Dr Waldemar Szymański
Departament Innowacji i Rozwoju
Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego
ul. Hoża 20 \ ul. Wspólna 1/3 \ 00-529 Warszawa \ tel. +48 (22) 529 27 18 \ fax +48 (22) 628 09 22
www.nauka.gov.pl
HORYZONT 2020 – NOWE
INSTRUMENTY MNISW DLA
POLSKICH NAUKOWCÓW
www.nauka.gov.pl
PROGRAM „HORYZONT 2020” – POLSKI WKŁAD
poszerzanie udziału w Programie
infrastruktura badawcza regionalna
równowaga między małymi i dużymi projektami
rola i znaczenie MŚP
dwustopniowa procedura oceny wniosków
równowaga geograficzna
synergia z funduszami strukturalnymi
www.nauka.gov.pl
HORYZONT 2020 NOWY PROGRAM, NOWE PODEJŚCIE
Szerszy zakres
tematyczny,
tj. badania + innowacje
(7 PR + EIT + CIP – część innowacyjna)
Uproszczenia Koncentracja
tematyczna
Doskonałość
naukowa
www.nauka.gov.pl
TRZY FILARY
WIODĄCA
POZYCJA
W PRZEMYŚLE
17 mld €
DOSKONAŁA BAZA
NAUKOWA
24,4 mld €
WYZWANIA
SPOŁECZNE
29,7 mld €
www.nauka.gov.pl
•„HORYZONT 2020”
•NAJWAŻNIEJSZE ELEMENTY
silny akcent na innowacje – od badań do rynku
nacisk na wyzwania społeczne
uproszczony dostęp dla wszystkich uprawnionych podmiotów
(jednostki naukowe, przedsiębiorstwa, MŚP, in. instytucje)
uproszczone formy finansowania
instrumenty zapewniające szersze uczestnictwo w Programie
instrument dla MŚP (tj. projekty dla pojedynczych MŚP), szybka
ścieżka do innowacji
akcent na kwestie przekrojowe – nauki społeczno-
humanistyczne, współpraca międzynarodowa, równość płci
PAKT DLA HORYZONTU
Ponad 340 sygnatariuszy
Działania wspierające MNiSW: uruchamiane
i wdrażane sukcesywnie
Zmiany strukturalne i organizacyjne na uczelniach
i w instytutach badawczych oraz instytutach PAN
www.nauka.gov.pl
Zobowiązanie uczelni, instytutów naukowych PAN, instytutów badawczych:
Budowa efektywnego zaplecza organizacyjnego i administracyjnego,
Premiowanie i uwzględnianie aktywności w Horyzoncie 2020 w
procesie oceny i awansu pracowników naukowych,
Inicjowanie i wspieranie partnerstw podmiotów z sektorów nauki i
gospodarki na rzecz uczestnictwa w programie ramowym Horyzont
2020
Budowa optymalnych warunków do przyjmowania w polskich
uczelniach i instytutach projektów badawczych finansowanych w
ramach Horyzontu 2020, a uzyskanych za granicą
Zaakceptowanie oraz kierowanie się zasadami Europejskiej Karty
Naukowca oraz Kodeksu dobrych praktyk w zatrudnianiu naukowców
www.nauka.gov.pl
Zobowiązanie Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego: Zapewnienie istotnej roli badań i innowacji w programach operacyjnych
ze środków polityki spójności Unii Europejskiej,
Zapewnienie synergii inicjatyw realizowanych w ramach Horyzontu 2020 oraz krajowych i regionalnych programów operacyjnych,
Wspieranie polskich ekspertów oraz recenzentów w gremiach doradczych
Podjęcie prac nad zmianą mechanizmów oceny parametrycznej jednostek naukowych,
Wprowadzenia bezpośrednich mechanizmów wsparcia uczestnictwa polskich naukowców w Horyzoncie 2020,
Usprawnienie modelu świadczenia usług przez Krajowy Punkt Kontaktowy oraz Regionalne Punkty Kontaktowe,
Zobowiązania nadzorowanych przez MNiSW agencji finansujących badania do identyfikowania projektow o największym potencjale,
Zobowiązania NCBiR, NCN, KPK do popularyzowania dobrych praktyk w aplikowaniu o środki z Horyzontu 2020,
Prowadzenie szerokiej polityki informacyjnej i promocyjnej dotyczącej udziału polskich projektodawców w Horyzoncie 2020.
