60
– poradnik Pory roku Ekologiczna NA Ś CIANIE Pod WN Ę TRZA . BUDOWA . INSTALACJE . OGRODY 85 produktów i nowo ś ci Magazyn BEZPŁATNY STYCZEŃ–LUTY ISSN 1730-1904 1/2015 (55) MISTRZOWIE IZOLACJI NA START! s. 23 pobierz bezp ł atnie czytaj on-line www.ekspertbudowlany.pl www.ekspertbudowlany.pl www.idmar.eu NAJLEPSZE SYSTEMY DLA TWOJEJ INSTALACJI

Ekspert Budowlany 1/2015

Embed Size (px)

DESCRIPTION

 

Citation preview

Page 1: Ekspert Budowlany 1/2015

– poradnik

Pory rokuEkologiczna

NA ŚCIANIE

Pod

WNĘ

TR

ZA

.

B

UD

OW

A

.

IN

ST

AL

AC

JE

.

O

GR

OD

Y

85produktówi nowości

MagazynBEZPŁATNY

STYCZEŃ–LUTY ISSN 1730-19041/2015 (55)

MISTRZOWIEIZOLACJINA START!s. 23

pobierzbezpłatnie

czytajon-line

www.ekspertbudowlany.plwww.ekspertbudowlany.pl

www.idmar.eu

NAJLEPSZE SYSTEMY DLA TWOJEJ INSTALACJI

Page 2: Ekspert Budowlany 1/2015
Page 3: Ekspert Budowlany 1/2015
Page 4: Ekspert Budowlany 1/2015

nr 1/2015www.eksper tbudowlany.p l4

W NUMERZE

| NOWOŚCI 6

| WNĘTRZA Pory roku na ścianie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8Gdzie usytuować kominek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10

| BUDOWA Nowoczesne kleje montażowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14Czy Twój taras i balkon przeciekają?. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16Jaka grubość styropianu do ociepleń . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18Systemy ociepleń . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19, 21O zastosowaniu i właściwościach wełny mineralnej . . . . . . . . . . . . . . . . . 20Mistrzowie izolacji – na start! . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23Zielony dach, czyli ogród nad głową . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24steinodur® UKD – termoizolacja dachów zielonych . . . . . . . . . . . . . . . . . 26Pod płaskim dachem. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28Okna do dachów płaskich . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31Finnera – 7 kroków do idealnego dachu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32Jak konserwować i czyścić rynny. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34Nowoczesny wymiar orynnowania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36

| INSTALACJE Jaka wylewka na ogrzewanie podłogowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39Ciepła podłoga, czyli o korzyściach instalacji ogrzewania podłogowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40Ogrzewanie podłogowe. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42Jak uniknąć błędów przy projektowaniu i montażu ogrzewania podłogowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44Sterowanie domem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46Aplikacje mobilne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47 Prawidłowy montaż kolektorów słonecznych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50Instalacja gniazd wtyczkowych i ogrzewania elektrycznego . . . . . . . . . . . 52Osprzęt elektroinstalacyjny. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53

| OGRODY Roślinno-gruntowa przydomowa oczyszczalnia ścieków . . . . . . . . . . . . . 54

* * *Warto wiedzieć, Indeks firm . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 58

Pory roku na ścianie

Chcesz zobaczyć więcej zdjęć lub filmów dotyczących poruszanych w numerze tematów, szukaj ikonek w artykułach i oglądaj na smartfonie lub tablecie.

Nowoczesne kleje montażowe

Sterowanie domem

Page 5: Ekspert Budowlany 1/2015
Page 6: Ekspert Budowlany 1/2015

nr 1/2015www.eksper tbudowlany.p l6

NOWOŚCI

Brait Magic Flowers to dekoracyjne odświeżacze

w oryginalnej i eleganckiej postaci kwiatów, których

łodygi zanurzane są w szklanych flakonach wypełnio-

nych kompozycją zapachową. Materiał, z którego zo-

stały wykonane płatki, powoli nasiąka olejkami ete-

rycznymi oraz stopniowo uwalania zapach, zmienia-

jąc jednocześnie swoją barwę. Duża powierzchnia pa-

rowania kwiatów gwarantuje równomierne rozprowa-

dzanie aromatów oraz niepowtarzalnie pachnącą at-

mosferę trwającą do paru tygodni. Magic Flowers do-

stępne są w kilku wariantach zapachowych. Beautiful

Rose to zapach czerwonej róży zmieniający płatki na

kolor czerwony, Oriental Garden to nuty charaktery-

styczne dla Dalekiego Wschodu z kwiatami barwiony-

mi na żółto, z kolei Lotus Flower to zapach kwiatów lo-

tosu oraz fioletowo barwione płatki. Sugerowana cena

detaliczna: 12 zł.

Nowa generacja małych szlifierek kątowych Bosch

dla profesjonalistów umożliwia szybsze tempo pra-

cy dzięki wyższej mocy – 1300 lub 1700 W. Nowe

modele wyróżniają się także o około 50% dłuższą

żywotnością szczotek węglowych i wysokim stan-

dardem ochrony użytkownika. Szlifierki mają sze-

reg zoptymalizowanych funkcji – konstrukcja szcze-

lin wentylacyjnych została zmodyfikowana w taki

sposób, aby pomimo bardziej kompaktowych wy-

miarów zapewnić optymalne chłodzenie. Wentyla-

cja chroni silnik przed pyłem i gwarantuje skutecz-

ne jego chłodzenie.

Szlifierki kątowe spełniają też wysokie wymagania

w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy. Są wy-

posażone w system Vibration Control, blokadę Kick

Back Stop, łagodny rozruch i zabezpieczenie przed

ponownym uruchomieniem. Dostępne są także mo-

dele z inteligentnym systemem hamowania. Aby

użytkownicy mogli w komfortowy sposób wykonać

każdą pracę, nowe szlifierki kątowe oferują spraw-

dzone funkcje, m.in. przestawianą beznarzędzio-

wo osłonę tarczy, ergonomiczną rękojeść o małym

obwodzie i duży przycisk blokady wrzeciona, dzięki

której wymiana osprzętu jest łatwa i szybka. Nowe

szlifierki kątowe są w sprzedaży od stycznia 2015.

Bosch oferuje także duży wybór osprzętu, np. tar-

cze tnące, tarcze listkowe,

diamentowe i ścier-

ne, szczotki, dia-

mentowe koron-

ki wiertnicze i po-

krywy odsysające.

PACHNĄCE DEKORACJE

ELEGANCJA W ROZMIARZE XXLFertigDeska Luxury to nowy produkt firmy Jawor-Parkiet. Jest to ponaddwume-

trowa, gotowa deska wykonana z najwyższej jakości drewna dębowego. W kolek-

cji są dwa warianty deski – Elegance oraz Classic, które różnią się od siebie bar-

wą i rysunkiem drewna.

Dzięki warstwowej konstrukcji FertigDeska Luxury przeznaczona jest do stosowa-

nia na ogrzewaniu podłogowym, a poprzecznie ułożone względem siebie warstwy

stanowią dodatkowe zabezpieczenie przed odkształceniami i naturalną pracą drew-

na. Warstwa wierzchnia, grubości 4 mm, pozwala na kilkukrotne cyklinowanie pod-

łogi. W zależności od preferencji klienta deska może zostać poddana procesowi

szczotkowania oraz fazowania czterostronnego. Powierzchnia deski jest zabezpie-

FARBA DO PODŁÓG DREWNIANYCH W MODNYCH KOLORACHDomalux oferuje Alkosol – farbę o podwyższonej odporności na ściera-

nie, przeznaczoną do malowania podłóg oraz innych elementów drewnia-

nych i drewnopochodnych. Farba dostępna jest m.in. w modnych obecnie

kolorach – białym i szarym. Nowa emalia to farba ftalowa uretanowana.

Przeznaczona jest przede wszystkim do podłóg, a także do przedmiotów

z drewna i materiałów drewnopochodnych wewnątrz domu. Może być też

z powodzeniem stosowana do wymalowań zewnętrznych, ponieważ jest

odporna na czynniki atmosferyczne. Farba charakteryzuje się bardzo dobrą

przyczepnością do podłoża oraz odpornością na ścieranie i zarysowania.

A osiągnięta po malowaniu powłoka charakteryzuje się trwałością, gładkością i wysokim połyskiem.

Farba dostępna jest w sześciu kolorach: białym, szarym, orzech ciemny, orzech średni, orzech jasny oraz

mahoń. Wydajność 1 l/12 m2.

czona siedmioma warstwami lakieru UV lub trzema warstwami naturalnego olejo-

wosku jeszcze na etapie produkcji. Dzięki temu podłoga jest gotowa do użytkowa-

nia zaraz po ułożeniu. Deska jest montowana na pióro-wpust i klejona do podłoża.

Wymiary: grubość 15 mm, szerokość 180–200 mm, długość 1800–2200 mm.

MAŁE SZLIFIERKI KĄTOWE DLA PROFESJONALISTÓW

Page 7: Ekspert Budowlany 1/2015

nr 1/2015 www.eksper tbudowlany.p l 7

reklama

NOWOŚCILAKIER JACHTOWY Marka Drewnochron wprowadziła nowość – Lakier

Jachtowy – o polepszonych właściwościach, który

tworzy trwałą i elastyczną powłokę na malowanej po-

wierzchni. Dzięki temu, że może być stosowany jako baza w systemie kolorowa-

nia Dekoral Color System, jest dostępny w szerokiej gamie 40 barw. Produkt ofe-

rowany jest w dwóch wersjach wykończenia: połysk i półmat.

Lakier Jachtowy marki Drewnochron jest preparatem wielozadaniowym. Jego

głównym przeznaczeniem jest ochrona przed czynnikiem najbardziej degradują-

cym przedmioty drewniane i drewnopochodne, czyli wodą. Jest to możliwe dzię-

ki temu, że lakier tworzy na malowanych powierzchniach spójną i trwałą powło-

kę. Z powodzeniem zabezpieczy więc obiekty i elementy narażone na opady desz-

czu, rosę czy okresowe zalania. Ponadto gwarantuje ochronę przed zmiennymi

warunkami atmo sferycznymi i promieniami UV. Elastyczne właściwości prepa-

ratu chronią przed zmianą objętości drewna oraz pęknięciami i łuszczeniem. La-

kier Jachtowy marki Drewnochron nanosi się po odpowiednim zaimpregnowaniu

powierzchni, za pomocą pędzla, wałka lub urządzenia natryskowego. W celu uzy-

skania zadowalającego efektu należy nanieść 2–3 warstwy (zachowując prze-

rwy co najmniej 20 godz. między warstwami). Powłoki narażone na uszkodzenia

mechaniczne można eksploatować po 4 dniach sezonowania. Dostępne opako-

wania: 0,8 i 2,5 l. Cena: 32 zł za 0,8 l; 103 zł za 2,5 l.

PROGRAM NORMA PRO Z NOWĄ FUNKCJĄPopularny program do kosztorysowania Norma PRO firmy AthenaSoft został wzbo-

gacony o nową funkcjonalność. W najnowszej Normie PRO 4.49 i Normie EXPERT

5.6.100 importer plików PDF został rozbudowany o możliwość obsługi zeskano-

wanych wydruków papierowych. W przypadku dobrej jakości plików program au-

tomatycznie rozpozna ich zawartość, co umożliwi prawidłowy import bez koniecz-

ności korygowania domyślnych ustawień. Wbudowany w importer Menedżer ska-

nów posiada szereg dodatkowych opcji, które pozwalają m.in. odwzorować prawi-

dłową siatkę tabeli oraz poprawić błędne lub niekompletne opisy, co jest szczegól-

nie przydatne w przypadku skanów gorszej jakości.

Możliwość importu danych z plików PDF pojawiła się w programach Norma już na

początku 2011 r. W ciągu czterech lat stworzono moduł wczytujący nie tylko przed-

miary, ale również kosztorysy wygenerowane przez najpopularniejsze programy

dostępne na rynku. Do tej pory importer miał jedno zasadnicze ograniczenie – nie

działał w przypadku plików PDF zapisanych w formie skanów, czyli obrazów.

Opracowano na podstawie informacji od firmZdjęcia: serwis prezentowanych firm

Page 8: Ekspert Budowlany 1/2015

nr 1/2015www.eksper tbudowlany.p l8

WNĘ

TRZA

Zmiana krajobrazu za oknem często wyzwala w nas potrzebę przearanżo-wania wnętrza i dostosowania go do

aury na zewnątrz, stworzenia w pomieszcze-niu pożądanego nastroju. Jeśli wraz z nadej-ściem wiosny myślimy o nowym wizerunku mieszkania, można to zrobić niewielkim kosztem i wysiłkiem. Efektowne detale, któ-

re w połączeniu z innymi elementami wy-stroju tworzą spójną całość, często decydują o klimacie wnętrza.

Aby łatwo ozdobić pomieszczenie, wystar-czy przykleić w wybranym miejscu zdjęcie z odpowiednim widokiem. Możemy wybrać różne formy dekoracji – jeśli nie chcemy, aby wzór zajmował całą ścianę, można przykle-

ić szablon czy naklejkę (np. na drzwiach lub lodówce). Na większej powierzchni spraw-dzą się natomiast obraz, plakat czy wreszcie fototapeta – to właśnie dzięki niej zyska-my ciekawy efekt i całkiem odmienione po-mieszczenie.

W szerokiej ofercie rynkowej każdy znaj-dzie coś dla siebie. Fototapety z różnymi wzo-rami są dostępne na materiale winylowym, lateksowym, papierowym lub flizelinowym. Pasują właściwie do wszystkich pomieszczeń

Anna Białorucka

Fot. Myloview.plPORY ROKU NA ŚCIANIE

Chcesz zatrzymać we wnętrzu swoją ulubioną porę roku? Prostym za-biegiem dekoracyjnym możesz odmienić swoje mieszkanie lub dom.

Fot. Myloview.pl

Page 9: Ekspert Budowlany 1/2015

nr 1/2015 www.eksper tbudowlany.p l 9

WNĘTRZA

– mogą zdobić salon, sypialnię, kuchnię czy łazienkę.

Klasyczne wiosenne motywy to koloro-we kwiaty lub bujna zielona trawa. Miło-śnikom natury spodobają się fragmenty liści czy motylich skrzydeł w dużym powiększe-niu. Zdjęcie słonecznej plaży czy tropikalnej wyspy wprowadzi nas w wakacyjny, beztro-ski nastrój, zrelaksuje i doda energii nie tylko na lato. Przy jesiennym krajobrazie będziemy mogli oddać się przyjemnej lekturze lub roz-myślaniom, natomiast widok ośnieżonych górskich szczytów doda sypialni przytulno-ści i pomoże nam zasnąć.

Warto przy tym pamiętać, że fototapeta jako mocny akcent w pomieszczeniu nie wy-maga wielu innych dodatków, można więc ograniczyć ich ilość do minimum. Fot. Big-Trix.pl

Fot. Big-Trix.plFot. Big-Trix.pl

Fot. Big-Trix.plFot. Castorama

Fot. Castorama

Page 10: Ekspert Budowlany 1/2015

nr 1/2015www.eksper tbudowlany.p l10

WNĘ

TRZA

Garść przepisów na początek

Zanim przejdziemy do rozważań na te-mat usytuowania kominka w domu, warto poświęcić nieco uwagi przepisom, które do-kładnie mówią, jakie są możliwości zainsta-lowania kominka w pomieszczeniu.

I tak, zgodnie z obowiązującym Rozpo-rządzeniem Ministra Infrastruktury w spra-wie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki oraz ich usytuowanie, możliwość instalowania kominków opala-nych drewnem z otwartym paleniskiem lub zamkniętym wkładem kominkowym zosta-ło ograniczone do domów jednorodzinnych,

mieszkań w zabudowie zagrodowej (tj. w go-spodarstwach rolnych czy leśnych) i rekreacji indywidualnej oraz niskich budynków wie-lorodzinnych.

Dodatkowo pomieszczenie, w którym lo-kalizujemy wkład kominkowy, musi mieć odpowiednią wielkość, która zapewnia ku-baturę 4 m3 na każdy 1 kW mocy cieplnej kominka. Kominek trzeba podłączyć do in-dywidualnego przewodu kominowego dy-mowego (nie do przewodu wentylacyjnego!).

Uwaga! Należy uważać przy instalowaniu kominka w pomieszczeniach z wentylacją mechaniczną. W przypadku wentylacji me-chanicznej, w której stosujemy jedynie wen-tylatory wywiewne, a nawiew realizowany jest grawitacyjnie (przez nawiewniki okien-ne), może okazać się, że dym z kominka, za-miast do komina, trafi do pomieszczenia. Rozporządzenie zatem dopuszcza stosowanie wentylacji mechanicznej pod warunkiem, że jest to pełny system nawiewno-wywiewny, dający równowagę ciśnienia bądź wytwarza-jący lekkie nadciśnienie (które zapobiega co-faniu się dymu do pomieszczenia).

W przypadku zamontowania w kuchni okapu nad płytą grzewczą, który oczyszcza i usuwa powietrze na zewnątrz (wyciąg ku-chenny), może on w pewnych warunkach zasysać dym z kominka, dlatego podczas pa-lenia w kominku należy wyłączyć okap i za-pewnić napływ powietrza do pomieszczenia z kominkiem, np. rozszczelniając okna.

Jeśli znaleźliśmy się w grupie szczęśliw-ców, u których w domach lub mieszkaniach można zamontować wkład kominkowy, po-zostaje nam decyzja o wyglądzie obudowy oraz dobór konkretnej lokalizacji. Podsta-wową wytyczną będzie to, gdzie znajduje się przewód dymowy, do którego kominek ma być podłączony – tu nie mamy zbyt dużego pola manewru, gdyż przewód musi być pro-wadzony pionowo, z dopuszczeniem 30-stop-niowego odchylenia od pionu, przy czym ten pochyły odcinek nie może być dłuższy niż 2 m. Warto więc już na etapie projektowania domu lub wyboru gotowego projektu prze-myśleć układ wnętrz oraz funkcji, jaką ma pełnić kominek.

W rogu pokojuCzęstym rozwiązaniem jest montaż obu-

dowy w narożniku pomieszczenia. Wiąże się to z koniecznością instalowania komin-ka pod kątem 45 stopni, w innym bowiem

Małgorzata Borys, pracownia

GDZIEUSYTUOWAĆ KOMINEKO tym, gdzie w pomieszczeniu będzie stał kominek, w dużej mierze decydują względy techniczne lub funkcjonalne. Ale myśląc o komin-ku, powinniśmy również wziąć pod uwagę nasze zwyczaje i potrzeby, a także... sposób spędzania wolnego czasu.

Fot.

Krat

ki.pl

warto wiedziećNa wygląd kominka, oprócz jego kształtu i lokalizacji, wpływają również inne elementy: kratki wentylacyjne w obudowie, miejsce składowania drewna w pobliżu czy sposób zaaranżowania fragmentu podłogi, bezpośrednio stykającej się z kominkiem. Warto tez dodać, że podłoga przylegająca do kominka powinna być wykonana z materiałów niepalnych.

Page 11: Ekspert Budowlany 1/2015

nr 1/2015 www.eksper tbudowlany.p l 11

WNĘTRZA

wypadku palenisko jest zbyt mało wyeks-ponowane i tracimy jego estetyczne walory. Układ ten sprzyja kominkom tradycyjnym, natomiast przy współczesnych i prostych obudowach może stwarzać pewne trudności projektowe. Można próbować też wysuwać urządzenie z rogu, ale ruchy te są ograni-czone zasadami podłączenia do przewodów dymowych i ściśle określone w przepisach. W wysuniętym kominku możemy się poku-sić o instalację wkładu narożnego, tj. z dwie-ma szklanymi ścianami – samo urządzenie jest nadal na uboczu, ale ogień jest widocz-ny z dwóch stron i daje bardzo ciekawy efekt wizualny.

Dobrym pomysłem może być również w takiej sytuacji tradycyjna koza, która ide-alnie pasuje do narożnika. Koza nie potrze-buje dużo miejsca, żeby się wyróżnić, sam jej kształt sprawia, że nie da się jej przeoczyć.

Na ścianieChcąc wyróżnić kominek w pomiesz-

czeniu, możemy zamontować go na jednej ze ścian (to rozwiązanie najczęściej stoso-wane jest w pokoju dziennym lub jadalni). Cała ściana staje się w takim przypadku materiałem plastycznym w rękach projek-tantów. Można na niej zaplanować komi-nek, telewizor wraz ze sprzętem grającym, a także półki, szuflady oraz schowki na drewno. Ten fragment pokoju staje się ele-mentem dominującym i nadającym charak-ter całemu wnętrzu. Kominek podkreślamy kolorem, kamieniem, cegłą lub drewnem, czyli materiałami, które będą cieszyć oko, a niejednokrotnie odwracać uwagę od mniej atrakcyjnych części pokoju.

Natomiast dla tych wszystkich, dla któ-rych relaks przy kominku jest ważniejszy niż oglądanie telewizji lub po prostu chcą oddzielić te dwie czynności, dobrym roz-wiązaniem będzie zamontowanie kominka na ścianie prostopadłej do tej, na której bę-dzie wisiał telewizor. Wystarczy w takiej sy-tuacji zorganizować część wypoczynkową w układzie narożnym, dzięki czemu zyska się możliwość oglądania telewizji lub wpa-trywania się w ogień, w zależności od na-stroju i potrzeb.

Wariacją na temat opisanego powyżej po-działu funkcji i oddzielenia kominka od po-zostałych ścian jest umieszczenie paleniska na fragmencie ściany pomiędzy dwoma bal-konowymi oknami. Przy takim rozwiąza-niu efekt jest podwójny – relaksująco działa na nas ogień, a także krajobraz, który jest za oknem. Fot. Kratki.pl

Fot. Kratki.pl

Fot. Seguin/KoperfamFot. Seguin/Koperfam

Page 12: Ekspert Budowlany 1/2015

nr 1/2015www.eksper tbudowlany.p l12

WNĘ

TRZA

Izolacja kominka kojarzy się najczęściej z izolacją konstrukcyjną jego obudowy. W praktyce natomiast budowa kominka

to złożony proces, który powinien zostać po-przedzony dokładną analizą wymagań i możli-wości budowy określonej konstrukcji w dobrze wybranym miejscu. W zależności od tego, jakie wybierzemy miejsce i na jaką konstrukcję się zdecydujemy, będziemy musieli spełnić rów-nież różne wymagania termoizolacyjne.

Jakie więc elementy podlegają termo-izolacji?1. Izolacja ściany i/lub stropu budowli, które są

w bezpośrednim sąsiedztwie, lub przez któ-re przechodzą wysokotemperaturowe ele-menty kominka.

2. Izolacja elementów konstrukcyjnych same-go kominka, której celem jest bezpieczne, prawidłowe i wieloletnie jego działanie.O ile w drugim przypadku mamy możliwość

dość łatwego policzenia, przetestowania i stoso-wania wyłącznie sprawdzonych rozwiązań, to w pierwszym występuje nieograniczona różno-rodność rozwiązań materiałowych, konstruk-cyjnych, projektowych i aranżacyjnych.

W związku z tym niemożliwe wydaje się spełnienie wymagań izolacyjnych. W Polsce nie mamy osobnych przepisów dotyczących budowy i wykończenia kominka. Inaczej jest w Niemczech, gdzie są stosowne przepisy do-tyczące tej kwestii. Niemieckie przepisy mówią bardzo jednoznacznie, jakie warunki muszą być spełnione i w taki sposób, aby te z pozoru bardzo nieprecyzyjne, uogólnione wymagania w połączeniu z całą różnorodnością odosob-nionych przypadków można było jednak ściśle spełnić i zweryfikować.

A oto ich wymagania odnoszące się do punktu pierwszego, tj. ochrony elementów bu-dowli.

Ogólnie jest podział na dwa tylko przypad-ki i odnoszące się do nich dwa warunki ter-miczne:

1. Izolacja ściany nienośnej i jednocze-śnie niepalnej, niezawierającej elemen-tów z materiałów palnych, którą trzeba izolować termicznie: izolacja musi być tak skuteczna, niepalna i trwała (nieulegająca na-turalnemu i relatywnie szybkiemu starzeniu), aby po jej zastosowaniu i przy pełnym długo-trwałym paleniu w kominku, temperatura na powierzchni ściany izolowanej, po stronie prze-ciwnej w stosunku do źródła ciepła (kominka), nie przekraczała 85°C.

2. Izolacja ściany nośnej lub zawiera-jącej elementy z materiałów palnych, któ-rą trzeba izolować termicznie: izolacja musi

być tak skuteczna, niepalna i trwała (nieulega-jąca naturalnemu i relatywnie szybkiemu sta-rzeniu), aby po jej zastosowaniu i przy pełnym, długotrwałym paleniu w kominku, temperatu-ra w płaszczyźnie kontaktu tej izolacji z izolo-waną ścianą nie przekraczała 85°C.

ekspert radziJacek Kanatek, dyrektor Działu High Performance Insulation, Promat

JAK PRAWIDŁOWO ZAIZOLOWAĆ KOMINEK?stropów i innych elementów, które muszą być skutecznie izolowane.

Podobnie jak w innych dziedzinach, także i w dziedzinie termoizolacji rozwój technolo-giczny jest bardzo widoczny. Nowe materiały, nowe przepisy związane z bezpieczeństwem i ekologią, nowy styl życia, mieszkania, wygoda korzystania z kominka itp., to wszystko jest siłą napędową do wprowadzania nowych produk-tów i rozwiązań. Obecnie mamy więc na rynku wiele materiałów krzemianowo-wapniowych, wermikulitowych, mikroporowatych oraz włóknistych – na bazie włókien wysokotempe-raturowych, bioresorbowalnych, bez spoiw or-ganicznych oraz ogniotrwałych, które różnią się od siebie wieloma parametrami zarówno mechanicznymi, jak i termicznymi. Wszystkie łączy to, że są całkowicie niepalne i jednocze-śnie wysokotemperaturowe. Na szczęście, coraz rzadziej jako elementy konstrukcyjne stosowa-ne są płyty ognioodporne o ściśle określonej odporności ogniowej (przeznaczone do zabez-pieczeń w biernej ochronie ppoż.). Niedopusz-czalne jest, o ile materiał nie jest jednocześnie wysokotemperaturowy, aby produkt, który jest przebadany i ma aprobatę pozwalającą na jed-norazowe zastosowanie w funkcji konstrukcyj-nej w biernej ochronie przeciwpożarowej, gdzie w warunkach pożaru będzie poddany wysokiej temperaturze przez 1, 2, a nawet 4 godziny, był stosowany w kominku, a tym samym sezono-wo lub długotrwale obciążony wysoką tempe-raturą. Jeśli do takich interpretacji dochodzi, to wynikają one z braku podstawowej znajomości ochrony przeciwpożarowej.

Różnorodność materiałów izolacyjnych wy-korzystywanych przy budowie kominka ma swoje uzasadnienie nie tylko w różnej ich ce-nie, ale głównie w parametrach technicznych, które sprawiają, że w jednym przypadku opty-malnym rozwiązaniem jest produkt, który nie nadaje się do innego obszaru lub jego stosowa-nie jest nieopłacalne. Najważniejsze jest jednak bezpieczeństwo. Dlatego w niektórych przypad-kach opłaca się sięgnąć po materiały mikropo-rowate, chociaż ich cena około pięciokrotnie przewyższa np. CaSi (krzemianowo-wapnio-we), ale tylko objętoś ciowo.

Jako równoważniki termoizolacyjne mate-riały mikroporowate są co najmniej czterokrot-nie skuteczniejsze przy tej samej grubości lub tak samo skuteczne przy 1/4 grubości. Wszystko warto policzyć, a każdy przypadek jest indywi-dualny. Szczególnie dokładnie trzeba rozwa-żyć izolację sklepienia nad kominkiem, jest to bowiem zazwyczaj najbardziej niebezpieczne miejsce w kontekście izolacji.

