efekti step-aerobika na eksplozivnu snagu

7

8. godišnja međunarodna konferencija KONDICIJSKA PRIPREMA SPORTAŠAZagreb, 26. i 27. veljače 2010.

SADRŽAJ

1. dio: POZVANA TEORIJSKA PREDAVANJA

Goran Marković Testiranje i treniranje brzine i agilnosti: drukčija perspektiva .......................................................... 19

Vlatko Vučetić Dijagnostički postupci za procjenu razine treniranosti brzine, agilnosti i eksplozivnosti ........... 27

Nicolas Terrados, Julio Calleja-Gonzalez, Igor Jukić, Kemal Idrizović, Sergej M. Ostojić Učinak procesa oporavka u rješavanju umora kao posljedice kratkih sportskih disciplina ........ 36

Emir Pašalić, Nela Škrbo, Asim Bradić, Erol Kovačević, Fuad Babajić Čaroban bijeli prah - kreatin ..................................................................................................................... 41

Igor Jukić, Daniel Bok Izdržljivost u brzini, agilnosti i eksplozivnosti u sportskim igrama ................................................ 46

Dragan Milanović, Cvita Gregov, Sanja Šalaj Periodizacija brzinsko-eksplozivnih sposobnosti ................................................................................. 60

Julio Tous-Fajardo Kondicijski trening u tenisu - baziran na jakosti i snazi ..................................................................... 68

Vesna Babić, Milan Čoh Karakteristike razvoja brzine i sprinterskog trčanja ............................................................................ 83

Kemal Idrizović Revolucija u treningu atletskog sprinta ................................................................................................... 99

Romeo Jozak, Ivan Segedi, Tamara Despot, Zoran Marčetić, Krešimir Šoš, Anđelko Ivanjko Kondicijski trening (s naglaskom na brzinu, agilnost i eksplozivnost) u nogometnoj školi NK Dinama ............................................................... 105

Tatjana Trošt Bobić, Marija Rakovac Povratak u redoviti trening i natjecanja nakon rehabilitacije ozljeda u sportskim igrama ........ 113

Zrinko Čustonja, Dario Škegro Razvoj metoda treninga brzine i pliometrije ....................................................................................... 119

Renata Barić Kako brzo situacijski misliti - donošenje odluka na sportskom terenu .......................................... 126

8

2. dio: POZVANA PRAKTIČNA PREDAVANJA

Jurica Šango, Luka Milanović Tehnika kretanja kao preduvjet visoke razine agilnosti u momčadskim sportovima ................. 137

Tamara Despot, Krešimir Šoš, Siniša Oreščanin Trening brzine, agilnosti, eksplozivnosti uz tehničko-taktičke nogometne zahtjeve .................. 142

Predrag Zimonjić Agilnost u trenažnom procesu vrhunskih košarkaša ......................................................................... 146

Darcy Norman Istovremena prevencija ozljeda i razvoj brzinsko-eksplozivnih svojstava .................................... 153

Ljubomir Antekolović, Goran Žufar Kondicijska priprema tenisača s aspekta održavanja razine eksplozivne snage .......................... 157

Boris Neljak, Marijan Dugandžić, Petar Barbaros Tudor Motoričko-kondicijski razvoj mladih tenisača na teniskom terenu ................................................ 165 Slaven Hrvoj Kompleksni kondicijski trening tenisača .............................................................................................. 169

3. dio: DIJAGNOSTIKA BRZINE, AGILNOSTI I EKSPLOZIVNOSTI

Mitja Bračič, Stanislav Peharec, Petar Bačić, Milan Čoh Biomehanička dijagnostika starta najboljih slovenskih sprintera ................................................... 177

Saša Vuk Brzina reakcije na vizualni i zvučni signal u taekwondou ............................................................... 184

Radivoje Radaković, Aleksandar Peulić, Radun Vulović, Nenad Filipović Primena 3D analize i neinvazivog određivanja sila u zglobu koljena i deformacija hrskavice pri skokovima na force plate-u ................................................................... 188

Tomica Rešetar, Tomislav Đurković, Nenad Marelić Izbor i opis motoričkih testova za procjenu specifičnih brzinsko-eksplozivnih sposobnosti u odbojci ..................................................................................... 192

Dario Novak, Vlatko Vučetić, Vjekoslav Cigrovski Dijagnostika brzinsko-snažnih svojstava kao preduvjet treningu brzine, agilnosti i eksplozivnosti u tenisu ........................................................................... 197

Saša Jakovljević, Milivoje Karalejić Brzina i agilnost elitnih košarkašica ..................................................................................................... 200

Vjekoslav Cigrovski, Bojan Matković, Vlatko Vučetić Brzina, agilnost i eksplozivna snaga - važne motoričke sposobnosti kod mladih alpskih skijaša ............................................................................................... 204

