40
gehoorverlies en auditieve implantaten Paul Van de Heyning MDPhD Diensthoofd NKO UZA Verzekeringsgeneeskunde 13 maart 2013 Univ. Dept of Otorhinolaryngology and head and neck surgery Univ dept of Communicative disorders Antwerp University Hospital, Belgium [email protected] www.uza.be

gehoorverlies en auditieve implantaten€¦ · gehoorverlies en auditieve implantaten Paul Van de Heyning MDPhD Diensthoofd NKO UZA Verzekeringsgeneeskunde 13 maart 2013 Univ. Dept

  • Upload
    others

  • View
    3

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: gehoorverlies en auditieve implantaten€¦ · gehoorverlies en auditieve implantaten Paul Van de Heyning MDPhD Diensthoofd NKO UZA Verzekeringsgeneeskunde 13 maart 2013 Univ. Dept

gehoorverlies en auditieve implantaten

Paul Van de Heyning MDPhD

Diensthoofd NKO

UZA

Verzekeringsgeneeskunde

13 maart 2013

Univ. Dept of Otorhinolaryngology and head and neck surgery

Univ dept of Communicative disorders

Antwerp University Hospital, Belgium

[email protected] www.uza.be

Page 2: gehoorverlies en auditieve implantaten€¦ · gehoorverlies en auditieve implantaten Paul Van de Heyning MDPhD Diensthoofd NKO UZA Verzekeringsgeneeskunde 13 maart 2013 Univ. Dept

• Digitale hoortoestellen

• Bone conduction implant

– BAHA ™ (Bone Anchored Hearing Aid)

– Bone Bridge ™

• Actieve middenoorimplantaten

– Nog in ontwikkelingsfaze

• Otologics™ exit; Esteem™

– Semi-implanteerbare hoortoestellen

• Vibrant Soundbridge™

• DACS™ (direct acoustic cochlear stimulation)

• Cochleaire implantatie

gehoorverlies en auditieve implantaten

Page 3: gehoorverlies en auditieve implantaten€¦ · gehoorverlies en auditieve implantaten Paul Van de Heyning MDPhD Diensthoofd NKO UZA Verzekeringsgeneeskunde 13 maart 2013 Univ. Dept

– Vangen geluid op en versterken en omvormen geluid

– Aanpasbare kenmerken per frekwentieband

– Indicatie licht tot matig ernstig gehoorverlies

– Zowel perceptief, geleiding als gemengd verlies

– Betreft 99% van de hoorappareillering

– Types : * CIC (Completely In the Canal) = volledig in de gehoorgang

* ITE (In The Ear) = in de concha

* BTE (Behind The Ear) = achter het oor

* Cross = microfoon dove kant, versterker normale kant)

• Bicross = idem als cross, maar horende kant heeft ook gehoorverlies en versterking nodig

• Gemiddeld > 40dB 3 frekwenties of >30dB geleidingsverlies

Digitale hoortoestellen

Page 4: gehoorverlies en auditieve implantaten€¦ · gehoorverlies en auditieve implantaten Paul Van de Heyning MDPhD Diensthoofd NKO UZA Verzekeringsgeneeskunde 13 maart 2013 Univ. Dept

Verbetering van QOL bij fitting van een hoorapparaat

(volle cirkels)

CIC toestel

Page 5: gehoorverlies en auditieve implantaten€¦ · gehoorverlies en auditieve implantaten Paul Van de Heyning MDPhD Diensthoofd NKO UZA Verzekeringsgeneeskunde 13 maart 2013 Univ. Dept

• digitale hoortoestellen, betere filterinstelling per frekwentiezone

• gebruik van hoortoestellen met directionele microfoon

• gebruik van binaurale hoortoestellen

• gebruik van FM, infraroodsystemen, blue tooth

• algoritmes die achtergrondgeruis onderdrukken

Digitale hoortoestellen

Recente ontwikkelingen

Geluid Bewerking Geluid

Page 6: gehoorverlies en auditieve implantaten€¦ · gehoorverlies en auditieve implantaten Paul Van de Heyning MDPhD Diensthoofd NKO UZA Verzekeringsgeneeskunde 13 maart 2013 Univ. Dept

• Digitale hoortoestellen

• Bone conduction implant

– BAHA ™ (Bone Anchored Hearing Aid)

– Bone Bridge ™

• Actieve middenoorimplantaten

– Nog in ontwikkelingsfaze

• Otologics™ exit; Esteem™

– Semi-implanteerbare hoortoestellen

• Vibrant Soundbridge™

• DACS™ (direct acoustic cochlear stimulation)