Zasada jest bardzo prosta, a jednocześnie głęboko przemyślana, uniwersalna i opisująca wszystkie rodzaje ścian izolowanych, materia-łów izolacyjnych różniących się parametrami oraz kominków, które z różnym skutkiem ter-micznym mogą oddziaływać na konstrukcję budowli, w zależności od ich mocy, układu zdolnego do schładzania się, oddawania tem-peratury utoczeniu oraz odległości od ścian,

Kominek usytuowany przy ścianie niepalnej oraz niespełniającej funkcji nośnej

Kominek usytuowany przy nośnej ścianie budynku lub ścianie zawierającej materiały palne

Page 13: Ekspert Budowlany 1/2015

nr 1/2015 www.eksper tbudowlany.p l 13

WNĘTRZA

Promafour®. Idealny systembezpiecznej, estetycznej, konstrukcji i izolacji kominków.• Płyty wysokotemperaturowe, niepalne

• Mechanicznie mocna konstrukcja

• Płyty wielkoformatowe, łatwa instalacja, tradycyjne narzędzia

Promat Techniczna Ochrona Przeciwpożarowa Sp. z o.o • ul. Przecławska 8 • 03-879 Warszawa

Dział High Performance Insulation • Tel. +48 22 212 22 74 • Fax +48 22 212 22 98 • [email protected] • www.promattop.pl

High Performance Insulation

@Pr

om

at H

PI

/ 2

01

5-0

2

Page 14: Ekspert Budowlany 1/2015

nr 1/2015www.eksper tbudowlany.p l14

BUDO

WA

Sposób aplikacji. Sposób użycia tego ro-dzaju kleju polega na naniesieniu go na jeden z łączonych elementów, bezpośrednio po tym powierzchnie łączy się, lekko dociskając i od razu rozłącza, pozostawiając je osobno na kil-ka minut. Czas ten potrzebny jest na odparo-wanie rozpuszczalnika. Dopiero po upływie kilku minut ponownie łączy się i mocno do-ciska oba elementy.

Kleje bezrozpuszczalnikowe Zastosowanie. Mają one bardziej

uniwersalne zastosowanie i są łatwiejsze w użyciu. Produkowane są na bazie spoiw będących wodną dyspersją żywic akrylo-wych – woda jest nieszkodliwa dla łączo-nych powierzchni, nie ma zatem ryzyka uszkodzenia czy odbarwienia łączonych po-wierzchni lub elementów znajdujących się w ich pobliżu. Podczas klejenia można też wyczuć tylko słaby zapach świeżego kle-ju, co również czyni pracę mniej uciążliwą. Aby żywica mogła związać i prawidłowo sie-

Kleje montażowe są oferowane w po-staci gotowej do użycia, nie wyma-gają zatem mieszania ani żadnych

innych czynności przygotowawczych. Do-stępne są zazwyczaj w niewielkich tubkach, buteleczkach lub plastikowych kartuszach. Kleje konfekcjonowane w tubach lub bu-teleczkach aplikuje się drewnianym pa-tyczkiem lub pędzelkiem, natomiast kleje w kartuszu poprzez umieszczenie ich w wy-ciskaczu (pistolecie) i odpowiednie do po-trzeb dozowanie.

Rodzaje klejów montażowych

i ich właściwościKleje montażowe można podzielić na:rozpuszczalnikowe, produkowane m.in. na bazie kauczuków syntetycznych (SBR lub SBS), gumy naturalnej bezrozpuszczalnikowe, produkowane np. na bazie wodnej dyspersji żywic akry-lowych

poliuretanowehybrydowe.

Kleje rozpuszczalnikowe Stanowią one najstarszą technologicznie

grupę wyrobów przeznaczonych do mon-tażu drobnych elementów. Rozpuszczalnik sprawia, że istnieje ryzyko uszkodzenia lub zmatowienia powierzchni materiałów wraż-liwych na jego obecność, a podczas pracy klej wydziela intensywny zapach. Uzyskane połączenie ma dużą siłę sklejenia, również w pierwszej fazie sklejania, ale jest sztywne i ma ograniczoną elastyczność. Wszelkie za-brudzenia i ewentualne naddatki są bardzo trudne do usunięcia z powierzchni.

Zastosowanie. Kleje montażowe roz-puszczalnikowe można stosować do łącze-nia gładkich i niechłonnych powierzchni. Przeznaczone są do klejenia listew, pane-li podłogowych, płyt z tworzyw sztucznych, parapetów, szkła, blach, a także płytek cera-micznych.

Kleje montażowe przeznaczo-ne są do wykonania niezbęd-nych prac montażowych przede wszystkim w trakcie codziennej eksploatacji budynku i poszcze-gólnych pomieszczeń. Przy ich użyciu można w prosty i szyb-ki sposób zamontować elemen-ty dekoracyjne wykonane z róż-nych materiałów (drewna, two-rzyw sztucznych, szkła) zarówno wewnątrz, jak i na zewnątrz bu-dynków. Co ważne, nie potrzeba do tego celu łączników – kołków rozporowych, gwoździ, śrub ani specjalistycznego sprzętu. Wy-starczy odpowiedni klej.

Sebastian Czernik

Fot. Den Braven

NOWOCZESNE KLEJE MONTAŻOWE

Fot. Den BravenFot. Den Braven

Page 15: Ekspert Budowlany 1/2015

nr 1/2015 www.eksper tbudowlany.p l 15

BUDOWA

ciować, konieczne jest odparowanie wody, dlatego kleje tego typu służą do montażu elementów, z których co najmniej jeden ma porowatą powierzchnię.

Sposób aplikacji. Kleje na bazie żywic syntetycznych nakłada się na jedną z łą-czonych powierzchni, a następnie obie po-wierzchnie łączy się ze sobą. Po połączeniu elementów nie zaleca się ich ponownego rozłączenia, ponieważ może to osłabić siłę i jakość sklejenia. W przypadku gdy istnie-je potrzeba skorygowania połączonych ele-mentów, można je względem siebie jedynie przesuwać.

Kleje poliuretanowe Zastosowanie. Kleje te służą do monta-

żu stolarki okiennej i drzwiowej, schodów, naprawy uszkodzonych mebli, a także do osadzania parapetów czy nawet przykleja-

nia płyt styropianowych podczas ocieplania ścian zewnętrznych budynku.

Sposób aplikacji. Klej nakłada się na jedną z łączonych powierzchni i niezwłocz-nie łączy z drugą, po ich połączeniu nie zaleca się ponownego ich rozdzielenia. Sklejane ele-menty najlepiej pozostawić skręcone ściskami stolarskimi, przyciśnięte lub podparte, do mo-mentu aż klej się odpowiednio utwardzi. Klej poliuretanowy utwardza się przy udziale wil-goci, dlatego wstępne zwilżenie klejonych po-wierzchni przyspiesza proces łączenia.

Kleje montażowe hybrydowe (tzw. MS Polimery)

Są to najnowsze rozwiązanie techno-logiczne w zakresie łatwych do użycia i powszechnie stosowanych w domowych za-stosowaniach materiałów budowlanych. Nie tylko kleją łączone elementy, ale również

reklama

uszczelniają połączenie analogicznie jak ma to miejsce w przypadku zastosowania trady-cyjnego silikonu.

Możliwość tak wszechstronnego użycia wynika z odpowiedniego zmodyfikowania spoiwa, dzięki czemu opracowano uniwer-salny materiał mogący jednoczenie służyć do wykonywania prac montażowych (kleje-nia), jak i uszczelniania elementów budow-lanych. Kleje na bazie MS Polimeru są trwale elastyczne, co zapobiega ich wykruszaniu i powstawaniu pęknięć, a po utwardzeniu można je malować analogicznie jak uszczel-niacze akrylowe.

Zastosowanie. Można nimi przyklejać listwy progowe, listwy przypodłogowe, pa-nele, lustra sztukaterie ze styropianu i gip-su, a także elementy z innych materiałów, takich jak drewno, MDF, stal, aluminium, mosiądz, miedź itp.

Fot. Soudal

Page 16: Ekspert Budowlany 1/2015

nr 1/2015www.eksper tbudowlany.p l16

BUDO

WA

Balkony i tarasy nieustannie narażane są na destrukcyjny wpływ różnych czynników atmosferycznych. Wie-

loletnie wystawienie okładziny na działa-nie skrajnych temperatur, śniegu, mrozu czy deszczu może skutkować przeciekami, po-jawieniem się nieestetycznie wyglądających wykwitów oraz odprysków na powierzch-ni płytek i fug, obluzowaniem i pęknięciami okładziny. Wszystkie te problemy mogą być wynikiem zarówno błędów wykonawczych, jak i złego doboru materiałów, a szczególnie

uszczelnienia. Tradycyjne uszczelnienia pod jastrychem nie chronią przed wymienionymi szkodami. Spotyka się bardzo słabe i kruche podłoża betonowe, które niezabezpieczone uszczelnieniem podpłytkowym rozsypują się w ciągu 1–2 lat.

Oto kilka porad, jak naprawić taras umiej-scowiony nad pomieszczeniem ogrzewanym. Taka konstrukcja tarasu jest pod względem budowlanym przypadkiem szczególnie zło-żonym.

Ważny jest spadek...Cały taras trzyma się na płycie konstruk-

cyjnej. Powinna być ona zamontowana nie-co niżej niż płyta stropowa w pomieszczeniu przylegającym, w przeciwnym razie woda z zalewanego deszczem tarasu może prze-lewać się przez próg. Z tego samego powodu górna płaszczyzna płyty konstrukcyjnej po-winna być tak ukształtowana, aby spadek był w kierunku od ściany przylegającej do tara-su. Wówczas deszcz będzie mógł swobodnie spływać do otaczających taras rynien. Jeże-

li spadku nie ma, na płycie trzeba zrobić wy-lewkę – tzw. podkład spadkowy o nachyleniu 1–2% (1–2 cm na 1 m długości). Najlepiej wy-konać go bezpośrednio na płycie, przy użyciu posadzki cementowej (minimalna grubość 20 mm). Jeżeli z różnych względów niemoż-liwe jest zastosowanie tak grubej warstwy wylewki, należy użyć szybko twardniejącej zaprawy, którą można układać w warstwie grubości 5–30 mm. Niezależnie od tego, jaki materiał będzie zastosowany, wcześniej nale-

ży płytę konstrukcyjną pokryć warstwą kon-taktową, stosując emulsję gruntującą.

…izolacja…Na podkładzie spadkowym należy po-

łożyć zabezpieczenie przeciwwilgociowe i termoizolację. Najpierw trzeba wykonać pa-roizolację ze specjalistycznych pap lub folii. Warstwę termoizolacyjną mogą natomiast stanowić płyty styropianowe, najlepiej z fre-zowanymi obrzeżami, ułożone na tzw. mi-jankę. Aby uniknąć zawilgocenia warstwy termoizolacyjnej, warto zastosować dodat-kową warstwę izolacji, np. z folii wywinię-tej na ścianę. Niewygodnego wywijania folii na ścianę można uniknąć, używając samo-przylepnych profili dylatacyjnych z fartu-chem z folii.

Teraz kolej na warstwę dociskową, na któ-rej potem położone zostaną płytki. Warstwę tę stanowi posadzka cementowa, wylana w warstwie grubości 4 cm. Po wyschnię-ciu warstwy dociskowej należy przystąpić do wykonania hydroizolacji podpłytkowej. W tej roli doskonale sprawdzają się nowoczesne izo-lacje bezspoinowe, tzw. płynne folie i zapra-wy uszczelniające, które wraz z systemem taśm, narożników i mankietów uszczelniają-cych tworzą bardzo skuteczne systemy izola-cji przeciwwodnych. Przed przystąpieniem do nakładania folii w płynie należy zagruntować warstwę dociskową. Emulsję gruntującą na-kłada się przynajmniej w dwóch warstwach. Tego typu bezspoinowa folia w płynie jest nie-zawodna, trwała i bardzo skuteczna.

Przydomowy taras to zazwyczaj ulubione miejsce spo-tkań i relaksu, oczywiście pod warunkiem, że jest właściwie wykonany i zabezpieczony. Najlepiej pa-miętać o tym na etapie jego budowy. Jeżeli jednak błę-dów wykonawczych nie udało się uniknąć, należy je szybko i skutecznie naprawić. Co zrobić, by taras nas nie stresował?

CZY TWÓJ TARAS LUB BALKON

PRZECIEKAJĄ?

Agata Grudecka

Fot. Libet

Fot. Sopro

Skutki niewłaściwie wykonanych prac

Page 17: Ekspert Budowlany 1/2015

nr 1/2015 www.eksper tbudowlany.p l 17

BUDOWA

R E K L A M A

…i dylatacjaW naszym klimacie każdy taras w ciągu

roku jest narażony na znaczne różnice tem-peratur. To narzuca konieczność wykonania, w trakcie budowy, szczelin dylatacyjnych. Będą one niwelowały naturalne rozszerza-nie się i kurczenie materiałów, z których zbudowany jest taras, zapobiegając pęka-niu poszczególnych warstw. Należy je wy-konać w wylewce kształtującej spadek oraz w warstwie dociskowej – tak, aby dzieli-ły płyty na pola o bokach nie większych niż 2,5×2,5 m. Ważne jest też, aby przebiega-ły dokładnie jedna nad drugą. Należy także pamiętać o pionowej szczelinie dylatacyjnej między stykiem ściany, słupów itp. a war-stwami tarasu.

Na tarasach, których szerokość jest mniej-sza niż 3 m dylatacje nie są konieczne. Lepiej jednak nie rezygnować z nich w miejscach styku tarasu ze ścianami. Szczeliny dylata-cyjne należy wypełnić materiałem elastycz-nym, na przykład silikonem sanitarnym.

Czym przykleić płytki na tarasie lub balkonie?Po całkowitym zastygnięciu powłoki

uszczelniającej, tj. po upływie około 24 go-dzin od naniesienia ostatniej warstwy uszczelnienia, można rozpocząć prace zwią-zane z przyklejaniem płytek ceramicznych.

Płytki ułożone na tarasie powinny być mrozoodporne i nienasiąkliwe, a zarazem odporne na ścieranie. Do przyklejania okła-

dziny na tarasach, loggiach i balkonach za-leca się stosowanie wysoko elastycznych zapraw klejących. Przenoszą one naprężenia termiczne powstające przy zmianach tempe-ratury. Dzięki możliwości zastosowania wy-branych zapraw w konsystencji półpłynnej, można osiągnąć pełne przyleganie zapra-wy do spodu płytki i podłoża, co zapobiega wnikaniu wody w pustki znajdujące się pod płytkami. Ogranicza to do minimum ryzyko pękania płytek na skutek zbierania się pod nimi wody i rozwijających się drobnoustro-jów. Warto więc zastosować zaprawę o sze-rokim zakresie grubości warstwy klejącej (4–20 mm), która umożliwia również wyko-nanie niezbędnego na tarasie spadku. W tym celu wystarczy blisko ściany położyć grubszą warstwę kleju, a im dalej od ściany, tym war-stwa powinna być cieńsza. Do klejenia płytek na tarasie można również użyć elastyczne-go kleju o podwyższonej przyczepności, zale-canego właśnie na tarasy, schody i balkony. Można nim przyklejać wszystkie płytki cera-

SikaBond®-T8Opis produktu: jednoskładnikowy, wysoko elastycz-ny, poliuretanowy materiał do wykonywania izolacji przeciwwodnej oraz elastycznego klejenia płytek ceramicznych, cementowych, kamiennych, marmuro-wych na betonie, zaprawach, starych płytkach, drew-nie. Produkt stanowi pełny system izolacji tarasu, bez konieczności stosowania taśm narożnikowych. Można go stosować na podłożach odkształcalnych i podło-gach ogrzewanych.Cechy szczególne: produkt gotowy do użycia. Temp. aplikacji (powietrza i podłoża): od +5 do +35°C. Zu-życie: ok. 1,5 kg/m2 (w zależności od jakości podłoża), przy aplikacji jako warstwa kleju – ok. 1 kg/m2. Posadz-ka może być używana po 12–24 godz. od wykonania (w zależności od warunków klimatycznych i grubości warstwy kleju). Całkowite związanie następuje po 1–2 dniach (zależnie od warunków klimatycznych). Taras może być eksploatowany w temp. od –40 do +70°C.

Sikafl oor®-400 N Elastic+Opis produktu: jednoskładnikowa, bardzo elastycz-na, barwna powłoka poliuretanowa przeznaczona do wykonywania gładkiej lub antypoślizgowej, wodosz-czelnej, przenoszącej zarysowania posadzki na pod-łożu betonowym i jastrychu cementowym. Produkt można stosować na balkonach i tarasach o lekkim i średnim obciążeniu ruchem.Cechy szczególne: produkt gotowy do użycia, wo-doszczelny, odporny na promieniowanie UV i ściera-

tel. 22 310 07 00, fax 22 310 08 00www.zapanujnadwoda.pl

nie. Temp. aplikacji (powietrza i podłoża): od +10 do +30°C. Dopuszczalna wilgotność podłoża: do 4% (jeśli jest wyższa, należy zastosować Sikafl oor®

EpoCem® jako czasową barierę przeciwwilgocio-wą). Zalecana wilgotność względna powietrza: 35–80%. Średnie zużycie produktu: od 0,6 kg/m2, w zależności od planowanego obciążenia powierzch-ni. Przy temp. +10°C ruch pieszy jest możliwy po 1–2 dniach, a pełne utwardzenie następuje po 7–14 dniach, przy temp. +30°C ruch pieszy jest dopuszczal-ny po 4–18 godz., pełne utwardzenie zaś następuje po 3–5 dniach.

Zobaczwięcej

H Y D R O I Z O L A C J A T A R A S Ó W I B A L K O N Ó W

miczne, zwłaszcza gresowe, ale też płyty ce-mentowe, betonowe lub kamienne.

Spoiny między płytkami należy wypeł-nić elastyczną fugą cementową. Na tarasie sprawdzi się elastyczna fuga o przedłużonej trwałości koloru i zwiększonej odporności na ścieranie, a także chroniąca spoiny przez roz-wojem korozji biologicznej. Należy pamiętać, że szerokość spoin cementowych powinna oscylować w granicach 5–8 mm, a szerokość szczeliny wypełnionej silikonem, powinna wynosić min. 10 mm. Tylko takie szeroko-ści szczelin fugowych w okładzinach cera-micznych zapewniają kompensację naprężeń termicznych powstających w wyniku inten-sywnego nagrzewania słońcem i gwałtowne-go schładzania np. ulewnym deszczem.

Jeśli posadzka tarasu wykonana jest z materiałów o porowatej strukturze, a za-tem stanowi powierzchnię nieodporną na wodę i zabrudzenia, należy ją pokryć specjal-nym środkiem ochronnym o właściwościach impregnujących i antypoślizgowych.

Fot. Sopro

Skutki niewłaściwie wykonanych prac

Page 18: Ekspert Budowlany 1/2015

Spełnienie obecnych minimalnych wymagań prawnych (uwzględniając ich cykliczne zaostrzanie w najbliż-

szych kilku latach) bez zastosowania odpo-wiedniej izolacji jest praktycznie niemożliwe. W obecnie projektowanych budynkach za-kłada się, że współczynnik przenikania cie-pła UC, np. dla ścian zewnętrznych, będzie na poziomie UC = 0,15 W/(m2K), co wymaga za-stosowania warstwy izolacji grubości 20 cm, wykonanej z najlepszego rodzaju styropianu w kolorze szarym, którego współczynnik λ (lambda) wynosi 0,031 W/(m · K).

Tak dobre właściwości izolacyjne szary styropian zawdzięcza specjalnym dodatkom (np. grafitu, sadzy, aluminium), które oprócz poprawy najważniejszej cechy (jaką jest izo-lacyjność termiczna), nadają płytom charak-terystyczny szary odcień.

Z kolei architekci projektujący budynki o bardzo niskim zapotrzebowaniu na ener-gię, tzw. budynki pasywne, muszą się liczyć z zastosowaniem płyt styropianowych o naj-lepszych parametrach izolacyjnych, grubości nawet 30 cm. Gdyby do termoizolacji budyn-

ków o niskim zapotrzebowaniu na energię za-stosować zwykły styropian, wówczas grubość ocieplenia mogłaby sięgać nawet ponad 40 cm, dlatego w takich przypadkach optymalnym

rozwiązaniem jest wybór styropianu o jak naj-lepszych właściwościach izolacyjnych. Para-metr izolacyjności cieplnej styropianu określa współczynnik λ (lambda). Im mniejsza jest wartość tego współczynnika, tym lepsze są właściwości termiczne styropianu.

Styropian jest bardzo lekki i dzięki temu nie wpływa w znaczący sposób na obciąże-nie konstrukcji budynku. Zatem warstwa ocieplenia grubości nawet 30 cm nie stanowi

praktycznie żadnego problemu w zamocowa-niu. Ma to szczególne znaczenie w budyn-kach istniejących poddawanych dociepleniu, których obecny stan techniczny (np. budyn-ki wielorodzinne wykonane w technologii tzw. wielkiej płyty) pozwala na zastosowa-nie tylko lekkich płyt styropianowych o bar-dzo wysokich właściwościach izolacyjnych, czyli szarego styropianu.

Dodatkowym ograniczeniem w zastoso-waniu dużej grubości styropianu mogą być

bariery architektoniczne, których zmiana by-łaby bardzo kosztowna, niewspółmierna do korzyści z wykonanego docieplenia, np. zbyt mały zakres dachu wysuniętego poza ob-rys konstrukcji budynku czy zamontowane głęboko w ścianie okna. Dlatego do ociepleń powinno się wybierać płyty styropianowe o lepszych właściwościach izolacyjnych, któ-re już przy mniejszej grubości zapewnią od-powiednią ochronę cieplną budynku.

JAKAGRUBOŚĆSTYROPIANUDO OCIEPLEŃ

Płyty styropianowe to najczęściej wybierany materiał termoizolacyj-ny wykorzystywany do ocieplania ścian. Kilkadziesiąt lat stosowa-nia styropianu w budownictwie potwierdziło jego wysoką skutecz-ność, a trwałość i zachowanie niezmiennych właściwości w czasie to argumenty za stosowaniem tego materiału izolacyjnego w budow-nictwie przyszłości.

Krzysztof Krzemień Polskie Stowarzyszenie Producentów Styropianu

Fot.

PSPS

EPS – odmiana szaraStyropian biały

Fot. PSPS

nr 1/2015www.eksper tbudowlany.p l18

BUDO

WA

Page 19: Ekspert Budowlany 1/2015

nr 1/2015 www.eksper tbudowlany.p l 19

BUDOWA

System FOVEO TECH na styropianie S3 oparty na Tynku Akrylowo -Silikonowym TS12

R E K L A M A

S Y S T E M Y O C I E P L E Ń

System FOVEO TECH na styropianie S6 oparty na Tynku Polimerowym TPT 40 z Tefl on®

Mocowanie: Zaprawa Klejąca do styropianu KS 10 lub KS 20.Materiał izolacyjny: styropian, kołki mocujące.Warstwa zbrojona: Zaprawa Klejąca do zatapiania siatki KU 11 lub KU 21, siatka zbrojąca.Podkład gruntujący: Podkład gruntujący PA 10.Wyprawa tynkarska: Tynk Akrylowo-Silikatowy TS 12.Właściwości: odporność na odkształcenia, niska na-siąkliwość, wysoka odporność na zabrudzenia, wy-soka odporność na zagrożenia biologiczne, wysoka trwałość powłoki, wysoka trwałość koloru, bardzo dobra aplikacja i obróbka, dobra przyczepność do podłoża, możliwość nakładania ręcznego i maszyno-wego, szeroka gama kolorystyczna – 240 gotowych kolorów.Zastosowanie: w obszarze dużego skupiska zieleni, przy terenach leśnych w miejscach, gdzie budynek może być narażony na korozję biologiczną, w ob-szarze o dużym natężeniu ruchu komunikacyjnego, w obszarach przemysłowych, narażonych na zabru-dzenia. infolinia 801 500 801, www.foveotech.pl

System FOVEO TECH na wełnie W3 oparty na Tynku Silikonowym TN 30

Mocowanie: Zaprawa Klejąca do wełny KW 12.Materiał izolacyjny: wełna mineralna. Warstwa zbrojona: Zaprawa Klejąca do wełny KW 12 + siatka zbrojąca. Podkład gruntujący: Podkład Gruntujący Silikonowy PN 30.Wyprawa tynkarska: Tynk Silikonowy TN 30.Właściwości: bardzo łatwa aplikacja i obróbka, dobra przyczepność do podłoża, wysoka przepuszczalność pary wodnej, odporność na działanie promieni UV, wysoka odporność na zagrożenia biologiczne, odpor-ność na odkształcenia, bardzo duża odporność na za-brudzenia, bardzo wysoka trwałość powłoki, bardzo wysoka trwałość koloru, szeroka gama kolorystycznaZastosowanie: w obszarze dużego skupiska zieleni, przy terenach leśnych, w miejscach, gdzie budynek może być narażony na korozję biologiczną, w obsza-rze o dużym natężeniu ruchu komunikacyjnego, w ob-szarach przemysłowych, narażonych na zabrudzenia, w obszarach o dużym nasłonecznieniu, w obszarach o dużej wilgotności powietrza.

Mocowanie: Zaprawa Klejąca do styropianu KS 10 lub KS 20.Materiał izolacyjny: styropian, kołki mocujące.Warstwa zbrojona: Zaprawa Klejąca do zatapiania siatki KU 11 lub KU 21, siatka zbrojąca.Podkład gruntujący: Podkład gruntujący PA 10.Wyprawa tynkarska: Tynk Polimerowy TPT 40 z Te-fl on® surface protector.Właściwości: odporność na odkształcenia, niska na-siąkliwość, bardzo duża odporność na zabrudzenia, wysoka odporność na zagrożenia biologiczne, bardzo dobra aplikacja i obróbka, dobra przyczepność do podłoża, odporność na działanie promieni UV, wyso-ka trwałość powłoki, wysoka trwałość koloru, moż-liwość nakładania ręcznego i maszynowego, szeroka gama kolorystyczna – 240 gotowych kolorówZastosowanie: w obszarze dużego skupiska zieleni, przy terenach leśnych, w miejscach, gdzie budynek może być narażony na korozję biologiczną, w obsza-rze o dużym natężeniu ruchu komunikacyjnego, w ob-szarach przemysłowych, narażonych na zabrudzenia.

Występują w czterech odmianach:odmiana M z zastosowaniem dekoracyjnych tynków mineralnychodmiana A z zastosowaniem dekoracyjnych tynków akrylowychodmiana SIS z zastosowaniem dekoracyjnych tynków silikatowo -silikonowychodmiana SIL z zastosowaniem dekoracyjnych tynków nanosilikonowych. www.alpol.pl

ALPOL EKO PLUS PREMIUM, ALPOL EKO PLUS STANDARD

1 Ściana zewnętrzna budynku.2 Kleje do styropianu ALPOL

AK 525, ALPOL AK 527 lub ALPOL AK 534 (dla systemu ALPOL EKO PLUS STANDARD). Kleje do styropianu ALPOL AK 530 lub ALPOL AK 532 (dla systemu ALPOL EKO PLUS PREMIUM).

3 Płyta styropianowa.

ALPOL ECO PLUS WM1 Ściana zewnętrzna budynku.2 Kleje do wełny mineralnej

ALPOL AK 531, ALPOL AK 533 lub ALPOL AK 534.

3 Płyta z wełny mineralnej.4 Kleje do siatki ALPOL AK 531,

ALPOL AK 533 lub ALPOL AK 534.

5 Siatka podtynkowa z włókna szklanego ALPOL SW 145 zatopiona w kleju.

6 Grunt podtynkowy ALPOL AG 701 lub ALPOL AG 706.

Systemy ALPOL EKO PLUS PREMIUM, ALPOL EKO PLUS STANDARD i ALPOL EKO PLUS WM przeznaczone są do stosowania w budownictwie mieszkaniowym (jedno- i wielorodzinnym), użyteczności publicznej i przemysłowym, zarówno w obiektach już istniejących, jak i nowo wznoszonych.

