ECO METALOLOGISTIC DOO KELEBIJA STUDIJA O ... - · PDF fileStudija se radi u skladu sa Pravilnikom o sadržini studije o proceni uticaja na životnu sredinu ("Službeni glasnik RS",

Telefoni: centrala (021) 421-700, 422-436, 422-437; fax: 422-435; sektor kontrolisanja i sertifikacije 021/6613-104; laboratorija za ispitivanje 021/528-307; sektor zaštite i projektovanja 021/423-069, 6613-059; sektor ekonomsko finansijskih poslova 021/4720-192; sektor pravnih poslova 021/427-230;

web sajt: www.institut.co.rs , Adresa:21000 Novi Sad, Školska 3,PIB 101708085, matični broj:08112517 Ogranak Šabac: adresa - 15000 Šabac, Vlade Jovanovića 22, e-mail: [email protected], tel i fax. (015) 353-468; 353-460, 369-620;

Ogranak Niš: adresa 18000 Niš, Drugog srpskog ustanka 19, [email protected] (018) 553-100; fax 018/552-911.

"ECO METALOLOGISTIC" DOO KELEBIJA

STUDIJA O PROCENI UTICAJA

NA ŽIVOTNU SREDINU

SKLADIŠTE I PLATO ZA TRETMAN

METALNOG I PLASTIČNOG OTPADA

Novi Sad, februar 2017.

"I N S T I T U T Z A Z A Š T I T U N A R A D U" a.d. Novi Sad

* SPU – "ECO METALOLOGISTIC" DOO Kelebija* 3/98

SADRŽAJ 1 PODACI O NOSIOCU PROJEKTA .............................................................................................. 6

1.1 Učesnici izrade Studije o proceni uticaja na životnu sredinu .................................................. 7

1.2 Zadatak ................................................................................................................................... 11

1.3 Korišćena dokumentacija ....................................................................................................... 11

2 OPIS LOKACIJE NA KOJOJ SE PLANIRA IZVOĐENJE PROJEKTA ................................... 12

2.1 Kopija plana katastarskih parcela na kojima se predviđa izvođenje projekta sa ucrtanim rasporedom svih objekata ................................................................................................................. 12

2.2 Podaci o potrebnoj površini zemljišta u m2 za vreme izvođenja radova, sa opisom fizičkih karakteristika i kartografskim prikazom odgovarajuće razmere, kao i površina koja će biti obuhvaćena kada projekat bude izveden ........................................................................................... 13

2.3 Prikaz pedoloških, geomorfoloških, geoloških i hidrogeoloških i seizmoloških karakteristika terena 16

2.4 Podaci o izvorištu vodosnabdevanja (udaljenost, kapacitet, ugroženost, zone sanitarne zaštite) i o osnovnim hidrološkim karakteristikama ......................................................................... 17

2.5 Prikaz klimatskih karakteristika sa odgovarajućim meteorološkim pokazateljima ............... 17

2.6 Opis flore i faune, prirodnih dobara posebne vrednosti, zaštićenih, retkih i ugroženih biljnih i životinjskih vrsta i njihovih staništa i vegetacije ............................................................................ 19

2.7 Pregled osnovnih karakteristika pejzaža ................................................................................ 20

2.8 Pregled nepokretnih kulturnih dobara .................................................................................... 20

2.9 Podaci o naseljenosti, koncentraciji stanovništva i demografskim karakteristikama u odnosu na objekte i aktivnosti ....................................................................................................................... 20

2.10 Podaci o postojećim privrednim i stambenim objektima i objektima infrastrukture i suprastrukture .................................................................................................................................... 20

3 OPIS PROJEKTA ......................................................................................................................... 22

3.1 Opis prethodnih radova na izvođenju projekta ...................................................................... 22

3.2 Opis objekta, planiranog proizvodnog procesa ili aktivnosti, njihove tehnološke i druge karakteristike ..................................................................................................................................... 22

3.3 Prikaz vrste i količine potrebne energije i energenata, vode, sirovina, potrebnog materijala za izgradnju i dr. ............................................................................................................................... 26

3.4 Prikaz, vrste i količine ispuštenih gasova, vode i drugih tečnih i gasovitih otpadnih materija, posmatrano po tehnološkim celinama, uključujući emisije u vazduh, ispuštanje u površinske i podzemne vodne recipijente, odlaganje na zemljište, buku, vibracije, toplotu, zračenja (jonizujuća i nejonizujuća) i dr. ............................................................................................................................. 30

3.5 Jonizujuća i nejonizujuća zračenja ......................................................................................... 49

3.6 Prikaz tehnologije tretiranja (prerada, reciklaža, odlaganje i sl.) svih vrsta otpadnih materija ............................................................................................................................................. 49

3.7 Prikaz uticaja na životnu sredinu izabranog i drugih razmatranih tehnoloških rešenja ........ 49



4 PRIKAZ GLAVNIH ALTERNATIVA KOJE JE NOSILAC PROJEKTA RAZMATRAO ....... 50

4.1 Lokacija ili trasa ..................................................................................................................... 50

4.2 Proizvodni procesi ili tehnologija .......................................................................................... 50

4.3 Metode rada ........................................................................................................................... 50

4.4 Planovi lokacija i nacrti projekata .......................................................................................... 50

4.5 Vrsta i izbor materijala ........................................................................................................... 50

4.6 Vremenski raspored za izvođenje projekta ............................................................................ 50

4.7 Funkcionisanje i prestanak funkcionisanja ............................................................................ 50

4.8 Datum početka i završetka izvođenja .................................................................................... 50

4.9 Obim proizvodnje .................................................................................................................. 51

4.10 Kontrola zagađenja ................................................................................................................ 51

4.11 Uređenje odlaganja otpada ..................................................................................................... 51

4.12 Uređenje pristupa i saobraćajnih puteva ................................................................................ 51

4.13 Odgovornost i procedura za upravljanje životnom sredinom ................................................ 51

4.14 Obuka ..................................................................................................................................... 51

4.15 Monitoring ............................................................................................................................. 51

4.16 Planovi za vanredne prilike .................................................................................................... 51

4.17 Način dekomisije, regeneracije lokacije i dalje upotrebe ...................................................... 51

5 PRIKAZ STANJA ŽIVOTNE SREDINE NA LOKACIJI I BLIŽOJ OKOLINI (MIKRO I MAKRO LOKACIJA) ......................................................................................................................... 52

5.1 Stanovništvo ........................................................................................................................... 52

5.2 Fauna i flora ........................................................................................................................... 52

5.3 Zemljište, voda i vazduh ........................................................................................................ 52

5.4 Klimatski činioci .................................................................................................................... 54

5.5 Građevine, nepokretna kulturna dobra, arheološka nalazišta i ambijentalne celine .............. 54

5.6 Pejzažne karakteristike ........................................................................................................... 54

5.7 Međusobni odnos navedenih činilaca .................................................................................... 54

6 OPIS MOGUĆIH ZNAČAJNIH UTICAJA PROJEKTA NA ŽIVOTNU SREDINU ................ 56

6.1 Kvalitet vazduha, vode, zemljišta, nivo buke, intenzitet vibracija, toplote i zračenja ........... 56

6.2 Zdravlje stanovništva ............................................................................................................. 56

6.3 Meteorološki parametri i klimatske karakteristike ................................................................ 56

6.4 Ekosistem ............................................................................................................................... 56

6.5 Naseljenost, koncentracija i migracija stanovništva .............................................................. 57

6.6 Namena i korišćenje površina (izgrađene i neizgrađene površine, upotreba poljoprivrednog šumskog i vodnog zemljišta i sl.) ...................................................................................................... 57



6.7 Komunalna infrastruktura ...................................................................................................... 57

6.8 Prirodna dobra posebnih vrednosti i nepokretna kulturna dobra i njihova okolina i sl. ........ 57

6.9 Pejzažne karakteristike područja i sl. ..................................................................................... 57

7 PROCENA UTICAJA NA ŽIVOTNU SREDINU U SLUČAJU UDESA .................................. 58

7.1 Mogući udesni događaji ......................................................................................................... 58

7.2 Akcidentno oslobađanje materija ........................................................................................... 58

7.3 Toksični gasovi i prašina ....................................................................................................... 59

7.4 Ozon ....................................................................................................................................... 59

7.5 Ugljen-monoksid (CO) .......................................................................................................... 59

7.6 Oboljenja disajnih organa ...................................................................................................... 60

7.7 ZAPALJENJE ILI EKSPLOZIJA ......................................................................................... 60

7.8 Mehaničko povređivanje ........................................................................................................ 62

7.9 Provalna krađa ....................................................................................................................... 62

7.10 Mogući uticaj na okruženje .................................................................................................... 62

8 OPIS MERA PREDVIĐENIH U CILJU SPREČAVANJA, SMANJENJA I, GDE JE TO MOGUĆE, OTKLANJANJA SVAKOG ZNAČAJNIJEG ŠTETNOG UTICAJA NA ŽIVOTNU SREDINU ............................................................................................................................................. 65

8.1 Mere koje su predviđene zakonom i drugim propisima, normativima i standardima i rokovima za njihovo sprovođenje ..................................................................................................... 65

8.2 Mere koje će se preduzeti u slučaju udesa ............................................................................. 66

8.3 Planovi i tehnička rešenja zaštite životne sredine (reciklaža, tretman i dispozicija otpadnih materija, rekultivacija, sanacija i drugo) ........................................................................................... 69

8.4 Druge mere koje mogu uticati na sprečavanje ili smanjenje štetnih uticaja na životnu sredinu ............................................................................................................................................... 71

9 PROGRAM PRAĆENJA UTICAJA NA ŽIVOTNU SREDINU ................................................ 72

9.1 Prikaz stanja životne sredine pre početka funkcionisanja projekta na lokacijama gde se očekuje uticaj na životnu sredinu ...................................................................................................... 72

9.2 Parametri na osnovu kojih se mogu utvrditi štetni uticaji na životnu sredinu ....................... 72

9.3 Mesta, način i učestalost merenja utvrđenih parametara ....................................................... 72

10 NETEHNIČKI KRAĆI PRIKAZ PODATAKA NAVEDENIH U TAČ. 2. DO 9. ...................... 74

11 PODACI O TEHNIČKIM NEDOSTACIMA ILI NEPOSTOJANJU ODGOVARAJUĆIH STRUČNIH ZNANJA I VEŠTINA ILI NEMOGUĆNOSTI DA SE PRIBAVE ODGOVARAJUĆI PODACI ............................................................................................................................................... 75

12 PRILOZI ........................................................................................................................................ 76



1 PODACI O NOSIOCU PROJEKTA

Naziv, odnosno ime: "ECO METALOLOGISTIC“ DOO KELEBIJA Sedište, odnosno adresa: Kelebija, Put Edvarda Kardelja 122 Datum osnivanja: 12. 08. 2016. PIB: 109654966 Matični broj: 21218057 Šifra delatnosti: 3811 Naziv delatnosti: Skupljanje otpada koji nije opasan Vlasnik i udeo: Nada Gregorčić (100 %)

o JMBG: 2904985825002 Zakonski zastupnik i kontakt lice: Dalibor Gregorčić

o JMBG: 1610984820026 o Funkcija: Direktor o Tel: 065 272 45 10







1.2 Zadatak

Na osnovu zahteva "ECO METALOLOGISTIC" d.o.o. Kelebija, u svojstvu Nosioca projekta, zadatak a.d. "Institut za zaštitu na radu" iz Novog je da izradi Studiju o proceni uticaja na životnu sredinu zatečenog stanja projekta skladište i plato za tretman metalnog i plastičnog otpada u Kelebiji. Cilj izrade ove Studije je da se analizira postojeće stanje životne sredine, definišu mogući uticaji na životnu sredinu predviđenog projekta, kao i da se predvide mogući uticaji i pojedinačne posledice uticaja, odnosno definišu mere prevencije i program praćenja uticaja na životnu sredinu. Studija se radi u skladu sa Pravilnikom o sadržini studije o proceni uticaja na životnu sredinu ("Službeni glasnik RS", broj 69/05) i Rešenjem broj: IV-08-501-277/2016, od dana 13. 10. 2016. godine.

1.3 Korišćena dokumentacija

Pri izradi Studije korišćena je sledeća dokumentacija i pravna akta: Za izradu studije korišćena su sledeća pravna akta:

Rešenja o obimu i sadržaju broj IV-08-501-277/2016, od dana 13. 10. 2016. godine. Kopija plana broj 953-1/2016-1526, od dana 30. 08. 2016. godine; Prepis lista nepokretnosti broj 12720 KO Stari grad, broj 952-1/2016-9751, od dana

30. 08. 2016. godine; Prepis lista nepokretnosti broj 21048 KO Stari grad, broj 952-1/2016-9751, od dana

30. 08. 2016. godine; Ugovor o zakupu poslovnog prostora broj UOP: 7308-2016, od dana 30. 08. 2016.

godine; Izveštaj o određivanju nivoa buke u životnoj sredini broj 03-3010/NS, od dana 06. 09.

2016. godine; Projekat vodovoda i kanalizacije broj E-04/90 iz 1990. Godine(„B projekt“ Subotica); Generalni plan Subotica-Palić do 2020. godine („Službeni list opštine Subotica» broj

16/06, 17/06 ispr. i 28/06); Prostorni plan Grada Subotica ("Službeni list grada Subotice" broj 16/12).



2 OPIS LOKACIJE NA KOJOJ SE PLANIRA IZVOĐENJE PROJEKTA

2.1 Kopija plana katastarskih parcela na kojima se predviđa izvođenje projekta sa ucrtanim rasporedom svih objekata



2.2 Podaci o potrebnoj površini zemljišta u m2 za vreme izvođenja radova, sa opisom fizičkih karakteristika i kartografskim prikazom odgovarajuće razmere, kao i površina koja će biti obuhvaćena kada projekat bude izveden

Lokacija preduzeća se nalazi na samom ulazu u Kelebiju, iz pravca Subotice, na adresi Put Edvarda Kardelja broj 122. Na ovoj adresi se nalazi zemljište na tri katastarske parcele i izgrađeni objekti koji su uzeti u zakup, što je regulisano ugovorom. Prema Prostornom planu Grada Subotice, u okviru zone stanovanja dozvoljena je izgradnja objekata kompatibilne namene u koje spadaju poslovni objekti koji ne remete osnovnu funkciju zone.

Slika 1 - Položaj kompleksa u odnosu na grad

Slika 2 - Položaj kompleksa



Katastarske parcele broj 23106/1, 23110/3 i 23111/2 pripadaju katastarskoj opštini Stari grad. Ukupna površina ovih parcela iznosi 3041 m2. Samo katastarska parcela broj 23106/1 predstavlja površinu koja će biti obuhvaćena radom projekta i iznosi 1685 m2.

Slika 3 – Položaj kompleksa sa brojevima katastarskih parcela

Najbliži stambeni objekat se nalazi na susednoj parceli sa severozapadne strane, na udaljenosti od oko 15 m. Sa jugozapadne strane prolazi državni put IB reda broj 11 ((državna granica sa Mađarskom (granični prelaz Kelebija) - Subotica - veza sa državnim putem A1)). Sa preostale dve strane su parcele sa vinogradima i vrtovima, bez stambenih objekata. Prilaz kompleksu je direktno sa pomenutog državnog puta. U okviru predmetnog kompleksa nalaze se dva odvojena građevinska objekta:

portirnica i poslovni objekat.

Portirnica je prizeman samostojeći objekat, zidan klasičnim sistemom, gabarita 6,40 x 4,50 m. Objekat se nalazi na samom ulazu. Sastoji se od dve prostorije i ima dva izlaza/ulaza - jedan sa ulične strane i drugi iz dvorišta. Poslovni objekat je prizemni objekat, građen klasičnim sistemom, gabarita 7,40 x 22,60 m (+2,60 m).



Objekat se funkcionalno sastoji iz tri dela: jedan deo predstavlja kancelarijski prostor (dve odvojene kancelarije u prednjem delu

objekta); drugi deo zauzima središnji i najveći deo objekta, namenjen je skladištenju robe i sastoji

se iz nekoliko prostorija u koje se ulazi ili direktno spolja ili prolaskom kroz drugu skladišnu prostoriju;

treći deo je sanitarni deo objekta, koji se nalazi na samom kraju, gabarita 2,60 x 3,50 m i naslanja se na poslovni objekat, te čini jednu celinu.

Prostor između ulice i poslovnog objekta je ozelenjen četinarima starijim od 15 godina, kao i prostor iza portirnice. U ovom delu se nalazi jedan zidani spoljni hidrant (ispred poslovnog objekta) i bušeni bunar sa podzemnom cisternom i hidroforom, kao i septička jama (iza portirnice), s obzirom da objekat nije priključen na gradsku mrežu vodovoda i kanalizacije. Objekti su priključeni na niskonaponsku elektrodistributivnu mrežu. Obezebeđena je spoljna rasveta putem reflektora. Gromobranska instalacija je izvedena kao klasična. Ispred poslovnog objekta, kao i u delu iza njega, nalazi se betonski plato, a iza platoa je deo parcele čija je podloga nasuta tucanikom. Iza ovog dela, prema severoistočnim susedima je zelena površina obrasla drvećem i šibljem, a sa istočne strane, između dveju voćarsko-vinogradarskih površina je parcela koja se ne koristi i koja je obrasla korovom. Teren je ravan s tim da je zadnji deo kompleksa (parcele broj 23110/3 i 23111/2) spušten u odnosu na bočne susedne parcele za cca 50-80 cm. Denivelacija terena je izvršena u prethodnom periodu i nije poznato da li je izvršena skidanjem dela zemljišta na samoj lokaciji ili nasipanjem susednih parcela.