• Cochleaire implantatie

gehoorverlies en auditieve implantaten

Page 7: gehoorverlies en auditieve implantaten€¦ · gehoorverlies en auditieve implantaten Paul Van de Heyning MDPhD Diensthoofd NKO UZA Verzekeringsgeneeskunde 13 maart 2013 Univ. Dept

• BAHA: bone anchored hearing aid (Cochlear)

• Bone bridge (Medel)

• Zet geluid om in mechanische trilling

• Indicatie:

* Klassiek hoortoestel kan niet gebruikt worden

- wegens otitis externa of allergie gehoorgang

- wegens otitis media of mastoied caviteit

- wegens te groot geleidingsverlies

* Bijzondere indicatie: bij unilateraal doof oor (plaatsen langs dove zijde, maar horen met contralaterale zijde)

Bot conductie implant: BCI

Page 8: gehoorverlies en auditieve implantaten€¦ · gehoorverlies en auditieve implantaten Paul Van de Heyning MDPhD Diensthoofd NKO UZA Verzekeringsgeneeskunde 13 maart 2013 Univ. Dept

• BCI in

• mixed/conductive HL

• BCI BAHA® in SSD

Bone conduction Implant: Bone bridge & BAHA®

X X

Page 9: gehoorverlies en auditieve implantaten€¦ · gehoorverlies en auditieve implantaten Paul Van de Heyning MDPhD Diensthoofd NKO UZA Verzekeringsgeneeskunde 13 maart 2013 Univ. Dept

Bone conduction Implant

Geluid Bewerking Trilling

Page 10: gehoorverlies en auditieve implantaten€¦ · gehoorverlies en auditieve implantaten Paul Van de Heyning MDPhD Diensthoofd NKO UZA Verzekeringsgeneeskunde 13 maart 2013 Univ. Dept

BAHA

Page 11: gehoorverlies en auditieve implantaten€¦ · gehoorverlies en auditieve implantaten Paul Van de Heyning MDPhD Diensthoofd NKO UZA Verzekeringsgeneeskunde 13 maart 2013 Univ. Dept

Bonebridge™

Page 12: gehoorverlies en auditieve implantaten€¦ · gehoorverlies en auditieve implantaten Paul Van de Heyning MDPhD Diensthoofd NKO UZA Verzekeringsgeneeskunde 13 maart 2013 Univ. Dept

• Digitale hoortoestellen

• Bone conduction implant

– BAHA ™ (Bone Anchored Hearing Aid)

– Bone Bridge ™

• Actieve middenoorimplantaten

– Nog in ontwikkelingsfaze

• Otologics™ exit; Esteem™

– Semi-implanteerbare hoortoestellen

• Vibrant Soundbridge™

• DACS™ (direct acoustic cochlear stimulation)

• Cochleaire implantatie

gehoorverlies en auditieve implantaten

Page 13: gehoorverlies en auditieve implantaten€¦ · gehoorverlies en auditieve implantaten Paul Van de Heyning MDPhD Diensthoofd NKO UZA Verzekeringsgeneeskunde 13 maart 2013 Univ. Dept

Vibrant Sound Bridge VSB

Mixed hearing loss

Perceptive HL<70dB and canal problems

Page 14: gehoorverlies en auditieve implantaten€¦ · gehoorverlies en auditieve implantaten Paul Van de Heyning MDPhD Diensthoofd NKO UZA Verzekeringsgeneeskunde 13 maart 2013 Univ. Dept

TICA

Volledig implanteerbare apparaten

Geluid Bewerking Trilling

Page 15: gehoorverlies en auditieve implantaten€¦ · gehoorverlies en auditieve implantaten Paul Van de Heyning MDPhD Diensthoofd NKO UZA Verzekeringsgeneeskunde 13 maart 2013 Univ. Dept

• Digitale hoortoestellen

• Bone conduction implant

– BAHA ™ (Bone Anchored Hearing Aid)

– Bone Bridge ™

• Actieve middenoorimplantaten

– Nog in ontwikkelingsfaze

• Otologics™ exit; Esteem™

– Semi-implanteerbare hoortoestellen

• Vibrant Soundbridge™

• DACS™ (direct acoustic cochlear stimulation)

