EDICION SPECIAL/ VITI 2012 NGA FESTIMET E ......2012/12/30 · Vizita te shtëpia e të vrarit në 21 janar 2011 EDI DHE LINDA RAMA, NË FAMILJEN E ALEKS NIKËS RAPORTI I KLSH-së

Deputetët: Pushimet në shtëpi, është krizë

Mbeten edhe pak orë nga ndër-rimi i viteve, ku të gjithë

kanë lluar përgatitjet për festat e fundvitit dhe më shumë për Vitin e Ri. Edhe pse ky vit që po lëmë pas, la mjaft pasoja të rënda, sidomos në ekonominë e...

ARTEMISA HOXHA

DURRESTAKIMI ME GRATE

SUPLEMENTI “RILINDASI”

Faqe 9

Faqe 13-20

Kreu i PD “kopjon” strategjinë elektorale të rivalit socialist

Sali Berisha si Edi Rama: Derë më derë për çdo votë

Letrat e panjohura të Fatmir Haxhiut

Faqe8

FORUMI ME LIGJVENESIT

LEKË 30 SHQIPTARJA.com + Suplementi “RILINDASI” VITI II - NR. 310 E diel, 30-12-2012

Publikohen për herë të parë dhjetra vizatime të punës madhështore

“Shqiptarja.com” zbulon ‘varfërinë’ e parlamentarëve. Braktisin vizitat jashtë

FUNDVITI Faqe 9

Vizita te shtëpia e të vrarit në 21 janar 2011

EDI DHE LINDA RAMA, NË FAMILJEN E ALEKS NIKËS

RAPORTI I KLSH-së MINISTRIA RASTET NE BULQIZE

Faqe 10 Faqe 11 Faqe 11

Vdekja e Arselës, nën hetim mjeku i Durrësit

Një fëmijë aksidentohet në rrugë, tjetri vetëvaret

VITI 2012, NGA FESTIMET E PAVARESISE TE LIRAK BEJKO

EDICION SPECIAL/ Ngjarjet kryesore që ndodhën këtë vit

Viti që po mbyllet nuk duhet harruar. Është një vit që solli

shumë humbje dhe dështime. Është pësimi që duhet bërë mësim. Për të nisur një vit tjetër, ku në fund të 2013-tës, të mos themi: “Iku edhe një vit”. 2012 vërtet nuk ishte fundi i botës,...

Në ditët e fundit të vitit 2012 jeta politike zhytet në pritje

koktejl dhe fjalime mbi bilancin vjetor. Kështu ndodhi edhe këtë vit. Mazhoranca tha se Shqipëria është vendi i katërt me mirëqënien më të lartë në botë, opozita pranoi vendin katërt duke...

Editorial

Koment

2012, për të mos harruar

Shqipëria 2012 në sytë e SHBA

NGA ARBEN RROZHANI

NGA AFRIM KRASNIQI

vijon në faqe 22

vijon në faqe 22

Pëjetoni shpejtësinë

Viti 2012 që po mbyllet u shoqërua me ngjarje, që arritën kulmin në

muajin nëntor, kur vendi kujtoi dhe festoi me madhështi 100 vjetorin e pavarësisë. Por dhe në ekstremin...

JAKIN MARENA

TIRANE

vijon në faqe 2-7

LajmiViti 2012 i ka pasur të gjitha evenimentet brenda, që nga ta-kimet mes liderëve kryesorë të politikës, debateve dhe mosar-ritjeve të marrjes vesh mes palëve, deri te festimet e pavarë-sisë, thirrjeve nacio-naliste, krijimit të partive politike dhe refuzimit të BE.

Bilanci i vitit: 28 nëntori, nacionalizmi, refuzimi i statusit të BE, zgjedhja e presidentit Nishani, vizita e Klinton, zgjedhja Llallës, borxhet e privatizimet, krimet makabre, rrënimi i monumenteve, deri te dështimet në sport

Ministria e Brendëshme, dëm 1.6 milionë euro

Gazetarja Anila Basha në Kabul, Afganistan

Lirak Bejko i mbuluar nga akët

Ceremonia e 100-vjetorit të Pavarësisë në Vlorë

Betimi në parlament i Presidentit Bujar Nishani

2 E diel, 30 dhjetor 2012

SPECIALE

POLITIKA Viti që sapo u mbyll ka shënuar mëshumë një bilanc negativ se sa pozitiv, pasi ështëfestuar me madhështi pavarësia, por u nda ngajeta Lirak Bejko e BE na refuzoi statusin kandidat

Shqipëria 2012

Viti 2012, nga pavarësiate vdekja e Lirak Bejkos

Madhështia më 28 nëntor, përmes nacionalizmit e refuzimit të BE TIRANE

JAKIN MARENA

AK, SpahiuNë fillim të vitit pasiu promovua si njëlëvizjembarëkombëtareme sens nacionalist,Aleanca Kuq e Zi edrejtuar nga ish-nënkryetari i KLDKreshnik Spahiukthehet në një partipolitike duketronditurmazhorancënqeverisëse në vendpor dhe politikënshqiptare në tërësime shtrirjen eshpejtë në tëgjithë vendin.

"Ish-i burgosuri politik"Ish-i burgosuri politik"Ish-i burgosuri politik"Ish-i burgosuri politik"Ish-i burgosuri politikLirak Bejko ndërron jetëLirak Bejko ndërron jetëLirak Bejko ndërron jetëLirak Bejko ndërron jetëLirak Bejko ndërron jetënë një spital në Bari, dukenë një spital në Bari, dukenë një spital në Bari, dukenë një spital në Bari, dukenë një spital në Bari, dukemos i mbijetuar djegies sëmos i mbijetuar djegies sëmos i mbijetuar djegies sëmos i mbijetuar djegies sëmos i mbijetuar djegies sërëndë në mbi 50% tërëndë në mbi 50% tërëndë në mbi 50% tërëndë në mbi 50% tërëndë në mbi 50% tëtrupit. Ai e ndërmori aktintrupit. Ai e ndërmori aktintrupit. Ai e ndërmori aktintrupit. Ai e ndërmori aktintrupit. Ai e ndërmori aktine vetëflijimit më 10 tetor"e vetëflijimit më 10 tetor"e vetëflijimit më 10 tetor"e vetëflijimit më 10 tetor"e vetëflijimit më 10 tetor"

"Këshilli i Ministrave të"Këshilli i Ministrave të"Këshilli i Ministrave të"Këshilli i Ministrave të"Këshilli i Ministrave tëBE, i mbledhur në 11BE, i mbledhur në 11BE, i mbledhur në 11BE, i mbledhur në 11BE, i mbledhur në 11dhjetor, nuk ka ç'tëdhjetor, nuk ka ç'tëdhjetor, nuk ka ç'tëdhjetor, nuk ka ç'tëdhjetor, nuk ka ç'tëbëjë tjetër veçse tëbëjë tjetër veçse tëbëjë tjetër veçse tëbëjë tjetër veçse tëbëjë tjetër veçse tërikonfirmojë se mbetetrikonfirmojë se mbetetrikonfirmojë se mbetetrikonfirmojë se mbetetrikonfirmojë se mbetetnë pritje të sinjalevenë pritje të sinjalevenë pritje të sinjalevenë pritje të sinjalevenë pritje të sinjalevepozitive nga Tirana".pozitive nga Tirana".pozitive nga Tirana".pozitive nga Tirana".pozitive nga Tirana".

...tjetër, ndahet nga jetaish-burgosuri politik LirakBejko, që sfidoi qeverisjenduke u vetëdjegur me ben-zinë. Përvjetori i 100 i pavar-ësisë s'shërbeu si shtysë qëklasa politike të gjente paqeqoftë asnjë moment. Zgjedh-ja e presidentit u shoqërua mepolemika. Ngërçet do ishinsërish pengesë për të hedhurnjë hap përpara drejt inte-grimit. Ndërsa efektet e krizësekonomike u ndjenë si asn-jëherë më parë.

FESTA E PAVARËSISË100 vjetori i pavarësisë ish-

te ngjarja më e rëndësishme evendit, një nga ato momente qëjanë të papërsëritshme. Ajopërfshiu shqiptarët jo vetëm nëShqipëri por edhe në Kosovë,Maqedoni, Mal të Zi e Pre-shevë, të cilët më 28 Nëntor uderdhën me qindra mijëra nëTiranë dhe në Vlorë. Polemikatë shumta megjithatë i para-prinë kësaj ngjarje, që nga atolidhur me vlerësimin e figuravehistorike të vendit, dhe hapë-sirës së madhe që ju kushtuambretit Zog, eshtrat e të cilit ukthyen në atdhe pas 51 vitesh,deri te protokolli i cili sipas PSla jashtë Vlorën si kryeqendërtë festimeve. Berisha ngre tonetnacionaliste në Shkup, Tiranëdhe Vlorë, duke deklaruar bash-kim të shqiptarëve deri në Pre-vezë. Reagim i fortë i fqinjëve,presidenti maqedonas anulonpjesmarrjen në festime, të nje-jtën gjë bërë dhe ministri i jash-tëm grek Avramopoulos.Shqetësimi i përcillet dhe Bruk-selit, që e përfshin në deklaratënpërfundimtare për BE. Një qën-drim më i fortë do vinte ngaSHBA, përmes ambasadoritAleksandër Arvizu.

PARTITË E REJA30 maj/ krijohet FRD

Më 30 maj krijohet Fryma eRe Demokratike, një parti meorientim të qendrës së djathtë qëfillimisht drejtohet nga GazmendOketa dhe më pas e në vijim ngaish-Presidenti Bamir Topi.

ZGJEDHJA EPRESIDENTIT3 maj/ Meta-Rama në Lalz

Në fillim të majit kryetari

socialist Edi Rama do tëdarkojë me zotin Meta nështëpinë verore të këtij tëfundit në Gjirin e Lalzit nëDurrës. Takimi ishte jash-të vëmendjes së medias,por u diskutua për bash-këpunimin dhe zgjedhjen ekryetarit të shtetit.

8 maj/ Rama-Meta në SheratonRama Meta do të takohen

sërish tashmë në "Sheraton" pasikreu i PS merr një tur takimeshme drejtuesit e partive par-lamentare. Por në fushë ka zbri-tur sërish ish kryetari socialistFatos Nano, që kërkon mbësh-tetje për kandidaturën e tij.

dur asnjë emër. Ky ishte taki-mi i tyre i parë pas katër vitesh.

10 Qershor/ Rama-BerishaBerisha takon krerët e par-

tive aleate, propozon si kandi-dat për president Artan Hox-hën. Ai pak para seancës sëvotimit tërhiqet për shkak tëakuzave mbi një bashkëpunimtë mundshëm të tij me ish sig-urimin e shtetit, akuza që isqaroi më vonë gjërësisht.

11 qershor/ Nishani presidentMblidhet grupi parlamen-

tar i PD dhe vendos të paraq-esë zyrtarish kandidaturën eBujar Nishanit për Presidenttë ri të Republikës. Pas pakorësh, Nishani zgjidhet pres-ident me 73 votat e shumicës.

7 gusht/ Cefa nënkryetar i KLDPresidenti Nishani dy javë

pas marrjes së detyrës propo-zon në krye të KLD, ElvisCefën, i zgjedhur nga shumi-ca në pushtet. Vendi kishtembetur bosh pas dorëheqjessë Kreshnik Spahiut.

9 Gusht/ Shkarkohet Shaqiri,emërohet Visho

Presidenti shkarkon kreune SHISH Bahri Shaqiri, dukeprovokuar jo pak polemika.Në krye të Shishit emërohetVisho Ajazi, me një të kaluarnë SHIK-un e fillim viteve '90.

3 dhjetor/ shkarkohet Ina Rama

Me zhurmë shoqërohetzëvendësimi i kryeprokuroresIna Rama. Presidenti Nishanidekretoi në vend të saj Adria-tik Llallën, drejtuesin e ILD-KP, që kishte marrë edhe mevotat e opozitës.

REFORMATDHE STATUSI NË BE18 Mars/ plani i veprimit në KE

Në mars atij do t'i dorëzo-het Plani i veprimit i hartuarnga qeveria në bashkëpunimme opozitën. Disa ligje dhekode që kërkonin 3/5 kaluannë parlament me konsensus,por reforma zgjedhore e ajoparlamentare hasin në ngërçetë herëpashershme.

18 shtator/ Hiqët imunitetiPalët do të bien dakort për

formulimin për heqjen e imu-nitetit, por çështja do të mbe-tet pezull. PS kërkon ndry-shime të tjera kushtetuese qëdo forconin sipas tyre garan-citë për një sistem drejtësie tëpavarur. Seanca e 6 gushtit përimunitetin dështon.

21 shtator/ Ish-të burgosuritpolitikë në grevë

Pasi nuk kanë mundur tëmarrin këstin e dytë të dëm-shpërblimit sipas ligjit, ish-tëburgosurit politikë hyjnë njënjë grevë një mujore urie, me

rezultat vërtetë negativ. Jovetëm që s'morën asgjë veçakuazave të Berishës, por dhei vetëdogjën me benzinë.

10 tetor/ KE propozon StatusinMë 10 tetor Bruskeli i lë

një tjetër dritare të hapurShqipërisë për Statusin,duke dhënë një rekoman-dim pozitiv.

2 nëntor/ Lirak Bejkondahet nga jeta

Ish-i burgosuri politik Li-rak Bejko ndërron jetë në njëspital në Bari, duke mos imbijetuar djegies së rëndë nëmbi 50% të trupit. Lirak Bej-ko e ndërmori aktin e vetëflij-imit më 10 tetor, që përkonteme ditën e 19 të grevës sëurisë së ish-të përndjekurve.

1 dhjetor/ Klinton në TiranëSekretarja Amerikane e

shtetit Hillary Klintonmbërrin në Tiranë me njëfjalim mbresëlënës në par-

26 prill/ Rama-Nano në selinë e PSIsh-kryetari socialist Fatos

Nano zhvillon një takim mekreun e PS, Edi Rama nëselinë rozë, ku nuk merrmbështetje.

3 qershor/ Rama-Berishapër Presidentin

Takimi Berisha-Rama umbyll pa ndonjë arritje tëmadhe duke rënë dakordvetëm për një president kon-sensual në parim pa përmen-

Festimet për 100-vjetorin e Pavarësisë në Tiranë

Në foto:Betimi iPresidentitBujarNishani

vijon nga faqja 1

lament, rikonfirmon mb-ështetjen e fortë të SHBAndaj Shqipërisë.

3 dhjetor/ dekretohen zgjedhjetPresidenti dekreton 23

qershorin e 2013 si datën ezgjedhjeve të ardhshme.

11 dhjetor refuzohet statusiKëshilli i Ministrave të BE, i

mbledhur në 11 dhjetor, nuk kaç'të bëjë tjetër veçse të rikon-firmojë se mbetet në pritje tësinjaleve pozitive nga Tirana.

3E diel, 30 dhjetor 2012

SPECIALE

VOTIMET E BUJSHME

Kuvend 2012, ja çfarë ndodhiNga 16 janari, datë kur u çelën punimet e sesionit të VI parlamentar të Legjislaturës XVIII e derimë 27 dhjetor ligjvënësit miratuan 203 akte parlamentare, 131 ligje, 55 vendime dhe 17 rezoluta

S`ka konsensus për Gjykatën e Lartë, Nëpunësin civil dhe Reformën Parlamentare

TIRANE

ARTEMISA HOXHA

100 VJET PAVARËSI Në 28 nëntorkulmuan festimet për 100 vjetorin eshpalljes së pavarësisë, të cilat nisën që ngaqyteti i Vlorës dhe përfunduan në Tiranë.U nderuan shumë figura, u ngritënmonumente si dhe u mbajtën fjalime

VDES LIRAK BEJKONë 2 nëntor, vetëm pak ditë parafestimeve madhështore, ndahet nga jetaish-i përndjekuri politik, Lirak Bejko. Aihyri në grevë urie pas mos dhënies sëdëmshpërblimeve nga ana e qeverisë

ditët që po lëmë pas për vitin2012 do të mbahen mend nga tëgjithë për disa nga evenimentetkryesore për Kuvendin e Sh-

qipërisë. Duke filluar që nga 16 janari, datë kuru çelën punimet e sesionit të VI parlamentartë Legjislaturës XVIII e deri më datë 27 dhje-tor, nga ligjvënsit shqiptar ndodhën një sërëmiratimesh ligjesh, kandidaturash për krerë in-stitucionesh, zvendësime deputetesh etj. PSdha konsensusin për disa nga ligjet që janëmiratuar nga marrëveshja e nëntorit; Kodet,Kodi Civil, Kodi Penal,Kodi Ajror, Kodi Rrugor.Dua të përmend Kodin Zgjedhor si dhe heqja eimunitetit apo dhe Konferenca Gjyqësore.Ndërkohë që prej 18 shtatorit, pas miratimit të

ndryshimeve kush-tetuese, opozita nukka pranuar të japëkonsensus për mi-ratimin projektligjitpër Gjykatën e La-rtë (i propozuar pr-ej saj), projektligjitpër nëpunësin civildhe ReformënParlamentare.

17 Janar/ çeletkalendari i 100 vjetorittë pavarësisë

Kuvendi i Shq-ipërisë çel Kalen-

darin e veprimtarive me rastin e 100 Vje-torit të Pavarësisë.

2 shkurt/ Heqja e imuniteit të 3 deputetëveMe votim të fshehtë, Kuvendi vototi me shu-

micë votash heqjen e mandatit për 3 deputetëtsocialsit Tom Doshi, Taulant Balla, Besnik

Baraj si dhe fillimin e ndjekjes penale për ta.Kjo ndodhi për ngjarjet e 21 janrit të 2011.

1 Mars/ Miratohet Kodi Penal,Civil, shkarkohet SpahiuPas seancave të shumta diskutimesh në ko-

misionet parlamentare dhe ndryshimeve tëpropozuara, Kuven-di miraton me 126vota katër nismatlegjislative, përndryshimet në"Kodi Penal i Re-publikës së Shqip-ërisë". Po me kon-sensus u miratuadhe Kodi Civil. Nëkëtë datë mirato-het raporti përshkarkimin e Kre-shnik Spahiut ngaposti i nënkrye-tarit të KLD-së. PSishte kundër.

13 Mars/ Projekti për Parlamentin e riKomiteti Shtetëror shpalli projektin fitues

për Parlamentin e ri të Shqipërisë, që u pre-zantua nga kryetarja e Parlamentit. Edhe paspremtimit se ai do të ndërtohej për 100 vje-torin e Pavarësisë, një gjë e tillë nuk ndodhi.As për vitin e ardhshëm nuk është planifikuarnga buxheti fondi për Parlamentin e ri.

12 prill/ Elvis Cefa në KlDDeputetët miratuan me 71 vota pro, kandi-

daturën e Elvis Cefës për anëtar të KLD, i cili mëpas, në 7 gusht zgjidhet nënkryetari i KLD-së.

11 qershor/ Nishani PresidentPas seancës me 3 raunde për zgjedhjen e

kreut të shtetit, në 11 qershor Kuvendi i Sh-qipërisë zgjedh Bujar Nishanin me 73 vota. PSnuk mori pjesë në votim. Gazmend Oketa votoi

kundër, ndërsa Vangjel Dule dhe Kastriot Isla-mi i dogjën fletët e votimit duke mos votuar.

28 qershor/ Ndryshon qeveriaZgjedhja e Bujar Nishanit në krye të shtetit

solli dhe ndryshime në kabinetin qeveritar.Kuvendi miratoi vetëm me votat e mazh-orancës shkarkimin e Bujar Nishani ngadetyra e Ministrit të Brendshëm dhe emëriminnë këtë post të Flamur Nokaës. Edmond Hax-hinasto emërohet ministër i Ekonomisë, Na-sip Naço nënkryetar i Kuvendit, Vangjel Tavoministër i Shëndetësisë.

19 korrik/ Reforma ZgjedhorePas një sërë diskutimesh në komisionin

përgjegjës që u ngirt enkas për Reformën Zgjed-hore, Kuvendi në 19korrik miratoi me127 vota pro, 2 ku-ndër dhe 3 absten-ime Reformën Zgje-dhore. Fatmir Mediudhe Gazmend Oketavotuan kundër.

18 shtator/Heqja e imunitetit

Kuvendi miratoime konsensus, me130 vota pro, heq-jen e imunitetit përzyrtarët e lartë dhegjyqtarët, asnjëkundër dhe asnjë

abstenim. Kjo vjen pas 10 vjetësh përpjekjemes palëve.

11 tetor/ Zgjidhet KQZ e reMe konsensus PS dhe PS miratuan 6

anëtarët e KQZ-së së re. Ku kryetarja e këtijinstitucioni, Lefterie Lleshi mori vetëm vo-tat e mazhorancës. Ajo është e para grua nëkrye të KQZ.

1 Nentor/ Hillary Clinton në ShqipëriSekretarja e Shtetit të SHBA, Hillary Cllinton,

viziton Tiranën, ku në një axhendë të ngjeshurajo takoi krerët e dy partive më të mëdha, Presi-denti si dhe mbajti një fjalim të shkurtër në sallëne Parlamentit. Ajo bëri apel për zgjedhje të lira.

8 nëntor/ Dhënia e amnistisë,rrëzohet hetimi për Imamin

Pas shuëm debatesh mes palëve, ligjvënësitmiratuan me konsensus dhënien për amnistipër shumë të burgosur. Ndërkohë që po nëkëtë seancë, Kuvendi rrëzoi kërkesën e një gru-pi deputetësh "Për ngritjen e një komisioni he-timor "Për kontrollin e zbatimit të ligjit në ve-primtarinë e Shërbimit Informativ Ushtaraknë Ministrinë e Mbrojtjes për periudhën jan-ar 2009 - tetor 2012".

1 dhjetor/ Miratohet ligji i përgjimeveMiratohet ligji

për përgjimin etelekomunikacion-eve eletronike me68 vota pro dhe 8kundër të opozitës.Me këtë do përgjo-hen emailet dhemesazhet në rrjetetsociale.

4 dhjtor/ AdriatikLlalla Kryeprokuror

Me 75 vota pro tëmazhorancës, dhevotën abstenim tëJozefina Topallitmiratohet dekreti i Presidentit për emrin eAdriatik Llallës kryeprokuror.

17 Dhjetor/ Kuvendi miraton buxhetin 2013Pas seancave të gjata maratonë, Kuvendi

miratoi vetëm me votat e mazhorancës, bux-hetin për vitin 2013.

365

Berisha dhe Nishani

Hillary Cllinton

Ina Rama dhe Lalla

Lirak BejkoFestimet për 100-vjetorin e Pavarësisë në Tiranë


SPECIALE

BORXHI PUBLIK "Jemi në parametrat 58.9 të PBB. Borxhipublik do të tentojë të normalizohet në parametrat e vitit 2007-2008", deklaroi Bode më 13 janar. Por borxhi do të kapërcentenivelin 60% që këtë vit, ndërsa për 2013 parashikohet në 62.6%

Shqipëria 2012

Viti 2012, borxh “pa fre”dhe probleme në energji

Ritmet e rritjes së PBB afër zeros, ndikoi krizaLajmi

Viti 2012 u karakteri-zua nga tentativa të pa-suksesshme të qeverisëpër të ulur borxhin dhedeficitin buxhetor, derinë momentin e dorëzim-it të mazhorancës, që ehoqi fare kufirin e këtijborxhi shprehur nëraport me PBB

TIRANE

GENC KONDI

KrizaIndustria dhe ndërtimi janë sektorët mëtë prekur. Ky i fundit prej muajshndodhet në asfiksi të plotë. Ndërsafinancimet nga bankat erdhën duke upakësuar, kreditë e këqija regjistruannjë rritje progresive deri në 23 përqind

Një konflikt i gjatë mes autoriteteveNjë konflikt i gjatë mes autoriteteveNjë konflikt i gjatë mes autoriteteveNjë konflikt i gjatë mes autoriteteveNjë konflikt i gjatë mes autoritetevedhe kompanisë CEZ po e mbandhe kompanisë CEZ po e mbandhe kompanisë CEZ po e mbandhe kompanisë CEZ po e mbandhe kompanisë CEZ po e mbanpppppezull energjetikën, me pasojaezull energjetikën, me pasojaezull energjetikën, me pasojaezull energjetikën, me pasojaezull energjetikën, me pasojatë të të të të rënda financiare. Çekët kanërënda financiare. Çekët kanërënda financiare. Çekët kanërënda financiare. Çekët kanërënda financiare. Çekët kanënjoftuar synimin për shitjen enjoftuar synimin për shitjen enjoftuar synimin për shitjen enjoftuar synimin për shitjen enjoftuar synimin për shitjen eaksioneve, ndërkohë që EREaksioneve, ndërkohë që EREaksioneve, ndërkohë që EREaksioneve, ndërkohë që EREaksioneve, ndërkohë që EREpritet të heqë licencënpritet të heqë licencënpritet të heqë licencënpritet të heqë licencënpritet të heqë licencën

Viti që po mbyllet ishte një vitshumë i vështirë për ekonominë shqiptare dhe veçanërisht

financat publike. Kriza e cila vazh-don të mbajë të mbërthyer veçanër-isht eurozonën, u ndje më fort sekurrë këtë vit në ekonominë sh-qiptare. Rritja e saj ra ndjeshëm.Ndërsa gjatë gjithë 12 muajve, inves-timet dhe konsumi mbetën të ulta,qeveria nuk mundi të mbajë nën fre-na borxhin publik. Nevoja për fondee financime bëri që në fund të vititajo të vendoste eliminimin e kufirit,pavarësisht paralajmërimeve të insti-tucioneve financiare ndërkombëtarepër rreziqet e një lëvizjeje të tillë.

