28
Herstructureringsvisie Bedrijventerrein Avelingen

Herstructureringsvisie Bedrijventerrein Avelingen...rapportage bij de PKB. VoorGorinchem en het bedrijventerrein Avelingen zijn voor beide perioden mogelijke doelstellingen opgenomen

  • Upload
    others

  • View
    2

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Herstructureringsvisie Bedrijventerrein Avelingen...rapportage bij de PKB. VoorGorinchem en het bedrijventerrein Avelingen zijn voor beide perioden mogelijke doelstellingen opgenomen

HerstructureringsvisieBedrijventerrein Avelingen

Page 2: Herstructureringsvisie Bedrijventerrein Avelingen...rapportage bij de PKB. VoorGorinchem en het bedrijventerrein Avelingen zijn voor beide perioden mogelijke doelstellingen opgenomen

Herstructureringsvisie Bedrijventerrein Avelingen

maart 2006

~::;;=~l~' "'" GEMEENTE",' GORINCHEM in samenwerklng met ECORYS'"

Researc.h and Consulting :-ariQ-yRotterdam Oosterbeek

Page 3: Herstructureringsvisie Bedrijventerrein Avelingen...rapportage bij de PKB. VoorGorinchem en het bedrijventerrein Avelingen zijn voor beide perioden mogelijke doelstellingen opgenomen

4

-, '0 n ,.",' ,.,~ '." ~,'1 '0 I '\1 ',;"C- '"

Page 4: Herstructureringsvisie Bedrijventerrein Avelingen...rapportage bij de PKB. VoorGorinchem en het bedrijventerrein Avelingen zijn voor beide perioden mogelijke doelstellingen opgenomen

Herstructureringsvisie Bedrijventerrein Avelingen

InhoudsopgaveI Inleiding 71.1 Aanleiding tot deze herstructureringsvisie 71.2 Doel en status 81.3 Recente besluitvorming 8

2 De Yoorgeschiedenis 92.1 Eerdere onderzoeken naar het functioneren van Avelingen 92.2 De aanloop naar deze visie 9

3 De PKB Ruimte voor de Rivier II3.1 Het proces II3.2 De inzet van Gorinchem 12

4 Bedrijventerrein AveJingen 134.1 De economische meerwaarde van Avelingen 134.2 De huidige rUimtelijke structuur 144.3 De analyse van gebied en opgave 16

5 De toekomst van Avelingen 215.1 Uitgangspunren voor het schetsontwerp 215.2 Het schetsontwerp 215.3 Het voorkeursmodel 245.4 Ontwikkeingskansen in het voorkeursmodel 27

6 Van visie naar uitvoering 29

5

Page 5: Herstructureringsvisie Bedrijventerrein Avelingen...rapportage bij de PKB. VoorGorinchem en het bedrijventerrein Avelingen zijn voor beide perioden mogelijke doelstellingen opgenomen

6

Page 6: Herstructureringsvisie Bedrijventerrein Avelingen...rapportage bij de PKB. VoorGorinchem en het bedrijventerrein Avelingen zijn voor beide perioden mogelijke doelstellingen opgenomen

Herstructurer ncsvbie Bedr'jventerrein Aveline:en

1.1 Aanleiding tot deze herstructureringsvisie

Bedrijventerrein Avelingen heeft kansen zich te ontwikkelen toteen nat bedrijventerrein. Deze constatering werd in 200 I gedaanin het kader van een studie naar de toekomst van bedrijventerreinAvelingen. Om die kansen te kunnen benutten is herstructureringvan het terrein aan de orde. In de nu voorliggende herstructure­ringsvisie wordt inhoud gegeven aan de kansen en mogelijkhedenvan het bedrijventerrein in het licht van de economische toekomsten de ruimtelijke mogelijkheden die zich aandienen.

Avelingen is van origine een nat bedrijventerrein en moet datblijven. Oat is in grote Iijnen de doelstelling van de herstructureringvan het gebied. Om de functie van nat bedrijventerrein te kunnenblijven behouden, en te versterken, zijn er intensieve ingrepen inde bereikbaarheid vanaf het water van het bedrijventerrein nood­zakelijk. Schepen worden steeds groter, in de nabije toekomst naareen maximale lengte van 135 meter lengte. Wil Avelingen een rolkunnen blijven spelen in het vervoer over water is aanpassing vande bereikbaarheid over water noodzakelijk.

Avelingen is gelegen in de uiterwaarden van de Merwede. DeMerwede versmalt bij Gorinchem, als gevolg waarvan Gorinchemeen f1essenhals is voor de afvoer van rivierwater. In het rijksbeleidvoor de bescherming tegen rivieroverstromingen is Gorinchemdaarom aangeduid als een knelpunt. In de PKB Ruimte voor deRivier worden de (onbebouwde) voorlanden bij bedrijventerreinAvelingen aangewezen als uiterwaarden die omgraven dienen te

7

worden om de Merwede terplaatse bij hoog water meer ruimtete kunnen geven. Met het vergraven van de uiterwaarden ont­staan kansen voor een betere waterzijdige bereikbaarheid van hetbedrijventerrein.

Op de luchtfoto hieronder zijn deze voorlanden goed teidentificeren.

luchtfoto bedrijventerrein Avelingen met voorlanden

Page 7: Herstructureringsvisie Bedrijventerrein Avelingen...rapportage bij de PKB. VoorGorinchem en het bedrijventerrein Avelingen zijn voor beide perioden mogelijke doelstellingen opgenomen

Er is een planstudie gestart naar maatregelen aan de A27, om defileproblematiek op het traject Lunetten-Hooipolder op te lossen.Verkeersknooppunt Gorinchem en de Merwedebrug maken hieronderdeel van uit. Met name de Merwedebrug is een obstakelvoor de doorstroming op de A27. Vervanging of aanpassingen aande brug kunnen de fileproblematiek op het knooppunt en voor debrug oplossen. Daarom pleit Gorinchem voor een bespoedigingvan de planstudie naar dit deeI van de A27.De grondlichamen van de brug belemmeren de doorstromingvan de Merwede bij hoog water. Afgezien van versteviging van depijlers van de brug, zijn voor de korte termijn in de PKB Ruimtevoor de Rivier geen maatregelen aan de brug opgenomen. Voor delange termijn zijn maatregelen aan de zuidzijde van de Merwedevoorzien om de doorstroming te bevorderen.

In deze herstructureringsvisie voor bedrijventerrein Avelingen zijnde Rijkstrajecten voor Ruimte voor de Rivier en de maatregelenaan de Merwedebrug vanuit de fileproblematiek gerntegreerd. Metname de wensen ter versterking van de waterzijdige bereikbaar­heid van het bedrijventerrein en de wensen tot verbreding van deMerwede zijn economisch en ruimtelijk uitgewerkt.

1.2 Doel en status

Deze visie is een eerste uitwerking van de herstructurering vanhet bedrijventerrein en van de verruiming van de rivier, met aan­duiding van mogelijke maatregelen aan de Merwedebrug, van degemeente Gorinchem. In de afgelopen tijd heeft overleg plaatsge­had met de bedrijven, het Ministerie van Verkeer en Waterstaat enRijkswaterstaat en de provincie Zuid-Holland. De wensen en eisenvan deze organisaties zoveel als mogelijk tot een beeld ge'inte­greerd.Deze vlsie heeft de volgende doelen:

• Het geeft het standpunt van de Gemeente Gorinchem voor deontwikkeling van het gebied;

• Het biedt een kader voor de actualisering van het bestem­mingsplan, waarvoor de procedure is gestart;

8

HerStrU(lUrerinCsII'isie Bedrijyenlerrein AII'elingen

• Het vormt daarmee het kader voor de uitwerkingen in hetkader van de planstudie voor Ruimte voor de Rivier;

• Het biedt de bedrijven en belanghebbenden in het gebied eenbeeld van de voorgenomen herstructurering van het bedrijven­terrein.

