Upload
others
View
57
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
Egzaminimi objektiv i pacientëve me sëmundjetë mbrendshme dhe metodat shtesë të
ekzaminimit të pacientit
Dr.Ilir Mecini/Sëmundjet e brendshme/Kolegji Heimerer
Definicioni
• Egzaminimi objektiv apo fizikal definohet siegzaminim komplet i gjendjës fizike dhementale të pacientit.
• Egzaminimi fizik është mbledhje sistemike e informatave objektive që observohen direktapo mirren përmes teknikave të ndryshme tëegzaminimit.
Dr.Ilir Mecini/Sëmundjet e brendshme/Kolegji Heimerer
Indikacionet
• Pranimi
• Lëshimi
• Vizita kontrolluese
• Para dhe pas procedurave diagnostike
• Egzaminimi i përgjithshëm për qëllime tëndryshme
Dr.Ilir Mecini/Sëmundjet e brendshme/Kolegji Heimerer
Disa gjëra të rëndësishme para se tëfilloni!
• Qëllimi i egzaminimit fizikal është për të zbuluvariacionet nga normalja - prandaj, ju duhet të dinise cilat janë gjetjet normale.
• Anamneza është një proces kontinuel dhe do tëvazhdoj edhe përgjatë egzaminimit fizik.
• Lani duart tuaja dhe vendosni dorëzat.• Prezantoni veten dhe sqaroni identitetin e pacientit.• Shpjegoni se çfarë do të bëni dhe merrni pëlqimin
paraprakisht.• Shpjegoni se çfarë jeni duke bërë në çdo fazë të
egzaminimit pa përdorur zhargone. • Një përcjellës-e duhet të ofrohet tek disa
egzaminime të veqanta.
Dr.Ilir Mecini/Sëmundjet e brendshme/Kolegji Heimerer
Pozicionimi i pacientit
• Poziciono pacientin në mënyrë adekuate (45 shkallë për egzaminimin kardiovaskular dherespiratorë dhe shtrirë nëse bëni egzaminimin e abdomen-it).
• Pastaj vë në dukje(ekspozo)
pjesët përkatëse të pacientit
duke siguruar sa më shumë
të jetë e mundur intimitetin e
pacientit.
Dr.Ilir Mecini/Sëmundjet e brendshme/Kolegji Heimerer
Vlerësimi i përgjithshëm
• Fillon në momentin kur pacientit hynë në dhomën e konsultimeve!
• Vëzhgoni për gjërat në vijim:– Dukja (dobët, pozita, shtati, pesha, ecja, shprehja e fytyrës)
– Sjellja (i axhituar, i shqetësuar, argumentues)
– Aroma/kundërmimi (alkooli, acidoza, higjiena)
– Të folurit (i shpejt, i ngadalshëm, i ngjizur)
– Shenjat e shqetësimit (dhimbja, frymëmarrja e veshtirësuar, pacienti çalosë)
– Përcaktoni nëse një egzaminim i thellë i statusit mendorështë i nevojshëm para se të vazhdoni.
Metodat kryesore të ekzaminimit objektiv
• Metodat kryesore të ekzaminimit objektiv (fizik) janë:
– Inspekcioni
– Palpacioni
– Perkusioni dhe
– Auskultacioni
Dr.Ilir Mecini/Sëmundjet e brendshme/Kolegji Heimerer
Inspekcioni
• Inspekcioni është metoda e parë e ekzaminimit objektiv të tësëmurit.
• Inspekcioni jep një ide mbi gjendjen e përgjithshme të të sëmurit, si dhe mbi gjendjen patologjike të disa organeve, nëpërmjet vrojtimit.
• Duhët të mësojmë të inspektojmë dhe observojmë ,jo vetëm tëshiqojmë!
• Jeni të vetëdijshëm për simetri dhe asimetri.
• Aftësia që vetëm me një shikim të të sëmurit, të vendoset dignoza, është një gjë që mësohet vite me radhë.
• Kërkohet ndriçim i mirë i ambientit ku bëhet ekzaminimi.
• Kërkohet ekspozimi adekuat i pacientit.
Dr.Ilir Mecini/Sëmundjet e brendshme/Kolegji Heimerer
Inspekcioni
Dr.Ilir Mecini/Sëmundjet e brendshme/Kolegji Heimerer
Palpacioni
• Palpacioni është formë e ekzaminimit fizik që bazohet në ndjenjën e të prekurit.
• Palpacioni bëhet me gishtërinjë të duarve, mirëpo përveç gishtërinjëve në palpacion merr pjesë edhe dora.
• Palpacioni përcakton cilësitë fizike të organeve të ndryshme, pozitën e tyre, madhësinë, kufinjtë, konfiguracionin ose formën, karakterin e sipërfaqes, konsistencën, lëvizjet e tyre.
• Majat e gishtave janë më të ndjeshme në prekje.
• Shuplaka është më e ndjeshme ndaj dridhjeve ( vibrimeve).
• Pastaj sipërfaqja ulnare dhe dorsale e dorës është më e ndjeshme ndaj temperaturës
Dr.Ilir Mecini/Sëmundjet e brendshme/Kolegji Heimerer
Perkusioni
• Perkusioni është një metodë e goditjeve në një sipërfaqe të caktuar për të përcaktuar strukturën themelore dhe përdoret në ekzaminimet klinike për të vlerësuar gjendjen e kafazit të kraharorit apo abdomenit.
