1

Ruanda je republika okružena kopnom koja se nalazi na istočnom dijelu centralne Afrike. Glavni grad je Kigali, koji se nalazi u središtu zemlje na rijeci Ruganwa. Ruanda graniči s Ugandom, Tanzanijom, Burundijem i Demokratskom Republikom Kongo. Teren je pretežno planinski na zapadu sa savanama na istoku i brojnim jezerima koja je prostiru diljem zemlje.

2

1890. Ruanda i Burundi su dodijeljene Njemačkom carstvu kao kolonijalne interesne sfere na konferenciji održanoj 1890. u Briselu u zamjenu za odustajanje od Ugande. Mapa prikazuje teritorije Njemačke Istočne Afrike, njemačke kolonije se sastojala iz današnje Ruande, Burundija, kontinentalnog dijela Tanzanije i malog dijela Mozambika.

3

1890 – 1916. Nijemci su ustanovili sveobuhvatnu teoriju o rasama u skladu s kojom je stanovništvo Ruande podijeljeno na Tutsije, Hutue i Twae. Tutsi s njihovim više evropskim izgledom (bljeđa koža, mršaviji i viši), su se smatrali elitnom grupom u ruandskom društvu, dok su se Hutui smatrali običnim ljudima. Twa su bili grupa afričkih Pigmeja koj je činila najmanji dio populacije Ruande. Hutui su činili najmanje 85%, Tutsi manje od 14%, a Twai oko 1% stanovništva prije genocida. Tokom kolonijalne vladavine na teritoriji Ruande, Nijemci i Belgijanci su podsticali dominantnost Tutsija nad Hutuima i imenovali ih na vladajuće pozicije.

4

1923. Britanske i belgijske trupe su pokorile Kraljevinu Ruanda i Urundi tokom Prvog svjetskog rata koje su pale pod belgijski mandat 1923. Belgijska vlada je nastavila da se oslanja na vladajuću strukturu Tutsija za upravljanje zemljom, te su se uključili i u nadziranje obrazovanja i poljoprivrede. Na fotografiji se prikazuje lična karta koju je izdala belgijska uprava u kojoj se formalno navode etničke kategorije - Tutsi, Hutu i Twa.

5

1957. Parmehutu (Stranka pokreta za emancipaciju Hutua, poznatija i kao Republički demokratski pokret), je bila politička stranka u Ruandi i Burundi. Pokret je naglašavao pravo etničke većine da vlada i nametao nadmoć Hutua nad Tutsima. To je bila najvažnija stranka tokom 'Revolucije Hutua' tokom 1959-61. koja je dovela do proglašenja nezavisnosti Republike Ruande i osnaživanja Tutsija kao vladajuće grupe. Na fotografiji je prikazan Grégoire Kayibanada, osnivač Parmehutua.

6

1931 – 1959. Mutara III Rudahigwa (mart 1911 – 25. juli 1959) je bio Kralj (mwami) Ruande od 1931. do 1959. Bio je prvi mwami koji se preobratio na katoličanstvo te se rimsko katoličanstvo tokom njegove vladavine proširilo Ruandom. Njegovo krišćansko ime je bilo Charles Léon Pierre, a službeno se nazivao Charles Mutara III Rudahigwa. Naslijedio ga je Kigeli V Ndahindurwa, koji je vladao narodima Istočne Afrike manje od godinu dana.

7

3. septembar 1959. Union Nationale Rwandaise (UNAR) je politička stranka koju su osnovali Tutsiji 3. septembra 1959. UNAR je bila konzervativna politička stranka Ruande, koja je uživala podršku Kralja Kigelija V. Stranka je učestvovala u parlamentarnim izborima 1961. i osvojila 17% glasova. Na fotografiji je prikazan Francois Rukeba, osnivač UNAR-a.

8

1. novembar 1959.

Članovi UNAR-a su pretukli političara Dominiquea Mbonyumutwa, koji je bio hutuanske pripadnosti. Događaj je bio okidač za društvenu revoluciju 1959. koja je u konačnici dovela do raspada monarhije i izgnanstva stotine’ ruandskih Tutsija. U januaru 1961. je postao privremeni predsjednik Ruande, a nakon mandata je ostao na važnoj političkoj poziciji u Ruandi kao cijenjeni član Hutua.

9

25. septembar 1961. “Parmehutu su pobijedili na izborima 1960. i 1961. U septembru 1961. je oko 80% Ruandijaca glasalo za okončanje monarhije i time su potvrdili proglašenje republike koje se desilo ranije u januaru 1961. pod vladom na čelu s Parmehutu. Ta dešavanja su postala poznata pod nazivom “Revolucija Hutua.”

10

1. juli 1962. Belgija odobrava nezavisnost Ruande.