1.3 Recente besluitvorming

Het kabinet heeft 22 december 2005 besloten dat bedrijventer­rein Avelingen een koploperproject wordt in het kader van Ruimtevoor de Rivier. Dat betekent dat nog veor de finale vaststellingvan de PKB deellV, gestart kan worden met de uitwerking van demaatregel in een planstudie en dat hiervoor middelen beschikbaarwerden gesteld. Door dit koploperschap kan mogelijk ook versnel­ling van de realisatie worden bereikt.In een bestuursovereenkomst van het ministerie van V&W met degemeente Gorinchem worden afspraken vastgelegd over de opzet,inhoud, uitvoering en financiering van de planstudie. Gorinchemneemt de leiding in de planstudie en heeft hiervoor de erganisatieingericht. In nauwe afstemming met programmabureau van het Mi­nisterie van Verkeer en Waterstaat zullen nadere studies wordenverricht en zullen de planprocedures worden gestart.

Wo/pll_dijk

,....

8

e d •

Namenkaart

Page 8: Herstructureringsvisie Bedrijventerrein Avelingen...rapportage bij de PKB. VoorGorinchem en het bedrijventerrein Avelingen zijn voor beide perioden mogelijke doelstellingen opgenomen

A'f'elingen

2.1 Eerdere onderzoeken naar het functioneren van Avelingen

In 2001 is een eerste onderzoek uitgevoerd naar de mogelijkhedenvoor de herstructurering van bedrijventerrein Avelingen Oost.Herin stond de vraag centraal of het zinvol en wenselijk was Ave­lingen Oost verder te ontwikkelen tot een bedrijventerrein dat bijuitstek geschikt is voor bedrijven die gebruik maken van het water.

De conclusies en aanbevelingen van dit onderzoek waren positief:• Ontwikkel Avelingen Oost tot een gezoneerd nat bedrijfster­

rein, waarbij terminal-activiteiten de spit en watergebondenbedrijvigheid het karakter van het terrein bepalen;

• Geef Avelingen OOSt een regionate functie voor de opvang vanwatergebonden en watergerelateerde bedrijvigheid;

• Leg een koppeling met bedrijventerrein Gorinchem-Noord, inde zin dat bedrijven die niet in het natte profiel van AvelingenOost passen daar een alternatieve vestigingsplaats kunnenvinden;Besteedt aandacht aan een duurzame uitwerking van de her­structurering;Besteedt aandacht aan de bereikbaarheid van het terrein en dekwaliteit van de openbare ruimte;

• Onderzoek vormen van bedrijfsrerreinmanagemenr.

In reacrie op de uirkomsten van her onderzoek is vastgesteld datdeze volledig passen binnen her gemeentelijke beleid ten aanzienvan economie en werkgelegenheid, ruimtelijke ontwikkeling enmilieu. De ontwikketing van Avelingen Oost tot een gezoneerd nat

9

bedrijfsterrein kan bijdragen aan:• De versterking van economische en werkgelegenheidsstructuur

van Gorinchem;• Een volledig en gevarieerd vestigingsmilieu voor bedrijven in

Gorinchem;• Versterking van de economische structuur van de regio;• Versterking van de ruimtelijke structuur en de wens tot

kwaliteitsverbetering van de besraande bedrijventerreinen inGorinchem;

• De vertaling van nationale regelgeving vanuit Ruimte voor deRivier in lokale ontwikkelingen en regulering;

• Versterking van de ecologische hoofdstructuur terplaatse;• Een toename van het vervoer over water;• Een goede milieu-inpassing van de bestaande en toekomstige

bedrijfsfuncties.

Op basis van de uitkomsten van het onderzoek en de vaststellingdat de ontwikketing van Avelingen Oost uitstekend past binnen degemeentelijke beleidskaders is een proces gestart dat moet leidentot een concrete visie op de herstructurering van Avelingen Oost.

2.2 De aanloop naar deze visieDe herstrueturering van Avelingen Oost valt samen met deuitwerking van het nationale beleid van Ruimte voor de Rivier ineen Planologische Kernbeslissing met concrete maatregelen voorrivierverruiming. Deze PKB biedt kansen voor de versterking vanhet watergebonden karakter van Avelingen Oost.

Page 9: Herstructureringsvisie Bedrijventerrein Avelingen...rapportage bij de PKB. VoorGorinchem en het bedrijventerrein Avelingen zijn voor beide perioden mogelijke doelstellingen opgenomen

In de uitwerking naar een herstruetureringsvisie voor AvelingenOost zijn daarom beide trajeeten ge·integreerd. Versterking van dekwaliteit van het terrein voor watergebonden bedrijvigheid is debelangrijkste epgave voor de herstrueturering en kan een uitkomstzijn van het trajeet van Ruimte voor de Rivier.

In het proees van de formulering van de maatregelen voor Ruimteveor de Rivier zijn de mogelijkheden tot herstrueturering van Ave­lingen Oost ingebraeht. In het regioadvies van de regionale stuur­groepen voor de PKB, waarin regionale overheden en betrokkenorganisaties zitting hadden, is Avelingen aangedragen als loeatievoer her uitvoeren van maatregelen voor rivierverruiming in eom­binatie met de herstructucrurering van het bedrijventerrein. Dezeinbreng is door het kabinet onverkort overgenomen in de PKB.De planvorming en uitwerking van de herstructureringsvisie looptdaarmee parallel aan de uitwerking van de maatregelen in herkader van de PKB Ruimte voor de Rivier. Het proees en de pro­cedure van de PKB heeft daarmee in de afgelopen periode medehet proces voor de formu!ering van deze herstruetureringsvisiebepaald.

Er is met aile gevestigde bedrijven op Avelingen Gost en met Da­men Shipyards gesproken over het voernemen veor de herstruc­turering en de maatregelen in het kader van Ruimte veor de Rivier.De resultaten van deze gesprekken vormen mede de input voerde nu voorliggende herstructureringsvisie. Bovendien hebben debedrijven die direct aan het water gelegen zijn een schriftelijke re­aetie gegeven, waarbij ze een sehets hebben gegeven van de doorhen wenselijke herinrichting van het gebied en de daarbij geldenderandvoorwaarden.Met de provincie Zuid-Holland zijn afspraken gemaakt betreffendede uitwerking van de PKB Ruimte voor de Rivier in lokale planvor­ming en de doorvertaling hiervan naar provinciale planfiguren zoalshet streekplan. Het ministerie van Verkeer en Waterstaat en meerconcreet het prejectbureau Ruimte veor de Rivier is intensiefbetrokken bij de uitwerking van deze herstruetureringsvisie.

10

Page 10: Herstructureringsvisie Bedrijventerrein Avelingen...rapportage bij de PKB. VoorGorinchem en het bedrijventerrein Avelingen zijn voor beide perioden mogelijke doelstellingen opgenomen

3.1 Het praces

In 1997 introduceerde het Rijk de beleidslijn Ruimte voor deRivier. De overstromingen in het rivierengebied van 1992 en 1995waren aanleiding verdergaande bebouwing in het rivierbed ende uiterwaarden tegen te gaan. In de beleidslijn is vastgelegd dataileen functies die een directe binding hebben met de rivier in deuiterwaarden gevestigd kunnen zijn. Aile andere, niet riviergebon­den acdviteiten, dienden te worden geweerd. Deze beleidslijn isvan directe toepassing op Avelingen, als gevolg waarvan er grotebeperkingen bestaan voor de ontwikkeling van het gebied.Uitgaande van de beperkingen van de beleidslijn is gekozen voorversterking van de economische functie in het gebied. Avelingen ishet enige gebied in Gorinchem voor watergebonden bedrijvigheiddie een bereikbaarheid met grotere schepen eisen. Het gebied isbovendien ideaal gelegen met een directe aansluiting op de snel­weg. Vanwege deze locatiekenmerken kan Avelingen ook een rolvan betekenis spelen in de regio.

