Upload
kishaorthodhokse
View
232
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
8/12/2019 Gazeta e Janarit 2014
1/12
1JANAR 2014 NGJALLJA
NGJALLJANr. 1 (253) Viti XXII i botimit JANAR 2014 mimi 20 lek
KRISHTLINDJE, 2013
VLERA E PAKONCEPTUESHME E JETS NJERZORE
AnastasiKryepiskop i Tirans, Durrsit dhe i Gjith Shqipris
Un erdha t ken jet dhe ta ken me t teprt (Joani 10:10).
Klerit dhe besimtarve shprestar Orthodhoks,Bij t shtrenjt m Zotin,
N epokn ton, n deklaratatpublike, mbisundon theksimi idinjitetit t njeriut. Por ngjarja qtregon me forc unikale vlern ejets njerzore, sht ajo q zot-ron n t kremten e sotme: Biri iPerndis s gjall, t paafrueshmdhe t trfuqishm, mori natyrnnjerzore, u b njeri. Ky vazhdont jet mesazhi qendror mahnits iKrishtlindjes. Perndia nuk drgoi
engjj pr shptimin e bots, nukmori formn e nj krijese tjetr, poru b njeri. N kt mnyr theksoiqartazi vlern e jets s njeriut nvetvete dhe shfaqi shenjtrin edo qenieje njerzore. Por, njko-hsisht, Ungjilli zbulon se Krishtierdhi pr t lartsuar natyrn nje-rzore, q ti injektoj asaj jet mebollk. Pra, e kremtja e sotme, n
t gjitha dimensionet dhe perspek-tivn e saj, sht mbi t gjitha ekremtja e jets.
Brenda atmosfers festive tKrishtlindjes, na jepet rasti t me-ndojm m thell pr vlern esen-ciale t ksaj dhurate q na e kafalur Perndia, t ciln jemi duke
e shijuar dhe gjithashtu, t rrisimrespektin pr do qenie njerzoreaneknd bots.
1.Duke e nisur s pari nga jetajon, sht koha t shikojm me
kujdes gjrat q i quajm t vet-kuptueshme. P.sh. si sht detyri-mi yn pr t ruajtur m s mirijetn ton biologjike, duke shma-ngur shprdorime, pasione dhegabime q e cenojn dhe e minojndhe duke u prkujdesur pr tzhvilluar t gjitha potencialet tona
shpirtrore. Si nj qeliz e gjall eracs njerzore, kemi prgjegj-sin dhe detyrimin pr t kultivuart gjitha dhuratat tona, t gjithspektrin e krijueshmris son dhe
q ti ofrojm njerzimit gjn mt mir q disponojm. Madje,edhe n astet m t errta t d-shprimit, le t sjellim ndr mendvlern e pakaprcyeshme t jetsdhe se, n asnj rast, nuk kemi tdrejt ta shkatrrojm vet meduart tona. Sprovat e shumlloj-shme t jets njerzore, vshtir-sit e shndetit, varfria, prndje-kjet, shpifjet, shpesh elin hori-
zonte t reja shpirtrore dhe ekzis-tenciale.T prthithur nga prkujdesja
pr jetn ton t prditshme, za-konisht neglizhojm dimensionintjetr q Krishti, Biri i Perndiseli me ardhjen e Tij. Ai erdhi tna udhheq drejt nj lulzimi dhefrytshmrie shpirtrore, t na
(vijon n faqen 6)
Nktnumr do tlexoni:Kremtimi i Krishtlindjesdhe Ujit t Bekuar
Faqe 2-3-4
Etika e bashksis shoqroreorthodhokse dhe institucioni itolerancs
Faqe 9
Kush jan dhe far krkojn
(sa pak!) orthodhokst shqiptarFaqe 10
Kryepiskopi Anastas shpalletDoktor Nderi i UniversitetitFordham n SHBA
Faqe 12
Detyra imediate e t gjithve ne, sht t
mbrojm do jet njerzore me ndihmkonkrete, t shprehur n praktik dhe
solidaritet aktiv...
Nism humane nga t rinjtorthodhoks pr njerzit n nevoj
Faqe 8* * *
* * *
8/12/2019 Gazeta e Janarit 2014
2/12
2 NGJALLJA JANAR 2014
M 26 dhjetor 2013, n amfi-teatrin e Katedrales Ngjallja eKrishtit, Tiran, u zhvillua Festi-vali i 15-t i Rinis OrthodhokseBijt e Drits.
N kt festival morn pjes gru-pe rinore orthodhokse: t Tirans
Festivali i 15-ti Rinis Orthodhokse(kori e orkestrina e Radios Ngjallja),t Durrsit, t Beratit, t Vlors, tElbasanit, t Fikasit, Shn JoanVladimirit dhe Gjinarit (Elbasan), tliceve Kryqi i Nderuar, Gjiro-kastr e Sukth (Durrs), Akade-mia Teologjike Ngjallja e Krishtit,
shkolla Homeri dhe Platoni tKors, fmijt nga ShtpiaOrthodhokse e Shpress, ShnVlash (Durrs).
Merrnin pjes KryepiskopiAnastas, Mitropoliti i Beratit, HirsiIgnati, Episkopt-ndihms: Nikolla,
Andoni, Nathanaili, Asti dhe shumt rinj, prindr e besimtar.
mimin e par t kngs e fitoigrupi rinor i Beratit, mimin e dyt,grupi rinor i Tirans, mimin e tretgrupi rinor i Vlors, mimin e vallese fitoi grupi rinor i Gjinarit.
Theofania, ndr t tjera, sht edhe gzim. Gzojnbesimtart, por gzon edhe natyra, q me an t shenjtrimitt ujit shenjtrohet dhe ajo, pasi Krishti u pagzua pr t gjithkrijesn, q Ai vet krijoi me Atin dhe Shpirtin e Shenjt. Ndaj,n t gjitha kremtimet e ksaj feste t shnuar, n LiturgjinHyjnore, Shrbesn e Shenjtrimit t Ujit dhe ritualin tradicionalt kapjes s kryqit ndieje kaq shum hare dhe gzim tek mijrae mijra besimtart q morn pjes n to. Ato u kthyen n festat vrteta popullore dhe jo vetm pr besimtart e krishter.
N Tiran, shrbesat u kryen n Katedralen e Re Ngjalljae Krishtit dhe u drejtuan nga Kryepiskopi Anastas, i ndihmuarnga Hirsi Nathanaili, Hirsi Asti dhe klerik t tjer.
N Durrs, pas Liturgjis dhe Shrbess n kishn eApostull Pavlit dhe Shn Astit, Hirsi Nikolla bri hedhjentradicionale t kryqit n ujrat e detit Adriatik, n portin eqytetit.
N Elbasan,si sht br tradit kto vitet e fundit, Hirsi
Andoni e hodhi kryqin n nj pishin.N Mitropolin e Beratit, Hirsi Ignati e kreu Liturgjin
Hyjnore dhe Shrbesn e Bekimit t Ujrave n katedralen eShn Dhimitrit dhe m pas kryqi u hodh n Osum nga ura eGorics, ndrsa n Vlor kryqi u hodh n det.
N Mitropolin e Kors, Hirsi Joani i kreu shrbesatn katedralen Ngjallja e Krishtit dhe m pas e hodhi kryqinn shatrvanin e qytetit t Kors dhe n ujrat e liqenit tOhrit, n Pogradec.
N Mitropolin e Gjirokastrs,Hirsi Dhimitri e hodhikryqin n ujrat e detit Jon, ndrsa n Gjirokastr kryqi u hodhn ujrat e Drinos.
Uji i bekuar - fest popullore
8/12/2019 Gazeta e Janarit 2014
3/12
3JANAR 2014 NGJALLJA
Berat
Atmosfera e gzueshme e Krishtlindjeve kishte dit q dukej n syte fmijve, e t rinjve por edhe t shum prej besimtarve beratas.Shum koh m prpara kishin filluar prgatitjet pr t prjetuar sa mbukur kt t kremte t madhe, Lindjen e Shptimtarit ton Jisu Krisht.Aktivitetet dhe koncertet e ktij fundviti, ku fmijt dhe t rinjt e qytetitton kan qen shum aktiv, e bn edhe m t shklqyeshme ktfest t shndritshme. Emocionuese ishte edhe mbrmja e kolendrave,23 dhjetor, ku shum grupe fmijsh t stolisur bukur dhe me Yllin eBetlehemit ndr duar, shkuan shtpi m shtpi, pr t ndar lajmin elindjes s Shptimtarit.
