64
3000 Most Common W 3000 Most Common W 3000 Most Common W 3000 Most Common W 3000 Most Common W or or or or or ds ds ds ds ds in American English in American English in American English in American English in American English (E) English (B) Burmese (E) English (B) Burmese (E) English (B) Burmese (E) English (B) Burmese (E) English (B) Burmese (Z) Z (Z) Z (Z) Z (Z) Z (Z) Z omi (L) Lushai (F) F omi (L) Lushai (F) F omi (L) Lushai (F) F omi (L) Lushai (F) F omi (L) Lushai (F) F alam (H) Hakha alam (H) Hakha alam (H) Hakha alam (H) Hakha alam (H) Hakha PROSPECT BOSCO PROSPECT BOSCO PROSPECT BOSCO PROSPECT BOSCO PROSPECT BOSCO VOLUNTEER GROUP VOLUNTEER GROUP VOLUNTEER GROUP VOLUNTEER GROUP VOLUNTEER GROUP B F H Z E L

Eng/Burmese/Chin/ Dictionary

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Eng/Burmese/Chin/ Dictionary

3000 Most Common W3000 Most Common W3000 Most Common W3000 Most Common W3000 Most Common Wororororordsdsdsdsdsin American Englishin American Englishin American Englishin American Englishin American English

(E) English (B) Burmese(E) English (B) Burmese(E) English (B) Burmese(E) English (B) Burmese(E) English (B) Burmese(Z) Z(Z) Z(Z) Z(Z) Z(Z) Zomi (L) Lushai (F) Fomi (L) Lushai (F) Fomi (L) Lushai (F) Fomi (L) Lushai (F) Fomi (L) Lushai (F) Falam (H) Hakhaalam (H) Hakhaalam (H) Hakhaalam (H) Hakhaalam (H) Hakha

PROSPECT BOSCOPROSPECT BOSCOPROSPECT BOSCOPROSPECT BOSCOPROSPECT BOSCOVOLUNTEER GROUPVOLUNTEER GROUPVOLUNTEER GROUPVOLUNTEER GROUPVOLUNTEER GROUP

B F HZE L

Page 2: Eng/Burmese/Chin/ Dictionary

အမာ ဤ Prospect Bosco EB4C Dictionary သည အႏၵယႏငင နယးေဒလျမ႕ရ ျမနမာဒကၡသညမား၏ PROSPECT BURMA School , UNHCR Don Bosco Vocational School, ခငးျပညနယတ၀မး ႏင နယစပ ဒကၡသညမား၏ အဂၤလပစာ စကား ေလလာသငၾကား သငယမႈမား ပမ ထေရာက အေထာကအကျပ ႏငေစ ရန အဓက ရညရြယပါသည။ 3000 Most Common Words in American English, အသးအမားဆး အေမ ရကန အဂၤလပ စကားလး ၃၀၀၀- က ဥးစားေပး သရ ေလလာႏငေစရနလညးျဖစပါသည။ ခငးဘာသာ စာစကား အမးမးတ႔၏ တညမႈ ကြာျခားမႈမားက ႏႈငးယဥေလလာ အသးခႏငမည ဟလညးယဆပါသည။ ခငးလမးအခငးခငး ေျပာဆ ေရးသား ဆကသြယရ ပမလြယက ျမနဆနလာၾကကာ ေနာငတခန ဆႏၵတညၾကေသာအခါ ခငးလမးတငး တတသနားလည အသးျပ ေျပာဆ ေရးသားႏငသည “ ဘခငးဘာသာစာစကား ” တခ တညထြငႏငေရး အေထာကအက ျဖစလာႏငသညဟလညး ထငျမငမ ပါသည။ မမစာစကားတြင မရေသးေသာ ေ၀ါဟာရမား ေမြးစားအသးျပရနလညး ခနဆႏငမညျဖစပါသည။ နဂးခပအားျဖငမ“အပငးလညးေျပ၊ ပညာရကာ သမငးတြငမညအလပတခခ လပလပါသည” ဟ ကမး လမးလာေသာ PROSPECT BURMA School စာရငး စစ Mr. Zen Khan Lian မသားစ၏ဆႏၵႏင PROSPECT BURMA ၏ မ၀ါဒတချဖစေသာ ျမနမာအပါအ၀င တတ ျပးသား ဘာသာစကားမား မေမမေပာက တးတကေစ ေရး၊ ခငးလမးကြဆရာႏငတပညၾကား ဘာသာစကား သးစြမႈျပနာမား ေလာပါးေစေရး၊ မမကယကးႏင မမလမး,မးကြတခတညး၏ ေကာငးစားေရးသာေရ႕ရႈ သည၀နထမး၊ ျမနမာျပညေပါက အႏၵယမားျဖစၾက သည ဆရာမတဥးႏင PROSPECT BURMA ႏင ပတသကေသာ ၀နထမးတဥးတ႔၏ ႏငငေရး အေလး မထားမႈ၊ သငတနးမားႏင ပညာသငေထာကပေၾကး လမညာ ေလာကထားမႈမားအား လစလရႈမႈ၊ မတရား တကတြနး အားေပးမႈ၊ အပစဖြ႔ဘကလကမႈမား အပါ အ၀င အကငပက ခစားမႈ၊ အဂတ ျပနာ အမး မးျဖင ရငဆငေနရေသာ ေကာငးအပၾကး တဥးတ႔၏ တနညးတလမး ေျဖရငး စနမနာျပလေသာ ဆႏၵတ႔မ ေပါကဖြား လာေသာ ၾကးပမးမႈ တခပငျဖစပါ ေၾကာငး။

ကယႏႈတယဥေကး၊ စတျဖေဖြးျဖင၊ ေအးျငမးခမးသာ ရၾကပါေစ။

PROSPECT BOSCO VOLUNTEERS

CONTENTS

A / a ---------- 1

B / b ---------- 6

C / c ---------- 12

D / d ---------- 23

E / e ---------- 29

F / f ---------- 34

G / g ---------- 41

H / h ---------- 44

I / i ---------- 49

J / j ---------- 52

K / k ---------- 52

L / l ---------- 53

M / m ---------- 58

N / n ---------- 64

O / o ---------- 67

P / p ---------- 70

Q / q ---------- 80

R / r ---------- 80

S / s ---------- 86

T / t ---------- 105

U / u ---------- 113

V / v ---------- 115

W / w ---------- 116

X / x ---------- 122

Y / y ---------- 122

Z / z ---------- 123

3000 Most Common Words in American English

Harvard School of English www.harvardenglish.ru

Vocabulary Workshop: မ English words မားကအေျခခသည။

(B) Burmese ျမနမာ။ (Z) Zomi ဇမး။ (L) Lushai လရႈငး။

(F) Falam ဖလမး။ (H) Hakha ဟားခါး။ ခငးဘာသာစကား ၄-မး၏ အဓပၸါယမား

အတတႏငဆးးျဖညထားပါျပ။

မရာ၊ မတ၊ ဇထြနး စေသာ တျခားခငးဘာသာစကားမားႏင

ကြတကး၊ ကခင၊ ရခင၊ မြန၊ ကရင၊ နာဂ စေသာ တငးရငးဘာသာစကားမား ေနာကတၾကမထတေ၀ျခငးတြင

ထပမျဖညစြကပါမည။

UNHCR DON BOSCO Vocational School

အတြက ဟငဒ၊ အာဖကန စေသာ ဘာသာစကားအမးမးထပမျဖညစြက ရနလညးစစဥေနဆျဖစပါသည။

လအပသလ အၾကဉာဏေပးကညၾကပါ။

Volunteered by PROSPECT BOSCO

English + Burmese + All Chin Dictionary and Teaching Materials Team

New Delhi, India [email protected]

[email protected]

A / a able – adj (B) တတႏငေသာ၊ စြမးေဆာငႏငေသာ။ (Z) hih thei, bawl thei. (L) thei, thiam hle (F)tuah thei mi, ti thei mi (H)kho, khawh about - prep (B) ခန႔မ၊ ေဘးပတလည၊ စပလဥးျပး။ (Z) Kiimpal, kisai, tua hun pawl. (L) vel, hnaivalah (F) kiangkap (H) hrawng above – adv,prep (B) အေပၚမာ၊ အထကမာ၊ သာလြနျပး။ (Z) a tungah, a dawnah, sangzaw. (L) chung ah, chung, aia (F) tlunah , tlun vanah , asangdeuh (H) cunglei accept – vt (B) လကခသည၊ သေဘာတသည၊ သက၀ငသည။ (Z) sang, thukim pih, uppih (L) dawng , la , pawm (F) sang , lung kim , cohlang (H) cohlan accident – n (B) ရတတရက၊ မေတာတဆျဖစျခငး။ (Z kigin loh lan et loh pia piang- tvqhistna (L) tawh sual , thil thleng palh , tih palh in (F) (H) thil poipang ruah lopi i ahuang um mi account – v (B) ေရတြကသည၊ စာရငးရငးသည။ (Z) sim, tuat, sazian siangsak (L) sawina , ziakna (F) sim fiangnak , cazin (H) kongchim , rel acre – n (B) ဧက၊ စတရနးကက ၄၈၄၀ ရေသာ ဧရယာ။ (Z) eka a dung yard 70 , avai yarel 69=480 s qyard (L) ramtehna, 4840 sqydr (F) eka , 4840 sq.yards a kau mi (H) e ka , tungvang palh kaih 4840

1

Page 3: Eng/Burmese/Chin/ Dictionary

across – adj,prep (B) ကန႔လန႔ျဖတလက၊ တဖကမ တဖကသ႔။ (Z) kan tanin, gal khat pan gal khat ah. (L) kan, kal tlang, in kawkalhin (F) khat lamin khat lamah , kanin , tanin (H) tam , khattelei in , khatte lei ah active – adj (B) ဖတလတတကၾကြေသာ။ (Z) kizen, mamlang, thauam, lawp (L) thorthang tha , chethei (F) a mar a zangmi , acak mi, tha thozet mi (H) raiantnan huam , thawh zang add – vt (B) ေပါငးသည၊ ဆကသည၊ ျဖညစြကသည။ (Z) gawm, behlap, hel. (L) belh , belh khawm (F) kom , bet , belh (H) fonh addition – adj (B) ထပေပါငးထားေသာ။ (Z) a kigawm beh ahi (L) na , belh danbelh (F) komnak (H) fonhnak adjective – n (B) နာမဝေသသန။ (Z)zepna, nate omzia gencian kammal (L) thilawmzia , nihdan sawina thu (F) (grammer) tongfang , sinak simfiangtu (H) thil kong a chimtu biafang adult – adj (B) လၾကးျဖစေသာ၊ အရြယေရာကျပးျဖစေသာ။ (Z) upa, khankhin. (L) puitling (F) upa akimzomi , patling , nutling (H) u pa , patling , nulting advice – n (B) အၾကျပခက။ (Z) ngaihsuthoih piakna, (L) thrawn , awmdantur kawhhmuhna finchhuah , thurawn pe (F) ruahnak , thu tiamnak (H) zuam

affect – v (B) ထခကသည၊ အကးသကေရာကသည။ (Z) sukha, hang in hisak (L) khawih , nghawng , kawih danglam (F) thlengter , thinsung lut (H) thlen , umtuning danter afraid adj (B) ေၾကာကရြ႕ေသာ၊ စးရမမကငးျဖစေသာ။ (Z) (L) (F) (H) after – adv (B) ျပးေနာက၊ ေနာကတြင။ (Z) khitciang, a nngteh. (L) hnuah, zawhah (F) hnu-ah,theh-ah,dungah (H) hnuah afternoon- n (B) ေန႔ခငး။ (Z) (L) (F) (H) again – adv (B) ျပနျပး၊ အဖနတလလ၊ ထပကာထပကာ။ (Z) Kiik, pahpah, kiik kiik. (L) leh, leh pek (F) saal, lala (H) tham against – prep (B) ဆန႔ကငလက။ (Z) langan, kileh bulh. (L) ado zawng , a kalhzawng (F) dungtun , duh lo zawng , ralsan hngai hngamin (H) doh , ralchanh age –n (B) အသက၊ ေခတ။ (Z) kum, hun khenpi khat. (L) kum , tar lam (F) kum , san , caan (H) kum

ago – adv (B) လြနခေသာအခနကာလ။ (Z) hun beisa, tuma hun. (L) nita , ni tawh (F) lai- ah, eg…long aong…hlanlai pi ah (H) kan hnulei caan ah khan agree –vt (B) သေဘာတသည။ အလလကသည။ (Z) thu kim, deihna kituak. (L) remti , inrem , mil , rem (F) lung kim , remter , awi , ruahnak bang-aw (H) ruahnak I khah , hnatlak air – n (B) ေလထ၊ ဝါေယာဓါတ။ (Z) huih. (L) boruak, lan dan, phono (F) thli, hha aw, vaan (H) thli, thlilu all – adj (B) အားလး၊ အလးစ။ (Z) avekpi, khempeuh, sik sek (L) zawngzaung, zavai, vek (F) a zaten, a khuaten, a zapi-in (H) allow – vt (B) ခြငျပသည။ လကေလာသေဘာတသည။ (Z) hihsak, phal, awi (L) phal , remti , dika pawm (F) siang , tuah siang , ti siang , peek (H) tuahnak nawl pek , nawl pek almost .adv (B) လနးပါး။ (Z) dektak, phial. (L) (F) (H) alone – adv, adj (B) တခတညး၊ တဥးတညး၊ သးျခားျဖစေသာ။ (Z) khat kia, khatguak – bek (L) (F) (H)

along – prep (B) အလားတေလာက၊ အတတကြ။ (Z) zui-in, dung zui-in, ton pih. (L) tluanin, dungzui- in (F) hnenah, tluanah (H) zulhin alphabet- n (B) အကၡရာစဥအရငးခ၊ မလပညာ။ (Z) lai bulpite bulpi (L) hawrawp , a indawt , indawtdan (F) cangan , tikih hmamim cafiang A,D,C (H) cafang a in Z tiang already – adv B) အဆငသငရလက။ (Z) amansain, khinta (L) (F) (H) also – adv,cnj (B) ၎အတငး။ (Z) zongh, nang/ kei zongh. (L) pawh, bawk, ve bawk (F) khal, (Keikhal) (H) zong, ve although – conj (B) ေသာလညးဘ၊ လငကစား။ (Z) ahitazongin, ahih hangin (L) (F) (H) am (B) ရသည၊ ျဖစသည။ (Z) (L) (F) (H) among .prep (B) အလယမာ၊ အတြငးမာ၊ အနက။ (Z) (L) (F) (H)

2 3 PROSPECT BOSCO EB4C DICTIONARY

အဂၤလပျမနမာခငးအဘဓာန

အဂၤလပျမနမာခငးအဘဓာန

PROSPECT BOSCO EB4C DICTIONARY

Page 4: Eng/Burmese/Chin/ Dictionary

amount (B) မညေရြ႕မညမစသညျဖငရသည၊ စစေပါငး၊ ပမာဏ။ (Z) (L) (F) (H) an (B) တခ၊ တေကာင၊ တေယာက။ (Z) (L) (F) (H) and – conj (B) ႏင။ လညး။ ျပးလင၊ ထ႔ေနာက။ (Z) leh , tawh , tua banah (L) leh , tin , chitin (F) le (H) le animal - n, adj (B) တရစၧာန၊ သတ၀ါ၊ တရစၧာနျဖစေသာ၊ တရစၧာနႏငဆငေသာ။ (Z) ganhing, ganhing bang in, gonhing tawh kisai (L) (F) (H) announce –v (B) လထအားပသေပးေၾကညာသည၊ ၾကားသေစသည။ (Z) mipi theih dingin genkhia, zasak. (L) hriattir , phuang (F) tham , theiter (H) thanh , zapi theiter another – adj (B) အျခား၊ ေနာကတေယာကျဖစေသာ။ (Z) a dang, a dang khat ahi. (L) a dang, (F) a dang mi (H) a dang pakhat answer – n,v.t (B) အေျဖ၊ ေျဖဆသည၊ တန႔ျပနသည။ (Z) adawna, dawng (dot/ sapna dawng) (L) (F) (H)

ant –n (B) ပရြတဆတ။ (Z) miiksi. (L) fangh mir , taivang (F) sihte , sihsen (H) hngerhte any – adj (B) တစတရာ၊ ဘယ……မဆ။ (Z) khat peuh, khat epeuh. (L) phswh, engphawh (F) pakhat khat, khui khal (H) zeizat tiset a umlo mi, zei paoh anybody –n (B) တဥးတေယာက။ (Z) mi khatpeuh (L) tupawh (F) mi pakhat khat (H) aho paoh anything –n (B) တခခ၊ ဘယအရာမဆ။ (Z) na khemh. (L) thil engpawh , engpawh (F) ziang khat , thil pakhat khat (H) zei zat tiset a um lo anywhere – adv (B) ဘယေနရာမဆ။ (Z) koi lai pepeuh (L) khawiah pawh (F) khui- ah (H) khoikapaoh ah April –n (B) ဧျပလ။ (Z) Aprilkha, kha lina, Dopikha. sialsawmkha. (L) thla lina (F) fagno- thla (H) Thla linak thla are – v.pl (B) ရသည။ ျဖစသည။ (Z) om, hi. (L) om, hi (F) tla, pawl tla (H) an si, kan si, an um, kan um

area – n (B) ဧရယာအကယအ၀နး။ (Z) a dunf a vai phacia, liatna, zaina. (L) thil cunglang lang tehna (F) a tuum le a seen , a kauh dan , bial then (H) hmum a bitkauh , aeria around – adv (B) ပတ၀နးကင၊ အနးအနားတြင၊ ပတလညတြင။ (Z) zah pawl, kiim pawl, kiik/ gei ah. (L) avelin (F) kiangkap, kimveel, hrawng (H) avelchum in arrange – v (B) စစဥသည။ (Z) gual, lem sitset. (L) a indawta dah , rem , thil ruahman (F) rem tha , ruat rem , tawlrel (H) siam rem , ningcang in chiah arrangement- n (B) အစအစဥျပလပျခငး၊ စမဖနတးမႈအစအစဥ။ (Z) gualhkholhna, lepkholhna, gualhsa/ lepsa a neih, (L) a indawta dah , rem ,thil ruahman (F) rem tha , ruat rem , tawlrel (H) siamrem , ningcang in chiah as – adv,conj (B) ကသ႔၊ အေနႏငဆလင။ (Z) bangin, bang danin. (L) lai in, vekin, ruangah (F) bang in, vekin, ruangah (H) tluk, bantlule, caah Asia –n (B) အာရတက။ (Z) Asia ltung khenpi (L) Asia ram (F) Asia ram (H) Asia ram ask – v (B) ေမးသည၊ ခငးသည၊ ေတာငးဆသည၊ ေတာငးပနသည။ (Z) dongh, hihsak nang in ngen, thuum. (L) zawt , sawm , phut , ngen (F) sut , diil (H) biahal , man hauh

asleep –addv, adj (B) အပေနေသာ၊ အပေပာလက။ (Z) a ihmu, ihmu sain. (L) aih mu , ih mu sa in (F) it-that (H) hngilh , aa hngilh at – prep (B) ၌၊ မာ၊ တြင၊ ဝယ။ (Z) ah, lamah, gei ah. (L) ah, awm dan (F) ah (H) ah attach – v (B) ပးတြသည၊ တြယတာသည။ (Z) belh, thuah,khihkhawm (L) zawm , inthlung bet (F) bun cih , ben cih ben , kopter (H) item chih , inaih , i dawt attack – vt (B) တကခကသည၊ ထးစစဆငသည။ (Z) do, sim, vato, a na thuaksak. (L) do , beiha , bei (F) do , raaldo , raal tawng (H) tuk , raltuk attempt – vt, n (B) ၾကးစားသည၊ စမးသပသည၊ ၾကးစားအားထတျခငး။ (Z) hanciam, hanciamna. (L) ti , bei , tih tum , tumna , beihna (F) tuah huik , tum , zalh (H) zuam audience – n (B) ၾကားနာေသာလထ၊ ေသာတရင။ (Z) thu ngai mipi, radio, TV en-ngai mipi (L) ngaithlatu mipui (F) (H) biachimmi a rak ngaitu mibu

4 5 PROSPECT BOSCO EB4C DICTIONARY

အဂၤလပျမနမာခငးအဘဓာန

အဂၤလပျမနမာခငးအဘဓာန

PROSPECT BOSCO EB4C DICTIONARY

Page 5: Eng/Burmese/Chin/ Dictionary

August –n (B) ၾသဂတလ။ (Z) Augustkha, kha giatna, tuuk tun’kha. (L) thla riatna (F) Miraamg thla ih thlariatnak , fangar tha (H) Australia-n (B) ၾသစေၾတးလႏငင၊ ၾသစေၾတးလတက။ (Z) Australia gam/ leitung khenpi. (L) Australia ram (F) Australia ram (H) Australia ram autumn –n (B) ေဆာငးဥးရာသ။ (Z) (L) (F) (H) available – adj (B) အသငရေသာ၊ အသးခႏငေသာ။ (Z) kingah thei, ki mu thei (lei ding/ ack ding in ) (L) hman theih , hmuh thei (F) (H) cawk khawh asimi ,hmuh khawh awk asimi , hman khank asimi , aummi aware –adj (B) သတရေသာ၊ သျမငေသာ။ (Z) phawk gige, pilvang. (L) hria , hriatna , nei (F) (H) hngalh , theihnak ngeih away – adv (B) အေ၀းသ႔၊ အလမးကြာလက။ (Z) a gamla lam ah, ki gamla in. (L) daih, hla (F) lam hlatpiah, hlo, umlo (H) a hla, ahlatnak i kal

B / b baby – n (B) ႏ႔စ႔သငယ၊ အသအျမငနညးသ။ (Z) naungek (L) nausen (F) nauno, naute (H) ngakchia back –n,adv,v (B) ေကာကနး၊ ေနာကဘကသ႔၊ ေနာကျပနသြားသည။ (Z) nungzaang, nunflam, kiik, nung leh pai. (L) hnung , hnung lam , hnung tawh (F) zaang, dunglam (H) keng , hnulei than bag – n (B) အတ၊ အတထသ႔ထညသည။ (Z) (L) (F) (H) balance – n (B) ခနခြင။ ခန႔မနးခငခနျခငး။ စာရငးကငျခငး။ (Z) tawi tehna , sai kaakna , sum neih lai (L) thilbukna , (patla) , inbuktawkna (F) cuai thlainak , kutsung taang (H) cuaithlainak , atangmi , khat le khal rnaltar ball – n (B) ေဘာလး၊ ကပြ၊ လး၀ငးေအာငျပလပသည။ (Z) tuukpeng, run keng (L) thil mun , mun (F) a hlum lialh mi, a pum, bawhlung (H) a pummi thil , pumpululh balloon - n (B) မးပးပ၊ ပေဖာငး။ (Z) mei bungleeng, muutpuak. (L) (F) (H) band –vt,n (B) ၾကး၊ ဂဏး၊ ဂတ၀ငး။ (Z) (L) (F) (H)

bank- adj (B) ဘဏတက၊ ေျမကတတ။ (Z) sum koihna inn ,mualpang (L) (F) uico bo , bo , thinghawng (H) bar – n (B) တားဆးကာရသညအဟန႔အတား၊ အရကေရာငးခနး။ (Z) dalna zawl, taangban, zusai (L) dalna zawl , tannghan , zusai (F) thing a si lo le thir tluan, thirfung (H) tan , thluam , dawntu , zudinnak hmum bare – adj (B) အကာမရေသာ၊ အျပငအဆငမရေသာ။ (Z) khutguak , zepna omlo (L) ruak , chauh , aia tamlo (F) a kolh mi , ziangghman ihkoih lomi (H) taklawng , tangkaleu barn – n (B) စပါးက၊ လညလညကျပသညသဘင။ (Z) saal, beem, lam lak a vak kawikawite (L) buh in , chhek in , buh dahnain (F) faang inn, buh inn, cuampi (H) rawlkhonnak inn , rawlruk basic- adj (B) အေျခချဖစေသာ၊ မလအဓကျဖစေသာ။ (Z) bul , lo thei lo (kiasam mah mah) (L) (F) (H) basis – n (B) အေျခအျမစ၊ အရငးမလ၊ အေၾကာငးရငး။ (Z) kipatna bulpipen , thugilpi (L) (F) (H) hrampi basket – n , vt (B) ျခငး၊ ေတာငး၊ ပလငး၊ ျခငးႏငထညသည။ (Z) ciiang , seng , bawm , --- tuete ah koih (L) (F) bawm , thilkho , phurh bawm (H) hah in tahmi bawm

bat – n (B) လငးႏ႔၊ ဘကတ။ (Z) galpi , kidona (L) palap , thawinak thing pheng (F) bak , crichet khelhna tiang (H) papalak , pumpululh , tuknak fung battle – n (B) တကပြ၊ တကခကျခငး။ (Z) galpi , kidona (L) indona , sipai leh sipai inbeihna (F) raal do awk (H) thing tum , innbu bu khat , lam phih , i donh be –vt (B) ရသည၊ ျဖစသည။ (Z) om, hi. (L) awm , ni (F) (H) beat- v, n (B) ရကသည၊ တးသည၊ ထသည။ ေသြးခနျခငး၊ ႏလးခနျခငး။ (Z) saat , beeng (tum), seek , lungtang kisaina (L) (F) (H) beautiful – adj (B) လပေသာ၊ ႏစလဘြယေကာငးေသာ။ (Z) etlawm , hoih (L) mawi , rilru tilawm (F) a dawh, mimawi (H) a dawh mi beauty –n (B) လပတငတယျခငး။ (Z) hoihna, etlawmna (L) mawina , mawinak (F) mawizia, mawinak (H) dawhnak because-conj (B) အဘယေၾကာငဆေသာ။ (Z) bang hang hiam cih leh (L) (F) ziangah tile’n, ruangah, hrangah (H) caah , ruangah

6 7 PROSPECT BOSCO EB4C DICTIONARY

အဂၤလပျမနမာခငးအဘဓာန

အဂၤလပျမနမာခငးအဘဓာန

PROSPECT BOSCO EB4C DICTIONARY

Page 6: Eng/Burmese/Chin/ Dictionary

become –vt,adj (B) ျဖစလာသည၊ ျဖစပကလာသည။ (Z) suakta, hong hita (L) loni , a rak si (F) acang, kipansak (H) can , si been- vt (B) ရသည၊ ျဖစသည။ (Z) om, hi (L) awm , ni (F) (H) before-prep (B) မတငမ။ (Z) ma, khol, ma in (L) hma , hmain , hmaah (F) hlanah, tuanah, hmailamah, hinaiah (H) hmaiah , hlan ah began(begin)-v (B) အစျပသည၊ အစျပေစသည။ (Z) kipan, kipan sak (L) tan , ti tan (F) athoknak (H) hram thawk beginning- n (B) မလအရငးခ၊ ကနဥး၊ စတငျခငး။ (Z) kipatva, kipatcina (L) tan , titan (F) athokmak (H) hram thawknak caan behind –prep (B) ေနာက၌၊ ေနာက။ (Z) nungah, nung (L) hnung , phin , piah , hnufual (F) dungah, hnuah (H) hnulei being –n,adv (B) ရျခငး၊ ျဖစျခငး၊ အျဖစအေန၊ ျဖစသျဖင။ (Z) omna, hihna, mihing hihna (L) awmna , awm , lo awm , mi hring (F) minung, thilumcia, sinak (H) si , um

believe – vt (B) ယၾကညသည၊ ကးစားသည။ (Z) um, taksang, muangngam (L) dikaring , keeleng , khawnglawng (F) zum, asiti-ih ruat (H) zumh , bochan , ahman ti i ruah bell – n (B) ေခါငးေလာငး။ (Z) daak , long (L) dar, dar vuak rik chi (F) darkhing , keleng , khawnglawng (H) darkhing belong – vt (B) ပငဆငသည၊ သကဆငသည၊ အပစပသည။ (Z) a hi , neih sahi , kisai (L) ta, neihsahi , ki si (F) neiter , ta (H) tasi below –prep (B) ေအာက၌၊ ေအာကသ႔။ (Z) nuai ah, nuai (L) hnuaiah , aia (F) tangah, hnuai (H) thlangah beneath – prep , adj (B) ေအာကမာ၊ ေအာကကညဖငးေသာ။ (Z) nuai ah , a nuaideuh ah (L) hnuai ah , thlangah (F) hnuai ah , tangah (H) tangah bent – adj, n (B) ေကြးေကာကေသာ၊ အေကာကအေကြး၊ ၀ါသနာအထ။ (Z) kawi, tanglo, maamlo. (L) awn lam , rilru thlekna lam (F) (H) kha zoh. best – adj, adv (B) အေကာငးဆး၊ အစြမးကန။ (Z) hoih pen , hih theih tawp (L) tha ber , duhawmber (F) a tha bik mi (H) a tha bit

better – adj (B) သာ၍ေကာငးေသာ၊ သကသာလာေသာ။ (Z) hoih zaw, naptuam zaw (L) thazawk (F) a tha deuh mi (H) a tha deuh , a dam deuh between –prep,n (B) အၾကား၊ စပၾကား။ (Z) kikal, khat le khat kikal (L) inkar , inkarah (F) karlakah (H) karkak big – adj (B) ၾကးေသာ၊ ကယ၀နးေသာ၊ သေဘာထားၾကးေသာ။ (Z) gol , lian (L) lian (F) atum mi (H) lian , ngan bill – n (B) ငကႏႈတသး။ ကသငေငြေတာငးခစာ။ (Z) vasa muuk , sumbeizah ngetnalai (L) sava hmui , pawisa pektur ziak chhuahna (F) vate hmur , thilman tangka cazin (H) vato hmur , riantuan man , thil man bird – n (B) ငက။ (Z) vasa (L) sava (F) vate, vanva (H) vate birthday – n (B) ေမြးေန႔။ (Z) suah ni (L) suah ni (F) suah ni (H) suah ni bit – v, n (B) ျမငးဇကၾကး၊ လြနသြား။ (Z) sakol kamkaih, singvuhna (L) thil them tlemte , zawizawi in (F) rang ka kharh thir, thil fate, a tiak (H) tlawmte , rangchak kahlomh , thingpel te te

black – adj (B) မညးေသာ၊ မေမာငေသာ။ (Z) vom , mial (L) dum , thin (F) a dum, a thim (H) nak , anak blank – adj (B) ဟာေနေသာ၊ လြတေနေသာ။ (Z) awng , hawm (L) engmah ziak awmlo , awlai (F) a lawng mi , ziang a siar lo mi (H) a lawng mi , zeihmanh a chungah a um lomi block – n , vt (B) သစတး၊ အေဆာကအအတနး၊ ပတဆ႔သည။ (Z) singtum , inn om khawmdung , khaktan (L) tlang lian tak , daltu (F) thingtum , akhalpi (H) thing tum , innbu bu khat , lam phih , donh blood – n (B) ေသြး။ (Z) sisan (L) thisen , inlaichinna (F) thisen (H) thisen blow –vt,n (B) တကခတသည၊ ရတတရကပတခတျခငး။ (Z) huih nung, muut, khuttum tawh tupna (L) (F) thi hrang, seem, thong, kawh (H) blue – n, adj (B) အျပာေရာင။ ျပာေသာ၊ ညစညမးေသာ။ (Z) dum , vandum meel (L) dumpainl (F) mepian, vanpian zia, apawlmi (H) van dum mui board – n (B) ပဥခပ၊ စားပြ။ ဘတအဖြ႕၊ သေဘၤာကနးပတ။ (Z) singpeak, sabuai, thunei mi pewl (L) thing pek pan blai tak , thil reltu (F) thinghpeng, thurel khawmnak, lawng (H) thing pheng , riantuantubu , zohkhetu bu

8 9 PROSPECT BOSCO EB4C DICTIONARY

အဂၤလပျမနမာခငးအဘဓာန

အဂၤလပျမနမာခငးအဘဓာန

PROSPECT BOSCO EB4C DICTIONARY

Page 7: Eng/Burmese/Chin/ Dictionary

boat (boating) – n, v (B) သမၺာနေလ၊ ေလစးျခငး။ (Z) guun kuang , guan kuangtuanna (L) lawng leng (F) lawng, ti lawng (H) tilawng hme deuhmi phum body – n, vt (B) ကယခႏၶာ၊ ပငလး၊ ကယထငျပသည။ (Z) pum pi , taksa (F) ruangpi, takas pum (L) daksa , pum (H) pum , tak pum bone – n,v (B) အရး။ (Z) (L) (F) (H) book – n, vt (B) စာအပ။ ၾကတငယထားသည။ (Z) laibu, lakhol, kham khol (F) lai kawp, ca- uk laibu (L) lehkhabu , ticket lo hauh lawk/ lei (H) cauk , cauk chung min khumh born – v, adj (B) ေမြးဖြားသည၊ ထမးေဆာငသည။ ေမြးဖြားလာေသာ။ (Z) suak, naungeek piangkhia (L) zing a pakhat , piang (F) suak, hring (H) hrin , chuah , chah pimi both- adj,prep (B) ႏစခစလး၊ ႏစမးစလး။ (Z) nihgeel , tegeel , tegel , nihtuak (L) ve ve , thil pahnih a a eng ve ve pawh (F) pahnih in , koprop (H) an pal , nih in bottle – n (B) ပလငး၊ အရက။ (Z) thawl , zu koihna thawl (L) saidawium (F) thlalang thawl , palang thawl , tithawl (H) thawl , thihna thawl

bottom – n, vt (B) ေအာကေျခ၊ ဇစျမစ၊ အေျခတညသည။ (Z) a taw , niam penna mun , tawkaw (L) thil reng reng a hniam lai , a fual lai , a mawng (F) (H) tawne bow – n , v (B) ကငးညြတေသာအရာ။ ေလး။ ဥးညႊနသည။ ၾသဇာသကေရာကေစသည။ (Z) kuun , thal , bia inkuun (L) kun , zah entirnana lukun , lubu (F) kuun , thal kahnakli , cibaibuk (H) likuk , kun , tilawng siseh vanlawng sihser bowl – n (B) ဖလား။ (Z) kuang uuk , haii (L) kuang (F) kheeng , um kheeng (H) khengknar box – n (B) ေသတာ။ (Z) vamkoih ne kuang, sing kuang (L) vankoih ne kuang , singkuang (F) thil retnak kuang, thing knang (H) thingkuang , kuang boy – n (B) ေယာကားကေလး။ (Z) pasalno (F) mipa nauhak (L) mipa naupang (H) pa ngakchia brain – n (B) ဥးေဏာက၊ အသဉာဏ၊ ပညာဉာဏရေသာ၊ ေတာေသာ။ (Z) khuak , ngaihsutna , brainy – pil , ciim (L) thluak (F) thluak , thuruah (H) thluak branch –n (B) သစကငး၊ အကငးထြကသည။ (Z) (L) (F) (H)

brave – adj (B) ရရငေသာ။ (Z) hangsam (L) huai , huaisen (F) ralthnami , pangam mi (H) raltha bread –n (B) ေပါငမ႔။ (Z) (L) (F) (H) break – v (B) အကကြေစသည၊ ခးခြသည၊ ပကစးေစသည။ (Z) sukham, kitam, kitansak, kisia sak (L) kehna , tliahna , chawlh (F) kiak, khiak, kek, siat, kuai (H) kuai , let , buar , chuah breakfast- n (B) နနကစာ၊ နနကစာ စားသည။ (Z) (L) (F) (H) breath- n (B) ထြကသက ၀ငသက။ (Z) (L) (F) (H) breathe –n (B) အသကရျခငး။ breather ေခတနားျခငး၊ (Z) nungta , huih diik lai (L) (F) (H) thaw bridge – n , vt (B) တတား၊ တတားထးသည။ (Z) lei , lei dawh (L) lei , kalna kawng siam (F) lilawn , hleisaang (H) hlei

bring – v (B) ယေဆာငလာသည၊ ေခၚေဆာငသည။ (Z) tonpih , keng (F) rak kaeng, runkeng (L) rawn la , rawn thlen (H) put British- adj,n (B) ျဗတနႏငဆငေသာ။ ျဗတသလမး။ (Z) England gam tawh kisai , mikangte (L) (F) Britain mipawl (H) England raumi broad – adj (B) ကယ၀နးေသာ။ အနၾကး။ (Z) zai , za , suun tangpi (L) zau , hlai , tlang pui , vang lai (F) a kua mi , a fiak lo mi (H) kau , lam kau broke –n (B) ပြစား။ (Z) kuaitan , sum neilo , puaisaasem , broker – ပြစား။ (L) (F) (H) brother – n,adj (B) ညအစက၊ ညအစကရငးကသ႔ခစခငေသာ။ (Z)Sanggam , Pianpih pasal (L) (F) mipa suahpih , a nau (H) brown- n (B) အညေရာင။ (Z) puang meel , kaphimel (L) (F) sen dup , kawfipianzia (H) build – v (B) ေဆာကလပသည။ (Z) lam , inn lam , bawl (L) pianhmang , pumrua (F) inn le a dang pawl sak, phun, sak tuah (H) sak , inn sak

10 11 PROSPECT BOSCO EB4C DICTIONARY

အဂၤလပျမနမာခငးအဘဓာန

အဂၤလပျမနမာခငးအဘဓာန

PROSPECT BOSCO EB4C DICTIONARY

Page 8: Eng/Burmese/Chin/ Dictionary

building – n (B) အေဆာကအအ။ ေဆာကလပျခငးအတတ။ (Z) taih inn , inn hoih / thupi (L) insak , in sokna (F) inn, sak mi inn (H) inn built – v (B) ေဆာကလပခသည။ (Z) (L) (F) (H) bus –n (B) ခရးသညတငကား။ (Z) khualzinte tuanna mawtaw (L) mihring phurtu motor lian (F) milai phurtu mawtawka (H) zapi citnak mawtawka busy- adj (B) အလပမားေသာ၊ အလပရႈပေသာ။ (Z) nasephau , manlah (L) (F) (H) but- prep,conj (B) သ႔ေသာလညး၊ ေသာျငားလညး။ (Z) a hih hangin, hiphial mah leh (L) mah se , nimahse , nimahsela (F) na’n, na- in, khal sehla (H) sihmanhselaw , dah ti lo ahcun , lawng lawmg butter – n (B) ေထာပတ။ ေျမာကပငေျပာဆေသာစကား။ (Z) thaw bat (L) ehaw tha tak bawngh nute dak (khar) (F) thaw pat , eawhnawi hlaper mi (H) cawhnuk thawhpat by –prep (B) ျဖင၊ ႏင၊ အားျဖင၊ ၌၊ မာ၊ တြင။ (Z) tawh, sungin, ah (L) kiangah , sirah , lampang sawina hmang in (F) kiang lamah, in (H) phawng , in , a luan cang mi

++++++++++++

C / c

cabin – n,v (B) အခနးငယ၊ တအမ၊ အမငယေလးအတြငးအကဥးခထားသည။ (Z) inn neu , buukno ,tembaw tung lupna neutu (L) pin dan riah theihna (F) inn dan fate , inn fate (H) khan khat lawng a neimi inn cage – n , v (B) ေလာငအမ၊ ေလာငအမသြငးသည။ (Z) vasa / ganhing khumna, khumcip. (L) sava khumna bawm, bawm a khung. (F) vate zuatnak bawm, ar retnak bawm. (H) saram le vate zuatnak bawm. cake – n (B) ကတမန႔။ ပစအတးအခ။ (Z) kekmoh, a bek a om moh. (L) chhang thlum (kek) (F) kekhmuk, changreu thlum. (H) kekhmoh, changreu thlum. call (B) ေခၚေ၀ၚသည၊ ဖတေခၚသည၊ ေခၚသည။ (Z) kici, sam, hong pai nang in sam. (L) ko, au, kan. (F) ko, ruangro, hminsak. (H) au, kawh, minsak. calm – n (B) စတတညျငမျခငး။ ေလျငမျခငး။ ရာသဥတသာယာျခငး။ (Z) lungsim daihna , huihdai, khualun hoih (L) khaw awm dan , ngawi , hlauthawng hmel pulo (F) tikua , hawr , tihriat (H) dai zir,iar in un caan , a dai camera – n (B) ဓါတပရကကရယာ။ (Z) maanbu (L) thlalakna (F) kemara mizuknak (H) hman thlaknak she camp – n , vt (B) ရြကဖငတစခနး။ စခနးခသည၊ တပစြသည။ (Z) giah buuk , giah phual saat (L) riah buk , thila ngaih dan thuhmun neite (F) riah hmun , riahnak hmun (H) riah nak hmun , riah

can – avx (B) ခြငရသည၊ ႏငသည၊ တတႏငသည။ (Z) phalna ngah, hih thei, thei. (L) tin, thei, thiam. (F) tithei, thei. (H) tuah khawh, thawl chung i erh. Canada , Canadian -n (B) ကေနဒါႏငင၊ ကေနဒါႏငငသား။ (Z) Canada gam, Canada gammi, (L) Canada ram, Canada rammi. (F) Canada ram, Canada rammi. (H) Canada ram, Canada rammi. canal – n (B) တးေျမာငး၊ ေရစးရာျပြန။ (Z) tui laak na , tui lam (bawl tawm) (L) lawng kal nana khawmual laih tlang, chaw kelna kawmg (F) tikua , hawr , tihriat (H) ti laknak , kahcham cap – n (B) ကကဥးထပ။ အဖး။ ဥးထပေဆာငးသည။ (Z) lu khu mai dawk, a siin , lukhu khu (L) (puam) lukhum hma parh chauh nei , chhin (F) lukhu, asin, keep (H) sahmul luchin capital – n , adj (B) ျမ႕ေတာ၊ စာလးၾကး၊ ေငြရငး၊ အဓကျဖစေသာ။ (Z) zumpi omna khapi, sumzian, pipen. (L) khawpi sawrkar thut hmun, sum (F) khua lipi. (H) ram khat cung uknak khuapi bik. captain –n (B) ဗလၾကး။ သေဘၤာမာလနမး။ ဥးေဆာငသ။ (Z) bu ,tembaw ukpipa , kimawlna makai (L) hruaiti , officer major hnuaichiah (F) hotu , galkap bawi bothum (H) haotu , ralbawi bo thum benh capture – vt, n (B) ဖမးဆးသည၊ ဖမးဆးျခငး။ (Z) man , matna (L) man (F) kai (H) tlaih

car (B) ေမာေတာကား။ (Z) mawtaw. (L) motor car. (F) mawtaw car. (H) mawtaw ka. carban – n (B) မးေသြးဓာတ၊ ကာဗြနဓာတ။ (Z) meihol daat, carbon daat (L) thil (element) carbon/paper (F) karbon cahnah cangan tik-ih dan mi cahnak dum (H) meihol, lungmeihol le thil nahter nak chung i a ummi care – n , v (B) သတ၀ရယ၊ ၾကညရႈေစာငေရာကျခငး။ (Z) lunghihmauhna, donna---thudon (L) en kawl, ngunna, thawh rimna (F) poiter, a poi, zing siar, rul (H) zawnruahnak, lung retheihnak, duhnak ngeih. careful – adj (B) သတရေသာ။ (Z) kidawm, kician taka hih (L) fimkhur, ngaihtuah ngun. (F) ralring, fimkhur mi. (H) aa ralringmi. carry – v (B) သယေဆာငသည၊ ခသည။ (Z) pua, keng, tawi (L) phur, pua, pawm, nei, keng (F) phur, keng, pu (H) phorh case – n, vt (B) အေၾကာငးကစၥ၊ အမႈတြ၊ လကဆြေသတာ။ (Z) thu, “zum” thu, khutkhai singkuang. (L) bawm, thingrem. (F) thu hnaihnok, thuhla, kuang, bawm. (H) thil a hung ummi, cast – v (B) ပစသည၊ သြနးသည၊ သရပေဆာငသည။ (Z) paai , sung , kineih (L) theh , paih , deng (F) paih , hlon (H) hlonh , cheh , hei umter , thlet

12 13 PROSPECT BOSCO EB4C DICTIONARY

အဂၤလပျမနမာခငးအဘဓာန

အဂၤလပျမနမာခငးအဘဓာန

PROSPECT BOSCO EB4C DICTIONARY

Page 9: Eng/Burmese/Chin/ Dictionary

cat – n , v (B) ေၾကာင။ ရနျငးထားသညမနးမ။ အျပငးအထန။ (Z) zawhngeu, thusim kithei khiasak. (L) zawhte. (F) zawhte, zawhngeu. (H) chizawh catch – v (B) လကဖမးသည။ စြကပသည။ ခတမသည။ ကးစက ျပန႔ႏ႔သည။ (Z) man, leencip, bia. (L) man, hria. (F) (H) tlaih, she, siao, zawt. cattle - n (B) ကၽြ၊ ႏြား၊ တရစၧာန။ (Z) lawi sial, bawng ganhingte (L) bawng (F) sia, caw le naapawl (H) inn zuat satil, cawphun paoh 2 cause – n , vt (B) အေၾကာငးရငး၊ အကးျဖစပြားေစသည။ (Z) a hang, a pianna hang. (L) a chhan, ai, thariam, awmtir, tihtir. (F) (H) thil a chuahtertu, sullam. cave (B) လဏေခါငး။ ဂ။ (Z) kaw- hawm. (L) chim. (F) lungkua. (H) lungkua. cell –n (B) ၾကးတက၊ လပစစ။ (Z) inn dei neu mah mah , daat meitang , samal (L) pindan te , electric current chhuahna bawm (F) inn dan fate , a fate bik mi rannung (H) siseh , cu ban tuk khan hmete paoh cent (B) အေမရကနျပညသး ၁ ေဒၚလာ၏ ၁၀၀ပ ၁ ပ။ (Z) cent 100 the dollar khat (L) (F) zakhat ; 100 (H)

center – n, v (B) အလယ။ ဗဟခက။ ဗဟျပသည။ (Z) a laizang, a lai, phual pi (L) lai, laili. (F) laifang, a thupi hmun, hmunpi. (H) laifang, hmunlai, hmunpi central – adj (B) ဗဟကေသာ။ အခကအလကျဖစေသာ။ (Z) laizang ah, thupi pen. (L) lai, laitak, bulpui. (F) a laifangmi, rin bialih a laifang mi. (H) a laifang a simi, hmunpi simi. century – n (B) ရာစႏစ။ (Z) kum zalom. (L) kum 100, kum zabi. (F) kum zakhat, kumbzabi. (H) kum zabu. certain (B) ေသခာေသာ၊ စတခေလာကေသာ၊ သတမတထားေသာ။ (Z) kician, muanhuai, pelh theilo. (L) chiang, sawi chiah loh. (F) peh lo mi, a si rorimi, a hliah fiahmi. (H) a si lrim lrim ti zumh, a si lrim lrim lai. certainly –adv (B) သသယကငးစြာ။ မခမလြ။ (Z) pelh lo in , muanhuai takin , kician takin . (L) (F) pelh lo in , teng teng in , angaingai in (H) pel lo tein chain – n (B) ကြငးဆက၊ သၾကး၊ အေႏာငအဖြ႕။ (Z) kol khainiang siik kol, khai niang , kolbulh (L) khaidiat , thil inzawm chhawngzcel (F) thir cikcin (H) cikcin , aa pehmi thir cikcin kual tete chair – n (B) ကလားထင။ (Z) kingapna nei titphah. (L) thuthleng. (F) tohkheng, upa tonak. (H) hngauh ngeimi thutdan.

chamber (B) အပခနး၊ သးသန႔အေဆာင၊ တရားရးခနး။ (Z) lupna khan, thukhen zum khan (L) pindan, inlianpuia pindan chenne a tan te (F) (H) innchung khaan chance – n , v (B) အခြငအလမး။ အျဖစအပက။ ကအားေလာစြာ ျဖစပကသည။ (Z) hun hoih hun manpha, hong hi kha. (L) tawk palh, tawng palh. (F) tikcu tha, caan tha, it theihnak caan (H) caan tha, vanthat caan. change – v (B) ေျပာငးလသည၊ ေရႊ႕ေျပာငးသည၊ လလယသည။ (Z) kheek, ki kheeksak, laih. (L) thleng, inthleng. (F) thleng awknak, sumnepnawi. (H) thleng, tangkanek, thlennak. change –v (B) ေျပာငးလသည။ (Z) kheek , kheng , laih , kheel (L) thlak thleng , thleng , inthleng (F) thleng awknak , tangka nawi (H) thlen , tangka nek , thlennak chapter – n (B) အေၾကာငးအခကတခ။ စာအပတြငပါသည အခနး။ (Z) nenn, kikhawm, mihonpi. (L) kalkhawm, mipui awmkhawm. F) mibur, mipi. (H) cauk chung I thennak, a bubuin aa thenmi hna.

character – n (B) ထငရားေသာအမတလကၡဏာ၊ အကငစရက။ (Z) gamtat luheek, zongsat tatzia. (L) nungchang awmdan. (F) (H) ziaza, sinning.

characteristic – adj (B) ၀ေသသကေဖာျပေသာ၊ အကငစရကေပၚလြငေသေသာ။ (Z) aki langkhia tatazia, zongsat tatzia ahi (L) nung chang awm dan a lak (F) (H) hawi dang he i lawh lonak mah siningte a langhtertu charge – n , v (B) ေစာငေရာကမႈ၊ လႊအပျခငး၊ ထညသည၊ ထးသည၊ အခေတာငးသည။ (Z) kepna, aapna; thuah, thun, a man ngen. (L) puhna, beih thutna,; puh, bei thut. (F) sual puh, a man dil. (H) man chiah, rawn, sual puhnak. chart – n (B) ေျမပ။ ေရေၾကာငးျပေျမပ။ ေျမပေရးဆြေဖာျပသည။ (Z) gamlim, limlak hilh cianna (L) map, lawng mite hman, vaukamte. (F) ram zuk, laamzin, ram le tiva. (H) hmanthlak, cazin. check – n, v (B) စစေဆးျခငး။ (Z) sittelna, encian. (L) endik, enfiah, tizawi, timuang (F) (H) chek, donh, zoh piak dingin chiah ta cheese – n, adj (B) ဒနခ၊ ဒနခကသ႔အရသာရေသာ။ (Z) bawngnawi thuuk khal , tuabang limnaanei (L) bawngnute dak atanga thil sakhat siam chhuah (F) cawnawi khal (H) cawnuk khal chemical – adj (B) ဓါတေဗဒႏငဆငေသာ။ (Z) zatui (daat) lam tawh kisai. (L) thil insiam dante, zarna. (F) siilam, sii thaw ih peh aw mi. (H) chemistry he aa pehtlai mi thil. chest – n (B) ရငပတ။ ေငြေသတာ။ (Z) awm,sum koihna sing kuang muan huai (L) awm, thingrem chhin nei thawmhnawdehna (F) taang, awm, thingkuang (H) taang , thingkuang

14 15 PROSPECT BOSCO EB4C DICTIONARY

အဂၤလပျမနမာခငးအဘဓာန

အဂၤလပျမနမာခငးအဘဓာန

PROSPECT BOSCO EB4C DICTIONARY

Page 10: Eng/Burmese/Chin/ Dictionary

chicken (B) ၾကကကေလး။ ၾကကသား။ (Z) aakno, aaksa. (L) ar note. (F) ar fate. (H) ar paoh. chief – n (B) အၾကးအက။ ဥးစးသ။ (Z) pawllutang. (L) roreltu, hotu, hruaitu. (F) hotu, lubik, a thupi bik. (H) bu khat chung lu, upa bik. children – n (B) ကေလးမား။ (Z) naupangte. (F) mipa naupang. (L) nauhak tla. (H) ngakchia pakhat nak tan. China - (B) တရပျပည။ (Z) sengam (L) (F) tuluk ram (H) tuluk Chinese - n (B) တရပလမး၊ တရပဘာသာစကား။ (Z) sente, senpau, cazin. (L) (F) tulukmi. (H) tulukmi tuluk thil, tuluk kholh. choose – v (B) ေရြးေကာကသည၊ ေရြးယသည။ (Z) teel, deih pen teelkhia. (L) thlang, duh thang (F) (H) thim. chose – n (B) တရားစြ၍ေတာငးဆပငခြငရေသာပစၥညး။ (Z) thukhen zum pan ngeen a neihtheih van (L) (F) (H) zoh , thim

chosen – adj (B) အထးေရြးခယထားေသာ။ (Z) teel tuam (L) thlang, duh thlang (F) (H) thim christmas (B) ခရစၥမတပြေတာ။ (Z) lungdam bawl pawi. (L) lsua krista pian lawmna. (F) krih suahni ilawmnak. (H) khrismas. church – n (B) ခရစယနဘရားရခးေကာငး။ အသငးေတာ။ (Z) biak inn, pawlpi. (L) biak in. (F) biak inn, Kristian pawlpi komi. (H) biak inn, Khrisfahbu. circle – n , v (B) စက၀ငး၊ စကကြငး၊ ၀ငး၀နးသည။ လညသည။ (Z) beem kual, kual huam sung, kiimkot (L) rin bial bap. (F) a bial, a hlum, riin bial (H) a pum, kulh, vel circus – n (B) ဆကကပ။ (Z) circus kimawlna (L) thil tih theih entirna hmun (F) circus (H) circus citizen - (B) ႏငငသား။ (Z) gammi (L) khawpuimi, khua khtui (F) ram mi, khnapi umtu (H) ram chungnui sinak city (B) ျမ႕ေတာ၊ (Z) khuapi lian. (L) khawpui lian. (F) khawpi. (H) khuapi, khuanganpi.