• Cochleaire implantatie

gehoorverlies en auditieve implantaten

Page 16: gehoorverlies en auditieve implantaten€¦ · gehoorverlies en auditieve implantaten Paul Van de Heyning MDPhD Diensthoofd NKO UZA Verzekeringsgeneeskunde 13 maart 2013 Univ. Dept

Cochleaire implantatie bij kinderen en volwassenen

Paul Van de Heyning

Gewoon Hoogleraar

Faculteit Geneeskunde en Gezondheids wetenschappen

Cochleair Implant Team

Universiteit Antwerpen - UZA

Univ. Dept Otorhinolaryngology and HNS &Communicative disorders

Antwerp University Hospital

[email protected] www.uza.be

ernstig gehoorverlies en auditieve implantaten

Page 17: gehoorverlies en auditieve implantaten€¦ · gehoorverlies en auditieve implantaten Paul Van de Heyning MDPhD Diensthoofd NKO UZA Verzekeringsgeneeskunde 13 maart 2013 Univ. Dept

CI principe

Elektronische prothese om

doven en ernstig

gehoorgestoorden

terug te laten horen

Het CI vervangt de

trilhaarcellen

van het binnenoor

Spraakprocessor: uitwendig

Implant: heelkunde

Page 18: gehoorverlies en auditieve implantaten€¦ · gehoorverlies en auditieve implantaten Paul Van de Heyning MDPhD Diensthoofd NKO UZA Verzekeringsgeneeskunde 13 maart 2013 Univ. Dept
Page 19: gehoorverlies en auditieve implantaten€¦ · gehoorverlies en auditieve implantaten Paul Van de Heyning MDPhD Diensthoofd NKO UZA Verzekeringsgeneeskunde 13 maart 2013 Univ. Dept

Cochleaire implantatie

Principe & RIZIV criteria

Kinderen

Jonger is beter

Bilateraal is beter dan unilateraal

Postlinguaal (volwassenen)

Spraakverstaan

Ouderen

Detail structuur lage tonen is beter

EAS electrisch akoestische stimulatie

Eénzijdige doofheid met tinnitus

Page 20: gehoorverlies en auditieve implantaten€¦ · gehoorverlies en auditieve implantaten Paul Van de Heyning MDPhD Diensthoofd NKO UZA Verzekeringsgeneeskunde 13 maart 2013 Univ. Dept

CI principe

• Geluid wordt opgevangen door de

microfoon

• De spraakprocessor zet het geluid

om in een elektrisch signaal

• De elektrische pulsen worden via

de zendspoel naar het inwendig

deel gestuurd

• Het implantaat stuurt deze pulsen

naar de elektrode in de cochlea

• Gehoorzenuw vangt die pulsen op

en stuurt die door naar de cortex

• Cortex interpreteert geluid

Page 21: gehoorverlies en auditieve implantaten€¦ · gehoorverlies en auditieve implantaten Paul Van de Heyning MDPhD Diensthoofd NKO UZA Verzekeringsgeneeskunde 13 maart 2013 Univ. Dept

Hearing preservation surgery

Page 22: gehoorverlies en auditieve implantaten€¦ · gehoorverlies en auditieve implantaten Paul Van de Heyning MDPhD Diensthoofd NKO UZA Verzekeringsgeneeskunde 13 maart 2013 Univ. Dept

Cochleaire implantatie:

RIZIV betaling

Medisch

Imaging

Audiologisch

Spraak Taal

Revalidatie

Psychologisch

bilan

Best horende oor : gehoorverlies

85dB of slechter 0.5,1 en 2kHz

30% SV* of slechter

BERA drempel 90 dB of slechter

Revalidatie plan

Tweede implant voor 12 jaar

* Spraakverstaan met hoorapparaat en revalidatie

Page 23: gehoorverlies en auditieve implantaten€¦ · gehoorverlies en auditieve implantaten Paul Van de Heyning MDPhD Diensthoofd NKO UZA Verzekeringsgeneeskunde 13 maart 2013 Univ. Dept

Cochleaire implantatie

Principe & RIZIV criteria

Kinderen

Jonger is beter

Bilateraal is beter dan unilateraal

Postlinguaal (volwassenen)

Spraakverstaan

Ouderen

Detail structuur lage tonen is beter

EAS electrisch akoestische stimulatie

Eénzijdige doofheid met tinnitus

Page 24: gehoorverlies en auditieve implantaten€¦ · gehoorverlies en auditieve implantaten Paul Van de Heyning MDPhD Diensthoofd NKO UZA Verzekeringsgeneeskunde 13 maart 2013 Univ. Dept
Page 25: gehoorverlies en auditieve implantaten€¦ · gehoorverlies en auditieve implantaten Paul Van de Heyning MDPhD Diensthoofd NKO UZA Verzekeringsgeneeskunde 13 maart 2013 Univ. Dept