Kulmi i fests padyshim ishte mngjesi i dats 25 Dhjetor, ku t gjithorthodhokst u drejtuan n kisha pr t kremtuar Lindjen Trupore tShptimtarit Krisht, si dhe t kungohen me Trupin dhe Gjakun e Tij. NBerat, sipas tradits, Liturgjia Hyjnore filloi hert n orn 6 t mngjesit,e drejtuar nga Mitropoliti i Beratit, Vlors dhe Kanins, Imzot Ignati.Pas saj n Mitropolin e Hirshme u kryen pritjet e rastit ku nuk munguant uronin autoritetet m t larta vendore, prfaqsues t komunitetevefetare, si dhe besimtar t shumt.
Kor
Lindja e Zotit Jisu Krisht, brja e Tij si njri nga ne, sht me tvrtet nj ngjarje historike q ka ndodhur m shum se dy mij vjet mpar, por ajo sht gjithashtu nj ngjarje q e kaprcen historin. Sepse
Gjirokastr
Himnet e Krishtlindjeve u dgjuan edhe n t gjith periferinepiskopale t Mitropolis s Shenjt t Gjirokastrs. Atmosfera ishte egjall pr dit me radh dhe prtej zymtsis q shoqria kalon, edhepr shkak t kushteve ekonomike, erdhn Krishtlindjet, q t na kujtojnt gjithve se ka shpres.
Krishtlindjet jan kryesisht fest e fmijve. Jan disa shkolla tthemeluara nga Kryepiskopi Anastas q funksionojn n Mitropoli,nxnsit e t cilave, me shfaqjet q dhan, bn q t ndihet atmosferafestive jo vetm n mjediset kishtare. Kshtu, shkolla 9-vjeare shqip-taro-greke Frym Dashurie organizoi festn e saj t Krishtlindjes nteatrin Zihni Sako t qytetit t Gjirokastrs, ndrsa ajo e mesme pro-fesionale Apostull Pavli n kinoteatrin e qytetit t Sarands.
Festa t bukura organizuan edhe fmijt e t gjitha kopshteve t
mitropolis, ku voglusht patn rastin t kndojn dhe recitojn prKrishtin, Perndin ton, por edhe tu tregojn prindrve prparimin q
ata bjn. sht emocionues prkushtimi q ata tregojn n krijimin egrazhdit n mjediset e tyre dhe krijimin e atmosfers festive, q reflektonedhe n shtpit dhe familjet e tyre. Kshtu e gjith shoqria ndriohetdhe dgjon nga gojt e dlira t tyre Kolendrat. Lajmin e madh t ardhjess Zotit n tok...
Seriozitet dhe entuziazm rinor pati edhe festa q kishin organizuarn salln e aktiviteteve t shkolls s tyre, nxnsit e liceut kishtar Kryqii Nderuar. Pas Liturgjis Hyjnore paraqitn program artistik n pranine Mitropolitit t Gjirokastrs, Hirsis s Tij, Imzot Dhimitri, t pedagogvedhe prindrve t tyre. Mitropoliti Dhimitr, duke i prgzuar pr gjithkaq kishin prgatitur, zellin q tregojn n ngritjen e tyre shpirtrore dhe
prparimin n msime, i nxiti ata q pikrisht kt entuziazm q rrezatonKrishtlindja ta mbajn gjall prdit dhe n ambientin e tyre shoqror.Duke u kujtuar gjithka q Kisha jon dhe Kryepiskopi Anastas bjn
pr ta, i porositi q pikrisht mesazhin m t thell t mishrimit t Zotitdhe Perndis son dhe lindjes s Tij si njeri ta prjetojn me akte dashurie,
pajtimi dhe prulsie.
Krishtlindje 2013
Fest q solli drit, gzim, paqe dhe shpres
kur Zoti ndrhyn n histori ngjarjet gjithmon e kaprcejn at, duke ubr trans-historike, q do t thot se far prek Perndia sht pr tgjitha kohrat, pr t gjith popujt dhe pr t gjith njerzit. Prandaj dheKrishtlindja e mesazhi i saj nuk dobsohet dhe nuk paksohet nga rrjedhae kohs, sepse nga ajo buron nj mesazh jetdhns q nuk shteron
kurr. Kto jan fjalt me t cilat Mitropoliti i Kors, Hirsia i Tij,Imzot Joani, nisi predikimin e tij n astin m kulminant t festimeve,domethn n Liturgjin Hyjnore t mbajtur me rastin e Krishtlindjeve.Ishte ky mesazh i cili na kujtoi edhe njher arsyet prse festojm megzim dhe presim me padurim Krishtlindjen.
Mitropolia e Kors ishte mjaft aktive n paraprgatitjet pr festiminsa m shpirtror t ksaj feste. Shrbesa t ndryshme n t gjitha kishat,
(vijon n faqen 4)
(vijon n faqen 4)
(vijon n faqen 4)
8/12/2019 Gazeta e Janarit 2014
4/12
4 NGJALLJA JANAR 2014
E njjta atmosfer u prjetua dhe n do kish t mitropolis son, trretheve Fier, Lushnj dhe Vlor. Edhe n enorit e shumta t ktyrezonave Liturgjia Hyjnore filloi hert rreth ors 6 t mngjesit. N kishatkryesore t zvendsive u kryen edhe pritje urimesh. Nj atmosfer egzueshme dhe tepr festive u krijua n Vlor gjat pritjeve t zhvilluaran ambientet e bukura q gjenden pran kishs s Shn Theodhorve.
N t gjitha kishat e mitropolis son u dgjua mesazhi i prgatiturnga Mitropoliti yn, Imzot Ignati, n t cilin theksohej: Para se t vijnjeriu mbi tok, mbolli Perndia Parajsn n Eden, n lindje, dhe vendosiatje njeriun q gatoi. Dhe brenda atij kopshti t mrekullueshm e t
perndimbjell, bri q t mbijn nga toka lloj-lloj pemsh t kndshmenga pamja dhe q jepnin fryte t mira pr tu ngrn. Po, kur erdhiKrishti mbi tok? Oh Ather! N vend t Edenit, Betlehemi! Nvend t ngrohtsis s Parajss, shpella e lagsht dhe e ftoht! N vend
t aroms s Parajss, era e keqe e stalls! N vend t drits verbueset ditve t Parajss, perdja e errt e nats! Dhe Mbjellsin e Parajss,kur erdhi mbi tok, e pranoi grazhdi i varfr i kafshve t palogjikshme!E ndjem vall, ndonjher, se Krishti erdhi nga qiejt mbi tok, me kushtetm t prulura dhe t varfra, q t lartsoj njeriun, nga toka n qiell?Njeri, u b Perndia, n mnyr q ta bj Adamin, Perndi, vrenshn Athanasi i Madh. Po, Perndi sipas hirit, q, si thot shn Pavli,t marrim birsin.
Dhj akon Joan Qako
ceremoni, aktivitete t ndryshme artistike me tem Krishtlindjen etj., uzhvilluan gjat gjith javs para ksaj feste t madhe.
Kshtu, n katedralen Ngjallja e Krishtit, n datn 17 dhjetor, udha nj koncert nga shkolla Sevasti Qiriazi, ndrsa m 19 dhjetor umbajt gjithashtu nj koncert mjaft i bukur, me kng, melodi dhe himneme rastin e Krishtlindjes, n t cilin morn pjes me nj bashkpunim tmrekullueshm dy shkollat, ajo artistike Tefta Tashko dhe shkolla gre-ko-shqiptare Omiros. Ky koncert u nderua me pjesmarrjen e prfa-qsuesve nga pushteti lokal, nga konsullatat e huaja n qytet, nga
pedagog, por dhe nga shum qytetar e banor t zons s Kors.Kto koncerte i ndihmuan t gjith, q t ndiejn m tepr frymn prulsedhe t mbushur me dashuri t Krishtlindjes.