9


Danijela Kuna, Ivica Franjko, Ivica Lozančić Što primarno određuje situacijsku učinkovitost demonstratora skijanja - brzina, agilnost i eksplozivna snaga ili specifi čna skijaška znanja? ............................................... 208

Nebojša Đošić Mogućnost mjerenja situacijske brzine nogometaša u natjecateljskim uvjetima metodom kontakt-indeksa .......................................................................... 211

Boris Balent, Krešimir Šoš Dijagnostika motoričkog učinka u uvjetima nogometne utakmice - prikaz projekta ................. 215

Tamara Despot, Hrvoje Jozak, Anđelko Ivanjko Evaluacija novokonstruiranog testa agilnosti u nogometu (tzv. Plus-test) ..................................... 218

Hrvoje Sertić, Tihomir Vidranski, Ivan Segedi Terenski testovi za procjenu specifičnih motoričkih sposobnosti karatista .................................. 223

Luka Svilar Konstrukcija i validacija motoričkog testa za procjenu agilnosti .................................................... 227

Nikola Foretić, Ognjen Uljević, Ante Prižmić Neke metrijske karakteristike novokonstruiranog testa za procjenu eksplozivne snage tipa skočnosti ..................................................................................... 232

Igor Beretić, Bojana Stojković Praktičan prikaz određivanja anaerobnog praga i brzine plivanja na pragu primjenom D-max metode ..................................................................................................... 237

Mia Perić, Matija Prajo, Goran Gabrilo Testovi eksplozivne snage i brzine u sinkroniziranom plivanju – konstrukcija i validacija ........................................................................................................ 242

Sanjin Džajić, Ana Kovačević, Ivana Čerkez, Adnan Džumhur Konstrukcija i validacija mjernog instrumenta za procjenu agilnosti u nastavi tjelesnog i zdravstvenog odgoja ........................................................................... 246

Saša Rodić, Željko Lukenda, Željko Pavlović, Tomislav Rupčić Rukometno kretanje u trokutu – evaluacije testa za procjenu specifične agilnosti kretanja .................................................................................................. 250

Danijela Kostanić, Nikola Prlenda, Ljubomir Antekolović Konstrukcija i validacija testa za procjenu specifične agilnosti u odbojci .................................... 255

Tomislav Đurković, Nenad Marelić, Tomica Rešetar Razlike u brzinsko-snažnim obilježjima skupina odbojkaša različite kvalitete .......................... 260

Dinko Vuleta, Igor Gruić, Katarina Ohnjec Razlike u eksplozivnosti, brzinskim i agilnosnim svojstvima kadetskih i seniorskih hrvatskih rukometnih reprezentativki ......................................................... 263

10

Marijan Ručević, Vlatko Vučetić, Igor Jukić Razlike u eksplozivnoj snazi kod mladih hrvatskih nogometaša s obzirom na igračku poziciju .......................................................................................... 266

Marko Sukreški Razlike u eksplozivnoj jakosti nogometaša s obzirom na dob ......................................................... 270

4. dio: METODIKA TRENINGA BRZINE, AGILNOSTI I EKSPLOZIVNOSTI

Goran Sajko Uvodna priprema za SAQ-trening ......................................................................................................... 277

Igor Blažinčić Trening funkcionalne jakosti za razvoj brzinskih svojstava ............................................................ 284

Mirela Anić, Ines Čavar Pilates kao nužan segment treninga agilnosti ..................................................................................... 292

Tošo Maršić, Davor Šentija Brzinska barijera ....................................................................................................................................... 300

Krešimir Šoš Feldenkrais-metoda u treningu brzine, agilnosti, eksplozivnosti i fleksibilnosti ........................ 304

Goran Sajko Mogućnosti upotrebe TRX-a u razvoju eksplozivne snage .............................................................. 307

Aleksandar Čvorović Trening brzine, agilnosti i eksplozivnosti u košarci - osnovne smjernice ..................................... 313

Azur Sakić, Elvir Bijedić SAQ-trening košarkaša ............................................................................................................................. 315

Tonći Mašina, Vedran Naglić Primjer košarkaškog treninga kompleksne usmjerenosti s naglaskom na agilnosti .................... 319

Stipe Kuliš Razvoj agilnosti organizatora igre u košarci specifičnim kondicijskim vježbama ..................... 323

Ivan Krakan, Nikola Starčević, Mate Psarić Primjena vježbi brzine, agilnosti i eksplozivnosti u treningu nogometnih vratara ..................... 328

Valter Vuleta, Dinko Vuleta, Ivan Krakan Metodika treninga brzine mladih rukometaša .................................................................................... 337

Nenad Rogulj, Nikola Foretić, Marijana Čavala Skupni situacijski operatori za razvoj agilnosti u rukometu ............................................................ 348

Vlatka Wertheimer, Dajana Zoretić Primjena vježbi brzine, agilnosti i eksplozivne snage u plivanju .................................................... 351

