AZƏRBAYCAN RESPUBLIKASI KƏND TƏSƏRRÜFATI NAZIRLIYI AZƏRBAYCAN RESPUBLIKASI KƏND TƏSƏRRÜFATI NAZIRLIYI AZƏRBAYCAN DÖVLƏT AQRAR UNIVERSITETI AZƏRBAYCAN DÖVLƏT AQRAR UNIVERSITETI

Zoobaytarlıq və əmtəəşünaslıq fakültəsi Zoobaytarlıq və əmtəəşünaslıq fakültəsi

İSTEHLAK MALLARININ EKSPERTİZASI, MARKETİNQİ VƏ GİGİYENA İSTEHLAK MALLARININ EKSPERTİZASI, MARKETİNQİ VƏ GİGİYENA KAFEDRASIKAFEDRASI

FƏNN: ƏRZAQ MALLARININ EKSPERT FƏNN: ƏRZAQ MALLARININ EKSPERT QİYMƏTLƏNDİRİLMƏSİ QİYMƏTLƏNDİRİLMƏSİ

MÜHAZIRƏNIN MÖVZUSU: MÜHAZIRƏNIN MÖVZUSU: MÜQAVİLƏDƏN ƏVVƏLKİ EKSPERTİZA PROSESLƏRİMÜQAVİLƏDƏN ƏVVƏLKİ EKSPERTİZA PROSESLƏRİ

Mühazirəçi: baş müəllim ƏLİYEV OKTAY VƏLİ OĞLU Mühazirəçi: baş müəllim ƏLİYEV OKTAY VƏLİ OĞLU

Gəncə-2009Gəncə-2009

MÜHAZIRƏNIN PLANIMÜHAZIRƏNIN PLANI

1.Tipik nümunələrin hazırlanması və 1.Tipik nümunələrin hazırlanması və ekspertizasıekspertizası

2.Göndərilən malların kəmiyyət və 2.Göndərilən malların kəmiyyət və keyfiyyətin ekspertizasıkeyfiyyətin ekspertizası

3.İnspeksiyanın nəticələrinin tərtibi3.İnspeksiyanın nəticələrinin tərtibi

Mühazirə mətninə müvafiq Mühazirə mətninə müvafiq ədəbiyyatlar ədəbiyyatlar

1.M.M.Əliyev, O.V.Əliyev- Ərzaq 1.M.M.Əliyev, O.V.Əliyev- Ərzaq mallarının kəmiyyət və keyfiyyət mallarının kəmiyyət və keyfiyyət ekspertizasının aparılmasının ümumi ekspertizasının aparılmasının ümumi qaydaları. qaydaları.

2.M.M.Əliyev- Ekspertizanın nəzəri 2.M.M.Əliyev- Ekspertizanın nəzəri əsasları. əsasları.

3.П.А.Красовский, А.И.Ковалев, 3.П.А.Красовский, А.И.Ковалев, С.Г.Стрижов –Товар и его экспертиза. С.Г.Стрижов –Товар и его экспертиза.

TƏCHIZATDAN VƏ (VƏ YA) MÜQAVILƏ BAĞLANMAMIŞDAN TƏCHIZATDAN VƏ (VƏ YA) MÜQAVILƏ BAĞLANMAMIŞDAN ƏVVƏL MAL NÜMUNƏLƏRININ KEYFIYYƏT EKSPERTTZASIƏVVƏL MAL NÜMUNƏLƏRININ KEYFIYYƏT EKSPERTTZASI

Mal nümunələrinin keyfiyyət ekspertizasi "a" və "b" sxemləri üzrə ərizə verərkən Mal nümunələrinin keyfiyyət ekspertizasi "a" və "b" sxemləri üzrə ərizə verərkən keçirilir. Ekspertizanin məqsədi təklif olunan malın keyfiyyət xüsusiyyətlərinin keçirilir. Ekspertizanin məqsədi təklif olunan malın keyfiyyət xüsusiyyətlərinin bağlanilan müqavilənin tələblərinə və o cümlədən respublikanin və idxalçi ölkənin bağlanilan müqavilənin tələblərinə və o cümlədən respublikanin və idxalçi ölkənin qanunvericilik və normativ aktlarına uyğunluğunu aşkarlamaqdir. Belə yoxlamaların qanunvericilik və normativ aktlarına uyğunluğunu aşkarlamaqdir. Belə yoxlamaların nəticələrindən mala müvafiq sertifikatlar verərkən də istifadə edilir. Müqavilə nəticələrindən mala müvafiq sertifikatlar verərkən də istifadə edilir. Müqavilə bağlanarkən və yerinə yetirilənəcən ekspertizanın yekunlari ilə hökmən bağlanarkən və yerinə yetirilənəcən ekspertizanın yekunlari ilə hökmən hesablaşirlar.hesablaşirlar.