class – n , v (B) အတနး။ အဆငအတနး၊ အမးအစားလကစစဥသည။ (Z) taan, khenna, a namzui-in khen (L) pawl, chi, inang tlaing (F) (H) classroom – n (B) စာသငခနး။ (Z) lai hilhna inn dei (L) inang tlang (F) ca zimak khaan, ca zimak dan (H) tangkhat i chimhmi siangngak chiabu claw – n (B) တရစၧာနတ႔၏ ေျခသညးလကသညး။ (Z) ganhing khecinn (L) ran thenkhat le sava tin zum (F) ramsa/vate pawlihtin (H) clay – n (B) ေျမေစး၊ ရႊ႕ေစး။ (Z) buan, tungman, mipumpiluamg (L) bellei, lei ban (F) sentlung, tlak (H) vawlei, tlak clean – adj , vt (B) သန႔ရငးေသာ၊ စငၾကယေအာငလပသည။ တကသည။ (Z) siang, siang sak, nawt siang. (L) fai, thariam, tifai, thian fai. (F) afaimi, thiang mi phiat fai, tifai (H) a thiang mi, thianter, thianh clearly – adv (B) ထငရားစြာ။ လးလးလားလား။ (Z) siang takin, kician sitset tak in. (L) fiah takin, hrang. (F) afiang, awfiang, lang fiang. (H) afiang, a piang. climate – n (B) ရာသဥတ၊ မးေလ၀သ။ (Z) khuahun, (L) rambial khat boruak awm dam. (F) nikhua. (H) khuati

climb- v (B) တကသည၊ ႏြယတကသည။ (Z) kah, kah to, khau guiikah. (L) tlang, kalchho. (F) kai, thingpar kai. (H) thingkung kai. clock – n (B) နာရ။ ေျခအတ။ (Z) naipi. (L) sana, hun tehna. (F) nazi. (H) caan relnak, suimilam. close – v (B) ပတသည၊ ဖာသည၊ နးကပသည။ (Z) khaak, tawp, kingaih. (L) khar, khup, khap, titawp. (F) khar, pit. (H) khar. cloth – n (B) အ၀တအစား၊ အပယာခငးအ၀တမား။ (Z) puansilh niikteen (L) incheina, thawmhnaw. (F) hinpuan, angki, thilthuam sinfen. (H) hinpuan cloth – n (B) အထည။ အ၀တအထည။ စားပြခငး။ (Z) meii, tuikhu. (L) chhum. (F) meiro, romei, vandur. (H) khuadawm. clothing – n (B) အ၀တအထညမား။ ၀တစားတနဆာ။ (Z) puansilh niikteen. (L) thawmhnaw, incheina. (F) thil thuam hruk, thil sin. (H) hnipuan. club – n (B) ၀ါသနာ အျမင စတ၀ငစားမႈတစေပါငးအဖြ႕။ (Z) uuk/muh/kin kibang teng kiawlna (L) inlehkhadennaa, infiamnathil atan te (F) thing tan, tlahtum, pawlkhawm (H) thingtan , mi phu khat in a um mi

16 17 PROSPECT BOSCO EB4C DICTIONARY

အဂၤလပျမနမာခငးအဘဓာန

အဂၤလပျမနမာခငးအဘဓာန

PROSPECT BOSCO EB4C DICTIONARY

Page 11: Eng/Burmese/Chin/ Dictionary

coach – n (B) ရထားလး၊ သငတနးဆရာ။ (Z) leeng , tintan sia ( hilh pa/nu) (L) sakawrtawlailir , zirurtu (F) leeg keli nei , zirhtu , saza (H) rangleng , cawnpiak coal – adj (B) ေကာကမးေသြး။ (Z) suang meihol. (L) lawsnga , lungalhthei thun , dahlut. (F) lung meihol (H) lung meihol coast – n (B) ကမးရးတနး၊ ပငလယကမးေျခ။ (Z) tuipi gei. (L) tuipui kam. (F) tifiruiat kap. (H) rilikam, tivakam, tikam coat –n,v (B) ကတအကႌ။ ဖးအပသည။ (Z) puan tungsilh , ganhingte te mul , tuam khuh (L) kawrchung , tuamtu , kawr pan te (F) kor sahpi , kawt kor , tuam , fun (H) angkileng , saram hmul , tuam , khuh coffee – n (B) ေကာဖ။ (Z) kaphi. (L) kawfi. (F) kawfil, khafi. (H) kawfi.

cold – adj (B) ေအးေသာ၊ တညျငမေသာ၊ အေအးမသည။ (Z) vot, dai, khuasik. (L) vawt, nelawm lo, vawtna. (F) a daimi, khuasikmi. (H) a kik, cumpi.

collect – v (B) စရးသည၊ အလေငြေကာကသည။ (Z) kaikhawm, sum dong (L) la khawm, tikhawm, chhar khawm (F) khawm, khawng, khawl (H) pumh, thawhter, minung an i pum college – n (B) ေကာလပေကာငး။ (Z) kawleih sang (L) zirna sang, high school chungami (F) dikari laknak tlawng saang (H) khawleih sianginn colony - (B) လကေအာကခႏငင။ (Z) ukna nuai gam (L) ramdangmi in ram an enkawl (F) ramthar tuah, midang rammahhamihdinter (H) ram kuttang i a um thiam thiam color – n , v (B) အေရာငအဆငး။ ဟနေဆာငသည။ ေဆးခယသည။ (Z) meel, kineih, zaazeem. (L) rawng, tidanglam, lan dik lohtir. (F) rawng, pianzia. (H) azawng combination- n (B) ေပါငးစပျခငး။ (Z) gawm khopna (L) fin khawmna, dah khawmna (F) kom awknak, knunkhat sinak (H) cawhnak, fonhnak combine – v (B) ေပါငးစပသည။ ေပါငးစညးထားသမား။ (Z) gawmkhawm, pangkhamm (L) fin khawm, zawm khawm, in khawptir (F) kom, hmunkhat ih ret (H) cawh, fonh come – v (B) လာသည။ (Z) ong pai, hong kuan. (L) lokal, lo thleng. (F) ra, hung, rung. (H) ra, phanh.

comfortable – adj (B) သကေတာငသကသာရေသာ။ (Z) nuam (L) nuam (F) a nuam mi, serem mi (H) a nuam mi command – v, n (B) အမန႔ေပးသည။ အမန႔။ (Z) thupia , thupiak (L) thu pek, thuneihna , thiamna (F) thu peek mi , thu (H) fial, nawlpek, uk common – adj (B) အမားႏငဆငေသာ။ ထးတမးစဥလာအတငးျဖစေသာ။ (Z) taang pi neih, kitaang, dinmun tengpi. (L) thuhmun, intawmtlan, naran. (F) mizapi hman vualvo mi, zaran. (H) hrawmmi thil, hmuh ton lengmang mithil. community –n (B) အမးတလစ၊ ေနရာ။ (Z) munkhat veng khat a tengkhawm mite (L) mipui ram khata cheng e maw , hnam khat (F) (H) hmun khat i a ummi mibu pakhat company –n (B) အေပါငးအပါလစ အပစ။ ပရသတ၊ ကမၸဏ။ (Z) ki pawl khawm mi hon (L) thianna , tanna m sum dawna thila inzawn khawm (F) a pawl khawmmi , mi burkhat (H) bu , chawlet bu compare – vt (B) ပါသည။ ဆသည။ (Z) tehkaak, enkaak. (L) khaikhin, tehkhin. (F) tahthim, pa khat le pa khat thim. (H) tahchumh complete – adj (B) ျပညစျခငး။ အၾကြငးမေသာ၊ လးလးလားလားျဖစေသာ။ (Z) kicing, a vekkhempeuh, kiuhkeuk, kim. (L) kim, famkim, tawp, zo. (F) a kimmi, ahimmi, famkim mi. (H) a tling, a dihlak.

complex – adj (B) ရႈပေထြးေသာ။ နားလညရခကေသာ။ (Z) hibil bual, telhak (L) bung hrang hrang rem khawm (F) a ol lo mi , a harsami, a kawkalh mi (H) hngalh aharmi compose – v (B) ေပါငးစပသည။ ေရးစပသည။ (Z) gawm khawm, phuak (la) (L) rem khawm , phuak khawm (F) ret khawm, phuah (hla) (H) hla phuah , a chung i um composition – n (B) စာစစာကးေပါငးစပသကးသည။ (Z) thupicing ding gawnkhamm alai gelhna. (L) phuah, siam, remkhawm (F) (H) phuahmi, tialmi compound – n (B) ၀နးျခ၊ ၀နး၊ ေရာစပထားေသာေနရာ။ (Z) huang, huan, akigawm nakhat. (L) thil in pawlh, inchawhpawlh. (F) cokrawi, inn sumtuah. (H) inn kulh chung, cawhmi thil. compus- (B) သလကအမေျမႇာင။ (Z) lam lak siik hup sak le khang lak nai (L) chhim leh hmar kawktu (F) (H) condition – n (B) အေျခအေန။ ကန႔သတခက။ (Z) om dan, damlotetungtanggenna. (L) khuankhirh, rel. (F) thil umtudan, pakhat khat acanghlan in a umtul mi. (H) sinning, umtuning congress – n (B) ေဆြးေႏြးညႇႏႈငးပြ။ (Z) kikhop/kikup tuahna. (L) inkhawm, sawiho tura inkhawm. (F) thurel, khawmpi (H) pumhnak, fonhuak

18 19 PROSPECT BOSCO EB4C DICTIONARY

အဂၤလပျမနမာခငးအဘဓာန

အဂၤလပျမနမာခငးအဘဓာန

PROSPECT BOSCO EB4C DICTIONARY

Page 12: Eng/Burmese/Chin/ Dictionary

consider - vt (B) ဆငျခငေထာကခငသည။ (Z) ngaihsun cian (L) ngaihtuah, phalsak. (F) ruat, tha zetih ruat, ngai (H) ruah, zumh, midang zawngruah.

consist – vi (B) ပါ၀ငသည။ (Z) kihel (L) nei huam, a chhan ni ber (F) tel (H) a chung i um consonant- n, adj (B) ဗညး။ သဟဇာတ ျဖစေသာ။ (Z) lai malte, ki hual , kituak (L) hawrawp vowel nilo (F) (H) catang tung pawl, aa zulmi continent – n (B) တက(ေျမအပငးအျခား)။ (Z) leitung khenpi (L) khaw mualpui (F) ram kaupi, kontinen (H) kawntinent continue (B) ဆကလပသည။ (Z) zomtosuak , hih suak , zom. (L) zawm zel , kal zel. (F) phe zom , tuah zom. (H) peh , ngol lo. contrast – v (B) ႏႈငးယဥသည၊ ႏႈငးယဥျခငး၊ ယဥၾကည၍သရေသာကြျပားမႈ။ (Z) saai kaak , kilam dan’ daan (L) tehkhin , khaikhin , danglamna (F) thil a danawknak tah thim (H) ani dannak langhter , dannak

control – n, vt (B) ထနးသမးျခငး၊ ဟန႔တားျခငး၊ ထနးခပသည။ စးမးသည။ (Z) uk, sai, na khempeuh uk, khaktan. (L) thununna, vawnbehna. (F) kil, khawi, hreem. (H) uk conversation – n (B) စကားစျမညေျပာျခငး။ (Z) kihona (L) inlehna (F) biak-awk, sawnawknak (H) bia i ruah cook – v , n (B) ခကျပတသည။ စားဖမး။ (Z) huan , an/meh huampa/nu (L) chhum , chaw chhumtu (F) rawl sungtu (H) rawlchuan , rawl chuang cool – vt , adj (B) ေအးစကသည၊ ေအးေစေသာ။ မခးမခန႔ေသာ။ လႈကလႈကလလမရေသာ။ (Z) vot, om hiithiat, lim hopih lo. (L) tidai, tivawt, phurlo. (F) a daimi(nikhua), thindai ziang siar lo. (H) a dai, a linnak in a dai deuh mi copper (B) ေၾကးန။ ေၾကးနအးခြက။ (Z) sum san, tau beelson (L) darsen (F) dar sen (H) dar sen copy – n (B) ေရးကးေသာစာ။ လကခစာ။ (Z) teikhiat lai, kep lai (L) teikhiat thawn, thil dang anpuia siam. (F) khum, ca-ukihkhum, cawng. (H) aa lomi thil, cauk ukkhat. corn – n (B) စပါးေစ၊ ငရတေကာငးေစ။ (Z) khaici tangg. (L) buh chi hrang hrang wheatte (F) vainiin. (H) fangvoi.

corner – n , vt (B) ေထာင။ စြနး။ ေထာငကပေစသည။ (Z) kiu, kiil mungomla, anawl nehsak. (L) kil, sir kil. (F) a kel, akil, dang chep. (H) kil, lam kil kawi.

correct – adj , vt (B) မနကနေသာ။ ျပငသည။ ဆးမပျပငသည။ (Z) maan, adikinpuah pha. (L) dik, nithlap, tidik, siam dik. (F) simi, adik, nun siam, remh. (H) hman, adik, remh cost – vt , n (B) ကနကသည။ အဖးေပးရသည။ ကနကေသာအရာ။ (Z) man , van manzah. (L) seng , sengso , sengsotir. (F) a man , man. (H) man . cotton – n (B) ၀ါဂြမး။ ခညထည။ ခညထညျဖစေသာ။ (Z) pat , pat khau , patpuan. (L) lapar , la. (F) patpar , patpuan. (H) lapar. count – v (B) ေရတြကသည။ (Z) sim , tuat . (L) chhiar , telh. (F) siar , rel , ruat (H) rel , man a ngei , biapi a si country – n (B) နယေျမ၊ တငးျပည၊ ဇာတအရပ။ (Z) kumpi thuneihna gam, gam, pianna gam. (L) hnam pum in an luah ram, ram. (F) ram, tong khat mi le a cozahkat umnak ram. (H) ram, khuate.

courage – n (B) ရရငျခငး၊ ဇြသတ။ (Z) han sanna, lungkia lo a ma pan teitei na (L) huaisenna , huaina (F) (H) ralthatnak course – n (B) ေရ႕တးျခငး၊ ကးေျပာငးျခငး။ သငၾကားျခငး။ (Z) maban nei a paina, sinna. (L) malam pan zelna, panlam, kalna lam. (F) fehnak zawn, thil tuah dan. (H) tiva kuang, zung. court –n (B) ၀ငးျခ၊ ကာရထားေသာကြကလပ၊ ညလာခ။ (Z) inn tual , leitual , thukhan zumpi (L) norelna , roreltu chenna , kawt kawt (F) thurel hmum inn , zung (H) cover – vt , n (B) ေဆာငးသည၊ ကာကြယသည၊ ဖးလႊမးသည၊ အဖးအကာ။ (Z) khuk, siin, tuam, huan asiin, atuamna. (L) khuh, thuh, a chin phentu (F) khuh, siin (H) khuh, thuh, a chin phentu cow – n , v (B) ႏြားမ၊ ျခမးေျခာကသည။ (Z) bawng, bawngpi; lausak. (L) bawngpui. (F) cawpi. (H) caw. cowboy –n (B) ႏြားေကာငးသား။ (Z) bawng cingpa (L) (F) caw khaaltu (H) cawkhal, khaubawi crack (B) ခြသည။ ကြေစသည။ (Z) kitam sak , khangsa (L) tikhi (F) a kek , a kak , a khing (H) a tler, aa cheu

20 21 PROSPECT BOSCO EB4C DICTIONARY

အဂၤလပျမနမာခငးအဘဓာန

အဂၤလပျမနမာခငးအဘဓာန

PROSPECT BOSCO EB4C DICTIONARY

Page 13: Eng/Burmese/Chin/ Dictionary

cream- n (B) ႏ႔ႏစ၊ မလင။ အေကာငးဆးအရာ။ (Z) bawng mawi thau , a hoih/ a lim pen pen (L) bawngnute khar , ei theih cream (F) caw hnawi khirh , malai (H) cawhnuk kham , a tha bikmi thil creature - (B) တရစၧာန၊ လသား။ (သတ၀ါ။) (Z) nuntakna nei piansak nete (L) mihing or ram (F) milai a si lo le ramsa pawl, seemtermi (H) sermi crew - n (B) သေဘၤာ၊ ေလယာဥေပၚရအမႈထမးမား။ (Z) tembaw/vanleng tunga nasamte (L) lawngah nathaw tute, thaw kho (F) van zam le lawng parih hnatuan tu pawl (H) tilawng, vanlawng tlang cung iriah a tuanmi hna crop – n (B) အပင။ အညြန႔။ ရပသမးရသညေကာကပသးႏ။ (Z) ansangh, a kicing khaite. (L) chawk chawawng. (F) lo rawl, cawk cawdil. (H) vawlei chungin a chuak mi rawl cross – adj (B) လက၀ါးကားတင။ ၾကကေျခခတ။ ျဖတေကာသည။ ကန႔လန႔ထားသည။ (Z) singlamteh, aak keng, keng, kaantan, kikalh. (L) kal tlang, kai, kal kai. (F) thing mi thintan mi, mi thin tawi mi. (H) thinhun, lamtan, a phei in rin. crowd –v (B) ညႇပသည။ ျပြတသပသည။ လစလေ၀း။ (Z) nenn, kikhawm, mihonpi. (L) kalkhawm, mipui awmkhawm. (F) mibur, mipi. (H) a benh; i benh, thirfung. cry – v (B) ေအာသည၊ ငေၾကြးသည။ ဟစေခၚသည။ (Z) awng, kap, sam vuavua. (L) au, rawl chhuah, tap. (F) ai, tap, hram, riangro. (H) au, kawh, tah.

cup – n (B) ေသာကေရခြက၊ ဖလား၊ ပနးကနလး။ (Z) haai, tann ( a kihawm ih ngah) (L) no, thingpui innano. (F) hai, no, ngethe. (H) hrai. current – adj (B) ေရႊ႕လားေသာ၊ အမားလကခေသာ၊ ေရစးေၾကာငး။ (Z) a paipai, a luang. (L) tuiluang, boruakfawnvel, electricity kallai. (F) atuih caan, atu lai fang. (H) tiluan, elekriktha thirhrcungin a luangmi, a ummi. curve – n, v (B) အေကြး။ အခး။ ေကြးေကာကေစသည။ (Z) kawi, kuum , knaak, kuaikawi (L) knal, kualna, tikual (F) kelkawi, kel (H) ngawiter, lam kuaihnak custom – n (B) ဓေလထးစ။ အေကာကခြန။ (Z) ngeina , siah dongte (L) vantlang thil tih than dan, hram dan (F) thil ti daan, pupa daan (H) zulh tawnmi cut – v, n (B) လး၊ ခတ၊ ျဖတ၊ လးျဖတေသာအရာ၊ ခတျခငး။ (Z) aat, tan, aattan, phuuk, a ki aattan, phuukna. (L) zai, sat, chek, titlem. (F) ah-nak, hma. (H) at, tuk.

cutting – adj (B) ျဖတႏငေသာ၊ နာၾကညးေစေသာ၊ ျဖတစ။ (Z) akiaat thei, anasak,aatthem (L) (F) (H)

++++++++++

D / d daily – n (B) ေန႔စဥ။ (Z) nisim (L) ni tin, nitinin (F) nitinte, nisiarin (H) infar tein damgae – n,vt (B) အပကအစး၊ ထခကပကစးသည။ (Z) kisuksiatna , liam na , susia (L) chuhiatna , khawloh na , tichhia (F) siatsuah , siat (H) hrawh , hrawhralnak dance – n, v (B) ကခနျခငး၊ ကခနသည။ (Z) laamna, laam (L) lamn, lam (F) laam nak, laam (H) laam danger – n (B) ေဘးအႏရာယ။ (Z) lauhuaina, lipkhap huaina (L) hlauhawm, hlauhawmna (F) tihnak, titphan (H) tihnung dangerous – adj (B) ေဘးအႏရာယမားေသာ။ (Z) lauhuai (L) hlauhawm, hlauthawnawm (F) tih nung za, tuksumza (H) tih a nungmi thil dark – adj (B) ေမာငမကေသာ၊ ေမာငျခငး။ (Z) mial, khual (L) khaw thim, thmna (F) khaw thim (H) a muimi, muihnak darkness – n (B) မညးေမာငျခငး။ (Z) khua ziinna (L) khua thimna (F) khanthim (H) muihnak

date – n , v (B) ေန႔စြ၊ ခနးဆမႈ၊ ေန႔စြတပသည။ (Z) nimit, kimiding kiciamna (L) nidah, ziaktel, a hun chhut chhuak (F) ni lethla le kum, thulh fau (H) caan , nithla, deih thei, nithlakhenh daughter- n (B) သမး။ daughter- in- law = ေခၽြးမ။ (Z) tanu, daughter- in- law = mo (L) fanu daughter- in- law = mo (F) fanu (H) fanu dawn- n, v (B) အာရဏတက၊ စတငျခငး၊ စတငထြကေပၚလာသည။ (Z) zing phalvak, kipat hun , pai khaiat kipan (L) khaw vak, khawfing, chah lai (F) khawfing cat , khua a vang , hung suak (H) khua dei day – n (B) ေန႔၊ ရက။ (Z) ni, suun laitak (L) ni , chhun leh zan darkar (F) ni, suun (H) ni, ni chuah in nitlak tiang dead – adj (B) ေသေသာ၊ မလႈပရားႏငေသာ။ (Z) si, hing nawn lo (L) thi, nung lo (F) a thimi, a nung lo mi (H) zoh deal – v (B) ေရာငး၀ယသည၊ ဆကဆသည။ (Z) zuak, saipih, buaipih (L) pe chhuak, zuar, thil tih pui, ind awr (F) tam, atampi, phe zem (H) a thawm atamning, cawk, zorh dear - adj (B) ခစျမတႏးေသာ။ (Z) it huai, ngaih huai mah mah (L) duhhawm, hmangaih awm (F) mankhung mi, minhar mi, duh mi (H) dawtmi , a man sangmi

22 23 PROSPECT BOSCO EB4C DICTIONARY

အဂၤလပျမနမာခငးအဘဓာန

အဂၤလပျမနမာခငးအဘဓာန

PROSPECT BOSCO EB4C DICTIONARY

Page 14: Eng/Burmese/Chin/ Dictionary

death – n (B) ေသဆးျခငး။ (Z) sihna, siat cipna (L) thilhna (F) thih, cemak (H) thihnak decide – v (B) ဆးျဖတသည။ (Z) khensat, lungsim a khantat (L) rel thlu, thu titlu, rilru siam nghet (F) relcat, thusat (H) bia i khiah, lung i thleh declare – v (B) ေကညာသည။ (Z) pulaak khia (L) puang, vantlang hriat a puang (F) theihter, phuang , hliah, than (H) thanh , chim deep – adj (B) နကေသာ၊ ေစာကေသာ၊ ေလးနကေသာ။ (Z) mial, khual mial, kicianlo (L) khaw thim, thimna (F) a thuukmi, a thum, hniam, tak, n ghet (H) thuk, deeply –adv (B) နကနကရႈငးရႈငး။ (Z)thuuk tak in (L)thum , hniam (F) athuk-ah, a thuailam -ah (H) thuk , feet deep deer – n (B) သမင။ (Z) sazak, sanang, sathak, sakhi (L) sazuk (F) zuk neng (H) sakhi definition –n (B) အဓပၸါယရငးလငးခက။ (Z) a khiatna , a cihnopna (L) hrill fiahna , sawi fiahna (F) a sullam simnak, atican , singfiang nak (H) fianternak , sullam chimnak

degree – n (B) အတငးအတာ၊ ယနစ၊ ဘြ႕။ (Z) tehna , pilna the (L) tehnbi, University nihna a pek (F) thil tahnak-ih hman mi riin (H) tahnak, University cai pekmi upatnak depend- v (B) မခအားထားသည၊ မတညသည။ (Z) kinga, beel (L) innghat, ring (F) rinsan , ring (H) hngatchan depth- n (B) အနက၊ နကျခငး။ (Z) a thuukna , a thuukna (L) thuk zawng (F) thuk lam (H) thuk nak describe- vt (B) ေဖာျပသည။ (Z) (L) (F) (H) desert – n, adj (B) သကႏာရ။ ျမေသာ၊ လသမေနေသာ။ (Z) sehnelgam, kuamateen loh keu gaw (L) thylaler, tui leh thil hring awm lona (F) nelrawn, thing le ram keuh lo nak hmun (H) zamtak, kaltak, chuahtak design – n (B) နမနာပစ၊ ရညရြယခက။ (Z) bowlding lim suaih (L) ruahmanna, thil riruang din (F) ngan, ruat tha ciam ciam (H) suai timh desk – n (B) စားပြေစာငး။ (Z) sang naupangte zat sabuai (L) daw kan, saupi, khung saupi (F) cabuai saupi, khung saupi (H) khung sau, cabuai sau

detail – n (B) အေသးစပအခကအလက၊ အေသးစပေဖာျပသည။ (Z) a neng a them aneng (L) thil ninawi leh chipchiar, te tham (F) a net, a nawi, nepnawi (H) thil hme tete, thiah determine- v (B) ဆးျဖတသည။ (Z) khensat, hihding ciang gel (L) kawngro, tum, tinghet, zawng chhuak (F) tum, tuah tum (H) bia khiah, lung i thlek develop- v (B) တးတကေစသည၊ ဖြ႔ျဖးေစသည။ (Z) khangto, neu cik pan liam pi suak (L) thang lian, intipuiting zawk, chang (F) koehter, thangsoter, tuum ter (H) thanter, thatter,thamcho development – n (B) တးတကမႈ၊ ဖြ႔ျဖးမႈ။ (Z) khantohna, picinna (L) than lenna, changkanna (F) thansohnak (H) thanchonak diagram – n (B) ရပပ၊ ပစ။ (Z) lim, lilh cian nang a suaih lim (L) lem, pianhmang thil hrilh fiah nana a lem siam (F) theihtheih nak dingin zukmi, nganmi (H) thil pakhat khat fianternak caisuaimi hmanthlak diameter – n (B) စက၀ငး၏ဗဟကျဖတသြားသညမဥးေၾကာငး။ အခဥးမဥး။ (Z) a bial laizang tawn lam tang (L) (F) thil tluum a kuah lam (H) thil a pummi khatlelei kam in khat telei kam tiangin a laifangi ding tein rinmi dicover- v (B) ရာေဖြေတြ႔ရသည။ (Z) mukhai, theikhai, phuang (L) zawng chhuak hmu chhuak (F) tong, zo-ih humh deh lo mi hmu (H) hmuh, phuan

die - v (B) ေသဆးသည။ (Z) si (L) thi (F) thi (H) thih differ- v (B) ျခားနားသည၊ ကြျပားသည။ (Z) kilamdang sak, kikhaisak (L) a dang lam, inang lo (F) dang aw, ruahnak khat lo (H) i dan , i lawh lonak difference – n (B) ျခားနားျခငး၊ ကြာျခားခက။ (Z) kilam danna, kikhaihna (L) danglamna (F) danawknak, banganwk lonak (H) idannak, I lawh lonak different – adj (B) ျခားနားေသာ၊ မတေသာ။ (Z) a ki lamdang (L) thuhmun lo (F) a dang dang mi (H) a dang dang difficult – adj (B) ခကခေသာ။ (Z) hamsa, haksa (L) awl sam lo, harsa (F) a hur mi, ol lo mi, harsat (H) a har mi difficulty – n (B) ခကချခငး။ (Z) haksaat na (L) harsatna (F) harnak, harsatnak (H) harnak dig, dug –v (B) တးဆြသည၊ ေဖၚသည။ (Z) to , to kuak (L) (lei) lai , cho khuar (F) laih , co , kua laih (H) vawleii khor cawh alu phuk

24 25 PROSPECT BOSCO EB4C DICTIONARY

အဂၤလပျမနမာခငးအဘဓာန

အဂၤလပျမနမာခငးအဘဓာန

PROSPECT BOSCO EB4C DICTIONARY

Page 15: Eng/Burmese/Chin/ Dictionary

dinner – n (B) ညစာ။ (Z) nitaak an (L) zanriah (F) zanriah (H) zanriah direct – adj (B) ေျဖာငေသာ၊ တကရကျဖစေသာ၊ နညးေပးလမးျပ၊ လပစာတပသည။ (Z) tang zinzen, thu dik tal in hihsuk (L) kawhhmuh, thawn (lehkha/percel) (F) atawinak bik thlun in, lam hmuh (H) ding teo mao tein, a karlak ah ahohmanh um lo direction – n (B) ဥးတညရာအရပ၊ ညႊနၾကားခက။ (Z) ngatna, makaihna, lamlehna (L) lam, hawilam, panlam, kawhhmuhna zirtirna (F) thil fehuak lamzin, khuk lam, thupeek mi (H) holh a siseh tuahnak a siseh, ralring tein umnak directly - adv (B) တတး၊ ခကခဥး။ (Z) pai suak dildelin (L) nhail takin (F) a thulurin, hmaiton-in (H) ding teomao tein dirt –n (B) ဖန႔မႈန႕၊ ေျမမႈန႕။ (Z) niin , lei vui (L) bawlhhlawh , hnawm hnawk (F) a riim , a baal , ruahnak siava (H) hnawm , hmunthur. dirty – adj (B) ညစပတေသာ၊ မရးသားေသာ။ (Z) kih huai, ngaihsut hoih lo (L) fai lo, bal, khaw nuam lo (F) a baolmi, a riim mi (H) a nawmmi, a thurmi dicover- v (B) ရာေဖြေတြ႔ရသည။ (Z) mukhai, theikhai, phuang (L) zawng chhuak hmu chhuak (F) tong, zo-ih humh deh lo mi hmu (H) hmuh, phuan

discovery – n (B) ရာေဖြေတြ႕ရမႈ။ (Z) muh khiatna, theih khiat masakna (L) hmuh chhuahna (F) thil thar tawnnak, tawnmi (H) hmuhnak discuss- v (B) ေဆြးေႏြးသည။ (Z) kikum, thu kikum (L) en chianga sawiho, a chhiat a that saw i tlang (F) thu ruat khawm ciam co, thu ruat nguaingo (H) i ceih ti, i ruahti, chim discussion – n (B) ေဆြးေႏြးျခငး၊ ေဆြးေႏြးပြ။ (Z)thuki , kupna , thungaih sut khawmna (L) sawi hona (F) rualkawmnak , relkhawmnak (H) i ceih tinak , i ruah tinak , chimnak disease – n (B) ေရာဂါ၊ နာမကနးျခငး။ (Z) natna, dam lohna (L) natna, dam lohna (F) natnak, nat (H) zawtnak distance – n (B) အကြာအေ၀း၊ ကြာေ၀းျခငး၊ ခရးေ၀းျခငး။ (Z) gam laatna, kikal, khual gam laatna (L) hlat zawng, thui zawng (F) karlak (a hlatnak) (H) zei can a hlat timi hlatnak khi distant – adj (B) ကြာေ၀းေသာ။ (Z) kigamla , ki kal lianpi om (L) hla, rei (F) a hiat mi, ahlami, lam hlami (H) a hlami , hmailei pi ah asiding mi. divide- v (B) ခြျခမးသည၊ ပငးျခားသည။ (Z) hawm khia, khen, phelkhap (L) sem, thrang, then darh (F) then, zem (H) then, cheu, phant

division – n (B) စားျခငး(ဂဏနး)၊ တပမဟာ၊ တငး။ (Z) hawmna, khenpi (L) semna, sem sawmna , inrem lohna (F) zemnak, thennak (H) thennak, cheunak, phawtnak do, did, done – v (B) ျပလပသည၊ ေဆာငရြကသည။ (Z) hih, bawl, sem (L) ti (F) tuah, ti, thilti (H) tuah, zuam, thath nem, zoh doctor (B) ဆရာ၀န၊ ပါရဂဘြ႕ရသ။ (Z) siavuan, siam na pilna thuuk pi nei mi (L) damdawi lam a zir thiamna neitu (F) siibawi, ca thiamnak sang bile leth (H) sibawi, cawnnak lei i a sang bik dog – n (B) ေခြး၊ ယတညေသာ။ (Z) ui, adogs age humsamtpisungin (L) ui, zui, naitek in zui (F) uico, ui (H) uico doll – n (B) ကေလးကစားစရာ။ (Z) nanpangtemilim (L) naupang lawm, naute lam (F) nauhak leknak milem (H) tunu, lentelhnak tunu dollor - (B) ေဒၚလာ(အေမရကနသးေငြ)။ (Z) USA,Canada,Australia, Barbad, Singapore gamte, zat sum (L) ----- tang ka/panisa (F) America tangka (H) USA tangka donkey – n (B) ျမညး။ (Z) la, mi tei sitset lo (L) sabeng tung (F) laak (rang phun), mi aa (H) khacer hme phun

door – n (B) တခါးေခါက၊ တခါး၊ အခြငအေရး။ (Z) kong, kong pi (L) kawng khar, panna, kalua (F) sangkar (H) innka khar dot – n, v (B) အစက၊ အေျပာက၊ အစကခသည။ သတ႔သမးဘကမ ပါလာေသာပစၥညး။ (Z) sut vom , mo van ken (L) chhun han , thai han te tak te (F) cukte , nganbote , thilbote (H) deh double – adj (B) ႏစဆျဖစေသာ၊ ႏစဆျဖစစြာ၊ ႏစဆ။ ႏစဆျဖစေအာငလပသည။ (Z) nih vei, kop, a zah nih (L) let hnih, thil inang pahnih nei (F) lethnih (H) a let hrih doubt – n, v (B) သသယျဖစျခငး၊ သသယျဖစသည။ (Z) muang mawh, hitak ding in um ngamlo (L) ring ngamlo, ringhlel (F) zumtheilonak, ringtheilo, ringmai, ring lo (H) zumh lo down – perp, v (B) ေအာကသ႔၊ ခသည၊ ေလာေစရန။ (Z) suk, sak pankhangah, man khiam (L) chhuk, hniam lam/hnuai lam pan (F) tumter, thlak, neh (H) niamnak ah, tum, colh dozen – n (B) ဒါဇင (တဆယႏစခ)။ (Z) dazen (Sawm le nih) (L) sawm pahnih (F) hleihnih a si mi (H) hleih nih bu Dr (B) Doctor ဆရာ၀န၊ ပါရဂ။ (Z) Siavuan, pilna sang neite (L) University in degree sangber apek dawng tu (F) sii bawi, ca thiamnak sang bik (H) Doctor tinak, a tawinak in

26 27PROSPECT BOSCO EB4C DICTIONARY

အဂၤလပျမနမာခငးအဘဓာန

အဂၤလပျမနမာခငးအဘဓာန

PROSPECT BOSCO EB4C DICTIONARY

Page 16: Eng/Burmese/Chin/ Dictionary

draw, drew – n (B) ဆြသည၊ ပနးဆြသည။ (Z) kaai, gelh, huup, lim suai (L) hnuk, la, hip, lokal hnai (F) hnuk, dir, zuksuai, ngaitar (H) suai, hnuh, than, chuah (tang) dream – n, v (B) အမမက၊ အမမကမကသည၊ စတကးယဥသည။ (Z) mang, mang man, hilehut thute (L) mumang, snangtuah, rilru mitth laahmu (F) mang, ruah reromi, saduhthah (H) mang, saduhthah, mang manh dress – n, v (B) ၀တစ၊ အ၀တအစား၀တဆငသည။ (Z) puan, puan silh in kithawi (L) in cheina, thawmhnaw, chei (F) hnipuan hruk, thuam aw (H) hnipuan, hnipuan i hruk aih, hma kha si thuhpiak i menpiak drink – v, n (B) ေသာကသည၊ ေသာကရနအရည၊ အရက။ (Z) dawn, dawn theih tui na khatpeuh, zu (L) in, dawt, zu (F) in tha, zu ti vek pawl (H) din, zu din drive, drove – v (B) ေမာငးႏငသည။ (Z) hawl, paisak,semsak (L) khalh, tiki (F) mawng, fehtar, hertar, mer, khaal (H) karter, khenh, mongh, zuam khun mi thil driver – n (B) ယာဥေမာငးသမား။ (Z) hawlpa, heekpa/nu (L) motor khalhtu (F) mawngtu (H) mawtaw mawngtu driving – n (B) ေမာငးႏငျခငး။ (Z) hawlna (L) (F) (H) drop – n, v (B) အစက၊ အရကခြက၊ အစကခသည၊ အားနညးေစသည။ (Z) tui/ guah mal, taak kekeeuh (L) tui/ruah, tlemte, zu, far, far kenh 2 (F) for, forkhat ti vet, tidai le a timi (H) dor, tlaknak, a tum

dry – vt, adj (B) ေျခာကေသြ႕ေအာငလပသည။ (Z) keu, keu sak, kengaw (L) ro, hnawng lo, ngaih nawm lo (F) a ro mi, a hul mi, zutel lo mi (H) a ro, a carmi, lung a tho lomi duck – n,v (B) ဘ၊ ေရထသ႔ ငပလးသည။ (Z) vatawt , tui ah luut (L) varak , thle zawk (F) ti rampai (H) compai, lu asiloah pum kun tak due – n, v (B) ေပးရနျဖစေသာ၊ မနကနေသာ၊ ေပးရနေငြ။ (Z) paik ding a hi, sumbat (L) bat , awm tawk , nitawh (F) a baakmi, rulhsal ding (H) pek awk a simi, a phanh lai can ruah dull – adj (B) ျငးေငြ႕ဘြယေကာငးေသာ၊ မရးသားေသာ။ (Z) cim taak huai, mawlsak (L) fiah lo , hre chjak lo , ninawm (F) thil thiam lo , ann cing har (H) hnawmmi , a thurni during – perp (B) အေတာအတြငး၊ တြင၊ အခါတြင၊ ဆဆ၊ တနး။ (Z) kaai, gelh, huup, limsuai (L) hnuk, la hip, lokalhnai (F) lai-ah, sung hmuah (H) chung, hrawng dust – n, v (B) ဖနမႈန႔၊ ဖနခါသည။ (Z) leivui, vui singkhia (L) vaivut, hru fai, nawtfai (F) leidipte, leikhu, a dip mi (H) leidip Dutch – n (B) နယသာလနဘာသာစကား။ (Z) Netherlands pau (L) Holland thil, amite leh an tawng thil (F) (H) Netherlands mi duty – n (B) တာ၀န။ (Z) hih ding , mawh puak( tavuan) (L) mahni hna chanpual , chhiah (F) tuam vo , tihding a tul mi (H) riam , namdang in luhpimithil nhun khuai

+++++++++++

E / e

eager –adj (B) စတအားထကသနေသာ။ (Z) ngaaklah, lawp. (L) nghakhlel. chak hle. (F) hiar zet mi, duhmi, hal hah mi. (H) a duh ngaimi. ear –n (B) နား။ (Z) bil. (L) beng. (F) hna, thu theihnak hna kawr. (H) hna khav, fung vai fo. earn –vt (B) လပခရရသည။ (Z) tha man ngah, thalawh. (L) hlawh, hlawh chhuak. (F) hlawh, rawl hlawh, sum hlawh ti vek. (H) hmuh, hlawh. east –n (B) အေရ႕ဘက။ (Z) ni suahna lam. (L) khaw chhak. (F) ni suahnak lam. (H) ni chuah lei. easy –adj,adv (B) လြယကေသာ။ (Z) ol, baih, haksalo in. (L) awl, awlsam, harsalo. (F) a olmi, abai mi, a harlomi. (H) fawimi. eatable –adj (B) စားရနသငေတာေသာ။ eats (n,sl) အစားအစာ။ (Z) neek theih, (L) ei thaih, eitlak. (F) ei theihmi, ei thami. (H) ei khawhmi. edge – n (B) ဓါးသြား။ ပဆနသြား၊ အစြနး။ (Z) tem ma, heima, a siik, anawl (L) tlang/hmawrcheimawi (F) thil zim, a sim, a tlang. (H) tlang, cabuai tlang.

education – n (B) ပညာေရး။ (Z) pilna. (L) zir thiamna, zirna. (F) zirhawknak, thiamnak, fimthimnak. (H) cawnpiaknak, cawnnak. effect –n,vt (B) အကးဆက၊ ျပလပသည၊ ျဖစသြားသည။ (Z) a hangzom, huzaap, sukha. (L) hnathawh, hnuhma, suhnu, rawm thlen, puitlin, tizo. (F) hmual nei. (H) a chuahtermi, thilri. effort – n (B) ၾကးပမးအားထတျခငး။ (Z) hanciamna, sepkhiatna. (L) beih. (F) thinlung le thazaang thawn zuamnak, thutak. (H) thazang chuah, zuamnak. egg –n,vt (B) ဥ၊ တကတြနးသည။ (Z) tuui, a ktui, heh suah. (L) artui, savatui (F) til (vate til, ar tii ti vek) (H) artui, vati, ti paoh paoh. Egypt, Egyptian (B) အဂစႏငင။ (Z) Egypt gam. (L) Aigupta mi. (F) (H) eight –n,adj (B) ရစ၊ ရစချဖစေသာ။ (Z) giat (L) pariat (F) pariat (H) pariat either –adj (B) ႏစခတြင တချဖစေသာ။ (Z) nih lak ah khat zaw. (L) a eng emaw zawk, apahinh in. (F) pakhat sangsang, pakhat khat. (H) pakhat chingchang, an pahinh in.

28 29PROSPECT BOSCO EB4C DICTIONARY

အဂၤလပျမနမာခငးအဘဓာန

အဂၤလပျမနမာခငးအဘဓာန

PROSPECT BOSCO EB4C DICTIONARY

Page 17: Eng/Burmese/Chin/ Dictionary

electric –adj (B) လပစစဓါတႏငပတသကေသာ။ (Z) khua phialep mei a hi. (L) electricity hnathawh, electricity thil. (F) dat mei lam, elekthik. (H) electric dah he aa pehtlaimi. electricity –vt (B) လပစစဓါတအား။ (Z) khua phialep mei tha. (L) electric tha. (F) dat meitha. (H) elektrik dah. element –n (B) ျဒပစင။ အခရာ။ (Z) naa, (lei,huih,mei letui) (L) thil bul, nihna. (F) a hram thoknak thu. (H) thil phun hrampi(sui,thir etc..) elephant –n (B) ဆင။ (Z) sai. (L) sai. (F) vui, sai. (H) sai, vui. eles –adv (B) တနညးအားျဖင။ (Z) tua banah, a dang. (L) chulo pawh, a dang pawh. (F) a dang, cuti lo cun (H) a mah ai awhtu ah, ahzong a si lo a chun. eleven –n (B) ဆယတစ၊ တဆယတစျဖစေသာ။ (Z) sawm le khat. (L) sawm le pakhat. (F) hleikhat. (H) hlei khat. empty –adj,v (B) ဘာမမရေသာ၊ ဘာမမရေအာငလပသည။ (Z) hawm, bang mah om lo. (L) ruak, engmah pailo, eng mah awm lo. (F) a kaw lawng mi, lawngter. (H) a chungah zeih manh a um lo mi.

enemy – n (B) ရနသ။ (Z) gal. (L) hmelma, mitih chhiat duhtu. (F) raal, dodaltu. (H) ral, hautu. energy –n (B) အငအား၊ စြမးအင။ (Z) tha, haatna, sepzawh nang tha. (L) chakna, thiltihtheihna. (F) tha, huham, thahri. (H) thazang thawnnak engine –n (B) အငဂငစက။ (Z) set. (L) khawl, khawllu. (F) cet inn. (H) inzin, seh. engineer –n (B) အငဂငနယာ၊ ကၽြမးကငစြာျပလပသည။ (Z) set lam sian pa/nu. (L) khawlte, leilawmte. (F) lambawi, cet lam thiamtu. (H) sehlei zungthiam. enjoy –vt (B) ေပာရႊငသည။ (Z) nuam sa, lungkim. (L) nuam chen, hlawkpuia hmang. (F) nuam-aw. (H) lunglawh, nuam theih. enough –adv,adj (B) လေလာကေသာ၊ လေလာကစြာ၊ လေလာကမႈ။ (Z) kicing, phazota, kicinna. (L) mamawh zat , tawk. (F) a tawtang , daihtawk (H) tawkza , tawkza in. enter – v (B) ၀ငေရာကသည။ (Z) lut, tum. (L) lut, zawm, titan, ziak lut. (F)sunglut. (H) luh.

entire –adj (B) လး၀အျပညအစျဖစေသာ။ (Z) a vekpi, veksiksek. (L) punpui, zavai, vek. (F) a pumpi in, a zate-in, a khuaten. (H) a dillak in, a ring pi. entirely –adv (B) လး၀။ entirety(n) ျပညစျခငး။ (Z) a vek pi-in, kimna. (L) pum pui, zavai, vek. (F) a pumpi pi in, a zate-in, a khuaten. (H) a ning pi. equal –adj (B) တညေသာ၊ တညသည။ (Z) akikim, kikim. (L) inthek, tlukpui. (F) a bang-aw mi, a tluk-awmi. (H) a a tlukmi, an i khat, dannak a um lo. equally –adv (B) တညစြာ။ (Z) kikim vek in. (L) intlukna. (F) bang-awknek, tluk-awknak. (H) i tluk tein, i tluk nak. equator –n (B) ေနသြားလမးေၾကာငး။ (Z) leitung sak le khang khen na lampi. (L) khua vel vet chhuak tu in, chhim leh hmar in thenna. (F) leilung hluum a laai fangih a pheilam ngan mi riin. (H) latitude degree 0 ikuite. equipment- n (B) တပဆငေသာအရာ။ ခပ၀တတနဆာ။ (Z) kithawina, pumtung thuahnate. (L) thil engeman tihnana hmanrua. (F) thuamhnaw, thilthuam, thuamthil. (H) aa tluk mi. escape – n (B) ထြကေျပးလြတေျမာကသြားျခငး၊ (n) ----သည။ (Z) suakta, taikhiat zawhna. (L) relh ru, tlan boru, pumpelh. (F) suak, tlansuak, luatsuak. (H) ruat, duhsah tein chuah, chuahnak, luatnak.

especially –adj (B) ထးျခားစြာ၊ ထငရားစြာ။ (Z) a tuam in, a diak in. (L) bik, danglambikin. (F) bikmi, mi hleiin. (H) khun, a tha khum, a hlei khun in. essential –adj (B) လအပေသာ၊ အေျခချဖစေသာ။ (Z) a kisam, a bulpiahi (alaigil). (L) mamawh a tel lova khawsak theih loh. (F) a tul mi, a poi mi. (H) a herh ngaingaimi, biapi ngai a simi. establish -vt (B) အတျမစခသည၊ ထေထာငသည။ (Z) phut khia, ki pan khia. (L) din, nghahchhan neisian/sa, din muna dah. (F) (H) fek tein um, sianginn thawh, fianter. etc,etcetem (B) and others, and so forth စသညျဖင။ (Z) cih bang in….. (L) chutiang zelin… (F) (H) a dang dang… Europe –n (B) ဥေရာပတက။ (Z) Europe gam. (L) Europe ram. (F) Zurup ram. (H) Zurup ram. European – n (B) ဥေရာပတကသား။ (Z) Mikangte. (L) Eunopemi. (F) Zurupmi. (H) Zurup mi. evening –n (B) ညေနခငး။ (Z) nitaak lam. (L) zan dar 6 leh mut hun inkar, hai lam. (F) zanlam. (H) zan lei.

30 31 PROSPECT BOSCO EB4C DICTIONARY

အဂၤလပျမနမာခငးအဘဓာန

အဂၤလပျမနမာခငးအဘဓာန

PROSPECT BOSCO EB4C DICTIONARY

Page 18: Eng/Burmese/Chin/ Dictionary

event –n (B) အေရးၾကးသညျဖစရပ။ (Z) thupiang, hang khat tawh piang thu. (L) thir pawimawh lo thleng; thulhi. (F) a cangmi, asuakmi. (H) thil biapi a hung ummi. eventually –adv (B) ေနာကဆး၌။ (Z) a tawp tawp in, a nu nung pen in. (L) thil lo awm thei. (F) (H) a donghnak ah, hnagah lengmang hnu ah. ever –adv (B) အျမတနး။ (Z) a tawn tung in. (L) ngai , tun hma aiin (F) ziangtik khalah , ringring, camcin (H) bal everybody –adj (B) လတငး။ (Z) mikhempeuh, micih. (L) (F) mikim, mikip. (H) a ho paoh paoh. everything –adj (B) အရာရာတငး။ (Z) na khem peuh, na khat pepeuh. (L) (F) ziang kim, thil thinkim (H) zeizong vialte. everywhere –adj (B) ေနရာတကာ။ (Z) munkhempeuh ah, munkhatpeuhah. (L) (F) h (H) khuazakip ah. evidence –n (B) အေထာကအထား၊ သကေသခ။ vt- သကေသအေထာကအထားျပသည။ (Z) hih lah na van, pansan(teci) teci laak. (L) thil nih dan tilang. (F) a fiangtertu, a langtertu. (H) langhtertu a simi thil.

exact –adj (B) တကေသာ။ (Z) zahi liin lian, a hizah lian lian. (L) dik thlap, dik lo lai awm lo, pektir. (F) a si rori mi, cekci, tengteng. (H) aa dannak um lo in aa lo hrim hrimmi. exactly –adv,vt (B) တကစြာ၊ အေရးတၾကးလအပသည။ (Z) liin lian, teek teek. (L) dik thlap, diklo lai awmalo. (F) (H) ning tein, bantuk tein. examine –vt (B) စစေဆးသည။ examiner- စစေဆးသ။ (Z) sittel, lai vuam, sittelpa/nu. (L) ekzamchiang taka en/chik vel. (F) hniksak, zohtha, thusut. (H) camipuai tuah, tha tein zoh. example –n (B) နမနာပစ၊ သာဓက၊ ဥပမာ။ (Z) et teh, gentehna, alim. (L) entirna, mi/thil entawntur. (F) thuthimnak, zohthimnak, ralrinnak. (H) tahchunhnak, zohchun awk. excellent –adj (B) သာလြနေသာ။ (Z) lua mahmah, pil lua, siam lua. (L) tha em em, nihna sang. (F) a tha zet mi. (H) a tha ngaingai mi. except –prep,vt (B) မလြ၍၊ ဖယထားသည၊ ခနထားသည။ (Z) sim loh, simsaklo, nawl khinsak. (L) chuah lo chu, tel lo in. (F) siar lo. (H) dah lo cu, ti lo cu. exchange –n,v (B) လလယျခငး၊ လလယသည။ (Z) khekna, khek, samkhek. (L) inthlengna, thil inthleng, pawisa inthlengna. (F) (H) i thlen, i thlennak.

excite – vt (B) စတကႏႈးဆြသည။ (Z) lung lawp sak, lung thosak. (L) chawk tho, hriatnatitho. (F) thathir, thinkhur. (H) lungthin thawhter, hlauh. excitement –n (B) စတလႈပရားျခငး။ (Z) dip kuatna, patauhna, lawpluatna. (L) chawh thawhna. (F) (H) lungthin thawhnak. exercise –n,v (B) ေလကငျခငး၊ ေလကငခနး။ (US) အခမးအနား။ (Z) kisinna, kisin, hihna zangh. (L) insawi zawina, insawi zawi (F) taksa cawl cangnak, cangvaihnak, thilzimak (H) pum nagam damnak ca i pum in tuah mi. exist –vi (B) တညရသည။ အသကရငေနသည။ (Z) om, teeng, nun taakna om. (L) awm, hmunluaha awm, nung zuizel. (F) a um, a nung. (H) um, nun. expect –vt (B) ေမာလငေသာ။ (Z) lam en, lam etna tawh ngak. (L) beisei, ring, thlir reng. (F) ring, ruahsan. (H) thil a si lai ti i ruah. experiment –n,vt (B) စမးသပမႈ။ (Z) et khiat na. (L) (thil) tih chhinna, en chhinna. (F) hniksak. (H) hneksaknak, neksak. explain –vt (B) ရငးျပသည။ (Z) hilh cian. (L) sawifiah, hrilh fiah. (F) simfiang, ziangruangah a siti-ih sim. (H) fianter.

explanation –n (B) ရငးျပျခငး၊ ရငးလငးခက။ (Z) hilh eianna, theihcian sakna. (L) sawi faihna, hrilh faihna. (F) sim fiangnak. (H) fianternak. explore –vt (B) သြားေရာကသည၊ စးစမးေလလာသည။ (Z) va zong khia, va en khia. (L) ram fang vel, a chin chang hriat nan. (F) mi thlen dah lo le hmuh dah lo hmuiih leh, thate-ih zoh. (H) hngalh lomi ram le rili zei dah a um hnga ti kawl i kal. express –adj (B) တကျပတသားေသာ။ (n) အျမနရထား၊ ခရးသည။ (Z) suuk khia, kilang khia sak, meileng. (L) maw taw manlang a zinte, lanchiandtir, (F) langter, relsuak. (H) afiangmi, a rang mi. expression – n (B) ေဖာျပခက။ (Z) loh khiatna. (L) tihlanna, sawi lanna, chhinchhiahna. (F) langtemnak. (H) langternak. extra – adj, adv (B) ထပျဖညစြကေသာ၊ သာမနထကပစြာ၊ အပပစၥညး။ (Z) avaal, kisap luatna om lo a om. (L) chuang, abak. (F) a hleifuan mi, duh mi hnakin a tam. (H) phawi, cauk chungin chuahmi bia. eye –n,vt (B) မကေစ၊ ေစာငၾကညသည။ (Z) mit, mittang, en, en, encik, engige. (L) mit, enthla, mimei. (F) mit. (H) mit, zoh lo in um khawh lo.

