elkitabi (1).pdf

Embed Size (px)

Citation preview

  • 7/29/2019 elkitabi (1).pdf

    1/176

    TMMOBZRAAT MHENDSLER ODASI

    GIDA SEKTRNDESORUMLU YNETCNN

    EL KTABI

    (50 Soruda Sorumlu Yneticilik)

    TMMOBGIDA MHENDSLER ODASI

    TMMOBKMYA MHENDSLER ODASI

  • 7/29/2019 elkitabi (1).pdf

    2/176

    Tasarm- DizgiTMMOB Ziraat Mhendisleri Odas

    BaskKozan Ofset

    312 384 20 03

  • 7/29/2019 elkitabi (1).pdf

    3/176

    N S Z

    3

    Deerli gda-kimya-ziraat mhendisi sorumlu ynetici arkadalarmz;

    5179 sayl Yasa kapsamnda gda iletmelerinde alan meslektalarmza ynelik olarakhazrladmz "50 Soruda Sorumlu Yneticilik" kitabn sizlere ulatrmann mutluluunutayoruz.

    Sorumlu ynetici, gda ve gda ile temas eden madde ve malzemelerin Gda Mevzuatnauygunluunun salanmasnda ve bylece tketiciye gvenilir ve kaliteli gdann arznda nem-li sorumluluklar olan Gda ve gda ile temas eden madde ve malzemeleri reten iyerlerindeistihdam devlet tarafndan zorunlu klnan bir teknik elemandr.

    Kitabn, sorumlu ynetici meslektalarmzn alma alanlar ile ilgili grev, hak ve yetkileri-ni tanmlama ve kullanma konusunda yararl olacan umuyoruz.

    Deerli meslektalarmz, bildiiniz gibi "Tarladan Sofraya Gda Gvenlii" kavram, gvenligda retiminin hammaddeden baladn ve ileme sreleri ile devam ettiini, yurttalarn"nitelikli ve yeterli gdaya ulama hakknn", ancak bu zincirin tm halkalarnn sorunsuzalmas ile gerekletirilebileceini aklamaktadr.

    Uzun yllardr uygulanan yanl politikalarn bir sonucu olarak, Trkiye, tarmsal retimdegiderek da baml hale gelmitir. Nfus art hznn gerisinde kalan retim artlarnn,hatta baz alt sektrlerde retim miktarlarnn geriye gidiinin doal bir sonucu olarak,Trkiye, 2003 ylndan bu yana sattndan daha fazla tarm rn satn alan bir lke konu-muna dmtr. Kendi ekolojimizde yetien rnlerin dalmna ylda 2 milyar dolar paradeniyor olmas, yaanan gereklii tm aklyla ortaya koymaktadr.

    Dier yandan tarm, tm dnyada, tketici istemlerine uyarl bir yneli sergilemektedir.Baka bir deyile kalite, tarmsal retimin ve ileme srelerinin vazgeilmez bir n kouluolarak giderek ne kmaktadr.

    te "tarladan sofraya gda gvenlii" kavram, yukarda belirtilen tm konular kapsayc birereve olarak, tm lkelerin sektrel alt ve st yapy dzenleme ve gda mevzuatn olu-turma srelerinde belirleyici etki yapmaktadr.

    Trkiye'de, Avrupa Birlii'nin gda alandaki dzenlemelerini dikkate alarak yaplan ilk ilk kap-sayc yasa almas olan "Gdalarn retimi, Tketimi ve Denetlenmesine Dair 560 saylKanun Hkmnde Kararname", 28 Haziran 1995 gn, 22327 sayl Resmi Gazete'de yaymla-narak yrrle girmitir.

    Sz edilen KHK ile gda alannda "sorumlu yneticilik" kavram, ilk kez Trkiye'nin gnde-mine yerlemitir. Ancak KHK'nin gnn koullarna gre iyiletirme gereksiniminin bir sonu-cu olarak, yeni yasa almalar balamtr.

    Bu srete, Trk Mhendis ve Mimar Odalar Birlii'ne bal Gda - Kimya ve Ziraatmhendisleri Odalar, yasann ieriine ynelik almalar yapmlar, Bakanlk ve TBMM'dekikomis-yonlara katlarak tasarlar hakkndaki grlerini aktarmlar ve kamuoyunuuyarmlardr.

    Bu uyarlarn bir ksm dikkate alnarak hazrlanan 5179 sayl "Gdalarn retimi, Tketimi veDenetlenmesine Dair Kanun Hkmnde Kararnamenin Deitirilerek Kabul HakkndaKanun" ise, 5 Haziran 2004 tarihinde yaymlanarak yrrle girmitir.

    Sz edilen Yasa, "tarladan sofraya gda gvenlii" felsefesine btnsel bir yaklam getire-memi, Avrupa Birlii'nin ilgili mevzuatna uyumda yetersiz kalm, greli iyiletirmelerekarn yetkiyi tek merkezde toplayamam, piyasa gzetim ve denetimi konularnda yenibelirsizlikler ortaya karm, gda denetiminde yerel idarelere yetki devrinin kapsnaralam, "sorumlu ynetici" niteliklerini ve bunun yannda daha yirmibir konuyu kartlacak

    ynetmeliklere brakarak sektr srprizlere ak brakmtr. Nitekim, Avrupa Birlii'nden de

  • 7/29/2019 elkitabi (1).pdf

    4/176

    4

    bu ynde eletirilerin alnd, basna yansm durumdadr.

    5179 sayl Yasa'nn kmasndan sonra, ilgili Ynetmeliklerin hazrlanmas srelerineOdalar etkin olarak katlm, Tarm ve Kyileri Bakanl da duyarl yaklaarak katklarnnemli blmn dikkate almtr.

    Buna karlk, 560 sayl KHK dneminden gelen ve 5179 sayl Yasa dneminde de olumsuzhkmleri korunarak yeniden yaymlanan "Gda ve Gda ile Temas Eden Madde veMalzemeleri reten yerlerinin alma zni ve Gda Sicili ve retim zni lemleri ileSorumlu Ynetici stihdam Hakknda Ynetmelik", tanmlanan iyerlerinde usta dzeyindealan kiilere, aldklar ksa sreli kurslarla sorumlu ynetici olarak alma "olana"getirmektedir.

    Bu dzenlemenin halk sal asndan olumsuz gelimelere kap amas ve alannda yk-sekrenim grm mhendislerin istihdamn snrlamas nedeniyle, yaplan tmgrmelere karn olumlu bir sonu alnamamas zerine, Dantay nezdinde idari davaalarak Ynetmeliin iptali ve yrtmesinin durdurulmas abalarna giriilmitir.

    Deerli meslektalarmz, ODA'larmz, yesi bulunan mhendislerin hak ve karlarn koru-ma ve gelitirme konusunda, etkin almalar yrtmektedirler. abamz, mhendislerin

    yaam dzeylerini ykseltmek amac ile kamu yarar kavramn badar klmaktr.

    Bu dnce erevesinde olmak zere, gda iletmelerinde gda - kimya ve ziraat mhendis-lerinin sorumlu ynetici olarak grev yapmas, iletmenin retimini miktar ve kalite olarak

    ykseltecek, artan katma deerden mhendis cretini alacaktr.

    Meslek Odalar, 6235 Sayl Kanun ile kurulan Trk Mhendis ve Mimar Odalar Birlii'nebal meslek rgtleridir. lgili Kanunun'da, Birliin Kurulu amac "Mhendislik ve Mimarlkmeslei mensuplarnn mterek ihtiyalarn karlamak, mesleki faaliyetlerini kolaylatr-mak, meslein genel genel menfaatlere uygun olarak gelimesini salamak, meslek mensu-plarnn birbirleriyle ve halk ile olan ilikilerinde drstl ve gveni hakim klmak zeremeslek disip-linini ve ahlakn korumak iin gerekli grd btn teebbs ve faaliyetlerde

    bulunmak" eklinde belirlenmitir.Bu balamda Gda Mhendisleri Odas. Kimya Mhendisleri Odas ve Ziraat MhendisleriOdas ortak bir anlayla; gda sektrnde sorumlu ynetici olarak alan meslektalarna

    yol gsterici olmas amacyla "Sorumlu Ynetici El Kitabn" hazrlamlardr.

    Ayrca, Trk Mhendis ve Mimar Odalar Birlii'ne bal Gda-Kimya ve Ziraat MhendisleriOdalar, kendi aralarnda imzalayacaklar protokol ile kurallar koyup, tek tip szleme uygu-lamasn yaama geirme; bu kapsamda sorumlu yneticilerin iyerlerindeki mhendis etkin-likleri-cret-sosyal gvenlik vb. alanlarda karlatklar sorunlar zme abalarnsrdrmektedirler.

    Bunun yannda, meslek ii eitim almalar da hzla srdrlyor.

    Elinize ulaan bu kitabn, "rekabet yerine dayanma", "kuralsz piyasa yerine kamu yararna

    ynelik mhendis etkinlikleri" felsefesinin yaama geirilmesinde katkda bulunmas vemeslektalarmza yararl olmasn diliyoruz.

    Sayglarmzla...

    Petek ATAMAN Ereli ZBOZKURT Gkhan GNAYDIN

    Gda Mhendisleri Odas Kimya Mhendisleri Odas Ziraat Mhendisleri OdasYnetim Kurulu Bakan Ynetim Kurulu Bakan Ynetim Kurulu Bakan

  • 7/29/2019 elkitabi (1).pdf

    5/176

    NDEKLER

    5

    1-5179 Sayl Kanunun Amac Nedir?2- Sorumlu Ynetici Kimdir, Grevleri Nelerdir?3- Hangi yerlerinde Hangi Mesleklerdeki Sorumlu Ynetici stihdam Edilir?4- Hangi Durumlarda Sorumlu Ynetici Birden Fazla yerinde alabilir?5- Sorumlu Ynetici stihdam Edilecek Gda Kollar Nelerdir?6- En Az Lisans Dzeyinde Eitim Alm Sorumlu Yneticilerin altklar kollar Nelerdir?7- Tekniker Ve Teknisyen Seviyesinde Eitim Alm Sorumlu Yneticilerin altklar kollarNelerdir?8- Sorumlu Ynetici e Balarken Hangi lemleri Yaptrmaldr?9- Sorumlu Yneticinin Hazrlayaca Evraklarla lgili Dikkat Etmesi Gereken Dier HususlarNelerdir?10- Gda ve Gda ile Temasta Bulunan Madde ve Malzemelerinin Piyasa Gzetimi, Kontrol veDenetimi ile yeri Sorumluluklarna Dair Ynetmelie gre iyeri sorumluluklar nelerdir?11- Sorumlu Ynetici Szlemesi Hazrlanrken Dikkat Edilecek Hususlar Nelerdir?12- alma zni Nasl Alnr?13- alma zni Ve Gda Sicili Bavurusunda Gerekli Olan Evraklar Nelerdir?14- Kanatl Hayvan Eti Ve Et rnleri retim Tesislerinde alma zni Bavuru lemlerinde GerekenBelgeler Nelerdir?15- Krmz Et Ve Et rnleri retim Tesislerinde alma zni Bavuru lemlerinde Gereken BelgelerNelerdir?16- Hangi letmelere alma zni Tarm Ve Kyileri Bakanl Tarafndan Verilir?17- Kapasite Raporlar Nereden Alnr, Nelere Dikkat Edilir?18- Salk Bakanl Tarafndan Verilen retim zinleri Nelerdir?19- Su rnleri Toptan Ve Perakende Sat Yerleri Ynetmeliine Gre alma zni Almak in GerekliEvraklar Nelerdir?20- Sabit Perakende Su rnleri Sat Yerlerinin Teknik Ve Hijyenik artlar Ne Olmaldr?21- retim zni Bavurusu Hangi rnler in Ka ekilde Yaplr?

    22- rn Kodeksleri (Teblileri) Yaynlanan rnler in retim zin Bavurusu Nasl Yaplr?23- rn Kodeksleri (Teblileri) Yaymlanmayan rnler in Bavuruda stenilen Evraklar Nelerdir?24- zel Gda Kontrol Laboratuvarlarnda istihdam edilen sorumlu yneticilerin grev ve yetkilerinelerdir?25- Gda Maddeleri le Temasta Bulunan Ambalaj Materyali retim zni Nasl Alnr, Bavuru inGerekli Evraklar Nelerdir?27- rn Markalar le lgili Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar Nelerdir?28- retilecek rnn Yzde Bileimi Ne ekilde Hazrlanmaldr?29- Etiket rnei Neye Gre Hazrlanmaldr?30- Etikette Gda Maddesi le lgili Besin gesi Bavurusu Hangi Durumda Mecburidir?31- Uygulamada Karlalabilecek nemli Ayrntlar Nelerdir?32- alma izni ve gda sicili ile, retim izni belgelerinin yenilenmesini gerektiren durumlar nelerdir?33- Bakanlk Tarafndan Yaplan Kontrol Ve Denetimin Esaslar Nedir?34- alma zni, Gda Sicili / retim znine Esas Denetim Srasnda Salanmas Gereken Koullar

    Nelerdir?35- Kontrol Ve Denetim lemleri Nasl Yrtlr?36- Denetim Sonularna tiraz Hakk Var Mdr? Nasl Yaplr?37 - 5179 Cezalar Nedir Nasl Hesaplanr?38- Cezalar Nedir? Nasl Uygulanr? Nasl Tahsil Edilir?39- Denetim Sonucu Uygulanan Cezalara tiraz Nasl Edilir?40- veren Sorumlu Ynetici likileri Nasl Olmaldr?41- Sorumlu Ynetici creti Belirlenirken Dikkat Edilecek Hususlar?42- cretin deme ekli nasl olmaldr?43- creti denmeyen sorumlu ynetici ne yapmaldr?44- Sorumlu yneticilerin sigortallk durumlar nasl olmaldr?