Mal nümunələrinin keyfiyyət ekspertizasi aşağidakilari özündə birləşdirir:Mal nümunələrinin keyfiyyət ekspertizasi aşağidakilari özündə birləşdirir: -malin keyfiyyətinin uyğunluğu göstərilən normativ sənədlərin (normalar, standartlar -malin keyfiyyətinin uyğunluğu göstərilən normativ sənədlərin (normalar, standartlar

və s.) seçilməsi;və s.) seçilməsi; -ekspertiza zamani yoxlanilan malin (məhsulun) xüsusiyyətlərinin seçilməsi;-ekspertiza zamani yoxlanilan malin (məhsulun) xüsusiyyətlərinin seçilməsi; -ekspertizanin keçirilməsi üçün laboratoriyanin seçilməsi;-ekspertizanin keçirilməsi üçün laboratoriyanin seçilməsi; --tədqiqat üçün ərizələrin hazirlanmasi;tədqiqat üçün ərizələrin hazirlanmasi; --nümunələrin seçilməsi;nümunələrin seçilməsi; -tədqiqatlarin keçirilməsi;-tədqiqatlarin keçirilməsi; -tədqiqatin nəticələrinin təhlili;-tədqiqatin nəticələrinin təhlili; -aktlarin tərlibi.-aktlarin tərlibi.

Ekspertiza zamani yoxlanilan məhsulların xüsusiyyətləri və Ekspertiza zamani yoxlanilan məhsulların xüsusiyyətləri və normativ sənədlər müqavilənin qaydalarina, ərizəçinin arzusuna, normativ sənədlər müqavilənin qaydalarina, ərizəçinin arzusuna, mal təchizatçisının və istehsalçisinin reklam məlumatlarına və mal təchizatçisının və istehsalçisinin reklam məlumatlarına və respublikada və ya idxalçi ökədə fəaliyyət göstərən normalara respublikada və ya idxalçi ökədə fəaliyyət göstərən normalara uyğun olaraq seçilir. Seçilən xüsusiyyətlər və normativ sənədlər uyğun olaraq seçilir. Seçilən xüsusiyyətlər və normativ sənədlər sinaq ərizəsində göstərilir.sinaq ərizəsində göstərilir.

Ekspertiza üçün tipik nümunələr aşağidakilar ola bilər:Ekspertiza üçün tipik nümunələr aşağidakilar ola bilər: -ərizəçi tərəfindən təqdim edilir və bu halda ekspertiza aktinda -ərizəçi tərəfindən təqdim edilir və bu halda ekspertiza aktinda

müvafiq qeyd aparilir;müvafiq qeyd aparilir; -kompaniyanin eksperti tərəfindən seçilmişdir və bu seçilmə 3-cü -kompaniyanin eksperti tərəfindən seçilmişdir və bu seçilmə 3-cü

bölməyə uyğun olaraq aparılir.bölməyə uyğun olaraq aparılir. Tipik nümunələr bir qayda olaraq, 2 nüsxədən az olmayaraq Tipik nümunələr bir qayda olaraq, 2 nüsxədən az olmayaraq

təqdim edilir və ya götürülür. Bu nümunələrin biri yoxlama üçün təqdim edilir və ya götürülür. Bu nümunələrin biri yoxlama üçün götürülür. Bu zaman malin yararliliq müddəti nəzərə alınir. götürülür. Bu zaman malin yararliliq müddəti nəzərə alınir. Tədqiqatin şərtlərindən asili olaraq nümunələr 2-dən çox da ola Tədqiqatin şərtlərindən asili olaraq nümunələr 2-dən çox da ola bilərlər.bilərlər.

