7
ostirala 2002ko maiatzaren 24a Egunkaria Urzainki • Erronkariko seigarreri Euskararen Eguria ospatuko dute, bihar, ura ardatz hartuta »3 Pedro Otadui • «Arrazoiak ematen digu iridarra Sari Eraritzisko eskolako gurasoei» «7 Ezetz asmatu zein den lruñeko karriketan gehien irakurtzen den hitza. Ez, ez da 'lMafarroako Kutxa'. Ezta 'Coca-Cola' ere. Begira zoruari, estoldetako estalkiei... Horixe bada, 'Sancena'. INafarroako karriketan •HH diren burdinazko altzari gehienak —estalkiak, eserlekuak, iturriak, kale-argiak- Sancena galdaketa etxeak egin ditu. Betiko enpresa bat da, behin eta berriz erabiltzen den gai batekin betiko gauzak egiten dituena. Eta hor segituko du, beti, nahiz eta gu konturatu ez. jj/ggji^f**^^ iM I S r^ | < ; v < ". > ^ ^ ^ ^ U ^ I M M J ^ jPk;

Egunkaria - Euskaltzaindia · 2012-06-25 · Egunkaria Urzainki • Erronkariko seigarrer Euskararei Egurin a ospatuk duteo bihar, , ura ardat hartutz a »3 Pedro Otadu •i «Arrazoia

  • Upload
    others

  • View
    4

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

• ostirala • 2002ko maiatzaren 24a

Egunkaria

Urzainki • Erronkariko seigarreri Euskararen Eguria ospatuko dute, bihar, ura ardatz hartuta »3

Pedro Otadui • «Arrazoiak ematen digu iridarra Sari Eraritzisko eskolako gurasoei» «7

Ezetz asmatu zein den lruñeko karriketan gehien irakurtzen den hitza. Ez, ez da 'lMafarroako Kutxa'. Ezta 'Coca-Cola' ere. Begira zoruari, estoldetako estalkiei... Horixe bada, 'Sancena'. INafarroako karriketan • H H diren burdinazko altzari gehienak —estalkiak, eserlekuak, iturriak, kale-argiak- Sancena galdaketa etxeak egin ditu. Betiko enpresa bat da, behin eta berriz erabiltzen den gai batekin betiko gauzak egiten dituena. Eta hor segituko du, beti, nahiz eta gu konturatu ez.

jj/ggji f** ^ iM I S r^ | <;v < ". >

^ ^ ^ ^ U ^ I M M J ^ j P k ;

L e k u n b e r r i • A z i C T l d S

lehiaketa eta enkantea 550 abelburu aurkeztuko dituzte asteburu horietari,

Udalak antolatutako txapelketari

Lehendabiziko aldiz,

Nafarroan, Pirinioetako

behiak eta latx arrazako

azienda ikusi, eta erosi

ahal izanen dira, bihar

eta etzi, Udalak, Aslana

eta Aspina elkarteek

antolatutako ganadu

lehiaketa eta enkantean.

1 ; EKUNBERRIKO KARRIKAK

Euskal Herriko hegoalde-tik e t a Arago i t ik e t o r r i t a k o abeltzainez be teko dira, larun-bat eta igande honetan. Txapel-keta berezia izanen da aur ten-goa. Izan ere, Nafarroako lehe-nengo latx a r razako aukerako az ienda lehiaketa eta enkan te naz iona l a i zango ba i t i ra . Ha-mabosgarren edizioa izanen da, ordea, Pirinioetako behi arraza-ko txapelketarena.

L e k u n b e r r i k o a lka t e J o s e Maria Aierdiren esanetan, «gu-gandik ger tu bizi direnei abel-tzaintzan egiten ari diren ahale-g inak e r aku t s i nah i d izkiegu. Azken u r t e o t a k o a ldaketekin , gu re b i z i m o d u a h o b e t u eg in nahi du te bai abel tza inek, e ta bai ta arlo h o n e t a n d ihardu ten elkarteek ere».

Eg i t a raua l a r u n b a t go izean hasiko da. Abelburuak herr ian sar tuko dira, eta epaimahaiki-deek hauek aztertu eta sailkatu eginen dituzte.

Aur t en l ehendab iz ikoz egi-nen den latx arrazako aukerako azienda lehiaketa eta enkantea-ri d a g o k i o n e z , 250 a b e l b u r u

Latx arrazako aukerako azienda lehiaketa eta enkantea eginen dute aurten, lehenbizikoz, Lekunberrin. Irudian,

artaldea, Belaguan.•CRISTINA B E R I A I N

a u r k e z t u k o d i tuz t e N a f a r r o a osot ik par te ha r tuko du ten 20 abeltzainek. Azienda bi katego-riatan aurkeztuko da, latx mu-turbe l tza , ba ta , e ta m u t u r go-rria, bes tea . Bertan, arkazteak e t a u r t e b e t e t i k b e h e r a k o e t a gorako ahariak aztertuko dituz-te.

Bes ta lde , P i r in ioe tako beh i arrazako lehiaketan XV. aldia du a u r t e n g o a - , H e g o Euska l Herrit iketa Aragoit ikjoanen di-ren 27 abeltzainek 300 abelbu-ru aurkeztuko dituzte, bi kate-goriatan: idiskoak eta urrixak.

Larunbat arratsaldean, azien-da ust iapenen oraina eta etorki-

zuna, eta Europako Batasunetik d a t o z e n l a g u n t z a k a z t e r t u k o dira mahainguru batean.

Sariak I g a n d e g o i z e a n , N a f a r r o a k o a r a t x e k i a d a s t a t z e k o a u k e r a izanen du Lekunberr i ra j oa t en den orok, eta bai ta eskualdeko a r t i s au p r o d u k t u a k e r o s t e k o ere. Uner ik be rez i ena eguerd i p a r t e a n i z a n e n da , e n k a n t e a be ra eta sari banake tak egingo ba i t i ra . Atal b a k o i t z e a n , b o s t sari e m a n e n dira: 150 eurokoa h a n d i e n a , e ta 30 e u r o k o a txi-kiena.

Sari bereziak ere izanen dira.

Besteak beste , behi umegilerik hoberenak eta urte gehien duen b e h i a k 150 e u r o e t a ga r a iku r bana jasoko dituzte.

B e s t a l d e , l e h i a k e t a n p a r t e har tuko duten abeltzainek behi az i enda a t a l ean au rkez tu t ako burubakoi tzeko, 36 euroko diru laguntza jasoko dute Espainia-ko N e k a z a r i t z a , A r r a n t z a e t a E l ikadura Min is te r io t ik . Ardi a z i e n d a k o e k , berr iz , b u r u ba -koitzeko, 9 eurokoa.

Abelburu guztiak arratsalde-ko hiruretan aterako dira herri-tik.