CI overwegingen

• Congenitale doofheid: implantatie voor leeftijd van 12 maanden (FDA: >12 maanden)

• CI < 2 jaar: integratie in normaal onderwijs rond leeftijd van 5 jaar (als geen andere handicaps)

• Bacteriële meningitis: – Risico labyrinthitis ossificans

– Groter verlies van ganglioncellen

– Spoedprocedure

– Split electrode

Page 26: gehoorverlies en auditieve implantaten€¦ · gehoorverlies en auditieve implantaten Paul Van de Heyning MDPhD Diensthoofd NKO UZA Verzekeringsgeneeskunde 13 maart 2013 Univ. Dept

Cochleaire implantatie

Principe & RIZIV criteria

Kinderen

Jonger is beter

Bilateraal is beter dan unilateraal

Postlinguaal (volwassenen)

Spraakverstaan

Ouderen

Detail structuur lage tonen is beter

EAS electrisch akoestische stimulatie

Eénzijdige doofheid met tinnitus

Page 27: gehoorverlies en auditieve implantaten€¦ · gehoorverlies en auditieve implantaten Paul Van de Heyning MDPhD Diensthoofd NKO UZA Verzekeringsgeneeskunde 13 maart 2013 Univ. Dept

9th European Symposium on Cochlear Implantation

Warsaw, Poland, 14 – 17 May 2009

Five-year follow-up of children

with sequential bilateral cochlear implantation

Results Speech recognition in quiet

No effect of CI1-CI2 interval

Page 28: gehoorverlies en auditieve implantaten€¦ · gehoorverlies en auditieve implantaten Paul Van de Heyning MDPhD Diensthoofd NKO UZA Verzekeringsgeneeskunde 13 maart 2013 Univ. Dept

Cochleaire implantatie

Principe & RIZIV criteria

Kinderen

Jonger is beter

Bilateraal is beter dan unilateraal

Postlinguaal (volwassenen)

Spraakverstaan

Ouderen

Detail structuur lage tonen is beter

EAS electrisch akoestische stimulatie

Eénzijdige doofheid met tinnitus

Page 29: gehoorverlies en auditieve implantaten€¦ · gehoorverlies en auditieve implantaten Paul Van de Heyning MDPhD Diensthoofd NKO UZA Verzekeringsgeneeskunde 13 maart 2013 Univ. Dept

Auditory performance after CI

Multicentric study (N=2251)

Audiol Neurootol.

2013;18(1):36-47.

Pre- vs postoperative scores

89% spraakverstaan

telefoneren

Page 30: gehoorverlies en auditieve implantaten€¦ · gehoorverlies en auditieve implantaten Paul Van de Heyning MDPhD Diensthoofd NKO UZA Verzekeringsgeneeskunde 13 maart 2013 Univ. Dept

Speech perception after cochlear implantation

• UZA results Speech perception in quiet with CI (N=87) %

0-6 mo 6-12mo 12-24 25-36mo 37-28mo

CI experience (months)

Page 31: gehoorverlies en auditieve implantaten€¦ · gehoorverlies en auditieve implantaten Paul Van de Heyning MDPhD Diensthoofd NKO UZA Verzekeringsgeneeskunde 13 maart 2013 Univ. Dept

Cochleaire implantatie

Principe & RIZIV criteria

Kinderen

Jonger is beter

Bilateraal is beter dan unilateraal

Postlinguaal (volwassenen)

Spraakverstaan

Ouderen

Detail structuur lage tonen is beter

EAS electrisch akoestische stimulatie

Eénzijdige doofheid met tinnitus

Page 32: gehoorverlies en auditieve implantaten€¦ · gehoorverlies en auditieve implantaten Paul Van de Heyning MDPhD Diensthoofd NKO UZA Verzekeringsgeneeskunde 13 maart 2013 Univ. Dept

32

<55y

55-70y

>70y

No dementia:

Audiol Neurootol. 2013;18(1):36-47.

