FAALİYET VE YAYIN KATALOĞU (2013-2016)

2 3

Ahlâk, İslam düşüncesi içerisinde dinî ve felsefî bilim dallarında kendisine yer bulmuş; farklı gaye ve problemler açısından tartışılagelmiştir. Bu durum, ahlâk alanının klasik ve çağdaş bilim dalları arasındaki önemine de işaret eder. Teori ve pratiğin birleşiminde ortaya çıkan ahlâkın bu etkin konumu, üzerine çalışmalar yapılmasını gerekli kılar. Bu sebeple 2013 yılında İLKE İlim Kültür Eğitim Derneği ve İlmi Etüdler Derneği (İLEM) İslam Ahlâk Düşüncesi Projesi’ni başlattı.

Projenin amacı; klasik ahlâk düşüncesinin kökenlerini ortaya çıkarma ve günümüz insanı için bu düşünce geleneğini yeniden üretmektir. Bu hedefle yola çıkılan çalışmada çeşitli kademede çok boyutlu faaliyetler ve yayınlar gerçekleştirildi.

Projenin ileri hedefleri arasında günümüz problemlerinin İslam ahlâk düşüncesi çerçevesinde ele alınması bulunuyor.

18Yuvarlak Masa Toplantısı

60Araştırmacı5

Çalıştay

3 Ayrı Ders Serisi

17Eser

17Konferans

543Yazma ve Basma Ahlâk Eserinin Açıklamalı Bibliyografyası

4 5

Konferanslar Konferanslar

Ahlâkın Temeli Üzerine Konuşmalar Ahlâkî Müeyyide Üzerine Konuşmalar

Projede 2013-2014 yılları arasında “Ahlâkın Temeli Nedir?” sorusunu ele alan bir konuşma dizisi gerçekleşti. Ahlâkın kaynağı meselesinin farklı bakış açılarıyla ele alındığı çalışmada Ekrem Demirli, Zeynep Direk, Hakan Poyraz'ın da aralarında olduğu dokuz konuşmacı yer aldı.

2015 yılında projede ahlâk felsefesinin önemli problemlerinden birisi olan ahlâkî

yaptırımı ele alan “Ahlâkî Müeyyide Üzerine Konuşmalar” dizisi gerçekleşti. Çalışmada

İhsan Fazlıoğlu, Ayhan Çitil, Tahsin Görgün’ün de aralarında bulunduğu sekiz

konuşmacı yer aldı.

Ahlâkın Temeli ÜzerineK o n u ş m a l a r - 4

13 Kasım 2013 Çarşamba 18.00 İSAM Konferans Salonu

Prof. Dr. Hakan Poyraz Mimar Sinan Üniversitesi Felsefe Bölümü

Kendini Gerçekleştirme Olarak Ahlâk

ilmietudler.orgilke.org.tr

Ahlâkî Müeyyide Üzerine Konuşmalar 6İSLAM AHLÂK DÜŞÜNCESİ PROJESİ

İhsan FazlıoğluMedeniyet Üniversitesi

30 Eylül Çarşamba 18:00 İSAM Konferans Salonu

ilem.org.trilke.org.tr

Ahlâkî Zorunluluğun İlkesi Nedir?

6 7

Yuvarlak Masa Toplantıları Yuvarlak Masa Toplantıları

İslam Ahlâk Düşüncesinin Temel Hususiyetleri

İslam Düşüncesinde Mizaç Teorileri

İslam ahlâk düşüncesi içerisinde yer alan ekollerin özellikleri, temel kavramlar ve problem alanlarını ele almak amacıyla 2013-2014 yıllarında “İslam Ahlâk Düşüncesinin Temel Hususiyetleri” başlığında sunumlar yapıldı. Sunumlarda sekiz ayrı konuşmacı yer aldı.

2015 yılı içerisinde gerçekleştirilen toplantılarda, mizaca farklı perspektiflerden yaklaşan

filozofların görüşleri ele alınmış ve ahlâkın nasıl bir insan doğası

üzerine temellendirildiği irdelenmiştir. Bu dizide altı ayrı

sunum yapıldı.

ilmi etüdler derneğiilmi etüdler derneği

8 9

İslam Düşüncesinde Ahlâkî Önermelerin Kaynağı

Menâhicü’l-Ahlâki’s-Seniyye Çalıştayı

İslam düşüncesindeki akımların benzer ya da farklı ahlâkî önermeleri hangi mantıksal süreçlerden geçirip analize tabi tuttukları sorusuna cevap aranan çalışmada toplam dört ayrı sunum yapılmıştır.