11


Klara Šiljeg, Gordana Kević, Josip Mrgan, Miroslav Zečić, Dajana Zoretić, Goran Leko Kako plivati brže? ...................................................................................................................................... 356

Dragan Džeko, Marijan Dželalija Trening brzine, agilnosti i eksplozivnosti u taekwondou ................................................................. 360

Sajonela Vlošak Izbor specifičnih motoričkih vježbi za razvoj brzine u džudu ........................................................ 366

Kristijan Slačanac, Mario Baić, Čedomir Cvetković, Maja Horvatin-Fučkar Elementarne igre za razvoj brzine i agilnosti u hrvača ..................................................................... 369

Goran Romić, Saša Ceraj Trenažna oprema u treningu brzine, agilnosti i eksplozivnosti u karateu-kumiteu .................... 373

Marija Paradžik Biomehanička uvjetovanost i metodički aspekti razvoja jakosti i snage u odbojkaša na pijesku .................................................................................................. 380

Sanja Benković Trening brzine, agilnosti i eksplozivnosti u umjetničkom klizanju ................................................ 384

Predrag Mazinjanin, Romina Herceg, Ines Modrić Sadržaji i vježbe za razvoj agilnosti u radu sa studentima ............................................................... 388

5. dio: PLANIRANJE I PROGRAMIRANJE TRENINGA BRZINE, AGILNOSTI I EKSPLOZIVNOSTI

Leonard Sovina, Valentin Barišić Razlike u mjerama eksplozivne snage kadetske i juniorske momčadi na početku pripremnog perioda i tijekom natjecateljske sezone ..................................................... 393

Nenad Borković Analiza efekata različitih programa treninga agilnosti na agilnost i ostale motoričke sposobnosti u nogometu ......................................................................................... 397

Milan Šolaja, Dragana Golik-Perić, Radenka Kovačević, Miloš Petrović Prikaz modela treninga za razvoj brzine u godišnjem ciklusu treninga u sprintera ................... 405

Dragan Doder, Franja Fratrić, Aleksandar Janković, Biljana Savić, Radoslava Doder, Jan Babiak Efekti jednogodišnjeg trenažnog programa na razvoj brzinsko-eksplozivnih svojstava u tenisača ......................................................................................... 410

Tomislav Rupčić, Damir Knjaz, Bojan Matković Utjecaj specifičnoga košarkaškog programa na razvoj bazične brzine pokreta ekstremiteta .......................................................................................... 416

Igor Gruić, Dinko Vuleta, Katarina Ohnjec Analiza promjena u različitim manifestacijama eksplozivne snage skočnosti, agilnosti i brzine rukometaša ............................................................ 420

12

Danijel Brkić, Dinko Vuleta, Šime Zurak Modeliranje individualnih treninga brzine, agilnosti i eksplozivne snage u drugom makrociklusu godišnjeg ciklusa vrhunskog boksača ...................................................... 425

Sandra Vujkov, Aleksandar Jovančević, Radenko Matić, Milan Pantović Praćenje eksplozivne snage nogu u hrvača tijekom polugodišnjeg ciklusa treninga .................. 433

Tatjana Trivić, Milena Mikalački, Slavko Obadov, Patrik Drid Utjecaj treninga brzine na pojavu oksidacijskog stresa kod džudaša ............................................. 436

Milan Cvetković, Radenka Kovačević, Damjan Jakšić, Radenko Matić Efekti step-aerobika na eksplozivnu snagu .......................................................................................... 439

Saša Jovanović, Gorana Tešanović, Goran Bošnjak Efekti primjene specifičnih vježbi iz atletike u razvoju brzine, agilnosti i eksplozivnosti kod plesačica džez-baleta (jazz-baleta) .................................................. 443

Mikloš Emeše Brzina reakcije nakon različitih trenažnih opterećenja kod džudašica .......................................... 447

Mirza Mulabećirović, Haris Pojskić, Fuad Babajić Akutni efekti različitih protokola zagrijavanja na eksplozivnu jakost nogu ................................. 450

Fuad Babajić, Haris Pojskić, Erol Kovačević, Emir Pašalić Aplikacija maksimalnog predopterećenja radi poboljšanja brzinsko-eksplozivnih svojstava sportaša ............................................................................................ 456

Milan Pantović, Igor Beretić, Milenko Janković Akutni efekti različitih protokola zagrijavanja i njihov utjecaj na manifestaciju eksplozivne snage tipa skočnosti u vrhunskih plivača ....................................... 464

6. dio: TRENING BRZINE, AGILNOSTI I EKSPLOZIVNOSTI DJECE I MLADIH

Biljana Trajkovski Višić, Ognjen Zebić, Hrvoje Podnar, Ela Đekić

Kineziološke aktivnosti za razvoj brzine, eksplozivne snage i agilnosti djece predškolske dobi .......................................................................................................... 469