-—O Estibalitz Orteçfa

I ruñea

lVlaien Besta Sanduzelain

OHIKOA DENEZ, MAIATZAREN

a z k e n a u r r e k o o s t i r a l e a n Maien Bes ta o s p a t z e n du te T u ñ e k o S a n d u z e l a i a u z o -an ,Umetxea e lkar tearen es-kutik. Jai hor re tan , «Argako lbaiertzean izaten den udabe-rria eta na tu ra ren esna tzea» ospa tzen dute . Bestako pro-tagonistak Umetxea elkarte-ko neska dantzari ttikiak dira, ma iak alegia. Zuriz jan tz iko dira, sahats koroa buruan, lo-re pe t a loak jaur t i e ta m a i e n jota dantzatuko dute. Aurten-go maien erregina izatea Lei-re Tejero 7 urteko neskatoari egokitu zaio. Dantzari, erral-doi, txistulari e ta txalaparta-rien segizioa 18:00etan abia-t u k o da h a u r p a r k e r a i n o . Hantxe erromerian ibiliko di-ra Argako ibaiertzean.

Gazteen antzerkia euskaraz

GAUR ETA HELDU DEN OSTIRAle-

an Gazteen Antzerkia Euska-raz i zeneko l e h e n t o p a k e t a e g i n e n d u t e I r u ñ e a n . Hi ru i k a s t e t x e t a k o i k a s l e e k an -tzez lanabana eskainiko dute Gaur, 20:00etan, San Fermin ikas to l ako an tzerk i t a l d e a k x+x+2x= 10 gazte lana taula-ratuko du Erraldoien Txoko-an. Ordube te geroago, Liza-rra ikastolako antzerki talde-ak Esnatzeak II antzezlana es-ka in iko du. Azkenik , h e l d u den ostiralean, I turrama Ins titutuko ta ldeakbere azkene ko lana aurkeztuko du: Paco Mir-ek idatz i tako e ta Reyes Ilintxetak apailatutako Ez cfa hain erraza.

T o p a k e t e n antola tza i leen iritziz, «antzerkirako zaleta suna txikitatik bul tzatzea eta gaztetxoen lanak taularatzea da antzezpen hauen xedea».

ziutatea

A R I T Z A G I R R E

Futbola eta biok IOsasuna da UPNek dekretuz eskua sartu ez

duen Nafarroako txoko bakarra, oraingoz. 2.-Gorritxoen baimenarekin jokatuko du Alave-

sek UEFA, Athleticek oparitutako berdinketari esker. 3.-Real Madrilek Euskal Herrian galdu du aurtengo

liga, Sadarren eta Anoetan. Nerabeen karpeta argazkidunetan gailentzen den

izenburuari esanahia aldatu eta hitz larriez azpimarratu-ko dut: bizi garen errealite eta testuinguruaz jabetu

ahala, are gehiago maite dut nik futbola.

Garzoni soilik drogen aurkako futbol partidetan sartzen dizkiotelako golak. Afganiarrek marineen kontra bakarrik futboiean erdietsi dutelako garaipenik. Baloiaz baliatzen

direlako Almeriako etorkinak Guardia Zibilari adiskidan-tzazko partidetan ostikoakemateko; bueltako abioia hartu aitzin, betiere.

Sentsazioa da galtzaileen taldean egokitu zaidala partida jokatzea. Eta entrenatzailerik gabe gaudela, aspaldi. Horre-gatik, aldi berean, barreari ezin eutsi diezaioket euskal tal-deen eskupeko jokoez Madrilgo esatarien arrangura aditze-an, edota ERREge Madrilek mendeurrenaren Errege kopa jasotzerik ez duenean. Norabiderik gabeko ibilbidean, amil-degian behera erori aitzin, beti geldituko zait futbolaren eus-karria. Eta datozen asteotan, Koreak edo Nigeriak mundiala irabaziko duten itxaropenari eutsiko diot, etxean ilegaliza-zioak eta politika iiberalak gailentzen diren bitartean.

Izan ere, berdegunean biluzik korrika hastea edota porterietara lotzea izaten baita sarri norbere irudia edo aldarrikapena, zakila ala kartela telebistan kolatzeko era bakarra. Irteerarik gabeko zirkulu itxian baloiak berega-natzen baitu albistegien titularra.

Futbola herriaren opioa dela ere irakurri dut nerabe intelektualen karpeta argazkidun horietan. Gaur, ordea, bada opio gehiagorik egunkarien beste orrialdeetan ere. Bihar Espainian, Italian, Holandan, Frantzian eta nork jakin aurki Alemanian ere kantatuko ote duten Euro-pe's living a celebration doinua, esaterako. Eskuindar giro biziberrituaren ospakizun beldurgarriak. Eta, hala ere, ez dakit beldurgarriagoa ez ote den Donostiako triunfomania kontzertua ikusteko Iruñerri, Hernani, Orere-ta edo Gernikatik atera zen autobus andana. Gringoa etxean.

Egunkaria ostirala, 2002ko maiatzaren 31 ostirala, 2002ko maiatzaren 31 Egunkaria

rzainW«Euskararen Egun urtua

Duela sei urte hasi zen

Kebenko elkartea

Erronkariko

Euskararen Eguna

antolatzen. Urtetik

urtera, ospakizunetako

herria eta gaia

aldatzen dute. Aurten,

Urzainki herriari eta

uraren gaiari egokitu

zaie txanda.

UZTARROZEN EGIN ZUTEN LE-

hen Euskararen Egun har-tan ez zuten aparteko gairik au-keratu. Hurrengo urtean hasi zi-ren, Bidankozeko azken euskal hiztunak omenduz. Gero etorri ziren Izaba eta espartingileak, Burgi eta sorginkeria, Erronkari eta Nafarroako historia, eta aur-tengo Urzainki eta ura. Heldu den urtean, Garden izanen da ospakizuna. «Beti saiatzen gara kulturarekin eta ibarrarekin lo-turiko gai bat aukeratzen», erran du Erronkariko euskara teknikari Jone Usozek. Euskara Zerbitzuak eguna antolatzen la-guntzen baldin badu ere, Ke-benko elkartearen ekimena da batez ere.

Erran bezala; aurtengo jaia-ren ardatza ura izanen da; ur osagaia Erronkariko leku izen askotan agertzen baita. Dena dela, Urzainkiren kasuan ez dago ba te re garbi ur- aurrizki hori ura ote den. Nolanahi ere, ukaezina da urakberebiziko ga-rrantzia izan duela ibarraren bi-lakaeran, batez ere, egurra ga-rraiatzeko erabili zenean. Gai-

ErronBariko aurtengo Euskararen Eguna ura gaiaren inguruan osatu dute. • C R I S T I N A B E R I A I N

nera, ibarra osatzen duten zazpi herriak Ezka ibaiaren eta bere isurkideen bazterrean kokatu zituzten. Eta horrek behartu zi-tuen ibaiaren paraleloan doan errepidea egitera, eta, jakina,

ibaia igarotzeko hainbat zubi eraikitzera.

Ur ekitaldi ugari Bihar Urzainkin eginen dituzten ekitaldi gehientsuenek ura iza-

nen dute ardatz. Honela bada, goizean, ibai bazterrean, hau-rrentzako ur ekitaldiak antolatu ditu Ekia enpresak. Tomas eta David Urzainki urzainkiarrek uraren gaineko hitzaldia eskai-niko dute. Historiari errepaso zabala eginen diote, urak iba-rrari eman diona azpimarratuz.

