1

โรงเรยนสาธตมหาวทยาลยราชภฏสวนสนนทาสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม

ชนมธยมศกษาปท 6****************

ใบความรการเปลยนแปลงทางธรรมชาตในโลก

                ปจจบนไดเกดการเปลยนแปลงทางกายภาพของโลก ทงในสวนทเกดจากภายในเปลอกโลกการเปลยนแปลงบรเวณบรเวณพนผวโลกและการเปลยนแปลงในบรรยากาศของโลกอนมผลกระทบโดยตรงออมตอมมนษย ลกษณะการเปลยนแปลงมตงแตการเกดขนอยางชาๆ ไปจนถงการเกดอยางฉบพลนและรนแรง ซงสงผลใหเกดความเสยหายตอชวตและทรพยสนจำานวนมาก

ภาวะโลกรอน

ภาวะโลกรอน (Global Warming) คอ ภาวะทบรรยากาศของโลกมอณหภมโดยเฉลยสงขนซงเปนสาเหตทำาใหภมอากาศของโลกเปลยนแปลง  ภาวะโลกรอนอาจนำาไปสการเปลยนแปลงปรมาณนำาฝน ระดบนำาทะเล และสงผลกระทบตอพช สตว และมนษยอยางมาก

2

1. ปจจยททำาใหเกดภาวะโลกรอน ปจจยสำาคญททำาใหอณหภมของโลกสงขนคอ ปรากฏการณเรอนกระจก “ ” (Greenhouse Effect) ซงเกดจากการทมนษยไดปลอยแกสเรอนกระจกออกสบรรยากาศในปรมาณมาก ไดแก  แกสคารบอนไดออกไซด แกสมแทน แกสไนตรสออกไซด และสารประกอบคลอโรคารบอน จากการทำากจกรรมตางๆ เชน การทำาการเกษตร อตสาหกรรม การคมนาคมขนสง การตดไมทำาลายปา เปนตน แกสเรอนกระจกจะกกเกบความรอนทแผออกมาจากดวงอาทตยและสะทอนคลนความรอนมาสพนโลก จนทำาใหเกดภาวะโลกรอนขน

2. สถานการณการเกดภาวะโลกรอน หลกฐานทแสดงใหเหนวาโลกรอนขน คอ ปรมาณนำาแขงและหมะในปจจบนบรเวณขวโลกและบนเทอกเขาสง เชน เทอกเขาหมาลยในทวปเอเชย เทอกเขาคลมนจาโรในทวปแอฟรกา มปรมาณนำาแขงและหมะลดลงอยางเหนไดชดเมอเทยบกบอดต พนทชายฝงทะเลบางบรเวณของโลกเรมประสบปญหานำาทวมอนเกดจากการหนนของนำาทะเล เชน พนทชายฝงตอนเหนอของทวปยโรป พนทบางหมเกาะในมหาสมทรแปซฟกนกวทยาศาสตรคาดการณวาภายใน 100 ป ขางหนาระดบนำาทะเลจะสงขนจากในปจจบน 0.3-1.1 เมตร ดงนนพนทหลายบรเวณของโลกจะตองจม อย

ไตนำา

ประชากรไมนอยกวา  630 ลานคนจะไดรบผลกระทบ สำาหรบประเทศไทยไดรบผลกระทบจากภาวะโลกรอน คอ อณหภมของโลกทสงขนสงผลใหเกด

3

ภยพบตจากนำาทวม ภยแลง ดนถลมบอยครง และทวความรนแรงมากขน นอกจากนยงทำาใหฤด หนาวจะสนลง พนททางภาคไตจะมฝนตกชกและเกดอทกภยบอยขน ในขณะทภาคเหนอและภาคตะวนออกเฉยงเหนอตองเผชญกบความแหงแลงมากขน ปญหาดงกลาวนอกจากจะสงผลกระทบตอชวตของประชาชนทวไปแลว ยงทำาใหผลผลตทางการเกษตรซงเปนรายไดหลงของประเทศลดลงอกดวย ซงสงผลตอเศรษฐกจและความมนคงของประเทศ

3. ผลกระทบจากภาวะโลกรอน สงผลกระทบตอสงมชวตและสงแวดลอม ดงน

1.  เกดพายหมนบอยขนและมความรนแรงมากขน2.  ปญหาฝนแลงและไฟปา อณหภมของอากาศทสงขน ทำาให

ปรมาณนำาและความชมชนระแหยไปอยางรวดเรว นอกจากนฝนแลงยงทำาใหเกดไฟปาไดงาย

3.  ระดบนำาทะเลสงขน เปนผลมาจากการขยายตวของนำาทะเลเนองจากอณหภมนำาสงขน และธารนำาแขงทขวโลกละลายเรวกวาปกต การละลายของธารนำาแขงจะทำาใหระดบนำาทะเลสงขนทวมพนทชายฝงทะเล

4.  ปญหาชายฝงทะเลถกกดเซาะ เปนปญหาสบเนองมาจากสบเนองมาจากทระดบนำาทะเลสงขน เพราะปรมาณนำาจะไปกดเซาะ ชายฝงทะเลใหพงทลายมากขนกวาเดม

4. การระวงภยจากภาวะโลกรอน วธชวยลดโลกรอนมหลายวธ ดงน

4

1.  ลดปรมาณการใชถงพลาสตก เพราะถงพลาสตกไมสามารถยอยสลายไดเองตามธรรมชาต และการเผากำาจดในเตาเผาขยะอยางถกวธตองใชพลงงานจำานวนมาก ซงทำาใหมกาซเรอนกระจกเพมในบรรยากาศ 2.  แยกขยะอนทรย เชน เศษผก เศษอาหาร ออกจากขยะอนๆ ทสามารถนำาไปใชใหเกดประโยชนใหมได เปนการปองกนการปลอยแกสมเทนสบรรยากาศ