++++++++++++

32 33PROSPECT BOSCO EB4C DICTIONARY

အဂၤလပျမနမာခငးအဘဓာန

အဂၤလပျမနမာခငးအဘဓာန

PROSPECT BOSCO EB4C DICTIONARY

Page 19: Eng/Burmese/Chin/ Dictionary

F / f

face – n, u (B) မကႏာ။ မကႏာမသည။ မကႏာခငးဆငသည။ (Z) mai, ki maingat. (L) hmai, hmachhawm. (F) hmai, hmaihoih, hmaiton. (H) hmai, hoih.

fact – n (B) အခကအလက။ (Z) thu , thusung ki helte. (L) thil lo awm/tih , thil nia hriat , thilni. (F) a cang zo mi , tuah zo mi , thu ngai. (H) a si taktak mi thil. factor – n (B) ဆခြကနး။ အပငး။ ကယစားလယ။ (Z) mi dang a ding na a sep sak pa/nu. (L) number pum, thil kawngro su theih. (F) a suahtertu, a cangtertu. (H) tuahtu, thil a cantertu thil. factory – n (B) စကရ။ (Z) na bawln set innpi. (L) thil siamna in/ hmum. (F) thil tuahnak hmum, cet zung. (H) thil sernak she inn. fail – n, v (B) မပကမကြက။ မေအာငမျမငျဖစသည။ ကရႈးသည။ (Z) hih zolo, laikia. (L) hlawhchham, tlinglo, ngaihtheh thulh. (F) tuah suak theilo, sung, tloth, hlawsam. (H) sungh, tlolh, deuh. fair – adj, adv (B) တရားမတေသာ။ ေကာငးမြနေသာ။ တရားမတစြာ။ (Z) dik. (L) dik, awm tawk, tha, mawi. (F) bazaar, caw, rang le adang tilva zuar nak bazaar. (H) a dinning leh a phung ningin tuah mi, azako, ngo, khaatha.

fairly – adj (B) တရားမတစြာ။ (colloq) လး၀။ (Z) dik takin, a buuk a bek in. (L) dik tak in, pumpuhlumin, tawkfang. (F) lasi. (H) tha ngai in. fall – v,n (B) ကသည။ (v) ကျခငး။ (US) ေဆာငးဥး။ (Z) kia , tuuk, tui zeu. (L) tlakna , tui khawhthla. (F) riil bah , tlaak , tlu , cang , thleng. (H) tla , tlu , ziaza lei tlu , rawk , zor. fallacy – n (B) အမား။ မားျခငး။ (Z) khialna. (L) ngaih dan diklo, hnialna diklo. (F) (H) lih, dehnak, a hmaan lomi bia. familiar – adj (B) ကၽြမး၀ငေသာ။ (Z) kiho thei, ki thutuak, thei/ muh ngei. (L) hre thang, hre chiang, riat than. (F) (H)tha tein hngalh, i theihngalh, hawikom si. family -n (B) မသားစ။ (Z) innkuan . (L) chhung kua , nu leh pa leh an fate. (F) inn suangsaang, inn saang. (H) inn chung khar. famous –adj (B) ေကာၾကားေသာ။ (Z) miothang. (L) hmingthang, hriatlar, chawimawi. (F) hminthangmi. (H) mithangmi. far –adj (B) ေ၀းကြာေသာ၊ အကြာအေ၀း။ (Z) gamla , gamlatna. (L) hla , thui. (F) a ghlat mi , a hlat zet mi ngainngai. (H) a hla , a nai lo mi.

farmer – n (B) ယာသမား။ (Z) lokhomi. (L) lo naitu, lo enkawltu (F) lothlotu, loithtilva zuattu. (H) lo thlopa. farm-n,v (B) ယာေတာ၊ ယာလပသည။ (Z) lo, lo kho, inn saap. (L) lo, ran vulhna, lova siam. (F) lo, tilvazuatnak hmun. (H) lo thlawh. farther – adj (B) ပ၍ေ၀းေသာ။ (Z) gam la zaw. (L) hla zawk, thui zawk. (F) a hiat deuh. (H) lam hla deuh. fast –n (B) ခငျမေသာ၊ လငျမနေသာ၊ လငျမနစြာ၊ ဥပသေစာငသည။? (Z) kip , manlang , antang in thungen. (L) nghet, rang , chak, chaw nghei. (F) rawl ul, a khoh mi, a zamrang mi. (H) khul a rangmi , can a rang mi , a mui a chuak lo , rianrang tein. fasten – v (B) မကႏာအသြငအျပင။ ၾကနအငလကၡဏာ၊ ထးျခားသည၊ ထငရားသည။ (Z) meelpuak, maipuak zia, suah dan. (L) hmaia taksa bung hrang a engpawh hmelhmai, a pumin. (F) hnuihmel, langdan. (H) hmai chung, hmai a dihlak, hawi dang. fat – adj (B) ၀ေသာ။ (Z) thau. (L) thau. (F) thau. (H) thau, a chahmi. father –n (B) အေဖ။ အၾကအစညတခကစတငျပလပသည။ (Z) pa (L) pa, thlah tu , hruaitu , hmasa. (F) pa , hringtu pa , hruaitu. (H) pa.

favorite – n (B) မကႏာသာေပးျခငးခရသ။ (Z) paaktat pen, maiphangah. (L) adang aia duh bit, thlan bik. (F) duh bik mi, sunsak bik mi. (H) dawt khunmi. fear – v, n (B) ေၾကာကလန႔သည။ ေၾကာကရြ႕မႈ။ (Z) lau/kita sak, launa. (L) hlau, hlauh, hlauthawng. (F) tihnak, phannak. (H) tihnak, tih, thinphan. feather – n, vt (B) ငကေတာင။ အလလကသည။ (Z) vasa mul, vasa/aak khamul. (L) sava hmul, sava thla vuah. (F) va le ar hmul pawl, vatethla. (H) ar hmul, va hmul. feed - n, v (B) အစားအစာ။ အစာေပးသည။ အစာေကၽြးသည။ (Z) (L) an vaak, anpia, an baak, tulh. (F) ran chaw, chawm, chawmpe, ei, chawa ring. (H) rawl pek, rawl ei. feel –n,v (B) ခစားမႈ၊ ခစားသည။ (Z) lungsim sung a thuakna , lungsim lawng. (L) hriatna , taksa/ rilrua hriatna , tuarpuina. (F) kut thawn dap , thei. (H) tak pum in hng alh , ruah , zumh. fell –vt (B) လကေစသည။ ခတလသည။ (Z) puuk, phuuk. (L) kit, chek thlu, titlu. (F) hau, tlukter, haw thlu. (H) zoh, tlak. fellow – n (B) ေယာကားၾကး။ လကေလး။ (Z) lawm pasal, mipa. (L) mipa, mipa puithing. (F) rual, hawipi. (H) pa hawikom.

34 35PROSPECT BOSCO EB4C DICTIONARY

အဂၤလပျမနမာခငးအဘဓာန

အဂၤလပျမနမာခငးအဘဓာန

PROSPECT BOSCO EB4C DICTIONARY

Page 20: Eng/Burmese/Chin/ Dictionary

felt –n (B) သကလပထည။ (Z) tuumul puan, puan za (L) sahmul, puan atana siam. (F) sahmul, thawn tuah mi puansah. (H) zoh, sahmulkha. fence – n, vt (B) ျခစညးရး။ ျခစညးရးခတသည။ သခးေစး။ (Z) daai, daai kaai, guuk vante kizuakna. (L) huan pal, huanhungna, hung hung. (F) hruang, pal. (H) dawt khunmi. few –adj (B) အနညးငယသာရေသာ။ (Z) tawm , atam lo. (L) tlem , tamlo. (F) a malmi , atam lo mi. (H) tlawnte , mi tlawmte. field –n (B) လယေတာ၊ နယပယ။ (Z) zang lo , lo ukna gam. (L) ran tlatna phulleng , ram pharh duai. (F) thlawh lai , phul ram. (H) lo , bual rawn , cawnmi. fierce – adj (B) ၾကမးတမးေသာ။ ရကစကေသာ။ (Z) ganhing bang a lau huai, ngong tat. (L) thinur, rawng , hlauhawm. (F) a heng mi, rawng, hlauhawm. (H) a hrang ngai i tih a nung ngaimi. fifteen – n, adj (B) ဆယငါး၊ တဆယငါးျဖစေသာ။ (Z) sawm le nga. (L) sawm le nga. (F) hleinga. (H) hleinga. fifth – adj (B) ပဥၥမ။ (Z) angana. (L) panghana. (F) pangatnak. (H) panganak.

fifty -n (B) ငါးဆယ၊ ငါးဆယျဖစေသာ။ (Z) sawm nga. (L) sawm nga. (F) sawmnga. (H) sawmnga. fight – n, v (B) ရနပြ။ ရနးကနမႈ။ သတပတသည။ (Z) kidona, kilaina, do, kitawng. (L) insualna, bei, sual, insual. (F) do, tawng, sual aw. (H) velh, I tongh, ral doh. figure –n,v (B) ၀ မ ၉ ထ ဂဏနးသခၤာ။ စတကးသည။ ထငရားသည။ ေကာၾကားသည။ (Z) 0-9 nambat, hilhciannalim. (L) number 1,2,3,---, chhierkawp, thilrem. (F) nganmi, kutin zukmi, ruangrai. (H) number thielnak ca hmanmi, a man zat, muithlam, tuak. fill – v, n (B) ျပညသည။ ျပညေအာငျဖညသည။ ျပညေနျခငး။ (Z) dim, dimsak, dim in om. (L) tikhat, thunkhat, duh tawk. (F) thatter, thun, a khat. (H) rawn, a herhmi pek, rian tlaih. film – n, adj (B) ဖလငေကာျပား။ ရပရင။ ရပရငရကသည။ (Z) maan flim, zohshan. (L) thil pan tea khuhtu, cinema atannathla la. (F) zuknak filim. (H) hmanthlaknak i hmanmi film, baiskup, arti nang. final - n, v (B) ေနာကဆး။ အတနးတငစာေမးပြ။ (Z) a nunung pen, tawpna, lai vuanpi. (L) tawp, hnu kharna, hnuhnung. (F) anetnak, a tawpnak. (H) a dongnak, ahmannung bik, thlen ti loding. finally .adv (B) ေနာကဆး။ (Z) a tawpna in , a nunung pen in. (L) tawp , hnu kharna. (F) a netnak ah , a tawp phak ah. (H) a dongnak , thlen ti lo ding.

find, found (vt) (B) ေတြ႔ရသည။ ေတြ႕ရျခငး။ တရားစရငဆးျဖတသည။ (Z) zong in mu , mukhia , thu khen. (L) zawng , hmu , char , kawng zawng chawp. (F) tong , sar(thil) , theit hiam. (H) hmuh , biak khiah. fine –n,adj (B) ဒဏေငြ။ ဒဏေငြရကသည။ ေကာငးမြနေသာ။ ၾကညလငေသာ။ (Z) liau sum , gaam , hoih , dam , siangtho. (L) thil tihsual a vang a pawi sa chawi , tha. (F) cawhkuan , cawh. (H) a tha ngainagai mi , dantatmi chaw. finesse - n (B) ပါးနပစြာကငတြယေျဖရငးျခငး။ (Z) siam taka vai hawm, pilvamg tak a hih. (L) (F) cawhkuan. (H) dantatmi chaw. finger – n, vt (B) လကေခာငး။ လကေခာငးမားႏငကငတြယသည။ (Z) khutme, khutme tawh lawng. (L) khut zungtang, khut zung a kawih. (F) khut zung. (H) kutdong. finish - n, v (B) နဂး။ ျပးဆးသည။ (Z) zota, manta. (L) tizo, zo, zawhna. (F) a cem, cember. (H) lim, ei dih, hman dih, donghnak. fire –n (B) မး။ လကနကမားပစခတျခငး။ (Z) mei , thau kaap/ lawn , haal. (L) mei , inkahna , hal , kap. (F) puah , kap , mei ur , meinawk , duah. (H) mei , rian phuah. fireplace – n (B) မးဖ။ ထမငးခကသညေနရာ။ (Z) thuk, tap, an huanna mun. (L) kap. (F) (H) tappi.

firm- adj (B) သနမာေသာ။ (Z) kip, kho, tang lo. (L) nghet. (F) a fekmi, a hakmi, lung a fekmi. (H) a fek, aa hnin lo. fish –n (B) ငါး။ (Z) ngasa. (L) sangha. (F) nga. (H) nga. five- adj (B) ငါးခ၊ ငါးချဖစေသာ။ (Z) nga. (L) pa nhga. (F) panga. (H) panga. fix – v (B) ခငေအာငခညသည။ (sl) လာဘထးသည။ (Z) khih, kilh, kipsak. (L) tinghet, enreng, ruat nghet. (F) ben, bekter, acaan khiah, a siat mi rem. (H) benh, khiak, remh, timh. flag – n, vi (B) အလ။ အပငညႇးႏြမးသည။ (Z) dialpi khai(alaan), vul. (L) puanzar, aiawhtu puanzar. (F) puanzar, thanter, alaan. (H) alan, a lan hmuh sak i dirter. flame – n (B) မးေတာကသည။ စတဆႏၵ။ (colloq) ခစသ။ (Z) meikuang, ngaihluatna. (colloq) ngaihno. (L) alh, meialhang, alh chhuak. (F) mei-alh, mei lei, ngaimi. (H) meizik, mei bantuk in a thawngmi duhnak, alh hluahmah. flat – n, adj (B) တကခနး။ ျပားေသာ။ (Z) taih inn khaan, peek. (L) in chhawng chhuat pakhata pindam hrang, bed roomte, sitting roomte, chok ate awmna. (F) a per mi, a phengmi. (H) a rawn, samh, a thawlo, hmun rawn.

36 37PROSPECT BOSCO EB4C DICTIONARY

အဂၤလပျမနမာခငးအဘဓာန

အဂၤလပျမနမာခငးအဘဓာန

PROSPECT BOSCO EB4C DICTIONARY

Page 21: Eng/Burmese/Chin/ Dictionary

flight - n (B) ေလထတြငပသနးျခငး။ ေလေၾကာငးခရး။ ေလယာဥအပစ။ ထြကေျပးျခငး။ (Z) leenna, van leengtawh zinna, tai khia sim. (L) thlawh, thlawhna rualkhat. (F) tlan, suak. (H) zuan, dot, zam. floating – adj (B) ေပါေလာေပၚေနေသာ။ မျမပေနေသာ။ (Z) a laam; a tum lo. (L) thil zangkhai, thil tilangtu. (F) a puang, phuan. (H) ti cungah a vvan khomi thil. floor –n,v (B) ၾကမးျပင၊ ၾကမးခငးသည။ အလထးသည။ (Z) sual , sualdawh , tuum paii. (L) chhuat , in chhawng thuhmuna pindante. (F) zial , zial sin , innih don mi zial. (H) zeltuang , dot , tawne , eltuang phah. flow, flew- vt (B) စးဆငးသည။ (Z) luang, tui luang bang a pai. (L) luang, fual taka uai duah duah. (F) luang (tidai, tivapawl) (H) flower – n, vt (B) ပနး။ ပနးမားပြငသည။ (Z) paak, akung pan paak. (L) pang par, thil par, par. (F) pang par, paapar. (H) pang par, a par in apar. fly – n, v (B) ယငေကာင။ ပသနးသည။ (Z) tho, leeng. (L) tho, thlawk, thlawh tir (F) thote, zuang, zam, tlan ciamco. (H) zuan, vanlaung mongh, khulrang in aluan, zam. fog – n, vt (B) ျမ။ ျမဆငးသည။ ေခါငးရႈပသည။ (Z) dai ngo, daingo kaai, lungziig. (L) zing phui mup, chhumzing. (F) tikhu, cumci, meiro, sumzing. (H) minmei, tichum.

folk – n (B) လစ။ လအမား။ (Z) mi namkhat, mihon. (L) mipul, laichinte. (F) milai. (H) minung, hmun khat i khua a sa deuhmi pawl khi. follow –v (B) ေနာကကလကသည။ လမးအတငးလကသည။ (Z) zui , nung zui , delh , dung zuih. (L) zui , zawh , hre thian. (F) thlun , dung ihsi thlun , theihthiam. (H) zulh. food –n (B) အစားအစာ။ (Z) an. (L) chaw. (F) rawl. (H) rawl. foot,feet –v (B) ေျခေထာက။ (Z) khe. (L) kephah. (F) ke. (H) ke, hram, pe. for – prep, conj (B) အတြက။ အလ႔ငာ။ အဘယေၾကာငဆေသာ။ (Z) aa ding , nading in , bang hangcih leh. (L) tan , atan , nain , avang in. (F) ruang ah , hrang ah , ai-ah , ca-ah. (H) can ah , dir pi , lehnak , tinh mi ngeih. force – n (B) ခြနအား။ တပဖြ႕။ အမန႔အာဏာ။ ဇြတအတငးခငးသည။ (Z) tha, galkap, thuneihna, hihsak tei tei. (L) chakna, sipai rual. (F) hramhram ih tuahter, nor, tha, hu ham (H) thawnnak, ralkap lei thawnnak ralkapbu. foreign – adj (B) ႏငငျခားမျဖစေသာ။ (Z) gam dang. (L) ram dang thil. (F) ramdang. (H) ram dang, mah ram a si lomi.

forest – vt B) သစေတာ။ ေတာအပ။ (Z) gam mangtulak. (L) ram ngaw. (F) tuu, tuu ram, tupi. (H) tupi. forget – v (B) သတေမသည။ ေမသည။ (Z) phawk lo, mangngilh. (L) theihngilh, ngaihthah, haihawt. (F) hngilh, cinglo. (H) philh. form –n,v (B) ပစ။ ျပလပသည။ ဖြ႕စညးသည။ (Z) lim , phuan , kiseh. (L) pian hmang din , siam. (F) ruang suah , hmei , a pian um dan, pung san. (H) phun , mui , catlap , catang , tialning. former – adj (B) ေရးအခါကျဖစေသာ။ (Z) a ma a hi ngeisa. (L) hun hmasa thil. (F) a hlanih. (H) lothlopa. fort – n (B) ခတပ။ (Z) kulhpi. (L) kulh, bang siam. (F) raal bawhnak kahsam, ving. (H) ralh ruang ngeimi hmun. forth – adj (B) ေရ႕ကသ႔ျဖစေသာ။ ေရ႕သ႔။ (Z) aa kipan, nungsang. (L) hma lam pan zel. (F) hmakhatah. (H) hmailei ah. forty – n (B) ေလးဆယ။ (Z) sawmlii. (L) sawmli. (F) sawmli. (H) sawmli.

forward – adj, vt (B) ေရ႕သ႔ျဖစေသာ။ ေရ႕သ႔တကရနအကအညေပးသည။ (Z) mailam, mainawt. (L) hma lam hawi, hma lam zawng, hma lam pan. (F) (H) hmailei, lanhter. four - adj (B) ေလးချဖစေသာ။ (Z) lii. (L) pa lii. (F) pa li. (H) pa li. fourth – adj (B) ေလးခေျမာက။ (Z) a liina. (L) a palina. (F) palina. (H) palinak. fox – n, vt (B) ေျမေခြး။ လမညာသည။ ရႈပေထြးေစသည။ (Z) ngia, khem, buaisak. (L) sihal. (F) cingnia. (H) ceng hngia. frame – n, v (B) ကယထည။ မနေဘာင။ ကယထည။ ၾကစညသည။ မနေဘာငတပသည။ (Z) a pum kia, lim lang umna. (L) ruhrel, ruangam, remkhawm, siam. (F) tuah, retk hawm, sak. (H) tlang kamh, pumrua. frank – adj (B) ပြငလငးေသာ။ (Z) thusim thukawi neilo, thutang, pineilo. (L) zep engmah neilo, fiah, chiang. (F) thu pheh nei lo mi, mi tluang mi, tluang tlam. (H) thuhpheh lo tein chimmi. free – vt (B) လႊတေပးသည။ လြတျငမးခြငေပးသည။ လြတလပေသာ။ အားလပေသာ။ (Z) suakta, khahkhia. (L) tizalen, chhuah. (F) lutter, thlah, phoih, zalennak pe. (H) luat, kham lo, man loin, hren lo.

38 39PROSPECT BOSCO EB4C DICTIONARY

အဂၤလပျမနမာခငးအဘဓာန

အဂၤလပျမနမာခငးအဘဓာန

PROSPECT BOSCO EB4C DICTIONARY

Page 22: Eng/Burmese/Chin/ Dictionary

freedom – n (B) လြတလပျခငး။ (Z) suah taak na. (L) zalenna, duhduhna chet theihna. (F) ruat nak, mahte umnak, zalennak. (H) ruat nak. frequently – adv (B) မၾကာခဏ။ (Z) hih pah pah. (L) thleng fo, awm dan phung. (F) atu le, tu letu, leuhleuh. (H) atu le atu in. fresh – adj (B) အသစကပခၽြတျဖစေသာ။ သန႔ရငးလတဆတေသာ။ (Z) thak sitset, hing sitset. (L) tharlam, thianghlim, dai nuam. (F) a tharmi, ahringmi, harh. (H) tharlammi, riliti a si lo mi, piang pai tein a ummi. friend –n (B) သငယခငး။ (Z) lawm. (L) thian. (F) rualpi, hawipi, thianrual. (H) hawikom. friendly – adj (B) ခငမငေသာ။ (Z) gual huai, migi. (L) thian anga awm, thianna in siam. (F) rualpi thami, pawlnuam mi, pawl ngaih mi. (H) hawikom a ngei lomi. frighten – vt (B) ေၾကာကလန႔ေအာငလပသည။ (Z) lau sak, patau sak. (L) tih lau nasa. (F) thinphanter, tihter, tihphaih, thih. (H) thih, lauter. frog – n (B) ဖါး။ frogman – n - ေရငပသမား။ (Z) uiphuki; frogman - tui lut siam pa (L) chungu. (F) tlakphar, butlak. (H) utlak.

from- prep (B) မ။ ထမ။ (Z) pan , kipatna mun leh hun. (L) atang in , achhan sawina. (F) ihsin. (H) in . front –n (B) ေရ႕ပငး။ ေရ႕တနးစစမကႏာ။ v မကႏာျပသည။ ရငဆငသည။ (Z) a mailam , gal mai , madawk , maingat. (L) hmalam , hma zawng , hmatawng. (F) hmailam. (H) hmailei , hmaisuang. frozen – adj (B) အေအးလြနေသာ။ အရညခသြားေသာ။ (Z) vot lua a khal, tang thei lo liang a om. (L) (tui) khang, vauet ti nasa. (F) ti a khal, vur lun, khua a sik zet. (H) a kik in khaltertu thil, mei tih awk thing. fruit - n, vt (B) အသး။ သစသး။ အသးသးသည။ (Z) singgah; gah. (L) thei, thei rah, hlawkna rah. (F) thingthei, thingrah, thathnem nak. (H) thingthei, riantuannak theitlai. fuel – n (B) ေလာငစာ။ (Z) an sing, sathau. (L) thing tuah, tikang, tialh. (F) tih thing, a alh thei mi, mei. (H) mei chuahtertu thil, mei tih awk thing. full – adj (B) ျပည၀ေသာ။ (Z) dim. (L) khat, theitawp, bikim. (F) akhatmi, akim mi. (H) hawikom. fully – adv (B) အျပညအ၀။ (Z) dim phitphet. (L) theih tawp, bikim. (F) a khatin. (H) tling tein, khat cikcek tein.

fun – n (B) ေပာရႊငျခငး။ (Z) gualnop cimphawngna, nuihza. (L) nuihza, intihhlimna. (F) nunnuamnak, hnihsuak neem. (H) nuamhnak, nihchuak. function- n, vi (B) လပကငေဆာငရြကမႈ။ ပြလမးသဘင။ လပကငေဆာငရြကသည။ (Z) sepna, pawi, sem/bawl (L) hna, tih tur pual bik. (F) colcangnak, mitampi khawmawk nak. (H) tuan hnga ding a simirian, zapi pumhnak. funny – adj (B) ရယရႊငဘြယေကာငးေသာ။ (Z) nuih zaak huai. (L) nuih zatthlak. (F) hnih asuak mi, a phundangmi, mi a nuamter mi. (H) nihchuak thil. fur – n (B) ေၾကာင, ယန စသညတ႔၏အေမႊး။ (Z) ganhing te mul sah thiutheu pen. (L) sahmul nem thap, savun hmul nem thap nei. (F) ramsa hmul. (H) hmul, vom hmul ti bantuk. furniture – n (B) ပရေဘာဂမား။ (Z) inn sung vamzate. (L) dwh kan, tlutthleng, khum leh bungraw. (F) inu sung bungrua, thilri. (H) thutdan cabuai. further – adj, adv (B) ပ၍ေ၀းကြာေသာ။ ထမတပါး။ ထပမ၍။ (Z) hih beh, a gamlazawah. (L) aia hman anifo, tamzawk, chu lovah pawh. (F) bawm, thansoter, thahnemter. (H) hla chinchin, hla deuh phakar. future – n, adj (B) အနာဂါတ။ ေနာငတြငျဖစမညျဖစေသာ။ (Z) mai lam hun, ong tung ding a hi. (L) nakin, nakin lam. (F) a ralai dingmi caan, hmailam thu. (H) hmaila caan, hmailei i a si dingmi. ++++++++++++

G / g gain –n (B) စညးစမဥစၥာရရျခငး။ (Z) meetna, punna, hamphatna. (L) chang, nei, hmasawn, hlawkna hmu, chak. (F) a miat, ngahmi, hlawknak. (H) miak, hmuh, miakmi thil. game (B) (n) ကစားခနစားျခငး၊ အၾကအစည၊ စမကနး၊ (v) ေလာငးကစားသည။ (Z) (L) (F) (H) garage –n (B) ကားဂေဒါင၊ ဓါတဆဆင။ (Z) mawtaw buuk, daatsi zuakna. (L) motor dahna inn. (F) mawtawka retnak inn. (H) mawtaw chiahnak inn. garden (B) ပနးျခ၊ ပနးျခစကသည။ (Z) (L) (F) (H) gas (B) ဓာတေငြ႕၊ ဓာတဆ။ (Z) (L) (F) (H) gasoline –n (B) ဓာတဆ။ (Z) daatsi. (L) petrol, motor spirit. (F) daatsi. (H) petrol gate –n (B) ဝငေပါက။ (Z) kongpi. (L) thil hungnaa luhna awng, kawngka, chutiang luhna. (F) kotka, kot khar. (H) kutka.

40 41PROSPECT BOSCO EB4C DICTIONARY

အဂၤလပျမနမာခငးအဘဓာန

အဂၤလပျမနမာခငးအဘဓာန

PROSPECT BOSCO EB4C DICTIONARY

Page 23: Eng/Burmese/Chin/ Dictionary

gather –v (B) စရးသည။ (Z) kaikhawm, lakhaum, huaikhawm, huai. (L) la khawm, tikhawm, kal khawm, ruat, anga ngai. (F) khawl, khawm. (H) i pumh, rawl pumh. general (B) (adj) အေထြေထြ၊ (n) ဗလခပၾကး။ (Z) (L) (F) (H) generally (B) (adv) ေယဘယအားျဖင။ (Z) (L) (F) (H) gentle –adj (B) သမေမြ႕ေသာ၊ ႏးညေသာ။ (Z) a nunneem, migi. (L) ngilnei, zaidam, nunnem. (F) mizawn a ruat thiam tu upat tlak. (H) a nemmi, mi nunnem. gently –adj (B) ယဥေကးသမေမြ႕စြာ။ (Z) dam tak in, dawm kawm in. (L) dim tein, na lo tein. (F) dimten, neemtin. (H) a nemmi, mi nunnem. get (B) ရရသည။ (Z) (L) (F) (H) giant (B) ဘလး၊ (Z) (L) (F) (H)

gift –n (B) လကေဆာင၊ ေမြးရာပါအရညအခငး။ (Z) piak khong(letsong), pianpih siamna. (L) thilpek, pianpui theih bikna. (F) laksawng, then mi thil, thenmi. (H) laksong. girl (B) မနးကေလး။ (Z) (L) (F) (H) give, gave, given (B) ေပးသည။ (Z) (L) (F) (H) glad (B) ဝမးသာေသာ။ (Z) (L) (F) (H) glass (B) မန၊ ဖန။ (Z) (L) (F) (H) globe –n (B) ကမၻာလး၊ ၀ငးလးသညအရာ။ (Z) leitung lim bem. (L) khawvel lem, khawvel huap thil. (F) leitung hlum. (H) a pummi thil, vawlei pum. go (B) သြားသည။ (Z) (L) (F) (H) gold (B) ေရႊ။ (Z) (L) (F) (H)

golden – adj (B) ေရႊျဖငျပးေသာ၊ အဖးတနေသာ။ (Z) kham tawh kibawl, manpha. (L) rangkachak, hlu. (F) sui thaw-ih tuahmi. (H) sui chan. good (B) ေကာငးေသာ၊ ေကာငးသညအရာ။ (Z) (L) (F) (H) goose (B) ဘငနး။ (Z) kaanglai, vatawt ngawngsau. (L) vatawk. (F) varanang, (H) compai phun khat, angan deuh phun. government (B) အစးရ။ (Z) (L) (F) (H) grabbed (grab) -v (B) လယသည။ (n) လယျခငး။ (Z) sut, mancip, zawhthawh a lakna. (L) dim lo taka la sawk, mahni hmasial taka chhuh lawp. (F) mawtawka retnak inn. (H) mawtaw chiahnak inn. grade –n (B) အဆငအတနး၊ အဆင။ (Z) hoihna, hihna ting tawn a khenna. (L) rahbi, dinhmun, nihna, hlutna; indawta dah. (F) then, phun, taang. (H) dot, tang, chen le rawnh. gradually –adj (B) တျဖညးျဖညးခငး။ (Z) dam dam in, tawm tawm in. (L) zawi zawia danglam hret, awihtlan deuh. (F) nuamte ten. (H) duhsah tein.

grain – n (B) စပါးေစ၊ ေျပာငးဖးေစ။ (Z) antang, khaici. (L) buhfang, thil fang. (F) cimu, rawlmu. (H) rawl fang. grandfather –n (B) အဘး။ (Z) pu (L) kapu. (F) pu. (H) pu. grandmother (B) အဘြား။ (Z) pii. (L) kapi. (F) pi (H) pi. graph –n (B) သရပျပမဥး။ (Z) a thu lim a gelhna. (L) thil lem, thil awmdan entirna. (F) a langfiang zet mi. (H) gnat, hmuh sak nak. grass (B) ျမက။ (Z) (L) (F) (H) gravity –n (B) ကမၻာဆြငငအား။ (Z) leitung ii hupna. (L) leichhungril atanga hipna, urhsunna. (F) leilungih hipnak tha. (H) vaw lei dah. gray (B) မးခးေရာင။ (Z) (L) (F) (H) great (B) (adj) ၾကးမားေသာ။ (Z) (L) (F) (H) greatly adv (B) မားျပားစြာ။ (Z) tampitak (L) ropui, pangngai aia nasa, lian. (F) atummi, a lianmi, a makmi, a thupimi, a mangmi. (H) nganpi, tampi in.

42 43PROSPECT BOSCO EB4C DICTIONARY

အဂၤလပျမနမာခငးအဘဓာန

အဂၤလပျမနမာခငးအဘဓာန

PROSPECT BOSCO EB4C DICTIONARY

Page 24: Eng/Burmese/Chin/ Dictionary

green (B) အစမးေရာငျဖစေသာ။ အစမးေရာင။ (Z) (L) (F) (H) growth – n (B) ၾကးထြားျခငး။ (Z) khanna, khantohna, picinna. (L) thanna, chin, phun, amaha thil to. (F) thannak, phungzainak, khohnak. (H) thannak. guard –n,v (B) ေစာငၾကပျခငး၊ အေစာငစစသား၊ ေစာငၾကပသည၊ ကာကြယေပးသည။ (Z) cinia, cingmi, cingg. (L) ven himna, vengtu; veng. (F) kilveeng tu, kilveng. (H) ven congh, runner, vengtu. guess (B) ခန႔မနးသည၊ ထငျမငခကေပးသည။ (Z) (L) (F) (H) guide (B) လမးညႊနခက၊ လမးညႊနသ၊ လမးညႊနသည။ (Z) (L) (F) (H) gulf –n (B) ပငလယေကြ႕၊ အလြနနကရႈငးျခငး။ (Z) tuipi kawi, a thuuk mahmahna. (L) tuifinriat tengsawl zimte. (F) tikel, tipikel. (H) rili fong hlei. gun (B) ေသနတ၊ အေျမာက။ (Z) (L) (F) (H)

++++++===+++++

H / h habit – n (B) အေလအကင၊ လပေနကအျပအမ။ (Z) zongsatna,hih khak den den. (L) thil chin than, bansan mai harsa tawh. (F) zongsang, daan, kellet. (H) tuah lengmang i zia i a cang cang mizia. hair - n (B) ဆပင။ (Z) sam. (L) sam. (F) sam. (H) sam. half – n (B) တ၀က။ half-breed – ကျပား။ (Z) a lang. (L) chanve. (F) a hreek, akauseu. (H) hnarcheu, cheuchumin. hall – n (B) ခနးမ။ (Z) inn hawmpi, mitampi kikhop theihna. (L) in zaupui, inhmuh khawmnana hman thin. (F) pumkhawm hmun inn, pum inn. (H) innkhan nganpi. hand – n (B) လက။ (Z) khut. (L) kut. (F) kut. (H) kut. handle – n (B) လကကင။ ဂဏထးဘြ႕ထး။ လကျဖငကငယသည။ (Z) a let na, uk, sai. (L) vawnna, chelhna, vawnfung, enkawl,relbawl. (F) kutkaij, a hlok. (H) she kut, thil kut. handsome – adj (B) ၾကညေကာငးေသာ။ ရပရညေခာေမာေသာ။ ရကေရာေသာ။ (Z) melhoih (pasal), cingh. (L) hmel mawi, duhawm, tha tawk. (F) a piang mi, a mawimi. (H) dawh, tampi.

hang, hung – n (B) တြလြခတဆြထားသည။ၾကးေပးသည။ (Z) khai, khai lum. (L) khai, khaihlum. (F) taar, thlai, thlaiat. (H) thlai, bat, thah. happen – vt (B) ျဖစပြားသည။ (Z) piang, hong piang, hong hi. (L) lo awm, lo thleng, thil thleng. (F) a cang, a hung um, a hong cang. (H) thil a hung um, a hung can. happily –adj (B) ေပာရႊငစြာ၊ ကေကာငးစြာ။ (Z) gualnop, lungkim. (L) hlim, lawm. (F) lung awi zetin. (H) lung lawm ngai in. happy – adj (B) ေပာရႊငေသာ၊ ကေကာငးေသာ။ (Z) nuam, gualnuam, lungkim. (L) hlim, hlimawm, lawm. (F) lungawi mi, aipuangmi. (H) lunglawm. harbor –n (B) ဆပကမး။ (v) ဆပကမးတြငရပနားသည။ (Z) tembaw khawlna, tembawl khawl. (L) lawng chawlhna, rilrua khawl. (F) ti lawng colhnak hmun, umter. (H) tilawng dinhnak. hard – adj (B) မာေၾကာေသာ၊ ခကခေသာ။ adv - ျပငးထနေသာ။ (Z) khauh, sak, hasa, kuhkal takin. (L) chang, sak, ruh, harsa. (F) a harmi, a hakmi. (H) a hak, ahar, fakpi in. hardly – adv (B) အႏငႏင။ (Z) hangsan, hangsanlua. (L) chang chang, chuah chauh, mang lo, meuh lo. (F) har zetin. (H) tlawmte lawng lawng.

has, have, had – v (B) မာရသည။ ပငဆငသည။ (Z) om, nei.mna hloh tawh, (L) nei, siam nan. (F) nei, anei. (H) ngeih. hat – n (B) ဥးထပ။ (Z) lu (L) lukhum, parh nei. (F) lukhuh. (H) luchin. hay –n (B) ေကာကရး။ (Z) buhkung, lopakeu. (bawng an ding) (L) buhpawl, ran chaw atan hman. (F) hram caar, tilva hrangih khawl mi hram caar. (H) ramro. he – pro (B) သ (ကား-အထး) ။ (Z) amh(pasal) (L) mipa sawi tawh, sawi lehna, ran pa. (F) a mah. (H) a mahpa. head –n (B) ဥးေခါငး။ (v) ေခါငးျဖငတကသည။ (Z) lutang, makai. (L) lu, chunglam, hotu ber, then hrang pui, hruai. (F) a lubik, a lulam. (H) lu, hruaitu bik, fimnak. heading –n (B) ေခါငးစဥ။ (Z) thulu (L) thu ziaka a thupui. (F) (H) health – n (B) ကနးမာေရး။ (Z) cidamna. (L) hriselna, taksa awmdan. (F) harthdamnak. (H) ngandamnak.

44 45PROSPECT BOSCO EB4C DICTIONARY

အဂၤလပျမနမာခငးအဘဓာန

အဂၤလပျမနမာခငးအဘဓာန

PROSPECT BOSCO EB4C DICTIONARY

Page 25: Eng/Burmese/Chin/ Dictionary

hear , heard -vt (B) hear - ၾကားသည။ ၾကားခသည။ (Z) za, a gingza. (L) benga (ri) hria, chanchin hhria, lehkha hmu. (F) thei, hna thaw-ih thei, za. (H) hna in theih. hearing –n (B) ၾကားျခငး။ (Z) zakna. (L) benga ri hriatna. (F) hna-ih theihnak. (H) heart – n (B) ႏလး။ ဗဟခကမ။ (Z) lungtang, a lai gil. (L) lung, thinlung, rilru. (F) lung, thinlung, a laifang. (H) lung, lungthin, laifang, a biapi. heat – n (B) အပ။ အပရန။ (V) ပေအာငလပသည။ (Z) lumna, satna, sasak. (L) satna; tisa. (F) khawsa, asatnak, tinsa. (H) linhak, khualin, a sa. heavy – adj (B) ေလးလေသာ။ (Z) gik. (L) rit, nasa, tam. (F) a ritmi, atamzetmi. (H) a rit, tampi. height – n (B) အျမင။ ျမငေသာေနရာ။ (Z) saanna, a dawn dong. (L) san lam, san zawng. (F) a san lam, a sannak, a zim. (H) sannak, hmum sang. held (hold) – v (B) ကငတြယသည။ ျဖစပြားသည။ ဆပကငသည။ (Z) leen, bawl (kikhop bawl), letna. (L) chelh, vuan tlat; mandan, vawndan. (F) kai ringring, a tlem, pom. (H) put, pu, tlaih, tlum, ngeih, ruah.

hello –n (B) ႏႈတဆကစကား။ (Z) ki ho kamzat masa. (L) hallo. (F) hello. (H) i biakchawnhnak. help – n (B) ကညျခငး။ အကအည။ (v) ကညသည။ (Z) huhna, panpihna, huh. (L) tanpuina, tanpui, mitanpui, pumpelh, insum. (F) bawm, ruun, tanpi, bawmnak. (H) bawmh, a si lo kho lo. helpful – adj (B) အကအညေပးေသာ။ (Z) huhna a pia, phatuam. (L) tangkai. (F) mi bawm duhmi, a thattertu, tang kai. (H) mi bawmtu a simi, a thahnemmi. her – pron (B) သမ၏။ သမက။ (Z) a mah, ama ii (Nunei) (L) hmeichia’amah’ tihna. (F) a, amah (nunau) (H) a mah nu, a mah ta. herd –n (B) ႏြားအပ၊ ကၽြအပ၊ တရစၧာနကထနးေကာငးသည။ (Z) ganhon,gancing. (L) bawng rual. (F) rual, a rual, abuur. (H) run, i but. here – adj (B) ဤမာ။ ဤေနရာ၌။ (Z) hiah, hih lai mun ah. (L) hetah, hei, heta hi. (F) hinah, hi lamah. (H) hika ah, hi hmun. herself (B) သမကသမ။ သမကယတင။ (Z) a mah leh a mah(numei) (L) mahni chunga thiltih (meichia). (F) amah lawng, a mah tn, amah le a mah. (H) amah le amah.

hide – v (B) ပနးေအာငးသည။ (Z) bu, seel, iim. (L) thukru, dah bo. (F) thup, relh. (H) thuh, phenh, saphaw. high (B) ျမငေသာ၊ အဓကျဖစေသာ။ (Z) (L) (F) (H) highway –n B) အဓကလမးမၾကး။ (Z) a thupi lam lian. (L) (F) zalam, lambuulpi. (H) lam nganpi. hill – n (B) ေတာငကနး။ (Z) mual neu, lei vum. (L) tlang, tlang te deuh chin. (F) muah, tlaang. (H) tlang. him – pron (B) သ႔က၊ သ႕အား (ကား)။ (Z) a mah pasal. (L) amah (mipa). (F) amah (mipa) (H) a mah pa. himself – pron (B) သ႔ကသ၊ သကယတင။ (Z) a mah le amah, a mah mah. (L) mahni chunga thiltih sawina, amah ngei. (F) a mah, a mah le a mah. (H) bantuk kha a si. his – pro (B) သ၏ (ကား)။ (Z) a ma aa, (pasal) (L) a ta(mipa). (F) a mah (pa) ta, amaih. (H) a mah ta.(pa)

history – n (B) သမငး။ (Z) taang thu. (L) hman lai chanchin. (F) hlaan thu. (H) tuanbia, ram kong minung kong. hit – v (B) ရကသည။ တကသည။ (n) ရကခက။ (Z) saat, phu, taih, saatna. (L) vua, khawng, rilru, tina, khawih nasa. (F) thawi, vuak, ngah, thong, khawng, tong. (H) thongh, cumh, khawm, tuk, ton. hole – n (B) တြငး၊ အေပါက၊ အေခါငး။ (v) တြငးတးသည။ (Z) kua, vang, hawm, (v) kuato. (L) kua,kawrawng. (F) kua, phar ong tivek. (H) kua, kuar, pem. hollow - adj (B) အေခါငးပါေသာ။ (n) ကငး။ အေပါက။ (Z) hawm, kuahawm. (L) kawrawng. (F) a kawlawng mi, a kawhormi, a kuar mi. (H) achung a kuami, a kuarmi. home – n (B) ေနအမ။ (Z) inn (tenna) (L) chenna in. (F) inn, inn le lo. (H) umnak inn. honor – n (B) ဂဏသကၡာ။ (v) ဂဏျပ၊ ဘြ႕ထးေပးသည။ (Z) mileza, nakpitak zahlak, pahtawi. (L) zahna nasa tak, mipui ngaih sanna. (F) upat, sunglawiter, thanthat. (H) upatnak, upatnak petu, upatnak min pek mi. hope (B) ေမာလငခက၊ ေမာလငသည၊ အားထားသည။ (Z) (L) (F) (H) horn –n (B) ဥးခ။ (Z) kii, killtawh phu. (L) ran ki, sa kia siam. (F) tilva ki, tawtaw rawt. (H) ki.

46 47PROSPECT BOSCO EB4C DICTIONARY

အဂၤလပျမနမာခငးအဘဓာန

အဂၤလပျမနမာခငးအဘဓာန

PROSPECT BOSCO EB4C DICTIONARY

Page 26: Eng/Burmese/Chin/ Dictionary

horse – n (B) ျမငး။ (Z) sakol. (L) sakawr. (F) rang. (H) rang. hospital – n (B) ေဆးရ။ (Z) zato. (L) damdawi in. (F) mina retnak. (H) si inn. hot (B) ပေသာ။ စတျပငးျပေသာ။ (Z) (L) (F) (H) hour – adj (B) အခနနာရ။ (Z) nai (apha zah) (L) darkar, hun, hun bik. (F) nazi pakhat, tikcu, a can. (H) suimilam, caan. how – adv (B) မညကသ႔၊ မညမ။ (Z) bang ci bang, bang zah. (L) engtin nge, eng ang nge, engtia nasa nge. (F) ziangtin, ziangtinso. (H) zeitindah, zeizat dah. however – adv (B) မညေရြ႕မညမ။ (Z) bang bang hi ta leh. (L) (F) ziangtin khal sisehla. (H) zeitindah, zei in dah. huge – adj (B) အလြနၾကးမားေသာ။ (Z) lian mah mah, gol mah mah. (L) nasa, tam. (F) atumhngin mi. (H) nganpi. human - adj (B) လသားႏငဆငေသာ။ (Z) mihing. (L) mihring thil. (F) milai. (H) minung asimi.

hundred – n (B) တရာ။ တရာျဖစေသာ။ (Z) zakhat. (L) za (100). (F) zakhat. (H) za khat. hungry – adj (B) ဆာေလာငမြတသပေသာ။ (Z) gilkial. (L) chak, riltam. (F) rilrawng, rawl duh. (H) a rawl a tammi. hunt – n (B) အမလကျခငး။ (v) အမလကသည။ (Z) sabenna, sa beng. (L) sapelna, zawnna. (F) dawi, sadawi, sedum, ramtawi. (H) ramvaih, sapel, kawl. hunter –n (B) မဆး။ (Z) sabengmi. (L) sa peltu, pasal tha. (F) sadawitu, ramtawitu, muksu (bur) (H) ramvaipa. hurry, hurried – v, n (B) ကတကကရကျပလပသည။ အလငလသည။ (Z) ki nawh, hih samsam. (L) mi or ram rawka tichhe vek. (F) khulrang, nawt-aw. (H) khulrang in a kal, khulranter. hurt – v (B) နာကငေစသည။ (n) နာကငေစျခငး။ (Z) nasak, liam sak, (n) natna, liamna. (L) vawm vak, paih vak. (F) thinlung natter, taksa natter, ningna. (H) fahnak pek, father. husband –n (B) လငေယာကား။ ;(vt) စစစ၍အသးျပသည။ (Z) pasal. (L) pasal. (F) pasal. (H) va, pasal.

===========

I / i I – pron (B) ကၽြႏပသည။ (Z) keimah, ka. (L) (F) kei mah, kei, ka. (H) kei. ice – n (B) ေရခ။ (v) ေအးစကေအာငျပလပသည။ (Z) tuikhal, votsak. (L) tuikhal, ti vot vak. (F) tikhal, vur. (H) tikhal. icon –n (B) ဆငးတေတာ။ (Z) milim. (L) (F) milim. (H) milim. idea – n B) အေတြးအေခၚ။ အယအဆ။ (Z) ngaihsutna, upna le ngaihdam. (L) ngaih dam, thil ruah man, riruang. (F) ruanak, khawruah. (H) ruahnak, lungchung in suaimi hmanthlak. identity – n (B) ထပတျဖစျခငး။ (Z) kibatna, kisutna, hihna lahna. (L) inanna, nitihianna. (F) theihliah, a si ti-ih hmuh. (H) mah siningte. if – conj (B) အကယ၍၊ တကယလ႔၊ လင။ (Z) a zenzenin, leh, tua ci leh. (L) chuam, pawhin. (F) lekhaw. (H) ahcun, rua. ill – adj (B) ေနမေကာငး၊ ဖားေနေသာ။ (n) ဖားနာျခငး။ (Z) cina, damlo. (L) damlo, na, awmdan tha lo. (F) damlo, natnak nei. (H) damlo, a tha lo, zawtnak.

image – n (B) ရပတ၊ ဆငးတ၊ တငစားေျပာဆျခငး။ (v) ပဆြသည။ (Z) lim, lim a kisuai, lim le mel. (L) a tak ang, sn pui chiah. (F) thlaam, milem, siasel. (H) milem, aa lo ngaimi. imagine – v (B) စတကးသည။ ေတြးေတာသည။ (Z) ngaih sun, lungsim ah ciamteh. (L) ngaihruat, suangtuah. (F) (H) lungchung i hman thlaksuai, ruah, zumh. immediately – adv (B) ခကခငး။ မဆငးမတြ။ (Z) thakhat thin, pah tingteng. (L) (F) hmakhatah, lohi, hruak. (H) hnahal vat, thuai. importance – n (B) (n) အေရးပါျခငး။ (Z) thupina, phatmawhna. (L) pawi mawhna. (F) a thupitna. (H) biapi sinak. important –n (B) (adj) အေရးပါေသာ၊ အေရးၾကးေသာ။ (Z) thupi, thupitnanei. (L) pawimawh, kawngro. (F) a thupi. (H) biapi asimi. impossible (B) (adj) မျဖစႏငေသာ။ (Z) hihthei vet lo. (L) theih loh, tawrh chi loh. (F) ti thei lo mi. (H) a si kho lo mi. improve (B) ပ၍ေကာငးေစသည။ (Z) (L) (F) (H)

48 49PROSPECT BOSCO EB4C DICTIONARY

အဂၤလပျမနမာခငးအဘဓာန

အဂၤလပျမနမာခငးအဘဓာန

PROSPECT BOSCO EB4C DICTIONARY

Page 27: Eng/Burmese/Chin/ Dictionary

In (adv) (prep) (B) အထမာ၊ အတြငးမာ။ ၌၊ မာ၊ တြင၊ ဝယ။ (Z) sungah, sungin. (L) ah, lamah, chhungin. (F) sungah. (H) chungah, in, caah, ah. Inch (B) (n) လကမ(အတငးအတာ) (v) တေျဖးေျဖးေရြ႕လားသည။ (Z) khutpi khat. (L) inchi, engmah tham lo. (F) zungkhat. (H) lehhmah. include -vt (B) ပါ၀ငေစသည။ ထညသြငးသည။ (Z) kihelsak, huamsak, guang. (L) huamtel, huamthei. (F) telh ve, tel. (H) telh chih, sanh chih. income –n (B) ဝငေငြ။ (Z) sum luut, sumngahna. (L) pawisa deh chhuah, lak luh zat. (F) sumlut, sumngahmi. (H) hmuhmi tangka. increase -n (B) တးပြားျခငး။ (Z) khomna, khangsak, pungsak. (L) tipung, tilian, pung, punna. (F) tamter, karhter, karh, tamdeuh, zai. (H) tamter, karhter, tamdeuh, karhnak. indeed -adv (B) စငစစ၊ အမနတကယ။ (Z) a taktakin, a maan takin. (L)takmeuh,takmeuhmai. (F) a ngainai-in, a taktak-in. (H) ngaingai, taktak. independent -adj (B) လြတလပေသာ။ (Z) suakta, kuama tungah kingalo. (L)midang chunga inngat lo, mahnia-khuasa hrang. (F) mahte uk-aw mi, mi rinsan lo mi. (H) mahte in a uk mi ram,mahte in a um i hawi a bochan lomi.

India (B) အႏၵယႏငင။ (Z) India gam, Vaigam. (L) (F) (H) Indian -adj (B) အႏၵယႏငငႏငဆငေသာ၊ အႏၵယလမး။ (Z) India gam tawhkisai, vaite. (L) (F) (H) indicate –vt (B) ရညညႊနးသည၊ သရသည။ (Z) kawk, lak, tua cihi ci-alak. (L) kawk, kawhhmuh. (F) theihter, tok, hmuh, khih. (H) hmuhsak. individual –adj (B)လတေယာက(သ႔)ပစၥညးတခခႏငသာဆငေသာ။ (Z) khatguak a om, khat. (L) mimal. (F) bul, pumpak, bulpak. (H) mi pakhat, pumkhat. industry –n (B) လပငနး၊ လ႔လ ဝရယရျခငး၊ အလပၾကးစားျခငး။ (Z) nasepna, kuhkalna, hanciamna. (L) thil siamna hmun. (F) hnatuan lawtnak, thilri tuahnak lam. (H) she in riomtuamnak, teimaknak. influence –n (B) ၾသဇာ၊ အရနအဝါ။ (vt) လႊမးမးသည။ (Z) huzaap, deep. (L) mi rilru hnehna, mi hruai theihna. (F) mi tlunih thuneih theinak, thuin mi nehnak. (H) tuanter khawhnak ngeimi. information –n (B) အေၾကာငးၾကားျခငး၊ အသေပးျခငး၊ သတငး။ (Z) theihsakna, hilhna, thuthak. (L) hriatna, hrilhna, thil hriat. (F) thuthannak, thuthang. (H) hngalhnak, hngalhternak.

inside –n (B) အတြငးဘက။ (adv) အတြငး၌။ (Z) a sunglam, a sung ah, (L) chhung. (F) a sungah. (H) a chung, chungah. instant –adj (B) ခကခငးျဖစေသာ။ (Z) thakhat thuin, hih pah, hivat. (L) lo thleng, nghal. (F) hmakhatah, khulrang, cop. (H) hmakhatte ah a si khomi, a tu thla. instead –adv (B) အစား၊ ကယစား။ (Z) taangin, mikht taang in. (L) aiah, a thlak nan. (F) ai-ah, can ca-ah. (H) mi dang hmun ah, mi dang can ah. Instrument (B) ကရယာတနဆာပလာ။ (Z) (L) (F) (H) interest –vt (B) (v) စတ၀ငစား၊ သက၀င၊ သကေရာကေစသည။ (n) ဝါသနာ။ (Z) uuk, lung luut, a meet, (L) hriat chakna, pawi mawhna, pung. (F) hiarnak, ti duhnak, a pung, a thang. (H) duhnak lung thin, thatnemnak, duh. interior –adj (B) အတြငးပငးကေသာ၊ ကမးေျခႏငေဝးေသာ။ (Z) a sunglam, gamsungtawng. (L) chhunglam, ram chungril, tui pui kamhnaih lo. (F) a sunglam mi, insungsung ta. (H) a chunglei, ram chung thil a simi. into –prep (B) အထသ႔ ၊ အထ၌၊ အထတြင။ (Z) sungah,a pua pan a sungah. (L) chhungah. (F) sungah, ah. (H) lengn chungah luh, pumkhat in pum khat ah i thlen.

introduce –vt (B) မတဆကေပးသည။ တငသြငးသည။ (Z) thupan, kimeltheihsak, thupan hi. (L) (F) hmel theihter, lutter, ti suak. (H) hngalter, hman awkah chuah. Invent (B) တထြငသည။ (Z) (L) (F) (H) involved –vt (B) ပါ၀ငပတသကေစသည။ (Z) kihelsak, kiphum luut. (L) khawih tel, hnuk lut tel. (F) tel ve, huamtel cih. (H) a chung i rak i ti ve, a chung i luhpi, a hnok tuk. iron –n (v) (B) သ၊ မးပ၊ မးပတကသည။ (Z) (L) (F) (H) is (B) ရသည။ ျဖစသည။ (Z) om, hi. (L) (F) (H) a si, a um. island –n (B) ကၽြနး။ (Z) tuikulh. (L) thliarkar, thil thliarkar ang deuhva inla hrang. (F) tikulh. (H) tikulh. it –pron (B) ထဟာ၊ ဟဟာ၊ ဤဟာ၊ ထဟာက။ (Z) hih, tua. (L) thil nung lote, thu sawi zawm tur sawina. (F) amah. (H) thil, hmun, thilummi, ruahnak. its –pron (B) ထအရာ၏၊ ၎၏။ (Z) a ma-aa, a maii. (L) (F) a maih. (H) a ta, angeihmi.

