MARIA VILLARES MENDIOROZ 1B

AURKIBIDEA

• Etxea▫Ezaugarri nagusiak▫Eboluzioa▫Kaleak▫Bitxikeriak

• Altzariak• Otorduak

▫Afaria• Elikagai nagusiak• Banketea• Platonen banketea

Gutxi dira geratzen zaizkigun greziar etxeak, erabiltzen zituzten materialak (adobea, batez ere) oso ahulak zirela eta.Horregatik, dakigun gehiena, literatura liburuetatik dakigu.Kaleko etxeak bata bestearekin amankomuneko paretak zituzten. (adosatu modukoak)“Domus” erromatarra, etxe errotarra, errepublikako garaiko etxe helenistikoaren “kopia” da.•Bi patio edo lorategi zituen.•Berokuntza sistema “hypocostum” zen. Nahiz eta aberatsen etxeetan ere, “termotai” erabili.

ETXEA

ETXEAREN EZAUGARRI NAGUSIAK

•Elementu zentrala patioa zen: lauki formakoa, sabairik gabekoa, etxeko gela guztiak hartzen zituena eta argia nahiz haizea sartzen zituena.

•Sarrerako atea, aurrerantz irekitzen zen, eskuleku batekin.

•Korridore luze eta mehea zegoen, sarrerako atea eta patioa lotzen zituena.

•Areto nagusiena egongela zen, oso handia zena eta gizonek erabiltzen zutena eguneroko bizitza egiteko.

•Etxearen alde ezkutuenean, emakumeen logela zegoen. Etxeak bigarren solairu bat izaten zuenean, hori zuzenean haientzako izaten zen.

•Adobez eginak zeudenez, paretak normalean margotzen zituzten. Sabaiak horizontalak ziren, lohi lodiz eta teilaz eginak.

•Bakarrik bigarren solairuan eraikitzen ziren lehioak, kristalik gabeak, egurrezko hesi batzuekin.

•Etxea berotzeko, ikatzezko sutontziak erabiltzen ziren.

EBOLUZIOA

•Garai helenistikoan greziar etxeak gutxi eboluzionatu zuen. Bizimaila altuko pertsonek, etxe handiagoak eta material hobeagoaz eraikitakoak egin zituzten, luxuzkoak.

•Kasu batzuetan, beste patio bat edo lorategi bat eraiki zuten, emakumeen logeletara ematen zuena.

•Hypocostum izeneko berokuntza sistema erabiltzen zuten aberatseen etxeetan.

KALEAK•Aro Helenistikora arte

▫Hirian ez ezegoen urbanismo araurik.▫Kaleak bihurgunetsuak ziren, jendeak bere

etxea ahal zuen moduan eraikitzen zuelako.•Aro Helenistikoan

▫Hiri berriak eraiki zituzten.▫Plano hipodamikoa erabili zuten.▫Kaleak zuzenak ziren eta haienartean angelu zuzenean gurutzatzen ziren.

ALTZARIAK

•Greziar etxean, gero Erroman bezala gertatuko denez, altzari gutxi daude.

•Garrantzitsuenak hauek ziren: ohea, sofa, hiru oinetako mahaiak, aulkiak eta kutxak.

•Oheak bi motatakoak ziren: ▫-lo egiteko, altua eta zabala, aulki moduko

batetik igotzen zena.▫-etzan egiteko, jateko, irakurtzeko eta

idazteko erabiltzen zena eta txikiagoa zena.

BITXIKERIAK

•Etxe xumeen ateak kanporantz irekitzen ziren. Beraz, etxetik atera baino lehen jendeak atean jotzen zuen kanpotik ibiltzen zirenei abisatzeko norbaitek atea irekiko zuela.

OTORDUAK

•Gosaria: ogia ardoan sartzen zen. (πρόγευμα)

•Hamaiketakoa: eguerdian egiten zen, gehienetan etxetik kan eta arina izaten zen. (μεσημεριανό)

•Afaria: eguneko jatordu garrantzitsua zen eta eguzkia sartu aurretik egiten zen. (δείπνο)

AFARIA•Gonbidatuak etortzen zirenan, esklabu

batzuk oinetakoak kentzen zizkieten, oinak garbitzen zizkieten baita eskuak ere. Gero, jaunaren esanak jarraituz, ohatze batzuetan binaka ezartzen ziren. Normalean, gizonek ezkerreko ukondoa bururdi batean ezartzen zuten, eskuineko besoa libre utziz janaria hartzeko. Emakumeek, berriz, ezkerreko besoaren hartzen zuten janaria eta gehienetan, esertzen ziren. Ohartzen bakoitzaren aurrean hiru oinetako mahai bat esartzen zen.

•Janariari dagokionez, afaria barazki batzuekin, arrain gazituarekin eta ostra batzuekin hasten zen. Azken-buruak, frutak eta pastelak izaten ziren. Jaten zen bitartean ez zuten edaten. Aldi berezietan, gonbidatuak etxean zeudenean, afaldu ostean pastel gazituak, gazta eta egarria pizten duten elikagaiak banatzen ziren. Orduan, ardoa urarekin nahastua edaten zuten, jaunak neurtutako neurrian. Bilera hizketan, poemak irakurtzen, jokuekin eta dantzekin luzatzen zen gehienetan.

ELIKAGAI NAGUSIAK•Idiaren, txerriaren edo ahariaren haragia.•Hegaztiak eta arraina.•Dortokak, ostrak eta karramarroak.•Lekale berdeak eta lehorrak, ilarrak,

babarrunak edo dilistak.•Pastelak•Etxean egindako ogia•Esnea eta gazta•Ardoak, oso bereziak zirenak eta

horregatik gutxitan edaten zirenak.

BANKETEA• Banketea, gizon edaleen bilera, greziarren

denbora-pasa maitatuena zen. • Pertsona batek antola zezakeen, bere familia

eta lagunak gonbidatuz; edo, baita bidu zezakeen erlijio talde bat ere.

• Bi zati zituen:▫Lehenengoa: janariari zegokion▫Bigarrena: edariari zegokion eta Dionisioren

ohorean egindako libazio batekin hasten zen. Dantzariek, akobate eta musikariek jaialdia luza zezaketen.

Bankete handiak bakarrik aberatsenek egiten zituzten, baina greziar etxe gehienetan, jaialdi erlijiosoetan edo familiako jaialdietan antolatzen zituzten.

PLATONEN BANKETEA (Συμπόσιον)

•Elkarrizketa bat da, K.a. 380. urtean sortu zena eta amodioari buruz hitz egiten duena. Obra honek, “amor platoniko” edo ezinezko amodio ideaia sortu zuen.