Hitzaldia bukatu eta gero, ar-gazki zaharren erakusketaren irudi hautatuekin osatu duten li-buruxka aurkeztuko dute, Ura txuri-beltzean izenburukoa. On-doren, haurrek ura gaitzat duen pintura lehiaketan parte hartuko dute. Eta Txitxarena arrantzale elkarteko kideek hainbat ekital-di eginen dituzte ibaibazterrean.

Eguna musikarekin bukatuko dute: Urzainkiko Aitona De-mons taldea eta Urgabe. Azke-nik, aipatzekoa da egun osoan Jarauta 69 txaranga herriko ka-leetatik ibiliko dela, eta bi txos-na paratuko dituztela, edari eta ogitartekoak zerbitzatzeko.

Asier Azpil ikueta

Euskararen Eguna Urzainkin

Igandea 26

10:00 D ianak.

11:00 Ju l i an Gaiarre abesba tza ren

kontzer tua .

12:00 Haur ren tzako ur-eki ta ld iak.

12:15 Tomas eta Dav id Urza ink i ren

h i tza ld ia .

13:00 A rgazk i zahar ren e rakuske ta ren

l iburuxkaren aurkezpena.

14:30 Herr i bazkar ia .

16:30 Haur ren tzako p in tura leh iaketa .

17:30 Z i rku Eskola.

18:00 Ek i ta ld iak iba ian, Tx i txarenako

ar ran tza leen eskut ik .

20:30 A f r i kako dantza eta mus ika ,

S a w a n a t a l d e a r e n esku t ik

22:30 A i tona D e m o n s ta ldearen

kontzer tua .

00:30 Gaupasa, Urgabe ta ldearek in .

Xabier Lar raburu

Anitaren fantasiak Anitak ongi egiten zuen lo. Ohera-

tu orduko, eguneroko aferekin ez

tematzeko, bere fantasien saldoa-

ren artean bat aukeratu eta hare-

xekin ibiltzen zen lokartu arte.

Fantasiak ez ziren asko, hamabi

bat edo, baina, hori bai, noizbehin-

ka berritzen zituen. Oso gastatuak

: ikusten zituenean, alde batera utzi

| eta, esaterako, mutil eder bat be-

: rriki ezagutua bazuen, harexekin

I eraikitzen zuen fantasia berri bat,

: zeinak, gastatu arte, ongi lokartze-

• ko modua hilabeteetan eskaintzen

j ahalzion.

: Halako egun batean, oheratzeko

: ordua ailegatu, eta Anita betiko

: protokoloa lagun zuela oheratu

• zen. Ohean zegoela, fantasien sal-

; dorajozuen, gauero egiten zuen

: moduan, zein aukeratu erabakitze-

: ra, eta orduantxe konturatu zen

: zer edo zer gaizki zebilela. Anitari

• fantasia-saldoan amets bat falta

: zela iruditu baitzitzaion. Anitak ba-

i nan-banan zenbatu zituen orduan

; fantasiak (hamabi bat edo), eta,

: bai, fantasia bat falta zela ikusi

| zuen. «Kaguenlatxota» -pentsatu

• zuen Anitak- «ez naiz, bada, orain

i fantasia bilatzen hasiko, dena ilun

i dago, gainera; zehazki zein fanta-

i sia den ere ez dakit, eta batek daki

• nonsartudenl».

• Beraz, Anitak, galdutakoa buru-

i tik kenduz, fantasia bat aukeratu

i eta berarekin ibili zen gora eta be-

: hera lokartu bitartean. Horrela, be-

• rriki ezagututako mutil eder hare-

: kin pote bi hartu zituen, eta muti-

i lak poteak eskatzen zituenean

i begien bistara uzten zuen ipurdi

• eder hura aurrean zuela, pixka bat

| berotzen ari zela konturatu zen,

; eta;mutilari ea etxean egingo ote

; zuten galdetu zion, horrela, lasai

; asko, eta mutilak «etxean ez, he-

; mentxe bertan», erantzun zion, eta

; inongo lotsarik gabe hantxe ber-

; tan egin zuten (fantasiazko taber-

i nakjendezerrazhusten dira), eta

i gero Anita lokartzen hasi zen eta

': handikgutxiralosekozegoen.

; Goizeko zortzietan esnatu zen.

; Eta arraroa eta guztiz ez ohikoa

i ematen duen arren, esnatu orduko

i galdutako fantasia gogora etorri

; zitzaion, guztiz aberatsa izateare-

; na alegia, eta hasiera batean

i mokadu batzuk baino ez zizkion

i hartu, baina gero, guztiz harrapa-

i tua, milioiak banatzen egon zen

; eguerdi arte. Lanera ez zen joan,

; baina, hori bai, ekintza on asko

i eginzituen. •

Aranguren •

D ereduaren aldeko eguna IRUÑEA ONDOKO ARANGUREN IBARREAN, EUS-

kararen Eguna ospatuko dute igandean, La-bianon. Ibarreko kultur elkarteak —AEK batez ere— eta Udala dira egunaren antola-tzaile. Duela hiru bat urte hasi ziren ospaki-zunekin. Aurreko urteetan Euskararen Egu-na Mutiloabeitin egin eta gero, aurten era-baki dute ospakizuna herrietara zabaltzea. Aurten Labianon eginen dute.

Uharteko, Esteribarko eta Arangurengo ibarrek euskara teknikari bera dute. Bairia iaztik, Arangurengo Euskara Zerbi tzua beste bietatik bereizita dago formalki. Une honetan Kati Leatxe ari da Arangurengo

euskara teknikari lane-tan.

Euskararen Egunak badu halako aldarrika-pen kutsu bat Arangure-nen. Leatxek erran due-nez, Arangurenen euskara zabaltzeko dago-en arazo nagusia da ibarra eremu erdaldu-nean dagoela. Horrek eragozten du Arangu-renen D eredua osatzea . «Ibarreko haur asko D ereduan daude matrikulaturik, sare publikoan zein pribatuan, baina bet iere , Arangurendikkanpo», azaldu du Leatxek. «Duela bi urte, D ereduaren alde mobilizatu

Arangurengo EuskararenEguna 11:00 A r a n g u r e n g o erra ldo i eta k i l ik ien

konpar tsa , gai tar i , dantzar i eta Don ibaneko

fan fa r rea ren kalej i ra.

egurra moz tea , bi a izkolar i leh ian eta

arpana.

11:00 A r a n g u r e n g o erra ldo i eta k i l ik ien

konpar tsa , gai tar i , dantzar i eta Don ibaneko

fan fa r rea ren kalej i ra.

egurra moz tea , bi a izkolar i leh ian eta

arpana.

11:00 A r a n g u r e n g o erra ldo i eta k i l ik ien

konpar tsa , gai tar i , dantzar i eta Don ibaneko

fan fa r rea ren kalej i ra. 14:30 Bazkar ia, karpan. Bazka londoan,

Ja ione , Xuxuna eta Kar losen mus ika . 11:30 Taloak eta tx is tor ra .

14:30 Bazkar ia, karpan. Bazka londoan,

Ja ione , Xuxuna eta Kar losen mus ika .