• Kjo është një nga katër metodat e ekzaminimit klinik, së bashku me inspekcionin, palpacionin dhe auskultacionin.
• Kjo metodë realizohet duke goditur gishtin e mesëm të njërës dorë me gishtin e mesëm të dorës tjetër me ndihmën e lëvizjeve të kyçit të dorës.
Dr.Ilir Mecini/Sëmundjet e brendshme/Kolegji Heimerer
• Perkusioni i kafazit të kraharorit– Shërben për të vlerësuar lëvizshmërinë e kafazit të kraharorit dhe për
të dignostifikuar pneumotoraksin, emfizemën etj.
• Perkusioni i abdomenit– Shërben për të hulumtuar dhe vlerësuar për zmadhimin eventual të
ndonjë organi (organomegali). Bazohet në principet e përcaktimit të kufinjëve të indeve dhe hapsirave përmes vibracionit. Tingulli i gjeneruar përmes perkusionit mbi organin apo indin përkatës determinon nëse indi është i shëndoshë apo patologjik.
Perkusioni
Dr.Ilir Mecini/Sëmundjet e brendshme/Kolegji Heimerer
• Dallohen 4 kualitete tingujsh perkutor që dëgjohen gjatë perkutimit të pjesëve të ndryshme të trupit, si kofshës, kafazit të kraharorit apo abdomenit.1. Tingulli perkutor femoral (matitet), i cili është i
lartë, i dobët dhe i shkurtër.
2. Tingulli perkutor mushkëror (ose sonor jo timpanik), i cili është i thellë, i fortë dhe i gjatë.
3. Kombinacioni i këtyrë dy tingujve të sipërpërmendur
4. Tingulli perkutor timpanik (normalisht dëgjohet mbi stomak ose te pneumotoraksi)
Tingujt perkutor
Dr.Ilir Mecini/Sëmundjet e brendshme/Kolegji Heimerer
Perkusioni direkt
Dr.Ilir Mecini/Sëmundjet e brendshme/Kolegji Heimerer
Perkusioni indirekt
Dr.Ilir Mecini/Sëmundjet e brendshme/Kolegji Heimerer
Auskultacioni
• Auskultimi është teknikë e të dëgjuarit të tingujve të trupit kryesisht nëpërmjet stetoskopit.
• Auskultimi kryhet me qëllim të ekzaminimit të sistemit kardiovaskular dhe respirator (tingujt e rrahjeve të zemrës dhe frymëmarrjes) sikur edhe për ekzaminimin e sistemit gastrointestinal (zhurmat e peristaltikës së zorrëve).
Dr.Ilir Mecini/Sëmundjet e brendshme/Kolegji Heimerer
Parakushtet e një auskultimi të mirë
• Sigurimi i ambientit të qetë– Zhurmat e ambientit mund të interferojnë me tingujt e toneve të
zemrës dhe mushkërive.
• Sigurimi i ambientit të ngrohtë– Në mënyrë që pacienti të ndihet komod pas ekspozimit të pjesës së
sipërme të trupit, por edhe për të shmangur rrënqethjet të cilat mund të shtojnë zhurma gjatë auskultimit.
• Ndriçimi adekuat dhe i përshtatshëm– Për të mundësuar koordinim të mirë ndërmjet gjetjeve vizuale dhe
auskultuese.
Dr.Ilir Mecini/Sëmundjet e brendshme/Kolegji Heimerer
Teknikat e auskultimit respirator
• Pozita ideale për auskultimin e pacientit është pozita ulur.
• Auskultimi duhet të kryhet nga njëra anë në tjetrën dhe nga lartë poshtë.
• Zakonisht fillohet prej APEX-it të mushkërive në të dy anët (2 cm. sipër 1/3 së brendshme të klavikulës)
• Lobet e sipërme, ana e përparme (hapësira e 2 ndërbrinjore, vija e mesme klavikulare) dhe posterior (ndërmjet C7 dhe T3).
• Lobet e poshtme, ana e përparme bilateralisht (hapësira e 6 ndërbrinjore, vija e mesme axilare) dhe posteropr (ndërmjet T3 & T10)
• Lobi i mesëm, nga ana e përparme djathtas (hapësiar e 4 ndërbrinjore, vija e mesme klavikulare)
Dr.Ilir Mecini/Sëmundjet e brendshme/Kolegji Heimerer
https://www.youtube.com/watch?v=SBV4l3yuyDQhttps://www.youtube.com/watch?v=vezboitnw6A
Pikat e auskultimit të mushkërive
Dr.Ilir Mecini/Sëmundjet e brendshme/Kolegji Heimerer
Pikat e auskultimit të zemrës
Dr.Ilir Mecini/Sëmundjet e brendshme/Kolegji Heimerer
Ekzaminimi sistemik
• Pas raportimit të ekzaminimit të përgjithshëm, raportohet për ekzaminimin sipas sistemeve, duke filluar me sistemet që janë më së shumti të prekura. P.sh. Nëse pacienti ka diare fillohet me sistemin gastrointestinal .
• Kryeni ekzaminimin fizik të secilit sistem të organeve sa herë që e vizitoni pacientin, mirëpo, referoni në mënyrë të detajuar vetëm sistemin e organeve që ka të bëjë me ankesën kryesore dhe të dhënat anormale të sistemeve tjera të organeve.
• Secili sistem i organeve ekzaminohet sipas të njëjtit rend: Inspekcion, Palpacion, Perkusion, Auskultacion.