ANALIZASipas "Zërit të Amerikës", që i

kushtonte një analizë të gjera zhvil-limeve në ekonominë shqiptare, as-një shenjë nuk premtontepërmirësim të situatës ekonomikedhe, ndonëse edhe një vit më parëishte detyruar të ndërhynte në bux-het për shkak të pamundësisë së re-alizimit të objektivave të saj, edhepër 2012 qeveria u tregua tejet opti-miste në parashikimet e saj, me njërritje ekonomike prej 4.3 për qind.Një parashikim, i cili do të tronditejqë në fillim të vitit nga të dhënat etremujorit të parë, kur, sipas IN-STAT-it, rritja kishte qenë negativeme -0.2 për qind. Më tej situata dotë përmirësohej dhe në tremujorine dytë rritja do të ishte 2.04 për qind.

Pothuajse gjatë gjithë vitit Ban-ka e Shqipërisë përsëriti në mënyrëtë vazhdueshme shqetësimin përrënien e konsumit dhe investimeveprivate. Ajo ndërhyri dy herë dukeulur në mars dhe korrik normënbazë të interest duke e çuar në 4 përqind, ndërsa në mesin e vitit guver-natori Ardian Fullani do të pranon-te se rritja do të ishtë më e ulët edhese vetë parashikimet e Bankës, ni-sur nga të dhënat e ecurisë së deri-atëhershme, "të cilat kanë zhvendo-sur në kahun rënës projeksionettona bazë për ecurinë ekonomike nëpjesën e mbetur të vitit".

Në shtator edhe qeveria do tërishikojë në ulje parashikimet e saj."Do të jetë një rritje rreth 3 përqind,e zvogëluar në krahasim me objek-tivin", do të deklaronte ministri iFinancave Ridvan Bode. Ndërsa nëfund të vitit qeveria do të pranojë njëshifër edhe më të ulët, mes 1 dhe 2për qind, duke ju afruar kështu më

shumë parashikimeve të institucion-eve ndërkombëtare për një rritjemes 0,5 dhe 1 përqindshit.

Industria dhe ndërtimi janë sek-torët më të prekur. Ky i fundit prejmuajsh ndodhet në asfiksi të plotë.Ndërsa oksigjeni i financimeve ngabankat erdhi duke rënë gjithnjë e mëshumë. Kreditë e këqija regjistruannjë rritje progresive me afër 4 pikëduke shkuar në 23 përqind.

BORXHINjë debat i fortë do të zhvillohej

për borxhin publik, për të cilinqeveria premtoi në fillim të vititreduktimin e tij. "Jemi në parame-trat 58.9 të prodhimit të brendshëmbruto. Borxhi publik do të tentojë tënormalizohet në parametrat e vitit

2007-2008", do të deklaronte Bodemë 13 janar. Por në të vërtetë borx-hi do të vinte duke u rritur e dukekapërcyer nivelin 60 përqindshit nëfund të vitit, ndërsa për 2013parashikohet në 62.6 për qind. Njënivel, i cili konsiderohet kërcënuesnga institucionet ndërkombëtare.

ENERGJIANjë tjetër kërcënim mbetet situ-

ata energjetike. Më shumë se sa ngamoti e keqja këtë herë erdhi ngabrenda. Një konflikt i gjatë mes au-toriteteve dhe kompanisë çeke, qëkontrollon sistemin e shpërndarjes,po e mban pezull sektorin, me pa-soja të rënda financiare. Çekët kanënjoftuar synimin për shitjen e ak-sioneve, ndërkohë që Enti Rregulla-tor pritet të vendosë heqjen e li-cencës. I deklaruar si një sukses, kyprivatizim rezultoi në një dështim.

Kriza financiare në sektorin en-ergjetik ka krijuar një situatë pa pre-cedent në buxhetin e shtetit. Qever-ia ka kërkuar ndërhyrje në ligjinkuadër të buxhetit, në mënyrë qëgarancitë e mundshme që do t'ijepen Koorporatës Elektroenergji-tike Shqiptare për të siguruar kredipër blerje energjie të mos përfshihennë llogaritjen e totalit të borxhitpublik. Ministri Bode tha në Komi-sionin e Ekonomisë se kjo është evetmja mënyrë për të siguruar furni-zim të pandërprerë me energji, në

një situatë që duket e paparash-ikueshme. Kjo kërkesë e qeverisë ukundërshtua ashpër nga opozita.

PRIVATIZIMINdërkohë ende pa përfundim

është një tjetër proces privatizimi, aii kompanisë Albpetrol, më i madhi ikryer ndonjëherë nga shteti sh-qiptar, ku oferta prej 850 milionëeurosh e një konsorciumi ameri-kano-shqiptar pritet ende të disbur-sohet në rast se do të nënëshkruhetmarrëveshje me qeverinë.

Afro 110 milionë euro të tjera tëofruara nga turqit e Kurum, pritettë merren nga shitja e katër hidro-centraleve: Ulëza, Shkopeti dhe Bis-trica 1 e 2. Këtë vit, për herë të parë,në tregun vendas të letrave me vlerëministria e Financave zhvilloi an-kandin e Bonove të Thesarit 12-mu-jore në euro në Bankën e Shqipërisë.Sipas këtij dikasteri, shuma epërgjithshme e shpallur ishte 15 mil-ionë euro dhe u drejtohej kryesishtemigrantëve. Më pas, u zhvilluanedhe dy ankande të tilla, në gushtdhe në dhjetor, përkatësisht për 15milionë dhe 20 milionë euro.

PAGATNga 1 shtatori fil-

loi zbatimi i vendimittë qeverisë për rritjene pagave për të gjithëadministratën pub-like të vendosur ngaqeveria për vitin2012. Rritja e re e pa-gave rriti së tepërmishpenzimet operativetë buxhetit, ndërkohëqë të ardhurat nuk u

rritën me ritmin e planifikuar, mad-je në zërat kryesorë ishin negative,ndaj planit, por edhe ndaj një viti mëparë. Qeveria, madje, përdori fondeedhe për shpërblimin 10.000 lekëpër të gjithë punonjësit e adminis-tratës dhe 2.000 lekë për të gjithëpensionistët e vendit në fundviti.

PrivatizimiEnde pa përfundimmbetet privatizimi iAlbpetrolit, më i madhi ikryer nga shteti shqiptar,ku oferta 850 milionëeurosh e një konsorciumiamerikano-shqiptar pritettë disbursohet në senënëshkruhetmarrëveshje me qeverinë

Sali Berisha dhe Ridvan Bode

Në foto:Komisioni iprivatizimit të“Albpetrolit”

Megi Jakiçi

Eleni Basho


SPECIALE

Mbi bazën e një experience 10-vjecare në fushën e vendosjes sëAPARATEVE të dëgjimit kabineti "SALAJ" ju vjen në ndihmë nëkëto shërbime:

Matjen e dëgjimit (audiogram) FALAS.Marrjen e masës si dhe përgatitjen e saj(silikon apo akrilike) në kohë rekord brënda dy ditëve.Përcaktimin dhe programimin e aparatit sipas shkallës së dëgjimit.Shërbime (servis) për të gjitha tipet e aparateve.

Adresa: Pallatet e Shallvareve,Rr. Dëshmorët e 4 Shkurtit, përballë Taiwan

Nd. 24, Shk. 4, Ap.5 - TiranëTel: +355 4 2262 304 / Mob: 068 23 800 95

E-mail: [email protected]: www.salajakustik.com

KABKABKABKABKABINETIINETIINETIINETIINETI

APAPAPAPAPARAARAARAARAARATE DTE DTE DTE DTE DËËËËËGJIMIGJIMIGJIMIGJIMIGJIMI

RASTET Pjesa me e madhe e femrave të janë viktimë edhunës së ushtruar nga burrat e tyre. Rasti më i funditishte në Vlorë, ku burri vrau me sqepar gruan shtatzënë

FEMRAT e vrara në 2012, në Shqipëri janë 23. Shumica etë cilave është si pasojë e dhunës së burrave të tyre. Vetëmnë muajin shtator janë vrarë 5 femra në vendin tonë

Viktimat e dhunës së burraveBilanci tragjik i një viti: Vrasja e Megi Jokiçit, Leonora Kaloçi, Marie Çuku, Fatjona Sula,

Manjola Koxhaj, Eliverta Çoçka deri te vrasja makabre e Manushaqe Çelikut

Numri i femrave të vrara në Shqipëri për vitin që po lëmë pas është rritur

TIRANE

Numri i femrave tëvrara në vendin tonëpër vitin 2012 është

rritur në krahasim me vitet etjera. Vetëm për vitin që polëmë pas në vendin tonë janëvrarë 23 femra. Shumica e tëcilave kanë vdekur si pasojë edhunës së burrave të ushtru-ara ndaj tyre. Karvani i gjatë ivdekjeve të femrave filloi në 2

shkurt me vrasjen e 2 femravenë kryeqytet, atë të EleniBashos dhe Megi Jokiçit. Ele-ni Basho nënë e 2 fëmijëve,punonte si laborante dentare,ajo u vra pranë shtëpisë së sajnë Shkozë të Tiranës. MegiJokiçi, u vra te zona e "Komu-nës së Parisit", po në Tiranë,vrasja e saj ishte aksidentale,pasi objektivi ishte dikushtjetër. Në mars vritet në Luztë Tropojës Naime Abazi, ajou vra nga bashkëshorti i sajXhemal Abazi. Një tjetërvrasje në 27 mars do trondistekryeqytetin, Leonora Kaloci,arkëtare në "NGB" Bank, ajo uvra nga Viktor Gushi. Prillvritet Lahe Sina, 52 vjeçe, ajo uvra nga bashkëshorti i saj,Shazivar Sina 60 vjeç. Në majvritet në Toshkëz të LushnjësRajmonda Sota, 23-vjeçarja uqëllua me armë nga shtetasiErjon Cjapi. Vrasja e radhës dotë ndodhte për arsye të gjak-marrjes, ku në Kir të Shkodrësu vra Marie Çuku, 17 vjeçe. Nëkorrik në Lapardha të Beratitu vra Alma Gjata, 35 -vjeçarjau godit me sende të forta ngabashkëshorti i saj Sokol Gjata40 vjeç. Po më korrik në Mat,gjendet kufoma e një 20 -vjeçareje të masakruar. Po, nëkorrik në Shëngjin, vëllaimasakron familjen e motrës e

tij Dane Prendi 45 vjeçe. Pokëtë muaj në Has, Gëzim Mus-lika vrau gruan Pranvera, 30vjeçe. Në gusht në Tiranë Ar-ben Koxhaj vrau gruan Manjo-la Koxhaj. Ai e ka goditur bash-këshorten e tij me thikë në trup.Në Dukagjin të Shkodrës,Mirash Bregu vrau vajzën 14vjeçe Marjanën. Tiranë, vritetFatbardha Tafa. 37-vjeçarja usulmua me thikë nga Aldo

Hoxha. Në shtator në Kukës,gjendet kufoma e një femre nëliqenin e Fierzës. Policia tha sekishte gjetur trupin e ThëllënxaRexhmatit. Po në shtator nëPogradec u vra Fatjona Sula,nënë e dy fëmijëve. Ajo umasakrua me gurë në kokë ngaÇelnik Maliqi. Në Lezhë, vritetMiranda Shtjefni, në shtator.Në Mallakastër vritet AzbieMyftari 52 vjeç, autorët endenuk janë gjetur. Më 30 shtatorvritet Eliverta Çoçka, për mo-tive xhelozie nga ish dashuri isaj, 52-vjeçarin Viktor Rozani.Tetor në Tiranë vritet Rolan-da Doku. 36 vjeçarja ështëvrarë nga bashkëshorti Ed-mond Doku 44 vjeçar. Po nëtetor një vrasje do trondisteDurrësin , ku Shaban Norja,80 vjeç vrau Aishe Vatën, 18vjeçe. Pasi Aishe Vata, nukpranoi të abortonte fëmijën qëkishte me Shaban Norjan.Përsëri në vritet Lime Dedej,ajo u vra nga bashkëshorti i saj48- vjeçari Bujar Dedej. Nën-tor në Elbasan, vritet Vergji-nushe Hasani, 43-vjeçarja uvra nga bashkëshorti i sajAgron Hasa. Në dhjetor nëVlorë, vritet Manushaqe Çe-liku, 33 vjeçarja ishte shtatzënëdhe priste fëmijën e tretë. Ajou vra më sqepar nga ShpëtimÇeliku bashkëshorti i saj.

ShtatorNumri më i madh ifemrave të vrarapër vitin 2012,ishte në muajinshtator. Në këtëmuaj janë vrarëpesë femra. Nga tëcilat 3 viktima tëdhunës sëmeshkujve.

Dëshpërimi

Tushe Osmani,vetëvrasja e nënës qëhumbi vajzën në GërdecëNë dhjetor u vetëvra Tushe Os

mani. Ajo ishte nëna e Resm-ije Kranjës, kjo e fundit e vrarë nëGërdec. Tushia i dhënë fund jetësduke pirë helm. Lajmi i ndarjesnga jeta të Resmijes, nuk ështëpërballuar dot as nga babai i saj.Vetëm dy vite më parë, GazmendOsmani, bashkëshorti i TusheOmanit, vrau veten nga dëshpëri-mi. Problemet për ketë familje, ecila vuante pasojat e tragjedisë së4 viteve më parë, ishin jo vetëmshpirtërore, por edhe ekonomike.Ndërkohë, vajza jetime e Resmijesçudo ditë e të dashurve të saj ngajeta. Brenga dhe skamja për Tush-en u bënë dhe më të rënda pas 11nëntorit 2009 kur bashkëshorti isaj, Kujtimi vendosi t’i jepte fundjetës. 46-vjeçari u gjet i vetëvrarënë shtëpi nga familjarët e tij,vetëm pak ditë pasi ishte pushuarnga puna në Bashkinë e Vorës me

motivacionin e “thyerjes së disi-plinës në punë”. Pas atij momenti,Tushes i ishte dashur të gjentezgjidhjet ekonomike nën presion-in psikologjik të një tragjedie qëkishte rënë mbi familjen e saj. Su-pet e Tushes ishin lodhur dhe nukmund të mbanim më peshën erëndë të jetës, as të çonin në fundamanetin e vajzës së saj, 19 vjeçepër t’u kujdesur për Kristin të ciline la jetime vetëm 3-4 muajsh.

JONIDA LATE

Rolanda Doku Ajshe Vata Fatjona Sula

Leonora Kaloçi Lime Dedej Marie Çuku

Tushe Osmani


LARGOHEN NGA JETAGJATË 2012-s

SPECIALE

PAVARËSISHT disaarritjeve pozitive, një pjesë engjarjeve të 100-vjetorit ukthyen në ngjarje të rëndomtadhe shumë problematike

Shqipëria 2012

Lajmi

TIRANE

DHURATA HAMZAI

Festa e Pavarësisë u festua nëgjithë Shqipërinë, por përqendrimi më i madh ishte në Ti-

ranë dhe në Vlorë. Pavarësisht disaarritjeve pozitive, siç ishin sjellja eArmëve të Skënderbeut në MuzeunHistorik Kombëtar dhe "Meshari" iGjon Buzukut, disa botimeve mevlera historike, një pjesë e ngjarjevetë 100-vjetorit në kryeqytetin e ven-dit u kthyen në ngjarje të rëndomtadhe shumë problematike. Problemetmë të mëdha kanë qenë me ven-dosjen pa kritere dhe studim artistikdhe arkitekturor të shtatoreve dheMonumentit të Pavarësisë në qendërtë Tiranës. Pati probleme me mung-esën e transparencës dhe shpër-dorimin e buxhetit të pavarësisë dheproblemi më i rëndë ishte ai që ushënua me konkursin në muajinmars, ku dështoi projekti me bocetine shtatores së Ismail Qemalit. NëVlorë 100-vjetori i pavarësisë u fes-tua më i organizuar në krahasim meTiranën, ku u shoqërua me një pro-gram të pasur, aktivitete dhe mani-festime simbolike. Ndërsa në Tiranëdita e pavarësisë, 28 nëntor 2012 patinjë incident të rëndë me tortën gji-gante të ideuar nga Kryetari i Bash-kisë z.Lulzim Basha, e cila u kthye nënjë objekt talljeje publike, kërcimeshdhe loje. Gjithashtu përgjatë vitit2012 organizimi i 100-vjetorit në Ti-ranë u karakterizua nga probleme tëmëdha: mosftesa e akademikut Rex-hep Qosja, ngritja në piedestal e fig-urës së Ahmet Zogut nga qeveria,duke lënë në harresë figurën e IsmailQemalit, etj. Gjithashtu u shoqëruanga komentet dhe akuzat në media

këndon Rona Nishliu", duke kompli-mentuar kështu, fuqinë e zërit të sajqë vetëm dy ditë më parë po nga me-dia italiane u krahasua me atë tëAretha Franklin. Votat e renditënRona Nishliun në vend të pestë, dukee çuar kështu vitin e ardhshëm Sh-qipërinë menjëherë në finale.

Korrik-dhjetor 2012/ Debatettë mëdha për standardin e shqipes

Gazeta "Shqiptarja.com" zbulonse një klan i caktuar akademikëshshpallin në një mbledhje të fshehtëndryshimet në standardine shqipes. Pas këtij lajmiprotestojnë akademiketdhe gjuhëtarët. Më 26-28qershor 2012 u mblodh nëTiranë Këshilli Ndëraka-demik për Gjuhën Shqipe.Tema e diskutimeve ishteDrejtshkrimi i zanores "ë"të patheksuar në shqipenstandarde, por një pjesë eanëtareve të këtij grupi siEmil Lafe, Rrami Me-mushi, Jani Thomai dheakademikë të tjerë dolënkundër me polemika të for-ta në media.

Korrik-shtator 2012/ IsmailKadare hedh në gjyqNexhmije Hoxhën

Shkrimtari Ismail Ka-dare hapi gjyq kundër së vesë së dik-tatorit, zonjës Nexhmije Hoxha përdorëshkrimin "Dimri i vetmisë sëmadhe", i cili mori shumë public-itet me akuza nga dypalëshe qëshpërthyen në prag të çmimit No-

17 nëntor/ Kthimi i eshtravetë Ahmet Zogut në atdhe

Vendimi i Qeverisë për kthimin eeshtrave të Mbretit Ahmet Zog I kapasur reagime për datën që përkon-te me ditën e Çlirimit të Tiranës dhepse figura e Ahmet Zogut, ndryshenga ajo e Ismail Qemalit është ven-dosur në qendër të vëmendjes ngaKryeministri berisha gjatë festimevetë 100-vjetorit.

SUKSESET22 nëntor 2012 Rikthehen pas 600

vjetësh armët e Skënderbeut në at-dhe. Ekspozita ka qëndruar e çelurnë Muzeun Kombëtar për 45 ditëdhe pati mbi një milionë vizitorë.

12 Nëntor 2012 Vepra origjinale e"Meshari" të Buzukut ekspozohet nëTiranë. Njihet si libri i parë shqip, ibotuar në vitin 1555 dhe erdhi ngaBiblioteka Apostolike e Vatikanit.Pati 25 mijë vizitorë

7 gusht 2012/ Aprovohet buxheti ipavarësisë me 5 milionë euro. Abuzimete qeverisë, dyfishohen më pas.

Me një buxhet që kalon shifrën e5 milionë eurove, Kryeministri Ber-isha u dha dorën e fundit vendimevepër projektet e 100-vjetorit e Pavar-ësisë. Por shtesat e fondeve e dy-fishuan shifrën e ligjëruar nga komi-teti i festimeve të pavarësisë. Një pjesëe këtij buxheti shkoi dëm, siç ndodhi

me shtatoren e Ismail Qemalit, e cilaedhe pse nuk u realizua si duhej, patinjë fitues dhe vepra e tij mbeti mëmuze, ndërsa në shesh doli vepra eOdise Paskalit që ishte bërë vite mëparë për Muzeun Kombëtar.

Masakrat nëtrashëgiminë

kulturoreKultura 2012, triumfi dhe dështimet

Ngjarjet më kryesore kul-turore të vitit 2012 janëkushtëzuar nga përgatit-jet e 100-vjetorit të Pavar-ësisë, festë që ka nisurprojekte nga qeveria nëfillimin e këtij viti deri nëkremtimet e 28 Nëntorit2012, dhe kanë vijuartashmë deri në fund të dh-jetorit me botime his-torike dhe ngritje të disashtatoreve të figurave tënjohura historike.

MASAKRAT NË OBJEKTETKULTURORE GJATË 2012-s

Ky vit ka rrëmbyer nga jeta për fat tëkeq shumë personalitete të letrave,artit e kulturës, njerëz të shquar tëskenës e të ekranit, ku pjesa më emadhe e tyre ka pasur vdekjetragjike. Ju prehtë shpirti në paqe:

Agron ALIAJArbën XHAFERIArdian KLOSIAli PODRIMJASafo MARKOSheri MITATefik CAUSHIPano TAÇIAgron ÇOBANIDorian NINIPerikli JORGONI

20 Maj: Zjarre dhe mas-akra e gërmimeve me buldozerdhe grabitjeve në sitin arke-ologjik të Finiqit

16 gusht: Shembet mebuldozer natën shtëpia muze eThemistokli Gërmenjit e quajturndryshe si Shtëpia e Flamurit.Humbasin pa asnjë gjurmë re-liktet e këtij muzeu.

21 Shtator: Humbje e mad-he për historinë e arteve pam-ore. Vidhen 35 vepra arti të pik-torit të madh Vangjush Mio nëmuzeun e Korçës. Policia nëkërkim. Nuk janë gjetur ende.

ideja e vjedhur e veprës së shpallur sifituese për Monumentin e Pavarësisë.100-vjetori në Tiranë u shoqërua ngashpërdorimi dhe dyfishimi i buxhetittë shtetit që jepej pa kriter shumëshpenzime dhjetëra-milionëshe sh-kuan për tenderët e koncerteve dhedekorimeve në emër të pavarësisë. Tëgjitha këto sollën një dëm të madh,jo vetëm të kulturës kombëtare, poredhe të buxhetit të shtetit. Më posh-të po japim disa nga ngjarjet mëmbresëlënëse të vitit.

26 maj 2012/ Rona Nishliu fitonvendin e pestë në Eurovizion

Nga transmetimi i Eurovizionit,që zhvillohej në Baku të Azerbajx-hanit, në një nga kanalet Rai drejtuesikomentoi "largoni kristalet sepse

bel 2012, nërsa Kadare ishte ngji-tur në krye të Listës. Edhe pse Ka-dare e fitoi gjyqin dhe zonja Hox-ha më në fund i kthen dorësh-krimin, ajo përdori të gjitha arki-vat kundër imazhit të Kadaresë nëmedia duke u shprehur fillimishtse "nuk ia jap dorëshkrimin", se"ma ka dhuruar vetë Kadareja",etj. Nuk dihet nëse ka ndikuarzhurma mediatike tek çmimi, porIsmail Kadare edhe këtë vit nuk efitoi Nobelin, i cili shkoi për sh-krimtarin kinez Mo Yan.

Në foto:Shtëpia muze eThemistokli Gërmenjie rrafshuar nga buldozerët

Në foto:KëngëtarjakosovareRona Nishliu


De BiaziTrajneri italian De Biazimbushi një vit në krye tëbankinës kuqezi. Teknikuka futur një frymë të re nëkombëtare, por mbetetakoma edhe shumë punëpër t'u bërë. Italiani besonte kualifikimi nëkampionatin botëror.

SPECIALE

SHQIPËRIA zë vendin e parë në botë përsai përket numrit të ndeshjeve të trukuara sipasraportit të kompanisë Sport Radar

2012 ka qenë viti i lamtumirës për MedinZhegën, Rigers Pjetrushin dhe 15 vjeçarinIlirjan Thaçi, futbollisti i ekipit të Kukësit

Skaner 2012: Dështuamnë Olimpiadë dhe futbollLojërat Olimpike ishin dështimi më i madh i Shqipërisë

TIRANE

DYLBER BALLA FajtorëtOlimpiada ishtedështim nga mënyrae organizimit, EsatAdemi fajësoiBezhanin, ndërsashumë personazhe,midis të cilëve edhemjeku Lluka Heqimifajësuan EsatAdemin si të keqen epeshëngritjes.

Kampionët

Spanjabën tripletë,Lionel Mesirekordmen

Në arenën ndërkombëtare2012 do të mbahet mend

nga sportdashësit edhe si vitii kampionatit Evropian tëFutbollit në Poloni eUkrainë, aty ku Spanjë reali-zoi tripletën duke fituar. "LaRoja" triumfoi përballë ekipittë Italisë 4-0. Pas finales seEvropianit, Platini vendosiqë kampionati i 2020 të zh-villohet në disa qytete nëkontinent, ndërsa FIFA futiteknologjinë në fushë. Fina-len e Champions League-s efitoi ekipi i Çelsit duke mun-dur Bayer Mynih. Ky vit dotë mbahet edhe për rekordine Gert Muller, i cili u thye ngaLionel Mesi me 91 gola. Mesiështë edhe në prag të fitimittë topit të artë për herë tëtretë mbrëmjen e 7 janarit.

Në përfundim të vitit kalendarik cdo institucion bën njëskaner për të analizuar dësh-

timet apo sukseset. Një analizë e tillëpërfshinë edhe të gjitha kategoritë esportit shqiptar duke filluar nga fut-bolli edhe deri te xhudoja, sport i cilikëtë vit ka krijuar federatën. Ky vitkalendarik ka qenë i mbushur meshumë aktivitete kombëtare dhendërkombëtare për sportin shqiptarduke filluar nga Lojërat OlimpikeLondër 2012, eleminatoret e Kampi-onatit Botëror, Brazil 2014 dhe derite raporti i trukimeve i publikuar pakkohë më parë.

