8

Republic of the Philippines

Department of Education Regional Office IX, Zamboanga Peninsula

Zest for Progress Zeal of Partnership

Filipino Ikalawang Markahan – Modyul 8

Sandigan ng Lahi…Ikarangal Natin (Tula: Sandalangin)

Name of Learner: ___________________________

Grade & Section: ___________________________

Name of School: ___________________________

Bumuo sa Pagsusulat ng Modyul

Manunulat: Shyrl Z. Tano/Ceilo Faith V. Guia

Editor: Michel P. Enero/Ronna B. Laranjo

Tagalapat: Franklin E. Benitez

Tagapamahala:

Virgilio P. Batan Jr., CESO VI - Schools Division Superintendent

Lourma I. Poculan - Asst. Schools Division Superintendent

Amelinda D. Montero - Chief Education Supervisor, CID

Nur N. Hussien - Chief Education Supervisor, SGOD

Riela Angela C. Josol - Education Program Supervisor - Filipino

Ronillo S. Yarag - Education Program Suervisor, LRMS

Leo Martinno O. Alejo - Program Development Officer II, LRMS

Filipino – Ikawalong Baitang

Support Material for Independent Learning Engagement (SMILE)

Ikalawang Markahan – Modyul 8: Tula: Sandalangin

Unang Edisyon 2020

Isinasaad sa Batas Republika 8293, Seksiyon 176 na: Hindi maaaring magkaroon ng

karapatang-sipi sa anumang akda ang Pamahalaan ng Pilipinas. Gayonpaman, kailangan muna

ang pahintulot ng ahensiya o tanggapan ng pamahalaan na naghanda ng akda kung ito ay

pagkakakitaan. Kabilang sa mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan ay ang

pagtakda ng kaukulang bayad.

Ang mga akda (kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o brand

name, tatak o trademark, palabas sa telebisiyon, pelikula, atbp.) na ginamit sa modyul na ito ay

nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagsumikapang matunton ang mga ito upang

makuha ang pahintulot sa paggamit ng materyales. Hindi inaangkin ng mga tagapaglathala at

mga may-akda ang karapatang-aring iyon. Ang anomang gamit maliban sa modyul na ito ay

kinakailangan ng pahintulot mula sa mga orihinal na may-akda ng mga ito. Walang anomang

parte ng materyales na ito ang maaaring kopyahin o ilimbag sa anumang paraan nang walang

pahintulot sa Kagawaran.

Inilimbag sa Pilipinas ng

Department of Education – Region IX – Dipolog City Schools Division

Office Address: Purok Farmers, Olingan, Dipolog City

Zamboanga del Norte, 7100

Telefax: (065)212-6986 and (065) 212-5818

E-mail Address: dipolog.city@deped.gov.ph

1

Balikan

Sa nakaraang modyul ay natutunan mo ang tungkol sa Pang-uri at Kaantasan Nito.

Mga Katanungan:

1. Ano ang Pang-uri at ang mga kaantasan nito?

2. Paano ginagamit ang Pang-uri at ang kaantasan nito sa pagbuo

ng pangungusap?

Alamin

Sa modyul na ito maipapamalas din ng mga mag-aaral ang kanilang

nilalaman sa asignatura na ito sa pangkalahatan. Dito malalaman ang dapat

gawin sa pagsulat ng isang sulatin at kung papaano ang kanilang mga ideya

ay maiuugnay sa pangungusap. Sa pagtatapos ng leksyon na ito,

maiintindihan, amtututo, malalaman ang kahalagahan at makakasulat ng

isang panimulang pananaliksik.

Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap

Naipamamalas ng mag-aaral ang

pag-unawa sa mga akdang

pampanitikang lumaganap sa

Panahon ng Amerikano, Komonwelt

at sa Kasalukuyan

Naisusulat ang sariling tula sa

alinmang anyong tinalakay tungkol sa

pag-ibig sa tao, bayan o kalikasan

Gamit ng modyul na ito, ikaw ay inaasahang:

a.) Nabibigyang interpretasyon ang tulang napakinggan MELC (F8PN-IIi-j-27)

b.) Naihahambing ang anyo at mga elemento ng tulang binasa sa iba pang

anyo ng tula MELC (F8PB-IIi-j-28)

c.) Naisusulat ang isang orihinal na tulang may masining na antas ng wika

at may apat o higit pang saknong sa alinmang anyong tinalakay, gamit ang

paksang pag-ibig sa kapwa, bayan o kalikasan MELC(F8PU-IIi-j-29)

