Upload
others
View
15
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
1
Tema: rusul-qarTuli urTierTobebi _
ruseTi da saqarTvelo: ra xdebaruseTi da saqarTvelo: ra xdebaruseTi da saqarTvelo: ra xdebaruseTi da saqarTvelo: ra xdeba
evraziis institutis gamokvleva
avtorebi: gulbaaT rcxilaZe, giorgi vekua
Tbilisi, 2010 wlis ianvari
2
ruseTi da saqarTvelo _ ra xdeba
2006 wlis 26 maiss TbilisSi e. w. «sabWoTa okupaciis muzeumi» gaixsna.
Tavad am faqtiT, romelic baltiispirelebis wabaZviT moxda, iTqva:
«sabWoTa periodis istorias saqarTvelosaTvis mxolod uaryofiTi
Sedegebi aqvs motanili». muzeumis Seqmnis iniciatorebs daaviwydaT dRes
ukve marTlac samuzeumod qceuli rusTavis metalurgiuli qarxnis
ganTavseba muzeumSi, Tavad qalaq rusTaviTurT, romelic swored
okupaciis pirobebSi aSenda... muzeumSi ar aris informacia arc Tbilisis
metropolitenze, wifis gvirabze, hidro- da Tboeleqtrosadgurebze,
virtuozul qarTul folklorul ansamblebze, Tanamedrove qarTuli
saliteraturo enis normebze da a. S. _ yovelive es sabWoTa okupaciis
pirobebSi aSenda, dainerga da ganviTarda saxelmwifo mzrunvelobis
qveS... ar aris ganTavsebuli statistika imis Sesaxeb, Tu ra Semosavali
hqonda rigiT mSromel qarTvels okupaciis pirobebSi da ra Semosavali
aqvs dRes. miniSnebac araa imaze, rom sabWoTa okupaciis pirobebSi
qarTveli maTxovari quCaSi aravis axsovs da arc qarTveli mandilosnebi
vaWrobdnen sakuTari sxeuliT TurqeTis qalaqebSi.
aSkaraa, rom «okupaciis muzeumis» ideis avtorebs naklebad
ainteresebdaT sabWoTa epoqis istoriis obieqturi Sefaseba, maTi
mizani iyo rusuli saxelmwifosagan mudmivi mtris xatis
Seqmna. SemTxveviTi ar aris, rom 2009 wlis 7 agvistos, TbilisSi,
rusTavelis gamzirze, Ria cis qveS, moxda kidev erTi «okupaciis
muzeumis» prezentacia _ amjerad ukve ara sabWoTa, aramed Tanamedrove
rusulis... Tumca problemis arsi am muzeumebSi ar aris, problemis arsi problemis arsi problemis arsi problemis arsi
aris is, rom mtris xati mezobeli ruseTisagan saqarTveloSi ukve 20 aris is, rom mtris xati mezobeli ruseTisagan saqarTveloSi ukve 20 aris is, rom mtris xati mezobeli ruseTisagan saqarTveloSi ukve 20 aris is, rom mtris xati mezobeli ruseTisagan saqarTveloSi ukve 20
weliweliweliwelia, inergeba da a, inergeba da a, inergeba da a, inergeba da mizanmimarTulad mizanmimarTulad mizanmimarTulad mizanmimarTulad Zlierdeba.Zlierdeba.Zlierdeba.Zlierdeba.
Cven vsvamT SekiTxvas: ra xdeba? am kiTxvidan gamomdinareobs danarCeni
kiTxvebi: ratom xdeba ase? vin sargeblobs saqarTveloSi
3
ruseTis mtris xatis arsebobiT da rogor xdeba mudmivad
rusul-qarTuli urTierTobebis amRvreva?
aseve aucileblad migvaCnia, samomavlo kiTxvac davsvaT: ramdenad
mogebulia qarTuli saxelmwifo, qarTveli xalxi antirusuli
politikiT? ras gviqadis ruseTTan konfrontaciis
gagrZeleba?
suraTze:suraTze:suraTze:suraTze: ««««sabWoTa okupaciis muzeumisabWoTa okupaciis muzeumisabWoTa okupaciis muzeumisabWoTa okupaciis muzeumi»»»».... muzeumSi gangeb aris Seqmnili damTrgunveli
atmosfero, vizualuri efeqtebi, romlebic TiTqmis samgloviaro ganwyobas qmnian da
amiT dartymas ayeneben damTvaliereblis «qvecnobiers». yvelaferi keTdeba saimisod,
rom damTvalierebeli ganimsWvalos sabWoTa warsulis da sabWoeTis samarTalmemkvidre
ruseTisadmi siZulviliT.
4
gamovyofT gamovyofT gamovyofT gamovyofT sam sam sam sam ZiriTad faqtors anu mizezs, romlZiriTad faqtors anu mizezs, romlZiriTad faqtors anu mizezs, romlZiriTad faqtors anu mizezs, romlebebebebic ganapirobebsic ganapirobebsic ganapirobebsic ganapirobebs
rusulrusulrusulrusul----qarTul dapirispirebas mTeqarTul dapirispirebas mTeqarTul dapirispirebas mTeqarTul dapirispirebas mTeli am periodis manZilze. esenia: 1. li am periodis manZilze. esenia: 1. li am periodis manZilze. esenia: 1. li am periodis manZilze. esenia: 1.
rusuli politikis mier saqarTvelosTan mimarTebaSi daSvebuli rusuli politikis mier saqarTvelosTan mimarTebaSi daSvebuli rusuli politikis mier saqarTvelosTan mimarTebaSi daSvebuli rusuli politikis mier saqarTvelosTan mimarTebaSi daSvebuli
strategiuli da taqtikuri Secdomebistrategiuli da taqtikuri Secdomebistrategiuli da taqtikuri Secdomebistrategiuli da taqtikuri Secdomebi; 2. qarTuli politikuri speqtrisa ; 2. qarTuli politikuri speqtrisa ; 2. qarTuli politikuri speqtrisa ; 2. qarTuli politikuri speqtrisa
da sazogadoebis mier da sazogadoebis mier da sazogadoebis mier da sazogadoebis mier ruseTTan urTierTobebSi ruseTTan urTierTobebSi ruseTTan urTierTobebSi ruseTTan urTierTobebSi daSvebuli Secdomebi, daSvebuli Secdomebi, daSvebuli Secdomebi, daSvebuli Secdomebi,
maTmaTmaTmaT Soris danaSaulebrivi SecSoris danaSaulebrivi SecSoris danaSaulebrivi SecSoris danaSaulebrivi Secdomebidomebidomebidomebi; 3. ; 3. ; 3. ; 3. e. w. e. w. e. w. e. w. mesame mxaris faqtoris mesame mxaris faqtoris mesame mxaris faqtoris mesame mxaris faqtoris
arseboba, romelic arseboba, romelic arseboba, romelic arseboba, romelic aRvivebsaRvivebsaRvivebsaRvivebs rusulrusulrusulrusul----qarTul urTierTobebSiqarTul urTierTobebSiqarTul urTierTobebSiqarTul urTierTobebSi arsebularsebularsebularsebul
isedac rTul viTarebas isedac rTul viTarebas isedac rTul viTarebas isedac rTul viTarebas da da da da ruseTisa da saqarTvelos erTmaneTze ruseTisa da saqarTvelos erTmaneTze ruseTisa da saqarTvelos erTmaneTze ruseTisa da saqarTvelos erTmaneTze
gadakidebisgadakidebisgadakidebisgadakidebis gziT Tavad cdilobs kavkasiaSi gziT Tavad cdilobs kavkasiaSi gziT Tavad cdilobs kavkasiaSi gziT Tavad cdilobs kavkasiaSi sargeblis mopovebassargeblis mopovebassargeblis mopovebassargeblis mopovebas....
pirvel faqtors winamdebare gamocemaSi Segnebulad ar ganvixilavT _
ruseTis Secdomebze rusebs unda velaparakoT da velaparakebiT kidec,
winamdebare gamocemis avtorebi araerTi Sesabamisi statiiT gamosulan
rusul presaSi, rusi mkiTxvelis winaSe. amitom yuradReba gavamaxviloT
bolo or punqtze, radgan swored maTi sworad gaazreba qarTuli
sazogadoebis mier migvaCnia gacilebiT ufro mniSvnelovnad, vidre
ruseTis gauTavebeli kritika da lanZRva.
ganvixiloT Cveni, qarTuli mxaris Secdomebi (an sulac calkeuli
pirebis boroti ganzraxva) da amasTan vnaxoT, paralelurad ra wvlili
miuZRvis dasavleTs saqarTvelos gaqezebaSi ruseTis winaaRmdeg.
jer kidev 1989 wlis gazafxulze, rodesac afxazebma moiwvies erovnuli
yriloba gudauTis raionis sofel lixnSi da sabWoTa kanonebis
sawinaaRmdegod (am garemoebas yuradReba mivaqcioT!) saqarTvelos
Semadgenlobidan gasvla moiTxoves, TbilisSi daiwyo aprilis
saprotesto gamosvlebi. nacvlad imisa, rom qarTvelebs moeTxovaT,
maSindel kremls daegmo afxazTa yrilobis ukanono moTxovnebi,
Tbilisis mitingebze gaCnda jer antisabWoTa, Semdeg ki maleve pirdapir
antirusuli lozungebi. «Zirs dampali ruseTisruseTisruseTisruseTis imperia!» _ ai es
lozungi gaxda 1989 wlis Tbilisis mitingebis mTavari «moTxovna»,1
sinamdvileSi ki uazro antirusuli provokacia, romelic ara marto
1 amis Sesaxeb dawvrilebiT ix. giorgi wiqariSvilis fsevdonimiT gamosuli, Jurnalist d. gamcemliZisd. gamcemliZisd. gamcemliZisd. gamcemliZis wigni (Tbilisi, 2004).
5
sabWoTa centrs ganawyobda proafxazurad da antiqarTulad, aramed
perspeqtivaSi rus xalxTanac gvapirispirebda.
es faqti metad simptomaturia: garda imisa, rom aprilis saprotesto
mitingis mizezi _ afxazebis ukanono moTxovnebis dagmoba _ ukana planze
gadavida, saqarTvelos damoukideblobis idea ruseTisadmi agdebul
damokidebulebas, antirusul ganwyobebs daukavSirda. 1991 wlis 9 aprils
miRebuli saqarTvelos damoukideblobis aqtSic ruseTis imperiis mier
me-19 saukuneSi saqarTvelos saxelmwifoebriobis /ZaliT/ gauqmebasa da
«aneqsiaze» aris saubari... davaneboT Tavi istoriul faqtebs, magram rac
ar unda simarTle iyos, yvelaferi aseTi mniSvnelobis dokumentSi ar
aris Casaweri. gaTvaliswinebuli ar iqna, rom ruseTi sabWoTa kavSiris
dangrevis Semdegac gaagrZelebda arsebobas da Cveni didi mezobeli
darCeboda, gamomdinare aqedan ki ar iyo saWiro ruseTis negatiuri
rolis aqcentireba. perspeqtiuli qveynebis damoukidebloba pozitiuri
ideebiT ganisazRvreba da ara istoriaSi uazro «qeqviT», riTac SeiZleba,
Seni didi mezobeli umizezod gaaRiziano.
Tuki es Secdomebi saqarTvelos maSindel liderTa da erovnuli
moZraobis wevrTa gamoucdelobas SeiZleba mieweros (im SemTxvevaSi, Tu
am liderebze keTili ganwyobiT vimsjelebT), ufro rTulad asaxsnelad
gamoiyureba eduard SevardnaZis pirveli nabijebi ruseTTan mimarT
politikaSi, rodesac igi 1992 wels dabrunda saqarTveloSi da
saxelmwifos meTaurad iqna arCeuli.
pirveli seriozuli dilema, romlic winaSec damoukidebeli
saqarTvelo dadga, iyo damoukidebel saxelmwifoTa TanamegobrobaSi
(dsT) misi wevrobis sakiTxi. rogorc cnobilia, dsT dafuZnda ruseTis,
ukrainis da belorusiis prezidentebis mier 1991 wlis 7 dekembers da am
organizaciaSi wevroba yvela saxelmwifosaTvis SesaZleblad
gamocxadda. metic, damfuZnebeli-saxelmwifoebis liderebma mouwodes
yofili sabWoTa kavSiris respublikebs, gawevrebuliyvnen axlad Seqmnil
organizaciaSi. dsT moiazreboda rogorc sabWoTa kavSiris
«civilizebuli daSlis» meqanizmi, ruseTis federaciis mier ki igi
6
erTgvar «usafrTxoebis sartyelad» ganixileboda, vinaidan ruseTs ssrk
dangrevis Semdeg warmoSobili sazRvrebis farglebSi Tavisi istoriis
manZilze jer arasodes uarsebia, mas amitom gansakuTrebulad
esaWiroeboda Tavis sazRvrebs garSemo megobrulad ganwyobili qveynebi,
am megobruli ganwyobis dadastureba ki aRniSnuli qveynebis dsT-Si
Sesvla Tu iqneboda.
magram saqarTveloSi dsT-is dafuZneba uaryofiTad iqna aRqmuli. jer
kidev prezidentma gamsaxurdiam moaswro misi «modernizebul imperiad»
gamoacxadeba da uarhyo saqarTvelos wevroba aseT organizaciaSi.