Naast de afkondiging van de beleidslijn gaat het Rijk concretemaatregelen nemen om de rivieren in Nederland meer ruimte tegeven. Deze worden uitgewerkt in een Planogische Kernbeslissing,waarna regionale overheden gehouden zijn deze in lokale plannente vertalen. Voor de uitvoering van de maatregelen heeft het Rijktot 2015 € 2.2 mid. beschikbaar.

De Planologische Kernbeslissing Ruimte voor de Rivier kent eendubbele doelstelling:

I)

• Bevordering van de veiligheid tegen overstromingen in hetrivierengebied door de rivier meer ruimte te geven;

• Versterking van de ruimtelijke kwaliteit van het rivierengebied.

Onder die ruimtelijke kwaliteit valt ook de versterking van deeconomische kenmerken van rivierengebied en de versterking vande mogelijkheden van het gebruik van de hoofdvaarwegen doorberoeps- en pleziervaart.

Bedrijventerrein Avelingen is in de PKB aangewezen als een vande gebieden waar maatregelen getroffen moeten worden voorrivierverruiming. In het regioadvies aan het kabinet was de locatiereeds voorgedragen als een gebied waar de dubbele doelstellingvan de PKB goed uitgevoerd kon worden. Door een combinatievan de herstructurering van het bedrijventerrein met de rivierver­ruimingsmaatregelen kan de ruimtelijke kwaliteit ter plekke eenimpuls krijgen, met name de economische kwaliteit en het vervoerover water.

In de PKB zijn de maatregelen opgenomen voor de korte termijn.Die korte termijn betreft de periode tot 2015. Voor de langeretermijn zijn mogelijke maatregelen opgenomen in de Milieu Effect­rapportage bij de PKB.Voor Gorinchem en het bedrijventerrein Avelingen zijn voorbeide perioden mogelijke doelstellingen opgenomen en schetsengemaakt. Voor de korte termijn wordt uitgegaan van ontgravingvan de voorlanden voor het bedrijventerrein in combinatie methet aanleggen van een laad- en loskade. Voor de langere termijn is

Page 11: Herstructureringsvisie Bedrijventerrein Avelingen...rapportage bij de PKB. VoorGorinchem en het bedrijventerrein Avelingen zijn voor beide perioden mogelijke doelstellingen opgenomen

de verplaatsing van de in de rivier uitstekende delen van Mereonen Vreugdenhil aangegeven. Daarbij is opgemerkt dat dit scenarioop dit moment niet aetief wordt nagestreefd, maar dat zich in detoekomst mogelijheden zouden kunnen voordoen om dit scenariote realiseren.

Rivierverruimende maatregel Gorinchem 'behoedzaam' (Ruimte voor de rivier.2004)

In de PKB zijn twee mogelijke uitwerkingen gegeven van de ont­graving van de voorlanden van het bedrijventerrein voor de kortetermijn. Uitgaande van de combinatie van de rivierverruimendemaatregelen met de herstrueturering van het bedrijventerrein iseen model gesehetst met vernieuwing van de waterzijdige bereik­baarheid van het bedrijventerrein. Indien de eombinatie met deherstrueturering van het bedrijventerrein niet slaagt, heeft Verkeeren Waterstaat een terugvaloptie aangegeven. In deze optie wor­den de voorlanden verlaagd zodat deze stroomvoerend Djn bijhoogwaterstanden.

PKB deel II bestaat uit de inspraakreacties op de voornemens vanhet kabinet. Voor Avelingen beperken deze inspraakreacties ziehtot de inspraakreaetie van de gemeente Gorinehem en reaetiesvan de bedrijven en de Kamer van Koophandel Rivierenland. Debedrijven zijn niet positief over het voornemen van het kabinet.Aile bedrijven geven aan watergebonden te zijn en geen belem-

12

Ht!rstructurerings .. isie Bedrij .. enterrein ' .. e1in,en

meringen te aanvaarden als gevolg van de uirvoering van de PKB.Bovendien worden alternatieven voor de ontgraving van de voor­landen aangedragen aan de overzijde van de rivier.

In deeI III van de PKB handhaaft het kabinet haar voornemensvoor Avelingen. De Stuurgroep Ruimte voor de Rivier heeft in haaradvisering naar het kabinet bovendien aangegeven dat Avelingenals een koploperproject binnen de PKB behandeld zou moetenworden. Dit koploperschap houdt in dat reeds nu gestart kanworden met de planvorming voor de uitwerking van de maatregelen dat mogelijk de maatregel eerder gerealiseerd kan worden. Hetkabinet heeft het advies overgenomen.

3.2 De inzet van Gorinchem

De beleidsontwikkelingen ten aanzien van de rivieren en de PKBRuimte voor de Rivier biedt kansen voor het bedrijventerreinAvelingen. Het terrein dreigt in een neerwaartse spiraal te komen.Investeren in een nieuwe toekomst is daarom noodzakelijk. Dietoekomst ligt in de relatie met de Merwede. Hier kan waterge­bonden bedrijvigheid een ideale vestigingsplaats worden geboden.De meerderheid van de huidige bedrijven aan de Merwede iswatergebonden. Door te investeren in de bereikbaarheid vanaf hetwater kan deze bedrijvigheid voor Gorinehem worden behouden.Deze bedrijvigheid is voor Gorinehem van belang omdat zeenerzijds arbeidsplaatsen biedt voor lager opgeleiden. en ander­zijds ook hoogwaardige (technische) werkgelegenheid biedt. Dewerkgelegenheid in de gevestigde bedrijven kent bovendien een(regionale) multiplier van ca. 1,5.

Gorinchem wenst het maatregelenpakket van Ruimte voor deRivier te verbinden met de herstrueturering van het bedrijventer­rein, de oplossing van de fileproblematiek op de A27 en de ont­wikkeling van andere projecten in Gorinchem. Het betreft daarbijmet name de mogelijkheid om de vrijkomende grondstoffen tegebruiken bij nieuwe ontwikkelingen in Gorinehem zoals het nieuwaan te leggen bedrijventerrein in Gorinchem-Noord.