Yoxlanilan nümunə ekspert kompaniyasinda müqavilənin vaxti Yoxlanilan nümunə ekspert kompaniyasinda müqavilənin vaxti keçənə kimi saxlanilir və sonra təchizatçiya qaytarilir. Tədqiqat keçənə kimi saxlanilir və sonra təchizatçiya qaytarilir. Tədqiqat üçün istifadə olunan nümunələr tədqiqat zamani yararsiz hala üçün istifadə olunan nümunələr tədqiqat zamani yararsiz hala düşürsə və ya sərf olunursa, formasi laboratoriya tərəfindən düşürsə və ya sərf olunursa, formasi laboratoriya tərəfindən müəyyən olunmuş aktla silinir. Əgər nümunələr öz istehlak müəyyən olunmuş aktla silinir. Əgər nümunələr öz istehlak xüsusiyyətlərini tədqiqat zamani itirməmişlərsə, belə halda onlar xüsusiyyətlərini tədqiqat zamani itirməmişlərsə, belə halda onlar təchizatçiya qaytarilir. Ekspertiza zamani təchizatçidan təchizatçiya qaytarilir. Ekspertiza zamani təchizatçidan (istehsalçidan) nümunələr ilə birlikdə ekspertiza üçün lazim (istehsalçidan) nümunələr ilə birlikdə ekspertiza üçün lazim gələn bütün istehsal sənədləri o cümlədən əvvəl keçirilən gələn bütün istehsal sənədləri o cümlədən əvvəl keçirilən tədqiqatlarin, müayinələrin və sertifikatlaşma sənədlərinin tədqiqatlarin, müayinələrin və sertifikatlaşma sənədlərinin (protokollar, aktlar) əsli tələb olunur.(protokollar, aktlar) əsli tələb olunur.

Tipik nümunələrin ekspertizasi zamanı imkan daxilində və Tipik nümunələrin ekspertizasi zamanı imkan daxilində və ərizəçinin arzusu və istehsalçinin razilıği ilə malin keyfiyyətini ərizəçinin arzusu və istehsalçinin razilıği ilə malin keyfiyyətini təmin edən istehsal şəraiti ilə, xüsusilə keyfiyyət sisteminin təmin edən istehsal şəraiti ilə, xüsusilə keyfiyyət sisteminin mövcudluğu ilə taniş olmaq tövsiyyə edilir. Belə tanişlığin mövcudluğu ilə taniş olmaq tövsiyyə edilir. Belə tanişlığin nəticəsi ekspertiza aktinda öz əksini tapir. Ekspertizanin nəticəsi ekspertiza aktinda öz əksini tapir. Ekspertizanin nəticələri haqda ekspertiza akti tərtib edilir. (əlavə 6) ekspertiza nəticələri haqda ekspertiza akti tərtib edilir. (əlavə 6) ekspertiza aktinın doldurulmasi haqda göstərişlər 7-ci əlavədə aktinın doldurulmasi haqda göstərişlər 7-ci əlavədə göstərilmişdir.göstərilmişdir.

GÖNDƏRMƏDƏN ƏVVƏL MALLARIN KEYFTYYƏT VƏ GÖNDƏRMƏDƏN ƏVVƏL MALLARIN KEYFTYYƏT VƏ KƏMIYYƏT INSPEKSIYASIKƏMIYYƏT INSPEKSIYASI

Göndərilən mallarin keyfiyyət və kəmiyyət inpeksiyasi yüklənmədən əvvəl və Göndərilən mallarin keyfiyyət və kəmiyyət inpeksiyasi yüklənmədən əvvəl və ya yüklənmə zamani göndərmə yerində (liman, dəmir yolu stansiyasi, ya yüklənmə zamani göndərmə yerində (liman, dəmir yolu stansiyasi, avtomobil tutarlari, satiş anbarlarinda və s.) yerinə yetirilir. Inspeksiya avtomobil tutarlari, satiş anbarlarinda və s.) yerinə yetirilir. Inspeksiya zamani müqavilənin və mal müşayiətedici sənədlərin tələblərinə zamani müqavilənin və mal müşayiətedici sənədlərin tələblərinə uyğunluğuna görə mallar bütövlükdə və ya seçmə yolu ilə yoxlanilir. uyğunluğuna görə mallar bütövlükdə və ya seçmə yolu ilə yoxlanilir. Ərizəçinin arzusu ilə malin yalniz miqdari, onun qablaşdirilmasi, Ərizəçinin arzusu ilə malin yalniz miqdari, onun qablaşdirilmasi, markalanmasi (nişanlanmasi), nəqliyyat vasitələrinin vəziyyəti və hazirliği, o markalanmasi (nişanlanmasi), nəqliyyat vasitələrinin vəziyyəti və hazirliği, o cümlədən daşinma zamani malin saxlanma şartlərinə riayət olunmağina cümlədən daşinma zamani malin saxlanma şartlərinə riayət olunmağina görə yoxlanma aparila bilər. Inspeksiyanin başlanmağindan əvvəl ərizəçi görə yoxlanma aparila bilər. Inspeksiyanin başlanmağindan əvvəl ərizəçi inspeksiyanin məqsədindən asili olaraq aşağidaki sənədləri (və ya onlarin inspeksiyanin məqsədindən asili olaraq aşağidaki sənədləri (və ya onlarin surətini) təqdim edir:surətini) təqdim edir:

-alici ilə təchizati arasinda malların təchizi haqda müqavilə;-alici ilə təchizati arasinda malların təchizi haqda müqavilə; -mallarin təsviri haqda sənəd (pasport), texniki şərtlər;-mallarin təsviri haqda sənəd (pasport), texniki şərtlər; -mal-nəqliyyat qaimələri:-mal-nəqliyyat qaimələri: -hesab-qaimə;-hesab-qaimə; -qablaşdirma vərəqləri;-qablaşdirma vərəqləri; -keyfiyyət sertifikati (vəsiqəsi) və ya keyfiyyəti təsdiq edən digər sənəd;-keyfiyyət sertifikati (vəsiqəsi) və ya keyfiyyəti təsdiq edən digər sənəd; -əgər mövcud olarsa, kömrük deklarasiyasi (d.k.d) -əgər mövcud olarsa, kömrük deklarasiyasi (d.k.d)

Ərizəçi tərəfindən təqdim olunan sənədlərin həqiqiliyi ekspert tərəfindən Ərizəçi tərəfindən təqdim olunan sənədlərin həqiqiliyi ekspert tərəfindən təsdiq edilə bilər. Ekspertin qərari ilə ayrı-ayrı sənədlər işin gedişi vaxti təsdiq edilə bilər. Ekspertin qərari ilə ayrı-ayrı sənədlər işin gedişi vaxti təqdim edilə bilər. Bu sənədləri alandan sonra mallara baxiş keçirərək, təqdim edilə bilər. Bu sənədləri alandan sonra mallara baxiş keçirərək, onlarin saxlanma şəraitinə və yiğilma ardicilliğina, qablarin vəziyyətinə, onlarin saxlanma şəraitinə və yiğilma ardicilliğina, qablarin vəziyyətinə, markalanmanin düzgünlüyünə, qablarin üzərindəki xəbərdarliqedici markalanmanin düzgünlüyünə, qablarin üzərindəki xəbərdarliqedici işarələrin mövcudluğuna xüsusi diqqət yetirilir. Mallara baxiş zamani işarələrin mövcudluğuna xüsusi diqqət yetirilir. Mallara baxiş zamani bütün çatişmamazliqlar aktda hökmən qeyd edilir. Inspeksiya zamani bütün çatişmamazliqlar aktda hökmən qeyd edilir. Inspeksiya zamani yalniz ərizədə göstərilən mallara baxiş keçirilir. Ərizəçi tərəfindən yalniz ərizədə göstərilən mallara baxiş keçirilir. Ərizəçi tərəfindən mallara baxiş keçirmək üçün lazimi şarait yaradilmadiqda eksport mallara baxiş keçirmək üçün lazimi şarait yaradilmadiqda eksport inspeksiya keçirməkdən imtina eda bilər. Inspeksiyanin aparilmağindan inspeksiya keçirməkdən imtina eda bilər. Inspeksiyanin aparilmağindan imtina etdiyini ekspert kompaniyanin rəhbərliyinə bildirir. Malin imtina etdiyini ekspert kompaniyanin rəhbərliyinə bildirir. Malin keyfiyyəti ekspert tərəfindən həm orqanoleptik həm də laborator keyfiyyəti ekspert tərəfindən həm orqanoleptik həm də laborator müayinələr vasitasi ilə, malin miqdari isə ucdantutma və seçmə yolu ilə müayinələr vasitasi ilə, malin miqdari isə ucdantutma və seçmə yolu ilə sayilmaqla, ölçülmaklə və çəkilməklə təyin edilir. Mallarin miqdarinin sayilmaqla, ölçülmaklə və çəkilməklə təyin edilir. Mallarin miqdarinin seçmə yolu ilə yoxlanmasi müqavilədə əvvəlcədən razilaşdirəldəğə seçmə yolu ilə yoxlanmasi müqavilədə əvvəlcədən razilaşdirəldəğə halda və ya ərizəçinin arzusu ilə həyata keçirilir. Çəkisi nəmişlikdən asili halda və ya ərizəçinin arzusu ilə həyata keçirilir. Çəkisi nəmişlikdən asili olan mallarin miqdarini onlarin faktiki nəmişliyini ölçmədən təyin etmək olan mallarin miqdarini onlarin faktiki nəmişliyini ölçmədən təyin etmək yolverilməzdir.yolverilməzdir.