  • 7/29/2019 elkitabi (1).pdf

    6/176

    6

    Ek-1:Gda ve Gda le Temas Eden Madde ve Malzemeleri reten Kollar

    Ek-2: Sorumlu yneticinin meslek gruplarna gre alabilecei gda alt sektrleri

    EK-3: Gda iletmelerinde retimin niteliine gre sorumlu ynetici olarak istihdam edilecek meslek

    mensuplar

    Ek-4: rnek Sorumlu Ynetici Szlemesi

    Ek-5: Sicil/retim zni Denetim Formu

    Ek-6: Gdalarn retimi, Tketimi ve Denetlenmesine Dair Kanun Hkmnde Kararnamenin

    Deitirilerek Kabul Hakknda Kanun

    Ek-7: Gda ve Gda ile Temas Eden Madde ve Malzemeleri reten Yerlerinin alma zni ve Gda

    Sicili ve retim zni lemleri ile Sorumlu Ynetici stihdam Hakknda Ynetmelik

    Ek-8: Gda reten Yerlerine Ait alma zni ve Gda Sicili BelgesiEk-9: Gda le Temas Eden Madde Ve Malzemeleri reten Yerlerine Ait alma zni ve Gda Sicili

    Belgesi

    Ek-10: Kanatl Hayvan Eti ve Et rnleri retim Tesislerinin alma ve Denetleme Usul ve Esaslarna

    Dair Ynetmelik

    Ek - 11 : Krmz Et ve Et rnleri retim Tesislerinin alma ve Denetleme Usul ve Esaslarna Dair

    Ynetmelik

    Ek-12: Trk Gda Kodeksi'nde Tanm Yaplarak rn Teblii Yaymlanm rnler in retim znine

    Esas Beyanname

    Ek-13: rn Kodeksleri (Teblileri) Yaymlanmam Gdalar in retim zni Bavurusu

    EK-14: Gda ile Temas Eden Madde ve Malzemeler in retim zni Bavurusu

    Ek-15: Gda retim zni Belgesi

    Ek-16: Gda le Temas Eden Madde ve Malzemelere Ait retim zni Belgesi

    EK-17: Gda Maddelerinin Genel Etiketleme ve Beslenme Ynnden Etiketleme Kurallar Teblii

    EK-18: Gda ve Gda ile Temasta Bulunan Madde ve Malzemelerin Piyasa Gzetimi, Kontrol ve

    Denetimi ile yeri Sorumluluklarna Dair Ynetmelik

    EK-19: Yaymlanan Teblilerin Listesi

    EKLER

    45- Szlemesi fesh edilen sorumlu yneticinin izlemesi gereken yollar nelerdir?46- retim Ak emas nasl hazrlanr?47- Marka tescil belgesi yerine vergiye esas ticari unvanlar kabul edilecek iyerleri nelerdir?48- Sorumlu Yneticilik Belgesi bavurusunda meslek odalarnn istedii belgeler nelerdir?49- Sertifikalarn yangn, kaybolma veya deforme olmas durumunda yaplacak ilemler nelerdir?50- Gda ile ilgili gncel mevzuat nereden takip edilebilir?

  • 7/29/2019 elkitabi (1).pdf

    7/176

    GIDA SEKTRNDE SORUMLU YNETCNN EL KTABI

    7

    1-5179 Sayl Kanunun amac nedir?

    5 Haziran 2004 tarihli, 25483 sayl Resmi Gazete'de yaymlanan bu Kanunun amac, gdagvenliinin temini, her trl gda maddesinin ve gda ile temasta bulunan madde vemalzemelerin teknik ve hijyenik ekilde retim, ileme, muhafaza, depolama, pazarlama vehalkn gerei gibi beslenmesini salamak, retici ve tketici menfaatleriyle halk salnkorumak zere gda maddelerinin retiminde kullanlan her trl ham, yar mamul ve mamulgda maddeleri ile gda ilemeye yardmc maddeler ve gda ile temasta bulunan madde vemalzemelerin gvenliine ilikin zelliklerinin tespit edilmesi, gda maddeleri reten ve sataniyerlerinin asgari teknik ve hijyenik artlarnn belirlenmesi, gda maddeleri ile ilgilihizmetler ile denetimine dair usul ve esaslar belirlemektir.

    2- Sorumlu ynetici kimdir, grevleri nelerdir?

    Gda mevzuatna uygun retim yaplmasnda, iveren ve/veya tzel kiilik yasal temsilcisi

    ile birlikte sorumlu olan yneticidir.Gda ve gda ile temas eden madde ve malzemeleri reten i yerlerinde istihdam edilecek

    sorumlu yneticilerin yetki ve sorumluluklar unlardr:

    a) Gda ve gda ile temas eden madde ve malzemeleri reten i yerlerindeki retim zin-cirinden tzel kiiliin yasal temsilcisi sorumlu yneticisi ile birlikte sorumludur.

    b) yerinin bu Ynetmelik hkmlerine uygunluunu salamak ve tespit ettii eksiklikleribir rapor hlinde tzel kiiliin yasal temsilcisine bildirerek giderilmesini temin etmek.

    c) retim ile ilgili tm kaytlarn dzenli olarak tutulmasn salamak.

    d) Yetkili makam tarafndan i yeri denetiminde grevlendirilen denetilere, iverenle bir-likte gerekli kolayl salamak ve istenen bilgi ve belgeleri sunmak.

    e) alan personelin salk ile ilgili kontrollerini yaptrmak, meslek bir hastaln veya iile ilgili bir hastaln tespiti hlinde koruyucu tedbirlerin acilen alnmas ve bununla ilgiliilemlerin yrtlmesini salamak.

    f) yerinde hijyenik bir ortamn oluturulmas, alan personelin salnn korunmasve eitimi ile yan rnlerin uygun ekilde tahliyesi ve oluan atk ve artklarn evre ve toplumsalna zarar vermeden izole, bertaraf ve tahliye edilmesinden iverenle birlikte sorum-ludur.

    g) Sorumlu ynetici iten ayrlmak istedii takdirde bir ay nceden alt i yeri idare-sine ve i yerinin bulunduu yerdeki ilgili mercie yazl olarak bildirmek zorundadr. Sorumlu

    yneticinin iten kartlmak istenmesi hlinde ayn ilemlerin i yeri idaresince yaplmas vebu sure zarfnda yeni bir sorumlu ynetici istihdamnn yaplmas zorunludur

    3- Hangi iyerlerinde hangi mesleklerdeki sorumlu ynetici istihdam edilir?27.08.2004 tarihli, 25566 sayl Resmi Gazete'de yaymlanan Gda ve Gda ile Temas Eden

    Madde ve Malzemeleri reten Yerlerinin alma zni ve Gda Sicili ve retim zni lemleriile Sorumlu Ynetici stihdam Hakknda Ynetmelik'in 29. Maddesi kapsamnda gda ve gdaile temas eden madde ve malzemeleri reten i yerlerinde, sorumlu ynetici aadakiesaslara gre istihdam edilir.

    a) Gda reten ve 60 beygir gcnn zerinde motor gc bulunan veya 10 ve zerindeii altran veya et ve et rnlerini reten veya st ve st rnlerini reten veya su rn-lerini ileyen veya hazr yemek reten i yerleri veya yemek fabrikalar veya her trl gda

  • 7/29/2019 elkitabi (1).pdf

    8/176

    GIDA SEKTRNDE SORUMLU YNETCNN EL KTABI

    8

    katk karmlar reten i yerlerinde; en az 4 yllk lisans eitimi alm ziraat, gda, kimyamhendisleri, veteriner hekimler, kimyagerler, su rnleri mhendisleri ve biyologlar ile gdabilimi konusunda en az yksek lisans yapm dier meslek gruplarna mensup kiilerin eitimdallarna ve retimin niteliine gre sorumlu ynetici olarak istihdam edilmeleri her bir i

    yeri iin zorunludur.

    En az 4 yllk lisans eitimi alm Ev Ekonomisi Yksek Okulu Beslenme Blm mezun-lar ve Diyetisyenler yemek fabrikasnda her bir i yeri iin sorumlu ynetici olarak istihdamedilebilirler.

    b) (a) bendi dnda kalan i yerleri; (a) bendindeki meslek gruplarna uygun olarak azam5 i yeri iin tek sorumlu ynetici istihdam edebilecekleri gibi gda bilimi konusunda eitimgrm tekniker ve teknisyen seviyesindeki elemanlar retimin niteliine gre en fazla iki i

    yerinden sorumlu olacak ekilde istihdam edilebilirler.

    c) (a) bendi dnda kalan i yerlerinden ylda en ok 3 ay faaliyet gsteren mevsimlik iyerleri ile 20 beygir gc ve altnda motor gc bulunan ekmek ve ekmek eitleri reten iyerleri, pastaclk rnleri reten i yerleri, mant, simit, yufka, bazlama, pide, galeta, kadayfgibi unlu mamul rnleri reten i yerleri; rettii rnleri sadece rettii mekanda satandier i yerleri; yetkili makamlarca verilmi ustalk belgesi alm elemanlar, Tarm veKyileri Bakanl ile Trkiye Odalar ve Borsalar Birlii / Trkiye Esnaf ve SanatkarlarKonfederasyonu ve ya bu kurumlarca yetkilendirilmi bal mesleki birimlerinin birlikte atkurslardan sorumlu yneticilik usta eitim belgesi alm olmalar hlinde sorumlu yneticiolarak istihdam edilebilirler.

    d) Gda ile temasta bulunan madde ve malzemeleri reten i yerlerinde ise her bir i yeriiin sorumlu ynetici olarak gda, ziraat, makine, petrol, endstri, kimya mhendisleri veyakimyager istihdam zorunludur.

    e) 60 beygir gcnn altnda motor gcne sahip, kimyasal ve sl ilem yaplmadansadece fiziksel ilem uygulayarak kt ve karton kutu retimi yapan gda ve gda ile temaseden madde ve malzeme reten i yerlerinde (d) bendinde belirtilen meslek gruplarna men-sup kiiler azam 5 i yerinde sorumlu ynetici olarak istihdam edilebilir.

    f) Sorumlu yneticinin atanmas, kaytl bulunulan meslek odasndan alnacak belge zer-ine noter onayl szleme ile yaplr. yeri ile sorumlu ynetici arasnda yaplacak noteronayl szlemede, szleme sresi ile alma gn ve saatleri belirtilmelidir.

    g) Sorumlu yneticiler sadece ayn il snrlar ierisinde sorumlu yneticilik yapabilirler vebaka bir i ile itigal edemezler.

    lgili ynetmelikte geen (h) bendi ve ynetmeliin EK-7/A ve EK-7/B ekleri de burayakonulmal.

    4- Hangi durumlarda sorumlu ynetici birden fazla iyerinde alabilir?Bu kitapn 3. sorusunun cevabnda yer alan a, b ve e bentleri erevesinde hangi

    durumlarda birden fazla iyerinde sorumlu ynetici alabilecei tespit edilmektedir.

    5- Sorumlu ynetici istihdam edilecek gda i kollar nelerdir?

    Gda ve gda ile temas eden madde ve malzemeleri reten ve sorumlu ynetici istihdamedilecek gda i kollar (EK-1) de verilmitir

    6- En az lisans dzeyinde eitim alm sorumlu yneticilerin altklar ikollarnelerdir?

  • 7/29/2019 elkitabi (1).pdf

    9/176

    GIDA SEKTRNDE SORUMLU YNETCNN EL KTABI

    9

    Gda iletmelerinde retimin Niteliine Gre en az lisans dzeyinde eitim alm veSorumlu Ynetici olarak stihdam Edilecek Meslek Mensuplar EK 2 de verilmitir.

    7- Tekniker ve teknisyen seviyesinde eitim alm sorumlu yneticilerin altk-lar ikollar nelerdir?

    Gda letmelerinde retimin Niteliine Gre tekniker ve teknisyen seviyesinde eitimalm ve Sorumlu Ynetici Olarak stihdam Edilecek Meslek Mensuplar EK 3 de verilmitir.

    8- Sorumlu ynetici ie balarken hangi ilemleri yaptrmaldr?

    Sorumlu ynetici alaca iletme yeni kurulan bir iletme ise alma ve retim iznininalnp alnmadn renmelidir. alma ve retim izni alnmamsa Tarm l mdrlnemracaat edilmesini ve ilemlerin takibini salar.

    Sorumlu yneticinin noter onayl szlemesi ; diploma sureti ve bal bulunduu meslekkuruluundan alaca Sorumlu Yneticilik Belgesi dosyada bulunmaldr.

    Meslek odasndan alnm olunan kimlik belgeleri kayt belgesi yerine kabul edilmemekte-dir.

    yeri ile sorumlu ynetici arasndaki szleme noter onayl , szleme sreleri, almasaatleri ve sorumlu yneticinin creti ile Trk Gda Kodeksine uygun retim yaplmasndansorumlu olacana dair ifade mutlaka szlemede yer almaldr.

    Sorumlu Yneticilik Belgesinin iyerinde grlebilecek bir yerde bulundurulmas esastr.

    Eer sorumlu ynetici iyeri sahibi ise, noter szlemesine gerek olmayp, ticaret sicilgazetesi ibraz edilmelidir.

    9- Sorumlu yneticinin hazrlayaca evraklarla ilgili dikkat etmesi gereken dierhususlar nelerdir?

    yerinde retilen yada retilecek rnler veya rn gruplarnn ad firmann antetlikadna, imzal ve kaeli olarak yazlmaldr.

    alma izni ve Gda Sicili alan iyerleri retime balamadan nce imal edecekleri rn-lerin bileimlerini Tarm ve Kyileri Bakanlna tescil ettirerek, izinin alnmasn salamakzorundadr.

    10- Gda ve gda ile temasta bulunan madde ve malzemelerinin piyasa gzetimi,kontrol ve denetimi ile iyeri sorumluluklarna dair ynetmelie gre iyeri sorum-luluklar nelerdir?

    a) Gda retim zincirinin tm aamalarnda Gda Kodeksinde yer alan Gda Hijyeni kural-larn salamak zorundadr

    b) Gda retim zincirinde gda gvenirliini salamak ve gda kontrol sistemlerinigelitirmek amacyla ncelikle yksek risk grubunda olan et, st ve su rnleri reten iyer-leri bata olmak zere dier gda reten iyerleri, aadaki prensipleri periyodik olarak re-timin her aamasnda yerine getirir:

    1-rnle ilgili spesifik bilgi ve deneyime sahip bir kontrol grubu oluturulmaldr.

    2-rnn tam ve doru bir tanm yaplmaldr.

    3-Gdann planlanan tketim ekli ve tketicileri tanmlanmaldr.

    4-Kontrol grubu tarafndan bir ak emas yaplmaldr.

  • 7/29/2019 elkitabi (1).pdf

    10/176

    GIDA SEKTRNDE SORUMLU YNETCNN EL KTABI

    10

    5-Ak emasnn tm basamaklar ve sreleri kontrol grubu tarafndan ilemlerlekarlatrlmal ve gerektiinde ak emasna ilaveler yaplmaldr.

    6-Gda retiminin tm basamaklarnda; yetitirme ve hasattan balayarak ileme, imalat,depolama, datm ve tketim noktasna ulancaya kadar olabilecek tehlikeler belirlenmeli

    ve bu tehlikelere kar etkili olabilecek tedbirler saptanmaldr.

    7-Muhtemel tehlikeyi engellemek veya en aza indirmek iin retim zincirinde "kritik kon-trol noktalar" belirlenmelidir.

