فهرست مطالب

صفحه عنوان

3........................................ .......مقدمه و تاریخچه ................................

3............. ....................................................................گرمایش مرکزی

4.................. .......رادیاتور .................................................................

4.................. .......انواع رادیاتور ها بر حسب جنس ساخت ............................

رادیاتور فوالدی

رادیاتور چدنی

رادیاتور آلومینیومی

6.................. ..........انواع رادیاتور ها بر حسب شکل ظاهری ........................

رادیاتور پانلی

رادیاتور پره ای

رادیاتور قرنیزی

8..................... ............................................................گرمایش از کف

9................. ........فن کویل ................................................................

انواع فن کویل ها

11.......... ....................................شیر های ترموستاتیک .........................

11........... ....ترمومتر ها .....................................................................

13............ ....بهترین محل نصب رادیاتور .................................................

14.............. ...واع سیستم لوله کشی ..............................................ناشرح

سیستم لوله کشی با کلکتور

سیستم لوله کشی با برگشت مستقیم

معکوس برگشت با کشی سیستم لوله

سیستم لوله کشی مختلط

سیستم یک لوله ای

11.......... ............................................................رسم لوله کشی رادیاتور

18.......... .....پکیج .............................................................................

اتمسفریک

هرمتیک

پریمکس

چگالشی

نحوه عملکرد زمستانی و تابستانی

12...... ........موتور خانه ......................................................................

اجزای تشکیل دهنده

دیگ آب گرم

اکونومایزر در بویلر ها

منبع انبساط باز و بسته

دستگاه سختی گیر

پمپ

15....... ..............................................آبگرم کن خورشیدی ....................

18....... .......هوا ساز .........................................................................

مقدمه و تاریخچهتجاري بهمراه گسترش احداث واحدها و مجتمع هاي مسكوني،یشرفت روز افزون علم و تكنیك و توجه هر چه بیشتر به آسایش و رفاه زندگي

را به دنبال داشته كه به كارگیري آنها ، ابداع و ساخت تاسیسات متنوع مهندسي )نظیر سیستمهاي تهویه مطبوع و حرارت مركزي ( واداري

نظیر بهینه سازي استفاده از منابع انرژي، كاهش ضمن بر آوردن اهداف اولیه و اساسي كنترل شرایط حرارتي و برودتي ،پي آمدهاي مطبوعي

.آلودگیهاي زیست محیطي ،اجتناب از خطرات مالي و جاني را بدنبال داشته است

رادیاتورهای شوفاژ امروزه جزو پرکاربردترین تجهیزات گرمایشی در ساختمان های عمومی و منازل می باشند.که ما بیشتر از سیستم گرمایش

.ان ها استفاده می نماییم به وسیله ی آبگرم

جیمزوات برای ۷۱۱۱در سال ، میالدی بود ۷۱۷۱اولین شخصی که سیستم گرمایش آبگرم مرکزی را ابداع نمود تریواله سوئدی در سال

فت تا آن که در . این سیستم گرمایی تکامل جدی یامی شد برای گرمایش استفاده نمود اولین بار از رادیاتور های چند تکه که با بخار آب گرم

سیستم گرمایش نتری ، پرکنیز سیستم کامل گرمایش با آبگرم را که مجهز به مخزن انبساط بود را به نام خود به ثبت رساند . کامل ۷۳۸۷سال

از سال .توسط مهندس انگلیسی به نام پالکو ابداع گردید ۷۳۸۸ آبگرم که شباهت زیادی با سیستم های متداول امروزی نیز دارد در سال

. که پمپهای آبگردان وارد سیستم های گرمایشی گردید رویکرد عمومی مردم به استفاده از شوفاژ به طور قابل مالحظه ای افزایش یافت ۷۵۹۱

در این راستا سیستم حرارت مركزي )شوفاژ( با بهره گیري از سیال عامل جهت انتقال انرژي حرارتي از واحد مولد گرما ، به لحاظ سهولت

از چند نظیر بخاري(هاي اجتناب ناپذیردر سیستمهاي احتراقي ) استفاده و دسترسي آسان ،هزینه نصب و نگهداري مناسب ،عدم ایجاد آلودگي

اتور به رادی ، از كاربرد موفقي برخوردار بوده است. در مجموعه مولد گرمایي دهه پیش تا كنون در بسیاري از اماكن عمومي و خصوصي

ت همهعهده دار نقش اساسي در نیل به توقعا ، ه محیط اطراف در یك چرخه گرمایيعامل اصلي انتشار حرارت ب آشكار سیستم وعنوان جزء

طراحي و ساخت آن مد نظر قرار دادن شرایط ویژه اي همچون ظرافت و بوده از اینرو،” و عملكرد مطلوب راندمان“و ” ظاهري تزئیني“ جانبه

.حكام ، حجم كم و عمر طوالني را به عنوان پارامترهاي اولیه الزامي مینمایدزیبائي، ایمني و است

گرمایش مركزيهاي گرمایش مرکزي بر این است که حرارت از یک منبع انرژي ‎اساس کار سیستم

براي انتقال حرارت وجود سیال یابد.‎هاي مختلف ساختمان انتقال مي‎به قسمت

هوا الزم است که ناقل حرارت بین منبع انرژي و اي چون آب، بخار و یا ‎واسطه

هاي گرمایش مرکزي همگي داراي یک دیگ آب ‎هاي گرم کننده باشد. سیستم‎دستگاه

هاي مختلف گرمایش مرکزي در ‎باشند و تفاوت میان سیستم‎گرم یا دیگ بخار مي

ویل، تواند رادیاتور آلومینیومي یا فوالدي، فن ک‎باشد که مي‎هاي آنها مي‎پایانه

.هاي کانالي باشد‎هواساز یا فن کویل

در سیستم حرارت مركزي كه با عنوان شوفاژ مطرح مي شود .در محلي به نام

موتورخانه دستگاههایي از قبیل دیگ، مشعل، پمپ، و... نصب شده و حرارت به

سیال واسطه كه میتواند اب باشد منتقل گردیده سپس پمپ موجود در موتورخانه

وسط لوله كشي به داخل اتاقها هدایت نموده و وارد رادیاتورهاي مستقر ابگرم را ت

در اتاق مي كند

این رادیاتورها گرما را به اتاق منتقل كرده و در نتیجه دماي اب كاهش مي یابد .و

آب توسط لوله برگشت به طرف موتورخانه رفته و براي جذب مجدد گرما به داخل

دین سیكل و چرخه تكرار مي شودیگ هدایت مي شود و بار دیگر ا

در این چرخه میتوان به جای موتور خانه از سیستم های جدید استفاده کرد که دیگ ،مشعل ، پمپ و ... در فضایی کوچک به عنوان پکیج در

که مناسب برای یک واحد آپارتمانی است. آمده اند

درجه فارنهایت و دماي ورودي اب به داخل 081خروجي اب از دیگ اصوال در سیستم حرارت مركزي كه از آبگرم استفاده مي شود .دماي

درجه فارنهایت در نظر گرفته مي شود .به عبارت دیگر اختالف دماي ابگرم 061دیگ كه گرماي الزم را به اتاق منتقل كرده است . برابر

درجه فارنهایت است 01خروجي از دیگ و آب برگشت داده شده از ساختمان برابر

رادیاتور :آزاد یا طبیعي به هوای اتاق پس می اساسا رادیاتورها گرمای خود را از طریق تابش و جابجایی

آن را از طریق جابجایی به هوای 3/0 گرمای خود را از طریق تابش و 3/0 دهند و معموال

گرم شدن سبك شده و به به صورتی که هواي باالي رادیاتور معموال به دلیل اتاق پس می دهند

طرف باال حركت میكند و هواي سرد طرف مقابل اتاق جایگزین آن مي شود .به همین ترتیب یك

چرخش طبیعي در جریان هواي اتاق بوجود آمده و دماي تمامي نقاط اتاق باال رفته و اتاق گرم

مي شود

دارای نیز جنس لحاظ از و گردند می تقسیم ای لوله و تخت ، ای پره دسته سه به رادیاتورها

رادیاتور های شیشه از همچنین در سال های اخیر. باشند می آلمینیومی و چدنی ، فوالدی انواع

ای ، قرنیزی و گرمایش از کف بکار گرفته میشود.

البته با توجه به نیاز،انتقال حرارت توسط فن کویل ، هواساز یا فن کویل های کانالی هم صورت

میگیرد.