Marija Lorger, Ivan Prskalo Igra kao početni oblik treninga brzine u predškolskoj dobi ............................................................. 473

Biljana Trajkovski Višić, Ognjen Zebić, Zrinka Hrvoj Utjecaj kineziološkog programa na poboljšanje eksplozivne snage i agilnosti u četverogodišnjaka .................................................................................................... 477

Boris Popović, Danilo Radanović, Dušan Stupar, Tatjana Jezdimirović Efekti programiranog vježbanja na razvoj brzine i eksplozivne snage u djevojčica predškolske dobi ...................................................................................................... 481

Lara Pavelić Karamatić Trening brzine, agilnosti i eksplozivnosti u periodu višestranog razvoja sportaša ..................... 485

Jaksic

Highlight

13


Vesna Babić, Marija Rakovac, Iva Blažević, Nebojša Zagorac, Renata Švigir Potroško Terenski testovi bazičnih motoričkih sposobnosti i morfoloških obilježja za otkrivanje djece talentirane za sprint .............................................................................. 488

Vesna Babić, Marija Rakovac, Iva Blažević, Nebojša Zagorac, Renata Švigir Potroško Terenski testovi specifičnih motoričkih sposobnosti i morfoloških obilježja za otkrivanje djece talentirane za sprint ............................................................................... 494

Mile Ćavar, Mario Glibić, Marin Markota Koji čimbenici utječu na agilnost u dječaka u predpubertetu? ........................................................ 499

Dragoljub Veljović, Bojan Međedović, Marko Stojanović, Sergej M. Ostojić Povezanost brzine i ekspozivne snage kod mladih nogometaša ...................................................... 503

Anđelko Ivanjko, Tamara Despot, Hrvoje Jozak Analiza testova brzine, agilnosti i eksplozivnosti mladih nogometaša u dobi od 12 do 14 godina ................................................................................................. 507

Alen Ćirić, Amir Huseinović Trening eksplozivnosti kod nogometaša mlađeg uzrasta .................................................................. 510

Miroljub Ivanović, Zoran Mijić Razlike u motoričkim sposobnostima nogometaša predadolescentne dobi nakon realiziranja programa za razvoj brzine ........................................... 515

Stipe Kuliš Smjernice u razvoju brzine mladih košarkaša ..................................................................................... 521

Tomislav Hublin, Petar Barbaros Tudor, Marko Možek Razvoj brzine, agilnosti i eksplozivnosti u tenisača od 11. do 14. godine ..................................... 524

Tomislav Gomuzak Trening brzine, agilnosti i eksplozivnosti djece i mladih u ragbijaškom klubu “Zagreb” ......... 527

Dajana Zoretić, Vlatka Wertheimer, Mirna Fajdetić Doprinos brzine segmenata kraul-tehnike na rezultat plivanja 25 m kraul u plivača plivačke škole ....................................................................................... 532

7. dio: TRENING BRZINE, AGILNOSTI I EKSPLOZIVNOSTI POSEBNIH POPULACIJA

Kristian Družeta, Sandra Kolić Važnost treninga brzine, agilnosti i eksplozivnosti za taktičke timove protuterorističkih jedinica ..................................................................................... 539

Marijan Jozic, Miroslav Zečić Trening opće i specijalističke obuke s naglaskom na agilnosti, apsolutnoj jakosti i relativnoj repetitivnoj jakosti za pripadnike interventne policije MUP-a RH .............. 543

14

Boris Milavić, Dražen Guć, Boris Maleš Jesu li brzina, agilnost i eksplozivna snaga potrebne u selekciji mornara .................................... 548

Dražen Guć, Boris Milavić, Ivan Milanović Utjecaj vojnog treninga na razvoj brzine i eksplozivne snage vojnika ........................................... 552

Damir Lauš Razlike u agilnosti i eksplozivnoj snazi policijskih službenika ...................................................... 556

8. dio: OPĆE TEME

Sunčica Bartoluci Komunikološka priprema sportaša ........................................................................................................ 563

Tina Jeromen, Renata Barić, Tanja Kajtna Što je vrijeme reakcije i kako ga iskoristiti u sportu? ........................................................................ 566

Tošo Maršić, Davor Šentija Aktivacija mišića zdjelice i nogu pri trčanju ....................................................................................... 570

Goran Gabrilo, Mario Tomljanović, Ognjen Uljević Utjecaj mjera brzine i ravnoteže na agilnost ........................................................................................ 574

Nebojša Nešić, Erna Davidović, Vesna Šeper Povezanost mišićne mase i eksplozivne snage kod netreniranih osoba ......................................... 577

Šime Veršić Defi niraju li aerobna izdržljivost i morfološke mjere eksplozivnu snagu ...................................... 581

Julijan Malacko Utjecaj genotipa i fenotipa u treningu brzine, agilnosti i eksplozivnosti ...................................... 585

