Upload
katrien-holvoet
View
292
Download
0
Embed Size (px)
DESCRIPTION
Citation preview
2011 hoofdstuk 1 inleiding 11
Hoofdstuk 1
Inleiding
2011 hoofdstuk 1 inleiding 2Arbeidsrecht - Hoofdstuk 1 Inleiding 2
Wat is arbeidsrecht?
� Sociale wetgeving : geen duidelijk afgebakend geheel
� Arbeidsrecht is een onderdeel van “de sociale wetgeving”� Met een bijzonder doel:
� Bescherming van belangen van de werknemers
� Bevorderen van hun welzijn
� Arbeidsrecht � Socialezekerheidsrecht� minimumvoorzieningen
2011 hoofdstuk 1 inleiding 3Arbeidsrecht - Hoofdstuk 1 Inleiding 3
Sociale wetgeving
� Individuele relaties tussen werkgever en werknemer
� Collectieve relaties
� Beschermingsmaatregelen voor werknemers
� Arbeidsvoorziening
� Sociale zekerheid
� Minimumvoorzieningen
� Geschillen van sociaal recht
2011 hoofdstuk 1 inleiding 4
<iframe width="420" height="315" src="http://www.youtube.com/embed/9OGlSxBFcis" frameborder="0" allowfullscreen></iframe>
2011 hoofdstuk 1 inleiding 5
2011 hoofdstuk 1 inleiding 6
Individueel arbeidsrecht� WET 1978:
� Aangaan� Uitvoeren� Beëindigen
� ARBEIDSWET 16 MAART 1971� Arbeidsduur, zondagsrust,kinderarbeid,moederschap
� WET 1987� Tijdelijke arbeid en uitzendarbeid
� FEESTDAGEN� Wet van 4 jan. 1974� Feestdagenbesluit van 18 april 1974
� EDUCATIEF VERLOF� Herstelwet 22 januari 1985
� TIJDSKREDIET� CAO 77bis
2011 hoofdstuk 1 inleiding 7
Bijlage : geschiedenis arbeidsrecht
� 1789 : Franse Revolutie� Égalité� Fraternité� Liberté: non-interventie
� Geen specifiek arbeidsrecht� ‘huurovereenkomst’ van werk:
� Wilsovereenkomst als basis
� Geen regulerende overheid
2011 hoofdstuk 1 inleiding 8
1886
� Arbeidsduurvermindering� Eis tot 13u/dag
� Protest tegen loonsverminderingen
Onderzoekscommissie:
Eerste sociale wetgeving
2011 hoofdstuk 1 inleiding 9
Eerste sociale wetgeving
� Nog zeer behoedzaam
� Beperken vrijheid van overeenkomst
� 1900: wet arbeidsovereenkomsten� Alleen voor arbeiders
� Suppletoir
� 1622: wet arbeidsovereenkomsten� Bedienden
� dwingend
2011 hoofdstuk 1 inleiding 10
Suppletoir - dwingend
� Suppletief � Is maar bindend in de mate dat de
partijen niets anders hebben voorzien
� dwingend: � afwijking is niet mogelijk in nadeel van
de werknemer
� Openbare orde
2011 hoofdstuk 1 inleiding 11
Bronnen van het recht
� Internationaal� Bilaterale verdragen
� Multilaterale verdragen en instellingen
2011 hoofdstuk 1 inleiding 12
Bronnen van het recht
� Multilaterale verdragen en instellingen
� IAO:conventies
� OESO
� RAAD VAN EUROPA� EVRM
� Europees Sociaal Handvest
� INTERNATIONALE VERENIGING SZ
� BENELUX ECONOMISCHE UNIE
� EUROPESE UNIE
2011 hoofdstuk 1 inleiding 13
Verdrag van Rome 1957
� EUROPESE UNIE � Europese verordeningen:
� Rechtstreeks verbindend
� Europese richtlijnen:� Moet omgezet worden in nationale wetgeving
(wet,decreet,CAO…)� Collectief ontslag� Behoud van rechten bij overgang
ondernemingen� Ouderschapsverlof� Gelijke behandeling
� Europese beschikkingen� Bvb mededinging
� Aanbevelingen en adviezen
2011 hoofdstuk 1 inleiding 14
Nationale rechtsbronnen
� Sociale grondrechten: art. 23� Recht op arbeid en op vrije keuze van
beroepsarbeid, recht op billijke arbeidsvoorwaarden en een billijke beloning, recht op informatie, overleg en collectief onderhandelen
� Recht op sociale zekerheid
2011 hoofdstuk 1 inleiding 15
Sociale rechtsbronnen� Wetten
� Decreten en ordonnanties� Gemeenschappen en gewesten
� Ordonnanties van Brusselse gewest
� K.B
� M.B.