++++++++++

50 51

PROSPECT BOSCO EB4C DICTIONARY

အဂၤလပျမနမာခငးအဘဓာန

အဂၤလပျမနမာခငးအဘဓာန

PROSPECT BOSCO EB4C DICTIONARY

Page 28: Eng/Burmese/Chin/ Dictionary

J / j K / k

jack (B) (n) ဂငးေထာက (vt) ဂဂငးေထာကျဖငေထာကသည။ (Z) vangik(mataw)khaan to sakna setnew, khangto. (L) thil chawi kanna. (F) thilrit donak thir. (H) thilrit cawinak seh, cawi doh. January (B) ဇနန၀ါရလ။ (Z) kha khatna. (L) thla hmasa ber. (F) (H) Japan (B) ဂပနႏငင။ (Z) Japan gam. (L) Japan ram. (F) Japan ram. (H) Japan. jar (B) (n) ဆညသ၊ ရနျဖစသ။ (n) ကရား။ (Z) aw heusak, kitawtna aw, thambel. (L) chhu ri sawk, hriatna, inremlo. (F) thlalang thawl, palong, rialti thawl. (H) thawl bial nawn a sangtuk lo mi.

jet (B) (n) မဟရာေကာက၊ ေရ ဓါတေငြ႔ပနးထြကျခငး။ (v) ဂကေလယာဥျဖငခရးသြားသည။ (Z) suangvom man pha, tui kikhawh, vanleng haat. (L) thil laih chhuah dumtak, jet thawhnak. (F) ong fate ihsin a pawt vurvo mi thli, tidai pawl. (H) ticik a hun i kapmi khi. job (B) (n) အလပ။ (Z) nasep. (L) hna chuang tlai thawk. (F) hnatuan. (H) rian. join, joined (B) (vt) ဆကသည။ (Z) zom, ki zomsak, peh. (L) zawm, intawk, zing a tel. (F) peh, khat le khat peh. (H) peh, fonh, a chung i luh.

journey (B) (n) ထ၏ခရး။ (v) ခရးသြားသည။ (Z) khualzinna, khualzin. (L) kalna, zinna. (F) khual tlawnnak. (H) khual tlawn. joy (B) (n) ေပာရႊင၀မးေျမာကျခငး။ (vi) ေပာရႊင၀မးေျမာကသည။ (Z) nopsakna, nuamsa. (L) hlimna tuk tak. (F) lungawinak, anghnak. (H) lunglawm nak. judge (B) (n) တရားသၾကး။ (v) တရားသၾကးအျဖစေဆာငရြကသည။ (Z) thu khenmang, thukhan. (L) rel, ngai, ruat. (F) thuthen, thurel, thu thentu. (H) biaceihtu bawi, biak hiah. jump (B) (n) ခနျခငး။ (v) ခနသည။ (Z) dianna, diang, vanman khang vat. (L) zuang, zuan, thil man hlut na, tam lam. (F) dawp, pet. (H) per, peh, i hlawh, pernak. jungle –n (B) (n) ေတာ။ (Z) gam pa lak. (L) ram hnuai. (F) hramlak. (H) ramlak. just (B) (adj) တရားမတေသာ။ (adv) မသာ။ (Z) dik, maan, bek, panbek, sungbek. (L) chiah, tun chiahah. (F) cekci, pekte, lo theith hram. (H) a ding mi, a maanmi, lawnglawng, manh ceote. keep / kept (B) (v) ထနးသမးထားသည။ (Z) keem, cing, encik. (L) zawm, hlen. (F) ret, kilkhawi. (H) mahta. key (B) (n) ေသာ၊ (လကႏပစက၊ ကြနျပတာ၊ စႏၵရား) ခလတကြက။ (Z) tawh tang, aw bulpi, a meekna. (L) chabi. (F) tawfung, a ongtertu. (H) tawhfung, a phi a chuahtertu, sehha.

kid (B) (n) ဆတငယ၊ ကေလးငယ၊ လငယ။ (Z) keelno, nau pang no. (L) kelnote, naupang. (F) me fa. (H) meheh fanote, ngakchia. kill (B) (v) (N) သတသည။ အမလကသတျဖတျခငး။ (Z) that, sisak, go. (L) that, tihlum, tichia. (F) that, thiter. (H) than. kind (B) (n) အမးအစား၊ (adj) ၾကငနာေသာ။ (Z) nam, migi, cinghm hehpih thei. (L) chi, nungchang, (ad)ngilnei, khawngaih thei. (F) mizaangfah thiam mik, nun tha mi. (H) phun. king (B) (n) ဘရင၊ ၾသဇာအာဏာရသ။ (Z) kumpi, vangnei mi. (L) lalber, mi thiltithei leh mi hneh tak. (F) siang phahrang, kumpi pa. (H) siang pahrang. kitchen (B) (n) မးဖေခာင။ (Z) an buuk, an huan le anneekna mun. (L) chaw chhum in. (F) rawlsuan inn, coka. (H) chizawh fa. knife (B) (n) ဓါး၊ ဓါးမ။ (Z) tem, temta. (L) chemte. (F) namte. (H) namte. know, knew, known (B) (v) သသည၊ နားလညသည၊ သကၽြမးသည။ (Z) theim tel, kithei. (L) hriatna ngah. (F) theithiam (H) hngalh, thiam. knowledge (B) (n) ဗဟသတ။ (Z) thutuam tuam theihna. (L) hriatna, hriat thiamna. (F) thu theih mi. (H) hngalhnak, fimnak.

+++++++++

L / l label (B) (n) တပသညတဆပ။ အမးအမည၊ ပငဆငသေဖၚျပသညစကခပ။ (Z) ciaptehna kibelh, a nam, a nei lak laidalno. (L) thil panga lehkha bel. (F) hminsinnak thing, catlepasi lo le thir tlepte. (H) a chungah um mi zeidah a siti hngalhnak ca. labor (B) (n) ကာယအလပ။ ဉာဏအလပ။ (v) အလပလပသည။ (Z) na sep, nasem mi,(v)nasem. (L) thawk, beinasa, thawtu. (F) hnatuan, rian. (H) rian. lack (B) (v) မရ၊ မေလာက၊ လအပ။ (n) လအပျခငး။ (Z) kitangsangsam, kicing lo, kitangsapna, kicin lohna. (L) tlachham, neilo, tlachham. (F) a sam, aduh, a bau. (H) ngeih lo, bau, baunak, ngeih lonak. lady (B) (n) ဂဏသေရရအမးသမး။ (Z) numei dinmunsang nei, a zahtakhuai numei. (L) hmeichhia, hmeichhia zahawm. (F) nunau, nunau hmainei. (H) nu, pakhat. lay , laid (B) (vt) ထားသည၊ တငသည၊ လေလာငးသည၊ ဥ, ဥသည။ (Z) koih, ngaa, lum, tuui, luui (an luui). (L) awmze nei adah, nghat, tui. (F) hlum, titit, zam. (H) thumh, thil thumh, titit. lake (B) (n) ေရကန။ (Z) bual, khawmuala tui tling. (L) dil. (F) tili. (H) tibual nganmi. lamp (B) (n) မးအမ။ (Z) meivaak, laltin. (L) khawnvar. (F) mei inn. (H) mei inn.

52 53PROSPECT BOSCO EB4C DICTIONARY

အဂၤလပျမနမာခငးအဘဓာန

အဂၤလပျမနမာခငးအဘဓာန

PROSPECT BOSCO EB4C DICTIONARY

Page 29: Eng/Burmese/Chin/ Dictionary

land (B) (n) ကနးေျမ၊ ေျမၾကး။ (Z) lei, leitangh,(v)tun, tungsak, vangleng tu. (L) khawmnual, ram, leitung, tum, chuang kai. (F) leitung, leiram, khua le ram. (H) vawlei, ram, phak, phanh, vawlei i tum. language (B) (n) ဘာသာစကား။ (Z) kampau, minamkhat ii pau. (L) tawng. (F) tong, miphun tong. (H) holh. large (B) (adj) ၾကးမားေသာ။ (Z) lian, gol, zai, sum tampi. (L) a kau mi, a tum mi. (F) (H) a nganmi. last (B) (adj) ေနာကမျဖစေသာ၊ ေနာကဆးျဖစေသာ။ (v) တာရညခသည။ (Z) nunungpen. (L) numingber, daih thei. (F) a netnak a si mi, a neta bik, a rei, a daih. (H) a manung bik, tunai bik. late (B) (adj) ေနာကကေသာ။ (adv) မၾကာေသးမက။ (Z) zekai, lam etna hun bei nung. (L) a hun tur ruat sa aia tlai, hun tlai. (F) a humi, khulhnu mi, a hlanih, hmaisa lai-in. (H) a hnu, a tlai, a thi cangmi. latin (B) (n) လကတငဘာသာစကား။ (Z) latin pau, lai. (L) hman lai Rome mite tawng. (F) (H) laugh (B) (v) ရယေမာသည။ (Z) nuui. (L) nui. (F) hni kuako, hnihsan. (H) nih, nihsawh, nih nak.

law (B) (n) တရားဥပေဒ။ (Z) thukhaam, zuihding thukham. (L) dan, ram inawpna dan. (F) daan, upadi. (H) cozah nihzapi zulh awk i an sermiphung, phunglam, upadi. layer (B) (n) အထပ၊ အလႊာ။ (Z) cial, zingh, thuaap, inn thaat. (L) thuahthip, in thuah. (F) a thuah. (H) a thapthap, a khuhtu a pom mite. lead (B) (n) ခ၊ ခတ။ (v) ဥးေဆာငသည။ (Z) hakngeek, laikung, makaih. (L) suan, hruaina, hruai. (F) suan, carek-ih hman mi suan, hruai. (H) suan, khedan chung chiahmi suan. leader (B) (n) ေခါငးေဆာင။ (Z) makai. (L) hruaitu. (F) hruaitu, hotu. (H) hruaitu, hruitu.

leaf (B) (n) သစရြက။ (Z) teh, singteh, nahteh. (L) hnah, thing hnah. (F) hnah, thinghnah. (H) thinghnah, cahnah. learn (B) (n) ေလလာသည၊ သငယသည။ (Z) sin, theih/siam nang’n sin. (L) zir, hriatna dawng. (F) zir, thei. (H) cawn, thiam, hngalh.

least (B) (adj) အရြယပမာဏ တနဖးနညးေသာ။ (Z) neu pen, thupi lo pen, tawm pen. (L) tlem berah, tlember. (F) a mal bik mi, a fate bik mi. (H) hme bik, a tlawm bikin. leather (B) (n) သားေရ။ (Z) savun (puan, khepad etc..). (L) savun thah tawh, pheikhawk. (F) savun, hman theih ih tuah mi savun. (H) saphaw, saphaw in sermi thil. leave, left (B) (v) ထြကခြါသည။ (n) ခြငယျခငး။ on leave ခြငကာလ။ (Z) nusia, paisan, akhuanh. (L) kalsan, hnutchhiah, phalna, kalsanna. (F) feh, pok, taanta, taansan, a khuan. (H) kal, thawh, chiah tak. left (B) (n) လက၀ဘက။ (v) ထြကခြါသည။ (Z) veilam, paikhia. (L) veilam. (F) keh lam. (H) kehlei, kal tak, chiahtak. leg (B) (n) ေျခေထာက။ (Z) khe. (L) ke. (F) ke. (H) ke. length (B) (n) အလား။ (Z) a dung sauna. (L) seizawng. (F) a saulam. (H) a saunak, caan saunak. lesson (B) (n) သငခနးစာ။ (Z) sin ding thu. (L) zirtur, zirlai. (F) zir dingmi, tlawngta zirh ding, zirh mi thu. (H) cawnnak, cawn awk i chiahmi.

let (B) (n) ခြငျပသည။ (Z) hih sak. (L) tir, phalsak. (F) ter, siang. (H) ter, ngeihter, siter, usih. letter (B) (n) စာလး။ စာ။ (Z) laimal, laikhaak. (L) hawrawp, lehkha thawn. (F) cafang ABC papawl, cakuat. (H) cafang, cakuat. level (B) (adj) တေျပးညျဖစေသာ။ (n) ညလာေသာ။ မကႏာျပင။ (v) တညတညးျဖစေအာငလပသည။ (Z) tuitaai, zangtaam, nawt tam. (L) zawl, zawlpui, timaam, tin zawn. (F) a phei mi. (H) a rawnmi.

like (B) (adj) တေသာ။ (vi) ၾကကႏစသကသည။ (n) အၾကက။ (Z) kibangi, deih, hoihsa. (L) inang, thuhmun, chak. (F) vek, a bang in, duh. (H) an i lo, bantuk, hrawng, duh. likely (B) (adj) ျဖစတနရေသာ။ (Z) ding tawh kibang, hi dingin upmawh huai. (L) awm, maithei, awmhmel, mahna, hmel. (F) hmang pei, a si thei mi. (H) si dawh a simi, theu hmanh maw. limit (B) (n) နယျခား၊ အကန႔အသတ။ (v) ကန႔သတသည။ ပငးျခားသည။ (Z) ciangtanna, ciangtan. (L) chin, a bak pelh theih loh, bithliah, zim. (F) a zim, ri, a tawpnak, cemnak. (H) ri, asikhawhnak.

54 55

PROSPECT BOSCO EB4C DICTIONARY

အဂၤလပျမနမာခငးအဘဓာန

အဂၤလပျမနမာခငးအဘဓာန

PROSPECT BOSCO EB4C DICTIONARY

Page 30: Eng/Burmese/Chin/ Dictionary

line (B) (n) ၾကးတနး၊ မဥးေၾကာငး။ (v) မဥးတားသည။ (Z) lam, khaau, giit, kignal sak. (L) hrui, rin, tlar, rinsiam, tlartir. (F) pat hri, rin, artlang, riin. (H) tlang, catlang ri in, ri themnak rin rin, artlang in um chiah. library (B) (n) စာၾကညတက။ (Z) laibuli. (L) lehkhabu chhiar. (F) ca-uk netnak inn dan. (H) cauk hmun khat i chiahmi, cauk chiahnak inn/khan. lie (B) (n) လမညာေျပာျခငး။ မသားစကား။ (v) လေလာငး။ (Z) (v) zau phuak, zuau thugeen, lum. (L) dawt sawi, dawt, mu, awm hle hle. (F) thu phan, lihbia, thuphan sim. (H) ih, bawh, zau, um, vawlei cung i umnak. life (B) (n) အသက။ သကရသတ၀ါ။ (Z) nuntakna, nuntak sung. (L) nunna, nundan. (F) nunnak, nundan, khua sak dan, san. (H) nunnak, nun chung, minung, khuasakning. lifelike –adj (B) အသက၀ငေသာ။ (Z) nuntak gimnam. (L) (F) (H) a nungmi a lo mi. light (B) (n) အလငးေရာင၊ မးပြား။ (v) မးထြနးညႇသည။ (Z) taang vaak, zang, tangsak, meivaak. (L) eng, enna, chhi, zang. (F) khawtleu, khaw vaang, mei vaang. (H) ceunak, a zang, meikau, ceunak pek. lion –n (B) ျခေသၤ။ (Z) humpi. (L) sakeibaknei. (F) kiosa. (H) chiandeih.

lip –n (B) ႏႈတခမး။ ပနးကနခြကတ႔၏အနား။ (Z) muuk, kuang, hai te i geei. (L) hmui. (F) hmur. (H) hmur. liquid –n (B) အရည။ (Z) na khat peuh i tui. (L) tuiril. (F) a ti a si mi , a khal lo mi thil. (H) ti, ti a si mi. list (B) (n) စာရငး။ (vt) စာရငးျပစသည။ (Z) min tampi kigual, min gual a gelh. (L) hmingte, thil lei turte ziak chhuah, ziaktlar. (F) thil hmin pawl ngan mi cazin, a kai. (H) cazin, cazin chung i tial. listen –vt (B) နားေထာငသည။ (Z) ngai, bildawh. (L) ngaithla, hriat tuma beng dawh. (F) ngai, thei dingih ngai. (H) ngaih. little (B) ေသးငယေသာ၊ နညးေသာ။ (adv) အနညးငယ။ (Z) neu, tawm, tawm cilik. (L) tlem, lei lo, hlalo, changchang. (F) a fate mi, a malte mi. (H) a hme, a talwmte. live –adj (B) အသကရေသာ။ (Z) nungta. (L) nung, cheng, awm, hunhmang. (F) nung, um, khuasa, a nungmi, a alh mi. (H) um, nun. load (B) ၀နထပ။ ကန။ (v) ၀နတငသည။ (Z) van, puakding van, vansuam, thautangthun. (L) thilphurh, rittak, phurrit, phurtir. (F) thilrit, thilphurh, phurh, suang. (H) phawrhmi thil, rihnak, thil chonh, thil khumh, zenrawn, zen thong hrolh.

local (B) (adj) ေဒသ၊ ေနရာတခႏငဆငေသာ။ (n) ေဒသတခတြင။ (Z) tualsung, mun, munkhat a teng te. (L) tual chhung. (F) (H) mah umnak hmun. location (B) (n) အေျခစကျခငး၊ တညရျခငး။ (Z) a mun omna, omna mun. (L) inng hahna, inhunna, awm. (F) (H)umnak hmun. log (B) (n) သစတး။ (Z) singluang, singtum. (L) thingtum, tuia luang. (F) thingtum. (H) thingtan, thing tum lonely (B) (adj) အထးကနျဖစေသာ၊ အေရာကအေပါကနညးေသာ။ (Z) lungzuang, khattangkisa, lungleng. (L) thian nei lo, khawhar, ngui. (F) mah lawng teumpi nei lo, lung leng. (H) a um a harmi, a lung a leng mi. long (B) (adj) ရညလားေသာ၊ ေတာငတေသာ။ (Z) sau, lungulh, deih. (L) sei, thui, rei, hunrei, chak. (F) a saumi, ngai, caakk zet, a reipi. (H) a sau mi, caan saupi, ngaih, duh. look (B) (v) ၾကညသည။ ၾကညျခငး၊ အသြငအျပင။ (Z) en, zong, etna, sutna. (L) en, hmuhtum, hmuhna, landan. (F) zoh, hmel. (H) zoh, khawl, si dawh a si, mithmai ah a lang. loose –adj (B) (adj) ခညေႏာင၍မထားေသာ၊ ေခာငေသာ။ (Z) kool, kiplo. (L) khuah khirh loh, dul, marlo, nghet lo, chethei. (F) a long mi, a dor mi, a tet lo mi, phoih, dorter. (H) hren lomi, a tek lomi, a reng lo mi, thlah.

lose,lost (B) (v) ဆးရႈးမႈ၊ ထခကသည။ ေသေပာကသည။ (Z) mansuah, mang, mangthang. (L) hloh, hnehlo. (F) hloter, a hlo, a ral. (H) thlaunak sunghnak. loss (B) (n) ဆးရႈးမႈ။ ထခကနစနာမႈ။ (Z) manna, manthatna. (L) hlohna, channa, hneh lohna. (F) hlohnak, sunnak. (H) thlaunak sunghnak. lot (B) (n) အခြငအလမး၊ ကၾကမၼာ။ (Z) aisaanna, tampi, a hon om khat peuh. (L) a pum pui, tamtak, chanvo, chanpual. (F) a zaten, a khuaten, camfung. (H) tampi, vawlei, ram, ceumi. loud (B) (adj) အသကယေလာငေသာ။ (adv) ကယေလာငစြာ။ (Z) ginngaih, ngaih takin. (L) ring, ring takin. (F) a ring hngin mi, napin. (H) a thawng a thangmi. love (B) (n) အခစ၊ ခစျမတႏးမႈ။ (vt) ခစခငသည၊ ၾကငနာသည။ (Z) ki-itna, kingaihna, ngai, it. (L) hmangaihna, inngaihzawnna, nuamti, duh. (F) duhdawtnak, ngaihnatnak, caai, duh, ngaina. (H) dawtnak, lentecelh, dawt, duh.

lovely (B) (adj) ခစစရာေကာငးေသာ။ (Z) ithuai, ngaihbang, nopci. (L) mawi, duhawm, nuam, hlimawm. (F) a mawi mi, duhnungmi, hmel tha. (H) aa dawh ngaimi.

56 57PROSPECT BOSCO EB4C DICTIONARY

အဂၤလပျမနမာခငးအဘဓာန

အဂၤလပျမနမာခငးအဘဓာန

PROSPECT BOSCO EB4C DICTIONARY

Page 31: Eng/Burmese/Chin/ Dictionary

low (B) (adj) နမေသာ။ low-bred (adj) စရကၾကမးေသာ။ (Z) niam, sanglo. (L) hniam, ringlo, hniam takin. (F) a niam mi, naute mi. (H) a niam, a tlawm, mi nauta a simi. lower (B) (v) ေအာကသ႔နမေအာငခသည။ တနဖးေလာခသည။ (Z) niam, kiman, man khiam. (L) tihniam, dah hniam. (F) a niammi, tangta ki, naute deuh. (H) a niam deuh mi, man thumh, thumh. luck (B) (n) က၊ ကၾကမၼာ။ (Z) kaam, mailamthu. (L) vanneihna, hamthatna. (F) bawng, van. (H) van, van tha van chia. lucky (B) (adj) ကေကာငးေသာ။ (Z) kaampha, kaammei. (L) vannei, hamtha. (F) vantha mi, bawngtha mi. (H) va tha mi. lunch (B) (n) ေန႔လညစာ။ (vi) ေန႔လညစာစားသည။ (Z) sunn-an, sunnsiah, suun an nee. (L) chawchhun, chawchhun ei. (F) suncaw, suncaw ei. (H) chun caw. lung (B) (n) အဆပ။ (Z) tuap. (L) chuap. (F) cuap, thaw thawtu cuap. (H) cuap.

M / m man B) (n) လ၊ အေတြ႔အၾကရငကကသ၊ လသားမးႏြယ။ (Z) mi (pasal). (L) mipa pnithing, mi hring mi. (F) mipa, mi pacing. (H) minung, pathing. manage (B) (v) ကငတြယသည။ စမသည။ (adj) ကငတြယႏငေသာ။ (Z) vai hawm, vaihawm thei. (L) khuahkhirh, tihlawtling, hmang, ei. (F) kilkhawi, hruai, hem, tithei, tawlrel. (H) zohkhenh, uk, hruai, i siter khawh. manner (B) (n) အျပအမ။ (Z) hih dan, hihngeina, gamtat dan. (L) nungchang, awmdan, chetzia, thlen dan. (F) thilti zia, thillum zia, ziaza. (H) ziaza, thiltining, ningcang. manufacture (B) (vt) ကနပစၥညးထတလပသည။ (n) ကနပစၥညးထတလပသ။ (Z) naa bawl khia, a kibawl khia nate. (L) thil tamtak siam chhuak, sian chawp. (F) suah, thilltuah ciamco. (H) seh in thil ser. many (B) (adj) မားျပားေသာ။ (n) အမားအျပား။ (Z) tampi, tam mahmah. (L) tam. (F) tampi. (H) tampi. map (B) (n) ေျမပ၊ ေျမပဆြသည။ (Z) gam lim, gamlim suai. (L) ram lem, ram a lemziak. (F) ram zuk. (H) khuaram hmanthlak. March (B) (n) မတလ။ (Z) kha thumna. (L) thlathum nak. (F) (H) March thla.

mark B) (n) သေကၤတ အမတအသား။ (vt) ေရးမတသည။ (Z) ciaptehna, ciamteh. (L) rin, thil kai, taksaa thilser, chhin chhiahna. (F) hmin sinnak, ngah mi hmat. (H) hmel chunhnak, mak, makpek. market (B) (n) ေစး။ (v) ေရာငး၀ယေဖါကကားသည။ (Z) sum buuk, vanzuakna, vanlei/zuak. (L) dawrpui, bungraw hralhnatur ram. (F) bazar, mizapi thilti lei le zuarnak hrum. (H) chawdawrnak hmun. married, marry (B) (adj) အမေထာငရေသာ။ (Z) kiteng, nupasuak. (L) nupui/pasal nei. (F) thit-umnak, thit-awknak. (H) aa thi ummi. mars (B) (n) အဂၤါျဂလ။ (Z) zingsol. (L) (F) (H) mars arfi. mass (B) (n) အစအပ။ လထ။ (Z) khalpi, lompi, mipi, mihonpi. (L) thil hlawm, thil intinag vum. (F) thil hlom, thil lkhal, a tam zet. (H) thil hlum thil aa fon aa komhmi, tampi. massage B) (n) ႏပေပးျခငး။ (Z) ci meekna, ki meekna. (L) tihrawl leh ruhtuah kham lehna tinuam, tura nuai nawk nawkna. (F) taksa nam sak, taksa hrehsaknak. (H) malit, hmeh. master (B) (n) အရငသခင၊ အလပရင၊ ဆရာသမား။ (Z) makaipa, a lian penpa, siapa. (L) mite hnathawka, chhawrtu, puipaber. (F) bawi iupa, mah thu-ih untu. (H) thil siseh minung siseh, a uktu hna, a haotu hna, sayap pa.

material (B) (adj) ရပ၀တႏငဆငေသာ၊ အေရးၾကးေသာ။ အေျခခကေသာ။ (Z) na, van, nakhatpeuh bawl nang nate. (L) hmanrua, khawvel thil, taksa lam. (F) thilri, thlarau lam si lo mi. (H) thil. mathematics (B) (n) သခၤာ။ (Z) nambat lam sinna/tuetna. (L) chhiarkawp, number chhutna lam. (F) (H) kanan phun paoh paoh. matter (B) (v) အေၾကာငးအရာ။ ကစၥ။ (vi) အေရးပါသည။ (Z) vai, sil, thupisak. (L) thil, hna peng enge maw, panhnai, pawi. (F) poi ti. (H) thil. may (B) (v) ျဖစႏငသည။ (Z) thei, hi thei. (L) thei, ni thei, phalna hmu. (F) a si thei, thei men. (H) i chawnh tik i holh tha i hmanmi,”ning”. May (B) (n) ေမလ။ (Z) kha ngana. (L) thla ngana. (F) thawilak thla. (H) mei thla. maybe (B) (adv) ျဖစေကာငးျဖစဖြယရာ။ (Z) hi kha thei. (L) (F) (H) a si khoko, a si men lai. me (B) (pron) ကၽြႏပက၊ ကၽြႏပအား။ (Z) kei pen, kei tung ah. (L) ka, keimah, mi. (F) (H) keimah.

58 59PROSPECT BOSCO EB4C DICTIONARY

အဂၤလပျမနမာခငးအဘဓာန

အဂၤလပျမနမာခငးအဘဓာန

PROSPECT BOSCO EB4C DICTIONARY

Page 32: Eng/Burmese/Chin/ Dictionary

meal (B) (n) တနပစာ ထမငးစားသညအစာ။ (Z) an, neekding an. (L) chaw, chhang phut phawk phawh raw tak. (F) rawl. (H) rawl, dip lakin phomhmi rawl. mean (B) (vt) ဆလသည။ (adj) ဆငးရႏခာေသာ။ (Z) ci, cih nopna gen, hoihlo, sim mawh huai. (L) thuawmzia, tum, hlu, pawimawhna nei. (F) ti duh, tisan, nau, fahhnat, sim duh mi. (H) sullam, sawh, timh tinh. means (B) (n) နညးလမး၊ ေငြေၾကးဥစၥာ။ (Z) tungrawn a hih theihna, sum, neihsa. (L) (F) (H) thil hmuh khawhnak, rumnak. measure (B) (N) အတငးအတာ။ (v) တငးတာသည။ (Z) tehna, phazah, teh. (L) tehkhawng, hmalak, thil ruahman. (F) tah, a tum asau le a sang ti vekpaw tah. (H) tahnak, tlangrel, timhmi tlinnak ca i tuahmi rian. meat –n (B) (n) အသား။ (Z) sa. (L) sa. (F) sa. (H) sa. medicine (B) (n) ေဆး၀ါး။ (Z) zatui, zatang. (L) damdawi. (F) sii, dam dawi. (H) damnak si, si lei cawnnak. meet (B) (v) ေတြ႕ဆသည။ ေတြ႕ၾကသည။ (adj) သငတငေလာကပတေသာ။ (Z) kimu, kituak, kilawm kituak. (L) intawh khawmna, kitawh khawmna satliah. (F) tongaw, va hmuak, hmunkhatah tong aw. (H) ton, don. melt (B) (v) အရညေပာသည။ (Z) tuisuaak. (L) tui, lo tui, zawp, lo nem. (F) a ti, a zur, titer, zurter. (H) ti i canter, nemter.

member (B) (n) အသငး၀င။ အဖြ႕၀င။ (Z) pawlmi, pawl huammi. (L) pawl a tel. (F) sungtel, pawl-ih teltu. (H) chungtel. memory –adj (B) (adj) မတဉာဏ။ (Z) lungsim tawh ciapten theihna. (L) hriat rengna, vawm rengna. (F) thinlung, cinkiennak thinlung. (H) lungchung ah i ciken khawhnak. men (B) (n) man ၏အမားကနး။ (Z) mi(pasal) a tam genna. (L) mi pa. (F) (H) minung, mipa. mental –adj (B) (adj) စတႏငဆငေသာ။ (Z) lungsim tawh kisai. (L) rilru lam, rilru. (F) thin lung lam, khawruah zia. (H) lung thin le. method (B) (n) နညးလမး၊ နညးစနစ။ (Z) hih dan, bawl dan. (L) thil tih dan, kawng hmang. (F) thil tidaan, thil tuah zia, a zia a lam. (H) thil tining, riantuan ning. mice (B) (n) ၾကြကမား။ (Z) zusate. (L) chai chimte. (F) (H) zu. middle (B) (n) အလယ။ (Z) a lai zang, a laita. (L) a lai, laili. (F) a lai zawn. (H) a lai fang a simi. might (B) (n) ခြနအား။ (Z) hih theihna, thahatna. (L) chakna. (F) tha, huham, thawm. (H) thawmnak.

mighty (B) (adj) ခြနအားၾကးမားေသာ။ (Z) thahaat. (L) chak, thiltithei, ropui, nasa. (F) tha cak mi, hulian mi, thawm lianmi. (H) a thawngmi. mile (B) (n) မင။ (Z) tai, tai khat. (L) mel. (F) peng. (H) khan, meng. military (B) (adj) စစႏငဆငေသာ။ (Z) galkaap vai, galkap lam tawh kisai. (L) sipai indo mi. (F) raal kap lam a si mi. (H) ral kap lei a simi. milk (B) (n) ႏြားႏ႕၊ ႏ႔ရည။ (Z) nawi zu, bawng nawi. (L) bawnghnute. (F) hnawi ti. (H) hnuk, cawhnuk. mill (B) (n) ၾကတစက။ (Z) an gawi set, set pi. (L) buh her khawl, herdip. (F) faang rialnak inn. (H) sehzung. mind (B) (n) စတ၊ မတမျခငး။ (v) ဂရစကသည။ သတထားမသည။ (Z) lungsim, awlmawh, thudon. (L) rilru, enkawl, hnial. (F) ziang siar, kil veng poisa, khaw ruah nak. (H) lungthin, ruahnak, i ralring. mine (B) (pron) ကၽြႏပ၏။ (n) သတတြငး၊ မငးတြငး။ (v) သတတးသည။ (Z) kei aa, lei sung sum piang tawh ne dum. (L) ka ta, thil laih chhuahna khur. (F) miahta, thil puak thei, lai, co. (H) keimah ta, vawlei chung i cawhmi khor, bamphum.

mineral –n (B) ဓါတသတ။ (Z) leisung sumpiang (silk, kham, suaymarpha..etc). (L) thil laih chhuah. (F) khursung suaki mi thil. (H) vawlei chung thilri, thir, dar, ngun…etc.. minute (B) (n) စကန႔ ၆၀။ အစညးအေ၀းမတတမး။ (v) အစညးအေ၀းမတတမးေရးသည။ (Z) minit, thukikup ciaptehna. (L) minit, rorel chhinchiahna ziakna. (F) a zi pakhat-ih then 60 thei 1(1/10) (H) minit, caan twite, mainiuh. mirror (B) (n) ၾကညမန။ (vt) မနထတြငရပပေပၚသည။ (Z) limlangh, limlangh ah ki mu. (L) darthlalang, lan chhuahtir. (F) dar thlalang. (H) bihnak thlalang. Miss –n (B) အပ၏နာမညေရ႕တြငတပေခၚသညစာလး။ (Z) nungak lai te min mai a ki gelh lai. (L) hmeichhe pasal neilo sawina. (F) pasal nei hrih lo nunau kawhnak. (H) va ngei lo mi mu. missing –adj (B) ေပာကဆးေနေသာ။ (Z) mang, mansuah. (L) bi, kim lo. (F) (H) a tlaumi. mission –n (B) အထးတာ၀နထမးေဆာငသညအဖြ႕၊ သာသနာျပအဖြ႔။ (Z) nasep tuam vilvel sem khia ding kisawl mi. (L) thil tih tur bik neia mi ram dang a tinh chhuahna. (F) ramdang ih thlah mi(thurel) hnatuan ding leh an hnatuan. (H) rian pathat khat tuan awkah minung bu khat an thlah mi, cu an va tuanmi rain. mistake (B) (n) အမား။ (v) အမားလပသည။ (Z) khialhna, khial. (L) ngaih dan diklo, ngaisual, hresual. (F) palhnak, thelhnak. (H) palhnak, palh.

60 61 PROSPECT BOSCO EB4C DICTIONARY

အဂၤလပျမနမာခငးအဘဓာန

အဂၤလပျမနမာခငးအဘဓာန

PROSPECT BOSCO EB4C DICTIONARY

Page 33: Eng/Burmese/Chin/ Dictionary

mix –v (B) ေရာစပသည။ (Z) hel, tok khawm. (L) pawlh, chawh pawlh. (F) cokrawi, pawl-aw (milai) (H) cawh, fonh, komh. mixture –n (B) အေရာအေႏာ၊ ေရာေႏာထားသညအရာ။ (Z) a kihelzau, hel khopna. (L) thil chawh pawlh, inchawh pawlh. (F) a cokrawi mi. (H) cawhmi. model (B) (n) နမနာပစ။ အတယမညသ။ (v) ပစျဖစေအာငေဖၚသည။ (Z) etteh huai, etteh ding leak khia. (L) thilawmdan a lema te tham deuh va siam. (F) zothim ding, zohthin dingih tuah mi thil fate. (H) zohchunmi, i cawn awk a tlakmi, sining zulh. modern –adj (B) ေခတမေသာ။ (Z) tulai, tuhun tawh kituak a hi. (L) tun lai thil, thar. (F) tulh san mi. (H) tuchan thil a simi. moment –n (B) တဒဂၤ၊ တခဏ။ (Z) thakhat thu, mitphiat kal, tawm vei. (L) mitkhapkar, hun reilo. (F) cawl caangngak. (H) caan tawite, a tu ah. money –n (B) ေငြ။ (Z) sum, dangka. (L) pawisa. (F) tangkai, sum. (H) tangka. monkey –n (B) ေမာက၊ ေႏာကေျပာငသည။ (Z) zawng. (L) zawng. (F) zawng, ngai. (H) zawng. month (B) (ျပကၡဒန) လ။ (Z) kha, kha khat sung. (L) thla. (F) thla,(hngilh lo nak, cinken ringring nak, ih tuah mi thil. (H) thla.

mood –n (B) စတအေျခအေန။ (Z) omdaan. (L) rilru awmdan. (F) thin luang om daan. (H) lungthin umtuning. moon –n (B) လမငး၊ လ။ (Z) khapi. (L) thla. (F) thlapi. (H) thlapa. more (B) (adj) မားျပားေသာ။ (adv) မားျပားစြာ။ တဖန။ (Z) tamzaw, hihbeh, behlap, beh. (L) tam zawk. (F) a tam deuhmi, saal. (H) tamdeuh, than. morning –n (B) နနက။ (Z) zingsang. (L) zinghun. (F) zinglam, zing. (H) zingka, zing lei. most (B) (adj) အမားဆးျဖစေသာ။ (adv) အမားဆးအားျဖင။ (Z) pen pen, nasiapen, hoihpen, tampen, a tam zaw in. (L) tam ber, ber. (F) a tam bik, a tam sawn. (H) bik, tam bik. mostly –n (B) မားစြာ။ (Z) a tam. (L) deuhber, ni ber. (F) (adv)a tam bik ah. (H) mother (B) မခင။ (Z) nu, (adj)a pipen, a kipatkhiatna bulpi. (L) nu. (F) nu, hring tu nu. (H) hring tu nu. motion –n (B) ေရႊ႕လားျခငး၊ ေရႊ႕လားပ၊ အမအရာျဖငညႊနၾကားသည။ (Z) tatna, kikhiin, tatdan, tatna tawh lak. (L) chetna, chet velna, thungaih tuah sawiho. (F) thusuah mi, cawlcangnak. (H) cawlcanghnak. motor –n (B) အားစက၊ ေမာတာ။ (Z) set, meitha tawh kipei set. (L) khawl, thil tikaltu. (F) thapetu ceet. (H) she a mertertu enzin.

mount (B) ေတာင၊ ဓါတပေဘာင၊ ေတာငထပ။ (v) အေပၚသ႔တကသည။ (Z) mual, mualtung, mualdawn, kahto a tuang. (L) tlang, lei lawn, lawn chho, pung tam. (F) tlaang, tlaang hmin hmai-ih ngan mi. (H) hmul thlongh. mountain –n (B) ေတာင။ (Z) mual. (L) tlang lian. (F) tlaang saang. (H) tlang. mouse –n (B) ၾကြက။ (Z) zusa. (L) chaichim, chai te. (F) zinghnam. (H) zu. mouth –n (B) ပါးစပ။ (Z) kam, kam vang, a vang kipatna khat peuh. (L) ka. (F) ka, rawl einak ka, thil kakua, hmur. (H) ka, tiva rili i a vang luhnak ka. move (B) ေရႊ႕ေျပာငးျခငး။ (Z) taang, kikhiin, thukikupding pawlut/geen. (L) inkhelhna, insawnna. (F) thawn, thial, caang, caangtar, rel dingih suahpi. (H) thawnnak, thialnak. movement –n (B) ေရႊ႕လားမႈ၊ လႈပရားမႈ။ (Z) gamtatna, tatna, kikhiinna. (L) chetna,chetvelna. (F) cawl caangnak. (H) cawlcanghnak. movie –n (B) ရပရင။ (Z) daatsian. (L) cinema. (F) baiskup. (H) baisikup. mud –n (B) ရႊ႕။ (Z) buan, leinawi. (L) chirdiak, nu, fim lo. (F) nawnthlawk, cirbeek. (H) nawncek.

muscle –n (B) ၾကြကသား။ (Z) sagaap. (L) tihrawl. (F) (H) tha. music –n (B) ဂတ။ (Z) tumging. (L) thil ri mawi, hla, hla thluk remkhawm. (F) (H) awdawh, mauzik. musical –adj (B) ဂတႏငဆငေသာ။ (Z) tumging tawh kisai. (L) hla lam thil. (F) hla aw le zaai, hriaw, thil tun. (H) awdawh he aa pehtlaimi. must –v (B) ျဖစရမည။ (Z) teitei kul, loh phamawh. (L) ngei ang, ngei tur. (F) rori pei, rori ding. (H) awk a si, a si theu lai, tuah hrim hrim awk a simi. my –adj (B) ကၽြနေတာ ကၽြနမႏငဆငေသာ၊ ကၽြႏပ၏။ (Z) kei-aa, ka…. (L) ka, mak tih tihlanna. (F) ka, kei maih. (H) keimah ta. myself –pron (B) ကၽြနေတာ ကၽြနမကယတင။ (Z) keimah, kei mahmah, kei le kei. (L) mahni chung i thiltih sawina, kei mah. (F) kei, keimah lala, keimah le keimah. (H) kei mah le kei mah, kei mah nih, mah sining tawn. mysterious –adj (B) ထးျခားဆနးၾကယေသာ။ လ႕၀ကေသာ။ (Z) theih zawh loh, simtham, ip. (L) thil hriat thiam theih loh, mak. (F) theih a harmi, a thup mi. (H) a thuk ngaingai mithil, hngalh awkah a har ngaingaimi.

=+++++++++++=

62 63 PROSPECT BOSCO EB4C DICTIONARY

အဂၤလပျမနမာခငးအဘဓာန

အဂၤလပျမနမာခငးအဘဓာန

PROSPECT BOSCO EB4C DICTIONARY

Page 34: Eng/Burmese/Chin/ Dictionary

N / n nail –n (B) လကသညးေျခသညး၊ အမရကသ။ (Z) khut cinn, khecim, siiktu kilh. (L) tin, perek (v) kilh. (F) thir khen, tin, tlawngkhen. (H) thirkhenh, tin, thir in khenh. name (B)(n) အမည၊ (vt) နာမညေပးသည။ (Z) min, minphuak, min pia minvawh. (L) hming, hming thanna, hmin sa, hmin vawh. (F) hming, hmin, hminsak, hmin phuah. (H) min, minsak, minchim. nation –n (B) တငးျပည၊ ႏငင၊ အမးသား။ (Z) gam khat a kipua minam. (L) hnam ropui tham. (F) miphun, mi hnam, tong khattih acozah khat ram khat-ih um mi miphun. (H) miphun. national –adj (B) ႏငငေတာႏငဆငေသာ၊ အမးသားေရးႏငဆငေသာ။ (Z) gam leminam tawh kisai, minam hihna. (L) hnam thil. (F) miphun lam thawn a seng mi. (H) phunlei in ti ahcun. native –n (B) တငးရငးသား။ ဇာတသား။ (Z) pianna mun, gamatengminam. (L) mahni pianna hmun leh nihna thil. (F) miphun lam thawn a seng mi. (H) phunlei in ti ahcun. natural –adj (B) သဘာ၀အရျဖစေသာ။ (Z) a mah le amah a piang, pian ngei. (L) thil awm phung leh nih phung. (F) um daan kel, phuahcop lo mi, a si ke vekin, um cankel. (H) cawnchommi si loin, serchommile tuahchommisi.

naturally –adv (B) ပငကသဘာ၀အားျဖင၊ နဂလအတငး။ (Z) a pianngei bang in, a hi bang in. (L) nih dan phungin, awm dan phung in. (F) a daan kel vekin, a si kel vekin, a mah caankel ten. (H) sining tein. nature –n (B) သဘာ၀၊ သဘာ၀တရား။ (Z) om zia, a pian ngei thu. (L) thil siam, lei leh van boruak leh thut awm zawng zawng. (F) leilung um daan, a mahte um mi thil. (H) vawlei le a cung le a chung i a ummi thil vialte, sining. near (B)(adj) အနး၌ျဖစေသာ၊ နးေသာ။ (v) အနးသ႔ကပသည။ (Z) nai, neh. (L) hnai, kiang, kiangah, lohnai. (F) a ngaihte mi, naih aw zetmi. (H) a a ngaihmi, naih, nai, a nai. necessary –adj (B) လအပေသာ၊ မလြမေသြလအပခက။ (Z) kisam mahmah, kul, neih lo phamawh. (L) tul, mamawh. (F) a tul mi, tuah tul rori mi. (H) a herhmi neck –n (B) လညပငး။ (Z) ngawng. (L) nghawng, ring, thil ringrek. (F) hngawng. (H) hngawng. need –n (B) လအပမႈ၊ ကဆးမႈ။ (vt) လအပသည။ (Z) kisapna, kuul, kisam, tasam. (L) tulna, thil me mawh, mamawh, ngai. (F) a tulnak, a hai mi, (H) herhnak, herhmi thil, herh, awk a si. needle –n (B) အပ။ (Z) phim. (L) hrian. (F) thimte, thimte vek a si mi. (H) thim, thim bantuk a si mi far hnah. needs (B) လအပခကမား၊ လအပလက။ (Z) (adj)kisapna tawhm kisapna nei kawm in. (L) tulna avang in, tul. (F) tulnak. (H) a herh hrimhrim.

negative (B) (adj) မဟတမျဖစကေဖာျပေသာ။ လပစစအမ။ (vt) မဟတမျဖစေၾကာငးျပသည။ (Z) hi lo, a hih lohna kilang, man sawpnai loh. (L) ni lo, lo. (F) caku parih nam hrih lo mi zuk, a si lo lam, a silotim el. (H) duh lonak langhter, a silo, a si kho lo tiah chimnak. Negro –n (B) နးဂရးလမး။ (Z) Africa gam mite. (L) Negromi. (F) Africa ram um midum phun. (H) mi nak, Africami. neighborhood –n (B) အနးအနားေဒသ။ (Z) veng le paam, vengsung, kim. (L) thenawn hnai, awmna kiang vel. (F) kiangkap, kimveel. (H) innpa chakthlang sinak, i naihnak. nervous –adj (B) စးရမေၾကာငၾကေသာ။ စတလႈပရားေသာ။ (Z) patau, linglawng, lung patau. (L) hriatna, thazam, hlauha nei, zamna nei. (F) thather nei mi, lungthia. (H) thather derhdorh in a ummi. nest (B)(n) ငကသက။ (vt) အသကေဆာက၍ေနထငသည။ (Z) vasa bu, buu tom. (L) sava bu, hmun nuam. (F) bu (vate bubawl). (H) vate bu. never –adv (B) ဘယေတာမ။ (Z) ngei lo, ngei peuhmah lo. (L) ngai lo, lo tih uarna. (F) dah lo, keel lo. (H) bal lo. new –adj (B) အသစျဖစေသာ။ (Z) thak. (L) thar, tharlam, hlim hlawt. (F) a thal, hlaninh um keel lo mi. (H) thar, a tharmi. news –n (B) သတငး။ (Z) thuthak, thuthang. (L) chan chin thar. (F) thuthang, thawng vang, thawng thang. (H) thawng pang, tadin.

newspaper –n (B) သတငးစာ။ (Z) nisim thuki zaakna lai hawm-tidim sa. (L) (F) thuthang ca. (H) tadin ca. next –adj (B) ေနာကတြငျဖစေသာ၊ ကပေနေသာ။ (Z) a baan, a zom, a gei, a kiang. (L) dawt tu, hnuah, zawhah. (F) a sangtu a si mi. (H) a hun changtu. nice –adj (B) ေကာငးမြနေသာ။ (Z) hoih, etlawm, kilawm. (L) tui, tuihnai, nuam, tha. (F) a tha mi, a nuam mi. (H) a tha mi. night –n (B) ည။ (Z) zaan, zaan hunsung. (L) zan. (F) zaan, zaan khawthim. (H) zan. nine –n (B) ကးခ။ (Z) kua (9). (L) pa kua (9). (F) pa kua (9). (H) pa kua (9). no –adj (B) တခမမရေသာ။ (Z) hilo, kei, hi kei. (L) awm lo, lo, engmah. (F) a si lo, duh lo. (H) a si lo, hlei lo, pa khatmahlo, tihlah. nobody –pron (B) မရသ၊ မဟတသ၊ အရာမေရာကသ။ (Z) kua mah hi lo, kua ma theih than loh. (L) tumah. (F) zo khal si lo, zohman. (H) zeihmanh a silomi. nod –v (B) ေခါငးညတသည။ (Z) thu kimpih a lusu ngeungeu. (L) lu bu/kun, remtih entir nan, lubukna. (F) lu suk(lungkimnak hmuhnak). (H) lu suk, ngut i lusuk.