    8-Kritik kontrol noktalarna ait kritik limitler tespit edilmelidir.

    9-Kritik kontrol noktalarnn belirlenen program dorultusunda denetlenmesi iin izlemesistemi oluturulmaldr.

    10-zleme sisteminde belirli bir kontrol noktasnda istenmeyen bir durum gzlendiizaman etkin dzeltici nlemler alnmaldr.

    11-Kontrol sisteminin etkili bir biimde alt, ilave testler ve ilemlerle desteklen-melidir.

    12-Tm bu aamalarla ilgili kaytlarn ve uygulanan ilemlerin yer ald bir dokmanta-syon sistemi oluturulmaldr.

    c) Gda maddelerini denetlemek zere iyerine gelen gda kontrolrlerine, denetimesnasnda yardmc olmak zorundadr.

    d) yerinin kapatlmas veya sahip deitirmesi halinde en ge 30 gn ierisinde bu duru-mu l Mdrlne bildirmek zorundadr.

    e) Bu Ynetmelikte belirtilen artlara uygunluu kontrol etmek ve temizlik ve dezenfeksi-yonun Bakanlk Laboratuvarlar ile Bakanlk tarafndan yetkilendirilen zel gda kontrol labo-

    ratuvarlarnda analiz edilmek zere numuneler almak zorundadr.f) Kontrol ve analiz sonularn en az iki yl saklamal ve oda scaklnda muhafaza edile-

    meyen rnlere ait kaytlar rnn son kullanma tarihinden itibaren en az iki ay muhafazaetmelidir.

    g) Laboratuvar incelemeleri veya dier bilgiler ciddi bir salk riski varln belirtiyor iseBakanla bilgi vermek zorundadr.

    h) retilen rnle ilgili olarak insan salna ynelik bir tehlike sz konusu olduunda;teknolojik olarak benzer artlarda retilmi ve muhtemelen ayn riski tayan rnnpazardan ekilmesinin salanmas ve bu rnn imha edilmesi, insan tketimi dnda kul-lanlmas veya gvenilir olacak ekilde yeniden ilenmesine karar vermek zere Bakanlnkontrol ve gzetimi altna alnmasn salamak zorundadr.

    i) Mevcut alanlarna ynelik hijyenik retim bilgi ve becerilerini artrmak amacylasorumlu ynetici tarafndan retim yapsna uygun, hijyen kurallar ile ilgili ylda en az 2 defaeitim program dzenlemek zorundadr.

    11- Sorumlu ynetici szlemesi hazrlanrken dikkat edilecek hususlar nelerdir?

    Szlemede, iletmede retilen rnlerin, 5179 sayl kanun ve ilgili ynetmelikleri ileTrk Gda Kodeksi Ynetmelii'ne uygunluundan iveren ve sorumlu yneticilerin mtereksorumlu olduklar ifade edilmelidir. Szlemede sre belirtilmeli ve ( Mevsimlik alanlarhari olmak zere ) en az bir yllk olmaldr. Ayrca birden fazla iletmede sorumlu yneticiolarak alacaklarn haftann hangi gnnde hangi saatlerde iletmede bulunaca ak

  • 7/29/2019 elkitabi (1).pdf

    11/176

    GIDA SEKTRNDE SORUMLU YNETCNN EL KTABI

    11

    olarak belirtilmelidir. 60 BG zerindeki iletmelerde ise hafta ii her gn mesai saatlerindegibi bir bilgi szlemede yer almaldr. (Baknz Ek -4)

    12- alma izni ve gda sicil belgesi nasl alnr?

    5179 sayl Kanuna gre gda ve gda maddesi retim yerleri alma izni almadanfaaliyette bulunamazlar.

    Gda maddeleri reten iyeri kurmak isteyen gerek veya tzel kiiler, bu iyerleri imala-ta gemeden nce Tarm ve Kyileri Bakanl'na mracaat ederek iyerinin tamasgereken asgari teknik ve hijyenik artlara gre alma izni almak ve Tarm ve KyileriBakanlnn dzenleyecei gda siciline kaydolmak zorundadr.

    Gda ile temasta bulunan materyal ve ambalaj maddeleri reten iyerlerinin Belediye veyaSalk Bakanlndan alm olduklar iyeri ama alma ruhsat veya Gayri Shhi Messeseruhsat geerli olmaktadr.

    13- alma izni ve gda sicili bavurusunda gerekli olan evraklar nelerdir?

    a) Dileke,

    b) Bal olduu meslek kuruluundan yelik veya faaliyet belgesi, ( burada kastedilenticaret veya sanayi odalardr)

    c) irket ana szlemesinin yaynland Ticaret Sicil Gazetesi veya noter onayl nshas,

    d) mza sirkleri sureti,

    e) Gayrishh Messese ruhsat veya noter onayl nshas,

    f) Kapasite raporu,

    g) Sorumlu yneticinin noter onayl szlemesi, diploma rnei ve sz konusu i yerindesorumlu ynetici olarak altna dair meslek odasndan alaca belge (meslek odasolmayanlardan istenmeyecektir).

    14- Kanatl hayvan eti ve et rnleri retim tesislerinde alma izni bavuruilemlerinde gereken belgeler nelerdir?

    a) Dileke,

    b) Bu Ynetmeliin (EK-1) ine gre dzenlenmi beyanname,

    c) Bal olduu meslek kuruluundan yelik veya faaliyet belgesi,

    ) irket ana szlemesinin yaymland Ticaret Sicil Gazetesi veya noter onayl nshas,

    d) mza sirkler sureti,

    e) Gayri Shhi Messese Ruhsat veya noter onayl nshas,

    f) Kapasite raporu,

    g) Yap Kullanma zin Belgesi,

    ) Tesislerde sorumlu ynetici olarak grevlendirilecek kiinin, bal bulunduu meslekodasndan alnm olan alma izin belgesi ve sorumlu ynetici ile tesis sahibi arasnda

    yaplm, sorumlu yneticinin bu Ynetmelikte belirtilen grevlerinin aka veya buYnetmeliin ilgili maddesine atf yaplarak belirtildii yazl belge;

    Belediyeye ait kombina veya kesimhanelerde ii statsnde alan veteriner hekimler

  • 7/29/2019 elkitabi (1).pdf

    12/176

    GIDA SEKTRNDE SORUMLU YNETCNN EL KTABI

    12

    de dahil olmak zere Belediye Bakan tarafndan, Et ve Balk rnleri Anonim irketine aitkombina veya kesimhanelerde ise kombina veya kesimhane mdr tarafndan imzalanm,sorumlu ynetici olarak grevlendirilen kiinin ismi ve 27/8/2004 tarihli ve 25566 saylResmi Gazete'de yaymlanan Gda ve Gda ile Temas Eden Madde ve Malzemeleri reten

    Yerlerinin alma zni ve Gda Sicili ve retim zni lemleri ile Sorumlu Ynetici stihdamHakknda Ynetmeliin 30 uncu maddesinde belirtilen yetki ve grevlerine ilaveten bu

    Ynetmelikte belirtilen yetki ve grevlerinin, bu Ynetmeliin ilgili maddesine atf yaplarakveya aka belirtildii yazl belge,

    h) zel kombina veya kesimhanelerde, muayene veteriner hekimi olarak grevlendirilecekveteriner hekimin, bal bulunduu meslek odasndan alnm olan alma izin belgesi ve ve-teriner hekim ile tesis sahibi arasnda yaplm muayene veteriner hekiminin bu Ynetmeliktebelirtilen grevlerinin aka veya bu Ynetmeliin ilgili maddesine atf yaplarak belirtildii

    yazl belge;

    Belediyeye ait kombina veya kesimhanelerde ii statsnde olan veteriner hekimler dedahil olmak zere Belediye Bakan, Et ve Balk rnleri Anonim irketine ait kombina veyakesimhanelerde ise kombina veya kesimhane mdr tarafndan imzalanm, muayene vet-eriner hekimi olarak grevlendirilen kiinin ismi ve bu Ynetmelikte belirtilen yetki ve grev-lerinin, bu Ynetmeliin ilgili maddesine atf yaplarak veya aka belirtildii yazl belge,

    ) Kombina ve kesimhanelerde; pheli, arta tabi ve imha edilecek et ve sakatata ilikinyaplacak ilemler ile yan rnlerin deerlendirilmesine dair aklama raporu ve belgeleri,

    i) Kombina ve kesimhanelerde; hayvan giriinden itibaren yaplan tm ilemlerin yerleriile kesim hatlarnn ve souk depolarn gsterildii, teknik resim kurallarna gre hazrlanm1 adet inaat projesi. Dier tesislerde ise tesise ait tm blmleri gsteren detayl ve teknikresim kurallarna gre hazrlanm 1 adet inaat projesi.

    j) TSE 1258 deki esaslara gre hazrlanm 1 adet shhi tesisat projesi,k) Resmi bir kurumca tesis ierisinde bulunan musluklardan usulne uygun olarak aln-

    m suya ait, sonucunda iilmesi ve kullanlmasnda saknca olmad belirtilen ve en fazla 30gn ncesine ait kimyasal ve bakteriyolojik analiz raporlar,

    l) Bakanlmzca alma izni verilirken istenilen bilgi ve belgeler haricinde, var ise dierBakanlklarn ilgili mevzuatlar gerei ilave bilgi ve belgelerin istenilmesi durumunda tesissahip veya sahiplerince ilgili bakanlklardan alnan sz konusu bilgi ve belgeler.

    Genel Mdrln alma izni verme yetkisinde olduu tesislerin sahipleri, istenengerekli bilgi ve belgelerle valilie mracaat ederler. Bilgi ve belgeler il mdrlnce ince-lendikten sonra uygun grlenler 15 gn ierisinde Genel Mdrle gnderilir. GenelMdrlke bu bilgi ve belgeler ile Genel Mdrlk kontrolr veya kontrolrleri ile il mdr-

    lnde grevli bir kontrolr tarafndan tesiste yaplan incelemelerin neticesinde uygun bulu-nanlara verilen alma izin belgesi tesise yaz ile gnderilir.

    l mdrlnn alma izni verme yetkisinde olduu tesislerin sahipleri istenen bilgi vebelgelerle valilie mracaat ederler. l mdrlnn bu bilgi ve belgelerin ve grevlendire-cei kontrolrlerce yaplan incelemelerin neticesinde tesisin uygun bulunmas durumunda

    valilik onay alnarak il mdrlnce alma izni verilir

    15- Krmz et ve et rnleri retim tesislerinde alma izni bavuru ilem-lerinde gereken belgeler nelerdir?

    a) Dileke,

  • 7/29/2019 elkitabi (1).pdf

    13/176

    GIDA SEKTRNDE SORUMLU YNETCNN EL KTABI

    13

    b) Bu Ynetmeliin (EK-1) ine gre dzenlenmi beyanname,

    c) Bal olduu meslek kuruluundan yelik veya faaliyet belgesi,) irket ana szlemesinin yaymland Ticaret Sicil Gazetesi veya noter onayl nshas,

    d) mza sirkler sureti,

    e) Gayri Shhi Messese Ruhsat veya noter onayl nshas,

    f) Kapasite raporu,

    g) Yap Kullanma zin Belgesi,

    ) Tesislerde sorumlu ynetici olarak grevlendirilecek kiinin, bal bulunduu meslekodasndan alnm olan alma izin belgesi ve sorumlu ynetici ile tesis sahibi arasnda

    yaplm, sorumlu yneticinin bu Ynetmelikte belirtilen grevlerinin aka veya buYnetmeliin ilgili maddesine atf yaplarak belirtildii yazl belge;

    Belediyeye ait kombina veya mezbahalarda ii statsnde alan veteriner hekimler dedahil olmak zere Belediye Bakan tarafndan, Et ve Balk rnleri Anonim irketine aitkombina veya mezbahalarda ise kombina veya mezbaha mdr tarafndan imzalanm,sorumlu ynetici olarak grevlendirilen kiinin ismi ve 27/8/2004 tarihli ve 25566 saylResm Gazete'de yaymlanan Gda ve Gda ile Temas eden Madde ve Malzemeleri reten

    Yerlerinin alma zni ve Gda Sicili ve retim zni lemleri ile Sorumlu Ynetici stihdamHakknda Ynetmeliin 30 uncu maddesinde belirtilen yetki ve grevlerine ilaveten bu

    Ynetmelikte belirtilen yetki ve grevlerinin, Ynetmeliin ilgili maddesine atf yaplarak veyaaka belirtildii yazl belge,

    h) zel kombina veya mezbahalarda muayene veteriner hekimi olarak grevlendirilecekve-teriner hekimin, bal bulunduu meslek odasndan alnm olan alma izin belgesi ve

    vete-riner hekim ile tesis sahibi arasnda yaplm muayene veteriner hekiminin buYnetmelikte belirtilen grevlerinin aka veya bu Ynetmeliin ilgili maddesine atfyaplarak belirtildii yazl belge;

    Belediyeye ait kombina veya mezbahalarda ise ii statsnde olan veteriner hekimler dedahil olmak zere Belediye Bakan, Et ve Balk rnleri Anonim irketine ait kombina veyamezbahalarda ise kombina veya mezbaha mdr tarafndan imzalanm ve muayene veter-iner hekimi olarak grevlendirilen kiinin ismi ve bu Ynetmelikte belirtilen yetki ve grev-lerinin bu Ynetmeliin ilgili maddesine atf yaplarak veya aka belirtildii yazl belge,

    ) Kombina ve mezbahalarda; pheli, arta tabi ve imha edilecek et ve sakatata ilikinyaplacak ilemler ile yan rnlerin deerlendirilmesine dair aklama raporu ve belgeleri,

    i) Kombina ve mezbahalarda; hayvan giriinden itibaren yaplan tm ilemlerin yerleri ile

    monoray hatlarnn ve bu hatlarn souk depolarla olan balantlarnn da gsterildii, teknikresim kurallarna gre hazrlanm 1 adet inaat projesi, dier tesislerde ise tesise ait tmblmleri gsteren detayl ve teknik resim kurallarna gre hazrlanm 1 adet inaat proje-si,

    j) TSE 1258 deki esaslara gre hazrlanm 1 adet shhi tesisat projesi,

    k) Resmi bir kurumca tesis ierisinde bulunan musluklardan usulne uygun olarak aln-m suya ait, sonucunda iilmesi ve kullanlmasnda saknca olmad belirtilen ve en fazla 30gn ncesine ait kimyasal ve bakteriyolojik analiz raporlar,

    l) Bakanlmzca alma izni verilirken istenilen bilgi ve belgeler haricinde, var ise dier

  • 7/29/2019 elkitabi (1).pdf

    14/176

    GIDA SEKTRNDE SORUMLU YNETCNN EL KTABI

    14

    Bakanlklarn ilgili mevzuatlar gerei ilave bilgi ve belgelerin istenilmesi durumunda tesissahip veya sahiplerince ilgili bakanlklardan alnan sz konusu bilgi ve belgeler.

