rnaghitana'." Ja amat h i c h i , j a i n a l i n Al igkhujon h i , "Ti aa ken, i ta. " Ja empf angaw na khu j a khun umuy.

Ja gwa mahpay an mehnot chah chin pfalay Aligkhujon. Ja enamang Al igkhujon hichi p f a l a y cha an chotor c h i n takhu an hohodchon cha ken c h i n ilanamot na an ahagwaona. Ja empacheh cha an khun umu'umuy. Ja uqot gwa an n a l a h i n cha ay chi oha an pfuludna, j a enamang khu Akhindaja ja allona h i , "Ay inay h i Aligkhujon an la'ahna j a achiya' tatagwa i h i ' a r an anong un allon h i hachona' ja achi cha homod." Ja empacheh na khu an mangunud ja khun rnunt igwiggwf l i t an khun mangu'uwai' . Ja allona h i , "Hachona', hadhadchona' Aligkhujon, ti h i mangkay Emmamatanon h i n i empfapfangngaw mu an pfu'un h i Akhinnajal" Chengngor A l i g k h u j o n ja allona ay chuy pfangaw h i , "Unchah h e v a h i Emmamatamon?" 3a allon Emmamatawon h i , "Pfu'un an h a ' i n h i Akhinnaja, hotti i t a t i tayya an hukhit." Ja

inalfn Aligkhujon h i , " A a , me'atam t a . " Ja empacheh cha j a khun umu'umuy h i Aligkhujon.

Ja ne'atam cha h i c h l pfalay cha. Ja inpfuwat na chin pfangaw t i gwa k e n , an muralellengot h i j a , t i nablay an nangpfapfangngaw ay Emmamatawon. Ja allon hachi ta takhu h i , "Ot i p f u g h o r mu hadchiya ken hini pfangaw t a tikhan t a v o hini im pfinangaw an ahagwaom t i tayya ken an chq'or ami, t a mamalinpin ta 'o." Ja unagkhu ipfughor na c h i n pfangaw j a a c h i mipfughor t i khun munpfimunpfitin h i Emmamatawon.

Ja gwachh gwot an pfimmutay chin p f u l u d n a khu h i Akhinnaja an ahighikha c h i n lopfong na an nakaykajot t i ken chin lopfong Emmamatamon c h i n enlolopfong na. Ja enamang Aligkhujon, j a allona h i , "Nga chah c h u y ay chita an khun mangunud?" Ja ima tunana an h i Akhinnaja t i anong ken un napupukhit c h i n lopfong na ja marjaw c h i nunchimmang h i Akhinnaja an khun umali. Ja allona h i , "Anad ay c h i t a an .chuyya h i Akhinnaja. Un h i j ao t

atag angnge un khun rnun'arnuntali an hacho'. Ja nga chah tay ija' pf inangaw?"

Ja amat h i c h i ja'inali na hachi uchumna an l i n a l a ' * e h i , "Umali a j u , a d c h i y i a ta ipfughor tago hitay pfangaw. Anah khuh un la'ahna j a achi mipfughor.' Ja nunlapchug cha ken chin tangob chin pf angaw. Ja unagkhu nipfughor j a gwa an khun munmoteer c h i n matan Emmamatanon, Ja-inalfn A l i g k h u j o n h i , " A t anad ay chita Emmamatamon, ta un he'a hitay ija' chinamtan an kemhag agkhu un he'a h i Akhinnaja," Inu'at cha h i Eryamatamon ja enala cha j a i cha en'alad chin khun agwon chin tatakhu. Chin ken h u * i na chi khun cha pangcha'angan.

Ja immanamotot h i Akhinnaja j a gwa an khun rnunlulluluwa an komim i l a h an allona chi, "Chaadma c h i n lopfong u , fnna A l i g k h u j o n , t a rnumpfangngacha'? Anad una' ay inhakhigwalat ay he'a ton chalan?" Ja allon Aligkhujon h i , "Agkhuy u atag anila, ti tan h i Emmamatauon t o n nunrephod h i amat heto." Hotti enala cha

ken c h i n lopfong Akhinnaja ay Emmamatawon, ja impilopfong cha khu ay Akhinnaja. Ja amat h i c h i ken. Ja khapu t a cho'or chin takhu an hohohodchon cha hi Aligkhujon ja nUnoingwimgwiit ay chi nevatarnan cha j a namalinpin cha ken. Inalin Aligkhujon h i , "Ti ituloy ta ken an mun'ahagwa, ti unchah ha'in chi nanghakhigwalat ay h e ' a an un h i Emmamatawon. Hotti chuyya an enephod ta'o h i a l ad h i Emmamatamon. Hijah chuy chi p f a l l o h t a y f na enat an nunpfalin h i a l a d , ta ponchaWangan t a v o hichuy hu'ina'ti anagkha tugwali ta i chi'a nunho'or ja tan emmat heto hitay pfaat u."