12:00 Haur ren tzako jo lasak . 17:00 Haur ren tzako herr i k i ro lak, Zurga i

ta ldearek in . 13:00 He i r i k i rolak, Zurga i t a l dea ien

eskut ik . harr i j aso tzea , a i tzur ra rek in

17:00 Haur ren tzako herr i k i ro lak, Zurga i

ta ldearek in . 13:00 He i r i k i rolak, Zurga i t a l dea ien

eskut ik . harr i j aso tzea , a i tzur ra rek in 19:00 Dantza ld ia , A la i tz eta Ma ide r rek in .

ziren gurasoak, eta azken unea arte ez zituz-ten haurrak matrikulatu. Eta Udalak Aran-guren eremu mistoan sartzeko eskatu zuen. Baina ez zuten lortu egoera aldatzea. Behin-tzat, Udalak autobuserako eta jantokirako diru laguntzak ematen ditu».

—e» Asier Azpil ikueta

ostirala, 2002ko maiatzaren lOa Egunkaria

Duela lau urte Sancena enpresak 150 urte bete zituen, baina

ez zuten aparteko ospakizunik egin. Orrialde Horietan

iragarki ttikia dute. Eta inoiz ez dute aparteko publizitaterik

egin. Ez dute behar. Jakin behar dutenek badakite Sancenak

egiten dituela Nafarroako hiri eta herrietako burdinezko

kale-altzari gehienak.

1848an sorturiko Sancena galdategi etxeko argazki zahar bat. • S A N C E N A

BZTARRIA UREZ FRESKATZEKO ERABILTZEN

dugun lehoi berdearen iturria Sance-nak egin du. Haurrak parkean jolasean di-ren bitartean, Sancenak eginiko eserlekue-tan jartzen dugu ipurdia. Sancenak ekoitzi-riko farolek argitzen dute gure gaua. Eta Sancena renak dira, nola ez, egune roko joan-etorrian ehunka aldiz zapaltzen ditu-gun estolda estalkiak. Betiko enpresahonek betiko kaleko altzariak egiten ditu.

Arrotxapeko Joakin Beunza kalean dute lantegia. Baina lehenago, gezurra badirudi ere, Jarautaren eta Kale Nagusiaren artean dagoen barneko patioan zuten. Eta oraindik lehenago, San Pedroko errotan. «Hemen-dik ur tebete eta erdira, Agustinos indus-trialdera joanen gara», adierazi du Miguel Nagorek, enpresako egungo buruak. Mi-guel Nagore Sanzena, familia enpresa ho-netako laugarren belaunaldiko kidea.

XIX. mendeko enpresa Salvador Pinaquy izeneko frantziar batek sortu zuen enpresa , 1848an, nekazari tza makinak eta l anabesak egi teko. Laster , iruindar batekin bazkidetu zen, Miguel Na-goreren birraitonarekin, hain zuzen ere. Pi-naquy enpresaburu ekintzailea zen, eta be-

rak e r aman zuen Irufiera Argatik harturiko ura. Eta, noski, enpresa iturgintzan sartu eta estolda estal-kiak egiten hasi zen. Pinaquyk en-presa utzi zuen, eta sanzenatarrek se-gitu zioten frantziarrak hasitako bide-ari. 1890ean, kale al tzariak egi ten hasi ziren.

Sancenaren burdin zatien artean is-torio bitxi asko egonen dira, gehienak galduak, ordea, 1.535 °C-tan urtuak. Adibidez, lehoi berdearen iturriaren diseinua nondik atera zen ez dakite; ehun urte pasatxo ditu diseinuak, eta Ingalaterrakoa omen da, lehenbiziko iturrietan ingelesezko hitzak agertzen baitziren. Hori bai, Julian Gaiarre te-norea Sancenan lanean ibili zela ba-dakite, hark erabili omen zuen ingu-dea gordetzenbaitute.

Familiako enpresa izaten segitzen du Sancenak. Baina denboraren alda-ketetara hagitz ongi moldatzen dela eraku-tsi du. «Familia enpresek hirugarren belau-n a l d i r a k o p o r r o t eg i t en d u t e l a d io t e eStatistikek», adierazi du Miguel Nagorek. «Baina guk segitzen dugu, eta enpresa ongi doa».

'SaaEtxea

fundoburua' §

«Estalk eroak nahi

bezaladugu. Nahi

izana,euskaraz

jartzen tltugu hitzak;

hori du egin

multiml batek»

Sarieeria galdaketa etxea 1848tik dabil

lruñea eta iriguruetarako burdiriazko kale

altzariak egiten

Estoldetako estalkien negozioaren bi lakaera

Alfonso Perez de Ziriza Sancenako aholkularia da, baina ez bertako lan-gilea. Berak esplikatu du negozioaren bilakaera: «Lehen, oso estalki guti pa-ratzen ziren kaleetan. Hasieran, hau eremu jakinetako negozioa zen; San-cenak Nafarroan eta Gipuzkoan lan egiten zuen. Baina garaiak moderni-zatu ahala, gero eta estalki gehiago paratzen joan ziren. Eta egun, gauza askotarako jartzen dira estalkiak. Eta ugaritze horrek estandarizazioa eka-rri du; eta estandarizazioak, multina-zionalak negozioan sartzea. Eta San-cenak ttikia da. Beraz, pertsonaliza-ziorajo du».

Negozio honetan berebiziko garrantzia du urtu behar diren piezen kopuruak. Seriea ttikia bada, lan gehiena eskuz egiten da. Ai-tzitik, seriea oso handia bada, batez ere ma-kinek egiten dute lan. Sancenak—egun 17 langile dituen enpresak— serie ttikietako

ekoizpenerajo du. «Estalkietan bezeroak nahi duenajartzen dugu», dio Miguel Na-gorek. «Estalkia berak nahi bezala egiten j dugu, nahi dituen elementuekin. Nahi >j izanez gero, euskaraz jartzen ahal ditugu hitzak; hori ezin du egin multinazional batek».

Kale a l tzar iak eta par t iku lar rentzako lanak

B aina ez ditu egiten estoldetako estalkiak bakarrik. Iruñean aurki daitezkeen burdi-nazko kale altzari gehientsuenak Sance-nak egin ditu. Bezeroak edozein ideia eman, eta berak burdinarekin gauzatzen du. «Duela hamar bat urte, Iruñeko kale-altzari guziak Sancenarenak ziren», erran du Miguel Nagorek. «Orain ez, altzari es-tandarrakjar tzen dira, plastikoa erabil-tzen da.. . Bainaburdina erabiltzen segitzen da. Oraindik ere merkatua badago, eta mul-tinazionalek merkatua kentzen badigute, gukberreskuratzen ahal dugu produktuen pertsonalizaziora joz. Orain, asko ari gara

• A S J E R A Z P I L I K U E T A

Pinaquyren ondorengoak Salvador Pinaquy frantziarrak 1948an sortu zuen, Iruñean, Casa Pinaquy izeneko burdina galdategia. Laster, Sanzena iruindarrarekin bazkidetu zen, eta frantziarrak enpresa utzi zuenean, Casa Sancena -Sucesor de Pinaquy izena hartu zuen. Iruñeko karrika zaharretan, oraind«k ere. Pinaquy izena duten estolda estalkiak ikusten ahal dira — Dormitaleria karrikakoa, esaterako—.

egiten balkoietako barandak. Artistei ere egiten dizkiegu piezak. Eta tabernen izenak paratzeko plakak. Produkzio industrialetik aldenduz, gure produkzioa pertsonalagoa da, hurbilagoa, familiarragoa, betikoa».

