Dr Waldemar Szymański

Departament Innowacji i Rozwoju

Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego

ul. Hoża 20 \ ul. Wspólna 1/3 \ 00-529 Warszawa \ tel. +48 (22) 529 27 18 \ fax +48 (22) 628 09 22

www.nauka.gov.pl

HORYZONT 2020 – NOWE

INSTRUMENTY MNISW DLA

POLSKICH NAUKOWCÓW

www.nauka.gov.pl

PROGRAM „HORYZONT 2020” – POLSKI WKŁAD

poszerzanie udziału w Programie

infrastruktura badawcza regionalna

równowaga między małymi i dużymi projektami

rola i znaczenie MŚP

dwustopniowa procedura oceny wniosków

równowaga geograficzna

synergia z funduszami strukturalnymi

www.nauka.gov.pl

HORYZONT 2020 NOWY PROGRAM, NOWE PODEJŚCIE

Szerszy zakres

tematyczny,

tj. badania + innowacje

(7 PR + EIT + CIP – część innowacyjna)

Uproszczenia Koncentracja

tematyczna

Doskonałość

naukowa

www.nauka.gov.pl

TRZY FILARY

WIODĄCA

POZYCJA

W PRZEMYŚLE

17 mld €

DOSKONAŁA BAZA

NAUKOWA

24,4 mld €

WYZWANIA

SPOŁECZNE

29,7 mld €

www.nauka.gov.pl

•„HORYZONT 2020”

•NAJWAŻNIEJSZE ELEMENTY

silny akcent na innowacje – od badań do rynku

nacisk na wyzwania społeczne

uproszczony dostęp dla wszystkich uprawnionych podmiotów

(jednostki naukowe, przedsiębiorstwa, MŚP, in. instytucje)

uproszczone formy finansowania

instrumenty zapewniające szersze uczestnictwo w Programie

instrument dla MŚP (tj. projekty dla pojedynczych MŚP), szybka

ścieżka do innowacji

akcent na kwestie przekrojowe – nauki społeczno-

humanistyczne, współpraca międzynarodowa, równość płci

PAKT DLA HORYZONTU

Ponad 340 sygnatariuszy

Działania wspierające MNiSW: uruchamiane

i wdrażane sukcesywnie

Zmiany strukturalne i organizacyjne na uczelniach

i w instytutach badawczych oraz instytutach PAN

www.nauka.gov.pl

Zobowiązanie uczelni, instytutów naukowych PAN, instytutów badawczych:

Budowa efektywnego zaplecza organizacyjnego i administracyjnego,

Premiowanie i uwzględnianie aktywności w Horyzoncie 2020 w

procesie oceny i awansu pracowników naukowych,

Inicjowanie i wspieranie partnerstw podmiotów z sektorów nauki i

gospodarki na rzecz uczestnictwa w programie ramowym Horyzont

2020

Budowa optymalnych warunków do przyjmowania w polskich

uczelniach i instytutach projektów badawczych finansowanych w

ramach Horyzontu 2020, a uzyskanych za granicą

Zaakceptowanie oraz kierowanie się zasadami Europejskiej Karty

Naukowca oraz Kodeksu dobrych praktyk w zatrudnianiu naukowców

www.nauka.gov.pl

Zobowiązanie Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego: Zapewnienie istotnej roli badań i innowacji w programach operacyjnych

ze środków polityki spójności Unii Europejskiej,

Zapewnienie synergii inicjatyw realizowanych w ramach Horyzontu 2020 oraz krajowych i regionalnych programów operacyjnych,

Wspieranie polskich ekspertów oraz recenzentów w gremiach doradczych

Podjęcie prac nad zmianą mechanizmów oceny parametrycznej jednostek naukowych,

Wprowadzenia bezpośrednich mechanizmów wsparcia uczestnictwa polskich naukowców w Horyzoncie 2020,

Usprawnienie modelu świadczenia usług przez Krajowy Punkt Kontaktowy oraz Regionalne Punkty Kontaktowe,

Zobowiązania nadzorowanych przez MNiSW agencji finansujących badania do identyfikowania projektow o największym potencjale,

Zobowiązania NCBiR, NCN, KPK do popularyzowania dobrych praktyk w aplikowaniu o środki z Horyzontu 2020,

Prowadzenie szerokiej polityki informacyjnej i promocyjnej dotyczącej udziału polskich projektodawców w Horyzoncie 2020.