SevardnaZis mmarTvelobis dasawyisSi gamsaxurdias momxreebi
avrcelebdnen xmebs, rom SevardnaZe imisaTvis moevlina saqarTvelos,
raTa igi dsT-Si «SeaTrios». magram saintereso isaa, rom dsT-Si
saqarTvelos Sesvlis winaaRmdeg iseTi politikuri Zalebic gamovidnen,
romlebic «zviadistebTan» samkvdro-sasicocxlod iyvnen
dapirispirebulni: edp gia Wanturiasa da rac dRevandeli gadasaxedidan
gansakuTrebiT sainteresoa _ irina sariSvilis TamadobiT, respublikuri
partia (Zmebi berZeniSvilebi), saxalxo fronti (nodar naTaZe), erovnuli
damoukideblobis partia (irakli wereTeli), iseve rogorc sazogadoebis
mniSvnelovani nawili, kategoriulad ewinaaRmdegebodnen saqarTvelos
Sesvlis ideas dsT-Si, TiTqos es qarTuli saxelmwifos suverenitetis
dakargvas Tu ara, mniSvnelovan SezRudvas moaswavebda.
arada, am organizaciis dafuZnebisTanave masSi yof. ssrk-is
absoluturad yvela respublika Sevida (baltiispireTis garda _ maT
sxva sastarto SesaZleblobebi hqondaT, nacionalist elCibeis
azerbaijani ki «asocirebul wevrad» mainc ganixilavda Tavis Tavs).
sainteresoa: somxebi, moldavelebi, yazaxebi, uzbekebi da sxvebi uars
ambobdnen damoukideblobaze da Cven, qarTvelebi gamovdiodiT yvelaze
Tavisuflebismoyvareni da Tan Wkvianebi? ra Tqma unda, es ase ar aris da
dsT-s lanZRviT Cven ara marto ruseTs, aramed yvela danarCen
respublikasac vupirispirdebodiT... yvelafers rom Tavi davaneboT, wevr-
saxelmwifoTa suverenitetis uzenaesoba TviT dsT-s saxelwodebaSia
Cadebuli. nebismier sxva respublikaSi esmodaT, rom esaa amorfuli
7
organizacia, romelsac formaluri centric ki ar gaaCnia,
gadawyvetilebebi miiReba organizaciis wevr saxelmwifoTa meTaurebis
da mTavrobebis sxdomebze, upiratesoba ki erovnuli saxelmwifoebis
neba-survils aqvs miniWebuli... amasTan, dsT-Si wevris statusis arqona
sakmaod arTulebda saqarTvelos savaWro urTierTobebs yof. ssrk-is
respublikebTan, pirvel rigSi, isev ruseTTan. Cvens eqsportiorebs
ruseTSi damatebiT importis gadasaxadi 15% _ 20%-is farglebSi unda
gadaexadaT mxolod imis gamo, rom formalurad ar viyaviT dsT-is
wevri... ra unda gvqonoda aseTi organizaciis sawinaaRmdego, miT umetes,
rom vicodiT _ Cveni arSesvliT ruseTi ukiduresad gaRiziandeboda,
xolo dasavleTi bolomde mxars ar dagviWerda?!..
SevardnaZem uari ganacxada dsT-Si wevrobasTan dakavSirebiT, igi ahyva
imJamindel koniunqturas da iaffasian populizms. magram rodesac 1993
wlis 27 seqtembers soxumi daeca da piradad mis skams daemuqra safrTxe,
ai swored maSin ikadra da ruseTs Tanxmoba ganucxada dsT-Si
saqarTvelos wevrobaze _ afxazeTis gadasarCenad es ukve dagvianebuli
nabiji iyo... rom ara dsT-s sakiTxisadmi saqarTvelos araswori pozicia,
jer kidev sakiTxavia, saqarTvelo dakargavda teritoriebs Tu ara,
ruseTi afxaz da os separatistebs ufro daexmareboda Tu situacias
daaSoSminebda, rac saqarTvelos awyobda...
magram miuxedavad Cveni aseTi uniaTobisa da upasuxismgeblobisa,
ruseTi mainc ar iyo saimisod mowadinebuli, rom saqarTvelos
sabolood CamoSoreboda afxazeTi da Sida qarTli. kremlis
SuamavlobiT cecxli Sewyda cxinvalis regionSi (1992 wlis 24 ivnisis
dagomisis SeTanxmebebi). gavixsenoT aseve soxumis dacemis wina dReebi.
ruseTis federaciis Tavdacvis ministri p. graCovi winadadebas ugzavnis
SevardnaZes, miiRos ruseTis samSvidobo gegma, romelicromelicromelicromelic kerZodkerZodkerZodkerZod
iTvaliswinebs siTvaliswinebs siTvaliswinebs siTvaliswinebs soxumTan, mdinare gumisTaze rusuli samSvidobo jarebioxumTan, mdinare gumisTaze rusuli samSvidobo jarebioxumTan, mdinare gumisTaze rusuli samSvidobo jarebioxumTan, mdinare gumisTaze rusuli samSvidobo jarebis s s s
Cayenebas.Cayenebas.Cayenebas.Cayenebas. mcireodeni yoymanis Semdeg SevardnaZe graCovs uariT pasuxobs
(Semdeg qarTuli sazogadoebis winaSe Tavs imiT «imarTlebda», gia
yaryaraSvili da irakli baTiaSvili iyvnen am gegmis winaaRmdegebio).
arada, es is dReebia, rodesac soxumze Sturmi mimdinareobs da aSkaraa,
8
rom qalaqi male daecema. marTlac, mowinaaRmdegem soxumi aiRo da male
mTeli afxazeTi daikava galis raionis CaTvliT, mdinare enguramde.
SevardnaZe mxolod amis Semdeg acxadebs Tanxmobas, rusi
mSvidobismyofelebi ganlagdnen md. engurze... sainteresoa: romeli
varianti ajobebda saqarTvelosTvis: rusuli jarebi gumisTaze
ganlagebuliyvnen da dRes soxumi saqarTvelos kontrolis qveS
yofiliyo Tu is, ra viTarebac dRes gvaqvs _ roca afxazebTan sazRvari
gumisTaze gadis?!..
suraTze:suraTze:suraTze:suraTze: afxazeTis ruka afxazeTis ruka afxazeTis ruka afxazeTis ruka SexsenebisaTvisSexsenebisaTvisSexsenebisaTvisSexsenebisaTvis _ sad mdebareobs mdinare gumisTa da sad _
mdinare enguri. rusul gegmaSi Sedioda samSvidobo jarebis ganlageba gumisTaze,
magram gaimarjva SevardnaZis gegmam _ rusebi ganlagdnen engurze.
ruseTi sxva situaciaSic aRmoCnda saqarTvelos mimarT arcTu borotad
ganwyobili: 1996 wlis ianvarSi, dsT-is saxelmwifo meTaurTa samitze
saqarTvelos iniciativiTa da ruseTis federaciis mxardaWeriT,
afxazeTis winaaRmdeg SemoRebul iqna ekonomikuri sanqciebi. am
9
sanqciebma afxazebi urTules viTarebaSi Caagdo, afxazuri ekonomika
ramdenime wlis manZilze faqtobrivad ar viTardeboda, afxazi
separatistebi SeSfoTebulni iyvnen saqarTvelos gavlenis zrdiT...
arZinba iZulebuli gaxda, 1997 wlis zafxulSi, isev da isev ruseTis
SuamavlobiT TbilisSi Camosuliyo da dialogi daewyo saqarTvelos
centralur xelisuflebasTan....
magram...
ras akeTebda am dros saqarTvelo? ramdenad sworad viyenebdiT ruseTis
mier mocemul am Sansebs?
es SekiTxva pirvel rigSi isev prezident SevardnaZes ekuTvnis, rogorc
saxelmwifos maSindel meTaurs. samwuxarod da saubedurod, nacvlad
ruseTTan daaxloebisa da am gziT qveynis aRorZinebisa, separatistebze
zewolisa, SevardnaZis kursi 1995 wlis meore naxevridan (SevardnaZeze
gaTamaSebuli 29 agvistos «teraqti») aSkarad prodasavluria.
calmxrivad prodasavluri (pirvel rigSi, amerikis SeerTebuli
Statebisadmi sruli morCilebis) kursi wlidan wlamde Zlierdeboda.
daviwyoT saqarTvelos maSindeli prezidentis yvelaze mniSvnelovani
wamowyebiT: baqo-Tbilisi-jeihanis navTobsadenis ideis ganxorcielebiT,
rac ruseTis energetikul interesebs Zireulad ewinaaRmdegeboda,
saqarTvelosTvis ki aranairi realuri ekonomikuri dividendis momtani
ar iyo.
cnobisaTvis:cnobisaTvis:cnobisaTvis:cnobisaTvis: baqo-Tbilisi-jeihanis navTobsadenis (misi mSenebloba
daiwyo 2003 wlis aprilSi, dasrulda 2005 wlis dasawyisSi) simZlavre
weliwadSi Seadgens maqsimum 50 milion tona navTobs. saqarTvelos
imTaviTve daadebines kabaluri xelSekruleba navTobis tranzitTan
dakavSirebiT. kerZod, 1 bareli navTobis saqarTvelos teritoriaze
tranzitiT gaTvaliswinebuli Tavdapirveli 20 centis nacvlad
saqarTvelos SeaCeCes 12-centiani tarifi pirveli xuTi wlis
ganmavlobaSi, romelic Semdegi 11 weliwadi mxolod 14 centamde /
10
barelze gaizrdeba da amis Semdeg eRireba 17 centi... ise, kacma rom
Tqvas, 20 centic barelze bevri araferia (1 bareli navTobi udris 158,987
litr navTobs), magram Cveni qveynisTvis Tavs moxveuli tarifebi saerTod
sasaciloa. maSin, rodesac ruseTze 1 tona navTobis tranziti
azerbaijanisTvis 15,67 aSS dolars Seadgenda, imave raodenobis navTobis
tranziti azerbaijans saqarTvelos teritoriaze 0,78 _ 1,10 aSS dolars
Soris ujdeboda. inglisuri saagento «roitersis» monacemebiT,
saqarTvelos 1999 wlis noembris Sesabamisi xelSekrulebis safuZvelze
maqsimum 18 centis moTxovnis ufleba aqvs 1 bareli navTobis tranzitis
safasurad. saerTo jamSi gamodis, rom saqarTvelos biujeti amxela vai-
uSvelebeli proeqtis ganxorcielebis Sedegad, romelmac ruseTTan Cveni
dapirispireba gaamZafra da garda amisa, qarTuli ekologia safrTxis
qveS daayena (iseve rogorc Zveli qarTuli taZrebi navTobsadenis
marSrutze samxreT saqarTveloSi), weliwadSi uxeSi gamoTvlebiT
mxolod 50 _ 60 milioni aSS dolaris odenobiT ivseba. es sasacilo
Tanxaa saxelmwifosaTvis.
SevardnaZis mrCevlebi pirad saubrebSi da nawilobriv presis
furclebzec ar malavdnen, rom baqo-Tbilisi-jeihanis proeqti imdenad
ekonomikuri mosazrebebiT ar xorcieldeba, ramdenadac saqarTvelos
dasavleTis interesebis sferoSi moqcevis politikuri surviliT. aseTive
survils efuZneboda saqarTvelos gavliT Sua aziisa da evropis
damakavSirebeli «derefnis», e. w. «didi abreSumis gzis» Seqmnis idea. es
idea, iseve rogorc navTobsadenis gatarebis idea, dasavleTis mier iyo
Semogdebuli, satransporto da energetikul proeqtebSi ruseTis
TamaSgare mdgomareobaSi Cagdebis mizniT (davxedoT qveviT mocemul
rukas).
suraTze:suraTze:suraTze:suraTze: regionis ruka.regionis ruka.regionis ruka.regionis ruka. aSkaraa, rom «kavkasiuri derefani» xelovnur xasiaTs
atarebs da misi realuri mizani ruseTis geopolitikuri izolirebaa.
energoresursebiT mdidari Sua azia dasavleTs ruseTis teritoriis gverdis avliT
unda daukavSirdes.