154 ur teko b idea eginagatik ere, b ide luzea dute oraindik Sancenan. Eraikitzaile-en artean ezaguna da euren lana; eta segi-tuko dute lehoi berdearen iturriak egiten, eta estoldetako estalkiak egiten. Baina jen-deak ez du Sancena ezagutzen, nahiz eta egunero zapaltzen dituen bere produktuak.

Erran bezala, hemeñdik gutira industrial-d e b a t e r a j o a n e n da Sancena, hiribarnetik kanpora. «Txatarra garraiatzen duten ka-mioiendako hobea izanen da industrialdean egotea, ez, ordea, bezero partikularrenda-ko», dio Miguel Nagorek. Hor dute erronka. Sancenak, Nafarroako enpresa zaharrene-takoak —zaharrena ez bada—, horretarako nahiko eskarmentu badu. Eta burdina ez zaie faltako.

—e» Asier Azpilikueta

Moldea egin. Burdinazko pieza bat egiteko, lehenbizi horren moldea egin behar da. Bi modutan egiten dute Sancenan. Pieza bitxi

samarren kasuan, egurrezko eredua hondar eta erretxin nahasketa batekin estaltzen dute, prentsa batez; egurra kendutakoan, moldea lortzen da (negatiboa). Pieza arruntagoen kasuan, metalezko eredua erabiltzen dute. Bi kasuetan, moldeak maskor itxura du, bi maskor molde bakoitzeko.

Egunkaria •stirala, 2002ko maiatzaren 24a

2Burdina urtu.

Burdina(Fe) 1.535 °C-tan urtzen dute. Burdinak, berez, propietate mekaniko apalak

ditu, eta beste elementu batzuekin nahastu gabe gutitan erabiltzen da. Sancenan, txatarra, l ingoteak eta ikatza nahasiz lortzen dute burdinurtua. Burdinurtua galdaketa-labetik gori-gor i atera eta ontzi batera botatzen dute.

3Moldea bete.Egm

behar diren piezen moldeak, zinta garraiatzaile baten gainean, burdinurtuz beteriko

ontziaren azpitik pasatzen dira. Langileek ontzia irauli, eta, tentu handiz, bi maskorretako moldeek duten zuiotxo batetik sartzen dute burdinurtua.

4Produktua atera.

Piezen gaidaketan, burdinurtua hozten delarik, moldearen forma hartzen du.

Pieza moldetik atera eta duen harea kentzen zaio. Batzuetan, piezari akaberako mekanizazioa aplikatu behar zaio. Errate baterako, eserlekuak muntatu behar dira: burdinazko bi piezei egurrezko xaflak jarri, eta xafiak margotu. Iruñeko karriketan, Sancenak berak paratzen ditu eseriekuak.

5Lixatu. Moldeetatik ateratako piezak, inguruko harea kentzeaz gainera, l ixatu ere egin behar dira. Pieza

batzuk lixagailu mekaniko handi batean sartzen dituzte, altzairuzko bola t t ik i txo batzuek lixa ditzaten. Beste pieza batzuk lixatzeko, ordea, eskuko lixagailu bat erabiltzen du langile batek.

A R G A Z K I A K : L A N D E R F . A R R O I A B E / A R G A Z K I P R E S S

Produktua kaiean . Sancenak kaleko altzariak egiten ditu: estoldetako estalkiak — 6

ehunka eredu eta tamainatakoak—, lehoi berdearen iturriak, Iruñeko lehoidun barandak, balkoietako barandak, trafikoa oztopatzeko gontzak. eserlekuak, paperontziak, kale-argiak... Baina baita partikularrek eskatutako piezak ere: pertsona baten bi eskuak, zapata pare zahar bat —artista batek eskatua—, arropa denda baterako pertxeroa, mesanotxeak...

ostirala, 2002ko maiatzaren 24a Egunkaria

lVlorite Carlotik Juan Kruz Lakasta

Diputazioari esker T e o l o g i a . Santo T o m a s e n Jaungo ikoaren existentzia frogatze-ko b i d e a k k o l p e b a k a r r e a n b i r r in -t z e n d i t u e n e s a l d i a b o t a t z e n d u G e r a r d o m u s b i k o t e k i d e i k u r r i n a b a i n o b a s k o a g o a k a r r a t s a l d e r o , M o n t e C a r l o n , m u s p a r t i d a a b i a n jarri eta lehen lau kar tak jaso bezain p r o n t o : «Kaben J a n g o i k o a , b a l d i n e ta exis t i tzen b a d a , e ta ez dut u s t e existi tzen denik, existi tuko balitz ez b a i l i t z a t e k e nir i h o r r e l a k o k a r t a k b ida l t zeko b e z a i n kabro ia izanen». G e r a r d o r e n a t e r a l d i a k a z k e n

' b o l a d a n a u r k a r i i z a t e n d u g u n U n z u k o k i r o l s a i l e k o s a l t z a i l e e r reg iona l i s ta pa rea r i ez dio grazia h a n d i r i k e g i t e n . N o l a n a h i e r e , haien erreferentzia ideologiko nagu-s i a S a n t i a g o C e r v e r a i z a n d a , e z i n d u t e h a s e r r e t u z s a i n d u j a l e irudia e m a t e n aritu. Har tara , beraz , e n t z u n g o r r a r e n a egi ten dute . D e n a dela, ipurdiak salatzen ditu: bizpahi-ru m i n u t u i g a r o t z e n d i tuz te ipurd i m a s a i l a k a u l k i a r e n g a i n e a n d a n -tzan , j a r r e r a a l d a k e t a e t e n g a b e a n , ihes eg in d i en e r o s o t a s u n a r e n bi la . L e h e n h a m a r r e k o a g u r e t z a t i z a t e n ohi da.

P s i k o l o g i a . As te l ehenean , ba ina , Gerardok ez zuen be re eguneroko tesi teologiko birrintzailea oka egin. Aitzi-tik, p a r t i d a has i au r re t ik , m i r a r i z k o ekintza gauzatu zuen, historian lehen-dabizikoz nahi genuena eda teko gon-b i t a e g i n e z b a i P i p a G a n c e d o r e n

Agatha Christiek idatzi Murderon the Orient Express filmaren afixa.

e las t iko sa l tza i lee i , b a i t a niri e re — A r g u e d a s k o s e m e a i z a n a g a t i k e r e , U z t a r r i a r e n A m a B i r j i n a r e n a b a i n o Ukabi larenaren jarraitzaile su t suagoa d a G e r a r d o . T o e r d e r a k a d a — • ' . A l e l u y a . S a m u e l z e r b i t z a r i a k ha ien g in- tonikak — o r a i n de la gutxi a r t e p a t x a r a n a e d a t e n z u t e n , ba ina aurreko ba t ean Osasun kontsei-la r ia La Olla t a b e r n a n g ina h a r t z e n ikusi zutenetik, bes ter ik ez dute ezta-

Santiago Cervera, Osasun kontseilaria.

r r i r a t z e n — e t a gu re k u b a t a k m a h a i -g a i n e r a t u z i t u e l a r i k , G e r a r d o k t o p a e g i n z u e n : « G o r a D i p u t a z i o a askatuta! Gora Diputaz ioa er regiona-listal».