64 65 PROSPECT BOSCO EB4C DICTIONARY

အဂၤလပျမနမာခငးအဘဓာန

အဂၤလပျမနမာခငးအဘဓာန

PROSPECT BOSCO EB4C DICTIONARY

Page 35: Eng/Burmese/Chin/ Dictionary

old , older, oldest (B) (adj) အသကၾကးေသာ။ (n) ျပးဆးခသညအခန။ (Z) uhaam, kumtam, luui, a beisa hun. (L) upa, hlui, rei tak awh tawh. (F) hlun, tar, kumtar, hlanlai ta. (H) a tarmi, a hlunmi, hlun, a tet cangmi. on –prep (B) အေပၚ၌၊ အေပၚမာ။ (Z) (L) chungah (F) parah (H) cungah once –adv (B) တၾကမအတြကသာ၊ တၾကမမ။ (Z) (L) viekhat (F) viekhat (H) one (B) တခ၊ တေယာက၊ တေကာငျဖစေသာ။ (Z) (L) ) pakhat (F) pakhat (H) only –adj (B) တဥးတညး၊ တခတညးသာျဖစေသာ။ (Z) (L) lawnglawng (F) lawnglawng (H) open (B) ဖြငထားေသာ၊ (v) ဖြငသည။ (Z) (L) hawng (F) ong; kau (H) operation –n (B) ျပလပပ၊ စစဆငေရး၊ ခြစပကသျခငး။ (Z) (L) thiltia chetna; sipai chet velna. (F) tuahnak; siibawi ih mi taksa ah nak (H) opinion –n (B) ထငျမငခက။ (Z) (L) rindan (F) ruahnak (H)

opportunity –n (B) အခြငအေရး။ (Z) (L) hunremchang (F) tikcu tha (H) opposite –adj (B) ဆန႔ကငဘကျဖစေသာ။ (Z) (L) inhmachhawn (F) hmai zawn mi; raalsan mi (H) or (B) သ႔မဟတ။ (Z) (L) nge; emaw (F) a si lo le (H) orange (B) လမေမာသး၊ လမေမာေရာင။ (Z) (L) serthlum (F) serthlum (H) orbit (B) နကၡတလညရာခရးလမး၊ နကၡတလညသည။ (Z) (L) ni leiin a helna kawng (F) leilung hlum-ih ni a kimvelnak zin (H) order (B) အစအစဥ၊ အထားအသ၊ အမန႔၊ အမန႔ေပးသည။ (Z) (L) thupek (F) thu peek fial (H) ordinary (B) သာမနအတငးျဖစေသာ။ (Z) (L) naran; pangngai (F) a menmen mi (H) organization (B) အဖြ႕အစညး။ (Z) (L) inthlun khawmna (F) humunkhat-ih tuan khawmnak H)

organized (B) စညးရးသည၊ ဖြ႕စညးသည။ (Z) (L) remkhawm (F) pawlkhawmter (H) origin (B) မရငး။ ဇစျမစ။ (Z) (L) intanna; bul (F) a bul a hram; thoknak (H) original (B) ပထမဆးျဖစေသာ။ (Z) (L) a bullam (F) hmaisa bik (H) other (B) အျခားေသာ။ (Z) (L) a dang; pakhatzawk (F) a dang (H) ought (B) သငသည။ (Z) (L) ngei tur (F) a tul (H) our (B) ကၽြႏပတ႔၏။ (Z) (L) kan (F) kan; kanmaih (H) ourselves (B) ကၽြႏပတ႔ကယတင။ (Z) (L) keimahni leh keimahni (F) kanmaih te (H) out (B) အျပငသ႔။ (Z) (L) chhuak (F) suak (H)

outer (B) အျပငဘက၌ျဖစေသာ။ (Z) (L) pawnlang (F) a lenglam sawn (H) outline (B) အဓကအခကမားကေဖၚျပခက၊ အစအစဥလာထားသည။ (Z) (L) tlangpui (F) a thu tlangpi (H) outside (B) အျပငဘက၊ အျပငဘကအပငး၊ အျပငဘက၌ျဖစေသာ။ (Z) (L) pawn (F) a lenglam (H) over (B) အေပၚမာ၊ အထကမာ။…..ေကာေကာ၊ ျပးဆးေသာ။ (Z) (L) liam (F) a reh (H) own (B) ပငဆငေသာ၊ ပငဆငသည။ (Z) (L) ngei (F) nei; taa (H) owner (B) ပငရင။ (Z) (L) neitu (F) neitu (H) oxygen (B) ေအာကဆဂငဓာတေငြ႕။ (Z) (L) nunna atana namawh (F) nunnak thli hawp mi (H)

+++++++++++++

68 69 PROSPECT BOSCO EB4C DICTIONARY

အဂၤလပျမနမာခငးအဘဓာန

အဂၤလပျမနမာခငးအဘဓာန

PROSPECT BOSCO EB4C DICTIONARY

Page 36: Eng/Burmese/Chin/ Dictionary

old , older, oldest (B) (adj) အသကၾကးေသာ။ (n) ျပးဆးခသညအခန။ (Z) uhaam, kumtam, luui, a beisa hun. (L) upa, hlui, rei tak awh tawh. (F) hlun, tar, kumtar, hlanlai ta. (H) a tarmi, a hlunmi, hlun, a tet cangmi. on –prep (B) အေပၚ၌၊ အေပၚမာ။ (Z) (L) (F) (H) once –adv (B) တၾကမအတြကသာ၊ တၾကမမ။ (Z) (L) (F) (H) one (B) တခ၊ တေယာက၊ တေကာငျဖစေသာ။ (Z) (L) (F) (H) only –adj (B) တဥးတညး၊ တခတညးသာျဖစေသာ။ (Z) (L) (F) (H) open (B) ဖြငထားေသာ၊ (v) ဖြငသည။ (Z) (L) (F) (H) operation –n (B) ျပလပပ၊ စစဆငေရး၊ ခြစပကသျခငး။ (Z) (L) (F) (H) opinion –n (B) ထငျမငခက။ (Z) (L) (F) (H)

opportunity –n (B) အခြငအေရး။ (Z) (L) (F) (H) opposite –adj (B) ဆန႔ကငဘကျဖစေသာ။ (Z) (L) (F) (H) or (B) သ႔မဟတ။ (Z) (L) (F) (H) orange (B) လမေမာသး၊ လမေမာေရာင။ (Z) (L) (F) (H) orbit (B) နကၡတလညရာခရးလမး၊ နကၡတလညသည။ (Z) (L) (F) (H) order (B) အစအစဥ၊ အထားအသ၊ အမန႔၊ အမန႔ေပးသည။ (Z) (L) (F) (H) ordinary (B) သာမနအတငးျဖစေသာ။ (Z) (L) (F) (H) organization (B) အဖြ႕အစညး။ (Z) (L) (F) (H)

organized (B) စညးရးသည၊ ဖြ႕စညးသည။ (Z) (L) (F) (H) origin (B) မရငး။ ဇစျမစ။ (Z) (L) (F) (H) original (B) ပထမဆးျဖစေသာ။ (Z) (L) (F) (H) other (B) အျခားေသာ။ (Z) (L) (F) (H) ought (B) သငသည။ (Z) (L) (F) (H) our (B) ကၽြႏပတ႔၏။ (Z) (L) (F) (H) ourselves (B) ကၽြႏပတ႔ကယတင။ (Z) (L) (F) (H) out (B) အျပငသ႔။ (Z) (L) (F) (H)

outer (B) အျပငဘက၌ျဖစေသာ။ (Z) (L) (F) (H) outline (B) အဓကအခကမားကေဖၚျပခက၊ အစအစဥလာထားသည။ (Z) (L) (F) (H) outside (B) အျပငဘက၊ အျပငဘကအပငး၊ အျပငဘက၌ျဖစေသာ။ (Z) (L) (F) (H) over (B) အေပၚမာ၊ အထကမာ။…..ေကာေကာ၊ ျပးဆးေသာ။ (Z) (L) (F) (H) own (B) ပငဆငေသာ၊ ပငဆငသည။ (Z) (L) (F) (H) owner (B) ပငရင။ (Z) (L) (F) (H) oxygen (B) ေအာကဆဂငဓာတေငြ႕။ (Z) (L) (F) (H)

+++++++++++++

68 69 PROSPECT BOSCO EB4C DICTIONARY

အဂၤလပျမနမာခငးအဘဓာန

အဂၤလပျမနမာခငးအဘဓာန

PROSPECT BOSCO EB4C DICTIONARY

Page 37: Eng/Burmese/Chin/ Dictionary

P / p Pacific – adj (B) ၿငမခမးေသာ။ ျငမးခမးေရးလလားေသာ။ (Z) kilem theih huai, ki lemna deihmi. (L) muanuam, muanna ngaina. (F) a daimi, (thuhla) a hnok lo mi. (H) daihnak a duhmi. pack (B) (n) အထပအပး။ (v) ထပပးသည။ (Z) van lom; a lom a bawl, van guang. (L) thil tel, thiltel phurtu sakor. (F) thil toml thil fun, tom, tel-aw eueu. (H) ruksai, bu, sanh, a khat in sanh. Package (B) (n) ထပပးသမးဆညးထားသညေနရာ။ (v) ထပပးသည။ Z) tuunna, kilom henna; lomheen. (L) thil tel khawm or fun. (F) thil tom fate, thil bawm fate, fun. (H) thil fun, fun. page (B) (n) စာမကႏာ။ (vt) စာမကႏာကပသည။ (Z) laimai; kilom henna; lomheen. (L) lehkhabu etc… phek khing khat. (F) cahmai, capetu tlangval, mi upa bawmtu tlangval. (H) cahmai, capetu ngakchiapa, min in auh i kawl. Paid, pay (B) (n) လပအားခ။ လခ။ (v) လပခေပးသည။ (Z) khasum, thaman, van man pia, khasumpia, pia. (L) thilman, hlawh pe, pawisa bat rul. (F) nihlawh, lahkha, peek, rul, liam. (H) lahkha;cawk, pek. pain – n (B) ေ၀ဒနာ၊ နာကငျခငး။ (Z) natna, na, nasak. (L) na, natna. (F) tam, nat, a tam mi, a naa mi. (H) fahnak, lung fahnak, father.

paint – n (B) ေဆးခယျခငး၊ ေဆးေရးျခငး။ (Z) zaazuut, zeem. (L) rawnghnawih, rawng hnawih a milem/ siam. (F) pianzia aphunphun, inn sithuh, thil zuk suaitu. (H) tirbawsi, tinbawsi thuh, hmanthlak tinbawsi in suai. pair (B) (n) ဖနပ၊ ေျခအတကသ႕အစတြ။ (v) တြဘကသည။ (Z) kop; a kopa bawl, koppih neisak. (L) thil inkawp, khawp (F) khuah, khuah kim, kawpkim. (H) tuah khat, khuah khat, nu leva tuah khat. palace – n (B) နနးေတာ။ (Z) kumpi inn. (L) lalber chenna. (F) siang phahrang inn. (H) siang pahrang inn. pale - adj (B) ေသြးမရေသာ။ ျဖဖတျဖေရာရေသာ။ (vt) အေရာငျပယသည။ (Z) daang, sisan nei lo in kang dekdak. (L) dang. (F) a rau mi, rau derdimi, thil mal mi. (H) a dang ; ramri. pan – n (B) ဒယအး။ (Z) siik beel, meh bel dai. (L) zavai, zawngzawng, dar tak, thlengdar. (F) ukang, beel a phuuphun. (H) uhkang, thirhum. papa – n (B) ေဖေဖ၊ အေဖၾကး။ (Z) pa (L) pa (F) pa (H) ka pa. paper – n (B) စက။ (Z) laidal. (L) lehkha phek, chan chin bu. (F) cahnah, laihnah, ca. (H) caku, tadinca. paragraph (B) (n) စာပဒ။ (vt) စာပဒခြသည။ (Z) laigual khenna; laigual khen. (L) thu ziak hlawm khat, thu hlawm hrang intanna. (F) catlang then. (H) catlang bu.

parallel (B) (n) မဥးၿပငကေသာ။ (vt) ႏႈငးယဥေဖာျပသည။ (Z) gamlaatna kikimpaikham lamnih; saikaak (L) inhlat zawng thuhmunna kal zel. (F) tluan khat le tluankhat a zawn-aw-ih um. (H) catlang ria a ding veve mi a thluanchuak in a kauhlei aa khatmi; pakhat le pakhat aa khat mi. parent (B) (n) မဘ။ (Z) pianna nuk pa. (L) hu le pa, thlahtu. (F) nu le pa, ci thlahtu. (H) hringtu nu/pa. Paris (B) (n) ပါရျမ။ (Z) Paris khua pi, Piancitgam. (L) France ramkhaw pui. (F) France ramkhaulipi. (H) France khuapi. park (B) (n) ပနးျခ (v) ကားရပသည။ (Z) paak huan, mawtaw khawlsak. (L) huan chei mawi, motor adinna hmunadah. (F) zapi tlanlennak hmun. (H) dihnak hawina i sermi pangpar le thingkung hawina an phunnak hmun. part (B) (n) အပငး။ (v) ခြသည၊ျဖတသည။ (Z) a them, a khen, khenkham, khen. (L) bung hrang, a then, chanvo, tihtur. (F) a then, a zate silo. (H) a chen, thil nganpi pakhat chung i aa telmi thil hmete. particles (B) (n) အလြနေသးငယေသာအပငးအမား။ (Z) niin them, na neng them. (L) thil them te, nawi tete. (F) (H) thil hmete. particular (B) (adj) ထးျခားေသာ။ (Z) a diak in, a tuam a geenin , vilvel. (L) thil bik, khermei, mal tete. (F) lamdang mi, a cuangmi, duh har, tifekfek mi. (H) minung pakhat/thil pakhat ta, thengte.

particularly (B) (adv) အထးသျဖင။ (Z) a diak in. (L) longser. (F) lamdang. (H) khun. party (B) (n) အဖြ အစညး၊ပါတ။ (Z) kipawlna, a kipawl khawm mite. (L) pawl, mi engemaw zat thil tiho. (F) thukhat pawl, tangkhat, parti. (H) nuanmhnak ca i aa pimmi,politik tuahnak i busermi. pass (B) (n) စာေမးပြေအာငျမငျခငး၊ သြား၊ လာ၊ ထြကခြင၊ (v) ျဖတေကာသည။ (Z) laivuanna zo, muel cing lampi, kantan, khang. (L) exam nasa tling, phalna, in khelhna. (F) cami bui onnak, fell siannam, tlang karlak a (H) awn, lonh, chanh, upadi I ser, kal. passage (B) (n) ျဖတသနးသြားလာျခငး။ လမး။ စာပဒ။ (Z) zawi, lam nau, laigual tawm khat. (L) kal tlangna, zinna, thlawhna. (F) feh lauhnak, khual zinnak. (H) cuak chung i hmun khat khat, a lanh, lam, khultlawnnak. past (B) (prep) ၿပးေနာက။ (Z) khengkhin, tuma deuh. (L) hun kal tawh, pel tawh. (F) a lanzo mi a feh cia mi hnulam. (H) a dih, hnulei, a liam cangmi caan. path (B) (n) လမး။ (Z) khe bek tawh paitheihna lamneu, zawi. (L) kea kalna kawng. (F) zin, fehnak zin, kong. (H) lam bite. pattern (B) (n) နမနာပစ။ (vi) ပစကးသည။ (Z) ettehtaak, ettehcing i etlawmding bawl. (L) thil rnang am, a entirna siam, riruang din. (F) (H) i zohchunh awk ca i a thami thil, namuna.

70 71

PROSPECT BOSCO EB4C DICTIONARY

အဂၤလပျမနမာခငးအဘဓာန

အဂၤလပျမနမာခငးအဘဓာန

PROSPECT BOSCO EB4C DICTIONARY

Page 38: Eng/Burmese/Chin/ Dictionary

pay (B) (n) လပအားခ။ လခ။ လခထတရက။ လပခေပးသည။ (Z) thaman, payday khasum thohni, thamanpia. (L) thilman, hlawhman. (F) nilawh lahkha, peek, rul, liam. (H) lahkhah, cawk, pek. peace (B) (n) ၿငမးခမးေရး။ ဆတၿငမျခငး။ (Z) lemna le munna, daihna. (L) inremna, thlamuanna. (F) remnak, daihnak. (H) daihna, remnak, ningcang tein umnak. pen (B) (n) ေဖာငတန။ pen-friend- စာေရးရငး မတေဆြျဖစလာသ။ (Z) laikung; lai kikhak a lawmta a hite. (L) kawlawm, pen. (F) tilva khumnak hruang, cafung (cati ngannak) (H) cafung, kiam, caw kiam. pencil (B) (n) ခတ။ (vt) ခတျဖငစာေရးသည။ (Z) laikung, khedan. (L) pencil. (F) suan cafung, khedan. (H) khedan. people (B) (n) လမး။ ႏငငသားမား။ (Z) mi, namkhat a ding mi, mitampi genna. (L) mi tute pawh, mite, hnam hrang hrang. (F) mi, milai mi phun. (H) minung, ram khat chungmi. per (B) (prep) တခစအတြက။ (Z) tungtawn, bang in, ciatin, tain. (L) zelah, tinin. (F) tin-in, in, ihsin, ciarah. (H) pakhat caah pakhat, in. percentage (B) (n) ရာခငႏႈနးထား။ အခး။ (Z) zakhat lakah tuazah cih lahna. (L) zazel ah, zazel a chhutin. (F) zakhat ah ziangzat ti tuatnak, zateeknak. (H) zakhat chung ah zeizat.

perfect (B) (adv) ျပညစစြာ။ (vt) ျပညစေအာငျပလပသည။ (Z) kicing, deih bang lian, kidim. (L) famkim, dik lohna nei lo, ni chiah. (F) a famkim mi, a him mi, sawi bang lo mi. (H) a tlingmi, baunak zeihmanh a ngei lomi. perfectly (B) (adv) ျပညစစြာ။ (vt) ျပညစေအာငျပလပသည။ (Z) kicing tak in, deih bang lian in, kicingsak. (L) tikim, tifamkim. (F) (H) tha hringhran in, thatling in. perhaps (B) (adv) ျဖစတနရာ။ (Z) hi mai thei, hikha leh, a zenzenin. (L) mai thai. (F) thei men, awmhmangpei. (H) a sikhomen, a simenlai. period (B) (n) ေခတကာလ။ ဓမၼတာရာသလာျခငး။ (Z) hun ciangtan khat sung; numei te’n niin neih. (L) hun chhung, hun khant rei zawng. (F) tikcu karlak, kanlak. (H) catlang donghnak i deh, caan, caan pa khat khat. person (B) (n) လ၊ ပဂၢလ။ (Z) mi, hihing, mihing taksa. (L) mi, mahni ngei. (F) milai, minung mi. (H) mi, a pum. personal (B) (adj) ကယေရးကယတာျဖစေသာ။ (Z) mimal vai tuam, aituam vai. (L) mimal thil, mimal. (F) bulpak, bul taa. (H) pumpak ta a simi, mah lawngin pet (B) (n) လကသပေမြးတရစာၦန၊ (vt) ပြတသပေပးသည။ (Z) it a khawi ganhing, zawt hial hial. (L) ran chuam, chuam, chuam duat. (F) rual pi vek ih zuat mi, ramsa, pawpaw. (H) lente calhpi awk ca i i chiah mi, dawt khun mi.

phrase (B) (n) စကားစ၊ (vt) စကားလးမားျဖငေဖၚျပသည။ (Z) kam mal lom, kammal tawh lang sak. (L) thu inrem awmze nei sentence tling si lo. (F) (H) biatlang pakhat chung i biafang a bu in a ummi, biatlang a tling tung lomi. physical (B) (adj) ကယကာယႏငဆငေသာ။ (Z) na le taksa pumpi lam sang. (L) taksa, khawvel thil, khawvel pian phung. (F) mit-ih hmuh theih mi (thilri lam) a ruh kuangpi. (H) takpum. piano (B) (n) စႏၵယား။ (Z) tumging piano. (L) hla sakna tum. (F) pianu tingtang. (H) piano. pick (B) (n) ေရြးခယျခငး၊ (v) ခြခြါသည၊ ေရႊးခယသည။ (Z) teelkhiatna, tawm kiau kiau, khen, teel. (L) a tha thlan, lungral, thliak. (F) vaca hmur, thil zum. (H) thim khunmi, thim, char, lawh. picture (B) (n) ရပပ၊ ပနးခးကားခပ။ (Z) lim, lungsim mitkha. (L) milem, thillem. (F) zuk, vunruat. (H) hmanthlak, hong. pie (B) အစာသြတဖတမန ။ (Z) sa le singgah ki huan khawm, kikang khawm. (L) sa le thei rah chhang phuta hlawn hman ur hmin. (F) sang phunkhat. (H) rawl thlum ngai phun khat. piece (B) (n) အစတအပငး၊ အစအန၊ အေၾကြေစ၊ ေသနတ (vt) တခခငးတငယသည။ (Z) a neng, a them, zokiik, thuah khawm. (L) thil them, keh them, them. (F) a tiak, a then. (H) a cheuchum, a tim then, tangka fang pakhat, peh, fonhtonh.

pig (B) (n) ၀က၊ (sl) ရသား။ (Z) vok, a huaihammi, (sl)palik. (L) vawk ang, bawlhhlawh, duham. (F) vok. (H) vok. pile (B) (n) အစအပ၊ (clloq) ေငြအေျမာကအျမား၊ ဓါတအး၊ ဓါတခ။ (Z) a lom a kiciang nate, sum kiciang venvan, daat meitang. (L) thil inthuah tun, it tuah khawm, chhep khawm. (F) khawmmi, tiankhawm, khawng, peng. (H) pon, thingpon, pon. pilot (B) (n) ေလယာဥမး၊ မာလနမး၊ ေရ႕ေျပးအလပ၊ (vt) ေလယာဥမးအျဖစေဆာငရြကသည။ (Z) vanleng hawlpa, lam makai, vanglenghawl. (L) lawng, thlawhna, khalhtu. (F) tangphawlawng, vangzuang pawl mawngtu, lamthibu. (H) valawng maung, tilawng maung. pine (B) (n) ထငးရးပင၊ pinecones ထငးရးသား။ (vt) လြမးနာကသည။ (Z) taaksing kung, zawlgau vei. (L) far thing, lungngaih, nat avanga rawp tial tial. (F) far thing. (H) far thing, duhsahtein tlumral, ngaih. pink (B) (n) ပနးေရာင။ (adj) ပနးေရာငျဖစေသာ၊ လက၀ဆနေသာ (vt) ဓါးျဖငထးသည။ (Z) paakmel (a san hiuhiau); sun, dawt. (L) sen riaina, pangpar sen riai chi. (F) sandup. (H) a sendang (dang). pipe (B) (n) ျပြန၊ ပက၊ ေဆးတ၊ ပေလြ၊ ေလမႈတကရယာ။ (Z) tuizawl, tuuk beel, taamngaii. (L) tui dawt, vaibel, tuibur. (F) tum mi thlung, thirtler, paip (kawl). (H) cong, kuaite, kuak, cong tummi.

72 73 PROSPECT BOSCO EB4C DICTIONARY

အဂၤလပျမနမာခငးအဘဓာန

အဂၤလပျမနမာခငးအဘဓာန

PROSPECT BOSCO EB4C DICTIONARY

Page 39: Eng/Burmese/Chin/ Dictionary

pitch (B) (n) ေရနေခး၊ (v) တေဆာကသည၊ စခနးခသည၊ ေမာငးထတသည။ (Z) singnaai, namgim eek, buuk lam, hawlkhia. (L) kaih, alkatra. (F) buuk saam. (H) pumpululh chehnak, hlonh, thlam bunh, thlam sak. place (B) (n) ေနရာ (vt) ထားသည၊ ေနရာခထားသည။ (Z) mun, koih, mun pia in omsak. (L) hmun, intihsiaknaa dinhmun. (F) hmun, ram, khua. (H) hmun, ram, khua, rian, chiah. plain (B) (adj) အလြယတကျမငႏငၾကားႏငေသာ၊ ရးရးျဖစေသာ။ (Z) ol tak a kimi, kiza thei, bangmah a ki hel lo. (L) hmuh, hriat awlsam, mawl, naran. (F) hmun rawm, zaang, phairawn. (H) tamh lomi thil, aa dawh set lomi. plan (B) (n) ပစ၊ ၾကတငစစဥျခငး၊ (vt) ပစစမကနးေရးဆြသည။ (Z) gelkholhna, gelkholhna suai. (L) thil tihtur ruahman. (F) tummi, ruahnak, tawlrelnak. (H) a hlan in khua rak khan chung nak. plane (B) (n) ေရြေပၚ၊ ေလယာဥေတာငပ၊ ညေနသညမကႏာျပင၊ (vt) ေရြေပၚထးသည။ (Z) singnawtna, tamkim, nawtmai. (L) thing nawna, thlawhna. (F) leilung le van lakih um leilung vek arsi ih rek khat pawl. (H) thing nornak zipaw, vanzuang lawng, a permi. planet (B) (n) ျဂဟ။ (Z) ni kiimkot lei tungte. (L) ni heltu. (F) (H) vanchung vawlei, ni a heltu hna. plant (B) (n) အပငေလး၊ စကကရယာ၊ (vt) အပငစကသည။ (Z) singkung, ankung, singkung suam. (L) thlai, hnim, thlai, din nghehtir. (F) thingkung hramkun, cet inn pawl. (H) thingram, thlaiti thlaihnah, phun.

plastic (B) (adj) အလြယတကပသြငး၍ရေသာ၊ ပသြငး၍ရသညအရာ၀တ။ (Z) saphuuk lai, a kisung thak thei na. (L) palastic hmang a siam, palastic thil. (F) plastik. (H) plastik, duh ningin sersiam khawhmi. plate (B) (n) ပနးကနျပား။ (Z) an kuang, siik peek, na a peek dik dek peuh. (L) thleng, thil pek pan deuh. (F) pakan, khuh kheng. (H) pakhan, thil tlep. play (B) (n) ကစားျခငး၊ ျပဇာတ၊ (v) ကစားသည၊ ပါ၀ငသည။ (Z) kimawlna, tum theihte tum, kimawl. (L) infiamna, lem chan, chet hun. (F) lehnak lek. (H) nuamnak, lentecelhnak, lentecelh. pleasant (B) (adj) သာယာေသာ၊ ခငမငႏစလဘြယေကာငးေသာ။ (Z) nuam, deihhuai, uthuai. (L) nuam, hlimawm. (F) a nuam mi. (H) a nuam mi, hmaipanh. please (B) (v) ႏစသမေစသည၊ သေဘာကေစသည။ (Z) lungkim sak. (L) khaw ngaih takin. (F) duh, lungawi, thin nuam. (H) nuamhter, lungton, duh, zang fahnak in, holh dawh le holh nem a simi. pleasure (B) (n) ေပာရႊငေကနပျခငး။ (Z) nopsakna, nopna tawh kidim na. (L) nuam tihna, nawmna. (F) lung awinak, nawmhnak. (H) nuamhnak, taksa nuamhnak. plenty (B) (n) အေျမာကအျမား၊ ေပါမားျခငး။ (Z) tamna, kicin’na, tampi. (L) tam, tak, duh ang zat or a a aia tam. (F) a tam zet. (H) tampi.

plural (B) (adj) အမားကနးျဖစေသာ၊ (n) အမားကနး။ (Z) tam, khatsang’tam zaw cihna kammal. (L) pakhat aia tam. (F) pakhat tlun, pakhat hnakih tam. (H) pakhat nak tam. plus (B) (n) အေပါငးလကၡဏာ။ (Z) a gawmna, (v)gawm, behlap. (L) belhin, belhna. (F) kom (+) (H) fonh. pocket (B) (n) အတ။ (Z) ip, puan ip. (L) ipte, ak. (F) kor dip. (H) zal, zal chung i sanh. poem (B) (n) ကဗာ၊ လကၤာ။ (Z) lakam tawh kiphuak thu. (L) hla, hla chi hrang hrang. (F) hlaphuah, biazai. (H) hla. poet (B) (n) ကဗာဆရာ။ (Z) la phuak pa/nu. (L) hla phuah tu, hla phuah thiam. (F) hla phuah tu, ca ngan thiam hngin. (H) hla phuah thiam. poetry (B) (n) ကဗာ၊ လကၤာသကးမႈအတတပညာ။ (Z) laphuah siamna, lakam. (L) hla, hla thu. (F) hla feh daamih ngan mitu. (H) hla. point (B) (n) ပငအပ၊ ဓါး၊ ခတတ ၏အဖားခၽြန၊အတငးအတာယနစ၊ (v) ညြနျပသည။ (Z) sutvom(.), dawnzuum, kawk. (L) hmun tak, ni lai tak, chhun han te tak, kawk. (F) thil zum a bote(.), a tul mi thuhla , thawknak hmun. (H) a par zum, catlang dongnak deh(.), sawh.

pole (B) (n) ၀ငရးတနး၊ သလက၀ငရးစြနး၊ pole ပလနလမး။ (Z) zawl mong, siik huup mong, poland minam. (L) lei axis tawp, chhim leh hmarah, flag ngul. (F) thuam, tung, leitung hlumih lu le taw. (H) tung, vawlei donghnak, chaklei pole. police (B) (n) ရတပဖြ႔။ (Z) palik. (L) dan le thupek keng kawhtu pawl. (F) palik. (H) palik bu. policeman (B) (n) ရတပဖြ႕၀င။ (Z) palik sempa. (L) (F) plik pa. (H) palik. political (B) (n) ႏငငေရးႏငဆငေသာ။ (Z) kumpi, gam ki ukna tawh kisai. (L) mipui chung chang or sawrkar chungchang. (F) ram uknak thurel laam. (H) ram uknak lei he aa pehtlaimi. pond (B) (n) ေရကန ေရအင။ (US sl) လးေစပတေစ ဘာသာျပနဆခက။ (Z) bual, tui vung. (L) dil or tui tling reng. (F) tili fate. (H) tibual. pony (B) (n) ျမငးပေလး။ (Z) sakol neu. (L) sakol te me. (F) (H) rang, satil, sam lubik i tem. pool (B) (n) ေရအင၊ ေလာငးေၾကးေငြမား။ (Z) tui vung, kikhap sumte. (L) tui tling, dil or li. (F) tili, ti idawl. (H) ti li, tang ka siseh rian siseh hmun khat i fonh.

74 75 PROSPECT BOSCO EB4C DICTIONARY

အဂၤလပျမနမာခငးအဘဓာန

အဂၤလပျမနမာခငးအဘဓာန

PROSPECT BOSCO EB4C DICTIONARY

Page 40: Eng/Burmese/Chin/ Dictionary

poor (B) (adj) ဆငးရေသာ။ (Z) zawng, ngen thei. (L) rethei, khawngaih thlak, tlem tham. (F) farah mi, zon zai mi, a tha lomi. (H) sifak, chia, zangfakte a simi. popular (B) (adj) လအမားၾကကေသာ၊ ထငရားေကာၾကားေသာ။ (Z) mitampi-in deih, minthang. (L) mipui tan, mipui thil, tar, ngaihsanawm. (F) zapi-ih theih mi, zapi duh mi le sunsak mi, a lang zetmi. (H) mi a tampi nih duh mi, zapi duhmi. population (B) (n) လဥးေရ။ (Z) miphazah. (L) khua or ram khata mi cheng zat. (F) mipum, ram sung um milu. (H) a ummi minung dihlak. porch (B) (n) ဆင၀င။ (US) ၀ရတာ။ (Z) innkong mai tungkhuh innlim. (L) hulhliap, varanda. (F) luh kaa, inn luhnak kaa. (H) inn leng. port (B) (n) ဆပကမး၊ ဆပကမးျမ႕။ (Z) tembaw khawlna, tembaw khawlna khuapi. (L) lawng chawlhna. (F) lawng colhnak hmun, cabit zu. (H) tilawng dinhnak, van lawng dinh nang zong. position (B) (n) ေနရာ၊ တညေနရာ၊ အေျခအေန၊ အေနအထား။ (Z) a kikoihna, dinmun, zaliatna. (L) awmhmun or dinhmun, awmna tura dah. (F) umnak hmun, umdan, din hmun. (H) umnak hmun, thil chiahning. positive (B) (adj) တကေသာ၊ ေသခာေသာ။ (Z) a hoih lam, a ki ciam, a gawmna(+). (L) chiang, hre chiang, tha leh tang kal. (F) a hliah mi, a si rori mi. (H) fiang tak tak in hngalhmi, chimmi, langhtermi.

possible (B) (adj) ျဖစႏငေသာ။ (Z) hi thei, piang thei. (L) tih theih, ni thei, awm thei. (F) a cang thei mi, a sithei mi. (H) a sikhomi, hmanh maw. possiblity (B) (n) ျဖစႏငျခငး၊ ျဖစႏငေသာအရာ။ (Z) hihtheihna, pian theihna. (L) theihna, nih theihna. (F) a cang theinak, a si theinak. (H) si khawhnak. post (B) (n) တာ၀နကရာေနရာ၊ စာပ႔ျခငး။ (vt) စာထညသည၊ စာကပသည။ (Z) khuam, nasep na mun, lai khia, laisuang. (L) sipaim santari dinna hmun. (F) thuam, tung, raalkap umnak hmun, hnatuan. (H) tung, rian, ralvengtu hna umnak hmun, ralkap umnak hmun,thilhri inn ica vasanh. pot (B) (n) အး။ (v) ပနးအးထသ႔ထညသည။ (Z) beel, beel sung ah koih. (L) bel, pang par khawina bur, bawm, bel ah dah. (F) beel, leibeel. (H) um, bel. potatoes (B) (n) အားလးမား။ (Z) aalu. (L) alo. (F) aalu. (H) alu. pound (B) (n) ေပါငခန၊ ျဗတသသးေငြ။ (vt) အားျဖငအခကေပါငးမားစြာရကသည။ (Z) gihna pound, UK sum, nakpitakin saat. (L) rih zawng tehna bi khat, once 16. (F) ongs 16 khi pawng khat asi, England tampka. (H) thlat, chuah nuahmah, ruah tampi sur. powder (B) (n) အမႈန႔၊ (v) ေပါငဒါလမးသည။ (Z) a vuui khat peuh, powder ki nuh. (L) thil dip, rawt dih, powder in chulh. (F) a nawi, a vut. (H) thil dip, zen.

power (B) (n) စြမးရည၊ ခြနအား၊ ၾသဇာအာဏာ။ (Z) hih theihna, tha, midang tung ah huzapna. (L) (F) huham, thil titheihnak, tha, thazang. (H) thawnnak, thazang, hnual, cozah. powerful (B) (adj) အငအားၾကးမားေသာ။ (Z) haat, khauh. (L) (F) huham neimi, thilti thei zetmi, cak zet mi. (H) a thawng mi. practical (B) (adj) လကေတြ႔ကေသာ။ (Z) a taktak, khut tawh hih. (L) thil ni taktak, a taktak ni, a tak tak ti mi. (F) kuttuah mi, tuah theihmi, ti thei mi. (H) ruahnak lei si lo in tuahnak lei he. practice (B) (n) လကေတြ႕လပေဆာငမႈ။ (Z) zatngeina, siam neng ki sin. (L) a tiha ti, tichhin, thil tih thana neih, tih ch (F) tuahnak, kutih tuahnak. (H) tuan tawnmi, tuah lengmangmi. prepare (B) (v) ျပငဆငသည။ (Z) bawl, kithawi. (L) buatsaih, inbuatsaih, ti thei leh ti duh. (F) ring cia, tim tuah. (H) timh. present (B) (adj) မကေမာကအခန၌ရေသာ။(n) လကေဆာင။ (v) တကေရာကသည၊ လကေဆာငေပးသည။ (Z) om, tulatak omna, letsong, tuhun, kah, pawlut. (L) awm, tuna ngaihtuah lai, tuna awm lai, thilpek, pe. (F) then, a lak-ih mi then, tel, theihter, um, thil then. (H) um, a tu lio i a simi, pek, sawh, laksawng. president (B) (n) သမၼတ၊ ဌာနအၾကးအက။ (Z) kumpi, kipawlna khat peuh makaipen. (L) ram pum lu ber mipu thlan, pawl luber. (F) acozah lu bik tamadah, hotu. (H) haotu bik.

press (B) (n) ဖျခငး၊ ပႏပစက။ (v) ဆြ ဖႏပသည။ (Z) nensuk, laikhetnaset, neng, meek, thuthang a suak sak. (L) chanchin bu mite leh an thu chhuah, turna, nawr bet. (F) caa namnak, thil namnak, nam, tlun ihsin sawh. (H) nam, hmeh, hnek, canamnak seh, tadica le chuah tu hna. pressure (B) (n) ဖျခငး၊ တြနးအား၊ ၾသဇာအာဏာ။ (Z) netna, khutnuai a koihna, phut tantan, citantan. (L) nekna, nawrna, miturna. (F) nam mi tha, thli sah dan. (H) rihnak, hneknak. pretty (B) (adj) လပေသာ။ လပယဥေကးေကာရငးေသာ။ (Z) hoih, kilawm, ngaih bang, it huai. (L) mawi, duah awm. (F) a mawi mi, a piang mi, a tha mi. (H) dawhmi, sawk, nawn. prevent (B) (vt) ကာကြယသည။ (Z) daal, hih sak lo, banl lo sak, kham. (L) dal, dang, dan theih, dal theih. (F) kham, ti siang lo. (H) donh, kham. previous (B) (adj) အလငကေသာ။ (Z) a madeuh, na khatpeuh ii ma, tuma lian. (L) awm hmasa, hmain. (F) a hlanih a simi, hmaisa-ih a si mi. (H) hlan deuh ah a simi. price (B) (n) ေစးႏႈနး၊ တနဘး။ (vt) ေစးႏႈနးသတမတသည။ (Z) man, vanman, man cinag tan. (L) man, hlutna, thil man bi tuk fel. (F) a man, thil man. (H) man. pride (B) (n) ႏစေထာငးအားရျဖစျခငး၊ မာန။ (Z) lungkimna, kipaakna, kisak theihna, kiphatsak na. (L) chapona, thiltih uanpuina, mahni inngaih lutna, induhna. (F) porh-awk nak, zum-awknak. (H) porhlawtnak, porh lawt.

76 77 PROSPECT BOSCO EB4C DICTIONARY

အဂၤလပျမနမာခငးအဘဓာန

အဂၤလပျမနမာခငးအဘဓာန

PROSPECT BOSCO EB4C DICTIONARY

Page 41: Eng/Burmese/Chin/ Dictionary

primitive (B) (adj) ေရးကေသာ။ (Z) taanglai pek hun, taang tawng laipek. (L) hnam than chhoh zelnaa rahbi hmasa ber. (F) a hlan bik mi, hlan daan ummi, a ol zawngmi. (H) a hma bik a simi, hlanliopi ah a rak ummi. principal (B) (adj) အေရးအၾကးဆးျဖစေသာ၊ အဓကျဖစေသာ။ (n) ေကာငးအပၾကး။ (Z) thu neih a hanpen, a thupi pen, sangsiapi. (L) pawimawh ber, zirna hotu ber. (F) sazaci, tlawng uktu. (H) a biapi bik, say a ngan bik. principle (B) (n) အေျခခစညးမဥး၊ အေျခခသေဘာတရား။ (Z) thu bulphuh, paizia, paizia bulpi. (L) awm dan tlang pui kaihhruaina. (F) thuhram, dinpi mi thu le hla. (H) phungning, thil a hrampi a simi. printed, print (B) (n) ပႏပစာလး၊ ပႏပရာ။ (v) ပႏပသည၊ ဓါတပကးသည။ (Z) a suakakhetna, laigelhsa peikhia, mansawp. (L) khawla (lehkha)chhu, thlalak copy siam. (F) ca cuk, ca fang nam. (H) seh in ca nam i tial. private (B) (adj) လတေယာက(သ႔မဟတ) လတစအတြကသာျဖစေသာ။ (Z) mimal a, mimal neih sa. (L) mahni mi mal thil bik, vantlang thil ni lo. (F) bul ta a si mi. (H) pumpak a simi. prize (B) (n) ဆ။ (vt) တနဖးထားသည။ (Z) ngah ding kilawm thaman/pahtawina, thupisak. (L) lawm man, ngaih lu. (F) laksawng, hminthat ngahnak. (H) laksang, lawmh man, biapi ngai iruah. probable (B) (adj) မနေၾကာငးျပႏငေသာ၊ ျဖစတနရာေသာ။ (Z) hi thei, a hih theih nading lamtam. (L) ni thei awm, lo thlang thei. (F) a si thei mi, a cang thei mi. (H) a si hmauh maw, a si nih a dawh timi.

problem (B) (n) ျပနာ၊ ပစၧာ။ (Z) buaina, thusia lasia neihna, a hamsa dotna. (L) zawhna har deuh chhan dik tur, tih dik tur. (F) thuhar, thil harsa. (H) a harmi biahalnak, harnak. process (B) (n) ျဖစစဥ၊ နညးစနစ၊ တရားစြျခငး။ (vt) လပထးလပနညးအတငး။ (Z) ngaihsut le bawl a a omlai tak, tot ngeina lampi. (L) thil indawt zela tihna, hmasawn zelna. (F) thleng-awknak a phunphun,…lai rero fang. (H) hmailei i kal leng mangnak. produce (B) (v) ကနပစၥညးထတလပသည၊ ရပရငက အမားအားျပသသည၊ ကေလးေမြးသည။ (n) ထတကန၊ ထြကကန။ (Z) vanbawl khia, tampi bawl khia ziahziah, nawsuak. (L) phawrh chhuak, siam, ching, hring(nau),tui(ar),thlen. (F) suak, thilsuak tar, tuah. (H) chuah, chuah mi thil. product (B) (n) ထတကန၊ ထြကကန။ (Z) bawl khiat nate. (L) thil siam chhuah, thil lo chhuak. (F) thil suakmi, nambat pakhat le pakhat a zaih ngah mi. (H) chuah mi thil. production (B) (n) ထတလပျခငး၊ ထတလပသညအရာ။ (Z) bawl khiat na, bawl khiat nate. (L) lihchhuahna, thar chhuah, thil siam chhuah. (F) thil suak nak. (H) chuahnak. program (B) (n) အစအစဥ၊ လပငနးစဥ။ (Z) hun zeekna, TV, Radio hun sehna, geelna. (L) thil tih tur ruahman lawk, (thil)ruahman. (F) thil tuah dingmi tawlrel mi cazin. (H) tuah dingmi thil. progress (B) (n) တးတကဖြ႕ျဖးမႈ။ (vi) တးတကဖြ႕ျဖးေအာငလပသည။ (Z) mai namtna, a khantoh nang in sem. (L) hma lam panna, hmasawnna, hmasawn. (F) hmailam fehnak, thansohnak. (H) hunchonak, thanchonak, hmailei kal.

promise (B) (n) ကတ။ (v) ကတေပးသည။ (Z) kiciamna, kam ciam, kam ciam pia. (L) thutiam, hlawhtling tura lanna thil, tiam. (F) thutiam, thukamnak. (H) biakam, biakamnak. proper (B) (adj) သငေလာေသာ။ (Z) hoihtak, kilawm kituak. (L) dik, awm, inhmeh, dan ang, nih dan tur. (F) a tlaak mi, a mawi mi, a rem caang mi, a dik mi. (H) a hmaanmi, aa tlakmi, a dik mi. Properly (B) (adv) သငေလာစြာ။ (Z) hoih takin, kituak takin, tim tak in. (L) (F) remcaangzetin, thaten. (H) a tlak ngai in, aa rem tein. property (B) (n) ပငဆငသညပစၥညး၊ ေျမကြက။ (Z) neih le lam, gam. (L) thilneih, bungrua. (F) neihmi, thilri. (H) thilri. protection (B) (n) ကာကြယျခငး။ (Z) daalna, huutna. (L) ven himna. (F) humnak. (H) huhohenhnak. Proud (B) (adj) ဂဏယေသာ။ (Z) kisak theih pih, angtampih, ki phasak. (L) chhuang, ngaisang, (a chhe zawngin) chapo, uanpui. (F) porh-aw mi, zum-aw mi. (H) aa porhlaw mi. prove (B) (v) သကေသျပသည။ (Z) a hih theih na lak, a hih, a man lam langsak. (L) fiah, tifiah, tichiang, tilang. (F) a si rori iti-ih langter, a hmaannak hmuh. (H) a hmaan tiah chim, a hmaan tiah langhter. Provide (B) (v) ေထာကပသည။ (Z) huhna pia, pia, ngahsak, pekhol. (L) chawm, enkawl, mamawh phuruk, chuti ni sela. (F) cutin a si lawngah. (H) pek. public (B) (adj) အမားျပညသႏငဆငေသာ။ (Z) tangpi tangte, mipia ding. (L) mipui ta, vantlang thil. (F) zapi, seenpi, ram mi. (H) zapi, zapi thil a simi.

pull (B) (v) အားႏငဆြသည။ (Z) kaai, bot, balkeek, vau, lakhia. (L) pawt, hnuk, hnuhna, pawhna, hipna. (F) hnuk diir, caai. (H) hnuh, meithal pelh. pupil (B) (n) တပည၊ မကစ႔သငယအမ။ (Z) sangnaupang, mit naute. (L) mitnaute, sikul naupang. (F) zirtu,tlawngta, mitmu dum. (H) siang ngak chira, mitfalai. pure (B) (adj) မးစစေသာ၊ သန႔ရငးေသာ။ (Z) siangtho, bangmahdang tawh kigawmlo. (L) hlir, thil dang pawlh loh, thiangh lim. (F) a thiang mi, ziang dang rawi lo mi, a hrim. (H) a thiang mi, a fiangmi. purple (B) (n) ခရမးေရာင။ (adj) ခရမးေရာငျဖစေသာ။ (Z) mantaa mel. (L) a sen leh pawl in pawlh, sen-duk. (F) sendup a si mi. (H) a sen le a dum aa cawhmi mui. purpose (B) (n) ရညရြယခကကစၥ။ (vt) ရညရြယခကခသည။ (Z) ngiimna, tupna, ngiim, tum,sawm. (L) thil tum, tih tum. (F) tum mi, tum tahnak. (H) tinh, timhmi, timh ciammam tein. push (B) (n) တြနးျခငး၊ အငတကအားတကလပေဆာငမႈ။ (v) တြနးသည၊ ထးသည။ (Z) sawnna, thasaan a sepna, sawn, phu, nawt to. (L) nawrna, nemna, namna, nam, nawr, nem. (F) forh, tul. (H) nam, namnak. put (B) (v) ထားသည၊ ေနရာခထားသည၊ ထညသည။ (Z) koih, guang, ngaa, thuun. (L) dah, bel, nghat, ziak. (F) reh, thun, ca-ih ngan. (H) chiah, piah.

++++++++++

78 79

PROSPECT BOSCO EB4C DICTIONARY

အဂၤလပျမနမာခငးအဘဓာန

အဂၤလပျမနမာခငးအဘဓာန

PROSPECT BOSCO EB4C DICTIONARY

Page 42: Eng/Burmese/Chin/ Dictionary

Q / q quarter (B) (n ) ေလးပတပ၊ ၁၅ မနစ၊ သးလ၊ US ၂၅ ဆင။ (Z) seh lisuah seh khat, minit 15, cent 25, omna, tenna. (L) hmun li then hmun khat, awmna hmun. (F) hmunli then hmunkhat, (1/4), veng then. (H) cheu li cheu khat. queen (B) (n) ဘရငမ၊ မဘရား။ (v) ေခါငးေဆာငမႈရသည။ (Z) kumpinu, kumpipa zi, makai. (L) lalnu, lal ber nupui, hmeichhia ‘ber’ kai. (F) kumpi nu, siang phahrang bawi nu. (H) siang pahrangnu. question (B) (n) ေမးခြနး၊ စစမးျခငး၊ သသယရျခငး။ (Z) dotna, donghcian, theician loh man a dong. (L) zawhna, zawh buai theih, pawm thlap harsa. (F) thusuhnak, thuhla. (H) biahalnak, biahal. quick (B) (adj) လငျမနေသာ၊ တကၾကြဖတလတေသာ။ (Z) manlang, hi zalzal, baih, lawp. (L) rang, hman hmawh. (F) khulrang mi, zamrangmi. (H) a khul a rangmi. quickly (B) (adv) လငျမနစြာ။ (Z) manlang takin. (L) rang. (F) khulrang, zamrang. (H) khulrang in. quiet (B) (adj) ျငမသကေသာ၊ စတေအးခမးသာျဖစေသာ။ (adv) ျငမသကစြာ။ (Z) daai, taanglo, om dide, daisak; daitakin. (L) reh, ngawi, bengchheng lo, buaina awm lo. (F) thawthang um lo mi, a dai mi, thinlung dai mi. (H) hnachet lo dai zir ziar in a ummi. Quite (B) (adv) ျပညစစြာ၊ အတတကြ။ (Z) (L) (F) (H)

++++++++++

R / r rabbit (B) (n) ယန။ (v) ယနလကဖမးသည။ (Z) bilpi, bilpi beng. (L) sazupui. (F) sabek, savek. (H) saveh. race (B) (n) ျပငပြ၊ လမး၊ လမးႏြယ။ (v) ျပငသည။ (Z) taikidemna, minam, gui, taikidam. (L) intlan siakna, hnam, thlah khat, intlansiak. (F) tlanzumnak, miphun, phunnam, tlan zumaw. (H) phun, miphun, tli, atli. radio (B) (n) ေရဒယအသဖမးစက၊ ေရဒယ။ (Z) redio. (L) boruaka aw rithawm chhuah leh ngaih lakna hmanrua. (F) redio. (H) redio. railroad (B) (n) မးရထားသလမး။ (Z) meileng lam. (L) relkawng. (F) tlangleng lampi, tlang leng fehnak thir tluan. (H) tlang lawng lam. rain (B) (n) မး၊ မးရြာျခငး။ (v) မးရြာသြနးသည။ (Z) guah, zu, guahzu, guah zu bang a buak ziahziah. (L) ruah. (F) ruah pi, van ruah, a sur (ruah). (H) ruah pi, ruah pi sur. raise (B) (vt) မသည။ ေျမႇာကသည။ အျမငတကေစသည။ (Z) sangsak, thoto, khangsak, domto, don, khawi. (L) chawi sang, chawi kang, kaito, theh chhuak. (F) thlir, khai, tumter dueh, santer deuh, thoter. (H) hler, lungphun, thawhter, thilman kai, zuat. ran, run (B) (v) ေျပးသည၊ ထြကေျပးတမးရာငသည။ (Z) taai, taaisim, khitui luang. (L) tlan, chil, rap, tlanna. (F) tlaan, luang (a timi). (H) tlik, kal,zam, luang, ah a cang.

ranch (B) (n) စကပးေမြးျမေရးျခ။ (Z) ganhing tampi khawina huangpi, huanpi. (L) lozautak, thei huan leh bawng vulhna awm lel. (F) tilva zuatnak lo ram. (H) dum kaupi. range (B) (n) အတနး၊ ကညဆ၊ ေတာငတနး၊ အကြာအေ၀း၊ အေျမာကဆေရာကႏငသညအကြာအေ၀း။ (Z) a gual, thantang tunna huan, mualdung. (L) tlar, thlen chin, a tlara dah, vek vel. (F) a tluan, a tluanih ret mi. (H) artlang i a um mi thil, kah phak tawk. rapidly (B) (adv) လငျမနစြာ။ (Z) manlang, zalzal. (L) rang, awih nasa. (F) a khulrang zet mi. (H) rate (B) (n) ႏႈနး၊ ႏႈနးထား။ (v) တနဖးျဖတသည၊ အျပစတငသည။ (Z) cingtannazah, nakpitak a taii. (L) hlutzia, zilh, zilhhau. (F) man khiah, thil khiah daan, teek daan. (H) khan. rather (B) (adv) အေတာအသင။ (Z) tua ci zaw, zaw, thu kim pih. (L) deuh, sawn. (F) (H) deuh. raw (B) (adj) မခကျပတရေသးေသာ၊ အရငးျဖစေသာ၊ ကနၾကမး။ (Z) a sial, a kihuannai lo, a bupi ahilai. (L) zawk mah, zawk deuh. (F) a hring mi, suan lo mi, a hmin hrih lo mi. (H) a hring, cuar a kawhnak hma. ray(s) (B) (n) ေရာငျခည။ (vi) ေရာငျခညထြကသည။ (Z) khuavak zang, ni zang, khua vak pia. (L) nizung. (F) nike, khua tleu ke, ni tleu vekin a rasuak. (H) ni chaun.

reach (B) (v) ေရာကရသည၊ လကလမးသည။ (n) လကလမးျခငး၊ လကလမးႏငသညအကြာအေ၀း။ (Z) tung, baan phaa khut tawh pia, bat tan. (L) ban, khawih, thleng, thleng phak. (F) thleng, baan, kut saan. (H) phak, phanh. read (B) (v) စာဖတသည၊ စာဖတခန။ (Z) lai sim pa/nu, lai sim bu. (L) chhiar, zir. (F) siar, ca siar, theithiam, a thiam ngahmi. (H) carel, cacawm. reader (B) (n) စာဖတသ၊ ဖတစာအပ။ (Z) lai sim pa/nu, lai sim bu. (L) chhiar, zir. (F) siartu, ca siar ca-uk ca zirhtu. (H) careltu, carel cawnnak cauk. ready (B) (adj) အဆငသငျဖစေသာ။ (Z) bawlsa, a baih lawmsa. (L) inpeih, inring, inralring. (F) raalring cia mi, tiar aw cia mi. (H) riant aw kah timh cia in a um mi. real (B) (adj) စစမနေသာ။ (Z) a tak tak, om taktak. (L) tak tak, thil ni ngei. (F) a ngai ngai, a hmanmi, mah ta. (H) a sitak tak mi, a tak tak a si mi. realize (B) (vt) နားလညသေဘာေပါကသည။ လကေတြ႔အေကာငထညေဖၚသည။ (Z) limtak a thei cian, tak suak sak. (L) hre chiang, hre fuh, thil man hmu. (F) theihthiam, fiangte ih thei. (H) hun hngalh, hun hmuh. rear (B) (n) ေနာကပငး။ (v) ေပါကေရာကေစသည။ မသည၊ ေျမႇာကသည၊ ေထာငသည။ (Z) nung, phai tamlam, dingto sak, laamto dawk to. (L) hnung lam, vulh, chawm, tisang, din, siam. (F) dunglam, sumhnam zuatm thlai ci tuh. (H) hnulei, fa zoh khenh.

80 81

PROSPECT BOSCO EB4C DICTIONARY

အဂၤလပျမနမာခငးအဘဓာန

အဂၤလပျမနမာခငးအဘဓာန

PROSPECT BOSCO EB4C DICTIONARY

Page 43: Eng/Burmese/Chin/ Dictionary

reason (B) (n) အကးအေၾကာငး။ (v) ဆငျခငသးသပသည။ (Z) a hang, hihna banghang, hoih tak a ngaih sun khinkhai. (L) a chham, a vang, ngaihtuahna hmang. (F) a thuhla, a ruang, a vang, a thuhla ruat. (H) zeicahdah a si ti nak, fakpi in ruah. recall (B) (vt) ျပနလညဆငေခၚသည၊ ျပနလညေတြးေတာသည။ (n) မတဉာဏ။ (Z) samkiik, phawk kiik, phawkna. (L) kokir, hre chhuak leh, kohkarna. (F) kosaal, hunmang saal, phiatsaal, laak saal. (H) kawh than, auh than. receive (B) (vt) လကခရရသည။ (Z) saang, ngah, mu. (L) hmi, lo dawng, lo pawm. (F) hmuh, cohlan. (H) recent (B) (adj) မၾကာေသးခငကျဖစေသာ။ (Z) tu mah mah, tunai, tuma deuah. (L) tun hnai lawk, la rei lo. (F) naite, reilote, baite. (H) tu naite ah a simi. recently (B) (adv) မၾကာေသးမက။ (Z) tumahmah in, tuma deuh in. (L) tun hnai lawk. (F) naite ah, reilote ah, baite ah. (H) tunaite ah. recognize (B) (vt) မတမသည။ သတရသည၊ အသအမတျပသည။ (Z) thei lai, phawk kiik, theihpihna pia. (L) hria, hre chhuak leh, nihna pawmpui. (F) theih thiam, thei saal, a si it-ih phuan sak. (H) theih hnagalh, hngalhpi. record (B) (n) မတတမး၊ စခန။ (vt) မတတမးတငသည။ ဓာတျပားသြငးသည။ (Z) ciaptehna, ciamteh, aw khum. (L) thil chhinchiahna, chhinchhiad tha ziak in, thu. (F) ca-ih khummi thuhla, ca-ah kum. (H) theih hngalh, hngalh pi.

red (B) (adj) အနေရာငျဖစေသာ။ (Z) san, a san mel. (L) sen. (F) a sen mi, a sen pian zia. (H) a sen. refer (B) (v) လႊေျပာငးေပးသည၊ ရညညႊနးကးကားသည။ (Z) sawlsawn, siikan. (L) thawnm hnena khaltirm tui zawn, huam, en, rawn. (F) a hram thoknak hawl, zoh thim, hluai. (H) pek, chanh, chimh, sawh piak, zoh. refuse (B) (v) ျငငးပယသည၊ ျငငးဆသည။ (Z) nial, deih lo, sang nuam lo. (L) bawlh hlawh, hnawm hnawk. (F) hnawm baal. (H) al, duh lo, ih lak duh lo. region (B) (n) နယပယေဒသ။ (Z) gamke, khentuam gambekkhat. (L) ram bial khat, huam chin. (F) ram bial, ram hual, hmun hual. (H) hmun. regular (B) (adj) ပမနျဖစေသာ၊ အခနမနေသာ။ (Z) a ngeina, ngiitngeet, manman, hunman. (L) a nih pangngai ni zel, tih tur ang ti zel. (F) a thleng aw lo mi, mah keel a si mi. (H) tawn, tlamtling tein a simi. relate (B) (v) ရငးလငးေျပာၾကားသည၊ ေသြးသားေတာစပသည။ (Z) taangthu gen a geen, kitanau, kizom. (L) (chanchin) sawi, hrilh. (F) sim (thuanthu), peh-aw, unau-aw. (H) chim, pehtlaihter, sahlawh rual chan si. relationship (B) ပတသကဆကႏြယျခငး။ (Z) kizopna, ki naina, ki tanauna. (L) sawina, inzawmna, in laichinna. (F) simsaalnak, peh-awknak, unau sinnak. (H) i pehtlai hnak.

religious (B) (adj) ဘာသာေရးႏငဆငေသာ။ (Z) biakna tawh kisai. (L) sakkhaw mi. (F) biaknak thawm a pehpar aw mi. (H) biaknak he aa pehtlai mi. remain (B) (vi) ကနေနသည။ (Z) om lai, baang lai, bang sak lai. (L) la bang, lawm. (F) taangta, taang, hmuhkhatah um ringring. (H) um rih, tan (taan). remarkable (B) (adj) ထးျခားေျပာငေျမာကေသာ။ (Z) a tuam vilvek deuh. (L) chhan chhiah tlak, ngaihven awm reng. (F) danglammi, a phundang mi, hmin sin tlakmi. (H) ching chiah awk tlaktein. remember (B) (v) မတမသည၊ သတရသည။ (Z) phawk, ciamteh gige. (L) hre reng, chibai buk. (F) ciing, hminsin, hngilh lo. (H) hngalh peng, philh lo. remove (B) (v) ဖယရားသည၊ အလပျဖတသည၊ ေျပာငးေရႊ႕ေနထငသည။ (Z) hemkhia, suah khia, ki khiin. (L) sawn, tisawn, tibo, ti kiang, ban. (F) thawn, thial, hnatuan ih sin suah. (H) thial. repeat (B) (v) ထပေျပာသည၊ ထပလပသည။ (n) ထပေျပာျခငး၊ ထပလပျခငး။ (Z) ci kiik, ci phapha, hih kiik kiik, ci/hih kiikna. (L) sawi leh, ti leh, sawi, tih nawm lehna. (F) holh, tuah leuh leuh, tisaal. (H) chim than, nolh than. replace (B) (vt) မလေနရာ၌ျပနထားသည၊ အစားထးေပးသည။ (Z) koih kiik, mun awng luah. (L) dah leh, a awmnaa dah leh let leh. (F) thleng, ai-rawl. (H) a dang in thlen.

replied, reply (B) (v) စကားျပနေျပာသည၊ တန႔ျပနျပလပသည။ (n) စကားျပနၾကားျခငး၊ တန႔ျပနျခငး။ (Z) dawng, thuk, dawnna, thuhna. (L) chhang, chhanna. (F) sawn, suh mi letsaal, lehsalnak. (H) leh, bialeh, lehnak. report (B) (n) အစရငခခက။ (vi) အစရငခသည။ (Z) muhna, theihna genna, report pia. (L) chan chin sawi, hna, chanchin sawina. (F) hmuh mi le theih mi va sim, zuar thlai. (H) theihter, theihtermi kong. represent (B) (vt) ထပမျပနလည၍တငျပသည။ (Z) palai a pang, sik le taang a ding. (L) aiawh. (F) thu suahpi-rak ai –awh. (H) aiawh, chim. require (B) (vt) လအပသည၊ ေအာငျမငမႈေပၚမတညသည။ (Z) kisam, ki pha mawh, ngeen. (L) mamawh, ngai, duh, thu pe. (F) fial, titer rori, hai, a tuul. (H) herh, fial. research (B) (n) သေတသနျပျခငး။ (vi) သေတသနျပသည။ (Z) cing tak, ciantak, thuuk tak a ken khiatna tel kheh. (L) thil thar hmu chhuak tura en fiahna. (F) tha zet le kim te-ih thuhla zingzoi. (H) biatak kha fel tein kawl. respect (B) (n) ရေသေလးစားမႈ၊ အာရစးစကျခငး၊ ဆမြနေကာငးမား။ (Z) zahtakna, thudonna. (L) zahna, chawisanna, zah, zahna entir. (F) upapt, ngainsang, upatnak. (H) hmai zah, upat, hmaizahnak, upatnak. rest (B) (v) အနားေပးသည၊ တတဆတျငမသကေစသည။ (n) ကနေနသညေနရာ။ (Z) taw nga sak, daihithiatsak, a omlai teng. (L) chawl, nghat, chawlh, a dang, a la awm, a bang. (F) cawl-um,it, daite in um, a dang, perah a um. (H) dinhnak, a tangmi, dinh.