OLIMPIADALojërat Olimpike të zhvilluara

në Londër ishin padyshim eventimë i rëndësishëm i vitit 2012. Sh-qipëria, ashtu sikur edhe të gjithapërfaqësueset e tjera ishte përgat-itur për një garë dinjitoze tëmbushur me shumë objektiva. Porfillimi nuk aspak i mirë, fillimishtpërjashtohet Erkand Qerimaj, pasirezultoi me doping e më pas edheLuiza Gega, për shkak të gabimittë federatës. Gabimi i Gegës i haprrugën për pjesëmarrje KlodianaShalës, me ftesë. Problemet nukkanë të mbaruar, Hysen Pulakurezulton pozitiv në Londër. Sytëpër medalje ishin te MajlindaKelmendi dheRomela Begaj, porfati nuk ishte mene, Kelmendidështoi duke u el-eminuar në raun-din e dytë. Të njëj-tin fat kishte dheBegaj që përfundoie 11-ta në botë.Këtu mori fundedhe ëndrra përmedalje në 100vjetorin e pavarë-sisë. KlodianaShala ishte vetëmpër turizëm nëLondër. Një ditëpara garës mjekudeklaroi se i ishterikthyer një prob-lem i vjetër duke e penalizuar. Paspërfundimit të garës filloi lufta efortë për përgjegjësitë e dështimitmidis KOKSH-FSHP. Esat Ademifajësoi Viron Bezhanin për dësh-timin në Olimpiadë, ndërsa shumëpersonazhe, midis të cilëve edhemjeku Lluka Heqimi fajësuan EsatAdemin si të keqen e këtij sporti.Sakaq, fakti që brenda një viti re-zultuan katër sportistë me doping,Federata Ndërkombëtare e

Peshëngritjes dënoi Shqipërinë me2 vite nga të gjitha aktivitet, por nëfund vendosi që pezullimi të ishtederi në fund të vitit 2012. Në funddrejtuesit e FSHP u ndryshuan dhefaji mbeti jetim, me pak fjalë Olim-piada ishte dështim për Shqipërinë.

KOMBËTARJAKombëtarja e futbollit ka shënu-

ar një arritje të konsiderueshme këtëvit kalendarik. Kuqezinjtë e nisënshumë mirë kompeticionin dukefituar ndeshjen e parë eleminatoreme Qipron, por humbën në Zvicër nënjë ndeshje që linte për të dëshiruar,ku na mundën shqiptarët e Zvicrës.

Në dy ndeshjet e zhvilluara në Sh-qipëri përballë Islandës dhe Sllo-venisë morëm vetëm 3 pikë nga 6që ishte objektivi. Përballë Islandëshumbën 0-1 në një fushë që u kthyenë moçal, ndërsa me Slloveninë rik-thejmë shpresat për kualifikim dukefituar. Pas 4 ndeshjeve renditemi nëvendin e tretë në grup me 6 pikë,ndërsa në renditjen e FIFA-s e mby-llim të 63-ët.

TRUKIMETRaporti i kompanisë Sport Ra-

dar tronditi futbollin shqiptar. Nëkëtë raport Shqipëria zinte vendine parë në botë për trukimet e

ndeshjeve me 97 tëtilla në vetëm 2vite. FSHF reagoiduke ja hedhurpërgjegjësinë Ko-misionit të Etikës,ndërsa ky i funditnuk ka marrë asn-jë masë duke hesh-tur përballë fak-teve që janë para-qitur. PresidentiDuka mjaftohetme faktin që kynuk është vetëmnjë fenomen sh-qiptar, por global.

IN MEMORIAN2012 ka qenë

viti i lamtumirëspër disa figura të futbollit shqiptar.Trajneri i njohur shqiptar MedinZhega u largua nga jeta pas njësëmundje të gjatë. Rigers Pjetrushiarbitri i kolegjiumit të Lezhëshumbi jetën në një aksident tragjikgjatë kthimit nga Gjirokastra pasgjykimit të një ndeshje. NdërsaIlirjan Thaçi, futbollisti i ekipit tëKukësit pësoi një atak kardiak nëfushë gjatë një ndeshje miqësoreduke humbur jetën.

PërurimiMonumenti ipavarësisë ivjedhur, kushtoi335 mijë euro

Monumenti i pavarësisë u përurua Parkun Rinia në Tiranë, më

28 Nëntor 2012, në praninë e Kryem-inistrit Sali Berisha. Është i lartë 6.5metra dhe 5.5 m i gjerë. Peshon 15 ton.Në fillim ishte menduar që kjo vepërtë kushtonte 250 mijë euro, por ven-dimit për shtesat në buxhetin e pavar-ësisë, kushtoi 355 mijë euro. Special-istët e artit dhe personalitete të njo-hura të vendit të intervistuara në me-dia e deklaruan veprën e Visar Obri-jas dhe Kai Roman Kiklas, të ngjas-hme me veprën e një skulptori të njo-hur minimalist të viteve ’70, RichardSerra. Vetë autorët kanë pohuar se janëfrymëzuar nga banesa tradicionale sh-qiptare, por me përjashtim të disa de-tajeve dhe firmave që artistët i kanëparaqitur në emër të 100-vjetorit të pa-varësisë, çdo gjë tjetër ishte e ngjashmeme veprën e Serras. U gjykua si “kios-ka e pavarësisë”, si “banjë publike” ngaprof.dr. Pëllumb Xhufi dhe tashmë ajoqëndron në park me dy skulptura “ver-tikale” metalike në të njëjtin poziciondhe distancë sipas vperës së Serrës, tëcilat, jo vetëm janë bërë me konceptinqë të kalojnë qytetarët, por me një ndry-shim të vogël, që në vend të një shkopivendoset një pllakë. Pohimin e ngjas-hmërisë dhe pamjen e saj e kanë kri-tikuar edhe dhjetëra personalitete tëpolitikës, por projekti, jo vetëm që nuku kthye mbrapsht, por u shpenzua dy-fishi i asaj që ishte menduar për der-dhjen e tij në Austri.

Në foto:RomelaBegaj

Në foto: Festimete 100-vjetorit tëPavarësisë në Vlorëme pjesëmarrjene akademikutRexhep Qosjes,ish-ambasadoritamerikan, Withers,Edi Ramës etj


POLITIKE

Deputetët:Është krizë

festat në shtëpi

KRIZA Duket se kriza eknomike nuk preku vetëm popullin ethjeshtë, por dhe ligjvënësit, referohemi këtu festimeve brendaShqipërisë dhe në të shumtën e rasteve, në shtëpitë e tyre.

Fundviti

DHURATAT Jo vetëm për fëmijët, por dhe të rriturit,ato që pritet me padurim për Vitin e Ri, janë pikërishtdhuratat. Deputetët thonë se do të shpërndajnë dhurata

Forumi i Shqiptarja.com me 11 ligjvënësit

Jemin Gjana“Këtë vit të ri do ta kaloj në shtëpinëtime në Tiranë, bashkë me familjen. Ekemi traditë një festim të tillë, kështu qënuk kemi ndërmend të lëvizim ngashtëpaja jonë (qesh)”.

Tritan Shehu“Na pëlqen që festat e fundvitit tìkalojmë bashkarisht me familjen. Edhekëtë vit nuk do të ndërrojmë vend, nëTiranë. Pas orës së ndërrimit të viteve,kemi menduar të festojmë edhe njëpjesë jashtë shtëpisë”

Gjovalin Kadeli“Unë përherë e kam festuar në qytetintim, edhe këtë vit këtu do ta festoj nëLezhë, por do të shkojë edhe në fshatimtim, ku kam të afërm. Besoj se do tìakalojmë mirë në një ambient të tillë”,

Tom Doshi“Këtë vit kemi menduar ta festojmë nëTiranë ndërrimin e viteve, madje nështëpinë tonë. Ndonëse vitete e tjerakemi dalë jashtë, 4 fëmijët e mipreferuan që 2013-tën ta festojnë nështëpinë e tyre”, tha deputeti Doshi.

Eltar Deda“Unë përherë nuk jam larguar qytetittim për festat e fundivitit. Edhe këtëvit, 2013-tën do ta pres në qytetin eVlorës, bashkë me familjen dhe tëafërmit e mi”.

Eglantina Gjermeni“Vitin e ri do ta festoj bashkë më famijlejnnë Tiranë. Mirë që kemi këto festa që tìpërkushtohemi pak më shumë familjes.Përherë në Shqipëri e kam festuar dhenuk kam ndërment të lëviz”.

Fatmir Toçi“Kisha rezervuar një kroçerë për në Marokdhe Lisbonë, por për arsye se pres tëbëhem gjysh e kam anulluar. Mendoj tëfestojmë mes Tiranës dhe Vlorës, bashkëme familjen, dhe të afërmit e mi”.

Besnik Baraj“Unë përherë e kam festuar me familjentime në Tiranë, në ambientet e shtëpisëose kemi rezervuar ndonjë restorant.Këtë vit preferojmë që të festojmë nështëpi, bashkë me të afërmit tanë”

Gazmend Oketa“Do të preferoj që këtë vit festën efundvitit ta kaljë me bashkëshortendhe fëmijët e mi në shtëpi. Njëambient familjar nuk ndërrohet measgjë”

Vangjel Tavo“Shtëpia ime në Gjirokastër do të jetëvendi, ku do të kaloj festën e fundvitit.Bashkë me familjen time, kemi menduarqë 2013-ën ta presim në shtëpinë eprindërve të mi”

Mbeten edhe pak orë ngandërrimi i viteve, ku tëgjithë kanë filluar për-

gatitjet për festat e fundvitit dhemë shumë për Vitin e Ri. Edhepse ky vit që po lëmë pas, la mjaftpasoja të rënda, sidomos në eko-nominë e shqiptarëve. Kjo gjëbëhet e dukshme edhe te atanjerëz që vendosin për fatin eligjeve në vend. Ndonëse do tëjenë të pakta udhëtimet e sh-qiptarëve jashtë shtetit për të fes-taur ndërrimin e viteve, kyfenomen duket se ka prekur dhedeputetët e Parlamentit sh-qiptar. Por, ku do ta kalojnëligjvënësit shqiptar ndërrimin eviteve? Në një forum për këtëtemë, gazeta Shqiptarja.com,pyeti disa nga deputetët e Kuv-endit. Ndryshe nga vitet e kalu-ara, ku shumica e ligjvënësveshqiptarë preferonin restorantet

dhe hotelet e shtrenjta jashtëShqipërisë, këtë vit shumica etyre kanë zgjedhur ta presin2013-ën në qytetet ku ata je-tojnë. Kjo, sipas tyre ka edhelidhje me krizën ekonomike qëpo kalon vendi. Në të njëjtënkohë, sipas deputetëve, ambin-tet familjare me të afërmit

mbeten traditë e tyre e pandarë.

DHURATATAshtu si çdo kush edhe de-

putetët për festat e fundivititkanë menduar të shpërndajnëdhurata jo vetëm për fëmijët etë afërmit e tyre, por edhe përfamiljet në nevojë në zonat etyre elektorale. Fatmir Toçi, de-putet i Qarkut të Vlorës,shpërndau vetëm pak ditë mëparë ndihma dhe dhurata përfamiljet në nevojë. Ndërkohë qënjë gjest të tillë e bën çdo vitedhe deputeti i Qarkut të El-basanit, Dashnor Sula, i cilishpërndan ndihma ushqimorepër familjet në Peqin. Gjithash-tu edhe deputeti Gjovalin Kadeliu ka kushtuar një rëndësi elek-toratit të tij të Lezhës për festate fundvitit, ashtu siç bëri dhe de-puteti Asllan Dogjani në Kukës.Por edhe qeveritarët kanë men-duar për fëmijët dhe familjet nënevojë, ku kreu i qeverisëshpërndau dhurata për fëmijët

rom, kryeparlamentarja organi-zoi festë me fëmijët e gazetarëveetj. Në kuadër të festave të fun-divitit edhe kreu i qeverisë, pres-identi, krerët e partive politikenë vend, madje dhe disa de-putetë shtruan koktejle dhedreka për gazetarët dhe miqtë etyre politikanë.

Pernaska“Nuk shkëputeminga traditafamiljare. Si çdovit preferojmë qëvitin e ri tafestojmë tëbashkuar mefamiljen, nështëpinë eprindërve tanë.Mblidhemi rreth40 familjarë, dheata që janë jashtështetit dhe efestojmë tëbashkuar”

ARTEMISA HOXHA

TIRANE

Në foto:Deputetja e PartisëDemokratike Lajla

Përnaska dhenënkryetarja e bashkisë

Jorida Tabaku


POLITIKE

Strategjia e PS

Hysi: Sfida, zgjedhje

të lira dhe fitore

Deputetja socialiste, Vasilika Hysi tha sesfida kryesore e opozitës për vitin që

vjen janë zgjedhjet e 23 qershorit. Ajonënvizoi se viti i ri do të nisë meintensifikim të aksionit politik të opozitës,për ta finalizuar me fitoren në zgjedhjet e23 qershorit. Hysi tha se opozita ështëpërgatitur me një strategji të detajuar, përtë mundësuar zgjedhje të lira dhe

demokratike. "Viti 2013 është viti i sfidavetë mëdha dhe një nga sfidat është realizimime sukses i zgjedhjeve. Zgjedhjet endershme, demokratike janë baza e njëshoqërie e cila ndërtohet dhe funksiononnë bazë të barazisë dhe jo të pabarëzisë, tënjë shoqërie ku të gjithë njerëzit tëjetojnëme dinjitet dhe të barabartë, ështëviti i sfidave për t'u kthyer identitetin

shumë shqiptarëve që sot janë të papunë,shumë njerëzve që u janë shkelur liritë edrejtat në këtë vit që ne do mbyllim", thaHysi.Deputetja socialiste tha gjithashtu seShqipëria do të marrë statusin e venditkandidat në BE gjatë qeverisjes së PS. Hysitha se kryeministri Berisha dhe qeveria e tijjanë përgjegjës për dështimet deritanishmetë Shqipërisë në rrugën e integrimit.

Kreu i PD "kopjon" Ramën për zhvillimin e fushatës

Berisha, grave: Derëmë derë për çdo votë"Fitorja e PD vetëm falë jush, të punojmë fort"

LajmiKryetari demokrat

Berisha nuk ka mun-guar që në takiminme gratë e PD tëkërkojë kontributin etyre për fitoren ezgjedhjeve të ardhs-hme parlamentare më2013. Ai i ka cilësuar siforcë e madhe kontri-buese, duke kërkuarnjë fushatë derë mëderë për votën.

TIRANE

JAKIN MARENA

Patozi:

Për PD, miratimi i treligjeve që i mundësojnë

Shqipërisë marrjen e sta-tusit do t'i mbetet Parla-mentit të ardhshëm. Krye-tari i grupit të deputetëve tëPD Astrit Patozi tha se pas23 qershorit Rama s'domund të bllokojë procesinintegrues të vendit. "Kjo dotë jetë hera e fundit besoj qëEdi Rama do të ketëmundësinë të bllokojë sta-tusin e kandidatit dhe ske-narët janë disa", tha Patozi.Rreth 6 muajlarg 23 qer-shorit, zoti Patozi vlerësonse nuk ka kohë për riforma-timin e së djathtës siç kanëkërkuar aleatët edemokratëve. Dhe pse poprojektohet një koalicionmë i gjerë se ai i 2009, num-ri dy i demokratëve përjas-hton partinë e Topit. "PDbën negociata e mar-rëveshje me realitete poli-tike dhe jo me ëndrra poli-tike. FRD është një projektëndërr", tha Patozi.

EDI E LINDA RAMANE FAMILJEN

E ALEKS NIKËSKryetari i Partisë Socialiste Edi

Rama ka qënë sëbashku mebashkëshorten e tij Linda në

familjen e të ndjerit Aleks Nikanë Lezhë, i cili humbi jetën ngaplumbat e gardës në protestën

e madhe të opozitës më 21janar të vitit të kaluar. Kreu

socialist këtë vizitë e ka bërënë kuadër të festave të

fundvitit, duke uruarbashkëshortën dhe dy vajza e

Aleksit si dhe prindërit e tij përfestat. Nuk kanë munguar as

dhuratat e shumta dhepërqafimet për dy vajzat e

Aleksit, të përcjella këto dhepërmes fotove prekëse.

AK, NISMA“KRENAR PËR

EMRA SHQIPTARË”Aleanca Kuq e Zi ka inauguruar

dje pranë maternitetit “KiçoGlozheni” iniciativën më të

fundit në mbrojtje të identitetitkombëtar. “Krenar për emra

shqiptarë” është këndi në hyrjetë maternitetit “Kiço Glozheni”,

me të cilin Aleanca Kuq e Zisynon ruajtjen e identitetit

kombëtar, i cili kohët e fundittek emrat e fëmijëve është

cënuar nga importimi i emravetë huaj. Kryetari i Aleancës Kuq

e Zi, Kreshnik Spahiu, kafalenderuar drejtoreshën e

maternitetit “Kiço Glozheni”,Rubena Mosiu për mundësimin

e kësaj nisme.

FOTOLAJM

Ndonëse janë kundërshtarë, kjo nuk e përjashton mundësinë që

liderët kryesorë të politikës sh-qiptare, përkatësisht kreu imazhorancës Sali Berisha dheai i opozitës Edi Rama të mar-rin nga njëri tjetri elementëtbazë të të bërit politikë. Por qëjo deri aty sa të thuhet se janëdy anët e të njejtës medalje. PorBerisha ka vendosur këtë radhëtë "kopjojë" kreun e opozitës EdiRama në qasjen ndaj fushatëselektorale përmes zhvillimit tësaj derë më derë e aktivizimit tëgrave në këtë fushatë. Kështu,fushata e zgjedhjeve parlamen-tare e vitit të ardhshëm duket e"nxehtë" ende pa hyrë në vitin2013. Palët politike kanë rriturtonet dhe akuzat ndaj njëra-tjetrës, ndërkohë që nuk kamunguar dhe "lufta" përgjetjen e sloganeve dhe çësh-tjeve për të tërhequr sa mëshumë elektorat. Kryeministri

i vendit Sali Berisha gjatë njëpritje të organizuar me gratë evajzat e Lidhjes Demokratiketë Gruas Shqiptare për të fes-tuar dhe uruar njëra-tjetrënpër Vitin e Ri që po vjen,kërkoi nga prej tyre që të vazh-dojnë të mbështesin dhe tëpunojnë për PD-në, pasi tash-më vendi ka hyrë në një fush-atë elektorale dhe se PD nëkëto zgjedhje shkon si njëforcë politike me arritje, të

cilat kurrë ndonjëherë nuk doishin imagjinuar më parë. Ber-isha kërkoi që të punohet fortme çdo votë, duke trokitur nëçdo shtëpi, portë dhe zemër tëçdo zgjedhësi, për të shënuarnë zgjedhjet e ardhshme fi-toren e sigurtë. Gjatë fjalës sëtij përshëndetëse kryeministrivlerësoi rolin e kontributin etyre, të cilat me përkushtimdhe seriozitet kanë bërë gjithç-ka për fitoren e Partisë

Demokratike gjatë këtyre 22viteve. Berisha u shpreh se, tëgjitha fushatat elektorale tëfituara nga PD janë fituar parasë gjithash dhe mbi të gjitha ngambështetja e madhe e të rinjvedhe grave të Shqipërisë. "Man-dati 2009-2013 është një man-dat, në të cilin PD, në krye të njëkoalicioni ka bërë me shumë sekurrë në historinë e këtij vendi,për mirëqenien e qytetarëve sh-qiptarë, për shkollimin dhe

shërbimin shëndetësor të tyre,për infrastrukturën, pra ka bërëmë shumë se kurrë për tashndërruar Shqipërinë në njëvend të zhvilluar", tha BerishaAi shprehu kënaqësinë që në tëgjitha reformat e mëdha të kry-era në këto vite, ai ka patur fa-tin të ketë bashkëpunëtore tëshkëlqyera, të cilat me përkush-tim, ndershmëri dhe mençurijapin dhe kanë dhënë një kon-tribut madhor në reformattransformuese të vendit. Kësajfeste e këtij urimi i është bash-kuar dhe bashkëshortja e tijLiri Berisha që uroi të gjithagratë e vajzat demokrate dheato në mbarë Shqipërinë përVitin e Ri 2013.

Kryeministri Sali Berisha me gratë e PD

ThirrjaBerisha kërkoi nga gratëdemokrate që të punohet fort meçdo votë, duke trokitur në çdoshtëpi, portë dhe zemër të çdozgjedhësi, për të shënuar nëzgjedhjet e ardhshme të vitit 2013fitoren e sigurtë përballëkundërshtarëve politikë, të majtëve.

FOTOLAJM

"Tri ligjete statusit,gati paszgjedhjeve"


EKONOMI

KLSH ngre akuzë penale për kreun e prokurimeve

Zyrtarët e MB 1.6mln euro abuzime

Shkelje me dëm në periudhën 2011-2012

Statistikat

INSTAT sërish vononshifrat për PBB-nëEdhe pse në kalendarin, e programuar nga vetë IN

STAT, shkruhet se shifrat për Prodhimin eBrendshëm Bruto për tremujorin e tretë të këtij viti du-het të publikohen më 28 dhjetor, Instituti i Statistikavesërish shkel afatet. Burime zyrtare pranë INSTAT-itshprehen se të dhënat e domosdoshme për të nxjerrërritjen ekonomike tashmë janë mbledhur, por janë dukeu përpunuar, kështuqë publikimi i tyre do të bëhet mevonesa. Kjo nuk është hera e parë që shifrat për rritjenekonomike vonohen. Këtë vit publikimi i tyre doli disamuaj pas afateve të kalendarit, çka krijoi një konfuziondhe vështirësi në hartimin e politikave ekonomike si përbankën qendrore, ashtu dhe për qeverinë.

Ekspertët

Shqipëri-Kosovë, tregtia në nivel të ulëtShqipëria nuk është treguar zemërgjerë

ndaj produkteve kosovare as gjatëkëtij viti. Marrëdhëniet tregtare Kosovë-Shqipëri ende mbeten larg asaj çfarë du-het të jenë. Njohësit e çështjeveekonomike thonë se, përveç retorikëspolitike patriotike, të dyja vendet, si Ko-sova po ashtu edhe Shqipëria, duhet tëmendojnë për thellim të bashkëpunimittregtar. Sipas tyre, më shumë se festa,eufori dhe emocione, ka nevojë për sh-këmbime ekonomike. Marrëdhëniettregtare mes këtyre dy vendeve, sipastyre ende mbeten zhgënjyese, shktuantedje gazeta e Kosovës "Zëri". BeratRukiçi, nga Oda Ekonomike e Kosovës,

tha se është vërejtur rezistencë mjafte madhe nga tregu i Shqipërisë përproduktet kosovare. "Kjo kandodhur për dy arsye, njëra ka qenëpjesa e barrierave të vazhdueshmepër produktet tona që kanë poten-cial të eksportohen, p.sh. rasti ipatates, rasti i verës, i birrës në disaraste dhe së fundmi edhe çështja edisa produkteve të tjera bujqësore,ndërsa në anën tjetër kemi pasuredhe një trajtim jo të duhur në aspe-ktin psikologjik, ku mendoj që kapasur një opinion jo të mirë përproduktet kosovare në tregun e Sh-qipërisë", ka thënë ai.

Ndërsa eksperti i ekonomisë MusaLimani deklaroi se "transaksionet

ekonomike shumë më tepër bëhen menjë fqinj, i cili na ka sunduar përshumë vite, siç është Serbia. Kemishumë më tepër këmbim mallrash -dhe kryesisht import - me Serbinë sesa kemi me Shqipërinë. Mendoj se kjoështë një e metë jona në aspektin ko-mbëtar, pra të dyja qeveritë që nuk eintensifikojnë çështjen e transaksion-eve ekonomike ndër shqiptarë".

Sipas Doganës së Kosovës, gjatëvitit të kaluar ka pasur 92 milionë euroeksport nga Shqipëria në Kosovë,ndërsa 20 milionë ka qenë eksporti iKosovës. "Pritet që edhe këtë vit të jetënë të njëjtin nivel me 5 deri në 10 mil-ionë më shumë", tha zëdhënësi i Doga-nave të Kosovës, Adriatik Stavileci.

TIRANE

Rradhë kilometrike

për kolaudimin e

makinave dhe taksat

Një numër shumë i madh qytetarësh kalënë për në fund të vitit kryerjen e

kolaudimit të automjeteve, duke shkaktuarkështu radhë të gjata në pikën ku bëhetkontrolli teknik i makinës në kryeqytet.Radhët kanë nisur prej disa ditësh, dukekrijuar kështu konfuzion dhe turma tëmëdha mjetesh e shoferesh që presin me orëpër të paguar taksat dhe për të kryer

kontrollin teknik. Fluksi i madh iautomjeteve ka krijuar vështirësi edhe përfirmën kontraktore, e cila bën kolaudimin emakinave. Në fakt, e njëjta situatë ështëparaqitur edhe para një viti, ku radha emjeteve që prisnin arrinte deri në dykilometra. Radhët janë shtuar për të kapurpagesën përpara 1 janarit, kur shoferët do tëdetyrohen të paguajnë më pas taksat për të

dy vitet bashkë: 2012-2013. Drejtori ipërgjithshëm i shërbimit të transportit rrugorArben Pinari bëri të ditur se sportelet e këtijshërbimi do të jenë të hapura deri në ditën efundit të vitit, përfshirë edhe ditën e dielë,deri në shërbimin e fundit për qytetarët evonuar. Ata që e kryejnë kolaudimin në njëdatë përtej afatit njëvjeçar, duhet të paguajnënjë gjobë 1.000 lekë.

LajmiNë ministrinë e

Brendshme Kon-trolli i Lartë i Shtetitka zbuluar një dëmtë konsiderueshëmekonomik, gjatë pro-cedurave të pro-kurimit për furniz-imin me ushqipmepër disa reparte ush-tarake të vendit

TIRANE

GENC KONDI Kursi ikëmbimitvalutor

Për datën 29.12.2012

105.35

-0.53Ndryshimi ditor

139.75


170.34

+0.00Ndryshimi ditor

114.90


Burimi: Banka e Shqipërisë

Kontrolli i Lartë i Shtetitnjoftoi dje se ka depozituar kallzim penal

pranë Prokurorisë së RrethitGjyqësor Tiranë për kon-sumim të figurës së veprëspenale "Shpërdorimi idetyrës"për kryetarin e Komi-sionit të Prokurimit Publik, E.S. dhe 3 anëtarë të këtij Ko-misioni pranë ministrisë sëBrendshme.

Sipas njoftimit nga KLSH,auditimi në ministrinë eBrendshme është kryer meobjekt "Mbi zbatimin e ligjsh-

mërisë dhe rregullshmërisëekonomiko-financiare, përperiudhën 1.1.2011 deri më31.8.2012".