Ahmed el-Fâkihî (ö.982/1574) tarafından kaleme alınan Menâhicü’l-

Ahlâki’s-Seniyye adlı esere dair çalıştay, 25 Aralık 2015 tarihinde

gerçekleştirildi. Kendine has orjinal tertibiyle tasavvufî, felsefî ve gelenekçi

ahlâk modellerini mezc eden eser, çalıştayda farklı açılardan incelendi.

ilmi etüdler derneği

Yuvarlak Masa Toplantıları Çalıştaylar

10 11

Ahlâk ve Öteki Çalıştayları İslam Düşüncesinde Vicdan Çalıştayı

'Öteki'nin ahlâk tecrübesinin kuruluşunda oynadığı role dair yapılan tartışmalar, bugün gerçekleştirilecek olan ahlâk araştırmalarında dikkate alınması gereken öneme sahiptir. Proje kapsamında modern ahlâk düşüncesinde ‘öteki’ kavramını eleştirel bir yaklaşımla ele alan Ahlâk ve Öteki Çalıştayları Nisan ve Kasım 2015 tarihlerinde iki ayrı oturumla gerçekleşti.

Proje kapsamında 3-4 Haziran 2016’da İslam Düşüncesinde Vicdan

Çalıştayı yapıldı. Çalıştayda vicdan kavramının İslamî geleneklerdeki

karşılığının saptanması amaçlandı. Ayrıca insanı doğru eyleme teşvik eden içsel halin sorunsallaştırılma

biçimi ve bunun, psikolojik ve teolojik temelleri ilgili gelenek içinde

ele alındı.

İSLAM AHLÂK DÜŞÜNCESİ PROJESİ

İslam Düşüncesinde

VicdanÇALIŞTAY

3-4 Haziran 2016

3 Haziran 2016 - Cuma 4 Haziran 2016 - Cumartesi14.00 – 14.30 AÇILIŞ KONUŞMASI

İslam Düşüncesinde Vicdanı ÇalışmakÖmer Türker, Marmara Üniversitesi

14.30 – 16.30 I. OTURUM: VİCDANIN MAHİYETİ ÜZERİNE

Çağdaş Ahlâk Teorilerinde Vicdan KavramıŞengül Çelik, Yıldız Teknik Üniversitesi

“Vicdan” Sözcüğünün “Yüzey Grameri”ni “Derin Grameri”nden Ayırt Etmeye Çalışmak: Türkçe Fel-sefe Sözlükleri Üzerinden Kavramsal Bir ArkeolojiRecep Alpyağıl, İstanbul Üniversitesi

17:00 - 19:00 II. OTURUM: KELÂMCILARDA VİCDAN

Câhız’ın Vicdan Düşüncesi: Ahlâkî Bilincin Gerçekleşim SeyriYunus Cengiz, Mardin Artuklu Üniversitesi

Kadı Abdülcebbar’da Vicdan: Havatır Kavramı Bağlamında Bir İncelemeOsman Demir, Çanakkale 18 Mart Üniversitesi

09.00 – 11.00 III. OTURUM: İSLÂM DÜŞÜNCESİNİN GELİŞME DÖNEMİNDE VİCDAN

Usul Geleneğinde Vicdâniyât KavramıÖmer Türker, Marmara Üniversitesi

İbn Sina’da Ahlaki ÖnermelerGürbüz Deniz, Ankara Üniversitesi

11.15-13.15 IV. OTURUM: FAHREDDİN RÂZÎ VE SONRASINDA VİCDAN

Ahlâkî Bilincin Öznelliği Sorunu: Fahreddin Râzî Açısından Bir ÇözümlemeYunus Cengiz, Mardin Artuklu Üniversitesi

Nâsirüddin Tûsî’de VicdanAnar Gafarov, Bülent Ecevit Üniversitesi

14.30 – 16.30 V. OTURUM: KLASİĞİN SON DÖNEMİNDE VİCDAN

Müneccimbaşı Ahmed Dede’de VicdanAsiye Aykıt, Cumhuriyet Üniversitesi

Vicdan ve Vicdanî Önermeler Arasındaki İlişki Ali Tekin, Karadeniz Teknik Üniversitesi

17.00 – 17.30 DEĞERLENDİRME OTURUMU

ilmi etüdler derneği ilem.org.tr0216 310 4318 /ilmietudler/ilmietudlerdernegiSultantepe Mah. Cumhuriyet Cad. Fıstıkağacı İş Mrk. No: 39/2 Üsküdar İstanbul Türkiye KATILIM İÇİN KAYIT YAPILMASI ZORUNLUDUR.