Nikola Starčević, Maroje Sorić Utjecaj kreatin-monohidrata na brzinu, eksplozivnost i agilnost .................................................... 589

Bojan Međedović, Dragoljub Ostojić, Mirjana Stojanović, Marko Stojanović, Sergej Ostojić Brzinska izdržljivost – brzina ili izdržljivost ...................................................................................... 593

Senka Rendulić Slivar Biomedicinsko tumačenje nastanka odgođenog početka mišićne boli nakon treninga brzine, agilnosti ili eksplozivnosti ..................................................... 598

Mario Jovanović, Luka Milanović Pregled opreme koja se koristi u treningu brzine, agilnosti i eksplozivnosti ............................... 602

Ivan Ivezić, Dorijan Pavliša Manifestiranje brzine u triatlonu ........................................................................................................... 608

Adrijana Bjelan, Dijana Medenica, Igor Pavlović Povezanost brzine reakcije i eksplozivne snage u plivača ................................................................. 612

15


Marko Sukreški Relacije između testova za procjenu eksplozivne jakosti i agilnosti u nogometu ........................ 615

Luka Bjelanović, Denis Puljiz, Damir Sekulić Agilnost, brzina i eksplozivnost u ragbiju ............................................................................................ 618

Valdemar Štajer Korelacija brzine reakcije na vizualne i zvučne podražaje i brzine napada u mačevanju ......... 621

Josipa Radaš, Melita Kolarec, Gordana Furjan Mandić Povezanost nekih motoričkih sposobnosti studentica Kineziološkog fakulteta s učinkovitošću izvođenja tjelesnih elemenata u ritmičkoj gimnastici .......................................... 626

PROGRA

MIR

ANJE T

RENIN

GA

BRZINE,

AGILNOST

I I EK

SPLO

ZIVN

OST

I

439


EFEKTI STEP-AEROBIKA NA EKSPLOZIVNU SNAGU

Milan Cvetković, Radenka Kovačević, Damjan Jakšić, Radenko MatićFakultet sporta i fizičkog vaspitanja, Novi Sad, Srbija

UVODDosadašnja istraživanja aerobika (Vozarević,

1992.; Popov, 1995.; Brick, 1996.; Nićin, Todoro-vić, 1996.; Obradović, 1999.; La Forge, 2000.; Obra-dović, 2004.) uglavnom su se odnosila na: 1) relaci-je između morfoloških karakteristika i motoričkih sposobnosti, 2) pojedinačne morfološke karakteri-stike te motoričke i funkcionalne sposobnosti, 3) motivaciju za odabir aerobnog vježbanja uz glazbu te 4) aerobik kao sredstvo tjelesnog odgoja u osno-vnim i srednjim školama, na fakultetima.

Step-aerobik, kao konkretan vid aerobika, po-drobnije su proučavali brojni autori (Pillarella, Ro-berts, 1996.; Brick, 1996.; Sekulić, 1997.; Manda-rić, 2003.; Cvetković, 2007.). Proučavajući odnos step-aerobika i drugih cikličnih aktivnosti, autori su došli do zaključka da step-aerobik ima najveći utjecaj na poboljšanje “kardiovaskularnog fitnessa”. Utvrđeno je i da modificirani sat step-aerobika utje-če na razvoj eksplozivne snage donjih ekstremiteta te da je programirano vježbanje uz glazbu, po mo-delu step-aerobika, utjecalo na poboljšanje morfo-loških karakteristika, funkcionalnih i motoričkih sposobnosti ispitanika iz eksperimentalne grupe, u odnosu na ispitanike iz kontrolne grupe.

Cilj ovog rada je da se pomoću step-aerobika, kao suvremenog načina rekreacije i natjecanja, pro-uče njegovi efekti na eksplozivnu snagu gornjih i donjih ekstremiteta.

METODAUzorak od 86 ispitanika muškog spola bio je

prosječne starosti od 20,15 decimalnih godina (± 0,83) i randomizacijom podijeljen u dvije grupe, s istim brojem ispitanika. Tijekom primjene ek-sperimentalnog programa, eksperimentalna grupa (E) od 43 studenta radila je po programu vježbanja step-aerobika, a kontrolna grupa (K) – također 43 studenta – radila je po redovnom nastavnom planu i programu za predmet Antropomotorika za prvu

godinu studija. I eksperimentalna i kontrolna grupa podvrgnute su testiranju prije i poslije provedenog programa. Između dva testiranja, na eksperimental-noj grupi primijenjen je šestotjedni tretman.

Baterija se sastojala od pet testova za procjenu eksplozivne snage: 1) skok u dalj iz mjesta, 2) skok u vis iz mjesta, 3) troskok iz mjesta, 4) bacanje me-dicinke iz ležanja na leđima i 5) bacanje medicinke s grudi iz sjeda raznožnog. Iako su testovi pokrivali istu, hipotetski latentnu motoričku dimenziju, može se uočiti da je bio zastupljen i topološki kriterij. Po-stupci testiranja striktno su poštovani prema Meti-košu, Protu, Hofmanu, Pintaru i Orebu (1989.).