    Genel Mdrln alma izni verme yetkisinde olduu tesislerin sahipleri, yukardaaklanan bilgi ve belgelerle valilie mracaat ederler. Yukarda belirtilen bilgi ve belgeler ilmdrlnce incelendikten sonra evraklar tamam olanlar 15 gn ierisinde GenelMdrle gnderilir. Genel Mdrlke bu bilgi ve belgeler ile Genel Mdrlk kontrolr

    veya kontrolrleri ile il mdrlnde grevli bir kontrolr tarafndan tesiste yaplandenetleme neticesinde uygun bulunanlara alma izni verilir. Verilen alma izin belgesi ilekombina ve mezbahalar iin damga rnei tesise yaz ile gnderilir.

    l mdrlnn alma izni verme yetkisinde olduu 3 nc snf mezbahalar ile buYnetmelikte belirtilen dier tesislere alma izni alnmas iin yukarda aklanan bilgi vebelgelerle valilie mracaat edilir. l mdrlnce bu bilgi ve belgelerin ve grevlendireceikont-rolrlerce yaplan incelemelerin neticesinde tesisin uygun bulunmas durumunda valilik

    onay alnarak il mdrlnce alma izni verilir.Kombina ve mezbahada kullanlacak damgalar creti mezbaha sahibi tarafndan karlan-

    mak zere, l Mdrlnce Babakanlk Hazine Mstearl Darphane ve Damga MatbaasGenel Mdrlnde yaptrlr. Damgalar, kombina veya mezbahann muayene veteriner heki-mi tarafndan teslim alnr ve nasl kullanlaca konusunda muayene veteriner hekiminedamga matbaasnda yetkililerce bilgi verilir. Damgalar il mdrlnce muayene veterinerhekimine /hekimlerine zimmetli olarak teslim edilir.

    16- Hangi iletmelere alma izni Tarm ve Kyileri Bakanl tarafndan verilir?

    Tm Gda maddesi ve gda ile temas eden madde ve malzemeleri reten i yerlerininalma izinleri Tarm ve Kyileri Bakanl'nca verilir.

    17- Kapasite raporlar nereden alnr, nelere dikkat edilir?

    Kapasite raporunun, gda retim yeri sahibi "507 sayl esnaf ve sanatkarlar kanunu" kap-samnda ise kaytl olduu dernek tarafndan,

    4retim yeri sahibi gerek veya tzel kii 5590 sayl kanun kapsamnda ise, mensupolduklar oda;

    a) Ticaret ve sanayi odalar,

    b) Ticaret odalar,

    c) Sanayi odalar,

    d) Deniz ticaret odalar,

    e) Ticaret borsalar,

    f) Trkiye ticaret sanayi deniz ticaret odalar ve borsalar birlii tarafndan dzenlenmesi,

    4Geerlilik sresinin dolmam olmas,

    4yeri ad, adresi ve faaliyet konusunun aka belirtilmesi ve bu bilgilerin gayri shhimessese ruhsatnda belirtilen bilgiler ile paralellik gstermesi gerekmektedir.

    Ancak ilgili meslek odas tarafndan o iletme iin kapasite raporu dzenlenemeyeceibildirilmesi durumunda; bu iletmeler iin iletmenin ortalama beygir gc ve toplam per-sonel saysna ilikin beyan il mdrlkleri tarafndan yaplacak denetimle tespit edilecek vebu belge kapasite raporu yerine kabul edilecektir.

  • 7/29/2019 elkitabi (1).pdf

    15/176

    GIDA SEKTRNDE SORUMLU YNETCNN EL KTABI

    15

    18- Salk Bakanl tarafndan verilen retim izinleri nelerdir?

    Kaynak ve maden sular, enteral beslenme rnleri dahil zel tbb amal diyet gdalar,tbb amal bebek mamalar ile ila olarak kullanm bilimsel ve klinik olarak kantlanmancak reeteye tabi olmayan rnlerin retim, ithalat, ihracat ve denetimine ilikin usul veesaslar Salk Bakanl'nn iznine tabidir.

    19- Su rnleri toptan ve perakende sat yerleri ynetmeliine gre alma iznialmak iin gerekli evraklar nelerdir?

    Su rnleri hali kurmak zere kurulu izin belgesi alan belediyeler, gerek ve tzel kiileralma zni alabilmek iin kurulu izin belgesi ve aadaki belgelerle birlikte ilgili Valiliemracaat etmek zorundadrlar.

    1- letme mdr ve su rnleri kalitesinden sorumlu ynetici ile yaplm noter onaylalma szlemeleri.

    2- Ynetmelikte ngrlen Hakem Kurulunun oluturulduuna dair belge.

    3- Devaml olarak 50 veya 50 kiiden fazla ii altrlmas durumunda, noter onayltabip ve yardmc salk personeli szlemesi.

    4- 4857 sayl Kanununun 78 inci maddesi gereince alnan iletme belgesi.

    5-Yangn ve patlamalar iin gerekli nlemlerin alndna dair tfaiye Mdrlnden al-nan belge.

    6- Tehlike Analizi ve Kritik Kontrol Noktas Plan.

    7-Bakanlka belirlenmi olan standartlara uygunluu gsterir su, buz analiz raporlar vesu plan.

    8-Gerektiinde bunlarn dnda Bakanlka ihtiya duyulabilecek ilave bilgi ve belgeler.Yukarda belirtilen belgeler Tarm l Mdrl tarafndan l Salk Mdrlnn itiraki

    ile incelenir ve bir deerlendirme raporu ile birlikte Tarm l Mdrl tarafndan Bakanlagnderilir. Bakanlka su rnleri halinde, bu Ynetmelikte yer alan asgari fiziksel, altyapartlar ve dier hususlar asndan gerekli inceleme yaplr. Belgelerin tetkiki ve Bakanlk

    yetkililerin yerinde yapt inceleme sonucunda, eksik ve aksaklklar grlmesi halinde bun-lar tamamlatlr, uygun bulunanlara alma izni verilir.

    20- Sabit perakende su rnleri sat yerlerinin teknik ve hijyenik artlar neolmaldr?

    Su rnleri; al veri merkezleri, balk sat amal dkkanlar gibi sabit perakende satyerleri ile semt pazarlar gibi belirli zamanlarda kurulan sabit olmayan perakende sat yer-leri dnda dorudan tketiciye satlamaz. Seyyar sat aralar kullanlarak perakende sat

    yaplamaz.

    Sabit perakende sat yerleri aadaki teknik ve hijyen artlarn tamaldr.

    a) Duvarlar su geirmeyen, przsz, kolaylkla temizlenebilir ve dezenfekte edilebilirnitelikte olmal ve srekli temiz tutulmaldr.

    b) Sat yerinde, uygun havalandrma salanmal ve bu yer, gn n edeer bir ekildeaydnlatlmaldr. Aydnlatma su rnnn doal rengini deitirmeyecek zellikte olmaldr.

    c) Tuvaletler rnlerin sata sunulduu, sergilendii, ambalajland alanlara dorudanalmayacak ekilde yaplm olmal ve bu yerlerde, lavabo, scak/souk su tertibatna sahip

  • 7/29/2019 elkitabi (1).pdf

    16/176

    GIDA SEKTRNDE SORUMLU YNETCNN EL KTABI

    16

    elle kumanda edilmeyen musluk, sv sabun ve tek kullanmlk kat havlu bulunmaldr.

    d) Perakende sat yerlerinde mutlak suretle souk muhafaza odalar bulunmal rnler,sergi ve sat zamanlar dnda bu odalarda muhafaza edilmelidir.

    e) Kullanlan alet ve ekipmanlarn temizlik ve dezenfeksiyonunun yaplabilecei yerlertesis edilmi olmal ve uygun temizlik maddeleri ile dezenfekte edilmelidir. Dezenfektan mad-deleri, rn etkilemeyecek ekilde, ayr bir blmde, kapal ve kilitli olarak muhafazaedilmelidir.

    f) Perakende sat yerlerinde rnler yar kapal, soutmal dolaplarda +20C ile +40Carasnda, nemli ortamlarda sergilenmeli ve sata sunulmaldr.

    g) Sergileme, ambalaj ve benzeri amalar iin hibir ekilde ahap malzemeler kullanl-mamaldr.

    h) Kullanlan tm alet ve ekipman sala uygun, kolay temizlenebilir ve dezenfekteedilebilir, przsz, paslanmayan ve kontaminasyona yol amayan malzemeden yaplmolmaldr.

    i) Sat sonras rnn ambalajland malzemeler, Bakanlktan retim izni alm ambal-aj materyallerinden yaplm olmaldr.

    j) Su rnleri sat ncesi, mteri isteine bal olarak, kafa ve i organlarn ayrlmasgibi ilemlere tabii tutulacaksa, bu gibi ilemler ayr bir blmde hijyenik artlarda yaplmal,paslanmaz ve dezenfekte edilebilir materyalden yaplm, shhi tesisata sahip alma tez-gah bulunmaldr. Bu tezgahlar sv atklarn kapal sistemle tahliyesine imkan verebilecekekilde zemin drenaj/tahliye kanallar ile balantl olmaldr. rnler bu tip ilemlerdenhemen sonra temiz ime suyu ile ykanmaldr. organlar ve insan sal iin tehlike arz ede-bilecek ksmlar insan tketimine sunulacak rnlerden ayrlmal, st kapal, szdrmaz,

    paslanmaz, kolay temizlenebilir p toplama kaplarnda bekletilmeli ve gnlk olarak satyerlerinden uzaklatrlmaldr. Bu kaplar her zaman iyice temizlenmeli, gerektiinde dezen-fekte edilmeli ve kontaminasyon riski iin kaynak tekil etmemelidirler.

    k) Sat yerlerinde kullanlan su ve buz, ime ve kullanma suyu kriterlerine haiz olmaldr.

    l) Perakende sat yerlerinde alclarn kolayca grebilecei ekilde aklayc bilgilerin vetazelik kriterlerinin belirtilecei tablolar bulundurulmaldr.

    m) Sergilenen veya sata sunulan su rnlerinde, rnn adn ve fiyatn belirten biretiket bulunmaldr.

    n) alan personelin resmi bir kurumdan alnm salk raporu olmaldr. Bu personelinperiyodik salk kontrolleri 3 ayda bir yaplarak salk karnelerine ilenmelidir. Bu uygula-malardan iyeri sahibi/yneticisi sorumludur.

    o) Tm alanlar genel hijyen kurallarna uygun giyinmi olmal ve kiisel hijyen kurallar-na uymaldr.

    p) Sat yerinde haereler, kemirgenler ve dier zararllar sistematik olarak yok edilmelive bunlara kar koruma salayan uygun tehizat bulunmaldr.

    q) Sat yerinde akvaryum canllar dnda, su rn ve insanlarla temas edebilecek hay-van bulundurulmamaldr.

    r) alma esnasnda, evre ve insan salna zarar verecek uygulamalardan kanlmalve gerekli tedbirler alnmaldr.

  • 7/29/2019 elkitabi (1).pdf

    17/176

    GIDA SEKTRNDE SORUMLU YNETCNN EL KTABI

    17

    s) Oluan atk ve artklarn hijyenik artlara uygun bir ekilde evre ve toplum salnazarar vermeden izale, bertaraf ve tahliyesi salanmaldr.

    u) lk yardm malzemesi bulundurulmaldr.

    v) Yllk perakende sat miktarlar 10 ton ve zerinde olan sat yerlerinde, su rnleri,gda ve veterinerlik konularnn herhangi birinde en az drt yllk yksek renim veren fakl-telerden veya bu konularda eitim veren fakltelerin ilgili blmlerinden mezun olmu birteknik eleman altrlmas zorunludur.

    21- retim izni bavurusu hangi rnler iin ka ekilde yaplr?

    Gdalarn retimi, Tketimi, Denetlenmesine Dair Ynetmelik kapsamnda yer alan rn-leri reten iyerleri, retime balamadan nce, imal edecekleri bileimleri birbirinden farklher rn Bakanla tescil ettirerek izin almak zorundadrlar.

    rn kodeksleri (teblileri) yaymlanan rnler iin,

    rn kodeksleri(teblileri) yaymlanmayan rnler iin,

    Gda maddeleri ve gda maddeleri ile temasta bulunan ambalaj materyali retimi iin ayrayr belirlenmitir.

    22- rn kodeksleri (teblileri) yaymlanan rnler iin retim izin bavurusunasl yaplr?

    Trk Gda Kodeksi'nde tanm yaplarak rn teblii yaymlanm gdalar iin retim iznialmak isteyenler Ek-12'de yer alan beyanname ve rn etiket rnei ile birlikte ilgili merciebavurur.

    Gda Kodeksinde yer alan rnler iin iyeri yetkilisi ve/veya sorumlu yneticisi, imal ede-cekleri rnlerin bileiminde bulunan maddeler iin retim izin bavurusu iin gerekli evrak-

    lar ile birlikte nsha dosya halinde hazrlar ve iki nshasn l Mdrl kanal ileBakanla teslim eder. Dier nsha gerektiinde yetkililere sunulmak zere iyerindemuhafaza edilir.

    Bavuru dosyasnn Bakanlka incelenmesi srasnda; gerektiinde Bakanlk gda kon-trolrlerinden oluturulan bir ekip rn Gda Kodeksine gre kontrol etmek zere mahallinegnderilir. Ancak, ayn iyerindeki ayn rn gruplarnda, Bakanlka daha nce yaplan kon-trol ve denetim, mahallinde yeniden tekrarlanmayabilir. Bakanlka yaplan incelemesonularnn uygun olmas halinde retim izin belgesi verilir.

    23- rn kodeksleri (teblileri) yaymlanmayan rnler iin bavuruda istenilenevraklar nelerdir?

    a) Dileke,

    b) alma izni ve gda sicili belgesi sureti,

    c) Sorumlu yneticinin noter onayl szlemesi, diploma rnei ve sz konusu i yerindesorumlu ynetici olarak altna dair meslek odasndan alaca belge (meslek odasolmayanlardan istenmeyecektir),

    d) Marka tescil belgesi (marka ad yazlabilmesi iin Trk Patent Enstits'ne bavurduu-na dair belge ve emtia listesi),

    e) retilecek rnn bileen listesi ve bileenlerin miktar,

    f) retim teknolojisi, retim ak emas,

  • 7/29/2019 elkitabi (1).pdf

    18/176

    GIDA SEKTRNDE SORUMLU YNETCNN EL KTABI

    18

    g) Trk Gda Kodeksi'ne uygun etiket rnei,

    24- zel gda kontrol laboratuvarlarnda istihdam edilen sorumlu yneticileringrev ve yetkileri nelerdir?