Slika 4 - Panorama kompleksa gledano sa ulice

Slika 5 - Panorama kompleksa posmatrano iz dna dvorišta



2.3 Prikaz pedoloških, geomorfoloških, geoloških i hidrogeoloških i seizmoloških karakteristika terena

Lokacija pripada graničnom pojasu između Subotičko-horgoške peščare i Srednje Bačke lesne zaravni, koje se nalaze u Panonskoj niziji. Panonska nizija je nastala u Tercijaru, kada je ovaj deo evropske ploče počeo da tone pod dejstvom orogenih sila. Nastalo udubljenje ispunilo je slano jezero – Panonsko more, koje je, dotokom slatke vode tokovima formiranih reka (prvenstveno u slivu današnjeg Dunava i Tise), postepeno menjalo karakter iz slanog u slatki. Današnji izgled, u zaleđu Dunava i Tise, Nizija je dobila nanosom materijala, koji su nosile reke ulivajući se u Panonsko more u toku Kvartara. Povlačenje Panonskog mora trajalo je tokom Diluvijuma, kada nastaju Subotičko-horgoška peščara i - južnije- Srednja Bačka lesna zaravan. Les je više aluvijalna tvorevina, nasuprot diluvijalnog peska, a njegovo stvaranje traje i danas. Iz gore navedenog sledi litološki profil tla ovog dela Panonske nizije– što je potvrđeno i brojnim istražnim bušotinama: • gornji sloj, do dubine oko 2m, čine aluvijalne naslage peska, nastalog eolskom erozijom peska iz Diluvijuma; • sloj glinovitog peska nataložen u toku Diluvijuma, debljine i do 100m; • sloj levantijskog peska, čija debljina u okolini Subotice iznosi oko 270m. Značajan u vodosnabdevanju zbog vodopropusnosti – odavde se napajaju arterski bunari okoline; i • pontijski sloj vodonepropusne gline.

Slika 6 - Hidrogeološki profil područja, u kojem se nalazi Lokacija

U pedološkom smislu, površinski sloj zemljišta čini nasuto tlo, debljine, u proseku, oko 1 m, nastalo nasipavanjem terena pri gradnji objekata. Ispod ovog sloja se prostire sloj peskovite prašine, nakon čega se javlja sloj zaglinjene prašine debljine nekoliko desetina metara.



Tlo čine stene kvartarne starosti, uglavnom kao diluvijalni sedimenti. Ove tvorevine su na Lokaciji predstavljene zaglinjenim peskovima, te glinovitim muljevima.

2.4 Podaci o izvorištu vodosnabdevanja (udaljenost, kapacitet, ugroženost, zone sanitarne zaštite) i o osnovnim hidrološkim karakteristikama

Na osnovu litoloških odlika stena, stratigrafske pripadnosti i fizičko-hemijskih karakteristika podzemnih voda na širem prostoru Lokacije mogu se, po dubini zaleganja, izdvojati tri hidrogeološka sistema. Prvi hidrogeološki sistem obuhvata sedimentni kompleks od najmlađeg kvartara do podine gornjeg ponta, odnosno od površine terena do 2000 m. Odlikuje se relativno jednostavnom litološkom građom i mirnom tektonikom. Hidrogeološki kolektori izgrađeni su od peskova različite granulacije, šljunkova i slabo vezanih peščara, a hidrogeološki izolatori od glina, peskovnih i laporovitih glina. U dubljim delovima preovlađuju slabo vezani peščari, u srednjim peskovi, a u najplićim peskovi i šljunkovi. Slojevi peskova i peščara debeli su od nekoliko metara do više desetina metara. U litološkom stubu ovog sistema peskovi i peščari u odnosu na gline i peskovito-laporovite gline zastupljeni su sa 20-30%. U najplićim delovima ovog sistema (do oko 60m), razvijen je zbijeni tip izdani sa slobodnim nivoom izdanske vode (tzv. prva izdan). U dubljim delovima, ispod 60 m, u peskovitim sedimentima razvijen je zbijeni tip izdani sa nivoom pod pritiskom (arteske izdani). Za vodosnabdevanje stanovništva prvi hidrogeološki sistem ima najveći značaj. On ima najšire rasprostranjenje, veliki broj vodonosnih horizonata sa dobrim kolektorskim svojstvima i relativno dobre uslove za prihranjivanje, naročito u plićim delovima. Drugi hidrogeološki sistem obuhvata sedimente donjeg ponta i panona. Izgrađen je od lapora i laporaca, sa retkim proslojcima peščara. Debljina mu sje oko nekoliko desetina metara. Zbog male zastupljenosti kolektora (peščara), ograničenih rezervi, slabog priranjivanja i male izdašnosti drugi hidrogeološki sistem nema neki veći praktični značaj. Njegova osnovna hidrogeološka funkcija se sastoji u hidrauličkoj izolaciji prvog i trećeg hidrogeološkog sistema. Treći hidrogeološki sistem obuhvata sve prepanonske tvorevine, od sarmata do trijaskih škriljaca. Veoma je heterogenog litološkog sastava i složenog hidrogeološkog sklopa. Hidrogeološki kolektori su pretstavljeni peščarima, konglomeratima i krečnjacima badenske i sarmatske starosti, ispucalim i kavernoznim krečnjacima trijaske starosti i na nekim mestima ispucalim kristalastim škriljcima. Prema tipu poroznosti mogu se izdvojiti dva podsistema (IIIa i IIIb). Podsistem IIIa karakteriše se intergranularnom poroznošću i obuhvata peščare i konglomerate razne starosti. U njima su formirane zbijene izdani pod pritiskom (arteske izdani). Podsistem IIIb karakteriše se pukotinskom poroznošću i obuhvata karbonatne stene razne starosti i ispucale kristalaste škriljce i magmatske stene. U njima su formirane pukotinskokavernozne izdani. Ova dva podsistema često su hidraulički povezani, tako da im se vode po tipu i hemizmu ne razlikuju. Sa stanovišta praktične primene termo-mineralne vode ovog sistema imaju veliki značaj. U energetskom području najveći značaj imaju kavernozni krečnjaci trijaske starosti, a na balneo-terapeutskom planu veoma su interesantne vode iz oba podsistema. Na Lokaciji nema nadzemnih voda.

2.5 Prikaz klimatskih karakteristika sa odgovarajućim meteorološkim pokazateljima

Teritorija subotičke opštine nalazi se u severnom delu Bačke i ima uglavnom osobine klime cele Panonske nizije. Klimatološki elementi i pojave biće prikazani na osnovu podataka meteorološke stanice na Paliću, koja je udaljena oko 2.900 metara od predmetne lokacije, i to na osnovu srednjih vrednosti klimatoloških podataka izračunatih za uzastopne periode od 30 godina, za period između 1981.-2010. godine. Meteorološka stanica na Paliću nalazi se na istočnoj



geografskoj dužini od 19°45'48" i 46°05'50" severne geografske širine, na nadmorskoj visini od 102 m.

2.5.1 Temperatura

Tabela 1 - Srednje mesečne i srednja godišnja temperatura vazduha u °C

Meseci J F M A M J J A S O N D Pros.god.

Palić -1,5 1,4 4,7 11,3 16,2 19,3 21,0 20,6 17,1 11,7 5,6 1,6 10,8

Tabela 2 - Srednje mesečne i srednje godišnje maksimalne i minimalne temperature vazduha u °C

Meseci J F M A M J J A S O N D God. Sr.max 1,7 5,0 10,7 16,5 21,7 24,8 26,9 26,7 23,1 17,3 9,3 3,7 15,6 Sr.min. -4,7 -2,3 1,3 6,0 10,7 13,7 15,0 14,5 11,1 6,1 1,8 -2,1 5,9

2.5.2 Vlažnost vazduha

Godišnji tok relativne vlažnosti vazduha je inverzan godišnjem toku temperature vazduha.

Tabela 3 - Srednje mesečne odnosno srednja godišnja vrednost relativne vlažnosti vazduha u %.

Meseci J F M A M J J A S O N D God. Palić 86 81 73 68 68 67 65 68 72 75 83 87 74

2.5.3 Osunčanost

Tabela 4 - Broj vedrih dana po mesecima

Meseci J F M A M J J A S O N D God. Palić 2,6 3,4 4,0 3,9 2,8 2,7 6,9 9,3 7,9 8,4 3,4 2,0 57,3

2.5.4 Oblačnost

Tabela 5 - Broj oblačnih dana po mesecima


2.5.5 Padavine

U toku godine postoje dva vlažnija i dva sušnija perioda. Najviše padavina se može očekivati krajem proleća i početkom leta (maj - jul). Sporedni maksimum nastaje u drugoj polovini jeseni. Najsušniji period se javlja početkom godine, a drugi sušni period nastaje na prelazu leta u jesen, odnosno u septembru. Tabela 6 prikazuje kretanje srednjih mesečne i srednju godišnju visinu padavina u milimetrima.



Tabela 6 - Srednje mesečne i srednja godišnja visina padavina u milimetrima


2.5.6 Vetrovi

Tabela 7 - Srednja učestalost vetrova i tihog vremena u o/oo i srednje jačine vetrova (po Boforu)

N NE E SE S SW W NW C Čestine vetrova 81 50 37 54 60 69 68 81 62 Jačine vetrova 2,8 2,3 2,2 2,9 2,7 2,7 2,8 3,2 -

Slika 7 prikazuje distribuciju čestine vetrova i njihove brzine po stranama sveta (ruža vetrova) nad predmetnom lokacijom.

Slika 7 - Prikaz ruže vetrova u odnosu na lokaciju

2.6 Opis flore i faune, prirodnih dobara posebne vrednosti, zaštićenih, retkih i ugroženih biljnih i životinjskih vrsta i njihovih staništa i vegetacije

Lokacija je kultivisana odavno gradnjom okolnih objekata i formiranjem poljoprivrednog zemljišta, tako da je, zajedno sa okolinom, degradirana u pogledu bioloških karakteristika. Urbanizacija ovog dela Grada, u kombinaciji sa obrazovanjem poljoprivrednih površina, dovela je do izumiranja primeraka prvobitne flore ni faune. Faunu predmetne parcele čini nekoliko primeraka četinara i travnata površina, dok je od prestavnika faune prisutan pas kao domaća životinja. Na samoj predmetnoj lokaciji, kao ni u njenoj bližoj okolini nema registrovanih retkih ili ugroženih biljnih i životinjskih vrsta, kao ni posebno vrednih biljnih zajednica.



Prema podacima Zavoda za zaštitu spomenika nema registrovanih arheoloških nalazišta na posmatranoj teritoriji.

2.7 Pregled osnovnih karakteristika pejzaža

Lokacija je sa svih svojih strana ograđena i ograničena ulicom i susednim parcelama sa voćnjakom i stambenim objektima sa ogradama i baštama. Nju sa frontalne odnosno zapadne i jugozapadne strane ograničava trotoar, široki travnati pojas i saobraćajnica duž ulice Put Edvarda Kardelja. Sa severne i severo-zapadne strane, lokacija je ograničena susednom parcelom sa stambenim i pomoćnim objektima. Sa severoistočne strane graniči se sa Ulicom Mlinarskom. Sa istočne i jugo-istočne strane graniči se sa parcelom na kojoj se nalazi voćnjak. Zbog relativno male površine, vizuelni uticaj lokacije je lokalnog karaktera. Usled postojanja travnjaka ispred parcele i transparentne ograde kojom je ograđena, lokaciju je moguće sagledati u celini, te je unutrašnji sadržaj lokacije vidljiv.

2.8 Pregled nepokretnih kulturnih dobara

Na predmetnoj lokaciji i u njenoj blizini nema nepokretnih kulturnih dobara.

2.9 Podaci o naseljenosti, koncentraciji stanovništva i demografskim karakteristikama u odnosu na objekte i aktivnosti

U naselju Kelebija živi 1739 punoletnih stanovnika, a prosečna starost stanovništva iznosi 39,4 godina (38,4 kod muškaraca i 40,4 kod žena). U naselju ima 799 domaćinstava, a prosečan broj članova po domaćinstvu je 2,71. Gustina stanovništva je 361 st./km². Stanovništvo u ovim naseljima je veoma heterogeno. Projekat neće imati značajniji uticaj na strukturu, kretanje (migracije) stanovnoštva.

2.10 Podaci o postojećim privrednim i stambenim objektima i objektima infrastrukture i suprastrukture

2.10.1 Postojeći privredni i stambeni objekti

Na lokaciji postoje dva privredna objekta, koji će se koristiti tokom rada projekta, dok stambenih objekata nema.

2.10.2 Saobraćajnice

Prilaz predmetnom objektu je sa glavne saobraćajnice – Put Edvarda Kardelja. Plato i prilaz unutar kompleksa su betonirani, a zadnji deo parcele, iza betonskog platoa, nasut je tucanikom.



2.10.3 Vodovod i kanalizacija

Na parceli ne postoji vodovod, jer u vreme izgradnje objeakta 90-ih godina nije postojala mogućnost priključka na uličnu vodovodnu mrežu. Zbog toga je izvršeno bušenje bunara 80 mm dubine do 110 m. Voda iz ovog bunara se koristi za potrebe sanitarnih uređaja, kao i za potrebe protivpožarne zaštite. Crpljenje vode je preko centrifugalne pumpe tipa VPN 100-5 „Jastrebac“ Niš, kapaciteta 11,5 l/s, snage motora 7,5 kW. Kapacitet crpnog postrojenja je dimenzionisan tako da obezbeđuje količinu vode potrebnu za istovremeni rad dva spoljna hidranta sa količinom vode od 2 x 5,0 = 10,0 l/s. Izveden je jedan nadzemni zidani spoljni hidrant, koji se nalazi na zelenoj površini ispred poslovnog objekta, u stanju koji zahteva rekonstrukciju i bez pripadajućeg ormarića sa opremom. Za potrebe sanitarnih uređaja voda se dovodi iz rezervoara (hidrofora) zapremine 120 l, koji je postavljen na cevovod iza crpnog uređaja. Sve ovo je smešteno u zidanom šahtu dimenzije 150 x 120 cm, dubine 150 cm. Zidovi šahta su od opeke, a pokrivna ploča od armiranog betona. Dno je od nabijenog betona sa šahtom za sakupljanje vode. Otpadne vode nisu spojene na gradsku kanalizacionu mrežu, već se uvode u taložnik i upojni bunar na parceli investitora. Otpadne vode potiču isključivo od sanitarnih uređaja.

2.10.4 Elektroinstalacije

Snabdevanje električnom energijom vrši se sa postojeće elektrodistributivne mreže Subotice. Električnom energijom se obezbeđuje rasveta, rad pumpe i ostalih uređaja, kao i zagrevanje prostorija namenjenih za boravak ljudi u zimskom periodu.



3 OPIS PROJEKTA

3.1 Opis prethodnih radova na izvođenju projekta

Svi objekti su izgrađeni i kao takvi uzeti u zakup, što je difinisano ugovorom. Nema radova koji bi bi podrazumevali izgradnju novih objekata. Prethodni radovi uključuju samo uređenje površina u smislu košenja trave, u delu na kojem je ima i uklanjanje osušenog dela postojećeg zelenila.

3.2 Opis objekta, planiranog proizvodnog procesa ili aktivnosti, njihove tehnološke i druge karakteristike

Parcela u okviru koje će poslovati i predmetno postrojenje je u potpunosti ograđena i sa dve strane se graniči obradivim površinama, sa jedne susednim stambenim objektom sa okućnicom, a sa četvrte državnim putem I reda. U okviru predmetnog kompleksa nalaze se dva odvojena građevinska objekta: 1. portirnica i 2. poslovni objekat.

Slika 8 - Položaj kompleksa sa brojevima katastarskih parcela

Portirnica je prizeman samostojeći objekat, zidan klasičnim sistemom, gabarita 6,40 x 4,50 m. Objekat se nalazi na samom ulazu. Sastoji se od dve prostorije i ima dva izlaza/ulaza: jedan sa ulične strane i drugi iz dvorišta. Krovna konstrukcija je drvena, pokrivena crepom. Zidovi su obostrano malterisani. Pod je obložen keramičkim pločicama, a tavanica je izvedena kao spušteni plafon od drveta. Prozori i vrata su drveni.



Objekat je priključen na elektroenergetsku mrežu.

Slika 9 - Portirnica

Poslovni objekat je prizemni objekat, građen klasičnim sistemom, gabarita 7,40 x 22,60 m (+2,60 m). Objekat se funkcionalno sastoji iz tri dela:

jedan deo predstavlja kancelarijski prostor (dve odvojene kancelarije u prednjem delu objekta);

drugi deo zauzima središnji i najveći deo objekta, namenjen je skladištenju robe i sastoji se iz nekoliko prostorija u koje se ulazi ili direktno spolja ili prolaskom kroz drugu skladišnu prostoriju;

treći deo je sanitarni deo objekta koji se nalazi na samom kraju, gabarita 2,60 x 3,50 m i naslanja se na poslovniobjekat, te čini jednu celinu.

Slika 10 - Poslovni objekat

Objekat je zidan kombinacijom Ytong blokova i opeke. Zidovi su spolja malterisani, a iznutra u zavisnosti od pojednih prostorija; u kancelarijskom delu su malterisani i bojeni, u skladišnom su delom malterisani, a delom krečeni, dok su sanitarnom čvoru obloženi keramičkim pločicama. Zid na sredini objekta je izveden kao protivpožarni sa nadvišenjem iznad krova. Podovi su u magacinskom delu betonska ploča, u sanitarnom čvoru je pokriven keramičkim pločicama, a u kancelarijskom delu laminatom. Prozori su drveni, kao i vrata na kancelarijama, dok su vrata magacinskog dela dvokrilna metalna. U okviru magacinskog prostora na zidu prema susedu, izvedena je prirodna ventilacija postavljanjem žaluzina, koje postoje i na ulaznim vratima.



Krovna konstrukcija je drvena, pokrivena valovitim salonit pločama i bez plafona, osim u kancelarijskom delu, gde je on izveden kao drveni spušteni plafon. Prostor u magacinskom delu je pregradama izdeljen na više boksova.

Slika 11 - Skladišne prostorije poslovnog objekta

Prostor između ulice i poslovnog objekta ozelenjen je četinarima starijim od 15 godina, kao i prostor iza portirnice. U ovom delu se nalazi jedan zidani spoljni hidrant (ispred poslovnog objekta) i bušeni bunar sa podzemnom cisternom i hidroforom, kao i septička jama (iza portirnice), obzirom da objekat nije priključen na gradsku mrežu vodovoda i kanalizacije.

Slika 12 - Bunar sa hidroforom

Objekti su priključeni na niskonaponsku elektrodistributivnu mrežu. Obezebeđena je spoljna rasveta putem reflektora. Gromobranska instalacija je izvedena kao klasična. Ispred poslovnog objekta, kao i u delu iza njega, nalazi se betonski plato, a iza platoa je deo parcele čija je podloga nasuta tucanikom. Iza ovog dela, prema severoistočnim susedima je zelena površina obrasla drvećem i šibljem, a sa istočne strane, između dveju voćarsko-vinogradarskih površina je parcela koja se ne koristi i koja je obrasla korovom.