Aralin

6 Tula: Sandalangin

2

Tuklasin

Sa modyul na ito ay mabibigyang interpretasyon ang tulang

napakinggan, maihahambing ang anyo at mga elemento ng tulang binasa sa

iba pang anyo ng tula at pagsulat ng isang orihinal na tulang may masining

na antas ng wika at may apat o higit pang saknong sa alinmang anyong

tinalakay, gamit ang paksang pag-ibig sa kapwa, bayan o kalikasan.

Gawain: (Gawaing papel)

Sa pamamagitan ng Word Concept ay bigyan ninyo ng sariling

kahulugan ang tula.

TULA

3

Suriin

Ano nga ba ang tula?

Ito ay isang akdang pampanitikang naglalarawan ng buhay, hinango sa

guni-guni, pinararating sa ating damdamin at pinahahayag sa pananatiling may angking aliw-iw.

SANGGUNIAN: https://quizlet.com/104748187/ang-kahulugan-ng-tula-at-ang-mga-

elemento-atmga-uri-ng-taludturan-nito-flash-cards/

Basahin at unawain ang tula.

Sandalangin

Joey A. Arrogante

Heben, mulang ikosa Mo ako,

sa pagkaklase ba.

Pero nang magdisaper Ka,

nagkawatak-watak lahat

Kasalanan ko!

Sinira ng pagwawala ko

ang pagtitiwala Mo

Pati ng barkada

kaya sising-alipin ako.

Ang laki ng naging kapalit

sa binalewala kong pakikisama Mo,

nasugapa lalo ang buhay ko,

nasira pati ulo ko

sa kamalasan,sa problema;

naging demonyo ako,

kaaway ng lahat-

ng bahay, ng gobyerno, ng simbahan.

Ayoko na!

Hindi na kaya

ng aking konsiyensiya.

Ang hirap palang wala Ka!

Sori Among!

Patawad!

https://quizlet.com/104748187/ang-kahulugan-ng-tula-at-ang-mga-elemento-atmga-uri-ng-taludturan-nito-flash-cards/https://quizlet.com/104748187/ang-kahulugan-ng-tula-at-ang-mga-elemento-atmga-uri-ng-taludturan-nito-flash-cards/

4

Alam kong di-mapipiyansahan ang mga atraso ko sa 'Yo.

Alam ko ring walang duda matutukso pa ako

dahil di-mabunot-bunot ang damo

na tumubo at sumakal sa kalooban ko, sa mundo ko

na nagpapadilim sa tinatakbuhan ko,

kaya nagbabalik-luhod ako Sa’yo

kahit basag na ang pula ko,

kahit basa na ang papel ko.

Isang pakiusap

pakinggan Mo sana:

pabawiin Mo naman ako,

minsang tsansa na lang ba?

Itong-ito na lang!

kailangang-kailangan ko kasi

at wala na akong matatakbuhang iba

na makikinig,

na makakaintindi.

Ikaw na lamang.

Sige na naman!

pagbigyan Mo na ako

para naman mahulug-hulugan ko

ang mga atraso ko Sa’yo

at sa kanilang lahat.

Kung gusto Mo, para mabawasan ang galit Mo,

pulbusin Mo ang dibdib ko

nang maisuka ko na rin

ang lason sa katawan kong ito

Maawa Ka na, Manong!

Tulungan Mo ako!

Pagalingin Mo ako!

Baguhin Mo ako!

Ang toyo’t talangka sa ulo ko

pakialis Mo!

kahit papaano

makalakad lang uli ako nang diretso.

5

Maawa Ka na, Manong!

Tanggapin Mo uli ako

kahit di na kakosa,

Maski kakilala na lang basta.

Sige na naman!

Ibigay Mo na sa ‘kin ang adres Mo

at hahanapin ko ang bahay Mo

at oras na makita ko

ipinangangako ko Sayo:

Sasambahin ang ngalan Mo,

Susundin ang loob Mo,

Dito sa lupa…para…

Patawad Diyos ko!

ANO ANG MGA ANYO NG TULA?