Page 12: Herstructureringsvisie Bedrijventerrein Avelingen...rapportage bij de PKB. VoorGorinchem en het bedrijventerrein Avelingen zijn voor beide perioden mogelijke doelstellingen opgenomen

Bedri"venterrein AveliAgen'" l to I

r-~~""""'",=-,,",","",~1fIlI

~~~---~~~-"----'I

'~r-.r-!~Hersrrutturer'"ISY sit Btdrijv nttrrtin A

4.1 De economische meerwaarde van Avelingen AVELINGEN OOST

De structuur van de werkgelegenheid op Avefingen Oost

Bedrijven en werkgelegenheidOp Avelingen Oost zijn ca. 25 bedrijven gevestigd, op AvelingenWest ca. 60. Avelingen Oost biedt ruirnte aan circa 800 arbeids­plaatsen, op Avelingen West zijn ruim 2.200 arbeidsplaatsengevestigd. De werkgelegenheidscijfers voor Avelingen Oost zijnexclusief onderaannemers. Avelingen als geheel neemt daarmeeeen aandeel van circa 14% in de [otale werkgelegenheid vanGorinchem (22.000 per 2004).

Zeals verwacht mocht worden bevindt her grootste deel van dewerkgelegenheid op Avelingen zich in de industrie en handel.Mercon Steel Structures, Damen Shipyards, Vreugdenhil, StigterStaal en LeG zijn daarbinnen de grootste bedrijven en kennen degreetste en meest directe afhankelijkheid van de bereikbaarheidever water. De kwaliteit van deze bereikbaarheid is veer dezebedrijven van essentieel belang veer de bedrijfsveering.

5%­

0%\ \4%0% . '

48%

54%

[J Bauwnijverheid

• Handel

Olndustrie

o Milieu- en averigedienstver1ening

.Onderwijs

o vervoer, opslageen communicatie

• Zakelijke diensten

AVELINGEN WEST

El Bauwnijverheid6%

• Handel

o Industrie

o Milieu- en averigedienstver1ening

.Onderwijs

vervoer, apslageen communicatie

• Zakelijke diensten

13

De structuur van de werkgelegenheid op Avelingen WestBron: Bedrijfsregiscer Zuid·Holland. bewerking ECORYS Vastgoed

Page 13: Herstructureringsvisie Bedrijventerrein Avelingen...rapportage bij de PKB. VoorGorinchem en het bedrijventerrein Avelingen zijn voor beide perioden mogelijke doelstellingen opgenomen

De kWQliteit von het rerrein vaor de bedrijvenDe economische functie en het maatschappelijk en ruimtelijk pres­teren van Avelingen staan op het moment echter onder druk. Opeen aamal plaatsen zijn de eerste vastgoedeigenaren reeds langvertrokken en heeft een kwalitatief laagwaardiger functie de plaatsingenomen. De binding met het water is mede als gevolg hiervanook onder druk komen te staan. De uitstraling van een aamal vanoudsher gevestigde bedrijven laat bovendien zeer te wensen over.Daarmee ontstaat een dreiging van verder kwaliteitsverlies enveroudering van het bedrijventerrein.

Uit de gesprekken met de bedrijven op Avelingen is naar vorengekomen dat de meeste bedrijven ingenomen zijn met de loca­tiekenmerken van het bedrijventerrein, met name de ligging aanhet water en de directe ontsluiting op de A27. Er zijn nauwelijksklachten over de kwaliteit van het gebied en de uitstraling ervan.Slechts een enke! bedrijf ervaart de omgeving als negatief.De ontsluiting van het gebied op de Wolpherensedijk is de meestgehoorde en belangrijkste klacht van de bedrijven. De situatiewordt als zeer gevaarlijk aangeduid en als zeer belemmerend voorde bereikbaarheid ervaren. Het betreft vooral de situering van hetdubbelzijdige fietspad en de hekken ter afscherming hiervan naarde rijweg. De hekken geven een zeer slechte zichtbaarheid op derijweg. als gevolg waarvan het verkeer dat het terrein verlaat dekruisingen als zeer onveilig ervaart.Enkele bedrijven ervaren de huidige kwaliteit van de infrastruc­tuur als ontoereikend, voornamelijk de straat Avelingen Oost kentachterstallig onderhoud.

Voor de gemeente is de uitstraling van het gebied een knelpunt.De toegang tot Gorinchem vanaf deze oncsluiting van de A27 kaneen impuls gebruiken. Bovendien kan hier een gebied worden ge­creeerd dat meerwaarde biedt voor de economische ontwikkelingvan Gorinchem. Een industrieellogistieke invulling waarbij gebruikgemaakt wordt van de locatiekenmerken van het bedrijventerreinen ten behoeve van de uitstraling van het gebied een hoogwaar­diger invulling in ontwikkelingszones op het terrein, is hierin deoncwikkelingsstrategie.

14

}1erStr'.JCtllr",ings'Il,i 6~d,i!'fe"terYein A'Ie!ingen

Door nieuwe ontsluitingsmogelijkheden te beiden vanaf het wateren de toevoeging van hoogwaardiger functies kan het gebled deimpuls krijgen om ook economisch en ruimtelijk te blijven preste­ren.

4.2 De huidige ruimtelijke structuur

Het bedrijventerrein heeft twee gezichten, een 'watergezicht' eneen 'landgezicht'.Het watergezicht is overtuigend. Samen met de brug over de Mer­wede vormt Avelingen een dUidelijk herkenningspunt voor de stadGorinchem gezien vanaf de rivier. Grote loodsen en hijskranenverwijzen naar de bouw van schepen en aanverwante activiteiten.De schaal en de maat van de elementen passen goed bij de schaalvan de rivier; groot, hoog en stoer. De kleuren op de gebouwenzijn ingetogen; blauwgrijs, mosgroen. Het gebied Hjkt door zijngrote gebouwen kleiner dan het eigenlijk is.Vanaf de landzijde is Avelingen minder karakteristiek. Het terreinligt deels verscholen achter de rivierdijk. Slechts enkele bedrijvenhebben een gezicht naar de Wolpherensedijk, de meeste heb­ben een zij-ontsluitingweg op Avelingen zelf. Het westelijk deeloogt georganiseerd, het oostelijk deeI minder. De entrees naar debedrijven zijn niet allemaal duidelijk zichtbaar en het geheel oogtmede daardoor enigszins onsamenhangend. Een bomenrij aan devoet van de dijk geeft enige ruimtelijke structuur.Bijzonder element op Avelingen is het oude beplante dijkje, deKrinkelwinkel, aan de stadzijde. Dit maakte vroeger deel uit vaneen polder. Het is de grens van het beschermd stadsgezicht vanGorinchem.

Page 14: Herstructureringsvisie Bedrijventerrein Avelingen...rapportage bij de PKB. VoorGorinchem en het bedrijventerrein Avelingen zijn voor beide perioden mogelijke doelstellingen opgenomen

Herstructureringsvisie Bedrij"enterrein Avelingen

watergezicht bedrijventerrein Avelingen

Omdat de opgave zich beweegt op het raakvlak van land en water,is specifiek op de oeverzone gelet. Er zijn drie typen oevers teonderscheiden:A. Oevers met een abrupte overgang tussen land en water. Deze

oevers zijn laad-Ioskaden of scheepshellingen en worden op­timaal gebruikt voor bedrijvigheid. Enkele gebouwen staan oppalen in het water.

B. Oevers met een geleideJijk halfharde overgang tussen land enwater. Dit zijn vaak met stenen beklede taluds, al dan niet metsteiger of afmeerplaatsen voor schepen.

C. Oevers met een zachte overgang tussen land en water. Hier­onder vallen rietvelden en bescheiden steenbestortingen. Ditzijn vaak verruigde. niet voor bedrijvigheid bruikbare plekkenmet ecotogisch perspectief.

landgezicht bedrijventerrein Avelingen

oevertypeA oevertype B

15

oevertype C