11
maSasadame, saqarTvelosaTvis ekonomikuri amonagebi am proeqtebidan iyo
mizeruli, xolo politikuri danakargi udidesi _ ramdenime aTeuli
milioni dolaris gamo kidev ufro metad davupirispirdiT did
mezobels, romelsac mZlavri berketebi hqonda da aqvs CvenTan
mimarTebiT. Tumca ruseTis gaRizianeba am «didi» politikuri
gadawyvetilebebiT ar amoiwureboda, Cveni politikuri «elitis»
sibriyves sazRvari ar uCanda, am sibriyves ki zed gamyidvelobac daerTo
_ oRond ki dasavleTisTvis esiamovnebinaT da ras aRar akeTebdnen
ruseTis jibrze, kriWaSi edgnen amxela qveyanas _ mezobel saxelmwifos...
movlenebs qronologiurad cota win gavuswrebT da mkiTxvels
movagonebT saqarTvelos xelisuflebis mier CeCneTis meore omSi
dakavebul proCeCnur pozicias, rodesac Cveni qveynis teritoria CeCen
savele meTaurebs _ ruslan gelaevsa da sxvebs miecaT saTareSod, ramac,
bunebrivia, ganarisxa ruseTis xelisufleba axlad arCeul prezident
putiniT saTaveSi. SevardnaZis erTi dasamaxsovrebeli teleintervius
mixedviT, gelaevi Turme «ganaTlebuli kaci» yofila, «umaRlesi» hqonia
damTavrebuli da amitom ra saTakilo iyo saqarTvelos prezidentis
12
Sexvedra masTan... am faqts komentari ar sWirdeba, magram unda aRiniSnos,
rom CeCnebis gaaqtiureba saqarTveloSi provokaciul xasiaTs atarebda,
ruseTi da saqarTvelo erTmaneTs unda «datakebodnen»...
gulubryvilo unda iyos adamiani, rom am scenarSi amerikis xeli ver
dainaxos _ 1990-iani wlebis miwurulisaTvis amerikelTa gavlena
SevardnaZis karze totaluri iyo: SevardnaZes ukve gamocxadebuli hqonda
Crdiloatlantikur aliansSi (nato) saqarTvelos Seyvanis mizani («2005
wels ukve natos kars mivukakunebT»), ruseTis jibriT igi da misi
garemocva miesalmnen natos mier iugoslaviis dabombvas (ris Sedegadac
iugoslavias waarTves misi ZirZveli miwa _ kosovo da dRes Cven amis
Sedegebs vimkiT afxazeTsa da samxreT oseTSi, rodesac saxelmwifoTa
teritoriuli urRvevobis primatze uari Tqva dasavleTma da dasavleTis
Semxedvare _ ruseTmac), radikalurad prodasavluri da ufro
proamerikuli e. w. «Jvania-saakaSvilis gundi» sakadro politikas wyvetda
mTavrobaSi (maTi zewoliT Tanamdebobidan wavidnen Sinagan saqmeTa
ministri kaxa TargamaZe, uSiSroebis ministri vaxtang quTaTelaZe, cota
mogvianebiT binZuri kampania agorda SevardnaZis mTavari dasayrdenis _
uSiSroebis sabWos mdivnis nugzar sajaias winaaRmdeg, romelmac «Tavi
moikla» da a. S.). xolo «terorizmTan brZolis» sababiT 2002 wlis
dasawyisSi gamocxadda saqarTveloSi amerikeli samxedro
«instruqtorebis» movlinebis Sesaxeb...
qvemoT qvemoT qvemoT qvemoT suraTzesuraTzesuraTzesuraTze eduard SevardnaZis da mixeil saakaSvilis (Tavis maSin jer kidev
mcirewlovan Svil eduardTan erTad) erToblivi fotosuraTis gamoqveyneba gvindoda,
gadaRebuli TbilisSi, 1999 wels. SevardnaZe mxars uWers vakis raionis deputatobis
kandidats saakaSvils da Tan «xumrobiT» acxadebs: ««««ai esaa saqarTvelos momavali ai esaa saqarTvelos momavali ai esaa saqarTvelos momavali ai esaa saqarTvelos momavali
prezidenti!prezidenti!prezidenti!prezidenti!»»»».... magram Cven versad moviZieT imJamad farTod tiraJirebuli fotomasala –
verc internetis da verc Cveni nacnobi Jurnalistebis saSualebiT. aSkaraa: dRevandel
reJims ar surs amgvari gaxsenebebi, saakaSvilis dakavSireba SevardnaZesTan, amitom
msgavsi fotoebi “gamqralia”.
13
magram es yvelaferi gascda politikis farglebs, saqarTveloSi
davuSviT is faqti, rom erT avantiurist tipaJs, vinme xizri aldamovs,
romelic aq «CeCneTis xelisuflebis warmomadgenlad» iyo
gamocxadebuli, sajarod mieca imis ufleba, rom Seuracxyofa mieyenebina
ruseTis prezident putinisaTvis. mkiTxvels SevaxsenebT: gagania CeCneTis
omis dros, 2000 wels, «CeCnuri delegacia» aldamovis meTaurobiT ewvia
kaspis raionis sofel metexSi mcxovreb rusi erovnebis erT moxuc
qalbatons, romelic Tavs vladimer putinis dedad acxadebda. am
qalbatons aldamovma gadasca tomara fqvili, zeTi, Saqari da sxva
pirveladi moxmarebis produqtebi. es faqti yvela qarTulma telearxma
farTod gaaSuqa. aldamovma sajarod, telekamerebis win, «mimarTa»
putins, daaxloebiT ase: «putin, Sen CeCneTs anadgureb da Cven, CeCnebi,
xom xedav, dedaSens, romelic Sen ar gaxsovs, sakvebs vuzidavT!»... Tavi
davaneboT imas, ramdenad marTalia sof. metexSi mcxovrebi qalbatonis
putinis dedoba, nebismier nebismier nebismier nebismier SemTxvevaSi ruseTis maSindel prezidents SemTxvevaSi ruseTis maSindel prezidents SemTxvevaSi ruseTis maSindel prezidents SemTxvevaSi ruseTis maSindel prezidents
miayenes pirovnuli Seuracxyofamiayenes pirovnuli Seuracxyofamiayenes pirovnuli Seuracxyofamiayenes pirovnuli Seuracxyofa, es albaT Zneli misaxvedri ar aris...
Tumca CeCnebis mier putinisadmi miyenebuli Seuracxyofa ufro
«rafinirebuli» aRmoCnda, vidre SemdgomSi damkvidrebuli “saakaSvilis
stili”: putinis primitiuli moxsenieba «liliputinad»... rogorc erTma
glexma Tqva amaze mTiuleTSi: ««««kidev bevrs gviTmens es putini!kidev bevrs gviTmens es putini!kidev bevrs gviTmens es putini!kidev bevrs gviTmens es putini!»»»».
14
e. w. «reformatorTa» anu «Jvania-saakaSvilis gundi», romelic 1990-iani
wlebis meore naxevarSi gansakuTrebiT gaZlierda, xangrZlivi periodis
manZilze mizanmimarTulad eweoda provokaciebs qarTul-rusuli
urTierTobebis gasafuWeblad. es asaxulia imdroindel presaSi. rom
gadavxedoT im periodis gazeTebs, antirusuli propagandis bevr nimuSs
aRmovaCenT «reformatorTa» avtorobiT. magram aq mxolod erT metad
saintereso magaliTs gavacnobT Cvens mkiTxvels, romelic mas-mediaSi
jer ar gaSuqebula. prezident SevardnaZis yofili mrCeveli, cnobili
publicisti batoni Temur mirianaSviliTemur mirianaSviliTemur mirianaSviliTemur mirianaSvili specialurad winamdebare
gamocemisTvis ixsenebs:
«1994 wels ramdenime kacs _ niko WavWavaZes, aleqsi gerasimovs da me
prezidentma SevardnaZem dagvavala rusuli politikis da sazogadoebis
warmomadgenlebTan dialogis, azrTa gacvla-gamocvlis warmarTva.
amasTan dakavSirebiT Cveni jgufi (Tan gvaxlda agreTve sabWoTa drois
cnobili disidenti batoni Teimuraz WanturiSvilic) 1994 _ 1996 wlebis
manZilze ramdenimejer ewvia moskovsa da sankt-peterburgs. Sexvedrebi
gvqonda sxvadasxva pirovnebebTan, moRvaweebTan (magaliTad, anatoli
sobCakTan, aleqsandr iakovlevTan, grigori iavlinskisTan, kompozitor
andrei petrovTan, prezident elcinis administraciis yofil
xelmZRvanel sergei filatovTan da bevr sxvasTan). mTlianobaSi es
sakmaod nayofieri procesi gamodga, es iyo rusul-qarTuli
urTierTobebis erTgvari daTbobis periodi.
1996 wlis noemberSi Cveni jgufis ZalisxmeviT saqarTvelos ewvia
warmomadgenlobiTi rusuli delegacia Cernomirdinis mTavrobis vice-
premierisa da SeTavsebiT finansTa ministris aleqsandr livSicis
xelmZRvanelobiT. delegaciis SemadgenlobaSi imyofebodnen imJamindeli
saxelisuflebo blokis “naS dom rossis” saparlamento fraqciis
xelmZRvaneli sergei beliaevi, informaciisa da beWdviTi sityvis
ministri sergei grizunovi, Zalze popularuli Jurnalisti aleqsandr
liubimovi da sxvebi (sul daaxloebiT sami aTeuli kaci). rusulma
delegaciam saqarTveloSi sami dRe dahyo, maT axlda saqarTvelos elCi
ruseTSi batoni lorTqifaniZe. gaimarTa Sexvedrebi sxvadasxva doneze,
15
es Sexvedrebi metad Tbil, megobrul garemoSi warimarTa, miRweul iqna
garkveuli SeTanxmebebi. livSici urTierTobebis gaumjobesebasa da
daaxloebaze saubrobda, afxazeTis omiT gamowveuli garTulebebis
gadalaxvas eswrafoda. igi qarTul mxares qmediT daxmarebas dahpirda
Cveni ekonomikis stimulirebaSi qarTuli produqciis ruseTSi ufro
farTod gavrcelebis gziT, igegmeboda erToblivi rusul-qarTuli
ekonomikuri proeqtebis SemuSaveba.
ruseTis delegacias vizitis bolo saRamos winandalSi vumaspinZleT.
vaxSamzec Zalian Tbili atmosfero sufevda. Semdeg dilas, stumrebTan
gamomSvidobebis win, rodesac kidev erTxel SevikribeT azrTa sabolood
gasaziareblad, winandalSi Camovidnen maRali rangis qarTveli
moxeleebi sagareo saqmeTa ministris i. menaRariSvilis xelmZRvanelobiT,
aqve iyvnen Cveni inteligenciis TvalsaCino warmomadgenlebic.
gamosamSvidobebeli Sekreba gaxsna batonma niko WavWavaZem, romelmac
gulTbilad mimarTa stumrebs da maTi gulwrfeli taSi daimsaxura.
sityviT gamovidnen qarTuli delegaciis sxva wevrebic. rusma stumrebma rusma stumrebma rusma stumrebma rusma stumrebma
TavianTi iniciativiT gviTxres, rom isini qarTul mxares tribunas TavianTi iniciativiT gviTxres, rom isini qarTul mxares tribunas TavianTi iniciativiT gviTxres, rom isini qarTul mxares tribunas TavianTi iniciativiT gviTxres, rom isini qarTul mxares tribunas
miscemdnen ruseTSi, raTa iq qarTvelTa simarTle gaegoT miscemdnen ruseTSi, raTa iq qarTvelTa simarTle gaegoT miscemdnen ruseTSi, raTa iq qarTvelTa simarTle gaegoT miscemdnen ruseTSi, raTa iq qarTvelTa simarTle gaegoT
eTnokonfliqtebTan dakavSirebiTeTnokonfliqtebTan dakavSirebiTeTnokonfliqtebTan dakavSirebiTeTnokonfliqtebTan dakavSirebiT (sityvasityviT ase iTqva: “чтобы
услышали вашу правду”). Sexvedris bolos ki sityva moiTxova im diliT
Tbilisidan Camosulma viRac aylayuda axalgazrdam, romelsac me im
momentamde arasodes Sevxvedrivar. am axalgazrdam, rogorc ityvian,
moaRo piri da situaciis araadekvaturad wamoiwyo ruseTis lanZRva, Tan
iZaxda, Cven amerikis daxmarebiT amas vizamT da imas vizamTo. kargad
damamaxsovrda, ratomRac aseTi “argumentic” moiSvelia _ TviTmfrinavi
Tbilisidan venaSi ufro male Cadis, vidre moskovSio... es aSkarad
Camoyalibebuli giJis da amavdroulad provokatoris gamosvla iyo. am
provokatorSi parlamentis iuridiuli komitetis maSindeli Tavmjdomare
mixeil saakaSvili amovicani. Tavisi provokaciuli gamosvliT
saakaSvilma miaRwia mizans da gaognebuli rusuli delegaciis
xelmZRvaneli aleqsandr livSici wyobidan gamoiyvana, romelmac
dauyvira provokators: “Sen me TiTis qneviT nu melaparakebi!” amaze
saakaSvilma ruseTis kidev ufro gaZlierebuli lanZRviT upasuxa...
16
saakaSvili reglamentiT gaTvaliswinebuli bolo gamomsvleli iyo,
amitom sityva veRar aviRe, raTa Tavisi adgili mimeCina gaTavxedebuli
provokatorisaTvis. amasTan, marTali giTxraT, moulodnelobisgan
sakmaod Sokirebulic viyavi. rogorc Cans, qarTuli delegaciis sxva
wevrebic Cems mdgomareobaSi aRmoCndnen. situacia gafuWda, amdeni xnis
molaparakebebi faqtobrivad wyalSi Caiyara. rusma stumrebma ar
gvagrZnobines, Zalian Tbilad da Tavazianad dagvemSvidobnen, magram me
TviTon vgrZnobdi, rom guldawyvetilebi iyvnen.
gansakuTrebiT saintereso is aris, rom am incidentze da saerTod,
saakaSvilis qmedebebze 1997 wlis dasawyisSi statiis gamoqveyneba
gadavwyvite, ramdenime gazeTSi statia mivitane kidec, magram
gagikvirdebaT da _ ar damibeWdes! me 1988 wels pirvelad sabWoTa
kavSiri gavakritike da pirvelmave qarTul sabWoTa presaSi gamovaqveyne
Cemi kritika, erovnuli moZraobis da pirveli prezidenti gamsaxurdias
mZafri kritikac gamovaqveyne pirvelma saqarTveloSi _ maSin ori-sami
opoziciuri gazeTi mainc iyo, magram im viTarebaSi, rodesac me Tavad
viyavi prezidentis mrCeveli, vinme m. saakaSvilis kritikis gamoqveyneba
ver movaxerxe! ai ase amuSavda ukve maSin amerikis mier kontrolirebadi
presa, romelsac saakaSvilisnairebis “gapiareba” hqonda davalebuli».