Eksperimentalni program, kao i onaj po kojem je radila kontrolna grupa, realiziran je tri puta tje-dno (ponedeljkom, srijedom i petkom) u trajanju od jednoga školskog sata, u prijepodnevnim sati-ma. Eksperimentalni program realiziran je u 18 sati aerobnog vježbanja, uz glazbu po programu step-aerobika.

Osnovne karakteristike programa rada ekspe-rimentalne grupe bile su ove: - na početku svake nastavne jedinice najavljena

je vrsta glazbe koja će se primjenjivati tijekom sata,

- svaka nastavna jedinica bila je podijeljena na tri dijela: uvodni (I), glavni (IIA i IIB) i zavr-šni (III).U okviru uvodnog dijela sata (I) izvodili su se

osnovni koraci i jednostavne strukture kretanja na-mijenjene pripremanju onih mišićnih grupa koje će biti najangažiranije u glavnom dijelu sata. U gla-vnom dijelu sata (IIA), odvježbana je koreografija pripremljena za taj sat, čiji zapis sadrži broj glazbe-nih blokova i fraza (osmica), opis koraka (pokreta nogu), smjer kretanja, fokus (odnosno položaj tijela vježbača u odnosu na smjer kretanja) i pokrete ru-kama. Tijekom dijela sata s vježbama za oblikova-nje tijela (IIB), izvođene su vježbe za jačanje miši-ća ruku i ramenog pojasa, vježbe za jačanje trbu-šne i leđne muskulature te vježbe za jačanje mišića

PROGRA

MIR

ANJE T

RENIN

GA

BRZINE,

AGILNOST

I I EK

SPLO

ZIVN

OST

I

440

Milan Cvetković, Radenka Kovačević, Damjan Jakšić, Radenko MatićEFEKTI STEP-AEROBIKA NA EKSPLOZIVNU SNAGU

nogu. U sklopu završnog dijela sata (III), izvedene su vježbe istezanja – stretching, i to po Anderso-novoj metodi (Anderson, 1985.). Rad po programu step-aerobika intenziviran je iz sata u sat, i to od početka do kraja programa.

Intenzifikacija programa ostvarivala se u dva dijela: A) u sklopu aerobnog rada (dio sata IIA), i to ubrza-

njem tempa glazbe, povećanjem broja glazbenih blokova i broja koraka koji se rade tijekom po-jedinačnih glazbenih fraza (to je koordinacijski složenije), povećanjem udjela koraka visokog intenziteta na račun smanjenja koraka niskog intenziteta, povećanjem udjela pokreta ruku, uključivanjem kretnji u više smjerova i pove-ćanjem dinamike prelaska iz smjera u smjer, kao i povećavanjem visine stepera;

B) u sklopu vježbi za oblikovanje tijela (dio sata IIB), i to uvođenjem fiziološki težih vježbi, po-većanjem broja serija i ponavljanja te uključiva-njem stepera kao opterećenja.Sadržaj rada kontrolne grupe (K) bio je: I) u sklopu uvodnog dijela sata, naizmjeni-

čno su se izvodila ova dva modela nasta-vnog gradiva (jedan model – jedan sat): a) hodanja i trčanja sa zadacima (kombina-cija od 4 do 6 zadataka po satu) i b) hva-talice (kombinacija od 2 do 3 hvatalice po satu),

II) u sklopu pripremnog dijela sata izvodili su se različiti kompleksi vježbi oblikovanja

(od 6 do 10 vježbi u jednom kompleksu po satu),

III) u sklopu osnovnog dijela sata izvodile su se ove nastavne jedinice: elementarni obli-ci kretanja, elementarne motoričke igre, kinestezija – osjećaj za pokret, strojeve radnje i praktično učenje terminologije vježbi oblikovanja,

IV) u sklopu završnog dijela sata izvodio se stretching.

Razlike između grupa nakon eksperimentalnog tretmana utvrđene su primjenom analize varijan-se za ponovljena mjerenja, dok su efekti tretmana unutar eksperimentalne grupe utvrđeni primjenom programa za analizu kvantitativnih promjena Mdiff (Momirović, 1987.).

REZULTATIRezultati dobiveni primjenom analize varijanse

za ponovljena mjerenja prikazani su u tablici 2.Primjenom analize varijanse za ponovljena mje-

renja, utvrđeni su efekti eksperimentalnog tretma-na. Iz prethodne tablice može se zaključiti da na multivarijatnoj razini postoje statistički značajne razlike između eksperimentalne i kontrolne grupe (P = 0,03). Pojedinačno po varijablama, statistički značajne razlike utvrđene su kod svih testova koji su procjenjivali eksplozivnu snagu donjih ekstre-miteta (sve p = 0,00), dok u testovima koji su pro-cjenjivali eksplozivnu snagu ruku nisu uočene sta-tistički značajne razlike između eksperimentalne i kontrolne grupe (p = 0,20 i p = 0,21).