Page 15: Herstructureringsvisie Bedrijventerrein Avelingen...rapportage bij de PKB. VoorGorinchem en het bedrijventerrein Avelingen zijn voor beide perioden mogelijke doelstellingen opgenomen

4.3 De analyse van gebied en opgave

Om het schetsontwerp te maken is er eerst een analyse opgesteld.Wensen en doelstellingen zijn hierin opgenomen. Verschillendein- en externe deskundigen en belanghebbenden hebben hieraaneen bijdrage geleverd. Deze analyse is opgesplitst in een achttalthema's:

I Wegen2 scheepvaart3 Rivierwaterafvoer4 Ecologie5 Economiefrecreatie6 Ruimtelijke kwaliteit7 Cultuurhistorie8 Onzichtbare functies

I. WegenDe congestie op de A27 bij de Merwedebrug is een groot regio­naal probleem. Het oplossen daarvan kan voor de ontwikkelingvan bedrijventerrein Avelingen een enorme stimulans betekenen.De blijvende aanwezigheid van de op- en afrit Gorinchem Avelin­gen op de A27 is van zeer groot belang voor het bedrijventerrein.De ontsluiting van het bedrijventerrein zelf vindt plaats vanaf deWolpherensedijk. Deze ontsluitingen worden als zeer onveilig er­varen, en zijn dat onlangs vanwege een ongeval ook gebleken. Uitde ongevallenregistratie blijkt echter dat de situatie sterk verbe­terd is in vergelijking met de oude situatie waarbij aan weerszijdenvan de Wolpherensedijk fietspaden lagen. Naar aanleiding van hetrecente ongeval worden nu mogelijke maatregelen aan de kruisin­gen onderzocht.De wegen op het terrein zijn bijna allemaal doodlopende wegendie eindigen op een bedrijfskaveL Er is aileen op Avelingen-westsprake van een klein circuit.

2. ScheepvoortDe Waal is de drukst bevaren rivier van Nederland en daaromworden strenge eisen gesteld aan scheepvaartzaken. Laden en los­sen wordt bijvoorkeur gedaan in een haven die afzijdig Iigt van derivier zelf, met zo min mogelijk in- en uitvaaropeningen.

16

Htrstructurtrincsvisit Btdrijvtnttrrtin Avtlingtn

I Wegen

2 Scheepvaart

Page 16: Herstructureringsvisie Bedrijventerrein Avelingen...rapportage bij de PKB. VoorGorinchem en het bedrijventerrein Avelingen zijn voor beide perioden mogelijke doelstellingen opgenomen

Herstruc(ureringsvisie Bedrijventerr('in Av('lingen

3. RivlelWOtera(VoerDoor de uiterwaard voor Avelingen te vergraven tot nevengeulkan er tijdens hoogwater meer water door het winterbed van deMerwede stromen dan in de huidige situatie. De bestaande 'f1es­senhals' in de rivier bij Gorinchem wordt op deze wijze verruimd.Voor de aanleg van een nevengeul gelden de volgende vuistregels:

• Hoe breder de geul des te effectiever voor de waterdoor­stroomDe nevengeul zal ongeveer dezelfde diepte moeten hebben alsde hoofdgeul (± Sm -NAP) om het water soepel te kunnenlaten doorstromen.

• In de nevengeut moet een onderwaterdrempel komen te liggenom te voorkomen dat de geul meestroomt bij normale water­standen. Dan zou de hoofdgeul te sterk verzanden. De hoogtevan de drempel zal ongeveer I m +NAP bedragen. Bij eengemiddeld rivierpeil steekt de drempel boven het water uit.

• Hoe minder obstakels in de nevengeul, des te beter de door­stroming. De pijlers van de voormalige geniebrug zijn dergelijkeobstakels.

• Oever en brugpijlers moeten voldoende beschermd zijn tegenwaterstroming. De brugpijlers van de A27 die nu nog in deuiterwaard staan, maar straks in het water, zullen extra be­schermd moeten worden.

4. Eco/ogleEr is een provinciale ecologische verbindingszone gesitueerd tus­sen het westelijk gelegen Natuurgebied Avelingen en de oostelijkvan Gorinchem gelegen Woelse Waard. Voornamelijk kleinezoogdieren en reptielen zouden van deze verbinding profijt kunnenhebben. Bij het graven van een nevengeul zijn er twee opties voorhet situeren van de verbindingszone:

• Noordelijk (zijde bedrijvemerrein, op de zon georienteerd);• Zuidelijk (zijde langsdam, ge"isoleerd).

De ecologische functie kan bovendien versterkt worden met eenbredere natuurvriendelijke oever langs de zuidzijde van het kanaalvan Steenenhoek en een betere ecologische verbinding tussenkanaal en rivier.

17

3 Rivierwaterafvoer

4 Ecologie

Page 17: Herstructureringsvisie Bedrijventerrein Avelingen...rapportage bij de PKB. VoorGorinchem en het bedrijventerrein Avelingen zijn voor beide perioden mogelijke doelstellingen opgenomen

5. Economie!reaeotieVoor de eeonomisehe ontwikkeling is het noodzakelijk dat hetfileprobleem op de A2? wordt opgelost (zie them. 'wegen'), Daar­naast zijn de wensen van de bestaande (watergebonden) bedrijvenzwaarwegend. De belangrijk.ste wensen zijn:

• Handhaving van insteekhaven bij Stigter Staal;• Beperking van de gevolgen voor de voorraadhaven van Damen

Shipyards;Mogelijkheden tot uitbreiding van LeG;

• Handhaving waterzuiveringsinstallatie en watertoegankelijkheidvan Vreugdenhil;

• Handhaving van de watertoegankelijkheid van Mereon;• Ontwikkelingskansen bieden veor de industrieellogistieke

invulling en de toevoeging van hoogwaardiger functies in hetgebied.

Het fietspad op de Wolpherensedijk is de regionale fietsverbindingnaar Brabant en vanuit recreatief oogpunt van betang.

6. Ruimtelijke kwoliteitDe ruimtetijke kwaliteit van Avelingen is sterk bepaald door deaanwezigheid van de rivier Merwede (zie ook paragraaf 'de huidigeruimtelijke structuur'). De statige hijskranen, grote loodsen enoverslaggoederen vormen een prachtig decor aan de rivier. DezWiepende wilgen, poputieren en rietkragen maken dit beeld com­pleet. Hier vormt zich een synergie van 'ruige' rivier en bedrijvig­heid die profijt heeft van de ligging aan een waterverbinding.Avelingen is een belangrijk aanzicht van Gorinchem zodat een gro­te ruimtelijke ambitie op zijn plaats is. Verspreid over het terreinzijn een aantal plekken te duiden die zich lenen voor de verster­king van het bedrijfsmatige ruimtelijk beeld. Om die versterkingin het bedrijfsmatige ruimtelijk beeld te kunnen realiseren kan opdeze ptekken oak een hoogwaardiger, niet direct watergebonden,invulling worden gegeven.

18

Herstructurerinlsv;sie Bedrijventerrein Avelingen

5 Economie/recreatie

I-J.S'<-· 4f'-< - .... ".l'-

~ O.t ""llii"_~i..ef,,[,<Sl;5iF~

6 Ruimtelijke kwaliteit

Page 18: Herstructureringsvisie Bedrijventerrein Avelingen...rapportage bij de PKB. VoorGorinchem en het bedrijventerrein Avelingen zijn voor beide perioden mogelijke doelstellingen opgenomen

Herstructureringsvisie Bedrijvcncerrein Avelingen

7. Cu/tuurhistorieDe cultuurhistorische waarden op en rond Avelingen hebbenallemaal een sterke relatie met het water. Er zijn drie belangrijkeland-waterranden, de rivierdijk (Wolpherensdijk), de zomerdijkI grens buitendijks terrein, en de rivieroever. Daarnaast is er hetoude waterrijke wilgenvloedbos, staan er 4 pijlers van de voorma­lige geniebrug in de uiterwaard, en is de Krinkelwinkel een relictvan een oude polderdijk en tevens de grens van het beschermdestadgezicht. Aan de oostzijde van Avelingen zijn de stadswallenzichtbaar.