4 Kleje do siatki ALPOL AK 527 lub ALPOL AK 534 (dla systemu ALPOL EKO PLUS STANDARD). Kleje do siatki ALPOL AK 531 lub ALPOL AK 532 (dla systemu ALPOL EKO PLUS PREMIUM).

5 Siatka podtynkowa z włókna szklanego ALPOL SW 145 lub ALPOL SW 160 zatopiona w kleju.

6 Grunt podtynkowy ALPOL AG 701, ALPOL AG 705 lub ALPOL AG 706.7 Tynkarska wyprawa elewacyjna. Tynki dekoracyjne akrylowe ALPOL AT

350÷357, silikatowo-silikonowe ALPOL AT 370÷377, nanosilikonowe ALPOL AT 380÷387 lub tynki mineralne ALPOL AT 320÷336 malowane farbami elewacyjnymi: akrylowymi ALPOL AF 640, silikatowymi ALPOL AF 660 lub nanosilikonowymi ALPOL AF 680.

7 Tynkarska wyprawa elewacyjna: tynki dekoracyjne silikatowo -silikonowe ALPOL AT 370÷377 lub tynki mineralne ALPOL AT 320÷336 malowane farbami elewacyjnymi: silikatowymi ALPOL AF 660 lub nanosilikonowymi ALPOL AF 680.

Występują w dwóch odmianach:odmiana M z zastosowaniem dekoracyjnych tynków mineralnychodmiana SIS z zastosowaniem dekoracyjnych tynków silikatowo -silikonowych.

Page 20: Ekspert Budowlany 1/2015

nr 1/2015www.eksper tbudowlany.p l20

BUDO

WA

Wełna mineralna ocieplająca elewację (i zarazem budynek) spełnia ponadto

inne funkcje, które wpływają na klimat we-wnątrz pomieszczeń:

we), idealnie nadaje się więc do wyciszania ścian działowych i stropów międzykondy-gnacyjnych. Wełna pozwala wyciszyć po-mieszczenie od niechcianych dźwięków dochodzących zarówno z zewnątrz, jak i we-wnątrz domu, np. spowodowanych pracą in-stalacji i urządzeń oraz generowanych przez samych domowników.

Podnosi odporność pożarową ele-wacji. Klasa A1 – najwyższa klasa reakcji na ogień, oznacza to, że jest niepalna i w ża-den sposób nie zwiększa ryzyka pożarowe-go, a w wielu przypadkach jej zastosowanie nawet to ryzyko ogranicza. Wełna mineral-na nie wydziela wcale lub może wydzielić je-dynie znikome ilości dymu.

Dzięki paroprzepuszczalności sys-tem ociepleń z jej udziałem zapewnia ścia-nie zdolność do zachowania naturalnych właściwości klimatycznych, na przykład szybkiego samoosuszania, przez co prze-ciwdziała groźnym zjawiskom kon-densowania wilgoci na wewnętrznych ścianach i długotrwałego utrzymywa-nia ich w stanie mokrym, co sprzyja pojawianiu się w tych miejscach plam pleśni i ognisk zagrzybień.

O ZASTOSOWANIU I WŁAŚCIWOŚCIACH WEŁNY MINERALNEJWełna mineralna to materiał uniwersalny, ma w związku z tym wie-le zastosowań. Można ją stosować do izolacji wszystkich elementów budynku, tj. elewacji, poddasza, podłóg, stropodachów oraz ścianek działowych, a także rur i przewodów. Ponadto, dzięki odporności na wysokie temperatury, wełna może być wykorzystana również do izo-lacji termicznej kominków.

Do ociepleń elewacji wykorzystuje się płyty fasadowe. Płyty mogą mieć do-

datkowo frezowane brzegi (łączenia na pióro i wpust). Dzięki temu można dokładniej do-pasować sąsiadujące ze sobą krawędzie płyt, a przy tym poprawić szczelność ich połączeń, co w eksploatacji przy ujemnych temperatu-rach powietrza przeciwdziała niekorzystnym zjawiskom tworzenia się w takich miejscach tzw. mostków cieplnych. Ze względu na

C I E P Ł E ŚC I A N Y

Fot. Rockwool

Fot. Steinbacher Izoterm

Znakomicie wygłusza akustycz-nie ściany elewacji budynków, a więc popra-wia komfort akustyczny w pomieszczeniach (pochłania dźwięki powietrzne i uderzenio-

układ włókien mogą występować w formie zwykłych płyt (równoległy układ włókien w stosunku do powierzchni), jak też tzw. płyt lamelowych (prostopadły układ włó-kien w stosunku do powierzchni). W syste-mach ociepleń stosowane są płyty o różnych grubościach, wynikających z potrzeb zacho-wania optymalnej izolacji.

Pełna stabilność wymiarów i kształtów wraz z odpowiednio wysoką wytrzymałością

mechaniczną połączoną z naturalną spręży-stością przekłada się na wieloletnią trwa-łość ocieplenia (np. na działanie sił ssących wiatru, czynniki mechaniczne o charakterze udarnościowym spotykane w trakcie eksplo-atacji). Do tego dochodzi jeszcze odporność biologiczna na działanie mikroorganizmów i gryzoni, odporność na starzenie, zacho-wanie neutralności chemicznej na działa-nie kwasów i roztworów zasadowych oraz wchodzenie w reakcje chemiczne z innymi materiałami, a także stabilność termodyna-

C O P O T R A F I W E ŁN A ?

Page 21: Ekspert Budowlany 1/2015

nr 1/2015 www.eksper tbudowlany.p l 21

BUDOWA

miczna na zmiany termiczne w otoczeniu, a także wodoodporność.

Montaż płyt fasadowych jest technolo-gicznie prosty. Ich naturalna elastyczność do-puszcza większy próg tolerancji nierówności podłoża niż wymagają tego płyty termoizo-lacyjne wykonane ze sztywnych i łamliwych materiałów. Łatwo dopasowywać klejone ich płaszczyzny robocze do powierzchni elewa-cji o niewielkich odchyłkach, a wskazany w systemie klej zachowuje wymaganą zdol-ność trwałego wiązania termoizolacji z pod-łożem na całej spoinie. Można nimi łatwo, skutecznie i z zachowaniem estetyki ocieplać określone konstrukcyjne krzywizny obecne na elewacjach (np. łuki, zakola). Płyty łatwo można też przycinać na wymiar przy użyciu ostrego noża.

Zaprawę klejącą nanosi się na powierzch-nię płyt w dwóch etapach, niezależnie od tego, czy klei się całą powierzchnię, czy też stosuje się metodę obwodowo-punktową. Najpierw zaciera się klejem całą powierzch-nię płyty lub miejsca na jej obwodzie i pod przyszłymi „plackami” kleju, a po przesu-szeniu nakłada się właściwą warstwę zapra-

wy klejącej na całą powierzchnię płyty lub w miejsca wcześniej zaszpachlowane. Na-stępnie płytę przykłada się do ściany w wy-znaczonym miejscu, dosuwa na styk do już przyklejonych płyt i dociska, pokonując ich lekką sprężystość. Wyciśniętą poza obrys pły-ty zaprawę należy usunąć. Niedopuszczal-ne jest korygowanie położenia płyt z wełny mineralnej po upływie kilku minut od ich przyklejenia ze względu na rozpoczęty pro-ces wiązania. Szczeliny powstałe pomiędzy płytami z wełny mineralnej przekraczające 2 mm powinno się uzupełniać pociętymi pa-skami z wełny.

Przed przystąpieniem do prac powinno się jeszcze wykonać próbę spoistości podłoża. Przyklejone do podłoża próbki wełny po upły-wie 4–7 dni poddawane są próbie ręcznego odrywania. Rozerwanie próbki świadczy o wy-starczającej wytrzymałości podłoża i przyczep-ności kleju. Oderwanie próbki od powierzchni ściany wraz z warstwą masy klejącej świad-czy o niedostatecznym oczyszczeniu podło-ża lub braku wystarczającej wytrzymałości jego wierzchniej warstwy. W takim przypad-ku należy dokładniej oczyścić powierzchnię i ponowić próbę. Jeżeli wynik będzie nega-tywny, to powinno się przeprowadzić analizę nośności podłoża i – oprócz przyklejania płyt – przewidzieć również zastosowanie łączni-ków mechanicznych. Ich ilość i rozmieszcze-nie powinien określić projektant. Przy braku projektu (biorąc pod uwagę strefę mocowania) zwykle przyjmuje się od 4 do 8 sztuk na 1 m2 ocieplanej powierzchni (do 8 sztuk na 1 m2 w jej strefie brzegowej). Ich montaż (z zacho-waniem zasad doboru długości uwarunkowa-nych grubością izolacji i rodzajem podłoża) bezpiecznie można przeprowadzać dopiero po upływie 3 dni od przyklejenia płyt.

Fot. Rockwool

zaprawy zbrojącej, łączników mechanicznych i wypraw tynkarskich. Spodnia część płyty, przylegająca bezpośrednio do podłoża, jest nieco lżejsza, a zarazem bardziej sprężysta. Taki układ dwóch warstw w płytach FRONTROCK MAX E zapewnia lepszą izolacyjność cieplną λD = 0,036 W/(m · K) połączoną z dobrymi właściwościami me-chanicznymi. Płyty FRONTROCK MAX E sprzedawane są w wymiarze 1000×600 mm. Dostępne grubości: od 60 do 280 mm.

Płyty lamelowe FASROCK LL – dzięki prostopadłemu układowi włókien do izo-lowanej powierzchni pozwalają na ograniczenie lub całkowite wyeliminowanie mocowania łącznikami mechanicznymi na nośnych podłożach, takich jak beton, ceramika, silikat i keramzytobeton. Płyty charakteryzują wysokie parametry mecha-niczne, lamelowa struktura włókien, szybkość i prostota montażu. Współczynnik przewodzenia ciepła płyt FASROCK LL wynosi λD = 0,041 W/(m · K), wymiar płyty: 1200×200 mm. Dostępne grubości: od 50 do 300 mm.

2. Zaprawy klejące: do przyklejania wełny skalnej ZK-ECOROCK Normal W lub zaprawa klejąco-zbrojąca do przyklejania wełny oraz zatapiania siatki ZZ-ECOROCK Specjal W.

3. Warstwa podkładowa: podkład tynkarski pod tynk mineralny i tynk siliko-nowy PT-ECOROCK Grunt M lub podkład tynkarski pod tynk silikatowy PT-ECOROCK Grunt S-T.

4. Warstwa wykończeniowa: tynk mineralny baranek o granulacji 2 mm, 2,5 mm, 3 mm BR-ECOROCK M lub tynk mineralny drapany o granulacji 2 mm, 3 mm DR-ECOROCK M; tynk silikatowy baranek o granulacji 1 mm, 1,5 mm, 2 mm BR-ECOROCK S lub tynk silikatowy drapany o granulacji 2 mm DR-ECOROCK S; tynk silikonowy baranek o granulacji 1 mm, 1,5 mm, 2 mm BR-ECOROCK SIL lub tynk silikonowy drapany o granulacji 2 mm DR-ECOROCK SIL.

5. Wyprawy gruntujące: grunt pod farbę elewacyjną silikatową ECOROCK Grunt S lub grunt pod farbę elewacyjną silikonową ECOROCK Grunt SIL.

6. Powłoka malarska: farba elewacyjna silikatowa ECOROCK F-S lub farba elewacyj-na silikonowa ECOROCK Silikon.

ECOROCK FFSystem ociepleń ECOROCK FF przeznaczony jest do wykonywania izolacji termicz-nej ścian zewnętrznych, zarówno w budynkach nowo wznoszonych, jak i termo-modernizowanych. Stanowi kompleksowe rozwiązanie bazujące na jednej z dwóch płyt izolacyjnych ze skalnej wełny: FRONTROCK MAX E lub FASROCK LL oraz pełnej ofercie chemii budowlanej, niezbędnej do wykonania kompletnego systemu ocie-pleń. Bogata oferta tynków silikonowych i silikatowych barwionych w masie oraz szeroka paleta kolorystyczna farb do malowania tynków mineralnych zaspokoi po-trzeby nawet najbardziej wymagających inwestorów. Wszystkie elementy systemu zostały starannie przebadane i dobrane w taki sposób, aby w pełni wykorzystać unikalne cechy skalnej wełny ROCKWOOL. Wysoka jakość wszystkich elementów systemu poparta jest 10-letnią gwarancją.

W skład systemu ECOROCK FF wchodzą:

1. Płyty izolacyjne: FRONTROCK MAX E lub FASROCK LL.

Płyty fasadowe FRONTROCK MAX E posiadają specjalnie utwardzoną wierzchnią warstwę o podwyższonej wytrzymałości. Stanowi ona bardzo stabilne podłoże dla

[email protected], www.rockwool.pl

S Y S T E M Y O C I E P L E Ń

R E K L A M A

Page 22: Ekspert Budowlany 1/2015

nr 1/2015www.eksper tbudowlany.p l22

BUDO

WA Wybierając materiał do izolacji podda-

sza, należy pamiętać, że będzie on wciskany w przestrzenie między więźbą da-chową. Z tego względu tak ważne jest upew-nienie się, czy będzie on w stanie wszystkie te przestrzenie dokładnie wypełnić, czy pły-ty będą dobrze i ściśle do siebie przylegały oraz czy uda się łatwo dotrzeć do narożni-ków i załamań. Jeśli materiał izolacyjny nie spełni tych warunków, skuteczność wyko-nanego ocieplenia może okazać się znacznie niższa. Każda szczelina w izolacji stanie się bowiem mostkiem termicznym, przez który będzie uciekać ciepło.

Twardą izolacją trudniej jest wypełnić przestrzenie pomiędzy krokwiami i nieła-two docisnąć płyty do siebie, nie pozosta-wiając szczelin. Jeśli więc najważniejszy jest dla nas efekt w postaci ciepłego i energoosz-czędnego poddasza, lepiej do jego ocieplania wybrać materiał nierozwarstwiający się, ale sprężysty, który dokładnie wypełni wszyst-kie wolne przestrzenie i sprawi, że płyty będą szczelnie przylegały do siebie, zachowywały swój kształt i wymiary przez długie lata. Ta-kie właściwości ma na przykład izolacja ze szklanej lub skalnej wełny mineralnej. Naj-lepiej do tego celu sprawdzą się maty o dużej elastyczności, które można montować nawet bez dodatkowego sznurkowania.

Inwestując w dobre ocieplenie poddasza, warto wybrać nie tylko sprawdzony produkt, ale także grubszą warstwę izolacji. Zalecana grubość ocieplenia poddasza energooszczęd-nego wynosi 25–35 cm. Ze względu na kosz-ty standardem jest wykonywanie ocieplenia tylko do wysokości krokwi. Tymczasem, zwiększając grubości samej izolacji o 10 cm, poprawiamy dodatkowo aż o 40% izolacyj-ność cieplną. Dzięki temu oszczędności zwią-zane z eksploatacją budynku będą większe.

Za najlepsze rozwiązanie do ocieplania poddaszy uznaje się obecnie dwuwarstwo-we ocieplenie z wełny mineralnej. Izolując w ten sposób, uzyskamy bardzo energoosz-czędne poddasze z ociepleniem grubości na-wet 30 cm, skutecznie zabezpieczone przed szkodliwymi mostkami termicznymi.

Ze względu na to, że standardowa wy-sokość krokwi wynosi często 16 cm, a zale-cana grubość izolacji na energooszczędnym poddaszu to 25–35 cm, izolację wykonu-je się dwuwarstwowo, aby zminimalizo-wać wpływ mostków liniowych, jakimi są krokwie. Układ materiałów stosowanych w połaci dachowej różnicuje je ze względu

na sposób odprowadzenia pary wodnej wy-tworzonej przez mieszkańców i przenikającej z pomieszczeń poddasza na zewnątrz.

Są więc dwa rozwiązania: poddasze typu nieszczelnego i szczelnego dla pary wodnej.

Poddasze użytkowe typu nieszczelnego dla pary wodnej występuje wtedy, gdy na

krokwiach zamontowana jest folia wiatro-izolacyjna (membrana) o wysokiej paroprze-puszczalności (powyżej 600–800 g/m2/dobę lub Sd < 0,03 m). Odprowadzenie pary wod-nej odbywa się przez szczelinę między wia-troizolacją a pokryciem dachowym.

W przypadku tego typu poddasza nale-ży zawsze wykonać: szczelinę wentylacyjną o grubości kontrłaty, 2–3 cm nad folią wia-troizolacyjną, a pod pokryciem dachowym; wlot powietrza do szczeliny nad rynną przez tzw. wróblówkę; wylot w kalenicy przez tzw. szczotkę w gąsiorze.

Grubość pierwszej warstwy ocieplenia po-winna być o 1–2 cm mniejsza niż wysokość krokwi, aby uniknąć wypchania folii wiatro-izolacyjnej (membrany) w kierunku pokry-cia (czyli np. dla krokwi o wysokości 16 cm grubość ocieplenia powinna wynosić 15 cm). Grubość drugiej warstwy układanej poniżej krokwi powinna stanowić różnicę między łączną grubością energooszczędnego ocie-plenia poddasza i przyjętą grubością pierw-szej warstwy.

Poddasze użytkowe typu szczelnego dla pary wodnej występuje wtedy, gdy pokrycie dachowe, np. papa, ułożone jest na deskowa-niu pełnym lub gdy na krokwiach zamonto-wana jest folia wiatroizolacyjna wstępnego krycia o niskiej paroprzepuszczalności (do 600 g/m2/dobę lub Sd > 0,03 m). Odprowa-

dzenie pary wodnej odbywa się przez szcze-linę między ociepleniem a deskowaniem pełnym lub folią wstępnego krycia.

W przypadku tego typu poddasza nale-ży zawsze wykonać: szczelinę wentylacyjną grubości 3–6 cm między ociepleniem a de-skowaniem pełnym lub folią wstępnego kry-cia; trójkątny ruszt ze sznurka poniżej folii wiatroizolacyjnej albo deskowania, aby ma-teriał izolacyjny nie zatkał szczeliny; wloty powietrza pod okapem i w kalenicy.

Grubość pierwszej warstwy ocieplenia po-winna być o 3–6 cm mniejsza niż wysokość krokwi, aby uzyskać odpowiednią grubość szczeliny wentylacyjnej (czyli np. dla kro-kwi o wysokości 16 cm grubość ocieplenia powinna wynosić 12 cm). Grubość drugiej warstwy układanej poniżej krokwi powin-na stanowić różnicę między łączną grubo-ścią energooszczędnego ocieplenia poddasza i przyjętą grubością pierwszej warstwy.

Unikaj najczęstszych błędów w izola-cji dachu skośnego:

1. Nie przycinaj wełny w matach do wy-miaru rozstawu krokwi. Zrób to w poprzek rolki, doliczając dodatkowe 2 cm.

2. Unikaj mostków liniowych, pamię-tając o zastosowaniu wełny w dwóch war-stwach – pierwsza między krokwiami, a druga pod nimi.

3. Zachowaj szczelinę wentylacyjną nad izolacją, aby zapobiec m.in. wykraplaniu się pary wodnej w izolacji, co może prowadzić do powstania pleśni szkodliwej dla zdrowia oraz konstrukcji dachu drewnianego.

4. Pamiętaj o ciągłości izolacji. Wykonaj izolację poddasza tak, aby nie powstały żad-ne przerwy w jej ciągłości (np. na wysoko-ści murłaty).

5. Stosuj folię wiatroizolacyjną nad izo-lacją oraz paraizolację na całej powierzch-ni połaci dachowej pod izolacją (od środka budynku).

6. Pamiętaj, że efektywność izolacji za-leży od jakości jej wykonania oraz od współ-czynnika przewodzenia ciepła materiału izolacyjnego. Wybieraj materiały o jak naj-niższym współczynniku lambda. Informację o nim znajdziesz na etykiecie produktu.

Fot. Isover

ekspert radziJakie grubości izolacji z wełny mineralnej zapewniają optymalną efektywność energetyczną budynku?Grubość wełny musi być z jednej strony na tyle duża, aby zapewniać odpowiednią izolacyjność termiczną, z drugiej – powinna być opłacalna, by początkowy wydatek był inwestycją, która zwróci się w odpowiednim czasie. Izolując dom, warto dobierać rozwiązania nie według minimalnych wytycznych wynikających z przepisów, lecz tak, by się to po prostu opłacało. Przyjmując czas eksploatacji domu na 30 lat, opłaca się budowanie z zastosowaniem optymalnych grubości izolacji dla poszczególnych przegród. Wynoszą one odpowiednio: 25 cm dla elewacji, 15 cm dla podłóg, 7 cm dla ścian działowych oraz 35 cm (w dwóch warstwach) dla dachu.

C I E P Ł E P O D D A S Z E

Page 23: Ekspert Budowlany 1/2015

A R T Y K U Ł S P O N S O R O W A N Ynr 1/2015 www.eksper tbudowlany.p l 23

BUDOWA

Wkonkursie jest do zdobycia wiele atrakcyjnych nagród: począw-szy od nagród związanych z co-

dzienną pracą wykonawcy, poprzez rozmaite gadżety, sprzęt RTV i AGD, bony upominko-we, a skończywszy na udziale w losowaniu nagrody głównej. W bieżącej edycji, trwają-cej do 30 kwietnia 2015 r., nagrodą głów-ną jest samochód roku 2014 – Ford Transit Connect.

Jak założyć konto punktowe i dołączyć do Mistrzów Izolacji?

Drogi są dwie… Można wypełnić krótki formularz rejestracji na stronie www.najlep-szeizolacje.pl. Można też wypełnić taki sam

formularz w postaci papierowej – na odwro-cie ulotki promocyjnej dostępnej w dobrych składach budowlanych – i odesłać go do Biu-ra Obsługi Promocji na adres podany na ulot-ce i na stronie internetowej.

Jak odbierać nagrody?Zasady są proste: 1 etykieta z opakowa-

nia jednostkowego (rolki lub paczki wełny) to 1 punkt. Etykiety należy wycinać z opako-wań, odsyłać na adres wskazany na stronie www.najlepszeizolacje.pl, w efekcie na kon-cie punktowym na stronie pojawi się pula punktów do wydania na nagrody z katalogu na www.najlepszeizolacje.pl. Nagrody można zamawiać w dowolnym momencie – nie trze-ba czekać na koniec edycji konkursu.

Oprócz nagród program Mistrzowie Izo-lacji oferuje uczestnikom profesjonalne wsparcie doradców ISOVER oraz szkolenia. W programie ogłaszane są także czasowe ak-cje specjalne, a zwieńczeniem tej edycji bę-dzie losowanie Forda Transit Connect!

Szczegóły konkursu u doradców ISOVER, regulamin: www.najlepszeizolacje.pl

MISTRZOWIE IZOLACJI – NA START!

Saint-Gobain Construction ProductsPolska Sp. z o.o.ul. Okrężna 16, 44-100 Gliwicetel. 32 339 63 00, fax 32 339 64 44www.isover.pl

Jednym z programów partnerskich najlepiej ocenianych przez polskich fachowców budowlanych są Mistrzowie Izolacji, propozycja adresowana do firm wykonawczych branży izolacyjnej. W ciągu trzech edycji szeregi Mistrzów zasiliło liczne grono aktywnych uczestników, którzy w prosty sposób gromadzą punkty, wymieniane następnie na nagrody z katalogu, corocznie wzbogacanego o atrakcyjne nowości.

Page 24: Ekspert Budowlany 1/2015

nr 1/2015www.eksper tbudowlany.p l24

BUDO

WA

Marta Stankiewicz

Jaki jest pożytek z zielonego dachu?

Zielony dach stanowi naturalne siedli-sko życia roślin i zwierząt, wzbogacając przyrodniczo najbliższe otoczenie. Niweluje szkodliwe czynniki związane z oddziaływa-niem środowiska miejskiego. Rośliny pokry-wające dach pochłaniają dwutlenek węgla, kurz (około 200 g/m2), a także inne zanie-czyszczenia powietrza (m.in. ołów i kadm w około 90%). Jednocześnie wydzielają tlen, ujemnie jonizują powietrze, a także tłumią hałas (w zależności od grubości pokrycia nawet do 46 dB). Pochłaniając wodę opado-wą, zielony dach odciąża sieć kanalizacyjną, a w upalny dzień przynosi ukojenie, wypa-rowując około 0,5 l wody z 1 m2. Zastoso-wanie zielonego pokrycia chroni dach przed działaniem promieni ultrafioletowych, co zdaniem specjalistów przynajmniej dwu-krotnie wydłuża jego żywotność. Dach z po-kryciem roślinnym wolniej nagrzewa się latem, zaś zimą dłużej wychładza. Różnica temperatur w skali roku wynosi na zielonym dachu około 30°C, podczas gdy na dachach konwencjonalnych sięga nawet 100°C (dach pokryty papą nagrzewa się do 80°C). Zacho-dzące w pokryciu glebowo-roślinnym proce-sy biochemiczne wydzielają ciepło. Spełnia więc ono także funkcję termoizolacyjną. Przy temperaturze zewnętrznej wynoszącej

–15°C, na poziomie uszczelnienia oscyluje ona w okolicach 0°C.

Konieczna solidna, niezbyt stroma więźba dachowaWykonanie zielonego pokrycia dachu

z pewnością nie jest przedsięwzięciem ła-twym. Wymaga udziału wyspecjalizowanej ekipy wykonawczej, czasu, a także odpo-wiedniej konstrukcji więźby, pozwalającej na przeniesienie stosunkowo dużego obcią-żenia. Ciężar zielonego dachu zależy przede wszystkim od grubości warstwy substratu glebowego oraz roślinności, jaką wybierzemy do jego obsadzenia. Przedział, w jakim pla-sować się będzie obciążenie, którym obarcza-my więźbę dachową, jest dość szeroki: od 70 do 1000 kg/m2 dachu. Zanim więc zaprojek-tujemy szczegółowo pokrycie, musimy znać wytrzymałość istniejącej konstrukcji. W tym miejscu należy również pamiętać o pokry-wie śnieżnej, stanowiącej dodatkowe obcią-żenie zimą.

Najłatwiejsze do zbudowania są zielone dachy o nachyleniu połaci do 30°. Na bar-dziej strome powierzchnie stosuje się two-rzywa porowate bądź siatki zapobiegające obsuwaniu się substratu glebowego. Zielone dachy, w których grubość warstwy substra-tu nie przekracza 8 cm, obsadza się najlepiej sprawdzającymi się w takich warunkach ga-

tunkami roślin niskich. Nazywa się je da-chami ekstensywnymi. Oprócz obciążeń typowych dla standardowej konstrukcji da-chu przenoszą około 70–170 kg/m2. Nie wy-magają nawodnień, a zabiegi pielęgnacyjne ograniczają się w zasadzie do odchwaszcza-nia. Innym typem są dachy intensyw-ne, przenoszące obciążenia do 1000 kg/m2. Wymagają one specjalnych rozwiązań kon-strukcyjnych i relatywnie wysokich nakła-dów finansowych. Zazielenienia intensywne możliwe są na dachach o spadku nie więk-szym niż 5%. Są to najprawdziwsze ogrody na dachu z nasadzonymi bylinami, traw-nikami, a nawet drzewami. Dachy według założeń intensywnych wymagają wzmożo-nej pielęgnacji, np. regularnego nawadniania czy podpiętrzania w strefie drenażowej. Po-ziom wody reguluje się poprzez odpływy da-chowe. Gdy mamy do czynienia ze spadkiem połaci, odpływ powstrzymywany jest przez system progów. Rośliny przygotowuje się w specjalnych szkółkach, aby wykształciły płaski system korzeniowy. Optymalne uko-rzenienie i stabilizację roślin, np. dla zabez-pieczenia przed naporem wiatru, zapewniają siatki i maty ukorzeniające. W zależności od grubości warstw zielonego dachu można sto-sować odpowiednie gatunki roślin. Gene-ralnie na dachach nie stosuje się roślin zbyt ekspansywnych i agresywnych pod wzglę-dem rozrostu systemu korzeniowego, jak np. brzoza, wierzba czy sumak.