www.nauka.gov.pl

SYNERGIA H2020 Z FUNDUSZAMI

STRUKTURALNYMI UE

www.nauka.gov.pl

www.nauka.gov.pl

SYNERGIA PROGRAMU HORYZONT 2020

Z FUNDUSZAMI STRUKTURALNYMI UE

Synergia [KE] - narzędzie pozwalające na zwiększenie inwestycji w badania i rozwój, wzmocnienie ich wpływu, połączenie różnych form innowacji (innowacja społeczna innowacja, procesowa) oraz różnych instrumentów wspierania konkurencyjności, jak również umożliwienie dalszego rozwoju innowacyjnych pomysłów, w celu przeniesienia ich na rynek;

Koncepcja synergii [KE] zakłada dwa rodzaje aktywności służące przygotowaniu krajowych/regionalnych podmiotów zajmujących się badaniami i innowacjami do udziału w H2020, mające na celu budowanie potencjału (tzw. upstream – działania w odniesieniu do początkowych ogniw łańcucha) oraz działania służące wykorzystywaniu i rozpowszechnianiu na rynku wyników badań związanych z H2020 i poprzednimi programami ramowymi (tzw. downstream - działania dotyczące końcowych ogniw łańcucha);

Środki strukturalne mogą być wykorzystywane równolegle w projektach realizowanych w ramach H2020, jako element komplementarny, pozwalający na uzupełnienie działań prowadzonych w ramach H2020;

Zasady - Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady UE nr 1303/2013 z dn. 17 grudnia 2013 r. ustanawiającym wspólne przepisy dotyczące stosowania poszczególnych funduszy; Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady UE nr 1290/2013 z 11 grudnia 2013 r. ustanawiające zasady uczestnictwa i upowszechniania dla programu Horyzont 2020

www.nauka.gov.pl

Horyzont 2020

Fundusze strukturalne –

100 mld €

„upstream”

„Schody do doskonałości” „Doskonałość w badaniach „Doskonałość w innowacji”

„downstream”

www.nauka.gov.pl

Więcej środków strukturalnych może być wydatkowanych poza krajem, w którym jest realizowany program operacyjny,

Silniejsze zobowiązanie do współpracy z aktorami z innych regionów i państw członkowskich

Możliwości ustalenia wspólnych zasad finansowania

1. Zakaz zastępowania wymaganych środków krajowych/regionalnych/prywatnych środkami pochodzącymi z UE

2. Zakaz podwójnego finansowania

3. Synergia to więcej niż łączenie środków z funduszy strukturalnych i H2020 w jednym projekcie.

www.nauka.gov.pl

Zakończenie

naboru

wniosków

5 miesięcy 3 miesiące

Wyniki

oceny

wniosków

Podpisanie

umowy

Czas dla władz

krajowych/regionalnych

na przyznanie środków strukturalnych

w ramach warunkowego finansowania

SYNERGIA H2020 Z FUNDUSZAMI

STRUKTURALNYMI UE

Największa w historii alokacja na naukę i szkolnictwo

wyższe: ok. 12 mld EUR

Komplementarność instrumentów

Teaming – MAB

Twinning – sieci Wirtualnych Instytutów Badawczych

ERA Chairs – POWER

EIT/KIC – strategiczne programy badawcze

www.nauka.gov.pl

www.nauka.gov.pl

Fast Track To Innovation

Nowy instrument H2020 mający na celu stymulowanie inwestycji sektora prywatnego, wspieranie b+r+i oraz przyśpieszenie rozwoju technologii;

zostanie uruchomiony w 2014 r., dla filarów Wiodąca pozycja w przemyśle oraz Wyzwania społeczne;

oparty o stałe zaproszenie do składania wniosków; w pierwszym roku planowane jest sfinansowanie ok100. projektów; maksymalna kwota dotacji 3 mln Eur;

wnioskodawcą może być każdym podmiot prawny wchodzący w skład konsorcjum 3-5 podmiotów; dwa moduły: (A) – skierowany do firm, liderem konsorcjum jest ta firma, planowany podział budżetu: 60% trafia do firm, 40% trafia do jednostek prowadzących badania (uczelnie, instytuty badawcze, inne podmioty nie będące partnerami przemysłowymi); (B) – skierowany do sektora publicznego (spin-outs) - pomysł na produkt powstaje na uczelni/w instytucie badawczym, powstaje firma (z prawami własności intelektualnej), której zadaniem jest rozwijanie produktu; planowany podział budżetu: 60% - uczelnia/instytutu badawczego, 40% -firma.