    Sorumlu ynetici Salk Bakanl ve Tarm ve Kyileri Bakanlna kar zel GdaKontrol Laboratuvarlarnn Kurulu ve Faaliyetleri Hakknda Ynetmelik hkmlerini uygula-makla ykmldr. Sorumlu yneticinin grev ve yetkileri unlardr;

    a) Laboratuvar blmlerinin ilevine uygun olarak almasn salamak ve kontrol etmek,

    b) Alet ve ekipmanlarn bakm, onarm ve kalibrasyonunu yaptrmak,

    c) Numune kayt defterinin dzenli tutulmasn ve numunelerin laboratuvarlara dalmnsalamak ,

    d) Laboratuvara giren numunenin tm analizlerinin yntemine uygun yaplarak rapor-larnn karlmasn salamak,

    e) Analiz raporlarn onaylamak,

    f) Denetim tutana ile belirtilen hususlarn yerine getirilmesini salamak, denetimtutanaklarn saklamak ve sonutan Salk Bakanl ve Tarm ve Kyileri Bakanlna bilgi

    vermek,

    g) Personelin eitimi ile ilgili programlar dzenlemek,

    h) Personelin periyodik salk kontrollerini yaptrmak,

    i) Kaytlarn dzenli tutulmasn salamak,

    j) Aylk faaliyet raporlarnn Tarm ve Kyileri Bakanlna bildirimini salamak,

    k) Kayt ve raporlarda gizlilik esasna uyulmasn salamak.

    25- Gda ile temas eden madde ve malzemeler iin retim izni bavurusu iingerekli belgeler nelerdir?

    a) Dileke,

    b) alma izni ve gda sicili belgesi sureti,

    c) Sorumlu yneticinin noter onayl szlemesi, diploma rnei ve sz konusu iyerinde sorumlu ynetici olarak altna dair meslek odasndan alaca belge(meslek odas olmayanlardan istenmeyecektir),

    d) Marka tescil belgesi (marka ad yazlabilmesi iin Trk Patent Enstits'nebavurduuna dair belge ve emtia listesi),

    e) retim teknolojisi, retim ak emas,

    f) retilecek maddenin hangi gda (kat-sv-gda) ile temasta kullanlacana dair bilgi,

    g) Ham maddenin ticar ve kimyasal ad,

    h) Katk maddesi kullanlacak ise kullanm amac ve yzde miktar,

    i) Boyar madde uygulamas yaplacaksa kullanlan boyalarn ticar ve kimyasal ad ileuluslararas indeks numaras ayrca, masterback boyada yzde miktar ve taycs,

    D ambalj etiket rneinde en az aadaki bilgiler bulunacaktr:

  • 7/29/2019 elkitabi (1).pdf

    19/176

    GIDA SEKTRNDE SORUMLU YNETCNN EL KTABI

    19

    4rnn ticari ve kimyasal ad:

    4retim tarihi:4Ambalaj iindeki rn miktar:

    4Parti ve seri numaras,

    4retildii firma ad ve adresi,

    4Depolama koullar,

    4"Tarm ve Kyileri Bakanl'nn ....... tarih ve ...... sayl izni ile retilmitir." ifadesi

    Gda ile ile temas eden madde ve malzemeler iin retim izni bavurusu gerekli bilgi vebelgelerle birlikte nsha dosya halinde hazrlar ve iki nshasn l Mdrl kanal ileBakanla teslim eder. Dier nsha gerektiinde yetkililere sunulmak zere iyerindemuhafaza edilir.

    Bavuru dosyasnn Bakanlka incelenmesi sonucu gda denetilerinden oluan bir ekipiletmenin kontroln yapp, denetim raporunu tutmak zere iyerine gider ve denetim sonu-cuna gre retim izinleri verilir. letme ilave rn retecek ise bakanlk denetileri iletmeyibildikleri iin tekrar denetim mahaline gitmeyebilirler.

    26- alma izni ve gda sicili ve retim izni bavurusu iin gerekli belgeler hazr-lanrken sorumlu ynetici ve iyeri yetkilisinin dikkat etmesi gereken hususlar nel-erdir?

    4ncelikle alma izni alnmaldr. (28 Haziran 1995'ten sonra faaliyete geen iletmel-erden alma izin belgesi veya Salk Bakanl'ndan alnan "Gayri Shhi MesseseRuhsat"na ilaveten "gda iyeri sicil numaras" da istenmektedir).

    4Sadece kesim yapan depolama ve dier ilemleri yapmayan mezbahalarda "sicil" ilemiyaplmamaktadr.

    4Souk hava depolar sadece "gda siciline" kayt olmaldr.

    4Sicil izin ve tescil ilemleri, sadece faaliyet konusunda yer alan rnler iin yaptrl-maldr.

    4Ham ya iletmeleri, salamurahaneler ve deirmenler mbadele yapyor ise gda sicilinekaydolup retim izni almaldr.

    4Sicil, izin ve tescil alm iletmeler baka bir geek veya tzel kiilie devredildiinde,satldnda veya kiraya verildiinde ve bu nedenle unvan deitirdiinde sertifikasyonun aslBakanlk tarafndan alnacak ve iptal edilmektedir.

    4Gda ile temasta bulunan materyal ve ambalaj maddesi reten iyerlerinin iyeri ama,alma ruhsat veya gayri shhi messese ruhsatna sahip olmas gerekmektedir.

    4Kapasite raporunun onayl ve geerlilik sresinin dolmam olmas gerekmektedir.

    4Sorumlu yneticinin ilgili mevzuatlara uygun olarak atanmas gerekmektedir.

    4Sorumlu ynetici ile yaplan i akdinin noter onayl olmas, alma saatlerinin, szlemesresinin ve Trk gda kodeksine uygun retim yaplacann szlemede yer almas gerek-mektedir.

    4Sorumlu yneticilerin, ilgili meslek odasndan alnm sorumlu yneticilik belgesinesahip olmas gerekmektedir. Kimlik belgesi veya oda yelik belgesi sorumlu ynetici belgesi

  • 7/29/2019 elkitabi (1).pdf

    20/176

    GIDA SEKTRNDE SORUMLU YNETCNN EL KTABI

    20

    olarak kabul edilmemektedir.

    27- rn markalar ile ilgili dikkat edilmesi gereken hususlar nelerdir?4Marka tescil belgesinin Trk Patent Enstits Mdrl'nden alnmas gerekmektedir.

    4Markann iyerine ait olmas, emtia listesine sahip olmas ve sresinin dolmam olmasgerekmektedir.

    4Marka devrinin mutlaka Trk Patent Enstitsnden yaptrlmas gerekmektedir.

    4 Marka tescili almak zere Patent Enstit Mdrlne mracaat eden firmalardanmracaat ettiine dair bavuru belgesinin bir nshas ile iletme tarafndan taahhtname

    verildiinde marka tescil belgesi yerine kabul edilmektedir.

    28- retilecek rnn yzde bileimi ne ekilde hazrlanmaldr?

    Her bir bileenin miktar ayr ayr belirtilmeli ve toplam yze tamamlanmaldr.

    29- Etiket rnei neye gre hazrlanmaldr?

    Trk Gda Kodeksi Gda Maddelerinin Genel Etiketleme ve Beslenme Ynnden EtiketlemeKurallar Teblii kapsamnda hazrlanmaldr( EK 17). Ayrca rn teblilerinin etiketleme veambalajlama blmleri de dikkate alnmaldr.

    30- Etikette gda maddesi ile ilgili besin esi bavurusu hangi durumdamecburidir?

    Beslenme ynnden etiketlenme zel beslenme amal gdalarn ve bileiminde farkllkyapld beyan edilen gdalarn etiketlenmesinde mecburi olup, dier gda maddelerinde ihti-yaridir. Besin eleri tablosu yer alacaksa Trk Gda Kodeksine uygun olmal ve analiz raporuile belgelenmelidir.

    31- Uygulamada karlalabilecek nemli ayrntlar nelerdir?retim ak ematize edilmeli ve retim teknolojisi ksaca belirtilmelidir.

    Sadece ihracat amal faaliyet gsteren iyerlerinin buna ait taahhtname vererek gdasiciline kayt olmalar yeterli olacak, ancak istek zerine retim izni de alabileceklerdir.

    Birden fazla i yerinde ayn il snrlar ierisinde olmak kayd ile sorumlu yneticilik yapankiilerin hangi iletmelerde ve hangi gnlerde alt noter onayl szlemede yer almaldr.

    Devlet memuru olarak herhangi bir kurum veya kuruluta grev yapan, kendi adna iyeribulunan kiiler ( kendi adna gda iyeri olup da, sz konusu iyerinde sorumlu ynetici olan-lar hari) gda iyerlerinde sorumlu ynetici olarak grev yapamazlar.

    Mracaat dosyasnda bulunan her bir evrak kesinlikle imzal ve kaeli olmaldr.

    Pastahaneler ve yemek fabrikalar yzde bileim yerine retimde kullandklar bileenlerinlistesini (katk maddelerinin miktarlar yzde olarak) vermelidir.

    Fason retimlerde, retimi yapan ile yaptran arasnda sorumluluklar ve sreyi belirtennoter onayl fason szleme yaplmaldr.

    Ham ya iletmeleri, mezbahalar, souk hava depolar, deirmenler (mbadele konusuyapmayan firmalar hari) salamurahaneler (mbadele konusu yapmayan firmalar hari)sadece gda siciline kayt olmaldr.

    32- alma izni ve gda sicili ile, retim izni belgelerinin yenilenmesini gerektiren

  • 7/29/2019 elkitabi (1).pdf

    21/176

    GIDA SEKTRNDE SORUMLU YNETCNN EL KTABI

    21

    durumlar nelerdir?

    alma izni ve gda sicili belgesi ile retim izin belgesi zerinde yazl gerek ve tzel kii,adres ve faaliyet konusu iin geerlidir. Bunlardan herhangi birinin deimesi hlinde bu bel-geler geerliliini kaybeder. Deiiklik durumlarnda ilgili bilgi, belge, alma izni ve gdasicili belgesinin asl bir dilekeye eklenerek ay iinde, lm durumlarnda ise drt ay iindeilgili mercie bavurulur ve yeni duruma gre alma izni ve gda sicil belgesi ile retim izinbelgesi dzenlenir. Bavurularn bu sre iinde gerekletirmeyen i yerlerinin alma izni

    ve gda sicili iptal edilir.

    33- Bakanlk tarafndan yaplan kontrol ve denetimin esaslar nedir?

    30.03.2005 tarih, 25771 sayl Resmi Gazete'de yaymlanan Gda ve Gda ile TemastaBulunan Madde ve Malzemelerin Piyasa Gzetimi, Kontrol ve Denetimi ile yeriSorumluluklarna Dair Ynetmelik Esaslar'na gre denetim yaplr.

    Denetim, gda kontrolrleri tarafndan; Gda retim zincirinin tm aamalarnda, ile-meyle ilgili olarak kullanlan alet, ekipman, makine ve tama aralar, Gda maddelerininretimi ve hazrlanmasnda kullanlan hammadde, yardmc madde ve katk, aroma ile dierteknolojik yardmclar, Yar mamuller, Mamuller, Gda maddeleri ile temas eden madde vemalzemeler ile temizleme ve bakm rnleri, Gda maddelerinin perakende sat noktalarhari datm safhalar, leme ve muhafaza teknikleri, Gda maddelerinin etiketleme, tama

    ve depolanmas, konularnda yaplr.

    Denetim, gda retim zincirinin tm aamalarnda veya uygun grlen aama ve/veyaaamalarnda denetim programna uygun olarak ylda en az iki kez; ayrca gerekli grldzamanlarda veya phe ve ikayet zerine yaplr. Denetim, nceden uyar yaplmakszngerekletirilir.

    34- alma izni, gda sicili / retim iznine esas denetim srasnda salanmasgereken koullar nelerdir?

    Sorumlu ynetici ve iyeri sahibi ya da tzel kiiliin yasal temsilcisi, denetim srasndaEK- 5'de yer alan hususlarn salanmasndan sorumludurlar.

    35- Kontrol ve denetim ilemleri nasl yrtlr?

    Gda kontrolr/gda denetisi ve gda kontrolr yardmcs/yardmc denetim elemantarafndan kontrol ve denetimler aadaki esaslara gre yaplr. Gda kontrolr/gdadenetisi ve gda kontrolr yardmcs/yardmc denetim eleman;

    a) "Gda ve Gda ile Temasta Bulunan Madde ve Malzemelerin Piyasa Gzetimi, Kontrolve Denetimi ile yeri Sorumluluklarna Dair Ynetmelik" ekinde yer alan kontrol ve denetimformlarna ve Bakanlka ilgili merciye bildirilen formlara gre kontrol ve denetim yapmak

    zorundadr.

    b) Gda retim, depolama, nakil, datm, sat ve tketim zincirinin tm aamalarnda"Gda ve Gda ile Temasta Bulunan Madde ve Malzemelerin Piyasa Gzetimi, Kontrol veDenetimi ile yeri Sorumluluklarna Dair Ynetmelik" hkmlerine uyulup uyulmadnnkontrol ve denetimini yapar, denetim sonularn iyeri denetim defterine iler, kontrol vedenetim formu ile raporunu dzenler. ki nsha halinde dzenlenen formun bir nshasn iy-erinde brakr, dier nshasn dosyasnda muhafaza eder.

    c) Gda retim, depolama, nakil, datm, sat ve tketim zincirinin tm aamalar veyauygun grlen aamalar ile ilgili olarak iyerinde tutulan retim kontrol ve denetimi

  • 7/29/2019 elkitabi (1).pdf

    22/176

    GIDA SEKTRNDE SORUMLU YNETCNN EL KTABI

    22

    ve/veya laboratuvar kaytlarn inceler, gerektiinde ilgili mercide bulunan dosyasnda saklan-mak zere bunlarn birer fotokopisini alr ve bunu kontrol ve denetim defterine iler.

    d) Halk salnn korunmas gereklilii sakl kalmak kaydyla, kontrol ve denetim ilem-lerini yerine getirirken elde edecekleri bilgiler konusunda gizlilik kurallarna uymak zorun-dadr.

    e) Gda ve gda ile temasta bulunan madde ve malzemeleri reten iyerlerinin kontrol vedenetimlerinde, kontrol ve denetim raporu ile Gda ve Gda ile Temasta Bulunan Madde veMalzemeleri reten yerlerine Ait Kontrol ve Denetim Formu (Gda ve Gda ile TemastaBulunan Madde ve Malzemelerin Piyasa Gzetimi, Kontrol ve Denetimi ile yeriSorumluluklarna Dair Ynetmelik'te yer alan EK-2)'yi dzenler.

    f) Gda ve gda ile temasta bulunan madde ve malzemeleri satan iyerleri ile toplu tke-tim yerlerinin kontrol ve denetimlerinde, kontrol ve denetim raporu ile Gda Sat ve Toplu

    Tketim Yerlerine Ait Kontrol ve Denetim Formu (Gda ve Gda ile Temasta Bulunan Madde veMalzemelerin Piyasa Gzetimi, Kontrol ve Denetimi ile yeri Sorumluluklarna DairYnetmelik'te yer alan EK-3)' dzenler.

    g) Gda maddeleri reten ve satan iyerleri ile toplu tketim yerlerinin kontrol ve dene-timlerinde; retim yeri kontrollerini "Gda ve Gda ile Temasta Bulunan Madde veMalzemelerin Piyasa Gzetimi, Kontrol ve Denetimi ile yeri Sorumluluklarna Dair

    Ynetmelik"te yer alan 13 nc maddenin (e) bendine gre, retim yeri hari toplu tketimve sat yeri kontrollerini ise ayn maddenin (f) bendine gre yapar.

    h) HACCP sistemini uygulayan gda maddeleri ve gda ile temasta bulunan madde vemalzemeleri reten ve/veya satan iyerleri ile toplu tketim yerlerinin HACCP sistemi tetkik-lerinde, HACCP Sistem Tetkikine Ait Resmi Formu (Gda ve Gda ile Temasta Bulunan Madde

    ve Malzemelerin Piyasa Gzetimi, Kontrol ve Denetimi ile yeri Sorumluluklarna DairYnetmelik'te yer alan EK-4)' dzenler.