11

26. oktobar 1962. Na fotografiji je prikazan Grégoire Kayibanda, osnivač Parmehutua, koji je postao prvi izabrani predsjednik Ruande u oktobru 1962. Predvodio je Ruandijce u borbi za nezavisnost od Belgije i zamijenio monarhiju Tutsija republičkim načinom upravljanja. Zalagao se za vladavinu hutuanske većine.

12

1963. Revolucija Hutua je prisilila najmanje 336.000 Tutsija da pobjegnu iz susjednih zemalja. Neke izbjeglice su formirale oružane grupe (pod nazivom inyenzi, ili “žohari”, kako ih je nazvala hutuanska vlada), koji su bili pokretači napada u Ruandi. Krajem 1963. talas napada se približio Kigaliju. Vlada je uzvratila i porazila inyenzije ubivši hiljade preostalih Tutsija u Ruandi.

13

5. juli 1973. Grégoire Kayibanda, predsjednik Ruande je svrgnut tokom vojnog udara. Juvénal Habyarimana postaje treći predsjednik Ruande. Ruanda je postala totalitarna jednopartijska država pod Nacionalnim revolucionarnim pokretom za razvoj (MRND).

14

1990-te

Akazu (odnosno „mala kuća“) je bila neformalna organizacija hutuanskih ekstremista čiji su članovi značajno doprinijeli genocidu u Ruandi 1994. Krug rođaka i bliskih prijatelja tadašnjeg predsjednika Ruande, Juvénala Habyarimana i njegove utjecajne supruge, Agathe Habyarimana.

15

1979. Tokom 1979., obavještajna služba izbjeglica Tutsija u Ugandi je odredila regije prve političke organizacije izbjeglica, Ruandskog saveza za nacionalno jedinstvo (RANU), radi pregovora o mogućem povratku u Ruandu.

16

1. oktobar 1990. Ruandska patriotska fronta (RPF) Tutsija provodi napad iz Ugande, čime počinje građanski rat u Ruandi. Prekid vatre je dogovoren početkom 1991. i pregovori između FPR-a i vlade su počeli 1992. RPF je tadašnja vladajuća politička stranka u Ruandi, a tadašnji predsjednik Ruande Paul Kagame je bio ugledni član RPF-a od osnivanja.

17

1990. Časopis Kangura je osnovan 1990. nakon invazije Ruandske patriotske fronte Tutsija. Kangura je bio časopis koji se štampao na francuskom i jeziku kinyarwandi u Ruandi i koji je podsticao etničku mržnju neposredno prije genocida u Ruandi.

18

4. august 1993. Mirovni sporazum u Arushi (poznatiji i kao Pakt u Arushi) je bio set od pet protokola koje su vlada Ruande i Ruandska patriotska fronta (RPF) potpisali u Arushi, Tanzaniji, 4. augusta 1993. kako bi se okončao trogodišnji građanski rat u Ruandi. Hutuanski ekstremisti su se oštro protivili tom planu.

19

1990 – 1994. Simon Bikindi je bio ruandski pjevač i tekstopisac koji je uživao veliku popularnost u Ruandi. Komponovao je i izvodio pjesme koje su se fokusirale na Interahamwe (ekstremističku paravojnu omladinsku grupu MRND) i civile te podsticale ubijanje naroda Tutsi. Njegova djela je objavljivala Radio-Télévision Libre des Mille Collines tokom rata od oktobra 1990. do jula 1994. Bikindi je optužen i osuđen za poticanje genocida na Međunarodnom krivičnom sudu za Ruandu (ICTR) 2008. godine.

20

1994. Georges Ruggiu je bio voditelj ruandske radio stanice Radio Télévision Libre des Mille Collines, koji je odigrao značajnu ulogu u promociji genocida u Ruandi. Ruggiu je tokom prijenosa poticao nasilje protiv naroda Tutsi i umjerenih Hutua. Bio je jedina osoba neruandskog porijekla koja je osuđena za učešće u genocidu.

21

6. april 1994.

Avion kojim su putovali Juvénal Habyarimana, predsjednik Ruande i Cyprien Ntaryamira, predsjednik Burundija, je oboren iznad Kigalija. Iako identitet odgovornih osoba nikad nije utvrđen, hutuanski ekstremisti su bili prvoosumnjičeni. Incident je izazvao genocid u Ruandi.

22

7. april 1994. Na slici se prikazuje zastava Interhamwe, hutuanske ekstremističke organizacije. Interhamwe i oružane snage Ruande FAR su inicijatori masakra nad Tutsijima i njihovim pristalicama.