Në përfundim të zbatimittë të gjithë procedurave tëpërcaktuara, u konstatuanshkelje të ligjit nr. 9643, datë20.11.2006 "Për prokuriminpublik", të kryera nga Komi-sioni i Prokurimit Publik dhe

veçanërisht nga kryetari i tij.

ABUZIMIDrejtoria e Përgjithshme e

Zhvillimit të Prokurimeve tëPërqendruara (DPZHPP) nëMinistrinë e Brendshme, mecilësinë e Autoritetit Kontrak-tor, në disa proceduraprokurimi ka kualifikuar nëpërputhje me rregullat e

prokurimit disa operatorëekonomikë, të cilët kanë para-qitur ofertat e tyre në vlera mëtë vogla se sa operatorët etjerë pjesëmarrës.

Disa operatorë të tjerëpjesëmarrës në tender, të in-teresuar për të dalë fitues,kanë paraqitur ankim admin-istrativ pranë Komisionit tëProkurimit Publik (KPP) përkëto procedura. Nga vlerësi-mi i dokumentacionit tëshqyrtimit administrativ tëkëtyre ankesave të marra ngaMinistria e Brendshme dhesistemi elektronik i prokuri-meve të Agjencisë sëProkurimit Publik, rezultoise KPP ka vepruar nëkundërshtim me rregullat eprokurimit publik, sepse kaskualifikuar në kundërshtimme rregullat e prokurimit op-eratorët ekonomikë, të cilëtkanë paraqitur ofertat nëvlera më të ulta.

DËMIKëto vendime të KPP-së,

sipas pikës 2, neni 19/1, tëligjit nr. 9643, datë20.11.2006 "Për prokuriminpublik", janë administrativ-isht përfundimtare. Për pa-sojë, Reparti Ushtarak nr.1030, Poshnjë dhe Reparti

Ushtarak 1001, Zall-Herr,kanë lidhur kontratat me op-eratorët fitues sipas vendi-meve të KPP-së, duke i sh-kaktuar buxhetit të shtetitdëm ekonomik në vlerën225.6 milionë lekë, ose 1.6milionë euro.

Dëmi është përkatësisht163.8 milionë lekë në proce-durën e prokurimit për"Shërbimin e gatimit dheshpërndarjes së ushqimit(Katering) për RepartinUshtarak 1030, Poshnjë" dhe61.8 milionë lekë në proce-durën e prokurimit për"Shërbimin e gatimit dheshpërndarjen e ushqimit përRepartin Ushtarak 1001,Zall-Herr".

Ministria e Brëndshme

Dogana e Morinës


AKTUALITET

Vdesin dy fëmijë në

Bulqizë, njëri vetëvaret

tjetri në aksident

Një fëmijë 6 vjeç është gjetur i vetëvarurnë një ndërtesë të vjetër që shërbente si

stallë për bagëtitë, ndërsa dyshohet sevogëlushi të ketë ndërmarrë këtë akt pas njëzënke me të atin. Ngjarja ka ndodhur gjatëorëve të pasdites së djeshme në fshatin Gjoricëe Poshtme të Bulqizës. Ende nuk dihen arsyetreale të cilat e çuan 6-vjeçarin Edison Lleshidrejt këtij akti, por nga informacione

paraprake dyshohet se shkak mund të ketëqenë një kërkesë që Edisioni i ka bërë babait tëtij Arjanit për t'i blerë një dhuratë për Vitin eRi,-raporton korrespondenti nga Bulqiza,Daniel Shehu. Trupi i pajetë i 11-vjeçarit ështëgjetur nga familjarët e tij, të cilët kanë njoftuaruniformat blu të Bulqizës. Policia dhe grupihetimor kanë mbërritur në vendngjarje dhepo hetojnë rrethanat të cilat çuan 6-vjeçarin

drejt vetëvarjes. Po në Bulqizë, një automjettip furgon përplasi për vdekje një fëmijë nëRrugën e Arbërit, në afërsi të "Qytetit të ri".Viktima e këtij aksidenti tragjik është 12-vjeçari me inicialet SH.K. Viktima ështëtransportuar me urgjencë në spitalin rajonaltë qytetit të Bulqizës, por fatkeqësisht kandërruar jetë, pasi nuk u ka rezistuar dotplagëve.

Vdekja e Arselës, hetim mjekutMinistria: Fëmija është paraqitur në urgjencë mbrëmjen e 25 dhjetorit në gjendje relativisht të

mirë, por nuk i është bërë asnjë analizë laboratorike deri në orën 08.00 të datës 26 dhjetor

Ministria e Shëndetësisë gjen fajtorin për vdekjen e 7-vjeçares nga Xhafzotaj

LajmiMinistria e Shën-

detësisë bëri përgje-gjës mjekun roje tëspitalit të DurrësitRasim Lusha përvdekjen e Arsela Vla-dit, 7-vjeçares qëhumbi jetën pak ditëmë parë. Sipas tëdhënave, ajo vuantenga diabeti dhe iu in-jektua serum meglukozë pa iu bërëmë parë ekzaminimilaboratorik.

TIRANE

Ministria e Shëndetësisë bën përgjegjësmjekun roje të spi-

talit të Durrësit Rasim Lushapër vdekjen e Arsela Vladit.Vogëlushja 7-vjeçare e cilavuante nga diabeti iu injektuaserum me glukozë pa iu bërëmë parë ekzaminimi labora-torik. Prokuroria e Durrësitnis hetimet kryesisht. "Nukështë marrë anamneza eplotë, nuk është bërë thelli-mi në diagnozë e për pasojënuk është mjekuar nëmënyre adekuate".- deklaroiPëllumb Pipero, drejtori iPolitikave Shëndetësore nëMinistrinë e Shëndetësisë nënjë konferencë për shtyp tëmbajtur dje në ambientet ekësaj ministrie. Pipero bëripublik dhe urdhrin e minis-trit të Shëndetësisë VangjelTavo për shkarkimin emjekut roje po kështuinkurajon fillimin e hetimevepër mjekun roje. "Sot paskonkluzioneve të para që lid-hen me vlerësimin e kartelësdhe informacionet e marranga qendrat spitalore minis-tri i Shëndetësisë VangjelTavo urdhëron pushimin ngapuna të mjekut për shkelje tërënda në vlerësimin e nd-jekjes së rastit dhe mos res-pektimin e e udhëzuesve dheprotokolleve respektive. Nëmënyrën që raste të tilla tëmos përsëriten. Piperoinkurajoi organet e drejtësisëtë nisin hetimet e çështjes.

PIPEROSipas zyrtarit të MSH fëm-

ija është paraqitur në urgjencë

mbrëmjen e 25 dhjetorit nëgjendje relativisht të mirë, porfëmijës nuk i është bërë asnjëanalizë laboratorike deri nëorën 08.00 të datës 26 dhje-tor pavarësisht se laboratori ispitalit ishte i hapur.

"Fëmija u paraqit nëurgjencën e spitalit dhe u sh-truar në orën 21:00 të 25 dh-jetorit (e martë) në gjendje rel-ativisht të mirë. Sipas kartelësklinike, fëmijës nuk iu bë asn-

jë analizë laboratorike deri nëorën 8 të mëngjesit edhe psedua të ritheksoj se laboratori ispitalit Durrës është i hapur24 orë."- tha Pipero. Ai akuzoimjekun për neglizhim tëdetyrës, dhe përjashtoi faktinqë kjo mund të kishte të bënteme dhënien e rryfshtetit, apokorrupsionit.

"Mjeku i rojes nuk kakërkuar në asnjë rast ekzamin-im laboratorik. Nuk ka të bëjë

me cështje parash. Ka të bëjë melartësinë e detyrës. I është ven-dosur glukozë pa bërë an-amezën, por nuk më takon muatë caktoj nëse ky ishte shkaku ivdekjes. Ndjekja nga mjeku ish-te shumë neglizhente"- tha Pip-ero duke shtuar se "kartela ehartuar nga mjeku pediatërLusha ishte dëshpëruese."

KARTELATNga hetimi i kartelave ka

rezultuar se "Fëmija nuk ësh-të ndjekur në përputhje meprotokollet. Nuk i është mar-rë anamneza e plotë, nuk ësh-të bërë thellimi në diagnozë epër pasojë nuk është mjekuarnë mënyre adekuate."- thaPipero. Të nesërmen nga ora08- 09:30 pas një konsulte nëspitalin e Durrësit, fëmija udiagnostifikua me diabet, dheduke marrë në konsideratëkomplikacionet në tru,ndonëse koshiente është ni-sur në spitalin pediatrik tëTiranës, fillimisht në endokri-

nologji, por pas komplika-cioneve në frymëmarrje dhetru u transferua në reanima-cion ku vdiq në 14:00 të 27dhjetorit.

Prokuroria e Përgjithshmekonfirmon për Shqiptarja.comse organi i akuzës në Durrësnisi zyrtarisht hetimet. Dosjahetimore për vdekjen evogëlushes është regjistruarkryesisht nga kjo prokurori,pasi ende nuk ka një denoncimnga familjarët apo Ministria eShëndetësisë, informon gaze-tari Arsen Rusta.

Gabimi

Vdekja e Arselës, doktori ibëri serum, por jo analizaArsela u shtrua mbrëmjen e së martës (25 dhjetor) në

spitalin e Durrësit. E ëma tregonte se brenda 5-6 ditëshvajza e saj ishte dobësuar shumë dhe kur ishte paraqiturnë spital vajza kishte dhimbje koke. Doktori i mbrëmjes ikishte bërë serum por jo analizat. Mëngjesin e së mërkurës26 dhjetor vajza u soll me urgjencë në QSUT, por gati 24orë më vonë gjeti vdekjen, për shkak të komplikacionevetë rënda rrjedhojë e kësaj sëmundjeje (edemë dhe ketoac-idozë e rëndë diabetike) me mortalitet shumë të lartë.Familjarët nuk e dinin se vajza ishte me diabet.

7-vjeçarja Arsela Vladi e cila ndëroi jetë dy ditë më parë në spitalin e Tiranës

Lushnje

U shpërthen granatavdesin babë e bir

NJOFTIM

Të interesuarit janë të lutur të dërgojnëkërkesën dhe C.V me foto në adresën e mailit:

[email protected] mund te telefoni ne numrin : 0696064210

Kërkesa të nevojshme për aplikuesin:

Të ketë eksperiencë pune në pozicione të ngjashme në fushën e medias.Të ketë aftësi te mira te punes ne grup.Te kete mundesi te punoje me orare fleksibel.

TV “A1REPORT” televizioni i formatit informativ HD, me një staf i cili prej viteshpërcjellë i pari lajmin e vërtetë, të shpejtë, realitetin politik, social ekonomik tëShqipërisë. Me sinjal në pjesën më të madhe të vendit, pjesë e Digitalb tokësoredhe satelitore ne tashmë jemi ekrani Informativ i Shqiptarëve.

KërKërKërKërKërkkkkkon KAMERAMAN për ron KAMERAMAN për ron KAMERAMAN për ron KAMERAMAN për ron KAMERAMAN për rrrrrrethin e ethin e ethin e ethin e ethin e TirTirTirTirTiranësanësanësanësanës

Një 27-vjeçar dhe djali i tijvetëm 2 vjeç, kanë gjetur

vdekjen si pasojë e shpërthim-it të një granate në banesën etyre. Ngjarja e rëndë ështëshënuar në orët e pasdites sëdjeshme në lagjen numër 2 nëDivjakë të Lushnjës. DashnorGaxho, 27 vjeç dhe i biriA.Gaxho 2 vjeç janë gjetur tëvdekur në banesë, pasi dysho-het të ketë shpërthyer njëgranatë brenda këtyre ambi-enteve. Sipas policisë, bazuarnë informacionet paraprake,ngjarja është cilësuar se kandodhur aksidentalisht.Ndërkohë kanë nisur hetimetpër të përcaktuar qartë llojine lëndës plasëse, nëse ka qenë

granatë ose dinamit i përdorurpër peshkim. Sipas policisë dy-shohet se ngjarja të ketëndodhur në kuzhinën e kësajfamiljeje. Ekspertët janë nisurdrejt vendngjarjes për të parëmë afër situatën dhe për tëkuptuar se si mund të ketëndodhur ngjarja që i morijetën të dyve, babë e biri.

Shtëpia ku ndodhi ngjarja


HISTORI

RILINDASIRILINDASIRILINDASIRILINDASIRILINDASIVVVVViti II - Nr:iti II - Nr:iti II - Nr:iti II - Nr:iti II - Nr:50 E diel, 30 dhjetor 2012E diel, 30 dhjetor 2012E diel, 30 dhjetor 2012E diel, 30 dhjetor 2012E diel, 30 dhjetor 2012

PUBLIKOHEN PER HERE TE PPUBLIKOHEN PER HERE TE PPUBLIKOHEN PER HERE TE PPUBLIKOHEN PER HERE TE PPUBLIKOHEN PER HERE TE PARE DHJETERAARE DHJETERAARE DHJETERAARE DHJETERAARE DHJETERA VIZAVIZAVIZAVIZAVIZATIME QE DESHMOJNE PUNEN MADHESHTORETIME QE DESHMOJNE PUNEN MADHESHTORETIME QE DESHMOJNE PUNEN MADHESHTORETIME QE DESHMOJNE PUNEN MADHESHTORETIME QE DESHMOJNE PUNEN MADHESHTORE

LETRAT E PANJOHURA TE PIKTORITFatmir Haxhiu: Fatmir Haxhiu: Fatmir Haxhiu: Fatmir Haxhiu: Fatmir Haxhiu: Arti i demokracisë, '97-a, shpresa për ndryshimArti i demokracisë, '97-a, shpresa për ndryshimArti i demokracisë, '97-a, shpresa për ndryshimArti i demokracisë, '97-a, shpresa për ndryshimArti i demokracisë, '97-a, shpresa për ndryshim

E-mail:E-mail:E-mail:E-mail:E-mail: [email protected]

Na ndiqniedhe

onlinewww.shqiptarja.com

Suplementi i së dielës te SHQIPTARJA.com

Kryeredaktore:Kryeredaktore:Kryeredaktore:Kryeredaktore:Kryeredaktore: Admirina PEÇI

Nuk mund ta njohësh njëartist, nuk mund të shprehesh me qartësinë e duhur

rreth personalitetit artistik dhejetësor, nëse nuk e shpalos krijim-tarinë e tij, nëse nuk vëzhgon nëhapësirat e çdo dokumenti tjetër, tëshkruar apo objekt të lënëtrashëgim nga artisti, për mjedisine kohës së vet, por edhe për mjedis-et e së ardhmes. Kjo përgatitje ësh-të një tekst mediatik dhe informuesdhe jo detajues mbi personalitetin epiktorit Fatmir Haxhiu, i cili jetoidhe pikturoi në kohën e komunizmitdhe dhjetë vitet e fundit të jetës sëtij i kaloi në një periudhë, e cila metë drejtë duhet thënë se ishte një pe-riudhë e vështirë dhe e domos-doshme ndryshimesh të sistemevepolitike, por dhe mjaft e vështirëemocionale për shumë individë dhefamilje shqiptare, fëmijët e të cilaveu larguan drejt një emigrimi pakthim. Njohja me një pjesë tjetër të

jetës së Fatmir Haxhiut ndodhigjatë leximit të kujdeshëm të disaletrave, të cilat piktori ia drejtoi memall dhe kujdes atëror, djalit të tij,Artanit. Në radhët e shkruara zbu-lon një pjesë nga jeta e përditshmee piktorit dhe mënyrën e përshtatjesme ato çka sillte një kohë në kaos.Lexon letrat dhe kupton më mirëimazhet e pikturës figurative që kalënë trashëgim. Kupton psenë epërzgjedhjes së temave, si ato qëu cilësuan, aso kohe, "të mëdha",produkt i propagandës, si dhepsenë e temave, që pasqyrojnë nje-riun e zakonshëm dhe familjar nëjetën e përditshme. Imazhet epara kanë ngarkesë ideologjike,heroike, entuziaste dhe ngadhën-jimtare, të cilat kritika e sotme ikonsideron vepra shembull të re-alizuara në mbështetje të plotë tërealizmit socialist dhe imazhet edyta i konsideron vepra të reali-zuara në mbështetje të element-eve tradicionale të pikturës figu-rative realiste.

Fatmir Haxhiu, është peneli i betejave dhe iFatmir Haxhiu, është peneli i betejave dhe iFatmir Haxhiu, është peneli i betejave dhe iFatmir Haxhiu, është peneli i betejave dhe iFatmir Haxhiu, është peneli i betejave dhe indeshjeve luftarake fitimtare të popullitndeshjeve luftarake fitimtare të popullitndeshjeve luftarake fitimtare të popullitndeshjeve luftarake fitimtare të popullitndeshjeve luftarake fitimtare të popullit

shqiptar në histori, vepra e të cilit plotësoishqiptar në histori, vepra e të cilit plotësoishqiptar në histori, vepra e të cilit plotësoishqiptar në histori, vepra e të cilit plotësoishqiptar në histori, vepra e të cilit plotësoikolonën e batalistit në Forumin e historisëkolonën e batalistit në Forumin e historisëkolonën e batalistit në Forumin e historisëkolonën e batalistit në Forumin e historisëkolonën e batalistit në Forumin e historisë

së pikturës realiste klasike shqiptare...së pikturës realiste klasike shqiptare...së pikturës realiste klasike shqiptare...së pikturës realiste klasike shqiptare...së pikturës realiste klasike shqiptare...

Peneli i Fatmir Haxhiuhyri në historinë e ar-

tit realist shqiptar në pe-riudhën e tretë të saj, atëpas Luftës së DytëBotërore. Por për nga kon-teksti tematik dhe me-sazhi edukativ historik iveprës së tij, piktura eHaxhiut lidhet me detyratembrionale të pikturës re-aliste shqiptare, që janëtemat themeluese laike tëartit të Rilindjes Ko-mbëtare pas mesit tëshek. 19 deri në Shpalljene Pavarësisë më 1912.Piktura e tij përmbanlidhjet e drejtpërdrejta metemën historiko-patri-otike me frymë romantiketë pikturës rilindëse, mepërpjekjet dhe luftën përpavarësinë e Shqipërisë,

të cilat bënë para së gjith-ash burim frymëzimi fig-urën e heroit kombëtarSkënderbeut, dimensioni iveprës historike të së cil-it, iu desh edhe një herëShqipërisë në finale, përt'u çliruar për jetë a vde-kje nga Perandoria os-mane dhe për të fituar Pa-varësinë e vendit. Ashtu sinë letërsi, edhe në artin ril-indës, figura e Skënder-beut u paraqit si simbol iluftës për pavarësi, qoftëedhe me realizimet e paramodeste të asaj kohe, siPortreti i Skënderbeut tëpiktorit korçar J. Panaritimë 1883 dhe portretet epara në skulpturë mbi her-oin kombëtar të realizuaranga Murat Toptani më1899 dhe 1914. Në kushtete ndalimit të...

Pjesa e përzgjedhur sotnga dokumentet e

'Promemories' që u hartuanë 1941 nga Fejzi Alizoti,Mustafa Merlika-Kruja,Xhemil Dino, DhimitërBerati e Tahir Shtylla mbiShqipërinë etnike, lidhetme dëmshpërblimet dhekthimin e fondeve të sh-qiptarëve që Greqia kish-te bllokuar në bankat esaj. Materiali është sh-këputur nga pjesa e II e'Përshpagimeve sh-qiptare' ku janë përm-bledhur: "Çështje lidhurme Greqinë" dhe "Çështjelidhur me Jugosllavinë".Këtë numër do tëparaqesim dy nga pikat eçështjeve që lidhen meGreqinë, atë të:Trashëgimísë së bam-irësve Shqiptarë nëbankat greke në dobi të

bashkësive të ShqipërisëJugore, padrejtësisht tëbllokuara nga QeveriaGreke dhe dëmet e shkak-tuara pasurive privategjatë pushtimit grek tëKorçës e Gjirokastrës1912-1916. Sa i takonfondeve të bllokuara, sipasnënshkruesve të doku-mentit Greqia ka bllokuarafro 2 milion franga ari.Kush ishin këta bamirësdhe pse paratë ishin de-pozituar në bankat greke?Këtë na e zbulon doku-menti i mëposhtëm.Shqiptarët ortodoksë tëShqipërisë Jugore të cilët,mund të pohohet, se kanëvuajtur më shumë se ele-mentët e tjerë kombëtarëpër shkak të regjimit oto-man, gjatë shekullit XIX,kishin filluar të...

TTTTTrashëgimía e bamirësve Shqiptarë nërashëgimía e bamirësve Shqiptarë nërashëgimía e bamirësve Shqiptarë nërashëgimía e bamirësve Shqiptarë nërashëgimía e bamirësve Shqiptarë nëbankat greke, padrejtësisht të bllokuarabankat greke, padrejtësisht të bllokuarabankat greke, padrejtësisht të bllokuarabankat greke, padrejtësisht të bllokuarabankat greke, padrejtësisht të bllokuara

nga Qeveria Greke dhe dëmet e shkaktuaranga Qeveria Greke dhe dëmet e shkaktuaranga Qeveria Greke dhe dëmet e shkaktuaranga Qeveria Greke dhe dëmet e shkaktuaranga Qeveria Greke dhe dëmet e shkaktuarapasurive private gjatë pushtimit të Korçës epasurive private gjatë pushtimit të Korçës epasurive private gjatë pushtimit të Korçës epasurive private gjatë pushtimit të Korçës epasurive private gjatë pushtimit të Korçës e

Gjirokastrës 1912-1916Gjirokastrës 1912-1916Gjirokastrës 1912-1916Gjirokastrës 1912-1916Gjirokastrës 1912-1916

Franka "e përdhunuar"Franka "e përdhunuar"Franka "e përdhunuar"Franka "e përdhunuar"Franka "e përdhunuar"vjen në shqip romanivjen në shqip romanivjen në shqip romanivjen në shqip romanivjen në shqip romani

tronditës i Jutta Ttronditës i Jutta Ttronditës i Jutta Ttronditës i Jutta Ttronditës i Jutta TreiberreiberreiberreiberreiberPërkthyesi dhe botuesi FerdinandPërkthyesi dhe botuesi FerdinandPërkthyesi dhe botuesi FerdinandPërkthyesi dhe botuesi FerdinandPërkthyesi dhe botuesi Ferdinand

Laholli, sjell në shqip ikonatLaholli, sjell në shqip ikonatLaholli, sjell në shqip ikonatLaholli, sjell në shqip ikonatLaholli, sjell në shqip ikonate letërsisë moderne gjermanofonee letërsisë moderne gjermanofonee letërsisë moderne gjermanofonee letërsisë moderne gjermanofonee letërsisë moderne gjermanofoneromani i Jutta Tromani i Jutta Tromani i Jutta Tromani i Jutta Tromani i Jutta Treiber tronditësreiber tronditësreiber tronditësreiber tronditësreiber tronditës

dhe mrekullues njëherësh...dhe mrekullues njëherësh...dhe mrekullues njëherësh...dhe mrekullues njëherësh...dhe mrekullues njëherësh...

○ ○ ○ ○

faqe 16-17faqe 16-17faqe 16-17faqe 16-17faqe 16-17○ ○ ○ ○

faqe 18-19faqe 18-19faqe 18-19faqe 18-19faqe 18-19○ ○ ○ ○

faqe 20faqe 20faqe 20faqe 20faqe 20

Fatmir Haxhiu,Fatmir Haxhiu,Fatmir Haxhiu,Fatmir Haxhiu,Fatmir Haxhiu,delacroix idelacroix idelacroix idelacroix idelacroix i

pikturës shqiptarepikturës shqiptarepikturës shqiptarepikturës shqiptarepikturës shqiptare

Disa ditë para Krishtlindjes,qendra e vogël e Vulture-s,

Ginestra, u transformua në njëqytezë arbëreshe. Një iniciativëqë kishte qëllimin të mbajë gjallë

kryesore të fshatit. Prekës ishtemomenti kur kreu i këtij grupinjoftoi, në gjuhën mëmë, fillimine kësaj feste arbëreshe: "Tënderuar ginestrinë, burra, gradhe fëmijë, sot e shtunë në orën18, bëjmë një festë...

○ ○ ○ ○

faqe 19faqe 19faqe 19faqe 19faqe 19

Në Ginestra... "Dita arbëreshe" si 500 vjet më parëNë Ginestra... "Dita arbëreshe" si 500 vjet më parëNë Ginestra... "Dita arbëreshe" si 500 vjet më parëNë Ginestra... "Dita arbëreshe" si 500 vjet më parëNë Ginestra... "Dita arbëreshe" si 500 vjet më parëhistorinë, kulturën dhe traditatarbëreshe të kësaj qendre të vogëlprej pak më shumë se 700 ban-orësh. Në prezencë të autoritetevembërriti nga Maschito grupi his-torik "Rethnes", me veshje ar-bëreshe, që përfermoi nëpër rrugët

Promemoria e '41,Promemoria e '41,Promemoria e '41,Promemoria e '41,Promemoria e '41,Greqia bllokoi 2 ml.Greqia bllokoi 2 ml.Greqia bllokoi 2 ml.Greqia bllokoi 2 ml.Greqia bllokoi 2 ml.

franga ari të shqiptarëvefranga ari të shqiptarëvefranga ari të shqiptarëvefranga ari të shqiptarëvefranga ari të shqiptarëve

○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○

vijon në faqen 14-15vijon në faqen 14-15vijon në faqen 14-15vijon në faqen 14-15vijon në faqen 14-15

Lorenzo ZolfoLorenzo ZolfoLorenzo ZolfoLorenzo ZolfoLorenzo Zolfo

Gjergji FrashëriGjergji FrashëriGjergji FrashëriGjergji FrashëriGjergji Frashëri

Suzana VSuzana VSuzana VSuzana VSuzana Varvarica Kukaarvarica Kukaarvarica Kukaarvarica Kukaarvarica Kuka

Në foto: Autoportret i piktori Fatmir Haxhiu dhe dyvizatime nga tabloja “Beteja e Burrelit” të vitin 1982

Jutta Treiber autore e romanit "E përdhunuar"

www.shqiptarja.com E diel, 30 dhjetor 201214

SUPLEMENT JAVOR I

RILINDASIRILINDASIRILINDASIRILINDASIRILINDASISHSHSHSHSH.....comcomcomcomcom ARTISTI

85-85-85-85-85-VJETORIVJETORIVJETORIVJETORIVJETORI IIIII LINDJESLINDJESLINDJESLINDJESLINDJES

Suzana VSuzana VSuzana VSuzana VSuzana Varvarica Kukaarvarica Kukaarvarica Kukaarvarica Kukaarvarica Kuka

...Përmes atyre letrave zbulon ndry-shimin e kudondodhur thelbësor social dhepolitik. Gjithashtu letrat janë fakte të per-sonalitetit të formuar të Fatmir Haxhiut, icili kurrsesi nuk e pranon që ndryshimi tëcënojë mënyrat e tij të pasqyrimit piktorik,si dhe të lënë të kuptosh se një transformimi ndërgjegjshëm edhe mund tëndodhte. "...Ne bëjmë një jetëmonotone. Unë në studio eLeti në shtëpi. Asnjë variacionnuk kemi. Shpresojmë që artii ardhshëm të ketë ndryshimethelbësore për të mirë. Unëvazhdoj të krijoj në rrugëntime, por në krahasim me tëtjerët unë tingëlloj anakronik.Për të ndryshuar nuk mund tabëj, po ta bëja këtë do të diljajashtë vetes, dhe për të tjerëtdo të isha një kamaleon e pa-karakter. Koha që më ka mbe-tur nuk lejon që ndryshiminta bëj gradualisht (besoj se ekupton ku e kam fjalën)...".