^* * *
Cveni proamerikuli xelisuflebis warmomadgenlebis amgvari
antirusuli provokaciebis paralelurad, amerikis SeerTebuli Statebi
uSualod asazrdoebda (da dRemde akontrolebs) saqarTveloSi moqmedi
e. w. «arasamTavrobo seqtoris» udides nawils. saidumlos ar
warmoadgens, rom politikurad swored SevardnaZem daafrTiana
dRevandeli xelisuflebis wamyvani axalgazrda liderebi, imJamad,
«arasamTavrobo seqtorSi» muSaobisas _ kidev ufro axalgazrdebi...
dRevandeli de-faqto xelisuflebis warmomadgenlebi _ prezidenti m.
saakaSvili, Tbilisis meri g. ugulava, gen.prokurori z. adeiSvili,
17
sagareo saqmeTa ministris moadgile g. bokeria, dazvervis ufrosi g.
beJuaSvili, gaeroSi saqarTvelos warmomadgeneli, eqs-ganaTlebis
ministri da eqs-uSiSroebis sabWos mdivani k. lomaia, kulturisa da
sportis ministri g. gabaSvili da sxvebi Tavis droze staJirebebs
gadiodnen amerikaSi, xolo saqarTveloSi iseT organizaciebSi
muSaobdnen an TanamSromlobdnen, rogorebicaa “Tavisuflebis
instituti”, “axalgazrda iuristTa asociacia”, “alpe”, “kmara” da sxv.
aRniSnuli organizaciebi uxvad finansdeboda aSS mTavrobisa da jorj
sorosis fondis mier. bunebrivia, amerikelebis mier gaweulma am
investiciebma gaamarTla da amerikam danaxarjTan SedarebiT bevrad
ufro meti sargebeli miiRo _ saqarTveloze strategiuli kontrolis
dawesebiT da saqarTvelo-ruseTis dapirispirebiT. ar unda gagvikvirdes,
rom saakaSvilis jer «gunds», Semdeg ki xelisuflebas mxardaWera
hqonda klintonis demokratiul administraciaSi, buSis respublikur
administraciaSi da axla obamas demokratiul administraciaSic aqvs.
2005 wlis dasawyisSi m. saakaSvili (ukrainis prezident iuSCenkosTan
erTad) nobelis mSvidobis premiis kandidatebad wamoayenes im dros
demokratma senatorma hilari klintonma da respublikelma senatorma
jon makkeinma.
ruseTTan urTierTobebis normalizebis momxreebisaTvis ki mzad iyo da
aris iarliyi “moRalatemoRalatemoRalatemoRalate”, “kremlis agentikremlis agentikremlis agentikremlis agenti”, “sukis agentisukis agentisukis agentisukis agenti”, “ruseTis ruseTis ruseTis ruseTis
kacikacikacikaci” da misTanani. xelisufleba, prezidentebi icvlebian saqarTveloSi
(ukve me-3 prezidenti kargavs qarTul teritoriebs da ekonomikurad da
moralurad aCanagebs qveyanas), magram oci wlis manZilze es primitiuli
iarliyi ar xundeba, ar Wkneba, ar bezrdeba xelisuflebas! iarliyebi
qmediTi iaraRia politikur oponentebTan brZolaSi, rodesac Tavad
argumenti ar gagaCnia da verafer gonivruls da adamianurs ver
upirispireb oponents. gansakuTrebuli agresiis obieqtad isini iqcnen,
vinc ruseTTan normaluri urTierTobebis aRdgenas iTxovda. 1990-iani
wlebis manZilze, SevardnaZis mmarTvelobis Jams, mas-media aranakleb iyo
ayolili am antirusul aJiotaJs, vidre dRes. uxilavi manqanebiT _
daxvewili piar-teqnologiebiT yovelTvis xerxdeboda ruseTTan
urTierTobis normalizaciis momxre calkeul pirTa (politikosTa,
18
JurnalistTa da a.S.) diskreditacia, marginalizacia, abuCad agdeba,
Seuracxyofa, gariyva... xandaxan Tavad es pirovnebebi uwyobdnen xels
TavianT diskreditacias gadametebuli qarTuli emociurobiT da piar-
teqnologiebSi gamoucdelobiT, magram principi ucvleli rmagram principi ucvleli rmagram principi ucvleli rmagram principi ucvleli rCeboda: ginda Ceboda: ginda Ceboda: ginda Ceboda: ginda
ruseTTan urTierTobebis normalizeba, akritikeb amerikas, Seni ruseTTan urTierTobebis normalizeba, akritikeb amerikas, Seni ruseTTan urTierTobebis normalizeba, akritikeb amerikas, Seni ruseTTan urTierTobebis normalizeba, akritikeb amerikas, Seni
xelisuflebis proamerikul kurss? _ kremlis agenti xar!xelisuflebis proamerikul kurss? _ kremlis agenti xar!xelisuflebis proamerikul kurss? _ kremlis agenti xar!xelisuflebis proamerikul kurss? _ kremlis agenti xar!
2000 wels saqarTveloSi Camovida qarTuli warmoSobis ruseTis
moqalaqe, vinme vaxtang Wkuaseli, romelmac ganacxada, rom saqarTvelos
imJamindeli «reformatorTa gundi» amerikaze hyidis saqarTvelos. Cven
ar vicnobT vaxtang Wkuasels da verafers vityviT mis ganzraxvaze,
magram faqtia, rom Semdgom wlebSi Wkuaselis prognozebi gamarTlda _
SevardnaZe Seiwires «reformatorebma», amerikis kontroli saqarTveloze
totaluri gaxda, ruseTTan urTierTobebi ukiduresad daiZaba... magram im
momentSi «reformatorebi» da SevardnaZe jer kidev «erT gunds»
warmoadgendnen da Wkuaselze mitanil iqna gaafTrebuli ieriSebi
(“kagebeSniki”, “ruseTis agenti” da a. S.). kamaTis sicxareSi am
ukanasknelma sapasuxo Seuracxyofa miayena «reformatorebs» Tavis erT
statiaSi, gazeT «literaturuli saqarTvelos» furclebidan.
sainteresoa, rom «reformatorebs» xmalamoRebuli gamoeqomaga SemdgomSi
maT mier lamis xalxis mtrad monaTluli parlamentari vitali xazaraZe.
diax, swored is vitali xazaraZe, romelic amerikelebis mier marTuli
«reformatorebis» piar-kampaniam SevardnaZis reJimis negatiur simbolod
aqcia ironiis da abuCad agdebis seriozuli doziT.
suraTze: suraTze: suraTze: suraTze: vitali xazaraZevitali xazaraZevitali xazaraZevitali xazaraZe
19
ai es vitali xazaraZe Tavis droze aRSfoTda imiT, rom «kremlis
agenti» Wkuaseli Tavs daesxa «progresul» proamerikel
«reformatorebs» da amitom «Jurnalistis saxlSi» miuvarda v. Wkuasels,
romelic iq pres-konferencias marTavda. SeiZleba, qarTvel
telemayurebels dResac axsovs «JurnalistTa saxlSi» xazaraZis
meTaurobiT mowyobili komikuri da Tan samarcxvino ayal-mayali.
«literaturuli saqarTvelos» mTavari redaqtori Tamaz wivwivaZeTamaz wivwivaZeTamaz wivwivaZeTamaz wivwivaZe am
incidentTan dakavSirebiT werda:
«JurnalistTa saxlSi parlamentis wevri „cudi biWebi“ SeiWrnen!..
vaxtang Wkuasels mxolod cudi sityvebi daayares: „Se nabiWvaro“, „Se
moskovis agento“, „Se garewaro“-o da, vidre dagvibeTqixar, wadi
saxlSio, e.i. moskovSio! erTi sityviT, im dRes parlamentis
umravlesobis erTma didma nawilma, didian-patariana, erTnairad moiWra
Tavi!
iqiT rom vaxtang Wkuasels eqaCebodnen _ zogi sacemad da zogic
mamakacuri Rirsebis asayrelad _ aqeT me, mTeli saqarTvelos Tvalwin,
20
es crureformatorebi, cru xmebs mivrcelebdnen _ Tamaz wivwivaZes
sastikad vcemeTo!.. neta marTla veceme! es CemTvis gacilebiT naklebi
tkivilis momtani iqneboda, vidre is _ mTelma qveyanam Tavis TvaliT rom
naxa, ra „umravlesobac“ parlamentSi gvyolia!..».
* * *
yovelive zemoTqmuli exeboda eduard SevardnaZis mmarTvelobis
periods, Tumca amasTan isic vnaxeT, rom SemdgomSi e. w. «vardebis
revoluciiT» xelisuflebaSi mosul pirebs Rrmad hqondaT fesvebi
gaSvebuli jer kidev SevardnaZis xelisuflebaSi da amerikuli
«grantebiT» da politikuri mxardaWeriT Segulianebulni aqtiur
gavlenas axdendnen saqarTvelos mier radikalurad proamerikuli da
antirusuli kursis gatarebaze. 2004 wels m. saakaSvilis «gamefebis»
Semdeg es tendencia kidev ufro gaRrmavda da metic, isteriis saxe
miiRo.
Tumca Tavidan TiTqos yvelaferi sxvagvarad daiwyo. Tavisi pirveli
oficialuri viziti sazRvargareT mixeil saakaSvilma moskovSi gamarTa.
es viziti Sedga 2004 wlis TebervalSi da Tumca batonma mixeilma,
Cveulebisamebr, Sexvedraze daagviana da TiTqmis naxevari saaTi alodina
ruseTis prezidenti kremlSi, is mainc Sedegianad dasrulda. yovel
SemTxvevaSi, Tavad saakaSvili aRtacebas ver malavda putinis pirovnebis
mimarT da acxadebda, rom masTan ufro advilia urTierToba, vidre
nebismier sxva liderTan.
gazeT «izvestiisTvis» 2004 wlis aprilSi micemul interviuSi
saakaSvilma isic ki aRiara, rom SevardnaZe yovelTvis atyuebda putins.
nawyveti am interviudan: «Sexvedra Zalze rTuli iyo – 4 saaTi! Tavidan
vifiqre, rom araferi gamovidoda. magram Semdeg Tavs vaiZule,
ganvwyobiliyavi da maSinve mivxvdi, raSic iyo saqme! - mainc raSi? - me
mivxvdi, rom putins mudmivad atyuebda SevardnaZe, amitom aris is ase
undoblad ganwyobili Cvens mimarT. gesmiT? putinma verafriT moZebna
saerTo ena SevardnaZesTan, radgan SevardnaZe arasodes asrulebda
21
nakisr valdebulebebs! rogorc ki me da putini amaze SevTanxmdiT,
saubari maSinve daTba da erTmaneTs gavugeT. me davinaxe, rom putini
gacilebiT farTod uyurebs movlenebs, vidre misi garemocva».
am interviudan erTi Tvec ar iyo gasuli, roca aWaraSi «revolucia»
moxda da ruseTis centraluri xelisuflebis pasiurobis pirobebSi,
saakaSvilis saxifaTo avantiura, romlis winaaRmdeg calkeuli
amerikeli politologebic ki gamodiodnen (magaliTad, meTiu braizas
meuRle zeino barani) xaverdovnad, usisxlod da triumfalurad
dasrulda. aslan abaSiZe moskovidan Camofrenilma igor ivanovma
sakuTari TviTmfrinaviT waiyvana moskovSive. arada, sakmarisi iyo raime
mciredi provokacia, rom aWaris teritoriaze da mis misadgomebTan
sisxliani Setakebebi dawyebuliyo. ruseTs arc ki dasWirdeboda Riad
Careva am movlenebSi aWaraSi myofi sakuTari samxedro bazis gamoyenebiT.
suraTze:suraTze:suraTze:suraTze: ivanovi da saakaSvili, ukana planze _ Ce gevarasaviT yelmoRerebuli gia
baramiZe.