جنس ساخت حسب بر رادیاتورها انواع

: فوالدی رادیاتور

یا و کرد اضافه پره آنها به توان نمی کارخانه از خارج در یعنی. شوند می تولید تفکیک قابل غیر بلوک یک صورت به فوالدی رادیاتورهای پره

.دارد وجود قابلیت این آلومینیومی رادیاتورهای مورد در ولی. نمود کم

شرایط در آن مربع متر هر و کیلوگرم 01 حرارتی سطح مربع متر هر برای آن وزن

ساعت در کیلوکالری 441 حدود گراد سانتی درجه 61 دمای اختالف و معمولی

.دهد می

نوع .شود می ساخته ای پره و ای صفحه صورت دو به و آهن ورق از رادیاتورها این

استفاده کند می اشکال ایجاد حرارت پخش وسایل جایگیری که جاهایی در آن ای صفحه

شده ساخته ای پره بصورت اینکه دلیل به نیز فوالدی ای پره رادیاتور .گردد می

نماید ایجاد کمی نسبتًا فشاری در را خوبی راحتی سطح تواند می

: چدنی رادیاتورهای

زنگ برابر در مقاومت علت به رادیاتور نوع این شوند می ساخته ای پره بصورت فوالدی رادیاتورهای مانند نیز معمواًل چدنی رادیاتورهای

.است شکننده ضربه مقابل در ولی. شود می استفاده رادیاتور نوع این از مربوط های محیط برای و جداره ضخامت و زدگی

.باشد می شده منسوخ تقریبا و شده برچیده آنها وزن بودن باال و حرارتی راندمان بودن پایین دلیل به چدنی رادیاتورهای تولید خط

درجه یک ازای به مربع متر بر کالری کیلو 01 حدود آن حرارتی انتقال ضریب. رسد می کیلوگرم 31 تا 01 به مربع متر هر برای آن وزن

.باشد می حرارت اختالف

: آلومینومی رادیاتور

سطح دارای جانبی فرعی های پره داشتن علت به آلومینومی رادیاتور های پره. گردند می تولید ای قطه با و ای پره بصورت آلومینیومی رادیاتور

آهن و چدن از بیشتر آلومینیوم هدایت ضریب) بهتر هدایت علت به دیگر طرف از و باشد می فوالدی و چدنی رادیاتور به نسبت بیشتری تماس

.است بیشتر چدنی و فوالدی رادیاتورهای به نسبت آن حرارتی تبادل ،(است

.دهد می حرارت محیط به ساعت در کیلوکالری 351 حدود گراد سانتی درجه 61 دمای اختالف و معمولی شرایط در آن مربع متر هر

به نسبت باالتری حرارتی هدایت ضریب و زیباتر تر سبک آلومینیومی رادیاتور

زیاد رطوبت که فضاهایی در معموال. باشد می گرانتر قیمت لحاظ از ولی. دارد فوالدی

کرد استفاده آلومینیومی رادیاتور از حتما بایستی ها حمام مانند. دارد

انواع رادیاتورها بر حسب شکل ظاهری

رادیاتور پانلی

سطح ، یکنواختی بیشتر در گرمایش نسبت به رادیاتورهای پره ای، این نوع رادیاتورها یها از ویژگی و در اکثر مواقع از جنس فوالد می باشد

ای )هر چه سهم نوع گرمایش تابشی نسبت به گرمایش تابش یکنواخت و گسترده و بالطبع گرمای تابشی بیشتر نسبت به انواع رادیاتور پره

.(همرفتی بیشتر باشد، از نظر فیزیولوژی بدن انسان دلپذیرتر خواهد بود

را میتوان نام برد امکان نصب از هر طرف رادیاتور، نصب یکپارچه و آب بندی خوب ،های دکوراتیو ناسب با اغلب طرحزیبایی و ت

د یومی بویژه در بلند مدت وجود داربعلت استفاده از فوالد، امکان زنگ زدن و سوراخ شدگی نسبت به انواع آلومن، از معایب رادیاتورهای پانلی

د(جود ندارد.)کل پنل باید تعویض شوشدن پانل رادیاتور امکان تعمیر مقرون بصرفه تقریبًا و در صورت آسیب و سوراخ.

امکان افزایش یا کاهش ظرفیت حرارتی رادیاتور به پانل وجود ندارد. ) در چنین مواردی می توان با انشعاب از لوله رفت و برگشت شوفاژ و

(رتی را افزایش داداستفاده از پانل رادیاتور جداگانه ، ظرفیت حرا

ننده نکته بسیار مهم: در کل از نظر راندمان و کارایی رادیاتورهای پانلی فوالدی بهترین نوع رادیاتور هستند لکن به شرطی که از یک تولید ک

.مطمئن و دارای تکنولوژی خریداری شوند

(رادسون شرکت ساخت پانلی رادیاتور)

ای رادیاتور پره

توان ارزش حرارتی مورد این نوع از رادیاتورها، هر پره از رادیاتور دارای ارزش حرارتی مشخصی است و از ترکیب تعداد پره ها، می در

گویند. در اکثر قریب به اتفاق موارد جنس نظر متناسب با فضای مورد بحث را بدست آورد. به ترکیب چند پره رادیاتور یک بلوک می

باشد. ای از آلیاژهای آلومنیومی میرادیاتورهای پره

:باشد ای بشرح ذیل می ها )و بخصوص مزایای( رادیاتورهای پره برخی از ویژگی

امکان کاهش یا افزایش پره و در نتیجه امکان افزایش بار حرارتی بلوک رادیاتور

های آسیب دیده ) اگر یک پره سوراخ شد یا به هر دلیل آسیب دید امکان تعویض پره

امکان آنکه فقط همان پره را تعویض کرد وجود دارد.(

قدرت باالتر نسبت به فوالد )رادیاتورهای پانلی( در مقابل زنگ زدگی

این دو دسته رادیاتور از طریق لوله های مارپیچ داخلشان انجام میگردد.به این صورت که در گردش سیالنحوه

سیال با حرارت باال از یک سو وارد شده و پس از چرخش داخل رادیاتور ، حرارت خود را به پره ها می دهد

.شود ن خارج میاز آ،و سیال با دمای کمتر

رادیاتور قرنیزی

اکسترودی با تکنولوژی مدرن پلیمری است که زیبایی قرنیزها و سادگی رادیاتورها را در یک سیستم فراهم آورده و اجازه می این سیستم آلیاژ

دهد گرما مثل رادیاتورهای دیواری سریع و مثل سیستم گرمایش از کف یکنواخت و از ارتفاع پایین در اتاق پخش شود.

% می 05ال و نیز امکان استفاده از آب با دمای کم موجب کاهش مصرف انرژی به میزان حداقل استفاده از این سیستم به دلیل بازدهی با

.گردد

رادیاتورهای قرنیزی می توانند با انرژی های تجدیدپذیر نظیر انرژی خورشیدی )آبگرمکن های خورشیدی ( کار کنند. استفاده از انرژی

گرمائی ، پمپ های حرارتی خورشیدی و آبگرمکن های خورشیدی نیازمند استفاده از گرمائی منابع انرژی تجدیدپذیر نظیر انرژی زمین

ی با سطح حرارتی بزرگ می باشد رادیاتورهای قرنیزی به نحوی طراحی شده اند که بتوانند با این منابع انرژی در بهترین نقطه یرادیاتورها

راندمان کار کنند.

نحوه گردش آب در رادیاتور های قرنیزی به این صورت است که اب گرم از یک طرف قرنیز وارد شده و پس از انتقال حرارت از

،اصوال نباید طول سیکل قرنیز ها را زیاد باشد ، چرا که در انتهای مسیر حرارت خیلی کمی باقی می شود همان سمت خارج می

ه سهولت در کنار سیستم های گرمایشی دیگر استفاده کرد.رادیاتور میتوان ب از این نوع.ماند

گرمایش از کف

دراین روش نیز گرما را بوسیله انتقال حرارت تشعشعي)تابشي( از كف دریافت مي كنند و یقینًا احساس آسایش بیشتري خواهند نمود. در این

درجه سانتي گراد مي باشد كه درمقایسه با سایر روشهاي 61تا 31سیستم گرمایشي معمواًل دماي آب گرم موجود در لوله هاي كف خواب بین

درصد در مصرف انرژي صرفه جوئي مي شود. در ساختمان هائي كه 41تا 01درجه سانتي گراد است، 10تا 54ه دماي آب بین موجود، ك

داراي سقف بلند مي باشند استفاده از سیستم گرمایش از كف باعث كاهش مصرف انرژي و صرفه جوئي در مصرف سوخت مي شود، به این

اتور و بخاري( هواي گرم در اثر كاهش چگالي سبك شده و به سمت سقف مي رود و اولین جائي را كه خاطر كه در سایر روشها )مانند رادی

گرم مي كند سقف مي باشد )این موضوع به طور واضح درسمت چپ شكل زیر مشخص مي باشد(. به علت باال بودن دماي هوا در كنار سقف

و این عامل باعث اتالف مقدار زیادي انرژي مي شود. درروش گرمایش از كف میزان انتقال حرارت آن به سقف از هرجاي دیگر بیشتر است

.رسدابتدا قسمت پائین كه مورد نیاز ساكنین است گرم مي شود وهوا با دماي كمتري به سقف مي

است در نزدیک ترین سطح کف تعبیه شود. نحوه در این سیستم آب در سیکلی طوالنی تر حرکت میکند ،و برای داشتن بیشترین راندمان بهتر

گردش آب در شکل های زیر مشخص می باشد که به دو صورت مارپیچ موازی و مارپیچ دایره ای می باشد.