www.nauka.gov.pl
www.nauka.gov.pl
SYNERGIA PROGRAMU HORYZONT 2020
Z FUNDUSZAMI STRUKTURALNYMI UE
Synergia [KE] - narzędzie pozwalające na zwiększenie inwestycji w badania i rozwój, wzmocnienie ich wpływu, połączenie różnych form innowacji (innowacja społeczna innowacja, procesowa) oraz różnych instrumentów wspierania konkurencyjności, jak również umożliwienie dalszego rozwoju innowacyjnych pomysłów, w celu przeniesienia ich na rynek;
Koncepcja synergii [KE] zakłada dwa rodzaje aktywności służące przygotowaniu krajowych/regionalnych podmiotów zajmujących się badaniami i innowacjami do udziału w H2020, mające na celu budowanie potencjału (tzw. upstream – działania w odniesieniu do początkowych ogniw łańcucha) oraz działania służące wykorzystywaniu i rozpowszechnianiu na rynku wyników badań związanych z H2020 i poprzednimi programami ramowymi (tzw. downstream - działania dotyczące końcowych ogniw łańcucha);
Środki strukturalne mogą być wykorzystywane równolegle w projektach realizowanych w ramach H2020, jako element komplementarny, pozwalający na uzupełnienie działań prowadzonych w ramach H2020;
Zasady - Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady UE nr 1303/2013 z dn. 17 grudnia 2013 r. ustanawiającym wspólne przepisy dotyczące stosowania poszczególnych funduszy; Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady UE nr 1290/2013 z 11 grudnia 2013 r. ustanawiające zasady uczestnictwa i upowszechniania dla programu Horyzont 2020
www.nauka.gov.pl
Horyzont 2020
Fundusze strukturalne –
100 mld €
„upstream”
„Schody do doskonałości” „Doskonałość w badaniach „Doskonałość w innowacji”
„downstream”
www.nauka.gov.pl
Więcej środków strukturalnych może być wydatkowanych poza krajem, w którym jest realizowany program operacyjny,
Silniejsze zobowiązanie do współpracy z aktorami z innych regionów i państw członkowskich
Możliwości ustalenia wspólnych zasad finansowania
1. Zakaz zastępowania wymaganych środków krajowych/regionalnych/prywatnych środkami pochodzącymi z UE
2. Zakaz podwójnego finansowania
3. Synergia to więcej niż łączenie środków z funduszy strukturalnych i H2020 w jednym projekcie.
www.nauka.gov.pl
Zakończenie
naboru
wniosków
5 miesięcy 3 miesiące
Wyniki
oceny
wniosków
Podpisanie
umowy
Czas dla władz
krajowych/regionalnych
na przyznanie środków strukturalnych
w ramach warunkowego finansowania
SYNERGIA H2020 Z FUNDUSZAMI
STRUKTURALNYMI UE
Największa w historii alokacja na naukę i szkolnictwo
wyższe: ok. 12 mld EUR
Komplementarność instrumentów
Teaming – MAB
Twinning – sieci Wirtualnych Instytutów Badawczych
ERA Chairs – POWER
EIT/KIC – strategiczne programy badawcze
www.nauka.gov.pl
www.nauka.gov.pl
Fast Track To Innovation
Nowy instrument H2020 mający na celu stymulowanie inwestycji sektora prywatnego, wspieranie b+r+i oraz przyśpieszenie rozwoju technologii;
zostanie uruchomiony w 2014 r., dla filarów Wiodąca pozycja w przemyśle oraz Wyzwania społeczne;
oparty o stałe zaproszenie do składania wniosków; w pierwszym roku planowane jest sfinansowanie ok100. projektów; maksymalna kwota dotacji 3 mln Eur;
wnioskodawcą może być każdym podmiot prawny wchodzący w skład konsorcjum 3-5 podmiotów; dwa moduły: (A) – skierowany do firm, liderem konsorcjum jest ta firma, planowany podział budżetu: 60% trafia do firm, 40% trafia do jednostek prowadzących badania (uczelnie, instytuty badawcze, inne podmioty nie będące partnerami przemysłowymi); (B) – skierowany do sektora publicznego (spin-outs) - pomysł na produkt powstaje na uczelni/w instytucie badawczym, powstaje firma (z prawami własności intelektualnej), której zadaniem jest rozwijanie produktu; planowany podział budżetu: 60% - uczelnia/instytutu badawczego, 40% -firma.