3.  ใชรถสวนตวใหนอยลง หนไปใชจกรยาน ใชบรการรถโดยสารประจำาทาง หรอใชการเดน เมอตองไปทำากจกรรมหรอธระใกลบาน

4.  ประหยดการใชพลงงานไฟฟา ดวยการปดโทรทศน คอมพวเตอรเครองเสยง และเครองใชไฟฟาอนๆ เมอไมไดใชงาน5.  สนบสนนสนคาและผลตผลจากเกษตรกรในทองถนใกลบาน ชวยใหเกษตรกรในพนทไมตองขนสงผลตผลใหพอคาคนกลางนำาไปขายในพนทไกลๆ

การเปลยนแปลงภมอากาศ

การเปลยนแปลงภมอากาศ (Climate Change) คอการทอณหภมของโลกคอยๆเปลยนแปลงไปทละนอย อนเนองมาจาก  2 ปจจยสำาคญ  ไดแก  ปจจยทางธรรมชาต และปจจยจากการเปลยนแปลงปรมาณและความเขมขนของแกสเรอนกระจกในบรรยากาศ

1. ปจจยททำาใหเกดสภาพอากาศแปรปรวน แบงได ดงน 1.1.  ปจจยทางธรรมชาต ทมผลทำาใหอณหภมของโลกสงขน คอ ปจจยทางดาราศาสตร เชน ดวงอาทตยมจดดบมากขน ดวงอาทตยจะแผรงสเพมขน สงผลใหอณหภมสงขนดวยการโคจรของโลกรอบดวงอาทตย จะทำาใหพลงงานทโลกไดรบจากดวงอาทตยในแตละฤดและแตละละตจดเปลยนแปลงไปอยางมากนอกจากนปจจยทางธรณวทยากมผลใหเกดการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศไดเชนกน เชน การเลอนตวของทวป  การปะทของภเขาไฟ

5

ททำาใหฝนละอองในบรรยากาศเพมขน ซงฝนละอองเหลานอาจคงอยในบรรยากาศไดนานถง  3  ป จงสงผลทำาใหอณหภมโลกลดลง 1.2. ปจจยทเกดจากการเพมแกสเรอนกระจกในบรรยากาศ การเพมความเขมขนของแกสเรอนกระจกในบรรยากาศ จะมผลทำาใหอณหภมของโลกสงขน โดยจากการทนกวทยาศาสตรไดศกษาฟองอากาศในแกนนำาแขง เพอศกษาสภาพภมอากาศในอดตเมอ 400,000 ป ทผานมา ทำาใหพบความสมพนธระหวางอณหภมและปรมาณแกสคารบอนไดออกไซดในบรรยากาศกลาวคอ เมอมปรมาณแกสคารบอนไดออกไซดในบรรยากาศเพมขน อณหภมของโลกกจะเพมสงขนตามไปดวย การเปลยนแปลงความเขมขนของแกสเรอนกระจกในบรรยากาศในปจจบน โดยเฉพาะแกสคารบอนไดออกไซด ไดถกพสจนแลววาเกดจากกจกรรมของมนษย ตงแตเมอเขาสยคปฏวตอตสาหกรรมเปนตนมา มนษยไดพฒนาเทคโนโลยเครองจกรกลขนมาใชทนแรง เพมกำาลงในการผลตและอำานวยความสะดวกตางๆ เครองจกรกลเหลานตองอาศยเชอเพลงจากพลงงานฟอสซลเปนพลงงานหลก ซงการเผาไหมภายในเครองยนต ไดปลอยแกสคารบอนไดออกไซดออกสบรรยากาศในปรมาณทเพมมากขน ในขณะเดยวกน พนทปาไมทวโลก ซงเปนแหลงดดซบแกสคารบอนไดออกไซดจากบรรยากาศ  กไดถกบกรกทำาลายอยางมากจากการขยายตวของภาคเกษตรกรรม ภาคอตสาหกรรม และพนทอาศยของมนษย ทำาใหแหลงดดซบแกสคารบอนไดออกไซดออกจากบรรยากาศลดนอยลง และขณะนกยงไมสามารถลดการปลอยแกสเรอนกระจก

2. สถานการณทเกดจากการเปลยนแปลงภมอากาศ ปจจบน

6

สภาพภมอากาศของโลกเปลยนแปลงไปอยางมาก สงใหเกดปญหาตางๆ มากมายในภมภาคตางๆ ของโลกทงปญหาระดบนำาทะเลทเขาทวมพนทราบตำาอทกภยทรนแรงขน ความแหงแลงทมพนทมากขน

ภยแลง หมายถง ความแหงแลงของลมฟาอากาศ อนเกดจากการทมฝนนอยกวาปกต หรอฝนไมตกตองตามฤดกาล เปนระยะเวลานานกวาปกต และครอบคลมพนทบรเวณกวาง ทำาใหเกดการขาดแคลนนำาดมนำาใช พชพนธไมตางๆ ขาดนำา ทำาใหไมเจรญเตบโตตามปกตเกดความเสยหาย และความอดอยากทวไป ความแหงแลงเปนภยธรรมชาตประเภทหนงทเกดขนเปนประจำาทกป โดยเฉพาะในภาคตะวนออกเฉยงเหนอตอนกลางของประเทศไทย เพราะเปนบรเวณทอทธพลของลมมรสมตะวนตกเฉยงใตเขาไปไมถง ทำาใหเกดความอดอยากแรนแคน ซงหากปใดทไมมพายเคลอนผานเลยกจะกอใหเกดความแหงแลงรนแรงมากขน อนเนองมาจากฝนทงชวงยาวนาน โดยภยแลงทเกดขนทกปจะอยระหวางเดอนมถนายนตอเนองถงเดอนกรกฎาคม ในชวงดงกลาวพชไรทเพาะปลกจะขาดนำาไดรบความเสยหายมนษย - สตวขาดแคลนนำาดมนำาใช สงผลกระทบตอการดำารงชพรวมถงดานเศรษฐกจและสงคม ทงนความรนแรงจะมากหรอนอยเพยงใดขนอยกบปจจยหลายดาน เชน ความชนในอากาศ ความชนในดน ระยะเวลาทเกดความแหงแลง และขนาดของพนททมความแหงแลง เปนตน