„Eco Metalologistic“ d.o.o. Kelebija se bavi sakupljanjem, privremenim skladištenjem i mehaničkim tretmanom otpada (usitnjavanje, baliranje), kao i prodajom sekundarnih sirovina (metalni neopasan otpad, plastika i papir), koje se nabavljaju od poznatog dobavljača i nakon dorade prodaju kao sekundarne sirovine. Sakupljanje sekundarnih sirovina se vrši na osnovu ugovora koje operater potpisuje sa dobavljačima. Na lokaciji operater poseduje metalne kontejnere i džambo vreće za sitne komade lima i žice, metalnog špona i strugotine, čime se onemogućava rasipanje otpada po kompleksu i van njega.



Bakar, mesing, aluminijum i cink koji se odvoje razvrstavanjem u komadnom obliku se skladište u zatvorenom prostoru, odnosno u magacinskim prostorijama poslovnog objekta. Ostatak nakon tretmana otpada se uređuje i zbrinjava u skladu sa važećom zakonskom regulativom kojom je regulisano upravljanje otpadom. Merenje primljene robe se vrši pri ulazu u kompleks, na kontrolnoj vagi. Lice koje radi na prijemu, kontroliše sardžaj tereta. U toku samog istovara, lice koje kontroliše istovar, utvrđuje i mesto gde će otpad biti istovaren. Istovar tereta se vrši uslužno, viljuškarem. Operacije koje se vrše sa prikupljenim otpadom mogu biti sledeće: sečenje makazama aligatorkama, gasno sečenje, fizičko rastavljanje – raznim ručnim alatom. Gasno sečenje se zasniva na sposobnosti materijala da sagoreva u struji kiseonika. Sečenje se izvodi pomoću brenera, aparata za rezanje u kome sagoreva kiseonik i gasovito gorivo (propan- butan). Kiseonik i propan – butan su smešteni u standardizovane boce, koje se, kada nisu u potrebi, skladište pod ključem, u okviru kompleksa. U prostoru se uvek drži po jedna boca kiseonika i jedna boca propan–butana i po potrebi se dokupljuju, jer se sečenje metalnog otpada ne vrši kontinualno, već po potrebi i to na otvorenom prostoru. Nakon toga sledi sortiranje prema zahtevima kupca sekundarne sirovine i privremeno skladištenje do prodaje ovlašćenoj organizaciji. Plastični otpad se razdvaja po vrstama plastike od koje je pretežno sačinjen (PET, PVC, PP, PE), a zatim balira. Pripremljene bale privremeno se čuvaju na otvorenom prostoru do njihovog daljeg transporta. Papirni otpad se po donošenju razdvaja po vrstama (kancelarijski papirni otpad, karton, ambalažni papirni otpad) i takođe balira. Pripremljene bale se do daljeg transporta privremeno skladište u zaštićenom prostoru poslovnog objekta. Procesi razdvajanja, usitnjavanja i baliranja otpada se izvode na betonskom platou. Sve skladišne prostorije u poslovnom objektu imaju betonsku podlogu i prirodnu ventilaciju koja je omogućena postavljenim žaluzinama na zidu prema susedu. Na ovom zidu nema otvora u vidu prozora i vrata. Planirane količine prikupljenog otpada na godišnjem nivou iznose:

za metal 1200 tona, za papir 40 t, za plastiku 25 tona.

Tabela 8 – Mašine i uređaji

Naziv mašine / uređaja Br. kom. Namena

Kontrolna vaga 1 Merenje primljene sirovine

Makaze za rezanje metala 1 Rezanje metala

Aparat za gasno rezanje 1 Rezanje metala

Presa 1 Baliranje plastike i papira

Ručni alat više Razdvajanje metalnih delova

Gasno rezanje je postupak razdvajanja metala njegovim sagorevanjem u struji kiseonika, uz istovremeno oduvavanje produkata sagorevanja (troske). Da bi metal sagorevao treba ga predgrejati do temperature paljenja (početka sagorevanja). Gasno rezanje metala spada u termičke postupke, pri čemu se radna temperatura postiže sagorevanjem gorivog gasa. Osim toga,



sagorevanjem gorivog gasa dobija se deo toplote kojom se radna temperatura održava, a značajan deo toplote se dobija sagorevanjem metala koji se reže, što je bitna prednost ovog postupka. Aparaturu za gasno rezanje čine boce za kiseonik i TNG, redukcioni ventili, dovodna creva, gorionik sa promenljivom mlaznicom i pomoćni alat. Boce za tehničke gasove spadaju u posude pod pritiskom i podležu odgovarajućem standardu. Od ključnog značaja za uspešno rezanje su mlaznice, koje mogu da budu veoma raznovrsne i prilagođene specifičnim zahtevima (mlaznice za različite gorive gasove, za različite debljine, za brzo i sporo rezanje, za posebne uslove). U praksi su često u upotrebi mehanizovano i automatsko rezanje, što zahteva ugradnju dodatnih elemenata uređaja. S obzirom na količinu toplote koja se koristi u procesu rezanja (2/3 od sagorevanja metala, a 1/3 od gorivog gasa) može da se smatra da je osnovna uloga gorivog gasa da zapali metal i otpočne proces sagorevanja, koji se zatim odvija u nezavisnoj struji kiseonika. Shodno tome, konstrukcija gorionika za rezanje je komplikovanija od gorionika za zavarivanje, mada su neki delovi isti, kao npr. držač (rukohvat). Osnovna razlika je u cevima koje treba da obezbede dovod smeše gorivog gasa i kiseonika i nezavisni dovod kiseonika za sagorevanje, kao i u mlaznici čija konstrukcija treba da obezbedi isticanje gasova na isti način. Stoga se gorionik za rezanje sastoji od cevi za dovod smeše gasova, cevi sa propusnim ventilom za dovod kiseonika i mlaznice sa centralnim otvorom za kiseonik i perifernim otvorima (ili prstenastim otvorom) za smešu.

Slika 13 - Gorionik za gasno rezanje

3.3 Prikaz vrste i količine potrebne energije i energenata, vode, sirovina, potrebnog materijala za izgradnju i dr.

3.3.1 Vrsta i količina potrebne energije

Električna energija će se koristiti za osvetljenje i za pogon pojedinih mašina i uređaja na otpadu. Predviđena instalisana snaga iznosi oko 50 kW.

3.3.2 Vrsta i količina potrebne vode

Voda se koristi u sanitarne svrhe u poslovnom objektu, a predviđena potrošnja iznosi oko 300 l/dan.



3.3.3 Vrsta i količina potrebnih sirovina

Planirani godišnji kapacitet iznosi: metal: 2400 t/godišnje; plastika: 250-300 t/godišnje; papir: 300 t/godišnje.

Uz to, povremeno se koriste boce sa tehničkim gasovima (boce pod pritiskom) za gasno sečenje:

Kiseonik: 1 kom. TNG: 1 kom.

3.3.4 Fizičko hemijske osobine materija

3.3.4.1 Gvožđe i čelik

Gvožđe je metal poznat još od najstarijih civilizacija. Pripada VIIIB grupi. Čisto gvožđe je sjajan, srebrnast, mek metal, koji veoma lako podleže koroziji. Vekovima se koristi u obliku legura, kao što su čelik, legure sa manganom, hromom, molibdenom, vanadijumom i drugim elementima.

Gustina: 7.874 kg/m3 Temperatura topljenja: 1.535 °C Temperatura ključanja: 2.750 °C Specifična toplota: 9,93 x 106 S/m

3.3.4.2 Bakar

Bakar je crvenkastomrki metal. Topiv je i rastegljiv, veoma dobro provodi toplotu i elektricitet i vrlo se malo menja ako se izlaže suvom vazduhu.

Gustina: 8.920 kg/m3 Temperatura topljenja: 1.083 °C Temperatura ključanja: 2.595 °C MDK: 4 mg/m3

3.3.4.3 Legure bakra – bronza i mesing

Bronza je naziv za veliki broj legura bakra, najčešće sa kalajem, ali i sa drugim elementima, kao što su fosfor, mangan, aluminijum i silicijum. Legura sa cinkom se naziva mesing. Boja varira u zavisnosti od sadržaja bakra, odnosno cinka – od svetlo žute sa 50-80 % cinka, žute sa 20-50 % cinka i crvenožute sa 20 % i manje cinka. Dodaju mu se kalaj, koji mu povećava tvrdoću i sposobnost poliranja, i gvožđe, koje povećava kovnost, čvrstinu i žilavost. Dodavanjem kalaja, gvožđa, mangana, nikla, aluminijuma, antimona i kadmijuma dobijaju se naročite vrste mesinga. Može se liti, kovati, valjati i izvlačiti. Upotrebljava se za izradu raznih predmeta, delova u mašinstvu, delova aparata i pribora. Otporan je na koroziju. Ima relativno dobru električnu i toplotnu provodljivost. Vrlo se loše vari, a dobro se lemi.

3.3.4.4 Aluminijum

Aluminijum je srebrnasto beli, elastičan metal, male gustine, dobar provodnik toplote i elektriciteta. Izložena površina metala formira zaštitni oksid koji je izuzetno otporan na koroziju.

specifična težina 2,70



tačka topljenja 660 °C tačka ključanja 2.327 °C gustina: 2.702 kg/m3 MDK u vazduhu radnog prostora: 2 mg/m3 MDK u vodi vodenih tokova: 0,3 mg/m3 MDK u atmosferi naselja: 0,0007 mg/m3

3.3.4.5 Plastika

Plastične mase su sintetičke polimerne materije koje nastaju spajanjem monomera u duge lance. Prema ponašanju na povišenim temperaturama dele se na termoplastične i termostabilne plastične mase. Termoplasti su plastični materijali koji se odlikuju osobinom jednostavne reciklaže. Naime, stari delovi od ovog materijala se jednostavno mogu upotrebiti kao sirovina za izradu novih delova. Zagrevanjem radi oblikovanja ne menjaju se osobine ovog materijala. U termoplastične mase spdaju: polietilen, polipropilen, polivinil-hlorid i dr. Termostabilni polimeri ponovnim zagrevanjem ne gube svoj oblik i u njih spadaju: aldehidne plastične mase, poliestri, epoksidne smole i silikoni.

3.3.4.6 Polietilen

Polietileni su makromolekuli-polimeri koji nastaju polimerizacijom etilena. Uslovi polimerizacije (najviše pritisak) određuju osobine – tip polietilena i njegovu kasniju preradu i upotrebu. Polimerizacijom etilena na visokom pritisku (1500-3000 bar), uz prisustvo slobodnih radikala, nastaje polietilen niske gustine (PENG); polimerizacijom na niskom pritisku (42 bar) sa katalizatorom nastaje polietilen visoke gustine (PEVG). Zahvaljujući svojim osobinama, lakoj preradivosti i širokim mogućnostima upotrebe, polietileni su najviše korišćeni među svim polimerima. Posebno su dominantni u sektoru pakovanja. Osnovne osobine polietilena su:

Temperatura topljenja: 110 °C Gustina: 0,91-0,94 kg/m3 Temperatura zapaljivosti: 400 °C Granice eksplozivnih smeša: 12,6 g/m3 prah Temperatura samopaljenja: 440 °C Toplotna moć: 46,3 MJ/kg MDK vazduha radnog prostora: 5 mg/m3

3.3.4.7 Polipropilen

Polipropilen je makromolekularni produkt polimerizacije propilena, dolazi u obliku belog praška ili granula i predstavlja tvrdi termoplastični polimer. Polipropilen ima višu temperaturu topljenja od polietilena, ali je manje otporan na niske temperature. Nerastvara se u organskim rastvaračima na sobnoj temperaturi, a iznad 80 °C se rastvara u aromatskim i hlorovanim ugljovodonicima. Osobine polipropilena zavise od uslova polimerizacije i prirode katalizatora, kao i od stepena čistoće i koncentracije komponenata polimerizacije. Ima dobre mehaničke osobine i zbog toga široku primenu.

Gustina. 0,946 g/cm3 , kristalni Tačka topljenja: ~160 °C Toplotna moć: 46,4 MJ/kg



3.3.4.8 Polivinilhlorid

Polivinilhlorid je plastična materija koja ima najširu primenu i smatra se jednim od najdragocenijih proizvoda hemijske industrije. Više od 50 % proizvedenog PVC se koristi u građevinarstvu. To je bela termoplastična supstanca, koja spada u čvrste plastike. Nemodifikovan, kruti PVC je proziran, bez mirisa, a boja varira od bezbojne do boje ćilibara. Poseduje visoku otpornost na hemikalije i hemijski je neaktivna supstanca. Termorezistentna je na temperature čak i do 80 °C i ima veliku otpornost na dejstvo otvorenog plamena. Ima dobre mehaničke i električne osobine.

Temperatura topljenja: 212 °C Gustina: 1.380 kg/m3 Specifična toplota: 0,9 kJ/(kg K) Granica eksplozivnih smeša: 500 g/dm3 , prah Temperatura zapaljivosti: 270-450 °C MDK u vazduhu radnog prostora: 6 mg/m3 Toplotna moć: 18 MJ/kg

3.3.4.9 Papir i karton

Papir je lakozapaljiv materijal. U naslagama u nekim slučajevima može doći i do samozapaljenja. Kakav će tok sagorevanja imati zavisi u velikoj meri od toga u kom se obliku nalazi. Ako se radi o papiru koji je u obliku složenih listova, požar u većini slučajeva, zbog nedostatka kiseonika, neće uzeti u početku velike razmere, ali ako se radi o otpacima papira ili o papiru u rastresitom stanju, onda će se proces sagorevanja obavljati vrlo intenzivno sa velikom količinom dima.

Temperatura paljenja: 250 °C Temperatura samopaljenja: 420 °C Klasa opasnosti: FxIIIC Sredstva za gašenje: voda, pena, ugljendioksid

Stari papir je višestruko korisno upotrebljavati kao sirovinu za izradu papira, kartona i lepenke, jer se regeneracijom 1 tone starog papira nadoknađuje 4,5 m3 drveta i dobije 750 kg papira, a ne uništava se kao otpad.

3.3.4.10 Kiseonik (O2)

To je gas bez boje, mirisa i ukusa, sa vrlo niskom kritičnom temperaturom. Hemijski je vrlo aktivan, lako se spaja sa mnogim materijama što nazivamo oksidacijom. Na atmosferskom pritisku kiseonik se prevodi u tečno stanje na -189,9 oC, a u čvrsto na -218,8 oC. Tečan kiseonik je prozračna plavičasta lako-pokretljiva tečnost, koja brzo isparava na sobnoj temperaturi. Kiseonik lako stupa u hemijske reakcije sa skoro svim poznatim elementima, osim sa inertnim gasovima. Pri dodiru kiseonika pod pritiskom sa mineralnim ili životinjskim mastima i drugim zapaljivim sredstvima, može doći do njihovog samozapaljenja. Smeše kiseonika i zapaljivih gasova (acetilen, vodonik, propan-butan, metan) se pale ako se zagreju do tačke samozapaljenja. Uz određeni sastav, pritisak i temperaturu ove smeše su veoma eksplozivne. Boce se čuvaju u posebnim segmentima i ne smeju se pri transportu udarati i bacati.

3.3.4.11 TNG – tečni naftni gas

TNG je naziv smeše tečnih gasova koje su obično sastavljene od ugljovodonika propana, butana i drugih frakcija (C3-C6). Spada u lako zapaljive materije, zbog čega je veoma opasan ako se sa njim nepravilno rukuje. TNG, kada se ispusti, brzo ekspandira (širi se prelazeći iz tečnog u gasovito stanje). Pomešan sa vazduhom u određenim odnosima lako se zapali.



Osobine propana C3H8: gas bez boje i mirisa tačka ključanja -42,2 °C temperatura paljenja 450 °C granice eksplozivnosti u mešavini sa vazduhom 2,2 - 9,5 (zapreminski %) klasa opasnosti Fx IA grupa gasova A temperaturni razred T2 sredstva za gašenje požara: prah, ugljendioksid, ugljentetrahlorid

Osobine butana C4H10:

gas bez boje i mirisa tačka ključanja -6,6 °C temperatura paljenja 405 °C granice eksplozivnosti u mešavini sa vazduhom 1,9 - 8,5 (zapreminski %) klasa opasnosti Fx IA grupa gasova A temperaturni razred T2 sredstva za gašenje požara: prah, ugljendioksid, raspršena voda

3.4 Prikaz, vrste i količine ispuštenih gasova, vode i drugih tečnih i gasovitih otpadnih materija, posmatrano po tehnološkim celinama, uključujući emisije u vazduh, ispuštanje u površinske i podzemne vodne recipijente, odlaganje na zemljište, buku, vibracije, toplotu, zračenja (jonizujuća i nejonizujuća) i dr.

3.4.1.1 Emisija u vazduh

Usled gasnog rezanja u redovnom radu otpada dolazi do izvesne emisije gasova i metalne prašine u okolinu. Takođe, transportna vozila su izvor emisije otpadnih produkata sagorevanja goriva.

3.4.1.2 Ispuštanje u vodotokove

Otpadne vode su u ovom slučaju isključivo sanitarnog tipa i odvode se u postojeću septičku jamu na parceli korisnika koju prazni nadležno JKP. Atmosferske otpadne vode sa krovova se olučnim vertikalama odvode u slobodne zelene površine.

3.4.1.3 Odlaganje na zemljište

Od čvrstih otpadnih materija javlja se izvesna količina smeća nespecifičnog karaktera koja se skuplja u kontejner koji se redovno prazni od strane javne komunalne službe. Sav specifičan otpad koji se doveze, razvrstava se, seče i prodaje poznatim licima u cilju reciklaže.

3.4.1.4 Buka i vibracije

Na osnovu namene prostora, okolina Lokacije pripada akustičkoj zoni 5 - Gradski centar, zanatska, trgovačka, administrativno-upravna zona sa stanovima, zona duž autoputeva, magistralnih i gradskih saobraćajnica. Prema Odluci o merama za zaštitu od buke u životnoj sredini ("Službeni list grada Subotice" broj 33/2011), maksimalni ekvivalentni nivo buke iznosi: danju – 65dB(A), a noću – 55dB(A).