82 83

PROSPECT BOSCO EB4C DICTIONARY

အဂၤလပျမနမာခငးအဘဓာန

အဂၤလပျမနမာခငးအဘဓာန

PROSPECT BOSCO EB4C DICTIONARY

Page 44: Eng/Burmese/Chin/ Dictionary

result (B) (vi) ျဖစပြားသည၊ ျဖစထြနးေစသည။ (n) ရလာဒ။ (Z) gah nei sak, thu piang, a ngahna. (L) lo awm zui, nghawng, hring chhuak, thawh rah. (F) a cang, a suak, ngah. (H) thil pa khat nih a hei chuah termi thil a phichuak. return (B) (n) ျပနျခငး။ (v) ျပနသည၊ ျပနေပးသည။ (Z) ki leh kiikna, kileh, pekiik. (L) kir lehna, hlep, thil thawm kir leh. (F) rasaal, diirsaal, khirhsal, peeksaal. (H) kirnak, miakmi, kan rian tuannak, kir. review (B) (v) ျပနစဥးစားသည။ ျပနစစေဆးသည။ (n) ျပနစစေဆးျခငး၊ ေ၀ဖနခက။ (Z) etkiik etpha, encian, etkiikna, laibi thu enciamna. (L) thlir nawn, en nawn, thil nawnna. (F) zohsaal, ruat thasaal, a that le siat zoh saal. (H) zoh than. rhyme (B) (n) ကာရန၊ ကဗာ၊ လကၤာ။ (v) ကာရနမသည၊ ကဗာလကၤာေရးသည။ (Z) awthuap, la, aw thuap kituak, la phuak. (L) hla tlar tawp rithulmun, inangte. (F) tongfang netnak rem zetin tuahnak. (H) hla a tlang donghnak aw chuah aa khatmi. rhythm (B) (n) စညး၀ါး၊ စညးခက၀ါးခက။ (Z) kituak diam diam, la sak leh lum ging te kituak. (L) ri sang leh hniam inthlak nghetnghet. (F) a hmaan hmaan ih thifeh daan. (H) hla vuak. rice (B) (adj) ဆန၊ ထမငး။ (Z) buh tang, buhsih. (L) buh, buhfai. (F) fang cang, kawl fang, rawl (buh). (H) facang. rich (B) (adj) ခမးသာေသာ။ (Z) hau, cithei, nuamsa. (L) hausa. (F) milian mi, sumsaw tam nei mi, man kung mi. (H) a rummi.

ride (B) (n) ျမငးစးျခငး၊ ျမငး၊ စကဘးျဖငသြားသညခရး။ (Z) tuang, hawl, sakol/cycle tawh zinna. (L) sakawr chung a chuang, sakawr/thir sakawr chuanna. (F) cuang, rang par to. (H) cit. right (B) (n) မနကနမႈ၊ ေျဖာငမတမႈ၊ အခြငအေရး။ (adj) တရားမတေသာ၊ မနကနေသာ။ (Z) tang, man, dik, mam, thu neihna, dikna. (L) thil dik, tha, ngaih lut tlk thil, ni chiah leh tha. (F) dik nak, hmaan mi, dingnak, vorhlam. (H) a dik a hmaanmi, orhlei. ring (B) လကစြပ၊ အေခြ၊ ကြငး၊ စက၀ငး၊ ေခါငးေလာငးသ။ (Z) zung buh, a kual khatpeah, daak qing. (L) zungbun, thil kual. (F) zunghruk, thilbial, thil kual. (H) kut dong hrolh, kulh, tum, a awn, aw khenh. rise (B) (n) တးပြားမႈ၊ ေနထြကျခငး။ (vi) ေန၊ လ၊ ၾကယ ထြကသည။ ထသည။ (Z) khantohna, nisuahna, ni, kha, aksisuak, thoto. (L) hmun pawng lai, chung lam panna, tho. (F) hung suak hung kai (ni), tho (ih nakihsin). (H) dir, chuah, thawh. rising (B) (n) ေထာငထားျခားနားျခငး။ (Z) (adj)thoto, khangto, sangtozaw, upa semsem. (L) thawhnak, raal thawhnak. (F) (H) a thomi, a chuakmi, a hung dirmi. river (B) (n) ျမစ။ (Z) guun. (L) lui. (F) tiva, nikva. (H) tiva. road (B) (n) လမး။ (Z) lampi. (L) kawng. (F) lamzin, zin. (H) lam.

roar (B) (n) ကယေလာငသညအသ။ (v) ကယေလာငေသာအသထြကေစသည။ (Z) ngaih taka ham aw, ngaih tak ging sak, haam. (L) rum ri, khaw pui ri, rum, ri hum hum. (F) huk ciamco (pawpi). (H) onh, caw onh, cakei onh, miakpi thawng. rock (B) (n) ေကာကခ၊ ေကာကေဆာင၊ ေကာကတးၾကး။ (v) ေရ႕တးေနာကဆတျဖစေအာငလႊသည။ (Z) suang, suangtumpi, lok, vei, sing gawp. (L) lungpui, lung i then, tithen. (F) lungpi, lungto, lungsuang, nau awi. (H) lungpi, lungpang, lung i thui, hninh, oih. rocket (B) (n) ဒးပ၊ ဒးပတညေဆာကသညအတတ။ (Z) thautang bang a kikhawh zeza vanleng. (L) tuium ang deuh vatung a chhung a zen ang thil kang thei thun boruak inkap chhuak tura siam. (F) vanih puak thei mi cerek zuang. (H) rawket, van i a zuang khomi. rocky (B) (adj) ေကာကေတာငထထပေသာ၊ ေကာကတးေကာကခ ကသ႔ မာေကာေသာ။ (Z) suang bekbek tawh kidim, ki loklok, khauk gem gam. (L) lung tam tak awm. (F) lung to a tammi. (H) lung a tam nak, lung a tammi. rod (B) (n) တတ၊ ၾကမလး။ (US sl) ေျခာကလးျပး။ (Z) ciangtawn, molhtum, ciang khut, pistol. (L) thir tlawn, thir or tiang sei tak thil ngul atana hman. (F) thirfung, thirfung kiang hrol, fung. (H) fung. roll (B) (n) အလပ၊ အေခြ၊ နာမညမား၊ စာရငး၊ မးခနးသ။ (v) လမသြားသည။ (Z) a zial, aliim, min sazian, vanging, hual, khuuk. (L) tel, inzial mun, hming ziak tlar, lum, hrual mum. (F) tul, zual, hriil. (H) ril, zual, changreu phun khat.

roof (B) (n) ေခါငမး၊ အမး။ (vt) အမးမးသည။ (Z) inn khum, inntung, inntung, khuh. (L) in chung, a chung khuh. (F) innphu, luanglu. (H) inncung. room (B) (n) အခနး။ (Z) inn dei, inn khan. (L) pin dan, awmna, hmun. (F) inn dan, a khaan then. (H) khan, dal. root (B) (n) သစပင၏အျမစ၊ အရငးအျမစ။ (v) အျမစထြကသည။ (Z) zung, a bul, leibul, zung kha, kiptakpo. (L) zung, zungkai, bulpui, che lo chang lova dintir. (F) hram phun, hram bun, a hram phun. (H) hram, a hram in phawi. rope (B) (n) ၾကး။ (Z) khau, khau hual. (L) hruizen, hruizena phuar, hling. (F) hridai, hrihrual. (H) hri. rose (B) (n) ႏငးဆပနး။ (Z) ling paak, rose paak. (L) pang ar chi khat mawi tak hling nei. (F) ros par muum. (H) rose pangpar. rough (B) (adj) မကႏာျပငမညညာေသာ၊ ၾကမးတမးေသာ။ (Z) ham, ham phiatphuat, a haampi. (L) thap, rualrem lo, raw va, uluk lo taka tih chhinna. (F) a phar mi, a nal lo mi, a ti hruphr mi. (H) a hratmi, a nal lomi, a thapmi. round (B) (adj) လး၀ငးေသာ။ (v) ၀ငးေအာငျပလပသည။ ပတ၍သြားသည။ (n) လး၀ငးသညအရာ။ (Z) beem, a kim kot, beem sak, kimkot, abeemnaa. (L) bial, tibial, thil inphamana tih zelna. (F) a hluum, a bial, kim beelih feh, hluumter. (H) a pummi, vel, pumh.

84 85 PROSPECT BOSCO EB4C DICTIONARY

အဂၤလပျမနမာခငးအဘဓာန

အဂၤလပျမနမာခငးအဘဓာန

PROSPECT BOSCO EB4C DICTIONARY

Page 45: Eng/Burmese/Chin/ Dictionary

route (B) (n) လမး။ (Z) lampi, tot na ding ki bawl lamlianpi. (L) kalna, kawng. (F) zawh mi lam zin. (H) lam. row (B) (v) ေလေလာသည။ ေလျဖငတငသည။ (n) စတနးထားသညပစၥညး လ အတနး။ (Z) gunkuang hot, gunkuang tawpua, aki gual diu deu naa/mi/zing. (L) tlar, kar. (F) lawng zaap. (H) artlang in a dirmi tlang. rubbed, rub (B) (n) ပြတတကျခငး။ (v) ပြတတကသည။ (Z) (v)nawt, nuul, kiaat, taat. (L) chulh, nuai. (F) hnawt, nuai, phiat. (H) hnor. rubber (B) (n) ေရာဘာ၊ ၾကကေပါငေစး၊ ခဖက။ (Z) buang nai, phiatna. (L) thelret, thelret hnai. (F) hnawttu, sialriat (rabar). (H) khairiat, hnortu, catial palhmi hnawhnak. rule (B) (n) စညး၊ မဥး၊ စညးကမး၊ ဓေလ၊ အပစးမႈ။ (v) အပခပသည။ (Z) zuih ding thukhun, kiukna, uk, a thu thu in omsak. (L) dan, rorelna, awp, rorel. (F) dan le zin, thlun ding mi daan. (H) phung, uknak, catlang rin, uk, catlang a rin hna. ruler (B) (n) အပခပသ၊ ေပတ။ (Z) ukna neite, lai lam tang gitna. (L) roreltu, ringilna. (F) mi uktu, pidaan. (H) uktu, pefung. rush (B) (n) လငျမနစြာသြားလာသည၊ အတငးတးသည။ (Z) hih vat tat vatna, nawgawpna, kituah, ki nawh. (L) tih chut chukna, innek tawlh tawlh. (F) nor veutvonak, nam sannak, hmainor. (H) tuah cutmat, khul rang in kal cutmat.

S / s

sad (B) (adj) ၀မးနညးေသာ။ ထငးမႈငးေလးလေသာ။ (Z) dah, lungnuam lo, lung zuang. (L) lung ngai. (F) riah sia mi, lungsiami. (H) ngaih chiat, ngaih a chiami. saddle (B) (n) ျမငးကနးႏး။ ျမငးကနးႏးတငသည။ (Z) sakol tut phah, sakol van snan. (L) sakawr zin, rit phurh tur ber. (F) rang kung, saikal tokham pawl. (H) rang kengdan. safe (B) (adj) စတခရေသာ။ ေဘးအႏရာယကငးေသာ။ (Z) muan huai, bit, lauhuai na omlo. (L) him. (F) a him mi, tih ding um lo mi. (H) a himmi, tangka chiahnak kuang. safety (B) (n) လျခစတခရျခငး။ (Z) lung muanna, muanhuaina. (L) himna. (F) limnak, phaannak leh tih ding um lonak. (H) himnak. said, say (B) (v) ေျပာသည။ (Z) gen, ci, pau, genkhia. (L) sawi. (F) tong, sim, ti. (H) chim. sail (B) (n) ရြက၊ ေလရဟတစကမဒလကမား။ (v) ရြကလႊငသည။ (Z) gunkuang puam zaak, huih tha zang a khualzin. (L) lawng a kal, lawng a zin. (F) lawng puan, lawng thawn feh. (H) tilawng puanzar, tilawng in kal. sale (B) (n) ေရာငးချခငး။ (Z) zuakna. (L) hralhna, bungraw tihtlawm. (F) thil zuar. (H) zuarnak.

salmon (B) (n) ပငလယငါးသေလာက။ (Z) ngasa namkhat. (L) sanga lian tak ei chitak. (F) nga phunkhat. (H) nga phunkhat. salt (B) (n) ဆား။ ၀မးႏႈတေဆး။ (vt) ဆားခကသည။ (Z) ci, sungtholh zaa, cihuan. (L) chi, chia al. (F) cite, ci. (H) cite. same (B) (adj) ထပတထပမျဖစေသာ။ အလားတျဖစေသာ။ (Z) kibang, a ngei ngei. (L) thuhmun, inang, a ngai vek. (F) a bang mi a mah thotho, a dang a si lo mi. (H) aa khat mi, an i khat. sand (B) (n) သ။ သေသာင။ (Z) sehnel, piaunel. (L) tiau, tiau vut. (F) vunnel, vutnel, thenel. (H) thetse. sang, sing, sung (B) (v) သခငးဆသည။ (Z) lasa. (L) zai, hlasa, zai ang deuhva ri. (F) hlasa. (H) hlasak. sat, sit (B) (v) ထငသည။ အစညးအေ၀းထငသည။ (Z) tu, kikhawm in tu. (L) thu, rorel pawl, fu, awp. (F) to, to-aw, to kheng perih to. (H) thut. satellite (B) (n) ျဂလတ။ (Z) leitung kimkkot a kikoih bawltawm kha(rocket). (L) thil te zawk, a aia lian heltu, planet a. (F) leilung kim vel iha heerveel mi leilung. (H) hnu zultu.

satisfy (B) (v) ေကနပအားရသည။ လဘျပညသည။ (Z) lungkimsak, lunggulh cingsak. (L) tilungawi, tidai. (F) lung kimter, lungsiter, lungriamter, diriam ter. (H) lungsiter, lungawiter. Saturday (B) (n) စေနေန႔။ (Z) Sani ni, kigin ni. (L) Inrinai. (F) zarhter ni, Rin ni. (H) Zarhte ni, Rin ni. save, saved (B) (v) ကယဆယသည။ ကယတငသည။ အကနအကသကသာေစသည။ (Z) honkhia, gumkhia, a bei phatuam sak. (L) chhandam, chhan him, khawl, vawng him. (F) ruun dam, suah, siatnak thihnak. (H) khamh, khon, dah lo cu, dah lo ahcun. saw, see, seen (B) (v) ၾကညခသည။ ျမငခသည။ (n) လႊ။ (Z) en, mu, encian,(n)sing aat tem. (L) hmu, awmzehria, en, chhiara. (F) hmu, theithia, zoh, mi ya thlah. (H) hmuh, hluah. scale (B) (n) ငါးအေၾကးခြ။ ဇယားကြက။ ခနခြင။ (v) ငါးအေၾကးခြခြါသည။ (Z) ngasa lip, tawi tehna, tehna, agalip hawk khia. (L) sang ha phuh lip, thil phuhlip, thil tehna binei thliah thliah. (F) thil ltahnak kuang, zazu. (H) ngaphaw, tahnak fung, namber khenh thliah mah mi. scare, scared (B) (v) ေျခာကလန႔သည။ (Z) phawng, lausak. (L) tihlau, titi, hlauhna. (F) thih, tihter, rit dawn. (H) thih phaih. scene (B) (n) တစတချဖစပြားသညေနရာ။ ရႈေမာခငး။ (Z) dawh saang, a muhnop mun. (L) thil tihna, thlenna hmun tak. (F) thila cannak hmun, mith muh. (H) dawh ngaiin a langmi hmunram, a caan le thil umtuning.

86 87 PROSPECT BOSCO EB4C DICTIONARY

အဂၤလပျမနမာခငးအဘဓာန

အဂၤလပျမနမာခငးအဘဓာန

PROSPECT BOSCO EB4C DICTIONARY

Page 46: Eng/Burmese/Chin/ Dictionary

school (B) (n) စာသငေကာငး။ (Z) saang. (L) lehkha zirna hmun, zirna. (F) tlawng, cazirnak hmun, zum dan leruah daan a bang mi mibur. (H) siang inn, ruah nak aa khatmi bu. science (B) (n) သပၸပညာ။ အတတပညာ။ (Z) theihna, sinna. (L) thil lo awm theih dan, in siam chhuah dan. (F) thilhi ziangtina tinacangti zir daa, thil thiam nak. (H) ningcang tein tuaktanmi fimnak le hngalhnak. scientific (B) (adj) သပၸပညာႏငဆငေသာ။ (Z) science tawh kisai. (L) science lam thil, science dana dik. (F) (H) science he aa pehtlaimi. scientist (B) (n) သပၸပညာရင။ (Z) science lam mipilmah mah. (L) science thiam. (F) thilcan daan zirtu, thilthian. (H) hngalhnak tampi angeimi. score (B) (n) တငေနသညအရာ။ အေၾကြးစာရငး။ (v) ေရးျခစမတသားသည။ (Z) a baangna, a kinga na, leei bat; giit in ciamteh. (L) in khelnaa goal vuak luh zat, khuar. (F) hmin sinnak riin, ngah, hmat hngh, hminsin. (H) lentecel hnak le i zuamnak i teinak hmak hmuhmii tei, hluh, rin, tialter. screen (B) (n) လကကာ။ ခနးဆး။ ရပရငပတကား။ (vt) မျမငရေအာငဖးအပထားသည။ (Z) dalna puan, zohsian lahna puam, tuaam. (L) puan zar, thir len sinte, hliah, chhihria. (F) thawn ol mi inndannak, mi phentu, zuk hmuhnak puan. (H) phenhnak puanzar, pheh, fingrilh in rilh. sea (B) (n) ပငလယ။ (Z) tuipi. (L) tuifinriat, tuifinriat hming bik nei. (F) tifinriat. (H) rili.

search (B) (v) ရာေဖြသည။ (n) ရာေဖြျခငး။ (Z) zong, maai, et theih teng en in zong. (L) zawng, dap, luh, fan (F) hawl ciamco, zoi, dap, kuitthawn dap. (H) kawlnak, kawl. season (B) (n) ရာသ။ (v) အသးျပရနသငေတာသည။ (Z) khuahun, meh lakah a namtui sakte khah. (L) kum khat a hun then, hman tlak tura sawi zawi. (F) tikcu (fur, thal, thalatang). (H) khua caan, fur, tihang thaw she ti i tamh. seat (B) (n) ထငခ။ တစတချပလပသညေနရာ။ (vt) ထငသည။ ခမားရသည။ (Z) tut na, tut phah, sum tawh a ki lei tutna, tu, munpia. (L) thutna, tut phah. (F) tonak, to hmun. (H) thut nak, thutdan cung i thutnak zawn khi. second (B) (n) ဒတယလ။ ဒတယေနရာ။ ဒတယတနးစား။ တစစကန႔။ (Z) a nihna, niam/hoih lo zaw deuh, set kan1/60 min. (L) pahnihna. (F) seken pakhat, a pahnih nak, secon. (H) pahnihnak, thohkhan, bawmh, seken 60. secret (B) (adj) လ႕၀ကေသာ။ လ႕၀ကခက။ (Z) thusim, thuguuk. (L) a ruk, mi hriat loh. (F) a pawt a hnai, a ti suak. (H) biathli, biathli a simi. section (B) (n) အစပအပငး။ ဌာနစတ။ (Z) a seh, a khen, zum khen neu. (L) then hrang, bung hrang. (F) a then, a zate a si lomi. (H) cheu. see (B) pt saw, pp seen ျမငသည။ ၾကညသည။ (Z) mu, en. (L) hmu, awmze hria, en. (F) hmu, thei thia, zoh, miya thlah. (H) zoh, khua hmuh.

seed (B) (n) မးေစ။ အေစ။ (vt) မးေစၾကသည။ အေစပးသည။ (Z) tangg, khaici tangg, khai ci tuh/vawh. (L) thlai chi. (F) a ci, thilci, thlaici, tefa. (H) thlaici, ci. seem (B) (v) ထငရသည။ ျဖစပေပၚသည။ ဟနရသည။ (Z) sakhaa, tawh kibang, kibang, hileh kilawm, hih tuak sa. (L) lang, a lan danin. (F) a bang, a si vek a bang, a si hmang. (H) a lo. seldom (B) (adv) ရဖနရခါ၊ ျဖစေတာငျဖစခ။ (Z) ngei khol lo, tawm mahmah, kikhaat. (L) vang, khat. (F) lemlo, ringing lo, veihnih khat lawng a si mi. (H) caan caan tete lawng lawng ah. select (B) (vt) ေရြးခယသည။ (Z) teel, teng khia. (L) thlang, thian chhuah. (F) (H) thim , hril. selection (B) (n) ေရြးခယျခငး။ ေရြးခယထားသညအရာမား။ (Z) teelna, teltuan. (L) thlanna, thlan chhuah. (F) (H) thimnak, hrilnak. sell (B) (v) ေရာငးသည။ (Z) zuak, van zuaak. (L) hralh, zuar. (F) zuar, thilzuar. (H) zuar. send, sent (B) (n) ေပးပ႔သည။ (Z) van/lai khaak, sawl, pai sak. (L) tir, thawn. (F) kuat, thlah. (H) kalter, kuat.

sense (B) (n) အာရ။ ဆးျဖတႏငမႈ။ (vt) ခစားသည။ နားလညသေဘာေပါကသည။ (Z) theih theihna, bil, leei, nak khut tawh thei thei. (L) hriatna, awmzia, ngaih dan nei, ngai. (F) theih theihnak (mit, kut, lei, hna, hnaar ih sin). (H) pum in hngalhnak, sullam, hngalh. sent (B) send ၏ pt. ေပးပ႔သည။ (Z) send \pt puak, khak, sawl. (L) pt & pp of send. (F) pt & pp of send, kuat, thlah. (H) pt & pp of send kalter, kuat. sentence (B) (n) ၀ါက။ စရငခက။ (vt) စရငခကခသည။ အျပစဒဏေပးသည။ (Z) laigual picing, thukhenna, thukhen, dan pia. (L) hremna thu a rel or sawina, thiam loh chantir. (F) catluan, catlaang, thuthen cat, catluan tuah, cawh. (H) catlang, biakhiahnak, dantat. separate B) (adj) ပငးျခားႏငေသာ။ သးျခားျဖစေသာ။ (Z) tuam koih, khen, tanggom sak. (L) tihrang, then hrang. (F) then-aw mi, a dang dang, a dang pimi. (H) then khawh a simi, then. series (B) (n) အစဥအဆကျဖစျခငး။ အတြလကျဖစျခငး။ (Z) a banban a hi, a kopkop ahi. (L) thil indawt chhawng zel. (F) pakhat hnu pakhat a cang mi. (H) a peh lengmang in a ummi thil. serious (B) (adj) ေလးနကေသာ။ ျပငးထနေသာ။ စတအားထကသနေသာ။ (Z) na sia, lungsim tak pi tawh, thupi saan. (L) urh sun, titak, tak. (F) a nasa zetmi, a ruah zetmi, a besiami. (H) a fakmi. serve (B) (v) တာ၀နထမးေဆာငသည။ (Z) kumpi na sem, an kuang lui. (L) thawk, mi thil tih sak. (F) rian, tuan, sak, peek, tuam lawm. (H) rian tuam, a tha, san a tlai.

88 89 PROSPECT BOSCO EB4C DICTIONARY

အဂၤလပျမနမာခငးအဘဓာန

အဂၤလပျမနမာခငးအဘဓာန

PROSPECT BOSCO EB4C DICTIONARY

Page 47: Eng/Burmese/Chin/ Dictionary

service (B) (n) အမႈထမးျဖစျခငး။ အေစချခငး။ အမားျပညသႏငဆငသညအလပဌာန။ (Z) na sem hihna, mipi tawh kisai nasepna/mun. (L) rawngbawlna, thawhna, tangkaina nei, inkhawmna. (F) hna, rennak, pathian biaknak, midang hrang tuannak. (H) rian, rincang tein tuah leng mangmi, biaknak pumnak sets (B) (n) အစ။ ၀ါသနာတလစ။ ေန၀ငျခငး။ (v) ေန၊ လ ၀ငသည။ (Z) a bucing, uukna kibang hon khat, ni/kha tum. (L) tla, liam, siam, dah, thil chi khat a hlawo a awm. (F) khuahkim, teekkim, teekkhat, kaw pkim. (H) chiah, rap chiah, kanghter, luatter, bukhat. setting (B) (n) တပဆငျခငး။ (Z) thuah/bulhnate. (L) thil ruangam, thil tihbehna, thil ruangam dinna. (F) thil lruh ruang, kim veel, nitlak. (H) kutding hrolh i lungvar an bunhnak a kulhtu khi. settler (B) (n) အေျခခေနထငသ။ (Z) mun dang, gam dang khuasa thak mi, tengthak mi. (L) cheng, awmhmun khuar, awm. (F) khaw thar to, umnak rem tha, dai, baang, thurel cat. (H) a va ummi hna, ram thar i khua a va sami hna. seven (B) (n) ခနစချဖစေသာ။ (Z) sagih (7). (L) pa sarih.(7) (F) pa sarih(7) (H) pa sarih(7). several (B) (adj) အေတာအတနျဖစေသာ။ တသးတျခားျဖစေသာ။ (Z) a hoih khop, a tuam tuam, tang guak. (L) eng emaw zat, hrang theuh. (F) pathum hnak ih tam, tam ngaipi. (H) pahnih thum, tampi si lo. shade (B) (n) အရပ။ အေရာငအရငအႏ။ (v) အလငးေရာငတကရကမထေအာငကာကြယသည။ (Z) liim, singteh, mel ciik/peng; khuavak pandal. (L) thing buk hlim, lem ziak a thim deuh lai, hliah. (F) hliap, daih neen ni hlim, thimter deuh, phen. (H) thladem, a zawng a dot in i thlen.

shadow (B) (n) အရပမညးေနသညေနရာ။ အေမာငရပ။ (v) မေမာငေစသည။ ေနာကေယာငခလကသည။ (Z) liim, nakhat peuh liim omna, mialna, mielsak, a nung zui sim. (L) thil hlim, thil thla. (F) phen thlaam, thlaam, thlaam, thlun ringring. (H) thla, thladem, tlawmte hmanh. shake B) (v) တနခါေစသည။ တနလႈပသည။ (Z) sing gawp, lok, kilingsak, thutlen in nohset. (L) sawi nghing, thing, khur. (F) hnin, thing, thir. (H) ther, hninh, thin, thing. shaky (B) (adj) ပမနမဟတေသာ။ အားနညးေသာ။ စတမခရေသာ။ (Z) kip lo, kiliing, kia dek dek, puk dek dek. (L) khur deuh reng or nghing thei, chak lo. (F) fek lo mi, a hniin mi, a thir mi. (H) aa hninmi, a hnin deldul in a ummi. shall (B) (v) လမမည။ (Z) ning, hih ning, bawl ning. (L) hun lo la kal tur, thil tih ngei tur sawina. (F) (H) lai. shallow (B) (adj) တမေသာ။ (Z) dai, thuk lo, a tung tham bek. (L) pawn lang. (F) urhsun lo. (H) a puan mi. shape (B) (n) ပသ႑ာန၊ အသြငအျပင။ (v) သြငးသည။ (Z) a lim, a om dan lim, deih lim/mel neisak. (L) pian zia, hmel putdan, landan. (F) pian, a hmui hmel. (H) pungsan, pumrua, thitha, in um. share (B) (n) ေ၀စ။ (v) ေ၀ငသည။ ေ၀စရသည။ (Z) ki hawm sung pan ih ngah, hawm khia, hawm ngah. (L) chanpual, chan, in tawm tlang, intawm. (F) vo, covo, hlawm ve, then ve, tawmpi. (H) tinvo, covo, tuanvo, hrawm.

sharp (B) (adj) ထကေသာ။ ထငရားေသာ။ ပါးနပေသာ။ လငျမနေသာ။ (Z) hiaam, velval, ciik mahmah, navak. (L) hriam, zum, fiah, vintawk, chak, vin. (F) a hnam, zum, a bul lo mi, a virvak mi. (H) a har, a zum, mi a rai khotu bia, a fiangmi. she (B) (pron) သမ။ (Z) a mah (numei) (L) hmei chhia sawina, a nu. (F) a mah nu, nunau nu, nu. (H) a mah (nu lawngah hman kawh a si). sheep (B) (n) ေျပာငလကျခငး။ သး။ (Z) tuu, tuu no. (L) beram. (F) tuu, hmul suapi nei tuu. (H) tuu. sheet (B) (n) အပရာခငး။ (Z) delhphah tuamna puan, lai dal. (L) awng phah, thil phek. (F) tlaap, tleep. (H) tlap, ca tlap. shelf (B) (n) နရတြငကပထားသညစင။ ေကာကတနး။ (Z) van tuam tuam koihna tau, suang dung. (L) chhuar, thil dahna dawh zawl. (F) zuate, thi retnak zau, pharparih tuah mizaute. (H) thil chiahnak hrawl. shell (B) (n) ဥ၏အခြ၊ အခြ၊ အေျမာကဆန။ (V) အခြခြါသည။ အေျမာကပစသည။ ခလႈသည။ (Z) aak tui hawng, a hawng, puan liang khai, a hawng hawk, thaupilawm, bu, beel. (L) cheng kawl kawr, piring kawr, kap. (F) arti, khar khem vek pawlih hawng, a hawng. (H) phaw, hawng, a kawng chung in a mu chuah. shine (B) (v) ေတာကပသည။ (n) ေျပာငလကေအာငတကခၽြတျခငး။ (Z) taang, a ki leng liang a nawt siang na. (L) eng. (F) a tlaang (ni), a tleu. (H) ceu, tlang, tlang.

ship (B) (n) သေဘၤာ၊ အာကာသယာဥ။ (US) ေလယာဥပ။ (v) သေဘၤာျဖငပ႔သည။ (Z) tembaw, tem baw tawh khual zin. (L) lawng a (thil) thawn, rela (thil) thawn. (F) tangphaw lawng. (H) tilawng, tilawng in thil kuat. shirt (B) (n) ရပအက ႌ။ (SL) စတထားဆးေသာ။ (Z) puan, puan aak, (sl) lungsim siaa. (L) mipa kawr, kamis. (F) kor, mip, a ang ki. (H) angki chungnawh. shoe (B) (n) ရးဖနပ။ (Z) taih khedap. (L) phei khawk. (F) kedan, bun mi ke dan. (H) kedan, rang tin kedan zong. shoot (B) (n) အဖး။ ငကပစအဖြ႕။ (v) ေသနတ(သ႔)ျမားျဖငပစသည။ ရပရငရကသည။ (Z) a nguum, vasa beng pawl, zohshian kizaih, kaap. (L) inkawh chhuak, totiak, silai, thal. (F) kaap (mei thal, thal, saili ti vek), hung kho. (H) meithal in kah, kalter. shop (B) (n) ဆင။ (vi) ေစး၀ယရနဆငသ႔သြားသည။ (Z) sum buuk, sai, na lei ding sai pai. (L) dawr, thil lei. (F) dawr hmun, thilzuar hmun. (H) chaw dawrnak hmun, thil remhnak hmun. shore (B) (n) ကမးေျခ။ ကားကနထားသညေဒါက။ (vt) ကားကနထားသည။ (Z) tuipi geei, a puuk loh nang a nanna; nang. (L) tui pui kam. (F) va kap, ti kap. (H) rilikam, tilikam. short (B) (adj) တေသာ။ ပေသာ။ (Z) tom, tun tom. (L) tawi, rei lo. (F) a tawi mi, a niam mi, a daih lo mi. (H) a tawimi, a niam mi, a tling lo, a velcah.

90 91 PROSPECT BOSCO EB4C DICTIONARY

အဂၤလပျမနမာခငးအဘဓာန

အဂၤလပျမနမာခငးအဘဓာန

PROSPECT BOSCO EB4C DICTIONARY

Page 48: Eng/Burmese/Chin/ Dictionary

shot, shoot (B) (n) ပစျခငး။ ပစခတျခငး။ စရတ။ ကညဆန။ အကြာအေ၀း။ (Z) kapna, lamsaap, thautang, a phaak tan. (L) silai kah (ri). (F) meithal puak, meithalaw. (H) meithal in kahnak, sichunh, meithal kah peuh. should (B) (aux v) သငသည။ shall ၏ pt. (Z) hih ding hoih, hih leh deih sak/kilawmsa. (L) thil tih ngei tur sawina. (F) (H) lai, kha, a sitikah, awk asi. shoulder (B) (n) ပခး။ ပခးသား။ (Z) liang ko, liang ko ah pua. (L) koki, dar, kokia pu, kokia nek. (F) liang. (H) liang, liang in put. shout (B) (v) ဟစေအာသည။ ေအာသည။ (Z) awng, kiko. (L) ring taka au ri, ring taka au. (F) au, kio raak. (H) au. show, shown (B) (n) ျပသျခငး၊ ျပသထားသညအရာမား။ အသြငအျပင။ (Z) lahna, a ki lak nate. (L) cinema chhuahna, thil entirna, tar lanna. (F) hmuh mi, zapi hmuh dingih tar langmi. (H) hmuhsak nak, langhter nak. show (B) (v)ျပသသည။ သသာသည။ ျမငသာသည။ (Z) lak, mite muh ding lakkhia. (L) hmuhtir, entir, lantir. (F) hmuh, langter, pho, lam hmuh. (H) hmuhsak, lanhter, pek, kut thlir in. shut (B) (v) ပတသည။ အ၀ငမခဘထားသည။ (Z) khaak, kong khaak. (L) khar, chhin, hliah. (F) khaar, phit. (H) khar, chinh, donh, khar kanh, khumh, phit.

sick (B) (adj) ေနမေကာငးေသာ။ (Z) dam lo, cina. (L) luak chhuak, dam lo. (F) dam lo mi, der thawmmi. (H) a zawm a zawmmi, ngandam lomi. side (B) (n) အနား၊ ေဘး၊ မကႏာျပငတခ။ (Z) pang, hilam, tualam, maitang khat. (L) sir, pang; tan. (F) kam, lam, a siir, a hmai, tanpi, tang. (H) sir, cahmai, puan hmai, lei, chunglei, lenglei. sight (B) (n) ျမငႏငစြမး၊ ျမငျခငး။ ျမငႏငသညအတငးအတာ။ (v) ျမငေတြ႔သည။ (Z) muh theihna, muhna, muh theihtan, ngiim, muituum. (L) hmuhna, thil thlir dan, ngaihdan, hmuh tlak. (F) hnuh theinak, khaw hmuh nak. (H) hmuh khawhnak, hmuhnak, hmuhning. sightly (B) (adj) မကစပသာဒျဖစေသာ။ (Z) muhnop huai. (L) hmuh nuam, hmuh hahdam. (F) (H) zoh nuam, zoh dawh. sign (B) (v) ထးျမလကမတေရးထးသည။ (Z) lim, min thuh, suai kai. (L) ziak, a ni ngei tih entir nan, zaizira sawi, hrilh. (F) hmin sinnak, langternak, hmin thut. (H) hmelchunhnak, min thut. signal (B) (n) အခကျပျခငး။ အခကေပးျခငး။ (v) အခကေပးသည။ (Z) lim lak a theihsakna; theisak. (L) ropui, chungchuang. (F) hmin sinnak thawn-ih thukuatnak. (H) hmuhsaknak, hmanlek, kut in thil pakhat khat in maw hmuhsak. silence (B) (n) တတဆတျခငး။ (vt) တတဆတေစသည။ (Z) daihna; daisak. (L) ngawihna, reh thiapna, ting awi. (F) dai zir ziar lethawthang lo-ih umnak, dai khupkhi. (H) hnachet lo in um, daihter.

silent (B) (adj) တတဆတေသာ။ ေရငႏႈတပတေနေသာ။ (Z) daai, pau lo, om hiithiat. (L) reh, ngawi. (F) a daiziar mi, thawthang lo-ih umnak. (H) dai tein a ummi, hnachet loin a ummi. silk (B) (n) ပး၊ ပးထည။ (Z) naai, naipuan, naai khau. (L) maimaw puan. (F) pu puan. (H) pu. silly (B) (adj) ရးႏမးေသာ။ မကမေသာ။ (n) ရးႏမးႏမးအေၾကာငေၾကာင။ (Z) haivai, hai huai, haivaina. (L) nem, tle or eng, nal relh, silk ang. (F) mi aa vek a si mi. (H) pu bantuk. silver (B) (n) ေငြ၊ ေငြေရာင။ (Z) ngun, sum siik, ngun mel. (L) tangka ruaa luan, tangkarua anga tle or var. (F) ngun, tangka tuahnak ngun. (H) ngun. similar (B) (adj) အလားတျဖစေသာ။ (Z) kisuun mahmah, ki bang phial, kiva laak. (L) ang, thuh mun. (F) a bang-aw mi, a kaih-aw mi. (H) aa lomi, an i lo. simple (B) (adj) ရးရးရငးရငးျဖစေသာ။ အျပစကငးေသာ။ (Z) a hi bang bang, mawh nei lo. (L) mawl, hnawk lo. (F) a ol mi, a har lo mi, a menmen mi, a hnok lo mi. (H) hngalh a fawimi, sawh sawh. simpleton (B) (n) လႏလအ။ (Z) mikhem baih, pihvang lo. (L) mimawl, bum awl. (F) mi aa, bum ol. (H) mihrut, khuatemi.

simply (B) (adj) ရးရးရငးရငး၊ မသာ။ သကသက။ (Z) baih tak in, oltak in. (L) timawl, hriat awla siam. (F) olter, theih ol-ih-tnah. (H) menmen. since (B) (adv) ကတညးက။ (conj) ျပးေနာက၊ ရကား။ (Z) a kipan, tua nung sang, tua zawh tu dong. (L) chumi kha mi achin, a tang in, a vang in. (F) ruang ah, hrangah, ih thawk in a tu tiang. (H) cu ri thawk in, kha caan le a tu karlakah. sing, (B) pt (sang),pp(sung) သခငးဆသည။ (Z) lasa. (L) zai, hlasa. (F) hlasak. (H) hlasak, tisa a tlawh tik i vi ti i a onh khi. single (B) (adj) တခတညး။ တဥးတညးျဖစေသာ။ အမေထာငမရေသာ။ (Z) khat, zi/pasal nei naili. (L) mal, pakhat chauh, nupui pasal la neilo. (F) (H) pakhat, va ngei lo nupi thit loin mah lawng i a ummi. sink (B) (v) နစျမပသည။ ျမပ၀ငသည။ (Z) tumsak, tum suk. (L) pil, tla niam. (F) pil, tisung ih pil a pil. (H) pil, tichung i pil, pilter. sir (B) (n) ခငဗား။ ရေသမႈျဖငေခၚသညစကားအသးအႏႈနး။ (Z) sia aw, zah tak natawk sap kammal. (L) “ka pu”, tihna tawng kam, mi huai sen. (F) mi upa kawhnak, bawipa tihnak. (H) hmaizahnak in biak chawnhnak, Bawipa. sister (B) (n) အစမ၊ ညမ၊ သလရင။ (Z) sang gam nu mei(u nu,nau nu), nungaaksiangtho. (L) farnu, damdawi in a nurse senior. (F) farnu. (H) far, nu zong nih a u/nau nu.

92 93PROSPECT BOSCO EB4C DICTIONARY

အဂၤလပျမနမာခငးအဘဓာန

အဂၤလပျမနမာခငးအဘဓာန

PROSPECT BOSCO EB4C DICTIONARY

Page 49: Eng/Burmese/Chin/ Dictionary

sit,sat (B) (v) ထငသည။ အစညးအေ၀းထငသည။ (Z) tu, kikupna ah tu. (L) thu, rorel pawl, fu, awp. (F) to, to-aw, tokheng parih to. (H) thut, fut, tlumh. sitting (B) (n) အစညးအေ၀းထငျခငး။ (Z) kikupna ah tutna. (L) tutna. (F) (H) thut. situation (B) (n) တညရျခငး။ တညေနရာ။ အလပအကငရာထး။ (Z) omna, mun, nasep zaa. (L) awmna, inngahna, hna, dinhmun. (F) umnak (khua le ram), thil lum dan. (H) umnak hmun, rian, umtuning. six (B) (adj) ေျခာကချဖစေသာ။ (n) ေျခာကခ။ (Z) guk (6) (L) paruk (6) (F) paruk (6) (H) paruk (6) size (B) (n) အရြယအစား။ (vt) အကခတသည။ (Z) cia, pha cia, en ciik. (L) len zawng, lenzia. (F) a tuum le a seen, a tuum le a fate. (H) hmetngan, kaw, thil bangmi. skill (B) (n) ကၽြမးကငမႈ၊ ကၽြမးကငျခငး။ (Z) siamna, na khat peuh baw theih hih theihna. (L) thiam taka thil tih theihna, thiam riauna. (F) thiam theinak, theih nak, tuah thaihnak, thiam zet nak. (H) zung thiamnak. skin (B) (n) အေရျပား။ တရစၧာနသားေရ။ အသး၏အခြ။ (Z) vun, savun, singgah hawng. (L) vun, pawnlang, thuk lo. (F) vun, taksa vun. (H) cuar, phaw, hawng.

sky (B) (n) မးေကာငးကင။ (Z) van. (L) van, van boruak zautak. (F) vaan, vaan tlun, boruak. (H) van. slab (B) (n) အျပား။ ကတထ။ (Z) siment tawh ki bawl sual peek, a peek peek nate. (L) lung, cement phek chhah leh hlai deuh tak. (F) pheeng, lungtlap, lungpheeng tivek. (H) lungpher. slave (B) (n) ေကးကၽြန။ (Z) sal, sila. (L) sal, bawih. (F) sal, raarih kaih mi sal. (H) sal. sleep, slept (B) (n) အပစကျခငး။ အပခန။ (v) အပစကသည။ (Z) ih mutna, ihmut hun, ih muu. (L) muthihna, muthilh chhung, mu. (F) it, it that. (H) ih, a a hngilh bantukin um. slide (B) (n) ေလာချခငး။ ေလာစးျခငး။ ေျမျပျခငး။လငျမနစြာေရြ႕လားသည။ (Z) tolhna, taalna, mincim, tolh, ki tholh zeu zeu. (L) tlengna, tawlhpahrit, milem. (F) tolh, min. (H) thawn, nal ngaiin i thawn, dak tiah sanh. slight (B) (adj) ၾကလေသာ။ ေသးသြယေသာ။ အေရးမၾကးေသာ။ (Z) gawng, zeen, ginalo, cih tham lo. (L) derdep, ria, nep te. (F) a diimte, a fate mi, a thupi lo mi. (H) a thiami, a ngan lomi, zeirel lo. slightly (B) (adv) ေသးသြယစြာ။ (vt) မထေလးစားျပမသည။ (Z) pan, zeen takin, thusin lo, zahpih. (L) der dep takin, deuh hlek. (F) (H) tlawm tein, din tein.

slip, slipped (B) (n) ေျခလမးမား။ (v) ဟနခကမထနးႏငဘ လကသည။ ဂရမစကဘလပသျဖင မားသညအမား။ (Z) kitawtah, kipai, thudon loh man a khialhna. (L) fimkhur loh vanga tihsual palh, tawlh thlu, tawlh. (F) sunghruk hnipuan, naal, bah, pelh. (H) anal, phawi, nal i rilh, a thli tein kal. slope (B) (n) အေလာ၊ အေစာငး။ ဆငေျခေလာ။ (v) နမဆငးသြားသည။ (Z) keen, khan, keendan, niam suk. (L) awihtlan, awih thla. (F) mual le tlang hrep. (H) slow (B) (adj) ေႏးေကြးေသာ။ ျဖညးညႇငးေသာ။ (Z) zekaai, dam tet hiat hiat. (L) muang, zawi, chak lo. (F) khul fung mi, a nuar mi. (H) duhsah, khul nuarmi. slowly (B) (adv) ေႏးေကြးစြာ။ (Z) dam tak in, ziakaitak in. (L) muang, muang tak in. (F) (H) small (B) (adj) ေသးငယေသာ။ အေသးအဖြျဖစေသာ။ (Z) neu, tawmcik, themneng. (L) te. (F) piang vurvi mi, a thiam mi, lungfim mi. (H) a hmemi. smell, smelt (B) (n) အန႔။ (V) အန႔ခသည။ သတငးစစမးသည။ (Z) nam, gimnam, a nam za, thukan. (L) rim, (rim) hria, hnim, rim nam. (F) rim, a rim, thilrim, a nam, hnim. (H) rim, rim hnimh. smile (B) (n) ျပးျခငး။ အျပး။ (V) ျပးသည။ (Z) nuih maina, maitaina; nuih mai-in nuihsan. (L) nui, nui hmel, nui, ri lova nui. (F) hmaipan, lunghmuinak, hni siam si. (H) mirh.

smoke (B) (n) မးခး။ (V) မးခးထြကသည။ ေဆးလပေသာကသည။ (Z) meikhu, mei khu suaksak, zatep. (L) mei khu, meizu: (F) khu, kuak fawp. (H) meikhu. smooth (B) (adj) ေခာမြတေသာ၊ အသခေသာ။ (v) ေခာမြတသည။ ယဥေကးသမေမြ႕ေသာ။ (Z) naal mai ping peng zool kolh kiuh keuh, aw khum aw zool. (L) man, nal, nuam leh tluang, sawi hlawk hlawk lo. (F) a naal mi, ahraap lo mi, thlalanng vek ih naal. (H) a nalmi, dawntu a ngei lo mi, nalter, a kormi kha milter. snake (B) (n) ေျမြ။ (Z) guul. (L) rul. (F) ruul. (H) rul. snow (B) (n) ႏငး။ ႏငးခ။ (V) ႏငးကသည။ ႏငးချဖငေပါကသည။ (Z) vuuk, vuukkhal, vuuk kia, vuuk tawh kideng. (L) vur, vurtla, lo thleng nasa. (F) vur, vur tlak. (H) hawhra. so (B) (adv) ထမေလာက၊ ဤသ႔ျဖင။ (conj) ဤအေၾကာငးေၾကာင၊ ထ႔ေၾကာင။ (Z) tua a hih man in, tua ciang, hih thu hang in. (L) chu vang in, nasa, hle, chutiang. (F) cuti-in, cuih ruang ah. (H) cu bantukin, ngaingai, hring hran. soap (B) (n) ဆပျပာ။ soap-suds ဆပျပာမႈန႕။ (vt) ဆပျပာတကသည။ ေျမႇာကပငသည။ (Z) sappiang, sabun, sappiang nuh in nawt, phat. (L) sahbawn, sahbawn a chulh or nawt. (F) satpia, sahbuan, betsal mi. (H) chatpiat. social (B) (adj) အပစႏငေနေသာ။ အသငးအဖြ႕ႏငဆငေသာ။ (Z) kipawl, kithuah, kipawl na vai. (L) a huhova awm, huho, mupui vangtlang. (F) (H) hawi he aa kom khomi.

94 95 PROSPECT BOSCO EB4C DICTIONARY

အဂၤလပျမနမာခငးအဘဓာန

အဂၤလပျမနမာခငးအဘဓာန

PROSPECT BOSCO EB4C DICTIONARY

Page 50: Eng/Burmese/Chin/ Dictionary

society (B) (n) အသငးအဖြ႕။ (Z) pau/gam tat/ngeina kibang kipawl khamna. (L) mipui vantlang, inpawl hona. (F) pawl duh mi, mipawl duh mi, mipa pawl thiam mi. (H) mi bu. soft (B) (adj) ဖ၍ပသြငးရလြယကေသာ။(ရာသဥတ)မတေသာ။ စာနာေသာ။ မကႏာျပငေခာမြတေသာ။ ႏးညေသာ။ (Z) nip, neel, aw neem, dau, khuahun nop, heh pih. (L) nem, dup, no, hnip, nuam riai. (F) a nem mi, a hak lo mi. (H) a nem mi. soil (B) (n) အေပၚယေျမဆလႊာ။(v) ညစပတေစသည။ (Z) lei, leitangh; buansak. (L) lei, tibawlhhlawh, bawlhhlawh. (F) lei, hrampi le thing khohnak leilung, lei ram, lei dawm. (H) vaw lei, hnawmhter, thurter. solar (B) (adj) ေနႏငဆငေသာ။ (Z) ni tawh kisai. (L) ni. (F) ni thawn a pehper-awmi. (H) ni he aa pehtlaimi. sold, sell (B) (n) ေရာငးသည။ (Z) zuak. (L) hrelh, zuar. (F) zuar, thilzuar. (H) zuar. soldier (B) (n) စစသညေတာ။ (v) စစသညေတာအျဖစအမႈထမးသည။ (Z) galkap, kumpi galkap, kumpi galkap sem. (L) sipai, sipai naran. (F) raal kap. (H) ralkap. solid (B) (adj) အတးအခမားျဖစေသာ။ ေလးလေသာ။ (n) အတးအခ။ (Z) a khal, a baak, a bek. (L) sakhal, khal, sakhat, inpum khatna. (F) a khal mi, a sung a kawlawng lo mi, tangrual mi. (H) a khal mi, ti a si lo mi.

solution (B) (n) အေျဖ၊ ေျဖရငးခက၊ ေဖာရည။ (Z) buaina siansakna, tui suakna, tui khuup. (L) tih rehna, thil tihtui ralna, chiah ralna. (F) thilhar tuatnak, a phi suahternak. (H) a phi chuak hmuh khawhnak, a sullam fianternak. solve (B) (vt) ပစၧာတခကအေျဖေတြ႕သည။ (Z) hilh cian, buaina siangsak, siansuah. (L) harsatna tikiang, thil harsa tidik. (F) thilhar tuat, thilhar tuah suak. (H) fianter, a phi chuak humh khawh. some (B) (pron) အေတာအတန။ (adj) အခ႕ေသာ။ (Z) pawl khat, hon khat. (L) tlem a zawng, eng emaw zat. (F) hrawng, thenkhat, pahnih khat. (H) tlawng pal, a cheu cu, tluk, hrawng. somebody (B) (pron) တစတေယာက။ (Z) kua hiam khat. (L) mi, tuemaw. (F) mi pa khat khat. (H) aho nih dik. somehow (B) (pron) တနညးနညးျဖင။ (Z) a dare dan khat. (L) engemaw ti in, engtin emaw. (F) ziang ti talin. (H) zei maw ti in. someone (B) (pron) တစတခ။ တစတေယာက။ (Z) bang khat. (L) (F) (H) a ho nih dik. something (B) (pron) တစတရာ။ တစတခ။ (Z) naa khat. (L) thil enge maw, dinh mun, nihna nei. (F) ziang maw, thilpa khat khat. (H) thil zeimaw.

sometime (B) (adv) တခါတေလ၊ ယခငက။ (Z) khat vei lai, khat vei vei. (L) engemaw laiin. (F) vei khat khat ah, caan khat khat-ah, veikhat lai-ih. (H) zeimaw tikah. somewhere (B) (adv) တေနရာရာ။ (Z) koi mapeuh, koi lai pepeuh. (L) khawiah emaw. (F) hmun khat khat ah. (H) khua zei maw ah. son (B) (n) သား။ son-in-law (n) သားမက။ (Z) tapa, son-in-law=makpa. (L) fapa, son-in-law=makpa. (F) fapa. (H) fapa, ram chungmi. song (B) (n) သခငး။ (Z) la, a kisala. (L) hla. (F) hla, zaihla. (H) hla. soon (B) (adv) မၾကာခင။ မၾကာမ။ (Z) a sawt lo in, hih pah. (L) thuai, rei li teah. (F) a reihlan. (H) zau. sort (B) (n) အမး၊ အတနးအစား။ (v) အမးအစားလကခြသည။ အမားကခြေ၀သည၀နထမး။ (Z) nam kibang, a nam nam a kipan; teng khia; a kibangteng koih khawm. (L) pawl, chi, thil tih khat, pawiti, khawngaih takin. (F) a phun, a pawl(cuih phun tivek), a phun khat mihril khawm. (H) phun; thim. sound (B) (adj) ကနးမာေသာ။ အေျခအေနေကာငးမြနေသာ။ ကၽြနးကငေသာ။ (n) အသ။ (v) အသထြကေစသည။ (Z) hoih, dam, siam; awging, ging sak. (L) hrisel, imngahna tlak, thei, fim khur, nghet, tui. (F) tunghmun, aw, thawngvang, awm-au. (H) a dammi; thawng; tia thuh le a puanh tah.

source (B) (n) တစတခစတငျဖစပြားရာေနရာ။ (Z) a kipatna bul, an aak, tui naak, phungpi. (L) lui hnar, thil lo chhuahna. (F) a thoknak, a hram, a dawhhna. (H) hram, tiva hna, cerh. south (B) (n) ေတာငဘကအရပ။ ေတာငဘကအရပမျဖစေသာ။ ေတာငဘကတြငေနထငေသာ။ (Z) khang lam, leitawlam. (L) chhim. (F) thlang (sakih ralknat). (H) thlang lei. southern (B) (adj) ေတာငဘကအရပ၌ရေသာ။ (Z) leitaw lampang, khang lam pang. (L) chhim, chhim lam. (F) thlang lam. (H) thlanng lei a simi. space (B) (n) အာကာသ။ ေနရာ။ အခနအတငးအတာ။ (vt) ေနရာျခားသည။ (Z) mun, mun awng; mun ki hal sak. (L) hmun, hmun awl, thil in kar awl, hun chhung. (F) hmun lawng, tlolak, hmun. (H) hmun, a lawngmi hmun, a hlat a naih. speak (B) (v) ေျပာဆသည။ (Z) pau, thugen, genkhia. (L) tawng, bia, thu sawi. (F) tong, thusim. (H) holh, chim. special (B) (adj) အထးအျခားျဖစေသာ။ (Z) tuam deuh, a hoih deuh, a tuam vilvel. (L) bik, thil bik. (F) lamdang, a cuang mi, a cemi, a hleice mi. (H) a khunhlei a simi, sapesial. species (B) (n) အမးအစား။ (Z) nam tuam, cituam, tuamna. (L) pawlho inan tlanna neite. (F) rams, thingkung pawl phun, thil phun. (H) phun.