A m a t ken hichi, j a cho'or c h i n takhu. Hatti hi ayya ~ k h i n n a j a an gwacha h i c h i n pfinagkhang an p f i n a l u n a an inirpu na h i c h i pfalay ama na. Ja inali.na h i , "Hotti hay aton ta'o, j a ittugwan j u hay hach i aparjuparju' h i chanum," Ja in'uy na c h i n hennohha an pfinagkhang ay chi par ju*, Unagkhu lamahna j a ohtabha chin pfokah an nunoitto na j a napnu hichfn aparjuparju' h i

ma'an. A m a t h i c h i khu, j a enala na khuh chin ini"itang an nakhodkhod an pfapfuy. Ja inali na khu h i , "Chamman j u khu hay hato uchumna an aparjuparju' ta ehakam'ang t a ' o hini ihcha ta'o." fnitto na khuh c h i n i"iuitang an nun'akhodkhod. Ja unagkhu limmugwag chin chanum 3a la'ahna j a napnu khuh chin parju' h i nun'akhodkhod h i pfapfuy. A m a t hichi j a nun laloto chin enhakanang cha. Ja khun ken allon hay hach i tatakhu h i , "Anad ay chita hitay ahagwan A l i g k h u j o n an marjaw c h i nunchimmang, ja cho'or khu hiton atbatona t i chiyya an un oh'ohha c h i pfokhah an initto na, j a napnu hichuy parju'. Ja oh'ohhah chi nakhodkhod an i n i t t o na ay chuy parju', j a napnu khu hi achotach~tag.~ A m a t ken hichi j a henacha cha c h i n pfapfuy j a tenorgwa' cha chin ma'an, j a nangan hachi tatakhu, Ja achi mapmapoh c h i n chotag ..

A m a t ken h i c h i ja nun'ugnan hachi tatakhu chin cho'or an chotag cha j a nun'i'anamot cha hichi nunhitogwan cha chin enala cha h i c h i p f a l a y cha Aligkhujon ay

Akhinnaja. Unagkhu nuntakak chin takhu an gwacha cha h i c h i chalan cha j a immuchan. Ja numpfalin chin chotag h i a ' inlu' inlum.

H i j a h tay chi ang'angonohna ken , j a angkhay.

AKH INNA JA , ----

Anu c h a Pfukhan ay A l i g k h u j o n an hempfalay c h a . Ja gwa han ohvohha an empfalay cha an hay ngachana j a hi,Akhinnaja. Gwa han ohan arkhaw j e inalin Aligkhujon ay ahagwa na an h i Pfukhan h i , "Tumungaw a ta umuja* muntamu," Ja timmungaw h i Pfukhan ay Akhinnaja. Ja gwa an mahawad, j a inali na h i 'Muntabtabla' a, inna Akhinnaja, ay t a y khujuchan t a u j a ' munhakanang ti umali h i amam j a ma'id anun ta'o," Ja teneynana c h i n unga an gwa an khun muntabtabla' ay chi khujuchan h i c h i cholah.

' J a unagkhu na'namamtang j a naloh h i '

Pfu'pfunat j a tinnig na h i Akhinnaja an kh,un mun'amoh, Ja inali na h i , "Totototooot. Umali a t a mun'abpfa ta, inna Akhinnaja." Ja inalin A k h i n n a j a h i , "Angnga' nil, ti nan atattataiot hinuy chutchut mu nan nachutchutan hini khatud mu." Inalin Pfu'pfuwat h i , "Totototooot. Podhom akkay nil muti rnalrnawatong h i t a y khatud u t a mi* j a l i

ay h a ' i n h i c h i p fa lay u t a tikhagwom hini mapmaphod an pfalay u." Ja allon A k h i n n a j a h i , "Angnga' ni' t i atattata'ot hinuy khatud mu an nachutchutan." Ja ' i n a l i n Pfumpfu"at h i , "Totototooot. Epacham akkay ni' an mi'abpfa an ma'manatong h i t a y c h u t c h u t u.* Ja inalin Akhinnaja h i , " A a , kayku," Ni'abpfa h i Akhinnaja ay Pfu'pfunat ja entagtag Pfuppfumat h i Akhinnaja j a incha'utcha'utut na h i c h i otiotor c h i acha.