22
amis Semdeg, TiTqosda, ruseTis da saqarTvelos urTierTobebi kidev
ufro unda ganmtkicebuliyo. prezidentma putinma Seasrula Tavisi
sityva da aWaris movlenebSi Riad ar Caeria, riTac faqtobrivad gza
gauxsna saqarTvelos axali centraluri xelisuflebis mier am regionis
gakontrolebas. magram ra xdeba sul ramdenime kviris Semdeg? xdeba
saocari ram.
jer xeirianad ar damcxraliyo emociebi aWaris „ganTavisuflebis“
Semdeg, rom saakaSvilis propagandistulma manqanam mizanSi ukve
cxinvalis regioni amoiRo. 2004 wlis 26 maiss Catarda pompezuri
samxedro aRlumi, rac aSkarad Zalis demonstrirebad iqca.
paralelurad daiwyo cxinvalis e.w. „humanitaruli Sturmi“, roca
saxelisuflo Cinovnikebi, Saqris Tu fqvilis tomrebiT datvirTuli
manqanebis TanxlebiT, cdilobdnen SeWriliyvnen osebis mier
kontrolirebad teritoriebze da osi mosaxleobisTvis daerigebinaT
produqtebi. Tbilisidan mosuli brZanebiT daarbies da akrZales
ergneTis bazroba, romelic wlebis ganmavlobaSi qarTvelebsa da osebs
23
Soris urTierTobis, vaWrobis da ndobis aRdgenis erT-erT saSualebas
warmoadgenda. „SturmSi“ Caeba TviT “pirveli ledi” sandra rulovsi,
romelic Seecada cxinvalis xelisuflebis ukiTxavad Sesuliyo qalaqSi
da Sexvedroda iqaur mosaxleobas. am qalbatonis ukan gamosayvanad
saerTaSoriso organizaciebis da diplomatebis Careva gaxda saWiro.
es yvelaferi, rogorc mkiTxvels axsovs, damTavrda 2004 wlis
zafxulSi saakaSvilis mier cxinvalis regionSi jarebis SeyvaniT da
gaafTrebuli brZolebiT. ruseTis ultimatumis Sedegad saakaSvilma ukan
daixia da jarebi saswrafod, erTi dRis vadaSi ukan gamoiyvana. amjerad
saqarTvelo gadaurCa am avantiuris Sedegad qarTuli mosaxleobis
gamoZevebas maTi soflebidan da regionis mTlianad dakargvas. Tumca,
2008 wlis agvistomde da pekinis olimpiadamde (2004 welsac olimpiadis
mimdinareobas daemTxva brZolebi) sul raRac oTxi weli rCeboda...
samwuxarod, am gakveTilma saakaSvilisTvis da misi xelisuflebisTvis
uqmad Caiara. am dros, gaurkvevel viTarebaSi daiRupa premier-ministri
Jvania, romelic ewinaaRmdegeboda cxinvalSi jarebis Seyvanas.
saqarTvelos xelisuflebas mTlianad gza gaexsna Riad antirusuli
kampaniis da politikis sawarmoeblad.
amerikis SeerTebuli Statebidan mwvane Suqis anTebamac ar daayovna.
2005 wlis maisSi prezident buSis viziti TbilisSi saakaSvilis
„triumfad“ iqca. nacionaluri moZraobis xelisufleba amerikis mier
gamocxadda „demokratiis Suqurad“ kavkasiaSi da mTeli dsT-s sivrceSi,
yvelaze reformatorulad da progresulad. saqarTveloSi daiwyo
isteriuli sainformacio kampania, rom nato-s wevroba da msoflios
uZlieresi saxelmwifos sruli mxardaWera Cvens qveyanas garantirebuli
aqvs, amitomac ruseTisTvis raime yuradRebis miqceva ukve zedmetia. nato-
Si «cali fexiT mdgomma» nacionalebis saqarTvelom mTlianad Camowera
ruseTi - «dasangrevad ganwiruli naSTi daSlili sabWoTa kavSirisa». am
“ferxulSi” nawilobriv opoziciac iqna CaTreuli, rodesac xeli
moawera e. w. «erovnuli Tanxmobis deklaracias ZiriTad sagareo- da
24
saSinao-politikur miznebze», sadac 2010 wlamde saqarTvelos nato-Si
Sesvlis aucileblobazea saubari.
suraTze:suraTze:suraTze:suraTze: buSis dasaxvedrad gamarTuli egzotikuri taSfanduri.
rogorc zemoT vaxseneT, swored am periodSi gamoikveTa saakaSvilis da
misi xelisuflebis stili putinTan da mis pirovnebasTan mimarTebaSi.
saakaSvili, misi mTavrobis Cinovnikebi Tu oficialur wreebTan
daaxloebuli e.w. eqspertebi xazgasmulad udierad moixseniebdnen
ruseTis prezidents, dascinodnen, Seuracxyofdnen mas. saqme
kuriozebamde mivida. mTavrobis sruli kontrolis qveS myofi
telekompania „rusTavi-2“-is, im dros popularul iumoristuli Sous
25
lamis yovel gadacemaSi masxrad igdebdnen putins. nuravis hgonia, rom es
mxolod calkeuli uniWo iumoristebis „TviTSemoqmedeba“ iyo. es iyo
naTlad gamokveTili saxelmwifo politika.
paralelurad, saakaSvilis xelisuflebam, cxinvalSi gancdili marcxis
Semdeg, daiwyo gamalebuli SeiaraRebis programis ganxorcieleba.
samxedro biujeti TiTqmis miliard dolaramde gaizarda. saqarTvelo
iqca mudmiv da aqtiur monawiled ruseTis interesebis winaaRmdeg
mimarTuli sxvadasxva RonisZiebebis, gaerTianebebis Tu iniciativebis.
ufro metic: saakaSvilma, romelmac etyoba, Tavad daijera, rom Ce
gevaras Semdeg msoflios udidesi revolucioneri iyo, daiwyo dsT-Si
Semavali sxva qveynebis saqmeebSi Careva da e.w. „feradi revoluciebis“
xelSewyoba. am mizniT saqarTvelodan gagzavnili „revolucionerTa
desantebi“ Cadiodnen ukrainaSi, yirgizeTSi, belorusiaSi, moldaveTSi.
ra Tqma unda, am yvelafris ukan idga amerikis SeerTebuli Statebi da
misi specsamsaxurebi, romlebic sxvaTa xeliT, maT Soris givi
TargamaZeebis da msgavsi wvrilfexa avantiuristebis gamoyenebiT,
cdilobdnen ruseTis garSemo misdami mtrul saxelmwifoTa zolis
Seqmnas. joxi (ruseTis risxva) ki saqarTveloze tydeboda.
gansakuTrebiT aRsaniSnavia moldaveTSi ganviTarebuli movlenebi,
radgan es qveyana garkveulwilad Cvensas hgavs, kerZod, separatistuli
teritoriebis arsebobiT. 2003 wlis Semodgomaze, ruseTis xelisuflebam,
moldaveTis prezident voroninTan da mis mmarTvel komunistur
partiasTan konsultaciebis Sedegad, SeimuSava e.w. kozakis memorandumi.
(dainteresebul mkiTxvels es memorandumi SeuZlia, internetSi naxos:
http://rian.ru/doc/20031116/1719495.html ). am memorandumis Tanaxmad, xdeboda
moldaveTis teritoriuli mTlianobis aRdgena sakuTriv moldaveTis
teritoriis da separatistuli dnestrispireTis federaciul
saxelmwifoSi gaerTianebis gziT. voronini daTanxmda am dokumentis
xelmoweras da 2003 wlis noembris bolos daigegma putinis viziti
moldaveTSi. magram ukve haerSi afrenili putinis TviTmfrinavi ukan
moabrunes, radgan bolo momentSi moldaveTis xelisuflebam,
amerikelebis zewoliT, uari Tqva kozakis memorandumis xelmoweraze.
26
voroninze zewolis erT-erTi instrumenti gaxda swored im dReebSi
saqarTveloSi momxdari e.w. «revolucia». moldaveTSi da ara marto iq,
kargad xvdebodnen, rom «feradi revoluciebis» ukan swored amerikuli
specsamsaxurebi idga da ar gamoricxavdnen analogiuri movlenebis
gameorebas sxva qveynebSi. asec moxda Semdgom, magaliTad, ukrainasa da
yirgizeTSi.
magram davubrundeT moldaveTs da saakaSvilis mcdelobebs,
Seesrulebina antirusuli damrtymeli Zalis roli postsabWoTa
sivrceSi. memorandumis xelmoweris CaSlis Semdeg moldaveTis da
ruseTis urTierTobebi daiZaba, rasac didad miesalma Tbilisis
xelisufleba, TiTqos mas sakuTari problemebi aklda. saakaSvili
piradadac ki Cavida am qveyanaSi 2005 wlis arCevnebis Semdeg da
arwmunebda sxvadasxva opoziciur Zalebs, im dros antirusul
poziciebze mdgomi voroninisTvis mxari daeWiraT.
es yvelaferi Tavad moldaveTisTvis sakmaod usaxelod dasrulda.
amerikelebis mier Sekowiwebul mkvdradSobil „suamSi“ SesvliT da
saakaSvilis ayoliT moldaveTma Tavi mZime mdgomareobaSi Caigdo.
dnestrispireTis sakiTxis mogvarebam usasrulod Sors gadaiwia. daiZaba
situacia moldaveTis meore avtonomiaSi - gagauzeTSi. ruseTma embargo
daado moldavuri (iseve rogorc qarTuli) Rvinis Setanas Tavis
teritoriaze, riTac am qveynis ekonomika, gansakuTrebiT soflis
meurneoba, dangrevis piras dadga. am Sedegebis nawilobriv gamosworebas
ramdenime weli da ruseTTan uazro konfrontaciis kursis Secvla
dasWirda.
amasobaSi ki saqarTveloSi antirusulma isteriam piks miaRwia.
moldaveTisgan gansxvavebiT, saakaSvils arc ki ufiqria ecada qarTuli
Rvino daebrunebina ruseTis bazarze. piriqiT, man did gamarjvebad
gamoacxada embargo da Seudga am produqtis reklamirebas iseT qveynebSi,
rogoricaa, magaliTad, CineTi... saakaSvilis aranakleb „genialur“ svlas
warmoadgenda TurqeTSi Cveneburi Rvinis Setana - im imediT, rom
TurqeTis kurortebze Casuli rusi turistebi daagemovneben qarTuli
27
vazis naJurso... saakaSvilma Rvinis sakiTxi „samxedro sakiTxad“
gamoacxada da Rvinis reklamireba evropaSi... Tavdacvis ministrs
daavala. am ukanasknelmac ar daayovna da samxedro pirdapirobiT brZana:
fekaluri masac rom SevitanoT ruseTSi, rusebi mainc daleveno... amis
Semdeg, dRemde ruseTSi qarTul Rvinos sazogado saxels - „fekalurs“
(Фекальное) uwodeben. qveyanaSi normaluri xelisufleba romc movides da
miaRwios Cveni Rvinis daSvebas ruseTis bazarze, reputaciuri zaralis
gamosworebas wlebi, Tu ara aTwleulebi dasWirdeba...
ritorikidan „nacionaluri“ xelisufleba „saqmeze“ gadavida.
daapatimres ramdenime rusi erovnebis pirovneba, romlebic e.w. gru-s
agentebad gamoacxades. TavisTavad, agentebis dakaveba Cveulebrivi
movlenaa da xSirad xdeba sxvadasxva qveynebis urTierTobaSi, magram,
rogorc wesi, problema SedarebiT civilizebul formebSi gvardeba
xolme. Tumca saakaSvilma aqac originaloba gamoiCina. xelisuflebis
brZanebiT atyda mZafri isteria mas-mediaSi, ramac gamokveTilad
rusofobuli xasiaTi miiRo. dakavebul „agentebs“ amcirebdnen, ratomRac
(Tumca, gasagebia ratomac) badragad miuCines policiaSi momsaxure
qalbatonebi... ruseTis jarebis Stabs alya Semoartya policiam, TiTqos
im mizniT, rom samxedroebi qalaqSi ar gamosuliyvnen.
am yvelaferma, ra Tqma unda, mZafri reaqcia gamoiwvia ruseTSi.
sapasuxod, ruseTidan daiwyo iq aralegalurad myofi qarTvelebis
gamoZeveba saqarTveloSi. sabolood daixura ruseTis bazari yvela
qarTuli produqtisTvis. kidev ufro gaizarda mxardaWera afxazi da osi
separatistebis mimarT, kidev ufro daeca qarTvelebis erT dros maRali
avtoriteti am qveyanaSi. samagierod, saakaSvils da misi patronebs
okeanis gaRma SeeZloT kmayofili yofiliyvnen: bzari or erTmorwmune,
mezobel xalxs Soris kidev ufro gaRrmavda.
imis dasadastureblad, rom saakaSvilma Tavis amocanad daisaxa ruseTSi
qarTveli adamianis imijis ganzrax ganadgureba, sakmarisia cnobili
momRerlis vaxtang (buba) kikabiZis magaliTisvaxtang (buba) kikabiZis magaliTisvaxtang (buba) kikabiZis magaliTisvaxtang (buba) kikabiZis magaliTis moyvana. mkiTxvels
exsomeba, Tu rogor gamalebiT cdilobda mixeil saakaSvili am adamianis
28
gadabirebas, Tveebis ganmavlobaSi ar iSurebda misdami qaTinaurebs,
xotbas, qeba-didebas. kikabiZe iqca lamis dRevandeli xelisuflebis
„saxed“, ise rom saarCevno klipebis gaxmovanebac ki mas uwevda.