Ahlâk ve Öteki Çalıştayları

Nisan 2015 Kasım 2015

Çalıştaylar Çalıştaylar

12 13

Dini ve Felsefi Düşüncede Niyet Çalıştayı Klasik İslam Düşüncesinde İnsan Tanımları Çalıştayı

Niyet, davranışın meydana gelme sürecinin kilit aşamalarından biri olarak ahlâkın en temel kavramlarından biridir. Bu bağlamda geniş bir perspektifle niyet konusunun ele alındığı Dini ve Felsefi Düşüncede Niyet başlıklı çalıştay, 7-8 Ekim 2016 tarihlerinde gerçekleştirildi.

“İnsan nedir?” sorusu etrafında oluşan problemleri masaya yatırmak

amacıyla proje kapsamında 4-5 Kasım 2016 tarihlerinde Klasik İslam

Düşüncesinde İnsan Tanımları Çalıştayı gerçekleştirildi. Çalıştayda; varlık,

bilgi ve değer anlayışlarının insan tanımlarıyla ilişkisi gözden geçirildi.

ilke.org.tr ilem.org.tr grtc.info kutahya.bel.tr

GLOBAL RESEARCH THINKING CENTER

Düzenleyenler Destekleyen

Klasik İslam Düşüncesinde İnsan Tanımları

4-5 Kasım 2016, Kütahya

İSLAM AHLÂK DÜŞÜNCESİ PROJESİİnsan Tanımları Çalıştayları - I

Dinî ve Felsefi DüşüncedeNiyet30 Eylül – 1 Ekim 2016

ÇALIŞTAY

İSLAM AHLÂK DÜŞÜNCESİ PROJESİ

KATILIM İÇİN KAYIT YAPILMASI ZORUNLUDUR.ilke.org.tr/niyet-calistayi • 0 216 532 63 70

ilke.org.tr bilgi@ilke.org.tr0216 532 63 71Sultantepe Mah. Cumhuriyet Cad. Fıstıkağacı İş Mrk. No: 39/2 Üsküdar İstanbul Türkiye /ilkedernegi

1 EKİM 2016 CUMARTESİ

Yemek: 13.00-14.30

Ara: 11.30-12.00

30 EYLÜL 2016 CUMA

Ara: 16.00-16.30

Karâfî’nin el-Ümniyye fî idrâki’n-niyye Adlı Eseri Bağlamında Niyet

Nail Okuyucu, Marmara Üniversitesi

14:0015:00

Fahreddin Râzî’de Niyet Düşüncesi: Bilginin Yönelimsel İçeriği

Yunus Cengiz, Mardin Artuklu Üniversitesi

09:3010:30

İbnü’l-Arabî Düşüncesinde Niyet Bahsi

Hacı Bayram Başer, Yalova Üniversitesi

10:3011:30

Molla Sadra’da Niyet Meselesi

Sümeyye Parıldar, İstanbul Üniversitesi

12:0013:00

Felsefi Ahlâk Teorisinde Gaye Kavramı İle Niyet Kavramı Arasındaki İlişki

Ömer Türker, Marmara Üniversitesi

14:3015:30

Kant’ın Niyeti Neydi?