96 97 PROSPECT BOSCO EB4C DICTIONARY

အဂၤလပျမနမာခငးအဘဓာန

အဂၤလပျမနမာခငးအဘဓာန

PROSPECT BOSCO EB4C DICTIONARY

Page 51: Eng/Burmese/Chin/ Dictionary

specific (B) (adj) အတအကျဖစေသာ။ (n) ေဆး၀ါး၊ တခတညးကသာရညညႊနးေသာ။ (Z) a tuam vilvel, kician sitsetm, cihnop khat kawk, zatui. (L) chiah chiah, thil enge maw bik. (F) a si teu mi, a si cekci mi. (H) cu sette kha sette timi, mah bing ta/ca a simi. speech (B) (n) စကားေျပာျခငး။ မန႔ခြနးေျပာၾကားခက။ (Z) kam pauna, thugenna. (L) tawng, thu sawi, thusawina. (F) tongkam, mipi hmai-ih thusimnak. (H) zapi hmai i biachimmi, holh. speed (B) (vt) ျမနေစသည။ လငျမနေအာငလပသည။ အလငအျမနသြားေစသည။ (Z) hatsak, man langsak, pai sak mang meng. (L) chak zawng. (F) khul (a fung, a rang). (H) khul rang in tlik, zei tluk rang in dah a kal/a tlik tinak. spell (B) (vt) စာလးေပါငးသည။ ေစေစစဥးစားသည။ (Z) mal gawm, khimna. (L) lehkha hawrawp malmal sawina chhiar. (F) molhter, ai-zelh, cafang kom ngan. (H) cafang tial, cafang komh, chuahter. spend, spent (B) (v) သးစြသည။ (Z) zangh, hun/sum zangh. (L) hmang, khawhral. (F) hmang(tanga, thil, caan, tivek hmang). (H) tangka hman, caan hman. spider (B) (n) ပငက။ လကတရညပါေသာ ဒယအး။ (Z) maimom, mompi, letna sau nei sik bel. (L) maimom. (F) maimom. (H) sawmpalak, maimomh. spin (B) (vt) ခညငငသည၊ ဗငးငငသည။ (Z) khau heek, mui pei, nawh taina. (L) (la) kai, hmui. (F) thluur, pat thluur, her vurvo, kher. (H) la an thlur khi, la zelh, khulrang tein imamak izitnak.

spirit (B) (n) စတဓါတ၊ ၀ညာဥ၊ အရကပ။ / (Z) lungsim, khaa, zuciilakauang thei. (L) thlarau, mihring chhung nung, rilru awm dan, zu. (F) thinlung, thlarau, a alh thei mi zu cak bik. (H) lungthin, thlarau, zureu. spite (B) (n) ရနျငး။ ရနျငးထားျခငး။ (Z) simmawhna, neusakna, gal bawlna. (L) tihuat duhna, tumma thalo, sawiselna. (F) thinlung thalo, mi sitsuah duhnak, huatnak, natter. (H) mi cung i that lonak tuah duhnak lungthin, lungcung i uamnak. split (B) (v) ခြသည။ ျခမးသည။ (n) ပငးျဖတျခငး။ (Z) khen, phel khap, khen khapna. (L) keh phel, inphel, khehna, phelna. (F) phel khuai, phel (H) cheu, ceh, cheunak. spoken, speak, spoke (B) (v) စကားေျပာသည။ (Z) pau, thugeen, geenkhia. (L) tawng, bia, thusawi. (F) leeng fung, leeng ke tang. (H) chim. sport (B) (n) ေျဖေဖာရာ၊ အားကစား။ (Z) kimawlna. (L) nuihza fiamthu, intih siakna, chaih in fiam. (F) lehnak, leh zuam-awknak. (H) lentecelhnak, lente i celh. spread (B) (v) ျပန႔ၾကသည။ ျပန႔ႏ႕ေစသည။ (Z) zalh khia, theh zaaksak, kizeel sak. (L) pharh, puan, chulh, hmawih, tidarh, hun awh. (F) pharh, phah, zaiter, dorhter. (H) samh, phah, nalh, karhter. spring (B) (n) ခနျခငး။ စမးေခာငး။ ေႏြဥးေပါက။ စပရင။ (V) ရတတရကထခနသည။ လႈပရားသည။ ေပၚထြကသည။ (Z) dianna, cik, lui, khualkhal kipat, spring; diang piang khie. (L) zuanna, tuihnar, thil fan thei tawm leh thei. (F) cerh, sih, li (mei,thal li); pawt loh li, hring, suak, dawp khir. (H) i koih khawhnak thazang a nei mi thil, khuasik a lawh i thal a hung chuahka.

square (B) (n) စတရနး၊ ေလးေထာငပရသညအရာ။ ႏစထပကနး။ (Z) dung vai, kiu linei, a zah zah. (L) thil kil linei, a sir in chen vek, number mah leh mah in puntir. (F) a saulam le a kaulam a bang-aw mi killi nei thil. (H) kil li ngei a simi thil, tungvang palh a simi thil. st.(saint) (B) (n) saint သေတာေကာငး၊ သေတာျမတ စာလး၏အတေကာက။ (Z) misiang tho cih na tom gelh. (L) mi thiang hlim. (F) mi thiang hlim, mi thiang hlim ti-ih ret mi. (H) mithiang. stage (B) (n) ဇာတခ။ စငျမင။ (vt) စငတငေပးသည။ (Z) tau dawh saang, pawi lahna, tau tung koih. (L) chang, lemchanna chhuah. (F) hmun saang, zial saangdeuh, saangdeuh-ih don mi. (H) sang deuh in hun donhmi tuang; zapi nih hmuh dingin tuah. stair (B) (n) ေလကားထစ။ (Z) koh lei. (L) in chhawng hnuai leh chung inkal phawhna kailawn. (F) kai lawn ke pal. (H) hnawn nih a she khawh lomi. stand (B) (n) ၾကၾကချခငး။ ေနရာယထားျခငး။ (v) တညရသည။ ေထာငထားသည။ စရတကခသည။ မတတပရပႏငသည။ (Z) nang, do, din mun la, ding, om, tung, vaak, zuluup. (L) dinna, tih zui lohna, dodal tur, thil dahna. (F) thil dotu, thil ret nak ke. (H) tannak dir hmun, dirnak hmun, dir, a tung in chiah. standard (B) (n) အလ၊ အတနး။ အဆငအတနး။ (Z) a laan, ciangtanna ciang, tehna, hih tan. (L) thil sei zawng, rih zawng, tehna nghet. (F) hminsinnak puan zar, thiltahnak, tahfung. (H) alan, catang.

star B) (n) ၾကယ၊ ၾကယေရာင။ (adj) ၾကယေရာငေတာကပေသာ။ (v) ၾကယမားႏငတနဆာဆငထားသည။ သရပေဆာငသည။ (Z) a ak si, aaksi taang, aakisi tawh zeem, kineih. (L) arsithlawk. (F) arsi, arsi zuk, hlasak le lem cawn lamih mi hminthang zet. (H) arfi. stared , stare (B) (v) စကၾကညသည။ မကလးမားျပးၾကညသည။ (Z) salgega, mitgau liang in en. (L) ding taka en, zautaka meng vak. F) zoh ringring, mit thep lo-ih zoh keokeo. (H) mit fakpi i au i zoh peng. start (B) (n) စတငျပလပျခငး။ အစ။ (v) စတငသည။ စတငျပလပသည။ (Z) pan, ki pan, a ki patna. (L) kal chhuak, tan, titan. (F) thilthoknak, a thoknak. (H) thawknak; thok, thawh, keu. state (B) (n) အေျခအေန။ ႏငငေတာ။ (v) ထတေဖၚေျပာဆသည။ (Z) dinmun, gam, gamke, genkhie, pulaak. (L) thil nihdan, ram, sawrkar, ropuina, fiah tak a sawi. (F) sim, rel tha; um tu zia, rampi, pi-ne. (H) umtuning, cozah pakhat ukimi ram cung. statement (B) (n) ထတေဖၚေျပာၾကားျခငး။ ေဖၚျပခက။ အစရငခခကစာ။ (Z) genkhiat na, pulaakna, theihsak na. (L) fiah taka sawina. (F) sim mi, reel mi. (H) chimmi, catial in chimmi. statesman (B) (n) တငးျပညအပခပစမရာတြငကၽြမးကငသ။ ထငေပၚသညႏငငေရးသမား။ (Z) mipi ukna vai a pilna le a theihna thuukpi a nei mi. (L) ram rel bawl naa chanvo pawimawh tak changtu. (F) seen pi hrnagih tuantu upa. (H) uknak lei i a fim i upat awk le hmai zah awk tlak a simi.

98 99

PROSPECT BOSCO EB4C DICTIONARY

အဂၤလပျမနမာခငးအဘဓာန

အဂၤလပျမနမာခငးအဘဓာန

PROSPECT BOSCO EB4C DICTIONARY

Page 52: Eng/Burmese/Chin/ Dictionary

station (B) (n) တညေနရာ။ ရထားဘတာရ။(vt) ေနရာခထားသည။ (Z) khawlna, meileng khawlna, duty kiatna. (L) awmhmun, rel chawlh hmun. (F) hmun, thil pakhat khat umnak-ih hrilmi hmun. (H) dirnak hmun, raintuannak i hmarmi hmun, lawng/Tlawng lawng dinhnak. stay (B) (v) ေနထငသည။ ေခတေနထငသည။ (N) နားေနျခငး။ ေနထငျခငး။ (Z) teeng, taam, khawl dide, teenna. (L) awm, tichawl, tikhawtlai, chawlh, khek rih. (F) um, taangta. (H) um, pawtam dawn, tlaiter, rauhter; umnak. steady (B) (adj) တညျငမေအာငျပလပေသာ။ ပမနျဖစေသာ။ ျမျမေသာ။ (Z) omdide, a ngei a ngei, gige, kip. (L) nghet, chet vel dan pangngai reng. (F) daithlaang lo mi, ciam ciam mi. (H) fek tein bunhmi, duhsah tein i thawn, thanco. steal, stole, stolen (B) (v) ခးသည။ (Z). (L) (F) (H) steam (B) (adj) ေရေႏြးေငြ႕။ စြမးအင။ (Vt) ေရေႏြးေငြ႕ျဖငေပါငးသည။ အေငြ႕ထြကသည။ (Z) tuikhu, tui khu tha; tui kho suat sak, ngaan huan. (L) tuihu; hu chhuak, tui a hua insiam. (F) ti khu, hu. (H) ti khu. steel, (B) (n) သမဏ။ (Z) gu, laak saksim, kahpa siik. (L) kahpa thir. (F) thiir, kahpa thiir. (H) kahpa thir. steep (B) (adj) မတေစာကေသာ။ မတနတဆျဖစေသာ။ (Z) keen, auang lua, eeng. (L) awih nasa, awih hle, thil tuia hnim, chiah. (F) a hrap mi. (H) a chengmi, a hrapmi; hnim, ciah.

stem (B) (n) ၀ငရး။ ရးမာ။ ရြကတ။ (Z) singkung paipi, singteh kung. (L) kung, kau, hnun, a kuang, dawn. (F) a kung, a kuang pi, a kha, a rah le a hnge pehtu. (H) thingkung a hram, ngiang, hnah ngiang. step (B) (n) ေျခလမး။ (v) ေျခလမးလမးသည။ (Z) kal; kalsuam. (L) kepen, pen, lo inrawlh, tizual, tipung. (F) kal, kekal. (H) ke hlan khat, kar khat; ke in lamh. steppe (B) (n) လြငျပငၾကး။ (Z) lopa gamzaang. (L) Russia rama thing awm lohna phai zawl ram. (F) Europe ramih hrampi lawng khohnak hmunrawn. (H) phong kaupi. stick (B) (n) သစကငးေလး။ တတေခာငးေလး။ တတခၽြနျဖငထးသည။ ကပေစသည။ တြယေစသည။ (v) တတမားျဖငေထာကသည။ (Z) ciang, ciangkang; ciang tawh dawt, dawt lum. (L) hmawlh, tiang; vit bur, chhun, bur, bei, bet. (F) funghreu saupi, funghreu-ih sun, ben cih. (H) fung, thiang thunh; chunh, thiah, benh. stiff (B) (adj) ေကြး၍မရေသာ။ ပေဖၚ၍မရေသာ။ (n) sl အေလာငး။ (Z) khauh gega, kuai kawi theih loh, luang. (L) khawng, khauh, tikhawng, tikhauh. (F) a thop mi, a thom mi, a khoh mi, a hak mi. (H) fawi tein kuaih khawh lomi, a thommi, a harmi. still (B) adj,adv တတဆတျငမသကေသာ၊ -----စြာ။ (n) တတဆတျငမသကျခငး။ (Z) dai dide; lai lai, tanglo a om khikhe. (L) reh thiap, ngawi; cheu, lata cheu. (F) a si lai, hrih. (H) cawlcang lo in a ummi, dai, nain, zu chuannak um. stock (B) (n) လယယာေမြးတရစၧာနမား။ ကနပစၥညးသေလာငသည။ သေလာငထားသညကနပစၥညး။ ေထာကပျခငး၊ ေပးပ႔ျခငး။ (Z) a kikhol vante, lo aki khawi ganhingte, vankhol. (L) bung raw hralh tur dah khawm, ran vulhna rante. (F) a hram naih lamthing kung, misual hreemank. (H) zuar ding thil i chiahmi, satil, tangk chiahmi; i chiah.

stomach (B) (n) အစာအမ၊ ၀မးဗက။ (vt) သညးခသည။ ခႏငရညရသည။ (Z) gilpi, thuak keeikaai, thuakzawh haatna nei. (L) pumpui, pum, chakna; tuar, ngaithei. (F) rawlrialtu pumpi. (H) paw. stone (B) (n) ေကာကခ။ (vt) ခေပါကသည။ (Z) suang, suang tawh kibang na; suangtawh deng. (L) lung; lung a deng, vawm. (F) lungto, lungmankhung, lungto thawn deeng. (H) lung; lung in cheh. stood (B) stand ၏ pt ႏင pp မတတပရပသည။ တညရသည။ (Z) pt & pp of stand ding, om…. (L) pt & pp of stand. (F) pt & pp of stand ding, umter ring ring. (H) pt & pp of stand dir, a tung un chiah. stop, stopped (B) (v) ရပတန႔ေစသည။ တားျမစသည။ အနားယသည။ (Z) khawl sak, tawpsak, khaam, tawlngaa. (L) chawl, tichawl, tawp; ding, tiding; tawpna, chawlna. (F) baangter, baang, colhter, cawl, ziang khual tuah lo. (H) phih, cam, kham, ngolter, dirta, dir. store (B) (n) ကနပစၥညးမားက သေလာငထားျခငး။ ပစၥညးသေလာငခနး။ (vt) သေလာငသမးဆညးသည။ (Z) vante khawl a koihna; vankolna inn dei. (L) dahtha, khek tha; dah that, khek that. (F) khawll mi thilri le rawl pawl; thilri khawl cia. (H) chiah, khon, chawdawr. storm (B) (n) မနတငးထနေသာ။ ခစားမႈ။ ေအာဟစသည။ (Z) huihpi, piingpei; (L) thlipui, rilru so thutna puak chhuak. (F) nasa zetih do, laak, namciamco. (H) totho, fakpi in a surmi hawhra; fak pi in tuk. story (B) (n) အတတမျဖစရပမား။ ၀တဇာတလမး၊ ပျပင။ (Z) taang thu, phuah tawm taang thu. (L) chan chin. (F) thuhla, thuan thu. (H) tuanbia, kong.

stove (B) (n) မးဖ။ (Z) thuk, an huanne. (L) thuk. (F) meipung, rawlsuamnak meipung. (H) mei pung; pem. straight (B) (n) ေျဖာငမတျခငး။ အေျဖာင။ (adv) တကရက။ (v) ေျဖာငတနးေအာငျပလပသည။ (Z) tang, maam, citak, kuhkal, tang tak in. (L) ngil, mar zaih, tingil, timar tha, ding, kel kawi lo. (F) adingmi, a kawi lo mi, ding te-in. (H) a dingmi, a ngawi lomi, fiang tein. strange (B) (adj) ထးဆနးေသာ။ (Z) meel thak, lam dangsa, lam dang. (L) la hriat ngai loh, lo hmuh ngai loh, danglem. (F) lamdangmi, theih dah lo mi, humh deh lo mi. (H) hngalh lo mi, hmuh lo mi, hawi he aa lomi, lileng in um. stranger (B) (n) လစမး။ (Z) theih ngei lohlengla, gamdangmi, khualmi. (L) mikhual, hriat ngai loh. (F) mithar, hmuh keel lo mi, mikhual. (H) khual. straw (B) ေကာကရး။ (vt) ေကာကရးမားခငးသည။ (Z) buh kung; buh kung phah. (L) buhpawl, buh kuang. (F) fang, vainim kuang ro. (H) capawl. stream (B) (n) ေခာငး။ (vi) ေခာမြတစြာစးဆငးသည။ (Z) luui, luuitui luang; hoih tak luang hial hial. (L) lui, tui luang demdem, zawi tea luang demdem. (F) tivate, a luang mi. (H) tiva, luang, luan, tampi in ruang luh. street (B) လမး။ (Z) khaupi sung kong zing, lampi. (L) kawt thler. (F) inn lak zinpi. (H) khua chung lampi.

100 101 PROSPECT BOSCO EB4C DICTIONARY

အဂၤလပျမနမာခငးအဘဓာန

အဂၤလပျမနမာခငးအဘဓာန

PROSPECT BOSCO EB4C DICTIONARY

Page 53: Eng/Burmese/Chin/ Dictionary

strength (B) (n) ခြနအား။ အငအား။ (v) အားတးေစသည။ (Z) tha hatna, hih zawhna, tha; lha hatsak. (L) chakna, feina. (F) thazaang, cahnak. (H) thazang, thawnnak, minung zeizat. stretch (B) (v) ျပန႔ေစသည။ ဆြဆန႔သည။ (n) ဆန႔ျခငး။ (Z) zann, khut/khezann, kizia. (L) timar, inpharh duai, marzat, inzawmzat. (F) pharh, zam. (H) samh, rengh, aa zam, hmun kaupi a huh. strike, struck, stricken (B) (n) သပတေမာကျခငး။ (v) ရကသည။ ထးသည။ (Z) ciang tawh saat, hun cing ta, nuak, an ngawl in nuak. (L) vua, hem, teuh, chhu sawk, rilru khawih. (F) phom, deeng, suk, hnatuan duh lo-ih ngol. (H) harnak a ingmi. string (B) (n) ၾကးမင။ ဂတာၾကး။ strung တေယာ၊ မယဒလငၾကးတပသည။ (Z) khau zang, guiter khau; guitar khau thuah. (L) hrui, hrua thil, sairaw kherh hrui siam. (F) hridai feem te, hridai thawn teem, tawn. (H) hri, la hri, thi rual, tingtang hri; thil. strip (B) (v) အ၀တအစားမားကခၽြတသည။ (n) ရညေမာေမာအရာ၀တ။ (သ႔) ေျမေနရာ။ (Z) puan silh lai suah sak, za kia sak, gam/na ameu. (L) hlip, kheh, khawk, thil neih laksak. (F) a tung lam-ih nganmi, atial. (H) a hawng hawh, hni puan phoih i tak lawng inum. strong (B) (adj) မာေသာ။ သနမာေသာ။ (Z) haat, tha khauh. (L) chak, khauh, (hrui) fei, tak. (F) a cak mi, thazaang nei mi, nasazetmi. (H) a thawng mi. structure (B) (n) တညေဆာကပ။ ဖြ႕စညးပ။ အေဆာကအအ။ (Z) inn kilam dan, kilam dan. (L) ruangam, ruhrel. (F) thil sak daan, inn ruh. (H) inn sak ning, inn, inn bantukin aa sami thil.

struggle (B) (vi) ရနးကနလႈပရားသည။ တကခကသည။ (n) ရနးကနမႈ၊ ျပငဆငမႈ။ (Z) ki tomgawp, ki peek, kido, kidemna. (L) bei, tal, beihna. (F) tawng, dodal, taal ciamco, zuamtento. (H) fakpi in i zuam, fakpi in tuan. student (B) (n) စာသငသား။ (Z) sang naupang, pilnasinmi. (L) zirlai, thil zirtu. (F) tlawngta, cazir, zirtu. (H) studied, study (B) (n) ေလလာဆညးပးျခငး။ (v) ေလလာဆညးပးသည။ အေသအခာၾကညသည။ (Z) laisimna, pilna sin, theih sawm, kan. (L) zirna, zir, ngaih tuahna hmang. (F) casiar, thil zir, ca zirnak. (H) cawnmi, subject, cazohnak khan, cazoh le ruah in hngalh le thiam i zuam. subject (B) (adj) တငးတပါး၏လကေအာကတြငကေရာကေသာ။ (n) ဘာသာရပ။ (Z) ukna khat nuai ah om, pilna sin thu, khut nuai hi sak. (L) khua leh tui mi, lalber ni lo, thil a chan chinkansawi. (F) tang-ih ret, uk. (H) cawn mi, chim mi, uktu nih a ukmi hna. substance (B) (n) အေရးၾကးေသာအပငး။ ခငမာစြာ။ ေငြ ပစၥညးဥစၥာ။ (Z) na khat peuh i thupi penna, a tak tak pen, naa. (L) thil taksa, nihna, a laipui, pawimawh lai. (F) thil, a thupi bik mi, a ngaingai, a sullam. (H) thil pakhat khat a biapi biknak, thil a si ning taktak. success (B) (n) ေအာငျမငမႈ။ ကေကာငးျခငး။ (Z) lawh cinna, zawhna, taangtunna. (L) hlawhtlinna. (F) tisuak theinak, nehnak, hlawhtlinnak. (H) hlawh tlinnak, awng minnak. successful (B) (sdj) ေအာငျမငေသာ။ (Z) lawh cing, gual zo, hih zo, tang tung. (L) hlawhtling. (F) tisuak thei mi, a thangso mi, hlawh tling tu. (H) a hlawhtlingmi, a awngmin mi.

such (B) (adj) တမးတစားတညးျဖစေသာ။ အတငးအတာတေသာ။ (Z) a ki ci te, tua bangte, a ki bang. (L) chutiang, khatiang, nansa, vak, chiam. (F) cuvek, vek tla. (H) cu bantuk mi, chin ciam i thil bantuk kha. sudden (B) (adj) ရတတရကျဖစေသာ။ (Z) tha khat thu-in, hih vat, hivat. (L) thut, phut. (F) hmakhatte-ah, rin lo pi a si mi. (H) ruah lopi a duak ti i a hung um mi, chikkhatte ah tuah mi. suddenly (B) (adv) ရတတရက။ (Z) tha khat in, up mawh loh lai tak in. (L) rin loh takin, hriat lawk lohvin. (F) rin lopi-ah, hmak khatte-ah. (H) sugar (B) (n) သၾကား။ (vt) သၾကားေရာသည။ (Z) cikhum, cikhum sawh. (L) chini. (F) cini, than thliin raang. (H) than thling rang. suggest (B) (vt) တငျပသည။ တကတြနးသည။ စတထတြငေပၚလာသည။ (Z) hisakna gen, haan thawn, ngaih sutna ah suak. (L) rawt chhin, ruat chhin, rilrua lo awm. (F) ruahnak peek, cutin tisehla a tha ti-ih ruahnak peek. (H) ruahnak cheuh. suit (B) (n) ၀တစ။ (colloq) အသနားချခငး၊ လကထပရနကမးလမးျခငး။ (v) ေၾကနပသည။ (Z) puan aak leh phei tuam mel kibang, nungak helna, kilem. (L) kawr leh puanfen rawng thuh mun. (F) tuah khat, kawp khat, taza zungih thuhla. (H) ang ki leng le tawhrolh thulan a zawng a khat mi, nupi ca i helhnak, aa rup tawk in ser.

sum (B) (n) သခၤာပစၧာ။ ေငြမား။ (v) စစေပါငးစာရငးကေဖၚျပသည။ အတခပေဖၚျပသည။ (Z) a gawm pha zah, tom laak na. (L) belh khawm a chhuak, chhiar kawp tih tur. (F) khat le khat kowih ngah mi, tangk kana thusuhnak, (H) fonh i a chuakmi khe eg. 2+3+4=9,=2+3+4. summary (B) (adj) အႏစခပထားေသာ။ (n) အႏစခပေဖၚျပခက။ (Z) a thu pi teng tom laak a hi, a huam tom kim laak. (L) tawi, pawi mawh lai lak, lak tawina. (F) a tawi nak zawng, a thupi pi de laak mi. (H) a tawi nak in chim thannak. summer (B) (n) ေႏြရာသ။ (vi) ေႏြရာသကနလြနေစသည။ (Z) khuakhal hun, khuakhal hun kheng sak. (L) nipui. (F) thaalpi, khuapau. (H) thal caan. sun (B) (n) ေန။ (vt) ေနပးဆာလႈသည။ (Z) ni, nisa awi. (L) ni, nisa, ni lum. (F) ninu, laini, ni. (H) ni, nika. Sunday (B) (n) တနဂၤေႏြေန႕။ (Z) nipini. (L) Pathianni (F) Nipi ni, Kristain pawlh ih Pathian biak kham ni. (H) Zarhpimi. sunlight (B) (n) ေနေရာင။ (Z) nitaang. (L) ni tleu. (F) ni tleu. (H) niceunak. supper (B) (n) ညစာ။ (Z) nitaak an, khnamial khit a kine an. (L) zanriah, zanriah chaw. (F) zanriah, zantlai-ih ei mi rawl. (H) zanriah.

102 103 PROSPECT BOSCO EB4C DICTIONARY

အဂၤလပျမနမာခငးအဘဓာန

အဂၤလပျမနမာခငးအဘဓာန

PROSPECT BOSCO EB4C DICTIONARY

Page 54: Eng/Burmese/Chin/ Dictionary

supply (B) (vt) ေပးကမးသည။ ေထာကပသည။ (n) ေထာကပသညအရာ။ ေပးကမးမႈ။ (Z) pia, sapbang bang pia, ki ngah sak. (L) thil mamawh pe, phuhru. (F) peek, ngahter, zapi hrangih khongih khong mi thil. (H) pekmi thil, pek. support (B) (vt) အေလးခနကပင၍မ, ထားသည။ ခထားသည။ ေထာကခအားေပးသည။ (Z) dom, panpih, a bei teng sik. (L) do, do ding, tanpui, puibawm, enkawr. (F) bawm, do(tlu lo dingin do), dinpi, cawm. (H) doh, thazaang pek, cawn, langhter; bawmhnak suppose (B) (vt) ထငျမငယဆသည။ (Z) tua ci hi ta leh, a zen zen in. (L) ring, ruat, ngai. (F) ruat, ring, sisehla ti. (H) a si kho hga ti i ruah, zumh. sure (B) (adj) ကနးေသေသာ။ သသယျဖစဖြယမရေသာ။ (Z) kician, muantaak, muanmawh om lo. (L) chiang, rin ngam. (F) a fiang mi, rinsan tlaak mi, a ngaingai mi, tak ngai. (H) a si hrim hrim ti zumh. surface (B) (n) မကႏာျပင။ ေရ(သ႔) အရည၏မကႏာျပင။ (Z) a puatham, a maitang, kilang to. (L) thil pawn lam, chung(lam). (F) thila leenglam, a hmailam, lenglam hmuhhnak. (H) a leng, hmai, a leng langnak. surprise (B) (n) အအားသငျခငး။ အအားသငမႈ။ (vt) အအားသငေစသည။ (Z) lamdang sasak, lamdang sakna, lamet lohpi a piangsak. (L) thil mak or mi thawng thei thil (F) mang bangnak, khuaruah harnak. (H) chikkhatte ah, ralrin lo liote ah tuahmi thil, taunak,hmuh lai i kan i ruah lomi thil. surround, surrounded (B) (v) ၀ငးရသည။ (Z) kium, kiim kot, umcih. (L) hual, hual vel, vel. (F) kulh, kim veel-in kulh. (H) kulh.

swam, swim (B) (v) ေရကးသည။ (Z) tui peek. (L) (tui) hleuh. (F) ti leuh, leuh. (H) leuh, ti lioh, ti liohter. sweet (B) (adj) ခေသာ။ (n) ခခဥ။ (Z) khum, deih huai, soklek. (L) thlum, tharlam leh thianghlim. (F) athlum mi, a tha mi, a mawi mi. (H) athlum, a nuam mi, a thawmi, a thami, muthai. swept, sweep (B) (v) တျမကစညးလညးသည။ ဖယရားသည။ (Z) phiat, hah siang, munphiat. (L) phiat, hnawl, phiahna, phiat anga chet velna. (F) phiat, hmunphiat tawh phiat, hui. (H) phiat. swing, swung (B) (v) လႊသည။ ေကြ႕သည။ (n) လႊျခငး။ (Z) ki vei, luai vei, veei. (L) then, inthen, uai, inher. (F) vawr, kut vawr, pepawk vawr ti vek, pepawk, tate. (H) phiphen, i thu, mer. syllable (B) (n) အကၡရာ၊ ၀ဏၥ။ အသတသ။ (Z) kammal thumal lawh cing aw khat. (L) thu lam ri khat. (F) tong em , kam sem, vowel tel itong-fang then. (H) biafang pakhat chung i abu tein aw fang aummu khi, khamnak hi biafang pakhat asi. symbol (B) (n) လကၡဏာ၊ သေကၤတ။ (Z) limla, etsakna, cihnopna, ciaptehna lim. (L) thil entirna, chhinchhiahna lem. (F) hminsinnak. (H) hmel chunhnak. system (B) (n) စနစ၊ လပပလပနညး။ (Z) ngeina, sepdan. (L) thil peng hrang hrang in thlung khawm leh thawk tlang te. (F) thiltuah daan, tawlrel daan, zin le daan, sanit. (H) ningcang, ning cang pakhat chung i thil tampi aa fonmi, thil tining.

++++++++++++++

T / t table (B) (n) စားပြ။ (Z) an nek na/laigelhna sanbuai, a kigelh diu deu lai. (L) dawh kan. (F) cabuai. (H) cabuai. tail (B) (n) တရစၧာန၏အျမး၊ အေၾကြေစ၏ပနးပငး၊ (v) ေနာကမထပခပမကြာလကသည။ (Z) ganhing mei, sumtang paak lam; nungzuih tinten. (L) ran mei, sava mei. (F) a mei, a taw lam. (H) mei, uico mei…etc.. take, took, taken (B) (v) ယသည၊ ဖမးယသည၊ စားေသာကသည။ (n) ယေဆာငသညေငြပမာဏ။ (Z) laaksak, keng, tawi, ne, nei; puak/ken sumpha zah. (L) kuta la, chelh, vuan, la, hneh, ei, in. (F) laak, kut thawn laak, ei, in. (H) lak, awh, ei, cohlan, hmuh, la lak, din, herh. tales (B) (n) ပျပငမား။ ဇာတလမး၊ သတငးအစရငခခက။ (Z) taang thu, thuthang zaak sak na. (L) thawn thu. (F) thuan thu. (H) tuanbia, kong. tall (B) (adj) (လမား) အရပျမငေသာ၊ ျမငေသာ။ (Z) saang, tunsang. (L) san (mihring) sangtak. (F) a saang mi, tamtermi, beesin mi. (H) san. tank (B) (n) တငက၊ ေရေလာငကန၊ တငကား။ (Z) tui khukpi, tui bungpi, galsimna siik pei nei motawpi. (L) thiltui or boruak chhun khawmna zem lian tak. (F) ti kuang, raal donak teng. (H) ti kuang, raltuknak tengh. tape (B) (n) ၾကးျပားကေလး၊ တတေခြ။ (vt) ၾကးျပားကေလးျဖင ခညေႏာငသည၊ တတေခြ၌အသသြငးသည။ (Z) puan khau, puan khau tawh hen, tape ah khum. (L) hrui plek pan te sei tak, tawn, phuar, aw tape in la. (F) hri peer, puan hri peer suapi, aw khumnak hri per. (H) caku seseh puanchia siseh pante saupi in thlehmi.

task (B) (n) ခကခစြာလပေဆာငရမညအလပ။ (vt) ေခါငးေျခာကေစသည။ ပငပနးေစသည။ (Z) sep ding kiseh/piak nasep. (L) hna hahthlak, tihah, tichau. (F) hna, tuah ding, tuah ding mi hna, rian. (H) rain, tuah awk a simi rian. taste (B) (v) အရသာခသည။ ျမးစမးၾကညသည၊ ေတြ႕ၾကခစားရသည။ (Z) ciam, hih kha ngei, tuak kha. (L) tuina, tema a tui leh tui lona, tem chhinna. (F) a thawtna, a thawtzia. (H) thawtnak; the. taught (B) teach ၏ pt & pp စာသငၾကားေပးသည။ (Z) (pt,pp of teach) lai hilh, hilh. (L) (pt,pp of teach) zirtir, tih dan hrilh. (F) (pt,pp of teach) zirh, thiam she ti-ih zirh. (H) (pt,pp of teach) cawnpiak. tax (B) (n) အခြန။ (Z) siah khon. (L) chhiah. (F) siah, ngun khui, siah khuanter, khon. (H) ngunkhuai, ngunkhuai kholh. tea (B) (n) လဖကေျခာက၊ လဖကရည။ (Z) niangteh, niangtui. (L) thingpui, thing pui fe. (F) lakphak kung, lakphak ti, lakphak. (H) lakphak. teach (B) (v) စာသငၾကားေပးသည။ (Z) hilh, makkaih. (L) zirtir, tihdan hrilh. (F) zirh, thiam seh ti-ih zirh. (H) cawn piak. teacher (B) (n) ေကာငးဆရာ။ (Z) saangsia. (L) zirtirtu. (F) zirh tu, saza. (H) cawn piatu saya.

104 105 PROSPECT BOSCO EB4C DICTIONARY

အဂၤလပျမနမာခငးအဘဓာန

အဂၤလပျမနမာခငးအဘဓာန

PROSPECT BOSCO EB4C DICTIONARY

Page 55: Eng/Burmese/Chin/ Dictionary

team (B) (n) အသငးအဖြ႕။ (Z) a kipawl khawm, pawl khat. (L) inkhelnaa pawlho. (F) pawl khat, hnawtuan khat, thilltik hat. (H) bu. tears (B) (n) မကရည။ (v) ဆြဆတသည၊ ျပသြားသည၊ ပကစးသည။ (Z) khitui, balkeek, phelkhap. (L) mittui; thler, pawt thler, muanna tichingpen. (F) mitthli, thler, thleek, mitthli tlaak. (H) thleh. teeth (B) tooth ၏ pl သြားမား။ (Z) ha, hatang. (L) ha, ngho. (F) ha tampi. (H) ha, pakhat nak tam deuh. telephone (B) (n) တယလဖး။ (Z) mun tuam tuak om ciat kihona, gamlahona. (L) electric current hmanga hla taka mi biakna. (F) thir hri-ih biak-awknak, telefong. (H) telifawn a langhlat in i chawnhnak. television (B) (n) တဗြ၊ ရပျမငသၾကား။ (Z) Melmuh Tongsaan. (MT) (L) mithil ti lai, etc. hmun dang atang a lo hmuh theihna. (F) aw le hmel la land mi radio vek thil. (H) lamhlat pi i a ummi thil hmuh khawhnak. tell , told (B) (v) ေျပာသည။ (Z) geen, thu geen. (L) hrilh, tawng ka, sawi. (F) sim, theihter, phuang. (H) chimh. temperature (B) (n) အပခန။ (Z) lumna, khualumna. (L) lum leh vawhna. (F) a sat lea daih. (H) a kihlum.

ten (B) (n) တဆယ၊ (၁၀)။ (Z) sawmkhat (10) (L) sawm (10) (F) pahra (10) (H) pahra. tent (B) (n) ရြကထညတ။ (Z) puan buuk. (L) puan in. (F) puan thawn sak mi buuk thlaam. (H) thlam, riah buk. term (B) (n) သတမတထားသညအခနကာလ။ (vt) ေခၚေ၀ၚသည။ (Z) sehtuam hunsung, thu/kammal thakte; kici. (L) hun bi thliah chhung, hun chhung. (F) acemnak, ko, ti, caankhiah mi. (H) thil pakhat sapesiala simi kong chimnak ca hmanmi bia fang. terrible (B) (adj) ေၾကာကစရာေကာငးေသာ။ (colloq) အလြနဆးရြားေသာ။ (Z) lauhuai, kitaak huai, sialua. (L) rapthlak, nasa, hrehawm emem, tha lo tak. (F) tihnungza a simi, tihnung. (H) tih a nungmi. test (B) (n) အစမးစာေမးပြ၊ စမးသပခက။ (Z) sitna, laivauansakna. (L) en chhinna, a that le a that loh fiahna. (F) hniksaknak, tihnik nak, camibuai. (H) hneksaknak, camipuai, hnaksak. than (B) (conj) ထကပ၍။ (Z) sangin, nih the kaak ciang zat kommal. (L) aiin, ai chuan, aia. (F) hnakin. (H) deuh. thank (B) (vt) ေကးဇးတငသည။ (Z) lungdamna geen. (L) lawm thu hrilh, lawm thu sawi. (F) lawm, lungawinak sim. (H) lawmhnak biachim, lawmh.

that, those (B) (pron) ထအရာ၊ ထအရာမား။ (Z) tua, huaa, amah. (L) khakha, chu chu, saw saw, chutiang chu, chuan. (F) khimi, khikhi, cuih mi, cuih, cuvek. (H) khie. the (B) (def.art) ရညညႊနးမႈကျပသညစကား။ (Z) article te take khat, cihnop lahna kammal. (L) chu, chumi, khami, chutiangin, khattiangin. (F) a cuih. (H) cucu, cu hna cu, khakha, kha hna kha. thee (B) (pron) သငက၊ မငးက။ (Z) nang, nang mah. (L) I, che, nangmah tihna. (F) nangmah. (H) nangmah. them (B) သတ႔က။ (Z) amaute. (L) anni, an mahni. (F) anmah. (H) anmah. themselves (B) သတ႔ကသတ႕၊ သတ႔ကယတင။ (Z) a mau le a mau. (L) anmahni (leh anmahni) (uarna). (F) anmah le anmah, an mah la la. (H) an mah le ammah. then (B) (adv,adj) ထ႔ေနာက၊ ထ႔အျပင၊ ၎ေနာက၊ ထစဥက။ (Z) tuakhit ciangin, tua banah. (L) chu mi hunah, chu mi zawhah. (F) cu hnu-ah, cutikah, cuih. (H) anmah. theory (B) (n) အယအဆ၊ ေတြ႕ရခက။ (Z) a thu a geelna, thu maan muh khiatna. (L) Pathian chung chang leh sakhaw rinna tobul. (F) a si thei ding ti-ih ruahnak. (H) ruahnak in fianter nak.

there (B) (adj) ထေနရာတြင၊ ထေနရာ၌။ (Z) tuah, huah, hua laiah. (L) chutah, khatah, mi rilru chawk tho tura hmanna. (F) khi-nah, khi, cunah. (H) khika, khika ti sullam a si lomi in hmanak. therefore (B) (adv) ထအေၾကာငးေၾကာင။ (Z) tua hun a kipan. (L) chu mi a vang in, chu vang in. (F) cuihruangah, cuihh hrangah. (H) cucaah. These (this) (B) (pron) ထအရာမား၊ ထအရာ။ (Z) hihte, hih. (L) he, hei, hei hi, heti khawp, heti em. (F) hi tlahi, hi pawl hi. (H) hi hna hi. they (B) (pron) သတ႔။ (Z) amaute. (L) an, anmahni, ann. (F) anmah. (H) an mah, anih, an. thick (B) (adj) ထေသာ၊ ထထပေသာ။ (Z) sah, asah. (L) chhah. (F) a sah mi, a aa mi, a rem-aw zetmi. (H) a chahmi, tampi. thin (B) (adj) ပနေသာ၊ ပါးေသာ။ (Z) pa, pandikdek, gawng. (L) pan, cher, tlem, tuiril, taklo. (F) a paat mi, atawl mi. (H) a panmi, adermi, a tlawmmi. thing (B) (n) အရာ၀တ။ (Z) na, muhtheih lawn theih na khat pepeuh. (L) thil, thilawm dan. (F) thil, ziang maw. (H) thil, thilri.

106 107 PROSPECT BOSCO EB4C DICTIONARY

အဂၤလပျမနမာခငးအဘဓာန

အဂၤလပျမနမာခငးအဘဓာန

PROSPECT BOSCO EB4C DICTIONARY

Page 56: Eng/Burmese/Chin/ Dictionary

think (B) (v) (pt,pp thought) စဥးစားသည၊ ေတြးေတာသည။ (n) စဥးစားျခငး။ (Z) ngaihsun, ngaihsunkhia, ummawh thugeen. (L) ngaihtuah, suangtuah, ring, ngaih dannei,hria. (F) ruat, ring, zum. (H) ruah. third (B) (adj) တတယျဖစေသာ။ (Z) a thumna. (L) pathumna. (F) a pathumnak. (H) pathumnak. thirty (B) (n) သးဆယ၊ (၃၀)။ (Z) sawmthum.(30) (L) sawmthum.(30) (F) sawmthum (30) (H) sawmthum (30) this (B) (pron) ဤအရာ။ (Z) hih. (L) he, hei, heihi, heti khawp, heti em. (F) hi mi hihi, hi. (H) hihi. thou (B) (pron) သင၊ မငး။ (Z) nang, nang mah. (L) i nang, nang mah. (F) nang mah. (H) nangmah. though (B) (adj) ေသာျငားလညး။ (adv) မညသ႔ဆေစ။ (Z) hangin, a hih hangin, bangbang i ci zong in. (L) naa, chuti a ni nain. (F) na-in, hmansehla, na’n. (H) nain. thought (B) (think ၏ pt,pp)(n) ေတြးေတာျခငး၊ အယအဆ၊ အၾကအစည။ (Z) ngaihsutna, upmawhna, geelna. (L) ngaihtuahna, suangtuahna. (F) khuaruah, ruahnak. (H) ruahnak, ruah.

thousand (B) (n) တေထာင၊ (၁၀၀၀)။ (Z) tuul khat. 1000 (L) sang khat. 1000 (F) thawngkhat. 1000 (H) thongkhat. 1000 thread (B) (n) ၾကးကစမင၊ ခညမင၊ အပခည။ (vt) အပေပါကထသ႔ၾကးခညမငထးထညသည။ (Z) khauzang, setkhau, avang ah khau khim. (L) lazai, silkzai, thil sinte. (F) pat hri, puhri, sahmul hri. (H) la, puan thitnak la, sikuru tial, thil. three (B) (n) သးခ၊ (၃)။ (Z) thum (3). (L) pa thum (3). (F) pa thum (3). (H) pa thum (3). throat (B) (n) လညေခာငး၊ လညမ၊ လညပငး။ (Z) gawl, ngawng. (L) hrawk, hrawk hrawl, chaw lemna. (F) awr, rawl dolhnak awr, hrong, dang. (H) hrom. through (B) (adv) ေတာကေလာက။ prep ျဖတ၍။ (Z) pailet, paisuak, kantan in. (L) tlang, (kal) tlang, (hun) tluan chhuak. (F) thatlam-in khatlam-ah, a thokin anet tiang, ihsin. (H) khattelei dongh in khattelei dongh tiang. throughout (B) (adv) တေလာကလး။ (Z) siit neilo a hih theih khem peuh hih, sungtawntung. (L) tlang, a tawp a tang a atawp leh lam, chhuak vek. (F) tlang ko, kaan-in pal phah. (H) chuak lakin. throw (B) (pt threw,pp thrown) (v) လႊငပစသည၊(n) လႊငပစျခငး။ (Z) lawn, huih lak ah lawn, paai khia. (L) vawm, thlawh, theh kiang, paih bo. (F) hlon, deeng, phom. (H) hlonh, cheh, citmi cungin tlak, thlak.

thrown (B) (v) လႊငပစချပး။ (Z) pp. of throw. (L) pp. of throw. (F) pp. of throw. (H) pp. of throw. thumb (B) (n) လကမ။ (vt) စာရြကကလကမျဖငအျမနလနသည။ (Z) khutpi; singtum tawh ki saat. (L) kut zungpui, keu or phan, lehkhabu keunaa ti bal. (F) zungpi, ruhpi. (H) kutpi, cumh. thus (B) (adv) ဤသ႔ျဖင၊ ထ႔ေၾကာင။ (Z) tua a hih manin, hih bang teng hangin. (L) chutiang in, hetiang in. (F) cutin, cuti vekin. (H) cu bantukin, in tiang. thy (B) (pron) သင၏။ thyself သငကယတင၊ သငတ႔ႏငဆငေသာ။ (Z) nang a, na, nang mah, nang leh nang. (L) (tawng hlui) neitu sawinaa. (F) nangmah-ih, na. (H) nang mah ta. tide (B) (n) ဒေရ။ လထၾကး၏သေဘာထား။ (Z) tuipi, kah zel kiam zel; mipi deih dan. (L) tuifawn hunbi nei, thla vanga awm thin. (F) tipi thuanthum ti thang le tum. (H) tilet a thomi le a tum tawmmi, caan. tie (B) (n) ခညစရာ။ လညစညး။ (US) မးရထားဇလဖားတး။ (v) ခညေႏာငသည။ (Z) khihna, ngawngkhih; ngaak, khih. (L) tawn, phuar, intluk, inhneh, inzawm. (F) hng awng khih, pa khat le pakhat pethlai awknak. (H) tem, hren, aa zat, aa tluk, hngawng oih. tight (B) (adj) တငးၾကပစြာခညေႏာငထားေသာ။ tights(n) အသားကပ၀တစ။ (Z) kigaak, kingak phitphet, tigths citawh kimat puan. (L) nghet, tawt, timar, tinghet. (F) a fek, zetih teem mi, a tet hngin mi, diip. (H) a fekmi, aa tetmi, zammi.

till (B) (conj) အထ၊ (prep) တငေအာင။ (Z) dong, tan, mateng. (L) thleng, thlengin, hma zawng, hmah chuan. (F) hlan lo, tiang. (H) tiang. time (B) (n) အခန။ (vt) အခနသတမတသည။ စခနယသည။ (Z) hun, hunciangtan. (L) hun, hun kal zel hi, hun chung, ruat. (F) a tikcu, a caan, nikhua. (H) cann, caan a cu cang, karh. tin (B) (n ) သျဖစညသြတဗး။ (Z) siikkang tawh kibawl bung(ngasa bung…etc…) (L) thir hnip chi, tin. (F) canphio, raang va. (H) canphio. tiny (B) (adj) အလြနေသးငယေသာ။ (Z) neu, neu cilik, neu mah mah. (L) tetak. (F) afate zetmi, afate kerki mi. (H) a hme mi. tip (B) (n) အဖား၊ အစြနး၊ ေဘာကဆး၊ အၾကေပးျခငး။ (Z) sim piasim. (L) hmawr zum, dim tea kik, khawih, pawisa tlemte. (F) a zim, a hmur, laksawng mal-te, thuthup. (H) a par, hmur, laksawng hmete, koih. tired (tire) (B) (adj) ေမာပနးႏြမးနယေသာ။ (Z) gimkhin. (L) tiachau, tihah, chau hah. (F) baang, thabaang, baangter. (H) batter, thaditter. title (B) (n) ေခါငးစဥ၊ ဘြ႔ထး၊ ဂဏထး။ (Z) lai bumin, lim min, mikhat i hihna, pahtawina min. (L) lehkha bu hmin, hla hming, a thupui. (F) ca-uk, zuk, hla vek pawl hmin, a thu tlaang, covo. (H) cauk min, hla min, sinning min, si bawi, saya.

108 109 PROSPECT BOSCO EB4C DICTIONARY

အဂၤလပျမနမာခငးအဘဓာန

အဂၤလပျမနမာခငးအဘဓာန

PROSPECT BOSCO EB4C DICTIONARY

Page 57: Eng/Burmese/Chin/ Dictionary

to (B) (prep) သ႔၊ ရန၊ ဖ႔။ (Z) ah, dong, dong ah, ciang, tan. (L) lamah, ah, lampan, hawi zawng. (F) ah, lamah, hnenah. (H) lei ah, tiang, caah, thil tuah mi langhternak. tobacco (B) (n) ေဆးရြကၾကး၊ ေဆးရြကၾကးပင။ (Z) zanah, zazah pan a kibawl teep/muam theih. (L) vaihlo. (F) kuhsi, sikawng. (H) khuhsi, sahdah. today (B) (adv) ဒေန႔မာ။ (n) ဒေန႔။ ယခအခန။ (Z) tuni, tuhun, tulai, tu lai hun. (L) vawi in, tunlai. (F) tuiihsun, tuihni. (H) nihin, tuchun. together (B) (adv) အတတကြ၊ တခနတညး၌၊ အဆကမျပတ။ (Z) hihkhawm, a hun kituak a hih, lawmta kithuah. (L) dun, ho, tlang, khawm, tihbuai lohvin, inzawm zatin. (F) hmun khat-ah. (H) hmun khat ah. told (B) (tell ၏ pt) (v) ေျပာသည။ (Z) (tell i ၏ pt) (v) geen, ci. (L) (pt & pp of tell) sawi. (F) (pt & pp of tell) sim, theihter, phuang. (H) (pt of tell) chim. tomorrow (B) (n) နကျဖန။ (adv) နကျဖန၌။ (Z) zingciang; zing ciang in. (L) naktukah, naktuk. (F) thaisuun, thaisuun-ah. (H) thaizing. tone (B) (n) အသ။ လမးစတစ၏စတေနသေဘာထား။ အရပအေယာင။ (Z) aw, minam hon khat i lungsim puak. (L) ri samdan leh niam dan, ri awm dan. (F) aw, aw thluuk. (H) awthluk, hmanthlak suainak tin bawsi a tan a tlawming in a zawng a chuahning, lungputning zia.

tongue (B) (n) လာ။ ဘာသာစကား။ (Z) leii, kampau. (L) lei, tawng. (F) lei, maih nutong. (H) lei, holh. tonight (B) (n) ယေန႔ည။ (adv) ယေန႔ည၌။ (Z) tuzaan, tuzaan in. (L) zan in. (F) tuih zan. (H) tuzan. too (B) (n) လညးဘ၊ ၎အျပင။ (Z) zongh(keizongh, nangzongh..), lua. (L) pawh, nasa lutuk. (F) ve, khat, tuk, zet, a hleifuan tuk, ti tuk ti vek. (H) zong, tuk, ngaingai. took (B) take ၏ pt (v) ယသည၊ ဖမးသည၊ စားေသာကသည။ (Z) (take i pt) (v) laa, laaksak, ne. (L) (pt of take) kut a la, chelh, ei,in. (F) (pt of take) laak, ei, in, hmang hril. (H) (pl of take) lak. tool (B) (n) ကရယာတနဆာပလာ၊ အသးချခငးခရသ။ (Z) vanzat; zatna a thuak mi. (L) hmanrua, mi, thil tha lo ti tu-a hman. (F) thil tuahnak, thuamhnaw. (H) hriam nam. top (B) (n) ထပ၊ အျမငဆးအပငး(ေနရာ)။ ဂင။ (vt) ထပဆးသ႔ေရာကသည။ (Z) adawn, a khum vuum, a sang pen mun, a dawn tung. (L) chhip, chung nungber, (aw) rin theih tawp; chung awm. (F) atlunta bik, a saannak bik, a zin, khuh, a tlun ihsin khuh. (H) azik, a par, a sannak bik, a sannak bik; a sannak bik phak. topic (B) (n) ေဆြးေႏြးရနအေၾကာငး။ (Z) thu lu, thupi. (L) thupi, ngaih tuah tur. (F) thulu, thu tlaang pi. (H) ruah awk ceih awk i thimmi kong.

torn (tear ၏ pp) (B) (v) ဆြဆတသည။ ပကစးသည။ ျပသြားသည။ (Z) (v)balkeek, kisia sak, phelkhap. (L) (F) tleek, tet. (H) thleh. total (B) (adj) စစေပါငးျဖစေသာ။ (n) စစေပါငးအေရအတြက။ (v) စေပါငးသည။ (Z) a vek-agawm, a vek pi phazah, gawm khawm. (L) zavai, hlauh, vek; belh khawm, zavai, tling. (F) a zate, a khuate, a zate kom. (H) dihlak; a dihlak fonhmi. touch (B) (n) ကငတြယျခငး။ ခတႏငေရးခက။ စတခက။ (v) ထေနသည၊ ညငသာစြာျပလပသည။ႏႈငးယဥသည။ (Z) lawng, khoih, lai kung tawh gelh, sukha, damtak hih. (L) khawih, tawh, rawng han tah belh hlekna. (F) tham, dai, dai awkter, tok, zung tawh-ih tok. (H) hngalhternak; tongh. toward(s) (B) (prep) ဆသ႔၊ ဘကသ႔၊ စပလဥး၍။ (Z) lamah, lam manawhin, kisai-in. (L) lamah, panin. (F) lamah, zawn lamah, zikte, nakah. (H) lei ah, hi USA ah hman deuh, towards hi England ah an hman deuh. tower (B) (n) ေမာစင၊ အလြနျမငသည၊ အလြနရညသည။ (Z) tau saang, a saangin; saang to. (L) insang (chhip zummnei). (F) khua cuannak hmun inn saangpi. (H) innsang. town (B) (n) ျမ႕။ townsfolk (n) ျမ႕သျမ႕သားမား။ (Z) khuai townsfolk=khuamite. (L) khua pui, khua a mipui. (F) khuapi, acozah umnak khua. (H) khuapi. toy (B) (n) ကေလးကစားစရာ။ (Z) tengta van, naupang kimawlna van. (L) naute lem leh naupang lawm thil. (F) nauhak leknak thil. (H) ngakchia lentecelhnak tunu. trace (B) (n) ေျခရာလကရာ၊ အစအန။ (v) ရာေဖြစစမးသည၊ ေျခရာခလကသည။ (Z) khekhaap, suul nung, sulzuih, kankhia. (L) zul, milem or thil ziak, hnu chhui. (F) a neh, a suul. (H) hmelchunhnak, keneh, samh, zulh, a tial chin, a khawpi.

track (B) (n) ယာဥ တရစၧာနလမားသြားလာသျဖငထငကနခသည လမးရာ။ လမးေၾကာငး။ ရထားသလမး။ (vt) ေျခရာခလကသည။ (Z) zawi, lam, meileng lampi, khekhap zui. (L) hnu, ke rah hnu, kawng tum, rel kawng thirphak, chhui. (F) neh, suul, feh hmun, lam, sin, kong, tlangleeng zin. (H) tlang lawng lam thirthluan, motor keneh. trade (B) (v) ကနေရာငးကန၀ယလပသည။ အလအလယလပသည။ (Z) sum bawl, kikheek. (L) sum dawnna, sum dawng, thleng. (F) sum tuahnak, thilthiam-ih pum cawmnak. (H) chawlehnak rian, rian. traffic (B) ယာဥ၊ လမားသြားလာျခငး၊ ယာဥျဖငသယယပ႔ေဆာငသည လပငနး။ (Z) motaw/mi paina, sumlei sumzuakna. (L) lirthei leh mihring kawng a kalnohnoh, sumdawnna. (F) lamziin rongra. (H) minung siseh mawtaw ka siseh tilawng siseh an kalnak lam. trail (B) (n) ေနာကမတနးလနးကနခသညအရာ။ (v) ထပခပမကြာလကသည။ (Z) lei ah kaitaal; zui tiit teet, zui lengleng. (L) hnuhna, sulhnu chhui theih, hnuk duah duah, hmuh. (F) suul, lam, milai ramsa vek fehnak suul. (H) hnuh, lam zulh in zam, nehzulh; neh, lamte. train (B) (n) မးရထား၊ ရထားတြ။ (v) သငတနးေပးသည၊ ပ႔ခသည။ (Z) meileng; sinnaneisak, sinsak. (L) relin; zirtir, zirit, nape. (F) tlangleeng, thiam ko zirh, hrem. (H) tlang lawng, meithal hnathe zen, cawn piak. transportation (B) (n) ျပညႏငဒဏ၊ နယႏငဒဏေပးျခငး၊ သယယပ႔ေဆာငျခငး။ (Z) gam sungpan hawl khiatna, zinsukzintoh a vanpuakna. (L) phurh bona, kalpui daihna. (F) thil phurh le thil thiarnak. (H) hmun khat in hmun dang i va phawrhnak.