    ) Gerektiinde gda ve gda ile temasta bulunan madde ve malzemeleri reten iyerininsorumlu yneticisi ve/veya alanlaryla grlmesi, iyerindeki lm aralarncakaydedilen deerlerin okunmas ve/veya bu deerleri kendi aralaryla dorulanmas ile kon-trol ve denetimini destekler.

    i) Gda ve gda ile temasta bulunan madde ve malzeme sat yerlerinin kontrol ve dene-timlerinde, Trk gda mevzuat artlarn karlamak zere gda iletmecisi tarafndan uygu-lanan HACCP gibi kontrol programlar ve/veya gda ve gda ile temasta bulunan madde vemalzemelerin kalite kontrolne ynelik sonular dikkate alr ve tetkikini yapar.

    j) Kontrol ve denetim srasnda muayene ve analiz amacyla, gerektiinde Trk Gda

    Kodeksi Ynetmelii veya zel mevzuatna uygun olarak, yeterli miktardanumune/numuneleri alr. Bakanlka hazrlanacak "Numune Alma Tutana" ile "NumuneAlma Etiketini" doldurarak, numuneye ilitirir. zel mevzuat olan gda ve gda ile temastabulunan madde ve malzemeler hari olmak zere, kontrol ve denetim srasnda iki takmhalinde alnan numune-lerden bir takm ahit numune olarak, numuneyi alan ilgili merci'denumunenin yapsn bozmayacak ekilde tekniine uygun muhafaza eder, bir takm numuneyiise muayene ve analiz yaplmak zere usulne uygun olarak en ksa zamanda Bakanlktarafndan yetkilendirilen kamu veya zel laboratuvara resmi prosedr ile gnderir.

    k) Dzenlenen "Muayene ve Analiz Raporu", laboratuvar tarafndan ilgili merciyeulatrlr.

  • 7/29/2019 elkitabi (1).pdf

    23/176

    GIDA SEKTRNDE SORUMLU YNETCNN EL KTABI

    23

    l) "Muayene ve Analiz Raporu" ile "Kontrol ve Denetim Raporu"nu, mevcut mevzuatdahilinde zellikle taklit, tai ve sala zararl hususlar da ierecek ekilde deerlendirir.Deerlendirme sonularn, olumlu yada olumsuz her durumda iyerine bildirir.

    m) Numuneye ait muayene ve analiz sonularnn olumlu olmas halinde, sonu raporu-nun kendilerine bildirilme tarihinden itibaren raf mr ile snrl olmak koulu ile en ge yedign ierisinde, iyeri sahibi ve/veya sorumlu yneticisi tarafndan numune hazrlama ynte-mi ile zellikleri deimemi olmas artyla ahit numune geri alnabilir. Sresi iinde gerialnmayan ahit numune ile ilgili olarak iyeri herhangi bir hak talebinde bulunamaz.

    n) Kontrol ve denetim srasnda herhangi bir engelleme ile karlatnda durumu birtutanak ile tespit ederek ve Kanunun ilgili maddesi uyarnca ilem yaplmasn salar. O yerinen byk mlki amiri tarafndan grevlendirilen polis, jandarma, muhtar veya ihtiyar heyetiyelerinden en az birinin katlm ile kontrol ve denetim tekrarlanr.

    o) Muayene ve Analiz Raporu/Kontrol ve Denetim Raporu/tetkik deerlendirme

    sonularnn olumsuz bulunmas halinde, Kanun gereince iyeri sahibi, yasal temsilcisive/veya sorumlu yneticisi hakknda yasal ilem uygulanr.

    36- Denetim sonularna itiraz hakk var mdr? nasl yaplr?

    yeri yetkilisi aadaki esaslar dahilinde itiraz eder.

    a)yeri sahibi ve/veya sorumlu yneticisinin numuneye ait muayene ve analiz sonular-na, kendilerine tebliden itibaren 15 gn ierisinde itiraz hakk mevcuttur.

    Raf mr 15 gnden az olan gdalar iin, iyeri sahibi ve/veya sorumlu yneticisinin kon-trol ve denetim raporunda belirtilen raf mr sresi ierisinde, numunenin laboratuvara gn-derilme ve analiz sreleri de gz nnde bulundurularak itiraz hakk bulunmaktadr. yerisahibi ve/veya sorumlu yneticisinin numune alm srasnda yazl bavurusu olmas duru-

    munda, birinci analiz numunesi ile e zamanl olarak ahit numune de analiz yaptrmak zereyetkili laboratuvara gnderilir.

    b) Numuneye ait muayene ve analiz sonularna itiraz edildiinde, ahit numuneninmuayene ve analizi, Bakanln yetkilendirdii laboratuvarda yaptrlr. ahit numunemuayene ve analizinde birinci muayene ve analiz sonularnda mevzuata uygun olmayanlarnanalizi yaptrlr. Bu sonular kesin olup, verilecek karara esas tekil eder. tiraz durumunda,ahit numune ile ilgili tm masraflar iyerince denir.

    37 - 5179 cezalar nedir nasl hesaplanr?

    5179 Sayl Kanunda yer alan cezai hkmler, Maliye Bakanl'nca her yl belirlenenYeniden Deerleme Katsays orannda arttrlmak suretiyle uygulanr.

    38- 5179 sayl Kanuna gre uygulanmas gereken cezai hkmler ne ekilde

    dzenlenir?5179 Sayl Kanuna uymayanlara uygulanacak cezai hkmler aadaki ekilde dzenlen-

    mitir:

    a) 4 nc maddede belirtilen izin ve tescil ilemlerini yaptrmadan retime geen ve/veyabu rnleri mbadele konusu yapan gerek veya tzel kiiler; retimden men edilir, retilenrnlere el konulur ve bir milyar TL idar para cezas ile cezalandrlr. Bu iletmelerin, tescil

    ve izin ilemleri yapldktan sonra retim yapmalarna izin verilir.

    retim izni alnmam gda ve gda ile temasta bulunan madde ve malzemeleri satan veyamiad dolmu gda maddelerini satan iyerlerindeki rnlere el konulur ve bu rnleri satan

  • 7/29/2019 elkitabi (1).pdf

    24/176

    GIDA SEKTRNDE SORUMLU YNETCNN EL KTABI

    24

    i-yerleri birmilyar lira idar para cezas ile cezalandrlr.

    4 nc maddede belirtilen izin ve tescil ilemlerini yaptran; ancak, asgar teknik vehijyenik artlarn muhafaza etmeden retim yapan iyerleri, durumlarn dzeltinceye kadarfaaliyetten men edilir, retilen rnlere el konulur ve bir milyar TL idar para cezas ile ceza-landrlr. Bu iletmelere, mevcut durumlarn dzelttikten sonra retim yapma izni verilir.lgili mercilerce verilen otuz gnlk sre ierisinde, eksikliklerini gidermeyen iyerlerininalmaya esas olan izinleri iptal edilir.

    b) 5'nci maddede belirtilen, kurulu ve/veya faaliyet izni almadan faaliyete geen zel gdakontrol lboratuvar faaliyetten men edilir ve onmilyar lira idar para cezas verilir.

    c) 6'nc maddeye gre sorumlu yneticileri istihdam etmeyen iyerlerine, bir milyar TLidar para cezas verilir. Otuz gn iinde, sorumlu ynetici grevlendirmedii takdirde,faaliyetten men edilir.

    Yneticilik grevini gerei gibi yerine getirmeyen sorumlu yneticiye, ikiyzelli milyon TLidar para cezas verilir. Eylemin tekrar halinde idar para cezas iki kat artrlarak uygulanr.nc defa tekrar halinde ise alt ay sorumlu yneticilikten men cezas verilir.

    d) 18'inci maddede belirtilen saln korunmas ile ilgili hkmler dnda, 7'nci maddedebelirtilen gda kodeksine uygun faaliyet gstermeyen gerek ve tzel kiilere be milyar TLidar para cezas verilir. Aykrlk, gda maddelerinin etiket bilgilerinden kaynaklanyorsa,etiket bilgileri dzeltilinceye kadar bu gda maddelerine el konulur.

    e) 10'uncu maddede belirtilen ihtiyat tedbirlere uymayan gerek ve tzel kiilere be mil-yar TL idar para cezas verilir ve faaliyetten men edilir.

    f) 14'nc maddede belirtilen acil durumlarda alnacak tedbirlere uymayan gerek vetzel kiilere be milyar TL idar para cezas verilir. Bu kiilerce rn piyasadan toplattrlr,

    eylemin tekrar halinde idar para cezas iki kat olarak uygulanr.g) 16'nc maddede belirtilen izlenebilirlikle ilgili hkmlere uymayan gerek ve tzel

    kiilere be milyar TL idar para cezas verilir, eylemin tekrar halinde idar para cezas iki katartrlarak uygulanr.

    h) 17'nci maddede belirtilen iyeri sorumluluu ile ilgili hkmlere uymayan gerek vetzel kiilere be milyar TL idar para cezas verilir, eylemin tekrar halinde idar para cezasiki kat olarak uygulanr.

    ) Bu Kanunun 18'inci maddesinde belirtilen saln korunmas ile ilgili yasaklar ihlleden gerek kiiler veya tzel kiiliin yasal temsilcileri, aydan alt aya kadar hapis ve bemilyar TL'den yirmi milyar TL'ye kadar ar para cezasyla cezalandrlr ve mallarnmsaderesine hkmolunur.

    i) 19'uncu maddesinde belirtilen ithalat ve ihracatla ilgili ykmllkleri yerinegetirmeyen gerek ve tzel kiilere be milyar TL idar para cezas verilir; rn,ihracats/ithalats tarafndan piyasadan toplattrlr, eylemin bir yl iinde tekrar halindeidar para cezas iki kat olarak uygulanr.

    j) 21'inci maddedeki reklam ve tantmlarla ilgili hkmlere aykr hareket eden gerek vetzel kiilere, be milyar TL idar para cezas verilir, eylemin tekrar halinde idar para ceza-s iki kat olarak uygulanr.

    k) 22'nci maddede belirtilen tketici haklarnn korunmas ile ilgili hkmlere uymayangerek ve tzel kiilere bemilyar lira idar para cezas verilir, eylemin tekrar halinde idar

  • 7/29/2019 elkitabi (1).pdf

    25/176

    GIDA SEKTRNDE SORUMLU YNETCNN EL KTABI

    25

    para cezas iki kat olarak uygulanr.

    l) Bu Kanunun 26 ve 27'nci maddelerinde belirtilen sularla ilgili hkmler ve takviye edicigdalar, bebek mamalar, zel tbb amal diyet gdalar ve tbb amal bebek mamalar ileilgili hkmlere aykr hareket eden iyeri, bu artlar yerine getirinceye kadar faaliyetten menedilir ve bunlara be milyar TL idar para cezas verilir. Eylemin bir yl iinde tekrar halinde,idar para cezas iki kat olarak uygulanr.

    m) Bu Kanuna gre yaplacak denetimleri engelleyenlere, be milyar TL idar para cezasverilir.

    n) reticisi tarafndan piyasadan toplattrlmasna karar verilen rnler, bir hafta iindetoplanmak zorundadr. rnleri toplamayan reticilere ayrca be milyar TL idar para ceza-s verilir, rnler ilgili mercilerce toplattrlr ve masraflar yasal faizi ile birlikte reticisindentahsil edilir.

    Bu Kanunda yazl olan idar para cezalar, o yerin en byk mlki amiri tarafndan verilir.Verilen idar para cezalarna dair kararlar ilgililere 11.2.1959 tarihli ve 7201 sayl TebligatKanunu hkmlerine gre tebli edilir.

    Bu madde uygulamasnda, eylemin tekrarndan maksat, aksine hkm bulunmayanhallerde eylemin tespit edildii tarihten itibaren bir yl iinde, ilk cezaya konu eylemin tekrarilenmesidir.

    39- Denetim sonucu uygulanan cezalara itiraz nasl edilir?

    5179 Sayl Kanunda yazl olan idar para cezalar, o yerin en byk mlki amiri tarafn-dan verilir. Verilen idar para cezalarna dair kararlar ilgililere 11.2.1959 tarihli ve 7201 saylTebligat Kanunu hkmlerine gre tebli edilir. Bu cezalara kar, yetkili idare mahkemesineitiraz edilebilir. Itiraz, idarece verilen cezann yerine getirilmesini durdurmaz. Itiraz zerine,

    verilen karar kesindir. Itiraz, zaruret grlmeyen hallerde evrak zerinde inceleme yaplarak,en ksa srede sonulandrlr. Bu Kanuna gre verilen idar para cezalar 21.7.1953 tarihli ve6183 sayl Amme Alacaklarnn Tahsil Usul Hakknda Kanun hkmlerine gre tahsil olunur.

    40- veren sorumlu ynetici ilikileri nasl olmaldr?

    Sorumlu yneticiler, bu Kanun Hkmnde Kararname ve ynetmeliklerde belirtilen esasve usullerin yerine getirilmesinden iverenle birlikte sorumludur.