Mehmet Günenç, İstanbul Üniversitesi

15:3016:30

Batı Ahlâk Felsefesinde Niyet ve Niyetsellik

Sedat Yazıcı & Aslı Yazıcı, Çankırı Karatekin Üniversitesi

16:3017:30

Şâtıbî’ye Göre Makâsıd Bağlamında Niyet

Mehmet Erdoğan, Marmara Üniversitesi

15:0016:00

Teşekkül Dönemi Tasavvuf Metinlerinde Niyet Konusu

M. Nedim Tan, Marmara Üniversitesi

16:3017:30

Gazzâlî’nin Niyet Anlayışı

Muhammed Muhdi Gündüz, Marmara Üniversitesi

17:3018:30

Dinî ve Felsefi Düşüncede Niyet30 Eylül – 1 Ekim 2016

ÇALIŞTAYİSLAM AHLÂK DÜŞÜNCESİ PROJESİ

KATILIM İÇİN KAYIT YAPILMASI ZORUNLUDUR.ilke.org.tr/niyet-calistayi • 0 216 532 63 70

ilke.org.trbilgi@ilke.org.tr 0216 532 63 71 Sultantepe Mah. Cumhuriyet Cad. Fıstıkağacı İş Mrk. No: 39/2 Üsküdar İstanbul Türkiye/ilkedernegi

1 EKİM 2016 CUMARTESİ

Yemek: 13.00-14.30

Ara: 11.30-12.00

30 EYLÜL 2016 CUMA

Ara: 16.00-16.30

Karâfî’nin el-Ümniyye fî idrâki’n-niyye Adlı Eseri Bağlamında Niyet

Nail Okuyucu, Marmara Üniversitesi

14:0015:00

Fahreddin Râzî’de Niyet Düşüncesi: Bilginin Yönelimsel İçeriği

Yunus Cengiz, Mardin Artuklu Üniversitesi

09:3010:30

İbnü’l-Arabî Düşüncesinde Niyet Bahsi

Hacı Bayram Başer, Yalova Üniversitesi

10:3011:30

Molla Sadra’da Niyet Meselesi

Sümeyye Parıldar, İstanbul Üniversitesi

12:0013:00

Felsefi Ahlâk Teorisinde Gaye Kavramı İle Niyet Kavramı Arasındaki İlişki

Ömer Türker, Marmara Üniversitesi

14:3015:30

Kant’ın Niyeti Neydi?

Mehmet Günenç, İstanbul Üniversitesi

15:3016:30

Batı Ahlâk Felsefesinde Niyet ve Niyetsellik

Sedat Yazıcı & Aslı Yazıcı, Çankırı Karatekin Üniversitesi

16:3017:30

Şâtıbî’ye Göre Makâsıd Bağlamında Niyet

Mehmet Erdoğan, Marmara Üniversitesi

15:0016:00

Teşekkül Dönemi Tasavvuf Metinlerinde Niyet Konusu

M. Nedim Tan, Marmara Üniversitesi

16:3017:30

Gazzâlî’nin Niyet Anlayışı

Muhammed Muhdi Gündüz, Marmara Üniversitesi

17:3018:30

Çalıştaylar Çalıştaylar

14 15

Projede yer alan bir diğer çalışma 8-20. yüzyıllar arasında yazılan ahlâk eserlerinin içeriklerinin de yer aldığı detaylı bir kataloglama çalışmasının yapılmasıdır. İbrahim Halil Ayten ve Duygu Miyase Şimşek tarafından yapılan bu çalışma, aynı zamanda düşünce geleneği içerisinde yer alan ahlâk eserlerinin ayrıntılı dökümünün yapıldığı ilk temel çalışma olma özelliğine sahip. Bu kataloglama çalışmasıyla araştırmacılar hem İslam ahlâk düşüncesi birikimini bütün boyutlarıyla bir arada görme imkanına kavuşacak hem de eserlere dijital ortamda online ulaşabilecek.

8-20. yüzyıllar arasında yazılan ahlâk eserlerinin detaylı kataloğu yapıldı.Katalogta 1200 yıllık birikim 26 ayrı kategoriye ayrıldı.348 müellife ait 543 eserin açıklamalı bibliyografyası hazırlandı.iadkatalog.ilke.org.tr uzantılı adreste eserlerin büyük kısmı dijital ortama aktarıldı.

Taşköprîzâde’nin Ahlâk Teorisi Atölyesi

Ahlâk metinlerindeki kavram çevirilerinde ortaklık sağlamak amacıyla

16.yüzyıl’ın önemli Osmanlı alimlerinden biri olan Taşköprîzâde’nin ahlâk teorisi

ve kavramlarına dair bir atölye çalışması gerçekleştirildi. Atölye çalışmasında

Taşköprîzâde’nin Ahlâk-ı Adudiyye şerhi diğer şerhlerdeki kavram ve problemler

ile karşılaştırılarak analiz edildi.