Unagkhu khirnrnahad h i Pfukhan ja inali na, "Chadmah chin unga? Nga khu nuy nanglajaw?" Ja unot nahanad ja immali h i ahagwa na an mangan, ja inali na h i , " A t chah h i Akhinnaja?Y Ja allona h i , " I n n u , una'agkhu henongkhop an munhakamang j a unagkhu khimmahad j a ma'id." Ja allona h i , "Haw he'a pay hiton h i Pfukhan ngay i mu enat c h i n unga?" Chun hijaot un a tumwngaw t a un mu titigkhan?" Ja allona h i , "Hija numpay, an tan agkhuy u tinnig. Ja alloi agkhu ta an khun mun'amammoh j a una'agkhu khimrnahad j a ma' i d . " Ja inkhimoh Pfukhan an komilah.

J a inal in Aligkhujon .chin nun'ingwi'gwiit hi, "At ngay chamchamma aton? Unchah la'ahna j a inkhimoh an tumungaw an munnomnom ay c h u y unga an .nag utaw? I t a o t t a i ta muntamu," Ja amat h i c h i , j a empacheh cha an i m u n t a m u chin pajaw chah chi ad Na'oli'lipan,

Ne'atam cha Pfugpfu"at ay Akhinnaja h i c h i pfalay na hichi ot'otor c h i acha. Ja inalin P f u ' p f u " a t ay Akhinnaja h i , "Tayya han

pfalay u. Hitay chi pihihittugwan t a . Ja an amin hini mahapor mu ja allom ay haqin j a an amin hini podhom an ihcha j a allom ay ha'in h o t ipapfutay u.* Ja gwa khu an nahaMad ja allon Pfu'pfuwat ay Akhinnaja h i , "Totototoodt, chad a mah Akhinnaja? Ngay podhorn h i ihcha? Way i k l u g wennp hay manu' wenno hay pfapfuy?" Inalin Akhinnaja h i , 'Hay i k l u g chi podhoq h i ihcha ." Ja inali na h i , "Totototooot umuy a ay chuy partug t a munhapu'iig a ay chuy gwachaan hachi tanini an Rolo'; h o t gwacha han iklug ja enalam. Ja in'alim t a ehakaWang u ta ihcham;" Pfimrnutay h i Akhinnaja an nuntatagkha' i j a nunhapuf i i g na c h i n gwachaan chi holo' . Chinakngana c h i n choqor an iklug j a pinnu na chin tagkha'i. Ja inhikhop na j a enhakanang Pfu'pfumat j a penangana Akbinnaja, Ja nabhug ti cho'or chin inihcha na an f k l u g .

Ja t f n n i g ~ f u ' p f u ~ a t an ma'id a t ' a t o n Akhinnaja j a i n a l i na h i " H o t kbegkhenong a t a u j a * mun'ephod h i ayyud t a gway pon'ay'ayyucham." Enalan Pfu'pfumat c h i n ugway j a i na enkho'od j a enephod na h i

ayyud. Ja inali na ay Akhinnaja h i , "Totototooot. Umalf a Akhinnaja t a mun'ayyud a t i tan enephod u han ayyud mu," Immuy h i Akhinnaja ja nun'ayyud. Empawah na an mun'ayyud j a unagkhu empawah na an mun'ayyud j a tinnig na-an gwacha cha arna na ay ina na an khun cha munhu'hu'loy chin pajaw cha h i c h i ad NaPoli*lipan. Engwahay Akh inna ja an mun'uwai' ja i n a l i na h i , "Chidchuuujaaa, chidchuuujaaa, cha ama ay ina ad Naboli' l ipan . " Ja chengngor P f u ' p f u 4 ' a t an khun mun'uwai' h i Akhinnaja j a inali na h i ,