Ədədi malların miqdarinin ekspert tərəfindən yoxlanmasi, malin yalniz öz Ədədi malların miqdarinin ekspert tərəfindən yoxlanmasi, malin yalniz öz orijinal qabinda təqdim edilməsi zamani hayata keçirilir. Açilmiş şəkildə orijinal qabinda təqdim edilməsi zamani hayata keçirilir. Açilmiş şəkildə təqdim edilən malların miqdarinin yoxlanmasi qadağan edilir.təqdim edilən malların miqdarinin yoxlanmasi qadağan edilir.

Inspeksiya bir qayda olaraq 2 məsul şəxsin (təchizatçi Inspeksiya bir qayda olaraq 2 məsul şəxsin (təchizatçi və mal dəşiyən) iştiraki ilə aparılir və həmin şəxslər və mal dəşiyən) iştiraki ilə aparılir və həmin şəxslər aktin izah edici hissəsində imza atırlar.aktin izah edici hissəsində imza atırlar.

Əgər ərizəçinin nümayəndələri aktin mətni ilə Əgər ərizəçinin nümayəndələri aktin mətni ilə razilaşmirlarsa, onlar akta əlavə olunan xüsusi rəylə razilaşmirlarsa, onlar akta əlavə olunan xüsusi rəylə birlikdə imza atirlar. Laboratoriya müayinələri üçün birlikdə imza atirlar. Laboratoriya müayinələri üçün nümunə-lərin götürülməsi ekspert tərəfindən 3-ğünümunə-lərin götürülməsi ekspert tərəfindən 3-ğü bölmədə göstərildiyi qaydada aparilir.bölmədə göstərildiyi qaydada aparilir.

Inspeksiyanin nəticələri üzrə ekspertiza akti tərtibInspeksiyanin nəticələri üzrə ekspertiza akti tərtib edilir edilir (6-ci əlavə). Ekspertiza aktinin tərtib edilməsi haqda (6-ci əlavə). Ekspertiza aktinin tərtib edilməsi haqda göstərişlər 7-ci əlavadə verilmişdir. Hər bölük mala bir göstərişlər 7-ci əlavadə verilmişdir. Hər bölük mala bir mal-nəqliyyat qaiməsi üzrə ekspertiza akti tərtib edilir. mal-nəqliyyat qaiməsi üzrə ekspertiza akti tərtib edilir. Müxtəlif müqavilələr üzrə və müxtəlif təchizatçi-firmalar Müxtəlif müqavilələr üzrə və müxtəlif təchizatçi-firmalar tərəfindən təklif olunan mallara bir ekspertiza akti tərtib tərəfindən təklif olunan mallara bir ekspertiza akti tərtib etmək yolverilməzdir.etmək yolverilməzdir.

Əlavə 8 Əlavə 8 Ekspertiza aktının tərtib edilməsinə aid göstərişlərEkspertiza aktının tərtib edilməsinə aid göstərişlər

Ekspertiza aktının tərtibi aşağıdaki qaydada aparılır: Ekspertiza aktının tərtibi aşağıdaki qaydada aparılır: a/1- ci-«Tərtibetmə tarixi» a/1- ci-«Tərtibetmə tarixi» bəndində aktin tərtibatınin qurtardiği tarix bəndində aktin tərtibatınin qurtardiği tarix

göstərilir. Bir qayda olaraq, bu tarix ekspertizanin qurtardiği və ya sonraki göstərilir. Bir qayda olaraq, bu tarix ekspertizanin qurtardiği və ya sonraki günə uyğun olmalidir:günə uyğun olmalidir:

b/2-ci-«Tərtibedildiyi yer» b/2-ci-«Tərtibedildiyi yer» bəndində ekspertiza keçirilən şəhər göstərilir. bəndində ekspertiza keçirilən şəhər göstərilir. Məs. Gəncə şəhəri:Məs. Gəncə şəhəri:

v/3-cü-«Akt ekspert tərəfindən tərtib edilmişdir» v/3-cü-«Akt ekspert tərəfindən tərtib edilmişdir» bəndində ekspertiza keçirən bəndində ekspertiza keçirən ekspertin soyadi, adi və atasinin adi və həmçinin ekspertizanin keçirilməsi ekspertin soyadi, adi və atasinin adi və həmçinin ekspertizanin keçirilməsi üçün öz nümayəndələrini göndərən təşkilatin adi, nümayəndələrin adi, üçün öz nümayəndələrini göndərən təşkilatin adi, nümayəndələrin adi, soyadi və atasinin adi, onlarin vəzifələri göstərilir:soyadi və atasinin adi, onlarin vəzifələri göstərilir:

q/4-cii-«ərizə №» q/4-cii-«ərizə №» bəndində kompaniyaya verilən ərizənin №-si və ərizənin bəndində kompaniyaya verilən ərizənin №-si və ərizənin verilmə tarixi göstərilir:verilmə tarixi göstərilir:

d/5-ci-«malların adi» d/5-ci-«malların adi» bəndində ekspertizaya təqdim edilən malların adının bəndində ekspertizaya təqdim edilən malların adının tara siyahısı verilir. Bu malların adları təchizatçının yük - nəqliyyat tara siyahısı verilir. Bu malların adları təchizatçının yük - nəqliyyat sənədlərindəki adları ilə tamamilə eyni olmalıdır. «Miqdari» və «sənəd üzrə sənədlərindəki adları ilə tamamilə eyni olmalıdır. «Miqdari» və «sənəd üzrə miqdari» sətirində mallarin sənəd üzrə və faktiki miqdarı göstərilir:miqdari» sətirində mallarin sənəd üzrə və faktiki miqdarı göstərilir:

e/6-ci- «ekspertizanin vəzifələri» e/6-ci- «ekspertizanin vəzifələri» bəndində ekspertin aldiği konkret tapşırıq: bəndində ekspertin aldiği konkret tapşırıq: mallarin ölçü vahidləri ilə miqdari (ədəd, ton, kq və s.) orqanoleptik mallarin ölçü vahidləri ilə miqdari (ədəd, ton, kq və s.) orqanoleptik göstəricilərə görə, laborator müayinələr zamani hər hansi bir keyfiyyət göstəricilərə görə, laborator müayinələr zamani hər hansi bir keyfiyyət göstəricilərinin, məsələn, nəmliyin, rəngin davamliliğinin, markalanmanin göstəricilərinin, məsələn, nəmliyin, rəngin davamliliğinin, markalanmanin (nişanlanmanin) düzgünlüyünün qiymətləndirilməsi kimi məlumatlar (nişanlanmanin) düzgünlüyünün qiymətləndirilməsi kimi məlumatlar göslərilir,göslərilir,

j/7-ci- «Təchizatçı (ölkə, firma)»- j/7-ci- «Təchizatçı (ölkə, firma)»- bəndində mallarin təchizati üçün müqavilə bəndində mallarin təchizati üçün müqavilə bağlanan ölkənin və ya firmanin adi göstərilir:bağlanan ölkənin və ya firmanin adi göstərilir:

z/8-ci-«yük qəbul edən» z/8-ci-«yük qəbul edən» bəndində yük nəqliyyat sənədlərində (məsələn bəndində yük nəqliyyat sənədlərində (məsələn dəmir yolu qaimələrində) göstarilən təşkilatin adi yazilir:dəmir yolu qaimələrində) göstarilən təşkilatin adi yazilir:

i/9-cu-«Malların istehsalçisi» i/9-cu-«Malların istehsalçisi» bəndində malin istehsalçisi olan firma (zavod, bəndində malin istehsalçisi olan firma (zavod, fabrik) va istehsalçi ölkə göstərilir:fabrik) va istehsalçi ölkə göstərilir:

k/10-cu-«---№-li müqavilə» k/10-cu-«---№-li müqavilə» bəndində təchizat üçün bağlanmiş müqavilənin bəndində təchizat üçün bağlanmiş müqavilənin №-si və onun bağlanmasi tarixi göstərilir:№-si və onun bağlanmasi tarixi göstərilir:

l/11 -ci-«Mal-nəqliyyat sənədləri» l/11 -ci-«Mal-nəqliyyat sənədləri» bəndində ekspertizaya təqdim edilmiş bəndində ekspertizaya təqdim edilmiş bütün sənədlər, təchizatda iştirak edən nəqliyyatin növü, məs. dəmir yolu, bütün sənədlər, təchizatda iştirak edən nəqliyyatin növü, məs. dəmir yolu, avtomobil və s. o cümlədən təchizat vaxti göstərilir:avtomobil və s. o cümlədən təchizat vaxti göstərilir:

m\12-ci-«Saxlanma şəraiti» m\12-ci-«Saxlanma şəraiti» bəndində anbar binalarınin növü və vəziyyəti bəndində anbar binalarınin növü və vəziyyəti (məsələn, «bina daşdandi, çiy kərpicdəndir» və ya «ağacdan, quru (məsələn, «bina daşdandi, çiy kərpicdəndir» və ya «ağacdan, quru materiallardan və s.) havanin temperaturu, nəmliyi və başqa saxlanma materiallardan və s.) havanin temperaturu, nəmliyi və başqa saxlanma şəraiti» o cümlədən mallarin yiğilmasi (yerdən yiğilma, rəflərə yiğilma, şəraiti» o cümlədən mallarin yiğilmasi (yerdən yiğilma, rəflərə yiğilma, qutularda yiğilma və s.) göstərilir. Islanma və korroziya hallarina rast qutularda yiğilma və s.) göstərilir. Islanma və korroziya hallarina rast gəlinirsə, bu ətraflı qeyd edilməlidir.gəlinirsə, bu ətraflı qeyd edilməlidir.

n/13-cü-«Malların yiğildiği qablarin vəziyyəti» n/13-cü-«Malların yiğildiği qablarin vəziyyəti» bəndində malların bəndində malların hansi şəkildə, (bağlamadan açilmiş və ya bağlama halinda) təqdim hansi şəkildə, (bağlamadan açilmiş və ya bağlama halinda) təqdim edildiyi, qabın növü və vəziyyəti haqda məlumat göstərilir, məsələn, edildiyi, qabın növü və vəziyyəti haqda məlumat göstərilir, məsələn, «mal karton qablarda təqdim edilmişdir, qablarda zədələr, əziklər «mal karton qablarda təqdim edilmişdir, qablarda zədələr, əziklər nəzərə çarpmir». Əgər mal açiq şəkildə təqdim olunubsa bu haqda nəzərə çarpmir». Əgər mal açiq şəkildə təqdim olunubsa bu haqda aktda müvafiq qeyd aparilir.aktda müvafiq qeyd aparilir.

o/14-cü-«Mallarin və qablarin üzərindəki markalanma (nişanlanma)» o/14-cü-«Mallarin və qablarin üzərindəki markalanma (nişanlanma)» bəndində qabların üzərindəki nişanlanma (markalanma) yazilari: yük bəndində qabların üzərindəki nişanlanma (markalanma) yazilari: yük göndərən, yük alan, qabla birlikdə çəkisi (brutto), qabsiz çəkisi göndərən, yük alan, qabla birlikdə çəkisi (brutto), qabsiz çəkisi (netto), müqavilənin (kontraktin) №-si, xabədarliq edici işarələr, (netto), müqavilənin (kontraktin) №-si, xabədarliq edici işarələr, saxlanma şəraitinə aid olan işarələr, qutularin və qablarin üzərindəki saxlanma şəraitinə aid olan işarələr, qutularin və qablarin üzərindəki yazilar və s. göstərilir. Məsələn, konservləri ekspertizadan fabrik və yazilar və s. göstərilir. Məsələn, konservləri ekspertizadan fabrik və ya zavod yazilarında olan əsas məlumatlar sadalanir.ya zavod yazilarında olan əsas məlumatlar sadalanir.

p/15-ci-«Təhlil vəp/15-ci-«Təhlil və nümunə üçün götürülmüş malların miqdarı» nümunə üçün götürülmüş malların miqdarı» bəndində təhlil və nümunə üçün götürülmüş malin miqdari yazilir,bəndində təhlil və nümunə üçün götürülmüş malin miqdari yazilir,

