Pagpapalit-wika (Code-Switching)

May iba’t ibang pananaw ang mga linggwista tungkol sa pagpapalit wika na itinuturing

nang isang karaniwang phenomenon sa mga bilinggwal.

Ayon kay Crystal (1987), nagaganap ang pagpapalit-wika kapag ang isang bilinggwal ay

halinhinang gumagamit ng dalawang wika habang siya ay nakikipag-usap sa ibang bilinggwal.

Sapagkat siya ay bilinggwal, nagagawa niyang makipagtalastasan sa pangalawang wika. Ang

pananaw na ito ni Crystal ay sinasang- ayunan ni Wei (2000). Aniya:

It has been demonstrated that code-switching involve skilled manipulation of

overlapping sections of two (or more) grammars, and that there is virtually no

instance of ungrammatical combination of two languages in code-switching,

regardless of the speaker.

Si Wei (2000) ay nagsabing ang pagpapalit-wika ay isang karaniwang phenomenon sa

mga bilnggwal at ito’y nagaganap sa iba’t ibang anyo. Ang isang mahabang pangungusap

halimbawa, ay maaaring mahati-hati sa iba’t ibang bahagi at ipinahahayag sa iba’t ibang wika.

Ang isang pangungusap ay maaaring magsimula sa isang wika at magtatapos sa ibang wika. Ang

mga salita o parirala sa isang wika ay maaaring sundan ng salita o parirala sa ibang wika.

Sinabi ni Poplack (1978) na ang pagpapalit-wika ay paghahalinhinan ng dalawang wika

sa loob ng isang diskurso, pangungusap o mga bahagi. Sa kanyang ulat tungkol sa balanseng

bilinggwal, sinabi niyang ang pagpapalit-wika ay mauuri ayon sa antas ng paglalakip ng mga

aytem mula sa isang wika (W1) sa patern ng ponolohikal, morpolohikal, at sintaktikal ng ibang

wika (W2).

May iba’t ibang uri ng pagpapalit-wika ayon pa rin kay Poplack na kanyang

naobserbahan sa iba’t ibang pagkakataon. Ayon sa kanya, ang pagpapalit-wika ay maaaring tag-

switching, intersentential, at intrasentential.

Ang tag-switching ay tumutukoy sa pagsisingit ng tag ng isang wika sa pahayag na nasa

ibang wika. (Ang halimbawa ng tag sa Ingles ay you know, I mean, well, at iba pa). Ang mga ito

ay madaling isingit sa mga bahagi ng pahayag na monolinggwal nang hindi nila nilalabag ang

mga tuntuning sintaktik.

Sa kabilang dako, ang intersentential switching ay tumutukoy naman ng pagpapalit-wika

sa hangganan ng sugnay o pangungusap kung saan ang sugnay o pangungusap ay nasa ibang

wika. Nangyayari rin ito sa pagitan ng turno ng mga nagsasalita. Bilang halimbawa, tinukoy niya

ang mga sumusunod na mga pahayag ng diskursong Espanyol/Ingles: “Sometimes I’ll start a

sentence in English y termino en Espanyol.”

Ang intrasentential switching ay tumutukoy naman sa iba’t ibang anyo ng pagpapalit-

wika na nagaganap sa loob ng hangganan ng sugnay o pangungusap, tulad ng “ Come be goog.

Otherwise you bai go longkot” o paghahalo sa loob ng salitakung saan ang isang salita ng isang

wika ay nagkakaroon ng impleksyon sa ibang wika, tulad ng English/Panjabi na salitang shoppa.

Ang pagpapalit wika ay hindi basta na lamang lumilitaw sa mga pahayag ng mga salita

kundi may sadyang gampanin. Si Gumperz (1982) ang nagsasabing ang pagpapalit wika ay

maaaring matagpuan sa haos lahat ng sulok ng pag-uusap at maaaring gumanap ng alinman sa

mga sumusunod: (1) pagpapakilala sa tahasang sinasabi (quotation) o inulat sa pahayag (reported

speech) ng iba, (2) pagtiyak sa tao/kausap na pinatutungkulan ng mensahe, (3) pagpapakilala ng

interjection o bilang pamuno sa pahayag, (4) pag-uulit ng mensahe upang ito’y linawin o

bigyang-diin, (5) paglinaw sa anumang pahayag, (6) pagpapakilala ng personal na opinion o

kaalaman bersus pagtukoy sa sa isang katotohanan.

Bukod sa mga nabanggit ni Gumperz na gampanin ng pagpapalit-wika, naidaragdag ang

mga gampaning (1) Pagtatanong bersus pagbibigay ng impormasyon, (2) Pagpapakita ng

paggalang (Pascasio, 1978), (3) Pagbibigay ng komentaryo tungkol sa nabasang naratib

(McClure, 1977), (4) Pag-iwas sa suliranin ng pagasasalin (Fantini, 1985).

Ayon kina Bloom at Gumperz (1972) ay may dalawang uri ng code-switching. Ang una

ay “situational code-switching”. Ito ay pagbibigay ng pahayag na siyang nagpapa-iba sa isang

naturang sitwasyon. Ang isang halimbawa nito ay kapag iniba ng isang tao ang pinag-uusapan.

Ang ikalawa ay ang “metaphorical code-switching”. Ito raw ang nagbibigay ng signal sa

pagpapalit ng tono mula seryoso tungo sa sitwasyong komiks.

Code mixing

Ang isang partikular na “mode” na code-switching ay ang pagpapalitan ng mga wika sa

isang pangungusap na tinatawag na code mixing. Ang deskripsyon sa pagitan ng code-switching

at code mixing ay importante sapagkat ang code mixing ay kinapapalooban ng ilang mga isyu

tungkol sa gramar.