"Totototoot, A c h i a homerher Akhinnaja ti chong lon cha amam ay inam j a immali cha ja e n a l a chi'a." Ja khemmegkhenong h i Akhinnaja, j a inkhimoh na an mun'ay'ayyud. Na'amkang khu j a impiggwa na an mun'uwai'. Ja enarnang na khuh cha ama na a y ina na j a allon na h i , "Chidchuuujaaa, chidchuuujaaa, cha ama ay Ina an khun cha munhu'hu'loy chin pajaw mi ad Na'oli ' lipan." Chengngor Pf ukhan chin khun mun'uwai', j a Inali na h i , "Ngachan mu mah hiton umuwa*uwai' h i n a otVotor chi acha?" Ja i n a l i n A k h i n n a j a h i , "Ti ha'in c h i n empfalay j u an h i Akhinnaja an e n l a j a w PEu'pfunat j a toja' ataq heto otlotor chi acha." .?a i n a l i n Aligkhujon ay ni ahagwa na an h i Pfukhan h i ,

"Ngachah agkhu nuy tatangngachom h i c h i a c h a , ta muntamu t a ti un hay hana ayya j a un hokhokin c h i khajang." Ja chengngor A k h i n n a j a an inalin ama na an k h a j a n g h i j a . Empawah na k h u an mun'ayyud ja inali na h i , "Pfu'uuna' pfu'uunaw atag hokhokin c h i khajang an ha'in c h i n empfalay ju an h i Akhinnaja." Ja tenangad khu A l i g k h u j o n j a inali na h i , "Aa ken kayku an niya an c h i n h a p i t A k h i n n a j a

h i n u y . " Amat h i c h i , ja empacheh cha an immanarnot h i c h i pfa lay cha ti nadhom.

Ja un khu c h i n nun'ingwi'gwiit j a inalin Aligkhujon ay ahagwa na h i , "I ta t a i t a khu muntamu t a alom j a ipigpiggwan nuy khun mun'uwai'. Ja i ta tatagwa h i n i n g i t t a alom j a un hi Akhinnaja." Ja empacheh cha khuh chin nunlingnigwiit j a gwacha khu an nunkhagwa j a khun cha munhu'hu'loy c h i n pajaw cha. Ja immuy khu Akhinnaja an mun'ay'ayyud c h i n ayyud na j a enamang na khu an gwacha cha ama na an gwa an khun cha muntamu. Ja impiggwa na khu an mun'uwai'. Ja inali na h i , "Haw inay, c h a ' ju ama ay ina, an achiya' i h i ' a r . " Ja tenangad khuh cha ama na, j a inali na h i , "Ihi'ar mi he'a muti ngay aton mi atag an umali ay n i gwachaam an t ayya an ma'id a t o n mi ti t a n acha j a mi'id mapto' h i agwun mi?" 3a amat h i c h i j a immuy h i Pfu*pfuHat j a inali na h i , "Achk a numpay tomleng Akhinnaja ti urnali cha amam ja inaw'agwit chi'a." Ja amat h i c h i , j a nakak khuh PfulpEu"at ja inalin Akhinnaja h i ,

achiya' a d n i ' atag patajon ti un u enala hitay empfalay j u ti anad tugwali ta i ju tat taynan hina cholah? T i . m i b i d mannig ja in'abpfa' ken; hotti achiya' patajon ti tayya hitay pfalay u t a ponpfalay tay empfalay j u . " Ja inali cha hi, " A a achi chi'a patajon hotti

. a c h i a torna'at,* Ja inali na h i , "Hotti chiyya atag an naharnad t a mangan ta'o heto ja un a j u umuy." Ja allon Aligkhujon h i , "Ti aa." Ja allona hi, "Ngay podhon j u h i i h c h a ? Hay iklug, rnanu', wenno hay pfapfuy?" Ja inali cha h i , "Ti ikhad a . " Ja inalin Ffu'pfuHat h i , "Mumparti t a 9 o h i pfapfuy t a gway 'ihcha j u . " Pfimmutay hi Pfu'pfuwat j a munjokajokajoka ja unagkhu la'ahna ja immali hachi cho'ocho'ocho'or an apfapfupfapfuy. Chimpap cha chin oha an f nlum. P i n a r t i cha j a ingkhimoh cha Aligkhujon,ay Pfukhan an mangan t i maphod c h i n pfapfuy an inihcha c h a .