فن کویل تهویه های سیستم در که شده تشکیل دریچه و موتور و فن یک و سرد گرم،( های لوله) های کویل از که است دستگاهی( Fancoil) کویل فن

در و کرده دریافت مرکزی واحد از را سرد یا گرم آب ها، کویل، گیرند می قرار استفاده مورد مسکونی و تجاری مراکز ها، ساختمان مطبوع،

کنند می استفاده مطبوع تهویه

:است شده تشکیل زیر اجزای از کویل فن یک

فن .0

سرمایش و گرمایش کویلهای .0

شستشو قابل یا تعویض قابل هوای فیلتر .3

فلکه شیر .4

شیرهواگیری .5

رطوبت مقدار و ترموستات توسط حرارت درجه ها کویل فن در .6

به تازه هوای مقدار و فن توسط هوا مقدار و هیومیدستات توسط

.میشود كنترل متداول روشهای

: ها كویل فنانواع

زمینی های كویل فن

.سازند می منتشر زن روبرو یا زن باال بصورت را هوا و بوده دقیقه در مکعب فوت 0111 الی 011 ها کویل فن این ظرفیت

سقفی های كویل فن

کابینت بدون و دار کابینت دوصورت به ها كویل فن این.باشد می دقیقه در مکعب فوت 0111 الی 011 بین معموال هم ها کویل فن این ظرفیت

.باشند می

كانالی های كویل فن

:باشد می زیر طرح سه به و شوند می ساخته دقیقه در مکعب فوت 0111 الی 611 های ظرفیت در

ایستاده روكار دیواری كانالی، روكار سقفی كانالی، توكار سقفی كانالی

دارد. جوداین فن کویل ها هوای تازه را از طریق کانال ها وارد سیستم میکنند،در برخی موارد هم امکان وجود هواساز مرکزی و

لوله. داریم برگشت لوله 1 و آب تغذیه لوله 1 ای لوله دو کویل فن در. ای لوله 4 یا ای لوله 1: شود می تقسیم بخش دو به ها کویل فن

این در. دارد وجود برگشت لوله 1 و تغذیه آب لوله 1 ای لوله 4 کویل فن در. کند می تهیه سال فصل به توجه با را سرد یا گرم آب تغذیه،

فراهم داریم ساختمان مختلف های بخش در سرما و گرما به نیاز که هایی مکان برای زمان هم صورت به را سرد یا گرم آب توانیم می شرایط

.کنیم

باشد می" جدا ای مجموعه" یا" معکوس برگشت" یا" مستقیم برگشت" های فرم به ها کویل فن کشی لوله شبکه

همانند رادیاتور های معمولی می باشد که توان انتقال حرارت جابجایی آن افزایش یافته.حرارت سیال ناقل حرارت برای اساس کار آنها

گرمادهی توسط موتور خانه یا بویلر ها تامین می شود.

رادیاتور ترموستاتیك شیرهاي

با رادیاتور ترموستاتیك شیرهاي. باشد ترموستاتیك شیر به مجهز رادیاتور سیستم كه است نیاز سوخت مصرف سازي بهینه تعدیل دما و بمنظور

08-00 محدوده در اتاق دماي تنظیم با و دارند نگه ثابت نظر مورد حرارت درجه در را اتاق دماي توانند مي ترموستات توسط دما تنظیم قابلیت

درجه یك هر كاهش آمده، بعمل آزمایشات طبق بطوركلي. آید مي بدست سوخت مصرف در جویي صرفه مقدار بیشترین گراد سانتي درجه

.گردد مي% 6 میزان به سوخت مصرف كاهش سبب اتاق دماي مورد بي افزایش از جلوگیري و سانتیگراد

از كه شیر یك و شده نصب رادیاتور آن در كه محلي حرارت درجه خودكار كنترل براي( ترموستات) حرارتي سنسور یك از ترموستاتیك شیر

بر اتاق دماي كه هنگامي. باشد مي تنظیم قابل ترموستات كالهك چرخاندن با اتاق هر نیاز مورد دماي. است شده تشكیل گیرد، مي فرمان سنسور

( برقي لوازم و تجهیزات یا و ساكنین تعداد افزایش خورشید، تابش مانند) خارجي گرماي تولید منبع هر یا و رادیاتور از خروجي گرماي اثر

از و دهد مي كاهش را رادیاتور در گرم آب جریان و داده فرمان شیر به ترموستات گیرد قرار ترموستات دماي تنظیم محدوده در و یابد افزایش

و انرژي مصرف كاهش اتاق، ساكنین براي مطلوب آسایش شرایط تأمین ضمن نتیجه در. كند مي جلوگیري رادیاتور توسط اتاق گرماي افزایش

.كند مي برآورده نیز را مصرفي سوخت هاي هزینه

. كنند مي فراهم را مختلف جریانهاي عبور امكان ، ترموستات توسط دما تنظیم بمنظور كه اند شده ساخته اي بگونه رادیاتور ترموستاتیك شیرهاي

در كه باشد مي (Presetting) آب جریان اولیه تنظیم امكان دارد وجود رادیاتور ترموستاتیك شیرهاي از برخي در كه مهمي قابلیتهاي از یكي

محدود را رادیاتور به ورودي آب حداكثر فشار، افت ایجاد و آب جریان مقطع سطح تغییر با توان مي سیستم این به شیر بودن مجهز صورت

.كرد

در گرما توزیع معموال حرارتي مركز از واحدها فاصله یا و طبقات ارتفاع سبب به مركزي گرم آب سیستم با ساختمانهاي در است ذكر به الزم

شوند مي ها پنجره بازكردن به مجبور اتاق گرماي افزایش از رهایي براي موتورخانه به نزدیك واحدهاي نتیجه در بود، نخواهد یكسان نقاط تمام

شیرهاي از استفاده با توان مي حالت این در. نمایند مي استفاده جانبي گرمایشي امكانات و وسایل از بعضٌا باال طبقات در یا و دورتر واحدهاي و

.كرد ایجاد مختلف طبقات رادیاتورهاي در آب مختلف جریانهاي باشند، مي اولیه تنظیم سیستم به مجهز كه رادیاتوري ترموستاتیك

بر رادیاتور اطراف هواي و سطحي هاي لوله و شیر گرماي به مربوط اثرات كاهش همچنین و ترموستات از بهینه و مطلوب استفاده براي

.شود نصب افقي بصورت ترموستات باید رادیاتور ترموستاتیك شیر عملكرد

.شود مي استفاده شرایط برحسب زیر مختلف رادیاتور،ازشیرهاي آب ورودي هاي لوله قرارگرفتن نحوه به باتوجه و منظور این براي

.باشد پشتي دیوار از رادیاتور به آب ورودي لوله هنگامیكه: دار زاویه شیر .0

.باشد رادیاتور راست سمت و زمین از رادیاتور به آب ورودي لوله هنگامیكه: راست دار زاویه شیر .0

.باشد رادیاتور چپ سمت و زمین از رادیاتور به آب ورودي لوله هنگامیكه: چپ دار زاویه شیر .3

امتداد در و افقي بصورت ترموستات كه تفاوت این با باشد مي استفاده قابل فوق حاالت تمامي براي مدل این :(UK) معكوس دار زاویه شیر .4

(.گرفت مي قرار رادیاتور امتداد بر عمود ولي افقي بصورت ترموستات قبل حالت سه در. )گیرد مي قرار رادیاتور

.شود وارد رادیاتور به مستقیما جانبي دیوار از رادیاتور به آب ورودي لوله هنگامیكه: مستقیم شیر .5

قوانین و استانداردها

تمامي در را رادیاتور روي بر ترموستاتیك شیرهاي نصب كه باشد مي ساختمان ملي مقررات 01 مبحث زمینه، این در مقررات مهمترین

در را رادیاتور روي بر ترموستاتیك شیرهاي نصب دارد درنظر سوخت مصرف سازي بهینه سازمان. است كرده اجباري نوساز ساختمانهاي

یارانه رادیاتور، ترموستاتیك شیرهاي نصب براي تشویقي سیاستهاي اجراي با سازمان این حاضر درحال. كند اجباري كشور ساختمانهاي تمامي