S o z i o l o g i a . G u z t i o k a h o b e t e hor tz utzi g intuen. A g a t h a Chr i s t i e -r e n i d a z k i e t a n o i n a r r i t u p e l i k u l a r i k t x a r r e n e k o H e r c u l e s P o i r o t ba i l i -t z a n , G e r a r d o k , a z a l p e n a k e m a n

a u r r e t i k , u r r u p a d a l u z e a e b a t s i z i o n k u b a t a r i , e t a d o z e n a b a t s e g u n d o z begi ra gera tu zitzaigun. A z k e n e a n , a u r p e g i a a lde r ik a lde zeharka tzen zion irribarreaz, azal-du zuen egunkar ian irakurria zuela Diputazioaren inkesta ba tek zioeia Nafar roako gaz teen %8 bester ik ez d i re la e s p a i n i a r s en t i t z en . «Nork e ta Dipu taz ioak eg indako inkes ta b a t e k : g o r a Migue l iko !» , g a i n e -r a t u z u e n , M i g u e l i k o h o r r e l a x e , e u s k a r a j a t o r r e a n , u e t a g u z t i ahoskatuz .

O r g i a . Irakurlerik fidelenek aski ongi daki tenez, 50 u r teak gero eta ger tuago d i tudan hone tan , bizitza-ren e rd i a r en krisiak j o t a nagoe la , garai b a t e a n sutzen nindut-en aber-tza le tasunek egun ez nau te epeldu e r e e g i t e n . H a r t a r a , G e r a r d o r e n gordinkeria baz te r rean utzita, giza l e g e a r e n b i d e t i k , a u r k a r i e k i k o l a g u n k o r r a g o aza ldu n in tzen , e ta

' R a f a e l G u r r e a r e n o s a s u n e g o e -raz galdetu nien. Izan ere, gobe rnu

erregional is tako l ehendakar io rdea ren o s a s u n a zigortuegi dago b o t e p r o n t o -an Cordov i l l ako e g u n k a r i a n Dipu ta -z ioa ren a r a b e r a g a z t e e n %8 bes t e r i k ez direla espainiar sent i tzen irakurtze-ko. Espero ez bezala , nire galdera zin-tzoak ez zituen lasaitu. Espero bezala, p a r t i d a i r a b a z i g e n u e n . M u t u r r e k o e r r e g i o n a l i s t e k m u t u r t u t a a l d e eg in z u t e l a r i k , b e s t e k u b a t a b a t e s k a t u genuen.

Eririke Diez de liltzurrun

Katedraleko koska Soriatik kanpora tu eta urkamendia agin-du zioten. Rodriguez Ventura arkitektoa, orduan, Iruñera etorri, bere asmoen berri eman, agintariek ontzat jo eta, ondorioz, hiriak katedraleko atari alde eder eta pre-ziatua galdu zuen, Erdi Aroan eraikia. So-riako Burgo de O s m a herriak, ordea, ha-rro agertzen du katedraleko aurreko alde ikusgarria, Erdi Arokoa, XVIII. m e n d e a n katedralaren aldeko koord inadora eratu baitzen, arkitekto m o d e r n o haren asmo-ak errekara botarazi zituena. Ikusten de-nez, k o o r d i n a d o r a kon tu hor i ez da he -mengo asmazioa.

Dena dela, fatxada neoklasikoan gauza bat, gutxienez, ongi egin zuen Rodriguez Venturak, hots, erlojua toki ezinago apro-posean paratu zuen leku frankotatik ikus-teko. Horrela, farolaren ba t gorabehera ,

ikusgai dago Txapi te la e ta M e r c a d e r e s arteko kantoitik, Estafetako bihurgunetik eta Nabarreriako iturritik ere bai.

Barneko aldea, ordea, zinez ederra da, baina itaxurez josia dago. Kostatu egiten da, halere, zabalik aurkitzea. Bada, kate-dralean sartu eta eskuin aldetik joz gero, b iga r ren k a p e r a k o e r re tau la b a r r o k o a k koska txikia du, gris ba ten porrak duela ia 30 urte eraginik. Kolpe hark, hark gutxie-nez, huts egin zuen, noski. Gr i senbe r t ze makilazoek ordea, Landabengo langileen bizkarrakubeldu zituzten, jende hura guz-tia katedralet ik kanpora tzerakoan . De la fiesta de Blas en tzuten zen Radio Reque-ten garai har tan , Formula V p o p ta ldea-ren kanturik sonatuenetakoa , alegia. Eta Blasen fes ta t ik jende guztia edanda atera-tzen zen: Con unas cuantas copas de mas, Iruñeko katedraleko fatxada neoklasikoa.

jei zehazki. Itxialdiko langileak kanpora b o t a e t a b i h a r a m u n e a n , i n d a r r a h a r t u zuen Formula Vren kantuaren bertsio be-rriak: De la catedral (bis) todo el mundo sa-lia con unas cuantas hostias de mas,jei.

Katedrala herri koplan agertu bazen, ka-tedraleko buruak ere bazuen merezimen-du hor re ta rako , ar tzapezpikuak, jakina. Eta, iruindarrak, hartaz gogait eginik, Stop taldearen ahesti famatuaz baliatu ziren ar-tzapezpiku jauna urte haietako alkate eta gobernadorearen pare jartzeko. Horrela, Tres cosas hay en la vida —osasuna , dirua eta maitasuna—. Eta hirurak dituenak que le degracias a Dios z ioen k a n t u a h o n e l a eman zuten peñek eguzki aldean. Tres co-sas hay en Pamplona, que no las quiere ni Dios, el alcalde, elarzobispoy el señorgober-nador. Sanferminetako kanturik arrakas-tatsuena izan zen, Franco artean bizirik ze-goela. Arrotxapea Berriko Angelek dio ba-dela berriz kanta tzeko garaia, generoar i buruzko aldaketa aintzathartuta.

Egunkaria ostirala, 2002ko maiatzaren lOa

Pe'Jro Obj'Jiii SAN FRANTZISKO ESXOLAKO GURASOEN ELKARTEKO KIDEA

' d i g u ' ' m ^ m ^

2000. urteko otsailean,

honako proiektua aurkeztu

zuen Nafarroako

Gobernuak: San Frantzisko

Eskolako haurrak

teresatarren eraikinera

eramanen zituzten,

Nafarroako Liburutegi

Nagusiaren egoitza berria

egiteko. Aurka agertu ziren

gurasoak. Pedro Otaduik

azaldu digu zergatik.