Natyrisht n t gjith dioqezn, n do fshat dhe do tempull dallohejleht atmosfera festive, t ciln e bnte m mbreslnse pjesmarrjan shrbesat e Kishs. T gjitha kishat ishin t zbukuruara dhe mbi t
gjitha katedralja e Kors, e cila prbn nj bukuri t veant pr qytetin,sidomos kur ai ka ngjyra festive. Kshtu n kt atmosfer festive kaluanditt dhe mbrritm n datn 24, ku u meshua n t gjitha kishat e qytetitdhe u krye Shrbesa e Orve, e cila nga ana liturgjike sht nj nga mt bukurat q ka Kisha jon dhe prbn nj rast t shklqyer pr tndjekur t gjitha ceremonit fetare me radh, ndrsa mbyllja kryhet meLiturgjin Hyjnore t Shn Vasilit. Ky sht asti kur festimet shpirtrorekulmojn dhe vazhdojn me Meshn e mbajtur ditn e Krishtlindjes, nt ciln morn pjes me qindra besimtar dhe ku Mitropoliti Joan srishiu drejtua besimtarve si At i vrtet shpirtror.
Ndrsa Liturgjia mbaroi, shum besimtar, me gzimin dhe harenmistike n zemrat e tyre, nxituan q t uronin nga afr Hirsi Joanin nselin e Mitropolis. Por urimet nuk ndaluan ktu, mrekullia m e madhe
ndodh m pas kur t gjith besimtart orthodhoks marrin urime ngabesimtar t besimeve t tjera pr shkak t bashkjetess harmonikendrmjet tyre dhe t mrekullis s mistershme q mbart kjo fest, e cilandikon te t gjith.
T gjith me zemr gjat ksaj feste urojn q prulsia, dashuria,thjeshtsia dhe t gjitha sa karakterizon, frymzon dhe mson lindja ePerndinjeriut t bhen pjes e pandashme e jets son t prditshme.
Themistokli Bambull a
Liturgjia Hyjnore e Krishtlindjes u krye nga Mitropoliti Dhimitr nkishn e vjetr t Metamorfozs s Zotit, me pjesmarrjen e besimtarvet qytetit t Gjirokastrs dhe n veanti t t rinjve t grupeve t
katekizmit Orthodhoks. Gjithashtu Liturgjia u kryen jo vetm n qendrate mdha t qyteteve q prfshihen n mitropoli: Prmet, Sarand,Delvin, Himar, Tepelen etj., por edhe n fshatra, aty ku ka mundsi
pr prift. N t gjitha kishat ku u meshua dhe n ditt n vijim u lexua
mesazhi i Krishtlindjes i Fortlumturis s Tij, Kryepiskopit t Tirans,Durrsit dhe t Gjith Shqipris, Imzot Anastasit.
Gjat gjith javve t para Krishtlindjes, me kujdesin e veant t
Mitropolitit ishin kryer liturgji dhe shrbesa t tjera t Kishs son n t
gjitha fshatrat, t mdha apo t vogla qofshin.Korresp. i Ngjallja
Fest q solli drit, gzim, paqe dhe shpresBerat
(vijon nga faqja 3)
Kor(vijon nga faqja 3)
Gjirokastr(vijon nga faqja 3)
8/12/2019 Gazeta e Janarit 2014
5/12
5JANAR 2014 NGJALLJA
Krishtlindja sht dita q mban
bashkuar t gjitha kohrat.
Alexander Smith
Gzuar Krishtlindjen! Ua urojkt ngjarje t madhe gjith vlle-zrve dhe motrave t mia q e fes-tojn ardhjen mes nesh t Zotit to-n, Jisu Krisht! Por sidomos t gji-th besimtarve orthodhoks shqip-tar! Kudo q jan. Atyre burravedhe grave, djemve dhe vajzave qpunojn dhe ndrtojn, q edukojndhe mbjellin dashurin, respektin,
dhe lartsojn dinjitetin e t gjithshqiptarve orthodhoks. Atyre nje-rzve q trashgojn vlerat dhekontributet m t drejtprdrejta nformimin dhe krijimin e identitetitt t gjith kombit shqiptar, atyreq vazhdojn farn e patriotveshqiptar orthodhoks q shkrinpasurin dhe dhan jetn pr gjuhndhe tokn shqiptare. Atyre q janshembull i shkollimit, i organizimit,bashkjetess dhe guximit qytetar.Atyre q jan fara e dijes e q ndri-ojn fort n themelin e ekzistencs
se shqiptarve. Atyre qindra-mij-ra shqiptarve orthodhoks q sotu bie t prballen me dhunimin ebesimit t tyre fetar, si e kemi tfreskt n vitin 2013 q po lmpas. Atyre q shpeshher u bie tdgjojn dhe lexojn q nuk janpatriot sa duhet dhe nuk e kandashur apo nuk e duan Shqiprinsa duhet.
Ajo q nuk kuptoj deri n fundsht, pse shoqria shqiptare post-komuniste e absorbon si nj norma-
litet dhunimin e objekteve t kultitt krishter orthodhoks? Pse sheh
me indiferentizm t plot kur cen-susi i popullsis shqiptar kryen de
juregjenocid ndr radht e ortho-dhoksve shqiptar? Pse kur njindivid q uzurpon kishn e Elba-sanit dhe e quan veten prift ortho-dhoks, duke u tallur me gjith tra-shgimin orthodhokse dhe shenj-trin e t brit prift pr tu shrbyernjerzve, qeverit shqiptare heshtindhe shoqria e duartroket? Pse nuki kthehen pronat Kishs Orthodho-kse? Pse kur segmente t caktuarasulmojn Kryepiskopin e Kishsson Orthodhokse, shoqria shqip-tare miraton n heshtje? Pse ai
sht grek? Mos ndoshta besimifetar, njsoj si n kohn e luftrave
ballkanike, ende nuk sht liruarnga ngatrrimi i tij me kombsin,dhe vlersimi pr t udhhiqet endenga patriotizmi nacionalist?...
...Besimi fetar sht dika krejttjetr. sht nj nevoj shpirtrore
personale, dhe jo nj nevoj ko-mbtare. Un besoj n Zotin tim,Jisu Krisht, miq t tjer t mi be-sojn nj Zot tjetr. Mos ndoshtaun jam grek dhe ata turq apo ara-
b?! Un mbetem shqiptar, si kanqen dhe vendosn t mbeten t
part e mi: shqiptar i krishter ortho-dhoks. Shqiptari deri n vitin 1460ka qen trsisht i krishter, pastaj
pr nevoja personale shpirtrore ukonvertua me shumic n fen my-slimane, ai sht sot m 2013 krye-sisht mysliman suni dhe bektashi,
por sht edhe i krishter ortho-dhoks dhe i krishter katolik.
Ather cili sht problemi?Pse Kryepiskopi i Kishs Auto-qefale shqiptare sht me kombsigreke? Dua t ndalem pak ktu.Fakti q ai sht grek, duket sikurshqetson m fort se orthodhokst
shqiptar disa segmente t caktuarat shoqris shqiptare, t cilt nuk
e di pse, por kam bindjen q n faktknaqen shum me kt fakt. K-naqen ose pr axhenda haxhiqami-liste t tipit dum Babn, ose prshkak se nuk arrijn t ken njarsyetim t ndryshm pr botn qna rrethon nga ai i 101 viteve m
par. Ndoshta se kjo sht vjershae vetme q din apo mundsia e vet-me q i njohin vetes t luftojn prnacionalizm. Personalisht, por be-soj se do orthodhoksi shqiptar ktovrulle dhe litani nuk i shkaktojnasnj dm mendor, dhe asgj mshum se nj buzqeshje t krishte-r, pak t hidhur, por shqiptare ama...