(1) Tradisyunal – ito ay tulang may sukat at tugma. Ang mga salitang

kadalasang ginagamit sa pagbuo nito ay mga salitang may

malalalim na kahulugan.

(2) Berso Blangko – ito ay tulang may sakto ngunit walang tugma.

(3) Malayang Taludturan – ito ay anyo ng tula na walang sukat at

wala rin tugma. Ito ang siyang tinuturing na modernong anyo ng

panunula.

MGA ELEMENTO NG TULA

1. Sukat

- Isa sa mga mahahalagang elemento ng tula ang sukat o ang bilang ng

mga pantig sa bawat taludtod ng saknong. Karaniwang gamitin ang

labindalawa, labing-anim, at ang labingwalong pantig.

Halimbawa:

da / tap / wa’t / ang / pi / si’y ti / ba / yan / mo / a / nak

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

at / ba / ka / la / gu / tin ng ha / nging / ma / la / kas

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

http://filipino-tula.blogspot.com/2010/06/ano-ang-mga-anyo-ng-tula.html

6

Ang halimbawang mababasa sa itaas ay mula sa tulang “Ang

Guryon” na may sukat na lalabindalawahing pantig. Kapag binasa ang

bawat taludtod ay nagkaka-roon ng saglit na tigil sa gitna o sa ikaanim

na pantig. Ang saglit na tigil na ito ay tinatawag na sesura.

2. Tugma

- Isa sa pinakamahalagang element o sangkap ng tula ay ang

pagkakaroon ng pare-parehong tunog sa dulo ng mga panghuling salita

ng taludtod. Tinatawag itong tugma. Ang panghuling pantig sa dulo ng

taludtod, pagkatapos ng ikaanim na pantig o katinig at binibigkas nang

mabilis, malumanay, may impit sa lalamunan.

3. Talinghaga (Paggamit ng Tayutay o Idyoma)

- Ito ay sadyang paglayo sa paggamit ng mga pangkaraniwang salita

upang maging kaakit-akit at mabisa ang pagpapahayag. Ang mga

sumusunod ay mga halimbawa ng mga pangungusap na nagtataglay ng

matalinhagang pahayag o salita.

Halimbawa:

a.) Ang Pilipinas ay perlas sa kagandahan.

b.) Bumaha ng dugo nan gang bayan ay lumaya.

c.) Ang baya’y umiiyak dahil ito’y may tanikala.

4. Larawang-diwa (Imagery)

- Ito ay mga salitang binabanggit sa tula na nag-iiwan ng malinaw at

tiyak na larawan sa isipan ng mambabasa.

Halimbawa:

Kung ang baying ito’y mapapasa-panganib

At siya ay dapat na ipagtangkilik,

Ang anak, asawa, magulang, kapatid,

Isang tawag niya’y tatalikdang pilit.

5. Simbolismo (Symbolism)

- Ito ang mga salita sa tula na may kahulugan sa mapanuring isipan

ng mambabasa.

Halimbawa:

puno – buhay tinik – pagsubok / hirap

ilaw – pag-asa Bathala – panginoon

7

6. Kariktan

- Ayon kay Julian Cruz Balmaceda, maaaring bigkasin ang isang hanay-

hanay ng mga talatang tugma-tugma ang mga dulo at sukat-sukat ang

mga bilang ng pantig ngunit di pa rin matatawag na tula kung hindi

nagtataglay ng kariktan. May mga tulang walang sukat at tugmang

sinusunod subalit matatawag pa ring tula sapagkat pilimpili ang mga

salita, kataga, parirala, imahen o larawang-diwa, tayutay o talinhaga, at

mensaheng taglay na siyang lalong nagpapatingkad sa katangian nito

bilang tula at pumupukaw sa mayamang imahinasyon ng bumabasa.

Kaantasan ng Wika

May dalawang kaantasan ang mga salita. Ito ay pormal at ang

impormal o di pormal na mga salita. Ginagamit ang pormal na mga

salita sa paaralan at sa iba pang may kapaligirang intelektuwal. Ito ang

salitang pamantayan dahil ito ay kinikilala, tinatanggap, at ginagamit

ng karamihang nag-aral sa wika.