sabolood es kampania damTavrda imiT, riTac unda damTavrebuliyo _
kikabiZes ramdenime antirusuli gancxadeba gaakeTebines da amiT misi
misia Sesrulebulad CaTvales. arada, vin iyo buba kikabiZe, ras
warmoadgenda igi ruseTSi? swored is iyo ruseTSi qarTveli kacis
simboluri saxe, igi iTvleboda tipiur, samagaliTo qarTvelad da ara
marto aseTad, aramed sayvarel artistadac, gansakuTrebiT saSualo da
ufrosi Taobis adamianebSi. ai amitom iyo saWiro am imijis damsxvreva, ai amitom iyo saWiro am imijis damsxvreva, ai amitom iyo saWiro am imijis damsxvreva, ai amitom iyo saWiro am imijis damsxvreva,
swored amitom cdilobda saakaSvili ase daJinebiTswored amitom cdilobda saakaSvili ase daJinebiTswored amitom cdilobda saakaSvili ase daJinebiTswored amitom cdilobda saakaSvili ase daJinebiT kikabiZis CarTvas kikabiZis CarTvas kikabiZis CarTvas kikabiZis CarTvas
rusulrusulrusulrusul----qarTul dapirispirebaSiqarTul dapirispirebaSiqarTul dapirispirebaSiqarTul dapirispirebaSi.
suraTze:suraTze:suraTze:suraTze: saakaSvili da kikabiZe
naTelia, rom saakaSvilis da misi sazRvargareTeli mfarvelebis Tu
patronebis amocana iyo ruseTsa da saqarTvelos Soris ara ubralod
dapirispirebis da siZulvilis gaRviveba, aramed omis gaCaRebac.
saakaSvili amisken meTodurad midioda. saqraTvelos xelisuflebam uari
Tqva yvela Sansis gamoyenebaze, rom omi ruseTTan Tavidan aecilebina.
gavixsenoT saqarTveloSi ruseTis elCis, kovalenkos presgavixsenoT saqarTveloSi ruseTis elCis, kovalenkos presgavixsenoT saqarTveloSi ruseTis elCis, kovalenkos presgavixsenoT saqarTveloSi ruseTis elCis, kovalenkos pres----konferencia konferencia konferencia konferencia
29
2007 wels, roca man pirdapir ganacxada, rom saqarTvelos mier 2007 wels, roca man pirdapir ganacxada, rom saqarTvelos mier 2007 wels, roca man pirdapir ganacxada, rom saqarTvelos mier 2007 wels, roca man pirdapir ganacxada, rom saqarTvelos mier
neitralitetis gamocxadeba da natoneitralitetis gamocxadeba da natoneitralitetis gamocxadeba da natoneitralitetis gamocxadeba da nato----Si Sesvlaze uaris TqmaSi Sesvlaze uaris TqmaSi Sesvlaze uaris TqmaSi Sesvlaze uaris Tqma iqneboda iqneboda iqneboda iqneboda
safuZveli or qveyanas Soris urTierTobis normalizaciisTvis. safuZveli or qveyanas Soris urTierTobis normalizaciisTvis. safuZveli or qveyanas Soris urTierTobis normalizaciisTvis. safuZveli or qveyanas Soris urTierTobis normalizaciisTvis.
saqarTvelos xelisuflebam upirobod uarsaqarTvelos xelisuflebam upirobod uarsaqarTvelos xelisuflebam upirobod uarsaqarTvelos xelisuflebam upirobod uarhhhhyo es winadadeba. yo es winadadeba. yo es winadadeba. yo es winadadeba. am Temaze
gancxadebebi gaakeTes imdroindelma sagareo saqmeTa ministrma
beJuaSvilma da uSiSroebis sabWos mdivanma kemulariam. am ukanasknelma
erT-erT internet-gamocemasTan interviuSi Tqva, rom «arasworia CvenTvis
neitralitetis SemoTavazeba». saqarTvelos xelisuflebam arc ki
CaTvala saWirod, raime sazogadoebrivi diskusia gaemarTa am Temaze da
Seejerebina azrebi. is uazrod ayoliliyo jer kidev irakli wereTlis
mier 80-ian wlebSi wamosrolili «natos jarebis Semoyvanis» da nato-Si
«Sesvlis» avantiuristul ritorikas, da am ideis ganxorcielebas
jiutad lamobda.
2008 wlis agvistoSi es politika ruseT-saqarTvelos omiT
«dagvirgvinda». saakaSvilis da misi garemocvis mcdelobebi, daarwmunos
qarTveli xalxi da mTeli msoflio, rom omi «rusebma daiwyes»,
warumateblad mTavrdeba.2 marTlac, rodesac arsebobs konfliqtis
regionSi saqarTvelos samSvidobo Zalebis sardlis mamuka yuraSvilis
gancxadeba televiziiT, 2008 wlis 7 agvistos 23 saaTze, rom qarTulma
SeiaraRebulma Zalebma daiwyes «konstituciuri wesrigis aRdgena
samaCablos teritoriaze» da rom ruseTis samSvidobo Zalebi ar erevian
brZolebSi, sakmaod Zneli iqneba, sxvas gadaabralo sakuTari Secdomebi
da danaSaulebebi. generali yuraSvili am gancxadebis gamo saakaSvilis
xelisuflebam erTxans Serisxa kidec da «kontuzias» daabrala misi es
sityvebi, Tumca 2009 wels igive yuraSvili gaerTianebuli Stabis
Tavmjdomaris moadgiled dainiSna... arsebobs aseve Tavad saakaSvilis
satelevizio gamosvla imave 7 agvistos, saRamos saaTebSi, sadac is
saubrobs qarTuli jaris mier sxvadasxva soflebis Tu simaRleebis
aRebaze da arsad axsenebs ruseTis jars, romelic, TiTqos, ukve
SemoWrili iyo cxinvalis regionSi. amrigad, saakaSvilma da misma
2 evrokavSiris specialuri komisiis gamoZiebam haidi taliavinis meTaurobiT mxolod is daadastura, rac isedac yvelam vicodiT – saomari moqmedebebi saqarTvelos xelisuflebam wamoiwyo.
30
xelisuflebam, cxinvalis regionSi jarebis SeyvaniT da omis gaCaRebiT,
umZimes mdgomareobaSi Caagdo, pirvel yovlisa, saqarTvelos saxelmwifo,
«ahkida» ra mas saerTaSoriso samSvidobo misiis moqmedebis regionSi
saomari moqmedebebis ganaxlebis simZime.
suraTze:suraTze:suraTze:suraTze: mamuka yuraSvili.
Sedegad miviReT ufro meti dakarguli teritoria, uazro sisxlisRvra
da ruseTis mier samxreT oseTisa da afxazeTis damoukideblobis
aRiareba. aSkaraa, am nabijis Sedegad arc ruseTia mogebuli,
romlis prezidentma medvedevma specialur gancxadebaSi axsena
kidec, rom es aRiareba CvenTvis «mZime gadawyvetileba» iyoo.
mogebuli ufro mesame mxarea, vinc kritikul momentSi jer ganze gadga
(gavixsenoT safrangeTis prezidentis sarkozis gancxadeba: rodesac omis
dros buSs davureke da vuTxari, saqarTveloSi mivdivar, man mipasuxa _
nu waxval, TbilisSi male rusebi Sevleno...), Semdeg ki erTmaneTTan
wakidebuli ori mezobeli qveynis gaTiSulobaze cdilobs xelis
moTbobas. sainteresoa is faqtic, rosainteresoa is faqtic, rosainteresoa is faqtic, rosainteresoa is faqtic, rom agvistos omis fonze m agvistos omis fonze m agvistos omis fonze m agvistos omis fonze
respublikeli prezidentobis kandidatis makkeinis dabali reitingi respublikeli prezidentobis kandidatis makkeinis dabali reitingi respublikeli prezidentobis kandidatis makkeinis dabali reitingi respublikeli prezidentobis kandidatis makkeinis dabali reitingi
arCevnebamde sami TviT adre gautolda obamas reitings da saarCevno arCevnebamde sami TviT adre gautolda obamas reitings da saarCevno arCevnebamde sami TviT adre gautolda obamas reitings da saarCevno arCevnebamde sami TviT adre gautolda obamas reitings da saarCevno
brZolaSi seriozuli intriga gaCnda.brZolaSi seriozuli intriga gaCnda.brZolaSi seriozuli intriga gaCnda.brZolaSi seriozuli intriga gaCnda. am faqts ucxour saagentoebze
dayrdnobiT faqtad vaxsenebT da komentaris gareSe davtovebT...
31
suraTze:suraTze:suraTze:suraTze: dasavlur presaSi gamoqveynebuli karikatura: jorj buSs daTvis galiasTan
mihyavs saqarTvelos droSiT Semosili “patara miSa”, romelic daTvs nato-s emblemian
joxs “uCxikinebs”; daTvi uswordeba “patara miSas”, “jorj biZia” ki arxeinad midis ukan
_ ase dascinian TviT dasavleTSi m. saakaSvils da mTlianad saqarTvelos, romelic _ ase dascinian TviT dasavleTSi m. saakaSvils da mTlianad saqarTvelos, romelic _ ase dascinian TviT dasavleTSi m. saakaSvils da mTlianad saqarTvelos, romelic _ ase dascinian TviT dasavleTSi m. saakaSvils da mTlianad saqarTvelos, romelic
aSSaSSaSSaSS----is administraciam ruseTis winaaRmdeg natois administraciam ruseTis winaaRmdeg natois administraciam ruseTis winaaRmdeg natois administraciam ruseTis winaaRmdeg nato----s satyuaras saSualebiT gamoiyena.s satyuaras saSualebiT gamoiyena.s satyuaras saSualebiT gamoiyena.s satyuaras saSualebiT gamoiyena.
* * *
Cveni qveynis interesebidan gamomdinare, aucileblad unda gaviazroT
saqarTvelo-ruseTis urTierTobebis momavali, unda vicodeT, ratom aris
CvenTvis ruseTTan normaluri urTierTobebis qona sasicocxlod
32
mniSvnelovani, ratom ver Segvicvlis ruseTs amerika da mTlianad
dasavleTi.
1. ras unda velodoT ruseTTan urTierTobebis
normalizebiT?
_ pirvel rigSi es qarTuli ekonomikis interesebSia. ruseTTan vaWrobis
da mimosvlis aRdgenis gareSe axlo momavalSi SeuZlebelia ekonomikis
sferos ganviTareba. qarTvel xalxs sWirdeba sulis moTqma, samuSao,
Semosavali. amis saSualebas mas ar aZlevs radikalurad proamerikuli
da amasTan ruseTis sawinaaRmdegod mimarTuli politikuri kursi,
romelic dRevandel xelisuflebas aqvs arCeuli. soflis meurneoba
dRes gaCanagebulia. Sida bazari dakavebuli aqvs Turqul da sxva
mezoblebis (paradoqsulad maT Soris rusul) produqcias, qarTuli
produqti ki, romlis lomis wili ruseTSi gadioda, eqsportze veRar
gadis, Sida bazarze ki fasebiT ver uwevs konkurencias importul
saqonels. gaRatakebis pirasaa saqarTvelos soflis meurneobis
xerxemali _ kaxeTi da mTlianad meRvineobis dargi.
ruseTTan urTierTobebis daregulireba ki iZleva Semdeg upiratesobebs:
a) savizo reJimis Serbileba da Semdeg gauqmeba;
b) ruseTis samuSao bazris kvlav gaxsna Cveni moqalaqeebisaTvis;
g) rusul bazarze qarTuli produqciis (pirvel rigSi soflis
meurneobis) dabruneba;
d) satransporto arteriebis gaxsna, ruseTidan investiciebis da
turistebis mozidva, sxvadasxva proeqtebis ganxorcieleba, rac
damatebiT samuSao adgilebsa da Semosavlebs niSnavs;
e) eTnokonfliqtebis daregulirebisaTvis safuZvlis Cayra
samomavlod, devnilebis etapobrivi dabruneba, ruseTSi qarTuli
lobisturi dajgufebis Camoyalibeba, raTa mxolod
33
separatistebs ar hqondeT iniciativa xelT da ruseTs Cvens
sawinaaRmdegod ar iyenebdnen.
cnobisaTvis:cnobisaTvis:cnobisaTvis:cnobisaTvis: saqarTvelosave erovnuli bankis monacemebiT,
saqarTveloSi fizikuri pirebis mier fuladi gadmoricxvebis
maCvenebliT pirvel adgilze didi SualediT ruseTis federacia dgas.
anu saqme exeba realur, naRd fuls, romelsac saqarTvelodan anu saqme exeba realur, naRd fuls, romelsac saqarTvelodan anu saqme exeba realur, naRd fuls, romelsac saqarTvelodan anu saqme exeba realur, naRd fuls, romelsac saqarTvelodan
sazRvargareT wasuli pirebi ugzavnian TavianT samSobloSi darCenil sazRvargareT wasuli pirebi ugzavnian TavianT samSobloSi darCenil sazRvargareT wasuli pirebi ugzavnian TavianT samSobloSi darCenil sazRvargareT wasuli pirebi ugzavnian TavianT samSobloSi darCenil
naTesavebsnaTesavebsnaTesavebsnaTesavebs.... es ar aris amerikis miTiuri «daxmareba», romelsac
xelisufleba Rebulobs da ara konkretuli adamianebi da ojaxebi
saqarTveloSi (da, sxvaTa Soris, amgvari dasavluri viTom «daxmarebebis»
wyalobiT saqarTvelos saxelmwifos dRes Cveni masStabebiT uzarmazari
sagareo vali aqvs _ maSin rodesac SevardnaZis mmarTvelobis bolos es
vali 2 miliard dolaramde iyo, 2009 wlis bolos ukve 3,3 miliards
aWarbebs (es qveynis erTi wlis biujetia), kidev ufro meti zrdis
perspeqtiviT!3 am Temaze xelisuflebis warmomadgenlebi arasodes
saubroben). swored ruseTidan gadmoricxuli fuli asazrdoebs uamrav
adamians saqarTveloSi da mTlianad imas, rasac saqarTvelos ekonomika
(anu misi narCenebi) hqvia. ase magaliTad, mxolod 2006 wlis pirvel
naxevarSi ruseTidan saqarTveloSi gadmoiricxa 147,9 milioni aSS
dolari, rac saqarTvelos mier gadaricxvebis sistemiT miRebuli fulis
mTliani moculobis 67,4%-s Seadgenda. 2007 wlis monacemebiT ruseTidan
saqarTveloSi gadmoricxul iqna 664 milioni dolari, erTi operaciis
saSualo Tanxam 559 dolari Seadgina. 2008 wlis ianvridan maisamde
sazRvargareTidan gadmoricxuli 378 milioni dolaridan 223,7 mln
dolari ruseTze modioda anu saerTo Tanxis daaxloebiT 60%-mde.
mimdinare, 2009 wlis ianvar-martSi saqarTveloSi ruseTidan
gadmoricxul iqna 86,2 mln aSS dolari, rac sazRvargareTidan
gadmoricxuli mTliani Tanxebis 52,5%-s anu naxevarze sagrZnoblad mets
Seadgens. SedarebisaTvis: amerikis SeerTebuli Statebidan imave periodSi
gadmoricxulia mxolod 14,7 mln dolari (saerTo Tanxis 8,95%),
ukrainidan _ 12,4 mln dolari (7,6%). amgvari tendencia ukve mravali
3 http://www.mof.ge/external_relations/external_debt_statistics
34
welia arsebobs da mas axlo momavalSi veravin Secvlis _ ruseTs
saqarTveloSi ganxorcielebul fulad gadmoricxvebSi lomis wili aqvs.