Tablica 2. Razlike u efektima eksperimentalnog tretmana

Varijabla

Eksperimentalna grupa Kontrolna grupa

test prije programa

test poslije programa

test prije programa

test poslije programa

AS S AS S AS S AS S f P

Skok u dalj (cm) 245,30 20,34 250,72 18,17 232,51 21,08 236,09 18,16 11,60 0,00

Bacanje med. iz ležanja (cm) 984,19 130,38 1048,84 122,78 958,37 131,56 1004,88 142,86 1,62 0,20

Skok u vis (cm) 52,44 6,87 54,05 6,76 48,35 5,65 49,30 5,82 10,90 0,00

Bacanje med. s grudi (cm) 656,28 69,18 693,72 77,98 636,28 63,88 676,05 75,66 1,59 0,21

Troskok (cm) 686,02 58,89 699,12 55,12 653,81 44,29 660,65 46,51 10,94 0,00

F = 2,61 P = 0,03Legenda: AS – aritmetička sredina; S – standardna devijacija; f – univarijatni F-test; p – statistička značajnost univarijatnog F-testa; F – multivarijatni F-test; P – statistička značajnost multivarijatnog F-testa

PROGRA

MIR

ANJE T

RENIN

GA

BRZINE,

AGILNOST

I I EK

SPLO

ZIVN

OST

I

441


Algoritam Mdiff – za procjenu kvantitativnih promjena jednog uzorka ispitanika – dao je rezulta-te prikazane u tablicama 3 i 4. Iz tablice 3 može se primijetiti da je vrijednost Hottelingove distance H = 107,92, što je – uz Hottelingov T-test od T2=5,00 – statistički značajno na razini od P = 0,00. Dakle, distanca između centroida ukazala je na to da u pro-storu eksplozivne snage postoji statistički značajna razlika između dva centroida: prvog, formiranog od varijabli s inicijalnog mjerenja, i drugog, formira-nog od varijabli sa završnog mjerenja. Pojedinačno po varijablama, statistički značajne razlike između inicijalnog i završnog mjerenja pojavile su se kod svih varijabli.

Iz tablice 4 može se zaključiti da se u međuso-bnom odnosu varijabli – tj. kvalitativnim promje-nama pomoću eksperimentalnoga tretmana – naj-više utjecalo na eksplozivnu snagu donjih ekstre-miteta procijenjenu testovima skok u dalj iz mjesta i troskok (horizontalna komponenta skoka), skok u vis iz mjesta (vertikalan odraz), a potom bacanje medicinke s grudi i bacanje medicinke iz ležanja na leđima.

DISKUSIJAStep-aerobik zahtijeva angažman velikih miši-

ćnih regija glutealne regije i nogu, a u manjoj mje-ri mišića ruku i ramenog pojasa. Program napra-vljen prema namjeni utječe prije svega na razvoj kardiovaskularnog i respiratornog sustava. Uzevši u obzir ove zahtjeve, dobiveni rezultati o poboljša-nju eksplozivne snage donjih ekstremiteta postaju logični i očekivani. Istodobno, pojedinačne vježbe u okviru primjene step-aerobika mogu se shvatiti kao vrsta pliometrijskog treninga, koji stimulira i razvoj eksplozivne snage.

Dobiveni rezultati o efektima step-aerobika, ali i drugih vrsta aerobika (hi-low, dance...), na pobolj-šanje eksplozivne snage, mogu se uočiti i kod auto-

ra koji su se bavili srodnim istraživanjima (Sekulić, 1997.; Mandarić, 2003.; Cvetković, 2007.; Viskić-Štalec, Štalec, Katić, Podvorac i Katović, 2007.). Pored razvoja eksplozivne snage primjenom aero-bika, autori ističu da je vježbanje po programu i uz glazbu po modelu step i hi-low aerobika utjecalo i na poboljšanje morfoloških karakteristika, fun-kcionalnih i motoričkih sposobnosti ispitanika iz eksperimentalne grupe, u odnosu na ispitanike iz kontrolne grupe.

Stoga, rezultati dosadašnjih istraživanja o po-zitivnom utjecaju aerobika na razvoj koordinacije/agilnosti i specifične koordinacije u ritmu, na fun-kcionalnu aerobnu sposobnost, repetitivnu i eksplo-zivnu snagu i fleksibilnost, kao i na značajnu redu-kciju prekomjerne težine i masnog tkiva, nameću step-aerobik (ali i druge vrste aerobika) kao važan način vježbanja. Praktična važnost prikazanog istra-živanja vidljiva je u mogućnosti primjene njegovih rezultata u okviru reorganizacije sadržaja rada s ovom populacijom, intenzifikaciji rada, kao i pru-žanju novih ideja za osmišljavanje satova aerobnog vježbanja. Osnovna takva ideja u ovom radu je ae-robno vježbanje, koje uz suvremenu glazbu i kore-ografiju – koja je dopadljiva i lagana za praćenje – postaje sve značajniji način fizičkog vježbanja.