EDRO OTADUIK ARGI DU

arrazoia gurasoen alde de-la, baina Nafarroako Gobernua aurkari boteretsua dela ere bai. Nafarroako Eskola Kontseiluak teresatarren aldeko iritzia ager-tu berr i du, e rakunde horren baitan sortu batzordeak eginda-ko txostenak, eraikin hori eze-gokitzat jo arren. Horretaz min-tzatu gara Otaduirekin.

• Nafarroako Eskola Kon-tsei luak teresatarren ikastetxearen aldeko iri-tzia agertu berri du. Bai. Erakunde hori osatzen

duten kideen gehiengoa Admi-nis t razioaren ingurukoa dela kontuan hartuta, espe-ro zitekeen erabaki hori hartzea. Garrantzitsue-na, nire ustez, erakun-de horren baitan osatu azpibatzordeak eginda-ko txos tena da, argi adierazten baitu teresa-ta r ren ikas te txea ez dela egokia.

• Eskola Kontsei-luak osatu zuen azpibatzorde hori txostena egin ze-zan, baina ez du kontuan hartu. Bai, gaiaren inguruan infor-

mazioa bil zezan osatu zuen. Bost kidek osatu dute talde hori, eta bere txostenean, hau-rrak San Frantziskotik ateratze-aren aurkako iritzia agertu du, teresatarren egoitza ez delako egokia. Erabakia ez da aho ba-tekoa izan, hiru kidekbozkatu dute San Frantziskoren alde eta bik aurka. Lan zabala egin dute, alde guzt ie tako informazioa jaso baitute taldekideek. Argi dago, lan hori iritzi teknikoa izan dela, eta Nafarroako Esko-la Kontseiluarena erabaki poli-tikoa dela. Aukera bazen arazo hau konpontzeko, baina ez dute baliatu. Guk aurrera segituko dugu, orain arte bezala. • Eskola Kontseiluaren

iritziak Nafarroako Go-bernuari hats emanen diola uste duzu? Hala izan daiteke, baina guk

argi dugu teresatarren aukera ez dela egokia, eta txosten guz-tiek hori erakusten dutela. Kon-tuan izan beharko luke Nafarro-ako Gobernuak gizartea kontu-ratu dela, eraikin horrek ez duela betetzen gutxiengoa ere. Nafarroako Gobernuak aurrera jarraitzen du, eta argi dago bere a smoa zein den, bai e ta bere kezka zein ez den ere, eta bere kezka ez da hezkuntza publikoa Iruñeko parte zaharrean gara-tzea. Nafarroako Gobernuaren

. kezka da E1 Corte Ingles non ja-rri, non jarri Nafarroako Liburu-tegi Nagusia, eta asmo horiek

betetzeko oztopo bat besterik ez dira gura seme-alabak. Go-bemuak legeak dioenari muzin egin dio, eraikinak ez baititu gu-txieneko baldintzakbetetzen. • Daviden eta Goliaten ar-

teko borrokaren gisakoa da hau? Batzuetan horrela dela uste

«Argi dago, Nafarroako Eskola

Kontseiluaren teresatarren

aldeko iritzia erabaki politikoa

dela; arazo hau konpontzeko

aukera bazegoen, baina ez

dute baliatu»

dugu, Nafar roako Gobernua baita aurrean dugun aurkaria, eta denok dakigu UPNk nola jo-katzen duen. Hala ere, ez dut uste hain txiki garenik, gizarte osoa baitago gure alde. Irakas-kuntzan diren s indikatu guz-tiak, adibidez, gure alde agertu dira, eta gehienek sinatu dute agiri publiko bat ildo horretan. Arrazoiak ematen digu indarra. • Zein izanen dira hurren-

go urratsak? Eta zer ger-tatuko da hurrengo ikas-turtean? Hurrengo ikasturtean, betiko

egoitzan jarraituko dugu. Bitar-tean, agian, teresatarren eraiki-na berritzeko lanak hasiko di-tuzte . Lan ba imena joan den urrian eman zuen Iruñeko Uda-

s o s l a i a

iruñean hamazazpi urte darama Pedro Otaduik, baina Donostian jaioa da. Nafarroako hiriburura iritsi

aurretik, Gasteizen eta Madrilen ere izan da lanean. Orain, Iruñeko Iturrama institutuan da matematika

irakasle.

San Frantzisko Eskolako Gurasoen Elkarteko kide ere bada Otadui. Talde horren baitan, hainbat batzorde daude, eta bera ikasleak Teresatarren ikastetxera

eraman nahi dituen proiektuari aurre egiteko sortutakoan ari da lanean.

San Frantziskoko Guraso Elkarteko kideak astean behin biltzen dira. «Oso talde dinamikoa da»,

azpimarratu du Fedro Otaduik. Argi dute ikastetxe horretan jarraitu nahi dutela, eta hori lortzeko,

borrokatzeko prest dira.

lak sei hilabeteko epean haste-ko, eta epe hori ez da bete. Be-raz, lanakhasten badira, guk sa-latuko ditugu. Bestalde, hainbat errekurtso jarri ditugu eta de-nak ezetsi dituzte, Nafarroako Gobernuak erantzun dituelako. Ondor ioz , epa i l eengana jo dugu, eta ikusiko dugu bide ho-rrek zer ematen duen. • Ez da beste konponbide-

rik izanen? Guk ager ian utzi di tugu

proiektu honek dituen gabezia nagusiak: segurtasun neurriak ez direla betetzen, gelak eska-sak direla, ez dagoela kirol pis-

tarik. Gertatzen dena da gabezia hor iek guztiak ezin direla konpondu, ez baitago aukerarik. Bi erai-kinen a r tean koka tu ta dago Teresatarren ikaste-txea, eta toki falta horrek ez du biderik ematen erai-kina legeak eskatzen due-nera egokitzeko. Planoak eskuan hartuta, argi ikus-ten da ez dela eraikin hori konpontzerik. Auzoak di-tuen behar re i ezin die erantzun eraikin horrek. • Orduan, zergatik

tematzen da hainbeste Nafarroako Gobernua proiektu horrekin? Nafarroako Gobernuakbehar

duelako intendentziako orubea E1 Corte Ingles han eraikitzeko. Miguel Sanzek berak esan du enpresa hor rek h e m e n egon nahi duela. Hor aurreikusita ze-goen, hasieran, Nafarroako Li-buru teg i Nagus ia ren egoitza jartzea. Aukera hori baztertuta, l iburutegia San Frantz iskora ekartzea erabaki, eta ikastetxea teresatarren eraikinera eraman nahi izan dute. Baina hori ez da konponbidea. Eskolak auzoan egon behar du, eta San Fran-tzisko da aukerarik egokiena.

— ^ Edurne Elizondo

ostirala, 2002ko maiatzaren lOa Egunkaria

NflFARROfl: Iratxe Monasterioa, 45-13.esk. (Irrintzi dorrea) 31011 Iruñea. @ 948178078-79 Faxa: 948178077 Posta elektronikoa: [email protected] Webgunea: www.herriak.info/nafarroa KOORDINATZfllLEfl: Asier Azp i l i kueta

Egunkaria »os t i ra la • 2 0 0 2 k o ma ia t za ren 2 4 a

Martxelo Sotes

• ~ |

lholandaren mendekua

L J ementxe dira sanferminak. Hala salatzen |

• • dute hainbat elementuk. Prestaketa oro- 1

ren ar tean Tonbola ren muntake ta izaten da

festen gertutasuna gogorarazten digun lehena.