สาเหตของการเกดภยแลง

ปจจยทกอใหเกดภยแลงสำาหรบประเทศไทยแลว นอกจากฝน ยงมปจจยอนทเปนองคประกอบอกหลายอยาง เชน ระบบการหมนเวยนของบรรยากาศ การเปลยนแปลงสวนผสมของบรรยากาศ การเปลยนแปลงความสมพนธระหวางบรรยากาศ กบนำาทะเล หรอมหาสมทร ดงนนการเกดภยแลงจงมใชเกดจากสาเหตใดสาเหตหนงเพยงอยางเดยว ซงพอจะประมวลสาเหตของการเกดภยแลงได ดงน

1. เนองจากสภาวะอากาศในฤดรอนทรอนมากกวาปกต

7

2. เนองจากการพดพาของลมมรสมตะวนตกเฉยงใต3. ความผดปกตของตำาแหนงรองมรสม ทำาใหฝนตกในพนทไมตอ

เนอง4. ความผดปกต เนองจากพายหมนเขตรอนเคลอนทผาน

ประเทศไทยนอยกวาปกต5. การเปลยนแปลงความสมดลของพลงงานทไดรบจากดวงอาทตย

เชน การเผาพลาสตก นำามน และถานหน ทำาใหเกดรโหวในชนโอโซน6. ผลกระทบจากปรากฏการณภาวะเรอนกระจก เนองจากสวนผสม

ของบรรยากาศ เชน คารบอนไดออกไซด ไอนำา ลอยขนไปเคลอบชนลางของชนโอโซน ทำาใหความรอนสะสมอยในอากาศใกลผวโลกมากขน ทำาใหอากาศรอนกวาปกต

7. การพฒนาดานอตสาหกรรมตางๆ8. การตดไมทำาลายปา ทำาใหเกดการเปลยนแปลงสภาพแวดลอมอน

เปนอกสาเหตหนงทมผลกระทบตอการเปลยนแปลงองคประกอบของภมอากาศ เชน ฝน อณหภม และความชน

ฤดกาลเกดภยแลง

การเกดภยแลงโดยทวไปจะเกดขน 2 ชวง ดงน

1. ในฤดหนาวระหวางเดอนตลาคม ถงเดอนกมภาพนธ และตอเนองมาถงฤดรอน ระหวางเดอนกมภาพนธ ถงเดอนพฤษภาคม คอชวงสนสดของฤดฝน ซงเรมจากครงหลงของเดอนตลาคม เปนตนไป บรเวณประเทศไทยตอนบนจะไมมฝนตกมา หรอถามกจะมเพยงจำานวนเลกนอย สวนมากจะเปนฝนจากพายฝนฟาคะนอง จงทำาใหเกดความแหงแลงเปนประจำาทกปในชวงน และมกจะมไฟปาเกดขนตามมาดวย

2. ในฤดฝนระหวางเดอนพฤษภาคม ถงเดอนตลาคม ในชวงของกลางฤดฝน ตงแตปลายเดอนมถนายน ถงเดอนกรกฎาคม ในบรเวณประเทศไทยตอนบนจะเกดความแหงแลง เนองจากมฝนทงชวงเกดขน

8

ประมาณ 1 - 2 สปดาห หรออาจถง 1 เดอน ปรมาณฝนในชวงนจะลดลงมผลกระทบตอการเกษตรมาก ทำาใหพชขาดนำา เหยวเฉา และแหงตายไปในทสด

ฝนแลง มความหมายอยางไร

ฝนแลง คอ ภยธรรมชาตซงเกดจาก ฝนแลง ไมตกตามฤดกาล มสาเหตจาก พายหมนเขตรอนเคลอนผานประเทศไทยนอย รองความกดอากาศตำามกำาลงออน มรสมตะวนตกเฉยงใตมกำาลงออน เกดสภาวะฝนทงชวงเปนเวลานาน หรอเกดปรากฏการณเอลนโญรนแรง ทำาใหฝนนอยกวาปกต ทำาใหผลผลตการเกษตรเสยหาย ขาดนำา เหยวเฉา แหงตายในทสด โรคพชระบาด คณภาพดอยลง อตสาหกรรมเกษตรเสยหาย ขาดแคลนอปโภคบรโภค กระทบกบการผลตไฟฟาพลงนำา

ฝนทงชวง คอ อะไร

หมายถง ชวงทมปรมาณฝนตกไมถงวนละ 1 มลลเมตร ตดตอกนเกน 15 วน จะเกดในชวงฤดฝน ประมาณเดอนมถนายน และกรกฎาคม

ปญหาภยแลงกบการดำารงชวตของประชาชน1. การขาดแคลนนำาอปโภค บรโภค2. ผลตผลทางการเกษตรลดลง ไมเพยงพอตอการบรโภค ทำาให