Uz samu Lokaciju – duž ulice Edvarda Kardelja - se proteže javni put I reda broj 17.1 sa izraženom bukom usled saobraćaja motornih vozila. Merenjem je ustanovljen ekvivaletni nivo buke LAeq = 59,6dB, koji generiše saobraćaj na javnom putuI reda broj 17.1. Merenje je obavljeno pre početka rada Postrojenja, pa se ova vrednost može smatrati nultim stanjem buke u okolini Lokacije.

3.4.1.5 Recipijenti buke

Buku u okolini Lokacije primaju stanari porodične zgrade na adresi Edvarda Kardelja broj 124 (oznaka A na slici - najbliži sused), stanari porodične zgrade na adresi Mlinarska ulica broj 120 (oznaka B na slici), stanari porodične zgrade na adresi Edvarda Kardelja broj 122 (oznaka C na slici) i stanari porodične zgrade na adresi Edvarda Kardelja broj 151 (oznaka D na slici). Prijemnik D je od Lokacije „pokriven“ bukom od saobraćaja na javnom putu I reda broj 17.1.

Slika 14 – Prijemnici buke u okolini Lokacije

3.4.1.6 Izvori buke

Buku će, u toku rada Postrojenja, generisati: saobraćaj teretnih vozila koji na lokaciju dovoze sirovinu – nekompaktirani otpad, i

odvoze gotov proizvod ovog Postrojenja – balirani otpad; rad krana pri istovaru/utovaru otpada; rad ugaonih brusilica koji će se upotrebljavati za sečenje metalnog otpada; rad gorionika koji će se, takođe, upotrebljavati za sečenje metalnog otpada; rad prese za baliranje otpada – metala, papira i predmeta od plastične mase; i govorne komunikacije na Lokaciji.

Sva razmatranju uticaja buke na životnu sredinu za ovaj projekat će se odnositi na dnevni režim (koji traje od 600 do 2200 časova), obzirom na to da se na Lokaciji aktivnosti obavljaju danju.

3.4.1.7 Buka saobraćaja teretnih vozila

Karakter saobraćaja teretnih vozila pri dovozu/odvozu otpada utiče na vrstu i nivo generisane buke. Teretna vozila se kreću u niskom stepenu prenosa, malom brzinom. Pri tome, buku, u najvećoj meri, generiše motor teretnog vozila, dok je buka nastala interakcijom točkova vozila sa podlogom zanemariva.

A

D

C

B



Kretanjem malim brzinama, u niskom stepenu prenosa, teretna vozila generišu zvučnu snagu Lw, čiji se nivo kreće u granicama od oko 100dB do 105dB (videti, na primer: „Sound power levels of trucks at low speeds“ - Jan H. Granneman, Eugène H.A. de Beer, German C. Guzman, Wim van der Maarl, Savetovanje Inter-noise 2009, Ottawa, Kanada, 2009. godine). Ova buka nastaje u prednjem delu Lokacije, od kapije do platoa. Izvor ove buke nije zaklonjen od prijemnika, pa do njih dolazi direktan talas.

Nivo buke kod prijemnika, akoju izazivajuteretnih vozila koja se kreću na Lokaciji malim brzinama, može se odrediti Bies-Hansenovim obrascem:

�� = �� + 10 ∙ log��

��,

Gde su:

- Lp – Nivo buke kod prijemnika, - Lw – Nivo zvučne snage izvora, - Q – direkcioni faktor, i - r – rastojanje između prijemnika i izvora.

Direkcioni faktor ima vrednost Q = 2 za izvor koji se nalazi neposredno iznad podloge, te izaziva zvučni

talas u obliku polusfere (videti Sliku 15).

Q = 1 Q = 2 Q = 4 Q = 8

Slika 15 – Vrednosti direkcionog faktora za razne vrste zvučnih talasa

Slika 16 – Udaljenosti prijemnika od izvora buke

Prijemnik A je od izvora zvuka udaljen oko 22m (tačnije – 21,8m). Na mestu Prijemnika A će nivo buke, koja potiče od vozila na Lokaciji, biti

�� = 105�� + 10 ∙ log��

��(��,��)��= 105�� − 36,4�� = 68,6�� ,



Ovaj nivo buke se dodaje na „pozadinsku“ buku, koja kod prijemnika A iznosi približno isto kao i na Lokaciji (Lb = 59,6dB), pa će ukupni nivo buke kod prijemnika A iznositi:

�� = 10 ·log��10��/�� + 10��/��= 10 ·log��(10

�,�� + 10�,��)=69,1�� .

Ovaj nivo buke prelazi dozvoljenu graničnu vrednost od 65dB, te su potrebne mere za smanjenje buke. Nivo buke je potrebno smanjiti za najmanje 4,08dB.

Na sličan način je moguće odrediti nivoe buke kod prijemnika, koja potiče od kretanja teretnih od vozila na Lokaciji:

Tabela 9 - Nivo buke kod prijemnika, koja potiče od kretanja teretnih vozila na Lokaciji

Prijemnik

A B C D

Zvučna snaga izvora [dB] 105

Direkcioni faktor 2

Rastojanje prijemnika od izvora [m] 21,82 127,71 84,14 50,41

Nivo buke usled kretanja vozila Lp [dB] 68,56 54,90 58,52 62,97

Nivo pozadinske buke Lb [dB] 59,6

Ukupan nivo buke Leq [dB] (Lp+Lb) 69,08 60,87 62,10 64,61

Maksimalna dozvoljena vrednost MDV [dB] 65,00

Razlika Leq - MDV +4,08 -4,13 -2,90 -0,39

Potrebne mere? DA NE NE NE

Na Lokaciji je moguća mera postavljanje izolatora buke normalno na pravac prostiranja zvuka od izvora do prijemnika. Mogući materijali izolatora su:

zid od opeke debljine 12cm;

zid od opeke debljine 12cm, malterisan;

zid od šuplje opeke debljine 12cm;

zid od šuplje opeke debljine 12cm - malterisan;

betonski zid debljine 15cm;

zid od panela sa ispunom od poliuretana;

zid od polikarbonata (prozirna barijera);

ograda od živice.

U Tabeli 10 date su vrednosti slabljenja zvuka kroz ove materijale:

Tabela 10 - Vrednosti slabljenja zvuka kroz zid od datog materijala

Naziv Sistem Debljina

zida [cm]

Slabljenje [dB]

zid od opeke

12 45

zid od šuplje opeke

12 51



Naziv Sistem Debljina

zida [cm]

Slabljenje [dB]

zid od opeke malterisan sa jedne strane

12 50

zid od šuplje opeke malterisan sa jedne strane

12 53

betonski zid

15 57

zid od panela sa ispunom od poliuretana

5 30

zid od polikarbonata (prozirna barijera)

1,5 32

ograda od živice - 2-5

Kod prijemnika A potrebno je primeniti mere za umanjenje nivoa buke od najmanje 4,08dB. To je moguće postići bilo kojom od predstavljenih vrstom zida, sem ogradom od živice.

Predlaže se podizanje zaštitnog zida prema slici 17.

Slika 17 – Položaj radne zone, zaštitnog zida i formiranje zone zaštite od buke Kružić sa krsto predstavlja referentni položaj izvora buke

Zaštitni zid treba da zaklanja prijemnik od izvora buke.

Kako slika 18 pokazuje, zaštitni zid treba da bude visok da, posmatrano od iz izvora, u potpunosti zaklanja prijemnik buke. Kao prijemnik buke se može smatrati gornja ivica vrata na zgradi sa susedne parcele. Tako postavljen zid će sprečiti zvuk da dopre do prozora i vrata i tako prodre u prostorije suseda.

Za referentni položaj izvora buke može se uzeti tačka oko 1,5m iznad platoa na sredini radne zone, naspram zapadnog zida zgrade (videti sliku 17 – kružić sa krstom). Ovako određena visina zida je minimalna. Pravilo je da svaki metar, za koji vrh zida nadvisuje duž koja spaja izvor sa prijemnikom,

donosi dodatnih 1,5dB slabljenja buke (slika 18).



Slika 18 – Uz objašnjenje određivanja visine zaštitnog zida.

Nivo buke usled postojanja zida u zavisnosti od upotrebljenog materijala daje tabela 11:

Tabela 11 - Nivo buke kod prijemnika, koja potiče od kretanja teretnih vozila na Lokaciji u zavisnosti od materijala zida

Prijemnik A

Ukupan nivo buke Leq [dB] (Lp+Lb) – bez zida 69,08


Zid od opeke (d= 12cm, ΔL= - 45dB) 24,08

Zid od šuplje opeke (d= 12cm, ΔL= - 51dB) 18,08

Zid od opeke malterisan sa jedne strane(d= 12cm, ΔL= - 50dB) 19,08

Zid od šuplje opeke malterisan sa jedne strane (d= 12cm, ΔL= - 53dB) 16,08

Betonski zid (d= 15cm, ΔL= - 57dB) 12,08

Zid od panela sa ispunom od poliuretana (d= 5cm, ΔL= - 30dB) 39,08

Zid od polikarbonata (prozirna barijera) (d= 1,5cm, ΔL= - 32dB) 37,08

Ograda od živice (ΔL= - 2dB) 67,08

3.4.1.8 Buka usled rada krana za istovar/utovar otpada

Za procenu nivoa buke na mestu prijemnika, a koja potiče od istovara i utovara otpada, uzet je podatak iz baze podataka Ministarstva za životnu sredinu, hranu i seoska pitanja (DEFRA) Ujedinjenog kraljevstva. Prema podacima iz te baze podataka, koja sadrži usrednjene vrednosti buke za mašine i alate koji se koriste u građevinarstvu i povezanim aktivnostima, nivo buke LAeq za kamione sa ugrađenim kranom nosivosti od 6t, inosi LAeq = 77dB, mereno na udaljenosti od 10 metara (standardno rastojanje) od izvora buke.

Prijemnik A je od zone istovara udaljen oko 29m (na slici 19 je to 28,71m). Na osnovu ovog podatka,

može se odrediti nivo buke Lp na mestu prijemnika buke upotrebom obrasca

�� = �� + 20 ∙ log��

��,

gde je:

- r1 rastojanje od izvora buke gde je izmeren nivo buke Lp1, i - r2 rastojanje od izvora buke gde je izmeren nivo buke Lp2.



Slika 19 – Položaj mesta istovara u odnosu na prijemnike

Za prijemnik A je rastojanje od izvora r=28,71m, te je

�� = 77�� + 20 ∙ log��(��)�

(��,��)�= 58,68� .

Međutim, zgrada na Lokaciji zaklanja izvor buke od prijemnika A, čim se značajno smanjuje nivo buke kod privatnika, izazvan istovarom otpada na Lokaciji.

Pojednostavljen model zanemaruje složeni proračun prostiranja zvuka kroz unutrašnjost zgrade. Za potrebe ocene slabljenja zvuka u Studiji je dovoljno smatrati da zgrada slabi zvuk kao zid dvostruke debljine od debljina zida zgrade, tj. debljine 40cm+40cm=80cm.

Ranije je pokazano da zid debljine 12cm, slabi zvuk za 45dB. Zid debljine 80cm je

80cm/12cm=6,67

puta deblji, pa će oslabiti zvuk za

45dB + log10 6,67= 45dB + 8,24dB = 53,4dB.

Dakle, nivo buke kod prijemnika će biti će biti

LA = 58,68dB – 53,4dB = 5,28dB.

Međutim, buka se prostire i preko zgrade, usled difrakcije na krovu zgrade (Slika 20). Usled difrakcije, do Prijemnika A će stići i savijeni talas.

Slika 20 – Difrakcija (savijanje) zvučnih talasa preko prepreke

Sleme zgrade se nalazi na visini od 4,75m.



Slika 21 – Horizontalno rastojanje od izvora do prijemnika buke preko slemena zgrade

Dužina puta put talasa do slemena se dobija Pitagorinom teoremom, gde su kateta – udaljenost izvora

buke od zgrade i h – visina slemena (videti sliku 22),

Slika 22 – Uz proračun dužine puta savijenog talasa

te je

�� = √�� + ℎ��

= �(10,58� )� + (4,75� )� = 11,62� .

Isto tako je dužina puta talasa od slemena do prijemnika A:

�� = √�� + ℎ��

= �(17,22� )� + (4,75� )� = 17,86� .

Ukupna dužina savijenog talasa je r = r1 + r2 = 29,48m.

Na tom putu talas oslabi, pa na je nivo buke kod prijemnika A

�� = �� + 10 ∙ log��

�� = 77�� + 10 ∙ log��

�

��(��,��)��= 58,22�� .

Nivo buke, koji potiče od savijenog talasa je mnogo veći od nivoa koji izaziva direktni, oslabljeni, talas, pa je on dominantan.

Ukupni nivo buke kod prijemnika A, koji nastaje usled rada ugaone brusilice ispred zgrade iznosi

�� = 10 ·log��10��/�� + 10��/��= 10 ·log��(10

�,�� + 10�,��)=61,97�� ,

što je dozvoljeni nivo buke za ovu zonu.



Rezultati za sve prijemnike su prikazani u sledećoj tabeli:

Tabela 12 - Nivo buke kod prijemnika, koja potiče od istovara/utovara teretnih vozila na Lokaciji

Prijemnik

A B C D


Direkcioni faktor Nije primenljivo

2


Nivo buke usled utovara/istovara vozila Lp [dB] 58,22 34,81 40,00 44,10




Razlika Leq - MDV -3,03 -5,39 -5,35 -5,28

Potrebne mere? NE NE NE NE

3.4.1.9 Rad ugaonih brusilica pri sečenju metalnog otpada

Pri razmatranju uticaja rada ugaonih brusilica na nivo buke kod prijemnika, izvršena je analiza

emitovane zvučne snage uganih brusilica nekoliko proizvođača, koje podatke sadrži tabela 13:

Tabela 13 – Nivo zvučne snage za ugaone brusilice nekih proizvođača

Proizvođač Tip Snaga

(W)

Nivo zvučne snage bez opterećenja

(dB)

Nivo zvučne snage sa opterećenjem

(dB)

Bosch GWS 24-230 JVX 2400 93 104

Bosch 1775E 1020 99 98

Bosch 1700A 840 96 99

Makita GA5030 720 85 96

Makita GA4530 720 85 96

Makita 9557PB 900 95 96

Makita GA7021 1800 97 99

DeWalt DW402 900 99 98

Hitachi G12SR2 580 94 97

Porter Cable 7430 720 103 98

Ridgid R1000 960 96 98

Ryobi AG401 528 93 95

Ryobi AG451 660 91 97

Zaključuje se da je, za većinu brusilica nivo emitovane zvučne snage ispod 100dB, što će se uzeti kao osnova za proračun.

U slučaju rada na otvorenom, razlikuju se dva slučaja:

1. rad na mestu vidljivom na mestu prijemnika A; i

2. rad na mestu koje od prijemnika A zaklanja zgrada broj 2 (slika 23).



Slika 23 – Dva položaja rada sa ugaonom brusilicom

U slučaju, kada je izvor buke – ugaona brusilica – zaklonjena, zgrada služi kao barijera za prolaz zvuka.

Na osnovu ovih vrednosti je moguće izračunati nivo buke kod prijemnika Bies-Hansenovim obrascem:

�� = �� + 10 ∙ log��

�� = 100�� + 10 ∙ log��

�

��(��,��)��= 64,08�� .

Upotrebljava se pojednostavljeni model slabljenja buke, koji zanemaruje složeni proračun prostiranja zvuka kroz unutrašnjost zgrade. Debljina zida zgrade je, dakle, 80cm i on će oslabiti zvuk za 53,4dB. Dakle, nivo buke kod prijemnika će biti će biti

LA = 64,8dB – 53,4dB = 10,68dB.

Međutim, buka se prostire i preko zgrade, usled difrakcije na krovu zgrade pa će do Prijemnika A će stići i savijeni talas.

Dužina puta put talasa do slemena se dobija Pitagorinom teoremom, gde su kateta – udaljenost izvora buke od zgrade i h – visina slemena, pa je

�� = √�� + ℎ��

= �(9,4� )� + (4,75� )� = 10,5� .


�� = √�� + ℎ��

= �(17,9� )� + (4,75� )� = 18,5� .



�� = �� + 10 ∙ log��

�� = 100�� + 10 ∙ log��

�

��(��)��= 62,77�� .

1

2



Slika 24 – Horizontalno rastojanje od izvora do prijemnika buke preko slemena zgrade



�� = 10 ·log��10��/�� + 10��/��= 10 ·log��(10

�,�� + 10�,��)=64,48�� ,


Sledeća tabela daje pregled nivoa buke i kod ostalih prijemnika u okolini Lokacije:


Prijemnik

A B C D



2


Nivo buke usled rada ugaone brusilice Lp [dB] 62,77 50,60 53,52 55,94




Razlika Leq - MDV -0,52 -4,88 -4,44 -3,84




’

Slika 25 – Rastojanje prijemnika od izvora buke

U slučaju da se rad ugaonom brusilicom obavlja na otvorenom prostoru u oblasti Lokacije koju prema

prijemniku A ne zaklanja zgrada, analiza uticaja buke se obavlja kao i u ranijim slučajevima. Na slici 26

je dat najnepovoljniji slučaj rada ugaone brusilice u odnosu na prijemnik A, kada direktni zvučni talas prolazi do prijemnika, a izvor buke je blizu same granice između dva poseda. Udaljenost izvora buke od prijemnika A je, ovde, 26,5m.

Slika 26 – Najnepovoljnije mesto za rad sa ugaonom brusilicom u odnosu na prijemnik A

Nivo buke kod prijemnika A, a koja potiče od rada ugaone brusilice data Bies-Hansenovim obrascem:

�� = �� + 10 ∙ log��

�� = 100�� + 10 ∙ log��

�

��(��,��)��= 63,56�� ,

što sa nivoom pozadinske buke daje nivo od

�� = 10 ·log��10��/�� + 10��/��= 10 ·log��(10

�,�� + 10�,��)=65,02�� ,

što je nedozvoljeni nivo buke u ovoj zoni stanovanja.



Slika 27 – Položaj prijemnika u odnosu na izvor buke pri radu ugaone brusilice na otvorenom

Tabela 15 - Nivo buke kod prijemnika, koja potiče od rada ugaone brusilice u nepovoljnijem položaju na Lokaciji

Prijemnik

A B C D


Direkcioni faktor 2


Nivo buke usled rada ugaone brusilice Lp [dB] 63,56 52,88 52,26 53,07




Razlika Leq - MDV +0,02 -4,56 -4,66 -4,53

Potrebne mere? DA NE NE NE

3.4.1.10 Rad gorionika za sečenje metalnog otpada

Prema podacima regulatornog tela za bezbednost i zdravlje na radu Ujedinjenog Kraljevstva (HSE), buka pri rezanju gorionikom za gasno rezanje postaje značajna pri rezanju metalnih predmeta debljine od 40-50mm naviše, ili ako se istovremeno upotrebljava više gorionika. Tada nivo buke može da pređe vrednost od 90dB.