İslam Ahlâk Düşüncesi Kataloğu Dersler - Okuma Grupları

Ahlâk Teorisi AtölyesiTaşköprîzâde

16 17

Ahlâk Felsefesi Okumaları İslam Düşüncesinde Erdemler Ahlâkı Dersi

Lisansüstü öğrencilerin yetiştirilmesi amacıyla projede ahlâk felsefesi dersleri gerçekleştirildi. Hümeyra Özturan’ın yaptığı derslerde ahlâk felsefesinde yer alan temel problemler, akımlar, kişi ve kavramlar üzerine okumalar icra edildi.

Ahlâk alanında çalışacak kişiler yetiştirmek ve bu alana dair yapılacak

çalışmaların niteliklerini artırmak amacıyla Mustakim Arıcı tarafından

İslam Düşüncesinde Erdemler Ahlâkı dersi yapıldı. Derste, İslam

ahlâk felsefesine ait erdem anlayışı ilk dönemlerden 16.yüzyıla kadar

aldığı seyir bağlamında belli metinler etrafında ele alındı.

Dersler - Okuma Grupları Dersler - Okuma Grupları

18 19

Taşköprîzâde Ahmed Efendi

Mustakim ArıcıElzem İçöz

Metin ve Çeviri

Alâüddîn el-Kâzerûnî

Mehmet Aktaş, Mehmet Demir, Güvenç ŞensoyMetin ve Çeviri

İsmail Müfîd el-İstanbulî

Selime ÇınarMetin ve Çeviri

Yayınlar Yayınlar

Ahlâk-ı Adudiyye şerhlerinden biri de naklî ve aklî ilimleri sentezleyen âlim prototipinin Osmanlı ilim dünyasındaki en önemli temsilcilerinden biri olan Taşköprîzâde’nin eseridir. Eserin genelinde felsefî dirayetini yansıtan açıklama ve tahlillerin yanında dinî ilimlerdeki birikimini de ortaya koyan Taş-köprîzâde, Tûsî’den Kınalızâde’ye giden süreçte İs-lâm ahlâk düşüncesinin köşe taşı konumundadır.

Ahlâk-ı Adudiyye şerhlerinden birisi Kâzerûnî tara-fından kaleme alınmıştır. Sûrî ve manevî âlemleri

imar edebilmesi bakımından ilahî isimlere mazhar olabilme kabiliyeti olan insanın yetkinliğe ulaşma

konusunda meleklerden daha üstün bir merte-bede olduğunu belirten Kâzerûnî, ahlâkı ilim ve amel temelinde ele almasından da anlaşılacağı

üzere bütüncül bir bakışa sahiptir.

18.yüzyılda yaşayan İsmail Müfid el-İstanbulî ta-rafından kaleme alınan bu şerh, Ahlâk-ı Adudiy-

ye metninin sürekliliğini göstermesi açısından önem arzetmektedir. Zira metne yazılan şerhler

dönemlerinin hususiyetlerini barındırmakla birlikte aynı zamanda ahlâk düşüncesinin temel

problemlerinin temellük edilmesi noktasında dikkate değerdir.

Şerhul’l-Ahlâki’l-Adudiyye-Tahkîk ve Tercümeleri/ 7 Kitap

13. yüzyılda Adudiddîn el-Îcî tarafından kaleme alınan Ahlâk-ı Adudiyye adlı ahlâk risalesine ikinci klasik dönemde birçok şerh yazılmıştır. Proje kapsa-mında şerhlerin tamamına yakınının akademi camiasına kazandırılmasıyla ahlâk kavramları ve problemlerindeki sürekliliğin gösterilmesi amaçlandı. Bu doğrultuda muhtelif dönemlerde yazılmış 7 ayrı Ahlâk-ı Adudiyye şerhi-nin tahkik ve tercümesi yapılarak proje içerisinde yayımlandı.