สนคาบางอยางขาดแคลน ทำาใหราคาสนคาอนสงขน3. รฐตองสญเสยงบประมาณชวยเหลอผประสบภยแลงปหนงๆ

เปนจำานวนสง4. ประชาชนไมมงานทำา ตองอพยพเขามาทำางานในเมองใหญ ทำาให

เกดปญหาดานเศรษฐกจและสงคม5. การระเหยของนำาจากพนดน มผลกระทบทำาใหพนดนขาดนำา พช

อาจลมตายและผลผลตลดลงได

9

6. การประกอบการดานอตสาหกรรมตองหยดชะงก เพราะขาดแคลนนำาทใชในการผลตพลงงาน

ภยซำาซอนทเกดจากภยแลง

1. เกดไฟปาขน เชน ตนไผเสยดสกน หรอฟาผาทงหญาแหง หรอเกษตรกรจดไฟเผาฟางขาว เผาหญา ทำาใหเกดลกลามกวางขวาง บางทอาจลกลามไหมอาคารบานเรอน ไรนา เสยหาย ควนไฟทเผาไหมขางทางมผลเสยตอทศนวสย ทำาใหเกดอบตเหตทางจราจรขนได เปนตน

2. มลกษณะสภาวะของอากาศแปรปรวน เนองมาจากอากาศรอนจดตดตอกนหลายๆ วน ทำาใหเกดการสะสมความรอนในบรรยากาศบรเวณหนงไวมาก เกดลมสองกระแสพดสอบเขาหากน ทำาใหบรเวณดงกลาวเกดเปนแนวตบของลมจะเกดพายฤดรอน หรอพายฟาคะนองขน มลมกระโชกแรงเปนพกๆ มฝนตกหนก ฟาผา เกดในระยะสนไมเกน 2 ชวโมง บางครงกำาลงลมทำาใหพดอาคารบานเรอน ทรพยสนเสยหายได อาจมลกเหบตกเกดรวมดวย

วธการแกปญหาภยแลง

1. ตดตามสภาวะอากาศ ฟงคำาเตอนจากกรมอตนยมวทยา2. ฝกซอมการปองกนภยพบต เตรยมพรอมรบมอ และ

วางแผนอพยพหากจำาเปน

  3. ผลกระทบจากการเปลยนแปลงภมอากาศ อณหภมทสงขนทำาใหเกดการเปลยนแปลงของสภาพภมอากาศในรปแบบตางๆ เชน รปแบบของลม จำานวนและชนดของไอนำาในอากาศ (ฝน ลม หมะ นำาแขง) รวมทงความถของอากาศทรนแรงขน ซงมแนวโนมทจะเกดรนแรงมากขน ในอนาคตการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศดงกลาวจะทำาใหเกดปญหาดานสงแวดลอม สงคม และเศรษฐกจตามมา ตวอยางผลกระทบทอาจเกดขนมดงน

10

3.1. ปรมาณนำาจดทลดลง ภายในเวลา 50 ป จำานวนของประชากรทขาดแคลนนำาดมจะเพมสงขนเปน 5,000 ลานคนจากทงหมด 8,000 ลานคน

3.2. ผลผลตการเกษตรตกตำาลง การเปลยนแปลงสภาพภมอากาศสงผลใหผลผลตทางการเกษตรในระดบทองถนลดลง จงมผลตอปรมาณอาหารสำารองในโลก

3.3. ความอดมสมบรณของดนลดลงและหนาดนไดรบความเสยหายจากการชะลางพงทลายดนจากสภาพ๓มอากาศรนแรง ทำาใหเกดการยายพนทเพาะปลก ภยแลงและการเปลยนแปลงของปรมาณไอนำาในอากาศ จะเพมปรมาณการยายถนฐานของประชากร สวนผลกระทบทางออมเปนการใชสารเคมเพอเพมความอดมสมบรณของดน 3.4. ระดบนำาทะเลทเพมสงขนเมอโลกรอนขน และระดบนำาทะเลกจะเพมมกขนจากการขยายตวของนำาทะเล และการละลายของนำาแขง เชน การละลายของแผนนำาแขงกรนแลนดและภเขานำาแขงในทะเล ซงทำาใหระดบนำาทะเลเพมขน และการเพมขนของระดบนำาทะเลจะทำาใหชมชนรมฝงทะเล พนทการเกษตร แหลงนำาจดรมฝง รวมถงประเทศทเปนเกาะกลางมหาสมทรหรอทะเลตกอยในภาวะเสยงภยจากนำาทวม 3.5. ภยธรรมชาตรนแรงทเกดมากขน เชน ความแหงแลง ไฟปา อทกภย แผนดนถลม พาย และอน ๆ อกมากมาย จะสงผลกระทบมหาศาลตอสงคม และเศรษฐกจ

4. แนวทางแกไขปญหาการเปลยนแปลงภมอากาศ สภาพอากาศแปรปรวนมสาเหตมาจากการปลอยแกสเรอนกระจก ซงสงผลใหเกดภาวะโลกรอน แนวทางแกไขปญหาสามารถทำาไดโดยการพฒนาพลงงานสะอาด เพอลดการปลอยแกสคารบอนไดออกไซด และการเพมประสทธภาพการใชพลงงานธรรมชาต เชน แสงอาทต และความรอนใตพภพ ซงเปนมตรตอสงแวดลอม พลงงานลมมอตราการศกษาพฒนาและเตบโตเรวทสดสวนพลงงานจากแสงอาทตยทสองกระทบผวผวโลกมปรมาณมากพอในการ