Shkëputja e këtij teksti ngaletra e 23 dhjetorit të vitit1991 është një fakt, i cili nathotë se Fatmir Haxhiu asnuk mori armët e të kundër-shtojë e as nuk u tërhoq në li-montinë e jetës, por e lidhidrejtpërdrejt pikturën e dh-jetë vjetëve të fundit me vazh-dimësinë e nisur, dhe ia kush-toi rikthimit te subjektet his-torike, që pasqyrojnë betejate Skënderbeut, betejat në fushë Kosovë,betejave të demave, portretit dhe imazhittë shqiptarit luftëtar, malësor verior dhejugor. Madje pikturoi peizazhin dhenatyrën e qetë dhe shpresoi se vepra e tijdo të vlerësohej dhe në një vend tjetër. Kjotregon se shkoi drejt temës dhe subjekteveqë donte më shumë në jetën e tij. Kjo tre-gon, gjithashtu, se temat e propagandës ish-in detyrimi shtetëror, që natyrisht i kreume përgjegjësi profesionale dhe partiake,por temat e betejave, kalorësve mbi kuaj,kompozimet shumëfigurëshe, ku triumfonvizatimi ekspresiv, korrektesa piktorike ak-ademiko-realiste dhe pasqyrimi me frymëheroike i historisë, paskëshin qenë pasionii vërtet i pikturës së tij.

Haxhiu ishte në dijeni të situatës dhe indjente mjaft mirë rrethanat e reja jetësoredhe nën petkun e një demokracie ende tëbrishtë ai shkruan në letrën e 30 prillit 1997se: "Me gjithë situatën e turbullt që ka përf-shirë të gjithë vendin, në përgjithësi ne jemimirë, bëjmë një jetë normale siç mund tëpërfytyrohet në gjendje të jashtëzakon-shme. Jemi mbyllur në shtëpi dhe falë pik-turës punoj çdo ditë, Leti me punët e sh-tëpisë. Gjithësesi me Qeverinë e PajtimitKombëtar, gjendja dale e ngadalë po nor-malizohet, dhe siç flitet me zgjedhjet që dotë bëhen në qershor, mbase do të zejmëmend për të jetuar si gjithë popujt e tjerë tëEvropës".

E dimë se ishte dhe ende është koha edasive të përkatësive politike, që ende janëafektuese ndaj kulturës, artit dhe person-aliteteve të tyre dhe kjo e ka një shkak.Gjithashtu e dimë mjaft mirë se realizmisocialist e ka një justifikim, që buron si njëart i diktaturës komuniste dhe i propagan-dës së saj mbi kombin, dhe që është shkaku

kryesor i dasive të mësipërme. Por e dimëqë produktet e imazheve të tij nuk mund t'iasgjësojmë në asnjë mënyrë, pasi ligjetndërkombëtare të trashëgimisë kulturore ikanë përcaktuar qartë mënyrat e përpunim-it të llojeve të trashëgimisë. Dhe ajo namëson se po të inkriminojmë faktin historikmbi faktin artistik, të një kohe të shkuar,do të dëmtonin qartësisht vetë hapat eformimit të kulturës shqiptare dhe person-

alitetin shqiptar. Absolutisht e dimë se toleranca dhe

vazhdimësia, koha e sotme, fjala e lirë,përkufizimi historik dhe çështjet estetikembi artin shqiptar nuk kanë pse e ndalinshprehjen e ideve të drejta ndaj anësive tëvlera apo të pavlera, të cilido artist shqiptar,që ka kontribuar në hapat e zhvillimit tëkësaj kulture.

Dimë se arti i së shkuarës, në fund tëfundit, kthehet në shprehje vizive për his-torinë e një kombi, edhe kur ato na vijnënga kohë të tjera apo politikisht të kundër-ta me kohën që jetojmë, sepse ato kthehennë fakte. Fakti është fakt. Ai është pohuesidhe kjo më shtyn të mbroj idenë se artisti,që bën emër në çdo rrethanë qoftë, madjedhe në ato rrethana të diskutueshme dhe tëkritikueshme prej vrullit të mohimit ndajartit të zhvilluar në komunizëm, e kanëmundësinë të merren në konsideratë ngasistemi i ideve, të cilat organizohen dhe i jepenpublikut, që e dëshiron dijen mbi artin dheartistin, por edhe kulturës që e dëshiron të

jetë e formuar. Gjithashtu mendojse një nga elementet e konsolidim-it kulturor të një kombi është sele-ktimi i arritjeve dhe kontributit tëcaktuar, të çdo artisti në fushën evet dhe bërja e ditur.

Një artist i tillë, do mbetet dheFatmir Haxhiu (1927-2001), i cililindi 85 vite më parë dhe kontribu-ti i tij më i rëndësishëm është për-caktuar tashmë në hapësirën e ar-tit shqiptar dhe lidhet me pik-turën që i përket skenave të gjëraluftarake dhe ndodhive, ku hym-nizohet forca e personazhit lider,si individi kryesor i luftërave.Tablo të tilla janë figurative e re-aliste. Shembuj të tillë gjejmëdhe në historinë më të mirë

botërore. Këto skena janë të piktu-ruara në tablo të përmasave të mëdhashumë figurëshe. Subjektet e tyre janëshkëputje çastesh nga ngjarje historiketë luftërave të shqiptarëve në harkunkohor të disa qindra viteve, duke idhënë rëndësi betejave në kohët e Mes-jetës dhe Luftës së Dytë Botërore. Tab-lo të tilla kthehen, në ditët tona, në pjesëtë trashëgimisë figurative kombëtare tëarteve pamore të shek. XX. Shpesh herë,art i tillë bëhet pjesë e ekspozimeve tëkonceptuara si krijimtari e zhvillimit të

pikturës historike në artin shqiptar, tëkohës së propagandës, ideologjia së cilës eshfrytëzoi si një nga gjinitë më të publikuaradhe më thelbësore. Kjo lloj pikture u duk nëShqipërinë e viteve `20, me tablotë e Zengos(1880-1940) dhe Kolombit (1907-1947), i pariia ka kushtuar betejës së udhëhequr ngaSkënderbeu kundra osmanëve (1933) dhe idyti, i Skënderbeut të ri në dyluftim kundrapersëve (1927). Më pas u zhvillua me sforconga pionierët realistë klasik, të formuar nëakademitë perëndimore dhe mori përparësinë vitet '40-'90 nga artistët më në zë të siste-

mit, ku Cangonji, Madhi, Kilica, Shijaku,Haxhiu, Kamberi, i dhanë hapësirë pikturëshistorike, e ku pas viteve '90 Haxhiu u duk sembeti i vetëm në vazhdimin e pikturimit tëpikturës historike bataliste. 'Historical paint-ing'/piktura historike u emërtua me këtë për-caktim gjatë shekullit të XIX, por u përmendsi term, për herë të parë, nga Sir Joshua Rey-nolds (1723-1792). Ai e saktësoi kuptimin etij në një nga diskutimet mbi artin, në audi-toret e Akademisë Mbretërore të Artit në An-gli, i cili ishte aso kohe piktor idealist drejt per-fektes dhe themelues i kësaj akademie. Në pik-turën historike përfshihet edhe military art osebattle scenes/arti ushtarak apo skenat e luftës,cilësuar dhe skenat bataliste, të cilat nuk kanënisur me Reynolds, por shembujt e shumtë dhetë hershëm në kohë radhiten në historinë eartit botëror, e cila qartëson teorikisht se tëgjitha betejat e rëndësishme dhe ndodhitëkryesore, që lidhen me luftrat dhe revolucio-net janë të pasqyruara nga artistë të rëndë-sishëm botëror dhe lokalë si: Poussin (1594-1665), Rembrandt (1606-1669), Courtois (1621-676), Ëatteau (1758-1823), Gerard (1770-1837), Trumbull (1756-1843), Heim (1787-1865), Meissonier (1815-1891), Leutze (1916-1868), Sully (1783-1872), Broë n (1829-1890),de Neëville (1835-1885), Cormon (1845-1924)e deri te Picasso (1883-1973), që e trajtoi temëne tmerreve të Luftës së Dytë Botërore, duke etejkaluar imazhin realist drejt një stili të ab-straguar e surrealist të simbolikave, në pik-turën Guernica (1937).

Dhe e gjitha kjo na bën të qëndrojmë meFatmir Haxhiun, i cili mendoj se e ka një mer-itë, që duhet përmendur dhe respektuar përtrajtesën figurative që i ka dhënë disa çastevenë historinë e kombit tonë dhe pavarësishtdrejtimit artistik.

Shkolla e parë e lartë akademike sh-qiptare e nisi formimin e artistit shqiptar nëvitet `60 të shek. XX. Platforma e saj mbësh-tetej në dy piketa qendrore. E para, dhe ebarasvlefshme me të dytën, ishte disiplini-mi i studentit për të marrë njohuri bazë mbiteoritë dhe elementet e realizmit dhe e zba-timit të tyre rigoroz në çdo punim arti. Pike-ta e dytë, ishte po aq kryesore sa e para, dhemadje e rrezikshme për artistin, sepse du-hej të zbatonte i aktivizuar parimet bazë tësistemit socialist përmes metodës krijuesetë realizmit socialist. Në këtë mjedis, në tëcilin Haxhiu u përshtat pa sforco, u zhvil-lua arti batalist i piktorit të realizmit so-cialist. Fatmir Haxhiu u lidh shumë fort mesubjektet historike, që vinin nga tema eluftës dhe e ndeshjes së kundërshtarëve. Ekjo për dy arsye. Së pari ai ishte një piktori zoti, i aftë për të vizatuar në mënyrë real-iste, pasi kishte mjeshtërinë dhe përkush-tim emocional në pasqyrimin drejtpërdrejtëtë figurës njerëzore të vendosur në të gjithaaktet e lëvizjes. Ai kishte dëshirë kompozi-cionale dhe guxim ta vizatonte figurën nëçdo kënd vështrim. Ai nuk tentoi askurr tadeformojë atë. Kjo e bënte guximtar dhe tëarritshëm në drejtimin realist që e vlerë-sonte, edhe në ato raste kur fryma e me-

FATMIR HAXHIULetrat që zbulojnë dilemat e piktorit

Publikohen për herë të parë dhjetëra vizatime që dëshmojnë punën madhështore.Publikohen për herë të parë dhjetëra vizatime që dëshmojnë punën madhështore.Publikohen për herë të parë dhjetëra vizatime që dëshmojnë punën madhështore.Publikohen për herë të parë dhjetëra vizatime që dëshmojnë punën madhështore.Publikohen për herë të parë dhjetëra vizatime që dëshmojnë punën madhështore."...V"...V"...V"...V"...Vazhdoj të krijoj në rrugën time, por në krahasim me të tjerët tingëlloj anakronik..."azhdoj të krijoj në rrugën time, por në krahasim me të tjerët tingëlloj anakronik..."azhdoj të krijoj në rrugën time, por në krahasim me të tjerët tingëlloj anakronik..."azhdoj të krijoj në rrugën time, por në krahasim me të tjerët tingëlloj anakronik..."azhdoj të krijoj në rrugën time, por në krahasim me të tjerët tingëlloj anakronik..."

vijon nga faqja 13

Fatmir Haxhiu

Në foto: Faksimile e dy letravetë panjohura të piktorit

SHSHSHSHSH.....comcomcomcomcom 15www.shqiptarja.comE diel, 30 dhjetor 2012SUPLEMENT JAVOR I

RILINDASIRILINDASIRILINDASIRILINDASIRILINDASI ARTISTI

Piktori i përkushtuar i 'historical painting'...temat e betejave, kalorësve mbi kuaj, kompozimet...temat e betejave, kalorësve mbi kuaj, kompozimet...temat e betejave, kalorësve mbi kuaj, kompozimet...temat e betejave, kalorësve mbi kuaj, kompozimet...temat e betejave, kalorësve mbi kuaj, kompozimet

shumëfigurëshe, ku triumfon vizatimi ekspresivshumëfigurëshe, ku triumfon vizatimi ekspresivshumëfigurëshe, ku triumfon vizatimi ekspresivshumëfigurëshe, ku triumfon vizatimi ekspresivshumëfigurëshe, ku triumfon vizatimi ekspresiv,,,,,korrektesa piktorike akademiko-realiste dhekorrektesa piktorike akademiko-realiste dhekorrektesa piktorike akademiko-realiste dhekorrektesa piktorike akademiko-realiste dhekorrektesa piktorike akademiko-realiste dhe

pasqyrimi me frymë heroike i historisë, paskëshinpasqyrimi me frymë heroike i historisë, paskëshinpasqyrimi me frymë heroike i historisë, paskëshinpasqyrimi me frymë heroike i historisë, paskëshinpasqyrimi me frymë heroike i historisë, paskëshinqenë pasioni i vërtet i pikturës së Fatmir Haxhiut...qenë pasioni i vërtet i pikturës së Fatmir Haxhiut...qenë pasioni i vërtet i pikturës së Fatmir Haxhiut...qenë pasioni i vërtet i pikturës së Fatmir Haxhiut...qenë pasioni i vërtet i pikturës së Fatmir Haxhiut...

todës së realizmit socialist kishte penetru-ar në mendësinë dhe ndjesinë krijuese. E kjofrymë është e angazhuar dhe shumë e dal-lueshme në veprat e krijuara të asaj periud-he, pasi koha ishte një e tillë që mbillte vetëmtë tillë frymëzim. Gjithësesi, para një tablojesiç është muralja apo afresku i Skënderbeutnë Muzeun Historik Kombëtar, kuptonforcën figurative dhe frymën heroike me tëcilën ka pikturuar Fatmir Haxhiu. Ndjense ishte i gatshëm dhe sakrifikues, ishte ibindur në fuqitë e veta realizuese të njëtabloje të madhe historike.

Kjo murale është si një prelud i gjithëpunës dhe krijimtarisë artistike të Haxhiut,është si një përmbledhje, ku janë grumbul-luar të gjitha vetitë e pikturës të tij. Së dyti,Fatmir Haxhiu ishte një piktor ushtarak, qëkishte studiuar fillimisht në AkademinëUshtarake të Beogradit dhe më pas pikturënë Institutin e Lartë të Arteve në Tiranë.Gjithashtu ai ka qenë pjesëmarrës direkt nëLuftën antifashiste që nga viti 1943. Këtody fakte të lidhura me ushtrinë, edhe psenuk mund të jenë vendimtare, përsëri mbetenpika frymëzimi dhe njohjeje, që e lidhin shumëfort, Haxhiun me temat dhe subjektet nga luf-ta dhe betejat.

Përsëri piktura dhe produkti i imazheve qëai ka lënë si trashëgim është fakti si në ve-prën me "Shpatë në dorë", 1978, 450 x 550 cm,një tablo gjigante jo vetëm nga përmasat, poredhe nga trajtesat e brendshme të sipërfaqessë saj piktorike, ku dominojnë figurat ekalorësve dhe kuajve në njërën anë, dhe figu-rat e shumta të osmanëve në anën tjetër, ku nëqendër lart grupohen katër kuaj dhe katërkalorës, por që sundon me pamje deçizive figu-ra vertikale mbi kalë e Skënderbeut, si dhe qin-dra vizatime detajesh të bëra enkas përzgjidhjen kompozicionale të kësaj tabloje, na jepidenë se ai jetoi si një artist neoklasik e baroki-an. Puna e tij kreative niste me skicime pa fundtë kuajve, pozicioneve të tyre dhe të luftëtarëve,skicime të portreteve, skicime të gjetjeve dheraporteve të volumeve figurative dhe harmonivetë ngjyrave pasqyruese, ku vetëm trajtesa edritës e bën artistin të jetë autor i shek. XX. Mëpas ai ishte i përgatitur dhe i mbushur plotimazhe rreth shpërthimit të zhurmshëm, që dot'i jepte imazhit përfundimtar kompozicional nëtablonë historike dhe produktet figurative qëkemi prej tij e dëshmojnë këtë. Ato janë si: "Betejae Albulenës", 1960, 300 x 150cm; "Vrana Kontime trimat", 1983, 300 x 110; "Tokë e zhuritur",1985, 200 x 300 cm; "Bashkimi i principataveshqiptare", 1981, 800 x 300 cm; disa "Beteje tëFushë Kosovës", 1999-2001, 600 x 250 cm dhepërmasa të tjera. Ato janë tablo kompozicio-nale, të cilat dëshmojnë për një mbijetesë tradi-cionale të brendshme të forcës së barokut mbitemat historike dhe pikturat e mëdha, te Fat-mir Haxhiu, e cila natyrisht vjen si një shfaqjee mirë por e vonuar e artit në realizimin e kë-tyre tabllove në kulturën shqiptare, pasi nëarenën ndërkombëtare trajtimi i pikturës his-torike, kishte më shumë se 150 vite që nukdukej më në sheshin e ekspozimit. Por nukishte aspak rastësi pse piktura historike lulë-

zoi në Shqipëri. Duhet të vlerësojmë se një ngadirektivat e ideologjisë së asaj kohe, ishte po-rosi e veçantë, trajtimi i temave të heroizmittë popullit shqiptar. Ishte kërkesë direkte eideologjisë, që ky heroizëm të shpallej i drejtu-

ar nga udhëheqësit. Për artistin aktiv, që kishtepranuar të shërbente në sistemin e asaj kohe,pasqyrimin e këtyre temave e kishte detyrë,po kjo varej se si do kryhej. Dhe impenjimi iFatmir Haxhiut, falë aftësive, e bëri që të kri-jojë tablo të tilla, për të cilat do e ruaj mendi-min se janë vlerë e trajtimit të historical paint-ing. Situata demagogjike, për arsyet e saj tëvlerësimit të Hoxhës si një prijës i shqiptarëve,i krahasoi bëmat e këtij të fundit, për bashkimine popullit, me ngjarjet e Skënderbeut. Dema-gogjia e zhveshi Skënderbeun nga vlera botëroremesjetare si "Kalorës i Krishtërimit" dhe i dhaatij petkun nacional lokal dhe e shpalli "Hero iKombëtar". Ky manipulim serioz iu vu përparadhe historianëve dhe artistëve, të cilët kishintashmë dy opsione temash të mëdha për të pik-turuar që vinin nga dy kohë të ndryshme. Op-sioni i parë lidhet me vlerësimin në maksimumtë figurës së Skënderbeut si "Hero Kombëtar"dhe pikturimit të detajeve të heroizmave të tij.Dhe kjo ndodhi dhe në këtë arsye u hapën disaekspozita gjithëpërfshirëse vetëm me temën enga historia e Skënderbeut. Opsioni i dytë ish-te trajtimi i temës tjetër të madhe ajo e Luftësnacional çlirimtare e popullit shqiptar, ku sun-donte idea se, më shumë Hoxha, dhe pak mëpak Shehu, ishin liderët kryesorë komunistë tëbetejave partizane në Luftën e Dytë Botërore.Artistët duhej tì pasqyronin heroizmin dhe tìhimnizonin bëmat e tyre në veprat e artit figu-rativ. Nga ky fakt i dytë lindën dhe shumë ve-pra të Fatmir Haxhiut, që lidhen përsëri mepikturën historike dhe fondi i sotëm i kësaj teme,që trashëgohet prej tij është përsëri i pasur dhedisa tituj të tyre janë si: "Kalimi i Divizionit tëparë në Veri", 1965, 300 x 200 cm; "Skroskë -shkurt 1944", 1966, 330 x 206 cm; "NënatLabe", 1980, 150 x 120 cm: "Dy brezat", "Ça-jmë rrethimet", 1978, "Shpallja e Republikës",1976, "Beteja e Burrelit", 1982, 500 x 200 cme të tjera. Dhe askush nuk na detyron tëflasim sot mbi këto piktura historike me su-perlativa, as me dyshime, as me mllefe, asme nostalgji, por gjuha e historianit dhe e stu-diuesit ka detyrë të shprehet qartë dhe memendje të ftohtë, për vendin që zënë ato në të

gjithë hapësirën e artit pamor shqiptar. E kjoduhet të ndodhë, sepse në të kundërt faktihistorik nuk shkruhet kurrë e detyra sot ësh-të që historia e artit shqiptar është në ko-hën e vet më të mirë për tu kryer.

Në foto: Disa nga bocetet e marranga arkivi i piktorit Fatmir Haxhiu

Në foto: Vizatime nga tabloja “Beteja e Burrelit” të vitin 1982


SUPLEMENT JAVOR I

RILINDASIRILINDASIRILINDASIRILINDASIRILINDASISHSHSHSHSH.....comcomcomcomcom PIKTORI

85-85-85-85-85-VJETORIVJETORIVJETORIVJETORIVJETORI IIIII LINDJESLINDJESLINDJESLINDJESLINDJES

Gjergji FrashëriGjergji FrashëriGjergji FrashëriGjergji FrashëriGjergji FrashëriFATMIR

Peneli i Fatmir Haxhiu hyri në historinë e artit realist shqiptar nëperiudhën e tretë të saj, atë pas

Luftës së Dytë Botërore. Por për ngakonteksti tematik dhe mesazhi eduka-tiv historik i veprës së tij, piktura e Hax-hiut lidhet me detyrat embrionale të pik-turës realiste shqiptare, që janë tematthemeluese laike të artit të Rilindjes Ko-mbëtare pas mesit të shek. 19 deri nëShpalljen e Pavarësisë më 1912. Piktu-ra e tij përmban lidhjet e drejtpërdrejtame temën historiko-patriotike me frymëromantike të pikturës rilindëse, me për-pjekjet dhe luftën për pavarësinë e Sh-qipërisë, të cilat bënë para së gjithashburim frymëzimi figurën e heroit ko-mbëtar Skënderbeut, dimensioni i ve-prës historike të së cilit, iu desh edhe njëherë Shqipërisë në finale, për t'u çliruarpër jetë a vdekje nga Perandoria osmanedhe për të fituar Pavarësinë e vendit.Ashtu si në letërsi, edhe në artin rilindës,figura e Skënderbeut u paraqit si sim-bol i luftës për pavarësi, qoftë edhe merealizimet e para modeste të asaj kohe,si Portreti i Skënderbeut të piktorit ko-rçar J. Panariti më 1883 dhe portretet epara në skulpturë mbi heroin kombëtartë realizuara nga Murat Toptani më 1899dhe 1914. Në kushtet e ndalimit të artitrealist nga administrata osmane, këtovepra ishin politikisht shumë dome-thënëse, por natyrisht shumë pak për ar-tin realist shqiptar. Fatmir Haxhiu lin-di më 1927, pra në periudhën e dytë tëzhvillimit të artit realist shqiptar në pe-riudhën formuese të shtetit të pavarur(1920-1939), kur arti realist shqiptar uangazhua në zbulimin, pasqyrimin dheforcimin e karakterit historik të kombittonë, në botën e brendshme të njeriut sh-qiptar dhe karakterin social të tij,nëpërmjet piktorëve si K.Idromeno, S. Xega, N. Martini,etj. dhe më pas, të S. Rrotës, V.Mios, A. Kushit, Z. Kolombit,etj. Veprat e tyre romantiko-impresioniste u karakterizuannga dashuria për jetën, njeri-un dhe tokën amtare, ngadhembshuria dhe shpesh herëtrishtimi për njerëzit e varfërtë popullit, por edhe nga qën-drimi kritik ndaj realitetit tëkohës. Secili prej tyre e prekunë një mënyrë të drejtpërdrejtëapo të tërthortë temën his-torike, çka ishte një nevojëshpirtërore dhe besimi përforcimin e ndjenjës kombëtaredhe të mbrojtjes së pavarësisësë fituar, por piktura e kësaj pe-riudhe nuk pati energjinë eduhur politike, sociale dhe ekonomike tangrinte atë në përmasa klasike monu-mentale. Vetëm në vitet 30' piktura sh-qiptare hyri në një fazë të pjekurkërkimesh realiste me futjen në rrugëne krijimtarisë të piktorëve të shkolluarnë këtë dekadë, por që veprimtarinë etyre e zhvilluan Pasluftës. Ndër më tërinjtë e kësaj plejade, që u rreshtuanPasluftës për të themeluar shkollënklasike të artit realist shqiptar, ishteedhe piktori i shquar dhe i pazëvendë-sueshëm Fatmir Haxhiu, peneli i bete-jave dhe i ndeshjeve luftarake fitimtare

të popullit shqiptar në histori, vepra etë cilit plotësoi kolonën e batalistit në Fo-rumin e historisë së pikturës realisteklasike shqiptare.