.كند مي پرداخت

ترمومترها در تاسیسات

دستگاههای مختلف یک سیستم حرارت مرکزی الزم است که بعضی کمیتهای فیزیکی نظیر دما و یا فشار در نقاط برای اطمینان از صحت کار

مختلف سیستم اندازه گیری شود مثال برای اندازه گیری دما از وسیله ای به نام ترمومتر استفاده می شود

: انواع ترمومترها

دستگاه نصب می شود تا با رساندن حرارت لوله به مخزن ترمومتر درجه حرارت را نشان دهددر این نوع یک غالف بروی ترمومتر غالفی :

بعضی ترمومتر ها بر اساس انبساط و انقباض دو فلز غیر هم جنس کار می کنند که در ساختمان این دستگاهها یک نوار ترمومتر بی متالی :

بی متالی استفاده می شود

دیگر از ترمومترها از یک مخزن و یک لوله مویی و صفحه ای همراه با یک عقربه تشکیل شده است داخل بعضی ترمومتر با لوله مویی :

درجه سانتیگراد می باشد ۸۹۱درجه سانتیگراد تا -۸۵مخزن و لوله مویی معموال از گاز یا جیوه پر شده است دامنه کار این نوع

ه و پکیج و ... استفاده می شود.به این منظور که با افت دما مشعل به کار میافتد و پمپ ستات ها در داخل تاسیسات شامل موتور خانترمواز

ها کنترل می شوند.

رادیاتور نصب محل بهترین

تلفات دیگري... و پنجره و دیوار و كف -سقف قبیل از ها جداره از ناشي حرارتي تلفات یكي. میگیرد انجام طریق دو از حرارتي تلفات

ما. گیرد مي صورت حرارتي تلفات این نخواهیم و بخواهیم چه دیگر عبارت به. باشد مي پنجره درزهاي از سرد هواي نفوذ از ناشي حرارتي

. نماییم حذف كامل طور به را آن نمیتوانیم ولي دهیم كاهش را آن میزان میتوانیم فقط

جایگاه ،دارد وجود اتاق داخل به هوا نفوذ امکان ، آن درزهای طریق از عالوه به و است پنجره نزدیک اتاق در مکان سردترین معموال چون

وقتی تابش کسری برای جبران بهترین و اتاق در دما توزیع بهترین رو این از. شود می مشخص پنجره موقعیت به توجه با رادیاتورها اندازه و

آزاد صورت به کند می منتقل جابجایی صورت بهع را گرما ۱۱۶ حدود که رادیاتور اگر. شود نصب پنجره زیر رادیاتور که دهد می رخ

روی ی شده سرد هوای نفوذ امکان که بود خواهد بزرگ قدری به آن گرم هوای شناوری نیروی ، شود نصب پنجره زیر بیرونی دیوار جلوی

هوای گردش) اتاق در هوا جریان کار این با ، سازد می منتفی را اتاق درون به ، پنجره درزهای از شده وارد سرد هوای و پنجره داخلی وجه

سردي دلیل به. شود نصب پنجره ضلع خالف در رایاتور اگر. نماییم استفاده اتاق از پنجره نزدیكي در توانیممی و. شد خواهد برقرار( اتاق

. باشد نمي اشكال از خالي محیط آن از استفاده پنجره اطراف محیط

گرمای و شود می متعادل هوا عمودی جریان کار این با. شود انتخاب پنجره پهنای معادل باید آن طول شود نصب پنجره زیر رادیاتور هرگاه

. شود می بیشتر رادیاتور تابشی

گرمایی آسایش ایجاد در بیشتری تاثیر یابد افزایش رادیاتور تابشی گرمای سهم بگوییم بهتر با یابد افزایش رادیاتور تابشی سطح هرچه طرفی از

شود می جبران بهتر رادیاتور تابش سطح افزایش با شود می منتقل بیرون به انسان بدن از تابش طریق از که گرمایی زیرا. داشت خواهد

های جداره از رادیاتور فاصله حداقل. کرد نصب پنجره زیر و دیوار به نزدیک را آن باید رادیاتور گرمایی توان حداکثر از استفاده برای.

. آمد نخواهد پدید توانی افت هیچکونه صورت این در. باشد باید متر میلی ۷۱۱ حداقل اتاق کف از و متر میلی ۹۱ حداقل دیوار از ساختمان

:توجه

پشت از انرژي اتالف موجب پنجره زیر رادیاتور نصب شود مي نصب پرده پنجره مقابل در معمواْل کنوني هاي ساختمان در اینکه به توجه با

کار این با. شود گرفته نظر در رادیاتور براي محلي پنجره محل به دیوار ترین نزدیک در گردد مي پیشنهاد لذا. گردد مي پرده خرابي و پرده

نصب در است الزم پس. شد خواهد جلوگیري نیز انرژي اتالف از زیادي حدود تا آید نمي پیش سلیقه با هاي خانم براي مشکلي که این ضمن

انرژي اتالف براي مشکلي تا فرمایند مجسم شده کشیده پرده صورت به را پنجره و گیرد قرار عزیز همکاران توجه مورد قضیه این راداتورها

.نیاید بوجود ساختمان در پرده زیبایي و

: داشت خواهد توان افت شود نصب زیر ی حالتها در رادیاتور اگر

تاقچه زیر

پنجره

پرده پشت یا کابین داخل

استفاده رادیاتور پوشش جهت ورقه یک از که صورتی در

. برسد ۷۹۶ به است ممکن توان افت گردد

شرح انواع سیستم لوله کشی برای شوفاژ

می یلبد. : در این سیستم آب به سوی یک مخزن که به هوای آزاد باز می شود جریانالف( سیستم باز

در این سیستم جریان آب در هیچ نقطه ای در معرض هوای آزاد قرار نمی گیرد.چنین سیستم هایی معموال شامل یک منبع :ب( سیستم بسته

سطح آبی که در این منبع در معرض هوای آزاد است زیاد قابل مالحضه نمی یاشد. ،ولی انبساط می باشند که با هوای آزاد در ارتباط است

دش آب در سیستم به دو صورت اختیاری یا اجباری انجام می شود که در نوع اختیاری تحت نیروی ترموسیفون ناشی از گر

سیرکوالتور یا زمینی اختالف وزن مخصوص آب گرم رفت و برگشت باعث گردش آب میشود و در نوع اجباری سیال توسط پمپ

به گردش در می آید.

طبقه ها یا واحد ها و همچنین در داخل واحدها برای هر یک از رادیاتور هادر این روش برای هر یک از لکتور :سیستم لوله کشی با ک -0

تا چند خط لوله را به عهده دارد، از هر 0جعبه کلکتور وظیفه انشعاب .یک لوله رفت ویک لوله برگشت جداگانه در نظر گرفته میشود

ب استفاده می شود.جهت برگشت یا رفت ا ه چند لوله درکلکتور برای تقسیم یک لوله ب

(Direct Return Piping) سیستم لوله کشی با برگشت مستقیم -1

مسیر حركت به سمت موتورخانه را طی می ت مستقیما وارد لوله برگشت شده، در این روش، آب برگشتی از هر دستگاه پخش كننده ی حرار

گر طول لوله ی رفت و كه به موتورخانه نزدیك تر است، نسبت به دستگاه های دیكننده ی حرارتی این لوله كشی، دستگاه پخشكند. در

های مدارهای دستگاهحت تر و بیشتر سیركوله شده، در در نتیجه آب در مدار دستگاه را )افت فشار كمتری در مسیر( است .برگشت كمتر

و در نتیجه سیستم متعارل نیست و برای متعادل کردن آن باید از شیرهای متعارل کننده موسوم به شیر زانویی ددورتر ، كمتر جریان می یاب

قفلی که در مسیر برگشت آب از مبدل حرارتی نصب می شود و شیر فلکه های گلویی در مسیر لوله برگشت آب به کلکتور برگشت در

موتورخانه، استفاده نمود.

در ها رادیاتور كشی لوله سیستم است ذكر به الزمسیستم برگشت معکوس از نظر مصالح لوله کشی ارزانتر می شود.این روش نسبت به

گردد می انجام مستقیم برگشت با كوچك های ساختمان

بر قطر لوله رفت این روش عالوه بر سیستم های بسته برای سیستم های باز نیز قابل استفاده است، قطر لوله برگشت در تمام طول مسیر برا

این طریقه لوله كشی برای جایی كه دستگاه های پخش كننده حرارت دارای افت فشار های نامساوی متناظر خواهد بود.بطوری که ذکر شد

. دارند، توصیه می شود (balancing valve))مانند فن كویل های هستند و هر كدام نیز یك شیر تنظیم كننده

(Reverse Return Piping) برگشت معکوسسیستم لوله کشی با -3

برگشت معكوس برای آنها پیشنهاد می شود.قریبا مساوی باشند، لوله كشی با اگر دستگاه های پخش كننده گرما دارای افت فشار مساوی و یا ت

حركت آب در شتی از دستگاه ها در جهت آب برگ در این سیستم این ترتیب لوله کشی را نمی توان برای سیستم های باز مورد استفاده قرار داد .