Tablica 3. Razlike između testa prije i poslije programa unutar eksperimentalne grupe

Varijabla AS1 AS2 f p

Skok u dalj 245,30 250,72 10,21 0,00

Bacanje med. iz ležanja 984,18 1048,83 51,63 0,00

Skok u vis 52,44 54,04 21,81 0,00

Bacanje med. s grudi 656,27 693,72 48,70 0,00

Troskok 686,02 699,11 9,73 0,00

H = 107,92 T2 = 5,00 P = 0,00

AS1 – aritmetička sredina na inicijalnome mjerenju; AS2 – aritmetička sredina na završnom mjerenju; H – Hottelingova distanca centroida; T2 – Hottelingov multivarijatni T-test; P – statistička značajnost T-testa

Tablica 4. Diskriminativni koeficijenti (dc) i struktura diskriminativnog faktora (f) kod eksperimentalne grupe

Varijabla DC F

Skok u dalj -0,01 -0,30

Bacanje med. iz ležanja -0,01 -0,69

Skok u vis -0,23 -0,45

Bacanje med. s grudi -0,02 -0,67

Troskok -0,01 -0,30

PROGRA

MIR

ANJE T

RENIN

GA

BRZINE,

AGILNOST

I I EK

SPLO

ZIVN

OST

I

442

Milan Cvetković, Radenka Kovačević, Damjan Jakšić, Radenko MatićEFEKTI STEP-AEROBIKA NA EKSPLOZIVNU SNAGU

LITERATURA1. Anderson, B. (1985). Stretching. Bolinas,

California: Shelter Publications Inc.2. Brick, L. G. (1996). Fitness Aerobics. Champaign,

IL: Human Kinetics.3. Cvetković, M. (2007). Efekti različitih programa

aerobika kod studenata fakultetâ sporta i fizičkog vaspitanja. Doktorska disertacija, Novi Sad: Fakultet sporta i fizičkog vaspitanja.

4. La Forge, R. (2000). World Current Trends in Exercise Science Research 2000. California, Anaheim: World 2000 Idea, Convention Guide.

5. Mandarić, S. (2003). Efekti programiranog vježbanja uz glazbu kod učenica sedmih razreda osnovne škole. Doktorska disertacija, Beograd: Fakultet sporta i fizičkog vaspitanja.

6. Metikoš, D., F. Prot, E. Hofman, Ž. Pintar, G. Oreb (1989). Mjerenje bazičnih motoričkih dimenzija sportaša. Zagreb: Fakultet za fizičku kulturu.

7. Momirović, K. (1987). Mdiff – kanonička diskriminativna analiza kvantitativnih promena. U K. Momirović (ur.), Metode, algoritmi i programi za analizu kvantitativnih i kvalitativnih promjena (str. 13 – 33). Zagreb: Institut za kineziologiju.

8. Nićin, Đ., J. Todorović (1996). Povrede u aerobnoj gimnastici. Saopštenje. Novi Sad: Novosadski maraton.

9. Obradović, J. (1999). Struktura i relacije motoričkih sposobnosti i morfoloških karakteristika vežbačica aerobne gimnastike. Magistarski rad, Novi Sad: Fakultet fizičke kulture.

10. Obradović, J. (2004). Motorička analiza nekih motoričkih struktura sportskog aerobika. Doktorska disertacija, Novi Sad: Fakultet fizičke kulture.

11. Pillarella, D., S. Roberts (1996). Fitness Stepping. Champaign, IL: Human Kinetics.

12. Popov, J. (1995). Uticaj aerobika kao sredstva fizičkog vaspitanja i obrazovanja u srednjoj školi. Diplomski rad, Novi Sad: Fakultet fizičke kulture.

13. Sekulić, D. (1997). Mogućnost primjene modificiranog programa u treningu eksplozivne snage tipa skočnosti (Zbornik radova). Zagreb: Fakultet fizičke kulture i Zagrebački športski savez.

14. Vozarević. J. (1992). Aerobna gimnastika i njen uticaj na repetitivnu snagu i gipkost vežbačica različite životne dobi. Diplomski rad, Novi Sad: Fakultet fizičke kulture.

15. Viskić-Štalec, N., J. Štalec, R. Katić, Đ. Podvorac, D. Katović (2007). The Impact of Dance-Aerobics Training on the Morpho-Motor Status in Female High-Schoolers. Collegium Antropologicum, 31(1), str. 259 – 266.

Documents

efekti step-aerobika na eksplozivnu snagu