Dr.Ilir Mecini/Sëmundjet e brendshme/Kolegji Heimerer
Ekzaminimi fizik i përgjithshëm
• Hyrje – Ekzaminimi fizik i përgjithshëm rëndom bëhet në pozitë ulur ose shtrirë. Observimi fillon menjëher posa shihni pacientin, prej momentit kur ai hyn në dhomë apo deri sa ai qëndron shtrirë në shtrat.
• Gjendja mendore dhe emocionale – konfuz, delirant, agjituar, somnolent apo pa vetëdije).
• Gjendja e tyre emocionale– anksioze, depresive ose apatike.
Dr.Ilir Mecini/Sëmundjet e brendshme/Kolegji Heimerer
Ekzaminimi fizik i përgjithshëm
• Fytyra –
– Simetria?
– Edemat (edema të përgjithshme, edema e gj. parotide)
– Ngjyra e fytyrës
– Ekzantemat
– Simetria e syve dhe lëvizshmëria e kapakëve të syrit.
Dr.Ilir Mecini/Sëmundjet e brendshme/Kolegji Heimerer
Ekzaminimi fizik i përgjithshëm
Dr.Ilir Mecini/Sëmundjet e brendshme/Kolegji Heimerer
Ekzaminimi fizik i përgjithshëm
• Lëkura –
– Ngjyra (e zbehtë, e verdhë, cianotike).
– Temperatura?
– Pamja? (e thatë, me gërvishtje, hematoma, nevuse).
– Edemat.
Dr.Ilir Mecini/Sëmundjet e brendshme/Kolegji Heimerer
Ekzaminimi fizik i përgjithshëm
Dr.Ilir Mecini/Sëmundjet e brendshme/Kolegji Heimerer
Ekzaminimi fizik i përgjithshëm
• Duart & Këmbët –
– Pamja e gishtave/nyjeve? (të skuqur, edematoz, të deformuar, kontrakturë e Dipitrenit)
– Pamja e thonjëve? (shkopth daulleje)
– Pamja e shuplakave/shputave(Nyjet e Oslerit, eritema palmare)
– Lëvizshmëria
Dr.Ilir Mecini/Sëmundjet e brendshme/Kolegji Heimerer
Ekzaminimi fizik i përgjithshëm
Dr.Ilir Mecini/Sëmundjet e brendshme/Kolegji Heimerer
Ekzaminimi fizik i përgjithshëm
• Qafa –
– Gjëndrrat limfatike (edemat)
– Gjëndrra tireoide
– Pulsimet jonormale të enëve të gjakut në qafë (pulsi paradoxal)
Dr.Ilir Mecini/Sëmundjet e brendshme/Kolegji Heimerer
Ekzaminimi fizik i përgjithshëm
• Respiracioni –
– Lëvizshmëria e kafazit të kraharorit• Simetria, retraksioni, aktivizimi i muskujve ndihmës…
– Kualiteti i zërit? (i fortë, i dobët, i ngjirur)
– Frekuenca e respracioneve• Tahipne, apne
– Kollitja• E thatë, e njomë, me këlbazë me apo pa primesa gjaku
Dr.Ilir Mecini/Sëmundjet e brendshme/Kolegji Heimerer
Ekzaminimi fizik i përgjithshëm
• Kafazi i kraharorit –
– Simetria e kafazit të kraharorit
– Pulset
– Simetria e gjinjëve, gjinekomastia
Dr.Ilir Mecini/Sëmundjet e brendshme/Kolegji Heimerer
Ekzaminimi fizik i përgjithshëm
• Gastrointestinal –– Pacienti duhet të jetë shtrirë në shpinë, duart e lëshuar
lirshëm pranë trupit, koka dhe qafa mbi jastëk ashtu që barku të jetë i relaksuar
– Çfarë është forma e barkut? (në përgjithësi i tendosur, tendosje lokale, skafoid)
– A është kërthiza e tërhequr në mënyrë anormale? – Regjistro lëvizjet jo normale në bark? (normale, anormale
e heshtur, pulsimet e aortës, peristaltika e dukshme) – A ka shenja në lëkurën e barkut? (strie atrofike, strie
gravidarum, strie ngjyrë vjollce, caput medusae, linea nigra)
Dr.Ilir Mecini/Sëmundjet e brendshme/Kolegji Heimerer
Ekzaminimi i përgjithshëm fizik
• Trakti urogjenital –
– Vrojto çdo ënjtje ose pozitë anormale të testisëve?
– Shëno çdo atrofi të testiseve
– Shëno çdo humbje të qimeve pubike
Dr.Ilir Mecini/Sëmundjet e brendshme/Kolegji Heimerer
Ekzaminimi i përgjithshëm fizik
• Sistemi nervor –
– Niveli i vetëdijes dhe orientimi
• i vetëdijshëm, konfuz, somnolent, komatoz, i orientuar, në kohë, hapësirë, ndaj vetes dhe ndaj personave tjerë
– Lëvizjet e kokës, syve, qepallave, pupillës, gjymtyrëve, drejtpeshimi etj.
– Ndjeshmëria në prekje, temperaturë
Dr.Ilir Mecini/Sëmundjet e brendshme/Kolegji Heimerer
Ekzaminimi Neurologjik
• Gjendja Senzorike dhe e Perceptimit– Dhimbja
– Prekja
– Temperatura
– Ndjenja për të kuptuar pozitën dhe lëvizjet e vet trupit.
– Mungesa e ndjeshmërisë së stimujve nga njëra anë.