11

ผลตพลงงานมากกวาปรมาณทโลกกำาลงบรโภคอยทกป การใชพลงงานสะอาดและเปนมตรตอสงแวดลอมจะนำาไปสการเตบโตทางเศรษฐกจ  การสรางงาน นวตกรรมทางเทคโนโลย และ การปกปองคมครองสงแวดลอม ดงนน เพอปกปองโลกจากการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ เราจงตองการใชเชอเพลงฟอสซล และหนมาใชพลงงานสะอาดซงเปนทางเลอกทยงยนอยางแทจรง

สถานการณดานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมในภมภาคตางๆ ของโลก

         สถานการณดานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมในภมภาคตางๆ ของโลก ไดทำาใหประชากรกวา 10 ลานคนทวโลกตองอพยพหนภยธรรมชาต ความแหงแลง และความอดยาก โดนเฉพาะประชากรทอยมนประเทศเคนยาและเอธโอเปย ในทวปแอฟรกา ตองอพยพ เดนทางออกจากบานเกด ประชากรประมาณ 1 ใน 4 ของประชากร หรอประชากร หรอประมาณ 1,200 ลานคน มสภาวะการ ดำารงชพในระดบยากจน ขาดแคลนอาหาร ขาดแคลนอาหาร นำา ทอยอาศย และมสขภาพอนามยตำากวาเกณฑมาตรฐานสถานการณดานสงแวดลอมและทรพยากรธรรมชาตของโลกทสำาคญ มดงน

         1. สถานการณของทรพยากรดน ปจจบนความตองการทจะใชดนภมภาคตางๆ ของโลก เพอเปนทอยอาศย ทส ำาหรบเพาะปลก และการประกอบอาชพอนๆ เพมมากขนนอกจากจะมการบกรกทำาลายพนททเปนปาไมเพอเปนทอยอาศยและเพอการเพาะปลกแลว ทดนทเคยใชเปนทเพาะปลกอยแลวกถกใชในการพะปลกบอยครงยงขน รวมทงมกาใชปยเคม และยาฆาแมลง ฆาวชพช จงสงผลใหดนเสอมคณภาพไดเรวยงขน และในปจจบนยงมการใชทดนไมเหมาะสมกบคณภาพของดน เชน พนทอดมสมบรณทเหมาะสมกบการทำาการเกษตรกลบนำามาสรางทอยอาศย สวนพนทแหงแลงกลบใชทำาการเกษตร เปนตน

12

       โครงการสงแวดลอมของสหประชาชาตระบวา ทวโลกมระดบปญหาความเสอมโทรมของดนประมาณ 12 ลานตารางกโลเมตร คดเปนรอยละ 11 ของพนทเกษตรกรรมทวโลก พนทด นทเคยมความอดมสมบรณประมาณ 8.1 ลานกโลเมตร ไดกลายเปนทะเลทราย การเกดดนเคมทำาใหผลผลตในเขตประทานลดลง 1 ใน 3 และปญหานำาทวมขงผวดนทำาให ผลผลตลดลง 1 ใน 10 ของผลผลตทวโลก ประเทศเอธโอเปย มปญหาการกรอนของดนทำาใหมกสญเสยหนาดนประมาณปละ 2,000 ลานตน สวนในประเทศไทยมตะกอนดนถกชะลาง ลงสแหลงนำาปละประมาณ 27 ลานตน

2. สถานการณทรพยากรนำ/า ปจจบนขาดแคลนนำาดม นำาใชในครวเรอนและเพอการเพาะปลก เปนปญหาสำาคญของโลกเนองจากไดเกดปญหาความแหงแลงอยทวไปในหลายประเทศ โดนเฉพาะประเทศในทวป แอฟรกาและเอเชย ในหลายประเทศไดสรางเขอนชวยในการควบคมปรมาณนำาใหมการกระจายในชวงขาดแคลนนำาได จำาจงมไหลสมำาเสมอทกเสมอภาคทกฤด แตะขณะเดยวกนกสงผลตอระบบนเวศแหลงนำา นอกจากปญหาขาดแคลนนำาแลว เมองใหญในหลายประเทศตองประสบปญหานำาเสยทงจากบานเรอน ชมชน และโรงงานอตสาหกรรมไหลไปรวมอยในแหลงนำาสงผลตอการดำารงชวตของประชาชนโดยทวไป  สารพษทปลอยสบรรยากาศและการใชสารพษในการเกษตร ในทสดแลวจะไปรวมกนในทะเลและมหาสมทรซงจะเปนทสะสมของสารพษและสงปฏกลทใหญทสดในโลกเชน ทะเลสาบในอเมรกาเหนอและสแกนดเนเวยมความเปนกรดสงจนทำาใหปลาตาย รวมทงบรเวณฝงทะเลของประเทศแถบมหาสมทรแปซฟก มการพบปลาขนาดใหญวายเขามาตายตามชายฝงอยเสมอ ซงสนนษฐานวาหนสภาพนำาทเปนพษขนมา หรอแมแตนำาบาดาลใน 38 รฐของสหรฐอเมรกา พบวามการปนเป อนของสารเคม สวนในประเทศท