Persekutimi shqiptar i besimitfetar solli q kur na duhej nj krye-
piskop t merrte Kishn pr doredhe ta lartsonte at, si e krkondinjiteti i do besimtari ne nuk ki-shim nj shqiptar q t plotsontekto kushte. Pra q t bhej krye-
piskop. Na duhej t gjenim nj. Ai
mund t ishte anglez, amerikan,kanadez, apo dhe kinez, por edhe
bullgar, rumun, apo edhe grek. Pe-rndia solli n dern ton Fortlum-turin e Tij, Anastasin. Fakti qKryepiskopi im sht me kombsigreke nuk ka asnj rndsi nshtje t besimit fetar. Aq rndsi
sa ka pr besimtart e krishterkatolik n Shkodr dhe gjith Shqi-prin fakti q Hirsia e Tij, ImzotAngelo Massafra sht italian dhe
jo shqiptar. Nuk dua t hyj n holl-sira t tjera. A po e merr tokn shqip-tare Kryepiskopi ta oj n Greqi?Apo i merr kishat n krah dhe tinxjerr matan kufirit n Greqi?Jo, prkundrazi, sht i tri n shr-
bimin ton, t besimtarve t kri-shter orthodhoks. Ajo ka unkrkoj sht q Kryepiskopi im t
jet i ndriuar, t jet i urt, me pr-
voj dhe n gjendje t shtoj dheprosperoj Kishn time Ortho-
Dritan Shano
Fragment nga artikulli i botuar
n gazetn Mapo
25 dhjetor 2013
dhokse Autoqefale Shqiptare, t di-j t drejtoj njeriun dhe ti msojatij dashurin, respektin, t drejtn,mshirn dhe dhurimin pr tjetrin.Fortlumturia e Tij i ka br dhevazhdon ti bj t gjitha kto. Nuk
besoj se i bn kto pse sht grek,porse i shrben njerzis i dorzuarn Krishtin. A thua se po t mosishte grek Kryepiskopi, KishaOrthodhokse Autoqefale Shqiptaredo ishte m shqiptare sesa sht?Kisha Orthodhokse AutoqefaleShqiptare ka ekzistuar m par dhedo t vazhdoj t ekzistoj edhem pas. Kisha jan besimtart
shqiptar orthodhoks. A thua atapatriott e flakt nuk do i stigma-tizonin po njsoj shqiptart ortho-dhoks?
Fortlumturia e Tij, Anastasi enxori Kishn Orthodhokse Auto-qefale t Shqipris nga varri ku ekishin futur t coptuar ca patriott mdhenj shqiptar q flakrinnpr Shqipri nja 50 vjet. KishaOrthodhokse Autoqefale Shqiptaresot ka Universitetin e vet, ku m-sojn priftrinjt orthodhoks q u
shrbejn besimtarve shqiptar tkrishter orthodhoks. Me dorne vet ka drejtuar rindrtimin e ki-shave orthodhokse t rrnuara dhendrtuar kisha t reja n shrbimt qindra-mijra besimtarve ortho-dhoks shqiptar n Shqipri. Prt mos thn angazhimin e vet di-rekt n vepra humanitare dhe n pro-movimin e orthodhoksis shqiptaren mbar botn prmes forumevendrkombtare ku merr pjes dheku sht President nderi. Fortlum-
turia e Tij n kta 20 vjet na ka shr-byer, ai ka br shum pr mijrabesimtar orthodhoks anembanShqipris, u ka dhn atyre dinjitetn besimin e tyre fetar dhe u kamsuar t jen qytetar shqiptarm t mir, m t dashur. Pr ktkontribut t jashtzakonshm tshtrir n 20 vjet, n shrbim tqindra-mijra shqiptarve, jo vetmt krishter orthodhoks, i propozojPresidentit t Republiks s Shqi-
pris, zotit Bujar Nishani, t nanderonte duke i dhn nnshte-
tsin shqiptare Fortlumturis sTij, Anastasit.
Kush jan dhe far krkojn (sa pak!)orthodhokst shqiptar
Ajo q nuk kuptoj deri n fund sht, pse shoqriashqiptare postkomuniste e absorbon si nj normalitetdhunimin e objekteve t kultit t krishter orthodhoks?
Pse sheh me indiferentizm t plot kur censusi i popullsisshqiptar kryen de jur e gjenocid ndr radht e ortho-dhoksve shqiptar? ...
8/12/2019 Gazeta e Janarit 2014
6/12
6 NGJALLJA JANAR 2014
ofroj t teprtn edhe t ksajjete; pra, kjo sht gjja m e vyer,pjesmarrja e prsosur e Shpirtitt Shenjt (Shn Kirilli i Alek-sandris). Me t teprt ka kupti-
min e plotsis cilsore q falprania e Shpirtit jetbrs tek ataq mbeten n Krishtin.
2.Drejtimi i dyt i meditimitkrishtlindsor duhet t shikoj nforcimin e respektit ndaj jets sbashknjerzve tan. Krcnimete ndryshme kundr jets, aktetvrastare, konfliktet e prgjak-shme, kamxhikojn realitetin eprditshm. Me gjith pretekstet
e ndryshme, marrja e nj jete nje-rzore prbn jo vetm krim ndajviktims, por n prgjithsi, shtkrim kundr njerzimit.
Por prbuzja e jets nuk kryhetvetm me akte kriminale dhedhun t shumllojshme. Njerz tpanumrt krcnohen nga format ndryshme padrejtsie n sfernsociale dhe private. Padrejtsia ion shum njerz drejt privacio-neve, varfris dhe mjerimit. Dikaq vepron, pa u dalluar qart, ku-ndr jets njerzore, sht indife-renca ndaj cilsis s jets s ba-shknjerzve tan. Ky fenomennuk dnohet nga ligji, por nuk reshts minuari jet t panumrtanjerzore. Madje n nj epokkrizash, si sht kjo e jona, indi-ferenca shpesh kthehet n vdekje-prurse. Detyra imediate e t gji-thve ne, sht t mbrojm do
jet njerzore me ndihm konkre-te, t shprehur n praktik dhe
solidaritet aktiv, duke mbshteturme fjal dhe vepra, me dashuri tsinqert, ata q ndodhen n spro-
va, ata q i ka plagosur varfria,smundja dhe dshprimi.
Njkohsisht, detyrimi i t kri-shterve t ndrgjegjshm shtedhe dshmia se prpos jetsbiologjike, ekziston edhe nj jete nj cilsie m t lart: ajo shpirt-rore q fal dhe nxit besimin, q mu-ndson hapjen e zemrs son nzonn e Shpirtit. Nj jet q lvizvazhdimisht duke u transformuar s
brendshmi me sigurin se Krishti
erdhi ... q kushdo i cili shikonBirin dhe beson n at t ket jett prjetshme... (Joani 6:40).
* * *Un erdha q t ken jet dhe
ta ken me t teprt (Joani 10:10).
VLERA E PAKONCEPTUESHME E JETS NJERZORE
(vijon nga faqja 1)
...e kremtja e sotme, n
tgjitha dimensionet dhe
perspektivn e saj, sht
mbi tgjitha e kr emtja e
jets.
...l e tfor cojmre-
spektin pr jetn e ba-
shknjerzve tan, duke
luf tuar dhunn, padrej -
tsindhe indi ferencn q
e minojnat. L e ta mb-
shtesim me soli dar itetin
tondashuror.
...edhe nastet mter rta tdshprimit, le t
sjel l im ndr mend vl ern e pakaprcyeshme tjets
dhe se, nasnjrast, nuk k emi tdr ejtta
shkatrrojmvetme duar t tona.
Mesazhi mahnits i Krisht-lindjes sht se Biri i Perndis sPaafrueshm u b njeri. Brja njeri
e Fjals Hyjnore shpall me buj,vllezrit e mi, vlern e jashtza-konshme t jets njerzore. Porn t njjtn koh, zbulon seKrishti erdhi t na injektoj njjet m t lart, pjesmarrjen eprsosur t Shpirtit, q shtrihet nprjetsi.
Le t prkujdesemi q n ktodit festive, t prjetojm m thellshenjtrin dhe madhshtin e
dhurats s jets q na e ka dhu-ruar Perndia. Dhe pr m teprt shprehim mirnjohjen ton meprpjekje t pandrprer pr zhvi-llimin e jets shpirtrore. N tnjjtn koh, le t forcojm respek-tin pr jetn e bashknjerzve ta-n, duke luftuar dhunn, padrejt-
sin dhe indiferencn q e minojnat. Le ta mbshtesim me solidari-tetin ton dashuror.