در ه سمت موتورخانه حركت خواهد كرد.پس از آن آب بنیز به آن متصل می گردد، لوله رفت حركت می كند تا لوله برگشت آب آخرین دستگاه

مام دستگاه ها مساوی است. در مدار لوله كشی تبرابر هستند، در نتیجه افت فشار این سیستم لوله كشی مجموع طول لوله های رفت و برگشت

تقریبًا مساوی باشد، مقدار آب در هر مدار متناسب با قطر لوله محاسبه شده، جریان خواهد یافت. فشار آب در خود دستگاه مساوی یا اگر افت

الزم به ذكر است كه سیستم لوله كشی بیشتر ساختمان ها به این روش انجام می شود.

سیستم لوله کشی با برگشت مستقیم سیستم لوله کشی با برگشت معکوس

مختلط کشی لوله سیستم -4

كشی لوله سیستم یك شكل در. شود می انجام معكوس طور به دیگر قسمتی و مستقیم صورت به برگشت كشی لوله از قسمتی سیستم این در

سیستم این در. است شده داده نشان گردیده، انجام معكوس روش به هدر در و مستقیم صورت به رایزرها در برگشت آن در كه طریقی به مختلط

جریان مقدار اختالف.نیست مساوی ها دستگاه برای كشی لوله مسیر در فشار افت مقدار نتیجه در و برگشت و رفت لوله طول اندازه مجموع

:است زیر های فشار افت شامل كه دارد بستگی برگشت و رفت رایزرهای در شده محاسبه فشار افت مقدار به آب

معكوس برگشت محل تا دستگاه هر برگشت و رفت كشی لوله مدار در فشار افت

دستگاه خود در فشار افت

مسیر هر شیرهای و ها وصاله در فشار افت

.شود پیاده نیز آن كاذب سقف داخل در یا و زیرزمین كف در تواند می سیستم معكوس برگشت قسمت كشی لوله كه است ذكر به الزم

سیستم یک لوله ای : -5

در این سیستم جهت رفت و برگشت آب به مبدلهای حرارتی تنها از یک لوله ی اصلی استفاده می شود. برای اتصال لوله های رفت و برگشت

اصلی در این سیستم، از وصاله های مخصوصی استفاده می شود که در زیر مشاهده می کنید. در این سیستم قطر لوله مبدل حرارتی به لوله

اصلی در تمام طول مسیر ثابت بوده دمای آب ورودی به واحدهای نزدیکتر به دیگ بیشتر و در واحد های دورتر بتدریج کمتر می شود، لذا

رگتر در نظر گرفت.مبدلهای حرارتی دورتر را باید بز

کشی رادیاتوررسم لوله

:در انتخاب مسیر و رسم لوله کشی شوفاژ باید حتی االمکان موارد زیر را در نظر گرفت

معموال در )پالن( را تهیه کرده و محل رادیاتورها را روی آن رسم می کنیم. باید توجه کرد که رادیاتورها 51/0نقشه ساختمان با مقیاس -0

.محل هایی که بیشترین تلفات حرارتی را دارند قرار بگیرند

طول و عرض رادیاتور را با توجه به مقیاس می کشیم و محل اتصال لوله های شبکه به َعَلم رادیاتور را با دودایره کوچک نشان می دهیم. -0

پره داشته باشد محل لوله های رفت و برگشت را در دو طرف رادیاتورها 05از و چنانچه رادیاتور بیش مانند شکل

میکشیم مانند شکل

ر لوله باید طوری در نظر گرفته شود که امکان هرگونه تعمیرات احتمالی و هواگیری وجود داشته یانتخاب محل رادیاتور و همچنین مس -3

باشد

رایزرها، طرحی برای تغذیه انشعاب ها در نظر می گیریم و سعی می کنیم که ضمن انتخاب کوتاه توجه به محل قرارگیری رادیاتورها وبا -4

ترین مسیر و کمترین پیچ و خم، حتی االمکان آب گرم به طور یکنواخت به تمام رادیاتورها برسد. برای این منظور در صورتی که شبکه با

.س استفاده می کنیمبرگشت مستقیم مناسب نباشد، از شبکه با برگشت معکو

پس از مشخص شدن طرح شبکه، اقدام به کشیدن مسیر لوله رفت و برگشت می نماییم. انشعاب برگشت باید به دایره نزدیک رادیاتور وصل -5

.شود و انشعاب رفت به دایره دیگر اتصال یابد

له ها و نوشتن مشخصات رادیاتورها می نماییم. قطر هر قطعه پس از رسم رادیاتورها و کلیه خطوط الزم، اقدام به اندازه گذاری قطر لو -6

خط لوله را در حد فاصل دو انشعاب بر حسب میلیمتر )یا اینچ( با استفاده از شابلن اعداد مناسب مقیاس پالن می نویسیم و با استفاده از یک

هم، می توان از یک شماره با دو خط کمکی استفاده رابط کمکی مشخص می نماییم. در صورت هم قطر بودن لوله های رفت و برگشت کنار

:کرد. مشخصات رادیاتور انتخابی را که عبارت است از

n تعداد پره ها - L طول بر حسب میلیمتر - H ارتفاع رادیاتور - W پهنا رادیاتور

پره با ارتفاع 00اینجا منظور انتخاب یک رادیاتور می نویسیم. دربه شکلی مناسب در کنار رادیاتور مثاًل بصورت

.میلیمتر می باشد 111و طول 200، پهنای 511

در نقشه های لوله کشی حرارت مرکزی، قطر لوله -1

های قائم)رایزر( را در محلی که از آنها انشعاب گرفته می

شود، می توان بصورت یک خط کسری نشان داد. عددی

قرار میگیرد نشن دهنده اندازه که در باالی خط کسری

قطر رایزر باالرونده و عدد زیر خط کسر نشان دهنده قطر

رایزری است که به شبکه طبقه پایین متصل می گردد.

نشان می دهد یک لوله قائم به قطر 51/30مثال عالمت

میلیمتر از طبقه پایین به طبقه مورد نظر می رسد و 51

میلیمتر به طبقه باالتر 30پس از انشعاب گیری با قطر

.می رود

پکیجپكیج دیواری دستگاهی است كه جایگزین موتورخانه مركزی شوفاژ گردیده و آب گرم مورد نیاز جهت تامین گرمایش محیط، به وسیله

نماید.رادیاتورها و آب گرم بهداشتی جهت مصارف روزمره از قبیل شستشو، استحمام و غیره را فراهم می

کردن رادیاتورهای یک سیستم حرارت مرکزی و مدار باز آبگرم برای یک دیگ پکیج دو مدار گردش آب دارد. مدار بسته آبگرم برای گرم

.می رود آبگرم مصرفی بکار

ال حرارت از طریق رادیاتورها و پس از انتق در مدار شوفاژ دیگ پکیج پمپ سیرکوالسیون برای به گردش در آوردن آبگرم از داخل دیگ به

را بر میگرداند. آکوستات تنظیم برای تنظیم درجه حرارت آبگرم شوفاژ و آکوستات رادیاتورها به محیط دو مرتبه بداخل دیگ پکیج آبگرم

درجه سانتیگراد تنظیم شده است . بعالوه یک تابلو برق دارای کلید قطع و وصل 11همواره برای " اطمینان که

در مسیر آبگرم مصرفی قرار میگیرد تا همچنین منبع انبساط بسته و دو شیر اطمینان یکی در مسیر آبگرم شوفاژ و دیگریمشعل و پمپ و

مانع از باال رفتن فشار از حد مجاز شود.