13

กำาลงพฒนาประชากรในชนบทรอยละ 61 และประชากรในเมองรอยละ 26 ขาดแคลนนำาดมทสะอาด

           3. สถานการณปาไมและสตวปา ในปจจบนการทำาลายปาเปนไปอยางกวางขวางในทกบรเวณของโลก และรนแรงทสดในบรเวณเขตรอน มการคาดกนวามการทำาลายปาไมของโลกปละ 2.5-3 ลานตารามกโลเมตร ถาหากอตราการทำาลายปาไมยงเปนเชนนในเวลาอกประมาณ 13-16 ป ขางหนา ปาไมในปจจบนจะหมดไปจากโลกถงแมจะมการปลกปาเพมขนกไมสามารถทำาไดทนกบปรมาณทถกทำาลายไป การลดลงของพนทปาไมกอใหเกดผลกระทบทงทางตรงและทางออม คอ สตวปาไมมทอยอาศย และขานแคลนแหลงอาหาร จงมโอกาสสญพนธไดมาก นอกจากนยงสงผลกระทบตออณหภมของโลกเพมสงขน  อนเปนสาเหตของความแหงแลงและยงทำาใหมนษยขาดแคลนปจจยในการดำารงชวตอกดวย จากการสำารวจพนทปาไมของโลกไดมการคาดการณของโลกวาในอก 30-50 ปขางหนาปาไมในเขตรอนจะหมดไป ประชากรของโลก 1 ใน 3 จะขาดไมทำาฟน สวนปาไมในประเทศทพฒนาแลวจะสญไปดวย มลพษทางอากาศจะมมากขน พนทการทำาปศสตวในทวปแอฟรกาและตะวนออกกลางกกลายเปนทะเลทรายในปจจบนพชและสตวจะสญพนธปละประมาณ 36,500 ชนด และหากสภาพความแหงแลง การทำาลายพนทลมนำาและแนวปะการงยงมมากขน กจะทำาใหสงมชวตอยางนอย 500,000-1,000,000  ชนดสญพนธภายใน 20 ป

        4. สถานการณทเกยวกบพลงงาน ในปจจบนโลกใชพลงงานจากนำามนเปนหลกแตการใชปโตรเลยมและพลงงานจากซากพช ซากสตว หรอถานหนไดสรางมลพษแกสงแวดลอมจงมการหนไปพฒนาพลงงานสะอาด ไดแก พลงงานแสงอาทตย พลงงานลม พลงงานความรอนใตพภพ และพลงงานชวภาพเพอนำามาใชกนมากขน 4.1. นำามนเกดจากการทบถมของสงมชวตใตดนใตทะเลสาบเปนเวลาหลายรอยลานป ปรมาณนำามนในโลกยงไมสามารถบอกไดชดเจน

14

เนองจากบางแหลงยงไมถกสำารวจพบ แตมการประมาณวานำามนมอยในโลกประมาณ 600  พนลานเมตรกตน แหลงนำามนสวนใหญอยในทวปเอเชยในแถบภมภาคตะวนออกกลาง ทวปอเมรกาเหนอ ทวปแอฟรกา สหพนธรฐรสเซย แระเทศจน และบางประเทศในทวปเอเชย ประเทศออสเตรเลย และทวปยโรปตามลำาดบ

          ปรมาณนำามนสำารองกวาคร งหนงของโลก อยในประเทศแถบตะวนออกกลาง โดยประเทศสมาชกกลมโอเปก มปรมาณสำารองรวมกนคดเป นร อยละ 65 ของท ง โ ล ก ประเทศท ม ปร ม าณ ส ำา ร อ งน ำา ม น ม า ก ท ส ด ใ นโ ล ก ค อ ประเทศ

ซาอดอาระเบย รองลงไป ไดแก อหราน อรก คเวต และสหรฐอาหรบเอมเรตส

       

 4.2 แกสธรรมชาต มแหลงกำาเนดเชนเดยวกบนำามนแตอยในรปของแกส การนำาไปใชจงสงไปตามทอ ทำาใหตองมการลงทนสง ในปจจบนมการใชแกสธรรมชาตเปนพลงงานประมาณรอยละ 36.5 ของ

15

พลงงานทใชกนอยมนโลก โดยมปรมาณสำารองในโลกประมาณ 73,000 ลานเมตรกตน โดนกระจายอยในทวภมภาคตางๆ

               

     

       4.3 พลงงานปรมาณ หรอ พลงงานนวเคลยร (Nuclear Energy) เปนพลงงานความรอนทถกปลอยมาจากการรวมตวหรอการแตกตวของอะตอมของธาตยเรเนยม 285 เปนพลงงานทมนษยเพงรจกนำามาใชในชวงสงครามโลกครงท 2 ในหลายประเทศ เชน สหรฐอเมรกา ฝรงเศส เยอรมน ญปน เปนตน ไดนำาพลงงานนวเคลยรมาใชในการผลตกระแสไฟฟา โดยพลงงามากกวาเชอเพลงอน และมคาใชจายในระยะยาวถกกวาในปจจบนมการนำาพลงงานปรมาณมาใชในทางการแพทย การผลตอาวธสงคราม และการเกษตรแตพลงงานปรมาณยงมขอจำากดในการใช เนองจากสารกมมนตภาพรงสจะเปนอนตรายตอมนษยและสงแวดลอม แมแตในประเทศทพฒนาแลวเชน สหรฐอเมรกา ญปน รสเซย เปนตน กยงคงมปญหาการร วไหลของสารกมมนตภาพรงสอยบอยครง นอกจากนนการใชพลงงานปรมาณตองใชเทคโนโลยขนสงและใชทนมากจงยงเปนขอจำากดของหลายประเทศแตในอนาคตเมอพลงงานฟอสซลหมดลงกจะมการใชพลงงานปรมาณกนมากขน

              4.4 ถานหน เปนเชอเพลงทเกดจากการทบถมของซากพชซากสตวใตพนดนโดยถก กดทบอดเปนถาย ซ งปจจบนใชถานหนเปนพลงงานประมาณรอยละ 27 ของพลงงานทใชกนอยในโลก ถานหนสวน