Sot mbushen 85 vjet nga dita kur mikuim i madh Fatmir Haxhiu, të cilin arritat'ia fitoja zemrën, lindi më 28 Dhjetor1927 në Gjirokastër nga një familjeqytetare e mesme nga qyteti i Përmetit.Prej vitit 1930 familja e tij u shpërngulnë Tiranë. Kur ndiqte vitet e shkollës fil-lore "e Kuqe" në Tiranë (e cila ishte edheshkolla ku mësova edhe unë shkrim e kën-

dim më se 20 vjet më vonëmbas piktorit), mësuesi i tijpatrioti i njohur Milto SotirGura i ka dhënë inkurajimet epara atij, tek e shihte këtë fëm-ijë që gjatë gjithë kohës viza-tonte. (Tek patrioti i mirënjo-hur Milto Gurra kam patur fa-tin të mësohem edhe unë prejtij, gjithnjë në se 20 vjet paspiktorit, atëherë kur Plaku ril-indas Gurra në pension, melutjen e tim Éti, m'ë tregonteprivatisht mbi përmbajtjen dhesynimet e Revistës "Mituria"në vitet e botimit të saj). Pik-tori i ardhshëm doli shumëherët partizan, sapo kapitulloiItalia fashiste më 1943, parti-zan në Batalionin "Dajti" dhepastaj në Brigadën e Parë. Tërë

jetën shfaqi ai kulturën qytetare në res-pekt të disiplinës ushtarake dhe zellin erregullit shoqëror.

Formimi i Haxhiut si piktor është njëshembull dokumentar për të kuptuarpërpjekjet e artistëve në realitetin Sh-qipërisë së Pasluftës, i pasionit dhe en-tuziazmit vetjak për t'i shërbyer venditme patriotizëm dhe sakrifica, ndajmundësive të pakta reale për arsimimine tyre në mungesë të shkollave të lartatë profesioneve të atilla. Në nëntor 1945shkon për studime ushtarake në Beogradnë Shollën "Vojna Ucishte" ku për 6 muaj

mori njohuri të përgjithshme ushtarakedhe pas ndarjes së degëve, vazhdoi stu-dimet në Zagreb në shkollën e artilerisëtokësore "Oficirska Skola i Vojno UcilisteZemaljske Artiljerije". Gjatë kohës së stu-dimit në Zagreb deri në fund të vitit 1947njihet me një piktor kroat, i cili krijoimundësinë të mësonte dhe të ushtrontepikturën në studion e tij. Me kthimin nëatdhe, prej vitit 1948 deri më 1959 punoime detyra të ndryshme në ushtri në spe-cialitetin e artilerisë dhe në vitet 1956-59 si pedagog i taktikës së artilerisë nëShkollën e Bashkuar të Oficerëve në Ti-ranë ( më vonë Akademia Ushtarake eTrupave Tokësore -Skënderbej). FatmirHaxhiu u bë piktor në periudhën ethemelimit të shkollës shqiptare të pik-turës (1944-1960) dhe para se ai të diplo-mohej. Qysh me çlirimin e vendit, Fat-miri 17 vjeçar, gjithnjë i apasionuar paspikturës, pati fatin dhe mundësinë të kr-ijonte kontakte pikërisht me disa prej kë-tyre artistëve të talentuar dhe të shkol-luar të asaj kohe të pikturës e skupturësshqiptare, me Sadik Kacelin, OdisePaskalin, Nexhmedin Zajmin, AndreaManon, Llazar Nikollën, Kel Kodhelin,Foto Stamon, të cilët e ndihmuan atë nëpërgatitjen e tij teorike. Për herë të parëmë 1949 merr pjesë në Ekspozitën Ko-mbëtare të Pikturës , ku vlerësohet meçmimin e dytë. Nga mesi i viteve 50' kr-ijoi studion e parë ushtarake të artit nëShqipëri dhe botoi pareshtur ilustrimedhe pllakate në revistat e kohës dhe bot-imet e Shtëpisë Botuese "NaimFrashëri". Më 1958 merr pjesë në Ek-spozitën Kombëtare me kompozimin ngaLufta Çlirimtare Zonja Çurre 1958 (vajnë kanavacë 1,1 x 1,0 m, Galeria Ko-mbëtare Arteve Tiranë-GKAT) vepërfituese e çmimit dytë në Konkursin Ko-mbëtar 1987.

Në formimin e Haxhiut si piktorndikoi tërësisht shkolla shqiptare e ar-tit, e formuar në vitet 50' si një sintezë edy përvojave teorike dhe praktike, ajo e

ShkollimiFormimi i Haxhiut sipiktor është një shembulldokumentar për tëkuptuar përpjekjet eartistëve në realitetinShqipërisë së Pasluftës,i pasionit dheentuziazmit vetjak për t'ishërbyer vendit mepatriotizëm dhe sakrifica,ndaj mundësive të paktareale për arsimimin etyre në mungesë tëshkollave të larta tëprofesioneve të atilla.

shkollave perëndimore të Paraluftës meatë të shkollave lindore të Pasluftës. Pik-tura realiste shqiptare mori Pasluftës sëDytë Botërore një kurs të ri, një përm-bajtje të re dhe njëkohësisht zhvilliminmë të madh. Karakteristikë e saj qeshpërthimi tematik më i madh se mëparë, imponimi për një lidhje të ngushtëtë artit me jetën e thjeshtë të masës dër-muese të popullsisë dhe me punën e tyrepër ndërtimin e vendit të prapambetur,për kërkime në karakterin psikologjik tëjetës historike shqiptare dhe pasqyrimine saj në art me notë aktuale, për gjetjene gjuhës komunikuese të pikturës me tëgjitha nivelet kulturore të popullsisë dhepërdorimi i saj propagandistik nëedukimin estetik të masave popullore mekëtë lloj kulture qytetare. Karakteristikëishte gjithashtu, vënia në veprim e tëgjitha gjinive të artit të pikturës. Rëndë-

HAXHIUDelacroix i

pikturës shqiptareFatmir Haxhiu, është peneli i betejave dhe iFatmir Haxhiu, është peneli i betejave dhe iFatmir Haxhiu, është peneli i betejave dhe iFatmir Haxhiu, është peneli i betejave dhe iFatmir Haxhiu, është peneli i betejave dhe i

ndeshjeve luftarake fitimtare të popullitndeshjeve luftarake fitimtare të popullitndeshjeve luftarake fitimtare të popullitndeshjeve luftarake fitimtare të popullitndeshjeve luftarake fitimtare të popullitshqiptar në histori, vepra e të cilit plotësoishqiptar në histori, vepra e të cilit plotësoishqiptar në histori, vepra e të cilit plotësoishqiptar në histori, vepra e të cilit plotësoishqiptar në histori, vepra e të cilit plotësoi

kolonën e batalistit në Forumin e historisë sëkolonën e batalistit në Forumin e historisë sëkolonën e batalistit në Forumin e historisë sëkolonën e batalistit në Forumin e historisë sëkolonën e batalistit në Forumin e historisë sëpikturës realiste klasike shqiptare...pikturës realiste klasike shqiptare...pikturës realiste klasike shqiptare...pikturës realiste klasike shqiptare...pikturës realiste klasike shqiptare...


RILINDASIRILINDASIRILINDASIRILINDASIRILINDASI PIKTORI

piktor (1944-1965), paraqitjen prej tij tënjë diplome profesionale dhe në të njëjtënditë, edhe afirmimi i tij si piktor profe-sionist (1965).

Veprimtaria e Fatmir Haxhiut shtri-het kryesisht në vitet 60'-80', kur piktu-ra shqiptare, ose më saktë shkolla e for-muar shqiptare e pikturës, i forcoi theme-let e saj realiste dhe funksionin e sajkryesor për të qenë e komunikueshme mështresat dominuese të shoqërisë. Ai ugjend midis individualiteteve të krijuesetë kohës, S. Shijaku, V. Kilica, F. Haxh-iu. K. Dilo, A. Zajmi., I lulani, Z. Shoshi,etj., të cilët të gjithë bashkë erdhën dukee thelluar në mënyrë të ndjeshme kar-akterin kombëtar të artit, në vizatiminrealist e dinamik, në poetikën piktorike,në koloritin e pasur plot dritë dhe kon-trast grafik, etj. Gjatë të gjithë kësaj pe-riudhe, krijimtaria e Haxhiut do tëpërqendrohet në temën historike dheveçanërisht në atë Luftës së popullit sh-qiptar për mbrojtjen e ekzistencës së tijqysh nga koha e Skënderbeut. Ai u spe-cializua në pikturën monumentale, nëveçanti në pikturën e betejave historike,dhe pikturoi një numër tablosh kompozi-cionale me figura në madhësi të mëdha -rreth 70 punime, të shpërndara nëpërgaleri, muzeume dhe institucionetë ndryshme të Shqipërisë. Hax-hiu u bë një nga përfaqësuesit epikturës historike bataliste sh-qiptare. Krijimtaria e tij në gjin-inë e pikturës monumentale përf-shin një numër të madh kompoz-imesh figurale në përmasa tëmëdha. Tematika e tij përqendro-het në tre momentet kyçe të his-torisë së Shqipërisë; E para, nëepokën e luftërave shqiptaro-os-mane nën udhëheqjen e Skënder-beut (shek. 15) me vepra të tilla,si Me shpatë në dorë 1978 (vaj nëkanavacë 4,5 x 5,5 m, Galeria Ko-mbëtare e Arteve Tiranë-GKAT),në artin e së cilës vëzhgues kri-tikë kanë zbuluar Delacroix-në sh-qiptar. Ashtu si në këtë tablo mon-umentale, e gjithë vepra e tij kri-juese, bazohet në një gjuhë shumë të qartëpiktorike, ajo është dinamike, e thjeshtëdhe e qartë, si tabloja tjetër Bashkimi iPrincipatave Shqiptare 1982 (afresk 8 x 2,5m, Muzeu Historik Kombëtar Tiranë), ve-për fituese e çmimit të parë në KonkursinKombëtar. Personazhet e Haxhiut janë tipatë vërtetë jetësorë me karakteristika tëtheksuara shqiptare, bindës për rolin qëkanë marrë të luajnë në fushën piktoriketë tablosë, psikologjikisht në harmoni merolin që krijojnë në funksion të idesë qen-drore të veprës. E dyta tematikë ku aipërqendrohet përbëjnë përpjekjet popullorepër pavarësinë kombëtare nga PerandoriaOsmane, si për shembull kompozimi mon-umental Tokë e zhuritur 1985 (vaj në pël-hurë 4 x 3 m, Muzeu Historik Tropojë); Etreta është veprimtaria e tij e gjërë metemën e Çlirimit të vendit në Luftën e DytëBotërore nga fashizmi dhe nazizmi, të cilënai e përjetoi edhe vetë si pjesëmarrës i saj,si e tregon ai në tablonë kompozicionaleSkroskë-1944 1966 (vaj në pëlhurë 2 x 3m, GKAT), vepër fituese e çmimit të parënë Ekspozitën Kombëtare të vitit 1966 dhe

e Çmimit I të Republikës; apo në veprënme theks emocionues Tenda e Qypit 1969(vaj në pëlhurë 5,0 x 2,8 m, Pallati i PritjesDurrës) vepër fituese e çmimit tretë nëKonkursin Kombëtar 1969. Në trajtimin etemës së Luftës Çlirimtare ai është ndalurnë momentet kyçe të saj duke iu referuarngjarjeve thelbësore dhe personazheve qëkanë luajtur rol vendimtar për fatet e atd-heut, si vepra Çajmë rrethime 1978 (vajnë pëlhurë 2,2 x 2,0 m, GAKT) vepër fituesee çmimit të parë në Konkursin Kombëtar1978. Fuqi të madhe komunikuese i jepatyre vizatimi mjeshtëror realist i figuravenë lëvizje dinamike elokuente, ngarkesapsikologjike e portreteve, materializimi iformës nëpërmjet ngjeshjes së ngjyrës,thellësia e atmosferës dhe gama e gjerë engjyrave në marrëdhënie të qarta tonale,si në tablonë Ditët e Mësymjes Pranver-ore 1968 (vaj 2,65 x 2,0 m, GKAT) vepërfituese e çmimit dytë në Konkursin Ko-mbëtar. Krijimet Fatmir Haxhiut përsh-kohen nga vërtetësia historike, nga balan-ca kompozicionale e një numri të madh fig-urash në tablo, secila pa përjashtim e an-gazhuar në lëvizjen me karakter individ-ual, me potencë energjie në formimin edramaticitetit të ngjarjes. Shumë prej ve-prave të tij, për vlerat e tyre historike dhe

artistike janë tashmë të njohu-ra edhe në brezat e rinj. Atokanë fituar popullaritet dhejanë nderuar me çmime repub-like dhe me çmime kombëtare,janë bërë përveç të tjerave edhedokumente historike.

Duke parapëlqyer temat his-torike, të cilat i trajtoi me inten-sitet më shumë se tre dekada, pik-tori Fatmir Haxhiu zgjodhi gjin-inë më komplekse dhe më tëvështirë, tablonë kompoziciona-le monumentale, me të cilënshpalosi aftësinë e tij si artist dheguximin e tij si qytetar e patrioti këtij vendi. Me ndërgjegje ndo-qi rrugën e realizmit tradicionaltë pikturës shqiptare, dukehapur me dije profesionale dhepunë të mundimshme të çmuar

nga bashkëkohësit e tij, shtegun e veprësbataliste të artit tonë. Punoi dhe ndoqi derinë fund me tendencë formimin e stilit indi-vidual të dallueshëm, duke e ruajtur dhe gd-hendur atë vepër pas vepre në përputhje metemën që trajtoi, gjithnjë duke rritur kërke-sat drejt një arti bashkëkohor figurativ gjith-një me profilin e jashtëm të një ushtarakushembullor dhe karakterin shpirtëror të njëpiktori fatalist patriot klasik.

Fatmir Haxhiu është një nga piktorët espikatur të shkollës shqiptare, që dha kon-tribut të pazëvendësueshëm në formimine artit realist klasik shqiptar me veprëne tij bataliste me temperament kombëtar.Ai e ngjeshi veprën e tij monumentale tëndërthurur me dinamikë në një kompo-zim me ritëm mjeshtëror, me një vallëzimfigurash të pafund secila e veshur nënvizatimin ekspresiv, me kontraste grafikedhe pasuri impresioniste të paletës sëpasur koloristike, aq sa u shfaq me dashjeapo pa dashje një shëmbëllim me artin eDelacrix-së, një urëzë lidhëse me artinevropian.

28 Dhjetor 201228 Dhjetor 201228 Dhjetor 201228 Dhjetor 201228 Dhjetor 2012

PIktura monumentaleAi u specializua nëpikturën monumentale,në veçanti në pikturën ebetejave historike, dhepikturoi një numërtablosh kompozicionaleme figura në madhësi tëmëdha - rreth 70 punime,të shpërndara nëpërgaleri, muzeume dheinstitucione të ndryshmetë Shqipërisë. Haxhiu ubë një nga përfaqësuesite pikturës historikebataliste shqiptare...

si të veçantë mori lëvrimi i kompoz-imit figural historik monumental, kuu hap edhe dritarja për angazhimin ar-tistik të piktorit Fatmir Haxhiu.

Ndërkohë Pasluftës deri në vitet 60'ushtronin krijimtarinë e tyre të spika-tur edhe të tjerë piktorë të talentuardhe të përkushtuar si B. Sejdini, K.Kodheli, G. Madhi, etj., të cilët trajtu-an me ekspresivitet dramatikheroizmin e popullit shqiptar për ekz-istencë kombëtare, me heroizëm epikLuftën Çlirimtare kundër nazizmitdhe me optimizëm punën përmbrojtjen, rindërtimin dheqytetërimin e vendit. Ata u bënëfrymëzimi, mbi të cilin Haxhiu më i riu mbështet në vitet 50 në meditiminpër konceptin dhe gdhëndjen e artittë tij. Me hapjen e Institutit të Lartëtë Arteve më 1959 kreu me rezultate

të shkëlqyera studimet e larta, të cilat ipërfundoi më 1965 me temë diplome,tablonë Kalimi i Divizionit të Parë nëVeri 1965 (vaj 3 x 2 m, Shtëpia e Ush-trisë Popullore), për të cilën, i ka rezis-tuar kohës vlerësimi i kritikut të artitLlambi Blido, se kjo tablo "është regjis-truar në historikun ende të pashkruar tëshkollës sonë të lartë të artit, si një ndërarritjet më të shkëlqyera". Këtë vlerësimtë saktë të kritikut tonë, do t'a aktuali-zoja me pyetjen, se "kur një diplomë tjetërnë shkollat tona të larta të artit, do tëshfaqë seriozitetin, përkushtimin dhepërgatitjen profesionale si ky shembull?".Formimi i Fatmir Haxhiut në rrugën epiktorit profesionist përbën një shembulltë veçantë në historinë e formimit arsi-mor të artistëve shqiptarë, sepse bash-kohen në një pikë, rruga e gjatë më se 20vjeçare e prodhimtarisë së tij me punë si

Në formimin e Haxhiut si piktor ndikoi tërësishtNë formimin e Haxhiut si piktor ndikoi tërësishtNë formimin e Haxhiut si piktor ndikoi tërësishtNë formimin e Haxhiut si piktor ndikoi tërësishtNë formimin e Haxhiut si piktor ndikoi tërësishtshkolla shqiptare e artit, e formuar në vitet 50' sishkolla shqiptare e artit, e formuar në vitet 50' sishkolla shqiptare e artit, e formuar në vitet 50' sishkolla shqiptare e artit, e formuar në vitet 50' sishkolla shqiptare e artit, e formuar në vitet 50' sinjë sintezë e dy përvojave teorike dhe praktike,një sintezë e dy përvojave teorike dhe praktike,një sintezë e dy përvojave teorike dhe praktike,një sintezë e dy përvojave teorike dhe praktike,një sintezë e dy përvojave teorike dhe praktike,

ajo e shkollave perëndimore të Paraluftës me atëajo e shkollave perëndimore të Paraluftës me atëajo e shkollave perëndimore të Paraluftës me atëajo e shkollave perëndimore të Paraluftës me atëajo e shkollave perëndimore të Paraluftës me atëtë shkollave lindore të Pasluftës..të shkollave lindore të Pasluftës..të shkollave lindore të Pasluftës..të shkollave lindore të Pasluftës..të shkollave lindore të Pasluftës..


SUPLEMENT JAVOR I

RILINDASIRILINDASIRILINDASIRILINDASIRILINDASISHSHSHSHSH.....comcomcomcomcom DOKUMENTET

SSSSSHQIPËRIAHQIPËRIAHQIPËRIAHQIPËRIAHQIPËRIA ETNIKEETNIKEETNIKEETNIKEETNIKE

Greqia ka bllokuar 2 ml. franga aritë shqiptarëve ne bankat e saj

PROMEMORJA 1941TTTTTrashëgimía e bamirësve Shqiptarë në bankat greke, padrejtësisht të bllokuara nga Qeveria Grekerashëgimía e bamirësve Shqiptarë në bankat greke, padrejtësisht të bllokuara nga Qeveria Grekerashëgimía e bamirësve Shqiptarë në bankat greke, padrejtësisht të bllokuara nga Qeveria Grekerashëgimía e bamirësve Shqiptarë në bankat greke, padrejtësisht të bllokuara nga Qeveria Grekerashëgimía e bamirësve Shqiptarë në bankat greke, padrejtësisht të bllokuara nga Qeveria Greke

dhe dëmet e shkaktuara pasurive private gjatë pushtimit të Korçës e Gjirokastrës 1912-1916dhe dëmet e shkaktuara pasurive private gjatë pushtimit të Korçës e Gjirokastrës 1912-1916dhe dëmet e shkaktuara pasurive private gjatë pushtimit të Korçës e Gjirokastrës 1912-1916dhe dëmet e shkaktuara pasurive private gjatë pushtimit të Korçës e Gjirokastrës 1912-1916dhe dëmet e shkaktuara pasurive private gjatë pushtimit të Korçës e Gjirokastrës 1912-1916Dokumenti

ÇËSHTJE LIDHUR ME GREQINËTRASHËGIMÌ TË BAMIRËSVE SH-

QIPTARË, TË DEPOZITUARA NË BANKATGREKE, NË DOBI TË SHQIPËRISË JUG-ORE, PADREJTËSISHT TË BLLOKUARANGA QEVERIA GREKE.

Shqiptarët ortodoksë të Shqipërisë Jugoretë cilët, mund të pohohet, se kanë vuajtur mëshumë se elementët e tjerë kombëtarë për sh-kak të regjimit otoman, gjatë shekullit XIX,kishin filluar të mërgonin jashtë në numurmjaft të dukshëm. Gjëndjes politike që ndih-monte rritjen e rrymës së mërgimit, i shto-heshin shumë faktorë të tjerë, si kriza e zgja-tur e tregëtisë, shkujdesja administrative qënuk inkurajonte n'asnjë mënyrë prodhimin e,mbi të gjitha, mungesa e sigurisë që ngadalë-sonte edhe më shumë qarkullimin e pasurive.Kjo rrymë mërgimi mori, që në fillim, drejtimetë ndryshme si Egjypti, Rumania, Bullgariaetj. Mërgimi drejt Shteteve të Bashkuarat'Amerikës mori përmasa më të gjëra, por kjondodhi shumë më vonë. Për të patur një ide tërëndësisë lëndore që përfaqësonin për këtë kra-hinë dërgesat e të mërguarvet, mjafton të kuj-tojmë se para luftës së madhe hynin në Shqipërimë shumë se dhjetë milion franga ari. Përshumë kohë ky mërgim pati një karakter tëpërkohshëm, në kuptimin se të mëguarit nukqëndronin jashtë përgjithmonë, edhe se qëndro-nin gjatë. Familjet e tyre mbeteshin në vënd.Të rinjtë ktheheshin për t'u martuar e pastajriniseshin. Shumë prej këtyre të mërguarve mer-reshin me punë gjithënjë e më të rëndësishme.Mjaft qenë ata që arritën mirëqënie e shumë pa-surinë. Disa, të shtyrë nga motive fisnike, men-duan të bënin përfitues jo vetëm familjarët, poredhe bashkësinë e vendin e tyre. Njëri sjell ujine pijshëm në vendin e tij, një tjetër ndërton sh-kollën në fshatin e tij, ose një ndërtesë publikenë qytetin e tij, të tjerë krijojnë shoqata bam-irëse e kulturore. Për të sqaruar atë që vazhdon,vlen te përmëndet se nën regjimin otoman, - ështëperiudha me të cilën jemi duke u marrë - ortodok-sit, përsa i përket së drejtës vetiake (martesë,trashëgimí etj) vareshin nga autoritetet fetaree këta ishin ata grekë. Turqia nuk njihte e nukpranonte as kishë, as mësim shqip të pavarurnga Patriakati. I vetmi autoritet konsullor, qëmerrej me çështjet e bashkësisë ortodokse tëperandorise otomane, zyrtarisht, ishte gjith-monë autoriteti kunsullor grek. Nga ana tjetër,për institucionet shkollore shqiptarët ortodok-

së nuk kishin mundësinë e zgjedhjes: ose atëgreke ose hiç.Siç shihet, njerëzit që donin tëbënin bamirësi, nëpërmjet trashëgimesh ar-simit, apo të tjera institucioneve të bamirësisëtë vendit të tyre, shpesh gjëndeshin dashje padashje të kapërthyer në dredhitë e agjentëvetë helenizmit që njëjtësoheshin me ata të Pa-triarkatit. Kështu trashëgimí të rëndësishmetë shumë shqiptarëve, që s'kishin në zemër gjëtjetër veçse të nxisnin arsimimin e bashkëfs-hatarëve dhe themelimin e institucioneve tëbamirësisë, gjinden tani në bankat e Greqisëose në dorë trashëgimtarësh të vendosur atje,të cilët nën trysninë e Qeverisë greke e për

arsye të paqena, bllokojnë kapitalet et'ardhurat, duke u mohuar përfitime të mëdhabashkësisë ortodokse, së cilës këta fonde u ishinkushtuar. Është bërë deri tani ndonjë përçapjepër t'i shtyrë me të mirë depozitarët apo testa-mentarët të zbatojnë vullnetin e autorëve tëtestamenteve, por asnjë përfundim konkretnuk është arritur. Përmbledhtas, çështja etrashëgimive sot paraqitet si vijon :

1 - Bamirës shqiptarë të vdekur jashtë sh-tetit n'Egjypt, në Rumani, në Greqi, etj kanëlënë fonde për dhurata ose testamente, të cak-tuara t'i shërbejnë veprave të bamirësisë ose

kulturore të Vendit të tyre.2 - Pritësit ose titullarët e këtyre

trahëgimive janë bashkësitë ortodokse të Sh-qipërisë jugore, ose trashëgimitë i janë regjis-truar njerëzve apo institucioneve banuese nëGreqi, psh. trashëgimia Gjon Banka ka sitrashëgimtar universal Bashkësinë ortodoksetë Korçës dhe mbarështimi i fondit i është be-suar një komiteti të kryesuar nga pjestarë tëfamiljes Dragunis.

3 - Fondet e këtyre trashëgimive gjin-den të depozituara, pjesërisht në Bankën Ko-mbëtare greke e, pjesërisht, të investuara nëpasuri të paluajtëshme etj. Dhuruesit e testa-

mentshkruesit kryesorëjanë Arsaqi, Zhapa,Lakçe, Banka, Adhami,Çiçka etj. Vendet pritësetë këtyre trashëgimivejanë Korça, Labova,Gjirokastra, Përmeti e,në masë më të vogël,edhe Elbasani, Vlora,Berati e Himara.