20 21

Mehmed Emîn İstanbulî

Melek Yıldız GüneşAliye Güler

Transliterasyon

Seyfüddîn Ahmed El-Ebherî

Ömer TürkerMetin ve Çeviri

Müellifi Meçhul (15. yüzyıl)

Kübra Bilgin TiryakiMetin ve Çeviri

TransliterasyonMelek Yıldız Güneş

Aliye Güler

ŞERHU’L- AHLÂKİ’L-‘ADUDİYYE

Mehmed Emîn İstanbulî

MELZEMETÜ’L-AHLÂK

Metin ve ÇeviriÖmer Türker

ŞERHU’L- AHLÂKİ’L-‘ADUDİYYE

Seyfüddîn Ahmed El-Ebherî

Metin ve ÇeviriKübra Bilgin Tiryaki

ŞERHU’L- AHLÂKİ’L-‘ADUDİYYE

Müellifi Meçhul (15. yüzyıl)

Yayınlar Yayınlar

1864 senesinde telif edilen bu eser, 3. yüzyılda Îcî tarafından yazılan Ahlâk-ı Adudiyye isimli risalenin tercüme-şerhidir. Eserin telif edilmesi, müellifin toplumda ahlâkî bir düşüş yaşandığını müşahede etmesi üzerine o güne kadar Türk-çeye tercüme edilmemiş olan Ahlâk-ı Adudiy-ye’yi tercüme etme fikrinin kendisinde hâsıl olması neticesinde olmuştur.

13. yüzyıldan sonra İslam dünyasındaki ilim ge-lenekleri önemli ölçüde belli başlı eserler etra-fında kaleme alınan şerh ve haşiyelerle devam

eder. Îcî, ahlâk ve siyaseti teorik ve pratik yönle-riyle ele aldığı Ahlâk-ı Adudiyye adlı risalesiyle

ahlâk ve siyaset alanında bir yazım geleneğinin oluşmasına vesile olmuştur. Îcî’nin öğrencisi

Ebherî tarafından yazılan bu şerh eserin önemli erken dönem şerhleri arasındadır.

Ahlâk-ı Adudiyye şerhleri içerisinde tarihsel ola-rak ilk sıralarda yer alan eser, Timurlular döne-

minde Herat’ta kaleme alınması sebebiyle dö-nemine dair bazı hususiyetler barındırır. Diğer

şerhlerle birlikte değerlendirildiğinde farklılıklar ve benzerliklerinin daha açık bir biçimde ortaya

çıkacağı çalışma, Ahlâk-ı Adudiyye şerh gele-neğinin bütünlüklü bir şekilde yorumlanması

açısından önem arz eder.

Şemsüddîn el-Kirmânî

Mervenur YılmazMetin ve Çeviri

Metin ve ÇeviriMervenur Yılmaz

ŞERHU’L- AHLÂKİ’L-‘ADUDİYYE

Şemsüddîn el-Kirmânî

Ahlâk-ı Adudiyye şerhlerden birisi Îcî’nin öğren-cisi olan Kirmânî’nin şerhidir. Kirmânî’nin şerhini diğer şerhler arasında önemli yapan husus, şerhin bizzat Îcî’nin öğrencisi tarafından yazıl-mış olması ve aynı zamanda ilk şerh olmasıdır. Bu kitapta yer alan Kîrmânî şerhinin tahkik ve tercümesiyle, ahlâk literatürüne katkı sağlan-ması amaçlanmaktadır.

22 23

Ahlâkın Temeli Ahlâk Felsefesinin Temel Problemleri

İslam Ahlâk Literatürü İslam Düşüncesinde Mizaç Teorileri

Ömer Türker Hümeyra Özturan

Ömer Türker & Kübra Bilgin Tiryaki M. Zahit Tiryaki & Kübra Bilgin Tiryaki

Editör

Editörler Editörler

Ahlâkın Temeli Üzerine Konuşmalar dizisinde yapılan sunumların makale-lerini içeren sekiz makalenin yer aldığı bu çalışmada, ahlâkın kaynağı mese-lesi farklı görüş ve temellendirmelere sahip metinlerle ele alındı.

Hümeyra Özturan tarafından hazırla-nan bu kitap, ahlâk düşüncesi içerisin-

de ele alınan problemler ve o prob-lemler merkezinde ortaya konulmuş temel metinlerden seçme pasajların

yer aldığı bölümler olarak düzenlendi. Bu kitap, bütünlüklü bir ahlâk felsefesi

okuması vermektedir.

İslam ahlâk düşüncesi içerisinde yer alan ekollerin özellikleri, temel kavramlar ve problem alanlarını ele almak amacıyla projenin ilk döneminde yuvarlak masa toplantıları serisi gerçekleştirildi. Bu kitap ilgili çalışmanın genişletilmiş çıktısı olarak yayımlandı.