– Hemianopia (defekt në të parë në fushën vizive)
Dr.Ilir Mecini/Sëmundjet e brendshme/Kolegji Heimerer
Ekzaminimi i sistemit kardiovaskular
• I tërë ekzaminimi kardiovaskular bëhet me pacientin e vendosur në pozitë 45 (pozita kardiake).
• Inspeksioni i duarve – Zakonisht bëhet gjatë ekzaminimit të përgjithshëm.
• Pulsimet arteriale –
• Frekuenca – palpohet në arterien radiale, regjistro tahikardia >100/min, bradikardia
Shenjat vitale
• Temperatura,
• Pulsi,
• Respiracionet
• Shtypja e gjakut
Dr.Ilir Mecini/Sëmundjet e brendshme/Kolegji Heimerer
Temperatura
• Temperatura e trupit paraqet ekuilibrin ndërmjet nxehtësisë së prodhuar dhe asaj të eliminuar në ambientin e jashtëm.
• Ka dy lloje të temperaturës: – Temperatura e indeve të thella (hapësira e barkut dhe ajo e pelviku),
është relativisht konstante. Vlerat normale janë 36.5°C – 37.5°
– Temperatura sipërfaqësore që është temperatura e lëkurës, indit nën lëkuror dhe indit dhjamorë. Kjo temperaturë ngritet dhe bie në varshmëni nga kushtet e ambientit.
Dr.Ilir Mecini/Sëmundjet e brendshme/Kolegji Heimerer
Variacionet e temperaturës trupore
Janë dy çrregullime kryesore të temperaturës trupore:
Pyrexia dhe
Hypotermia
Pyrexia – paraqet gjendjen kur temperatura e brendëshme është më e lartë se normalja (>37.5°C).
Dr.Ilir Mecini/Sëmundjet e brendshme/Kolegji Heimerer
Temperatura
• Veprimet që duhet të ndërmerr infermieria: – Largon mbulesat e tepërta kur pacienti ndien të
nxehtë, – Vlerson ngjyrën e lëkurës dhe matë temperaturën, – Matë sasitë e marrura të lëngjeve dhe sasinë e
eliminuar, – Ofron uhqime dhe lëngje adekuate, – Redukon aktivitetin fizik që të ulë prodhimin e
ngrohtësisë, – Administron antipiretik, – Bën larjen apo fërkimin e pacientit me me ujë të vakët
për të rritur eliminimin e nxehtësisë.
Dr.Ilir Mecini/Sëmundjet e brendshme/Kolegji Heimerer
Temperatura
• Hypotermia – është gjendja kur temperatura trupore shënon vlera të matura më poshtë se normalja < 35.0°C.
• Masat që duhet të ndermerr infermierja:
– Pacienti vendoset në ambient të ngrohtë.
– Ofrhen rroba të terura dhe çarqfë të ngrohtë.
– Pacienti këshillohet ta mbulojë kokën me kapelë.
– Pacietit i jepen lëngje të ngrohta.
– Gjymtyrët ofrohen pranë trupit.
Dr.Ilir Mecini/Sëmundjet e brendshme/Kolegji Heimerer
Matja e temperaturës
• Temperatura matet në katër pozicione që përdoren më shpesh:– Matja orale e temperaturës
• Kërkohet që pacienti të jetë në tërësi i vetdijshëm dhe pa pengesa në frymëmarrje.
– Matja rektale e temperaturës
• Në rastet me diare dhe sëmundjeve të rektumit dhe kolitit ulceroz, nuk rekomandohet.
– Matja aksilare e temperaturës
• Nuk duhet të aplikohet te personat me inflamacion të lëkurës, personat pa vetëdije dhe te ata me vazokonstrikcion periferik.
– Matja aurikulare/Membrana e timpanit
• Matja e temperaturës në kanalin e veshit.
Dr.Ilir Mecini/Sëmundjet e brendshme/Kolegji Heimerer
Pulsi
• Pulsi paraqet valën e gjakut e cila krijohet nga tkurrja e barkushes së majtë të zemrës. – Pulsi periferik, është pulsi i cili lokalizohet larg nga zemra
(pulsi në duar, këmbë, qafë, ije etj).
– Pulsi apikal, është puls qendror i cili lokalizohet në apeks (maje) të zemrës.
– Pulsi duhet të matet me gishtin tregues dhe të mesëm si të bashkuar, gishti i madh nuk përdorët ngase ka një arterie që mund të na mashtroi.
Dr.Ilir Mecini/Sëmundjet e brendshme/Kolegji Heimerer
Vendet e palpimit të pulseve
• Karotide,
• Brahiale,
• Radiale,
• Femorale,
• Popliteale,
• Dorsalis pedis.
Dr.Ilir Mecini/Sëmundjet e brendshme/Kolegji Heimerer
Frekuenca e respiracioneve
• Nënkupton numrin e frymëmarrjeve të personit brenda një minute.
• Derisa matet pulsi duhet provuar për të numëruar lëvizjet respiratore të kafazit të kraharorit.
• Numërohen të paktën për 30 sekonda dhe vlera e fituar shumëzohet me 2.
Dr.Ilir Mecini/Sëmundjet e brendshme/Kolegji Heimerer
Frekuenca respiratore
• Frekuenca respiratore mund të rritet kur pacienti ka ethe, sëmundje...
• Numri normal i respiracioneve në qetësi sillet prej 12-25 /minut
• Frekuencat e respiracioneve në qetësi – Më të ulta se 12/min dhe
– Më të larta se 25 në minut konsiderohen si jonormale.