Jak skonstruowany jest zielony dach?

Pierwszą warstwą, kładzioną bezpośred-nio na dach, jest warstwa hydroizolacyjna,

ZIELONY DACH,

CZYLI OGRÓD NAD GŁOWĄZielony dach stapia budynek z otoczeniem. Mogą go stanowić wybu-jałe trawy, krzewy czy drzewa, a nawet staw, do którego bez trudu dostaniemy się z powierzchni działki, na której zbudowany jest dom. Zielony dach jest świetną izolacją termiczną, likwiduje problem zago-spodarowania deszczówki, a w upalne lato oddaje wyparowującą z ro-ślin wodę, tworząc w ogrodzie kojący mikroklimat.

Fot. Lindab

Page 25: Ekspert Budowlany 1/2015

nr 1/2015 www.eksper tbudowlany.p l 25

BUDOWA

Ciepły, suchy i zdrowy dom

str. 2

zasadniczą funkcją będzie działanie oczysz-czające. Procesy oczyszczania wspomaga się bowiem poprzez odpowiednie dobranie skła-du substratu, nasadzanego następnie rośli-nami bagiennymi. Substrat na bazie lawy, perlitu, kruszonej cegły czy keramzytu gwa-rantuje dostateczne rozwinięcie błony bio-logicznej, odgrywającej najistotniejszą rolę w procesie oczyszczania. Domieszka wapie-ni, zamonitu czy dolomitów wspomaga wią-zanie fosforanów, zaś dodanie adsorbentu jonowego pomaga usunąć zanieczyszczenie cynkiem.

Ile kosztuje zielony dach?Wybudowanie zielonego dachu z pewno-

ścią nie jest najtańszym sposobem pokrycia domu. Ze względu jednak na funkcje do-datkowe (jak odzyskiwanie wody), nawet w skali domu jednorodzinnego jest rozwią-zaniem ekonomicznym. Cena budowy uza-leżniona jest przede wszystkim od zastanych przez wykonawcę warunków konstrukcyj-nych istniejącego dachu – jego wytrzymało-ści i spadku, a także stopnia zaawansowania systemu i funkcji, jaką ma spełniać. Hydro-izolacja musi spełniać parametry odporno-ści na przerastanie korzeni, dlatego stosuje się papy lub membrany przeciwkorzenne, droższe od standardowych. Warstwy zabez-pieczające, ochronne, drenażowe, filtracyj-ne i substratowe stanowią dodatkowy koszt. Średnia cena materiałów do dodatkowego wzmocnienia istniejącego stropu wynosi od 20,00 zł/m2, hydroizolacja przeciwkorzen-na od około 10,00 zł/m2, warstwy ochronno--drenażowe – od około 30,00 zł/m2, warstwy substratowe – od około 20,00 zł/m2, nasa-dzenia ekstensywne i trawnikowe – od oko-ło 20,00 zł/m2, zaś nasadzenia intensywne – od około 60,00 zł/m2. Do tego należy doli-czyć koszty robocizny i transportu, które są uzależnione od wielkości i ukształtowania dachu, wysokości, na jakiej się znajduje i jego dostępności. Ustala się je na podstawie indy-widualnego kosztorysu. Orientacyjnie dach ekstensywny kosztuje około 300–900 zł/m2, zaś intensywny powyżej 600 zł/m2. Cena projektu zielonego dachu waha się od 10 do 15% całkowitych kosztów jego budowy.

rekla

ma

grubości min. 1 mm, która powinna gwaran-tować wodoszczelność i odporność na prze-rastanie korzeni. Szczelność tej warstwy ma ogromne znaczenie dla powodzenia całego przedsięwzięcia, dlatego dodatkową ochro-ną będzie położenie pod lub na folię warstwy ocieplającej. Folię najlepiej zgrzewać przed lub w trakcie kładzenia na dachu, a następ-nie podwijać, mocując do jego krawędzi. Je-śli zaistnieje konieczność użycia gwoździ, miejsce przebicia należy zakleić foliową łat-ką. Warstwa ochronna chroni hydroizolację przed przerastaniem korzeni, uszkodzeniami mechanicznymi oraz zabezpiecza przed ska-leczeniami podczas budowy i użytkowania. Wykonana jest najczęściej z tworzyw sztucz-nych, np. geowłóknin ochronnych, powłok z włókien poliestrowych, żywic lub papy bitumicznej. Na dachu płaskim konieczne jest dodatkowo ułożenie warstwy drenującej w postaci keramzytu, żwiru czy ceglanego gruzu w celu odprowadzenia wody w cza-sie wzmożonych opadów, jej magazynowania w czasie suszy, a także dodatkowej ochro-ny niższych płaszczyzn konstrukcji. Drenaż nie może tworzyć bariery dla korzeni ro-ślin. Warstwa filtrująca zapobiega zamulaniu warstwy drenującej. Jest dobrze przenikalna dla wody oraz korzeni roślin, odznacza się dużą odpornością na gnicie. Zazwyczaj wy-konana jest z geowłóknin filtracyjnych. Bez-pośrednim podłożem dla roślin jest warstwa wegetacyjna. Jej zadaniem jest magazyno-wanie składników pokarmowych niezbęd-

nych dla ich prawidłowego rozwoju. Musi być lekka, o dużej porowatości oraz zawar-tości materii organicznej. Grubość warstwy substratu dla zazielenienia intensywnego nie może wynosić mniej niż 10% wysoko-ści roślin. Stosowanie gleb naturalnych, za-wierających drobne cząsteczki, jest bardzo powszechnym błędem, którego należy się wystrzegać. Wymywanie części spławial-nych do warstwy filtrującej niekorzystnie odbija się na funkcjonowaniu roślin. W cza-sie wzmożonych opadów deszczu podłoże glebowe spływa z dachu, zaś w czasie suszy zamienia się w spękaną skorupę. Najlepiej zastosować substraty na bazie lawy wulka-nicznej, kruszonego keramzytu czy mielo-nej cegły. Tu również wskazana jest jednak ostrożność, gdyż zbyt lekki materiał może ulec zniszczeniu przez wiatr.

Staw na dachuNajciekawszym rodzajem zielonego dachu

jest dach bagienny, tzw. multifunkcjonalny. Wielofunkcyjność polega tu na zoptymali-zowaniu kosztów inwestycyjnych i oszczęd-ności energii poprzez zastosowanie roślin bagiennych, zatrzymujących wody opado-we, czy oczyszczających tzw. szare ścieki by-towe. Dzięki zdolności roślin bagiennych do wysokiego parowania powierzchniowe-go (800–1600 mm/m2/rok) dachy oddają część wody do atmosfery, odciążając zna-cząco sieć kanalizacyjną. Inną cechą hydro-fitów (roślin bagiennych) jest zdolność do oczyszczania wody. Rośliny te wykorzystu-je się w hydrobotanicznych oczyszczalniach ścieków. Zasiedlając dach domu, mogą słu-żyć do oczyszczania przydomowego stawu ozdobnego, kąpielowego czy tzw. ścieków szarych (nie pochodzących z toalety), któ-re można potem ponownie wykorzystać, np. do spłuczek toaletowych, pralki czy podle-wania ogrodu. Wbrew temu, co mogłoby się w pierwszej chwili wydawać, dachy bagien-ne są relatywnie lekkie. Ich ciężar wynosi od 50 do 200 kg/m2. W okresach suszy muszą mieć zapewniony stały poziom nawodnienia poprzez dopływ ścieku z domu bądź wpom-powywanie np. wody deszczowej, zbieranej w cysternie. W przypadku dachów spadzi-stych bardzo ważne jest zapewnienie równo-miernego rozprowadzenia wody, najczęściej za pomocą pomp – w sposób ciągły bądź pul-sacyjnie, dzięki sterowaniu elektroniczne-mu. Na dachach płaskich, bezpośrednio na uszczelnieniu, rozkłada się maty wegetacyj-ne bezsubstratowe. Zastosowanie substratu ma znaczenie w przypadku dachów, których Fot. Fakro

Page 26: Ekspert Budowlany 1/2015

A R T Y K U Ł S P O N S O R O W A N Y nr 1/2015www.eksper tbudowlany.p l26

BUDO

WA

W ykonana z twardej pianki po-listyrenowej płyta steinodur® UKD zapewnia jednocześnie

termoizolację oraz drenaż wód opadowych. Specjalna technologia wysokociśnieniowego spieniania w zamkniętych formach zapew-nia najwyższy stopień spójności wewnętrznej płyty. Taki proces produkcji pozwala rów-nież nadać specjalną strukturę powierzchni. Po jednej stronie steinodur® UKD ma pro-

mieniste rowki drenażowe, które nawet przy małych spadkach stropu pozwalają na skuteczne odprowadzanie wód opadowych do systemu spustowego. Dodatkowo rowki te pozwalają na wentylację nadmiaru wil-goci. Druga strona tej samej płyty ma małe rowki tworzące dużą siatkę kwadratową za-pewniającą dodatkową przestrzeń wentyla-cyjną. Każda płyta ma felc na obrzeżu dający

pewne i szczelne połączenie oraz zabezpie-czający przed powstawaniem mostków ter-micznych.

Nowoczesny proces technologiczny oraz najwyższej jakości stosowany do produk-cji hydrofobizowany surowiec bezpośred-nio przekładają się na wyjątkowe parametry techniczne. Płyta steinodur® UKD ma bar-dzo niską wartość współczynnika przewo-dzenia ciepła λ, co sprawia, że już niewielka grubość izolacji stanowi skuteczną barierę dla uciekającego ciepła. Odznacza się rów-nież wyjątkowo małą chłonnością wody, co pozwala używać płyty wszędzie tam, gdzie istnieje stały kontakt z wilgocią. W parze z odpornością na wilgoć idzie bardzo dobra zdolność przepuszczania pary wodnej. Wła-ściwość ta zapobiega niepożądanej konden-

TERMOIZOLACJA DACHÓW ZIELONYCHNa rynku polskim jest wiele materiałów termoizolacyjnych, ale płyta steinodur® UKD jest systemem specjal-nie zaprojektowanym i wyprodukowanym do izolacji zielonych dachów płaskich o od-wróconym układzie warstw. Płyty UKD są od wielu lat z powodzeniem stosowane w Polsce. Rodzimi specjaliści i wykonawcy cenią ich wyjątkowe parametry techniczne, nowatorską budowę, trwałość oraz cechy użytkowe.

Dach zielony (odwrócony):1 – roślinność, 2 – warstwa wegetacyjna, 3 – warstwa filtrująca (geowłóknina), 4 – warstwa drenażowa, 5 – warstwa filtrująca (geowłóknina), 6 – izolacja termiczna steinodur® UKD, 7 – hydroizolacja, 8 – warstwa wyrównawcza (ze spadkiem), 9 – strop żelbetowy

STEINODUR® UKD Dach zielony(odwrócony)

Płyty steinodur® UKD

Page 27: Ekspert Budowlany 1/2015

A R T Y K U Ł S P O N S O R O W A N Y

nr 1/2015 www.eksper tbudowlany.p l 27

BUDOWA

jest odporna na występujące w wodach opa-dowych związki chemiczne, jest również kompatybilna ze zwykle stosowanymi ma-teriałami budowlanymi, takimi jak cement, gips, beton. Jedyne ograniczenia dotyczą materiałów opartych o rozpuszczalniki or-ganiczne.

Zalecenia wykonawczeMontaż płyt jest bardzo prosty, lecz wy-

maga dużej staranności. Wszystkie czynno-ści należy przeprowadzić zgodnie ze sztuką budowlaną oraz uwzględnić obowiązujące normy i reguły budowlane. Przed przystąpie-niem do montażu płyt należy zwrócić uwa-gę na dostosowanie izolacji do zastosowanej hydroizolacji. W przypadku hydroizolacji bi-tumicznej zawierającej tworzywa sztuczne i rozpuszczalniki należy zastosować folię roz-dzielającą (np. folię PE). Płyty steinodur®

UKD zaleca się układać jednowarstwowo bezpośrednio na hydroizolacji.

Budowlany poradnik interaktywny

Po więcej informacji dotyczących zagad-nienia dachów zielonych w układzie od-wróconym zapraszamy do Budowlanego Poradnika Interaktywnego. Poradnik znaj-dą Państwo na naszej stronie internetowej www.steinbacher.pl.

sacji pary wodnej w przegrodzie, co chroni np. przed powstawaniem cieków wodnych oraz rozwojem grzybów i pleśni. steinodur® UKD ma dużą wytrzymałość mechanicz-ną, dlatego może być stosowany pod izolację ciągów pieszych lub parkingów dla samo-chodów osobowych. Ze względu na swoje właściwości skutecznie chroni przed uszko-dzeniami mechanicznymi hydroizolację, co wymiernie zmniejsza prawdopodobieństwo przecieków. Opisywana płyta ma również dużą stabilność wymiarów, co daje gwaran-cję braku powstawania po latach eksploata-cji mostków termicznych na skutek skurczu płyty. Odporność na temperaturę rzędu 80°C pozwala na stosowanie papy termozgrze-walnej (klejenie w systemie dwuwarstwo-wym). Jest to materiał samogasnący i tym samym niestwarzający dodatkowego zagro-żenia pożarowego. Płyta steinodur® UKD

Steinbacher Izoterm sp. z o.o.ul. Gdańska 14, Cząstków Mazowiecki05-152 Czosnów, tel. 22 785 06 90fax 22 785 06 89, [email protected]

Montaż płyt steinodur® UKD

promocja

.com.pl

Page 28: Ekspert Budowlany 1/2015

nr 1/2015www.eksper tbudowlany.p l28

BUDO

WA

Wprawdzie w przestrzeni pod pła-skim dachem nie ma urokli-wych skosów, ale można w niej

zaaranżować pełnowartościowe mieszkanie, jeśli tylko będzie miała odpowiednią wyso-kość. Nie musi więc być zagraconym magazy-nem niepotrzebnych rzeczy, bo pod płaskim dachem jest też dobre miejsce na salon, sy-pialnię, kuchnię czy łazienkę.

A na zamianę nieużytkowego poddasza w komfortowe, dobrze oświetlone pomiesz-czenia pozwalają systemy okien połaciowych do montażu na płaskich dachach. Mają one specjalnie zaprojektowaną konstrukcję, któ-ra zapobiega zaleganiu wody opadowej i śnie-gu na powierzchni szyb. Samo zaś okno jest trwale i szczelnie połączone z pokryciem da-chowym. Nie ma więc obawy, że woda opa-dowa przedostanie się do wnętrza budynku, powodując jego zawilgocenie. Parametry techniczne tych okien są w zasadzie takie same, jak tradycyjnych okien połaciowych.

Można też montować w nich różne akceso-ria wewnętrzne i zewnętrzne (rolety, żalu-zje itp.), chroniące przestrzeń pod dachem

przed nadmiernym nagrzewaniem się w le-cie i przed stratami ciepła w zimie.

Rodzaje okien na dachy płaskie

Do wyboru są okna nieotwierane i otwie-rane. Te drugie umożliwiają bezproblemowe wietrzenie pomieszczeń. A modele w wersji z elektrycznym otwieraniem–zamykaniem skrzydła mają nawet wbudowany detektor deszczu, który automatycznie zamyka otwar-te okno, gdy pojawią się opady.

Systemy tych okien znakomicie spełnią swoją funkcję umieszczone na dachach o na-chyleniu połaci nawet mniejszym niż 15°. Można je montować jako pojedyncze modu-ły lub też w grupach, przestrzegając jednak

Dopływ dziennego światła na poddaszu pod płaskim dachem zapewnią w nich okna połaciowe na płaskie dachy. Dzięki specjalnej konstruk-cji wpuszczą one dostateczną ilość światła do każdego pomieszczenia, usytuowanego pod połacią dachu o nachyleniu mniejszym niż 15°.

Anna Bartoszewska

POD PŁASKIM DACHEM

Fot. FAKRO

Fot. FAKRO

Page 29: Ekspert Budowlany 1/2015
Page 30: Ekspert Budowlany 1/2015

nr 1/2015www.eksper tbudowlany.p l30

BUDO

WA

często jedynym rozwiązaniem umożliwiają-cym doświetlenie naturalnym światłem pod-daszy adaptowanych na cele mieszkalne.

Ponadto systemy okien połaciowych na płaskie dachy dobrze sprawdzają się także na tzw. dachach zielonych. Montuje się podob-nie jak na dachach pokrytych tradycyjnymi materiałami dekarskimi, przeznaczonymi na płaskie dachy.

zaleceń producenta dotyczących odległości między poszczególnymi modułami.

Obecnie na rynku dostępne są dwa typy okien przeznaczonych do montażu na pła-skich dachach. W pierwszym z nich okno osłania z zewnątrz przezroczysta lub mato-wa kopuła z akrylu lub poliwęglanu, która zapobiega zaleganiu śniegu i wody deszczo-wej. Natomiast szyby wykonane są z bez-piecznego, klejonego warstwowo szkła i mają powłokę niskoemisyjną. Z kolei ramy i skrzy-dła zbudowane są z wielokomorowych profili z twardego PVC, wypełnionych termoizola-cyjną pianką polistyrenową, poprawiającą parametry cieplne okna.

W drugim zaś typie okien zastosowano specjalną obudowę, która podnosi kąt mon-tażu okna o 15° w stosunku do połaci da-chowej. Jeden bowiem z krótszych boków obudowy jest o kilka centymetrów wyższy, a dłuższe są ukośnie ścięte. Obudowa ta wy-konana jest z drewna, ocieplonego materia-łem termoizolacyjnym. Szczelność zaś całej konstrukcji zapewnia aluminiowy kołnierz łączący okno z obudową.

MontażPrzy instalacji obydwu typów tych okien

niezwykle ważne jest precyzyjne połączenie okna z pokryciem dachu. Niewielkie nawet błędy mogą bowiem spowodować przecieka-nie wody do wnętrza pomieszczeń. Dlatego przy ich montażu należy zawsze ściśle prze-strzegać zaleceń podanych w załączonych in-strukcjach. A najlepiej zadanie to powierzyć ekipie, wskazanej przez producenta danego modelu okna.

Producenci systemów okien połaciowych na płaskie dachy polecają je do doświetlania poddaszy zarówno w nowych, jak i moder-nizowanych budynkach. W tych drugich są

warto wiedziećOknom na dachy płaskie nie zagraża zalegający śnieg i silny wiatr, bo odznaczają się wysokimi parametrami wytrzymałościowymi, a także termoizolacyjnymi. Gwarantują również mieszkańcom poczucie bezpieczeństwa w razie stłuczenia szyby, komfortową obsługę i łatwość utrzymania w czystości.

Fot. FAKRO

Fot. FAKRO

Fot. VELUX

Fot. VELUX

Fot. VELUX

Page 31: Ekspert Budowlany 1/2015

R E K L A M Anr 1/2015 www.eksper tbudowlany.p l 31

BUDOWA

O K N A D O D A C H Ó W P Ł A S K I C H

wymiarach, które nie spełniają obecnych wymagań termoizolacyjnych. Okno dostępne jest z trzyszybo-wym pakietem DU6 lub czteroszybowym, pasywnym pakietem DU8. Współczynnik przenikania ciepła dla okna z pakietem DU8 wynosi U = 0,76 W/(m2K), wg EN 12567-2, co pozwala na stosowanie go w budyn-kach energooszczędnych i pasywnych. Dzięki spe-cjalnie zaprojektowanym kształtom profi li, okna do płaskich dachów charakteryzują się do 16% większą powierzchnią przeszklenia w stosunku do konkuren-cyjnych rozwiązań, zapewniając odpowiednią ilość naturalnego światła w pomieszczeniu.

OKNO DO PŁASKICH DACHÓW D_COkno doświetla naturalnym światłem wnętrze w bu-dynkach z płaskim dachem, daje możliwość przewie-trzania pomieszczenia oraz gwarantuje doskonałe parametry termoizolacyjne. Standardowo okno wypo-sażone jest w bezpieczny pakiet szybowy z wewnętrz-ną szybą antywłamaniową klasy P2A. W oknie może być również zastosowany superenergooszczędny pa-kiety szybowy U8 (Ug = 0,3 W/(m2K)). Okno z takim pakietem charakteryzuje się doskonałym współczyn-nikiem przenikania ciepła. Dla całego okna DEC-C U8 współczynnik ten wynosi U = 0,55 W/(m2K) wg nor-my EN 1873. Okno dostępne jest w wersji otwieranej elektrycznie, manualnie oraz w wersji nieotwieranej. W oknie można zastosować markizę, która chroni przed nagrzaniem pomieszczenia oraz akcesoria we-wnętrzne.

infolinia 800 100 [email protected], www.fakro.pl

CVP 0073U – Okno do płaskiego dachu otwierane manualnieRodzaj okna: uchylne manualnie; Materiał: wieloko-morowy profi l PVC z komorami wypełnionymi wyso-ko izolacyjnym polistyrenem; Charakterystyka okna: otwieranie manualne skrzydła na szerokość 20 cm za pomocą drążka teleskopowego z anodowanego alu-minium. Maksymalna długość drążka to 1,9 m. Wyjąt-

nia pokrycia, markiza solarna, rolety plisowane elek-tryczne; Gwarancja: 10 lat na okno, 20 lat na szybę – wymagana rejestracja.

kowa estetyka, wręby do montażu płyt g-k, pasuje do wszystkich innych typów okien do płaskich dachów VELUX, bogata gama akcesoriów, 2 klasa odporno-ści antywłamaniowej wg normy EN1627; Wymiary (szer.×wys.): 8 rozmiarów – 60×60 cm, 60×80 cm 80×80 cm, 90×90 cm, 90×120 cm, 100×100 cm, 120×120 cm, 100×150 cm; Oszklenie: szyba energo-oszczędna, bezpieczna, klejona, z powłokami nisko-emisyjnymi; Izolacyjność cieplna Uokna: 0,72 W/(m2K) (według normy EN 1873); Izolacyjność akustyczna Rw: 37 dB; Zalecany kąt montażu: 0–15°; Kolory: biały; Wyposażenie dodatkowe: kopuła akrylowa matowa lub przezroczysta, kopuła poliwęglanowa matowa lub przezroczysta, rama podwyższająca do montażu w dachach żwirowych, profi le do mocowa-nia pokrycia, markiza solarna, rolety plisowane elek-tryczne; Gwarancja: 10 lat na okno, 20 lat na szybę – wymagana rejestracja.

CVP 0573U – Okno elektryczne do płaskiego dachu z kopułą poliwęglanową przezroczystą ISD 0010Rodzaj okna: uchylne elektrycznie, sterowanie z pi-lota; Materiał: wielokomorowy profi l PVC z komora-mi wypełnionymi wysoko izolacyjnym polistyrenem; Charakterystyka okna: radiowy system sterowania io-homecontrol® na pilota, otwieranie/zamykanie z dowolnego miejsca w domu, możliwość podłącze-nia elektrycznych akcesoriów, szerokie możliwości programowania, czujnik deszczu, wyjątkowa este-tyka, wręby do montażu płyt g-k, pasuje do wszyst-kich innych typów okien do płaskich dachów VELUX, bogata gama akcesoriów; Wymiary (szer.×wys.): 9 rozmiarów od 60×60 cm do 150×150 cm; Oszkle-nie: szyba energooszczędna, bezpieczna, klejona, z powłokami niskoemisyjnymi; Izolacyjność cieplna Uokna: 0,72 W/(m2K) (według normy EN 1873); Izola-cyjność akustyczna Rw: 31 dB; Zalecany kąt monta-żu: 0–15°; Kolory: biały; Wyposażenie dodatkowe: kopuła akrylowa matowa lub przezroczysta, kopuła poliwęglanowa matowa, rama podwyższająca do montażu w dachach żwirowych, profi le do mocowa- tel. 22 33 77 000, www.velux.pl

Zobacz więcej

OKNA DO DACHÓW PŁASKICH DEFOkno to posiada innowacyjny pakiet szybowy, który charakteryzuje się bardzo dobrymi parametrami ener-gooszczędnymi i nowoczesnym wyglądem. Może być ono wykonane w dowolnym rozmiarze w zakresie od 60×60 do 120×220 cm. Pozwala to na wymianę istniejących naświetli, często o niestandardowych

Zobacz więcej

Page 32: Ekspert Budowlany 1/2015

A R T Y K U Ł S P O N S O R O W A N Y nr 1/2015www.eksper tbudowlany.p l32

BUDO

WA

RUUKKI POLSKA Sp. z o.o.ul. Jaktorowska 13, 96-300 Żyrardów tel. 46 85 81 600, fax 46 85 81 609www.ruukkidachy.pl

1 Niewielkie wymiary. Blachodachów-ka modułowa Finnera ma wymiary

1190×705 mm. Tak poręczny format i nie-wielka waga blachy sprawiają, że jej montaż jest też bardzo wygodny. Poszczególne modu-ły łatwo przenosić na placu budowy, trans-portować na dach i precyzyjnie układać. Nie trzeba używać specjalistycznego sprzętu ani też zatrudniać licznej ekipy dekarskiej. Do jej układania wystarczą tylko dwie osoby. Ryzy-ko uszkodzenia blachy jest bardzo małe, ale w razie przypadkowego zarysowania, można wymienić pojedynczy moduł o powierzchni zaledwie 0,75 m2 efektywnego.

2 Wykończenie przedniej krawędzi. Każdy moduł blachodachówki Finnera

wyróżnia się podgiętą krawędzią startową. To oryginalne i opatentowane przez Ruukki rozwiązanie nadaje elegancki wygląd całemu pokryciu. Dzięki tej krawędzi zminimalizo-wane jest ryzyko uszkodzenia innych arkuszy podczas montażu, większe jest także bezpie-czeństwo pracy dekarzy. Trzymanie za pod-giętą przednią krawędź przy przenoszeniu modułów blachodachówki pozwala uniknąć ostrych krawędzi i narożników, co znacznie zmniejsza możliwość skaleczenia.

3 Łatwa dostępność. Finnera jest do-stępna „od ręki” w pełnej kolorystyce,

w punktach dystrybucyjnych i 17 punk-tach fabrycznych w całym kraju. Wystarczy w dniu układania pokrycia na dachu odwie-dzić dystrybutora blachodachówki lub punkt firmowy Ruukki Express i odebrać niezbęd-ną ilość blachodachówki z magazynu. Istot-

ne jest też to, że przy zakupie tego modelu blachodachówki nie są potrzebne skompli-kowane wyliczenia. Wystarczą jedynie przy-bliżone wymiary połaci dachu. Zakup można uzupełnić o dodatkowe arkusze i akcesoria w dowolnym momencie.

4 Transport na plac budowy. Trans-port Finnery jest ekonomiczny, na jed-

nej standardowej europalecie mieści się bowiem 232,5 m2 (310 modułów), czyli tyle materiału, ile najczęściej wystarcza na cały dach. Taki pakiet zmieści się nawet w nie-dużym samochodzie dostawczym. Nie trze-ba też specjalnie przygotowywać miejsca na jej przechowanie na budowie, zmieści się na-wet na niewielkiej działce.

5 Łatwość układania i elastyczność wykorzystania materiału. Blachę

w niedużym formacie łatwo dopasować do kształtu dachu, także skomplikowanego, z wieloma załamaniami. Na prostych poła-ciach łatwo wyeliminować konieczność przy-cinania modułów nawet wtedy, gdy długość i szerokość połaci nie jest wielokrotnością wymiarów modułu. Kolejny moduł podkła-da się pod już ułożony o taką liczbę fal, jaka potrzebna jest w konkretnym miejscu. Od-powiednie rozmierzenie sprawi, że materiał wykorzystany zostanie optymalnie bez zbęd-nych odpadów, które powstają przy cięciu. Zwykle nie przekraczają one 5%. Wynika to z symetrycznego kształtu przetłoczeń bla-chy i braku fabrycznie wykonanych otworów. Dzięki temu przy układaniu Finnery na da-chu można wykorzystywać odcięte fragmen-ty w innych miejscach.