Ja amat h i c h i ja inali cha h i , " H o t agwiton mi akkay h i t a y unga." Inalin Pfu'pfunat h i , "Achi ju agwiton ta podhon j u ayya ja immali aju heto ta un ta'o mehehetto

an amin." Ja af lon cha h i , " ~ c h i ' a m i k e n ti ngay mannig chin pfalay mi ja ngay manamuwan chin pajaw mi ad Naloli'lipan?" Ja amat h i c h i , ja empacheh cha chin n a h i l i p j a teneynan cha h i Akhinnaja h i c h i ot'otor c h i

Y acha.

Ja unot urnuy>chi a t hichi h i arkhaw j a gwa an lemmakkay h i Pfurpfu"at j a a n i l a na an gwa an matoy. Ja i n a l i na h i , "Totototooot, chad a mah Akhinnaja? Ma'a akkay ni' ta gwacha han er 'allof ay he'a ti tayya an matoja' ," I n a l i na h i , "Nu matoja' ayya, i n n a Akhinnaja , - ja achiya' i etapar ay he'a. Ephocha' an ilupfu' ay chuy p a r t u g . Hotti inlupfu'aq ayya, hot umuy chi at h i c h i h i arkhaw h o t gwacha han homangaw,an a j i w ay n i lupfu' u. Ja achYm li'ajon ja achim charhan hinuy an aj iw ta ornotongan. Ja hinuy chi pangpfakhaam. an amin h i mahapor mu. H o t pfumutay hini mahapor mu an.epfakham ay ni ajiw." Ja achf tatagwa umuy chi at h i c h i h i axkhaw j a natoy h i Pfu'pfuwat. Ja in'uy na i n l u p f u * ay chuy partug.

Umuy c h i ohay pfulan ja gwacha han hemmangaw an a j i w ja eamotongan. Irnmuy h i A k h i n n a j a ay chuy ajiw j a ni'hapit ja penhod na an umihcha h i iklug. Ja i n a l r na h i , "Mahapor u hay iklug h i ihcha'." Hon pf immutay c h i n mahapor Akhinnaja, Mahapor na khu h i mapmaphod h i l op fong . Ja immuy chin ajiw j a i n a l i na h i , "Mahapor u hay lopfong u h i rnapmaphod." Ja pfimmutay chin maphod an lopfong na j a ingkhana an empfakha na h i c h i n maphod an otongan an pfalay na ja nephod.

Hotti bijah t ay chi ang'angonah na an hudhud Akhinnaja an pfimma'nang h i j a ti an amin c h i n mahapor j a empfakha na ay chuy a j i w hon pfimmutay. Angkhaynana hini-hudhud Akhinnaja ay Pfu'pfuwat.

A n u cha P f a W o r ' o r ay Tu' t u w a g , Gwa han ohan arkhaw j a inalin Pfa"ortor ay Tu'tuUag h i , 'Chad a mah, hiton khayyum U, an h i Tu' t uWag? Ta i ta hangajiw ta gway i tongo ta 'o , " Inalin Tu'tuUag h i , "Ti aa." A m a t h i c h i ja nuntunud cha Pfamor'or ay T u ' t u n a g . Empacheh cha an umuy h i c h i pfuludna t a i cha

mangajiw,

Ja agkhuy cha ne'atam ay chi omajan cha j a tinnig cha han pfalat ay chi ohan pfurpfulludna. Ja inali cha h i , "Alaan t a h chi pfalat ta i t a i t a n u m . " Ja mumpolloh cha PfaRor 'or ay Tu' tuUag nu ngay mahhun h i mangala ay nuy otchutna ti un ken oh'ohha. Hotti mahapor an pfonggwahon cha. Ja inalin Tu'tunag h i , "Hamin h i c h i o t chutna ta gway tupfu na." Ja inalin PfaWor'or, "Ti aa atag j a h a n i n ay chuy puuna." Ja amat h i c h i j a enoggwar cha chin p f a l a t ja pffnonggwah cha j a un gwachinonon ken hon impi'ug ne chin i tanum na. Ja in9uy cha ay chuy oha en pfurpfulludna t a Intanurn cha j a nakak c h a .