.به چهار دسته عمده تقسیم می شوند پکیج ها با توجه به نوع عملکرد

اتمسفریک ۷

هرمتیک ۲

پریمکس ۸

چگالشی ۴

اتمسفریک

اولین نسل پکیج های گرمایشی از نوع اتمسفریک بودند. مشکل اصلی این سیستم ها راندمان پایین، استفاده از هوای تازه فضای نصب و قطر

بزرگ دودکش می باشد

هرمتیک

برطرف گردید ولی اصلی ترین مشکل پکیج های هرمتیک پس از نوع اتمسفریک ساخته شدند. دراین نوع پکیج مشکل هوای تازه تا حد زیادی

آنها عدم امکان کنترل شعله می باشد

پریمکس

در این نوع از پکیج های گرمایشی عالوه بر رفع مشکل هوای تازه، کنترل شعله نیز به خوبی انجام می گیرد و این سیستم دارای راندمان

باالیی نیز می باشد

چگالشی

.وع چگالشی می باشند که دارای سیستم پیشرفته و راندمان باال می باشدجدیدترین نسل از پکیج های گرمایشی، ن

ویژگی های پکیج چگالشی :

مصرفی هزینه کاهش و گاز مصرف در جویی صرفه :

.گردد می رایج سیستمهای به نسبت گاز مصرف در چشمگیر جویی صرفه موجب چگالشی، آوری فن از گیری بهره

ساختمان نیاز مورد انرژی با دستگاه توان تطبیق :

کند؛ می فراهم را شده طراحی توان حداکثر تا کیلووات 05 از خروجی توان تنظیم کردن ماژوله امکان سیستم، این Range rate آوری فن

.نماید استفاده یونیتها چندتایی یا یکی ترکیب از شده ریزی برنامه صورت به است قادر پیک، غیر کارکرد حالت در سیستم این همچنین

کف( از گرمایش و رادیاتور) گرمایشی مختلف سیستمهای از همزمان استفاده امکان:

آب مختلف درجات همزمان تامین مستلزم که را کف از گرمایش سیستم و رادیاتور توسط گرمایش از همزمان پشتیبانی امکان آوری فن این

.کند می فراهم را باشد می

مشکل بروز یا و سرویس هنگام در گرمایشی سیستم کامل قطع عدم :

مورد گرم آب و گرمایش همچنان پشتیبان یونیتهای یونیت، هر در مشکل بروز زمان در یونیتها، آبشاری اتصال سیستم از گیری بهره علت به

.کنند می فراهم مربوطه یونیت اشکال رفع زمان تا را نیاز

دور راه از کنترل سیستم از استفاده با مجدد تنظیمات و تغییر یابی، عیب :

راه از دستگاه مدیریت امکان همچنین و نموده منعکس آن روی فورا را آالرمی هرگونه که است مجهز کنترلی ریموت سیستم به آوری فن این

.کند می فراهم را دور

نصب شرایط در انعطاف :

نصب فضای شرایط به بسته را کابینتی یا زمینی پشت، به پشت یا هم کنار شکل به شاسی روی دیواری، صورت به نصب قابلیت سیستم این

.باشد می دارا

نیاز مورد نصب فضای کاهش :

فضای از استفاده امکان و نصب شرایط در پذیری انعطاف دلیل به سیستم این

مفید فضای شدن اشغال موجب ساختمان، بام در نصب حتی و مفید غیر

.شود نمی ساختمان

آالیندگی میزان کاهش :

ورود زمان در دما حداقل با و کم بسیار سیستم این آالینده گازهای تولید میزان

.باشد می اتمسفر به

واحد هر در مصرفی انرژی سهم تعیین :

واحد هر توسط شده مصرف گرمایشی بار میزان محاسبه امکان آوری فن این

سیستم از آن دقیق محاسبات دریافت امکان و نموده فراهم را ساختمان بخش یا

.دارد وجود

مضر باکتریهای انواع از گرم آب منبع سازی پاک :

بودن بهداشتی از اطمینان جهت دما مدیریت هوشمند سیستم از استفاده با

بدون و بهداشتی گرم آب از همواره کنندگان مصرف آب، ذخیره مخازن

.گردند می برخوردار باکتری

دیواری فقط نوع فن دار آن از نظر استانداردهای معتبر های پکیجدر بین

، کواکسیال )دو استفاده از دودکش مخصوص،همچنین گردددنیا تایید می

جداره( در هنگام نصب پکیج دیواری، این امکان را فراهم می نماید که عالوه

بر خروج دود ناشی از کار کرد دستگاه به محیط خارج، هوای مصرفی مورد

دستگاه نیز از محیط خارج تامین می گردد و در نتیجه ایمنی کاملی برای نیاز

مصرف کننده فراهم می گردد.

نحوه ی عملکرد زمستانی

وقتی شیر آب گرم مصرفی باز شود با عبور جریان آب از سنسور .پکیج دیواری در فصل زمستان آب گرم مدار گرم کننده را تامین می کند

این سنسورفعال شده با ارسال فرمان به شیر سه طرفه ی برقی از طریق برد کنترل الکترونیک مدار رادیاتور ها موقتا قطع فشار میکروسِوئیچ

.به این ترتیب آب گرم مصرفی به صورت فوری تامین می گردد .لوله هدایت می شود –شده آب مدار گرم کننده به مبدل حرارتی ثانویه پوسته

شدن شیر آب گرم مصرفی شیر سه طرفه ی برقی به طور خودکار آب گرم مدار گرم کننده را به مدار رادیاتورهدایت می بالفاصله پس از بسته

.کند

نحوه ی عملکرد تابستانی

هنگامی که مصرف کننده یکی از .در این حالت پکیج دیواری تنها در زمان نیاز به تامین آب گرم مصرفی به صورت خودکار روشن می شود

های آب گرم را باز میکند فرمان روشن شدن مشعل از طریق میکروسوئیچ سنسور فشار وبرد کنترل الکترونیک صادر شده آب گرم شیر

مصرفی با بهره گیری از مبدل حرارتی ثانویه پوسته و لوله به صورت فوری تامین می شود با بسته شدن اب گرم مصرفی بالفاصله دستگاه

خاموش خواهد شد.

متر مي 35به هد پمپ سیر کوالتور در دستگاههاي پکیج گرمایشي، حد اکثر طول لوله کشي افقي آب براي رادیاتور هاي شوفاژ حدود با توجه

باشد.

موتورخانهسیال دراین روش حرارت به برعهده دارد را وظیفه ی گرم کردن اب موردنیاز به شوفاژ سیستم حرارت مرکزی که به آن موتورخانه نیز گویند

.به رادیاتورها منتقل میکند وسائل دیگر پمپ وسایر سیال به وسیله ی لوله ها و منتقل می شود و

اب توسط لوله های برگشت به موتورخانه رفته واین سیکل درنتیجه دمای اب کاهش یافته و نیز به اتاق هدایت نموده و رادیاتورها کرما را

.می شود تکرار باردیگر

هنده موتورخانهاجزای تشکیل د

دیگ

مشعل

پمپ

سختی گیر

مبدل حرارتی

منبع انبساط

منابع کوئلی

لوله های انتقال آب

(boiler) دیگ آب گرم

دیگ های آبگرم در حرارت مرکزی درون یک سیکل کار می کنند و در این سیکل آب ، وارد

و به ساختمان رفته و آنجا می شود خارجشده و توسط مشعل و گرمای آن گرم شده و از دیگ

از گرمای این آب برای گرم کردن بنا یا مصارف دیگر استفاده می شود. مثال در منازل از این

آب به وسیله ی کویل برای گرم کردن آب مصرفی خانه استفاده می شود.

دیگ فوالدی

بار را 01-8-6فشارهای مختلف سه پاس و... و تحمل -دیگ فوالدی در انواع دوپالس

داراهستند. و کاربد اصلی آنها در شرایطی است که دیگهای چدنی محدودیت دارند ،) مانند

ساختمانهای مرتفع و نیاز به ظرفیتهای باال (.

دیگ چدنی

دیگهای چدنی به صورت پره یی تولید و عرضه می گردند و قابلیت اضافه و کم کردن پره و یا

پره معیوب بعد از گذشت زمان را دارند . تعویض

از دیگر مزایای دیگ چدنی حمل و نقل آسان آن و قابلیت انتقال آن در شرایط مشکل می باشد و

طبقه ممنوعیتی در استفاده از دیگ چدنی را ندارند 6معمواًل ساختمان های با ارتفاع کمتر از

بویلرها در اکونومایزر

درجه مي باشد كه این دود به فضاي محیط وارد مي شود و در حقیقت 051از دودكش دیگهای آبگرم، باالتر از يمعموال دماي دود خروج

دود و در خارج آن )در پوسته( اتالف حرارتي به حساب مي آید. با استفاده از یك نوع مبدل حرارتي در این مسیر، كه در درون لوله هاي آن،

توان از این انرژي در حال اتالف استفاده كرد. به این دستگاه اکونومایزربویلرگویندآب ورودي بویلر وجود دارد مي

(Expansion Tank) منبع انبساط

هنگام راه اندازی سیستم گرم کننده مانند شوفاژ آب داخل سیستم به دلیل باالرفتن درجه حرارت منبسط شده حجم آن زیاد می شود مخزن

ا انبساط این ازدیاد حجم را درخود جای داده از باال رفتن بیش ازحدفشارسیستم و ایجاد خطرات مالی وجانی جلوگیری میکند مخزن انبساط ضمن

ی تغذیه و تامین کسری آب سیستم را به عهده دارد.وظیفه

منبع انبساط باز

گیرند و حجم اضافی ناشی از انبساط آب تاسیسات رامی قرار می این دسته از منابع انبساط در ارتفاعی باالتر از دیگ )معموال در پشت بام(