� Rechtspraak
� Rechtsleer
� gebruik
2011 hoofdstuk 1 inleiding 16
Eigen rechtsvorming
� Rechtsleer� Interpretatie van rechtsregels
� Bespreken rechtspraak
� Distilleren tendensen (formule CLAEYS)
� En bepaalt rechtspraak
� Niet dwingend
� Beïnvloedt het recht
2011 hoofdstuk 1 inleiding 17
rechtspraak
� Toepassen wetgeving
� Verduidelijkt wetgeving
� Vult wetgeving aan
� Interpreteert wetgeving� Voorkomt interpretatieproblemen
� Formule claeys<rechtspraak
2011 hoofdstuk 1 inleiding 18
Wetgeving-rechtspraak
� Duidelijke wetgeving:� Opzeg lagere bedienden
� Beëindigen tijdens proef arbeiders
� Wetgeving is niet duidelijk� Tewerkstellingsvoorwaarde CAO77bis
� Wetgeving heeft niets voorzien� Verbreking tijdens loopbaanvermindering
CAO77bis
� Wetgeving legt initiatief bij partijen� Opzegtermijn hogere bediende
2011 hoofdstuk 1 inleiding 19
Wetgeving-rechtsleer
� Rechtsleer� Interpretatie van rechtsregels
� Bespreken rechtspraak
� Distilleren tendensen (formule CLAEYS)
� En bepaalt rechtspraak
� Niet dwingend
� Beïnvloedt het recht
2011 hoofdstuk 1 inleiding 20
gebruik
� Bestendig� Voldoende lange tijd
� Vast� Steeds hetzelfde voordeel, dezelfde
berekeningsbasis
� algemeen
2011 hoofdstuk 1 inleiding 21
Gebruik: Arbh. Luik 13.11.2002
� Gedurende 20 jaar een loontoeslag van 200% voor prestaties op zon- en feestdagen � Algemeen
� Vast
� Bestendig
2011 hoofdstuk 1 inleiding 22
hierarchie1. Dwingende bepalingen van wet2. Algemeen bindende CAO
1. NAR2. PC
3. Niet-algemeen bindende CAO1. NAR2. PC
3. ONDERNEMING
4. Geschreven arbeidsovereenkomst5. Niet algemeen verbindend verklaarde cao van pc voor
werkgever die niet is aangesloten bij patronale organisatie6. Arbeidsreglement7. Suppletieve wetsbepalingen8. Mondelinge arbeidsovereenkomst9. gebruik
2011 hoofdstuk 1 inleiding 23
INTERPRETATIE art. 51
� LAGERE NORM mag niet strijdig zijn met HOGERE NORM
� Sluit de hogere norm door zijn strenge formulering de toepassing van een gunstiger regime uit dat wordt voorzien door een regel van lagere orde ?
2011 hoofdstuk 1 inleiding 24
Collectieve arbeidsovereenkomst: CAO Wet van 5 december 1968
� Normatieve bepalingen� Individuele:
� Loons- en arbeidsvoorwaarden
� Collectieve
� Obligatoire bepalingen� Vredesplicht
� Informatieplicht
� beïnvloedingsplicht
2011 hoofdstuk 1 inleiding 25
Collectieve arbeidsovereenkomst: CAO Wet van 5 december 1968
� Vormvereisten!
� Wie kan CAO afsluiten
� Neerlegging en bekendmaking
� Niveaus
� Geldigheidsvereisten
� bindingskracht
2011 hoofdstuk 1 inleiding 26
Niveaus
� NAR
� PC: bedrijfssector� PSC
� ONDERNEMING
2011 hoofdstuk 1 inleiding 27
geldigheidsvereisten
� Toestemming� Geweld, dwaling,bedrog
� Bekwaamheid
� Geoorloofde oorzaak
� Geoorloofd voorwerp
2011 hoofdstuk 1 inleiding 28
BINDING VAN EEN CAO
� Ondernemingscao� PC of NAR :
� Algemeen bindend:� VOOR ALLE WERKGEVERS die onder ressort vallen én
hun werknemers
� Niet algemeen bindend� VOOR ALLE WERKGEVERS die lid zijn van de
patronale organisatie en onder het ressort vallen én hun werknemers
� WERKGEVERS die geen lid zijn van patronale organisatie zijn suppletoir gebonden door de individueel normatieve bepalingen� Kan schriftelijk én uitdrukkelijk afwijken
2011 hoofdstuk 1 inleiding 29
� WERKGEVERS die geen lid zijn van patronale organisatie zijn suppletoir gebonden door de individueel normatieve bepalingen� Ze kunnen afwijken van de individuele
normatieve bepalingen als ze dit uitdrukkelijk en schriftelijk doen
2011 hoofdstuk 1 inleiding 30
Voorbeeld (p21)
� Pc: eindejaarspremie= maandloon� Algemeen bindend verklaard
� Niet algemeen bindend
� Aangesloten wg
� Niet-aangesloten wg: � =gebonden tenzij hij uitdrukkelijk en
schriftelijk afwijkt
� Bvb door uitdrukkelijk te bedingen dat eindejaarspremie =2 weken=geldig
2011 hoofdstuk 1 inleiding 31
Algemeen verbindende CAO
� Wordt bindend voor alle werkgevers die behoren tot het ressort
� Overtreding is een misdrijf� Verjaringstermijn wordt 5 jaar
� strafsancties
2011 hoofdstuk 1 inleiding 32
Automatische conversie
� Bepalingen van de CAO gaan automatisch stilzwijgend over in de individuele arbeidsovereenkomst
� Strijdige bedingen in de arbeidsovereenkomst worden stilzwijgend gewijzigd
2011 hoofdstuk 1 inleiding 33
oneindige binding: art.23
� ‘de individuele arbeidsovereenkomst die door een collectieve arbeidsovereenkomst stilzwijgend werd gewijzigd, blijft onveranderd wanneer de CAO ophoudt uitwerking te hebben, tenzij het anders wordt bedongen in de overeenkomst zelf’� Enkel voor wn in dienst tijdens
looptijd van deze CA0!!
2011 hoofdstuk 1 inleiding 34
oneindige binding: art.23
� CAO 1.1.2009-31.12.2009 ‘voorziet eindejaarspremie’
� CAO 1.1.2009-31.12.2009 ‘voorziet eindejaarspremie in december 2009’