Immuy c h i tolob arkhaw ja inalin Pfauor'or ay Tu'tuWag h i , "I t a adchiyya t a i ta tikhan chin in tanum ta an pfalat.' Empacheh cha an umuy j a ne'atam cha , Unchaagkhu i tinnig ja immugho' chin intanum Pfa"ortor an gway lamot na. J a c h i n p f a l a t ayya Tu'tuWag ja narngoy t i ma' id lamot na. Ja amat hichi j a nakak cha.

Ja immuy chi ohah pfulan ja i cha khuh tinnikhaw nu pfimmunga c h i n intanum Pfamor'or, Ja pfimmungaot c h i n pfalat Pfa"ortoc ja nalum cha . Ja inalin PfaUor'or h i , "Ha, h a r h a ! Nalum chin pfalat u , " Ja - korniHilah Tu'tunag t i ma'id ken pfalat na ti natoy. Ja inalin khu PfaMor'or h i , "Inay kayku, an ma'id a n i l a t an ornajat! Ma' i d olog

u an i mangala ay c h u y pfunga n a . " Ja i n a l i n Tu'tunag h i , " H a ' i n mah chi omajat ti anila' ta un u khun i t u u d hay anum." Ja inalin PfaWor'or h i , "Aa umuy a rnah ta i m a l a n . " Emmajat h i Tu'tunag ja a l l o n a h i , "Ha, h a , h a ! H a ' i n c h i omman h i p f a l a t l " Ja amat hichi ja ente'a na gwot an ornman ja titigkhan

Pfaworvor j a inkhimoh na an umanuwu*mun. Ja allona h i , "Ti ituud mu mah hay penan u." Ja i n a l i n Tu' tunag h i , "Angnga' n i ' . Ma'id makay i t u u d u t i anu* an amin." Sa inalin khu Pfauor*or hi, "Muti hinuy mah ni' karkaloppeh na j a intuud mu.." Ja inalin Tu'tuUag c h i , "Angnga'. Ti unchah h i t a y karkaloppeh na j a un u achi peuan?" Ja inalin kbu Pfanor'or h i , 'Ti hinuy mah ni' nguhub na j a i n t u u d mu t a peuan u." Ja inalin khu Tu'tuwag h i , "Angnga*. Unchah hitay nguhub na ja un u a c h i penan?" Pfimmun-got h i PfaAor'or j a allona h i , "Nga khuy atom ay h i j a? Anaad una' achi pe'chatan h i pewan u?" Ja imrnuy ja i nun'akhid h i lunu j a in'uy na inhukha ay chi puun chuy p f a l a t j a immuy nunhinop ay chi ongot.

Napoh chin p f a l a t j a khimmahad h i Tu' tumaq . Unagkhu khimmahad ja nappfo' chin h u ' i na. Nappfo' chin hu'i na f a khun ,

munjamunjakjakengkeng. Ja immuy j a i inumpfun ay chi ongot t a aanuna c h i n netpfo' ay chin h u g i na. Unagkhu inumpfun ay chuy o n g o t ja

lenompfot c h i n igwit na ay chi nanabpfot j a ena la t khu Pfa"or40r, Ja amat hichi j a unagkhu ento'gwab Tu8tu"ag chin o n g o t j a gawwacha h i PfaWor'or an nunhihhinop, Ja allon Tu'kunag h i , "Anagkha ta u j a ' hukhaon ay he'a? Titigkham ta nu aanu' h i t a y n e t p f o ' ot p a t a j o ' he'a!" Ja amat h i c h i an gwan khun aanun Tu'tunag chin netpfo' ja Lemmajaw h i

Pfa"or*or.

Immuy ay chi ha an pfuludna j a nablay hotti intaochug na ay chuy puun c h i agwajan. Unagkhu na'nawamtang ja gwacha h i TuVtu"ag j a allona h i , "He's , h i Pfauor'or an i nanukha ay tay h u ' f ' j a im khu enafat hitay igwit u?" Ja e n h a o t Pfamor' ,or an allona hi, "Pfu'un makay atag ti un a k k a y hay uchumna h i P f a H o r ' o r chi nangalat ay nuy igwit mu." Ja inalin Tu*tuWag h i , 'Anagkha t a mihihittay a mah?" Ja inalin PfaWor *or h i , " M i h i h i t t a j a ' t a immi jah ayya j a najob hitay agwajan j a empachaor uh tay pfokhang u ta rna'ikhud hini chi'a na ." Ja i n a l i n Tu'tumag h i , "HaVin adch iyya ta pe'pacha'." Ja inalin Pfanar'or h i , "Ti aa kayku." Ja hehehennod cha t a immijah. Ja gwa an najob c h i n agwajan j a in'uy Tu'tunag chin pfokhang na an i epachaor ay chi agwajan. Ja

na' i p i t c h i n pf okhang Tu' tunag . Ja empachek khuh Pfanor'or an lomajaw.