Dr.Ilir Mecini/Sëmundjet e brendshme/Kolegji Heimerer
Shtypja e gjakut (tensioni arterial)
• Në fillim matet në pozitë ulur në të dy duart. Nëse ka dyshime për hipovolemi, mateni shtypjen e gjakut edhe në pozitë në këmbë dhe të shtrirë.
• Vlerat normale: Shtypja sistolike 100-140 mmH, shtypja diastolike 60-90 mmHg.
• Hipertension nëse vlerat janë mbi 140/90 mmHg.
• Hipotension nëse vlerat janë më të ulëta se 100/60 mmHg
Dr.Ilir Mecini/Sëmundjet e brendshme/Kolegji Heimerer
Matja e shtypjes së gjakut (tensionit arterial)
Dr.Ilir Mecini/Sëmundjet e brendshme/Kolegji Heimerer
Shtypja e gjakut (Tensioni arterial)
• Vlerat normale –
– Sistoliku 90-140 mmHg,
– Diastoliku 60-90 mmHg
Cila do nga vlerat të jetë e rritur ose që të dyja, konsiderohet hipertension.
Ndërsa vlerat më të ulëta se normalja konsiderohen hipotension.
Dr.Ilir Mecini/Sëmundjet e brendshme/Kolegji Heimerer
Përgatitja e pacientit për matje të shtypjes së gjakut
• Pacienti nuk duhet të ushqehet, të pijë lëngje e as të marr barëra që e afektojnë shtypjen e gjakut, të paktën një orë para matjes.
• Këshilloni pacientin që të mos konsumoj kafe, duhan dhe barëra tjera me aktivitet simpatomimetik, në ditën kur do të bëhet matja e shtypjes së gjakut.
• Matja bëhet pas një akomodimi prej të paktën 5 minuta.
Dr.Ilir Mecini/Sëmundjet e brendshme/Kolegji Heimerer
Pozita e pacientit –për matje të shtypjes së gjakut
• Pozitë ulur,
• Dora dhe shpina e pacientit duhet të jenë të mbështetura,
• Këmbët duhet të qëndrojnë lirshëm mbi dysheme,
• Këmbët nuk duhet të lëkunden.
Dr.Ilir Mecini/Sëmundjet e brendshme/Kolegji Heimerer
Pozita e krahut
Arteria brahiale duhet të jetë përafërsisht në niveline e zemrës.
Dr.Ilir Mecini/Sëmundjet e brendshme/Kolegji Heimerer
Përcakto vlerën sistolike të shtypjes
• Kjo mund të bëhet duke palpuar arterien brahialeose pulsin radial dhe duke fryer manzhetën derisapulsi nuk mund të ndihetmë.
• Kjo merret si vlerë sistolikedhe pastaj manzhetashfryhet.
Dr.Ilir Mecini/Sëmundjet e brendshme/Kolegji Heimerer
Shtypja e gjakut
• Pastaj pasi që keni fituar vlerat e përafërta,tanivlerat e sakta mund të caktohen.
• Me dorën e djathtë bëni disa pompa që të fryni manzhetën, deri sa nuk e ndjeni pulsin e edhe diçmë tepër.
Dr.Ilir Mecini/Sëmundjet e brendshme/Kolegji Heimerer
Shtypja e gjakut
• Lirojeni pompën ngadalë 2-3 mm në sekondë,
• Dëgjoni tonet Korotkoff ,
• Shtypja sistolike është kur dëgjohet toni i parë,
• Shtypja diastolike është shtypja më e ulët gjerë sa ju mund të dëgjoni tonet.
Dr.Ilir Mecini/Sëmundjet e brendshme/Kolegji Heimerer
Hipertensioni nga “manteli i bardhë”
• Deri 25% të pacientëve që prezentojnë mehipertension kanë formën e reagimit tëkushtëzuar ndaj qendrave mjekësore dhese shtypja e tyre në shtëpi zakonisht ështënormale.
• Këta pacientë janë në rrezik të vogël përsëmundje kardiovaskulare mirëpo mund tëprogredojnë në hipertension tëqëndrueshëm.
Dr.Ilir Mecini/Sëmundjet e brendshme/Kolegji Heimerer
Egzaminimi sistematik
Dr.Ilir Mecini/Sëmundjet e brendshme/Kolegji Heimerer
Egzaminimi i sistemit Kardiovaskular-HapatSubjektiv
• Parimet e përgjithshme.
• Ky është në thelb një ekzaminim i zemrës së pacientit.
• Por është një ekzaminim kompleks i cili përfshin gjithashtuegzaminimin e pjesëve të tjera të trupit duke përfshirë duart, fytyrën dhe qafën.
Dr.Ilir Mecini/Sëmundjet e brendshme/Kolegji Heimerer
• Për këtë ekzaminim pacienti duhet të jetë i shtrirë në 45 shkallë, dhe të jetë i zhveshur nga mesi e sipër.
Dr.Ilir Mecini/Sëmundjet e brendshme/Kolegji Heimerer
Fillojmë me observimin e pacientit nga këndi ishtratit
Dr.Ilir Mecini/Sëmundjet e brendshme/Kolegji Heimerer
Shiqojmë për:
• A është pacienti cianotik,
• A është frymëmarrja normale,
• A ka skuqje të fëtyrës,
• Gjësendet përreth shtratit.