www.nauka.gov.pl
SME Instrument
Ma przyczynić się do stworzenia nowych możliwości biznesowych, dopasowanych do wyzwań społecznych oraz wzmocnienia produktywności i innowacyjności MŚP; celem jest wypełnienie luki w zakresie finansowania na wczesnym etapie badań wysokiego ryzyka; oraz stymulowania innowacji o przełomowym charakterze;
adresowany do wszystkich typów innowacyjnych MŚP wykazujących ambicje rozwoju, wzrostu i umiędzynarodowienia;
Wsparcie dla jednostkowych MŚP lub konsorcjów; Inni partnerzy , jednostki naukowe i większe przedsiębiorstwa mogą być zaangażowane w projekt jako podmioty trzecie w zakresie podwykonawstwa; Wsparcie możliwe w jednej z trzech faz:
Faza I: Pomysł i ocena wykonalności (środki na sprawdzenie stopnia naukowej i technicznej wykonalności i potencjału rynkowego pomysłu)
Faza II: B+R- faza demonstracyjna, powielenia rynkowe (środki na prototypowanie, pilotaż innowacyjnych produktów i usług, powielanie rynkowe)
Faza III: Komercjalizacja (wsparcie w zakresie dostępu do prywatnego kapitału, networking, monitoring)
www.nauka.gov.pl
Teaming for Excellence
Ma na celu stworzenie nowych centrów doskonałości, mających siedzibę w państwach członkowskich/regionach, które są określone jako mniej rozwinięte w zakresie badań i innowacji, poprzez mechanizm łączenia sił (teaming) z instytucjami badawczymi w Europie (lub konsorcjami), krajowymi i regionalnymi władzami, agencjami ds. badań;
Wnioskodawcy musza przedstawić długoterminową strategię w dziedzinie nauki i innowacji określającą przyszłość centrum doskonałości oraz podkreślić związek ze Strategią Inteligentnej Specjalizacji (tzw. smart specialization);
Zakłada zaangażowanie przynajmniej dwóch podmiotów – wiodącej jednostki z kraju bardziej rozwiniętego w zakresie badań i innowacji (lub konsorcjum) oraz podmiotu z kraju słabiej rozwiniętego; koordynatorem musi być podmiot z kraju słabiej rozwiniętego; partnerzy przed złożeniem wniosku powinni zawrzeć umowę konsorcjum określającą zasady współpracy;
Dwa etapy: 1 – projekt stworzenia/modernizacji centrum doskonałości i wizja rozwoju powinna uwzględniać informacje nt. profilu organizacji i jej dotychczasowych działań. Wizja ta powinna uwzględniać długoterminową strategię centrum, zawierającą szczegółowe założenia dot. zarządzania oraz wskazującą, w jaki sposób wpisuje się ona w Strategie Inteligentnej Specjalizacji. Wnioski które pozytywnie przejdą ocenę otrzymają środki KE na przygotowanie biznes planu; 2 – ewaluacja biznes planów, przygotowanych w I etapie pod kątem: treści, oddziaływania na innowację, jakość propozycji;
Pierwszy konkurs ogłoszono w 2013 r. z terminem składania wniosków do 2014 r. Budżet to 11 mln Eur;
Wspierany przez Międzynarodowe Agendy Badawcze
www.nauka.gov.pl
Twinning
Ma na celu wzmocnienie w określonej dziedzinie badań rozwijającej się w danej instytucji
poprzez utworzenie powiązań z co najmniej dwiema instytucjami które w tym obszarze
mają wiodącą pozycję na poziomie międzynarodowym; to forma współpracy sieciowej w
oparciu strategię naukową dla intensyfikacji i stymulowania zdolności doskonałości
naukowej i innowacyjnej w określonej dziedzinie badań przy wykorzystaniu doskonałości
naukowej partnerów;
Zakłada zaangażowanie min. 3 partnerów – jednego z kraju słabiej rozwiniętego w
zakresie badań i innowacji – który powinien być koordynatorem – i dwóch z dwóch krajów
bardziej rozwiniętych, posiadających wiodąca pozycję na poziomie międzynarodowym;
Wnioski projektowe będą musiały przedstawić strategię naukową dla intensyfikacji i
stymulowania zdolności doskonałości naukowej i innowacyjnej w określonej dziedzinie
badań, określać naukową doskonałość partnerów zaangażowanych w realizację projektu;
zawierać odniesienie do krajowych lub regionalnych strategii inteligentnej specjalizacji;
Działania: wymiana pracowników; wizyty eksperckie; szkolenia, warsztaty, konferencje;