Samantala, ang di pormal na mga salita ay karaniwang ginagamit

sa pang-araw-araw na paikipag-usap at pakikipagsulatan sa mga

kakilala o kaibigan. Gaya ng nabanggit sa itaas, ito ginagamit ng

magkakabayan, magkakapamilya, o magkakabarkada na

nagkakaunwaan ng wikang sinsalita ng bawat isa.

Mga Katanungan…..

Kayang-kaya ko ‘to!

1. Ano ang sukat ng una at ng ikalawang taludtod sa unang saknong ng

tula?

2. Paano malalaman ang sukat ng isang tula?

3. Ano ang tugmang ginamit sa saknong 3?

4. Aling saknong ang ginagamitan ng talinghaga?

5. Ano-ano ang mga simbolismomg ginamit ng may-akda?

6. Ilang saknong binubuo ang binasang tula?

7. Ano ang anyo ng tulang “Sandalangin”?

8. Gaano kahalaga ang mga anyo at elemento ng isang tula?

8

Pagyamanin

Sulong para sa Tagumpay!

Gawain 1: (Gawaing papel)

Basahin at suriin ang ilang taludtod na hango sa tulang binasa.

Ibigay ang iyong sariling interpretasyon o pagpapakahulugan sa mga ito.

Isulat ang sagot sa nakalaang espasyo.

1. Heben, mulang ikosa Mo ako,

sa pagkakaklase ba.

Pero nang magdisaper Ka,

nagkawatak-watak lahat

Kasalanan ko!

2.Ang laki ng naging kapalit

sa binalewala kong pakikisama Mo,

nasugapa lalo ang buhay ko,

nasira pati ulo ko.

3.Alam kong di-mapipiyansahan ang

mga atraso ko sa ‘Yo

Alam ko ring walang duda

matutukso pa ako

dahil di-mabunot-bunot ang mga

damo na tumubo at sumakal sa kalooban

ko sa mundo

4.Kung gusto Mo, para mabawasan

Ang galit Mo,

Pulbusin Mo ang dibdib ko

Nang maisuka ko na rin

Ang lason sa katawang ito.

5.Maawa ka na Manong!

Tulungan Mo ako!

Pagalingin Mo ako

Baguhin Mo ako!

Ang toyo’t talangka sa ulo ko pakialis Mo!

Kahit paano makalakad uli ako nang diretso.

9

Gawain 2: (Gawaing papel)

Masusing paghahambing ng mga tulang “Sandalangin” at ng “Ang

Guryon”. Basahin ang mga piling saknong ng mga tulang ito at pagkatapos

ay suriin ito batay sa hinihingi ng talahanayang makikita sa susunod na

pahina.

SANDALANGIN

Joey A. Arrogante

Ang laki ng naging kapalit

sa binalewala kong pakikisama Mo,

nasugapa lalo ang buhay ko,

nasira pati ulo ko

sa kamalasan, sa problema;

naging demonyo ako,

kaaway ng lahat-

ng bahay, ng gobyerno, ng simbahan.

Ayoko na!

Hindi na kaya

ng aking konsiyensya.

Ang hirap pa lang wala Ka!

Sori, Among!

Patawad!

ANG GURYON

Ildefonso Santos

Tanggapin mo, anak, itong munting guryon

na yari sa patpat a papel de Hapon;

magandang laruang pula, puti, asul,

na may pangalan mong sa gitna naroon.

Ang hiling ko lamang, bago paliparin

ang guryon momg ito ay pakatimbangin;

ang solo’ magt paulo’y sukating magaling

nang hindi mag-ikit o kaya’y magkiling;

Saka, pag umihip ang hangin, ilabas

At sa papawiri’y bayaang lumipad;

Datapwa’t ang pisi’y tibayan mo, anak,

At baka lagutin ng hanging malakas.

10

Paghahambing ng mga Tulang “Sandalangin” at “Ang Guryon”

Sandalangin

Tula

Anyo ng

Tula

Sukat

Tugma

Mga

Simbolismo

Ang Guryon

Gawain 3: (Gawaing papel)

Sumulat ng isang orihinal na tulang masining na may apat o higit

pang saknong sa alinmang anyo at elementong tinalakay, gamit ang paksang

pag-ibig sa kapwa, bayan o kalikasan.