İslam ahlâk düşüncesinde mizaç, ahlâkî yapı ve eylemlere etki eden unsurlardan

birisi olarak kabul edilir. Doğal bir yapı olan mizacın ahlâkla olan ilişkisini anlamak için

hazırlanan bu çalışma, projede gerçekleşen yuvarlak masa sunumlarının genişletilmiş

bir çıktısı olarak hazırlanmıştır.

Ekoller ve Problemler

Seçme Metinler

Yayınlar Yayınlar

24 25

İslâm Düşüncesinde Ahlâkî Önermelerin Kaynağı

Ahlâk ve Başkası

İnsan ve ToplumFahreddîn er-Râzî’nin Gayeci Ahlâkı

Eşref Altaş & Mervenur Yılmaz Lütfi Sunar & Selami Varlık

Selime Çınar & Kübra Şenel

Ayman Shihadeh Mustakim Arıcı

Editörler Editörler

Çeviri

Gerek günlük olaylarda gerekse de felsefî bir meselede ahlâka konu olan şeyleri ele alırken zaman zaman onla-rın hangi ana kaynaktan alındığını sor-gularız. Bu kitapta projede gerçekleşen ahlâkî önermelerin kaynağına dair sunumların makaleleri yer almaktadır.

Modern felsefede ve İslam düşünce-sinde başkası/öteki ile ilgili kavram ve tartışmaları ele alan yazıların yer aldığı

Ahlâk ve Başkası: Modern Felsefe ve İslam Düşüncesinde Öteki başlıklı eser Nisan ve Kasım 2015 tarihlerinde ger-

çekleştirilen Ahlâk ve Öteki Çalıştayı’nın genişletilmiş çıktılarından oluşmaktadır.

Fahreddin er-Râzî İslam düşüncesi müteahhir döneminin ana tartışmalarını belirleyen bir isimdir. Râzî sonrası düşünce bü-yük oranda onun açtığı hatlar üzerinden devam eder. Ayman Shihadeh tarafından yazılan ve Fahreddin er-Râzî’nin ahlâk düşüncesini ele alan The Teleological Ethics of Fakhr al-Din al-Razi adlı eser proje içerisinde tercüme edilerek yayımlandı.

Bu eserde, Taşköprîzâde’nin farklı sahalar-da kaleme aldığı eserlerden yola çıkılarak

bütünlüklü bir okuma yapılmıştır. Kaynak-ları ve dönemindeki literatürle mukayese edilerek düşünürün ahlâk ve siyasete dair

görüşlerinin ele alındığı eser, alanda önemli bir boşluğu doldurmaya adaydır.

Modern Felsefe ve İslam Düşüncesinde Öteki

Taşköprîzâde’nin Ahlâk ve Siyaset Düşüncesi

Yayınlar Yayınlar

26 27

İslam DüşüncesindeSevgi Teorileri

Ahlâk ve Müeyyide

Hatice Toksöz

Ömer TürkerEditör

Bu çalışmada, Allah’ın sevgisi ile yaratıl-mışların sevgisinin mahiyet farkına işaret edilerek İslâm düşünürlerinin sevgi kav-ramı etrafında tartıştıkları problemlere yer verilmiş; böylece İslâm filozoflarının, kelâmcıların ve mutasavvıfların sevgiye ilişkin yazdıkları üzerinden mukayese yapma imkânı sağlanmıştır.

Bu kitapta ahlâk ve müeyyide ilişkisini sorgulamak amacıyla 2015 yılı içerisinde projede gerçekleştirilen “Ahlâkî Müeyyide Üzerine Konuşmalar” serisinde yapılan kon-feransların çıktıları yer almaktadır.

Ahlâkın Anlamı ve Sınırı Üzerine Konuşmalar

K İ TA P L I Ğ I

ömer türker

İslam Düşüncesinde Vicdan KavramıEditörler: Yunus Cengiz-Selime Çınar

Bu kitap proje içerisinde Haziran 2016’da gerçekleştirilen İslam Düşüncesin-de Vicdan başlıklı çalıştayın geliştirilmiş çıktılarından oluşmaktadır.

Dini ve Felsefi Düşüncede Niyet KavramıEditörler: Ömer Türker-Hacı Bayram Başer

Bu kitap proje içerisinde Eylül-Ekim 2016’da gerçekleştirilen Dini ve Felsefi Düşüncede Niyet başlıklı çalıştayın geliştirilmiş çıktılarından oluşmaktadır.