www.nauka.gov.pl

SME Instrument

Ma przyczynić się do stworzenia nowych możliwości biznesowych, dopasowanych do wyzwań społecznych oraz wzmocnienia produktywności i innowacyjności MŚP; celem jest wypełnienie luki w zakresie finansowania na wczesnym etapie badań wysokiego ryzyka; oraz stymulowania innowacji o przełomowym charakterze;

adresowany do wszystkich typów innowacyjnych MŚP wykazujących ambicje rozwoju, wzrostu i umiędzynarodowienia;

Wsparcie dla jednostkowych MŚP lub konsorcjów; Inni partnerzy , jednostki naukowe i większe przedsiębiorstwa mogą być zaangażowane w projekt jako podmioty trzecie w zakresie podwykonawstwa; Wsparcie możliwe w jednej z trzech faz:

Faza I: Pomysł i ocena wykonalności (środki na sprawdzenie stopnia naukowej i technicznej wykonalności i potencjału rynkowego pomysłu)

Faza II: B+R- faza demonstracyjna, powielenia rynkowe (środki na prototypowanie, pilotaż innowacyjnych produktów i usług, powielanie rynkowe)

Faza III: Komercjalizacja (wsparcie w zakresie dostępu do prywatnego kapitału, networking, monitoring)

www.nauka.gov.pl

Teaming for Excellence

Ma na celu stworzenie nowych centrów doskonałości, mających siedzibę w państwach członkowskich/regionach, które są określone jako mniej rozwinięte w zakresie badań i innowacji, poprzez mechanizm łączenia sił (teaming) z instytucjami badawczymi w Europie (lub konsorcjami), krajowymi i regionalnymi władzami, agencjami ds. badań;

Wnioskodawcy musza przedstawić długoterminową strategię w dziedzinie nauki i innowacji określającą przyszłość centrum doskonałości oraz podkreślić związek ze Strategią Inteligentnej Specjalizacji (tzw. smart specialization);

Zakłada zaangażowanie przynajmniej dwóch podmiotów – wiodącej jednostki z kraju bardziej rozwiniętego w zakresie badań i innowacji (lub konsorcjum) oraz podmiotu z kraju słabiej rozwiniętego; koordynatorem musi być podmiot z kraju słabiej rozwiniętego; partnerzy przed złożeniem wniosku powinni zawrzeć umowę konsorcjum określającą zasady współpracy;

Dwa etapy: 1 – projekt stworzenia/modernizacji centrum doskonałości i wizja rozwoju powinna uwzględniać informacje nt. profilu organizacji i jej dotychczasowych działań. Wizja ta powinna uwzględniać długoterminową strategię centrum, zawierającą szczegółowe założenia dot. zarządzania oraz wskazującą, w jaki sposób wpisuje się ona w Strategie Inteligentnej Specjalizacji. Wnioski które pozytywnie przejdą ocenę otrzymają środki KE na przygotowanie biznes planu; 2 – ewaluacja biznes planów, przygotowanych w I etapie pod kątem: treści, oddziaływania na innowację, jakość propozycji;

Pierwszy konkurs ogłoszono w 2013 r. z terminem składania wniosków do 2014 r. Budżet to 11 mln Eur;

Wspierany przez Międzynarodowe Agendy Badawcze

www.nauka.gov.pl

Twinning

Ma na celu wzmocnienie w określonej dziedzinie badań rozwijającej się w danej instytucji

poprzez utworzenie powiązań z co najmniej dwiema instytucjami które w tym obszarze

mają wiodącą pozycję na poziomie międzynarodowym; to forma współpracy sieciowej w

oparciu strategię naukową dla intensyfikacji i stymulowania zdolności doskonałości

naukowej i innowacyjnej w określonej dziedzinie badań przy wykorzystaniu doskonałości

naukowej partnerów;

Zakłada zaangażowanie min. 3 partnerów – jednego z kraju słabiej rozwiniętego w

zakresie badań i innowacji – który powinien być koordynatorem – i dwóch z dwóch krajów

bardziej rozwiniętych, posiadających wiodąca pozycję na poziomie międzynarodowym;