Krishtlindje t bekuara, meprpjekje t ndrgjegjshme prnj shoqri m njerzore! Mefrymzimin e Krishtit, Viti i Ri le tjet sa m shum njerzor!
Me dashuri t trshpirtshme
m Krishtin,
AnastasiKryepiskop i Tirans, Durrsit
dhe i Gjith Shqipris
Dhjetor, 2013
8/12/2019 Gazeta e Janarit 2014
7/12
7JANAR 2014 NGJALLJA
N epokn ton, n deklaratat publike,mbisundon theksimi i dinjitetit t njeriut. Porngjarja q tregon me forc unikale vlern e jetsnjerzore, sht ajo q zotron n t kremten esotme: Biri i Perndis s gjall, t paafrueshmdhe t trfuqishm, mori natyrn njerzore, ub njeri. Ky vazhdon t jet mesazhi qendrormahnits i Krishtlindjes. Kshtu e nisiKryepiskopi Anastas mesazhin tradicional tKrishtlindjes, q u lexua n mbarim t LiturgjisHyjnore festive, q u krye n Katedralen e ReNgjallja e Krishtit. Ai bashkmeshoi meantar t tjer t Sinodit t Shenjt, Episkopine Apollonis, Nikolln, Episkopin e Krujs,
Andonin, Episkopin e Amantias, Nathanailin dhee Episkopin e Bylisit, Astin.
Atmosfera e Krishtlindjes kishte dit qndihej n t gjith kryeqytetin edhe prparadats 25. M t veant at e bn veprimtarite shumta me fmijt, si koncerte, kolendrat etj.,
por edhe veprimtarit bamirse, duke shpr-ndar dhuratat dhe ushqimet q ata vet kishinmbledhur. Kt atmosfer e theksonin dheshrbesat e veanta t ksaj periudhe, si Efqelia,Shrbesa e Orve etj.
Ato kulmuan ditn e Krishtlindjes me Litur-gjin Hyjnore t Shn Vasilit, q nisi n orn 6.30,n Katedralen Ngjallja e Krishtit. Ajo ishte embushur q hert, por edhe gjat gjith ditsnuk rreshti lumi i besimtarve, q vinin pr tndezur qirinj dhe pr tu lutur. Ata q nuk mu-ndn t vijn n kish e ndoqn meshn n trans-
metimin e drejtprdrejt n RTSH, por edhe nlidhjet direkte dhe kronikat e televizioneve t tjera.
Mesazhi i ksaj Krishtlindjeje i KryepiskopitAnastas ishte i prqendruar te vlera e pakon-ceptueshme e jets njerzore, t ciln e theksonkjo e kremte, duke u ndalur n mnyr tveant edhe te lufta kundr indiferentizmit ndajnjerzve t tjer dhe te rndsia e solidaritetit,respektit e ndihms pr ta. Por u theksua edhedimensioni i jets s prjetshme, q ajo sjell....Prpos jets biologjike, ekziston edhe nj jete nj cilsie m t lart; ajo shpirtrore, q faldhe nxit besimin, q mundson hapjen e zemrsson n zonn e shpirtit, do t nnvizonteFortlumturia e Tij n kt mesazh.
Korresp. i Ngjallj a
Tiran
Kremtim festiv n Katedralen e ReNgjallja e Krishtit
Ditn e Krishtlindjes, pas Liturgjis Hyjnore,n orn 12:00, Kryepiskopi Anastas, i shoqruarnga episkopt e Apollonis Nikolla, KrujsAndoni, i Amantias Nathanaili dhe i Bylisit Asti,pritn vizitat e urimit. Pritja u b n salln emadhe t godins s re t Sinodit t Shenjt,pjes e kompleksit t Katedrales Ngjallja eKrishtit. Erdhn pr t uruar Presidenti Nishani,Kryeministri Rama, Kryetari i Kuvendit Meta,Kryetari i PD dhe Kryebashkiaku Basha, mini-stra, kryetar partish, diplomat, intelektual dhepersonalitete t shquar, besimtar etj.
Pr t uruar erdhn edhe prfaqsues t ko-muniteteve t tjera fetare, Kryetari i Komunite-tit Musliman, Haxhi Selim Mua, KryegjyshiBektashian, Baba Edmond Brahimaj, NunciApostolik, Mons. Iglezias, prfaqsues t Vlla-
zris Ungjillore, Komunitetit Halvetian etj.T pranishmit uruan Kryepiskopin dhe be-
simtart orthodhoks pr festn, duke theksuarndr t tjera:
Presidenti i Republiks, z. Bujar Nishani:Dshiroj t uroj m shum paqe n shpirtrattan, m shum qetsi n jett tona.
Kryetari i Kuvendit, z. Ilir Meta: Lindje dhedrit, rilindin dhe forcohen shpresat tona pr njShqipri m t mir, jo vetm pr veten ton, poredhe pr brezat q vijn. Sot sht nj dit q nabn me t bashkuar, m solidar t punojm sbashku pr nj Shqipri t zhvilluar. Gzuar.
Kryeministri z. Edi Rama: U uroj gzuarKrishtlindjet t gjithve, sht nj fest e t
Urime t shumta e t ngrohta- Kryepiskopi Anastas pr iti vizitortshumtnseline re tSinodi t tShenj t-
gjithve si t gjitha festat e mdha t besimevefetare t vendit ton dhe prfitoj nga rasti q tnnvizoj knaqsin se n kt dit kur frymae solidariteti me m t dobtit me ata n nevojme t gjith ata q krkojn nj rrug shpresekulmon.
Kryetari i Partis Demokratike, z. LulzimBasha: Urime pr do vatr shqiptare q tmarr bekimin e Zotit, pr t gjith njerzitanemban bots. Dua t shpreh krenarin q
jam kryetar i nj bashkie t nj qyteti, t njvendi q feston me shpirt tolerance. Gzuar.
8/12/2019 Gazeta e Janarit 2014
8/12
8 NGJALLJA JANAR 2014
Lidhja Rinore Orthodhokse Bijt e DritsTiran, n kuadr t Krishtlindjes, gjat periu-dhs nntor - dhjetor 2013, ndrmori nj nismn bashkpunim me besimtart orthodhoks t
Tirans dhe prgatiti rreth 120 pako ushqimore.Ato iu shprndan kryesisht familjeve shumt varfra. Prkatsisht, 84 pako n Tiran dhe36 pako pr familjet e policve t rn n kryet detyrs n qarkun e Shkodrs.
Kjo nism u prezantua edhe nga KryepiskopiAnastas n fund t Liturgjis Hyjnore prpara
besimtarve, ku u bri thirrje atyre t mbshtes-
nin t rinjt dhe t kontribuonin me ushqime tndryshme, veshmbathje, ilae, si dhe n mjetemonetare. Nj pako ushqimore prbhej ngaushqime baz si: miell, sheqer, vaj, fasule, oriz,
makarona etj.Dhe besimtart nuk nguruan ta mbshtetin
kt ndihm. Menjher filluan t kontaktoninme personat e caktuar n kt nism. Mbledhjae ndihmave prfundoi m 22 dhjetor dhe menj-her u prgatitn pakot e u b shprndarja etyre pr familjet n nevoj. N Tiran, kjo urealizua prpara dits s Krishtlindjes, me nj
aktivitet festiv n mjediset e Katedrales Ngjalljae Krishtit.
Pr ato familje t cilat pr shkak t vshti-rsive t ndryshme, largsis, smundjeve apo
moshs s madhe nuk patn mundsin t vinindhe ta merrnin vet kt dhurat, t rinjt uauan n shtpi.
Kjo nism ishte gjithashtu edhe nj finalizimi trajnimeve t ndryshme q jan br pr ktqllim, n bashkpunim me Zyrn DiakoniaAgapes - Shrbimi Dashuris e Kishs, metema si Mobilizimi i komunitetit dhe Ngritjae fondeve etj. Qllimi sht q t rinjt t b-hen antar aktiv n komunitet, si dhe t leht-sojn sadopak dhimbjen dhe varfrin e njerzven nevoj.