มากทใชกนเปนถานหนบทมนส ถานหน

16

สำารองทมอยในโลกประมาณ 20,000 ลานเมตรกตน โดยกระจายอยในภมภาคตาง ๆ

17

4.5 พลงงานนำ/า ใชในการผลตกระแสไฟฟา แตเมอมการใชนำามน แกสธรรมชาตและถานหนมากขน จงทำาใหมการใชพลงงานนำาในการผลตกระแสไฟฟานอยลง เขอนทใชผลตกระแสไฟฟาทสำาคญของโลก เชน เขอนอไทพ กนแมนำาปารานาทอยบรเวณพรมแดนระหวางประเทศบราซลและปารากวย เปนตน 4.6 พลงงานความรอนใตพภพ ความรอนใตพนโลกมอณหภมสงถง 4,400 องศาเซลเซยส โดยในบางแหงความรอนเหลานจะกอใหเกดปรากฏการแผนดนไหวและนำาพรอนในบางแหงอาจเกดไอความรอนทถกกกเกไวใตพนโลกทเรยกวา พลงงานความรอนใตพภพ ซงสามารถนำามาผลตกระแสไฟฟาได ในประเทศสหรฐอเมรกาผลตกระแสไฟฟาจากพลงงานความรอนใตพภพประมาณรอยละ 50 ของพลงงานความรอนใตพภพ

 4.7 พลงงานลม พลงงานลมเกดจากการทผวไดรบพลงงานความรอนจากดวงอาทตยทไมเทากน ทำาใหอณหภมของอากาศแตกตางกนและเกดการเคลอนทของอากาศซงกอใหเกดพลงงานลม โดยมนษยรจกใชพลงงานลมในการเดนเรอ การสบนำาและกจกรรมอนๆ มานานแลว ในรฐ

18

แคลฟอรเนย ของสหรฐอเมรกาใชพลงงานลมผลตกระแสไฟฟาไดประมาณ 300 เมกะวตต หรอประมาณรอยละ 40 ของพลงงานลมทใชอยในโลก สวนประเทศอนๆ ทใชพลงงานลม เชนประเทศเยอรมน เดนมารก เนเธอรแลนด เปนตน

วกฤตการณดานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมในภมภาคตางๆ ของโลก

                 ปญหาสงแวดลอมของโลกไดสะสมขนนบตงแตยคปฏวตอตสาหกรรมเมอราว 200 ปทผานมา โดยการสรางโรงงานอตสาหกรรมในทวปยโรปและประเทศสหรฐอเมรกานนทำาใหมการนำาพลงงานถานหนและนำามนมาใชมากขน เปนการเพมมลพษใหแกสงแวดลอมจากสารทผสมอยในนำามน ตอมาในกลางศตวรรษท 20 การพฒนาเกษตรยคใหมไดหนมาใชปยเคมและยาฆาแมลง ซงสงผลใหสารเคมเกดการแพรกระจายไปในนำา อากาศ ดน และในหวงโซอาหาร ปญหาดานสงแวดลอมทสะสมทำาใหเรมตระหนกวาปญหาของโลก คอ การเกดภาวะฝนแลงและอณหภมของโลกทรอนขน กอใหเกดผลกระทบตอระบบนเวศและการดำารงชวตของมนษย ทำาใหเมอประมาณ 20 ปทผานมาโลกไดหนมาสนใจเรองสงแวดลอม ถงแมวาปญหาทางดานสงแวดลอมไดรนแรงถงขนวกฤตแลว ความตระหนกในการรวมกนแกไขปญหานนกยงคงมความแตกตางกนอยมาก ในปจจบนปญหาสงแวดลอมทเขาสภาวะวกฤต มดงน

               4.1 การเกดภาวะโลกรอน อณหภมของโลกไดรอนอยางตอเนองในชวงเวลา 50 ปทผานมา การทอณหภมของโลกรอนขนนน เนองมาจากการเพมขนของแกสเรอนกระจกในชนบรรยากาศ โดยเฉพาะการเพมขนของแกสคารบอนไดออกไซด คลอไรฟลออไรคารบอน มเทน และไนตรสออกไซด โดยมนษยเปนตวการสำาคญในการปลอยแกสเรอนกระจกออกสบรรยากาศ เชน การทำาอตสาหกรรม การคมนาคม ขนสงการ

19

เผาขยะ รวมถงการตดไมทำาลายปา เปนตน บรเวณทมการปลอยแกสเรอนกระจกในปรมาณมาก คอ ประเทศทมโรงงานอตสาหกรรมจำานวนมาก เชน สหรฐอเมรกา จน เยอรมน เปนตน อณหภมของโลกทรอนขน นอกจากจะทำาใหเกดผลกระทบตอมนษยแลว ยงเกดความเสยหายตอระบบนเวศของโลกเชน ทำาใหปะการงตามแนวชายฝงมหาสมทรอนเดย เกดไฟฟาทำาใหสญเสยปาไมและสตวปา อกทงทำาใหระดบนำาทะเลสงขนอยางนอย 17 เซนตเมตร เปนตนนอกจากน อณหภม ทสงขนของโลกยงกอใหเกดโรคระบาดทเปนอนตรายตอมนษยและสตวเลยงซงมผลกระทบตอเศรษฐกจของโลกอกดวย

4.2 นำ/าเสยและการขาดแคลนนำ/า จากภาวะโลกรอนแมจะทำาใหปรมาณนำาผวดนเพมขน แตกไมอยในสภาพทสามารถนำามาใชอปโภคบรโภค เนองจากอยในรปของนำาเคม ในขณะเดยวกนนำาในแหลงทใชอปโภคบรโภคกลบมสารพษเพมขนไมสามารถนำามาใชไดอก อกทงยงมความตองการใชนำามนขนเนองจากการเพมขนของประชากรโลก การขยาย