Wnioski projektowe będą musiały przedstawić strategię naukową dla intensyfikacji i

stymulowania zdolności doskonałości naukowej i innowacyjnej w określonej dziedzinie

badań, określać naukową doskonałość partnerów zaangażowanych w realizację projektu;

zawierać odniesienie do krajowych lub regionalnych strategii inteligentnej specjalizacji;

Działania: wymiana pracowników; wizyty eksperckie; szkolenia, warsztaty, konferencje;

szkoły letnie; upowszechnianie działań o szerszym zasięgu;

Pierwszy konkurs ogłoszono 2 lipca 2014 z terminem składania wniosków do 2 grudnia

2014. Łączne finansowanie KE na rok 2015 -64 mln Eur;

Wspierany przez Wirtualne Instytuty Badawcze

www.nauka.gov.pl

ERA Chairs- katedry Europejskiej Przestrzeni Badawczej

ma na celu wsparcie uniwersytetów oraz innych instytucji na rzecz umożliwienia im przyciągania i utrzymania wysokiej jakości zasobów ludzkich oraz wdrażania zmian strukturalnych niezbędnych do osiągnięcia doskonałości;

Zakłada, że jednostka naukowa z kraju słabiej rozwiniętego w zakresie badań i innowacji zatrudni w swoich strukturach wybitnego naukowca z kraju lepiej rozwiniętego. Stanowiska ERA Chairs powinni obejmować wybitni badacze w wybranej dziedzinie badań, którzy powołają zespół, aby pomóc organizacji badawczej znacząco poprawić rezultaty badawcze i być bardziej skuteczną w pozyskiwaniu finansowania;

Wniosek o ERA Chair powinien zawierać długoterminową strategię naukowo-innowacyjnego rozwoju danej jednostki, opartą na analizie SWOT; odniesienia do Strategii Inteligentnej Specjalizacji; określenie roli, poziomu zaangażowania i obowiązków osoby zatrudnionej w jednostce w ramach instrumentu ERA Chair;

Wybór naukowca, który miałby zostać zatrudniony w jednostce powinien odbyć się w drodze otwartego konkursu, który podlegać będzie monitoringowi KE;

KE zakłada finansowanie projektów ERA Chair w wys.2,5 mln Eur na okres 5 lat. Koszty jakie KE może w ramach tego instrumentu pokryć to wynagrodzenie zaproszonego naukowca oraz członków jego zespołu. Granty w ramach ERA Chair nie zakładają finansowania prowadzenia badań;

Pierwszy konkurs w ramach ERA Chair został ogłoszony 11 grudnia 2013 r., z terminem składania wniosków 15 października 2014 r. Łączny budżet konkursu w 2014 r. to 33,6 mln Eur;

Wspierany przez Program Operacyjny Wiedza Edukacja i Rozwój 2014-2020

www.nauka.gov.pl

Komplementarność

Zapewnienie odpowiedniej synergii między poziomem europejskim (Horyzont2020), poziomem

krajowym (Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka, Program Operacyjny Wiedza Edukacja

i Rozwój, oraz regionalnym (16 regionalnych Programów Operacyjnych) jest jednym z priorytetów

w programowaniu nowej perspektywy w Polsce na lata 2014-2020. W tym celu w POIR

przewidziane zostały specjalne działania, które dedykowane będą wsparciu przedsięwzięć

współfinasowanych ze środków programu Horyzont2020, np.:

Międzynarodowe Agendy Badawcze – komplementarne w stosunku do działania Teaming of

Excellence , w ramach którego planuje się pokrycie kosztów utworzenia nowych lub znaczące

zmodernizowanie istniejących jednostek naukowych w słabiej innowacyjnych regionach i

państwach członkowskich przy współpracy z renomowanym, zagranicznym partnerem

naukowym; celem jest zwiększenie specjalizacji i umiędzynarodowienia; instrument wpisany w

POIR; konkursy na MABy organizowane będą w ramach POIR, MIR-IZ, NCBIR/NCN – IW/IP;

konkursy po zatwierdzeniu programów przez KE (I kwartał 2014)

Wirtualne Instytuty Badawcze – komplementarne w stosunku do działania Twinning, w ramach

którego planuje się dofinansowanie realizacji wspólnych programów badawczych, realizowanych

we współpracy z zagranicznym partnerem naukowym, celem zwiększenia specjalizacji i

umiędzynarodowienia; wpisane w POIR, POWER; konkursy na WIBy organizowane będą w

ramach POIR/POWER, MIR-IZ, NCBIR/NCN – IW/IP; konkursy po zatwierdzeniu przez KE

Strategiczne Programy operacyjne dla Gospodarki (IV oś Priorytetowa Programu Operacyjnego