Eta hor rek in ba t e r a , s a n f e r m i n e t a k o kartel

hautatu berria. Portzierto, aurtengoa ere eza-

gun egiten zait. Beraz, bietako bat: edo azken

hamar urteotako kartelek antza dute edo urte-

ro kartel bera hartu, zenbakitxoa aldatu eta

berria balitz bezala aurkezten digute.

Agian ohartu ere ez gara egiten, baina bada jai

aurreko beste ezaugarri bat. Eta hauxe da guz-

tiongan eragin handiena duena: alkatearen ezi-

negona. Eta, noski, aurten ere hasi da Iholanda-

ren umorearen jaialdia. Txosnak fuera. Baina la-

sai gaitezen, gauza denek, akaso justifikaziorik

ez, baina ulertzen laguntzen diguten arrazoiak di-

tuzte. Arrazonamenduaren abiapuntua:

- Lehenengo eta behin inkestak garrantzi-

tsuak dira. Betiere garrantzi erlatiboa. Hau da,

noiz dira inkesten emaitzak fidagarriak? Erra-

za. Inkesta enkargatu duenaren interesekin bat

egiten dutenean.

- Beraz, Nafarroako Gobernuak duela gutxi

egindako inkestak ez du garrantzirik: noski,

Nafarroako gazteen %51 autodeterminazioa-

ren alde azaldu direlakoz.

- Baina inkestak bete-betean asmatu badu?

UPN-n badakite arrisku hori ere badela. Ordai-

nean, beraz, «atera ditzagun gorri-separatista-

tximaluze hauek jaigunetik hala edo nola».

- Ergo... txosnak fuera.

Onartu beharko dugu. Benetan abilak dira

Vianako Pr in tzea ren p lazako sa ikobakoak .

Eta, a r r azonamendu kartesiar berari helduz.

iradokizun apala egiten ausartuko naiz: Erral-

doien konpartsa ere vascoegia da. Horrenbes-

te txistu eta dultzaina... ez dakit ba nik. Kili-

kiek trikornioa daramate eta haurrak xaxatzen

eta j ipoitzen ematen dute eguna. Ken ditza-

gun. Gazteek guardia zibilekin erlazionatuko

dituzte eta ez zaigu interesatzen. Haien ordez

N a v a r r i c o a k (ba r rask i loak ez, kilikiak) j a r

ditzatela, hori bai, umeak jo beharrean, bana

ditzatela Caja Navarra-ko gozokiak, esaterako.

Eta, badaezpada, erraldoien konpartsaren ibil-

bidea eta ordutegia aldatu: Landabenera eta

gaueko ordu batetik aitzina. Gora San Bartzin!

MUSIKA

I Z a n g o z a : Nice Noise taldea gaur Blues tabernan, 23:00etan, eta Mr. Flyn taldea Espejo tabernan, 00:00etan.

• Iruñea: Anorexia taldea bihar, 20:00etan, Krawill tabernan.

» O t s a g a b i a : Limerick taldea bihar, 20:30ean, erabilera ani-tzeko aretoan.

» Tutera: Celtas Cortos, Fragile eta Mister No taldeak bihar, 22:00etan, Elola kiroldegian.

» Lekunberri: Su Ta Gar eta Berri Txarrak taldeak bihar, 22:30ean, frontoian.

» Etxarri-Aranatz: Doctor Deslai taldea igandean, 19:00etan, plazan.

KIROLA

» Lekaroz: Baztango IX. Mendi Ibilaldia eginen dute igande-an: 38 km. Lekaroztik Lekaro-zera. Ibilaldian parte hartzeko 5 euro ordaindu behar dira. Irteerak izena ematearen hurrenkeraren arabera eginen dira. Lehen taldea goizeko zazpietan aterako da. Izena emateko deitu 948-581279 telefonora.

ANTZERKIA

» Bera: Doike taldeak Inperfektua izan nahi dut antzelana eskai-niko du gaur, 20:00etan, kultur etxean.

» Leitza: Hainbat leitzar, etxa-rriar eta irurtzundarrek Sex-une lana antzeztuko dute gaur, 20:00etan, zinematokian.

» Iruñea: Gorringo taldeak Tru-faldino eta Pantxineta antzezla-na taularatuko dute asteazke-nean, 12:00etan, Mikael aretoan.

HITZALDIAK

» Bera: Txotxongiloen erakuske-taren baitan, Corrado Masac-cik bisita gidatua eskainiko du

gaur 18:00etan. Ibilbidean txotxongiloen historia, ohitu-rak eta gaur egungo txotxon-giloak aurkeztuko ditu.

» L e i t z a : Mikel Bezunarteak Kuba bizikletaz diapositiba emanaldia eskainiko du gaur, 20:00etan, zinematokian.

» I r u ñ e a : Fernando Mendiolak XIX. mendeko Iruñeko bizi-modua hizpide izanen du oste-gunean, 18:00etan, Arturo Campion euskaltegian.

ERAKUSKETAK

» I r u r t z u n : Mikel Okiñenak zuzentzen duen Aralart arte tailerraren ikasleen lanak kul-tur etxean ikusteko azken eguna gaur izanen da, 18:30etik 20:30era.

» B u r l a t a : Petrolio enpresen lanak Amazoniako bizilagu-nen osasunean duen eragina-ren inguruko erakusketa kul-tur aretoan izanen da gaur eta bihar 17:00etatik 19:00etara eta igandean 12:00etatik 14:00etara.

»Iruñea: Ana Ibañezen margola-nak ikus daitezke Molmar gale-rian (Curia, 18) hila bukatu arte; jaiegunetan ll:30etik 13:30era eta 18:30etik20:30era.

» I ruñea: Concha Zilbetiren eskultura eta zeramika lanak Pintzel galerian dira hila akitu arte, lanegunetan 10:00etatik 13:30era eta 16:30etik 20:00etara.

BESTAK

» I r u r t z u n : Trinitateko jaiak ospatuko dituzte igandean. Goizean erromeria eginen dute Ergako Trinitatean, arra-tsaldean haurrentzako parkea egonen da herrian eta 19:00etan, Modestorekin, dantzaldia eginen dute.

BESTELAKOAK

» Atarrabia: Euskalerria Irrati-

ak Larreko saria emanen dio gaur Jose Mari Satrustegiri, Paz de Ziganda ikastolan 21:-30etik aurrera eginen duten afarian. Afalostean, dantzaldia Modestorekin. Txartelak eskuratzeko, deitu

lehenbailehen 9"48-170151 telefonora.

» Leitza: Kultur astea bukatze-ko, igandean XXII. Eskulan-gintza Erakusketa eginen dute. Egun guziz, taloa saldu-ko dute.

E G U N K A R I A

Carlos Purroi Non: Zizur Nagusiko kultur etxean.

Noiz arte: Ekainaren 2a arte.

Ordutegia: Lanegunetan 19:00etatik 21:00etara eta

jaiegunetan 12:00etatik 14:00etara.