8. Onzichtbare funetiesOnder deze categorie vallen bodemverontreiniging en belangrijketraces van kabels en leidingen. De bovenste meter van de geheleuiterwaard is vervuild met klasse 3 en 4 specie. Deze zal afge­voerd moeten worden of ter plekke in een depot moeten wordenopgeslagen. Tevens is bekend dat een oude haven bij Vreugdenhilis gedempt met verontreinigd slib en is er sprake van bodemver­ontreiniging op het Mercon terrein.Een belangrijk leidingtrace doorsnijdt Avelingen-Oost in noord­zuid richting.

7 Cultuurhistorie

19

8 Onzichtbare functies

Page 19: Herstructureringsvisie Bedrijventerrein Avelingen...rapportage bij de PKB. VoorGorinchem en het bedrijventerrein Avelingen zijn voor beide perioden mogelijke doelstellingen opgenomen

20

" "" <; ( r "r. , \' "e ,'; - '" <; '<> fj" d (;;" '..", t.~ rTr: i r1 ~V'"! i "2 e n

Page 20: Herstructureringsvisie Bedrijventerrein Avelingen...rapportage bij de PKB. VoorGorinchem en het bedrijventerrein Avelingen zijn voor beide perioden mogelijke doelstellingen opgenomen

5.1 Uitgangspunten voor het schetsontwerp

Naar aanleiding van de besehrijving van het bedrijvemerrein en deanalyse van het gebied en de opgave kunnen de uitgangspuntenvoor een sehetsontwerp voor Avelingen worden vastgelegd. Dieuitgangspunten zijn:

• Handhaving van de hUidige bedrijven in het gebied. Hoewel nietaile bedrijven een direete binding hebben met het water, wordtgeen aetief verplaatsingsbeleid voorgestaan:

• Verruiming van de rivier door de aanleg van een periodiek mee­stromende parallelle geul door de voorlanden van bedrijventer­rein Avelingen;

• Om te voorkomen dat de stroming in de Merwede bij laag waterte veel vertraagd, moet een belemmering in de vorm van eendrempel worden gerealiseerd ter hoogte van Damen Shipyards;

• Versterking van de bereikbaarheid vanaf het water van het be­drijventerrein door realisering van kaden;

• Herstrueturering in het gebied door het dempen van de nietmeer in gebruik zijnde, te kleine, insteekhavens;

• Binnen de mogelijkheden van de opgave zoveel mogelijk hand­haven van de eeologische verbindingszone langs het terrein enmogelijkheden voor versterking van ecologische verbindingenbinnen en buiten het terrein integreren in deze planvorming;

• Extra verstorende gevolgen als gevolg van waterstroming ¥Oorde huidige voorraadhaven van Damen Shipyards voorkomen enmogelijke alternatieven hiervoor bieden;

• Handhaving van de pijlers van de Merwedebrug. planvormingvoor alternatieven komen in het kader van de A27-planstudie inbeeld.

21

Ontwikkelingskansen bieden voor de industrieel logistiekeinvulling en de toevoeging van hoogwaardiger functies in hetgebied.

Op basis van deze uitgangspunten is een schetsontwerp voor detoekomstige inrichting van het gebied opgesteld. Dit schetsont­werp geeft de ruimtelijke weergave van de opgaven tot herstruc­turering van het bedrijventerrein. het verbeteren van de door­stroming van de Merwede en het stimuleren van de ruimtelijkekwaliteit terplekke, met name de economisehe kwaliteit en dekwaJiteit voor de overslag van goederen.

5.2 Het schetsontwerp

Om tot een goede afweging van belangen te komen, gelet op deopgave die voor het gebied is geformuleerd zijn er drie ruimte­lijke schetsen gemaakt. In deze schetsen zijn de wensen van debestaande watergebonden bedrijven, Rijkswaterstaat en provinciezo goed mogelijk verwerkt. De ruimtelijke schetsen verschillenin het relatief belang dat aan de geformuleerde uitgangspunten isgehecht. De varianten zijn:

• Ruimte voor Avelingen;• Ruimte voor de nevengeul;• Ruimte voor economie en natuur.

De hoofdopzet in aile drie varianten is een lange langsdam die aanweerszijden een in-uitvaartopening heeft. Achter de langsdamligt een nevengeul die tevens de nieuwe haven is. De geul is niet

Page 21: Herstructureringsvisie Bedrijventerrein Avelingen...rapportage bij de PKB. VoorGorinchem en het bedrijventerrein Avelingen zijn voor beide perioden mogelijke doelstellingen opgenomen

helemaal doorvaarbaar, want er ligt een onderwaterdrempel in.De haven bij Stigterstaal Jcontainerterminal is gehandhaafd, dezehaven is tevens zwaaikom. De andere twee havens zijn gedemptmet (deels verontreinigde) grond uit de uiterwaard. Er is een langelaad-Ioskade gemaakt, waar de grootse containerschepen kunnenafmeren. Aan de oostzijde is een oever zo dicht mogelijk tegende bestaande gebouwen (Vreugenhil, Mercon) gesitueerd. Debestaande bedrijven en wegen zijn allemaa! gehandhaafd.De schetsontwerpen bieden een grote mate van f!exibiliteit. In­gezet wordt op het versterken van watergebonden bedrijvigheid,maar hoe intensief en waar die precies ontwikkeld gaat wordenligt ook aan de ondernemers zelf. Wei zijn enkele aandachtspuntenaan het water aangeduid. Dit zijn bijzondere, in het oog springendeplekken die extra aandacht vergen, zoals het gebouw naast Mas­sive aan de insteekhaven. Dit voormalige kantoor staat pontitkaalaan het water, wat vraagt om een zorgvu[dige keuze van functie enarchitectuur. Een hoog, rank gebouw (als een kraan) zou hier goedpassen. Andere markante punten zijn een doorzicht op de brug,een halte voor de watertaxi of restaurant.

Een versterking van de ruimtelijke structuur wordt bereikt doorhet toevoegen van enkele bomenrijen loodrecht op de rivier. Dezeworden gekoppeld aan een weg en aan de te dempen havens. Zecompartimenteren het bedrijventerrein op de plekken waar deoever van vorm en functie verandert.Op twee 'onbereikbare' plekken Iiggen groene, ruige bredeoevers. Aan weerszijden van de A27 wordt het rivierkarakter vanhet groen behouden en zo mogelijk versterkt. In dit voornamelijkbuitendijkse gebied zou het groen onder invloed van het fIuctue­rend waterpeil moeten blijven staan en geen geordend karaktermoeten hebben.De drie varianten verschillen van elkaar waar de geul is gesitueerden in de breedte van de geul en [angsdam.

Ruimte voor AveJingen[n deze variant is de instroomopening van de geul !00 meter breeden zo dicht mogelijk tegen de langsdam gesitueerd. De ruimte die'overblijft' tussen geul en bedrijven, wordt aan het bedrijventerrein

22

toegevoegd. Met name Avelingen-west heeft proffjt van deze strate­gie, hier ontstaat een tot ± 40 meter breed uitlopende landstrook.Deze variant biedt mogelijkheden voor de aanleg van een wegver­binding tussen Avelingen Oast en West.

NadelenDe wens voar areaalvergroting speelt in Avelingen-West geenhoofdrol. De huidige situering van de bedrijven en de geringeruimtewinst bieden weinig perspectief op een economische invul­ling.

• Een ecologische zone tussen geul en bedrijventerrein geeft knel­punten voor watergebonden bedrijvigheid.

• De uitstroomopening komt recht op de kop van de Zwetplaataan, waardoor het water minder effectief kan uitstromen zonderde Zwetplaat grootschalig te vergraven.