Zneli warmosadgeni ar unda iyos, ra viTarebaSi Cavardeba
saqarTvelos mravali mcxovrebi, es gadmoricxvebi rom
Sewydes an Seferxdes.
suraTze:suraTze:suraTze:suraTze: amerikuli dolarebi ruseTidanamerikuli dolarebi ruseTidanamerikuli dolarebi ruseTidanamerikuli dolarebi ruseTidan
1990-iani wlebis ganmavlobaSi ruseTidan saqarTvelo, vidre saerTod ar
gauaresdeboda ormxrivi urTierTobebi, kidev sxva saxis mogebasac
naxulobda, magaliTad, iafi nedleulis saxiT. bevri ram Cveni qveynis
sasikeTod piradi kavSirebiTac keTdeboda. sabWoTa kavSiris daSlis
Semdegac arsebobda keTili damokidebuleba qarTvelebis mimarT.
ilustraciisaTvis movixmobT ramdenime citats cnobili metalurgis,
rusTavis metalurgiuli qarxnis yofili direqtoris, profesor guram guram guram guram
qaSakaSvilqaSakaSvilqaSakaSvilqaSakaSviliiiissss mogonebebidan:
35
«garkveuli drois Semdeg miwisZvra saCxere-WiaTuris soflebSic moxda.
es ukve zviad gamsaxurdias mTavrobis moRvaweobis periodSi. ...
SeviswavleT miwisZvriT dazaralebul soflebSi Cveni metalurgebis
sacxovrebeli saxlebis mdgomareoba, romelTa ricxvi raWis CaTvliT 250-
s gadascda. TxovniT mivmarTe „glavtrubostalis“ ufross, aRmoeCinaT
daxmareba miwisZvriT dazaralebuli metalurgebisaTvis, risTvisac
moskovSi momiwia Casvla. „glavtrubostalis“ ufrosma Cemi Txovna
daakmayofila, ris Sedegadac TiToeul dazaralebul ojaxs vaCuqeT ori
aTasi maneTi fuladi daxmareba, aTi tona cementi, xuTi tona armatura
da 10 kub.m. xis masala axali saxlis asaSeneblad. ...
q. rusTavis gaziT uzrunvelyofis sakiTxebis SesaTanxmeblad
„raogazpromis“ Tavmjdomares rem viaxirevs unda Sevxvedrodi. es
kontraqti calke formdeboda, radgan saqarTvelo TurqmeneTis
respublikidan maragdeboda bunebrivi airiT, romelsac sawarmoebze 1000
kubur metrs 170 dolarad yidda. Cemi xelSekrulebiT, romelic imave
dRes gavaformeT me da „raogazpromis“ Tavmjdomarem, 1000 kb.m. gazis
safasuri 20 dolariT ganisazRvreboda da vRebulobdiT kidec 1993
wlidan 1996 wlis CaTvliT: metalurgiuli kombinati, qalaqebi _
rusTavi, zestafoni, WiaTura, quTaisi».
batoni gurami Tavis wignSi ufro dawvrilebiTac saubrobs ruseTis
mTavrobis mxridan (vice-premieri oleg soskoveci da sxvebi) aRmoCenil
mxardaWeraze, gvarebs CamoTvlis da im nabijebs aRwers, romelTa
saSualebiT SeiZleboda Cveni qveynisaTvis sasikeTo Sedegebis miRweva.
daskvna mxolod erTi SeiZleba gakeTdes: Tuki calke aRebuli qarTuli
sawarmos direqtori axerxebda ruseTSi am sawarmos interesebis
lobirebas da dadebiTi Sedegebis miRwevas, igive Sedegi keTili nebis,
profesionalizmisa da dauRalavi Sromis saSualebiT Cvens
politikosebsac unda SesZlebodaT, magram es ase ar moxda Cvenive
mizeziT.
36
2. ris xarjze SeiZleba ruseTTan urTierTobebis
daregulireba?
yovelive zemoT Tqmulidan gamomdinare, albaT bevrs daebadeba
SekiTxva: keTili, ruseTTan urTierTobebis daTboba saWiroa, magram ris
xarjze SeiZleba, es moxdes _ xom ar unda vTqvaT xom ar unda vTqvaT xom ar unda vTqvaT xom ar unda vTqvaT uari uari uari uari Cvens Cvens Cvens Cvens
damoukideblobaze, xom ar unda vaRiaroT afxazeTi da cxinvalis damoukideblobaze, xom ar unda vaRiaroT afxazeTi da cxinvalis damoukideblobaze, xom ar unda vaRiaroT afxazeTi da cxinvalis damoukideblobaze, xom ar unda vaRiaroT afxazeTi da cxinvalis
regioni damoukideblad?regioni damoukideblad?regioni damoukideblad?regioni damoukideblad?
mokle pasuxi: araviTar SemTxvevaSi, arc afxazeTis da cxinvalis
regionis damoukideblad aRiarebaa saWiro da arc Cveni suvereniteti
SeizRudeba. amTaviTve Riad unda iTqvas: 2008 wlis agvistos omis gamo,
romelic, rogorc zemoTac aRiniSna, amerikelebis waqezebis Tu ara,
mdumare Tanxmobis fonze moxda, ukiduresad garTulda am teritoriebis
saqarTvelos SemadgenlobaSi reintegrirebis perspeqtivebi, ruseTma ukve
aRiara isini damoukideblad. es asea. magram diplomatiaSi uamravi
meTodi da saSualeba arsebobs nebismieri formulirebis survilisamebr
Sesabruneblad, Tuki saamiso neba aqvT mxareebs. Sesabamisad, axal
principebze dafuZnebuli erTiani qarTuli saxelmwifos Camoyalibeba
momavalSi, romlis farglebSi afxazebi da osebi maqsimalur
TviTmyofadobas SeinarCuneben da amis garantad ruseTi daudgebaT,
gamoricxuli sulac araa. aucileblad unda gaviTvaliswinoT: mTeli am
xnis manZilze separatistebs ar eSinodaT saqarTvelosi, romelic
amerikis miTiuri «mxardaWeriT» sargeblobs, samagierod _ ruseTTan
dapirispirebulia. separatistebs iseTi saqarTvelosi eSiniaT,
romelic ruseTTan saerTo enas poulobs! gavacnobieroT: 1990-iani
wlebis dasawyisis postsabWoTa sivrceSi gaCaRebul konfliqtebSi
gamarjvebuli yovelTvis is mxare gamovida, romelic ruseTs ar
daupirispirda da masTan mWidro urTierTobebi daamyara _ afxazebis da
osebis garda omebSi gamarjvebulebi darCnen dnestrispireTi da somxeTi,
iseve rogorc ruseTTan dakavSirebuli Crdilo tajikebi Sida tajikur
samoqalaqo omSi. ruseTTan konfrontacia ukrainamac airida da
sevastopolis samxedro-sazRvao baza ruseTs 1992 wels 25 wliT
daukanona, Cvengan gansxvavebiT (samagierod ukrainam yirimi SeinarCuna).
37
swored amitom separatistebi arc fuls, arc energias ar iSureben
saimisod, rom ruseTSi saqarTvelos saxiT mtris xati arsebobdes. Cven
maT amaSi xels vuwyobT Cveni royio antirusuli ritorikiT, nacvlad
imisa, rom piriqiT vakeTebdeT da rusebs Cvens megobrobaSi varwmunebdeT!
amaze meti mtroba qarTuli interesebisa Zneli warmosadgenia.amaze meti mtroba qarTuli interesebisa Zneli warmosadgenia.amaze meti mtroba qarTuli interesebisa Zneli warmosadgenia.amaze meti mtroba qarTuli interesebisa Zneli warmosadgenia.
saqarTvelos sWirdeba lobisturi jgufebi ruseTSi, keTili nebis
adamianebi xidad unda dadgnen Cvens qveynebsa da xalxebs Soris (sjobs
gvian, vidre arasdros!), ai esaa rogorc ruseTis, ise saqarTvelos
interesi, radgan kavkasiaSi uerTmaneTod ruseTis interesebic
Selaxulia, saqarTveloze rom araferi vTqvaT.
ruseTi Cvens damoukideblobis xelyofas ar eswrafis. kargad kargad kargad kargad
gaviazroT, ra aris damoukidebloba. esaa saSualeba, erma icxovros gaviazroT, ra aris damoukidebloba. esaa saSualeba, erma icxovros gaviazroT, ra aris damoukidebloba. esaa saSualeba, erma icxovros gaviazroT, ra aris damoukidebloba. esaa saSualeba, erma icxovros
mocemul sazRvrebSi ise, rogorc mas surs. Cven ruseTi ar gviSlis, mocemul sazRvrebSi ise, rogorc mas surs. Cven ruseTi ar gviSlis, mocemul sazRvrebSi ise, rogorc mas surs. Cven ruseTi ar gviSlis, mocemul sazRvrebSi ise, rogorc mas surs. Cven ruseTi ar gviSlis,
miviRoT iseTi kanonebi, rogoric Cven mogvwons, vicxovroT qarTuli miviRoT iseTi kanonebi, rogoric Cven mogvwons, vicxovroT qarTuli miviRoT iseTi kanonebi, rogoric Cven mogvwons, vicxovroT qarTuli miviRoT iseTi kanonebi, rogoric Cven mogvwons, vicxovroT qarTuli
tradiciebiT an ybadaRebuli tradiciebiT an ybadaRebuli tradiciebiT an ybadaRebuli tradiciebiT an ybadaRebuli ««««dasavluri faseulobebisdasavluri faseulobebisdasavluri faseulobebisdasavluri faseulobebis»»»» sasasasafuZvelze fuZvelze fuZvelze fuZvelze
(Tuki ase movisurvebT) (Tuki ase movisurvebT) (Tuki ase movisurvebT) (Tuki ase movisurvebT) _ es ruseTs ar ainteresebs da am kuTxiT _ es ruseTs ar ainteresebs da am kuTxiT _ es ruseTs ar ainteresebs da am kuTxiT _ es ruseTs ar ainteresebs da am kuTxiT
arasodes Careula Cvens saSinao saqmeebSi,arasodes Careula Cvens saSinao saqmeebSi,arasodes Careula Cvens saSinao saqmeebSi,arasodes Careula Cvens saSinao saqmeebSi, gansxvavebiT amerikisagan,
romelic yoveldRiurad ereva Cvens saSinao saqmeebSi: arCevnebs
gviniSnavs da Sida politikur davebs wyvets Tavisi saelCos da emisrebis
saSualebiT,
suraTze:suraTze:suraTze:suraTze: qarTvelebis «gamSveleblebi» anu saqarTvelos realuri mmarTvelebi _
meorexarisxovani amerikeli Cinovnikebi: elCi mailsi, elCi tefti, saxelmwifo
departamentis mrCeveli braiza qarTvelebisTvis kargad nacnobi saxeebia. davfiqrdeT: davfiqrdeT: davfiqrdeT: davfiqrdeT:
amerikasTan dRevandeli aseTi amerikasTan dRevandeli aseTi amerikasTan dRevandeli aseTi amerikasTan dRevandeli aseTi ««««megobrobiTmegobrobiTmegobrobiTmegobrobiT»»»» damoukidebel saqarTveloSi vcxovrobT?damoukidebel saqarTveloSi vcxovrobT?damoukidebel saqarTveloSi vcxovrobT?damoukidebel saqarTveloSi vcxovrobT?