Wybierając blachodachówkę modułową Finnera, inwestor ma możliwość dokonywa-nia zmian nawet po kilku latach użytkowa-nia dachu. Bez problemu można zamontować np. okna połaciowe. Wystarczy kilka modu-łów zdemontować, a pozostałe przesunąć, podkładając jeden pod drugi o tyle fal, ile po-trzeba, aby nie przycinać blachy.

6 Kompletny system dachowy. Blachoda-chówka modułowa Finnera sprzedawana

jest w komplecie z pełną gamą niezbędnych akcesoriów w postaci kompletnego zestawu dopasowanego kolorystycznie do pokrycia. Są wśród nich wszystkie niezbędne obrób-ki blacharskie (np. gąsiory, rynny koszowe), elementy wspomagające wentylację poła-ci (wywietrzniki dachowe, kominki wenty-lacyjne), zabezpieczające przed zsuwaniem się śniegu z połaci (płotki przeciwśniegowe) i umożliwiające bezpieczne poruszanie się po połaciach (stopnie i ławy kominiarskie). Wszystkie te elementy idealnie do siebie pa-sują, co znacznie ogranicza ryzyko popełnie-nia przez dekarzy błędów przy wykonywaniu obróbek blacharskich trudnych miejsc, np. koszy dachowych, kalenic i komina. Uzu-pełnieniem systemu są także rynny i rury spustowe, wykonane z powlekanej blachy stalowej. Są one dostępne w kolorach, które bez problemu można dopasować do wybranej blachodachówki.

7 Bezpieczeństwo na dachu. Dla da-chu krytego oryginalną blachodachów-

ką modułową Finnera silne porywy wiatru nie są groźne. Arkusze są bowiem mocowa-ne bezpośrednio do łat za pomocą wkrętów farmerskich od góry w najniższym punkcie fali tuż pod przetłoczeniem poprzecznym, a między sobą są mocowane od czoła. Miej-sca połączeń poszczególnych arkuszy są nie-widoczne. A jeśli niewielkie moduły Finnery zostaną uszkodzone przez wichurę, łatwo je wymienić na nowe.

FINNERA – 7 KROKÓW DO IDEALNEGO DACHUBlachodachówka modułowa Finnera zyskała popularność wśród in-westorów i dekarzy za sprawą łatwego i szybkiego montażu pokrycia dachowego oraz estetycznego i trwałego dachu, ale nie tylko...

warto wiedziećBlachodachówka modułowa wykonana jest z wysokiej jakości stali i zabezpieczona specjalnie do niej dopasowaną powłoką Purex. Moduły Finnera są odporne na działanie czynników atmosferycznych (opady, grad, śnieg, promienie UV, niskie i wysokie temperatury). Jest to potwierdzone dwoma rodzajami gwarancji – 40-letnią gwarancją techniczną i 15-letnią gwarancją estetyczną.

Page 33: Ekspert Budowlany 1/2015
Page 34: Ekspert Budowlany 1/2015

nr 1/2015www.eksper tbudowlany.p l34

BUDO

WA

W łaściwie funkcjonujące oryn-nowanie zbiera wodę opado-wą z połaci dachu i odprowadza

ją do sieci kanalizacji deszczowej lub bez-pośrednio do gruntu. Zawilgocenie dachu i elewacji, do którego mogłoby dojść w przy-padku niesprawnie działającego systemu rynnowego, to powód uciążliwych szkód, których likwidacja wymaga niemałych na-kładów finansowych. Regularnie przepro-wadzana konserwacja uchroni nas przed tego typu przykrymi niespodziankami – szczel-ne, drożne rynny i rury spustowe gwarantują skuteczne odwodnienie budynku, zabezpie-czając nas przed konsekwencjami obfitych, wiosennych opadów.

Na co zwracać uwagęWiosenne porządki to pracowity czas,

wymagający zajrzenia do wielu zakamarków, które na co dzień pozostają dla nas niewi-

I CZYŚCIĆ RYNNYJAK KONSERWOWAĆ

Wczesna wiosna to najlepszy czas na konserwację orynnowania. Za-legające w rynnach i rurach spustowych błoto, liście, szyszki i inne zanieczyszczenia najlepiej usunąć właśnie w tym czasie. To również dobry moment, aby zaobserwować i naprawić ewentualne zniszcze-nia po zimie.

Fot. Gardena

Fot. Braas

Page 35: Ekspert Budowlany 1/2015

nr 1/2015 www.eksper tbudowlany.p l 35

BUDOWA

uszkodzić powierzchnię rynien (szczególnie niebezpieczne jest to dla rynien z ochronną powłoką cynkową lub lakierniczą).

Lokalizacja usterek Po pozbyciu się nieczystości, kolej-

nym krokiem są wnikliwe oględziny syste-mu orynnowania. Należy zadbać nie tylko o powierzchnię rynny, ale i miejsca łączeń, uszczelki oraz mocowania. Wszystkie te ele-menty wpływają na jakość funkcjonowa-nia systemu. Oczka wodne, tworzące się po spuszczeniu wody, świadczą o zniekształce-niach lub błędach montażowych, które moż-na zniwelować, wyginając rynnę tak, aby jej powierzchnia była prosta.

doczne. Do takich miejsc należą rynny, któ-re po okresie jesienno-zimowym wymagają oczyszczenia nie tylko z błota, ale i większych zanieczyszczeń, takich jak szyszki, resztki li-ści, igliwie. Po pozbyciu się wszelkich nieczy-stości, warto dokładnie przyjrzeć się, w jakim stanie zostawiła nasze rynny zima. Tworzą-ce się w nich podczas chłodnych miesięcy zatory lodowe, mogą powodować rozsadza-nie i pękanie, a także odkształcenia rynien i rozszczelnienie połączeń. Zlokalizowanie takich miejsc to konieczny element prac kon-serwatorskich, pozwalający zapobiec poważ-nym kłopotom.

SprzątanieNiezależnie od tego, z jakiego materia-

łu wykonane są rynny zamontowane na naszym budynku, przystępując do ich czysz-czenia, warto mieć szczotkę i wąż ogrodo-wy lub myjkę wysokociśnieniową. Używając ich, pozbędziemy się zanieczyszczeń ograni-czających przepustowość orynnowania, nie wyrządzając szkody na powierzchni rynien i rur spustowych. Do usuwania zanieczysz-czeń w żadnym wypadku nie wolno używać metalowych pazurków, szufelek ani innych ostrych narzędzi, bo łatwo można nimi

promocja

ekspert radziKształty i wymiary rynienDobór wielkości rynien i średnicy rur spustowych zależy od powierzchni, z jakiej trzeba odprowadzić wodę deszczową. Rury spustowe produkuje się w trzech rodzajach: o przekroju okrągłym, kwadratowym i prostokątnym. Rynny też mają różne przekroje, np.: półokrągłe, trapezowe, kwadratowe. Kształt rur spustowych należy dopasować do kształtu rynny. Krawędzie rynien mogą być proste lub wywinięte (o zwiększonej sztywności). Najpopularniejsze są rynny półokrągłe, zapewniają one bowiem dobry odpływ wody z dachu. Rynna półokrągła jest też bardzo odporna na obciążenia mechaniczne. Rynny półokrągłe mają różne średnice – od 70 do 250 mm. W budownictwie jednorodzinnym najczęściej stosowane są rynny o średnicy 125 mm i średnicach rury spustowej od 80 do 90 mm. Zbyt duże rynny na małym dachu mogą go przytłaczać i sprawiać wrażenie zbyt ciężkich. Jeśli natomiast rynny będą miały za małą średnicę, to w czasie ulewnego deszczu woda będzie się przez nie przelewać. Średnicę rynien oraz liczbę i umiejscowienie rur spustowych powinien określić architekt w projekcie domu lub doradca techniczny firmy, której produkt zamierzamy kupić.Rynny i rury spustowe oferowane są w różnych długościach: wykonane z PVC i aluminium – od 1 do 6 m, miedziane i stalowe mogą być dłuższe – do 12 m. Rury spustowe mają zazwyczaj 3 m.

ekspert radziMichał Gryszówka, specjalista ds. produktu, GalecoNależy pamiętać, aby podczas prac konserwatorskich nie przemywać uszczelek substancjami chemicznymi, takimi jak mydło czy detergenty. Natomiast w przypadku wystąpienia ewentualnych uszkodzeń powierzchni ochronnych w systemach stalowych należy je wyczyścić i zamalować zaprawką. Pozwoli to uniknąć rdzy.

ściany i sufity

PODDASZEOcieplamy

Wymieniamy

więcej na str. 26

4/2014 (52) LIPIEC–SIERPIEŃ ISSN 1730-1904

wnetrza budowa instalacje ogrody

80 produktów i nowości

MAGAZYN BEZPŁATNY bezpłatniepobierznumer w formacie PDF

i dołącz do grona 20 tys.e-prenumeratorówwww.ekspertbudowlany.pl

ściany i sufity

PODDASZEOcieplamy

Wymieniamy

więcej na str. 26

4/2014 (52) LIPIEC–SIERPIEŃ ISSN 1730-1904

wnetrza budowa instalacje ogrody

80 produktów i nowości

MAGAZYN BEZPŁATNY bezpłatniepobierznumer w formacie PDF

i dołącz do grona 20 tys.e-prenumeratorówwww.ekspertbudowlany.pl

CYFROWY

Czytaj jak lubisz

Page 36: Ekspert Budowlany 1/2015

A R T Y K U Ł S P O N S O R O W A N Y nr 1/2015www.eksper tbudowlany.p l36

BUDO

WA

Minimalizm nowoczesnej architek-tury, przejawiający się w prostych formach, przejrzystej geometrii

i stonowanej kolorystyce, wymaga rozwiązań funkcjonalnych idących w parze z założe-niami estetycznymi budynku. System ryn-nowy, będący nieodłączną częścią każdego budynku, powinien także wpisywać się w te założenia. Oparty na kwadratowym profilu rynny i rury spustowej nowy system Galeco STAL2 to rozwiązanie dla domów jednoro-dzinnych, budynków mieszkalnych i małych obiektów przemysłowych.

Nowoczesna formaInnowacyjność systemu polega na zasto-

sowaniu kwadratowego profilu we wszyst-kich elementach systemu rynnowego. W przypadku rynny jest to dodatkowy atut, gdyż idealnie przylega ona do deski czołowej, a także może zostać zakryta maskownicą podsufitkową. Maskownica jest elementem dostępnym w systemie Galeco STAL2, któ-rą zatrzaskuje się w dolne zamki haków doczołowych, co w efekcie daje gładkie wy-kończenie okapu. Dzięki temu dom zyskuje nowoczesny, estetyczny wygląd, jego użyt-kownicy zaś mogą korzystać z doskonałego rozwiązania funkcjonalnego. Zatrzaskiwa-na na haki doczołowe maskownica jest ele-mentem, który może zostać w każdej chwili zdemontowany, chociażby w celu przeprowa-dzenia prac konserwatorskich.

Kwadratowy profil mają także rury spu-stowe, prowadzone na zewnątrz elewacji. Geometryczna forma czyni z nich dyskretny element dekoracyjny, świetnie komponujący się z całością bryły nowoczesnego budynku.

Aby uzyskać jeszcze lepszy efekt minima-listycznego okapu, Galeco proponuje mon-taż dekoracyjnej podsufitki z systemu Galeco DECOR. Jest to możliwe dzięki wyprofilo-waniu dolnej części maskownicy w kształt listwy „J”, w którą wsuwa się panel podbit-ki dachowej.

Geometryczna funkcjonalność

System rynnowy Galeco STAL2 dostęp-ny jest w wymiarach 125/80×80 mm, któ-re idealnie sprawdzą się w budynkach różnego typu – począwszy od budownic-twa jednorodzinnego, na małych obiektach przemysłowych skończywszy. Innowacyjny

kształt profilu rynny i rury spustowej to nie tylko atut estetyczny nowego systemu Gale-co. Dzięki kwadratowemu profilowi rynny, system Galeco STAL2 jest bardziej wydajny niż dostępne na rynku konkurencyjne syste-my o zbliżonych wymiarach.

Najwyższa jakość materiałów i technolo-gii wykonania systemów stalowych Galeco

zapewnia ich efektywne, bezawaryjne dzia-łanie – potwierdzeniem tego jest 35-letnia gwarancja. Obok doskonałej funkcjonalno-ści, firma stawia także na dobry, współcze-sny design, chcąc odpowiadać na bieżąco na zmieniające się potrzeby klientów.

NOWOCZESNY WYMIAR ORYNNOWANIARYNNA KWADRATOWA W SYSTEMIE GALECO STAL2

Galeco STAL2 to propozycja systemu rynnowego dla inwestorów i ar-chitektów poszukujących świetnych parametrów i nowoczesnych roz-wiązań. Powlekana czterema warstwami ochronnymi stal, wykorzy-stana do produkcji systemów rynnowych Galeco, to gwarancja dużej wytrzymałości i odporności na zmienne warunki atmosferyczne. Te-raz Galeco proponuje coś jeszcze: wśród systemów stalowych pojawi-ła się nowość – rynna o kwadratowym profilu, będąca odpowiedzią na wyzwania współczesnego budownictwa.

GALECO Sp. z o.o.ul. Uśmiechu 1, 32-083 Balice k. Krakowatel. 12 258 32 00, fax 12 258 32 01infolinia 801 623 626e-mail: [email protected], www.galeco.pl

Page 37: Ekspert Budowlany 1/2015

A R T Y K U Ł S P O N S O R O W A N Ynr 1/2015 www.eksper tbudowlany.p l 37

BUDOWA

Page 38: Ekspert Budowlany 1/2015

Sponsorzy główni konferencji:

www.konferencjaizolacje.pl

KIERUNKI ROZWOJU IZOLACJIA WYZWANIA BUDOWNICTWA NISKOENERGETYCZNEGO9–10 kwietnia 2015 r., Warszawahotel Radisson Blu Centrum

Page 39: Ekspert Budowlany 1/2015

A R T Y K U Ł S P O N S O R O W A N Ynr 1/2015 www.eksper tbudowlany.p l 39

INSTALACJE

Sprawność płyty grzewczej i komfort użytkowania

Optymalnym uzupełnieniem podłogo-wych systemów grzewczych są anhydrytowe wylewki samopoziomujące Knauf. Charak-teryzuje je wysoki współczynnik przewo-dzenia λz = 1,66–1,87 W/(m · K), który ma bezpośredni wpływ na szybki i łatwy prze-pływ ciepła wytwarzanego przez instalacje ogrzewania podłogowego do pomieszczenia. Przewodzenie ciepła ułatwia także płynna konsystencja wylewki bez pęcherzy powie-trza. Oba te czynniki skracają okres nagrze-wania podłogi o połowę w porównaniu do wylewek cementowych, co w oczywisty spo-sób przekłada się na wysoką sprawność płyty grzewczej oraz komfort użytkowania.

Do stosowania także na drewnianych stropachTechnologia wykonania wylewek anhy-

drytowych wymaga minimalnej otuliny rur grzejnych (zaledwie 35 mm), co daje niewiel-

ki współczynnik oporu przewodzenia ciepła, a także mniejszy ciężar wylewki. To z kolei sprawia, że wylewki te można stosować tak-że na drewnianych stropach.

Oszczędność kleju i czasuPłynna konsystencja wylewek anhydryto-

wych Knauf nadaje im naturalne właściwości samopoziomujące, co pozwala uzyskać ideal-nie równe i gładkie powierzchnie. Można dzięki temu obniżyć koszty związane z dal-szymi pracami wykończeniowymi poprzez

oszczędność kle-ju w przypadku układania terakoty lub gresu oraz oszczęd-ność czasu dzięki szybszemu wykonaniu.

Bez dylatacji i „efektu miski”

W wylewkach anhydrytowych pod-czas wiązania nie występuje skurcz znany z wylewek cementowych. Powierzchnia pól grzewczych nie powinna przekraczać 100 m2 w przypadku posadzek „sztywnych” (tera-kota, kamień, gres itp.) i 400 m2 dla posa-dzek „miękkich” (wykładzina dywanowa, PVC itp.). Daje to większą swobodę wykań-czania podłogi i nie psuje jej wyglądu wido-kiem profili dylatacyjnych.

Bezskurczowe wiązanie wylewek anhy-drytowych Knauf redukuje ponadto niemal do zera ryzyko powstawania pęknięć i zary-sowań. Podczas wiązania w anhydrycie nie dochodzi bowiem do odkształceń, jakie cza-sami powstają w posadzkach cementowych, znanych wykonawcom jako tzw. efekt mi-ski. Ponadto wylewki anhydrytowe nie wy-magają zbrojenia.

Uniwersalność i prostota wykonania

Nie bez znaczenia jest również łatwość i szybkość wykonania wylewek anhydryto-wych Knauf. Ich technologia jest na tyle pro-sta, że niemal każda firma budowlana jest je w stanie wykonać.

Warto też odnotować, że na podłogach wykonanych z wylewek anhydrytowych można układać niemal każdy rodzaj posadz-ki, w tym glazurę, parkiet, wykładziny dy-wanowe itd.

JAKA WYLEWKA NA OGRZEWANIE PODŁOGOWEBudując dom lub wykańczając mieszkanie, coraz częściej decydujemy się na ogrzewanie podłogowe. Rezygnując z grzejników, zyskujemy dodatkową przestrzeń i większą swobodę w aranżacji wnętrz. Ogrze-wanie podłogowe musi jednak przede wszystkim spełniać swoją pod-stawową funkcję. Stąd tak bardzo ważna jest decyzja o wyborze takiej wylewki, która nie będzie izolować ciepła oddawanego przez gąszcz rur grzewczych, ale przewodzić je i oddawać do pomieszczenia.

tel. 22 36 95 199, [email protected], www.knaufblog.pl

Page 40: Ekspert Budowlany 1/2015

nr 1/2015www.eksper tbudowlany.p l40

INST

ALAC

JE

Dlaczego warto zainstalować

ogrzewanie podłogowe?Najważniejsze zalety ogrzewania pod-

łogowego związane są z ogrzewaniem ni-skotemperaturowym. Temperatura wody zasilającej grzejniki podłogowe jest znacz-nie niższa niż w tradycyjnych instalacjach (przeważnie nie przekracza 45°C), a to po-zwala na efektywne zasilanie instalacji c.o. kotłem kondensacyjnym oraz wykorzysta-nie pomp ciepła i wspomaganie tych źródeł

zasilania instalacji kolektorem słonecznym. Takie rozwiązania dają możliwość racjonal-nego gospodarowania energią na ogrzewanie i tym samym jej mniejsze zużycie.

Zaletą ogrzewania podłogowego jest też inne odczuwanie ciepła – przedostaje się ono bowiem do pomieszczenia od dołu dużą po-wierzchnią podłogi i daje poczucie komfortu przy niższej o około 2°C temperaturze, co po-zwala dodatkowo zaoszczędzić na wydatkach na energię. Mała różnica temperatur podło-gi i powietrza w pomieszczeniu nie powoduje

jego silnej cyrkulacji, dlatego w pomieszczeniu z ogrzewaniem podłogowym nie unosi się tak kurz, jak ma to miejsce w pomieszczeniach z ogrzewaniem grzejnikowym. Przy tradycyj-nym centralnym ogrzewaniu, z grzejnikami umieszczonymi przy oknie, temperatura przy podłodze jest najniższa (możemy nawet od-czuwać chłód w stopach), a pod sufitem naj-wyższa. W pomieszczeniach z ogrzewaniem podłogowym najcieplejsza jest podłoga, wy-żej zaś temperatura jest niższa.

Dobra instalacja – z prawidłowym do-borem mocy i odpowiednim sterowaniem – powinna zapewnić temperaturę nie wyż-szą niż 20°C na wysokości od 1 do 2 m. Zale-cana temperatura podłogi wynosi 26°C i nie powinna przekraczać 29°C. Przekroczenie tej temperatury niekorzystnie wpływa na samo-poczucie i pogarsza warunki komfortu ciepl-nego. W łazienkach i pasach przyokiennych dopuszcza się nieco wyższą temperaturę po-wierzchni, około 29–35°C.

Uwaga na projekt i wykonanie

Wybierając ten sposób ogrzewania po-mieszczeń, należy pamiętać o konieczności sporządzenia starannego projektu i bardzo dokładnego wykonania prac montażowych, gdyż po zainstalowaniu ogrzewania podłogo-wego nie ma praktycznie żadnej możliwości jego poprawienia lub ulepszenia, gdyż wy-magałoby to burzenia podłóg, izolacji i wią-załoby się z dużymi kosztami.

Ogrzewanie podłogowe uważane jest za najkorzystniejszy dla czło-wieka system ogrzewania, uwzględniający fizjologiczny rozkład tem-peratury ciała. Pozwala także obniżyć o około 2°C temperaturę w po-mieszczeniu przy zachowaniu poczucia komfortu cieplnego, oznacza to, że odczuwamy przyjemne ciepło już przy 20, a nie przy 22°C, jak przy ogrzewaniu grzejnikowym.

Wiktor Janecki

CZYLI O KORZYŚCIACH INSTALACJI OGRZEWANIA PODŁOGOWEGOCZYLI O KORZYŚCIACH INSTALACJI OGRZEWANIA PODŁOGOWEGO

Fot. Ferro

Wciskanie rur grzewczych pomiędzy specjalne wypustki

Fot. PPG Deco Polska

JAK UNIKNĄĆ BŁĘDÓW PRZY PROJEKTOWANIU > str. 44

Page 41: Ekspert Budowlany 1/2015

nr 1/2015 www.eksper tbudowlany.p l 41

INSTALACJEPrace projektowe i montażowe należy po-

wierzyć sprawdzonej, wyspecjalizowanej fir-mie, która będzie używała tylko markowych produktów. Instalacja wykonana na podsta-wie poprawnego projektu będzie tańsza nie tylko w inwestycji, ale także w eksploatacji. Powinna być dokładnie wyregulowana hy-draulicznie za pomocą specjalistycznych pro-gramów komputerowych, tak aby pracowała bezawaryjnie i była dopasowana do aktual-nych potrzeb pogodowych. Ważne jest też precyzyjne wyliczenie zapotrzebowania na moc cieplną dla każdego pomieszczenia, aby zapewnić komfort cieplny w każdym z nich i dokładnie dopasować instalację do indywi-dualnych potrzeb danego budynku oraz jego mieszkańców.

Wodne ogrzewanie podłogowe

Ten rodzaj ogrzewania podłogowego wy-maga zastosowania odpowiednich materia-łów na pokrycie podłóg, a także właściwej aranżacji wnętrz, tak aby podłoga nie była pokryta meblami, dywanami itp. w miej-scach, gdzie znajdują się przewody grzewcze. Powierzchnie podłóg z wodnym ogrzewa-niem podłogowym pokrywa się materiała-mi o wysokiej przewodności cieplnej, np. terakotą, gresem lub kamieniem natural-nym. Podłogi można też wykonać z drew-na (egzotyczne gatunki, z których układa się cienkie podłogi warstwowe) i paneli, ale powinny być one odporne na zmiany wil-gotności i temperatury, czyli mieć tzw. nis-ki współczynnik skurczu. Optymalnym rozwiązaniem dla ogrzewania podłogowe-go jest zastosowanie podłóg drewnianych w sypialniach – tam, gdzie są zamontowa-ne tradycyjne grzejniki, a w salonie, kuchni oraz holu z grzejnikami podłogowymi ko-rzystniej jest użyć trwalszych i lepiej prze-wodzących ciepło materiałów – ceramiki lub kamienia. To rozwiązanie jest szczególnie polecane w domach jednorodzinnych, gdyż sprzyja efektywnej pracy systemu mieszane-go – ogrzewania podłogowego i grzejników niskotemperaturowych.

Elektryczne ogrzewanie podłogowe

Ze względu na koszty eksploatacyjne, elektryczne ogrzewanie podłogowe nie było dotychczas stosowane jako ogrzewanie pod-stawowe, lecz jako wspomagające – w łazience, kuchni czy salonie. Było też alternatywą dla ogrzewania wodnego w modernizowanych budynkach i na piętrach z lekkim stropem,

gdyż wodne ogrzewanie podłogowe wymaga grubszych i cięższych izolacji oraz wylewek, a więc wytrzymałych stropów.

Obecnie sytuacja ta się zmienia, ponie-waż współcześnie projektowane i budowane domy jednorodzinne potrzebują wielokrotnie

mniej energii na cele grzewcze niż budynki starsze. Nowoczesny budynek niskoenerge-tyczny lub, co będzie wymagane w najbliż-szej przyszłości, prawie zeroenergetyczny, może potrzebować na ogrzewanie jedynie od 30 do nawet 10% energii obecnie uznawanej za standard.

Koszty wykonania instalacji elektrycz-nego ogrzewania podłogowego są niższe niż wodnego – nie ma bowiem potrzeby monto-wania chociażby urządzenia dostarczające-go energię do instalacji, np. kotła czy pompy ciepła. Jednak nie w każdym budynku może ono stanowić główny system ogrzewania. Decyzja o jego montażu, jako podstawowe-go systemu ogrzewania, musi być staran-nie przemyślana już na początkowym etapie prac. Architekt i konstruktor muszą bowiem odpowiednio dobrać konstrukcję, przegro-dy, izolacje itd., a nawet system wentylacji budynku.

Elektryczne ogrzewanie podłogowe, tak jak ogrzewanie wodne, zapewnia efekt cie-płej podłogi i poczucie komfortu w niższej temperaturze. Ogrzewaniem elektrycznym łatwiej jest sterować i sterownik może włą-czać ogrzewanie w ściśle zaplanowanym czasie lub elastycznie reagować na zmia-ny zapotrzebowania na ciepło i korzystać z energii wtedy, gdy jest ona w tańszej tary-fie nocnej.

Fot. Luxbud

Fot. Elektra

Elektryczna mata grzejna – zestaw do samodziel-nego montażu

Mata grzejna pod panele i deski warstwowe: 1 – przewód grzejny, 2 – siatka z włókna szklane-go, 3 – „zimne złącze” (mufa) łączące przewód grzejny z przewodem zasilającym, 4 – przewód zasilający z ekranem, 5 – folia aluminiowa – ekran

Fot. Elektra

Elektryczne ogrzewanie podłogowe z przykładowym umiejscowieniem regulatora temperatury

Page 42: Ekspert Budowlany 1/2015

R E K L A M A nr 1/2015www.eksper tbudowlany.p l42

INST

ALAC

JEMaty

lub przewody grzejneDo budowy instalacji elektrycznego ogrze-

wania podłogowego stosuje się elektryczne przewody oraz maty grzejne. Ze względu na niewielką grubość, rozwiązania te są poleca-ne zwłaszcza przy remoncie pomieszczeń.

Przewody mają moc od 10 do 20 W/m.b. Ich grubość wynosi 3–7 mm. Samoregulujące przewody grzejne do ogrzewania podłogowe-go przeznaczone są do instalacji w miejscach, gdzie możliwe jest tylko niewielkie podwyż-szenie podłogi. Przewód może być instalowa-ny pod każdym typem posadzki, bez ryzyka przegrzania.

Maty grzejne mają grubość przewodu od 2,5 do 5 mm i jest on przymocowany do ela-stycznej siatki. Koniec przewodu grzejnego maty zakończony jest przyłączem zasilają-cym, tzw. zimnym, który łączy się z instala-cją zasilającą.