• De bestaande constructie van de zandvang bij de invaaropeningnaar Damen Shipyards, ter voorkoming van aanslibbing van dehavens, vervalt.

Ruimte voor de nevengeufDoor de 120 m brede geul kan meer water afgevoerd worden enkunnen schepen makkelijker manouvreren. De huidige grens tussenbedrijventerrein en uiterwaard wordt de nieuwe land-water grens.De langsdam loopt van minimale breedte aan de oostzijde uit tot ±30 meter aan de westzijde. De schepen van Damen liggen achter deonderwaterdrempel in de nevengeul. Door de relatief brede geul ishet makkelijker om enkele wachtplaatsen voor schepen in de haven­geul te realiseren.

Nadelen• De ecologische verbindingszone komt volledig te vervallen;• De schepen van Damen Shipyards liggen bij hoogwaterstanden op

stroom en de hUidige zandvang bij de toegang van de haven vanDamen Shipyards komt te vervallen;

• Intensievere maatregelen aan de pijlers van de brug noodzakelijk.

Ruimte voor economie en natuurDoor de instroomopening van de havengeul 100 meter breed te ma-

Page 22: Herstructureringsvisie Bedrijventerrein Avelingen...rapportage bij de PKB. VoorGorinchem en het bedrijventerrein Avelingen zijn voor beide perioden mogelijke doelstellingen opgenomen

rerin£svisieHerstructu AveJin£enBedrijventerrein

laad- en loskade

"kkelingszone tbvherontwl

bedrijven

bebouwing

g l fietspadl voe[padau[owe

hetwa[er• 7 markam punt aan

...d. (deels) verharde oever

~ bebouwing

~ na[uurvriendelijke oever

~ laad- en loskade

),..i•.,....=-r------

.f._,-'r •.".. ........ --

~-- ---,

~. -

de nevengeul'" 'Ruim[e voortwerp vanantSchetson

23

Page 23: Herstructureringsvisie Bedrijventerrein Avelingen...rapportage bij de PKB. VoorGorinchem en het bedrijventerrein Avelingen zijn voor beide perioden mogelijke doelstellingen opgenomen

ken en de bestaande grens tussen bedrijventerrein en uiterwaardals land-watergrens aan te houden. kan er een brede langsdam ge­realiseerd worden. Deze strook heeft niet aileen een ecologischefunctie. Aan de westzijde Iiggen schepen van Damen Shipyardsbeschut in deze brede langsdam. De bestaande zandvang in deinvaartopening bij Damen Shipyards blijft door de brede langsdamintact. Het water uit de nevengeul kan bovendien vrijwel recht­door in de geul van natuurgebied Avelingen stromen, waardoor deeffectiviteit van waterafvoer groot is.

Nadelen• De beste kwaliteit winbaar zand figt dicht tegen de langsdam.

waardoor mogelijke opbrengsten onder druk komen;

Herstructureringsvisie Bedrijventerrein Avelingen

S.3 Het voorkeursmodelDoor de varianten nog eens goed te confronteren met de uit­gangspunten voor het ruimtelijk ontwerp is de variant Ruimte vooreconomie en natuur als voorkeursvariant vastgesteld. In deze vari­ant worden aile belangen evenwichtig met elkaar gecombineerd:

• Er kan een goede waterafvoer plaatshebben bij hoog water;• Er wordt ruimte gevonden voor economische ontwikkeling

door de realisering van een nieuwe havenstructuur die goedtoegankelijk is voor grote schepen;

• Er wordt ruimte gevonden voor inpassing van een ecologischeverbindingszone;

• De gevolgen voor Damen Shipyards zijn tot een minimumbeperkt.

'.10m

voorbnd I uitl!l'WUrd 2+ NAP

~120m

Doorsnede van de uiterwaard voor het bedrijventerrein in de bestaande situatie

110m

1:tlOOm

UadJioskade 5+ NAP

I

Doorsnede van de Iocatie in variant 'Ruimte voor econome en natuur'; een nieuwe bevaarbare haven/nevengeul met laad/loskade aan de zijde van hetbedrijventerrein en een brede oeverstrook aan de langsdam

24

Page 24: Herstructureringsvisie Bedrijventerrein Avelingen...rapportage bij de PKB. VoorGorinchem en het bedrijventerrein Avelingen zijn voor beide perioden mogelijke doelstellingen opgenomen

~ 1..L/I.!Wt.-

......~.__...;.:.-_-=.. Djanuari 2006

'uctureringsvisie Bedrijventerrein Gorinchem Avelingenltwerp voorkeursmodel 'Ruimte voor economie en natuur'

~Itt:; GOR~CHEM ECORysA__t....-., ~

Page 25: Herstructureringsvisie Bedrijventerrein Avelingen...rapportage bij de PKB. VoorGorinchem en het bedrijventerrein Avelingen zijn voor beide perioden mogelijke doelstellingen opgenomen

Herstrl.lcturerillgsvisie 8edrijventerrein Avetingen

5.4 Ontwikkelingskansen in het voorkeursmodel

Binnen het model zijn ontwikkelingskansen aanwezig die deruimtelijke en economische structuur van het terrein kunnenversterken. In een drietal schematische kaarten is een verken­ning uitgevoerd am te bezien waar zoekruimte aanwezig is voorvestiging van nieuwe bedrijven op Avelingen. De invulling vandeze zoekruimte wordt gericht op watergebonden bedrijven enbedrijven met een watergebonden imago. Direct aan de water­zijde dient er sprake te zijn van watergebonden bedrijvigheid, deoverige gebieden staan open voor hoogwaardiger bedrijvigheidmet een waterimago. Huidig beleid

i!i- risicocontour

Ii keur waterschap

!§ weglawaai 65 dB(A)

IZ9 beleidstijn grote rivieren

9 ecologische verbindingszone

E9 veiligheidszone scheepvaart

IZJ beschermd stadsgezicht

waterdoorstroom havengeul

doorstroom Iberging bedrijventerrein

KOQ/1 Huidig be/eidHet huidig beteid schept het juridisch kader voor nieuwe ontwik­kelingen. Op de kaart is opgenomen de Beleidslijn Grote Rivieren.Deze verbiedt buitendijks bouwen. Het 'nee, tenzij' principe wordtgehanteerd.Bouwen op en aan de dijk kent restricties vanuit het waterschap,vastgelegd in de 'keur' en de Wet op de Waterkering.Aan de stadszijde ligt de grens van het beschermd stadsgezichtover de Krinke!winkel. Functionele aanpassingen in dit gebied zijnzeer geclausuleerd ten aanzien van de beeldkwaliteit.De risico contouren (Iangs de A27) zijn relevant voor plaatsenwaar veel mensen bij etkaar komen, zoals kantoren. Binnen dezezones bestaan beperkingen aan het aantal mensen dat er magwerken.De 65 dB(A) contour voor weglawaai legt beperkingen op aanwoningbouw en sociaal-culturele bestemmingen, echter niet aanbedrijfsgebouwen/kantoren.Het gehele bedijventerrein valt binnen de 50dB(A) zone van deindustrieterreinen. Een overschrijding van de toegestane hoeveel­heid geluid in de zone kan leiden tot beperkingen aan de bedrijvig­heid binnen de zone.

Kaart Typen bedrijfsterreinenOp Avelingen zijn zowel watergebonden als niet-watergebondenbedrijven gehuisvest. Een dee! van het gebied is publiek

27

Typen bedrijfsterreinen

< 'Waterstroming

watergebonden bedrijfsterrein

g niet watergebonden bedrijfsterrein

o publiek eigendom

A waterdoorstroom Merwede

B

C

Page 26: Herstructureringsvisie Bedrijventerrein Avelingen...rapportage bij de PKB. VoorGorinchem en het bedrijventerrein Avelingen zijn voor beide perioden mogelijke doelstellingen opgenomen

Referentiebeelden

architectuur

(CSM Halfweg, Boskalis

Papendrecht. Mammoet

Schiedam)

Zoekfocaties voor ruimtelijke impulsen

eigendom. Doel van de herstructurering van Avelingen is eenzwaarder accent bij bedrijven te leggen die op een of andere wijzeeen (in)directe relatie met het water hebben.