U predmetnom postrojenju se režu metalni limovi debljina manjih od 2mm. Pri tome se koristi jedan gorionik – zbog obima poslova nema potrebe za više njih.

Za potrebe analize buke pri radu sa gorionikom, uvodi se pretpostavka da je nivo zvučne snage gorionika iznosi tih 90dB.

Prijemnik A je od zone rada gorionika udaljen oko 29m (na slici 28 19 je to 29,48m).

Nivo buke kod prijemnika A, a koja potiče od rada ugaone brusilice data Bies-Hansenovim obrascem:

�� = �� + 10 ∙ log��

�� = 90�� + 10 ∙ log��

�

��(��,��)��= 52,63�� ,



Slika 28 – Položaj gorionika za sečenje metala u odnosu na prijemnike


�� = 10 ·log��10��/�� + 10��/��= 10 ·log��(10

�,�� + 10�,��)=60,40�� ,

što je dozvoljeni nivo buke u ovoj zoni stanovanja.

Međutim, zgrada na Lokaciji zaklanja i ovaj izvor buke od prijemnika A, čim se značajno smanjuje nivo buke kod prijemnika.

Zgrada na putu zvučnih talasa oslabi zvuk za 53,4dB, te će nivo buke kod prijemnika će biti će biti

LA = 60,40dB – 53,4dB = 7,00dB.

Međutim, buka se prostire i preko zgrade, usled difrakcije na krovu zgrade, usled čega do Prijemnika A stiže i savijeni talas.

Dužina puta put talasa do slemena je

�� = √�� + ℎ��

= �(15,67� )� + (4,75� )� = 16,37� .


�� = √�� + ℎ��

= �(15,30� )� + (4,75� )� = 16,02� .



�� = �� + 10 ∙ log��

�� = 90�� + 10 ∙ log��

�

��(��,��)��= 51,81�� .



�� = 10 ·log��10��/�� + 10��/��= 10 ·log��(10

�,�� + 10�,��)=60,27�� ,


Rezultati za sve prijemnike su prikazani u tabeli 16.




Prijemnik

A B C D



2


Nivo buke usled rada gorionika Lp [dB] 51,81 40,92 43,52 45,57




Razlika Leq - MDV -4,73 -5,34 -5,29 -5,23


3.4.1.11 Rad prese za baliranje otpada – metala, papira i predmeta od plastične mase

Pri razmatranju uticaja rada prese za baliranje otpada na nivo buke kod prijemnika, izvršena je analiza

emitovane zvučne snage mašina za baliranje nekoliko proizvođača, koje podatke sadrži tabela 17:

Tabela 17– Nivo zvučne snage za mašine za baliranje otpada nekih proizvođača

Proizvođač Tip Pritisak

(t) Masa bale

[kg]

Nivo zvučne snage mašine (dBA)

Mil-tek H500 < 50 350 - 500 70

Mil-tek H600 < 60 340 - 500 70

Bramidan B20 20 200 - 300 64

Bramidan B30 30 280 - 450 64

Capital CB50 SD W LUD 50 <500 85

MACFAB 450 25 450 75

J&B Recycling 2.0F 4 60 68

J&B Recycling 4.0F 16 200 72

Zaključuje se da je, za većinu presa za baliranje nivo emitovane zvučne snage ispod vrednosti od 85dB, što će se uzeti kao osnova za proračun.

U slučaju da se rad prese za baliranje obavlja u oblasti Lokacije koju prema prijemniku A ne zaklanja

zgrada, analiza uticaja buke se obavlja kao i u ranijim slučajevima. Na slici 29 je dat najnepovoljniji slučaj

rada prese za baliranje u odnosu na prijemnik A, kada direktni zvučni talas prolazi do prijemnika, a izvor buke je blizu same granice između dva poseda. Udaljenost izvora buke od prijemnika A je, ovde, 26,5m.



Slika 29 – Najnepovoljnije mesto za rad prese za baliranje u odnosu na prijemnik A

Nivo buke kod prijemnika A, a koja potiče od rada prese za baliranje data Bies-Hansenovim obrascem:

�� = �� + 10 ∙ log��

�� = 85�� + 10 ∙ log��

�

��(��,��)��= 48,56�� ,


�� = 10 ·log��10��/�� + 10��/��= 10 ·log��(10

�,�� + 10�,��)=59,93�� ,


Slika 30 – Položaj prijemnika u odnosu na izvor buke pri radu prese za baliranje

Tabela 18 - Nivo buke kod prijemnika, koja potiče od rada prese za baliranjena Lokaciji

Prijemnik

A B C D


Direkcioni faktor 2


Nivo buke usled rada prese za baliranje Lp [dB] 48,56 37,88 37,26 38,07



Prijemnik

A B C D




Razlika Leq - MDV -5,07 -5,37 -5,37 -5,37


3.4.1.12 Govorne komunikacije na Lokaciji

Nivo zvučne snage usled govorne komunikacije iznosi – prema podacima iz raznih izvora – kreće se oko 60dB. Iz ranijeg izlaganja se može zaključiti da ovaj nivo zvučne snage neće izazvati merljiv doprinos nivou buke kod prijemnika B, C i D.

Nivo buke kod prijemnika A, a koja potiče od govornih komunikacija na Lokaciji na mestu B (slika 31)

iznosi:

�� = �� + 10 ∙ log��

�� = 60�� + 10 ∙ log��

�

��(��,��)��= 24,84�� ,


�� = 10 ·log��10��/�� + 10��/��= 10 ·log��(10

�,�� + 10�,��)=59,60�� ,


Nivo buke kod prijemnika A, a koja potiče od govornih komunikacija na Lokaciji na mestu B (slika 31)

iznosi:

�� = �� + 10 ∙ log��

�� = 60�� + 10 ∙ log��

�

��(��,��)��= 25,88�� ,


�� = 10 ·log��10��/�� + 10��/��= 10 ·log��(10

�,�� + 10�,��)=59,60�� ,


Slika 31 – Uz analizu uticaja govornih komunikacija na nivo buke kod prijemnika A



Primećuje se da, uz ovako nizak nivo buke od govornih komunikacija, buka kod prijemnika A potiče isključivo od pozadinske buke.

3.4.1.13 Rad ugaone brusilice u unutrašnjosti zgrade

Uticaj rada ugaone brusilice u unutrašnjosti zgrade 1 je moguće proceniti na osnovu sledećih pretpostavki:

1. Nivo zvučne snage ugaone brusilice iznosi 100dB; 2. Unutrašnje dimenzije radne prostorije su: širina= 7,2m, dužina=7,2m i visina=3m 3. Zidovi prostorije su izgrađeni od opeke i nisu malterisani; 4. Debljina zidova zgrade je 40cm; 5. Zgrada ima jedan otvor prema prijemniku A dimenzija: širina= 0,5m i visina= 0,5m

Za modeliranje buke u unutrašnjosti prostorije koristi se Sabin model.

Nivo buke u prostoriji se računa na osnovu izraza

�� = �� + 10 ·log��

�·�·��+

�

��,

gde je:

- Lp – nivo buke u prostoriji; - Lw – nivo zvučne snage izvora (u ovom slučaju ugaone brusilice); - Q – direkcioni faktor (za brusilicu, koja se nalazi u centru prostorije je Q=1); - r – rastojanje od izvora do zida; - R – faktor prostorije.

Faktor prostorije R se računa na osnovu izraza

� =�·��

��,

gde je:

- S – ukupna površina prostorije; - �� – srednji koeficijenat apsorbcije zidova prostorije.

Za nemalterisane zidove od opeke, srednji koeficijenat apsorpcije iznosi oko αST = 0,05, za pod od glatkog betona αST = 0,03, a za tavanicu od letava na drvenoj podkonstrukciji αST = 0,07.

Prema navedenom, �� =�

�(0,05 + 0,03 + 0,07) = 0,05.

Prostorija je dimenzije 7,2m x 7,2m x 3m, pa je ukupna površina zidova S = 190m2.

Faktor prostorije ima vrednost od � =��·�,��

��,�� = 10.

Poznavanjem faktora prostorije se dobija nivo buke na zidu prostorije:

�� = 100�� + 10 ·log��

�·�·(�,��)�+

�

�� = 96,04dB

Udaljenost otvora na zgradi do prijemnika A iznosi r = 13.34m.

Na toj udaljenosti, prijemnik A je opterećen bukom nivoa

�� = �� + 10 ∙ log��

��= 96,04�� + 10 ∙ log��

�

��(��,��)��= 65,55�� ,




�� = 10 ·log��10��/�� + 10��/��= 10 ·log��(10

�,�� + 10�,��)=66,54�� ,

što je nedozvoljeni nivo buke u ovoj zoni stanovanja, te su potrebne mere za smanjenje buke.

U slučaju izgradnje zaštitnog zida između zgrade i prijemnika A prema tabeli 10, nivo buke na mestu prijemnika A će biti u dozvoljenim granicama, izuzev za ogradu od rastinja.

U slučaju da se otvor za ventilaciju na zgradi, koji je na zidu prema prijemniku A, zazida, tada će taj zid, debljine 40cm, što je

40cm/12cm=3,33

puta deblji od zida debljine 12cm, a za koji se zna da unosi slabljenje od 45dB.

Zid od 40cm će oslabiti zvuk za

45dB + log10 3,33= 45dB + 5,22dB = 39,78dB.

U ovom slučaju, nivo buke kod prijemnika A će biti

LA = 65,55dB – 39,78dB = 25,77dB.

Dakle, u slučaju da se zazida otvor na prostoriji, doprinos rada ugaone brusilice u prostoriji nivou buke kod prijemnika A će biti znatno manja od pozadinske buke, pa će se na tom mestu čuti samo pozadinska buka.

3.4.1.14 Rezime

Tabela19 prikazuje doprinos pojedinih izvora buke nivou buke kod prijemnika.

Tabela 19 - Nivo buke kod prijemnika, koja potiče od pojedinih izvora buke

Prijemnik

A B C D

Bez zaštitnog

zida

Sa zaštitnim zidom od poliuretana

ΔL = - 30dB

Kretanje vozila 69,08 Pozadinska buka 54,90 58,52 62,97

Utovar/istovar 61,97 Pozadinska buka 59,61 59,65 59,72

Rad ugaone brusilice ispred zgrade 64,48 Pozadinska buka 60,12 60,56 61,16

Rad ugaone brusilice na otvorenom 65,02 Pozadinska buka 60,44 60,34 60,47

Rad gorionika 60,27 Pozadinska buka 59,66 59,71 59,77

Rad presa za baliranje 59,93 Pozadinska buka 59,63 59,63 59,63

Rad ugaone brusilice u zgradi 66,54 Pozadinska buka - - -

Rad ugaone brusilice u zgradi – zazidan otvor 25,77 Pozadinska buka - - -



3.5 Jonizujuća i nejonizujuća zračenja

Jonizujućih i nejonizujućih zračenja nema.

3.6 Prikaz tehnologije tretiranja (prerada, reciklaža, odlaganje i sl.) svih vrsta otpadnih materija

Doveženi koristan otpad se razdvaja, usitnjava i presuje pre upućivanja na dalje procese reciklaže. Otpadne vode sanitarnog porekla se sakupljaju u postojeću septičku jamu bez tretmana, a atmosferske slivaju na okolno slobodno zemljište, takođe bez prethodnog tretmana. Otpadni gasovi odlaze u atmosferu, a njihovo kontrolisanje i eventualni tretman nije moguć. Kontrola izduvnih gasova vozila podleže kontroli prilikom tehničkog pregleda vozila.

3.7 Prikaz uticaja na životnu sredinu izabranog i drugih razmatranih tehnoloških rešenja

Izabranim tehnološkim rešenjem dolazi do zagađenja: bukom, prilikom rada mašina za mehaničku obradu otpada i transportnim sredstvima; izduvnim gasovima od transportnih sredstava; metalnom prašinom prilikom sečenja metala; eventualnim procurivanjem ulja iz vozila za transport otpada; generisanjem komunalnog i komercijalnog otpada.

Zbog svega navedenog, predviđene su mere u cilju sprečavanja, smanjenja i otklanjanja svakog značajnijeg štetnog uticaja na životnu sredinu, opisane u poglavlju 8. Druga tehnološka rešenja nisu razmatrana.



4 PRIKAZ GLAVNIH ALTERNATIVA KOJE JE NOSILAC PROJEKTA RAZMATRAO

4.1 Lokacija ili trasa

Planirani projekat je već izgrađen objekat, uzet u zakup na period od 10 godina, sa mogućnošću produženja ugovora.

Sama lokacija predstavlja alternativu lokaciji drugog preduzeća iste delatnosti (SZR „Dado metal“), koje se nalazi u stambenom okruženju i bez adekvatnog pristupnog puta, što je bio uzrok brojnim nesuglasicama i problemima .

4.2 Proizvodni procesi ili tehnologija

U razmatranju alternativa i izboru tehnologije, nosilac projekta se opredelio za proveren način rada na sličnim otpadima, kako bi postigao maksimalne ekonomske efekte uz poštovanje okoline.

4.3 Metode rada

U razmatranju alternativa i izboru tehnologije, nosilac projekta se opredelio za proveren način rada na sličnim otpadima, kako bi postigao maksimalne ekonomske efekte uz poštovanje okoline.

4.4 Planovi lokacija i nacrti projekata

Objekat je postojeći i nije bilo alternativa po pitanju planske dokumentacije.

4.5 Vrsta i izbor materijala

Objekat je postojeći pa nisu razmatrane alternative u pogledu materijala.

4.6 Vremenski raspored za izvođenje projekta

Objekat je postojeći tako da nema potrebe za izvođenjem projekta.

4.7 Funkcionisanje i prestanak funkcionisanja

Objekat je uzet u zakup na period od deset godina sa mogućnošću produženja.

4.8 Datum početka i završetka izvođenja

Objekat je postojeći, a za početak funkcionisanja planiranog projekta dovoljna je samo isporuka reciklabilnog otpada.



4.9 Obim proizvodnje

Obim proizvodnje je ditkiran zahtevima tržišta i kapaciteta Postrojenja. U to smislu, Nosilac projekta nije razmatrao alternative.

4.10 Kontrola zagađenja

Kontrola zagađenja sprovodi se kontrolisanjem nivoa buke u životnoj sredini.

4.11 Uređenje odlaganja otpada

Nesortiran otpad se privremeno odlaže na otvorenom platou gde se sprovodi i njegovo razdvajanje i usitnjavanje, a izdvojene komponente unutar boksova u poslovnom objektu (obojeni metali i papir) i na tucanikom nasutom platou u okviru kompleksa (gvožđe, limovi, čelik, plastika).

4.12 Uređenje pristupa i saobraćajnih puteva

Sve pristupne saobraćajnice su postojeće i već uređene.

4.13 Odgovornost i procedura za upravljanje životnom sredinom

Odgovornost za upravljanje životnom sredinom tokom perioda korišćenja je na Nosiocu projekta.

4.14 Obuka

Obuka zaposlenih se sprovodi i redovno se ažurira.

4.15 Monitoring

Za monitoring tokom redovnog korišćenja projekta odgovoran je korisnik, odnosno Nosilac projekta.

4.16 Planovi za vanredne prilike

Nosilac projekta sačinjava poseban dokument plan zaštite od udesa. Taj dokumenat se izrađuje u postupku dobijanja dozvole za skladištenje i tretiranje otpada.

4.17 Način dekomisije, regeneracije lokacije i dalje upotrebe

U slučaju zatvaranja, Nosilac projekta je dužan da lokaciju vrati u stanje u kojem ju je zatekao pri preuzimanju.



5 PRIKAZ STANJA ŽIVOTNE SREDINE NA LOKACIJI I BLIŽOJ OKOLINI (MIKRO I MAKRO LOKACIJA)

5.1 Stanovništvo

Stanovništvo u bližoj okolini obrađena je u poglavlju 2.9.

5.2 Fauna i flora

Fauna i flora u bližoj okolini obrađena je u poglavlju 2.6.

5.3 Zemljište, voda i vazduh

Zemljište okoline Lokacije se, po geološkom, litološkom, geomorfološkom, hidrogeološkom i hidrološkom stanovištu, poklapa sa zemljištem na Lokaciji, što je obrađeno u Poglavlju 2.3. Podzemne vode se okoline Lokacije se protežu ispod Lokacije, te u svemu odgovaraju opisu iz Poglavlja 2.4. U okolini Lokacije nema nadzemnih voda.

Kvalitet vazduha je merenje koncentracije zagađujućih materija u vazduh, na određenom mestu, u određeno vreme. Emisija je proces ispuštanja zagađujućih materija u vazduh (emisija iz prirodnih i antropogenih izvora). Ispitivanje i kontrolisanje kvaliteta vazduha je u nadležnosti Republike, odnosno jedinica lokalne samouprave. Zakonom o zaštiti vazduha (Službeni glasnik RS, 36/2009, 10/2013) uređeno je upravljanje kvalitetom vazduha i utvrđene su mere, način organizovanja i kontrola sprovođenja zaštite i poboljšanja kvaliteta vazduha na teritoriji RS. Praćenje kvaliteta vazduha na teritoriji Grada Subotice sprovodi definisano je Ugovorom o finansiranju programa "Monitoringa parametara životne sredine koji svake godine potpisuju Gradska Uprava Grada Subotica i Zavod za javno zdravlje Subotica koji i vrši merenja i ispitivanja. Shodno ciljevima ispitivanja, Programom se utvrđuju sledeće tačke:

broj i razmeštaj mernih stanica period ispitivanja parametri ispitivanja učestalost uzimanja uzoraka obrada podataka i izveštavanje

Praćenje koncentracije osnovnih zagađujućih supstanci iz ambijentalnog vazduha tokom 2014. godine vršilo se na sledećim mernim mestima:

Subotica - Građevinski fakultet Subotica –Bolnica Subotica - Vatrogasna stanica Palić centar i Bajmok



dok se tokom 2015. godine vršilo samo na jednom mernom mestu:

Subotica Bolnica Ispitivanje zagađujuće materije čađ iz ambijentalnog vazduha vršila su se na sledećim mernim mestima:

Bajmok centar Veliki Radanovac Čantavir

Ispitivanje taložnih materija iz ambijentalnog vazduha vršila su se prema Ugovoru, od januara do marta meseca 2014. godine na sledećim mernim mestima:

Subotica - Građevinski fakultet Subotica - Bolnica Subotica - Mesara “Matijević” Palić - Ribarska baraka Palić - centar Palić - Auto-put, severni izlaz Bajmok - centar Kelebija - centar i Čantavir;

dok tokom 2015. godine ova merenja nisu vršena ni na jednom mernom mestu. Tabela 9: Srednje vrednosti taložnih materija za 2014. za Kelebiju, Bajmok i Čantavir



5.4 Klimatski činioci

Klimatski činioci okoline predmetne lokacije opisani su u Poglavlju 2.5.