Innowacyjna Gospodarka, POIR) oraz programy sektorowe (I oś Priorytetowa POIR) –

komplementarne do działań Horyzont2020 wspierających wspólne przedsięwzięcia realizowane

na poziomie UE w których mogą uczestniczyć krajowe przedsiębiorstwa, jednostki naukowe, np.

w ramach inicjatyw Europejskiego Instytutu Innowacji i Technologii – Wspólnot Wiedzy i

Innowacji (Knowlegde and Innovation Communities, KIC)

www.nauka.gov.pl

Komplementarność

Ponadto, w odniesieniu do B+R przewidywane jest wsparcie infrastruktury B+R w ramach

POIR projektów infrastruktury z Polskiej Mapy Drogowej Infrastruktury Badawczej, które

wielu przypadkach stanowią wkłąd lub kopmponent w proejkty z Europejskiej Mapy

Drogowej Infrastruktur Badawczych [ ESFRI]. W POIR przewidywane jest wsparcie

wyłącznie tych projektów z PMDIB, które wpisują się w krajowe inteligentne specjalizacje, a

więc będą wzmacniały „doskonałość” w ramach obszarów o ww. specjalizacji;

Mówiąc o synergii, należy wziąć pod uwagę źródła finansowania takie jak budżet krajowy

– w Polsce od wielu lat środki budżetowe wykorzystywane są do np. wspierania projektów

naukowych, które mimo wysokiej oceny nie uzyskały wsparcia z programów ramowych UE

– np.Program IDEASPlus a także na wsparcie programów ministra - Program

MOBILNOŚĆ Plus; Program INDEX Plus, Program IUVENTUS Plus, Program PATENT

Plus,

Ważną rolę w zapewnieniu synergii między różnymi poziomami pełnią instytucje dziś

dostarczające informacji i poszczególnych form wsparcia - Krajowe Punkty Kontaktowe

oraz Regionalne Punkty Kontaktowe. Niezbędne jest dostosowanie wszystkich

wspierających instytucji do wyzwań związanych z zapewnieniem synergii wsparcia z

instrumentami wdrażanymi na poziomie krajowym i regionalnym.

W celu zapewnienia synergii przewiduje się także na poziomie operacyjnym włączenie i

aktywne zaangażowanie ekspertów krajowych reprezentujących Polskę w pracach nad

programami (dokumentami) wykonawczymi do programu Horyzont2020 w prace

prowadzone nad Krajową Inteligentną Specjalizacją, w szczególności udział ww. ekspertów

w zespołach roboczych zajmujących się aktualizowaniem i uszczegółowianiem krajowych

inteligentnych specjalizacji.

Program „Granty na granty – wsparcie

polskich koordynatorów w programach

badawczych Unii Europejskiej”

www.nauka.gov.pl

Środki na dofinansowanie bądź refundację kosztów

przygotowania wniosku do H2020

Beneficjent – koordynator zespołu aplikującego do

H2020

Do 30 tys. zł jednorazowego wsparcia

Obowiązek przedstawienia wniosku do oceny

2 ekspertów wskazanych przez KPK

www.nauka.gov.pl

ZMIANA OCENY PARAMETRYCZNEJ

JEDNOSTEK NAUKOWYCH

Większa rola grantów z Horyzontu 2020, w tym

koordynacji oraz grantów ERC (istotna zmiana wag!)

Obecnie – trwają prace KEJN – przygotowanie

propozycji nowych kryteriów do parametryzacji

Szczegóły nowego systemu oceny – I kw. 2015 r.

www.nauka.gov.pl

PREMIA NA HORYZONCIE

Wsparcie dla pracowników jednostki

zaangażowanych w proces przygotowania i

realizacji projektu w H2020

Uzależnione od wysokości dofinansowania oraz roli

wnioskodawcy w projekcie

Od 10% wartości dofinansowania, dodatkowo

10% za koordynację projektu

Uruchomienie – pierwszy kwartał 2015 r.

www.nauka.gov.pl

Dziękuję za uwagę

ul. Hoża 20 \ ul. Wspólna 1/3 \ 00-529 Warszawa \ tel. +48 (22) 529 27 18 \ fax +48 (22) 628 09 22

waldemar.szymanski@nauka.gov.pl

www.nauka.gov.pl