23

april - juli 1994. Oko 800.000 – 1.000.000 Ruandijaca je ubijeno u razdoblju od 100 dana od 7. aprila do sredine jula 1994., odnosno, oko 70% populacije naroda Tutsi. Uz to, 30% populacije naroda Twa je ubijeno.

24

1994. Pukovnik Théoneste Bagosora je bivši ruandski vojni oficir. Bio je povezan s grupom akazu (poznatijom pod nazivom le Clan de Madame) povezanom sa suprugom predsjednika, Agathom Habyarimana, koja je bila u vrhu hutuanske ideologije moći. Bagosora je poznat po svojoj ključnoj ulozi u genocidu u Ruandi 1994., kao osnivač Interhamwe, paravojne hutuanske organizacije, i radi distribucije oružja i mačeta diljem Ruande. Osuđen je po tačkama optužnice za genocid, zločine protiv čovječnosti i ratne zločine na Međunarodnom krivičnom sudu za Ruandu (ICTR). Nakon žalbe, kazna je smanjena na 35 godina zatvora.

25

1994. Roméo Dallaire je bio komandant UNAMIR-a (UN-ove misije pomoći za Ruandu), zlosretne misije Ujedinjenih naroda za očuvanje mira u Ruandi od 1993. do 1994. Upozorio je UN da se planira masovno ubistvo, ali su njegova upozorenja zanemarena. Nakon što je ubijanje započelo, još jednom je molio da dodatne snage spriječe ubijanje, ali su Ujedinjeni narodi naredili da se njegove snage drastično smanje. U svojoj knjizi Shake Hands with the Devil: The Failure of Humanity in Rwanda (2003), general Dallaire je izjavio da je Annan spriječio trupe UN-a da intervenišu i riješe sukob, te da pruže dodatnu logističku i materijalnu podršku.

26

1994. Kofi Annan je bio zamjenik Generalnog sekretara Ujedinjenih naroda tokom genocida u Ruandi. Prema Roméu Dallaireu, komandantu UNAMIR-a (UN-ove misije pomoći za Ruandu), Kofi Annan je bio obaviješten o planovima za izvršenje genocida nad manjinom Tutsija u Ruandi 1994., ali je naredio vojnom osoblju UN-a u zemlji da ne poduzimaju nikakve aktivnosti.

27

14. april 1994. Nakon pogubljenja deset belgijskih vojnika koji su čuvali umjerenog hutuanskog premijera Agathe Uwilingiyimana, UN je smanjio snage sa 2.500 na 250 trupa. Masakr se proširio na ruralna područja. Na fotografiji se prikazuje Spomenik za ubijeno belgijsko osoblje UNAMIR-a (UN-ove misije pomoći za Ruandu) u Kigaliju u aprilu 1994. godine.

28

15. april 1994. Vojska Interahamwe pod komandom Francoisa Karera je izvršila popis stanovništva Tutsija u crkvi Ntarama. Tutsijima su naredili da se drže na okupu kako bi vlada mogla garantovati njihovu sigurnost. To je bila strategija u skladu s aktivnostima poduzetim diljem Ruande i cilj je bio okupiti sve Tutsije koji su se krili. Vojnici i vojska Interahamwe su se 15. aprila vratili u crkvu Nyamata i počeli da sistemski ubijaju oko 5.000 Tutsija koji su se nalazili na prostoru crkve Ntarama. Služili su se vatrenim oružjem i granatama, ali i mačetama i ostalim tradicionalnim oružjem. Crkva Ntarama je pretvorena u memorijalni centar kako se ne bi zaboravilo 5.000 ljudi koji su tamo izgubili svoje živote.

29

28 – 30. april 1994. Veliki brojevi Ruandijaca, uglavnom Hutua, su pobjegli od RPF-a (Ruandske patriotske fronte), iz straha od progona za svoje zločine. Nastala kriza, u kojoj su stotine hiljada ljudi naselile Burundi, Tanzaniju i Istočnu Demokratsku Republiku Kongo se televizijski prenosila diljem svijeta.

30

17. maj 1994. UN je pristao da pošalje 6.800 policajaca, s nadležnošću da brane civile, dok se ubijanje Tutsija i dalje nastavilo. Dogovoreni dolazak policije UN-a je prolongiran nekoliko mjeseci.

31

22. juni

Opération Turquoise je bila francuska vojna operacija u Ruandi 1994. pod mandatom Ujedinjenih naroda. Cilj operacije je bio da osigura i zaštiti izmještene osobe, izbjeglice i ugrožene civile u Ruandi, uspostavljanjem i održavanjem sigurnih humanitarnih područja, gdje su za to postojali uslovi. Tvrdilo se da je Opération Turquoise imala za cilj da zaštiti počinitelje genocida, jer se genocid nastavio čak i u zoni Turquoise.