r/i6-ci-«Ekspertiza naticəsində təyin edilmiş» r/i6-ci-«Ekspertiza naticəsində təyin edilmiş» bəndində ekspertizaya cəlb edilmiş bəndində ekspertizaya cəlb edilmiş malların ümumi miqdarı, malin vəziyyəti, müqavilənin şərtlərinə cavab verən, mallarin malların ümumi miqdarı, malin vəziyyəti, müqavilənin şərtlərinə cavab verən, mallarin miqdarı, müqavilə şərtlərinə qismən və ya tam cavab verməyən mallarin miqdarı miqdarı, müqavilə şərtlərinə qismən və ya tam cavab verməyən mallarin miqdarı yazilir. Əgər ixraca (eksporta) gedən mallarin bir hissəsi və ya qismən öz istehlak yazilir. Əgər ixraca (eksporta) gedən mallarin bir hissəsi və ya qismən öz istehlak xüsusiyyətlərini itirmişlərsə və bu hali aradan qaldirmaq mümkün deyilsə, başqa sözlə xüsusiyyətlərini itirmişlərsə və bu hali aradan qaldirmaq mümkün deyilsə, başqa sözlə mal çixdaş edilibsə, təbii ki, bu malın ilkin qiymətinə öz təsirini göstərəcək və bu mal çixdaş edilibsə, təbii ki, bu malın ilkin qiymətinə öz təsirini göstərəcək və bu haqda ekspert şərh verməli, mümkün olan vaxti malin zay olma səbəbini haqda ekspert şərh verməli, mümkün olan vaxti malin zay olma səbəbini göstərməlidir, kəmiyyət ekspertizasi zamani ekspert malın yoxlama zamani təyin göstərməlidir, kəmiyyət ekspertizasi zamani ekspert malın yoxlama zamani təyin edilmiş ümumi miqdarini, mümkün olarsa mal çatişmaz-liğini və ya artiqliğinin edilmiş ümumi miqdarini, mümkün olarsa mal çatişmaz-liğini və ya artiqliğinin səbəbini, mexaniki zədələnmələri və s. göstərməlidir.səbəbini, mexaniki zədələnmələri və s. göstərməlidir.

s/l7-ci-«Ekspertin qərarı» s/l7-ci-«Ekspertin qərarı» bəndi ekspertin çixardiği nəticələr, imkan daxilində qisa bəndi ekspertin çixardiği nəticələr, imkan daxilində qisa olmaqla, həmdə obyektiv və şübhə doğurmayan faktlara, dəqiq məlumatlara olmaqla, həmdə obyektiv və şübhə doğurmayan faktlara, dəqiq məlumatlara əsaslanaraq tərtib edilir ki, sonradan ekspert tərəfindən əlavə izahata ehtiyac əsaslanaraq tərtib edilir ki, sonradan ekspert tərəfindən əlavə izahata ehtiyac qalmasin.qalmasin.

inspcksiya olunan malların seçmə- yoxlama üsulu ilə yoxlanmasindan alinan nəticələr inspcksiya olunan malların seçmə- yoxlama üsulu ilə yoxlanmasindan alinan nəticələr ekspert tərəfindən o vaxt verilə bilər ki, bu yoxlama texniki şərtlərlə, müqavilə ilə və ekspert tərəfindən o vaxt verilə bilər ki, bu yoxlama texniki şərtlərlə, müqavilə ilə və tərəflər üçün vacib olan başqa sənədlərlə də əvvəlcədan nəzərdə tutulsun.tərəflər üçün vacib olan başqa sənədlərlə də əvvəlcədan nəzərdə tutulsun.

Ekspertiza aktinin ekspert və ekspertizada iştirak edən taşkilatlarin nümayandələri Ekspertiza aktinin ekspert və ekspertizada iştirak edən taşkilatlarin nümayandələri imzalayirlar.imzalayirlar.

Ekspert kompaniyasinin müvafiq şöbəsinin rəisi ekpertiza aktina dərkənar qoyur. Aktı Ekspert kompaniyasinin müvafiq şöbəsinin rəisi ekpertiza aktina dərkənar qoyur. Aktı alarkən ərizəçi təşkilatin nümayəndəsi də qol çəkir.alarkən ərizəçi təşkilatin nümayəndəsi də qol çəkir.

Ekspert kompaniyasinda qeydiyyatdan keçmədən və möhürü olmadan ekspertiza akti Ekspert kompaniyasinda qeydiyyatdan keçmədən və möhürü olmadan ekspertiza akti etibarsiz sayilir.etibarsiz sayilir.

Aktin surətini iş üzrə başqa sənədlər toplusu ifə birlikdə ekspert mühasibatlığa təhvil Aktin surətini iş üzrə başqa sənədlər toplusu ifə birlikdə ekspert mühasibatlığa təhvil verir. verir.