T njjtn nism ndrmorn edhe t rinjt edioqezs s Kors, ku u prgatitn 30 pakoushqimore, si dhe t rinjt e dioqezs s Beratitme 35 pako.
Jani MeniKoordinator i Zyrs sRinis
Nism humane nga t rinjt orthodhoks pr njerzit n nevoj
S fundmi, n Klinikn Okulistike dhe ORL, t Fondacionit KlinikatOrthodhokse t Ungjillzimit, sht vn n funksion shrbimi iKirurgjis okulistike. N salln e kirurgjis kryhen ndrhyrje me teknika
bashkkohore me vendet e zhvilluara.Tashm mund t trajtohen me sukses nj numr smundjesh si
katarakti (perde), glaukoma, strabizmi, chalazioni, pterigium etj.Garanci pr mbarvajtjen e trajtimeve kirurgjikale jan aparaturat
moderne t cilsis s lart dhe stafi i kualifikuar e i prkushtuar.
Fondacioni Klinikat Orthodhokse t Ungjillzimit - Klinika Okulistike dhe ORL
Shrbim i ri i Kirurgjis Okulistike- Po kryhen ndrhyr je me nivel tlar tdhe me teknika bashkkohore -
Shrbimet e reja, pr smundje dhe probleme q krkojn ndrhyrjekirurgjikale jan:
5. Halazioni6. Katarakti (perde) me ultratinguj (fakoemulsifikacion)
1. Dakriocistorhinostomi2. Strabizmi3. Glaukoma4. Pterigioni
8/12/2019 Gazeta e Janarit 2014
9/12
9JANAR 2014 NGJALLJA
Rajonizimi gjeografik i bashk-sive fetare n vendin ton tashmsht i diferencuar, po aq e diferen-cuar sht edhe morfologjia e tyre.Nga ana e saj, socio-gjeografia kaqen pothuajse e prbashkt, kaka qen faktori m themelor q kavulosur dhe tolerancn ndrfetaren kuadrin e gjer gjeografik. Nkuadrin rajonal, ballkanik, gjathistoris kan ndodhur dhe przi-erje fetare, njkohsisht edhe ristruk-turime. Kjo dukuri ka ndodhur dhe
n Shqipri, por pr shqiptart, gja-t procesit dukuria sht bashk-shoqruar n koh me shum ele-ment si t lvizjes historike, edhet asaj etnologjike Si: formimi ikombsis, luftrat kundr pushtu-esve, lvizja pr alfabetin dhe prproblemin e gjuhs e t kultursshqiptare etj. Kjo ka br at qt objektivizohen drejt si elementtshoqroro-historik dhe ata fetar.Mirpo, ka raste kur studiues tndryshm nuk e vlersojn mirkt raport. Pikrisht kta jandhe bartsit e konceptit q shtprdorur shpesh se Feja e shqip-tarit sht shqiptaria.
Por ka dhe studiues t cilt nkt vorbull mundohen q t foku-sojn ristrukturimin fetar n Shqi-pri (dhe n gjith trojet shqiptare)si thelb i mbijetess s kombitshqiptar. Kjo tez jo vetm q nukbart realizm, por bhet mbshte-tse edhe pr shum keqinterpreti-
me dhe keqprdorime. N t vrtetduhet thn se ky lloj ristrukturimis fundi, pas shekullit t XVII-t,nuk ishte dukuri e brendshme pore imponuar nga lart, prandaj nprgjithsi elementi i ri q u prfshin kt ristrukturim mbeti vetmsi nj sistem rregullash dhe nuk ushndrrua n sistem idesh q t ku-shtzonin ndrgjegjsimin e brend-shm, prandaj me t drejt ktelement t ri e kan vlersuar siislami shqiptar. Pikrisht ktu q-
ndron thelbi i tolerancs fetare tktij islami shqiptar. N mnyr
m t specifikuar mund t sh-nojm se institucioni i tolerancsfetare sht dukuri e brendshme
e gjith bashksive shoqrore fe-tare n Shqipri, sht dukuri eetiks s tyre formuar nga kodi ishenjt trajtuar n mjedisin specifikt Shqipris.
Historia e popullit shqiptar shtnj det i paan, koordinatatgjeografike t t cilit, autor t ndry-shm i kan prcaktuar sipas pro-
jeksioneve t tyre t preferuarapo edhe t ofruar. sht kjo ar-syeja q morfologjia e ndrtuar eksaj historie sht m s shumtirezultante e metodologjis s ofruarnga politika dhe ideologjia sesa
pasqyrim realisht i hapsirs s
rilevuar. N kt det t historiss popullit shqiptar, her t egr-suar skajshm dhe her t tjerazhgnjishm t qet, ku mjaft rrymat kundrta jan prplasur menjra-tjetrn duke krijuar vorbulla,lundrtart e historis kan mu-ndur t rilevojn at q sipas tyreka qen e mundshme. Kta lu-ndrtar jan nisur nga mole tndryshm, hipur n anije t ndry-shme dhe orientuar nga busulla tndryshme. Pr pasoj dhe hartat
e morfologjis s historis prpi-luar prej tyre jan me shum kon-
traste, me jo pak kundrshti, herjan ngazllyese dhe her t tri-shtuara. Pikat e bardha n kto
harta jan ato vorbulla ku autortkan preferuar t shmangen. Polind pyetja, se cila sht harta me mir? Ndoshta kjo pyetje do tmbetet edhe pr shum koh pa
prgjigje t sakt. Natyrisht asnjhart nuk mund t shfaqet si evrteta prfundimtare, por hartam e mir do t jet ajo q ngjarjet,
njerzit, rrjedhojat do ti paraqesmbshtetur mbi vrtetsin e asajq sht e vrtet; njhersh har-ta m e keqe do t jet ajo q dot ndrtohet mbshtetur n t vrte-tn e plqyeshme nga autori.
Pjes e pandar e detit t hi-
storis s popullit shqiptar shtdhe historia e bashksive fetare.
N kt linj interesi, nga njra anprpjekja pr t gjetur t vrtetne plqyeshme, rilevimet e para-konturuara, si dhe paaftsia e ri-levuesve pr t rilevuar vorbullat,kan sjell konsiderata nga m tndryshmet. Gjat viteve t sundimitt ish-shtetit socialist historia, so-ciologjia apo gjeografia sociale, nuke kan pasur fort n qejf fen sinj nga objektet e studimit. Edhe
kur e kan atakuar at m shumjan munduar t gjenin t vrtetat
e plqyeshme n aspektin histo-rik, apo ato t vrteta t paplqye-shme n aspektin politik dhe ideo-
logjik. Pr pasoj etiketimi konstantpr fen ka qen ideologji reak-sionare; prdorur nga t huajt prt cenuar sovranitetin, apo ngaklasat sunduese pr t prjetsuarsundimin...
Larg ktij dogmatizmi, por meformulime t tjera, nuk kan mbeturedhe nj radh studiuesish t huajapo t vendit ish-prkrahs t ideo-logjis fashiste. Por duhet thn senuk kan munguar edhe studiues
realist, t cilt prbjn skedarinm t vlefshm dhe q mundsuannj pllakat me t vrtet trhe-qse t historis s feve n Shqi-
pri... Dikush i ka vlersuar shqip-tart m shum si lufttar sesafetar, nj tjetr ka shnuar se:Feja e vrtet pr shqiptarin shtkrenaria, besa, kulti i fjals s dh-n, duke mos i vlersuar kto dhesi tipare t etiks s bashksive sho-qrore fetare. Bajroni n veprn etij shkruan me dyshim pr interesin
e shqiptarit pr fen; Konti ianoka folur pr ateizmin e shqip-tarve...
Kto gjykime kan qen t ku-shtzuara nga tre faktor theme-lor: a. Pranimi vetm i s vrte-ts s plqyeshme; b. Vlersim injanshm i historis; c. Pamund-sia pr t shpjeguar thelbin e ktyredukurive, q kan qen njhershsa jofetare dhe fetare.