Maty grzejne dostępne są na rynku w for-mie gotowych do ułożenia zestawów, o róż-nej mocy. Do łazienek przeznaczone są te w zakresie mocy 100–160 W/m2. Produ-

ogrzewanie elektryczne

MATY GRZEJNE ELEKTRA MG/MDCharakterystyka: maty grzejne ELEKTRA MD jedno-stronnie zasilane i ELEKTRA MG dwustronnie zasilane wykonane są z przewodów grzejnych trwale przymo-cowanych do samoklejącej siatki z włókna szklanego, co uniemożliwia przesuwanie się ich względem siebie podczas przymierzania maty i na etapie montażu; Zastosowanie: stosowane są zarówno jako uzupeł-niające ogrzewanie – tzw. efekt ciepłej podłogi, jak i podstawowy system grzejny. Maty grzejne przezna-czone są także do samodzielnego montażu, układane są w warstwie elastycznego kleju lub wylewce sa-mopoziomującej bezpośrednio pod posadzką, przed położeniem materiału wykończeniowego; Element grzejny: wielodrutowa żyła grzejna, ekranowana; Wymiary szer.×gr.: 500×3 mm (ELEKTRA MG), 500×3,9 mm (ELEKTRA MD); Moc jednostkowa: 100 lub 160 W/m²; Rodzaje sterowania: regulatory tem-peratury wyposażone w zegary sterujące lub z nasta-wą manualną; Gwarancja: 20 lat. Cena brutto 1 m2: od 84 do 321 zł

tel. 22 843 32 [email protected], www.elektra.pl

MATY GRZEJNE ELEKTRA WOODTEC1™, WOODTEC2™Charakterystyka: maty grzejne ELEKTRA WoodTec1™ zasilane dwustronnie i ELEKTRA WoodTec2™ zasilane jednostronnie wykonane są z przewodów grzejnych z jednej strony przymocowanych do siatki z włókna szklanego, z drugiej przykrytych na całej powierzchni folią aluminiową. Pełni ona funkcję ekranu ochronnego przewodów i radiatora oddającego ciepło z przewo-dów grzejnych bezpośrednio panelom podłogowym lub deskom warstwowym; Zastosowanie: stosowane są głównie jako uzupełniające ogrzewanie – tzw. efekt ciepłej podłogi, jednak w obiektach o bardzo dobrych parametrach cieplnych mogą pełnić funkcję podsta-wowego systemu grzejnego. Maty grzejne WoodTec™ przeznaczone są do suchego montażu, układane są bezpośrednio na warstwie wyrównującej w podłogach wykonanych z paneli podłogowych lub desek warstwo-wych; Element grzejny: wielodrutowa żyła grzejna, ekranowana; Wymiary szer.×gr.: 500×1,9 mm (ELEK-TRA WoodTec1™), 500×2,8 mm (ELEKTRA WoodTec2™); Moc jednostkowa: 60 W/m² (ELEKTRA WoodTec1™), 70 W/m² (ELEKTRA WoodTec2™); Rodzaje sterowania: regulatory temperatury wyposażone w zegary steru-

jące lub z nastawą manualną; Gwarancja: 20 lat. Cena brutto 1 m2:

od 98 do 206 zł

PRZEWÓD GRZEJNY ELEKTRA DM/ULTRATECCharakterystyka: przewody DM i UltraTec o mocy jednostkowej 10 W/m, zakończone przewodem za-silającym. ELEKTRA UltraTec to ultracienki przewód odporny na wysoką temperaturę, przeznaczony do zastosowań wewnętrznych, stanowiący ogrzewanie bezpośrednie; Zastosowanie: ELEKTRA DM/UltraTec układane są w warstwie elastycznego kleju lub wy-lewce samopoziomującej, bezpośrednio pod posadz-ką, na etapie wykończeniowym przed położeniem materiału końcowego – najczęściej posadzki kamien-nej; Element grzejny: dwużyłowy, ekranowany prze-wód grzejny, zasilany jednostronnie; Wymiary: DM ~4,3 mm; UltraTec ~ 2×3 mm; Moc jednostkowa: 10 W/m; Rodzaje sterowania: regulatory tempera-tury wyposażone w zegary sterujące lub z nastawą manualną; Gwarancja: 20 lat. Cena brutto: od 7,50 do 20 zł/1 m.b.

Zobaczwięcej

cenci oferują maty grzejne jednostronnie i dwustronnie zasilane. Maty jednostronnie zasilane dzięki swojej budowie są prostsze w układaniu i montażu. Maty mają postać zwojów szerokości od 30 do 50 cm (węższe ła-twiej ułożyć w małych łazienkach). Długość maty dobiera się odpowiednio do powierzch-ni grzejnej podłogi, a moc maty – w zależ-ności od tego, czy będzie to ogrzewanie podstawowe łazienki, czy tylko wspomaga-jące. Przyjmuje się, że optymalna moc dla małych i średnich łazienek, w których insta-lacja elektryczna wspomaga system ogrzewa-nia lub ma za zadanie zapewnienie komfortu cieplnego poza sezonem grzewczym, powin-na wynosić 100 W/m2. Mata ma bowiem za zadanie zapewnić ciepłą podłogę, a powiet-rze w łazience ma być podgrzane zaledwie o kilka stopni.

Ciepła podłoga w łazience

Instalując ten rodzaj ogrzewania w łazien-ce, należy przestrzegać kilku fundamental-nych zasad. Pożądana temperatura podłogi

w łazience z zainstalowanym ogrzewaniem podłogowym powinna wynosić 29–30°C i nie przekraczać 34–35ºC. Wyższa temperatura jest uciążliwa dla użytkowników i pociąga za sobą niepotrzebne zużycie energii. Chcąc uzyskać komfortową temperaturę o konkret-nej porze lub godzinie, ogrzewanie podłogo-we musi zacząć działać z wyprzedzeniem, gdyż ma ono pewną bezwładność. Między innymi z tego powodu montuje się sterow-niki. Na przykład regulator z programato-rem dobowym i tygodniowym pozwoli na samoczynne załączenie systemu i uzyskanie efektu ciepłej podłogi tylko w czasie ściśle określonym (np. tylko rano i wieczorem na czas kąpieli). Regulator sterujący pracą in-stalacji w łazience powinien mieć też czuj-nik podłogowy – pozwala on na utrzymanie pożądanej temperatury podłogi i unikanie jej przegrzania. Ze względów bezpieczeń-stwa regulator należy umieścić na zewnątrz – na ścianie przy wejściu do łazienki. Są tak-że regulatory o stopniu ochrony przeciw-porażeniowej umożliwiającym ich montaż w łazienkach.

O G R Z E W A N I E P O D Ł O G O W E

Page 43: Ekspert Budowlany 1/2015

R E K L A M Anr 1/2015 www.eksper tbudowlany.p l 43

INSTALACJEO G R Z E W A N I E P O D Ł O G O W E

za pomocą klipsów plastikowych montowanych na ułożonej siatce;

Dopuszczalna temp. robocza: temperatura czynnika grzewczego nie powinna przekraczać wartości 55°C; Dopuszczalne ciśnienie robocze: 10 barów; Gwa-rancja: 10 lat (pod warunkiem zastosowania kom-pletnego systemu ogrzewania z wyłącznym wykorzy-staniem elementów systemu IMMERHEAT dostępnych w ofercie Immergas Polska)

tel. 42 649 36 00www.immergas.com.pl

[email protected]

SYSTEMY INSTALACYJNE IMMERHEATCharakterystyka i zastosowanie: oferta Immer-gas została wzbogacona o nową linię produktową: – systemy instalacyjne IMMERHEAT, w skład których wchodzą:

instalacje ogrzewania podłogowego z zastosowa-niem rury IMMERPE-RTinstalacje ogrzewania grzejnikowego z zastosowa-niem rury IMMERLAYERinstalacje wody użytkowej z zastosowaniem rury IMMERLAYER;

Rodzaje sterowania: system IMMERHEAT doskonale współpracuje ze wszystkimi produktami marki Im-mergas. Do regulacji pracy ogrzewania podłogowego można wykorzystać sterowniki znajdujące się w ofer-cie fi rmy; Rodzaje rur: w ofercie dostępne są rury z barierą antydyfuzyjną IMMERPE-RT oraz wielowar-stwowe rury IMMERLayer PE-RT/AL./PE-RT. Wykonane są z najwyższej klasy komponentów, co sprawia, że są to jedne z najlepszych rur dostępnych na rynku; Mak-symalna długość pętli: 100 m;Rozstaw: zagęszczenie rur powinno być wykonane zgodnie z projektem – jako standard przyjmuje się:

zagęszczenie rur w strefi e centralnej – 15 cm zagęszczenie rur w strefi e brzegowej – 10 cm;

Sposób mocowania rur: istnieje wiele sposobów montażu rur systemu IMMERHEAT. Zaleca się wyko-rzystanie płyty systemowej ogrzewania podłogowe-go dla rur 14–17 mm, dostępnej w ofercie Immergas z izolacją lub bez izolacji; przy takim rozwiązaniu roz-wijaną rurę grzewczą wciskamy między wystające wy-pustki bez konieczności wykorzystania dodatkowych mocowań. Inne metody obejmują mocowanie:

z użyciem klamer (klipsów) wbijanych w warstwę izolacyjnąz użyciem szyn montażowych i klamer

––

drewnianych; Dopuszczalna temp. robocza: 90°C, 110°C w przypadku awarii; Dopuszczalne ciśnienie robocze: 6 barów; Rodzaje sterowania: termostaty pokojowe – aby w pełni wykorzystać możliwości sys-temu ogrzewania podłogowego i energooszczędność z nim związaną, należy wyposażyć instalację w ter-mostaty pokojowe ze sterowaniem czasowym trybu pracy standardowej i zredukowanej. Takie regulatory, umieszczone w pomieszczeniach ogrzewanych pod-łogówką, będą utrzymywały zadaną temperaturę. W czasie naszej nieobecności w domu obniżą tem-peraturę do np. 18°C, co pozwoli uzyskać dodatkowy efekt energooszczędności domu. Szczególnie poleca-ne są regulatory elektroniczne z funkcją optymalizacji fazy nagrzewania, np. regulator Nea HT fi rmy REHAU. Regulator z funkcją optymalizacji fazy nagrzewania będzie uczył się i optymalizował czas przejścia z fazy

RAUTHERM SCharakterystyka: Komfort cieplny. Systemy ogrzewania płaszczyzno-wego ogrzewają ciepłem przekazywanym głównie przez promieniowanie. Powierzchnie grzewcze ce-chuje równomierny rozkład temperatury w pomiesz-czeniu. Przewaga ogrzewania płaszczyznowego wodnego polega na możliwości grzania i chłodzenia poprzez zmianę temperatury wody w instalacji. Sys-tem składa się z odpornej na warunki budowlane rury PE-Xa z warstwą antydyfuzyjną, płyt systemowych do montażu rur, rozdzielaczy i automatyki sterującej.Koncepcja projektowa. Warunkiem prawidłowego działania całego systemu grzewczego, który w budo-wie domu ma znaczący udział kosztowy, jest dobry projekt instalacji. Dlatego wybierając instalatora, należy zwrócić uwagę, czy układa on rury „na oko”, czy dysponuje szczegółowym projektem instalacji, uwzględniającym zapotrzebowanie ciepła budynku. W projekcie dobiera się rozstaw rur, długość pętli i sposób układania obwodów grzewczych, a następ-nie reguluje hydraulicznie wszystkie pętle grzewcze na rozdzielaczu. Firma REHAU, oprócz sprawdzonego systemu ogrzewania płaszczyznowego RAUTHERM S, oferuje swoim autoryzowanym partnerom opraco-wanie koncepcji projektowej uwzględniającej uwagi architekta i zapewniającej odpowiednie parametry grzewcze i chłodnicze dla danego budynku.Rodzaje rur (symbol): 10,0×1,1 mm/14×1,5 mm//17×2,0 mm PE-Xa z warstwą antydyfuzyjną; Maksy-malna długość pętli: 600 m (dla rury 17 mm); Roz-staw: 5, 10, 15, 20, 25, 30 mm; Sposób mocowania rur: płyty systemowe REHAU do układania obwodów grzewczych występują w róż-nych wariantach: ze spodnią izolacją akustyczną, bez spodniej izolacji akustycznej z lamelami grzewczy-mi oraz z różnymi systemami mocowań obwodów. Systemy te umożliwiają zalewanie obwodów jastry-chem oraz ogrzewanie podłóg w konstrukcji typu B wg PN-EN 13813 na stropach masywnych oraz

tel. 61 849 85 [email protected], www.rehau.pl

ogrzewanie wodne

zredukowanej temperatury do fazy temperatury stan-dardowej, np. 20°C, tak aby o zadanej godzinie było rzeczywiście 20°C; Gwarancja: 10 lat, uwzględniająca pokrycie kosztów niezbędnych do odtworzenia stanu sprzed awarii. Niektórzy producenci gwarantują jedy-nie wymianę towaru na nowy! Cena brutto: ok. 100 zł/m2 (dla rozstawu rur 15 cm)

Page 44: Ekspert Budowlany 1/2015

A R T Y K U Ł S P O N S O R O W A N Y nr 1/2015www.eksper tbudowlany.p l44

INST

ALAC

JE

W skład projektu wchodzą wszyst-kie najważniejsze informacje: wykonane obliczenia hydraulicz-

ne z nastawami na rozdzielaczu uwzględnia-jące źródło ciepła, jakim dysponuje inwestor;

rozrysowane pętle grzewcze; zaznaczone pro-pozycje dylatacji; wyliczone średnice i zesta-wienie materiałów.

Poszczególne budynki różnią się zapo-trzebowaniem na ciepło, źródłem ciepła czy

rodzajem zastosowanej wykładziny podło-gowej. Od tych czynników zależą np. śred-nice rur zasilających, rozstaw ułożenia rur i wiele innych szczegółów, o których nawet najlepszym wykonawcom zdarza się zapo-mnieć, jeśli nie dysponują projektem. Efek-tem braku dokładnego projektu może być np. niedogrzanie pomieszczeń czy uszkodze-nie podłogi.

Projekt instalacji centralnego ogrzewa-nia uwzględnia wszystkie niezbędne dane – przede wszystkim zrównoważenie hydrau-liczne instalacji w postaci nastaw dla każdej pętli ogrzewania podłogowego lub ściennego. Pamiętajmy także, że program do obliczeń parametrów nie wykona najważniejszego, czyli analizy otrzymanych wyników oraz optymalizacji systemu, zarówno pod kątem kosztów inwestycyjnych, jak i ekonomiki pracy całego układu. To projektant – a nie program – projektuje instalację.

Programy wykonujące tysiące obliczeń po-trafią np. dobierać pętle o zbyt dużej długości czy takie prędkości przepływu, przy których woda w instalacji prawie stoi, co skutkować będzie niedogrzaniem podłogi. Za długie pę-tle najlepiej jest podzielić na dwie mniejsze, żeby móc wyregulować hydraulicznie układ grzewczy i zapewnić prędkości konieczne do samoodpowietrzania instalacji. Zrobić to może projektant, a program często tego nie dostrzeże. Przy podziale pętli grzewczych na-leży jeszcze uwzględnić dylatacje.

DylatacjeInnym problemem, który może się poja-

wić przy pracach wykonawczych instalacji ogrzewania podłogowego, jest brak dylatacji (nawet jeśli zostały uwzględnione w projek-cie) lub ucinanie wystającej taśmy dylatacyj-

JAK UNIKNĄĆ BŁĘDÓW PRZY PROJEKTOWANIU I MONTAŻU OGRZEWANIA PODŁOGOWEGOBudowa domu to duże przedsięwzięcie, dlatego każdy inwestor stara się znaleźć jak najwięcej oszczędności. Czasem, tnąc koszty, rezygnuje również z projektu instalacji i zdaje się na doświadczenie wykonawcy. Rezygnacja z projektu jest najczęściej główną przyczyną źle działają-cej lub w ogóle niedziałającej instalacji ogrzewania podłogowego oraz ewentualnych późniejszych roszczeń gwarancyjnych.

Przykład 1. Podłoga z wykładziną: płytki ceramiczne o oporze cieplnym 0,011 (m2 K)/W:

wymagana moc: 835 Wnadwyżka mocy cieplnej: +102 Wróżnica temperatur zasilanie/powrót: 10,8 KVA rozstaw rur: 10 cm – strefa brzegowa, 15 cm – strefa środkowatemperatura na posadzce w strefie środkowej: 27,0°Cdługość rur z przyłączem: 93,9 mprędkość przepływu: 0,199 m/snastawa na zaworze rozdzielacza: 1,20 l/min.

Przykład 2. Podłoga z wykładziną: parkiet klejony o oporze cieplnym 0,050 (m2 K)/W:

wymagana moc: 835 Wnadwyżka mocy cieplnej: +3 Wróżnica temperatur zasilanie/powrót: 8,3 KVA rozstaw rur: 10 cm – strefa brzegowa, 15 cm – strefa środkowatemperatura na posadzce w strefie środkowej: 26,4°Cdługość rur z przyłączem: 93,9 mprędkość przepływu: 0,240 m/snastawa na zaworze rozdzielacza: 1,60 l/min.

Jak widać, również w przypadku parkietu jako warstwy wykończeniowej można ogrzać pomieszczenie, zachowując przy tym optymalną temperaturę na posadzce wynoszącą 26,4°C. Warto zwrócić uwagę, że powyższe wyliczenia wykonano dla warunków obliczeniowych, czyli dla temperatury zewnętrznej –18°C. Warunki takie panują zazwyczaj tylko przez kilka dni w roku. W obu przypadkach występuje ta sama temperatura zasilania na zestawie mieszająco-pompującym wynosząca 40°C oraz ten sam rozstaw rur. Różnica polega przede wszystkim na odpowiednim wyregulowaniu hydraulicznym układu.

Page 45: Ekspert Budowlany 1/2015

A R T Y K U Ł S P O N S O R O W A N Ynr 1/2015 www.eksper tbudowlany.p l 45

INSTALACJE

nej na wysokości wylewki i układanie płytek na stałe do ściany. Podłoga grzewcza pracu-je, a wraz z nią płytki. Należy również zwra-cać uwagę na niekompletne ułożenie paska brzegowego, które może skutkować pęka-niem posadzki.

Instalacje mieszaneGdy mamy do czynienia z instalacją mie-

szaną, tzn. część budynku (zazwyczaj parter) wyposażona jest w ogrzewanie podłogowe, a część poddasza w grzejniki, układ grzejni-kowy będzie miał inną temperaturę zasilania niż układ ogrzewania podłogowego. Jednym z rozwiązań będzie zastosowanie zestawu mieszającego, który przygotuje niższą tempe-raturę dla systemu ogrzewania podłogowego, a wyższa pozostanie dla instalacji ogrzewa-nia grzejnikowego.

Jednak w 90% przypadków inwesto-rzy dobrze izolują swoje domy, stosują do-bre okna, przepisy również narzucają coraz lepsze ocieplenie. Dzięki temu domy moż-na ogrzać za pomocą samego ogrzewania podłogowego oraz ściennego. Doświadcze-nia specjalistów REHAU wskazują, że in-stalacje grzewcze wyposażone wyłącznie w ogrzewanie podłogowe świetnie współ-pracują z kotłami kondensacyjnymi, które dzięki dużemu zładowi wody w podłogów-ce nie taktują, tzn. nie włączają się często, dzięki czemu są w stanie osiągnąć wyso-ką sprawność. W innym przypadku kocioł kondensacyjny mimo katalogowej wysokiej

sprawności nigdy jej nie osiągnie bez zasto-sowania odpowiedniego buforu – rozruch za-wsze zużywa sporo energii.

Panele drewnianeJeżeli inwestor chce wyposażyć poddasze

w panele, liczy się wyłącznie z kosztami in-westycyjnymi i z założenia planuje montaż najtańszych paneli drewnianych – ogrzewa-nie podłogowe nie jest zalecane. W przy-padku podłogówki eksperci REHAU zalecają gatunki drewna o niskim współczynniku skurczu i rozkurczu, z długim czasem osią-gania równowagi higroskopijnej: egzotyczne – merbau, iroko, doussie, jatoba i krajowe – dąb i akacja. Nie zaleca się natomiast zasto-sowania buku, klonu, grabu i brzozy. Przed zakupem konkretnych paneli należy zwrócić uwagę, czy producent dopuszcza je do zasto-sowania na ogrzewaniu podłogowym.

Mając już wybrany odpowiedni typ, trze-ba sprawdzić, czy rzeczywiście w przypad-ku podłogówki z panelami można ogrzać pomieszczenie. Jak wspomniano, budynki są coraz bardziej energooszczędne i nie ma potrzeby zasilać ogrzewania wysoką tempe-raturą czynnika grzewczego. Przeanalizuj-my jednak budownictwo standardowe bez odzysku ciepła, zgodne z warunkami tech-nicznymi WT2008. Analizowane pomiesz-czenie (rys. 1) ma zapotrzebowanie na ciepło wynoszące 835 W, dzieląc przez powierzch-nię 11,91 m2, otrzymujemy 70 W/m2 – jest to stosunkowo dużo, standard wynosi obecnie maks. 60 W/m2. Jednak nawet dla pomiesz-czenia o tak dużym zapotrzebowaniu na cie-pło możemy dobrać odpowiednią instalację (patrz ramka).

Termostaty pokojowe Żeby w pełni wykorzystać możliwości sys-

temu ogrzewania podłogowego i energoosz-czędność z nim związaną, należy wyposażyć instalację w termostaty pokojowe ze stero-waniem czasowym trybu pracy standardo-wej i zredukowanej. Regulatory umieszczone w pomieszczeniach ogrzewanych podłogów-ką będą utrzymywały zadaną temperaturę. W czasie nieobecności mieszkańców obniżą temperaturę do np. 18°C, co pozwoli uzyskać oszczędności energii.

Szczególnie polecane są regulatory elek-troniczne z funkcją optymalizacji fazy na-grzewania, np. regulator Nea HT firmy REHAU. Regulator taki będzie się uczył i optymalizował czas przejścia z fazy zredu-kowanej temperatury do fazy temperatury standardowej, np. 20°C, tak aby o odpowied-

niej godzinie uzyskać temperaturę zadaną. Dodatkową zaletą jest estetyczny wygląd ter-mostatów oraz łatwość ich obsługi.

Jeżeli natomiast inwestorowi zależy na systemie szybko reagującym, za pomocą któ-rego może szybko zwiększyć temperaturę lub ochłodzić pomieszczenie, zalecić można do-datkowe wykonanie w wybranych miejscach ogrzewania ściennego, które dzięki niewiel-kiemu przykryciu tynkiem (ok. 1 cm nad rurą) może praktycznie natychmiast reago-wać na zmiany temperatury.

Sprawdzona technika łączenia

Warunki budowlane, takie jak na przy-kład słabe oświetlenie, sprzyjają błędom montażowym. Żeby zagwarantować prawi-dłowe funkcjonowanie systemu, warto zde-cydować się na system łączony techniką tulei zaciskowej. Wprawdzie połączenia w ogrze-waniu podłogowym wykonywane są rzadko, jednak warto pamiętać, że najmniejsze stra-ty hydrauliczne generuje system, w którym w celu wykonania połączenia należy rozsze-rzyć rurę przed włożeniem złączki.

W systemie tulei zaciskowej tak zwa-ny pierścień nasuwany jest na rozszerzoną końcówkę rury, do której wkładamy złącz-kę. Połączenie to jest natychmiast szczelne. Co ważne, nawet z większej odległości wi-dać, czy połączenie zostało wykonane, czy też nie.

Próba szczelnościZdarza się, że wykonawca z nich rezygnu-

je ze względu na potrzebny do ich przeprowa-dzenia czas (kilka godzin). Próba szczelności jest jednak podstawą uzyskania gwarancji na system. Protokoły prób dostępne są na stro-nach producentów lub w informacjach tech-nicznych dotyczących systemu grzewczego.

REHAU Sp. z o.o.ul. Poznańska 1A 62-081 Przeźmierowo, Baranowotel. 61 84 98 400, fax 61 84 98 [email protected], www.rehau.pl

Rys. 1. Schemat instalacji analizowanego pomieszczenia

Page 46: Ekspert Budowlany 1/2015

nr 1/2015www.eksper tbudowlany.p l46

INST

ALAC

JE

Systemy automatykiBudynek XXI wieku to taki, którego zna-

kiem rozpoznawczym są wysokiej jakości rozwiązania wymagające rozbudowanych układów automatyki. Im bardziej układ ten jest skomplikowany, tym więcej funkcji w so-bie niesie. Użytkownik nawet często nie wie,

jak wielkiej precyzji wymaga dopracowa-nie całego systemu, ponieważ od jego stro-ny, jako odbiorcy, obsługa jest bardzo prosta, praktycznie intuicyjna. BMS, ang. Building Management System, to system zarządzania budynkiem, który dzięki odpowiednim roz-wiązaniom z zakresu automatyki procesów oraz elektroniki może sprawić, że budynek

zacznie sprawnie funkcjonować praktycznie bez żadnego czynnika ludzkiego. Pozwala on na kontrolę, monitorowanie oraz sterowanie działania wybranych, podłączonych do niego urządzeń lub instalacji zarówno w budynku, jak również w jego otoczeniu. Mózgiem sys-temu jest jedno centrum zarządzające, które spina wszystkie układy w jeden i je kontro-luje. Dzięki temu poszczególne urządzenia są kontrolowane i użytkownik uzyskuje cenne informacje o ich pracy, zużyciu energii czy parametrach, z jakimi działa w danej chwili. Jeśli ma na to ochotę, może je w każdej chwi-li zmienić na takie, które będą mu w danym momencie bardziej odpowiadać.

Czym możemy sterować?Aby lepiej wyjaśnić, jak funkcjonuje auto-

matyka w budynku, za przykład można podać instalację ogrzewania podłogowego w domu jednorodzinnym. Duża bezwładność ogrze-wania podłogowego sprawia, że musi ono zostać włączone ze znacznym wyprzedze-niem do chwili, w której parametry powie-trza w pomieszczeniu mają być odpowiednie. Kiedy wszyscy domownicy są poza domem, temperatura powietrza w pomieszczeniu

może być niska, a kocioł będzie się załączał tylko po to, aby podtrzymać stałą temperatu-rę na takim poziomie, który zabezpiecza dom przed wychłodzeniem. Umożliwia to osią-gnięcie pewnych oszczędności, aby nie ogrze-wać pustej przestrzeni. Kiedy domownik ma zamiar wrócić, może za pomocą specjalnej aplikacji ustawić taką temperaturę w domu, jaka będzie dla niego odpowiednia, z wyprze-dzeniem. System zareaguje w taki sposób, że w pierwszej kolejności, na podstawie zmie-rzonej przez czujnik temperatury zewnętrz-nej oraz zadanej temperatury wewnętrznej w oparciu o tzw. krzywą grzania, ustali się temperatura zasilania kotła. W przypadku instalacji ogrzewania podłogowego ta tem-peratura nie będzie wysoka, kocioł zadzia-ła jednak z pełną mocą, aż taka temperatura na zasileniu powstanie. Następnie zadaniem pomp jest wywołanie przepływu w obiegu tak, aby ciepła woda mogła krążyć w rurkach i ogrzewać pomieszczenia do momentu osią-gnięcia zadanej temperatury z odpowiednim zapasem. Utrzymanie stałej temperatury na zasilaniu obiegu jest istotne, ponieważ prze-kroczenie pewnej wartości może skutkować zniszczeniem podłogi oraz wywołać uczucie dyskomfortu domowników z powodu zbyt wysokiej temperatury.

Rozwiązaniem tej sytuacji jest również sterowany automatycznie zawór mieszający, który otrzymując informację o temperaturze na zasileniu od czujnika, otwiera się tak, aby domieszać chłodniejszą wodę powracającą do kotła z układu.

Nowoczesne technologie to znak naszych czasów. Dynamiczny roz-wój automatyki skutkuje coraz bardziej inteligentnymi rozwiązania-mi, zarówno urządzeń, jak i instalacji w budynku, które dostosowują swoją pracę do aktualnych potrzeb. A co najważniejsze, aby kontro-lować budynek, nie trzeba mieć specjalnych, wyrafinowanych urzą-dzeń. Dziś wystarczy do tego celu powszechnie dostępny smartfon, ta-blet czy komputer z dostępem do internetu.

mgr inż. Katarzyna Rybka

Fot.

© S

omfy

STEROWANIE DOMEM

Fot.