szkoły letnie; upowszechnianie działań o szerszym zasięgu;
Pierwszy konkurs ogłoszono 2 lipca 2014 z terminem składania wniosków do 2 grudnia
2014. Łączne finansowanie KE na rok 2015 -64 mln Eur;
Wspierany przez Wirtualne Instytuty Badawcze
www.nauka.gov.pl
ERA Chairs- katedry Europejskiej Przestrzeni Badawczej
ma na celu wsparcie uniwersytetów oraz innych instytucji na rzecz umożliwienia im przyciągania i utrzymania wysokiej jakości zasobów ludzkich oraz wdrażania zmian strukturalnych niezbędnych do osiągnięcia doskonałości;
Zakłada, że jednostka naukowa z kraju słabiej rozwiniętego w zakresie badań i innowacji zatrudni w swoich strukturach wybitnego naukowca z kraju lepiej rozwiniętego. Stanowiska ERA Chairs powinni obejmować wybitni badacze w wybranej dziedzinie badań, którzy powołają zespół, aby pomóc organizacji badawczej znacząco poprawić rezultaty badawcze i być bardziej skuteczną w pozyskiwaniu finansowania;
Wniosek o ERA Chair powinien zawierać długoterminową strategię naukowo-innowacyjnego rozwoju danej jednostki, opartą na analizie SWOT; odniesienia do Strategii Inteligentnej Specjalizacji; określenie roli, poziomu zaangażowania i obowiązków osoby zatrudnionej w jednostce w ramach instrumentu ERA Chair;
Wybór naukowca, który miałby zostać zatrudniony w jednostce powinien odbyć się w drodze otwartego konkursu, który podlegać będzie monitoringowi KE;
KE zakłada finansowanie projektów ERA Chair w wys.2,5 mln Eur na okres 5 lat. Koszty jakie KE może w ramach tego instrumentu pokryć to wynagrodzenie zaproszonego naukowca oraz członków jego zespołu. Granty w ramach ERA Chair nie zakładają finansowania prowadzenia badań;
Pierwszy konkurs w ramach ERA Chair został ogłoszony 11 grudnia 2013 r., z terminem składania wniosków 15 października 2014 r. Łączny budżet konkursu w 2014 r. to 33,6 mln Eur;
Wspierany przez Program Operacyjny Wiedza Edukacja i Rozwój 2014-2020
www.nauka.gov.pl
Komplementarność
Zapewnienie odpowiedniej synergii między poziomem europejskim (Horyzont2020), poziomem
krajowym (Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka, Program Operacyjny Wiedza Edukacja
i Rozwój, oraz regionalnym (16 regionalnych Programów Operacyjnych) jest jednym z priorytetów
w programowaniu nowej perspektywy w Polsce na lata 2014-2020. W tym celu w POIR
przewidziane zostały specjalne działania, które dedykowane będą wsparciu przedsięwzięć
współfinasowanych ze środków programu Horyzont2020, np.:
Międzynarodowe Agendy Badawcze – komplementarne w stosunku do działania Teaming of
Excellence , w ramach którego planuje się pokrycie kosztów utworzenia nowych lub znaczące
zmodernizowanie istniejących jednostek naukowych w słabiej innowacyjnych regionach i
państwach członkowskich przy współpracy z renomowanym, zagranicznym partnerem
naukowym; celem jest zwiększenie specjalizacji i umiędzynarodowienia; instrument wpisany w
POIR; konkursy na MABy organizowane będą w ramach POIR, MIR-IZ, NCBIR/NCN – IW/IP;
konkursy po zatwierdzeniu programów przez KE (I kwartał 2014)
Wirtualne Instytuty Badawcze – komplementarne w stosunku do działania Twinning, w ramach
którego planuje się dofinansowanie realizacji wspólnych programów badawczych, realizowanych
we współpracy z zagranicznym partnerem naukowym, celem zwiększenia specjalizacji i
umiędzynarodowienia; wpisane w POIR, POWER; konkursy na WIBy organizowane będą w
ramach POIR/POWER, MIR-IZ, NCBIR/NCN – IW/IP; konkursy po zatwierdzeniu przez KE
Strategiczne Programy operacyjne dla Gospodarki (IV oś Priorytetowa Programu Operacyjnego
Innowacyjna Gospodarka, POIR) oraz programy sektorowe (I oś Priorytetowa POIR) –
komplementarne do działań Horyzont2020 wspierających wspólne przedsięwzięcia realizowane
na poziomie UE w których mogą uczestniczyć krajowe przedsiębiorstwa, jednostki naukowe, np.