کند. باال رفته و فشاری معادل ارتفاع ستون آب باالرفته به کل سیستم اعمال میها از لوله رابط بین دیگ و منبع گیرد، برای ورود به آن

باشد که این فشار با توجه به اختالف ارتفاع بین دیگ و منبع انبساط قابل محاسبه و محدوده عملکرد این منابع به ارتفاع ساختمان وابسته می

های تاسیسات را تنظیم ده از منبع انبساط، هد فشاری الزم برای باالرفتن آب گرم در لولهتنظیم است. اما به دلیل این که ارتفاع ستون آب باال آم

های موجود، اختالف گر گرما نصب کرد که مطابق استاندارد تر از باالترین مبادله می کند، منبع انبساط باز را باید همواره در ارتفاعی باال

.متر باشد 0از گر باید بیش ارتفاع بین منبع و آخرین مبادله

منبع انبساط باز از طریق لوله ارتباطی که با دیگ دارد و توسط شناور

کند، بدین موجود در آن، مقدار آب موجود در چرخه را نیز کنترل می

ترتیب که در صورت بروز هرگونه نشتی در چرخه تاسیسات که باعث

نبساط شود، کاهش حجم یا همان افت ارتفاع سطح آزاد آب موجود در منبع ا

با اضافه نمودن آب شهری به اندازه آب خروجی از چرخه، مقدار آب

ماند. چرخه ثابت می

منبع انبساط باز با وجود سادگی روش طراحی و ساخت، دارای معایبی

:توان به موارد زیر اشاره کرد است که از آن چه می

انتقال حرارت زیاد با هوای سرد محیط

)بیش از ارتفاع ساختمان( جهت کارگذاری منبعکشی نسبتا باال حجم لوله

در ساختمان های کوتاه bar 3عدم جوابگویی برای فشار های بیش از

بروز خوردگی در حضور اکسیژن هوا و آب

منبع انبساط بسته

مخزنی پر از گازی تحت فشار و نیز قسمتی برای کنند. در داخل منبع انبساط بسته، برای رفع معایب فوق، از منبع انبساط بسته استفاده می

شود. بدین ترتیب منبع انبساط ورود آب وجود دارد که از طریق برقراری تعادل فشاری بین گاز تحت فشار و آب، مقدار فشار آب تعیین می

یکی دیگ )بر روی خروجی انبساط روی بسته، نیازی به نصب در ارتفاعی باالتر از دیگ را ندارد و می توان آن را در موتورخانه و در نزد

دیگ( تعبیه کرد.

شوند: منابع انبساط بسته را با توجه به مکانیزم عملکردی، نوع گاز و نوع مخزن حجم متغیر، به انواع زیر تقسیم می

بسته دیافراگمی انبساط منبع مه قابل تنظیمنبع انبساط بست

حالت نصب منبع انبساط بسته

(water sofetnerدستگاه سختی گیر)

دستگاه شامل یک استوانه فلزی است، که در داخل آن مواد موثر در سختی زدایی )رزین های تبادل

یونی( قرار گرفته است. رزینهای مزبور، کلسیم و منیزیم را با سدیم تعویض کرده و آب سخت را به

و کارایي آب نرم تبدیل مي کنند. رزینهاي دستگاه سختي گیر پس از مدت زمان معین اشباع مي شوند

خود را از دست مي دهند. استفاده از آبهاي گل آلود و داراي مواد معلق، و همچنین آبهایي که داراي

امالح آهن، منگنز، مس و دیگر فلزات سنگین مي باشند، رزینها را فرسوده و آبدهي دستگاه سختگیر

شنی جدا شوند. و براي را کم مي کنند. قبل از دستگاه سختي گیر، مواد معلق آب، توسط یک فیلتر

کاهش امالح فلزات سنگین تدبیر الزم گرفته شود.

راه اندازی، بهره برداری و تجدید بار دستگاه سختی زدایی ممکن است دستی، یا با فرمان الکترونیکی،

به طور خودکار انجام گیرد

پمپ

ار مي رود .وظیفه پمپ سیركوالتور تأمین فشار سیستم نیست بلكه پمپ براي به گردش در آوردن آب در لوله هاي رفت و برگشتي آب گرم بك

فقط باید افت فشار ناشي از حركت آب در لوله ها را جبران نماید.

سیستم لوله هاي ناقل آب

درموتورخانه از سیستم حرارت مركزي با آب گرم به صورتهاي مختلفي طرح ریزي و تقسیم بندي مي شوددراین سیستم آب گرم تولیدشده

نكاتي كه مي بایستي مورد توجه قرا گیرد طریق لوله اي مناسب به محل مورد نیاز انتقال یافته و پس تبادل حرارت به موتورخانه بازمیگردد

نیزبایدبرای این است كه آب گرم مي بایستي در لوله ها حداقل مسیر ممكن را بپیماید تا حرارت كمتري در بین راه تلف شود.همچنین لوله ها

.تعمیر یانگهداری باید دردسترس باشند.استفاده ازلوله های باالرونده)رایزر(یا لوله کشی روکار از این روش هااست

:سیستمهاي لوله كشي شوفاژ را مي توان به دو دسته تقسیم كرد

گردش آب بطور طبیعي

آب بر اثر گرم شدن وكاهش وزن مخصوص به سمت باال صعود میكند در گردش آب بطور طبیعي معموال دیگ در زیر زمین قرار گرفته و

.وپس از سرد شدن و افزایش وزن مخصوص به سمت پایین جریان مي یابد

. اختالف فشار موجود براي به حركت در آوردن آب از اختالف وزن مخصوص آب در دو ستون رفت و برگشت ایجاد مي شود

اثر اختالف دما در سیستم هاي گردش طبیعي آب لوله هاي ناقل آب قطور تر از سیستم گردش اجباري در به دلیل كم بودن فشار تامین شده بر

نظر گرفته مي شود .

گردش آب به كمك پمپ )سیستم گردش اجباري (

استفاده میشود.سیال توسط پمپ در سیکل به چرخش در می اید،در ساختمان های بلند و سیستم هایی که افت فشار زیاد دارند از پمپ

ابگرم کن خورشیدی

توان گرمای خورشید را به توسط جمع برای تولید آب گرم مصرفی در منزل ، مسکونی ، استخر شنا ، کارگاه ، آزمایشگاه تأسیسات حمام می

مایع )آب( در یک ظرف مسطح کم ضخامت که سیاه شده های تخت خورشیدی دریافت کرد. در یک تأسیسات آب گرم خورشیدی ، یک کننده

ها بطور مارپیچی در مخزن که های مارپیچی جریان پیدا کند. این لوله تواند توسط ترموسیفون در لوله آب گرم شده می .شود است گرم می

خواهند آن را گرم کنند، قرار گرفته و تبادل حرارتی انجام دهند. می

اجزاء آبگرمکن خورشیدی

پمپ، لوله ها شیرآالت و اتصاالت -5 کنترل کننده های اتوماتیک -4 مبدل گرمایی -3 مخزن ذخیره -0 گردآورنده -0

تواند در باشد. برای جریان آب نیز روشهای مختلفی ممکن است. آب می گرد آورنده دارای یک ورقه به رنگ سیاه کدر ، جهت جذب نور می

ورقه سیاه ، یا بین دو ورق مسطح موازی که فاصله کمی از هم دارند، یا روی یک ورقه مسطح یا موج دار ، یا های فلزی نصب شده روی لوله

شود. ته و سانتیمتر از هم قرار داده می 3تا 0ها به فاصله شود.شیشه در اجزای رادیاتورهای کم عمق پوشیده از یک یا دو شیشه قرار داده می

ر حرارتی عایق بندی شده باشند.های قالب باید از نظ کناره

ساختار یا ساختمان آبگرمکن خورشیدی

ترین آب گرمکن خورشیدی از یک گردآور تخت )کلکتور( و یک مخزن ذخیره آب تشکیل شده است. شرایط الزم نصب این آب گرمکن آن ساده

و حداقل انحراف گرد آور نسبت به سطح افق که برای تحقیقی تر از قسمت تحتانی مخزن ذخیره قرار گیرد است که قسمت فوقانی گرد آور پایین

.درجه رو به جنوب انتخاب شد 01جریان تومو سیفونی ، در حدود

طرز کار

تابد به تدریج گرم شده و های گردآور ، هنگامی که خورشید روی سطح گرد آور می شود و آب داخل لوله ابتدا مخزن آب گرم با آب سرد پر می

شود، آب سرد مخزن نیز از طریق لوله دیگربه طرف قسمت پایین گردآور جریان یافته تا ی به طرف مخزن از طرف باال ذخیره میبه کند