Koorr WoterstromingVoldoende rivierwaterafvoer is essentieel voor de veiligheid. In enom Avelingen zijn drie categorien te duiden:

De dagelijkse waterafvoer door het zomerbed van de Mer­wede.De (periodieke) afvoer door de havengeul, afhankelijk van dehoogteligging van de drempel.De zeer incidentele inundatie van het bedrijventerrein zelf.

Omdat het bedrijventerrein hoog Iigt en dieht bebouwd is, is ei­genlijk nauwelijks sprake van 'waterdoorstroming', of van 'bergendvermogen'. Op de kaart zijn een aantalluwe plekken aangeduid diehet minst te leiden hebben van de doorstroom van water onderextreme (hoogwater) omstandigheden.

Locoties voar ruimtelijke impulsenMede aan de hand van bovenstaande kaders, is een 33mal loeatiesindicatief op kaart aangeduid waar een ruimtelijke impuls een kwa­litatieve verbetering van het bedrijventerrein kan zijn.Maatwerk zal per loeatie noodzakelijk zijn. Niet aileen om zogoed mogelijk aan de eisen en wensen van betrokkenen te kunnen

28

Herscruttureringsvisie Bcdrijvcnterrein Avelingen

voldoen, maar ook om een meerwaarde voor het gehele bedrij­venterrein te kunnen bewerkstelligen. Avelingen is een belangrijkaanzieht van de stad Gorinehem en een grote ruimtelijke ambitie ishier op zijn plaats.

Verspreid over het terrein zijn er een aantal plekken welke zichgoed lenen voor een versterking van het bedrijfsmatige ruimtelijkbeeld:

• Op de kop bij Mercon is een uitstekende plek te duiden vooreen 'gebouw' met forse schaal, tegenwieht biedend aan dehuidige intensieve en forse bebouwing.

• Op de locaties van de te dempen havens aan weerszijden vanVreugdenhil;Op de kop aan weerszijden van de te handhaven haven bijStigterstaal;En de loeatie nabij de bestaande en toekomstige op te waarde­ren brugverbinding in de A27;

• Aan de voet van de dijk, of missehien wei op de dijk of overkra­gend over de dijk;De parkeerplaats van Damen zou ook meervoudig ontwik­keld kunnen worden, bijvoorbeeld door het integreren van deparkeervoorziening in een nieuw gebouw op poten.

Binnen het routeontwerp van de A27 is een belangrijke ambitiehet ereeren van 'nieuwe' landschappen. Met een aan de industrieleaehtergrond refererende en spraakmakende architectuur moet hethier mogelijk zijn om bedrijven (of kantoren met een waterimago)te huisvesten die een verbondenheid met het water uitstraalt.

Op deze wijze kan een nieuw bebouwd watergebonden bedrijven­landschap vorm krijgen dat eontrasteert met het eultuurhistorisehewaardevolle romantische stedelijke binnenstadsgebied.

Page 27: Herstructureringsvisie Bedrijventerrein Avelingen...rapportage bij de PKB. VoorGorinchem en het bedrijventerrein Avelingen zijn voor beide perioden mogelijke doelstellingen opgenomen

Met deze visie is de ambitie voor de (ruimtelijke) uitwerking vande herstructurering van bedrijventerrein Avelingen bepaald. Dezeherstructurering biedt Avelingen en de gevestigde bedrijven eennieuw perspectief als watergebonden bedrijventerrein. Daarmeewordt het belangrijkste knelpunt in het functioneren van het be­drijventerrein opgelost. De visie biedt bovendien een helder kadervoor de uitwerking van de maatregelen in het kader van Ruimtevoor de Rivier. Ze geeft nog geen antwoord op eventuele aanpas­singen aan de Merwedebrug en de hiervoor wenselijke structuurvanuit een oogpunt van waterafvoer. Die ontwerpopdracht ligt bijde planstudie voor de A27. Duidetijk is dat ook voor de doorstro­ming van de Merwede meerwaarde kan worden gevonden dooraanpassingen aan de huidige brug of de situering van een nieuwebrug. Een dergelijke keuze kan invloed hebben op het ruimtelijkontwerp zoals dat hier is gegeven. Door integratie van dit ruimte­Iijk ontwerp in het ontwerp voor aanpassingen aan de huidige brugof een nieuwe brug kunnen deze gevolgen echter worden beperkt.

Ten behoeve van de realisering van het ruimtetijk ontwerp zullen incombinatie met financiele haalbaarheidsonderzoeken nog optima­liseringsvarianten worden ontwikkeld. Daarbij kan in eerste aanlegworden gedacht aan de aanpassingen aan de brug of een nieuwebrug in combinatie met een beweegbare drempelconstructie diehieraan gekoppeld is. Met behulp van een dergelijke constructiekan de hoeveelheid af te voeren water toenemen en kunnen degevolgen van doorstroming op de haven van Damen Shipyards toteen minimum worden beperkt. Aileen in uitzonderlijke omstandig­heden zal dan sprake moeten zijn van doorstroming.

29

Bedrijventerrein Avelingen is koploper in het kader van Ruimtevoor de Rivier. Met dit ruimtelijk ontwerp is reeds een eersteinvulling van en voor die status gegeven. Op basis van dit ontwerpzullen de noodzakelijke (planologische) procedures worden ge­start. Daarover zullen afspraken worden gemaakt met het minis­terie van Verkeer en Waterstaat in een bestuursovereenkomst.In deze overeenkomst worden afspraken vastgelegd over de terealiseren resultaten in de planstudiefase en de financiering.

Daarnaast zal een realiseringstrategie worden ontwikkeld. In deinspraakreactie van de gemeente Gorinchem op de PKB deel I isreeds aangegeven dat Gorinchem de herstructurering zelf wenstuit te voeren. Aan die uitvoering door Gorinchem ligt een realise­ringsovereenkomst met het ministerie van Verkeer en Waterstaatten grondslag. In deze overeenkomst worden wederom afsprakengemaakt over het te realiseren resultaat en de financiering ervan.

Page 28: Herstructureringsvisie Bedrijventerrein Avelingen...rapportage bij de PKB. VoorGorinchem en het bedrijventerrein Avelingen zijn voor beide perioden mogelijke doelstellingen opgenomen

STAP INHOUD TIJD

Vaststelling visie Vaststelling van deze visie door het college van B&W maart / april 2006

Starten planstudie en Bestuursovereenkomst Ministerie V&W en maart I april 2006procedures college Gorinchem

Procedures voor DoorJopen van de noodzakelijke planologische maart I april 2006 -realisering procedures en vergunningstrajecten voor de eind 2007

realise ring van de herstructurering

Mogelijke start van de Bij voortvarend doorlopen van de procedures en een 2008uitvoering realiseringsovereenkomst met het Min. Y&W mogelijk

vroegste tijdstip van start van de uitvoering van deherstructurering

Globale planning van de uitwerking van visie naar realisering

In deze planning is uitgegaan van het voorspoedig daarlapen vanaile procedures en vergunningstrajecten voor de realisering vande maatregel. Om dan oak daadwerkelijk te kunnen starten metde uitvoering dienen tevens middelen van het rijk beschikbaar tekomen die gereserveerd zijn voor Ruimte voor de Rivier. Voor­alsnog komen deze middelen eerst vanaf 2011-2012 beschikbaar.Mocht het haalbaar zijn binnen de gestelde budgetten, dan kan eenversnelde uitvoering plaatsvinden door voorfinanciering.

30

Herstructureringsvisie Bedrijventerrein Avelingen