Vies

sman

n

O OGRZEWANIU PODŁOGOWYM > str. 40

Page 47: Ekspert Budowlany 1/2015

R E K L A M Anr 1/2015 www.eksper tbudowlany.p l 47

INSTALACJE

zużyciu energii. Pozwoli to uzyskać realne korzyści, gdyż ich praca będzie dostosowana do faktycznych potrzeb, które mogą nieco od-biegać od tych zaprogramowanych.

Zalety aplikacji mobilnych

Mając dostęp do wszystkich informacji, a przede wszystkim, mając możliwość wła-snego dostosowania działania urządzeń, użytkownik czuje się bardziej komfortowo. Posiadając współpracującą z urządzeniem odpowiednią aplikację, można łatwo dopa-sować działanie systemu według własnych

W przypadku ogrzewania podłogowego, ze względu na to, że ciepło akumuluje się w podłodze, specyfika dopasowania dzia-łania automatyki kontrolno-sterującej jest nieco inna niż w przypadku ogrzewania grzejnikowego. To wszystko jest w zakresie działania sterownika wbudowanego w kocioł i od jego rozbudowania i funkcji zależy, czy układ można podłączyć do systemu zarzą-dzania budynkiem, czyli BMS. Innymi sło-wy, aby móc sterować lub kontrolować pracę urządzeń omówionych w tym przykładzie, sterownik powinien mieć możliwość pod-łączenia jednego z protokołów komunika-cyjnych czy też do sieci web, czyli internetu. Jeżeli taka możliwość istnieje, użytkownik z pomocą specjalisty może przenieść na swój telefon lub stronę internetową wszelkie in-formacje, które są w sterowniku, uzyskując do nich dostęp o każdej porze dnia i nocy. Są także takie kotły, których sterowniki mają już własną aplikację, dostępną na urządze-nia mobilne. W takim przypadku użytkow-nik sam może stać się specjalistą i z łatwością skonfiguruje wszystkie ustawienia.

W dobie nowoczesnych systemów ogrze-wania, kiedy już grzejemy nie tylko jednym

źródłem ciepła, ale wykorzystujemy je al-ternatywnie, narzędzie obsługujące i ste-rujące takimi skomplikowanymi układami staje się już praktycznie koniecznością. Są to tzw. systemy hybrydowe, które oprócz jedne-go źródła, jakim jest np. kocioł, są dodatko-wo wspierane np. przez kolektory czy pompę ciepła. Ponieważ ich zastosowanie ma na celu obniżenie zużycia energii i jak najniższe koszty eksploatacji, najefektywniej współpra-cują one wtedy, gdy są spięte odpowiednim systemem zarządzania. Ponadto użytkow-nik powinien mieć możliwość wglądu do ich trybu pracy, a także do danych o aktualnym

A P L I K A C J E M O B I L N E

EasyControl – aplikacja do mobilnego sterowania systemem ogrzewania zasilanym kotłem gazowymBuderus jeszcze bardziej ułatwia zdalne zarządzanie domowym systemem grzew-czym. Teraz aplikacja EasyControl współpracuje również z urządzeniami mobilnymi z systemem operacyjnym Android. Aby z dowolnego miejsca na świecie zarządzać domową instalacją grzewczą, wy-starczy smartfon lub tablet z zainstalowaną aplikacją EasyControl, połączenie z in-ternetem i moduł Logamatic web KM200 marki Buderus. Moduł Logamatic web KM200 łączy instalację grzewczą z Internetem lub lokalną siecią Wi-Fi i przekształca dane wprowadzane za pomocą aplikacji w polecenia regulacyjne wysyłane insta-lacji grzewczej.Przeznaczenie:

budynki jednorodzinnemieszkania, apartamentybudynki biurowe i użyteczności publicznej.

Urządzenia, za pomocą których można obsługiwać aplikację:smartfony lub tablety z systemem iOS (iPhone, iPad, iPod Touch) lub systemem Android, z dostępem do internetu mobilnego, stacjonarnego lub Wi-Fi.

Urządzenia, którymi można sterować za pomocą aplikacji:kotły kondensacyjne Logamax plus GB072, GB162, GB172T z regulatorem RC35 lub RC300 oraz modułem web KM200kotły konwencjonalne Logamax U054, U052 i U052T, z regulatorem RC35 lub RC300 oraz modułem web KM200.

Opcje sterowania urządzeniami instalacji HVAC:umożliwia komunikację on-line z automatyką sterującą kotłem gazowym i obie-gami grzewczymiwybór trybu pracy automatyczny lub manualnytrzy nastawy temperatury (dzienna, nocna, antyzamroże niowa)programowanie dobowe i tygodniowe

Zobacz więcej

infolinia 801 777 801, www.buderus.pl

informacje o temperaturze zewnętrznej, wewnętrznej, mocy palnika i uzysku solarnym (przy współpracy z instalacją solarną z modułem SM10)automatyczne powiadomienia o usterkach; elementem umożliwiającym komu-nikację pomiędzy smartfonem lub tabletem a automatyką ogrzewania jest mo-duł web KM200 marki Buderus, dostarczany z zasilaczem sieciowym, kablem przyłączeniowym (długość 2 m), kablem LAN CAT 5 (długość 2 m), elementami montażowymi, wtyczką przyłączeniową do złącza magistrali dwuprzewodowej EMS lub EMS Plus oraz instrukcją montażu w języku polskim.

Dostępność aplikacji:bezpłatna instalacja i użytkowanie, do pobrania na www.store.apple.com/pl (dla systemu iOS) oraz na https://play.google.com/store?hl=pl (dla systemu Android).

Cechy szczególne:przyjazny dla użytkownika, intuicyjny interfejsstały dostęp do ustawień parametrów systemu grzewczegołatwa i zdalna kontrola, obsługa oraz regulacja instalacji grzewczejoszczędność na kosztach ogrzewaniaaplikacja w języku polskimbezpieczeństwo użytkowania – zabezpieczenia uniemożliwiające dokonywanie zmian pracy systemu grzewczego przez osoby niepowołane poprzez fabrycznie zakodowaną nazwę użytkownika i hasło, w ustawieniach podstawowych mo-dułu zapisane są również nazwa i adres serwera docelowegołatwy montaż – podłączenia pomiędzy automatyką systemu grzewczego a modu-łem web KM200 wykonywane za pomocą dwużyłowego przewodu elektryczne-go 2×0,75 mm2 (TP); całkowita długość przewodów magistrali pomiędzy wszyst-kimi elementami systemu: EMS do 50 metrów lub EMS Plus do 300 metrów.

Aplikacja EasyControl dostępna jest na polskim rynku od połowy 2013 roku, a nagrodzona zosta-ła już w październiku. Podczas XI Kongresu INSTALEXPO otrzymała statuetkę „Złoty Instalator”, która przyznawana jest nowoczesnym, ekologicznym i niezawodnym w działaniu wyrobom, opracowaniom technologicznym i konstrukcyjnym charakteryzującym się wysokimi walorami technicznymi, użytkowymi oraz estetycznymi.Aplikację EasyControl można bezpłatnie pobrać poprzez stronę www.buderus-aplikacje.pl

Bezpieczny domSystem AquaGold służy do ochrony mieszkań i domów przed zalaniem wodą. Przeznaczony jest do wczesnego wykrywania wycieku wody w instalacjach wodociągowych (np. pęknięty wężyk) i ogrzewania mieszkań, domów czy budynków biurowych. Gdy następuje wyciek, sys-tem automatycznie odcina dopływ wody, pozwalając na usunięcie przyczyny powstałej awarii.

W skład systemu wchodzą: czujniki wycieku wody – umieszczane na podłodze w łazience, kuchni (np. przy zlewie lub pralce) czy kotłowni, centrala sterują-ca oraz elektrozawory kulowe (montowane na instalacjach wodociągowych). Zróżnicowanie systemu (zastosowanie przewodowych lub bezprzewodowych czujników wycieku wody) pozwala na montaż zarówno w fazie budowy, jak również w użytkowanych pomieszczeniach, bez konieczności dodatkowych remontów. Możliwość zamontowania do 375 sztuk przewodowych lub do 31 sztuk bezprzewodowych czujników wycieku wody oraz do 6 sztuk elektroza-worów kulowych. AquaGold współpracuje z systemem inteligentnego domu, BMS oraz systemami GSM i alarmowymi. Cena zestawu: od 1013 zł netto. Producent: GoldTherm, www.goldtherm.pl, www.aquagold.pl, tel. 46 862 51 63. re

klam

a

Page 48: Ekspert Budowlany 1/2015

R E K L A M A nr 1/2015www.eksper tbudowlany.p l48

INST

ALAC

JEpotrzeb oraz być informowanym na bieżąco o jego aktualnych parametrach pracy.

Korzyścią jest też optymalizacja zużycia energii, ponieważ urządzenia pracują tyl-ko wtedy, gdy faktycznie ich działanie jest potrzebne. Kolejnym plusem jest informa-cja o ewentualnej usterce, jeśli taka wystąpi. System sam ją rejestruje, odpowiednio reagu-je i wysyła komunikat do właściciela i/lub

serwisanta. Dzięki takiemu ułatwieniu reak-cja następuje już w chwili powstania usterki, minimalizując tym samym ryzyko poważ-niejszej awarii. Reakcja serwisu na usterkę jest szybka, bo powiadomienie trafia bez-

Zobacz więcej

infolinia 801 600 801www.junkers.pl

JunkersHome – aplikacja do mobilnego sterowania kotłem i ogrzewaniemOdpowiedzią Junkersa na potrzebę mobilnej kontroli, regulacji i programowania systemów grzewczych jest apli-kacja JunkersHome.Dzięki JunkersHome użytkownik może zdalnie sterować zarówno pracą ogrzewania w swoim domu lub miesz-kaniu, jak i otrzymywać informacje o pracy kotła grzewczego, ewentualnych usterkach, temperaturze wewnątrz i na zewnątrz budynku. Dodatkowo, w przypadku zastosowania systemu kolektorów słonecznych, użytkownik ma stały dostęp do informacji o aktualnym uzysku solarnym oraz do danych historycznych.

Dostępność aplikacji:do pobrania na https://play.google.com/store/apps/details?id=com.bosch.tt.junkers&hl=pl lub https://itu-nes.apple.com/pl/app/junkershome/id463263291?mt=8.

Cechy szczególne:bezpieczeństwo użytkowania – JunkersHome z modułem MB100-LAN posiada zabezpieczenia uniemożliwia-jące dokonywanie zmian pracy systemu grzewczego przez osoby niepowołane poprzez fabrycznie zakodo-waną nazwę użytkownika i hasło, w ustawieniach podstawowych modułu zapisane są również nazwa i adres serwera docelowegołatwy montaż – do wykonania magistrali BUS, czyli podłączeń pomiędzy automatyką systemu grzewczego a modułem MB100-LAN, wystarczy jedynie cienki dwużyłowy przewód elektryczny; całkowita długość prze-wodów magistrali BUS pomiędzy wszystkimi elementami systemu może wynosić nawet 300 m (w zależności od przekrojów przewodów)atrakcyjna i intuicyjna forma grafi czna, wszystkie komunikaty i teksty w języku polskim.

A P L I K A C J E M O B I L N E

pośrednio do fachowca i ma on możliwość identyfikacji prawdopodobnej przyczyny usterki oraz podjęcia szybkiej decyzji o spo-sobie jej naprawy. Inna przydatna funkcja to informowanie o zabiegach, które przedłużą czas eksploatacji danego urządzenia. Dane z parametrami działania pracy urządzenia są archiwizowane, dzięki czemu użytkow-nik ma wgląd do tego, jak na przestrzeni da-nego okresu zmieniało się zużycie energii, co dodatkowo pozwoli wyciągnąć odpowiednie wnioski dotyczące jej oszczędzania.

Dom w komórceTelefon komórkowy do niedawna był na-

rzędziem służącym jedynie do komunikacji. Jeszcze kilka lat temu nikt by nie pomy-ślał, że za jego pomocą można sterować nie-mal wszystkimi urządzeniami domowymi. Aplikacje na smartfony to nie tylko stero-wanie kotłem czy temperaturą w pomiesz-czeniu. Mogą zarządzać też oświetleniem, bramą wjazdową czy garażową, roletami, a nawet sprzętem RTV i AGD. Wszystko spię-te w jeden sprawny system, którego zadanie jest jedno – oszczędzanie energii oraz jak naj-wyższy komfort mieszkańców. Decydując się

jednak na tak zautomatyzowany dom, należy pamiętać, że kluczem do sukcesu jest dobór rozwiązania do faktycznego zapotrzebowa-nia w budynku. Zbyt skomplikowany sys-tem zamiast generować oszczędności, może jedynie utrudniać życie. Czasem prostota daje większą funkcjonalność niż mnogość opcji. Dlatego tam gdzie jest mniej urządzeń do sterowania, lepiej zdecydować się na kil-ka małych aplikacji, które przez to, że zaj-mują mniej pamięci, będą działać sprawniej i szybciej. Zaś przy większej ilości urządzeń o różnym charakterze, podłączonych w je-den system wygodniej jest mieć jedną aplika-cję, która pozwoli sterować całością. Będzie to łatwiejsze niż uruchamianie kilku apli-kacji naraz.

BMS jest systemem współdziałających elementów automatyki, które spięte w jeden układ pozwalają tak dostosować działanie poszczególnych urządzeń, aby osiągnąć mak-symalny komfort przy minimalnym zużyciu energii. Dodatkiem do tego są aplikacje, któ-re pozwalają monitorować i zdalnie ustawiać żądane parametry w budynku, a system tak pokieruje pracą poszczególnych urządzeń, aby uzyskać żądany efekt.

Fot. © Somfy

Page 49: Ekspert Budowlany 1/2015

R E K L A M A

nr 1/2015 www.eksper tbudowlany.p l 49

INSTALACJE

A P L I K A C J E M O B I L N E

System sterowania ogrzewaniem iT600Przeznaczenie:

możliwość zarządzania wszystkimi regulatora-mi w Twoim domu za pomocą jednej aplikacji, dostępnej dla systemów Android, iOS oraz Win-dows.

Urządzenia, za pomocą których można obsługiwać aplikację:

dowolny smartfon z systemem Android, iOS lub Windowskomputer z dostępem do internetu.

Zadania i wyposażenie aplikacji:iT600RF to innowacyjny system, dający możliwość zarządzania wszystkimi regulatorami w Twoim domu za pomocą jednej aplikacji, dostępnej dla systemów Android, iOS oraz Windows. W jednym systemie moż-

Zobacz więcej

QL CONTROLS Dystrybutor SALUS-Controls

tel. 32 700 74 53, fax 32 790 44 85

na łączyć zarówno ogrzewanie grzejnikowe, jak i pod-łogowe. Nowoczesne regulatory temperatury zostały specjalnie zaprojektowane do współpracy z bezprze-wodowymi głowicami grzejnikowymi oraz siłownika-mi ogrzewania podłogowego. Każdy z regulatorów posiada zaawansowane algorytmy sterujące, które pozwalają na precyzyjne utrzymywanie zadanej tem-peratury. Istnieje także możliwość bezprzewodowego sterowania pracą kotła, który załączy się zawsze, gdy którykolwiek z regulatorów zasygnalizuje zapotrze-bowanie na ciepło. Aby maksymalnie uprościć obsługę systemu, użyt-kownik ma możliwość sterowania każdym z regula-torów przez aplikację internetową. Dzięki temu zy-skujemy możliwość kontroli temperatury w każdym pomieszczeniu indywidualnie. System iT600 sprawdzi się doskonale w dużych obiektach, takich jak np. ho-tele czy szkoły. Umożliwi on sterowanie wszystkimi pomieszczeniami w budynku z jednego miejsca, np. recepcji. Do działania aplikacji wystarczy dostęp do

internetu w dowolnym miejscu na świecie, a jej użyt-kowanie jest bezpłatne. Dostępność aplikacji:

bezpłatne aplikacje mobilne iT600 dostępne są w sklepach Google Play,App Store oraz Windows.

Cechy szczególne:efektywne oszczędności dzięki kontroli tempera-tury w każdym pomieszczeniu indywidualniekontrola ogrzewania przez internetsterowanie całym ogrzewaniem zarówno podło-gowym, jak i grzejnikowymuniwersalny sterownik występujący w czterech konfi guracjach (czasowy, dobowy, tygodniowy, master/slave)wiele możliwości konfi guracji systemuuniwersalna głowica grzejnikowamożliwość adaptacji w istniejących obiektach5 lat gwarancjibezpłatna aplikacja.

RZETELNEINFORMACJE

grom

adzim

y

twor

zym

y

dosta

rcza

my

RYNEK INSTALACYJNY ul. Karczewska 18

04-112 Warszawa tel. 22 512 60 75

faks 22 810 27 42www.rynekinstalacyjny.pl

RZETELNEINFORMACJE

Niewyczerpane źródło fachowej wiedzy na temat ogrzewania,wentylacji i instalacji sanitarnych

promocja

Page 50: Ekspert Budowlany 1/2015

nr 1/2015www.eksper tbudowlany.p l50

INST

ALAC

JE

Jak uniknąć błędów w montażu?

Prawidłowa lokalizacja kolektorów pozwa-la na uzyskanie maksymalnego uzysku ener-getycznego instalacji solarnej, a co za tym idzie, na skrócenie okresu zwrotu kosztów inwestycji. Z uwagi na konieczność umiesz-czenia kolektorów słonecznych w miejscu o najlepszej ekspozycji słonecznej, montuje się je najczęściej na dachach budynków. Są trzy podstawowe warianty takiego montażu.

1. Kolektory umieszczone na nachy-lonej połaci dachowej na konstrukcji mocującej (fot. 1). Zaletą takiego sposobu mocowania jest praktycznie nienaruszanie połaci dachowej, a przy prawidłowym mon-tażu dodatkowe obciążenia związane z mon-tażem kolektorów na dachu przenoszone są na jego konstrukcję nośną. Ponieważ mię-dzy kolektorem a połacią dachową istnieje wolna przestrzeń, kolektor płaski musi mieć po tej stronie na dnie płytę odporną na dzia-łanie czynników atmosferycznych, zdolną do uniesienia izolacji cieplnej.

2. Kolektory wpuszczane w połać da-chu (fot. 2). Kolektory posadowione są na kontrłatach konstrukcji dachowej i mają ob-lachowanie podobne do okien dachowych. W przypadku montażu w budynkach znaj-dujących się w trakcie budowy mogą zostać zintegrowanie z połacią dachową.

3. Kolektory na konstrukcjach wolno stojących (fot. 3). Przypadek ten występu-je wtedy, gdy dach jest płaski lub gdy nie ma

możliwości bezpośredniego posadowienia na połaci dachowej, na przykład ze względu na brak ekspozycji słonecznej. Konstrukcja taka jest zwykle bardziej narażona na działanie warunków atmosferycznych.

Co warto wiedzieć przed montażem

kolektorów?Połać dachowa, na której umieszczane są

kolektory, musi umożliwiać im długotrwałą pracę (żywotność kolektorów wynosi ponad 20 lat). Należy w związku z tym uwzględnić przed montażem kilka aspektów. Konstruk-cja dachu powinna mieć parametry zapew-niające przeniesienie dodatkowych obciążeń związanych z posadowieniem kolektorów słonecznych. Te obciążenia to głównie cię-żar kolektora napełnionego cieczą, ciężar śniegu zalegającego na kolektorze oraz na-pór wiatru. Renomowane firmy korzystają z programów do wyznaczania sumaryczne-

Jednym z najważniejszych eta-pów montażu instalacji solarnej jest prawidłowe wykonanie posa-dowienia i przyłączy kolektorów słonecznych. Ważne jest przede wszystkim właściwe usytuowa-nie i zamocowanie kolektorów na dachu lub w miejscu przewidzia-nym do ich umieszczenia i od-powiednie poprowadzenie prze-wodów. W artykule zamieszczo-no praktyczne porady dotyczą-ce montażu kolektorów słonecz-nych, pozwalające uniknąć naj-częściej popełnianych błędów.

Jerzy Chodura

PRAWIDŁOWY MONTAŻ

KOLEKTORÓW SŁONECZNYCH

3

Fot.

Hewa

lex

1

2

Fot.

Hewa

lex

Fot.

Bude

rus

Fot.

Bude

rus

Page 51: Ekspert Budowlany 1/2015

nr 1/2015 www.eksper tbudowlany.p l 51

INSTALACJEgo obciążenia wywołanego montażem kolek-torów z uwzględnieniem kierunku naporu wiatru, co pomaga im w prawidłowym pro-jektowaniu konstrukcji mocujących.

Połać dachu powinna być w takim stanie, aby po montażu kolektorów nie była koniecz-na jej renowacja, podczas której należy zde-montować urządzenia.

Powierzchnia dachu powinna umożli-wiać montaż całego zestawu kolektorów, tak aby poszczególne urządzenia wzajemnie się nie zacieniały. Nie może też być zacieniana np. przez drzewa czy sąsiednie budowle.

Dach powinien mieć minimalną ilość elementów utrudniających instalację kolek-torów (tj. kominów, nadbudówek, szybów wentylacyjnych, świetlików), ponieważ ich mnogość może powodować konieczność roz-bicia zestawu kolektorów na małe pola, co podraża inwestycję i obniża jej sprawność.

Połać dachu nie musi być usytuowana do-kładnie na południe, odchylenie od azymutu północ–południe rzędu ±45° nie powodu-je znaczącej redukcji uzysku energetyczne-go kolektorów.

Jeśli kolektory pracują głównie latem (np. w instalacji do podgrzewu wody basenowej), można je montować bardziej płasko. Jeżeli okres działania kolektorów przypada na okre-sy przejściowe i zimę (np. instalacje do wspo-magania ogrzewania budynków), powinny być usytuowane pod większym kątem.

Aby nie dochodziło do zacienienia ko-lektorów ustawionych w bateriach pracują-cych przez cały rok, nawet przy najniższym położeniu słońca, trzeba im zapewnić od-powiednią odległość. Oznacza to koniecz-ność ustalenia wartości kąta minimalnego wysokości słońca dla określonej szerokości geograficznej. Można skorzystać z gotowych programów pozwalających na wykreślenie trajektorii ruchu słońca i ustalenie tej warto-ści z otrzymanego wykresu.

Znając wartość kąta padania promie-ni słonecznych α (położenia słońca), moż-na wyznaczyć odległość rzędów kolektorów wymaganą, aby uniknąć zacienienia. Przy-kładowo dla kolektorów o wysokości h = 2 m przy kącie nachylenia kolektorów β = 45° oraz kącie położenia słońca w grudniu wyno-szącym α = 18° wymagana odległość rzędów kolektorów wynosi L = 6,4 m (rys.).

Oczywiście gdy instalacja jest wykorzy-stywana okresowo (np. kolektory do pod-grzewu wody basenowej), to minimalna wartość kąta α padania promieni słonecz-nych jest wyższa i rzędy kolektorów można znacznie zagęścić. Jednocześnie można się

zdecydować na obniżenie wartości kąta β na-chylenia kolektorów, co dodatkowo pozwoli na rozmieszczenie ich większej ilości.

W przypadku kolektorów montowa-nych poziomo istnieje możliwość ustawie-nia większej liczby szeregów. Trzeba przy tym pamiętać o zwiększonej szerokości takich

kolektorów, co z kolei utrudnia ustawienie większej liczby urządzeń w szeregu.

Każdy przypadek montażu wymaga za-tem analizy możliwości maksymalizacji uzysku energetycznego z kolektorów. Niejed-nokrotnie dla uzyskania wymaganego efek-tu energetycznego niezbędne jest budowanie dodatkowych konstrukcji wsporczych, na których posadawiane są kolektory słoneczne (stanowią one oczywiście dodatkowe obcią-żenie dachu). Alternatywnym rozwiązaniem jest wykorzystanie dla posadowienia kolek-torów wolnej pionowej powierzchni czoło-wej takich budynków (np. fasady czy daszku nad oknami itp.).

Natomiast jeśli połacie dachu usytuowa-ne są na wschód i zachód, montuje się na nich kolektory, zwiększając ich powierzch-nię czynną dla rekompensaty strat uzysku energetycznego związanego z niekorzystnym położeniem dachu. Alternatywnym rozwią-zaniem jest wykorzystanie dla posadowie-nia kolektorów wolnej pionowej powierzchni czołowej takich budynków (np. fasady czy daszku nad oknami itp.).

Bez względu na to, czy kolektory są wy-korzystywane w ciągu całego roku, czy nie, przez cały rok narażone są na działanie wa-runków atmosferycznych, dlatego w okresie bezczynności powinny być odpowiednio za-bezpieczone (należy je przykryć, opróżnić in-stalację itd.).

Jeśli kolektory zostaną źle umiejscowio-ne, w miejscu częściowo zacienionym, to kil-ka z nich nie będzie „grzało”, a ich rurki przepływowe mogą się zbyt szybko zuży-wać w wyniku tłoczenia przez pompę zimnej cieczy o dużej gęstości. Gdy dodatkowo cały układ jest źle wykonany, może dochodzić do wychładzania zasobników ciepłej wody użytkowej lub buforów ciepła.

��

L

h

Rys.

J. C

hodu

ra

Wyznaczanie odległości między kolektorami usytuowanymi szeregowo

rekla

ma

Page 52: Ekspert Budowlany 1/2015

nr 1/2015www.eksper tbudowlany.p l52

INST

ALAC

JE

Instalacja gniazd wtyczkowych

W każdej standardowej instalacji elek-trycznej występują gniazda wtyczkowe oraz łączniki. Ich budowa oraz sposób zamoco-wania zależą od miejsca zainstalowania oraz metody wykonania instalacji. W instalacji ułożonej w peszlach pod tynkiem, a także wykonanej przewodami ułożonymi w tynku, stosuje się osprzęt podtynkowy, umieszczo-ny w puszkach osadzonych w ścianie. Jeże-li instalacja ułożona jest na wierzchu ścian w rurkach lub korytkach, wówczas stosowa-ny jest osprzęt natynkowy.

W pomieszczeniach wilgotnych i na ze-wnątrz budynków niezbędne jest instalo-wanie gniazd wtyczkowych w obudowie odpornej na wpływy zewnętrzne: zanie-czyszczenia i wodę. W zależności od miejsca instalacji mogą to być gniazda w puszkach

podtynkowych lub na wierzchu ścian. Odpor-ność obudowy określa się wg normy PN-EN 60529:2003 za pomocą kodu IP. Oznaczenie składa się z dwóch liter IP i następujących po nich dwóch cyfr. Pierwsza z nich określa stopień ochrony przed dostępem ciał stałych, w skali od 0 do 6, a druga – stopień ochro-ny przed wodą, w skali od 0 do 8. Gniaz-do wtyczkowe, na którego obudowie podano oznaczenie IP44 jest chronione przed dostę-pem ciał stałych o średnicy 1 mm i większej oraz przed bryzgami wody.

Gniazda w pokojach mieszkalnych oraz w pomieszczeniach o charakterze biurowym instaluje się zwykle na wysokości 30 cm nad podłogą. W kuchni gniazda umieszcza się nad powierzchnią blatów, czyli na wysoko-ści około 1,2 m. Rozmieszczenie gniazd w ła-zience również zależy od ich przeznaczenia – do podłączenia pralki może być umiesz-czone nisko – 30 cm nad podłogą, tak jak w pokojach, lub powyżej górnej powierzch-ni obudowy pralki, czyli na wysokości około 85 cm. Należy przy tym pamiętać, że gniaz-da wtyczkowe w łazience muszą być instalo-wane poza strefą zwiększonego zagrożenia, a więc w odległości nie mniejszej niż 60 cm od krawędzi wanny lub brodzika.