یابد زمانی که تابش خورشیدی برای گرم کردن آب کفایت کند، این عمل ادامه می

انواع آبگرمکن خورشیدی

پمپدارآبگرمکن های خورشیدی

سوخت گاز را دارا می باشد. در این آبگرمکن، دستگاه یک آبگرمکن خورشیدی پمپدار است که به عنوان جبران ساز قابلیت استفاده از این

.قرار میگیرد و بر روی بام تنها کلکتورهای خورشیدی نصب می شوند مخزن ذخیره در پائین و در داخل ساختمان

:صورت زیر است مهمترین ویژگیهای آن به

:مخزن دوطبقه

طبقه اول )مخزن خورشیدی( مخزن این آبگرمکن به صورت دو طبقه است که در

جداره دودکش دار یک مخزن دوجداره و در طبقه دوم )مخزن گازی( یک مخزن تک

یک یا دو عدد قرار دارد. جداره دوم مخزن خورشیدی به وسیله لوله های ارتباطی با

پمپ ی ساختمان نصب می شود مرتبط می گردد و به وسیله یککلکتور که در باال

سیرکوالتور کوچک، سیال عامل مابین کلکتورها و جدره دوم مخزن به گردش در می

.این دو مخزن به وسیله لوله های رابط به یکدیگر متصل میباشند .آید

(:جبران ساز )کمکی سیستم

یک مشعل گازی فضای مابین دو مخزن در این آبگرمکن، عالوه بر المنت برقی، در

خورشیدی وارد شده و در مجاورت جدار متصل به کلکتورها کوچک قرار داده شده است. آب سرد از شبکه لوله کشی شهری ابتدا به مخزن

شود. در میاز مخزن به مصرف، آب از مخزن خورشیدی بوسیله لوله های ارتباطی وارد مخزن گازی گرم می شود. هنگام خروج آب گرم

خورشیدی گرم شده باشد، سنسور مشعل گازی را گرم نگه این حالت در صورتیکه دمای آب ورودی به مخزن گازی به اندازه کافی توسط بخش

صورت کمبود دمای آب ورودی از قسمت خورشیدی، مشعل گازی به صورت اتوماتیک روشن شده و داشته و گاز روشن نمیشود. اما در

.رد نیاز را جبران می نمایدکمبود دمای مو

(:منبع انبساط سیستم تخلیه )بدون نیاز به ضدیخ و

مخفی به عنوان مخزن تخلیه تعبیه شده است. آب گردش کننده در سیال عامل در این محصول آب است. در داخل مخزن خورشیدی یک مخزن

تخلیه به داخل کلکتورها پمپ کنترلر روشن میشود، بخشی از آب مخزنمخزن قراردارد. در زمانیکه پمپ آب با فرمان کلکتورها در داخل این

باز می گردد. در زمانیکه گردش پمپ با فرمان کنترلر قطع می شود، آب موجود شده و پس از عبور جداره دوم مخزن، دوباره به مخزن تخلیه

شوند. لذا در زمستانها نیازی به ضد یخ نیست و ی از آب میکلکتورها به صورت ثقلی به داخل مخزن تخلیه باز می گردد و کلکتورها خال در

.آورد در تابستانها هم سیستم جوش نمی

ترموسیفونی آبگرمکن های خورشیدی

:اصل ترموسیفون حرارتی

اینکه چگالی االتر باشد، به دلیلقسمتی از مدار که در ارتفاع پائینتر قراردارد گرمتر از قسمت ب در یک سیکل بسته از سیال، درصورتیکه

باعث ایجاد جریان سیال در این مدار می شود و سیال به صورت کمتری دارد به سمت باال حرکت میکند و تداوم این اختالف دما و ارتفاع،

.به گردش در می آید. به این نوع جریان سیال، جریان ترموسیفونی می گویند طبیعی و بدون نیاز به پمپ

دوجداره ذخیره آب را در باالی کلکتور ترموسیفون حرارتی، در آبگرمکن های خورشیدی استفاده می شود. بدین نحو که یک مخزن لاز اص

و لوله های کلکتور خورشیدی یک مدار بسته تشکیل می شود. با تابش خورشید بر روی خورشیدی قرارداده و مابین جدار دوم مخزن ذخیره

برقرار می شود. گردش آب گرم در جداره دوم سیال داخل آن گرم شده و جریان ترموسیفونی مابین کلکتور و مخزنکلکتور خورشیدی، سطح

.گردد و آب گرم با فشار در شبکه جاری می گردد مخزن سبب گرم شدن آب داخل مخزن اصلی می

.شود افول خورشید متوقف می خورشید موجود باشد ادامه دارد. این حرکت با حرکت ترموسیفون تا زمانی که انرژی

:عایق

همچنین لوله های .ترموسیفونی باید به خوبی عایق شود تا در طول شب، آب گرم ذخیره شده در آن گرم بماند مخزن ذخیره در آبگرمکن های

.شوند ارتباطی مابین مخزن و کلکتور نیز باید به خوبی عایق

:ضدیخ

صفر میرود، باید برای جلوگیری از یخ زدگی در سیکل بسته کلکتورها از از سال دمای هوا زیردر شرایط آب و هوایی سردسیر که روزهایی

.استفاده نمود ضدیخ مناسب

: سیستم جبران ساز

دارای یک سیستم جبران ساز باشند. سیستم جبران ساز در آبگرمکن های خورشیدی به منظور جبران کمبود احتمالی انرژی خورشید، باید

به صورت اتوماتیک ترموسیفونی یک المنت برقی است که در داخل مخزن اصلی قرار دارد و در مواقع مورد نیاز ای خورشیدیآبگرمکن ه

.دلخواه را توسط آن تنظیم کرد روشن میشود. این المنت برقی دارای یک ترموستات است که میتوان دمای

جاری در سیستم مدار باز ) سیستم مستقیم ( آب به صورت مستقیم در میان گردآورنده شوند. این سیستمها به دو دسته مدار باز و بسته تقسیم می

هوایی سرد و دماهای زیر صفر درجه کارایی خوبی ندارد، و می باشد. این سیستم بسیار ساده، کارا و قابل اطمینان بوده ولی در شرایط آب و

غیر از آب که نقطه ود. در سیستمهای مدار بسته ) غیر مستقیم ( معموال سیالیاست منجر به پارگی آنها ش یخ زدن آب داخل لوله ها ممکن

.بکار گرفته می شود ( انجماد پایین تری دارد ) مانند مخلوط پروپیلن گالیکول و آب

سیال داخل گردآورنده به گرمایی به یکدیگر متصل شده اند، و این مبدل گرما را از طریق یک مبدل این سیستمها دو چرخه جداگانه دارند که از

مصرفی منزل منتقل می کند آب

هوا ساز

از یکی هواساز.باشد می مناسب رطوبت و دما به دستیابی با سالم و مطبوع هوای تامین برای دستگاهی(AHU اختصاری بطور)هواساز

. گیرد می قرار هوا کانال با بویلر و چیلر مسیر در که باشد می مطبوع تهویه دستگاههای ترین اصلی

. دارد ارتباط خارج تازه هواي به كانال یك وسیله به و ساختمان داخل به هوا برگشت و رفت ؛ كانال دو با معموال هواساز دستگاه

. دهد مي انجام را زمستاني و تابستاني مطبوع تهویه عمل آن كردن فیلتر و تازه هواي تامین همچنین و رطوبت و دما تنظیم با هواساز دستگاه

در معموال) زن رطوبت و گرمایي یا سرمایي هاي كویل از سپس و شده مخلوط دستگاه اختالط محفظه در تازه هواي با اتاقها از برگشتي هواي

كند مي عبور( زمستان

اجزا سازنده یک هواساز

کانال تغذیه-0

محفظه فن-0

در هوا جابجایی جهت هواساز مهم اجزا از یکی عنوان به

.رود می کار به سیستم

لرزه گیر-3

کویلهای سرمایش و گرمایش-4

. کنند می کار مبرد ماده یک یا و مبرد آب با سرمایش کویلهای و هستند الکتریکی یا و کنند می کار بخار و داغ آب با یا گرمایش های کویل

. باشند ارتباط در بویلر و چیلر با کشی لوله توسط باید هواساز گرمایش و سرمایش های کویل

محفظه فیلتر-5

:باشد می زیر بصورت آنها عملکرد که شود می استفاده فیلتر الیه چندین از هواساز دستگاههای در

جنس از که اولپا و هپا فیلترهای از بعدی مراحل در. شود می استفاده دارند شستشو قابلیت که فلزی فیلترهای از تر درشت ذرات تصفیه برای

. شود می استفاده هستند میکرون ۷۲/۱ و میکرون/. ۸ تا ذرات جذب قدرت دارای ترتیب به و بوروسیلیکات

کانال اختالط هوای برگشتی و هوای تازه-6