Rubrik

Kriterya Puntos Natamong puntos

Orihinalidad 15

Anyo at mga elementong

ginamit 10

May kaugnayan sa paksa 10

Wastong gamit ng wika 5

Malinis at presentable 5

Pagkakabuo 45

11

Isaisip

Sa iyong paglalakbay ay malapit mo nang makamtan ang iyong tagumpay. Ang gaan-gaan ng feeling! Alam kong lubos mo ng naintindihan ang

ating leksyon pero may ibibigay pa akong mga katanungan na susukat sa

iyong kaalaman.

Ang natutuhan ko sa modyul na ito ay

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________.

Tayahin:

I. Panuto: Basahin at unawaing mabuti. Isulat sa sagutang papel

ang titik na nagtataglay ng tamang sagot.

1. Ano ang anyo ng tula ang tulang “Sandalangin”?

A. tradisyunal

B. blangko berso

C. malayang taludturan

D. di-malayang taludturan

2. Ilang saknong binubuo ang binasang tula?

A. 10

B. 9

C. 8

D. 7

3. Ano ang mensahe na nais iparating ng may-akda?

A. pagwawalang-bahala sa diyos

B. pagbabalik-loob sa diyos

C. walang pagsisisi sa mga kamalian

D. huwag magpatawad sa kapwa

12

4. Suriin kung ilan ang sukat mayroon ang ikalawang taludtud na ito?

Sasambahin ang ngalan Mo,

Susundin ang loob Mo,

Dito sa lupa…para…

Patawad Diyos ko!

- Bahagi sa tulang Sandalangin

A. aaniming pantig

B. wawaluhing pantig

C. labindalawahing pantig

D. pipituhing pantig

5. Ano ang kaibahan sa anyo ng tulang “Sandalangin” sa tulang “Ang

Guryon”?

A. parehong tradisyunal

B. parehong blangko berso

C. di-magkapareho ang anyo

D. parehong malayang taludturan

6. Batay sa ikatlong saknong ano ang iyong sariling interpretasyon sa

tula?

A. nakikiusap sa Diyos

B. nagmamakaawa sa Diyos

C. nagmamahal sa Diyos

D. nagmamalimos sa Diyos

7. Ano ang kaibahan sa elemento ng tulang “Sandalangin” sa tulang

“Ang Guryon”?

A. magkapareho ang tugma

B. magkapareho sa sukat

C. parehong may talinghaga

D. parehong walang simbolismo

8. Sa pahayag na ito “Kung gusto Mo, para mabawasan ang galit Mo,

pulbusin Mo ang dibdib ko”. Ano ang ibig ipahiwatig sa

sinalungguhitang talinghagang ito?

A. palambutin ang puso

B. pagalitin ang puso

C. paamuhin ang dibdib

D. parusahan ang puso

13

II. Panuto: Sumulat ng isang orihinal na masining na antas ng

wika at may apat o higit pang saknong sa alinmang anyong

tinalakay gamit ang paksang pag-ibig sa kapwa, bayan o

kalikasan. 9-15 (7 puntos)

Isagawa/ Karagdagang Gawain

Galingan mo!

Gawain: (Gawaing papel)

Sumulat ng isang orihinal na tulang masining na may apat o higit pang

saknong sa alinmang anyo at elementong tinalakay, gamit ang paksang pag-

ibig sa kapwa, bayan o kalikasan.

Rubriks

Pamantayan Puntos Natamong

puntos

Orihinalidad 3

Anyo ng tula 3

Malinis at presentable ang pagkasulat 1

Kabuuan 7 pts.

Rubriks

Pamantayan Puntos Natamong

puntos

Orihinalidad 3

Anyo at mga Elementong ginamit 3

Malinis at presentable ang pagkasulat 1

Kabuuan 7 pts.

14

Susi sa Pagwawasto

Sanggunian

Internet:

https://www.scribd.com/doc/67246925/Ano-Ang-Mga-Anyo-Ng-Tula

8/31/2020

https://quizlet.com/104748187/ang-kahulugan-ng-tula-at-ang-mga-

elemento-atmga-uri-ng-taludturan-nito-flash-cards/

Aklat:

Del Rosario, Mary Grace. Et al. Pinagyamang Pluma 8. Quezon City: Phoenix

Publishing House, Inc. 2017

Pagtataya

1. C 2. B

3. B 4. D 5. C

6. A 7. C

8. A 9-15. Base sa rubrik at

iskor ng mag-aaral