38
afinansebs da mfarvelobs uamrav organizacias, maT Soris religiur
seqtebs, romlebic Semdeg amerikis interesebis sasargeblod muSaoben da
sxv. amerikis Carevis intensioba saqarTvelos saSinao saqmeebSi
gacilebiT masStaburia, vidre ruseTisa, radgan moskovi iTxovda da
iTxovs praqtikulad mxolod da mxolod Semdegs: qarTvelebi nu qarTvelebi nu qarTvelebi nu qarTvelebi nu
acxadebT, rom natoacxadebT, rom natoacxadebT, rom natoacxadebT, rom nato----Si unda gawevriandeT, iyaviT Cvens samxedroSi unda gawevriandeT, iyaviT Cvens samxedroSi unda gawevriandeT, iyaviT Cvens samxedroSi unda gawevriandeT, iyaviT Cvens samxedro----
politikur orbitaSi da omis gziT nu moisurvebT afxazeTis da samxreT politikur orbitaSi da omis gziT nu moisurvebT afxazeTis da samxreT politikur orbitaSi da omis gziT nu moisurvebT afxazeTis da samxreT politikur orbitaSi da omis gziT nu moisurvebT afxazeTis da samxreT
oseTis dabrunebas!oseTis dabrunebas!oseTis dabrunebas!oseTis dabrunebas! nuTu es ase Znelia CvenTvis? nuTu ase ibRaleba Cveni
damoukidebloba amiT? xom viciT, rom natoSi mainc ar gvRebulobdnen da
ar migviReben axlo momavalSi da romc migviRon, es teritoriebs ver
dagvibrunebs, aramed piriqiT, samudamod dagvakargvinebs?..
amerikis mxardaWeras rac Seexeba, es ukve vnaxeT (ix. isev da isev zemoT,
safrangeTis prezident sarkozis mogoneba, Tu aSS prezidentma buSma ra
uTxra agvistos omis dros). da arc unda gagvikvirdes, radgan amerikas da arc unda gagvikvirdes, radgan amerikas da arc unda gagvikvirdes, radgan amerikas da arc unda gagvikvirdes, radgan amerikas
39
kavkasiaSi imgvari interesi ar gaaCnia, rom mas ruseTis qmedebebis kavkasiaSi imgvari interesi ar gaaCnia, rom mas ruseTis qmedebebis kavkasiaSi imgvari interesi ar gaaCnia, rom mas ruseTis qmedebebis kavkasiaSi imgvari interesi ar gaaCnia, rom mas ruseTis qmedebebis
neitralizeba ruseTTan pineitralizeba ruseTTan pineitralizeba ruseTTan pineitralizeba ruseTTan pirdapirrdapirrdapirrdapir konfrontaciaSi Sesvlad uRirdes.konfrontaciaSi Sesvlad uRirdes.konfrontaciaSi Sesvlad uRirdes.konfrontaciaSi Sesvlad uRirdes.
amerikisTvis ubedurebas ar warmoadgens, saqarTvelo kodoris xeobas amerikisTvis ubedurebas ar warmoadgens, saqarTvelo kodoris xeobas amerikisTvis ubedurebas ar warmoadgens, saqarTvelo kodoris xeobas amerikisTvis ubedurebas ar warmoadgens, saqarTvelo kodoris xeobas
dakargavs, axalgors Tu mTel afxazeTs da cxinvalis regions...dakargavs, axalgors Tu mTel afxazeTs da cxinvalis regions...dakargavs, axalgors Tu mTel afxazeTs da cxinvalis regions...dakargavs, axalgors Tu mTel afxazeTs da cxinvalis regions... amis amis amis amis
sapirispirod, ruseTis interesebi kavkasiaSi sasicocxlo sapirispirod, ruseTis interesebi kavkasiaSi sasicocxlo sapirispirod, ruseTis interesebi kavkasiaSi sasicocxlo sapirispirod, ruseTis interesebi kavkasiaSi sasicocxlo
mniSvnelobisaa, rac niSnavs, rom ruseTimniSvnelobisaa, rac niSnavs, rom ruseTimniSvnelobisaa, rac niSnavs, rom ruseTimniSvnelobisaa, rac niSnavs, rom ruseTis motivacia kavkasiaSi ufro s motivacia kavkasiaSi ufro s motivacia kavkasiaSi ufro s motivacia kavkasiaSi ufro
Zlieria, vidre amerikisa Zlieria, vidre amerikisa Zlieria, vidre amerikisa Zlieria, vidre amerikisa (amerika sxva kontinentia, ruseTi aqvea, (amerika sxva kontinentia, ruseTi aqvea, (amerika sxva kontinentia, ruseTi aqvea, (amerika sxva kontinentia, ruseTi aqvea,
kavkasiaSi) kavkasiaSi) kavkasiaSi) kavkasiaSi) da igida igida igida igi omzec wamsvlelia saqarTvelosTan, Tuki omzec wamsvlelia saqarTvelosTan, Tuki omzec wamsvlelia saqarTvelosTan, Tuki omzec wamsvlelia saqarTvelosTan, Tuki
saqarsaqarsaqarsaqarTvelosgan igrZnobs safrTxes Tvelosgan igrZnobs safrTxes Tvelosgan igrZnobs safrTxes Tvelosgan igrZnobs safrTxes _ ruseTs ar aqvs ufleba, aSS-is
gavlenis qveS myofi mtruli da amasTan Zlieri (anu saSiSi) saxelmwifo
iyolios mezoblad kavkasiaSi, winaaRmdeg SemTxvevaSi, mis mTlianobas
emuqreba safrTxe. amitom ruseTi kvlavac Zalze bevri usiamovnebis
momtani iqneba CvenTvis, Tuki Cven ar moveSvebiT aRebul konfrontaciul
kurss. amerika samxedro dapirispirebaSi arasodes Caereva, samagierod
ereoda da ereva Cvens saSinao saqmeebSi. saqarTvelos yofili elCi
ruseTis federaciaSi batoni valerian advaZe ixsenebs, rom SevardnaZes
masTan kerZo saubarSi erTxel aRmoxda: ««««es amerikelebi vin yofilan, es amerikelebi vin yofilan, es amerikelebi vin yofilan, es amerikelebi vin yofilan,
magaT gareSe erT nabijsac ver gadadgam, yvelaferi maT unda magaT gareSe erT nabijsac ver gadadgam, yvelaferi maT unda magaT gareSe erT nabijsac ver gadadgam, yvelaferi maT unda magaT gareSe erT nabijsac ver gadadgam, yvelaferi maT unda
SeuTanxmo!SeuTanxmo!SeuTanxmo!SeuTanxmo!»»»».
maSasadame, efemerul natoze uaris Tqmad ki unda gviRirdes
urTierTobebis gaumjobeseba ruseTTan. dRes sakmaod moduria
neitralitetisneitralitetisneitralitetisneitralitetis Temis musireba. da es dadebiTi movlenaa, radgan
saxelmwifo neitraliteti saqarTvelos miscems saSualebas, ruseTTanac
daaTbos urTierToba da amave dros arc dasavleTs daupirispirdes. amas
seriozuli muSaoba sWirdeba, magram aucilebelia aseTi muSaoba. Cveni
azriT, ruseTTan dialogi araviTar SemTxvevaSi ar unda daiwyos ise,
rogorc aqamde keTdeboda _ braldebebiT da «dagvibrune teritoriebi»-s
moTxovnebiT. Yyvelafers Tavisi dro aqvs. jer saWiroa, TanamSromlobis
Sexebis wertilebi moisinjos, aqcenti gakeTdes ekonomikur kavSirebze,
kulturul da humanitarul urTierTobebze da saerTod, ndobis garemos
aRdgenaze rusebsa da qarTvelebs Soris. Cveni mxridan aqcenti unda
gakeTdes yovelive imaze, rac or ers _ rusebs da qarTvelebs
erTmaneTTan aaxloebs, iqneba es Cveni wmida marTlmadidebloba,
40
kultura Tu calkeuli istoriuli pirovnebebi, rogorc magaliTad,
ruseTis armiis qarTveli generali petre bagrationi, napoleonis omebis
gmiri (saintereso da misasalmebelia, rom ruseTSi moRvawe qarTvelma
biznesmenma aleqsandre ebraliZem daafinansa evgeni anisimovis 822-
gverdiani ilustrirebuli naSromi ««««generali bagrationigenerali bagrationigenerali bagrationigenerali bagrationi»»»» rusuli
gamomcemlobis prestiJul seriaSi «gamoCenil adamianTa cxovreba»,
romelic sul axlaxans gamoica peterburgSi. amasTan batoni ebraliZe
petre bagrationis Zeglis mSeneblobas afinansebs Suagul peterburgSi,
riTac udidesi qarTuli saqme keTdeba _ aqcenti keTdeba qarTvelebis
udides dadebiT rolze ruseTis istoriaSi!).
suraTsuraTsuraTsuraTebebebebze:ze:ze:ze: 1) Tbilisi, 2009 weli, aSS-is meore piris _ vice-prezidentis jo baidenis
viziti. saqarTvelos xelisufleba: ««««ruseTi veRarasodes Segvexeba!ruseTi veRarasodes Segvexeba!ruseTi veRarasodes Segvexeba!ruseTi veRarasodes Segvexeba!»»»»
2) Tbilisi, 2005 weli, aSS pirveli piris _ prezidentis jorj buSis viziti.
saqarTvelos xelisufleba: ««««ruseTi veRarasodes Segvexeba!ruseTi veRarasodes Segvexeba!ruseTi veRarasodes Segvexeba!ruseTi veRarasodes Segvexeba!»»»»
41
3) gori, 2008 weli: buSis vizitis miuxedavad, ruseTi «Segvexo». ra iqneba 2009 wlis ra iqneba 2009 wlis ra iqneba 2009 wlis ra iqneba 2009 wlis
baidenis vizitis Semdeg?baidenis vizitis Semdeg?baidenis vizitis Semdeg?baidenis vizitis Semdeg?
3. ra resursi arsebobs anu vis ZaluZs ruseTTan
urTierTobebis mogvareba?
calke aRebuli recepti ar arsebobs, ar arsebobs erTaderTi meTodi an
erTaderTi pirovneba, vinc yvelafers Tavis mxrebze itvirTavs, Cven
yvelani unda gavxdeT am procesis monawileni, rusul-qarTuli
urTierTobebis daregulireba saerTo-saxalxo saqmed unda iqces!
Tumca, ra Tqma unda, pirvel yovlisa saWiroa, gamoiZebnon
arastandartuli azrovnebis politikosebi, xalxis TvalSi
42
aradiskreditirebuli, axali saxeebi, romlebic ar arian mobezrebulni
da ar Semoifarglebian gacveTili frazebis gameorebiT _ anu adamianebi,
romlebic TavianT sityvas «saqmiT ametyveleben» da ndoba eqnebaT
erTdroulad qarTuli sazogadoebisa da ruseTis xelisuflebis TvalSi.
saintereso adamianur resursad am mxriv gvesaxebian uSualod ruseTSi,
sxvadasxva sferoSi moRvawe qarTvelebi, romlebic adgilsamyofel
qveyanas pativs scemen, misdami loialobas iCenen da Tan saqarTvelos
gulmxurvale siyvaruls inarCuneben. sasurvelia, Tu maT seriozuli
finansuri resursebis mogrovebac SeeZlebaT farTomasStabiani
politikuri muSaobis gasaSlelad (samuSao xom marTlac uzarmazaria).
aqamde saqarTvelos xelisufleba gansakuTrebuli agresiiT xvdeboda da
xvdeba nebismier keTil wamowyebas, romelic ruseTSi mcxovrebi
qarTvelebis saxels ukavSirdeba, amis bolo magaliTia winamdebare
gamocemaSi ukve naxsenebi, sankt-peterburgSi moRvawe, qalaq baTumSi
dabadebuli da gazrdili biznesmeni da mecenati aleqsandre ebraliZe,
romelmac survili gamoTqva, srulyofili monawile gaxdes qarTuli
politikuri procesebisa da urTierTobebis daregulireba scados
ruseTis federaciasTan.
suraTze:suraTze:suraTze:suraTze: aleqsandre ebraliZealeqsandre ebraliZealeqsandre ebraliZealeqsandre ebraliZe.
43
zemoT ukve aRvwereT «uWknobi» iarliyebi «moRalateebis»
nairsaxeobebisa, romlebic dauyovnebliv miekereba xolme rusul-qarTul
urTierTobebze realurad momuSave pirovnebebs, miT ufro, Tu isini did
fuls floben da garkveuli politikuri gavleniT sargebloben.
qarTulma sazogadoebam ukve naxa, Tu ra moutana qveyanas erTi
qvelmoqmedi biznesmenis, kerZod, aw gansvenebuli badri patarkaciSvilis
«mtrad» gamocxadebam, romelsac, rogorc sabolood gairkva,
qveynisaTvis sikeTis meti araferi undoda... dauSvebelia msgavsi
Secdomis gameoreba, saqarTvelos ar hyavs dasakargi arc erTi Svili,
miT umetes, rodesac am Svils qveynis daxmareba surs da SeuZlia,
saamiso materialuri resursic aqvs. imedia, qarTveli xalxis sibrZne da
nebisyofa gaimarjvebs da yovelive jerovnad gadawydeba. ===