w ramach inicjatyw Europejskiego Instytutu Innowacji i Technologii – Wspólnot Wiedzy i
Innowacji (Knowlegde and Innovation Communities, KIC)
www.nauka.gov.pl
Komplementarność
Ponadto, w odniesieniu do B+R przewidywane jest wsparcie infrastruktury B+R w ramach
POIR projektów infrastruktury z Polskiej Mapy Drogowej Infrastruktury Badawczej, które
wielu przypadkach stanowią wkłąd lub kopmponent w proejkty z Europejskiej Mapy
Drogowej Infrastruktur Badawczych [ ESFRI]. W POIR przewidywane jest wsparcie
wyłącznie tych projektów z PMDIB, które wpisują się w krajowe inteligentne specjalizacje, a
więc będą wzmacniały „doskonałość” w ramach obszarów o ww. specjalizacji;
Mówiąc o synergii, należy wziąć pod uwagę źródła finansowania takie jak budżet krajowy
– w Polsce od wielu lat środki budżetowe wykorzystywane są do np. wspierania projektów
naukowych, które mimo wysokiej oceny nie uzyskały wsparcia z programów ramowych UE
– np.Program IDEASPlus a także na wsparcie programów ministra - Program
MOBILNOŚĆ Plus; Program INDEX Plus, Program IUVENTUS Plus, Program PATENT
Plus,
Ważną rolę w zapewnieniu synergii między różnymi poziomami pełnią instytucje dziś
dostarczające informacji i poszczególnych form wsparcia - Krajowe Punkty Kontaktowe
oraz Regionalne Punkty Kontaktowe. Niezbędne jest dostosowanie wszystkich
wspierających instytucji do wyzwań związanych z zapewnieniem synergii wsparcia z
instrumentami wdrażanymi na poziomie krajowym i regionalnym.
W celu zapewnienia synergii przewiduje się także na poziomie operacyjnym włączenie i
aktywne zaangażowanie ekspertów krajowych reprezentujących Polskę w pracach nad
programami (dokumentami) wykonawczymi do programu Horyzont2020 w prace
prowadzone nad Krajową Inteligentną Specjalizacją, w szczególności udział ww. ekspertów
w zespołach roboczych zajmujących się aktualizowaniem i uszczegółowianiem krajowych
inteligentnych specjalizacji.
Program „Granty na granty – wsparcie
polskich koordynatorów w programach
badawczych Unii Europejskiej”
www.nauka.gov.pl
Środki na dofinansowanie bądź refundację kosztów
przygotowania wniosku do H2020
Beneficjent – koordynator zespołu aplikującego do
H2020
Do 30 tys. zł jednorazowego wsparcia
Obowiązek przedstawienia wniosku do oceny
2 ekspertów wskazanych przez KPK
www.nauka.gov.pl
ZMIANA OCENY PARAMETRYCZNEJ
JEDNOSTEK NAUKOWYCH
Większa rola grantów z Horyzontu 2020, w tym
koordynacji oraz grantów ERC (istotna zmiana wag!)
Obecnie – trwają prace KEJN – przygotowanie
propozycji nowych kryteriów do parametryzacji
Szczegóły nowego systemu oceny – I kw. 2015 r.
www.nauka.gov.pl
PREMIA NA HORYZONCIE
Wsparcie dla pracowników jednostki
zaangażowanych w proces przygotowania i
realizacji projektu w H2020
Uzależnione od wysokości dofinansowania oraz roli
wnioskodawcy w projekcie
Od 10% wartości dofinansowania, dodatkowo
10% za koordynację projektu
Uruchomienie – pierwszy kwartał 2015 r.
www.nauka.gov.pl
Dziękuję za uwagę
ul. Hoża 20 \ ul. Wspólna 1/3 \ 00-529 Warszawa \ tel. +48 (22) 529 27 18 \ fax +48 (22) 628 09 22
www.nauka.gov.pl