5.5 Građevine, nepokretna kulturna dobra, arheološka nalazišta i ambijentalne celine

Građevine, nepokretna kulturna dobra, arheološka nalazišta i ambijentalne celine opisani su u poglavlju 2.8.

5.6 Pejzažne karakteristike

Pejzažne karakteristike su opisane u poglavlju 2.7.

5.7 Međusobni odnos navedenih činilaca

Između raznih činilaca životne sredine u okolini predmetne lokacije su brojni, ali slabo izraženi uticaji. Intenzivni saobraćaj na saobraćajnici duž Ulice put Edvarda Kardelja znatno utiče na kvalitet vazduha okoline, zbog čega može doći i do zagađivanja zemljišta u slučaju procurivanja motornog ulja iz vozila. Bezbednost stanovništva usled ovog saobraćaja je nižeg stepena. Zbog intenziteta saobraćaja na Putu Edvarda Kardelja, saobraćajnica se može smatrati linearnim izvorom zagađenja. Buka koju ovaj saobraćaj proizvodi je u dozvoljenim granicama. Velika rastojanja saobraćajnice od okolnih objekata čine da se zvučna energija rastoči na putu do prijemnika. Travnjaci, koji se protežu oko saobraćajnice upijaju zvučne talase, dodatno doprinoseći prigušenju buke. Slična je situacija i sa vibracijama usled saobraćaja. Podzemne vode u okolini lokacije su na dubinama od oko 3-4 m, što okolinu lokacije čini relativno bezbednom u pogledu prenosa površinskih zagađenja u podzemne vode. Atmosferske padavine se lako upijaju od strane peskovitog zemljišta, tako da ni nakon izdašnih padavina ne nastaju lokve na ovom delu naselja.



Zbog nepostojanja kanalizacione mreže u okolini Lokacije, stanovništvo je primorano da sanitarne i druge otpadne vode akumulira u septičkim jamama. Pražnjenje ovih jama obavlja JKP “Čistoća i zelenilo”, ali i nekoliko novoformiranih privrednih društava koje se bave ovom delatnošću. Flora okoline Lokacije je gotovo u potpunosti antropogena, autohtone vrste su se u potpunosti povukle delovanjem Čoveka. Svetlosno zagađenje je intenzivno, s obzirom na postojanje intentivnog uličnog osvetljenja. Ulična rasveta podiže nivo javne i saobraćajne bezbednosti, ali i nivo svetlosnog zagađenja. Sadržaji u okolini lokacije su stanovanje, bavljenje poljoprivredom, kao i razne privredne delatnosti. Zbog raznovrsnosti sadržaja, predmetni projekat ne dolazi do naročitog izražaja. Trenutno je okolina u potpunosti vizuelno degradirana.



6 OPIS MOGUĆIH ZNAČAJNIH UTICAJA PROJEKTA NA ŽIVOTNU SREDINU

6.1 Kvalitet vazduha, vode, zemljišta, nivo buke, intenzitet vibracija, toplote i zračenja

U toku predmetnog procesa dolazi do neznatnog zagađenja vazduha od metalne prašine koja se stvara prilikom istovara sekundarnog otpada i prilikom sečenja istog. Takođe je moguće zagađenje vazduha prouzrokovano izduvnim gasovima transportnih vozila koja dovoze otpadni materijal i odvoze sekundarne sirovine. Budući da su navedena aerozagađenja kratkotrajnog i povremenog karaktera i da je kompleks u okviru dvorišta Nosioca projekta, neće dolaziti do značajnijih promena kvaliteta vazduha, koji bi ugrozili životnu sredinu. Sanitarna otpadna voda odvodi se u postojeću septičku jamu u okviru lokacije projekta, s obzirom da u vreme izgradnje objekata nije postojala mogućnost njihovog priključenja na gradsku kanalizacionu mrežu. Septičku jamu po potrebi prazni nadležno JKP. Uslovno čiste atmosferske vode sa krovnih ravni se olucima i nivelacijom terena upućuju na slobodno zemljište gde se upijaju u podzemlje. Obradive površine u neposrednom okruženju (susedne parcele) su više od terena lokacije projekta tako da se voda sa lokacije nikako ne može slivati u susedstvo. Od čvrstih otpadnih materija javlja se izvesna količina smeća nespecifičnog karaktera, koja se sakuplja u kontejner koji redovno prazni nadležna komunalna služba. Sav specifičan otpad koji se doveze, razvrstava se, usitnjava i prodaje poznatim licima u cilju reciklaže. Prilikom dolaska i odlaska kamiona, rada prese za baliranje papira i mlina za mlevenje plastike, kao i istovara otpada, dolazi do izvesnog emitovanja buke. Vibracije su svedene na minimum, s obzirom da su pristupni put i radni prostor u većem delu asfaltirani. Jonizujućih i nejonizujućih zračenja nema.

6.2 Zdravlje stanovništva

U toku redovnog rada pogona nema emisije nedozvoljenih koncentracija štetnih i otrovnih materija koje bi ugrozile zdravlje okolnog stanovništva.

6.3 Meteorološki parametri i klimatske karakteristike

Klimatski uslovi tokom redovnog rada navedenog Projekta ostaju nepromenjeni, odnosno rad istog nema uticaja na promenu mikroklime okoline.

6.4 Ekosistem

Radom predmetnog Projekta ne očekuju se bitne promene stanja postojećeg ekosistema.



6.5 Naseljenost, koncentracija i migracija stanovništva

Rad predmetnog Projekta nema uticaja na naseljenost i migraciju stanovništva.

6.6 Namena i korišćenje površina (izgrađene i neizgrađene površine, upotreba poljoprivrednog šumskog i vodnog zemljišta i sl.)

Projekat neće imati značajniji uticaj na namenu i korišćenje površina, s obzirom da se predmetna površina i ranije koristila u komercijalne svrhe.

6.7 Komunalna infrastruktura

Radom predmetnog Projekta neće biti narušena postojeća komunalna infrastruktura i njeni pojavni oblici.

6.8 Prirodna dobra posebnih vrednosti i nepokretna kulturna dobra i njihova okolina i sl.

U bližoj okolini analizirane lokacije nema registrovanih zaštićenih kulturnih ni prirodnih dobara, pa ni bilo kakvog uticaja na njih.

6.9 Pejzažne karakteristike područja i sl.

Budući da je parcela ograđena transparentnom ogradom, projekat bi imao uticaj na pejzažne karakteristike područja i zbog svoje prirode doveo do vizuelnog zagađenja okoline. Potrebno je preduzeti mere za poboljšanje pejzažnih karakteristika sadnjom zelenog pojasa, koji bi ograničio vizuelni uticaj i, između ostalih, imao i estetsku funkciju.



7 PROCENA UTICAJA NA ŽIVOTNU SREDINU U SLUČAJU UDESA

Identifikacija mogućih izvora opasnosti Analizirajući potencijalne uzroke eventualnih udesnih situacija u „Eco Metalologistic“ d.o.o., mogu se pretpostaviti sledeći uzroci udesa:

Ljudski faktor: o nepravilno rukovanje sa opremom i uređajima; o nepridržavanje propisanih procedura uputstva o radu, zaštiti na radu i zaštiti od

požara; o neredovno i neadekvatno održavanje opreme i uređaja; o nehat i nemaran odnos prema radu; o namerno podmetanje požara, oštećenje opreme i sl.

Energenti - poremećaji u dopremi Mehanički kvarovi:

o Na procesnim postrojenjima i opremi o Na mernoregulacionoj opremi;

Elementarne nepogode (poplave, olujni vetrovi, grmljavine i sl.) Eventualne ratne situacije i razaranja.

Opasnosti i štetnosti u okviru postrojenja predstavljaju:

Opekotine pri dodiru sa zagrejanim delovima postrojenja, Eksplozija delova opreme pod pritiskom, Gasovi nastali sagorevanjem. Povrede pokretnim delovima opreme, odnosno kretanjem delova otpada.

7.1 Mogući udesni događaji

Na osnovu podataka dobijenih pri identifikaciji potencijalnih opasnosti, prikazan je razvoj mogućih događaja i posledica onih kritičnih mesta na kojima je procenjena povećana verovatnoća nastanka udesa i posledica po život, zdravlje ljudi i životnu sredinu. Pored sigurne i efikasne zaštite u tehnološkom procesu i stručnosti u samom procesu proizvodnje, mora se pretpostaviti mogućnost nastanka akcidenta većeg ili manjeg obima. Generalne i uopštene opasnosti, kojima mogu biti izloženi zaposleni u ovom postrojenju i koje su uslovljene karakteristikama tehnološkog procesa i osobinama materija koje se koriste pri radu, su sledeće:

Akcidentno oslobađanje materija, Mehaničko povređivanje slobodnim kretanjem delova materijala, Opasnosti koje sobom nosi gasno sečenje Provalna krađa.

7.2 Akcidentno oslobađanje materija

Prolivanje ulja, maziva ili goriva iz kamiona ili pratećih radnih mašina U slučaju pucanja vodova sa hidrauličnim ili drugim uljem dolazi do prskanja i curenja ulja iz sistema, a oslobođena količina zavisi od same mašine i trenutnih uslova u kojima se ista nalazi. Radni plato je zastrt betonom, a manji deo namenjen skladištenju gvožđa je pokriven tucanikom na koji je spontano nanesen sloj zemlje sa okolnih parcela. Sve površine na kojima se parkiraju



vozila i radne mašine su zaštićene nepropusnim zastorom tako da čak i u slučaju isticanja značajnijih količina goriva iz rezervoara, i/ili ulja iz sistema, neće doći do zagađenja zemljišta niti podzemnih voda jer je moguće sakupiti istekle količine. Okolne obradive površine na susednim parcelama su nivelaciono više od lokacije pogona tako da ni teoretski ne može doći do slivanja i eventualnog zagađenja na ove površine. Opasnosti koje sobom nosi gasno sečenje Pri izvođenju zavarivanja i srodnih postupaka, kao što je u ovom slučaju gasno rezanje, pojavljuju se kompleksne profesionalne štetnosti, od kojih su najuticajnije:

pojava toksičnih (otrovnih) gasova u dimu kao i zavarivačke prašine, opasnosti od požara i eksplozije.

Najčešći uzroci povređivanja zavarivača na radu su:

nedostatak iskustva: 20 % nesposobnost za rad: 10 % nepoštovanje instrukcija za rad: 70 %

7.3 Toksični gasovi i prašina

Pri gasnom rezanju izdvaja se izvesna količina prašine u kojoj najviše ima oksida gvožđa i to je fina visoko disperzivna prašina koja može prolaziti i kroz lake tkanine u disajne organe. Azotni oksidi Stvaranje oksida azota za vreme zavarivanja i rezanja metala je posledica intenzivne ultravioletne radijacije. Sam proces zavarivanja ne daje okside azota već se oni stvaraju na udaljenosti od nekoliko metara. Mesto sa najvišom koncentracijom nije u neposrednoj blizini, već 2-4 metra u okolini. Maksimalno dopuštena koncentracija azotnih oksida je 9 mg/m3, a po istraživanju više inostranih institucija u najnepovoljnijim uslovima koncentracija NO2 unutar zavarivačke maske je 3 mg/m3. Dopuštene koncentracije štetnih gasova u principu ne izazivaju nikakve promene u organizmu operatera, a ako i postoje određeni uticaji oni su takve prirode da se svaki zdrav organizam posle redovnog odmora potpuno oporavi.

7.4 Ozon

Ozon (O3) nastaje iz atmosferskog kisenika pod uticajem intenzivne ultravioletne radijacije, i sve što je navedeno (prethodno) za stvaranje azotnih oksida važi i za ozon. Maksimalno dopuštena koncentracija ozona je 0,1 mg/m3, a kako ima kratko akutno toksično dejstvo, ovo ograničenje se ne bi smelo prekoračiti ni za kratko vreme. Zavarivačka maska za zaštitu i ovde igra veliku ulogu jer je istraživanjem ustanovljeno da je koncentracija ozona u masci (blizu disajnih organa) na granici dopuštene koncentracije, dok izvan maske koncentracija ozona višestruko prelazi dozvoljenu vrednost. Znači zavarivačka maska ne štiti samo oči i lice, već značajno i disajne organe.

7.5 Ugljen-monoksid (CO)

Dopuštena koncentracija CO u čovekovoj okolini je 0,005 %. Pri zavarivanju čelika MAG (CO2) postupkom u dimu se nalazi oko 0,025 % CO, u okolini zavarivača sa prirodnom ventilacijom 0,007 % CO, dok je unutar maske zadovoljavajuća koncentracija od 0,001 % CO. Pri zavarivanju aluminijuma u struji argona (MIG) nema prisustva ugljen-monoksida.



Naredna tabela prikazuje maksimalno dozvoljene koncentracije nekih gasova (ili koncentracije čestica) prema MAK-limitima ("maximum working place concentration").

7.6 Oboljenja disajnih organa

Hronični bronhitis, "dispnea" i suvi kašalj su česta oboljenja disajnih organa dugogodišnjih zavarivača nastala zbog aerozagađenja radne sredine zavarivača. "Lezije" na respiratornom sistemu dovode do smanjenja radne sposobnosti za teže poslove i opterećenja jer nastaju smetnje u ventilaciji i izmeni gasova, tj. pojava deficita kiseonika u plućima.

Dodir sa zagrejanim delovima uređaja ili otvorenim plamenom: Plamen aparata za gasno rezanje, Vrele površine rezanog metala,

Upotrebom aparata za gasno sečenje dolazi do sagorevanja metala njegovim zagrevanjem na veoma visokim temperaturama koje se postižu sagorevanjem gorivog gasa u prisustvu kiseonika. Kako se ovi gasovi oslobađaju iz boca pod pritiskom, plamen koji nastaje je u vidu usmerenog mlaza. Direktnim dodirom sa plamenom može doći do veoma teških povreda u vidu opekotina i izgoretina. Plamen toplotu prenosi na plamenik gde se zadržava još izvesno vreme nakon što se plamen ugasi. Stoga, nezaštićen dodir može rezultovati lakšim ili težim opekotinama u zavisnosti od trenutne temperature samog plamenika, tj. od vremena koje je prošlo od gašenja plamena do dodira sa plamenikom. Isto tako, linija po kojoj se vrši rezanje metala ostaje zagrejana još izvesno vreme nakon uklanjanja plamena, pa takođe nezaštićen dodir može rezultovati težim ili lakšim opekotinama. Upotreba zaštitnih rukavica, maske i zaštitnog odela u mnogome sprečava da dođe neželjenih direktnih dodira. Požar i eksplozija Kada je reč o opasnostima od požara i eksplozije bitno je upoznati se sa tehničkim gasovima (gorivim i zaštitnim) koji se koriste u tehnici zavarivanja i rezanja, a isporučuju se (uglavnom) u posudama pod pritiskom (boce pod pritiskom). Opasnosti od požara i eksplozije su najveće kod postupaka gasnog zavarivanja i rezanja, pa je zbog toga u većini zemalja zaštita od tih opasnosti regulisana posebnim (i preciznim) zakonskim propisima. Povratni protok gorivog gasa Povratni protok gorivog gasa + kiseonik + 1000 °C toplote zbog povratnog udara

7.7 ZAPALJENJE ILI EKSPLOZIJA

Ukoliko povratni protok vrati mešavinu gasova u crevo i regulator gorivog gasa, opasna eksplozija se može pojaviti kada je ventil gorivog gasa na plameniku otvoren i gasovi su zapaljeni pre nego je u potpunosti ispuštena mešavina gasova. Sa malom diznom ovo može trajati nekoliko sekundi. Eksplozivna snaga nastala od nepravilnog mešanja gasova koji su zapaljeni može biti strahovita. Regulatori mogu usled nepravilnog rukovanja eksplodirati. Puno češće mešani gasovi zapale se



u crevu; povrede su tada 'samo' opekotine. Međutim, kiseonik i acetilen (kao gorivi gas) sagorevaju pri 3300 °C pa su povrede često vrlo ozbiljne. Nesreća se može sprečiti ukoliko se kiseonik i gorivi gas drže odvojeno. Gasovi ne mogu uzrokovati problem kada se ispravno upotrebljavaju. Na primer: svaki putuje iz svoje boce kroz svoj regulator i crevo od plamenika. Opasnost se javlja samo kada do mešanja ne dolazi u posebno projektovanoj komori za mešanje unutar samog plamenika ili u dizni već u nekim drugim područjima različitim od navedenih. Da bi se zapalila vatra moraju postojati tri uslova. To su: gorivo, kiseonik i plamen (varnica). Samo dva neće biti dovoljna za gorenje. Na primer: popularni aparat za gašenje vatre napunjen je ugljen-dioksidom. On gasi vatru gušenjem. Ovo gušenje znači nedozvoljavanje atmosferskom vazduhu koji sadrži 21 % kiseonika, pristup plamenu. Bez kiseonika, vatra gasi samu sebe. S druge strane, ne može postojati vatra bez goriva. Automobil neće voziti sa praznim rezervoarom za gorivo. Konačno zapaljiva mešavina nije opasna dok nije zapaljena. Mešavine gasova u crevu ili regulatoru nisu opasne sve dok nisu zapaljene. Do ovog zapaljenja može doći na nekoliko načina. Povratni protok uzrokuje 90 % industrijskih nesreća sa plamenicima, crevima i regulatorima. On nepravilno meša gorivi gas i kiseonik u regulatorima ili crevima ili bocama. Povratni protok se može dogoditi:

kada se boca sa kiseonikom isprazni tokom korišćenja pre nego je zatvoren ventil kiseonika na plameniku, gorivi gas povratno poteče u crevo kiseonika i regulator

kada su oba ventila boce zatvorena u trenutku kad operater završi sa poslom. Ukoliko on otvori oba ventila plamenika kako bi izduvao kiseonik i gorivi gas, niži pritisak gorivog gasa će se prvi izduvati. kiseonik tada može povratno poteći u crevo i regulator gorivog gasa.

kada operater otvori oba ventila plamenika i pokuša upaliti oba plina u isto vrijeme (sa opremom visokog pritiska). Ukoliko isteče više kiseonika nego što može proteći kroz diznu, sistem je sa povratnim pritiskom i kiseonik povratno poteče u crevo i regulator gorivog gasa.