20

ตวของอตสาหกรรม และใชสำาหรบการเพาะปลกแหลงทมาของนำามนเสยนอกจากจะเกดขนโดยการชะลางสารพษในอากาศของนำาฝนหรอหมะแลวยงเกดจากสารพษในนำาทงจากโรงงานอตสาหกรรม โดยเฉพาะในประเทศกำาลงพฒนาทขาดระบบบำาบดและควบคมการทงของเสย แมปจจบนในประเทศทพฒนาแลว เชน ประเทศแคนนาดา สหรฐอเมรกา และประเทศในทวปยโรป มการปรบปรงคณภาพนำาในแมนำาใหดขนแลว แตในหลายประเทศยงประสบปญหานำาเสยจนไมสามารถนำามาอปโภคบรโภคได เชน แมนำายมนาในประเทศอนเดย แมนำาวสตลา ในประเทศโปแลนด แมนำาในประเทศจน มาเลเซย ฟลปปนส ไทย เปนตน การขาดแคลนนำาใชรนแรงขนในฤดรอน โดยทวปแอฟรกาขาดแคลนนำามากทสดรองลงไปเปนภมภาคตะวนออกกลาง ประเทศอนเดย และบรเวณทราบตอนเหนอของประเทศจนเนองจากนำาในแหลงนำามนอยทงประเภทนำาผวดนและนำาใตดน

              4.3 อากาศเสย อากาศเสยหรออากาศเปนพษนบวนจะมปญหาเพมมากขน และจะสงผลกระทบตอสขภาพอนามยโดยตรงของมนษยโดยตรง ในแตละปทวโลกจะมผทเสยชวตเพราะอากาศเปนพษนบ

แสนคน โดยเฉพาะประเทศสหรฐอเมรกา สวนภมภาคตะวนออกและประเทศจนอากาศเปนพษเกดจากการทำาเหมองถานหนและการใชถานหนและการใชถานหนในโรงงานอตสาหกรรม เกดสารซลเฟอร ไดออกไซด เขมาควนเขาสบรรยากาศ

ทำาใหเกดโรคหอบหด หลอดลมอกเสบ และถงลมโปงพองสารพษทเกดจากการใชนำามนในรถยนต ไดแก ไนโตรเจนไดออกไซด คารบอนมอนอกไซด ตะกว และไฮโดรคารบอน มผลตอสขภาพอนามยโดยเฉพาะโรคระบบทางเดนหายใจ ระบบหมนเวยนโลหต ระบบประสาทและอาจเปนสาเหตของโรค

21

มะเรงเมองสำาคญหลายแหงทมซลเฟอรไดออกไซดและสารแขวนลอยในอากาศเกนมาตรฐาน ไดแกนวเดล ซอาน เปยจง (ปกกง) เตหะราน กรงเทพฯ มาดรด กวลาลมเปอร ซาเกรบ เซาเปาล ปารส นวยอรก   มลาน และโซล

              4.4  การสญเสยปาไมและสตวปา ในอดตโลกมพนทปาไมอยประมาณรอยละ 40 ของพนททงหมด หรอประมาณ 37,800 ลานไร แตในปจจบนลดลงเหลอเพยงรอยละ 20 ของพนททงหมด หรอประมาณ

22,500 ลานไรเทานน โดยการสญเสยปาไมนนมสาเหตมาจากการตดไมไปใชเปนสนคา สรางทอยอาศย ความตองการพนทในการเพาะปลก และการเกดไฟปา ซงปจจบนเนองจากโลกมอณหภมสงขนทำาใหเกดไฟปาขนบอยครง ทงในประเทศสหรฐอเมรกา แดนาดา

ออสเตรเลย ฝรงเศส และอนโดนเซยนอกจากน การสญเสยปาไมเทากบเปนการทำาลายแหลงทอยอาศยและอาหารของสตวปาการลดลงของพนทปาจงทำาใหสตวปาลดลงหรอสญพนธไป อกทงการจบสตวปาไปขายเปนสนคาหรออาหารกทำาใหสตวปาลดลงเชนกนปาไมและสตวปาเปนองคประกอบทสำาคญของระบบนเวศ และปาไมกมความสมพนธ กบทรพยากรธรรมชาต อนๆ เชน ความชมชนของดนฟาอากาศ ชวยควบคมปรมาณแกสคารบอนไดออกไซดในอากาศ ทำาใหฝนตกชวยลดการพงทลายของดน เปนตน การสญเสยปาไมจงเปนจดเรมตนของปญหาสงแวดลอมอนๆ ดวย

22

                  4.5 การขาดแคลนพลงงาน พลงงานเปนปจจยทสำาคญตอการดำารงชวตในปจจบน โดยมการใชพลงงานกบยานพาหนะเครองจกร เครองใชในบานเรอง เครองใชในครวเรอน ใชในภาคอตสาหกรรม เกษตรกรรม ในขณะทความตองการพลงงานเพมขนแตปรมาณพลงงานมอยอยางจำากด จงทำาใหราคาสงขน มผลกระทบตอฐานะทางเศรษฐกจไปทวโลก โดยเฉพาะประเทศผบรโภคนำามนทตองซอนำามนในราคาทแพง ทำาใหสนคาในประเทศราคาแพงตามไปดวย ปญหาของการใชพลงงานนอกจากเปนทรพยากรทมจำากดและราคาแพงแลว การใชพลงงานยงกอใหเกดสารพษในสงแวดลอม เกดการเปลยนแปลงของดนฟาอากาศ และความเสอมโทรมของทรพยากรธรรมชาตอนๆ ตามมา

***************************