Klasik İslam Düşüncesinde İnsan TanımlarıEditörler: Ömer Türker-İbrahim Halil Üçer

Bu kitap proje içerisinde Kasım 2016’da gerçekleştirilen Klasik İslam Düşünce-sinde İnsan Tanımları başlıklı çalıştayın geliştirilmiş çıktılarından oluşmaktadır.

Modern Düşüncede İnsan TanımlarıEditörler: Lütfi Sunar-Latif Karagöz

Bu kitap proje içerisinde Mart 2017’de gerçekleştirilecek olan Modern Dü-şüncede İnsan Tanımları başlıklı çalıştayın çıktılarından oluşmaktadır.

Menâhicü’s-seniyye-Tahkik ve TercümeMetin ve Çeviri: Osman Demir

Abdülkadir el-Fakîhî tarafından 16. yüzyılda kaleme alınan bu eser; tasav-vufî ve felsefî ahlâk modellerini mezc etmektedir. Osman Demir tarafından hazırlanan kitap farklı yöntemleri birleştirmesi ve oldukça geniş bir kaynak

yelpazesine sahip olması bakımından önemlidir.

Yayınlar Yayıma Hazırlanan Eserler

28 29

Türk Hukuk Sisteminin Ahlâkî Temelleri Araştırma RaporlarıTürk hukuk sisteminin temellerini belli hatlar üzerinden takip etmeyi ve bunların sonucunda pratiğe dönük önerilerde bulunmayı amaçlayan bu dizinin ilk iki raporunun konusu, idari hukuk ve medeni hukukun ahlâkî temellerine dair olacaktır. Rapor dizisinde, Türkiye’deki hukuk sisteminin temelinde yer alan ahlâkî ilkelerin neler olduğunun tespit edilmesi ve bunların sonuçlarının analiz edilmesi hedeflenmektedir.

Türk Eğitim Sisteminin İnsan Yetiştirmeye Dair Ahlâkî Tasavvuru RaporuHer eğitim fikri, farkında olunsun ya da olunmasın ideal insan tipolojisi iddiası üzerine kurulur. Nitekim eğitim sonucunda toplumsal işleyişte rol alacak bireyler mevcut insan algısı ve iş yapış biçimini sürdürür ve nesilden nesile aktarım bunun üzerinden gerçekleşir. Bu raporda Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşundan itibaren ilköğretim ve liseyi kapsayacak şekilde nasıl bir insan yetiştirme fikrinin benimsendiği araştırılacaktır.

Modern Düşüncede İnsan Tanımları Çalıştayı Proje içerisinde 18 Mart 2017 tarihinde gerçekleştirilecek olan bu çalıştayda, daha önce tertip edilen Klasik İslam Düşüncesinde İnsan Tanımları Çalıştayı’nın devamı olacak şekilde, modern düşüncede ortaya çıkan insan tanımları ve buna bağlı olarak insan doğasına dair yapılan tartışmalar incelenecektir.

Ahlâk Eserleri Kataloğunun Geliştirilmesi8-20. yüzyıllardaki yazma ve basma ahlâk eserlerinin ayrıntılı kataloğunu içeren çalışma, bir veri arama motoru olarak 2016 yılı sonunda tamamlandı. 2017 yılında ise yeni tespit edilen eserlerin bilgileri veri tabanına eklenmek suretiyle çalışmanın daha kamil bir hale gelmesi sağlanacaktır.

Modern Ahlâk Düşüncesinin Kurucu Kökenleri: Kant’ın Ahlâk Felsefesine Dair Eleştirel OkumaAyhan Çitil tarafından verilecek olan bu derste; modern ahlâk felsefesinin temel iddialarını kendinde barındıran Kant felsefesinin temel kodları incelenecek. Pratik Aklın Eleştirisi ve Yargı Gücünün Eleştirisi metinleri üzerinden yapılacak ders; çağdaş uygulamalı ahlâk alanında yapılan tartışmaların dayandığı felsefi temelleri çözümlemenin yanısıra toplum ve siyasetteki temel yapıyı anlamaya katkı sağlayacak.

Projede Devam Eden Çalışmalar

30

ilke.org.tr/projeler/iad