Sa povratnim protokom dva od tri sastojaka neophodna za vatru su prisutna. Nedostaje samo izvor zapaljenja. Ukoliko povratni protok vrati mešavinu gasova u crevo i regulator kiseonika, opasna eksplozija se može javiti:

kada je ventil kiseonika na plameniku otvoren, a mešavina gasova naiđe na plamen gorivog gasa

kada je ventil boce regulatora kiseonika sa pritiskom od preko 200 bar brzo otvoren i "toplota zbog ponovnog pritiska" (1000°C) dovede mešavinu gasova do temperature paljenja.

7.8 Mehaničko povređivanje

Mehaničko povređivanje pokretnim delovima mašina odnosno slobodnim kretanjem otpada predstavlja veliku opasnost po zaposlene. Obzirom da može da se radi o krupnim komadima otpada (karoserije vozila i sl.) lako može doći do njihovog smicanja u neželjenom pravcu što može izazvati povrede.

7.9 Provalna krađa

Provalne krađe i razbojništva su deo svakodnevice, kako kod nas, tako i u svetu. Čak i uz savremene mere obezbeđenja, dešava se da vredne stvari nestanu netragom. U cilju zaštite od provalnih krađa uvek treba preduzeti sve preventivne mere koje mogu uticati na odvraćanje lica od činjenja ovih radnji. Jedan od najboljih načina za naknadu pričinjene štete je, svakako, osiguranje imovine od provalne krađe i razbojništva. Kompleks je osiguran žičanom ogradom, ulaz je kontrolisan na kapiji, a proctor dodatno obezbeđen prisustvom psa čuvara.

7.10 Mogući uticaj na okruženje

7.10.1 Vazduh.

Ukoliko bi iz bilo kog razloga došlo do eksplozije ili požara, vazduhom bi se raširio oblak dima koji bi u sebi sadržao razna manje ili više toksična jedinjenja, kao što su: ugljenmonoksid, čađ, smola, katran i drugi zagađivači životne sredine među kojima i kancerogene materije koje se mogu dokazati na velikoj udaljenosti od mesta požara. Čist acetilen nije otrovan, ali pri visokim koncentracijama može delovati narkotično. Nikako ne treba zanemariti ni nečistoće koje ulaze u sastav tehničkog acetilena, kao što su vodonik sulfid, fosforhidridi i arsenhidrid, koje bi kao veoma toksične materije zatrovale atmosferu.



7.10.2 Voda i zemljište.

Čestice iz oblaka dima se vremenom se vremenom talože i padaju na okolno tlo i objekte. Na ovaj način došlo bi do izvesnog zagađenja zemljišta, a samim tim i podzemnih voda. Takođe zagađujuće materije dolaze u zemljište i vodu preko kiselih kiša koje se izlučuju ne samo u ovom, nego u daleko širem području. Uticaj ovako nastalog zagađenja je dugotrajan, a pogotovu zagađenje zemljišta na kojem se posledice mogu uočavati godinama.

7.10.3 Buka.

U trenutku nastanka eksplozije dolazi do stvaranja buke veoma visokog nivoa u vidu praska, ali je ovaj uticaj kratkotrajan.

7.10.4 Jonizujuća i nejonizujuća zračenja.

U slučaju udesa, kao i pri redovnom radu objekta, nema jonizujućih i nejonizujućih zračenja.

7.10.5 Zdravlje stanovništva.

Zagađujuće materije nastale akcidentom deluju štetno na ljudski organizam, a posebno na respiratorni trakt. Dužim boravkom u zagađenoj atmosferi moguća je pojava nekih sistemskih oboljenja, alergija, astme, kao i pojava glavobolja, slabosti, povraćanja, a sve to u zavisnosti od koncentracije i dužine izloženosti. Kod ljudi neposredno prisutnih na mestu udesa može doći do ozbiljnih povreda zbog mehaničkih ozleđivanja, opekotina većih površina kože i težeg stepena i gušenja usled udisanja otrovnih gasova koje se mogu završiti i smrtnim ishodom.

7.10.6 Klimatski uslovi.

U slučaju akcidenta (prvenstveno prilikom sagorevanja acetilena) dolazi do odavanja velike količine energije u atmosferu u vidu toplote. Ona povećava unutrašnju toplotu atmosfere opterećujući je time (tzv. termičko opterećenje).

Jednačina sagorevanja acetilena: �� +�

�� → 2�� + �� +

�,��

��

Takođe, zagađujuće materije povećavaju temperaturu vazduha nedozvoljavajući da toplotna zračenja sa Zemlje prođu dalje kroz slojeve atmosfere, već ih vraća nazad stvarajući fenomen staklene bašte. Osim toga sjedinjene sa kapima vodene pare uzrok su pojavi kiselih kiša. Svi ovi uticaji su od globalnog značaja i ne može se reći da bi akcident u skladištu bio njihov jedini uzrok, ali bi im svakako doprineo. Eko-sistem. Zagađujuće materije iz dimnog oblaka deluju štetno na floru i faunu kao i na ljudski organizam. Toksično delovanje na biljke vezano je za razgrađivanje hlorofila i poremećaj asimilacije. Osim toga taloženjem čađi i prašine na lisnoj masi ometa se proces fotosinteze. Ove promene su relativno kratkotrajne i odnose se na jednu vegetacionu sezonu.

7.10.7 Naseljenost.

Mogući akcident u skladištu izazvao bi širenje oblaka dima koji bi u sebi sadržao razna manje ili više toksična jedinjenja, kao što su: čađ, pepeo, smola, katran, ugljenmonoksid i dr. U zavisnosti



od vremenskih prilika ovaj skup toksičnih materija bi manje ili više negativno uticao na okolno stanovništvo, obzirom da se skladište nalazi u zoni individualnog stanovanja, ali bi taj uticaj bio privremen i lokalnog karaktera.

7.10.8 Namena i korišćenje površina.

U slučaju eksplozije i požara moguć je nastanak manjih ili većih oštećenja u zavisnosti od obima nastalog požara, kao i brzine i efikasnosti njhovog saniranja. Komunalna infrastruktura. Do oštećenja komunalne infrastrukture (u prvom redu elektrodistributivne mreže) može doći u slučaju nastanka eksplozije i požara većih razmera.



8 OPIS MERA PREDVIĐENIH U CILJU SPREČAVANJA, SMANJENJA I, GDE JE TO MOGUĆE, OTKLANJANJA SVAKOG ZNAČAJNIJEG ŠTETNOG UTICAJA NA ŽIVOTNU SREDINU

8.1 Mere koje su predviđene zakonom i drugim propisima, normativima i standardima i rokovima za njihovo sprovođenje

Pod merama predviđenih zakonima i drugim propisima podrazumeva se primena normativa i standarda kod izgradnje objekata, izbora i nabavke opreme, kao i one tehničke mere prema kojima će se prikupljanje i odlaganje otpadnih materija vršiti bez negativnog uticaja na promenu kvaliteta životne sredine. Mere iz ove tačke obuhvataju i uslove koje utvrđuju nadležni državni organi i organizacije kod izdavanja odobrenja i saglasnosti za izgradnju objekta, izvođenje radova i upotrebu objekata. Mere su u skladu sa:

Zakon o planiranju i izgradnji ("Službeni glasnik RS", broj 72/09, 81/09, 64/10, 74/10, 24/11, 121/12, 42/13, 50/13, 98/13, 132/14 i 145/14)

Zakon o zaštiti prirode ("Službeni glasnik RS", broj 36/09, 88/10, 91/10 – ispr. i 14/16) Zakon o zaštiti životne sredine ("Službeni glasnik RS", broj 135/04, 36/09, 36/09 – dr.

zakon, 72/09 – dr. zakon i 43/11 – odluka US i 14/16). Zakon o proceni uticaja na životnu sredinu ("Službeni glasnik RS", broj 135/04 i 36/09) Zakon o transportu opasnog tereta ("Službeni glasnik RS", broj 88/10 i 104/16 – dr.

zakon) Zakon o zaštiti od požara ("Službeni glasnik RS", broj 111/09 i 20/15) Pravilnik o tehničkim normativima za hidrantsku mrežu za gašenje požara ("Službeni list

SFRJ", broj 30/91) Zakon o zaštiti vazduha ("Službeni glasnik RS" br 36/09 i 10/13) Uredba o graničnim vrednostima emisija zagađujućih materija u vazduh iz stacionarnih

izvora zagađivanja, osim iz postrojenja za sagorevanje ("Službeni glasnik RS", broj 111/15)

Uredba o uslovima za monitoring i zahtevima kvaliteta vazduha ("Službeni glasnik RS", broj 11/10, 75/10 i 63/13)

Uredba o postupanju sa supstancama koje oštećuju ozonski omotač, kao i o uslovima za izdavanje dozvola za uvoz i izvoz tih supstanci ("Službeni glasnik RS", broj 114/13)

Uredba o metodologiji za izradu inventara emisija zagađujućih materija u vazduh ("Službeni glasnik RS", broj 3/16)

Zakon o vodama ("Službeni glasnik RS", broj 30/10 i 93/12) Uredba o graničnim vrednostima zagađujućih materija u površinskim i podzemnim

vodama i sedimentu i rokovima za njihovo dostizanje ("Službeni glasnik RS", broj 50/12) Zakon o zaštiti zemljišta („Službeni glasnik RS“, br. 112/2015) Zakon o upravljanju otpadom ("Službeni glasnik RS" broj 36/09, 88/10 i 14/2016) Pravilnik o kategorijama, ispitivanju i klasifikaciji otpada ("Službeni glasnik RS", broj

56/10) Pravilnik o načinu skladištenja, pakovanja i obeležavanja opasnog otpada ("Službeni

glasnik RS" broj 92/10) Pravilnik o obrascu dokumenta o kretanju otpada i uputstvu za njegovo popunjavanje

("Službeni glasnik RS", broj 114/13)



Pravilnik o obrascu dokumenta o kretanju opasnog otpada i uputstvu za njegovo popunjavanje("Službeni glasnik RS", broj 114/13)

Zakon o zaštiti od buke u životnoj sredini ("Službeni glasnik RS" broj 36/09 i 88/10) Uredba o indikatorima buke, graničnim vrednostima, metodama za ocenjivanje idikatora

buke, uznemiravanja i štetnih efekata buke u životnoj sredini („Sl. Glasnik RS“, br 75/2010)

Pravilnik o preventivnim merama za bezbedan i zdrav rad pri izlaganju buci („Sl glasnik RS“, br. 96/2011 i 78/2015).

8.2 Mere koje će se preduzeti u slučaju udesa

8.2.1 Izlivanje ulja, maziva ili goriva manjeg obima

Radnici koji su vršili radnu operaciju pri kojoj je došlo do izlivanja manjih količina ulja, maziva ili goriva ili radnici koji su primetili nastalu udesnu situaciju, obaveštavaju direktno nadređenog rukovodioca;

Rukovodilac, koji je u ovom slučaju i koordinator plana zaštite od udesa, na osnovu procene odlučuje o nivou udesne situacije;

U ugroženoj zoni se odmah zaustavljaju uređaji, isključuju svi izvori paljenja, eliminiše upotreba otvorenog plamena i prisustvo drugih gorivih materija;

Članovi tima za odgovor na udes, opremljeni kompletnom zaštitnom opremom pristupaju otklanjanju kvara, uz punu pripravnost sredstava za gašenje požara;

Članovi tima za odgovor na udes postavljaju interventnu posudu ispod mesta curenja kako bi se materija koja ističe sakupila u što je moguće većoj meri;

Ukoliko je do havarije došlo na betoniranoj podlozi, okružuju nastalu lokvu sredstvima za zaštitu od izlivanja ulja kako bi onemogućili njegovo dalje rasprostiranje i pristupaju prikupljanju rasutog ulja u interventnu posudu;

Ostatke razlivene tečnosti prekrivaju peskom, suvom zemljom ili specijalnim apsorbentom;

Ovako zagađen pesak (apsorbent) se smatra opasnim otpadom i pakuje se u dobro zatvorene interventne posude;

Ukoliko je do havarije došlo na delu koji nije betoniran već je pokriven tucanikom, sva kontaminirana količina podloge se pakuje u interventne posude kao opasan otpad;

Zbrinjavanje ovih posuda sa otpadom mora biti u skladu sa zakonom, propraćeno odgovarajućom dokumentacijom i predato ovlašćenom sakupljaču opasnog otpada.

8.2.2 Postupak u slučaju požara

Odgovor na udes – akcija gašenja požara sprovodi se po proceduri propisanoj u Pravilima zaštite od požara, a započinje onog trenutka kada se dobije prva informacija o požaru ili nekoj drugoj vrsti udesa. Informacije o požaru vatrogasnoj jedinici mogu se preneti putem mobilnog telefona. Dežurnom vatrogascu pri dojavi požara moraju se obavezno dostaviti sledeći podaci:

Šta gori, mesto i vreme požara?



Kakav materijal gori i da li su prisutne neke opasne materije? Ima li ljudi u životnoj opasnosti? Ko javlja o nastanku požara?

Posle dojave požara, koja se u određenim slučajevima proverava da nije lažna, alarmira se vatrogasna jedinica (zvučnim alarmom iz vozila ili prenosnom radio vezom), okuplja na zbornom mestu i odlazi na mesto požara. Akcija gašenja, ili odgovor na neku drugu vrstu udesa, počinje po unapred utvrđenom planu. Procena situacije (toka požara i rizika po okolinu), donosi se na osnovu prikupljenih podataka i bitna je za ishod akcije. Na osnovu procene situacije donosi se odluka o načinu sprovođenja akcije, koja mora biti kratka i jasna, a definiše:

Da li izvršiti napad ili odbranu (pasivnu ili aktivnu), Podelu zadataka u okviru raspoloživih snaga – ko šta radi, Koju opremu i sredstva treba koristiti u akciji, Način snabdevanja sredstvima i vodom za gašenje, Puteve prolaza za intervenciju.

Kada se glavna žarišta požara savladaju, obavljaju se određene radnje da se mesto požara (udesa) pregleda, raskrči i sanira. Ukoliko postoji sumnja da bi se požar mogao ponovo pojaviti ostavljaju se vatrogasne straže. Sedište vatrogasne spasilačke jedinice je locirano u naseljenom mestu Subotica, u ulici Maksima Gorkog broj 55. Pomoć od VSJ se može tražiti na telefon 193. Udaljenost VSJ od lokacije operatera iznosi 5,4 km. Po dobijenom pozivu, vozila VSJ bi se kretala određenom maršutom koja podrazumeva osnovnu maršutu, od sedišta VSJ do opratera:

izlazak vozila iz kruga VSJ na ulicu Maksima Gorkog i skretanje nakon 30 m u ulicu Zagrebačka,

kretanje kroz naseljeno mesto Subotica u dužini od 5.400 m rutom 11, odnosno ulicama: Zagrebačka, Preradovićeva, Karađorđev put i put Edvarda Kardelja, sa jednim skretanjem i jednim prelaskom preko pružnog prelaza. Prilaz vatrogasnih vozila kapiji ulaza nije ometan obzirom da se prilazne saobraćajnice uvek održavaju slobodne. Ukupno potrebno vreme prispeća vozila VSJ je procenjeno na 15 minuta.

8.2.3 Rasipanje otpada

Postupak pri rasipanju otpada je prilično jednostavan i svodi se na mehaničko sakupljanje istog (ručno ili uz pomoć mehanizacije). Pri tome treba voditi računa da ne dođe do povređivanja, a otpad složiti u stabilne slogove, odnosno odgovarajuće kontejnere.

8.2.4 Mehaničko povređivanje

Bez obzira na uzrok, vrstu i stepen nastalih povreda, neophodno je preduzeti mere koje će osigurati da ne dođe do dodatnih povreda.

Ukoliko dođe do strujnog udara, neophodno je uređaj i/ili instalacije dovesti u beznaponsko stanje pre prilaženja povređenom – odmah se prekida strujno kolo.



Glavno načelo pri spašavanju unesrećenog od strujnog udara je brzina akcije. Što brže prekinuti strujno kolo na način koji ne dovodi u opasnost spasioca, te ako unesrećeni ne diše davati mu veštačko disanje toliko dugo dok ne počne sam da diše ili dok ne stigne lekarska ekipa sa aparatom za veštačko disanje.

Ukoliko dođe do prignječenja dela tela u radnoj mašini, neophodno je uređaj zaustaviti, dovesti u neaktivno stanje i tek potom pristupiti oslobađanju unesrećenog.

Ukoliko dođe do obrušavanja delova neselektovanog ili selektovanog otpada i delimičnog ili potpunog zatrpavanja lica, potrebno je odmah pristupiti uklanjanju svih predmeta koji su se obrušili ali voditi računa da ne dođe do novog povređivanja.

Nakon obezbeđenja lokacije, pristupiti pružanju prve pomoći u zavisnosti od nastalih povreda.

8.2.5 Provalna krađa

Bez obzira na obim nastale štete i načina saznavanja o njoj, operater treba da odmah obavesti policijsku stanicu pozivom na broj 192, i da obezbedi lokaciju u zatečenom stanju kako ne bi došlo do naknadnih promena pre dolaska nadležnih lica i obavljanja uviđaja. Odstupanja su opravdana samo u slučaju da preti opasnost od nastajanja nove udesne situacije (požara i sl.) i postojanja povređenih i/ili ugroženih lica. Po izvršenom uviđaju pristupa se sanaciji nastale štete. Nosilac projekta je dužan da odmah, a najkasnije u roku od 24 časa, o vanrednom događaju obavesti ministarstvo, odnosno nadležni organ autonomne pokrajine, odnosno organ jedinice lokalne samouprave nadležan za poslove zaštite životne sredine. Obaveštenje sadrži naročito informacije o okolnostima vanrednog događaja, mestu, vremenu, neposrednoj opasnosti po zdravlje ljudi i kratak opis preduzetih mera. Plan sanacije Mere za otklanjanje posledica imaju za cilj praćenje postudesne situacije, obnavljanje i sanaciju radne i životne sredine, vraćanje u prvobitno stanje objekata, postrojenja i instalacija, kao i uklanjanje opasnosti od eventualnog ponovnog nastanka udesa. Mere otklanjanja posledica udesa obuhvataju:

izradu Plana sanacije i izdradu Izveštaja o udesu.