Dr.Ilir Mecini/Sëmundjet e brendshme/Kolegji Heimerer
Inspektimi i duarve
Dr.Ilir Mecini/Sëmundjet e brendshme/Kolegji Heimerer
Shiqojmë për:
Dr.Ilir Mecini/Sëmundjet e brendshme/Kolegji Heimerer
Gishtërinjtë e hipokratit
Dr.Ilir Mecini/Sëmundjet e brendshme/Kolegji Heimerer
Sëmundjet Kardiovaskulare Endokarditi subakut bacterial Tetralogjia fallotMiksoma atriale PatofiziologjiaVazodilatimi Sekretimi i faktorit të rritjës
Gjakderdhja subinguinale
Dr.Ilir Mecini/Sëmundjet e brendshme/Kolegji Heimerer
Endokarditi subakut bacterial Vaskuliti Skleroderma
Eritema palmare
Dr.Ilir Mecini/Sëmundjet e brendshme/Kolegji Heimerer
Primare-fiziologjike(Shtatzania) Sekondare( një game e
sëmundjeve) Patologjia-nivel i lartë i estradiolit
Lezionet nodulare palmare
Dr.Ilir Mecini/Sëmundjet e brendshme/Kolegji Heimerer
Lezione hemorragjike makulare Endokarditi infektiv Patologjia:mikroabcese në dermis
Nodulet e Oslerit
Dr.Ilir Mecini/Sëmundjet e brendshme/Kolegji Heimerer
Nodule-lezione nëduar dhe shputë Endokarditi Infektiv Lupusi sistemik
Njollat e nikotinës
Dr.Ilir Mecini/Sëmundjet e brendshme/Kolegji Heimerer
Observojmë pulsin radial
Dr.Ilir Mecini/Sëmundjet e brendshme/Kolegji Heimerer
Frekuenca Ritmi Rregullsia Intensiteti-karakteri
Shiqojmë për pulsin kolabues
Dr.Ilir Mecini/Sëmundjet e brendshme/Kolegji Heimerer
Regurgutimi aortik Hipertensioni
Inspektojmë pjesen extenzore të brrylave përxantoma
Dr.Ilir Mecini/Sëmundjet e brendshme/Kolegji Heimerer
Akumulimi i yndyrnave nëmakrofagje të lëkurës
Në këtë stad bëjmë matjen e shtypjës së gjakut
Dr.Ilir Mecini/Sëmundjet e brendshme/Kolegji Heimerer
Inspektojmë fëtyrën
Dr.Ilir Mecini/Sëmundjet e brendshme/Kolegji Heimerer
Shiqojmë sytë
Dr.Ilir Mecini/Sëmundjet e brendshme/Kolegji Heimerer
Verdhëz Anemi
Harkun korneal(senil)
Dr.Ilir Mecini/Sëmundjet e brendshme/Kolegji Heimerer
Pasojë e depoziteve të yndyrnavenë hialinozë të stromës korneale
Xantelazmat
Dr.Ilir Mecini/Sëmundjet e brendshme/Kolegji Heimerer
Depozitim iyndyrnavenën lëkurë tëkapakëve tësyve.
Skuqja (eritema )malare
Dr.Ilir Mecini/Sëmundjet e brendshme/Kolegji Heimerer
Stenoza mitrale
Inspektojmë gjuhën dhe gojën
Dr.Ilir Mecini/Sëmundjet e brendshme/Kolegji Heimerer
Shenja të anemisë Cianozë Stomatit angular
Inspektojmë qafën
Dr.Ilir Mecini/Sëmundjet e brendshme/Kolegji Heimerer
Qafa
• Shtypja e venës jugulare
• Përdorimi i muskulaturësndihmëse
• Pozita e trakesë
• Nyjet limfatike
• Pulsi karotid
Egzaminojme toraxin
• Inspekcioni
Pulsacionet
Abnormalitet
Vrraga
Shiqohet edhe regjioni axillar
Dr.Ilir Mecini/Sëmundjet e brendshme/Kolegji Heimerer
Palpacioni
Dr.Ilir Mecini/Sëmundjet e brendshme/Kolegji Heimerer
Lokalizo apexin
Dr.Ilir Mecini/Sëmundjet e brendshme/Kolegji Heimerer
Palpacioni vazhdim
Dr.Ilir Mecini/Sëmundjet e brendshme/Kolegji Heimerer
Vibracionet Pulsacionet
Auskultimi
• A ka ndonjë shtesë të dy tonet normale?
• A ka ndonjë zhurmë?
• A janë tonet e zemrës normale në karakter?
• A mund të dëgjoni ndonjë fërkim?
Dr.Ilir Mecini/Sëmundjet e brendshme/Kolegji Heimerer
Fushat e auskultimit
Dr.Ilir Mecini/Sëmundjet e brendshme/Kolegji Heimerer
Edemat
Dr.Ilir Mecini/Sëmundjet e brendshme/Kolegji Heimerer
Përfundimi
• Falemindero pacientin dhe lejo që të vishet.
• Lani duart dhe raporto gjetjet
• Nëse gjeni ndonjë çrregullim ju duhet të aranzhonihulumtimet shtesë- EKG , Echo etj.