Nisur nga sa tham.. konklu-
dojm se n themel t tolerancss bashksis shoqrore ortho-dhokse qndron etika e ksaj ba-shksie, e cila sht mbrujtur ngakodi i shenjt n mjedisin specifikshqiptar.... Pr kt themi se etikae bashksis orthodhokse sht nthemel t institucionit t tole-rancs, si nj dukuri karakteristiken Shqipri. Natyrisht kjo cilsi e
bashksis orthodhokse sht pre-zente edhe n bashksit e tjera.
Etika e bashksis shoqrore orthodhoksedhe institucioni i tolerancs
Prof . dr. Ar qil e Brxholi
Marr nga libri Bashksia
shoqrore ortodokse n
Shqipri, Tiran 2013
8/12/2019 Gazeta e Janarit 2014
10/12
10 NGJALLJA JANAR 2014
N datn 27 nntor 2013, Sinodi i Shenjt i
Patriarkans Ekumenike, i drejtuar nga Patriarku
Vartholome, vendosi t regjistroj n Agjiologun e
Kishs Orthodhokse emrin e Hieromonak Porfir
Kavsokalivitit (1906-1991) dhe Hieromonak Meletit
t Rodit (fundi i shek. XVIII), duke i vn kshtu
n radht e shenjtorve. Sipas vendimit sinodik,
kujtimi i shn Porfir Kavsokalivitit do t nderohet
nga Kisha Orthodhokse m 2 dhjetor dhe i shn
Meletit t Rodosit m 12 shkurt, ditn q kan
ndrruar jet.
Mitropoliti i Filadelfis, Melitoni, pjestar i K-
shillit t Patriarkans s Shenjt, q merret me
shtjet kanonike, deklaroi se: Kriteri baz i k-
saj njohjeje ishte ndrgjegjja e plotsis s Kishsn t gjith botn orthodhokse.
Shpallendy shenjtor t rinj
Si kryhet njohja e shenjtorve n Kishn OrthodhokseShenjtort nderoheshin nga besimtart q n
Kishn e hershme. Ajo nuk kishte prcaktuarndonj rregull t shkruar pr njohjen e shenjto-rve, por ndrgjegjja e t krishterve i nderontedhe i tregonte t till.
Fillimisht, njohja kishte karakter lokal. M pasemrat e shenjtorve i regjistruan n martirolog,agjiolog, sinaksar, mujor ose diptik. Me ka-
limin e kohs njohja e shenjtorit merrte karaktert prgjithshm, kur ndrgjegjja e prbashkt e
plotsis s Kishs vlersonte q emri i shenjtitt shkruhej n diptik.
Shn Por f i r Kafsokal ivi ti Shn M eleti i Rodit
Kisha jon Orthodhokse me faqen e sajzyrtare prpiqet t prcjell mesazhin dhe
informacionin e saj edhe n internet.
Ajo i njeh vizitort e saj me:
- besimin e krishter orthodhoks,
- organizimin dhe veprimtarin estrukturave institucionale,
- lajmet m t fundit,
- arsimin, edukimin dhe shrbimin sociale kulturor q ofron n shoqri,
- ndrtimin dhe restaurimin e kishavedhe manastireve,
- botimet kishtare etj.
Me www.orthodoxalbania.org
do tgjeni ninternet K ishn Or thodhokse Autoqefale tShqipris
Shihemi, lexohemi e dgjohemi n moment dhe kudo n t gjith globin me
www.orthodoxalbania.org
Teksti ktu ndrthuret me fotografi, mesazhzanor, muzikor e filmik.
Kt informacion do ta gjeni n tri gjuh:shqip, anglisht e greqisht.
Kisha Orthodhokse n Shkodr pr Festne Krishtlindjes dhe Vitit t Ri ofroi ndihma
ushqimore pr fmijt dhe familjet e policvet vrar n krye t detyrs n kt qytet.
N datn 22-12-2013 n kishn orthodhokseLindja e Krishtit n Shkodr, me bekimin eFortlumturis s Tij, Kryepiskopit Anastas dhen bashkpunim me policin e Shkodrs undan ndihma ushqimore pr fmijt dhefamiljet e policve t vrar n krye t detyrs,n mnyr q dhe ata t festojn Krishtlindjendhe festat e fundvitit si t gjitha familjet e tjera.
Policia e Shkodrs falnderoi me nj letrzyrtare Kishn Orthodhokse dhe KryepiskopinAnastas pr angazhimin dhe kontributin e
Fortlumturis s Tij pr tiu gjendur pran ktyrefamiljeve n nevoj.
Shkodr
Ndihma pr fmijt e policvet vrar n krye t detyrs
Kriteret e prhershme t njohjes s ndonjritprej pjestarve t Kishs si shenjtor jan: a) mo-rali i krishter orthodhoks, b) jeta shpirtrore,c) mrekullit. Kto kritere, q shrbejn si ele-ment dhe prova bindse, duke u alternuar mendrgjegjen e Kishs, krijojn kushtet dhe mo-mentin e njohjes s shenjtris s pjestarit tKishs. Procedura e njohjes s nj shenjtori nuk
e bn at shenjtor, por vetm sa njeh dhe e shpallshenjtrin e tij, q iu dha nga Perndia q n
jetn toksore.Thoma Shki ra
M von, njohja e shenjtorve kryhej me aktezyrtare t Kishs nga sinodet, n mnyr q t
prgjithsohej nderimi i tyre. Kisha asnjhernuk sht nxituar t shpall zyrtarisht shenjt-rin e dikujt dhe kjo duket m s miri kur ajonuk ka br asnj gabim n kt shtje.
Kisha nuk shpalli kurr asnj shenjtor pa qenshenjtor dhe kjo pr arsyet se ajo drejtohet nga
Shpirti i Shenjt drejt s vrtets dhe njohjes sshenjtorve dhe se ndrgjegjja e pagabueshmee saj si komunitet, n mnyr t mrekullueshme,
pranon si shenjtor, shenjtort e vrtet.
8/12/2019 Gazeta e Janarit 2014
11/12
11JANAR 2014 NGJALLJA
Kalendarii Liturgjive Hyjnore,
SHKURT 20141 E Shtun Dsh. Trifoni.Osh. Petro n Galati. Dshg.
Perpetua etj.2 E Diel PARAQITJA EZOTIT KRISHT NTEMPULL (IPAPANDIA).3 E Hn SimeonPerndipritsi. Pr/sha Ana.
Nikolla i Japonis.8 E Shtun Profeti Zaharia.Dshm.Theodhor Stratilati.
9 E Diel E DOG. EFARISEUT. Dsh. Niqifori.Markeli i Sicilis.(Triodhi)10 E Hn Hierod.
Harallambi. Osh. Zinonpostieri. Ana suedezja.11 E Mart Hierod. Vlashie 7 dshmor me t.Mbretresha Theodhora.12 E MrkurMeleti i Antio-kis. Dsh. i ri Kristo kop-shtari, shqiptar.(H ahen tgji tha)14 E PremteOsh. Afksenti.Osh. Maroni. Avramiu iKars. (H ahen tgjith a)15 E Shtun Ap. Onisiminga t 70-t. Osh. Eusebi.Dsh. Majori.
16 E Diel EPLANGPRISHSIT.Dsh.Pamfili. Flaviani i Kon/pojs.17 E Hn Dshm.Theodhor Tironi. MbretritMarkiani e Pulkeria.22 E ShtunE Shpirtrave.Dshmort n Evgjeni. Dsh.Sineti. Osh. Thalasi.
23 E Diel T LIDHURITE MISHIT(Gjykimi i fundit).Dshg. Gorgonia.
24 E Hn Gjetja I & II ekoks s Joan Pagzorit.(Bu lmet e peshk)
25 E MartTarasi iKonstandinopojs. Hierod.Rigjini e 40 dsh. me t.(Bu lmet e peshk)
26 E MrkurDshg. Foti-nia samaritane, Anatolia etj.Porfiri i Gazs.(Bu lmet e peshk)27 E EnjteProkop dekapoliti.Gjelas aktori. Osh. Asklipi.(Bu lmet e peshk)
28 E PremteOmol. Vasili.
Oshg. Marana e Kira. (Osh.Kasiani) (Bu lmet e peshk)
Komiteti Drejtues i Kshillit Bo-tror t Kishave, n seancn plena-re t dits s par (20 janar), votoiunanimisht pr pranimin e KishsOrthodhokse Autoqefale t Shqi-pris n KBK.