GBI: glasgow benefit inventaris

Page 33: gehoorverlies en auditieve implantaten€¦ · gehoorverlies en auditieve implantaten Paul Van de Heyning MDPhD Diensthoofd NKO UZA Verzekeringsgeneeskunde 13 maart 2013 Univ. Dept

Cochleaire implantatie

Principe & RIZIV criteria

Kinderen

Jonger is beter

Bilateraal is beter dan unilateraal

Postlinguaal (volwassenen)

Spraakverstaan

Ouderen

Detail structuur lage tonen is beter

EAS electrisch akoestische stimulatie

Eénzijdige doofheid met tinnitus

Page 34: gehoorverlies en auditieve implantaten€¦ · gehoorverlies en auditieve implantaten Paul Van de Heyning MDPhD Diensthoofd NKO UZA Verzekeringsgeneeskunde 13 maart 2013 Univ. Dept

34

sample

audiogram

cochlea (unrolled)

110 100

90 80 70 60 50 40 30 20 10

0 -10

0,125 0,5 0,25 1 2 4 8 frequency

[kHz]

dB

HL

X X

The Apex and Speech Recognition

Helbig, Van de Heyning et al

Acta Oto-Laryngologica, 2011

Electric Acoustic Stimulation EAS

Patients with Partial deafness

Page 35: gehoorverlies en auditieve implantaten€¦ · gehoorverlies en auditieve implantaten Paul Van de Heyning MDPhD Diensthoofd NKO UZA Verzekeringsgeneeskunde 13 maart 2013 Univ. Dept

0

20

40

60

80

100

pre-op HA CI FF EAS

% c

orr

ec

t (m

ean

)

Sentences in noise

Pre-op HA HA-only CI-only EAS

1st fitting

3 months

6 months

12 months

• Significant improvement at 1st fitting with CI-only and EAS

compared to pre-op aided

• Significant improvement over time up to 3 months post 1st fitting

• Performance remains stable in the long term

Speech understanding in noise SNR 10dB

Helbig, Van de Heyning et al

Acta Oto-Laryngologica, 2011

Page 36: gehoorverlies en auditieve implantaten€¦ · gehoorverlies en auditieve implantaten Paul Van de Heyning MDPhD Diensthoofd NKO UZA Verzekeringsgeneeskunde 13 maart 2013 Univ. Dept

Speech perception after cochlear implantation

• Speech perception in noise with CI (N=32)

• FSP versus CIS

Page 37: gehoorverlies en auditieve implantaten€¦ · gehoorverlies en auditieve implantaten Paul Van de Heyning MDPhD Diensthoofd NKO UZA Verzekeringsgeneeskunde 13 maart 2013 Univ. Dept

Cochleaire implantatie

Principe & RIZIV criteria

Kinderen

Jonger is beter

Bilateraal is beter dan unilateraal

Postlinguaal (volwassenen)

Spraakverstaan

Ouderen

Detail structuur lage tonen is beter

EAS electrisch akoestische stimulatie

Eénzijdige doofheid met tinnitus

Page 38: gehoorverlies en auditieve implantaten€¦ · gehoorverlies en auditieve implantaten Paul Van de Heyning MDPhD Diensthoofd NKO UZA Verzekeringsgeneeskunde 13 maart 2013 Univ. Dept

Cochlear implantation for SSD & tinnitus

Significant improvement up to 48 months after implantation (N=22 at 48 months)

38

worse

Kleine Punte,A, et al. Van de Heyning P

Coch Impl Int 2011;Suppl 1:26-29

Page 39: gehoorverlies en auditieve implantaten€¦ · gehoorverlies en auditieve implantaten Paul Van de Heyning MDPhD Diensthoofd NKO UZA Verzekeringsgeneeskunde 13 maart 2013 Univ. Dept

N S

Results: Speech recognition in noise 36 months:

Summation effect: 3.5 dB

Significant (p=0.049)

Squelch effect: 4,0 dB

Significant (p = 0.035)

Combined effect: 6,7 dB

significant (p = 0.021)

2,3

3,0

-1,0

5,9

-0,8

S+N S N

{ { {

-1,2

39 B

ett

er

Submitted

Audiol Otol,

Kleine Punte

Van de Heyning

2012

Page 40: gehoorverlies en auditieve implantaten€¦ · gehoorverlies en auditieve implantaten Paul Van de Heyning MDPhD Diensthoofd NKO UZA Verzekeringsgeneeskunde 13 maart 2013 Univ. Dept

Cochleaire implant team

Audiologen

Research audiologen

Logopedisten

Psychologen

Sociaal Secretariaat

NKO artsen

Univ. Dept Otorhinolaryngology and HNS &Communicative disorders

Antwerp University Hospital

[email protected] www.uza.be