    Sorumlu ynetici, grev ald iletmede belirtilen hizmetlerin dzenli yrtlmesindenbal olduu meslek Oda'sna, iverenle birlikte olmak zere ilgili bakanlklara kar sorum-ludur.

    veren; sadece sorumlu ynetici tarafndan uygun grlen mamuln satnn salan-masndan; sorumlu yneticinin grevini yerine getirirken her trl ara-gere isteklerinin

    karlanmasndan, rnlerin pazarlama aamasnda alclarn zarara uradn iddia ederekaacaklar davalar ile doabilecek maddi ve manevi tazminatlardan sorumludur.

    41- Sorumlu ynetici creti belirlenirken dikkat edilecek hususlar?

    Sorumlu Ynetici olarak istihdam edilen meslek mensuplarnn cretleri, bal bulunduk-lar meslek odalar tarafndan her yl belirlenen taban cretten az olamaz.

    42- cretin deme ekli nasl olmaldr?

    Sorumlu ynetici altran iletmeler sorumlu ynetici cretini szlemede belirtilendeme gnne kadar banka hesabna yatrmal veya nakden demelidir. Aylk cretin bir ay

  • 7/29/2019 elkitabi (1).pdf

    26/176

    GIDA SEKTRNDE SORUMLU YNETCNN EL KTABI

    26

    yatrlmamas halinde sorumlu ynetici bunu gereke gstererek szlemeyi tek tarafl olarakfesh edebilir. (Baknz Ek-4)

    43- creti denmeyen sorumlu ynetici ne yapmaldr?

    Aylk cretin bir ay yatrlmamas halinde sorumlu ynetici bunu gereke gstererekszlemeyi tek tarafl olarak fesh edebilir ve bu durumda szleme sresi boyunca denecekcretleri talep etme hakk doar. Sorumlu ynetici icra organlar aracl ile alacaklarnn ta-kibini yapar.

    44- Sorumlu yneticilerin sigortallk durumlar nasl olmaldr?

    Sorumlu Ynetici tek bir iyerinde tam zamanl olarak sorumlu yneticilik yapyorsa sig-orta priminin tamam o iveren tarafndan denir.

    60 beygir gcnn altndaki ve/veya 10 kiiden az ii altran iletmelerin her biritarafndan sorumlu ynetici iin her ay iin en az 6 gn sigorta primi denir.

    45- Szlemesi fesh edilen sorumlu yneticinin izlemesi gereken yollar nelerdir?

    Szlemenin fesh edilmesi halinde durum, iverence Tarm ve Kyileri Bakanl lve/veya le Mdrlne bildirilir. Sorumlu ynetici ise bal bulunduu Meslek Odas'na veTarm ve Kyileri Bakanl l ve/veya le Mdrlne sorumlu yneticilikten ayrldngsterir belgeyi en ksa sre iinde gndermelidir.

    46- retim ak emas nasl hazrlanr?

    Gda retim ak emas aadaki rnee benzer ekilde dzenlenir:

    (rnek ekmek retimi ak emas 50. sorudan sonra yer almaktadr.)

    47- Marka tescil belgesi yerine vergiye esas ticari unvanlar kabul edilecek iyer-

    leri nelerdir?4Tabldot yemek reten iyerleri,

    4Ham ya reten tesisler,

    460 BG'nin altnda motor gcne sahip veya 10 iiden az ii altran iyerleri,

    4 Simit frnlar

    4 Yufka imalathaneleri,

    4Ekmek ve ekmek eitleri reten iyerleri

    4rettii rnleri yalnzca rettii yerde satan iyerleri.

    48- Sorumlu Yneticilik Belgesi bavurusunda meslek odalarnn istedii belgeler

    nelerdir?Sorumlu Yneticilik Belgesi alacak olan oda yelerinin varsa aidat borlarn kapatmalar

    ve aadaki belgeleri hazrlamalar gerekmektedir:

    4Noter onayl Sorumlu Yneticilik Szlemesinin fotokopisi,

    4letmenin kapasite raporunun 'asl gibidir' veya noter onayl fotokopisi,

    4Dileke veya bavuru formu,

    4Belge creti.

  • 7/29/2019 elkitabi (1).pdf

    27/176

    GIDA SEKTRNDE SORUMLU YNETCNN EL KTABI

    27

    49- Sertifikalarn yangn, kaybolma veya deforme olmas durumunda yaplacakilemler nelerdir?

    alma izni ve Gda Sicili ile retim izni belgelerinin kaybolmas halinde yazl beyanveya okunamayacak ekilde tahrip olmas halinde ,tahrip olmu belgenin asl bir dilekeyeeklenerek Tarm l Mdrlklerine bavurulacak ve belge yetkili merci tarafndan yeniden tan-zim edilecektir.

    50- Gda ile ilgili gncel mevzuat nereden takip edilebilir?

    Gda ile ilgili gncel mevzuat Tarm ve Kyileri Bakanl Koruma ve Kontrol GenelMdrl'nn web sitesinden (www.kkgm.gov.tr) takip edilebilir. u ana kadar yaymlanmolan teblilerin listesi EK-19'da yer almaktadr.

    Konuyla ilgili bilgi almak iin aadaki iletiim bilgilerinden Odalara ulalabilir:

    TMMOB Gda Mhendisleri Odas

    Tel : 0 (312) 232 40 39

    Faks : 0 (312) 232 40 57

    E-mail: [email protected]

    Web :www.gidamo.org.tr

    TMMOB Kimya Mhendisleri Odas

    Tel: 0 (312) 418 20 51

    Faks : 0( 312) 417 35 63

    E-mail: [email protected] :www.kmo.org.tr

    TMMOB Ziraat Mhendisleri Odas

    Tel : 0( 312) 425 05 55 - 418 31 15

    Faks : 0 (312) 418 51 98

    E-mail: [email protected]

    Web :www.zmo.org.tr

  • 7/29/2019 elkitabi (1).pdf

    28/176

    GIDA SEKTRNDE SORUMLU YNETCNN EL KTABI

    28

    rnek: Ekmek retimi Ak emas

  • 7/29/2019 elkitabi (1).pdf

    29/176

    GIDA SEKTRNDE SORUMLU YNETCNN EL KTABI

    29

    EKLER

  • 7/29/2019 elkitabi (1).pdf

    30/176

    GIDA SEKTRNDE SORUMLU YNETCNN EL KTABI

    30

    Ek- 1 Gda ve Gda le Temas Eden Madde ve Malzemeleri reten KollarG1 - Meyve ve sebze ileyen i yerleri,G2 - Dondurulmu gda maddesi reten i yerleri,G3 - Biskvi, ikolata, kakaolu ve benzeri rnleri reten i yerleri,G4 - St ve st rnleri reten i yerleri,G5 - erez, cips vb. rnleri reten i yerleri,G6 - Dondurma ve yenilebilir buz rnleri reten i yerleri,G7 - Bitkisel ve siyah ay ileyen i yerleri,G8 - Alkoll iki reten i yerleri,G9 - Maya reten i yerleri (ekmek, peynir ve her trl maya),G10 - Her trl gda katk maddesi ve aroma maddesi reten i yerleri,G11 - Fonksiyonel/zel beyanl gdalar, gda takviyeleri ve genetik modifiye gdalar

    reten i yerleri,G12 - zel beslenme amal gda maddesi reten i yerleri (ilgili teblide belirtilen

    rnler),G13 - Niasta reten i yerleri,G14 - Tuz ileyen i yerleri,G15 - Doal veya fabrikasyon olarak kurutulmu gda, kuruyemi ileyen i yerleri,G16 - Entegre fndk, fstk vb. rnleri ileyen i yerleri,G17 - ecek tozu reten i yerleri,G18 - Sv ve kat bitkisel ya reten i yerleri,G19 - Zeytinya reten i yerleri (yahaneler hari),G20 - eker reten i yerleri (paketleme hari),G21 - Hazr orba ve bulyon, puding, toz karmlar, mayonez, sos vb. reten i

    yerleri,G22 - Alkolsz iecek reten i yerleri,

    G23 - Vaks ve/veya sakz baz (sakz mayas, gumbase) reten i yerleri,G24 - Gda nlamas yapan i yerleri,G25 - Yahaneler ve ya dolum yerleri,G26 - Makarna ve irmik reten i yerleri,G27 - Un reten i yerleri,G28 - Ekmek ve ekmek eitleri reten i yerleri,G29 - Unlu mamuller reten i yerleri,G30 - Bulgur reten i yerleri,G31 - eker paketleme i yerleri,G32 - Pasta, brek, hamur ve st tatllar gibi her trl pastaclk rnlerini reten i

    yerleri,G33 - ekerleme reten i yerleri,

    G34 - Tahin, helva ve pekmez reten i yerleri,G35 - Hazr yemek reten iyerleri, yemek fabrikalar,G36 - Sakz reten i yerleri,G37 - Fermente ve salamura rn reten i yerleri,G38 - Baharat ileyen i yerleri,G39 - me amal doal bitkileri ileyen, aromatik ya reten i yerleri,G40 - Buz reten i yerleri,G41 - Souk hava depolar,G42 - Meyve sebze paketleme, boylama, sarartma ve mumlama yapan i yerleri,G43 -Yumurta paketleyen i yerleri,

  • 7/29/2019 elkitabi (1).pdf

    31/176

    GIDA SEKTRNDE SORUMLU YNETCNN EL KTABI

    31

    G44 - Gda maddeleri ambaljlayan i yerleri,G45 - Et ve et rnleri retim tesisleri (sakatat temizleme ve ileme yerleri dhil),G46 - Su rnleri ileyen i yerleri,G47- Bal, polen, ar st ve temel petek reten ve ambaljlayan i yerleri,G48 - Plstik esasl gda ile temasta bulunan madde ve malzemeleri reten i yerleri,G49 - Cam esasl gda ile temasta bulunan madde ve malzemeleri reten i yerleri,G50 - Kt esasl gda ile temasta bulunan madde ve malzemeleri reten i yerleri,G51 - Metal esasl gda ile temasta bulunan madde ve malzemeleri reten i yerleri,G52 - Ahap esasl gda ile temasta bulunan madde ve malzemeleri reten i yerleri,G53 - Seramik esasl gda ile temasta bulunan madde ve malzemeleri reten i yerleri,G54 - Gda ile temasta bulunan dier madde ve malzemeleri reten i yerleri,G55- Hububat ve bakliyat reten i yerleri,G56 - Dier gda maddelerini reten i yerleri,

    Ek-2-

    Sorumlu yneticinin meslek gruplarna gre alabilecei gda alt sektrleri

    Gda letmelerinde retimin Niteliine Gre Sorumlu Ynetici Olarak stihdam EdilecekMeslek Mensuplar

    1-Et ve Et rnleri:Veteriner Hekim, Gda Mhendisi, Ziraat Mhendisi (Gda+Zootekni).

    2-Hayvan Kesim Yerleri:Veteriner Hekim.

    3-St ve St rnleri-Dondurma-Yenilebilir Buzlu rnler:Veteriner Hekim, GdaMhendisi, Ziraat Mhendisi (Gda+St+Zootekni).

    4-Meyve-Sebze leme (konserve, reel-sala-meyve suyu-ilenmi meyve-don-durulmu meyve-tahin pekmez vb.): Ziraat Mhendisi (Gda+St+Bahe Bitkileri), GdaMhendisi, Kimya Mhendisi, Kimyager

    5-Meyve-Sebze Ambaljlama (taze/kurutulmu): Ziraat Mhendisi (tm blmler),Gda Mhendisi, Kimya Mhendisi, Kimyager.

    6-Tuz-ay (bitkisel, meyve, siyah vb.): Gda Mhendisi, Ziraat Mhendisi (tmblmler), Kimya Mhendisi, Kimyager.

    7-Unlu Mamuller (simit-yufka-kadayf-galeta vb.) Ekmek ve Ekmek eitleriPastaclk rnleri - Un - Bulgur - Makarna - Hububat -Bakliyat Ambaljlama:

    Ziraat Mhendisi (tm blmler), Gda Mhendisi, Kimya Mhendisi, Kimyager.

    8-Margarin- Aromatik Ya-Bitkisel Ya (zeytinya dhil): Gda Mhendisi, ZiraatMhendisi Gda+St +Bahe Bitkileri (sadece ham ya retiminde) , Kimya Mhendisi,Kimyager, Ziraat Fakltesinin dier blmleri (sadece dolum yapan i yerlerinde).

    9-ekerli rnler (biskvi-ikolata-kokolin-gofret-helva-lokum-ekerleme vb):Gda Mhendisi, Ziraat Mhendisi Gda+St+Bahe Bitkileri (sadece eker fabrikas )],Kimya Mhendisi, Kimyager.

    10-Alkoll kiler: Gda Mhendisi, Ziraat Mhendisi (Gda), Kimya Mhendisi,

  • 7/29/2019 elkitabi (1).pdf

    32/176

    GIDA SEKTRNDE SORUMLU YNETCNN EL KTABI

    32

    Kimyager.

    11-Alkolsz ecekler (iecek tozlar dhil): Gda Mhendisi, Ziraat Mhendisi(Gda+St), Kimya Mhendisi, Kimyager.

    12-Bal-Polen-Ar St-Temel Petek retimi ve Ambaljlama: Ziraat Mhendisi

    (Gda +Zootekni), Veteriner Hekim, Gda Mhendisi.

    13-Baharatlar-Kuru Yemiler: Ziraat Mhendisi (tm blmler), Gda Mhendisi,

    Kimya Mhendisi, Kimyager.

    14-Toz Karmlar-Sakz-Vaks/Sakz Baz-Niasta-erez,Cips-zel Beslenme

    Amal Gdalar-ocuk Besinleri-Hazr orba: Ziraat Mhendisi (Gda+St), Gda

    Mhendisi, Kimya Mhendisi, Kimyager.

    15-Hazr Yemek reten Yerleri-Entegre Fndk-Fstk leyen Yerleri: Ziraat

    Mhendisi (Gda+St), Gda Mhendisi, Kimya Mhendisi, Kimyager.

    16-Yemek Fabrikalar: (tabldot yemek-souk meze vb): Ziraat Mhendisi

    (Gda+St), Gda Mhendisi, Veteriner Hekim, Kimya Mhendisi, Kimyager, Diyetisyen, Ev

    Ekonomisi Yksek Okulu Beslenme Blm Mezunu (4 Yllk).

    17-Maya-Fermente ve Salamura rnleri (sirke-yaprak-turu, zeytin vb.): Ziraat

    Mhendisi (Gda+St+Bahe Bitkileri), Gda Mhendisi, Biyolog

    18-Gda Katk Maddeleri-Aroma Maddeleri retim ve Ambaljlamas: ZiraatMhendisi (Gda+St), Gda Mhendisi, Kimya Mhendisi, Kimyager.