32

3. juli 1994. Nakon što je hutuanska vlada pobjegla u tadašnji Zaire, RPF (Ruandska patriotska fronta) preuzima kontrolu nad Kigalijem. Od epidemije kolere u Zairu je umrlo hiljade hutuanskih izbjeglica. Fotografija prikazuje Paula Kagamea, vođu Ruandske patriotske fronte.

33

19. juli 1994.

RPF (Ruandska patriotska fronta) formira privremenu vladu. Na fotografiji slijeva se nalazi Pasteur Bizimungu, koji je postao predsjednik Ruande, i Paul Kagame zdesna, vođa RPF-a, koji je izabran za potpredsjednika.

34

8. novembar 1994. Vijeće sigurnosti je osnovalo Međunarodni krivični sud za Ruandu (ICTR). ICTR je optužio ukupno 95 osoba. Četiri osobe su u bjekstvu. ICTR je osudio 61 osobu: 54 osobe trenutno služe kazne ili su ih odslužile, a sedam ih je umrlo tokom služenja. Sud je oslobodio 14 osoba i proslijedio slučajeve protiv 10 osoba nacionalnim nadležnostima. Sud je okončao postupke protiv šest osoba prije konačne presude: za dvoje je sud odbacio optužnice, za dvoje je tužilac povukao optužnice, a dvoje je umrlo.

35

1998. Tokom genocida u Ruandi i masovnih silovanja koja su bila sastavni dio sukoba, koncept genocidnog silovanja je usvojen na međunarodnom nivou. Između 250.000 i 500.000 žena je silovano (67% žena silovanih tokom genocida je zaraženo HIV-om). Slučaj Jeana-Paula Akayesua je skrenuo pažnju na temu sistemskog silovanja. Bio je nekadašnji učitelj, političar Republičkog demokratskog pokreta (MDR) i gradonačelnik općine Taba u prefekturi Gitarama od aprila 1993. do juna 1994. Akayesu je 1998. proglašen krivim za devet tački genocida i zločina protiv čovječnosti, uključujući i optužnicu za silovanje kao genocidni čin.

36

1998. We Wish to Inform You That Tomorrow We Will Be Killed With Our Families: Stories from Rwanda je knjiga objavljena 1998., zasnovana na stvarnim događajima, a koju je napisao kolumnista časopisa The New Yorker, Philip Gourevitch o genocidu u Ruandi 1994. Knjiga opisuje Gourevitcheva putovanja u Ruandu nakon genocida u Ruandi, tokom kojih je intervjuisao preživjele i prikupljao informacije. Gourevitch prepričava svjedočanstva preživjelih i osvrće se na značenje genocida. Knjiga je osvojila brojne nagrade, uključujući nagradu Kruga nacionalnih književnih kritičara 1998., Los Angeles Times Book Prize, Guardian First Book Award 1999. godine i nagradu George K. Polk za strano izvještavanje.

37

2004. Hotel Rwanda je filmska historijska drama iz 2004. koju je režirao Terry George na osnovu genocida u Ruandi. Film, koji je nazvan i Afričkom Schindlerovom listom, evidentira aktivnosti Ruandijca Rusesabagina koje je poduzeo da spasi živote svoje porodice i živote preko hiljadu izbjeglica pružajući im sklonište u opkoljenom Hôtel des Mille Collines. Hotel Rwanda istražuje genocid, političku korupciju i posljedice nasilja.

38

2005. Shooting Dogs je film iz 2005. kojeg je režirao Michael Caton-Jones. Zasniva se na iskustvu producenta vijesti BBC, Davida Beltona, koji je radio u Ruandi tokom genocida u Ruandi. Film je snimljen na originalnoj lokaciji scena koje prikazuje. Naziv filma se odnosi na ubijanje pasa lutalica koji su se hranili tijelima ubijenih Tutsija, te su ih iz tog razloga vojnici UN-a ubijali. Obzirom da vojnici nisu smjeli da pucaju na počinitelje genocida, ubijanje pasa simbolički prikazuje besmislenost situacije koja se predstavlja u filmu.

39

2005. Never Again Rwanda (NAR) je mirotvorna i organizacija za socijalnu pravdu koja je osnovana kao odgovor na genocid počinjen protiv Tutsija 1994. Vođeni vizijom nacije u kojoj su građani agenti pozitivnih promjena i zajednički rade za održivi mir i razvoj, NAR cilja da osnaži Ruandijce pružajući im prilike da postanu aktivni građani kroz izgradnju mira i razvoj. NAR naročito naglašava ulogu mladih kao budućnosti mirotvornog društva. NAR je jedna od vodećih nacionalnih organizacija s gotovo 13 godina iskustva u izgradnji temelja za mir.