Ja amat hichi ken, ja allon Tu*tunag h i , -

"Chaamah khu ni' h i Pfa"orVor an unat i lahlahlahan ti tan i na' ip i t hitay pfokhang u?" Inunud na h i Pfawor'or j a immuy ay chi

oha an pfuludna ja chinakngana. Ja'inali na h i , "Heqa man h i n i nangali un u i epachaor h i tay pfokhang u ay nuy agwajan t i tan i n a ' i p i t ? " Ja enhaot khu PfaUor'or an allona h i , 'Pfu'un mhkay atag ha'in t i un akkay hay uchumna h i PfaUox'oc t i tan un u pfabpfantajan hitay h i l i an intanum u t i nan un cho'ot h i n i maloh hon enala cha . " Ja allon Tultu"ag h i , "Ngay pe'apjaan t a y hili?" A l l o n PEaUor'or h i , " H i j a h t a y mah hinuy khun cha e'akhah h i monnengneng an mata." Ja a l l o n Tu' tuHag , h i , 'I jam akkay mah t a ee'apja' ay tay mata' t i tan un umanivini'." Ja allon Pfa"orvor h i , "Ti aa kayku." Ja amat h i c h i j a e n a l a n ~u'tu"ag c h i n oha an nalum an h i l i ja inipchit na chin mata na. Ja napa'itan j a m a ' i d atona an tumikhaw. 3a empacheh gwot khu P£aRor'or an lomajaw.

Punnamugwana i pangolahan Tu'tunag ch i ,n mata na ta mavaan c h i n pa' i t na. Ja nangunud khuh ta i na h i n g i t o n h i P f a " o r l o c . Khun umu'umuy h i c h i pfuludna j a chinakngana khu h i Pfa"orlor an qua an inu'umpfun ahin puun chin

ajiw an nenegpong ay chi gwanggwang. Ja allona h i , 'Unchah heaa h i Pfanortor an \

nangali an h i l i j a ' h i t a y matat ti tan napa'itana*?" Ja allon Pfauor'or h i , "Pfu'un ti tan una' atag imma'ali ay tay ta hohodcho' t a pfimmutay ayya hini pfulan j a u j a ' enala ay chuy pohong." Ja inalin Tu'tuuag h i , "Ha'in c h i i mangalal" Ja allon Pfanor'or h i , "Achi ti un ah'ohha hinuy pfulan ja a c h i * podhon an gway uchumna h i mangala. Hijaot un u i ' ibpfun ta h a v i n h i mahhun an mangala." Ja allon Tu*tumag h i , "Ngay i pangalaan ay ni pfulan?" Ja allon Pfawor'or h i , "Nu madhom j a pfumutay hini pfulan ay chi gwanggwang hotti ay chi pohong c h i i pangalan." Ja allon Tuvtu"ag hi, "Ha'in adchiyya chi i mangala ti ma' i d olog mu an i mangala," Ja allon Pfa"orqor h i , "Ot hohodchon t a ta pfumutay ayya h i n i pfulan j a lemmatto' a ay chi pohong ta im slan hinuy p f u l a n . " Unagkhu nadhom j a pfimmulan h i c h i ad uchu ja na'agwaan chin pfulan ay c h i pohong. Ja allon Pfauor'or h i , "Chuyya h i n f pfulan h i c h i ad chalom. Lomatto' a mah, Tu0tu"ag, t a im alan muti heHa ta ken

an chugwa," Ja allon Tu'tunag h i , " A a , * Ja enlatto' na ken ay chuy pohong an ad chalom. Ja nacteng h i Tu*tunag j a matid ken i na e n a l a h i p f u l a n ti un tugwali agwa chin tinnig cha. Ja madmachennor h i Pfa"orlor ti natoy h i Tuttu"ag an khun mangumangunud an

mamatoy ay hija.

Ja angkhay ,