Instalacja gniazd i przewodów zasilających

urządzenia grzewczeInstalację gniazd wtyczkowych jednofa-

zowych oraz obwodów zasilających urządze-nia grzewcze należy wykonać przewodem miedzianym o minimalnym przekroju 3×2,5 mm2, w rurkach o średnicy ø 20. Na-tomiast instalacje odbiorów trójfazowych (kuchnia elektryczna, przepływowy pod-grzewacz wody) zaleca się wykonać przewo-dem miedzianym o minimalnym przekroju 5×2,5 mm2, w rurkach o średnicy ø 25. Prze-

INSTALACJA GNIAZD WTYCZKOWYCHI OGRZEWANIA ELEKTRYCZNEGO

Instalacja elektryczna jest ele-mentem każdego budynku miesz-kalnego. Jej budowa jest zróżni-cowana ze względu na wymaga-nia użytkownika i zasobność jego portfela. W domach i mieszka-niach często można jeszcze spo-tkać instalacje z lat 60. ubiegłego wieku, ale w nowoczesnych bu-dynkach są to już instalacje trój- i pięcioprzewodowe wraz z inteli-gentnymi instalacjami teleinfor-matycznymi.

mgr inż. Karol Kuczyński

warto wiedziećDotychczas każde urządzenie mobilne wymagało odpowiedniej i dostosowanej wyłącznie do niego ładowarki, co powodowało konieczność noszenia jej ze sobą. Obecnie Unia Europejska zobowiązała producentów urządzeń mobilnych, aby wyposażali je w uniwersalne złącza do ładowarek. W opakowaniach nowych urządzeń znajduje się, obok ładowarki, przewód zaopatrzony w uniwersalny wtyk USB. W tym kontekście ciekawostką są pojawiające się na rynku gniazda wtyczkowe wyposażone w złącze USB. Wygoda płynąca z korzystania z gniazd USB wszędzie tam, gdzie są potrzebne, np. w mieszkaniu, biurze czy miejscach użyteczności publicznej, jest niezaprzeczalna.

warto wiedziećZe względu na budowę, gniazda wtyczkowe można podzielić na pojedyncze i podwójne, z bolcem ochronnym i bez bolca oraz gniazda bryzgoszczelne o stopniu ochrony obudowy nawet IP44.Gniazda o prądzie nominalnym 16 A ze stykiem ochronnym należy montować:• w pokojach – najczęściej na wysokości 0,3 m

od podłogi• w łazience – najczęściej na wysokości 1,3 m

od podłogi• w kuchni – najczęściej na wysokości 1,2 m

od podłogi.Ze względu na sposób montażu, w instalacjach elektrycznych wyróżnia się trzy rodzaje gniazd wtyczkowych:

1. Podtynkowe – instalacja wykonana jest pod tynkiem za pomocą rur cienkościennych ułożonych w wykutych bruzdach.

2. Wtynkowe – instalacja montowana jest w tynku, a osprzęt charakteryzuje się specjalną budową. W miejscach rozgałęzień instaluje się puszki wtynkowe. Mają one zaciski do łączenia przewodów i szczęki do przyłączania osprzętu. Wszelkiego rodzaju osprzęt, w tym gniazda wtyczkowe, są wyposażone w noże stykowe, które wchodzą do szczęk puszek wtynkowych. Tego typu osprzęt można spotkać w budownictwie z lat 50., 60. i 70. Charakteryzuje się on jednak niską obciążalnością styków nożowych w przypadku gniazd wtyczkowych.

3. Natynkowe – instalacja i osprzęt instalowane są na powierzchni ściany.

Gniazda wtyczkowe bez przewodu ochronnego podłączone przewodem „telefonicznym”, to nieste-ty częsty obrazek

Podwójne gniazdo USB umożliwia ładowanie dwóch urządzeń mobilnych

Fot. ABB

Fot. K. Kuczyński

Page 53: Ekspert Budowlany 1/2015

nr 1/2015 www.eksper tbudowlany.p l 53

INSTALACJEwody i rurki pod tynkiem należy układać pionowo i poziomo:

poziome odcinki instalacji na ścianach należy układać w odległości 0,3 m od sufitupionowe odcinki instalacji powinno się prowadzić w odległości 0,15 m od krawę-dzi ościeżnicy lub prostopadle od pusz-ki do gniazdaprzewód biegnący od gniazda do gniaz-da powinien znajdować się na wysokości 0,3 m nad podłogą.Instalacje przewodów grzejnych ogrze-

wania podłogowego zaleca się montować na warstwie izolacji termicznej, styropianu lub wełny mineralnej przykrytej folią ochron-ną i cienką warstwą masy betonowej. W po-mieszczeniach wilgotnych, jak np. łazienki

i kuchnie, izolację przeciwwilgociową na-leży umieścić tuż pod posadzką. Przewody grzejne należy upinać na taśmie lub siatce montażowej w odpowiednich odległościach, a następnie pokryć warstwą zaprawy beto-nowej z dodatkiem plastyfikatora albo war-stwą jastrychu gipsowego czy cementowego. W instalacjach ogrzewania podłogowego układanych w podłogach drewnianych na

legarach, przewody grzejne należy kłaść bez-pośrednio na izolacji termicznej, nie przy-krywając ich warstwą zaprawy. Pomiędzy elementami grzejnymi a drewnianą posadz-ką należy pozostawić pustą przestrzeń – oko-ło 0,03–0,05 m.

Grzejniki konwekcyjne należy ustawiać przy ścianach zewnętrznych, pod oknami. Otwory wylotowe konwektora nie mogą być niczym osłonięte. Montując grzejnik na ścia-nie, należy zachować odpowiednie odległo-ści od podłogi i ściany, co najmniej 0,01 m. Grzejniki mocuje się na ścianie, używając specjalnych uchwytów, przystosowanych do konkretnego modelu. Załączanie grupy ob-wodów zasilających obwody grzewcze może być realizowane za pomocą układów automa-tyki wraz ze stycznikami lub ręcznie.

Budowa natynkowego jednofazowego gniazda wtyczkowego Fot. Schneider Electric

Berker B.KwadratBerker B.Kwadrat to nowoczesne wzornictwo skie-rowane do budownictwa wielomieszkaniowego, budynków komercyjnych i domów jednorodzinnych. Ergonomiczny design oparty na kwadratowej formie, sprawia, że seria doskonale komponuje się we wszyst-kich projektach wnętrz, a zarazem gwarantuje prosto-tę obsługi. Wykorzystanie duroplastu, jako materiału bazowego, gwarantuje wysoką odporność na zary-sowania. Seria posiada pełną ofertę gniazd multime-dialnych, a także jest kompatybilna z najwyższej klasy systemami kanałów elektroinstalacyjnych. Dostępne kolory: biały, kremowy, antracyt mat i alu mat. www.hagerhome.pl, www.hager.pl

O S P R Z Ę T E L E K T R O I N S T A L A C Y J N Y

Merten System M – właściwe rozwiązanie dla wymagających Czy chcemy tego, czy nie, to jednak kolor jest dziś jednym z głównych czynników decydujących o wy-borze osprzętu. Dlatego właśnie Merten System M spełnia oczekiwania nawet najbardziej wymagających klientów, reprezentując przy tym najwyższą jakość osprzętu elektroinstalacyjnego. Produkty wykonywa-ne są nie tylko z tradycyjnych tworzyw sztucznych, ale również ze szkła, stali nierdzewnej, aluminium czy też naturalnego mosiądzu. Seria łączników powstała z myślą o każdym wnętrzu.Materiały, z których zbudowano łączniki i gniazda, są najwyższej jakości. Dzięki temu mają zwiększoną odporność na zarysowanie, zabrudzenia i działania czynników atmosferycznych. Zapewniają Tobie i Two-jej rodzinie bezpieczeństwo.

Asfora – elegancja każdego dniaAsfora to pełna gama wysokiej jakości łączników i gniazd o pięknym, eleganckim kształcie oraz szero-kiej funkcjonalności. Dzięki dopracowanej linii oraz klasycznej czystej barwie seria odpowiada na wyma-gania i standardy współczesnych mieszkań. Prosta forma, rozbudowany asortyment oraz szybka i łatwa instalacja to wyznaczniki rodziny Asfory.

Sedna – lekkość styluSedna to pełna gama wysokiej jakości łączników i gniazd o wyrazistym kształcie oraz unikalnej płaskiej formie (grubość tylko 8 mm!). Jej elegancki design, rozbudowany asortyment, możliwość aranżacji w ramkach wielokrotnych oraz ciekawa paleta kolo-rów czynią z Sedny ciekawą serię. Seria Sedna dostępna jest zarówno w klasycznych odcieniach bieli i kremu, jak również w kolorach me-talizowanych: aluminium i satyny. Dodatkowa opcja umożliwiająca zastosowanie barwnych ramek (czer-wonej i szarej) pozwala nadać indywidualną estety-kę oraz zharmonizować ofertę z wystrojem każdego wnętrza. Niedawno został wprowadzony nowy ko-lor – grafi towy, który dopełnia ciekawą ofertę serii Sedna. infolinia 801 171 500, www.schneider-electric.com

Zobacz więcej

R E K L A M A

Zobacz więcej

Page 54: Ekspert Budowlany 1/2015

nr 1/2015www.eksper tbudowlany.p l54

OGRO

DY

Dlaczego oczyszczalnia korzeniowa ma sens?

Im większa niezależność od zewnętrzne-go odbiorcy ścieków, tym lepiej. O tym, w jaki sposób pozbędziemy się domowych płynnych nieczystości decyduje na ogół powierzchnia działki oraz to, czy istnieje możliwość pod-łączenia do ogólnej kanalizacji. Wprawdzie koszty inwestycyjne oczyszczalni roślinnej są relatywnie wysokie, jednak zwracają się w pierwszych latach użytkowania.

Budowa takiej oczyszczalni znajduje wy-raźne uzasadnienie wobec konieczności re-gularnego uiszczania opłat za odbiór ścieków przez kanalizację czy opróżnianie przydomo-wego szamba. Jest rozwiązaniem dla osób, które myślą o życiu w zgodzie z naturą i chcą wybierać technologie, które są bezpieczne dla środowiska.

Istotną cechą oczyszczalni hydrobotanicz-nej jest podniesienie walorów estetycznych ogrodu. Rośliny porastające złoże filtracyj-ne tworzą miły dla oka, poruszany wiatrem, trzcinowy łan.

Według Prawa budowlanego oczyszczal-nię ścieków o przepustowości do 7,5 m3/dobę można wybudować bez pozwolenia, zgłasza-jąc tylko taki zamiar w starostwie. Przyjmu-jąc średnie zużycie wody przez jedną osobę wynoszące 160 l/dobę, możemy więc bez ze-

zwoleń zbudować oczyszczalnię dla 46 osób. Zgodnie z prawem istnieją jeszcze dwie moż-liwości pozbycia się ścieków – budowa szam-ba i podłączenie do sieci kanalizacji. O tym, czy są one racjonalne, w dużej mierze decy-dują względy ekonomiczne.

Jak działa i jak jest zbudowana oczyszczalnia

korzeniowa?Obecnie konstruuje się oczyszczalnie

z przepływem pionowym, wymagające sto-sunkowo niedużej powierzchni, w której neutralizacja ścieku jest możliwa dzięki efek-tywnemu wypełnieniu złoża filtracyjnego. Ścieki z domu poddawane są wstępnej sedy-mentacji w trójkomorowym osadniku gnil-nym (czyli zbiorniku zwanym szambem), a następnie, sklarowane, podawane przez pompę na złoże filtracyjne, czyli właściwą oczyszczalnię. Jest to wyłożony nieprzepusz-czalnym materiałem wykop (najczęściej fo-lia kauczukowa EPDM lub PVC), wypełniony odpowiednim złożem filtracyjnym, obsadzo-nym trzciną. Nieczystości przepływają przez strefę korzeniową trzciny i kolejne warstwy złoża filtracyjnego, na dnie którego umiesz-czony jest rurociąg zbierający (całe złoże filtracyjne odizolowane jest od podłoża – śro-dowiska).

Czasza oczyszczalni odizolowana jest od środowiska nieprzepuszczalną folią, odpor-

Oczyszczalnia korzeniowo--gruntowa uznawana jest

za najbardziej ekologiczną metodę pozbycia się ścieków

z gospodarstwa domowego. Jest bardzo tania w eksploatacji,

a jej budowa zwraca się po około pięciu latach. Dzięki porastającej

ją bujnej roślinności wzbogaca estetycznie ogród, nie zajmując

przy tym wiele miejsca.

Marta Stankiewicz

ROŚLINNO-GRUNTOWA PRZYDOMOWA OCZYSZCZALNIA ŚCIEKÓW

Schemat usytuowania oczyszczalni na działce

www.re-natura.pl

Oczyszczalnia korzeniowa pięknie wtapia się krajobrazowo w ogród

ekspert radzimgr inż. Wojciech Walczak architekt krajobrazu Na co zwrócić uwagę przy projektowaniu oczyszczalni korzeniowej?Projektując oczyszczalnię glebowo-korzeniową, szczególną uwagę musimy zwrócić na stan wód gruntowych oraz przepuszczalność gleby. Według prawa rozsączenie oczyszczonych ścieków powinno być oddalone od wód gruntowych minimum 1,5 m. W przypadku mniejszej odległości złoże filtracyjne należy umiejscowić na wzgórku lub zaopatrzyć całą instalację w dodatkową pompę. Przepuszczalność gleby warunkuje zastosowany drenaż rozsączający (chodzi o ilość i sposób rozsączenia).

Page 55: Ekspert Budowlany 1/2015

nr 1/2015 www.eksper tbudowlany.p l 55

OGRODY

Ciepły, suchy i zdrowy dom

str. 2

ną na przerastanie korzeni, aby zanieczysz-czenia nie przedostawały się do otoczenia. Dodatkowo na folii układa się geowłókninę zapobiegającą mechanicznemu uszkodzeniu folii. Do wypełnienia złoża stosuje się pia-sek, żwir, Biozamonit, żelazo (na przykład w postaci stalowych podkładek, najlepiej jed-nak w formie wiórów czy żelaznej wełny), grys marmurowy, grys z wapna ogrodnicze-go, keramzyt, a nawet słomę, korę, torf czy kompost. Wypływający ze złoża oczyszczo-ny ściek powinien mieć takie parametry, aby można go było użyć do celów ogrodniczych, odprowadzić do gruntu bądź naturalnego cieku wodnego. Ważną rolę w oczyszczaniu ścieków pełnią bakterie obecne w warstwie gruntu otaczającej kłączo-korzenie trzciny, które powodują rozkład substancji organicz-nych zawartych w ściekach. Kłącza trzci-ny rosną w sposób tworzący hydrauliczne kanaliki, utrzymujące właściwą przepusto-wość złoża. Do bakterii tlenowych przez ko-rzenie, łodygi, liście i kłącza przekazywany jest tlen. Zawartość azotu i fosforu zmniej-sza się między innymi dzięki roślinom, dla których stanowią one substancję odżywczą. Ponadto azot uwalniany jest gazowo przez mikroorganizmy, a fosfor wiązany w złożu przez dodatki wapienne i żelazo. Do adsorp-cji fosforu używa się specjalnie dobranych minerałów. Zanieczyszczenia w gruncie eli-minowane są dzięki mikroflorze bytującej w gruncie wypełniającym złoże i na korze-niach roślin. Oczyszczalnia korzeniowa re-dukuje BZT5 (biochemiczne zapotrzebowanie na tlen) średnio o 90%, azot – 94%, a fos-for – 90%.

Zimą wydajność oczyszczalni maleje o kilkanaście procent, lecz złoże nie zamarza, gdyż tlen transportowany jest do podziem-nych części roślin, a w procesie metabolizmu powstaje ciepło. Porcjami podawany jest cie-pły ściek, a złoże chronione jest dodatkowo przez kilkunastocentymetrową pokrywę ke-ramzytowo-roślinną.

Coraz częściej w celu zwiększenia efek-tywności oczyszczania ścieków oczysz-czalnię zasila się dodatkowo mieszaniną pożytecznych kultur tlenowych i beztleno-wych mikroorganizmów (efektywne mikro-organizmy – EM), które wypierają bakterie gnilne, przyspieszają procesy rozkładu i li-kwidują nieprzyjemne zapachy. Podaje się je już na etapie domowych urządzeń sanitar-nych, dzięki czemu utrzymują w dobrym sta-nie całą instalację kanalizacji, przyspieszają sedymentację w osadniku i opóźniają zagni-wanie ścieku.

Projekt i wykonanie oczyszczalni

Do budowy oczyszczalni potrzeba miej-sca ze względu na konieczny dostęp ciężkich maszyn – koparki, wywrotki. Jeśli jednak nie dysponujemy dostateczną powierzchnią, prace mogą być wykonane za pomocą pro-stych narzędzi, co wpłynie jednak na koszt robocizny. Wymagana powierzchnia pod bu-dowę wynosi 3,5 m2 dla jednego mieszkań-ca. Miejsce, w którym ma powstać obiekt, musi mieć zapewnione co najmniej sześcio-godzinne nasłonecznienie w ciągu doby.

Warto sprawdzić, czy w dotychczas wybudo-wanych przez przyszłego wykonawcę obiek-tach wykonano badania wód pościekowych i zapoznać się z ich wynikami. Dobrze zbu-dowana oczyszczalnia to taka, która gwa-rantuje odpowiednie parametry wody pościekowej i jest nie-uc ią ż l iwa dla użyt-kowników.

www.re-natura.pl

www.re-natura.pl

Oczyszczalnia rok po zbudowaniu. Widoczna wierzchnia warstwa złoża wypełniona keramzytem, wywiewki i uszczelnienie czaszy

Trzcina porastająca złoże tworzy malowniczy łan

Porównanie (średnich) kosztów budowy i eksploatacji szamba i oczyszczalni korzeniowej (zł) dla 3–5-osobowej rodziny (zużycie wody 160 l/dobę/osobę, pojemność osadnika 10 m3).

Szambo Oczyszczalnia korzeniowa

Budowa (materiały i wykonanie)

3400 17 000

Eksploatacja rocznie 3600(wywóz cieczy wozem

asenizacyjnym)

150(usuwanie osadu raz na rok,

obsługa pompy 110 zł)razem 260 zł

rekla

ma

Page 56: Ekspert Budowlany 1/2015

nr 1/2015www.eksper tbudowlany.p l56

OGRO

DYRozwiązanie

w pełni ekologiczneWedług rozporządzenia Ministra Środo-

wiska wody pościekowej, czyli oczyszczonego ścieku, można użyć do podlewania ogrodu, a nawet odprowadzić wprost do gruntu, pod warunkiem obniżenia poziomu BZT5 (bioche-miczne zapotrzebowanie na tlen) do maks. 40 mg O2/l, a zawiesin ogólnych – 50 mg/l. Nie-stety, bardzo częstą praktyką jest wylewanie nieoczyszczonych ścieków wprost do przepły-wającej obok rzeki czy przydrożnego rowu, celowe rozszczelnianie szamba w celu zaosz-

czędzenia na jego opróżnianiu czy rozsączanie w gruncie będące przysłowiowym „zamiata-niem śmieci pod dywan”. Ostatnie rozwiąza-nie wydaje się najbardziej problematyczne ze względu na ogromną popularność. Miarodaj-ne zbadanie gruntu, w którym rozsączane są ścieki, jest niemal niemożliwe. Często użyt-kownicy posiadający stawy na działce z dre-nażem rozsączającym zastanawiają się nad powodem ich silnego zaglonienia. A powodem są często rozsączone w gruncie ścieki.

Takie rozwiązanie nie jest ich oczysz-czeniem, a jedynie usunięciem z pola widzenia. Wody gruntowe są silnie obcią-żone ładunkiem z nawozów mineralnych, a w gruncie brakuje dostatecznej ilości mi-

kroorganizmów, które mogłyby spożyć i roz-łożyć zawarty w ściekach bagaż odżywczy. Na obszarach, do których nie doprowadza-na jest woda z wodociągów, mieszkańcy ko-rzystają z płytkich studni, z wody ze złóż gruntowych. Łatwo można sobie wyobra-zić, jaki wpływ na ich zdrowie mają zawarte w wodzie chorobotwórcze bakterie, wirusy, związki azotu czy fosforu. Zdarza się także, że nieuczciwi odbiorcy ścieków wozami ase-nizacyjnymi wylewają ich zawartość na dzi-kie wylewiska. W aspekcie ekologicznym sieć kanalizacyjna również jest wątpliwa. Wody

gruntowe gwałtownie się obniżają, więc po-winny być zasilane. Tymczasem przez ka-nalizację i rzeki ścieki przekazywane są do Bałtyku, stanowiąc aż 25% wody, która do niego spływa. Ograniczając ilość zanieczysz-czeń zrzucanych do rzek, można zwiększyć ich zdolność do samooczyszczania i podnie-sienia klasy czystości.

Budowa oczyszczalni korzeniowej jest zgodna z jedną z podstawowych zasad zrów-noważonego rozwoju, nakazującą likwidację zagrożeń dla środowiska u źródła ich powsta-wania, w myśl zasady „skąd zabrałem wodę, tam ją oddaję”. Wybór takiego rozwiązania jest więc w najwyższym stopniu słuszny pod względem ekologicznym i etycznym.

Czy to się opłaca?Budowa oczyszczalni korzeniowej kosz-

tuje od 12 000 do 15 000 zł. Do tego na-leży doliczyć osadnik, który kosztuje około 3400 zł. Cena oczyszczalni zależy od rodza-ju wypełnienia złoża, klasy pompy i rurocią-gów, warunków, w jakich miałaby przebiegać budowa oraz lokalnych kosztów robocizny.

Wydatki na eksploatację ograniczają się do dwukrotnego w ciągu roku usuwania kożucha z osadnika oraz kosztów energii elektrycznej do obsługi pompy. Koszt wozu asenizacyjnego wyniesie około 300 zł rocz-

nie (2×150 zł), zaś obsługa pompy – 109,5 zł (5 dawek ścieku/dobę×0,25 h czasu pracy ×0,8 kWלrednio 0,30 zł×365 dni = 109,5 zł rocznie, 9,13 zł miesięcznie).

Dla porównania, budowa przydomowego szamba o pojemności 10 m3 to koszt około 3400 zł, zaś jego eksploatacja, przy porów-nywalnym zużyciu wody, wyniesie 3600 zł rocznie, czyli 300 zł miesięcznie (150 zł×2 opróżnienia na miesiąc).

Przyjmując uśredniony koszt budo-wy oczyszczalni korzeniowej na 17 000 zł (z osadnikiem) i biorąc pod uwagę oszczęd-ności na poziomie eksploatacji w wysokości 3340 zł rocznie (3600 zł – 260 zł), inwestycja zwróci się po 3–4 latach.

Złoże musi być zaplanowane w miejscu umożliwiającym przynajmniej sześciogodzinne nasłonecznienie w ciągu dnia

www.re-natura.pl

Pozycja sąsiadujących roślin nie może negatywnie wpływać na nasłonecznienie złoża

• nowości produktowe• rynkowe przeglądy produktów• porady ekspertów z różnych dziedzin• aktualności prawne• artykuły merytoryczne na temat budowy, remontu i wyposażenia domu oraz jego otoczenia• inspirujące galerie zdjęć• galerie użytkowników• najnowsze wydania „Eksperta Budowlanego” do bezpłatnego pobrania w wygodnym formacie PDF• katalog firm• forum użytkowników

Na stronach www.ekspertbudowlany.pl znajdziesz:

prom

ocja

Page 57: Ekspert Budowlany 1/2015

www.leroymerlin.pl

Wyjątkowe oferty, rabaty, przywileje, wydarzenia specjalne. Zapytaj doradcy!

PROGRAM DOMKLUCZ DO UDANYCH ZAKUPÓW

Page 58: Ekspert Budowlany 1/2015

nr 1/2015www.eksper tbudowlany.p l58

WAR

TO W

IEDZ

IEĆ

Alpol 19

Athenasoft 5

Den Braven 15

Elektra 42

Fakro 29, 31

Foveo Tech 19

Galeco 36, 37

GoldTherm 47

Hager Polo 53

Hewalex 51

Idmar 1, 3

Immergas 43

Izopanel 7

Kontakt Simon 59

Knauf 39

Leroy Merlin 57

Międzynarodowe Targi Poznańskie 33

Promat Techniczna Ochrona Przeciwpożarowa 13

QL Controls 49

Rehau 43, 44, 45

Robert Bosch/Buderus 47

Robert Bosch/Junkers 48

Rockwool Polska 21

Ruukki Polska 32

Saint-Gobain Construction Products Polska/Isover 1, 23

Saint-Gobain Construction Products Polska/Weber Leca® 2, 25, 55

Schneider Electric 53

Sika Poland 17

Steinbacher Izoterm 26, 27

VELUX Polska 31, 60

IND

EK

S F

IRM

WYDAWCA: GRUPA MEDIUM Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Sp. k.ul. Karczewska 18, 04-112 Warszawatel. 22 810 58 09, fax 22 810 27 42http://www.ekspertbudowlany.ple-mail: [email protected]

Redaktor naczelny: Joanna Korpysz-Drzazga [email protected]

ISSN 1730-1904Nakład 15 000 egz.

GRUPA MEDIUM jest członkiem Izby Wydawców Prasy

Sekretarz redakcji: Monika Mucha, [email protected] Współpracownicy: Sebastian Czernik, Piotr Idzikowski,

Waldemar Joniec, Jerzy Kosieradzki, Karol Kuczyński, Jadwiga Litke, Jacek Sawicki, Krystyna Stankiewicz, Janusz Strzyżewski, Tomasz Wojtynek, Elżbieta Wysowska

REKLAMA I MARKETING: tel. 22 810 25 90, 810 28 14Dyrektor ds. reklamy i marketingu:

Joanna Grabek, tel. 600 050 380, [email protected]Ż I PRENUMERATA: tel./fax 22 810 21 24Dyrektor ds. marketingu i sprzedaży:

Michał Grodzki, [email protected] ds. promocji:

Marta Lesner-Wirkus, [email protected] ds. dystrybucji:

Katarzyna Galemba, [email protected]: Zakłady Grafi czne Taurus Stanisław Roszkowski Sp. z o.o.

ul. Kazimierów 13, 05-074 Halinów

Wszelkie prawa zastrzeżone © by GRUPA MEDIUM

Redakcja zastrzega sobie prawo do adiustacji tekstów. Nie zwraca materiałów niezamówionych. Redakcja nie ponosi

odpowiedzialności za treść reklam, ogłoszeń i artykułów sponsorowanych zamieszczanych na łamach dwumiesięcznika „Ekspert Budowlany”

oraz ma prawo odmówić publikacji bez podania przyczyn.

Zdjęcie na okładce: Big-Trix.pl

www.ekspertbudowlany.pl82 644 unikalnych użytkowników, 20 000 pobrań e-wydań (dane za ostatnie 2 miesiące)

Numer obejmuje okres wydawniczy styczeń/luty

Do ściągnięcia również bezpłatne e-booki – nowe wydania!

Modai funkcjonalność F

ot. G

erd

a

Drzwi wewnętrzne

Poradnik

Najpopularniejsze rozwiązania

Fot

. Röb

en

ElewacjęPomysł naPoradnik

tynk . farba . drewno . kamień . klinkier...

za jedyne

30zł

KUP ZESTAW PORADNIKÓW„ABC IZOLACJI PRZECIWWILGOCIOWYCH”

„ABC INSTALACJI GRZEWCZYCH”„ABC SUFITÓW PODWIESZANYCH”

ZAMÓW NA

Page 59: Ekspert Budowlany 1/2015
Page 60: Ekspert Budowlany 1/2015

VELUX. Zawszetrafny wybór.

Górneczy dolneotwieranie?

dolne lub górne otwieranie

pięć nowych typów okien

doskonałe parametryizolacyjne dzięki innowacyjnej

większa szyba

*

nowy design i waloryużytkowe

nawet 20 lat gwarancji!*

www.velux.pl

Okna Nowej Generacji VELUXto pełna możliwość wyboruw zależności od potrzeb:

VELUX to także najwyższa jakość,komfort użytkowania i mniejsze zużycie energii:

VELUX to niezawodnośći pewność na długie lata:

* Dotyczy wybranych produktów. Szczegółowe warunki gwarancji na www.velux.pl

Sprawdźnaszeceny!