    19-Su rnleri leyen Yerleri: Su rnleri Mhendisi, Ziraat Mhendisi (Gda +Su

    rnleri+Zootekni), Gda Mhendisi, Veteriner Hekim, Biyolog

    20-Yumurta Ambaljlayan Yeri: Ziraat Mhendisi (tm blmler), Gda Mhendisi,

    Veteriner Hekim, Biyolog, Kimya Mhendisi, Kimyager.

    21-Souk Hava Depolar-Sade Buz retimi: Ziraat Mhendisi (tm blmler), Gda

    Mhendisi, Veteriner Hekim, Kimya Mhendisi, Kimyager, Biyolog.

    22-Gda le Temas Eden Madde ve Malzeme reten Yerleri: Gda Mhendisi,

    Makine Mhendisi, Petrol Mhendisi, Endstri Mhendisi, Ziraat Mhendisi

    (Gda+St+Makine), Kimya Mhendisi, Kimyager.

    23-Dier Gda Maddelerini Ambaljlayan Yerleri: Ziraat Mhendisi (tm blm-

    ler), Gda Mhendisi, Biyolog, Kimya Mhendisi, Kimyager.

    24-Gda Inlamas Yapan Yerleri: Ziraat Mhendisi (Gda), Gda Mhendisi, Kimya

    Mhendisi, Kimyager.

  • 7/29/2019 elkitabi (1).pdf

    33/176

    GIDA SEKTRNDE SORUMLU YNETCNN EL KTABI

    33

    EK-3:

    Gda iletmelerinde retimin niteliine gre sorumlu ynetici olarak istihdamedilecek meslek mensuplar

    1-Taze-Kuru Meyve Sebze Ambaljlayan Yerleri: Gda Teknikeri, Tarm (Ziraat)Teknikeri, Meyve Sebze leme Teknikeri, St Teknikeri, Gda Teknisyeni, Ziraat Teknisyeni,evre Salk Teknisyeni, Ev Ekonomisi Teknisyeni.

    2-Bitkisel ay-ay-Tuz Ambaljlayan Yerleri: Gda Teknikeri, Tarm Teknikeri,Meyve Sebze leme Teknikeri, St Teknikeri, Gda Teknisyeni, Ziraat Teknisyeni, evre SalkTeknisyeni, Ev Ekonomisi Teknisyeni.

    3-Unlu Mamuller reten Yerleri (simit, yufka, galeta vb.): Gda Teknikeri, TarmTeknikeri, St Teknikeri, Gda Teknisyeni, Ziraat Teknisyeni, evre Salk Teknisyeni, Ev

    Ekonomisi Teknisyeni, gda bilimi konusunda eitim alm dier teknikerler.4-Ekmek ve Ekmek eitleri-Pastaclk rnleri reten Yerleri: Gda Teknikeri,

    Tarm Teknikeri, Gda Teknisyeni, Ziraat Teknisyeni, evre Salk Teknisyeni, Ev EkonomisiTeknisyeni, gda bilimi konusunda eitim alm dier teknikerler.

    5-Un-Bulgur reten ve Hububat-Bakliyat Ambaljlayan Yerleri: Gda Teknikeri,Tarm Teknikeri, Gda Teknisyeni, Ziraat Teknisyeni, evre Salk Teknisyeni, Ev EkonomisiTeknisyeni.

    6-Bitkisel Sv Ya reten ve Ambaljlayan Yerleri: Ya Endstrisi Teknikeri, GdaTeknikeri, Tarm Teknikeri, Gda Teknisyeni, Ziraat Teknisyeni, evre Salk Teknisyeni, EvEkonomisi Teknisyeni.

    7-eker Ambaljlayan Yerleri: Pancar Yetitiricilii ve eker Teknikeri, GdaTeknikeri, Tarm Teknikeri, Gda Teknisyeni, Ziraat Teknisyeni, Ev Ekonomisi Teknisyeni.

    8-Kuruyemi-Baharat Ambaljlayan Yerleri: Gda Teknikeri, Tarm Teknikeri, MeyveSebze leme Teknikeri, Gda Teknisyeni, Ziraat Teknisyeni, evre Salk Teknisyeni, EvEkonomisi Teknisyeni.

    9-Mantar reten ve Ambaljlayan Yerleri: Mantarclk Teknikeri, Gda Teknikeri,Tarm Teknikeri, Meyve Sebze leme Teknikeri, Gda Teknisyeni, Ziraat Teknisyeni .

    10- Bal-Polen-Ar St reten ve Ambaljlayan Yerleri: Arclk Teknikeri, GdaTeknikeri, Tarm Teknikeri, Et Teknikeri, Gda Teknisyeni, Ziraat Teknisyeni, Veteriner SalkTeknikeri, Veteriner Salk Teknisyeni.

    11-Salamura rnler reten Yerleri: Gda Teknikeri, Tarm Teknikeri, Meyve Sebzeleme Teknikeri, St Teknikeri, Gda Teknisyeni, Ziraat Teknisyeni, evre Salk Teknisyeni,Ev Ekonomisi Teknisyeni.

    12- Dier Gda Maddelerini Ambaljlayan Yerleri: Gda Teknikeri, Tarm Teknikeri,Et Teknikeri, Gda Teknisyeni, Ziraat Teknisyeni, evre Salk Teknisyeni, Ev EkonomisiTeknisyeni, Veteriner Salk Teknikeri, Veteriner Salk Teknisyeni.

    13 - Yukarda saylan meslek gruplarnn dnda, gda bilimi konusunda eitim alm olandier meslek mensuplarnn hangi i kolunda sorumlu ynetici olarak istihdam edilebileceiBakanlk iznine tbidir.

  • 7/29/2019 elkitabi (1).pdf

    34/176

    GIDA SEKTRNDE SORUMLU YNETCNN EL KTABI

    34

    EK-4: rnek Sorumlu Ynetici Szlemesi

    SORUMLU YNETC SZLEMES RNE

    Madde 1- Bu szleme; bir taraftan (" Yerinin Ticari nvan") ( yeri diye anlacaktr.),dier taraftan "Sorumlu Ynetici" (Sorumlu Ynetici diye anlacaktr.) ("Sorumlu Yneticinin

    Ad Soyad") arasnda yaplan i antlamasnn artlarn belirler.

    Madde 2- Szlemenin konusu, (" Yerinin Ticari nvan")'de SORUMLU YNETC olarakalacak olan ("Sorumlu Yneticinin Ad Soyad")'nn grev, yetki ve sorumluluklarnn;alma artlarnn belirlenmesidir.

    Madde 3- Taraflar;

    yerinin Ticari nvan:

    Adresi :

    Telefon No :

    Fax No :

    Sorumlu Ynetici :

    Mezun Olduu Okul :

    Diploma No :

    Oda ye No :

    Doum Yeri ve Tarihi :kametgah Adresi :

    Madde 4- Yasal dayanak

    5179 sayl Kanun, Trk Gda Kodeksi, Gda ve Gda ile temas eden madde ve malzemelerireten iyerlerinin alma izni ve gda sicili ve retim izni ilemleri ile sorumlu ynetici isti-hdam hakknda ynetmelik ve ilgili tebli ve talimatlar

    Madde 5-SORUMLU YNETC'NN TANIMI, GREV, YETK VESORUMLULUKLARI

    a. Sorumlu Ynetici , 5179 Sayl Yasa ve bal ynetmeliklerinde belirtilen sorumluluk-

    lar yerine getirmek zorundadr.

    b. Sorumlu Ynetici, Madde 4'de belirtilen grevlerinin gerekletirilmesinde ve aksatl-madan yrtlmesinde gerekli her trl ara gere ve imkan iverenden istemeye yetkilidir.

    c. veren, Sorumlu Yneticinin grevlerini yerine getirmesini engelleyemez veya gecik-tiremez. verenin tutumu nedeniyle Sorumlu Yneticinin grevlerini yerine getirmekte engel-lendii durumlarda, Sorumlu Ynetici taraflar arasnda yaplan szlemeyi tek tarafl feshetme hakkna sahiptir.

    d. letmede Sorumlu Yneticinin uygun grmedii rn sata arz edilemez.

  • 7/29/2019 elkitabi (1).pdf

    35/176

    GIDA SEKTRNDE SORUMLU YNETCNN EL KTABI

    35

    Madde 6- VERENN SORUMLULUKLARI

    a. veren Madde 4'de belirtilen Sorumlu Yneticinin sorumluluklarn, yerine getirmedeSorumlu Yneticiye gerekli artlar salamakla ykmldr.

    b .veren Madde 4'de belirtilen grev ve sorumluluklarn dnda sorumlu yneticidenbaka bir i talep edemez.

    c. veren Madde 4'de belirtilen grevlerin yerine getirilmesine kolaylk salanmas iinisletmenin uygun bir yerinde Sorumlu Yneticiye bir oda ve ierisine gerekli ara ve gerecisalamak zorundadr.

    Madde 7- SORUMLU YNETCNN CRET VE ZLK HAKLARI

    a .506 sayl Sosyal Sigortalar Kanununun ilgili maddeleri gereince alan Sorumlu

    Ynetici sigortal olmak zorundadr.b. 60 beygir gcnn altndaki ve/veya 10 iiden az ii altran iletmeler sorumlu

    ynetici iin her ay iin en az 6 gn sigorta primi deyecektir.

    c. Taraflar alma sresince 4857 sayl is kanununun ilgili maddelerine kar sorum-ludurlar ve kanunun gereklerini yerine getirmek zorundadrlar.

    d. Sorumlu Ynetici aylk net (sigorta, vergi. vb. kesintiler sonunda) .................................YTL' cret alacaktr.

    e. veren Sorumlu Yneticinin cretini her ayn en ge ........ gnne kadar deyecektir.

    f.Sorumlu Yneticinin creti her yl kaytl olduu meslek odasnn belirledii taban cretin

    altnda kalmayacak biimde arttrlacaktr.Madde 8 - FESH

    a. Taraflar karlkl olarak anlatklar taktirde szlemeyi sresinden nce fesh edebilir-ler.

    b. Szlemenin fesh edilmesi halinde durum, iverence Tarm ve Kyileri Bakanl lve/veya le Mdrlne bildirilir. Sorumlu ynetici ise, ilgili Odaya ve Tarm ve KyileriBakanl l ve/veya le Mdrlne sorumlu yneticilikten ayrldn gsterir belgeyi gn-derir.

    c. Sorumlu ynetici iten ayrlmak istedii takdirde bir ay nceden i yerine yazl olarakbildirir.

    d.Sorumlu yneticinin iten kartlmak istenmesi hlinde ayn ilemlerin i yeri tarafn-dan

    Madde 9 - alma Gnleri

    a. Sorumlu Yneticinin iyerinde haftalk alma gnleri ve saatleri aadaki gibidir:

    PAZARTES SALI ARAMBA PEREMBE CUMA

    SAAT ................... .................... .................. .................. ................

  • 7/29/2019 elkitabi (1).pdf

    36/176

    GIDA SEKTRNDE SORUMLU YNETCNN EL KTABI

    36

    b. Sorumlu Yneticiler alma saatleri ierisinde baka bir ite alamazlar.

    Madde 10 - Bu szleme .................. tarihinde hazrlanm ve taraflarca imzalanmtr.bu szlemede hkm bulunmayan konularda, ilgili yasalarn hkmleri geerlidir.

    Madde 11- Bu szleme ......(sre)....... iin geerlidir.Szleme sresinin bitiminde,taraflarn aksine bir bavurusu olmad srece( szlemenin cret ksm hari) devam ede-cektir.

    Madde 12- Atanma

    Sorumlu yneticinin atanmas noter onayl szlemenin Odaya sunulmasn takiben al-nacak olan Sorumlu Ynetici Belgesi ile yaplr.

    Madde 13- htilaflar

    bu szlemenin uygulanmasndan doabilecek ihtilaflarn hallinde ..Mahkemeleri ve cra Daireleri yetkilidir.

    Firma Yetkilisinin Sorumlu Yneticinin

    Ad Soyad AdSoyad

    mza mza

  • 7/29/2019 elkitabi (1).pdf

    37/176

    GIDA SEKTRNDE SORUMLU YNETCNN EL KTABI

    37

    Ek-5: Sicil/retim zni Denetim Formu

    Gda Maddeleri reten yeri ( ) Gda le Temasta Bulunan Materyal reten yeri ( )rn/rn Grubu : ............................

    YER HAKKINDA BLGLER

    Ad: ..........................................................................................................................Adresi: .....................................................................................................................yeri Sicil Numaras: ...............................................................................................Sahibi: .......................................................................................................................Sorumlu Ynetici: .....................................................................................................

    Tel-Faks: ...................................................................................................................

    G.S. M. Ruhsat : Var ( .... ) Yok ( .... )

    Gda yeri Sicil No: Var ( .... ) Yok ( .... )

    alma zin Belgesi : Var ( .... ) Yok ( .... )

    TARH :

  • 7/29/2019 elkitabi (1).pdf

    38/176

    GIDA SEKTRNDE SORUMLU YNETCNN EL KTABI

    38

    1- EVRE : EVET HAYIR

    1- yeri koruma altna alnm m? ( tel rg, duvar....vb.) ( .... ) ( .... )2- yerinde kat,sv ve gaz atklar iin gerekli nlemler alnm m? ( .... ) ( .... )

    2-BNA : EVET HAYIR

    1- retim alan yeterli byklkte mi? ( .... ) ( .... )

    2- Zemin su geirmez,ykanabilir ve dezenfekte edilebilir nitelikte malzemeile kapl m?

    ( .... ) ( .... )

    3- Zeminde yeterli kapasitede ve uygun yapda su toplama kanallar varm?

    ( .... ) ( .... )

    4- Zeminde su toplama kanallarna doru meyil var m? ( .... ) ( .... )

    5- Bina iindeki duvar temizlie ve dezenfeksiyona uygun malzeme ilekapal m?

    ( .... ) ( .... )

    6- Zemin,duvarlar ve tavan temiz mi? ( .... ) ( .... )

    7- Kap ve pencerelerde sinek,bcek vb. zararllarn giriini engelleyecektedbirler alnm m?

    ( .... ) ( .... )

    8- yerinin retim yapan blmlerinin darya aclan kaplarda dezenfek-tanl paspaslar var m?

    ( .... ) ( .... )

    9- yerinde kullanlan su ; ime suyu niteliinde mi? ( .... ) ( .... )

    10- Kullanma suyu iin su kesilmelerine kar 24 saat kapasiteli yedek su

    deposu var m?

    ( .... ) ( .... )

    11- yerinde havalandrma yeterli mi? (