Dr.Ilir Mecini/Sëmundjet e brendshme/Kolegji Heimerer
Egzaminimi i sistemit Respirator-Hapat Subjektiv
• Parimet e përgjithshme
Dr.Ilir Mecini/Sëmundjet e brendshme/Kolegji Heimerer
Inspekcioni
• Shiqojmë për frymëmarrje/frekuenca respiratore
• Cianozë
• Kafazin e krahrorit
• Përdorimi i muskulatures ndihmëse
• Abnormalitet
• Shiqo për gjërat perreth shtratit ( inhalatorë, maska e oksigjenit, apo cigaret.
Dr.Ilir Mecini/Sëmundjet e brendshme/Kolegji Heimerer
Egzaminimi i duarve
• Duart e nxehta ngjyrë roze-retencion i CO2.
• Gishtat e hipokratit
• Njollat e nikotinës
• Shiqo për puls
Dr.Ilir Mecini/Sëmundjet e brendshme/Kolegji Heimerer
Egzaminimi i fëtyrës
• Përfshinë egzaminimin e gojës dhe gjuhës
Anemia
Cianoza
Dr.Ilir Mecini/Sëmundjet e brendshme/Kolegji Heimerer
Egzaminimi i toraxit
• Deformitetet
• Cikatrikset
• Respiracionet
• Muskulatura ndihmëse
• Palpimi i nyjeve supraklavikulare
Dr.Ilir Mecini/Sëmundjet e brendshme/Kolegji Heimerer
Palpo trakenë
Dr.Ilir Mecini/Sëmundjet e brendshme/Kolegji Heimerer
Shiqo për ekspanzion të toraxit
Dr.Ilir Mecini/Sëmundjet e brendshme/Kolegji Heimerer
Perkusioni
Dr.Ilir Mecini/Sëmundjet e brendshme/Kolegji Heimerer
Në të dy anët Fillojmë nga
klavikulat Hiperrezonancë-
mushkri e kolabuar
Hyporezonancë-matitet(Infekcion,efuzion apotumor)
Fremitusi taktil-vokal
Dr.Ilir Mecini/Sëmundjet e brendshme/Kolegji Heimerer
• I themi pacientit tëthotë 99 apo 77
• I ngritur-konsolidim-pneumonia
• I zvogëluar-prezencae lëngut,ajrit-SKOP/Astma
Auskultimi
Dr.Ilir Mecini/Sëmundjet e brendshme/Kolegji Heimerer
• Gjatë dëgjimit pacienti duhet të marrë frymë thellë, me gojëhapur .
• Zhurmat fiziologjike.
• Zhurmat e patologjike apo të shtuara-ralet,fishkëllima,fërkimipleural.
Dr.Ilir Mecini/Sëmundjet e brendshme/Kolegji Heimerer
Përfundojmë me egzaminim të gjendravelimfatike
• Submentale
• Submandibulare
• Ocipitale
• Preaurikulare
• Postaurikulare
• Cervikale
Dr.Ilir Mecini/Sëmundjet e brendshme/Kolegji Heimerer
Përfundimi
• Falemindero pacientin dhe të lejo që të vishet.
• Lani duart dhe raporto gjetjet .
• Nëse gjeni ndonjë çrregullim ju duhet të aranzhonihulumtimet shtesë.
Dr.Ilir Mecini/Sëmundjet e brendshme/Kolegji Heimerer
Egzaminimi i sistemit gastrointestinal-HapatSubjektiv
• Parimet e përgjithshme
Dr.Ilir Mecini/Sëmundjet e brendshme/Kolegji Heimerer
Inspekcioni
• Shiqojmë a është pacienti i shqetësuar,a ka dhimbje,
• Abnormalitet,
• Shiqo për gjërat perreth shtratit,
• Observo pacientin nga kendi i shtratit.
Dr.Ilir Mecini/Sëmundjet e brendshme/Kolegji Heimerer
Egzaminimi i duarve
• Koilonyhia.
• Leukonychia
• Gishtat e hipokratit
• Eritema palmare
• Kontraktura e Dipitrienit
• Shiqo për puls(sepsa,
Semundjet e tiroidese)
Dr.Ilir Mecini/Sëmundjet e brendshme/Kolegji Heimerer
Egzaminimi i fëtyrës
• Përfshinë egzaminimin e gojës dhe gjuhës
Konjuktivat për Anemi
Sklera për verdhëz
Gjuha dhe goja për ulqera
Stomatiti angular
Dr.Ilir Mecini/Sëmundjet e brendshme/Kolegji Heimerer
Palpimi i nyjes së majt supraklavikulare( nyja e Virhovit)
• Nyja supraklaviculare(Virhowit) merr rrjedhënlimfatike nga gjoksi dheabdomeni dhe mund tësinjalizojë patologji nëtestise, vezore, veshka, pankreas, prostatë, stomakapo fshikëz te tëmthit.
Dr.Ilir Mecini/Sëmundjet e brendshme/Kolegji Heimerer
Egzaminimi i toraxit
• Gjinekomastia
• Spider Nevuset( shenjë e
sëmundjes,cirozës dheinsuficiencë së mëlqisë).
Dr.Ilir Mecini/Sëmundjet e brendshme/Kolegji Heimerer
Pozicionimi i pacientit
Dr.Ilir Mecini/Sëmundjet e brendshme/Kolegji Heimerer
Inspekcioni
• Komento mbi çdo anomalitë të dukshme.
• Cikatrikset.
• Masa.
• Pulsimet.
• Fryrje të barkut.
Dr.Ilir Mecini/Sëmundjet e brendshme/Kolegji Heimerer
Auskultimi
• Ndryshe nga ekzaminimet e tjera, auskultimi i toneve të zorrëve mundtë kryhet para se të bëhet perkusionidhe palpacioni për shkak të efektitnegativ që kanë këto procedura nëtonet e zorrëve.