4 -Sasia e trash-ëgimive është mjaft emadhe. Vetëm trash-ëgimia Banka caktontepër Gjimnazin e Korçës24.000 fr. ari të ardhuravjetore ; 3000 fr.ari për tëvarfërit. Kjo trashëgimiqëndronte në fillim në njëkapital prej 500.000 fr. ari.Çiçka ka lënë 100.000fr.ari për një spital në Ko-

rçë. Të marra së bashku, këto trashëgimí arrininnë 1937 në më shumë se dy milion fr.ari. Flasimpër vlera ari, sepse Parlamenti grek votoi një ligjqë detyron Bankën Kombëtare të kthejë në mon-edhën në të cilën janë derdhur shumat e caktu-ara për vepra bamirësie deri në 1915, përfshirëinteresat e, mbas kësaj date, pa interesa.

5 - Qeveria Greke i ka bllokuar këtafonde me motivin e rremë se pritësit, pra Bash-kësia ortodokse "greke" dhe institucionet grekenuk gjinden më në Shqipëri. Mëtimi është ab-surd, mbasi pritësi është populli i qyteteve tëndryshme shqiptare dhe qëllimi i dhuruesve ka

qënë ai i bamirësisë dhe i arsimimit të tyre.N'atë kohë Bashkësitë fetare vareshin nga Pa-triarkati i Kostandinopolit dhe mësimi shkol-lor, i besuar atyre, bëhej në greqisht, mbasi au-toritetet otomane nuk lejonin mësimin në sh-qip. Kjo gjëndje u ndryshua me vullnetin e vetëpopullit. Me njohjen që Patriarkana e Stambol-lit i bëri vetë shpalljes së Kishës Ortodokse Sh-qiptare, ato Bashkësi, edhe në dritën emarredhënieve juridike me Patriarkanën, fitu-an një qënie përsosmërisht të ligjëruar. Në çdorasë, çështja duhet të studiohet me hollësi, ngapikpamja juridike për çdo rast të veçantë.

II. DËME TË SHKAKTUARA PASURIVE PRIVATEGJATË PUSHTIMIT TË KORÇËS E

GJIROKASTRËS 1912 - 1916Që kur Greqia filloi politikën e saj të hapjes

së tepruar ballkanike, Shqipëria Jugore u vunë shënjestër energjikisht nga propaganda pro-greke, me të gjitha mjetet që ajo zotëronte.Cilat ishin këta mjete e si u përdorën do tëshihet më gjërë në një tjetër kapitull. Qëllimi ikëtij veprimi të pabesë ishte shkombëtarizi-mi i pjesës ortodokse të popullsisë shqiptare.Duke u shtirur se ky qëllim ishte arritur,Grekët me kohë kishin marrë zakonin t'i qua-nin shqiptarët ortodoksë si grekë të greqizuarose të greqizueshëm edhe për një tjetër arsyetë rreme, pra përkatësisë së tyre Kishës greko- lindore dhe Patriarkanës së Kostandinopo-jës. Të njëjtin mendim Grekët kishin paturedhe për Bullgarët e Maqedonisë para ndarjessë kishës bullgare nga Patriarkana. Por ng-jarjet e fundit u përpoqën t'i zhgënjejnë.

Mbas luftës ballkanike të 1912-ës, Greqia, epangopur me bashkëngjitjen e pjesës më tëmadhe të vilajetit të Janinës, deshi të kishteme çdo kusht edhe qarqet prefekturore të Ko-rçës e Gjirokastrës. Arsyeja kryesore që nxirrteQeveria Greke ishte ajo që lidhej me gjëndjenetnike të këtyre dy qarqeve. "Në 200.000 ban-orë janë 120.000 grekë" shpallte ajo duke mo-huar paturpësisht qënien e Shqiptarëveortodoksë. Për pjesën tjetër të numurit të sh-qiptarëve myslimanë, rreth 80.000, Qeveria eAthinës e hiqte bezdinë duke pohuar thjesht sebëhej fjalë për Turq që flisnin gjuhën shqipe.Sa foshnjarake këto thënie!. Megjithatë u

Në foto:Trupat e

RepublikësAutonome

të EpiritVeriut në

Korçë 1914

Korca 1912

Pjesa e përzgjedhur sot nga dokumentet e 'Promemories' që u har-

tua në 1941 nga Fejzi Alizoti, MustafaMerlika-Kruja, Xhemil Dino, DhimitërBerati e Tahir Shtylla mbi Shqipërinëetnike, lidhet me dëmshpërblimet dhekthimin e fondeve të shqiptarëve qëGreqia kishte bllokuar në bankat e saj.Materiali është shkëputur nga pjesa eII e 'Përshpagimeve shqiptare' ku janëpërmbledhur: "Çështje lidhur me Gre-qinë" dhe "Çështje lidhur me Jugo-sllavinë". Këtë numër do të paraqesimdy nga pikat e çështjeve që lidhen meGreqinë, atë të: Trashëgimísë së bam-irësve Shqiptarë në bankat greke nëdobi të bashkësive të ShqipërisëJugore, padrejtësisht të bllokuara ngaQeveria Greke dhe dëmet e shkaktu-ara pasurive private gjatë pushtimitgrek të Korçës e Gjirokastrës 1912-1916. Sa i takon fondeve të bllokuara,sipas nënshkruesve të dokumentitGreqia ka bllokuar afro 2 milion fran-ga ari. Kush ishin këta bamirës dhepse paratë ishin depozituar në bankatgreke? Këtë na e zbulon dokumenti imëposhtëm.


RILINDASIRILINDASIRILINDASIRILINDASIRILINDASI SPECIALE

TTTTTRADITËRADITËRADITËRADITËRADITË VVVVVLERALERALERALERALERA

NE GINESTRA..."Dita arbëreshe" si 500 vjet më parë

Rievokimi i Retnes, një udhëtim në kujtesë për të përforcuar lidhjet e vjetra me historinë dheRievokimi i Retnes, një udhëtim në kujtesë për të përforcuar lidhjet e vjetra me historinë dheRievokimi i Retnes, një udhëtim në kujtesë për të përforcuar lidhjet e vjetra me historinë dheRievokimi i Retnes, një udhëtim në kujtesë për të përforcuar lidhjet e vjetra me historinë dheRievokimi i Retnes, një udhëtim në kujtesë për të përforcuar lidhjet e vjetra me historinë dheidentitetin, një kthim në Pesëqindtën mes ngjyrave, muzikës, kostumeve, armëve dhe kavalierëve...identitetin, një kthim në Pesëqindtën mes ngjyrave, muzikës, kostumeve, armëve dhe kavalierëve...identitetin, një kthim në Pesëqindtën mes ngjyrave, muzikës, kostumeve, armëve dhe kavalierëve...identitetin, një kthim në Pesëqindtën mes ngjyrave, muzikës, kostumeve, armëve dhe kavalierëve...identitetin, një kthim në Pesëqindtën mes ngjyrave, muzikës, kostumeve, armëve dhe kavalierëve...

Lorenzo ZolfoLorenzo ZolfoLorenzo ZolfoLorenzo ZolfoLorenzo Zolfo

Disa ditë para Krishtlindjes, qendra evogël e Vulture-s, Ginestra, u transfor-

mua në një qytezë arbëreshe. Një iniciativëqë kishte qëllimin të mbajë gjallë historinë,kulturën dhe traditat arbëreshe të kësaj qen-dre të vogël prej pak më shumë se 700 ban-orësh. Në prezencë të autoriteteve mbërritinga Maschito grupi historik "Rethnes", meveshje arbëreshe, që përfermoi nëpër rrugëtkryesore të fshatit. Prekës ishte momentikur kreu i këtij grupi njoftoi, në gjuhënmëmë, fillimin e kësaj feste arbëreshe: "Tënderuar ginestrinë, burra, gra dhe fëmijë,sot e shtunë në orën 18, bëjmë një festë ar-bëreshe në sheshin Ciriello. Ejani të gjithë,ju presim". "Retnes" është një rievokim iorigjinës së Maschito-s, themeluar nga mer-cenarët e udhëhequr nga kapiteni LazzaroMathes. Retnes, mes manifestimeve mas-kitane (që zhvillohet çdo 6 gusht) është mesiguri më antikja dhe interesantja, i përketme siguri viteve të para të lindjes së qytezës(pranverë 1517) dhe përkujtonte themelimine saj me një lojë me stradiotë. Kujdes iveçantë i është dedikuar organizimit të fig-urantëve në grupe që përfaqësojnë dy etnitëkryesore që themeluan Maschito-n: greko-koronët (që u vendosën në zonën veriore tëfshatit) dhe shqiptaro-shkodranët (që zunëzonën jugore), të parët "Majsor", të dytët"Cndrgnan", gjithmonë rivalë për shumë mo-tive deri në vitet '70. Rievokimi i Retnesdëshiron të jetë një udhëtim në kujtesë përtë përforcuar lidhjet e vjetra me historinëdhe identitetin, një kthim në Pesëqindtënmes ngjyrave, muzikës, kostumeve, armëvedhe kavalierëve, për të jetuar emocionin etransportimit nga e kaluara. Dita arbëresheu mbyll në fshatin e shijeve arbëreshe të re-alizuar nga Bashkia e Ginestra-s disa vjetmë parë që në fakt është një muzeum bren-da qendrës historike, i ndërtuar nga një rr-jet lokalesh që mirëpresin fazat e ndryshmetë gastronomisë lokale dhe të transformim-it agroalimentar.

Në Zhurë "dita arbëreshe"Ditët par Natallvet katundthi i Vull

turit, Zhura, u bë nj'katund ar-bëresh. Ë ki nj'shurbes çi u bë përt'mandinohet storja, kulltura dhe tradic-jonat arbëreshe e ktij katundi ka rrin mëse 700 vet. Pirpara autoritatavet erdhka Mashqiti grupi "Retnes", me kos-tumin arbëresh, çi u esibir ndëperudhëvet e katundit. Mumendi më i ndie-jtur klje kur bandituri i grupit, në glju-hen mëm, tha se kjo fest arbëreshe ish ezëni fill: "Onorevolli i Zhurës, burra, gradhe djalra, sod e shtun në heren 18 bëminj'fest arbëreshe në qacen C?irjello. Ngitigjith, ju presmi". Kjo manifestacjon dot'kujtonj rrënjt e Mashqitit, çi u le memerçenaret e Kapitanit Llaxaro Mathes.Njëmest ktire manifestacjonavet çibëhen Mashqit kjo ësht ajo më e vjeterdhe më interesante (ç'bëhet nga vjet në6 të gushtit), çi kujton t'parit vitra çi ule katundi (në veren e 1517) dhe kujton

kur Stradhjotrat vun t'parin gur e ktijkatund. Shum t'vler pat shurbesi kur ubën di grupe çi buthtojnë nganjë etnitëka vjen Mashqiti: Greket dhe atat'Korones (çi rrijn te katundi alartaz) eShqiptaret dhe ata t'Shkodres (çi rrijnte katundi ahjmaz), t'parit ishin "Maj-sor" t'tjeret "Cëndërnjan", çi kljen armiqnjera në vitrat '70. T'kujtuarit e ksajRetnes do t'jet nj'vjaxh në memorjen, përtë lidhen raporte me storjen dhe identi-taten, t'prirmi prap 500 vjet njëmest kul-lurevet, muzikavet, kostumevet, përt'pirvosh nj'emocjon sikur t'prirshimmbar prap. Dita arbëreshe u rrit në 'bor-go dei sapori arbëreshë' çi Bashkia eZhurës bëri ca vitra prap, ësht nj'muzéçi gjëndet mbrënda anes storiket'katundit, e bër ka dicà llokalle ku buth-tohen fazet e gastronomisë llokalle dhetrasformacjona e t'ngrënit.

Përktheu: Maddalena ScutariPërktheu: Maddalena ScutariPërktheu: Maddalena ScutariPërktheu: Maddalena ScutariPërktheu: Maddalena Scutari

gjendën shumë, edhe ndërmjet diplomatëve, qëi morën seriozisht. Sa i përket elementitortodoks të dy qarqeve, Greqia ndoshta mundtë konceptonte idenë e tërheqjes së simpativetë këtyre elementëve pak nga pak duke arri-tur me kohë në përnjisimin e tyre, në sajë tëçekanit të vazhdueshëm të propagandës fetaree shkollore. Por një shpresë e tillë, në drejtimtë popullsisë myslimane, do të kishte qënë tepërabsurde. Një tjetër vështirësi ishte përfaqësuarnga fakti që, në krahinat e Korçës dhe Gjirokas-trës, shumë fshatra kanë popullsi të përziera,ndërsa ato të banuara krejtësisht nga të krish-terë e nga myslimanë ndërsjellohen njëri metjetrin. Me qëllim që t'a ndryshonte këtë gjëndjeetnike mjaft të ngatërruar, Greqia zgjodhi, pashumë dredha, mjetin më çnjerëzor por që, sim-bas pikëpamjes së saj, ishte më i efektshëm emë i shpejtë : përzënien ose shkatërrimin e el-ementit shqiptar kundërshtar.

Sendërtimi i këtij projekti filloi sapo u para-qit rasti. Kështu, në dhjetor 1912, gjatë push-timit të parë të krahinës së Korçës nga ana etrupave greke nën komandën e gjeneralitDamianos, përveç grabitjeve e masakrave metë cilat nuk do të merremi në këtë parashtrim,janë djegur e shkatërruar me paramendimkatërmbëdhjetë fshatra myslimanësh sh-qiptarë. Në muajin maj 1914, Qeveria Grekeorganizoi një ushtri bashibozukësh, të përbërënga ushtarë grekë të maskuar e bandashkreteze. Kjo ushtri vepruese nën komandën ekolonelit Jorgo Contas - Vargas, në bash-këpunim me mjaft oficerë të tjerë të ushtrisëgreke, emrat e të cilëve janë të njohur, kanëdjegur gati të gjitha fshatrat myslimane tëqarkut të Korçës. Po sjellim ndonjë shembull :

1 - Nëntogeri Stratos, me bandën e tij, kavrarë 450 vetë, burra, gra e fëmijë në fshatinPanarit. Më 10 korrik 1914 banda e tij u ka vënëzjarrin 27 fshatrave. E njëjta bandë, gjatë mua-jit shtator 1914, ka shkatërruar lokalitetin eÇorovodës e afërsitë e tij dhe gjithë rrethinat eTomorricës të përbëra nga 45 fshatra.

2 - Bandat e Pandacopulosit, kryetar ban-dash kretez, Viktoratos e Drelles, të dy nën-togerë të ushtrisë së rregulltë greke, më 20gusht 1914 kanë djegur e grabitur 15 fshatratë rrethit të Oparit.

3 - Koloneli Vardas, pasi mblodhi të gjithabandat më 20 shtator 1944, ka djegur dhe sh-katërruar 45 fshatra të krahinës së Gorës.

4 - Kapiteni Taipuras me bandat e tij, nëmuajin prill 1914, i ka vënë zjarrin 32 fsha-trave të krahinës së Kolonjës.

Kjo listë e trishtuar mund të zgjatet endeshumë. Të gjitha hollësitë e këtyre shkatërri-meve janë të njohura. Kjo vepër e turpëshmemund të përmblidhet në pikat e mëposhtëme :

a) Pothuaj se 300 fshatra të shkatërruarae të grabitura. Ndërmjet tyre, më shumë se200, u dogjën krejtësisht ose pjesërisht. 151fshatra të shkatërruara numurohen vetëm nëkrahinën e Korçës. Dëmi i përgjithshëm uvlerësua në 200 milion fr.ar.

b) U vodh pothuaj gjithë bagëtia që përbëntepasurinë e këtyre krahinave. Vetëm në fsha-trat e Pojanit e të Zvezdës, banda kreteze Pa-padhakis ka vjedhur 2500 krerë bagëti.

c) Magazina e banesa u plaçkitën në shumëlokalitete. Koloneli Vardas, në bashkëpunimme të tjerë oficerë, plaçkitën në Korçë 35 mag-azina e 1000 banesa. Pjesa e plaçkës së tij uvlerësua në 500.000 fr. ar.

d) Qytete e lokalitete të rëndësishme u dënu-an me gjoba. Kështu, më 1914, qyteti i Korçësu detyrua të paguajë një gjobë prej 250.000 fr.ari. Qeveria Greke, më 1916, ka marrë prej tëmërguarve, si garanci për shërbimin ushtar-ak, më shumë se 200.000 fr.ari.

Nëse kësaj liste do t'i shtojmë të gjitha sh-katërrimet e kryera në të tjera treva të Sh-qipërisë Jugore, dëmet e shkaktuara pasur-ive private arrijnë në më shumë se treqindmilionë fr.ari.


SUPLEMENT JAVOR I

RILINDASIRILINDASIRILINDASIRILINDASIRILINDASISHSHSHSHSH.....comcomcomcomcom BIBLIOTEKE

LLLLLIBRIIBRIIBRIIBRIIBRI IIIII RIRIRIRIRI

Erlinda QirjakoErlinda QirjakoErlinda QirjakoErlinda QirjakoErlinda Qirjako

Franka është një vajzë 17vjeçare. Ajo është shumëkrenare e nuk lejon kollaj

që të tjerët t'ia vënë në dukje ga-bimet, duke jetuar kësisoj jetën evet, plot energji. Shoqet, një shok,kërcimi, të bërit babysitter, shkol-la … gjithçka është fare normale,derisa Franka një ditë, gjatërrugës për në shtëpi sulmohet nëterrin e natës nga një i panjohurdhe përdhunohet.

Autorja Jutta Treiber duket seharxhon shumë energji për tëtreguar se sa e vetëdijshme ështëFranka. E parë nga kjo perspek-tivë, duket paksa e çuditshme, porbëhet me qëllimin që të tregohetmë pas se sa shpejt dhe me ç'ekst-remitet ndikon akti i përd-hunimit, për transformimin e per-sonazhit të saj primar, Frankës.Nga një vajzë e gjallë dhe krenare,nuk mbetet shumë. Franka rrud-het gjithnjë e më shumë përballëasaj çka asaj i përsëritet parasyve pandalim.

Në fillim një psikolog e më vonënjë kohë që kalon në Lanzarote(njëri nga 7 ishujt e arkipelagutKanarie në Spanjë), ndikojnë qëFrankës t'i rikthehet një copëznormaliteti. Me këmbëngulje dhejashtëzakonisht me shumë ndjen-jë, Jutta Treiber paraqet pasojate përdhunimit të një vajze ado-leshente. Ajo përqëndrohet eksk-luzivisht në jetën shpirtërore tëviktimës dhe tregon njëkohësishtfare qartë se sa e fortë është luftapër t'iu rikthyer "normalitetit".Një roman që të trondit emrekullon njëherësh.

Këto ishin disa sentenca të sh-këputura nga mendimi kritik dhevlerësimet që lexuesi e media aus-triake kanë rezervuar për njërënnga veprat më të goditura të au-tores austriake, Jutta Treiber, fat-keqësisht, pak ose aspak e njohurnë Shqipëri. Vetë përkthyesi i saj,në prezantimin që i bën, e cilësonkëtë vepër diku si një "perlë" tëdalë nga duart e saj. Tashmë ësh-të bërë e mundur ardhja e këtijromani, edhe në shqip, falë punëstejet profesionale, por edhe pa-sionit të poetit e përkthyesit, Fer-dinand Laholli. Iniciativa e këtijtë fundit, bëhet edhe më kuptim-plotë, ndërsa kuptojmë se prejpak kohësh, ai tashmë operon melogon e shtëpisë botuese me tënjejtin emër, të cilën e ka ngriturme qëllimin për të afruar mëshumë letërsinë gjermanike e ek-skluzivisht atë austriake, tek lex-uesi shqiptar.

Sa i takon përkthimit të ro-manit të Jutta Treiber duket sepërkthyesi me siguri ka dhënëdiçka edhe nga jeta e vet në këtëvepër, duke parë si në pasqyrë tëshkuarën e vet të dhimbshme nëbaltën e Gradishtës: fëmijërinë,adoleshencën e një pjesë të rinisë

çmime) nuk bëhet fjalë që tëharxhojë kohë e të merret me për-shkrimet dedikuar kërkimeve qëndërmerren për të gjeturpërdhunuesin. Kjo pak rëndësi kapër të. Ky i fundit, sigurisht, për-mendet, por nuk luan ndonjë roltë rëndësishëm. Ajo përqëndro-het përkundrazi, plotësisht dhevetëm tek Franka dhe fazat endryshme, të cilat ndjekin peri-udhën pas përdhunimit. Prindëritpërpiqen ta ndihmojnë aq samunden, por hasin shpejt nëkufinj të pakalueshëm. Është njërrugë vërtetë e mundimshme, de-risa Franka mëson të jetojë mefasho në shpirtin e saj.

A paraqet Franka një shembullrealist për një viktimë përdhuni-mi, kjo ndoshta nuk mund tëgjykohet apriori. Historia eFrankës të prek vetvetiu dhe fun-di i historisë së saj, deri diku çu-ditërisht pozitiv, na e lë shtegun

Kush është Jutta Treiber?Jutta Treiber, ka lindur nëvitin 1949 nëOberpullendorf tëBurgenlandit (Austri). Kastudiuar gjermanistikë dheanglistikë dhe ka punuar simësuese e gjuhësgjermane dheasaj angleze.Prej vitit 1988 është autorenë profesion të lirë. Ajoshkruan për njerëzit e çdomoshe. Vepra e artistike eJutta Treiber përmbledhlibra të ilustruar për fëmijëte grupmoshave tëndryshme, romane për tërinj dhe të rritur, poezi, pjesëmuzikore të inskenuara përfëmijë, radiodrama, rrëfenjanëpër antologji të ndryshmedhe filma me metrazh tëshkurtër. Librat e saj janëpërkthyer në 23 gjuhë. Ajoka marrë çmime dhevlerësime të shumta, ndër tëtjera "Çmimin e librit përfëmijë dhe të rinj të qytetit tëVjenës" si dhe "Çmiminkombëtar të librit për të rinj".Treiber është e martuar dheka dy fëmijë.

Kush ështëFerdinandLaholli?

Ferdinand Laholli u lindmë 16 qershor 1960 në

Gradishtën moçalore, kufamilja me prejardhje nga Vi-dohova e Korçës qe dërguartë përjetonte ferrin e regjim-it enverhoxhian, si pasojë eemigrimit të atit të tij nëAmerikë. Më pas familjaLaholli dërgohet në kampine internimit Savër, ku përtridhjetë vite vuajti mohimintotal të sistemit monist. Si iinternuar iu mohua ndër tëtjera edhe studimi i lartë. Nëmoshën 15-të vjeçare dërgonpër botim dorëshkrimin e lib-rit të tij të parë, porse bot-imin e librit të parë në Sh-qipëri e përjetoi vetëm pasrënies së diktaturës. Më1990 emigron në Gjermani esot është autor i një sërë li-brash. Poezitë e tij janë përk-thyer e botuar në gjuhëngjermane, italiane, angleze,suedeze, turke, hollandeze,kerntisht, rumanisht dhefrëngjisht. Është bashkautori më shumë se 20-të an-tologjive në gjuhë të ndry-shme, autor i 11-të libravepër fëmijë e të rritur. Nga viti2011 drejtues i "ShtëpisëBotuese Laholli". Pas diplo-mimit në Institutin Gëtemerret kryesisht me përk-thime letrare nga letërsiagjermanofone. Gjer më sot kashqipëruar mbi 20-të libra.

të hapur për interpretim e sjellpakëz frymëmarrje. Gjithsesi, lib-ri nuk duhet konceptuar si njëmanual ndihmës për ata që prek-en nga ky fenomen. Për këtë kashumë dyshim, porse ai me sig-uri mbetet padyshim një përsiatjeartistike e padiskutueshme memesazhe të thella. Dikush ngalexuesit austriakë, do të shprehejdikur për të: mbresëlënës dhetronditës, e njëkohësisht edhe menjë fund plot shpresë. Libri i Jut-ta Treiber është kësisoj një lek-sion i detyrueshëm që nuk lidhetme një moshë të caktuar. Një libërqë të bën të ndjehesh i përfshirë.

"E PERDHUNUAR"

Përkthyesi dhe botuesi Ferdinand Laholli, sjell nëPërkthyesi dhe botuesi Ferdinand Laholli, sjell nëPërkthyesi dhe botuesi Ferdinand Laholli, sjell nëPërkthyesi dhe botuesi Ferdinand Laholli, sjell nëPërkthyesi dhe botuesi Ferdinand Laholli, sjell nëshqip ikonat e letërsisë moderne gjermanofone...shqip ikonat e letërsisë moderne gjermanofone...shqip ikonat e letërsisë moderne gjermanofone...shqip ikonat e letërsisë moderne gjermanofone...shqip ikonat e letërsisë moderne gjermanofone...

Vjen në shqip romanitronditës i Jutta Treiber

Jutta Treiber autore e romanit "E përdhunuar"

Të dhënat e librit"E përdhunuar"Autorja: Jutta TreiberGjinia letrare: romanShqipëroi: FerdinandLaholliRedaktore: EdinaPaleviqFaqe: 144Çmimi: 400 lekë

që i është vjedhur e dhunuar, parase të ndërmerrte një udhëtimdrejt Gjermanisë, më shumë se dydekada më parë, e cila do të bëhejedhe streha e tij e mëvonshmeartistike.

Megjithëse me pak tendencastilistikore individuale, që devi-jojnë paksa nga shqipja jonë stan-darde, tashmë "i strukur" prejvitesh nën çatinë e vet krijuese,duket se Laholli ia ka dalë tëpërcjellë me ndjenjë e përpikmëriartistike Frankën "e përdhunuar"dhe dramën e saj, që përkon metronditjet e krizat shumë-planëshe, me të cilat përballençdo ditë edhe segmente të rinisëe shoqërisë së sotme shqiptare, sipjesë e një bote e realiteti global.