Zavisno od vrste udesa, obima posledica i mogućih specifičnosti, operacionalizovani Plan sanacije se izrađuje nakon udesa, ali obavezno mora da sadrži:

ciljeve i obim sanacije, snage i sredstva koje je potrebno angažovati pri sanaciji, program postudesnog monitoringa radne i životne sredine, troškove sanacije, način obaveštavanja javnosti o proteklom udesu.

Sanaciju sprovode osposobljene jedinice (vatrogasna i interventna), pojedini stručnjaci i specijalisti, kao i svi ostali zaposleni na nivou svojih znanja i mogućnosti. Pri otklanjanju posledica požara u prioritetne mere i aktivnosti spadaju:

medicinski tretman povređenih i intoksiranih (trijaža, prva pomoć, upućivanje uzdravstvenu ustanovu i medicinski tretman),



rasčišćavanje požarom uništenih objekata, opreme i instalacije, saniranje mesta udesa, praćenje postudesne situacije i otklanjanje moguće opasnosti od ponovnog požara ili

udesa. Rasčišćavanje mesta požara (udesa) od uništene i oštećenje opreme i instalacije, vrše tehničke i interventne ekipe tehničke službe sa odgovarajućom opremom. Nakon sprovođenja prioritetnih mera sanacije, pristupa se vraćanju uređaja i instalacija u funkcionalno stanje, a zatim revitalizaciji radne i životne sredine.

8.3 Planovi i tehnička rešenja zaštite životne sredine (reciklaža, tretman i dispozicija otpadnih materija, rekultivacija, sanacija i drugo)

8.3.1 Mere zaštite u toku izvođenja radova

Svi objekti su postojeći tako da projekat ne podrazumeva izgradnju novih objekata, pa samim tim nisu neophodne posebne mere zaštite.

8.3.2 Mere zaštite tokom redovnog rada projekta

U cilju zaštite i unapređenja životne sredine predviđena su sledeća rešenja: Snabdevanje vodom za gašenje požara rešiti izgradnjom potrebnog broja hidranata i

njihovim povezivanjem na glavni hidrantski vod, koji postoji ispred lokacije. Za izgradnju mreže načiniti odgovarajući projekat i ishoditi odobrenje za njega. Na osnovu projekta hidrantske mreže izgraditi hidransku mrežu i ishodovati odobrenje za upotrebu..

Sanitarne otpadne vode odvesti u vodonepropusnu septičku jamu na parceli projekta koju po potrebi prazni nadležno JKP. Vodonepropusna septička jama može da se reši postavljanjem plastičnog kontejnera određene zapremine ukopanog u zemlju i povezanog na kanalizacionu mrežu. Kapacitet kontejnera prilagoditi potrošnji sanitarne mreže.

Snabdevanje električnom energijom vrši se sa naseljske elektroenergetske mreže, a preko postojećeg priključka.

Kao radni prostor izveden je betonski plato, a za skladištenje feroznih sekundarnih sirovina predviđen je plato nasut tucanikom.

Postaviti zaštitni zid sa severne strane Lokacije kako bi se smanjio uticaj buke na prijemnik A – komšijski posed sa severne strane.

Predmetna parcela je ograđena žičanom ogradom sa svih strana. Otkup otpadnog i drugog materijala vršiće se od poznatih prodavaca, prema ugovoru. Otpad se razvrstava prema katalogu otpada. Katalog otpada je zbirna lista neopasnog i

opasnog otpada prema mestu nastanka, poreklu i prema predviđenom načinu postupanja. Određivanje osobina i označavanje otpada se vrši prema Pravilniku o kategorijama,

ispitivanju i klasifikaciji otpada ("Službeni glasnik RS" broj 56/10), za svaku vrstu otpada koji nastaje u okviru postrojenja ili se donosi na privremeno skladištenje.

Proizvođač, odnosno vlasnik otpada mora da klasifikuje otpad pre njegove predaje sakupljaču ili transporteru.

Svaku isporuku otpada obavezno prati odgovarajućo Dokument o kretanju otpada.



8.3.3 Dodatne mere zaštite

Pored predviđenih mera zaštite životne sredine i zdravlja ljudi, u cilju svođenja potencijalnih negativnih uticaja projekta u granice prihvatljivosti, i pre svega sprečavanja nastajanja udesnih situacija, potrebno je preduzeti sledeće dodatne mere. Pri radu sa gasnim rezanjem metala:

Boca sa kiseonikom nikada se ne sme isprazniti do kraja. Ona se mora smatrati praznom kada pritisak padne na otprilike 3,5 bar.

Operater mora uvek nezavisno isprazniti svoja creva pre nego zapali plamenik. Ovim se izbegava bilo kakva lako zapaljiva mešavina koja može biti prisutna.

Operater nikada ne sme paliti oba gasa u isto vreme. Oprema mora biti u dobrom stanju. Dodatni način sprečavanja povratnog protoka je upotreba 'Flash guard' nepovratnih

ventila.

Obavezno slediti sigurnosna pravila: Boce vezati lancem kako bi se izbeglo njihovo prevrtanje. Izduvati ventil boce za kiseonik pre spajanja regulatora na bocu. Otvarati polako ventil boce za kiseonik i uvek stajati po strani. Pročistiti sistem izduvavanjem svakog creva posebno. Najpre zapaliti gorivi gas. Koristiti odgovarajuću veličinu dizne i pritisak. Držati toplotu i plamen dalje od zapaljivih stvari. Ne koristiti kiseonik kao zamenu za vazduh. Na lokaciji postrojenja neophodno je na lako dostupnom mestu ili mestima obezbediti

opremu za incidentna curenja. Obavezni deo opreme:

lična zaštitna oprema (naočare, zaštitno odelo, rukavice i čizme); sud od 200 l; adsorbenti (jastuci, pesak, piljevina); lopata sa dugom drškom, mala lopatica.

Na sanaciji angažovati isključivo lice sa uverenjem da je osposobljeno za rad sa opasnim materijama. Akcidentno iscurele količine ulja i maziva, kao i iskorišćeni apsorbenti, po svojim karakteristika se svrstavaju u opasan otpad pa je u skladu sa tim obavezno postupanje sa ovim materijalima. Svaki opasan otpad obavezno prati odgovarajući Dokument o kretanju opasnog otpada. Takođe:

Svi radnici moraju biti obučeni, osposobljeni i upoznati sa mogućim opasnostima, kako bi i sami mogli da reaguju u cilju sprečavanja udesa većih razmera.

Kod dovoza otpada, isti se ne sme zadržavati duže vreme na lokaciji pre početka sortiranja.

Sortirani i obrađeni otpad treba što pre odvesti sa lokacije na dalje korišćenje. Vozila za dovoz i odvoz otpadnog materijala ne smeju duže vreme boraviti na lokaciji sa

upaljenim motorima, kako ne bi došlo do zagađenja vazduha izduvnim gasovima.



8.4 Druge mere koje mogu uticati na sprečavanje ili smanjenje štetnih uticaja na životnu sredinu

Štetne uticaje na životnu sredinu smanjila bi sadnja poljozaštitnog pojasa oko parcele, u cilju poboljšanja pejzažnih, estetskih karakteristika područja, smanjenja širenja prašine i zagaćujućih materija, poboljšanja mikroklime. Radovi će se izvoditi u zatvorenom prostoru kako bi se kontrolisala emisija buke.



9 PROGRAM PRAĆENJA UTICAJA NA ŽIVOTNU SREDINU

9.1 Prikaz stanja životne sredine pre početka funkcionisanja projekta na lokacijama gde se očekuje uticaj na životnu sredinu

Fizičko-hemijsko ispitivanje zemljišta izvršeno je od strane Zavoda za javno zdravlje Subotica. Izveštaj je dat u prilogu. Merenje nultog stanja buke izvršio je „Institut za bezbednost i preventivni inženjering“ a.d. Novi Sad. Izveštaj je dat u prilogu.

9.2 Parametri na osnovu kojih se mogu utvrditi štetni uticaji na životnu sredinu

Opšti cilj monitoringa uslova u postrojenju i na lokaciji jeste provera standarda kvaliteta životne sredine odnosno skupa uslova i zahteva koji moraju biti ispunjeni u određeno vreme i na određenom području u skladu sa posebnim propisima. Područje je nivo postrojenja i najbliže okruženje, tzv. vunerabilna lokacija.

9.3 Mesta, način i učestalost merenja utvrđenih parametara

9.3.1 Monitoring kvaliteta površinskih voda

Sanitarne otpadne vode odvode se u vodonepropusnu septičku jamu na parceli koju po potrebi prazni nadležno ovlašćeno preduzeće. Površinskih voda, na i u blizini predmetne lokacije nema, niti pri redovnom radu predmetnog postrojenja ima bilo kakvog ispuštanja tehnoloških otpadnih voda u njih. Kao što je napomenuto, voda se u toku odvijanja redovnih radnih operacija na lokaciji ne koristi, tako da se ne stvaraju tehnološke otpadne vode. Iz tog razloga Nosilac projekta nije u obavezi da vrši monitoring, niti izveštavanje o kvalitetu površinskih voda.

9.3.2 Monitoring kvaliteta zemljišta

Praćenje kvaliteta zemljišta se sprovodi na nivou Grada Subotica na određenim lokacijama od kojih ni jedna nije relevantna za predmetno postrojenje. Pojedinačni monitoring zemljišta na određenim lokacijama, sprovodi se isključivo u skladu sa rešenjima nadležnih organa vezanih za zaštitu životne sredine i ovaj monitoring sprovode akreditovane institucije. Nosilac projekta će imati obavezu monitoringa i izveštavanja o kvalitetu zemljišta u slučaju da mu to bude naloženo od strane nadležnog inspekcijskog organa za poslove zaštite životne sredine, ukoliko dođe do dužeg neadekvatnog odlaganja otpada na nezaštićeno zemljište ili akcidentnog ispuštanja zagađujućih materija.

9.3.3 Monitoring kvaliteta vazduha

Ispitivanje kvaliteta vazduha na teritoriji Grada Subotica sprovodi Zavod za javno zdravlje i ti izveštaji se redovno objavljuju na zvaničnoj internet strani Grada http://www.subotica.rs/.



Najbliža mesta uzorkovanja su prilično udaljena od predmetne lokacije, a obavezu vršenja kontrolnog ispitivanje može naložiti nadležni organ Grada.

9.3.4 Monitoring uslova radne sredine

Monitoring uslova radne sredine vrši se prema Pravilniku o postupku pregleda i ispitivanja opreme za rad i ispitivanja uslova radne okoline (“Službeni glasnik RS“ broj 94/06, 108/06, 114/14 i 102/15), jednom u tri godine, pri nepromenjenom režimu rada ili pri svakoj promeni uređaja ili uslova rada u proizvodnom pogonu. Obzirom da se radne operacije odvijaju na otvorenom – betonski plato, navedena merenja na predmetnoj lokaciji nije potrebno vršiti. U toku rada postrojenja moguće je stvaranje prašine ali nije moguće vršiti kontrolu merenjem jer ne postoji određeni emiter. Kontrola je moguća jedino kroz kontrolu kvaliteta vazduha ukoliko nadležna inspekcija izda takav nalog.

9.3.5 Monitoring buke

Buka se na otpadu javlja kao posledica rada mašina i kretanja transportnih vozila koja dovoze otpad i odvoze sekundarne sirovine. Takođe je moguća pojava vibracija diskontinualnog karaktera (od prolaska vozila). U skladu sa Zakonom o zaštiti od buke u životnoj sredini ("Službeni glasnik RS", broj 36/09 i 88/10) i Uredbom o indikatorima buke, graničnim vrednostima, metodama za ocenjivanje indikatora buke, uznemiravanja i štetnih efekata buke u životnoj sredini ("Službeni glasnik RS", broj 75/10), Nosilac projekta je u obavezi da vrši pojedinačno merenje nivoa buke jednom godišnje pri punom radnom kapacitetu. Merenje poveriti ovlašćenoj i akreditovanoj ustanovi. Za uticaj buke, uz konsultaciju sa ovlašćenom i akreditovanom organizacijom, odrediti dva merna mesta po obodu lokacije prema susednim stambenim objektima.

9.3.6 Monitoring uslova u postrojenju

Odgovorno upravljanje postrojenjem obezbeđuje se primenom preventivnih mera u ostvarivanju bezbednosti i zdravlja na radu, pre svega primenom savremenih tehničkih, ergonomskih, zdravstvenih, obrazovnih, socijalnih, organizacionih i drugih mera i sredstava za otklanjanje rizika od povređivanja i oštećenja zdravlja zaposlenih, i / ili njihovog svođenja na najmanju moguću meru. Elektro uređaje i gromobransku instalaciju ispituje i pregleda ovlašćena organizacija svake tri godine, o čemu se vodi evidencija. Kretanje svih vrsta otpada prati poseban Dokument o kretanju otpada. Operater čuva kopije dokumenata o otpremi otpada sve dok ne dobije primerak popunjenog Dokumenta o kretanju otpada od primaoca kojim se potvrđuje da je otpad prihvaćen. Vlasnik otpada čuva kompletirani Dokument o kretanju otpada najmanje dve godine. ! Rezultate svih sprovedenih merenja i ispitivanja čuvati i na zahtev inspekcijske službe dostaviti nadležnom organu.



10 NETEHNIČKI KRAĆI PRIKAZ PODATAKA NAVEDENIH U TAČ. 2. DO 9.

Lokacija preduzeća se nalazi na samom ulazu u Kelebiju iz pravca Subotice, na adresi Put Edvarda Kardelja broj 122. Na ovoj adresi se nalazi zemljište na tri katastarske parcele i izgrađeni objekti koji su uzeti u zakup što je regulisano ugovorom. U okviru predmetnog kompleksa nalaze se dva odvojena građevinska objekta:

portirnica i poslovni objekat.

Objekti su priključeni na niskonaponsku elektroenergetsku mrežu, dok se sanitarnom i protivpožarnom vodom snabdevaju iz sopstvenog bušenog bunara sa hidroforom. Upotrebljene sanitarne vode se prikupljaju u postojeću septičku jamu na lokaciji kompleksa. Ispred poslovnog objekta, kao i u delu iza njega, nalazi se betonski plato, a iza platoa je deo parcele čija je podloga nasuta tucanikom. Ovaj prostor predstavlja radni i skladišni prostor. „Eco Metalologistic“ d.o.o. Kelebija se bavi sakupljanjem, privremenim skladištenjem i mehaničkim tretmanom otpada (usitnjavanje, baliranje), kao i prodajom sekundarnih sirovina (metalni neopasan otpad, plastika i papir) koji se nabavlja od poznatog dobavljača i nakon dorade se prodaje kao sekundarna sirovina. Sakupljanje sekundarnih sirovina se vrši na osnovu ugovora koje operater potpisuje sa dobavljačima. Bakar, mesing, aluminijum i cink koji se odvoje razvrstavanjem u komadnom obliku, se skladište u zatvorenom prostoru poslovnog objekta, dok se gvožđe i čelik skladište na terenu iza platoa koji je nasut tucanikom. Operacije koje se vrše sa prikupljenim otpadom mogu biti sledeće: sečenje makazama aligatorkama, gasno sečenje, fizičko rastavljanje – raznim ručnim alatom. Plastični otpad se razdvaja po vrstama plastike od koje je pretežno sačinjen (PET, PVC, PP, PE), a zatim balira. Pripremljene bale privremeno se čuvaju na otvorenom prostoru do njihovog daljeg transporta. Papirni otpad se po donošenju razdvaja po vrstama (kancelarijski papirni otpad, karton, ambalažni papirni otpad) i takođe balira. Pripremljene bale se do daljeg transporta privremeno skladište u zaštićenom prostoru poslovnog objekta. Procesi razdvajanja, usitnjavanja i baliranja otpada se izvode na betonskom platou. Planirani godišnji kapacitet iznosi:

Metal: 2.400 t/godišnje; Plastika: 250-300 t/godišnje; Papir: 300 t/godišnje.

Za potrebe PP zaštite obezbeđen je jedan spoljni nadzemni zidani hidrant i ručni PP aparati, a lokacija i objekti su lako pristupačni vatrogasnim vozilima.



11 PODACI O TEHNIČKIM NEDOSTACIMA ILI NEPOSTOJANJU ODGOVARAJUĆIH STRUČNIH ZNANJA I VEŠTINA ILI NEMOGUĆNOSTI DA SE PRIBAVE ODGOVARAJUĆI PODACI

Izrađivaču studije bili su dostupni svi potrebni podaci, podaci vezani za lokaciju i tehnologiju planirane delatnosti i neophodni za izradu studije.



12 PRILOZI

Prilog 1: Makrolokacija Prilog 2: Kopija plana Prilog 3: Situacija Prilog 4: Rešenje o utvrđivanju neophodnosti izrade studije o proceni uticaja na životnu sredinu i njenom obimu i sadržaju Prilog 5: Ugovor o zakupu Prilog 6: Izveštaj o merenju buke u životnoj sredini Prilog 7: Izveštaj o ispitivanju zemljišta



Prilog 1: Makrolokacija



Prilog 2: Kopija plana



Prilog 3: Situacija



Prilog 4: Rešenje o utvrđivanju neophodnosti izrade studije o proceni uticaja na životnu sredinu i njenom obimu i sadržaju





Prilog 5: Ugovor o zakupu





Prilog 6: Izveštaj o merenju buke u životnoj sredini





















Prilog 7: Izveštaj o ispitivanju zemljišta









Documents

ECO METALOLOGISTIC DOO KELEBIJA STUDIJA O ... - · PDF fileStudija se radi u skladu sa Pravilnikom o sadržini studije o proceni uticaja na životnu sredinu ("Službeni glasnik RS",