110 111 PROSPECT BOSCO EB4C DICTIONARY

အဂၤလပျမနမာခငးအဘဓာန

အဂၤလပျမနမာခငးအဘဓာန

PROSPECT BOSCO EB4C DICTIONARY

Page 58: Eng/Burmese/Chin/ Dictionary

trap (B) (n) ေထာငေျခာက၊ လမညာလညစားရနအၾက။ (vt) ေထာငေခာကမသည၊ လညကြက၀ငသည။ (Z) thaang, kheemding a ngaihsutna, thaang awk. (L) thang; thang a awk. (F) thang, vate ramsa awknak thang. (H) rap, marthang; rap in foih. travel (B) (v) ခရးသြားသည။ (n) ခရးသြားျခငး။ travelogue (n) ခရးသြားမတတမး။ ; (Z) khualzin; khualzinna; travelogue=khual zin ciaptehna. (L) zin, zinna. (F) khual tlawng, thawn rivo. (H) khual tlawn. treated (treat) (B) (v) ေဆး၀ါးကသသည။ ေကၽြးသည၊ ျပစသည။ ကငတြယေျဖရငးသည။ (Z) zaa tawh ki bawl, an, niangtui laih, laih, limbawl, thudon. (L) nghaisa; anga ngai, sawi, singsa; nawmna, hlima pe thei. (F) tuah, tuam hlawm, ti rawl do, zoh, pehkaih. (H) tuah, damter ding i tuah, ceih; chim, rawl pek. tree (B) (n) သစပင။ (Z) singkung. (L) thing. (F) thing kung. (H) thing kung. triangle (B) (n) ၾတဂ။ လသးေယာကအပစ။ (Z) kieu thum, pang thumnei na khat peuh, mithum hon khat. (L) rin hual chhung kil thum nei, a sir rin ngil tak hlir. (F) kilthum nei thil. (H) kil pathum a ngei mi. tribe (B) (n) လမးစ၊ လပငနးတသမား။ (Z) singtangmi, minam, sep kibang mite. (L) hnam tlem, hnam tenau. (F) cile hnam, phun le hnam. (H) phun, chung. trick (B) (n) လညကြက၊ ဖးကြယမႈ။ (vt) လမညာသည။ (Z) kikhemna, seelna; kheem. (L) bumna, tihder; mi bum thiam or ching. (F) hrokhrawlnak, burm-awknak, titheinak a ziate. (H) hlennak, hlen. tired (B) (try ၏ pt pp) (Z) hanciam. (L) beihna, beih chhinna. (F) zuamhnik, tihruk, hniksak (H) hneksak cangmi.

trip (B) (n) ခရး၊ အေပာခရး။ (v) လငျမနေသာေျခလမးမားျဖငကသည။ ခလတတကသည။ (Z) khualzinna, kha nawh suan a lam, khesui kha. (L) nuamsip atana zinna; ke pen zang khai leh rang taka tlan, kal or lam. (F) khualtlawn, zuanzaang zetin feh, ke pal sual-ih bah. (H) khualtlawnnak, i chuih i rilh. troops (B) (n) အပစလကသြားလာသည လ တရစၧာန စစသညမား။ (v) အပစလကသြားလာသည။ (Z) a hon, ganhon, galkap hon, a hon hon a pai. (L) mi or ran rual, kal dum dum lai, sipai rual tlem deuh. (F) burkhat, raalkap burkhat. (H) ralkap bu, mibu, ralkapna. tropical (B) (adj) အပပငးေဒသႏငဆငေသာ။ (Z) nisagam lam tawh kisai, lum mahmah. (L) tropic chhung. (F) saklam le thlanglam 231/2, karlak-in ummi hmun. (H) ram lum a simi, ram lum i a ummi. trouble (B) (v) စတပေစသည။ ေသာကေရာကေစသည။ (n) စးရမမႈ၊ အဆငမေျပမႈ။ (Z) lunghimawh sak, patausak, buai, patauhna, lemlona. (L) tibuai; buaina, hrehawmna, engpikna. (F) tibuai, harsatnak. (H) harnak, a hlei rian, harnak pek. truck (B) (n) ကနရထားတြ၊ ေလာလကား၊ ပစၥညးျခငးအလအလယလပျခငး။ (Z) vantuamtuam puakna, motawpi, van leh vankikhekna. (L) thil inthlengna, inhlawgna, hlawk bungruai inpekna, pawisa aiah. (F) mawtawka tunpi. (H) thil phawrhnak, mawtawka ngan. truth (B) (n) အမနတရား။ သစၥာ၊ မနကနမႈ။ (Z) thumaanna, cihtak na, thutak. (L) thu dik or thutak, dikna, taktak nihne. (F) thu ngai, thudik, thu hmaan, thutak. (H) biatak. try (B) (n) ၾကးပမးမႈ၊ ၾကးပမးအားထတသည၊ စမးသပသည။ တရားစရငသည။ (Z) hanciamna; haksakta leh hih, a kituakhiam cia sin. (L) beihna, beih chinna. (F) zuamhnik, tihnik, hniksak, zuam, thuthen dingah reel. (H) zuam, hneksak, angkikaa za maw za lo ti i hnek sak.

tube (B) (n) ျပြန၊ ေရပက၊ သြားတကေဆးဗး။ (Z) lawng, tuizawl, electric meitawn. (L) tuidawt, rawthei, thir nem bawm tung. (F) thil dawngte, thawl fate. (H) peng saupi, hasi rawnnak khi. tune (B) (n) တးလး၊ သဟဇာတျဖစျခငး။ (v) အသညႇသည။ (Z) laaw, tunging aw; aw siang ngah nang a heek. (L) hla thluk, in chawih, inrem, in mil, herh dik. (F) aw, aw-suah, hla thluk aw. (H) aw, hlaaw, hawi he i rem. turn (B) (n) ေတြ႔ျခငး၊ လညျခငး၊ အေျခအေန၊ လမးေၾကာငးေျပာငးျခငး။ (v) လညလညသည၊ ေျပာငးလသည။ (Z) kihei, kileh hei, kawi, kileh kiik, kikhel sak. (L) herna, inherna, hawi danglamna; her, inher, chang. (F) a kawnnak, thleng-awk caan, her, mer, let, kiir. (H) mer, kau, mernak, caan, caan a mermi. twelve (B) (n) ဆယႏစ။ (၁၂)။ (Z) sawm le nih (12) (L) sawm le panih (12) (F) hleihnih (12) (H) hleihnih (12) twenty (B) (n) ႏစဆယ။ (၂၀)။ (Z) sawm nih. (20) (L) sawm hnih. (20) (F) kul. (20) (H) pakul (20) twice (B) (adv) ႏစဆ၊ ႏစၾကမ။ (Z) a zahnih, nih vei. (L) vawi hnih. (F) veihnih. (H) voi hnih. two (B) (n) ႏစခ။ (Z) nih. (L) pahnih. (F) pahnih. (H) pa hnih. type (B) (n) အမးအစား၊ ပႏပခစာလး။ လကႏပစကရကသည။ (Z) nam, a nam a nam khenna; siik tawlai tawlai khen. (L) pawl, ang chi, hawrawp, lehkha chhutu, chhu thiam. (F) phun, lam, zia, thir cafang. (H) phun, bu, catialnak i hmanmi seh ha. typical (B) (adj) စနမနာျပထကေသာ။ (Z) limla, en sak. (L) nih dan, awm dan tilang thil, a dang ai awh. (F) (H) a phun a simi.

+++++++++++++++++

U / u uncle (B) (n) ဥးေလး၊ ဥးေလးၾကး။ (Z) pa sanggan pasalte, papi, pano, gang, puno. (L) pate unau, naute nau, nite pasal. (F) paseu, kum upa kawhnak, pu. (H) pale unau, tang. under (B) (prep) ေအာကတြင၊ ေအာကသ႔။ (Z) a nuai-ah, niamzaw-ah, laitak. (L) hnuaiah, aia tlem, hniam zawk, hnuai hnung. (F) tang, thuai, niam deuh-ah, mal deuh, sungta. (H) toi, tang, tlawm deuh. underline (B) (v) ေအာကမမဥးသားသည။ အေလးအနကေဖာျပသည။ (Z) a nuai-ah giit, giit phei. (L) a huaia rin, uar bik. (F) (H) a cafang tang i rin, a sullam cu biapi asi tinak a si. understand (B) (v) နားလညသည၊ သေဘာေပါကသည။ (Z) thei, tel, cihnopna thei, theisiam. (L) hria, hre thiam, hriatna nei. (F) a sullam thei, a thiam thei, thei thiam. (H) hngalhthiam. unhappy B) (adj) မေပာရႊငေသာ၊ ၀မးနညးပေဆြးေသာ။ (Z) lungdam lo, lungmuam lo, dah. (L) (F) lungawo lo mi, riah sia mi. (H) lunglawm lo in. union (B) (n) ေပါငးစညးျခငး၊ စညးလးညညြတျခငး။ (Z) kigawm khopna, kipumkhatna, kiteenna. (L) inzawmna, inremna, lungrual tlanna, inzawm khawmna. (F) thil pahnih kom-awknak, kom-awk, thit-awk. (H) thil zong minung zong hmun khat i i fonhnak. unit (B) (n) တခ၊ တေယာက၊ ယနစ။ (Z) kipawl na neupen, tehna phungpi. (L) thil amaha bikim, thil tehkhawngbi. (F) thil pakhat, pawlkhat, zunit pakhat. (H) minung pakhat, thil pakhat.

112 113 PROSPECT BOSCO EB4C DICTIONARY

အဂၤလပျမနမာခငးအဘဓာန

အဂၤလပျမနမာခငးအဘဓာန

PROSPECT BOSCO EB4C DICTIONARY

Page 59: Eng/Burmese/Chin/ Dictionary

unite (B) (v) ေပါငးစညးသည၊ စညးလးသည။ (Z) gawm aa khat suak sak, pumkhatsuaksak. (L) i zawm, in zawm, inzawmtir. (F) rem-aw, kim-aw, thinlung khat-aw, lungruat. (H) fonh, komh. universe (B) (n) အနႏစၾက၀ဠာ။ (Z) bawlsa na khempeuh, leitungvantungna khempeuh. (L) in leh thla leh arsite leh an awmna huam chhung zawn zawng. (F) thil um hmuanh hmuah, vaang dum tlawng. (H) zeizong vialte, van le vawlei dihlak. university (B) (n) တကသလ။ (Z) degree niam pan pan sang pen piak na saang. (L) zirna sang ber, degree petheitu. (F) phun lleihnih le a tlun zirnak tlawng. (H) zeirzong vailte cawnnak, sianghleirun. unknown (B) (adj) မသေသာ။ (Z) a ki thei ngei nai lo. (L) (F) theih lo mi. (H) hngalh lo mi. unless (B) (conj) မျဖစ၊ မရ၊ မဟတလင။ (Z) tuabang a hih kei leh, tua bang a hih mateng. (L) chuti lo chuan, loh chuan. (F) lo le, lo-ah cun. (H) lo ahcun. until (B) (prep) တငေအာင၊ သညတင၊ တငတင။ (Z) tua dong, tua hun dong, tua hun tan. (L) thleng, thleng in, hma zawng, hma chuan. (F) tiangin, lai hlan lo, hlantiang. (H) tiang. unusual (B) (adj) ျဖစရးျဖစစဥမဟတေသာ။ (Z) lamdang, ataangpi, a ngeina tawh kibang lo. (L) (F) a si keel lo mi, a keel lo mi. (H) si tawnning a si lomi. up (B) (adv) အထကသ႔၊ အေပၚသ႔။ (Z) a niam zaw pan a saang zaw munah. (L) chung lam zawng sawina, dinhmun sang zawk dah chho. (F) tlunah, dingin, a saang deuhnak hmun. (H) cunglei, a tung in um, kai, a dih lak in, a dih cang.

upon (B) (prep) အေပၚ၌။ (Z) a tungah, a tung lian ah. (L) chung ah, hengah chauh hian. (F) parah. (H) upper (B) (adj) အျမင၌ရေသာ၊ ျမငေသာ။ (Z) tungnung, tung nung zaw, sangzaw. (L) chung zawk, chungnung zawk. (F) tlunta deuh, hmun saang deuh. (H) a sang deuhmi. upward (B) (adj) အထကသ႔ျဖစေသာ။ (Z) tunglam manawh in, a tung siah. (L) chho zawng, sang zawng, chung lam pan. (F) a so lam, tlunvaan lam. (H) cunglei, upwards(adv) in a cunglei ah. us (B) (pron) ကၽြႏပတ႔က။ (Z) eite pen, kote pen. (L) min, keimah ni, kan. (F) kanmah, kanmah hi. (H) kanmah. use (B) (n) အသးျပျခငး၊ တနဖး၊ အခြငအေရး။ (vt) အသးျပသည။ (Z) zangh, zatnanei, kimana nei. (L) hmang, chhawr, tangkai, hmang ral, hmangtu. (F) hmannak, a man neihnak, santlaihnak. (H) hman, hlan i lak hman tawn, hmannak. useful (B) (adj) အသး၀ငေသာ။ (Z) kizatna tam, ki zang thei kawi kawi. (L) tang kai. (F) thahnem mi, santlai mi, hmantlak mi. (H) a thahnemmi. usual (B) (adj) သမရးကျဖစေသာ။ (Z) ngeina, taangpi, tua ci pahpah, ciindan. (L) dan tlangpui, pangngai. (F) tuah keel, a si keel, a keel. (H) voi dang tawn bantuk a si mi. usually (B) (adv) ထးစအတငး၊ ခါတငးကသ႔။ (Z) a ngei bang in, nidang bang in. (L) a tlang puiin, dan naramin. (F) (H) voi dang tawn bantuk in.

++++++++++++

V / v valley (B) (n) ေတာငၾကား။ (Z) guam, mual le mual ki kal mun zaang, kuam. (L) lui ruam, kawr ruam. (F) horkuam, tlang le kak kuam, tiva, kuam. (H) horkuang, tiva nelrawn, nel. valuable (B) (adj) အလြနအဖးတနေသာ၊ အလြနအသး၀ငေသာ၊ (n) အလြနအဖးထကသညအရာ။ (Z) manpha, man tam. (L) hlu, tangkaina nasatak nei; thil hlu, ro hlu. (F) mankhung, manzet, santlai a si mi, man nei mi. (H) thil man sung a simi. value (B) (n) တနဖး။ (vt) တနဖးထားသည။ (Z) a man zah, na khat peuh man zah; man nei sak. (L) hlutna, hlutzia, thil hlutna, a man. (F) a man, mankhiah mi. (H) a man. vapor (B) (n) အခးအေငြ႕၊ ဓါတေငြ႔။ (Z) tuikhu, tui mal neu. (L) tuihu, boruak. (F) tikhu, a khu. (H) tikhu. variety (B) (n) အမးမးအဖဖ၊ အေထြေထြအျပားျပား။ (Z) a tuam tuam, nam tuamtuam. (L) chi hrang hrang nihna, hrang hrang. (F) phun dang dang, phunkim, phunza rawi. (H) a phun phun, phun dang dang. various (B) (adj) အမးမးျဖစေသာ။ (Z) a tuam tuam, ci tuamtuam. (L) hrang hrang, chi dang dang. (F) phun dang dang, phun phun a si mi. (H) a dang mi, aa lo mi. vast (B) (adj) ၾကးမားေသာ၊ မားျပားေသာ၊ ကယျပန႔ေသာ။ (Z) zai mah mah, gol, tammah mah. (L) thlai lam thil, thlai, chawmeha hman chi. (F) a hnah le a rah. (H)

vegetable (B) (n) ဟငးသးဟငးရြက။ (Z) meh gah meh teh. (L) thlai lam thil, thlai, chawmeh a hman chi. (F) a hnah le a rah. (H) tisik anhnah. verb (B) (n) ၾကယာ။ (Z) na sem, gamta cihte a geen kammal. (L) thiltih sawina thu. (F) thiltuah mi langternak tongfang. (H) zei thil dah tuah a si i cu thil cu zei dah a si ti a chimtu biafang. vertical (B) (adj) တညတညျဖစေသာ၊ မတေသာ၊ ေထာငေသာ။ (Z) a tung lamin, a ki tung sa in ciang. (L) ding ngil chiah. (F) a tung lam a si mi. (H) va lei hoih in ding tein a dimi. very (B) (adv) အလြန၊ (Z) mah mah, takpi hi, tua pen mahmah. (L) nasatak, a mah ngei, ngei tak. (F) a tengteng a simi, a hmaan mi, rori. (H) ngaingai, a si hrimhrmmi. vessels (B) (n) ခြက၊ သေဘၤာ၊ ေလၾကး။ (Z) kuang, bang hiam koih theihna kuang, guankuangpi. (L) thil tui dahna bel, lawng, lawngte. (F) uum kheeng, ti lawng, kuang. (H) thawl, um, hrai, lilawng nganpi. victory (B) (n) ေအာငပြ။ (Z) gual zawhna, gaalte zawhna, gual tung tuann. (L) hnehna. (F) raal nehnak. (H) ralteinak. view (B) (n) ျမငျခငး၊ ျမငကြငး၊ သးသပခက၊ (vt) ၾကညရႈသည။ (Z) etna, et ciatna, lim; tel kheh, mu, encian. (L) thil thlirna, thlir dan, lan dan, rilrua thlirna. (F) hmuh daan, ruahnak, zohnak, zohnak, mit hmuh. (H) hmuh nak, mit i hei hmuh khawh tiang khi. village (B) (n) ရြာ။ (Z) khua neu. (L) thing tlang khua. (F) khua fate, khawte, laikhua. (H) khuate.

114 115

PROSPECT BOSCO EB4C DICTIONARY

အဂၤလပျမနမာခငးအဘဓာန

အဂၤလပျမနမာခငးအဘဓာန

PROSPECT BOSCO EB4C DICTIONARY

Page 60: Eng/Burmese/Chin/ Dictionary

virginia (B) (n) ဗာဂငနးယားေဆးရြကၾကး။ (Z) Verginia sada the. (L) America ram Virginia vaihlo. (F) (H) visit (B) (v) သြားေရာကလညပတသည။ (n) အလညသြားျခငး။ (Z) hawh, veh, bang; vakna. (L) tlawh, kan, intlawhna, inkanna. (F) leeng, mi vaveh, valeeng. (H) len, tlawn, lennak, tlawnnak. visitor (B) (n) အလညလာေရာကသ။ (Z) leengla, a vehmi, a hawhmi. (L) tlawhtu. (F) innleeng, mikhual. (H) lengti, tlawngtu. Voice (B) (n) စကားေျပာေသာအသ။ အသထြကေစျခငး။ (vt) စကားေျပာသည။ (Z) aw, awging, thugeenna; kampau. (L) aw, awri, tawng ri; sawi lang, tan. (F) aw, tongthei venak, reltheivenak. (H) aw, thawng. volume (B) (n) စာအပအတြ၊ ထထည။ (Z) a bubu a kibawl laibute, tamna, munleh mual laakna. (L) lehkhabu hlawm, chanchin bu hlawm, ri thum. (F) ca-uk, tuah khat, ahrual, aw ring daan. (H) cauk uk, hmun kha zei kuah dah a si tinak. vote (B) (n) မဆႏၵ။ မေပးသည။ (Z) lung kim pih/ thu kim pih na khutlap/mee khiatna. (L) mahni duh dan ban phara lantirna; vote pe, vote thlak. (F) lungkim langternak, me peek, duh mi hrill. (H) kuthlernak in biakhiahnak tuahnak; kuthler, biachah. vowel (B) (n) သရ။ (Z) lai aw a,e,I,o,u te. (L) hawrawp, a dang nena thu awm ze nei ri siam tu(a,e,i,o,u) (F) a,e,i,o,u aw pawl, dang-aw pawl. (H) cafang aw. voyage (B) (n) ေရေၾကာငးခရး။ (vi) ေရေၾကာငးခရးသြားသည။ (Z) tuilam khualzinna; tui lam khual gam la zin. (L) tuipui chunga (lawnga) thui tak zinna, lawng a zinna. (F) tilawng khual tlawnnak. (H) ti cung le thli cung i khual tlawnnak.

++++++++++++

W / w wagon (B) (n) ႏြားလညး၊ ျမငးလညး။ (Z) peilin nei leeng. (L) sakawr/bawng tawlailir ke pali nei, bungraw phurhna. (F) thil phurhnak rangleeng saupi. (H) thil phawrhnak leng. wait (B) (n) ေစာငစားျခငး။ (v) ေစာငသည၊ ေစာငၾကညသည။ (Z) ngaakna, ngaak, en i ngak. (L) nghak, nghah chhung, lo nghah rih. (F) hngak, rak hngak. (H) hngah, hngahnak. walk (B) (n) လမးေလာကျခငး၊ (v) လမးေလာကသည။ (Z) lam siauhna, lam siau. (L) kea kal(na), kal den, kal dan. (F) lam leeng, lam feh. (H) ke in kal, i chawh, nunning. wall (B) (n) နရ။ (Z) kawm, inn/huang um na kulh. (L) bang, kulh bang lungbang. (F) phar, bang. (H) vanpang, vanpang in kulh, kulh. want (B) (n) လအပျခငး၊ ပကကြကျခငး။ (v) လခငသည။ (Z) kisapna, kicin lohna; deih, kisam lai. (L) mamawhna, tlakchhamna. (F) sawnnak, baunak, um tulnak; duh, sam, tul. (H) duh, herhnak, herh baunak. war (B) (n) တကပြ။ စစပညာ။ (Z) gaal, kikapna, kidona. (L) indona; indo, inbeihna. (F) raal, do-awknak, lei do raal. (H) ral, raltuknak; raltuk. warm (B) (adj) ေႏြးေထြးေသာ။ (vt) ေႏြးေထြးေအာငလပသည။ (Z) lum; lum sak, lum ding in bawl, lawpsak. (L) tilum, intilum. (F) a hlum mi (sa lo dai lo mi). (H) a lum, lungtho ngai a simi, a nuammi.

warn (B) (vt) သတေပးသည။ (n) သတေပးမႈ။ (Z) hilh khol, geen khol, vau, ki dawm in ci. (L) lo thleng the hrilh lawk, zilh lawk. (F) ralringter, simcia, ralrin peek. (H) ralin pek. was (B) (vt) ျဖစခသည။ (Z) a bei sa hun hi cih na. (L) pt of is. (F) pt of is. (H) pt of is um, si. wash (B) (n) ေဆးေၾကာသန႔စငျခငး၊ ၀ကစာ။ (v) ေလာဖြပသည။ (Z) sawpsiang thona, sawp. (L) silna, thawm hnaw, sukte; silfai, sufai, phih. (F) ti kholh, kholh-awk, tibual; kholh, sawp fai. (H) thil suk, suk, ti nih a ratpi, a kalpi, a fenh. waste (B) (adj) ေျမ-ထြနယကစကပး၍မရေသာ။ (v) ျဖနးတးသည၊ (n) ျဖနးတးျခငး။ (Z) lo khawh theih loh, bei khongsak, thangzat. (L) thil chin theih lohna; paih maitur, tihralna. (F) paamter, man nei lo-ih cangter, heulakter. (H) pekpalawng i hman, sawksam, duhsan tein tlumpal. watch (B) (n) ေစာငၾကညျခငး။ (v) ၾကညသည။ (n) လကပတနာရ။ (Z) vilna, etgigena, vil, ngak, cing; khutbulh nai. (L) venna, sana bun mi. (F) kilveen-nak, kut bub nazi, kilveng, zoh ringring. (H) zoh, congh, conghnak, ralven caan, suimilam. water (B) (n) ေရ။ (v) ေရေလာငးသည။ (Z) tui; tui buak, tui pia. (L) tui; tuia leih, tuia theh. (F) tidai, titoih, tii burh, tiwari, ti ithan, tisuak. (H) ti; ti toih. wave (B) (v) လႊငေနသည၊ ေ၀႔ယမးေနသည။ (n) လႈငး။ (Z) huih lak ah khai, khut vaan; tui hual. (L) vai, invai, che deldel, kir; tuifawn a sang lai leh a niam ai awma val kangkang. (F) tlunvaan le keh le vor-ah caang ciam co, kutzap; ti let,ti fawn, tituan, tiliam. (H) tilet, tilet bantukin a kalmi thil, kut zaoh. way (B) (n) လမး၊ နညးလမး။ (Z) lampi, hih daan. (L) kawng, kawtthler, tihdan. (F) lam, zin, lampi, thiltizia. (H) pungsan, lam, tuahning.

we (B) (pron) ကၽြႏပတ႔သည။ (Z) ei, eite. (L) kan, keimahni, keini. (F) kan mah, kan nih. (H) kan mah. weak (B) (adj) အားနညးေသာ။ (v) အားနညးသည၊ အားနညးေစသည။ (Z) tha neem, thazaw; thanem sak. (L) chak lo, khauh lo, tichak lo. (F) a cak lo mi, a derthawm mi, a tawntai mi. (H) a dermi, a thawng lomi. wealth (B) (n) စညးစမဥစၥာ။ (Z) hauhna, neihsa. (L) hauhsakna nasatak, sum le pai tam tak. (F) lennak, sumsaw hlawn thil, sum le pai. (H) rumnak, chawva. wear (B) (n) ၀တဆငျခငး။ (v) ၀တဆငသည။ (Z) puan silh niik teen, silh, teng, bat, bulh. (L) hak, bun; ha, sin. (F) hnipuan. (H) hruk,aih, tet, tehter, theh, hruk dingmi thilthuam. weather (B) (n) ရာသဥတ။ (လ) ေအာငျမငစြာေကာျဖတသည၊ ရြကဖြငသည။ (Z) khuahun (nisa, guah zu, lum, vol cih te). (L) khaw awm dan, nisa, ruah sur, lum le vawt qwm dan. (F) nikhua, tikcu. (H) nikhua. week (B) (n) ရကသတပတ။ စေနႏင တနဂၤေႏြေန႔။ (vi) စေန၊ တနဂၤေႏြကနဆးေစသည။ (Z) nipi kaal, weekday-nipi, sani, sani, nipi, beisak. (L) ni sarih chhung, chawlh kar. (F) ni sarih veel, zarhkhat. (H) zarh khat. weigh B) (v) ခနတြယသည။ ေမာပနးႏြမးနယေစသည။ (Z) the, tawiteh, a gihna the. (L) buknaa buk, rih zawng teh. (F) thlai, khing thlai, thate-ih ruat. (H) zeitluk dah a rih ti hngalhnak ca i thlai.

116 117 PROSPECT BOSCO EB4C DICTIONARY

အဂၤလပျမနမာခငးအဘဓာန

အဂၤလပျမနမာခငးအဘဓာန

PROSPECT BOSCO EB4C DICTIONARY

Page 61: Eng/Burmese/Chin/ Dictionary

weight (B) (n) အေလးခန၊ ကမၻာဆြငငအား။ (vt) အေလးထညသည။ (Z) gihna, lei tung hupna tha; tawi suang koih in teh. (L) rih zawng, buk zat, buklung, thil rit. (F) khing, ritnak, thilri tahnak cuailung. (H) rihnak, denhnak. welcome (B) (adj) ၀မးပနးတသာျဖငေပးေသာ၊ ယေသာ။ ၾကဆျခငး။ (vt) ၾကဆသည။ (Z) lundam tak a vai tun, muak; dawnna, dawn. (L) lo hmuh, dawnsawn chakawm, anga hmanna. (F) lungawi zetih hmuak, lawm, tuah siang. (H) conglawmhnak; conglawmh. well (B) (n) ေရတြငး၊ ေကာငးသညအရာ။ (vt) ပနးထြကသည။ (adv) ေကာငးစြာ။ (Z) tuikhuuk; hoih takin, phatakin; limtak in. (L) tui chhun chhuu, tha, tha takin, fak, chiang le tha takin. (F) tikhur; a tha mi, a dammi, a tunghmun mi. (H) tikhor; a tha ko, thiam ngaiin, zong, atha. went (B) (go ၏ pt) သြားခသည။ (Z) pt of go pai. (L) pt of go. (F) pt of go. (H) pt of go kal. were (B) (are ၏ pt) (Z) (L) (F) (H) pt of are an si, an um, kan si, nan si. west (B) (n) ေန၀ငရာအရပ၊ အေနာကဖကအရပ။ (Z) nitumna, nitumna lam. (L) khaw thlang, khaw thlang lam. (F) nitlaknak lam. (H) nitlak lei a simi. western B) (adj) အေနာကဘကႏငဆငေသာ၊ အေနာကဘကမျဖစေသာ။ (Z) nitumna lam tawh ki sai, nitumna tam pan am. (L) khaw thiang lam zawng, khaw thlang lampanin. (F) nitlaknak lam um mi danzia cawng. (H) nitlak lei a simi. wet (B) (adj) ေရ(သ႔) အရညမားဖးေနေသာ။ စေနေသာ။ မးရြာေသာ။ (Z) kawt, nel; zunteh, keu lo. (L) huh, ruah sur, hnawng, ruah. (F) a ciar mi, aro lo mi, a ciin mi. (H) a cin, arolo, cinter.

whale (B) (n) ေ၀လငါး။ (vi) ေ၀လငါးဖမးသည။ (Z) whale ngapi, ngapi man, saat. (L) nghapui, tuifiriat sang a lian. (F) hual ngapi, (welah nga). (H) nga nganpi rili chung i a ummi, huel nga. what (B) (adj) ဘာလ။ (Z) banghiam? bang? (L) engnge, engmaw, eng. (F) ziang(?) (H) zeidah? whatever (B) (pron) ဘာဘျဖစျဖစ။ (Z) bangbang. (L) eng pawh. (F) ziang khal. (H) zeipaoh. wheat (B) (n) ဂပင၊ ဂေစ။ (Z) mangbuh. (L) chhang phut buh or atta. (F) sangvut kuung, cung kuung. (H) changvut kung. wheel (B) (n) ဘး။ (v) ဘးတပသည၊ ဘးလမသည။ (Z) pei; peithuah, pei tawh pai. (L) tawlailir ke bial, vir, vir vel. (F) leeng thawn fehter. (H) lengkekual. when (B) (adv) ဘယေတာလ၊ ဘယအခနလ။ (Z) cik ciang, bang hun, cikin. (L) eng hun, engtik, rel, hun, laiin. (F) ziangtik, ziangtik-ah(?) (H) zeitikah, nain, zeitik caan in dah. whenever (B) (adv) ဘယေတာမဆ၊ ဘယအခနပျဖစျဖစ။ (Z) hun hun in, bang hun bang hunin,..peuh peuh cinag. (L) hun apiangin, hun apiangah. (F) ziangtik khalah. (H) zeitik paoh ah.

where (B) (adv) ဘယေနရာလ။ (Z) koi ah, bang munah. (L) khawiahnge, khawii hmun, khawiah. (F) khui, khui-ah? (H) khuazei ah dah. wherever (B) (adv) ဘယေနရာမဆ။ (Z) koi koi ah, koi lai peuh ah. (L) khawiah pawh. (F) khuii khalah, khuii tawk khalah. (H) khuazei paoh ah. whether (B) (conj) ဟတ မဟတ။ (Z) theihiam? thei diam? zong in. (L) ang nge, ang emaw. (F) maw, khal le. (H) zongah lo zongah/ siseh. which (B) (adj) ဘယသငးလ၊ ဘယဟာလ။ (Z) koi pen, bang pen, kua pen, tua pen. (L) a eng ber, khawii ber, khawii zawk. (F) khui mi, khui deuh. (H) zei hi dah? while (B) (n) ေခတ၊ ခဏ။ (conj) စဥတြင၊ အခက။ (Z) hun tomno khat sung; laitak, hih kaal. (L) hun chhung, laiin, chhungin. (F) laifang-ah, lai rero-ah, lai-ah. (H) caan, lioah, nuamtein caan hman. whisper (B) (v) ေလသျဖငေျပာသည။ လ႕၀ကေျပာသည။ (n) ေကာလာဟလ။ (Z) huau, gingkhialo a hopih, simgeen; thuleeng. (L) phun ru sese, inhrilhru, zawi tea sawi sepsep. (F) dimte-ih tong, hio hioih thurel. (H) din tein biachim, fifik tum. whistle (B) (n) ေလခၽြနသ။ (v) ေလခၽြနသည၊ ဥၾသမႈတသည။ (Z) muuk tum, phiit mut, pawt pawt ci. (L) hamrik, hamrik ri, thil ri fiak ring tak ham ri. (F) phirit tum, hurhuk tum, phitte, aw femte. (H) firik tum, tumphit, firik.

white (B) (adj) အျဖေရာငျဖစေသာ။ (n) အျဖေရာင၊ ဥ၏အကာ။ (Z) kaang, melnei lo kaang. (L) thil var, artui chhungmu tuamtu var. (F) a raang mi pian zia. (H) a rang (raang), hawhra mui a simi. who (B) (pron) မညသ(ဘယသလ)။ (Z) kua, kua hiam. (L) tunge, tu maw, tu, ani, amah, amahni, anni. (F) zo (milai). (H) ahodah. whole (B) (adj) လး၀၊ လးလးလားလားျဖစေသာ။ (Z) a vekpi in, a buppi in, a pum pi-in. (L) him tha, pem leh khi awm lo, pum, a pum pui. (F) a zate, a dam ngahmi, pumpuluk. (H) tlamtling tein a ummi, a bau lomi, a kek a kuai lomi. whom (B) (pron) ဘယသ႔ကလ။ (Z) kua tung ah, kua. (L) (F) (H) ahodah. whose (B) (pron) ဘယသ၏လ။ (Z) kua a, kua neihsa. (L) neitu sawi na, tuta nge. (F) zo-ih, zo-ih ta. (H) aho-ta. why (B) (adv) ဘာေၾကာငလ။ (Z) banghang? bang ci bang in. (L) engatinge, engvang nge, eng atan nge. (F) ziangah, ziang ruangah. (H) zeicah. wide (B) (adj) ကယေသာ၊ ဟထားေသာ။ (v) ကယျပန႔ေအာငျပလပသည။ (Z) zai, zadeda; zai sak, keek. (L) zau, hlai, huam zau, zau, nasa. (F) a kau mi. (H) a kuami.

118 119

PROSPECT BOSCO EB4C DICTIONARY

အဂၤလပျမနမာခငးအဘဓာန

အဂၤလပျမနမာခငးအဘဓာန

PROSPECT BOSCO EB4C DICTIONARY

Page 62: Eng/Burmese/Chin/ Dictionary

wife (B) (n) ဇနး၊ မယား။ (Z) zi, innkuan nu. (L) nupui. (F) (H) nupi. wild (B) (adj) (တရစၧာနမား) ရငးေသာ။ (n) မထြနယကရေသးေသာေျမ။ (Z) ganhing zuallo, omdan sian lo mi; (L) vulh nilo rama cheng, ti, mihring hlau, rawva. (F) (H) ramlak i a ummi, a phingmi, a ngam lo mi. will (B) (auxv) လမမည။ (v) ဆႏၵရသည။ (n) စတစြမးအင။ ေသတမးစာ။ (Z) ning; ut, lunggulhi; lungsimtha, sih thuvaikhaklai. (L) ang, niang; rilru hman theihna, duhna, duhdan. (F) (H) duh, lai; lungthin. win (B) (v) အႏငရရသည။ (n) ေအာငျမငမႈ။ (Z) zo, gualzo; lawh cingna. (L) hneh, hah taka thawk chhuak. (F) (H) tei, teinak. wind (B) (n) ေလ။ (Z) huih; huih nung, mutnakam. (L) thli. (F) (H) thil, menh, ngerh, zelh, kuh, tuam. window (B) (n) ျပတငးေပါက။ (Z) paden, tawlet. (L) tukverh. (F) (H) thlalang awng. wing (B) (n) ငကအေတာငပ၊ ပသနးျခငး။ (v) ပသနးသည။ (Z) kha, vasate kha; leng. (L) sava thla, rannung thla. (F) (H) vate thla, thla, zum.

winter (B) (n) ေဆာငးဥတ။ (vi) ေဆာငးခသည။ (Z) phalbi khuahun; phalbi peel. (L) thlasik. (F) (H) khuasik caan. wire (B) (n) ၀ါယာၾကး။ (v) ၀ါယာၾကးျဖငခညေႏာငသည။ (Z) siik khau, daat khau, siikhau tawh hen. (L) thirzai, thirhrui, (electric hrui-etc)zam. (F) (H) thirhri, thirhri tuk, thirhri in tem. wise (B) (adj) ဉာဏပညာရေသာ၊ ပါးနပေသာ။ (Z) pil, ciim, tei. (L) fing, fingvar hmanghria; kawng hamng. (F) a fimmi, mifim. (H) a fimmi, hngalhnak a ngeimi. wish (B) (v) ေတာငတသည၊ လအငဆႏၵရသည။ (N) ဆႏၵ၊ လလားေတာငတျခငး။ (Z) deih, ut, lungulh, utna, deihna, deihsakna. (L) duh(duh thu sam or duhna tihhlawhtlin theih loh). (F) duhnak, saduhthahnak, sithei cehla tinak. (H) duh, duhnak, si she ti duh mi. with (B) (prep) တကြ၊ ႏငအတ။ (Z) tawh, leh. (L) nei, nen, tel, in or hmangin, chungah. (F) thawn, thawn-in. (H) he, sin, lakah, chungah, a ngeimi. within (B) (prep) အတြငးမာ၊ အထ၌။ (adv) အထမာ။ (Z) sungin, hun sung in, sung ah. (L) chhungah, phak chinah. (F) sung, sungah. (H) a leng a si lo, a hlei a si lo, chung, chung lei. without (B) (prep) မရဘ။ (Z) a pualam ah, tawh lo in. (L) tel lo, nei lo, lovin. (F) lo-in, tel lo-in, a leenglam. (H) loin, ngei loin, ding loin, ei loin.

wolf (B) (n) ၀ပေလြ။ (Z) gam ui, kei vom. (L) chinghnia. (F) cinghnia, meibawr. (H) cenghngia ngan phun, hngartlai. women (B) (n) မနးမမား။ (Z) nupite. (L) hmei chlkia. (F) nunau. (H) nu, hrintu nu si loin nu paohpoah. won (pt, pp of win) (B) ႏငခသည။ (Z) (L) (F) (H) wonder (B) (n) အအားသငမႈ။ (Z) na lam dang, lam dang sakna. (L) mak tihna, thil mak. (F) khuaruah harnak, mang bangnak, lamdannak. (H) khuaruahharmi thil; hngal setsai lo i um. wonderful (B) (adj) အအားသငေစသည။ အအားသငဘြယေကာငးေသာ။ (Z) lam dang mahmah, hoih mahmah, na sialua! (L) mak, ropui. (F) mangbangzia, lamdang zet. (H) khuaruahhar a simi,hman sawsawhnak ah. wood (B) (n) သစသား၊ သစပငမားေပါကေသာအရပ။ (Z) sing, singkung pona mun. (L) thing, ngaw, ramhnuai. (F) thing, tihthing, thing thu. (H) thing a sa, ramlak thing tamnak hmun. wooden (B) (adj) သစသားျဖငျပလပေသာ။ (Z) sing tawh kibawl. (L) thing a siam. (F) thing thawn tuah mi. (H) thing in sermi, thing bantuk in a hakmi. wool (B) (n) သးေမြး၊ သတေမတတျခငး။ (Z) tuumal, ganhing mul. (L) sahmul, sahmul puan. (F) sahmul, tuu hmul. (H) sahmul la.

word (B) (n) စကားလး၊ ေျပာၾကားသညစကား။ (Z) kammal, thu mal, lai mal, thu. (L) thu, thumal. (F) tongka, sim mi, tongfang, thu. (H) biafang, bia. wore (pt of wear) (B) ၀တဆငခသည။ (Z) pt of wear. (L) pt of wear. (F) hruuk, (pt of wear) (H) hruk, (pt of wear) work (B) (n) အလပ၊ အလပအကင။ (v) အလပလပသည။ (Z) nasep, kivaknanga nasep; na seem. (L) hna, hnathawh; thawk, hna thawk. (F) tuan, hantuan; hna. (H) rian, tuan, riantuan. worker (B) (n) အလပသမား။ (Z) na semmi. (L) hnathawktu. (F) (H) riantuantu. world (B) (n) ကမၻာ။ (Z) leitung. (L) khawvel. (F) leitlun, leilung, khawvel. (H) vawlei pumpi, vawlei. worry (B) (v) စးရမေစသည။ (n) စးရမပပနျခငး။ (Z) lung hi mawh; lung hih mawhna. (L) enghelh, rilru timangang, engto. (F) hnaihnok, thin nuam lo, thin baang, donhar. (H) lungretheihnak; lungretheih. worse (B) (adj) ပ၍ဆးေသာ။ (Z) hoih lo zaw, hoih lo sem sem, sia sem sem. (L) chhe zawk, zual, suah zual. (F) a sia deuh mi. (H) a thalo deuhmi, a chia deuhmi. worth (B) (adj) ထကေသာ။ ပငဆငေသာ။ (n) တနဖး။ (Z) man nei, hauhna, neihna; man zah. (L) hlu, hlutna nei, nei, bungrua, pawisa nei. (F) santlai mi, man nei mi, a man a tlaak. (H) aa tlakmi, a manmi, a phumi, man.

120 121 PROSPECT BOSCO EB4C DICTIONARY

အဂၤလပျမနမာခငးအဘဓာန

အဂၤလပျမနမာခငးအဘဓာန

PROSPECT BOSCO EB4C DICTIONARY

Page 63: Eng/Burmese/Chin/ Dictionary

would (B) (aux v) ခလမမည။ (Z) (aux v) ning, ding. (L) (aux v) pt of will. (F) (aux v) pt of will. (H) (aux v) pt of will lai. wrap (B) (v) ရစပတသည၊ လမသည၊ ထတပးသည။ (Z) zial nelh, zial, tuun. (L) tuam, fun, hnal vel. (F) fuun, zual, thawn fuun. (H) fun, khuh, tuam; tuamnak puan. write (B) (n) စာေရးသည။ ေပးစာေရးသည။ (Z) lai gelh pa/nu, lai gelh sia. (L) ziaktu. (F) ngantu, ca ngantu. (H) catiltu. writing (B) (n) စာေရးျခငး။ (Z) gelhna. (L) lehkha ziak, ziak. (F) ca ngan, ngan mi. (H) catial. written (pp of write.) (B) ေရးျပးျပ၊ (Z) pp of write. (L) (pp of write) ziak, lehkha ziak. (F) ngan mi, ca-ih ngan mi. (H) pp of write tial. wrong (B) (adj) မားေသာ၊ မတရားေသာ၊ မသငေလာေသာ။ (Z) khial, diklo, kilawm kituak lo. (L) diklo, tha lo; thil dik lo, thil sual. (F) a palh mi, a fel lo mi, a dik lo mi. (H) palh a simi, a hmaan lomi, a ning a si lo mi. wrote (pt of write.) (B) ေရးခသည။ (Z) (L) (F) (H) ++++++++++++++++

X / x Y/y Z / z Xmas (abbr.) (B) (n) ခရစစမတ။ (Z) (L) (F) (H) X-ray (B) (n) ဓာတမန၊ ဓာတမနရကသည။ (Z) (L) (F) (H) yard (B) (n) ၀ငးျခ၊ ၃-ေပ (တကက) ။ (Z) huan; pi 3, tong 2. (L) kawt zawl, asei zawng the bi 3-feet sei. (F) pi thum. (H) tual, thil chiahnak hmun, pe 3 a samui. year (B) (n) တႏစ။ (Z) kum. (L) kum. (F) kum. (H) kum. yellow (B) (adj) အ၀ါေရာငျဖစေသာ၊ (v) ၀ါေစသည၊ (n) အ၀ါေရာင။ (Z) nai paak, an kam paak mel. (L) eng, thil eng. (F) a aire mi, a eng mi. (H) theithu zawng, aihre zawng. yes (B) (int) ဟတက။ (Z) hi mah hi, hi hi, he. (L) aw, ni. (F) a si, si, a si ti. (H) a si. yesterday (B) (n) မေန႔က။ (Z) zan, zan ni. (L) ni min, niminah. (F) mani suun, mizan sun. (H) nizan. yet (B) (adv) ထ….ေသး။ (Z) lai ding, naai lo. (L) la, cheu, nain, chuti chungin. (F) a tutiang cu, lai hrih, hrih, a khal le, khal sehla. (H) rih.

you (B) (pron) သင၊ မငး၊ ခငဗား။ (Z) nang, nang mah. (L) nang, nang mah, nangmi, che, cheu. (F) nang, nang mah, nan, anmah tla. (H) nang mah, nanmah. young (B) (adj) ေသးငယေသာ။ (Z) khangno, khang moi, khang lai. (L) nau pang, upalo, tuai. (F) a kum a no mi, a no mi, a thiam hrih lo mi. (H) a kum a nomi. your (B) (adj) သင၏။ (Z) nang a, nang neih sa. (L) i, in (neitu sawi naah). (F) nangmah-ih, nahmah-ih. (H) nang mah ta, nan mah ta. yourself (B) (pron) သငကယတင။ (Z) nang leh nang, nang mah mah. (L) nang mah leh nang mah, nang mah. (F) nang mah lala. (H) nang mah hrimhrim, nang mah leh nangmet. youth (B) (n) လငယ၊ ငယရြယႏပျခငး။ (Z) khangno, khangno na, nosuah, moi suahna. (L) that lai hun, tlang val, thalai, nula leh thlang valho. (F) thangthar, mino, suakthuan, kumni, nonawn. (H) mino, tlangval ngaknu. zero (B) (n) သည။ (Z) beem, bang mah hi lo.(0) (L) bial, engmah lo. (F) lolak, aniam bik nak. (H) zeihmanh lo.(0) zoo (B) (n) တရစၧာနဥယာဥ။ (Z) ganhing khawina mun, sa huan. (L) ramsa khawina huan. (F) ramsa zuatnak hmun. (H) saram chiahnak.

+++++++++++

------- စစဥသ၏ Link မား ------- http://www.thupyadict.com/

သေတသနသရပျပအဘဓာန ၂၀၁၁ http://www.thupyadict.blogspot.com

သေတသနသရပျပအဘဓာနblog http://www.thamameggin.blogspot.com

သေတသနသမၼာမဂၢဂၤပဉႇာကမး http://allwada.blogspot.com

မြနျမတရတနာၾသ၀ါဒကထာမား http://www.lightofbuddhadhamma.blogspot.com U Sumana’s The Light of Buddha Dhamma

ဆရာေတာဥးသမန၏ဗဒၶဓမၼေရာငျခည http://www.sannuthant.blogspot.com/ ဆနးႏသန႔ (ဗလခပေအာငဆနး၊ ၀နၾကးခပဥးႏ၊ ကလသမဂၢအတြငး

ေရး မးခပ ဥးသန႔) http://www.usattsuu.blogspot.com/

ဥးစပစ၏ စာအပမား http://www.pbdelhi.blogspot.com/

အႏၵယႏင နယးေဒလျမ႕မျမနမာမား People from Burma in New Delhi and India

http://www.chindict.blogspot.com/ အဂၤလပ ျမနမာ ခငး အဘဓာန English Burmese Chin Dictionary http://www.ancteducational.blogspot.com/

ေအးျငမးခမးသာ သငေထာကက http://www.200yearscalendar.blogspot.com/ ေမတာတသကမမန ႏစ ၂၀၀ ျပကၡဒန

http://www.uthantlibrary.blogspot.com/ ဥးသန႔စာၾကညတကမား

http://www.burmabose.blogspot.com/ ျမနမာျပညႏငေနတာဂဆဘတစခနဒရာဘ႔စ

http://sattsattsuusuu.blogspot.com/ စပစပစစ စတျပ

http://www.5jails5nights.blogspot.com/ ငါးေထာငငါးည

http://www.photodiaryburma.blogspot.com/ ဓါတပဒငယာရ ျမနမာျပည

http://ayanchit.blogspot.com/ အရမးအရမးခစတတသေတြထမာ ကကမပါဘး

http://ourradioplays.blogspot.com/ စစစပစပ အသလႊငဇာတ

http://www.encyclodict.blogspot.com Dictionaries and Encyclopedia(s)

122 123 PROSPECT BOSCO EB4C DICTIONARY

အဂၤလပျမနမာခငးအဘဓာန

အဂၤလပျမနမာခငးအဘဓာန

PROSPECT BOSCO EB4C DICTIONARY

Page 64: Eng/Burmese/Chin/ Dictionary

Free Download အျဖစရယႏငသည လနေထာငစာေပထတစာအပမား + ဥးစပစ၏ ထးတစပစ ပထမတြ (၁၉၅၉)၊

(မရငးစာအပ Scan ဆြ e book) [စာျပနရက ဓါတပျဖညစာအပ] + ဥးစပစ၏၇၅-ႏစအၾကား၄၉-ႏစအျမငဗမာျပည(၁၉၆၃-ေဖဖ၀ါရလ)

(မရငးစာအပScanဆြ) [စာျပနရကစာအပ] + ဥးစပစ၏ ထးတစပစဒတယတြ (၁၉၆၃ ေမလ)

(မရငးစာအပScanဆြe book) [စာျပနရက ဓါတပျဖညစာအပ] + လနေထာငစပစေလး၏ “ငါးေထာငငါးည အျမတဆးရတနာ ဓမၼကဗာမား”

[e book] [p book] + လနေထာငစပစေလး၏ေဆာငးပါးေပါငးခပ

“ျမနမာျပညကေရေလာငးခၾတတ ဆနးႏသန႔” [ebook] [pbook] + ဖာပတကသစဆရာေတာၾကး၏ “သေတသနသရပျပအဘဓာန၂၀၀၇”

[စာျပနရကebook] [စာျပနရကpbook] + ဖာပတကသစဆရာေတာၾကး၏“သေတသနသရပျပအဘဓာန၂၀၀၉”

[စာျပနရကebook] [စာျပနရကpbook] + ဖာပတကသစဆရာေတာၾကး၏ “သေတသနသမၼာမဂၢဂၤပဉႇာကမး ၂၀၁၁”

[စာျပနရကe + p book] Original + ဆရာဥးျဖ၀ငး၏ Easy English with Poems and Tables ကဗာဇယားကကပါ

အဂၤလပစာစကား မခကပါ [စာျပနရကe book] [စာျပနရကp book] + “ဥးစပစ၏ ဆနးႏသန႔ႏငမတေဆြမား” ( ဥးစပစ၏ထးတစပစ ပထမတြ၊

ထးတစပစ ဒတယတြ၊ ၇၅-ႏစအၾကား၄၉-ႏစ အျမင ဗမာျပည၊ တ႔က ၃-အပေပါငးထတေ၀ျခငး)။ [စာျပနရက e + p book]

+ Organic Chemistry book by UPW , Poems and Translated Poems bookလနေထာငစာေပထတစာအပမားက www.sattsattsuusuu.blogspot.com ႏင အထက ပါ links မားတြင free download (သ႔) [email protected], [email protected] သ႔မာၾကားပါက attached files, pdf-ebook အျဖစ

email မတဆင ဓမၼဒါနပ႔ေပးမညျဖစပါသည။ ျပညတြငးျပညပရ မမတ႔ႏင နးစပသ ကြ မး သမား သ႔ လအပသလထပဆငျဖန႔ေဝေပးၾကရနလညး ေမတာရပခပါသည။ ။

92

D2Y
Rectangle
D2Y
Typewritten Text
+ PROSPECT BOSCO EB4C DICTIONARY