• Dëgjoni me diafragmë të stetoskopitafër kërthizës për 30 sekonda.
• Tonet me intenzitet të lartë, osetingujt që mungojnë mund tëtregojën për obstrukcion të zorrëve.
• Mungesa e toneve mund të jetë edhesi pasoj e peritonitit.
Dr.Ilir Mecini/Sëmundjet e brendshme/Kolegji Heimerer
Palpimi
Dr.Ilir Mecini/Sëmundjet e brendshme/Kolegji Heimerer
Palpimi siperfaqësor
• Ekzaminimi fillestar duhet të jetësipërfaqësor.
• Duhet të ndjejmë nëse barkuështë i butë, por duhet gjithmonëtë shiqojmë fytyrën e pacientitpër ndonjë shenjë të dhimbjes.
• Nëse palponi ndonjë masë jo normale duhet të raportoni.
• Pasi të gjitha 9 fushat janëpalpuar sipërfaqësisht, ju duhettë bëni palpimin e thellë.
Dr.Ilir Mecini/Sëmundjet e brendshme/Kolegji Heimerer
Palpimi i thellë
Dr.Ilir Mecini/Sëmundjet e brendshme/Kolegji Heimerer
Organomegali
• Pasi që keni kry ekzaminimin e përgjithshëm të abdomenit, duhet të egzaminoni pacientin për organomegali, veçanërishttë mëlçisë, shpretkës dhe veshkave.
Dr.Ilir Mecini/Sëmundjet e brendshme/Kolegji Heimerer
Mëlqi dhe shpretka
• Palpimi i mëlçisë dheshpretkës është e ngjashme, duke filluar në fossa iliaka tëdjatht.
• Për mëlçi, shtypni lart drejthypochondrium të djathtë.
• Ju duhet të përpiqen për tëpalpuar gjatë respiracionevetë pacientit pasi ato shtyjnëposhtë mëlçinë.
• Egzaminimi i shpretkës është ingajshëm përveq se fillohetnga hipokondriumi i majtë.
Dr.Ilir Mecini/Sëmundjet e brendshme/Kolegji Heimerer
Veshkët
Dr.Ilir Mecini/Sëmundjet e brendshme/Kolegji Heimerer
Mëshikëza urinare
Dr.Ilir Mecini/Sëmundjet e brendshme/Kolegji Heimerer
Perkusioni
Dr.Ilir Mecini/Sëmundjet e brendshme/Kolegji Heimerer
Palpimi i aortës abdominale
Dr.Ilir Mecini/Sëmundjet e brendshme/Kolegji Heimerer
Egzaminimet shtesë të traktit gastronitestinal
• Egzaminimi digitorektal.
• Egzaminimi i organeve gjenitale të jashtme .
• Egzaminimi i hernive.
Dr.Ilir Mecini/Sëmundjet e brendshme/Kolegji Heimerer
Përfundimi
• Falemindero pacientin dhe të lejo që të vishet.
• Lani duart dhe raporto gjetjet .
• Nëse gjeni ndonjë çrregullim ju duhet të aranzhonihulumtimet shtesë.
Dr.Ilir Mecini/Sëmundjet e brendshme/Kolegji Heimerer
Egzaminimi i sistemit muskuloskeletor-Parimet e përgjithshme
• Inspekcioni:
Deformitetet
Ecja
Lëvizshmëria
Ngjyra,temperatura e lëkurës
• Palpacioni dhe perkusioni
Dr.Ilir Mecini/Sëmundjet e brendshme/Kolegji Heimerer
Lëvizshmëria
• Aktive
• Pasive
• Flexioni,extenzioni,rotacioni i mbrendshëm
Dr.Ilir Mecini/Sëmundjet e brendshme/Kolegji Heimerer
Egzaminimet e tjera
• Shputës dhe nyjes së këmbës
• Egzaminimi i bërrylit
• Egzaminimi i dorës dhe nyjës së dorës
• Egzaminimi i pelvikut
• Egzaminimi i shpindës
• Egzamnimi i krahut
• Egzaminimi i gjurit ( shiqo modulin e sëmundjeveosteomuskulare)
Dr.Ilir Mecini/Sëmundjet e brendshme/Kolegji Heimerer
Egzaminimi i traktit urogjenital
• Parimet e përgjithshme.
• Përfshinë egzaminimin e veshkëve,mëshikëzës urinare dheorganeve gjenitale.
• Inspekcioni( ulqerë,masë,tumorët).
• Palpacioni( nyjet inguinale).
• Perkusioni( sukusioni renal).
• Auskultimi( zhurmat e arteries renale-stenoza e arteries renale).
• Egzaminimi digitorektal-prostata
Dr.Ilir Mecini/Sëmundjet e brendshme/Kolegji Heimerer
Egzaminimet shtesë
• Egzaminimi gjinekologjik.
• Egzaminimi neurologjik.
• Egzaminimi pediatrik.
• Egzaminimi i syrit.
• Egzaminimi mini-mental.
Dr.Ilir Mecini/Sëmundjet e brendshme/Kolegji Heimerer
Dokumentimi dhe raportimi i gjetjevenga egzaminimi objektiv
• SOAP formati
• Kartela mjekësore
• Raporti mjekësor
Dr.Ilir Mecini/Sëmundjet e brendshme/Kolegji Heimerer