- Kisha Orthodhokse Autoqefalee Shqipris, - theksoi n prsh-ndetjen e tij Kryepiskopi i Tiransdhe i Gjith Shqipris, Anastasi,ka qen e angazhuar n LvizjenEkumenike q prpara Lufts IIBotrore dhe po t mos e kishte
ndrprer kt lidhje persekutimiateist komunist, me siguri ajo do tkishte qen ndr themeluesit eKshillit Botror t Kishave m1948.
Pasi foli pr gjendjen e sotmet Kishs Orthodhokse Autoqefalet Shqipris, Kryepiskopi Anastastheksoi, gjithashtu, faktin se,pavarsisht se sht nj ndr kishatm t varfra t Kshillit Botrort Kishave, Kisha OrthodhokseAutoqefale e Shqipris sht me
t vrtet Kisha e Ngjalljes, qprbn nj faktor t prhershmbashkpunimi harmonik, pajtimidhe paqeje, me pjesmarrje t gjalln shqetsimet sociale, pr ndr-timin n Shqipri t nj shoqrie tdrejtsis, t liris dhe dashuris.
Kisha Orthodhokse Autoqefalee Shqipris po bn t gjitha pr-
Kisha Orthodhokse Autoqefale e Shqipris20 vjet n Kshillin Botror t Kishave
pjekjet e mundshme t bashkekzis-tencs paqsore t komunitetevefetare n rajonin e trazuar t Ball-kanit dhe merr pjes gjallrisht ndialogun ndrfetar botror.
- Komiteti Drejtues i KBK izhvilloi punimet nga 20-28 janar, nQendrn Konferenciale Eskom,midis qyteteve Johanesburg dhePretoria. N qendr t punimeveishin tematika e Asambles s 8-t
t Kshillit Botror t Kishave dhevendi ku do t zhvillohej kjo Asa-
mble. Pr sa i prket vendit, pas di-skutimit t 3 qyteteve kandidat,Amsterdam, Bukuresht dhe Harare,kryeqyteti i Zimbambves, Harare,fitoi shumicn e votave dhe rrje-dhimisht sht vendi organizator.
Lidhur me tematikn e Asa-mbles pati diskutime e opinione tndryshme rreth tems s propozuarnga Sekretari i Prgjithshm Rev.Dr. Konrad Raiser, Pendohu dhegzohu dhe pr shkak t tyre nuku konkludua prfundimisht, duke e
ln n kompetencn e KomitetitEkzekutiv t KBK, n konsultimme t gjith antart e vet.
Si n referatin e sekretarit t pr-gjithshm, ashtu edhe n diskutimet veanta, u vu theksi n prpjekjet
pr pajtim t ndrmarra nga KBKn konfliktet n ish-Jugosllavi,Armeni Azerbaxhan.
20 vjet m par n gazetn Ngjallja (janar 1994)
Krahas seancave plenare uzhvilluan edhe takime n grupe
pune pr diskutimin e temave spe-cifike. Kryepiskopi Anastas mori
pjes n punimet e grupit t dytpr hieroapostolin.
Nj rndsi t veant pr Ki-shat Orthodhokse pati takimi i pr-faqsuesve t tyre. Theksi n t iuvu identitetit dhe forcimit t KishsOrthodhokse n jetn e KshillitBotror t Kishave, problemet eKishave t veanta, uniteti dhe ba-
shkpunimi midis tyre n dhniene dshmis s besimit t krishterorthodhoks.
Natyrisht, q nuk mund t lihetpa prmendur edhe konteksti i pr-gjithshm i ktyre punimeve, i cili
pa dyshim qe i mrekullueshm, edhepr faktin se prpjekja e vazhdue-shme e Kshillit Botror t Kisha-ve kundr aparteidit n Afrikn eJugut tanim ka dhn rezultatet eveta, m i spikatshmi i t cilve janzgjedhjet e para t lira n muajin
prill.E gjith periudha e punimeve ushoqrua edhe me veprimtari tndryshme njohse, t organizuarame mjaft mikpritje nga Kshilli iKishave t Afriks s Jugut, antari t cilit sht edhe nobelisti, dhespotianglikan Desmond Tutu.
20 vjet m par,
n janar 1994,
u montua n mjediset
e Kryepiskopatsn rrugn e Kavajs
shtypshkronja e
par e Kishs son.
Ajo nxori si botim t
par n shkurt
gazetn Ngjallja
e m pas edhe shum
libra shpirtror,
jet shenjtorsh,
kalendar etj.
Sot ajo sht
vendosur me pajisje
t reja n mjediset e
qendrs Nazaret.
8/12/2019 Gazeta e Janarit 2014
12/12
12 NGJALLJA JANAR 2014
Universiteti amerikanFordham i Nju Jorkut, nSHBA, do t shpall DoktorHonoris Causa Kryepisko-pin e Tirans dhe t GjithShqipris, Anastasin. Cere-monia zyrtare e dorzimit ttitullit Doktor Nderi do tmbahet pasditen e s marts,
28 janar 2014, n kampusinuniversitar Rose Hill, afrkopshtit botanik t ktijmetropoli. Gjat ceremoniss dhnies s titullit Fortlum-turia e Tij do t mbaj fjalnme tem: Duke prhapurUngjillin n nj vend multi-fetar. Meditime theologjikepr fet e tjera.
Universiteti Fordham, u themelua n vitin
1841 nga Kryepiskopi i Nju Jorkut, Rev. JohnHughes, n zonn me po t njjtin emr t
Kryepiskopi Anastas shpalletDoktor Nderi i Universitetit Fordham n SHBAu kthye n nj qendr t r-ndsishme t arsimit t lart, especializuar n Shkencat Hu-manitare (Theologji, Filozofi,Histori, Sociologji, Pedagogji).Ky universitet sot trheq stu-dent nga mbar bota dhe vle-rsohet lart n mes t universi-teteve t tjera amerikane.
Prve ktij titulli, Fort-lumturia e Tij, Kryepiskopi iTirans dhe i Gjith Shqipris,Anastasi, sht ProfesorEmeritus i historis s feve nUniversitetin e Athins dheAntar Nderi i Akademis sAthins. Deri m sot ka marrtituj t ngjashm nderi t
Shkencave Humanitare (n Theologji dheFilozofi) nga 17 universitete n shum vende
t bots: Greqi, SHBA, Rumani, Qipro,Gjeorgji, Shqipri, Itali.
Doli n qarkullimlibri i
Kryepiskopit AnastasN gjysmn e par t shekullit t 20-t, Kisha Ortho-dhokse e Shqipris mbrriti n portat e Hadhit. N fund tshekullit t 20-t, jetoi intensivisht prvojn dhe sigurin
se dyert e Hadhit nuk do t ken fuqi prmbi t (Matth.
16:18). N fillimet e shekullit t 21-t, gzon n mnyr
paskale nj lulzim n mbar shprehjet e jets s saj, duke
kontribuuar n progresin e shoqris s Shqipris dhe ndshmin e prgjithshme t Orthodhoksis n botn e sotme
N nj epok pasigurie dhe t trazuar, Kisha Orthodhokse
Autoqefale e Shqipris fuqizoi besimin, dashurin,shpresn e popullit orthodhoks dhe n trsi t mbar
shoqris shqiptare. Si njihet gjersisht, me pranin dheaktivitetin e saj, gjat gjith ktyre viteve t jets demokratike
(1991 e n vazhdim), kontribuoi n rindrtimin e prgjith-
shm, n zhvillimin shpirtror dhe social t Shqipris.
Ky libr paraqet frytet e ksaj prpjekjeje bashkkohore
hierapostolike.
qytetit dhe ka qen Universiteti i par romano-katolik n bregun veri-lindor t SHBA. Univer-
siteti ndoqi traditn arsimore t jezuitve, qishte zhvilluar n Evrop n shekullin XVI dhe