Për shkrimtaren Jutta Treiber,e cila shkruan për çdo moshë (njëautore moderne austriake, veprate saj tashmë janë botuar në 23gjuhë dhe ajo ka marrë disa

FRANKA


RRETHE

Ndihma ekonomike

qindra raste abuzimesh

në Gjirokastër

Në Qarkun e Gjirokastrës janëevidentuar qindra shkelje në listat e

familjeve që trajtohen me ndihmëekonomike. Drejtoria Rajonale eshërbimit Social Shtetëror ka hequr ngalista mbi 180 familje, që trajtoheshinabuzivisht nga njësitë vendore me ndihmëekonomike, ndërkohë që kishin dhebiznes. Për kreun e kësaj drejtorie Taqi

Mejdi, nga lista e trajtimit ekonomik,njësitë vendore kanë hequr në mënyrë tëpaturpshme dhe kanë vendosur familje tëkëshilltarëve komunalë apo bashkiakë."Tek kjo skemë janë shtuar familje që kanëardhur nga emigracioni. Këto 180 familjekanë hyrë në skemën e ndihmës sociale meabuzim pasi janë familje që nuk u takon.Mund të them që janë familje që nuk

jetojnë fare këtu, por janë jashtë shtetit.Madje mund t'iu them që janë dhe anëtarëtë këshillit bashkiak që marrin ndihmëekonomike", deklaroi Taqi Mejdi, drejtor iDrejtorisë Rajonale të Shërbimit SocialShtetëror në Gjirokastër. Në Qarkun eGjirokastrës, trajtohen me ndihmëekonomike, 2623 familje prej të cilave 1158përfitojnë ndihmë të pjesshme.

Tregtarët nxitojnë të shtrenjtojnë çmimet

Elbasan, festimetrritin çmimet

Ankohen blerësit: Nuk kemi lekë për të blerëLajmi

Tregtarët kanënxituar të rritinçmimet e prodhi-meve bujqësore nëtregjet e Elbasanit.Brenda pak ditëveçmimet e fruta-per-imeve janë shtrenj-tuar, ndërsa bler-ësit ankohen se nukmund të blejnë

ELBASAN

Rriten të gjitha çmimete prodhimeve bujqësore dhe tryeza e ndër-

rimit të vitit do të jetë më pake mbushur, krahasuar me njëvit më parë. Në tregun krye-sor të qytetit, aktualisht çmi-met janë dyfishuar duke i rën-duar së tepërmi xhepat eqytetarëve. Kështu do të festo-het nga një pjesë e mirë e pen-sionistëve, si edhe të papunëtnë Elbasan që janë të shumtë.Është e pamundur që njëfamilje t'i përmbushë nevojate saj me çmimet të cilat kanëarritur majat. Trangulli ka sh-kuar 3 mijë lekë të vjetra, pokështu dhe specat kanë njohurrritje të menjëhershme tëçmimit, gjelat e detit me 7 derinë 8 mijë lekë, ku njerëzit ekanë të pamundur që me këtoçmimet të festojnë Vitin e Ri.Produkt tjetër i rëndësishëmpër festat e fundvitin ështëarra, e cila ka kapur një çmimrekord kur arrin të tregtohetderi në 8 mijë lekë për kilo-gram dhe sipas tregtarëve kyështë çmimi më i lartë që arraështë shitur ndonjëherë. Për-para mikrofonit të A1 Reportpensionistët dhe të papunëtshprehen se nuk kanë mundë-si financiare të blenë këtoprodukte me çmime shumë tëlarta."Nuk mundem të blejnëme këto çmime të kripura dheshpërblimi prej 2 mijë lekë tëreja i dhënë nga qeveria ështëi papërfillshëm kur shikonkëto çmime të rriten nga ditanë ditë", u shpreh një pension-iste. Në Elbasan nuk ekziston

një zyrë për mbrojtjen e kon-sumatorit, dhe mishi i gjelit tëdetit shitet pa vulë nga Autori-teti Kombëtar i Ushqimit, tëcilët përpara 3 javësh para-qitën një plan-masash përfrenimin e shitjes së mishit pavulën e veterinerit.Si çdo qytettjetër edhe në Elbasan ështëbërë një dekor i bukur me dri-

ta në qendër të qytetit, ku nëbulevardin kryesor është ngri-tur pema e Krishtlindjeve dukesjellë sado pak atmosfere fes-tive në qytet. Të gjitha këtozbukurime nuk janë bërë asnga pushteti qendror por asnga ai lokal, sepse buxhetiështë tejet i limituar por ngadisa biznesmenë elbasanas, të

cilët kanë kontribuar falas përfestat e fundvitit. Ndërrimi ivitit nuk do të ketë as një kon-cert festiv me këngëtarë tënjohur siç ka pasur vitet ekaluara, por e vetmja gjë qëështë konfirmuar në këtëkohë krize është një shfaqe mefishekzjarre e sponsorizuarnga bashkia.

Berat, 10 ditëkaos në trafik

Emigrantët

Prej më shumë se dhjetë ditësh nërrugët e qytetit të Beratit janë në

kaos dhe me një trafik të rënduar. Kjosituatë është krijuar për shkak të ardhjessë emigrantëve për festat e fundvitit. Të

ndodhur parakësaj situateforcat e policisëkanë marrë ma-sa të veçantapër sigurimin erendit dhe tëqetësisë publikepër qytetarët.Nëndrejtori ipolicisë së

Qarkut të Beratit Gëzim Prebibaj ushpreh se do sigurojmë qetësinë për tëgjithë qytetarët. Forcat e policisë kanëkërkuar bashkëpunim nga qytetarët dhenga bizneset të cilët nuk duhet ë lejojnëshitjen e alkoolit nën moshën 18 vjeç.

Komuna Balldreshpërndan ndihma

Varfëria

Komuna Balldre e Lezhës ka dhuruarpako ushqimore për 40 familje në

nevojë. Ushqimet janë shpërndarë me ras-tin e festave të fundvitit, në mënyrë që edhekëto familje të kenë mundësinë që të fes-

tojnë si gjithë të tjerë.Kreu i komunës Ball-dre, Zef Doçi ështëshprehur se kjo sh-tresë ka nevojë përmbështetje të vazh-dueshme. "U shpërn-danë ndihma për disafamilje në nevojë, porkëto nuk janë të mjaf-tueshme. Duhet të na

mirëkuptojë komuniteti sepse kaq janë tëardhurat e komunës për të ndihmuarfamiljet në nevojë", u shpreh Zef Doçi.Ndihmave ushqimore të shpërndara ngakjo komunë për familjet në nevojë i janëbashkuar edhe donatorët privat.

SHKARKON FALAS APP TE SHQIPTARJA.COM

NGA APPLE STORE

NE VERSIONIN DIXHITAL

origjina e lajmit...

Në adresën: www.shqiptarja.com

DUKE BLERË ABONIMIN, JU MUND TË LEXONI GAZETËN QË NGA ORA 2:00 E MËNGJESIT,DHE PAGUANI MË PAK

LEXOJENI GAZETËN NË:

në kompjuterNë adresën: w

në kom

ipad

iphone

SHKARKON FALAS

ipadipad


OPINION

Koment

NGA AFRIM KRASNIQI

vijon nga faqja 1

Shqipëria 2012 në sytë e SHBA

Koment

NGA ARBEN RROZHANI

vijon nga faqja 1

2012, për të mos harruar

...për fat të mirë, por përshumë shqiptarë, ishte njëfund i dhimbshëm. Funde tëtilla patëm shumë. Lirak Bej-ko, prej dy muajsh nuk ështëmë. U vetëdogj në grevën e

urisë, kur pa talljen e madheme kërkesat elementare përpak mbijetesë të vetën dhe tështresës së të përndjekurve.Tushe Osmani nuk është më:U vetëhelmua, pas të shoqit,duke mbyllur një kalvar tëgjatë dhimbjesh shpirtërorepas humbjes së të bijës nëmasakrën qeveritare të Gër-decit dhe faktit se vrasësit janëministra, apo biznesmenë sër-ish, të lirë dhe sfidues, mëshumë se në 2008. Nuk ështëas Arsela Vladi, apo Denis Al-imadhi, fëmijët e pafajshëm qëu vranë në spitalet shtetërore,“për mjekim të gabuar”. Nukjanë 23 gra, vajza të reja dhenëna fëmijësh, që u vranë osenga krimi i rrugës, ose nga

dhuna e burrave të tyre që nukkanë frikë nga ligji.

Patëm humbje të mëdhashpirtërore. 100 vjetori i Pa-varësisë ishte një shfaqje eshëmtuar, antishqiptare, ar-

kaike dhe hajdute. U ndamëmes Tiranës dhe Vlorës, so-cialistë dhe demokratë, në për-fitues tenderash abuzivë përmonumente qesharakë dheviktima të abuzimeve që sh-

kojnë deri te plaku i urtë qëngriti flamurin 100 vite mëparë. Nuk kemi më shtëpinë eFlamurit në Korçë, nuk kemimonumente që kanë rënë pree mosekzistencës së shtetit.

Ishte viti i presidentit, ezgjodhëm atë, por deri më sotnuk kemi parë presidentin.Ai u ul në poltronën e kreuttë shtetit, por me kostumin ePD-së.

Ishte një viti tjetër i krizësekonomike, më i rëndë, qëzhyti edhe më thellë shqiptarëtnë varfëri dhe një grushtnjerëzish në pasuri të shtuara.Shtuam borxhet, privatizuamçfarë deshëm, por jemi edhemë të varfër, përpara një stineelektorale që do na zhveshë

nga pasuritë e mbetura, nëemër të fitores në zgjedhje, përnjë mandat tjetër.

Për ta mbyllur me “sport-ivitet”, kemi dështimin fla-grant të ekipit shqiptar nëOlimpiadën e Londrës, njëturp që është harruar ngaqeveria, edhe pse sport-dashësit nuk e heqin ngamendja. Dhe aty arritëm atë qës’e kishim më parë: ishim tëparët në trukimin e ndeshjevetë futbollit, i cili s’mund tëshpëtojë nga plaga e thellë qëpo e mban Shqipërinë largBE-së, që s’na dha statusindhe s’do na e japë sërish nësesillemi sin ë 2012. Ndaj nukduhet harruar, asgjë. Për t’uringritur.

...e nisur numërimin nga fundi. Parlamentiqë nuk arriti të përmbushë 9 nga 12 kriteret eBE-së ishte gjithashtu i ndarë: kryetarja qëkrenohet me aktet heroike dhe racën e de-putetëve të mazhorancës, opozita që thotë seky institucion e ka humbur kuptimin e tij kush-tetues. Qeveria gjithashtu bëri bilanc: ajopërsëri se sukseset janë meritë e saj, dështimetmbeten gjithnjë faj të opozitës. Të njëjtën sjell-je diametralikisht të kundërt e shfaqën tëgjitha institucionet e tjera politike, duke embyllur vitin ashtu sic nisi, si një konflikt per-manent politik midis dy personave, midis dypartive, dy grupeve të biznesit, dhe dy grupe-ve parlamentare.

Në kontrast me leximin bardh e zimazhorancë - opozitë vjen në fundviti raportimë i fundit i NDI (Instituti Demokratik Ameri-kan), një nga institucionet më prestigjioze tëdemokracisë amerikane në botë, prezente nëShqipëri prej 1991 dhe i gjithëpranuar për cilës-inë, pavarësinë dhe saktësinë e vlerësimeve tëtij. Raporti "Të parët vijnë qytetarët" bazohetnë pyetësor në qarqet e Tiranës, Shkodrës, Fi-erit dhe Korcës, qytete që përfaqësohen me 72deputetë në parlamentin shqiptar, pra me mëshumë se 50% të votuesve dhe banorëve të Sh-qipërisë. Duke konfirmuar problemet e mëdhatë pritshme të Shqipërisë raporti nxjerr në pahdisa tipare të reja të gjendjes në vend, sidomosdistancën gjithnjë e më të thellë midis qyteta-rëve dhe vendimmarrjes politike, pamundës-inë qytetare për ndikim në këtë vendimmarrjedhe zhgënjimin në rritje që vjen nga rrethi igjerë korruptues në nivelet e larta drejtuesepolitike.

Që në fillim raporti kontaton se "vendi poecën në drejtimin e gabuar kryesisht për shkaktë situatës së zymtë ekonomike, nivelit të lartë

të papunësisë, kostos së lartë të jetesës dhe pa-gave të pamjaftueshme". Ai konfirmon se ekz-iston një ndjenjë e thellë mosbesimi ndaj poli-tikanëve, të cilët akuzohen në mënyrë tëpërsëritur se aspirojnë pushtet vetëm për tashfrytëzuar si një mjet për rritjen e përfitimevepersonale. Duke u ndalur në çështje konkreteraporti konkludon se, "shumica e qytetarëvepërgjithësisht fajësuan "ata që janë në push-tet" për situatën e zymtë" ekonomike në vend,si dhe për sa i përket çështjeve sensitive tëhapjes së vendeve të reja të punës dhe luftësndaj korrupsionit. Politikanët - si ata në push-tet ashtu edhe ata në opozitë - u kritikuanpothuajse në të njëjtën masë për fokusin nëmbrojtjen e interesave vetjake dhe partiake siedhe për mungesën e vëmendjes ndaj proble-meve të qytetarëve". Në raport theksohet se"pothuajse të gjithë pjesëmarrësit në grupet efokusuara ishin në gjendje të tregonin një his-tori personale ku iu ishte dashur të jepnin ry-shfet një polici, infermiere-je, mësuesi apondonjë punonjësi tjetër të administratës për tëpërfituar shërbimin e kërkuar. Situata në ar-sim e shëndetësi cilësohen si problematike, mekorrupsion të lartë, paaftësi menaxhimi dhemungesë shërbimeve bazë. Shumë prej pjesë-marrësve identifikuan mungesën e vullnetitreal politik dhe dështimin e sistemit gjyqësorsi arsye për shkallën e lartë të korrupsionit nëvend. Interesant është fakti se shumica abso-lute qytetare është kundër retorikës konfliktu-ale politike dhe kërkon që politikanët të mer-ren me ekonominë, duke pranuar krizënekonomike në çdo grup e sektor shoqëror.

Kapitulli për zgjedhjet e vitit 2013 përbënnjë temë tjetër thelbësore, sepse lidhet meraportin konkret midis qytetarëve dhe poli-tikës. Pavarësisht retorikës mbi garancitë zgjed-hore NDI thotë se "qytetarët vënë seriozisht nëdyshim mundësinë e arritjes së një ndryshimidomethënës përmes votës. Kjo për shkak të njëshqetësimi të përgjithshëm që lidhet me ma-nipulimin e zgjedhjeve. Skepticizmi i tyre ësh-të pjesërisht i ndikuar nga shkelja e proce-durave zgjedhore gjatë viteve të fundit, të cilatkanë dëmtuar ndershmërinë dhe besuesh-mërinë e rezultateve zgjedhore. Më tej thekso-het se shumica e qytetarëve duan të jenë pjesëe votimit, disa për shkak të bindjeve, disa përnevoja ekonomike që lidhen me organet poli-tike, disa për shkak të përgjegjësisë demokra-tike dhe vetëm një pakicë ende mbetet skep-tike për pjesëmarrje në votim.

Raporti ofron detaje të shumta për të gjithaanalizat dhe konkluzionet e tij, duke paturvlerën e një manuali të dobishëm për politi-kanët, median, qytetarët dhe grupet e intere-suara për leximin real të problematikës poli-tike dhe sugjerimeve për zgjidhjen e tyre. NëShqipëri jo gjithçka e vlefshme merr vlerë dhefatkeqësisht duket se kështu do të ndodhë edheme këtë raport. I ardhur në ditët e fundit të vititai nuk bëri sot headline në media dhe nuk u patë citohet apo mirëlexohet në selitë e partivepolitike parlamentare. Asnjëra palë politikeparlamentare nuk pati një reflektim, njëadresim serioz të problematikave të tij dhe assugjerime për trajtimin dhe zgjidhjen e tyreafatgjatë. Kjo shpjegohet me të paktën dy ar-sye: e para sepse zhgënjimi qytetar tek politikaështë zhgënjim gjithëpërfshirës, pra tek të gjithapartitë aktuale në qeveri dhe opozitën e majtë. E

dyta sepse dy palët politike kanë krijuar me kon-sensus një sistem oligarkie e korruptiv në shërbimetshtetërore ndaj qytetarëve, në rritjen e hendekut mespolitikës e qytetarëve si dhe në aspekte të veçanta tëruajtjes me imponim të status-quos, si p.sh, kodizgjedhor dypalësh, sistemi zgjedhor dypalësh,(keq)administrimi zgjedhor dypalësh, korrupsionidypalësh, konflikti politik dypalësh, etj.

Raporti merr një vlerë tek lajmit monotontë ditës edhe për motive të tjera: NDI ka ven-dosur të jetë aktiv në zgjedhjet parlamentare2013, në monitorimin e tyre dhe asistencënndaj palëve serioze politike; sepse vjen nga njëinstitucion prestigjioz pranë DepartamentitAmerikan të Shtetit; sepse konfirmon krizënekonomike, krizën politike dhe krizën e besimitnë disa dimensione të saj; sepse shërben si bazëe aksionit politik të partive politike në fillim-vitin e ri, si dhe së fundi, sepse në analizën e tijngjason shumë me qëndrimet publike të par-tive të reja politike, sidomos FRD-së.

Pas raport-progresit kritik të BE dhe atijshumë kritik të OSBE (tetor 2012) ky ështëraporti më realist, por edhe më alarmant përgjendjen e demokracisë në Shqipëri, aktualite-tin politik, bilancin vjetor politik dhe ekonomik,si dhe për sfidat e ardhshme të vendit. Si i tillëai na paraqet siç jemi, të zhgënjyer dhe tëlodhur, të keqtrajtuar dhe të braktisur nga poli-tika vendimmarrëse, të grabitur nga politika nëtë drejtat themelore kushtetuese, përfshirë atotë jetës, pronës, arsimit, kujdesit shëndetësordhe të votës, si dhe me një potencial të vakëtangazhimi e besimi qytetar për të ndryshuargjendjen përmes mekanizmave demokratike tëpërfaqësimit. Kjo Shqipëri e dhënë përmes syveamerikanë, siç u dha në tetor përmes BE-së apoOSBE-së dallon dukshëm nga Shqipëria virtu-ale që reklamohet nga ata që erdhën në push-tet me premtimin për integrim, mirëqeverisje,duart të pastra dhe vend të zhvilluar dhe po embyllin mandatin e dytë me mbështetjen evetëm një pakice, e cila për shkak të privilegjevetë pushtetit dhe lidhjeve me to, ende mendonse vendi po ecën në drejtimin e duhur. Një kon-trast i thellë mes qytetarëve e pushtetit, të cilinne e kemi përjetuar më 1990-1991, më 1997,më 2004-2005, që rikthehet pas tetë vitesh metë njëjtën valë proteste e reagimi, por edhe menjë nivel më të lartë ndërgjegjësimi për reagim,për votë ndëshkuese dhe presione pozitive përpolitika reale dhe të prekshme që kanë poten-cial e besueshmëri ta bëjnë Shqipërinë një vendtë jetueshëm, normal dhe evropian.

Miting i Partisë Demokratike

Festimet për 100-vjetorin e Pavarësisë


REPUBLIKA E SHQIPERISEZËVENDËSKRYEMINISTRI MINISTRI I EKONOMISË, TREGTISË DHE ENERGJETIKËs

Nr.8557/6 Prot Adresa: Blvd.”Dëshmorët e kombit “101 Tiranë Tel: +355 4 2222245 ext.74125 Internet:http://www.mete.gov.al Tiranë më 24/12/2012

KËRKESË PËR SHPRONËSIM ME INTERES PUBLIKLënda: Shpallje kërkese për shpronësim me objekt

“Ndërtimi I linjave 110 kV dhe 220 kV që lidhin kaskadën e Devollit me sistemin e transmetimit të Republikës së Shqipërisë”

Ministria e Ekonomisë , Tregëtisë dhe Energjitikës shpall kërkesën për shpronësim me interes publik të pasurive të paluajtshme, që preken nga “Ndërtimi I linjave 110 kV dhe 220 kV që lidhin kaskadën e Devollit me sistemin e transmetimit

të Republikës së ShqipërisëSubjektet kërkues të këtij shpronësimi janë :shoqëria “Devoll

Hydropower” sh.a dhe Operatori I Sistemit të Transmetimit sha Tiranë.Me anën e këtij publikimi në shtyp ,kërkojmë të vëmë në dijeni personat që preken nga ky shpronësim

Venia në dijeni konsiston në sipërfaqen e pasurisë që shpronësohet ,pasurisë që dëmtohet dhe masën e kompesimit përkatës të llogaritur nga komisioni I posacëm i shpronësimit

pranë Ministrisë së Ekonomisë ,Tregëtisë dhe Energjitikës për secilin pronar sipas listës emërore të mëposhtme.

Ky publikim do të kryhet për një periudhë një javore. Brenda 15 ditëve nga data e fundit e publikimit,personat që kanë emrin në listën emërore kanë të drejtën të paraqesin pretendimet e tyre të shoqëruara me dokumentet përkatëse në Ministrinë e Ekonomisë, Tregëtisë dhe Energjitikës pranë Komisionit të Posacëm të Shpronësimit.

LISTAT E PRONAREVE QE SHPRONESOHEN NGA NDERTIMI I LINJAVE 110kV DHE 220kV QE LIDHIN KASKADEN E DEVOLLIT ME SISTEMIN E TRASMETIMIT TE REPUBLIKES SE SHQIPERISE

Qarku: Elbasan Komuna: Kodovjat

Qarku: Elbasan Komuna: Pishaj

Qarku: Elbasan Komuna: Gostime

Qarku: Elbasan Komuna: Tregan

Qarku: Elbasan Komuna: Shirgjan

Qarku: Elbasan Komuna: Cërrik

Përmbledhje

2- LISTA E PRONAREVE PER SHPRONESIM PER EFEKT TE NDERTIMIT TE LINJES 110 KV Cerrik - Banje


LAJME NGA BOTA

Departamenti i Marketingut:Cel: +355696060419

[email protected]

Shpërndarja:Saimir Zenelaj

cel : +355696060418Ermal Kacaniku

cel : +355696088847

• Alba MallteziDrejtore e Përgjithshme e Free and Fair Media Group

• Anila BashaDrejtore e Shqiptarja.com

• Arben RrozhaniKryeredaktor

Politika: Jakin Marena

Ekonomia: Genc Kondi

Kronika: Habjon Hasani

Sociale: Esmeralda Keta

Kulturë: Admirina Peçi

Design: Altin AliajGenti Manelli

Website: Suela Gera Indrit Maraku

Redaksia: Rruga: “Dervish Hima” tre kullat, kulla e dytë-Tiranë. E-mail: [email protected] - Website: www.shqiptarja.com - Mobile: +355696060421 - Shtypur në shtypshkronjën: A.K shpk, Rruga 5 Maji, Tiranë

Preshevë, Daçiç kundër përmendoresKryeministri i Serbisë, Ivica Daçiç ka deklaruar se nuk do të marrë pjesë në takimin e radhës me homologun Hashim Thaçi, nëse autoritetet në Preshevë nuk heqin përmendoren e Ushtrisë Çl i r imtare të Preshevës, Mevdegjës dhe Bujanocit. Sipas raportimeve të mediave serbe, Daçiç ka thënë se afati i fundit për heqjen e përmendores nga Presheva është 17 janari.

SHBA, gremina fiskalePas takimit që zgjati mbi një orë me kreret demokrate dhe republikane në Shtëpinë e Bardhe, Presidenti amerikan, Barack Obama u shpreh optimist për një marrëveshje që do të shmange rreshqitjen e Shteteve te Bashkuara në “greminën skale”. Nëse rënia do të ndodhë, atehere vendi-sipas eksperteve dhe analisteve do të prekte serish recesionin.

Aksident ajror në Rusi, avioni në autostradëNjë avion rus pasagjeresh, pas një uljeje të veshtirë në aeroportin kryesor të kryeqytetit “Vnukovo”, doli nga pista dhe përfundoi në një autostrade në periferi të Moskës. Avioni i vogël “Tupolev-204” ishte nisur nga Republika Çeke me 12 persona në bord, me te pakten kater prej të cilëve qe mbetën viktimë e këtij aksidenti.

Francë, rrëzohet taksa 75% për fitiminGjykata Kushtetuese në Francë rrëzoi taksën e 75% mbi timet për të pasurit, të miratuar më parë nga parlamenti me kërkesë të presidentit socialist, Francois Hollande. Taksa, e cila provokoi një valë kritikash nga të pasurit, një pjesë e të cilëve kërcënuan me zhvendosjen jashtë vendit, ishte e aplikueshme për të gjithë ata që tojnë më shumë se një milionë euro në vit.

Obama-Putin, luftë firmashNjë luftë rmash presidenciale ngjan kjo mes presidentit rus, Vladimir Putin dhe atij amerikan, Barack Obama. Pasi kreu i Shtëpisë së Bardhë firmosi “Aktin Magnitski”, që parashikon ndalimin e funksionarëve rusë që kanë shkelur të drejtat e njeriut, she i Kremlinit nënshkroi ligjin i pagëzuar “Dima Yakovlev”, që ndalon adoptimin e fëmijëve rusë nga familjet amerikane. Janë të paktën 52 jetimë rusë që u mohohet kjo.

Nju Jork, vrasjet në minimumin historikNumri i vrasjeve në qytetin e Nju Jorkut pritet të prekë rekordin e rënies këtë vit, sipas të dhënave të policisë lokale. Deri tani në qytet janë regjistruar 414 vrasje, 19 për qind më pak se në vitin 2011 dhe më pak se që prej 1963-shit. Kryetari i bashkisë, Michael Bloomberg deklaroi se numri tregon se siguria në qytetin e madh të Amerikës është më e mirë.

“Falkland”, Thatcher kërcënoi FrancënMargaret Thatcher i bëri presion Francës që të mos i dorëzonte Perusë një ngarkesë me raketa “Exocet”, nga frika se mos përdoreshin nga Argjentina kundër anijeve britanike gjatë luftës në ishujt Falkllands. Kështu rezulton nga disa dokumenta mbi qeverinë e Zonjës së Hekurt në vitin 1982, të sapo dala nga arkiva e shtetit.

Documents

EDICION SPECIAL/ VITI 2012 NGA FESTIMET E ......2012/12/30 · Vizita te shtëpia e të vrarit në 21 janar 2011 EDI DHE LINDA RAMA, NË FAMILJEN E ALEKS NIKËS RAPORTI I KLSH-së